Cebuano - Biblical Principles of Agriculture.pdf

Hate not laborious work, neither husbandry, which the most High hath ordained. Ecclesiasticus 7:15

2. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
1
UnsaonPagpaubossaPresyosaPagkaon
Idiliangpornograpiyaugmahilayonngamgatalan-awonsamgasalidatungodkaykiningamga
matangsakalingawanmoresultasakagutom.(Tobit4:13)
Angkagutommakadugangsapresyosapagkaon.(2Hari6:25)
Ayawpag-masturbatekaymagtinapulanka.(KaalamniSolomon3:14,Proverbio24:30-34)
PaghimougpolisiyangaNOWORKNOEAT.(2Tesalonica3:10)
I-maximizeangnaturalngakahinguhaan.Ihatagangtanangyutasadaplinsasubaalangsa
pagpanguma.Paghimougmgabombasatubigomgaatabayalangsamatagpanimalayilabina
niadtonglayosamgasuba.(Isaias32:20)
Pagtigomugtubigsaulan.(Levitico26:3-5)
Mgabaka.(Proverbio14:4)
Ipasiugdaangkadakougbilisaagrikultura.(SulatniAristeas5:9-10,13)
Awhagaangmgalungsuranonsapagtanomsailangkaugalingongpagkaon.(Proverbio6:6-8,
Proverbio27:23-27)
Angmatagsiyudadkinahanglangmakasuplayugkaugalingongpagkaon.(Genesis41:48)
Pentateuko
UgmiingonangDios:Magpaturokangyutaugbalili,talamnonngamagahatagugbinhi,ug
mamungangakahoyngamagahatagugbungaingonsailangmatang,kansangbinhianaasaiyang
kaugalingon,saibabawsayuta:ugnahimokini.Ugangyutanagpaturokugbalili,talamnonnga
nagahatagugbinhi,ingonsailangmatang,ugkahoynganagahatagugbunga,kansangbinhianaa
saiyangkaugalingon,ingonsailangmatang:ugnakitasaDiosngakinimaayo.UgmiingonangDios,
Tan-awa,gihatagkokaninyoangtananngabalilinganagahatagugbinhi,ngaanaasaibabawsa
nawongsatibookngayuta,ugangtagsatagsakakahoy,ngaadunaybungasakahoynganagahatag
ugbinhi;alangkaninyokinimamahimongakalan-on.Genesis1:11-12,29
UgmiingonangDios,Buhatonnatoangtawosumalasaatongdagway,ingonsaatongdagway:ug
magbuotsilasamgaisdasadagat,ugsamgalanggamsakahanginan,ugsamgakahayopan,ugsa
ibabawsatibookngayuta,ugsaibabawsatanannganagakamangsaibabawsayuta.Busagibuhat
saDiosangtawosaiyangkaugalingongdagway,sadagwaysaDiosgibuhatniyasiya;lalakiug
babayeiyanggibuhatsila.UggipanalanginansilasaDios,ugangDiosmiingonkanila:Sumanay
kamo,ugdumaghankamo,ugpun-onninyoangyuta,ugdaugonninyokini;Genesis1:26-28
UggikansayutagipatuboniJehovangaDiosangtanangkahoyngamakapahimuotsapagtan-aw,
ugmaayongakan-on;angkahoysakinabuhiusabsataliwalasatanaman,ugangkahoysakahibalo
samaayougsadautan.Genesis2:9
UgmiingonsiyakangAdam:Tungodkaygipatalinghuganmoangtingogsaimongasawa,ug
nagkaonkasakahoyngagisugokokanimo,nganagaingon:Dilikamagkaonniini:tinungloangyuta
tungodkanimo;sakasubomagakaonkaniinisatanangmgaadlawsaimongkinabuhi;Ugkini
magapaturokkanimougmgasampinitugmgasampinit;ugmagakaonkasamgautanonsa

3. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
2
kapatagan;Sasingotsaimongnawongmagakaonikawsatinapay,hangtudngamopaulikasayuta;
kaygikanniinigikuhaka:kayabogka,ugsaabogkamobalik.Genesis3:17-19
BusagihinginlansiyaniJehovangaDiosgikansatanamansaEden,aronsapag-umasayutadiin
siyagikuha.Genesis3:23
UnyanagpugassiIsaacniadtongyutaa,ugnakadawatsiyaniadtongtuigaugusakagatuskapilo,ug
gipanalanginansiyaniJehova.Genesis26:12
BusakaronmangitasiFaraonugusakatawongabuotanugmanggialamon,ugigabutangsiyasa
ibabawsayutasaEgipto.BuhatonkininiFaraon,ugmagtudlosiyaugmgapunoansaibabawsa
yuta,ugkuhaonniyaangikalimakabahinsayutasaEgiptosulodsapitokatuigngakadagaya.Ug
ipatigumnilaangtananngakalan-onniiningmaayongtuigngamoabut,ugipatigumnilaangtrigo
sailalumsakamotniFaraon,ugpatipigannilaangmgamakaonsamgalungsod.Ugkanangakalan-
onpatipigansayutaalangsapitokatuigngagutom,ngamahitabosayutasaEgipto;aronangyuta
dilimalaglagtungodsagutom.Genesis41:33-36
Uggitigumniyaangtanangkalan-onsulodsapitokatuig,ngadihasayutasaEgipto,uggitipigan
niyaangmgamakaonsamgakalungsoran;Genesis41:48
Ugmisugodsapag-abutangpitokatuigngagutom,sumalasagiingonniJose:ugdihaygutomsa
tanangkayutaan;apansatibookngayutasaEgiptodihaytinapay.Ugsagigutomangtibooknga
yutasaEgipto,angkatawohanmingtu-awkangFaraontungodsatinapay:ugsiFaraonmiingonsa
