Chương trình GDPT môn LS&ĐL cấp THCS (SỬA ĐỔI).pdf

Chương trình GDPT môn LS&ĐL cấp THCS (SỬA ĐỔI).pdf

1. CHƯƠNGTRÌNHGIÁODỤCPHỔTHÔNG
MÔNLỊCHSỬVÀĐỊALÍ
(CẤPTRUNGHỌCCƠSỞ)
(BanhànhkèmtheoThôngtưsố32/2018/TT-BGDĐTngày26tháng12năm2018củaBộtrưởngBộGiáodụcvàĐàotạo)
MỤCLỤC
I.ĐẶCĐIỂMMÔNHỌC
II.QUANĐIỂMXÂYDỰNGCHƯƠNGTRÌNH
III.MỤCTIÊUCHƯƠNGTRÌNH
IV.YÊUCẦUCẦNĐẠT
V.NỘIDUNGGIÁODỤC
LỚP6
LỚP7
LỚP8
LỚP9
VI.PHƯƠNGPHÁPGIÁODỤC
VII.ĐÁNHGIÁKẾTQUẢGIÁODỤC
VIII.GIẢITHÍCHVÀHƯỚNGDẪNTHỰCHIỆNCHƯƠNGTRÌNH
I.ĐẶCĐIỂMMÔNHỌC
LịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởlàmônhọccóvaitròquantrọngđốivớiviệchìnhthành,pháttriểnchohọcsinhcácphẩmchấtchủyếu,các
nănglựcchungvànănglựckhoahọcvớibiểuhiệnđặcthùlànănglựclịchsử,nănglựcđịalí;tạotiềnđềhọcsinhtiếptụchọclêntrunghọcphổ
thông,họcnghềhoặcthamgiađờisốnglaođộng,trởthànhnhữngcôngdâncóích.
LịchsửvàĐịalílàmônhọcbắtbuộc,đượcdạyhọctừlớp6đếnlớp9.Mônhọcgồmcácnộidunggiáodụclịchsử,địalívàmộtsốchủđềliên
môn,đồngthờilồngghép,tíchhợpkiếnthứcởmứcđộđơngiảnvềkinhtế,vănhoá,khoahọc,tôngiáo,...Cácmạchkiếnthứclịchsửvàđịalí
đượckếtnốivớinhaunhằmsoisángvàhỗtrợlẫnnhau.Ngoàira,mônhọccóthêmmộtsốchủđềmangtínhtíchhợp,như:bảovệchủquyền,
cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông;đôthị-lịchsửvàhiệntại;vănminhchâuthổsôngHồngvàsôngCửuLong;cáccuộc
đạiphátkiếnđịalí,...
II.QUANĐIỂMXÂYDỰNGCHƯƠNGTRÌNH
ChươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởtuânthủcácquyđịnhtrongChươngtrìnhtổngthể,đồngthờinhấnmạnhmộtsốquan
điểmsau:
1.Chươngtrìnhhướngtớihìnhthành,pháttriểnởhọcsinhtưduykhoahọc,nhìnnhậnthếgiớinhưmộtchỉnhthểtheocảchiềukhông
gianvàchiềuthờigiantrêncơsởnhữngkiếnthứccơbản,cáccôngcụhọctậpvànghiêncứulịchsử,địalí;từđó,hìnhthànhvàpháttriểncác
nănglựcđặcthùvànănglựcchung,đặcbiệtlàkhảnăngvậndụngkiếnthức,kĩnăngvàothựctiễnvàkhảnăngsángtạo.
2.Chươngtrìnhkếthừa,pháthuyưuđiểmcủamônLịchsửvàmônĐịalítrongchươngtrìnhgiáodụcphổthônghiệnhànhvàtiếpthu
kinhnghiệmpháttriểnchươngtrìnhmônhọccủacácnướctiêntiếntrênthếgiới.Nộidungmônhọcbảođảmtrangbịchohọcsinhtrithứcphổ
thôngnềntảng,toàndiện,khoahọc;phùhợpvớiđặcđiểmtâm-sinhlívàtrìnhđộnhậnthứccủahọcsinh,cótínhđếncácđiềukiệndạyhọccủa
nhàtrườngViệtNam.
