+ Hem: lµ s¾c tè mµu ®á, kh«ng ®Æc
tr
ng cho loµi, gåm 1 vßng
porphyrin,
ë gi÷a cã Fe
++
.
Mçi Hb cã 4 Hem (4 Fe
++
).
Fe
++
Globin
He
m
+ Globin: gåm 4 chuçi polypeptid, ®Æc tr
ng cho loµi.
- Ng
êi lín: HbA: trong do
HbA1:aa/bb 96%
HbA2:aa/2delta2%
HbF:aa/2gamma
- Bµo thai: HbF: /
-HbS:Dang oxy hoa giong hb bt
Dang khu ;hc luoi liem bi pha huy nhanh hon;
luu lai o mao mach ->tac->thieu O2
Globin
He
m
Fe
++
N/®é Hb ë ng
êi VN b/thêng :
+ Nam: 15.1+-6gam/100ml
+ N÷: 13,5+-5gam/100ml
4.2- Qu¸ tr×nh dÞ ho¸ Hb
HC sèng 100-120 ngµy, vì g/f Hb.
Hb t¸ch Hem vµ Globin.
Globin chuyÓn ho¸ nh
protein kh¸c.
Hem g/f Fe
++
d/tr÷ ë gan ®Ó tæng
hîp Hb míi, phÇn cßn l¹i Bilirubin
* Vai trß cña s¾t: Fe
++
lµ thµnh
phÇn q/träng cña Hb, Myoglobin,
cytocrom, peroxydase…
C¬ thÓ cã # 4g Fe
++
: 65% ë HC, 15-30%
ë hÖ thèng vâng néi m« vµ gan
4.3- Chøc n¨ng cña Hb
- V/c oxy lµ chÝnh: Hb + O
2 HbO
2
- V/c CO
2
: Hb + CO
2
HbCO
2
- T¹o hÖ ®Öm: HHb/KHb vµ
HHbCO
2
/KHbO
2
5- Qóa tr×nh t¹o vµ c¸c yÕu tè
tham gia t¹o HC
5.1- Qu¸ tr×nh s/x HC:
* C¬ quan s¶n sinh HC:
- Nh÷ng th¸ng ®Çu cña bµo thai: mo
mach mau trong cac tieu dao Wolff va
Pander (nhung tuan dau);gan, l¸ch,
h¹ch b¹ch huyÕt(tu thang 3).
- Nh÷ng th¸ng 5 vµ sau khi sinh: tuû
x
¬ng.
- Khi tr
ëng thµnh:
tuû ®á.
Qu¸ tr×nh s¶n sinh hång cÇu
TB gèc ®a n¨ng Nguyªn HC ®a s¾c
TB gèc dßng HC
(CFU-E dv tao cum) Nguyªn HC
acid
TiÒn nguyªn HC HC l
íi
Nguyªn HC
a kiÒm
HC tr
ëng thµnh
- Vit B12(can 1-2 microgam/ngay)du
tru o gan va cac mo.
cÇn cho tæng hîp ADN
- Acid folic: cÇn cho tæng hîp ADN vµ
ARN
- S¾t : tham gia t¹o Hb
- Acid amin: tæng hîp globin
6- §iÒu hoµ sinh s¶n HC
Khi oxy m« lµm s/x HC (thiÕu
m¸u).
Khi oxy , than s/x erythropoietin,
m¸u k/t t/x
¬ng s/x HC vµ
biÖt ho¸
HC non HC tr
ëng thµnh.
erythropoietin:+ chiu ah cua
testosteron =>hematocrit
nam>nu
+giam :benh suy than;viem
cap,man tinh
1.2.1 C¸c KN:
-Trªn mµng HC cã 2 lo¹i KN nhãm
m¸u lµ A vµ B (b¶n chÊt lµ
polysaccarid).
- KN x/hiÖn tõ thêi kú bµo thai, bÈm
sinh, di truyÒn.
1.2- HÖ thèng nhãm m¸u ABO
- KT cã trong huyÕt t
¬ng, gåm:
Anti A (), KT chèng KN A
Anti B (), KT chèng KN B.
- KT x/hiÖn sau ®Î, n/®é cao nhÊt lóc
9-10 tuæi.
1.2.2- C¸c Kh¸ng ThÓ :
- Mét ng
êi kh«ng thÓ cïng mang
KN vµ KT t
¬ng øng.
- Mét ng
êi cã thÓ mang 1KN; 2 KN
hoÆc kh«ng cã KN nµo cã 4 nhãm
m¸u, tªn nhãm m¸u gäi theo tªn KN
cã trªn mµng hång cÇu.
1.2.3- C¸c nhãm m¸u hÖ ABO
* C¸c nhãm m¸u thuéc hÖ ABO
Nhãm
m¸u
Kh¸ng nguyªnKh¸ng thÓTû lÖ ng
êi VN
A A 21,5
B B 29,5
AB A vµ B Kh«ng cã
vµ
6,0
O Kh«ng cã A
vµ B
Cã vµ 43,0
Nhãm A, chia ra A
1 vµ A
2:
- A
1: chiÕm 80%, tÝnh KN m¹nh.
- A
2
: chiÕm 20% tÝnh KN yÕu.
Do ®ã: nhãm A
2 dÔ nhÇm nhãm O.
nhãm A
2B dÔ nhÇm nhãm B.
+ TruyÒn cïng nhãm.
+ Lµm ph¶n øng chÐo:
. HC cho + HT
¬ng nhËn
. HT
¬ng cho + HC nhËn
1.2.4-øng dông nhãm m¸u trong
truyÒn m¸u.
- QT¾c c¬ b¶n
+ §iÒu kiÖn:
. TruyÒn theo s¬ ®å:
- Q/t¾c tèi thiÓu.
A AB
BO
. TruyÒn chËm.
. TruyÒn Ýt, 250ml
1.3.1. TN cña Landsteiner vµ Wiener,
1940.
- LÊy HC khỉ Macacus Rhesus Thỏ nhiều
lần
-Thỏ sinh kh¸ng thể chèng HC khØ .
-LÊy H/thanh thá kh¸ng HC khØ + m¸u ng
êi
1.3.3- KT kh¸ng Rh:
-X/hiÖn theo kiÓu MD: khi ng
êi Rh
-
nhËn m¸u Rh
+
sau 2 – 4 tuÇn sÏ sinh KT
kh¸ng Rh.
- Nång ®é KT ®¹t tèi ®a sau 2-4 th¸ng
vµ duy tr× suèt ®êi.
1.3.4- Tai biÕn liªn quan nhãm m¸u Rh.
* Trong s¶n khoa:
- MÑ Rh
-
+ Bè Rh
+
con Rh
+
- Rh
+
m¸u con kÝch thÝch MÑ sinh KT Rh
- KT Rh lµm tan HC con ®Î non, con
vµng da tan m¸u, x¶y thai…
* Tai biÕn trong truyÒn m¸u:
Chó ý ng
êi T/m¸u nhiÒu lÇn cã tiÒn sö thai
s¶n.
Rh
+
Rh
+
: B×nh th
êng
Rh
-
Rh
+
: B×nh th
êng
Rh
+
Rh
-
: - LÇn 1: kh«ng tai biÕn
- LÇn 2: tai biÕn
X
2.1- G§ thµnh m¹ch.
Khi m¹ch tæn th
¬ng
co l¹i do 2 c¬
chÕ: TK vµ TD.
2.2- G§ tiÓu cÇu:
Do TC cã nh÷ng ®Æc tÝnh:
- KÕt dÝnh: collagen (+),
Willebrand...
- KÕt tô...