tanangmgaEgiptohanon:UmadtokamokangJose;unsayiyangisultikaninyo,buhata.Genesis
41:54-55
UggipakaonniJoseangiyangamahan,ugangiyangmgaigsoonngalalake,ugangtibook
panimalaysaiyangamahan,satinapay,sumalasailangmgapanimalay.Ugwalaytinapaysatibook
ngayuta;kayanggutomhilabihankadaku,maongaangyutasaEgiptougangtibookngayutasa
Canaannangaluyatungodsagutom.UggitigumniJoseangtananngasalapingahingkaplagandidto
sayutasaEgipto,ugsayutasaCanaan,alangsatrigongailanggipamalit,uggidalaniJoseang
salapingadtosabalayniFaraon.UgsanahurotnaangsalapisayutasaEgipto,ugsayutasaCanaan,
mingduolangtanangmgaEgiptohanonkangJose,ugnanag-ingonsila:Hatagikamiugtinapay:kay
nganongmangamataykamisaimongatubangan?kayangsalapinahurot.UgsiJosemiingon:Ihatag
anginyongkahayupan;ugakomagahatagkanimoalangsaimongkahayupan,kongangsalapi
mahurot.UgilanggidalaangilangkahayupanngadtokangJose:ugsiJosenaghatagkanilaug
tinapayngabaylosamgakabayo,ugalangsamgapanonsacarnero,ugalangsamgavacasamga
vaca,ugalangsamgaasno:ugiyanggipakaonsilaugtinapayalangsatanannilangkahayupan
niadtongtuiga.Ugsapagkatapusniadtongtuiga,silaming-adtokaniyasaikaduhakatuig,ugming-
ingonkaniya:Kamidilimagatagonianasaakongginoo,ngaangamongsalapinahurotna;ang
akongginoousabadunayamongmgapanonsakahayupan;walaynahabilinsaatubangansaakong
ginoo,kondiliangamongmgalawas,ugangamongmgayuta:Nganomanngamangamataykamisa
atubangansaimongmgamata,kamiugangamongyuta?Palitakamiugangamongyutasatinapay,
ugkamiugangamongyutamauliponniFaraon:ughatagikamiugbinhi,aronkamimabuhi,ugdili
mangamatay,aronangyutadilimahimongbiniyaan.UggipalitniJoseangtibookngayutasaEgipto
alangkangFaraon;kayangmgaEgiptohanonnamaligyaangtagsatagsakatawosaiyanguma,kay

4. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
3
anggutommidaugkanila:busaangyutanapanag-iyaniFaraon.Ugmahitungodsakatawohan,
iyanggibalhinsilangadtosamgaciudadgikansausakatumoysamgautlanansaEgiptongadtosa
laingtumoyniini.Genesis47:12-21
UnyasiJosemiingonsakatawohan:Aniakaron,gipalitkokamokaronuganginyongyutaalang
kangFaraon:tan-awa,aniaybinhialangkaninyo,ugipugasninyoangyuta.Ugmahitabongasa
pagpatubo,ngaihatagninyoangikalimakabahinkangFaraon,ugangupatkabahinmainyo,alang
sabinhisauma,ugalangsainyongkalan-on,ugalangkanilasainyongmgapanimalay,ugalangsa
pagkaonsainyongmgabata.Genesis47:23-24
Ugsaunomkatuigmagapugaskasaimongyuta,ugmagatigumkasamgabunganiini:Apansa
ikapitokatuigpasagdanmokiningamopahulayugmopahilayo;aronangmgakabussaimong
katawohanmakakaon:ugangilangibilinpagakan-onsamgamananapsakapatagan.Samaousab
ngapaagipagabuhatonmosaimongparrasan,ugsaimongkaolivohan.Exodo23:10-11
Ugmanag-alagadkamokangJehovangainyongDios,ugsiyamagapanalanginsaimongtinapay,ug
saimongtubig;ugkuhaonkoangsakitgikansaimongtaliwala.Exodo23:25
Ugsadihangamagaanikamosaanisainyongyuta,dilimopaghutdonpag-aniangmgasuoksa
imonguma,nihagdawanmousabangimongmgaani.Ugdilimopaghagdawanangimong
parrasan,nimamupokasatananngamgabungasaimongparrasan;ibilinmosilaalangsamga
kabusugdumuloong:AkomaosiJehovangaimongDios.Levitico19:9-10
Tumananinyoangakongkabalaoran.Dilimoitugotngaangimongkahayupanngamanagpanganak
uglainngamatang:dilimopagpugasanangimongumasasinakotngabinhi;Levitico19:19
Ugsadihangamosulodnakamosayuta,ugmakatanomnakamosatanangmatangsamgakahoy
ngakalan-on,nanpagaisiponninyoangbunganiiningawalaycircuncicion:satotolokatuigkini
mahimongingonsawalaycircuncicionalangkaninyo:kinidilipagakan-on.Levitico19:23
Ugsadihangamagaanikamosaanisainyongyuta,dilimopagwagtangonangmganasikohansa
imongumasadihangamagaanika,ugdilimousabpaghagdawanangimongmgaani:ibilinmosila
samgakabusugsamgadumuloong:AkomaosiJehovangaimongDios.Levitico23:22
Saunomkatuigmagapugaskasaimonguma,ugsaunomkatuigmagakaponkasaimongparrasan,
ugmagapuposamgabunganiini;Apansaikapitokatuigmaoyusakatuigngaigpapahulaysa
pagpahulaysayuta,usakaigpapahulayalangkangJehova:dilikamagpugassaimonguma,ni
magakaponkasaimongparrasan.Levitico25:3-4
Kadtongtuigngaikakalim-anmamaoangtinghugyawalangkaninyo:dilikamomanagpugas,ni