3.Nộidunggiáodụclịchsửđượcthiếtkếtheotuyếntínhthờigian,từthờinguyênthuỷquacổđại,trungđạiđếncậnđạivàhiệnđại;

2. trongtừngthờikìcósựđanxenlịchsửthếgiới,lịchsửkhuvựcvàlịchsửViệtNam.MạchnộidunggiáodụcĐịalíđitừđịalíđạicươngđếnđịa
líkhuvựcvàđịalíViệtNam.Chútrọnglựachọncácchủđề,kếtnốikiếnthứcvàkĩnăngđểhìnhthànhvàpháttriểnnănglựcởhọcsinh,đồng
thờicoitrọngđặctrưngkhoahọclịchsửvàkhoahọcđịalí.
4.Chươngtrìnhchútrọngvậndụngcácphươngphápgiáodụctíchcực,nhấnmạnhviệcsửdụngcácphươngtiệndạyhọc,đadạnghoá
hìnhthứcdạyhọcvàđánhgiákếtquảgiáodụcnhằmhìnhthành,pháttriểnphẩmchất,nănglựcởhọcsinh.
5.ChươngtrìnhbảođảmliênthôngvớichươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalícấptiểuhọcvàchươngtrìnhmônLịchsử,chươngtrìnhmôn
Địalícấptrunghọcphổthông;thốngnhất,kếtnốichặtchẽgiữacáclớphọc,cấphọcvàcácmônhọc,hoạtđộnggiáodụccủachươngtrìnhgiáo
dụcphổthông.
6.Chươngtrìnhcótínhmở,chophépthựchiệnmềmdẻo,linhhoạttuỳtheođiềukiệncủađịaphương,đốitượnghọcsinh(họcsinhvùng
khókhăn,họcsinhcónhucầuhỗtrợđặcbiệt,...).
III.MỤCTIÊUCHƯƠNGTRÌNH
MônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởgópphầncùngcácmônhọcvàhoạtđộnggiáodụckháchìnhthành,pháttriểnởhọcsinhcác
phẩmchấtchủyếuvànănglựcchung.
MônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởhìnhthành,pháttriểnởhọcsinhnănglựclịchsửvànănglựcđịalítrênnềntảngkiếnthứccơ
bản,cóchọnlọcvềlịchsử,địalíthếgiới,quốcgiavàđịaphương;cácquátrìnhtựnhiên,kinhtế-xãhộivàvănhoádiễnratrongkhônggianvà
thờigian;sựtươngtácgiữaxãhộiloàingườivớimôitrườngtựnhiên;giúphọcsinhbiếtcáchsửdụngcáccôngcụcủakhoahọclịchsử,khoa
họcđịalíđểhọctậpvàvậndụngvàothựctiễn;đồngthờigópphầncùngcácmônhọcvàhoạtđộnggiáodụckháchìnhthành,pháttriểnởhọc
sinhcácphẩmchấtchủyếuvànănglựcchung,đặcbiệtlàtìnhyêuquêhương,đấtnước,niềmtựhàovềtruyềnthốngdântộc,tháiđộtôntrọng
sựđadạngcủalịchsửthếgiớivàvănhoánhânloại,khơidậyởhọcsinhướcmuốnkhámpháthếgiớixungquanh,vậndụngnhữngđiềuđãhọc
vàothựctế.
IV.YÊUCẦUCẦNĐẠT
1.Yêucầucầnđạtvềphẩmchấtchủyếuvànănglựcchung
MônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởgópphầnhìnhthànhvàpháttriểnởhọcsinhcácphẩmchấtchủyếuvànănglựcchungtheocácmức
độphùhợpvớimônhọc,cấphọcđãđượcquyđịnhtạiChươngtrìnhtổngthể.
