1 МАЪРУЗА. Academic writing, working with documents

akademik ko'nikmalar

1. AKADEMIK KO‘NIKMALAR NIMA ? Ta’im , fan, ishlab chiqarish va ijtimoiy hayotni boshqa sohalarining turli bosqichlarida samarali o‘quv faoliyati uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalar akademik ko‘nikmalar hisoblanadi . Akademik ko‘nikmalar ikki guruhga bo ‘linadi : Umumiy ( o‘qish , yozish va boshqalar ) 2) maxsus ( teoremalarni yodlash , valentlik qoidasi , kimyoviy moddalarning xususiyatlarini o‘rganish va hokazo )

2. AKADEMIK KO‘NIKMALAR : TANQIDIY O‘QISH VA ESLATMALAR BILAN ISHLASH (NOTE-TAKING) AKADEMIK YOZISH JAMOADA ISHLASH ( teamworking ) MANBALAR VA ADABIYOTLAR BILAN ISHLASH

3. KREATIV FIKRLASH O ‘Z FIKRINI BAYON ETISH KREATIV FIKRLASH AKADEMIK NUTQ SO ‘ZLASH TIME-MENEGMENT

4. DIPLOMATIYA QAROR QABUL QILISH TADQIQOTCHILIK KO ‘NIKMALARI

5. KOMPETENSIYA NIMA ? “ Kompetensiya ”   lotincha   so‘z   bo‘lib ,  o‘zbek   tilida   “ munosib ”, “ to‘g‘ri   keladi ”   yoki   “ mos   keladi ”   ma'nolarini   ang-latadi .  O‘z   bilim ,  mahorat   va   amaliy   tajribalarini   qo‘llagan   holda   oddiy   va   murakkab   masalalarni   yecha   olishga   munosib   inson  deb  tushunsa   bo‘ladi .  Ko‘p   hollarda   “ kasbiy   kompetentlik ” atamasi   qo‘llaniladi . Bu  so‘zni   kasbiy   vazifalarni   amalga   oshirishda   o‘z   amaliy   tajribalari ,  bilim   va   ko‘nikmalarini   muvaffaqiyatli   qo‘llay   olish   qobiliyati  deb  tushunsa   bo‘ladi .

6. Kompetentlik   nazariyasi   va   uning   bosqichlari : “ Kompetentlik   nazariyasi ”  asosan   to‘rt   bosqichli   jarayonni ,  ya’ni   anglanmagan   kompetentsizlikdan   anglanmagan   kompetenlikka   o‘tish   jarayonni   o‘z   ichiga   qamrab   oladi : anglanmagan   kompetentsizlik   bosqichi :   sohaning   yetakchi   mutaxassislari   ( S.Torp ,  J.Klifford , 2004)   ni   fikricha ,  anglanmagan   kompetentsizlikda ,  shaxs hech   narsani   bilmaydi  ( yoki   hech   narsa   qila   olmaydi ). anglanilgan   kompetentsizlik   bosqichi :   anglanilgan   kompetentsizlikda   shaxs   “ bilmasligi ”  haqidagi   bilimni   kashf   qiladi .  Odatda   bu   jarayon   biror-bir   harakatni   bajarish   istagi   yoki   ehtiyoji   tug‘ilishi   oqibatida   yuzaga   keladi . a nglangan   kompetentsizlik   bosqichi :   kompetentlikni   anglanishi   uchun   shaxs   bilim   olishi ,  biron-bir   o‘qishda  ( rasmiy   yoki   norasmiy )  tahsil   olishi   lozim .

7. anglanmagan   kompetentlik   bosqichi :   anglanmagan   kompetentlikda   shaxs   o‘zidagi   mavjud   bilim   va   ko‘nikmalarni   shu   darajada   ko‘p   qo‘llaydiki ,  natijada   bu   odatiy   holga   aylanib   qoladi .

8. anglanmagan   kompetentsizlik   bosqichi : ilk go‘dakligida bola avtomobil boshqara olmasligini bilmaydi va shu tarzda oʼzining shaxsiy kompetentligini anglay olmaydi . anglanilgan   kompetentsizlik   bosqichi : mashina boshqarishni bilmaydigan o‘smir , biron-bir kishidan oʼzini biror yoqqa olib borishini iltimos qiladi va bunda o‘zining mashina boshqara olmaslik kompetenti haqida fikr-mulohaza yuritgan holda “ o‘z ustida ” qaygʼuradi .

9. a nglangan   kompetentsizlik   bosqichi : Haydovchilik guvohnomasi olgan 18 yoshli yigit mashinani toʼgʼri boshqarish haqidagi bilim va koʼnikmalarga ega boʼladi. anglanmagan   kompetentlik   bosqichi : Siz farzandingizga mashina boshqarishni oʼrgatayapsiz. Mashina boshqarish davomida siz maʼlum darajadagi harakatlaringiz mohiyatini tahlil qilmaysiz, sababi, bular sizning “qoningiz va jismingizga” singib ketgan boʼladi.

10. KOMPETENTLIKNI ASOSIY SHAKLLARI: Global kompetentlik ijtimoiy-madaniy kompetentlik Ijtimoiy faoliyatga oid kompetentlik axborot olishga kompetentlik kommunikativ kompetentlik o‘quv-bilishga oid kompetentlik kompetentlik amaliy faoliyatga oid kompetentlik

11. KOMPETENSIYA TURLARI shaxsiy kompetensiya umummadaniy kompetensiya Kasbiy kompetensiya Maxsus kompetensiya

12. KASBIY KOMPETENSIYA kasbiy   faoliyatga   oid   masalalarni   amaliy   tajriba ,  bilim   va   ko‘nikmaga   tayanib ,  muvaffaqiyatli   hal  eta  olishga   qaratilgan   faoliyat .

13. Shaxsiy   kompetensiya :   insonparvarlik ,  adolatli   bo‘lish ,  talabchanlik ,  bag‘rikenglik ,  mas’uliyatlilik .

14. Umummadaniy kompetensiya : – Kasbiy etika va estetikaga rioya qilish ; – madaniyatli boʼlish ; – umuminsoniy qadriyatlarga egalik ; – mamlakatning ijtimoiy hayotida ishtirok etish ; – boshqa millatlarning madaniyatini hurmat qilish va hokazo .

15. Menejer   quyidagi   umumiy   qobiliyatlarni   qamrab   olgan   umumiy   malaka   (max- sus )  kompetensiyalariga   ega   bo‘lishi   kerak : – Kelajakdagi   kasbining   mohiyatini   va   ijtimoiy   ahamiyatini   tushunish ,  unga   qiziqish   ko‘rsatish ; – o‘z   faoliyatini   tashkil   etish ,  kasbiy   vazifalarni   yechish   usullarini   aniqlash ; – kasbga   oid   faoliyatini   takomillashtirish   uchun   axborot-kommunikatsiya   texnologiyalaridan   foydalanish ; – boshqaruvchilik ,  rahbarlik   qobiliyatini   shakllantirib   borish ; – kollektiv   va   jamoa   bilan   ishlash   ko‘nikmasini   shakllantirish ; – nutq   mahorati   va   notiqlik   qobiliyatini   rivojlantirish .