mag-anikamosamoturoksaiyangkaugalingondihaniini,nimamupokamosamgaparrasniinisa
parrasanngawalamahinloi.Kaykinimaoangtinghugyaw;kinimamahimongabalaanalang
kaninyo:angbunganiinisaumapagakan-onninyo.Levitico25:11-12
Busa,buhatonninyoangakongkabalaoran,ugbantayanninyoangakongmgatulomanon,ug
buhatonninyosila;ugkamomagapuyosayutangawalaykabilinggan.Ugangyutamagahatagsa

5. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
4
iyangbunga,ugmagakaonkamohangtudsapagkabusog,ugmagapuyokamoniiningawalay
kabilinggan.Ugkongmoingonkamo:Unsaangamongpagakan-onsaikapitokatuig?aniakaron,
kamidilimakapugas,nimakaanisaamongabut:Unyamagasugoakosaakongpanalanginkaninyo
saikaunomkatuig,ugkinimagapamungaalangsatotolokatuig.Ugmanagpugaskamosaikawalo
katuig,ugmagakaonkamosadaanngabungahangtudsaikasiyamkatuig;hangtudngamoabut
angiyangabutmagakaonkamosadaanngaabut.Levitico25:18-22
Kongkamomagalakawsaakongkabalaoran,ugmagabantaysaakongmgasugo,ugmagabuhat
kanila;Unyahatagankokamosaulansatukmangapanahon,ugangyutamagahatagsaiyangabut,
ugangmgakahoysakapataganmagahatagsailangmgabunga.Uganginyongpaggiukmagadangat
sapagpamupo,ugangpagpamupomagadangatsapanahonsapagpugas:ugmagakaonkamosa
inyongtinapaysapagkabusog,ugmagapuyokamongawalaykabilinggansainyongyuta.Levitico
26:3-5
Ugangtananngaikapulosayuta,maingonmansabinhisayuta,kunsabungasamgakahoy,iyani
Jehova:kinimaoybalaankangJehova.Levitico27:30
KaysiJehovangaimongDiosnagadalakanimongadtosausakamaayongyuta,usakayutasamga
sapasatubig,samgatuburanugmgakahiladmannganagagikansamgawalogugmgabungtod;
Usakayutasatrigo,ugsacebada,ugsamgaparras,ugsamgahiguera,ugsamgagranada;yutasa
lanasaolibo,ugdugos;Yutadiinmagakaonkaugtinapaysawalaypagkakulang,walaymakulang
kanimoniini;yutakansangmgabatoputhaw,uggikansaiyangmgabungtodmakakutkotkaug
tumbaga.Sadihangamakakaonkaugmabusog,unyadayegonmosiJehovangaimongDios
tungodsamaayongyutangaiyanggihatagkanimo.Deuteronomio8:7-10
Ugmahitabo,ngakongkamomagapatalinghugngamasingkamutonsaakongmgasugongaakong
ginasugokaninyoniiningadlawa,sapaghigugmakangJehovangainyongDios,ugsapag-alagad
kaniyasabug-osninyongkasingkasingugsabug-osninyongkalag,Ngaakongigahatagkaninyoang
ulansainyongyutasaiyangpanahon,angunangulanugangulahingaulan,aronmakatigumkasa
imongtrigo,ugsaimongvino,ugsaimonglana.Ugakomagapadalaugbalilisaimongkaumahan
alangsaimongkahayupan,aronikawmakakaonugmabusog.Deuteronomio11:13-15
Magahatagkasaikapulosatananngaabutsaimongbinhi,ngaginahatagsaumatuigtuig.
Deuteronomio14:22
Dilikamagpugassaimongparrasansanagkalainlaingmgabinhi,kaytingaliunyamahugawanang
bungasaimongbinhingaimonggipugas,ugangbungasaimongparrasan.Deuteronomio22:9
Sadihangapagaputlonmoangimongmgaalanihonsaimonguma,ugnahikalimotkasausaka
binangansauma,dilikanamagbaliksapagkuhaniini:kinialangnasadumuloong,sailo,ugsabalo
ngababaye:aronsiJehovangaimongDiosmagapanalanginkanimosatananngabuhatsaimong
mgakamot.Deuteronomio24:19
UgmahitabongakongikawmagapatalinghugngamasingkamutonsatingogniJehovangaimong
Dios,sapagbantayugsapagbuhatsatananniyangmgasugongaakongginasugokanimoniining
adlawa,ngasiJehovangaimongDiosmagapahamutangkanimoibabawsatanangmganasudsa

6. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
5
yuta:Ugkiningtananngamgapanalanginmoabutkanimo,ugmodangatkanimo,kongikaw
magapatalinghugsatingogniJehovangaimongDios.Mabulahanikawsalungsod,ugmabulahan
ikawsauma.Mabulahanangbungasaimonglawas,ugangbungasaimongyuta,ugangbungasa
imongkahayupan,angabutsaimongmgabaka,ugangmgapanonsaimongmgacarnero.
Mabulahanangimongbukagugangimongtipiganan.Deuteronomio28:1-5
UgsiJehovamagapadagayakanimosamgakaayohan,sabungasaimonglawas,ugsabungasa
imongkahayupan,ugsabungasaimongyuta,sayutangagipanumpaniJehovasaimongmga
amahanngaigahatagkanimo.PagaablihanniJehovakanimoangiyangmaayongbahandi,anglangit
aronsapaghatagsaulansaimongyutasaiyangpanahon,ugaronsapagpanalanginsatanannga
buhatsaimongkamot:ugikawmagapahulamsadaghangmganasud,ugikawdilimanghulam.