2.Yêucầucầnđạtvềnănglựcđặcthù
MônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởhìnhthànhvàpháttriểnởhọcsinhnănglựclịchsử,nănglựcđịalívớicácbiểuhiệnđượctrìnhbày
trongbảngsau:
a)Nănglựclịchsử
Thànhphầnnănglực Môtảchitiết
TÌMHIỂULỊCHSỬ
-Bướcđầunhậndiệnvàphânbiệtđược:cácloạihìnhvàdạngthứckhácnhaucủacácnguồntàiliệucơbảncủa
khoahọclịchsử,giátrịcủatưliệulịchsửtrongviệctáihiệnvànghiêncứulịchsử.
-Khaithácvàsửdụngđượcthôngtincủamộtsốloạitưliệulịchsửđơngiản.
-Bướcđầunhậndiệnvàphânbiệtđược:cácloạihìnhtưliệulịchsử,cácdạngthứckhácnhaucủacácnguồntài
liệucơbảncủakhoahọclịchsử,giátrịcủatưliệulịchsửtrongviệctáihiệnvànghiêncứulịchsử.
-Khaithácvàsửdụngđượcthôngtincủamộtsốtưliệulịchsửđơngiảndướisựhướngdẫncủagiáoviêntrong
cácbàihọclịchsử.
NHẬNTHỨCVÀTƯDUY-Môtảvàbướcđầutrìnhbàyđượcnhữngnétchínhcủacácsựkiệnvàquátrìnhlịchsửcơbảnvớicácyếutố

3. LỊCHSỬ chínhvềthờigian,địađiểm,diễnbiến,kếtquảcósửdụngsơđồ,lượcđồ,bảnđồlịchsử,...
-Trìnhbàybốicảnhlịchsửvàđưaranhậnxétvềnhữngnhântốtácđộngđếnsựkiện,hiệntượng,nhânvậtlịch
sử,quátrìnhlịchsử;giảithíchđượckếtquảcủasựkiện,diễnbiếnchínhcủalịchsử.
-Phântíchđượcnhữngtácđộngcủabốicảnhkhônggian,thờigianđếncácsựkiện,nhânvật,quátrìnhlịchsử.
-Môtảvàbướcđầutrìnhbàyđượcnhữngnétchínhcủacácsựkiệnlịchsửcơbảnvớicácyếutốchínhvềthời
gian,địađiểm,diễnbiến,kếtquả;diễnbiếncáctrậnđánhvàcuộcchiếntrênlượcđồ,bảnđồlịchsử.
-Trìnhbàybốicảnhlịchsửvàđưaranhậnxétvềnhữngnhântốtácđộngđếnsựkiện,hiệntượng,nhânvậtlịch
sử,quátrìnhlịchsử;giảithíchđượckếtquảcủasựkiện,diễnbiếnchínhcủalịchsử.
-Phântíchđượcnhữngtácđộngcủabốicảnhkhônggian,thờigianđếncácsựkiệnlịchsử,nhânvậtlịchsử.
-Bướcđầugiảithíchđượcmốiquanhệgiữacácsựkiệnlịchsử,mốiquanhệtácđộngqualạicủacácsựkiện,
hiệntượngvớihoàncảnhlịchsử.
-Trìnhbàyđượcchủkiếncủamìnhvềmộtsốsựkiện,nhânvật,vấnđềlịchsử,...nhưlậpluậnkhẳngđịnhhoặc
phủđịnhcácnhậnđịnh,nhậnxétvềmộtsựkiện,hiệntượng,vấnđềhaynhânvậtlịchsử.
VẬNDỤNGKIẾNTHỨC,KĨ
NĂNGĐÃHỌC
-Sửdụngkiếnthứclịchsửđểgiảithích,môtảmộtsốsựkiện,hiệntượnglịchsửtrongcuộcsống.
-Vậndụngđượckiếnthứclịchsửđểphântíchvàđánhgiátácđộngcủamộtsựkiện,nhânvật,vấnđềlịchsửđối
vớicuộcsốnghiệntại.