Deuteronomio28:11-12
Kasaysayan
Busaikaw,ugangimongmgaanakngalalake,ugangimongmgaalagad,magaumasayutaalang
kaniya,ugmagadalakasamgabunga,aronanganakngalalakesaimongagalonmakabatonug
kalan-onngamakaon:apansiMephi-boseth,anganakngalalakesaimongagalon,magakaonsa
tinapaysaakonglamesasakanunay.KaronsiZibamaynapulouglimakaanakngalalakeug
kaluhaankamgaulipon.2Samuel9:10
UgdihayusakadakunggutomsaSamaria:ug,aniakaron,ilanggilibutankini,hangtudngaangulo
saasnogibaligyasakawaloankabookngasalapi,ugangikaupatkabahinsausakacabsataisa
salampatisalimakabookngasalapi.2Hari6:25
LabutpaiyanggisugoangkatawohanngananagpuyosaJerusalemsapaghatagsabahinsamga
sacerdoteugsamgaLevihanon,aronsilamadasigsaKasugoanniJehova.Ugsadihangaangsugo
miabutsahalayo,angmgaanaksaIsraelnanagdalasadaghanngamgainunahangbungasatrigo,
savino,ugsalana,ugsadugos,ugsatananngaabutsauma;ugangikapulosatanangmgabutang
ilanggidalangamadagayaon.UgmahitungodsamgaanaksaIsraelugJuda,ngananagpuyosamga
ciudadsaJuda,silausabnanagdalasaikapulosamgavacaugsamgacarnero,ugsaikapulosamga
butangngabalaan,ngagigahinalangkangJehovangailangDios,uggibutangkinisatinapok.2
Cronicas31:4-6
Ugsapagdalasaunangmgabungasaamongyuta,ugangunangmgabungasatanangbungasa
tanangmgakahoy,tuigtuig,ngadtosabalayniJehova:Ingonmanusabangmgapanganaysa
amongmgaanakngalalake,ugsaamongkahayupan,ingonsanahisulatsaKasugoan,ugangmga
panganaysaamongmgavacaugsaamongmgapanon,arondad-onngadtosabalaysaamongDios,
ngadtosamgasacerdotengananag-alagad,ugsaamongmganahaunasabalaysaamongDios:
mgahalad,ugangbungasatanangmatangsamgakahoy,savinougsalana,ngadtosamga
sacerdote,ngadtosamgalawaksabalaysaatongDios;ugangmgaikapulosaamongyutangadto
samgaLevihanon,aronangmaongmgaLevihanonmakabatonsamgaikapulosatanangmga
ciudadsaamongginauma.Ugangsacerdote,anganakngalalakeniAaron,magaubansamga
Levihanon,sadihangaangmgaLevihanonmagakuhasamgaikapulo:ugangmgaLevihanon
magadalasaikapulosamgaikapulongadtosabalaysaatongDios,ngadtosamgalawak,ngadtosa
balayngatipiganan.KayangmgaanaksaIsraelugangmgaanakniLevimagadalasahaladsatrigo,

7. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
6
sabag-ongvino,ugsalana,ngadtosamgalawak,diinatuaangmgasudlanansabalaangpuloy-
anan,ugangmgasacerdotengananag-alagad,ugangmgamagbalantaysapultahan,ugangmga
mag-aawit:ugdilinamobiyaanangbalaysaamongDios.Nehemias10:35-39
Balak
MangitauntaakosaDios,ugsaDiositugyankoangakongkatungod:Nganagabuhatugdagkung
mgabutangugdilimatukib;kahibulonganngamgabutangngadilimaihap:Nganagahatagugulan
saibabawsayuta,ugnagpadalaugtubigsaibabawsakaumahan:Job5:8-10
Gihimomosiyangadominioibabawsamgabuhatsaimongmgakamot;gibutangmoangtanang
mgabutangsailalumsaiyangmgatiil:Angtanangmgacarnerougmgavaca,oo,ugangmga
mananapsakapatagan;Angmgalanggamsakahanginan,ugangmgaisdasadagat,ugbisanunsa
ngamoagisamgaalagianansakadagatan.OhJehovangaamongGinoo,pagkahalangdonsaimong
ngalansatibookngayuta!Salmo8:6-9
Siyanagapatubosabalilialangsakahayupan,ugsabunglayonalangsapag-alagadsatawo;Ugang
vinongamakapalipaysakasingkasingsatawo,uganglanangamakapasinawsaiyangnawong,ug
angtinapayngamakapalig-onsakasingkasingsatawo.Salmo104:14-15
Iyanggihimoangkamingawanngatubignganagatindog,Ugangmamalangayutasamgatubodsa
tubig.Ugdidtogipapuyoniyaangmgagigutom,aronsilamakaandamugusakaciudadngakapuy-
an;Ugmagpugassakaumahan,ugmagatanumugkaparrasan,ngamakapamungaugmgabungasa
abut.Siyamagapanalanginusabkanila,sapagkaagingamodaghansilasahilabihangayud;ugdili
motugotngamokunhodangilangkahayupan.Salmo107:35-38
Umadtokasaolmigas,ikawngatapulan;Palandungaangiyangmgadalan,ugpagmaalamon:Nga
walaymagmamando,magtatan-aw,kunpunoan,Nagaandamsaiyangmakaonsating-init,Ug
nagahipossaiyangmakaonsating-ani.Proverbio6:6-8
Kadtongnagaanisating-initmaoyusakamanggialamonngaanak;Apankadtongnagakatulogsa
ting-animaoyusakaanaknganagapakaulaw.Hulubaton10:5
Kadtongnagaumasaiyangyutamabusogsatinapay;Proverbio12:11
Daghanangmakaondihasabinaulanngakabus;Hulubaton13:23
Diinwalaymgavaca,angpasunganmahinlo:Apandaghanangabutpinaagisakusogsavaca.
Hulubaton14:4
Angtapulandilimodarotungodsakatugnaw;busamagpakilimossiyasating-ani,ugwalaybisan
unsa.Hulubaton20:4
Akomiagiduolsaumahansatapulan,ugsakaparrasansatawongawalaysalabutan;Ug,ania
karon,kinigipatuboansaibabawsamgatunok,ugangnawongnianagitabonansamgalaya,ugang
kutangabatoniininalumpag.Unyanakitako,uggipalandongkokinipag-ayo:Gitan-awkokini,ug

8. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
7
nakadawatakougpahamatngon.Bisanpausakadiyutayngapagkatulog,usakadiyutaynga
hinanok,usakadiyutayngapagkiyugpossamgakamotaronsapagkatulog:Busamoabutang
imongkakabusingonsausanganagapanaw;ugangimongkawalad-oningonsausakaarmadong
tawo.Hulubaton24:30-34
Magmakugihonkasapag-ilasakahimtangsaimongmgapanonsacarnero,Ugtan-awapag-ayoang
imongmgavaca.Kayangmgabahandidilimagapadayon:Ugangpurongpurongmolungtadbasa
tanangkaliwatan?Anguhotmigitib,uganglinghodngabalilinanagpakitasaiyangkaugalingon,Ug
angmgautanonsakabukiranginahipos.Angmganatingcarneroalangsaimongbisti,ugangmga
kandingmaoangbilisauma.Ugikawadunaygatassakandingngaigoalangsaimongkalan-on,
alangsakalan-onsaimongpanimalay,ugalangsapanginabuhisaimongmgakadalagahan.
Hulubaton27:23-27
Kadtongnagaumasaiyangyutamakabatonugdaghangtinapay;Hulubaton28:19
Siyanagapalandongugusakauma,ugnagapalitniini;Hulubaton31:16
Labutpaangabutsayutaalangsatanan:angharisaiyangkaugalingonginaalagaransauma.
Ecclesiastes5:9
Angtananngabuhatsatawoalanglamangsaiyangbaba,apanangganadilimatagbaw.
Ecclesiastes6:7
Kadtongnagapaniidsahangindilimakapugas;ugsiyanganagatagadsamgapanganoddilimakaani.
Sabuntagipugasangimongbinhi,ugsagabiiayawpagpunggiangimongkamot:kayikawwala
mahibalokonghainbaangmouswag,kinibaokana,okongsilangduruhamanagsamabanga
maayo.Ecclesiastes11:4,6
MgaPropeta
Ugangimongmgaigdulungogmakadungogugusakapulongsaimongluyo,ngamagaingon:Kini
maoangdalan,lumakawkamoniana,sainyongpaglikosatoo,ugsainyongpaglikosawala.
Pagahugawanusabninyoangtabonsaimongmgalinilokngalarawanngasalapi,ugang
dayandayansaimongtinunawngamgalarawanngabulawan:igasalibaymosilaingonsausaka
mahugawngapanapton;ingnonmokini:Pahawakadinhi.Unyasiyamagahatagugulansaimong
binhi,ngaigapugasmosayuta;ugtinapaysaabutsayuta,ugkinimatambokugmadagayaon:
niadtongadlawaangimongkahayupanmanibsibsahalapadngamgasibsibanan.Ingonmanusab
angmgavacaugangmganatingaasnongamagaumasayutamagakaonsamahinlongakompay,
ngagipalidsapalaugsafan.Isaias30:21-24
Bulahankamongananagpugassadaplinsatananngamgatubig,ngananagsampasamgatiilsa
vacaugsaasno.Isaias32:20
Ugangmamalangayutamahimongausakalinaw,uganggiuhawngayutamgatuburansatubig:
sapuloy-anansamgairongihalas,diinangtagsatagsakatawomohigda,mahimongbaliliubanang
mgatangbougmgatangbo.Isaias35:7

9. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
8
Nganomannganagagastokamougsalapialangnianangadilitinapay?uganginyongpaghago
alangnianangdilimakatagbaw?patalinghugngamasingkamotonkanako,ugkan-akamoniadtong
maayo,ugtugotingaanginyongkalagmagakalipaysaiyangkaugalingonsakatambok.Isaias55:2
Kayingonngaangulan,ugangnievegikansalangit,ugdilinamobalikdidto,kondilinagabisibissa
yuta,ugnagapabunganiini,ugnagapamutot,aronkinimagahatagugbinhisamagpupugas,ug
tinapaysakumakaon:Maomanusabangakongpulongngamagagulasaakongbaba:kinidili
mobalikkanakongawalaykapuslanan,kondilimagatumankinisabutangngaakonggikahimut-an,
ugkinimagapauswagsabutangngaakonggipadalaniini.Isaias55:10-11
KaymaokinianggiingonniJehovasamgatawosaJudaugsaJerusalem:Bungkagaanginyongyuta
ngadinaro,ugayawpagpugastaliwalasamgatunok.Jeremias4:3
AngpulongniJehovamidangatpag-usabkanako,nganagaingon:Anaksatawo,sadihangaang
yutamakasalabatokkanakopinaagisahilabihanngapaglapas,unyaakongtuy-oronangakong
kamotsaibabawniini,ugputlonkoangsungkodsatinapayniini,ugipadalaanggutomniini,ug
putlonkoangtawougmananapgikanniini:Ezequiel14:12-13
Kinigitanumsausakamaayongyutasadaplinsadagkungmgatubig,aronkinimakapananga,ug
aronkinimakapamunga,aronkinimahimongusakamaayongpunoansaparras.Ezequiel17:8
Ugkamomagapuyosayutangagihatagkosainyongmgaamahan;ugkamomahimongaakong
katawhan,ugakomahimongainyongDios.Luwasonkousabkamogikansatananninyong
kahugawan:ugtawgonkoangtrigo,ugpadaghanonkokini,ugdilikokamopabutanganuggutom.
Ugpadaghanonkoangbungasakahoy,ugangabutsauma,arondilinakamomakadawatpag-
usabsapagkatalamayontungodsagutomsataliwalasamganasud.Unyamahinumdumkamosa
inyongkaugalingongdautanngamgadalan,ugsainyongmgabuhatngadilimaayo,ugkasilagan
ninyoanginyongkaugalingonsainyongkaugalingonngamatatungodsainyongmgakasal-ananug
tungodsainyongmgadulumtanan.Ezequiel36:28-31
Magpugaskamoalangsainyongkaugalingondihasapagkamatarung,mag-anikamodihasakalooy;
dugmokaanginyongyutangawalamaamoy:kaypanahonnasapagpangitakangJehova,hangtud
ngasiyamoanhiugmagpaulansapagkamatarungnganhakaninyo.Oseas10:12
Uggihatagankousabkamougkahinlosamgangiponsatananninyongmgaciudad,ugang
kakulangsatinapaysatananninyongmgadapit:bisanpanianakamowalabumalikkanako,
nagaingonsiJehova.Ugusabgipugngankoangulangikankaninyo,samaytulopakabulansawala
paangting-ani:uggipaulankokinisausakaciudad,ugwalakogipaulanansausakaciudad:usaka
bahingipaulanan,ugangbahindiinwalamaulanannalaya.Busaduhakuntolokamgaciudad
mingsalaagngadtosausakaciudad,aronsapag-inumugtubig;apansilawalamatagbaw:bisanpa
nianakamowalamobalikkanako,nagaingonsiJehova.Gihampakkokamosahulawugagup-op:sa
dihangamidaghananginyongmgatanaman,uganginyongkaparrasan,uganginyongmgahiguera,
uganginyongmgakahoyngaolibo,angulodngapalmaminglamoykanila:bisanpanianakamo
walamobalikkanako,nagaingonsiJehova.Gipadalakosataliwalaninyoangkamatayingonsa
batasansaEgipto:anginyongmgabatan-onglalakegipamataykosaespada,uggikuhakoang

10. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
9
inyongmgakabayo;ugakonggipadangatangbahosainyongmgacampongadtosainyongmga
ilong:apankamowalamobalikkanako,nagaingonsiJehova.Amos4:6-10
Bisantuodangkahoyngahigueradilimamulak,nimaybungaangmgaparras;angkahagosaolibo
mapakyas,ugangkaumahandilimohatagugmakaon;angpanonpagaputlongikansatoril,ug
walaymgabakadihasamgakuwadra:BisanpanianaakomagakalipaykangJehova,Ako
magakalipaydihasaDiossaakongkaluwasan.Habakuk3:17-18
Panahonnabaalangkaninyo,Ohkamo,sapagpuyosainyongmgabalaynganasirado,ugkining
balayanahimongbiniyaan?BusakaronmaokinianggiingonniJehovasamgapanon;Hunahunaa
angimongmgapaagi.Nakapugaskamougdaghan,ugdiyutayraanginyongnaani;kamonagakaon,
apankamowalayigo;kamonagainum,apankamowalamabusogsailimnon;kamonagbistikaninyo,
apanwalaymainitan;ugsiyanganagadawatugsuholnagadawatugsuholaronisulodkinisausaka
puntilngamaymgabuho.MaokinianggiingonniJehovasamgapanon;Hunahunaaangimong
mgapaagi.Haggeo1:4-7
Kayangkaliwatmahimongmauswagon;angparrasmagahatagsaiyangbunga,ugangyuta
magahatagsaiyangabut,ugangmgalangitmagahatagsailangyamog;ugakongipahinabongaang
salinniiningamgakatawhanmakapanag-iyaniiningtananngamgabutang.Zacarias8:12
Dad-aninyoangtanangmgaikapulongadtosabalayngatipiganan,aronadunaykalan-onsaakong
balay,ugsulayiakokaronniini,nagaingonsiJehovasamgapanon,kongdilibaablihankokaninyo
angmgatamboanansalangit,ugbuboankokamosapanalangin,ngawalanaunyaydapitnga
igongkabutangansapagdawatniini.Ugbadlongonkoanglumalamoytungodkaninyo,ugdiliniya
laglagonangmgabungasainyongyuta;nianginyongbalagonsaparrasmagapugassaiyangbunga
sawalapaangpanahondihasauma,nagaingonsiJehovasamgapanon.Ugangtanangmganasud
magatawagkaninyongabulahan:kaykamomahimongyutangakahimut-anan,nagaingonsiJehova
samgapanon.Malaquias3:10-12
MgaEbanghelyo
Unyamiingonsiyasaiyangmgatinon-an:Sapagkamatuodangalanihondaghan,apandiyutayra
angmgamamomoo;Busapag-ampokamosaGinoosaanihon,ngamagpadalasiyagmga
mamumuosaiyanganihon.Mateo9:37-38
Ugsiyamisultikanilaugdaghangmgabutangpinaagisamgasambingay,nganagaingon:Tan-awa,
usakamagpupugasmiadtosapagpugas;Ugsadihangasiyanagpugas,angubannahulogsadaplin
sadalan,ugangmgalanggammiabutuggitukasila:Angubannahulogsakabatoanngamgadapit,
diinsilawalaydaghangyuta:ugdiha-dihamituroksila,tungodkaysilawalaylawomngayuta:Ugsa
pagsubangsaadlaw,silanalawos;ugtungodkaysilawalaygamut,silanangalaya.Uganguban
nahulogsakatunokan;ugangmgasampinitmitubo,ugnaglumoskanila:Apanangubannahulogsa
maayongyuta,ugnamunga,angubanusakagatuskapilo,angubankan-uman,angubankatloan
kapilo.Angadunaymgaigdulungogsapagpatalinghug,magpatalinghug.Mateo13:3-9
Laingsambingayiyanggisugilonkanila,nganagaingon,Angginghariansalangitsamasausaka
lugassamustasa,ngagikuhasausakatawo,uggipugassaiyanguma:Ngasapagkatinuodmaoang

11. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
10
labingdiyutaysatanangmgabinhi:apansamakatubona,kinimaoanglabingdakutaliwalasamga
utanon,ugmahimongausakakahoy,sapagkaagingaangmgalanggamsakalangitanmoabutug
mopuyosamgasanganiini.Mateo13:31-32
Busasiyamiingonkanila:Sapagkamatuodangalanihondaghan,apanangmgamamomoodiriyut;
Lucas10:2
Siyamisultiusabniiningasambingay;Mayisakatawongamaykahoyngahigerangagintamnansa
iyaulubasan;ugsiyamiadtougnangitaugbunganiini,ugwalamakakaplag.Unyamiingonsiyasa
mag-aatimansaiyangparrasan:Aniakaron,niiningtotolokatuigakomianhisapagpangitaug
bunganiininghiguera,ugwalaakoyhingkaplagan:putlakini;nganonggisamokkinisayuta?Ugsiya
mitubagugmiingonkaniya:Ginoo,pasagdilamangkininiiningtuigausab,hangtudngapagkalotan
koanglibutniini,ugpagkalotniini:Ugkongkinimamunga,maayo;Lucas13:6-9
Walabakamomanag-ingon:Mayupatpakabulan,ugunyamoabutangting-ani?tan-awa,ako
nagaingonkaninyo,Iyahatanginyongmgamata,ugtan-awaangkaumahan;kaysilaputinaaron
anihon.Ugangmagaanimakadawatugsuhol,ugnagatigumugmgabungangadtosakinabuhinga
walaykatapusan,aronangmagapugasugangmagaanimanag-ubansakalipay.Juan4:35-36
Sapagkatinuod,sapagkatinuod,magaingonakokaninyo,gawaskonangusakalugassatrigo
mahulogsayutaugmamatay,kinimagapabilinnganag-inusara;Juan12:24
Ugsapaghiabutnilasamamala,nakitanilaangusakakalayosamgaulingdidto,ugmgaisdanga
gibutangsaibabawniini,ugangtinapay.SiJesusmiingonkanila:Dad-aninyoangmgaisdanga
inyongnakuhakaron.Juan21:9-10
Bisanpanianawalaniyapasagdiangiyangkaugalingonngawalaysaksi,ngasiyanagbuhatug
maayo,ugnaghatagkanatougulangikansalangit,ugmgapanahonngamabungahon,nga
nagpunosaatongmgakasingkasingsapagkaonugkalipay.Binuhatan14:17
Mgasulat
Apankiniangginaingonko:Siyanganagapugasugkanihit,magaaniusabugkanihit;ugsiyanga
nagapugasngamadagayaonmagaaniusabngamadagayaon.2Corinto9:6
UgangDiosmakahimosapagpadagayasatananggrasyanganhakaninyo;aronkamo,ngasa
kanunayadunaytanangigosatanangmgabutang,modagayasamatagmaayongbuhat:(Sumalasa
nahisulatna,Siyanagsabwagsahalayo;siyamihatagsamgakabus:angiyangpagkamatarung
nagapadayonsawalaykatapusan.Karonsiyanganagaalagadugbinhisamagpupugas,nagaalagad
ugtinapayalangsainyongkalan-on,ugnagapadaghansainyongbinhingagipugas,ugnagadugang
samgabungasainyongpagkamatarongpinaagisakadagaya,ngamakapadatopinaagisatanannga
mgabutang;pagpasalamatsaDios.2Corinto9:8-11
Ugdilikitamanagkaluyasapagbuhatugmaayo:kaysanahaigongapanahonkitamagaani,kong
kitadilimagakaluya.Galacia6:9

12. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
11
Kaybisansadihapakamiubankaninyo,kiniamonggisugokaninyo,ngakongadunaydilibuot
magtrabaho,diliusabsiyamokaon.2Tesalonica3:10
Apokripa
Kaymaingonngaangmag-uumanagapugasugdaghanngabinhisayuta,ugnagatanomugdaghang
mgakahoy,ugbisanpanianaangmaayongagipugassaiyangpanahonwalamotubo,niangtanan
nganatanummakagamot:maomanusabsilangagipugassakalibutan;dilisilangtananmaluwas.2
Esdras8:41
Ingonngaangbinhisamag-uumamahanaw,kongkinidilimotubo,ugdilimakadawatsaimong
ulansahustongpanahon;okonmoabutangsobrangaulan,ugmakadaotniini:Saingonnianaang
tawousabmawala,ngagiumolsaimongmgakamot,uggitawagngaimongkaugalingonglarawan,
tungodkayikawsamakaniya,ngatungodkaniyaimonggibuhatangtanangmgabutang,ug
gipakasamasiyasabinhisamag-uuma.2Esdras8:43-44
Ugsiyamitubagkanako,nganagaingon:Konunsaanguma,maousabangbinhi;ingonngaangmga
bulakmaousabangmgakolor;kungunsaangmamumuo,maousabangbuhat;ugingonngaang
mag-uumamaoangiyangkaugalingon,maomanusabangiyangpag-uma:kaykadtoangpanahon
sakalibutan.2Esdras9:17
...kaysapagkamapahitas-onanaaangkalaglaganugdaghangkasamok,ugsakaulagmaoang
pagkadunotugdakungkawalad-on:kayangkaulagmaoanginahansagutom.Tobit4:13
Ugangbatan-onglalakenagbuhatsumalasagisugokaniyasamanolonda;ugsanaasalnanilaang
mgaisda,ilanggikaonkini:unyasilangaduhanagpadayonsailangpanaw,hangtudngasila
nahiabutsaEcbatane.Tobit6:5
Ugbulahanangeunuco,ngapinaagisaiyangmgakamotwalamagbuhatugkadautan,nimaglalang
ugdautangmgabutangbatoksaDios:kaykaniyaigahatagangpinasahingagasasapagtoo,ugusa
kapanulondonsatemplosaGinoongalabingnahamut-ansaiyanghunahuna.KaalamniSolomon
3:14
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
Kadtongnagaumasaiyangyutamagadugangsaiyangpundok;Sirac20:28
Sadihangaikawmakabatonnaugusakamabungaonngapanulondonsatibookngauma,ipugas
kinisaimongkaugalingongbinhi,ngamagasaligsakaayosaimongstock.Sirac26:20
Unyagitikadnilaangilangyutasakalinaw,ugangyutamihatagsaiyangabut,ugangmgakahoysa
kapatagansailangbunga.1Macabeo14:8

13. MgaPrinsipyosaBibliyasaAgrikultura
Ayawpagdumtianghagongabuhat,niangpag-uma,ngagikataganasaHataasUyamut.Sirac7:15
12
NakalimtanngamgaLibrosaEden
Busaangmgatawokinahanglanngamogugolsailangkaugalingonsaagrikulturaugsapagtikadsa
yutangapinaaginiiningapaagisilaadunaydaghangsuplaysamgatanum.Niiningpaagihaang
pagpananomsatanangmatangmapadayonugmadagayaonanganisatibuoknahisgotangyuta.
SulatniAristeas5:9-10
Angmgatawosakabanikanhanpinaagisapaglalingikansakabanikanhanngamgadistritoug
pagpuyosasiyudadnagdalasaagrikulturangadtosakaulawan:ugbusaaronsapagpugongkanila
sapagpuyosasiyudad,angharinagpagulaugmgasugongasiladilimagpabilinniinisulodsakapin
sakawhaankaadlaw.SulatniAristeas5:13
Ayawpagtagad,busa,akongmgaanak,sakatahumsamgababaye,niibutanganginyong
hunahunasailangmgakalihokan;apanpaglakawdihasakaputlisakasingkasingdihasakahadlok
saGinoo,ugpaggugolsapaghagosamaayongamgabuhat,ugsapagtuonugsainyongmgapanon,
hangtudngaangGinoomohatagkaninyoogusakaasawa,kinsaIyanggusto,aronkamodilimag-
antussamakanako.TugonniRuben2:1
Idukoanginyonglikodngadtosapagpanguma,ugpaghagodihasatananngamatangsa
pagpanguma,paghaladogmgagasangadtosaGinooubanangpagpasalamat.Kaypinaagisaunang
mgabungasayutapanalanginankasaGinoo,samasaIyangpagpanalanginsatanangmgasantos
sukadsaAbelbisanhangtudkaron.Kaywalaylaingbahinngagihatagkanimogawassakatambok
sayuta,kansangmgabungagipatubopinaagisapaghago.KayangatongamahanngasiJacob
nagpanalanginkanakosamgapanalanginsayutaugsaunangmgabunga.TugonniIsacar1:39-42
Akoangunanganaghimougsakayanngamolawigsadagat,kayangGinoonaghatagkanakoug
salabutanugkaalamniini.Uggitontonkoangusakatimonsaluyoniini,ugakonggibukladangusa
kalayagsalainngatul-idngapirasosakahoysataliwala.Ugakomilawigdidtosadaplinsa
baybayon,ngananagdakopugisdaalangsabalaysaakongamahanhangtudngakamimiabutsa
Egipto.Ugpinaagisakalooyakonggipaambitangakongkuhasamatagestranghero.Ugkonangusa
katawousakaestranyo,omasakiton,otigulang,lutoonkoangisda,uggiandamkokinipag-ayo,
uggitanyagkokinisatananngamgatawo,sumalasagikinahanglansamatagtawo,nganasuboug
nalooykanila.BusausabangGinoomitagbawkanakosakadaghansaisdasadihangmangisda;kay
siyanganakigbahinsaiyangisigkatawomakadawatugdaghanpagikansaGinoo.Sulodsalimaka
tuigakonakakuhaugisdaugmihatagniiningadtosamatagtawongaakongnakita,ugigonaalang
satibuokbalaysaakongamahan.Ugsating-initakonakakuhaugisda,ugsatingtugnawako
nagbantaysamgakarneroubansaakongmgaigsoon.TugonniZabulon2:6-13