-Vậndụngđượckiếnthứclịchsửđểgiảiquyếtnhữngvấnđềthựctiễn,đồngthờigiảithíchcácvấnđềthờisự
đangdiễnraởtrongnướcvàthếgiới.
b)Nănglựcđịalí
Thànhphầnnănglực Môtảchitiết
NHẬNTHỨCKHOAHỌC
ĐỊALÍ
Nhậnthứcthếgiớitheoquanđiểmkhônggian
-Địnhhướngkhônggian:biếtsửdụngcácphươngtiệnkhácnhau,đặcbiệtlàđịabànđểxácđịnhchínhxác
phươnghướng;biếtxácđịnhvịtríđịalícủamộtđịađiểmvàphươnghướngtrênbảnđồ;biếtphântíchphạmvi,
quymôcủamộtlãnhthổ.
-Phântíchvịtríđịalí:biếtphântíchảnhhưởngcủavịtríđịalíđếncácquátrìnhtựnhiênvàkinhtế-xãhội.
-Phântíchsựphânbố:môtảđượcđặcđiểmphânbốcủađốitượng,hiệntượngđịalí.
-Diễnđạtnhậnthứckhônggian:sửdụngđượclượcđồtrínhớđểmôtảnhậnthứcvềkhônggian;sửdụngđược
lượcđồđểdiễntảmốiquanhệkhônggiangiữacáchiệntượng,sựvậtđịalí;môtảđượcmộtđịaphươngvớicác
dấuhiệuđặctrưngvềtựnhiên,dâncưvàkinhtế.Từđóhìnhthànhýniệmvềbảnsắccủamộtđịaphương,phân
biệtđịaphươngnàyvớiđịaphươngkhác.
Giảithíchcáchiệntượngvàquátrìnhđịalí(tựnhiên,kinhtế-xãhội)
-Phântíchcácmốiquanhệqualạivàquanhệnhânquảtrongthiênnhiên
+MôtảđượcmộtsốhiệntượngvàquátrìnhđịalítrênTráiĐất;môtảđượcsựphânhoácủathiênnhiêncác
châulục;môtảđượccácđặcđiểmchủyếucủathiênnhiênViệtNam;giảithíchđượcmộtsốnhântốảnhhưởng
đếnsựphânhoáthiênnhiênViệtNam.
+Sơđồhoáđểmôtảđượcsựtươngtácgiữacáchiệntượngvàquátrìnhtựnhiên.
+Nhậnbiếtvàphântíchđượcquanhệnhânquảtrongmốiquanhệgiữacácthànhphầntựnhiêntrongmộtsố

4. tìnhhuống.
-Phântíchcácmốiquanhệqualạivàquanhệnhânquảtrongkinhtế-xãhội
+Môtảđượcsựphânhoákhônggiancủacáchiệntượngdâncư,quầncư,kinhtế,vănhoá;giảithíchđượcmột
sốnhântốtácđộngtớisựphânhoáđóquamộtvídụcụthể.
+Tìmđượccácminhchứngvềmốiquanhệqualạivàquanhệnhânquảtrongsựpháttriển,phânbốdâncưvà
cácngànhkinhtế.
+Sơđồhoáđểmôtảđượcsựtươngtácgiữacáchiệntượngvàquátrìnhkinhtế-xãhội.
+Nhậnbiếtvàvậndụngđượcmộtsốtìnhhuốngphântíchquanhệnhânquảtrongđờisốngkinhtế-xãhội.
-Phântíchtácđộngcủađiềukiệntựnhiênvàtàinguyênthiênnhiêntớisựphânbốdâncưvàsảnxuất
+Phântíchđượctácđộngcủacácđiềukiệntựnhiênvàtàinguyênthiênnhiênđếnviệclựachọnphươngthức
khaitháctựnhiêncủadâncưcácchâulục.
+Đánhgiáđượctácđộngcủacácđiềukiệntựnhiên,cơsởtàinguyênđếnsựphânbốdâncư,sựpháttriểncác
ngànhkinhtếvàhìnhthànhcơcấukinhtếthôngquavídụcụthểvềđịalíViệtNam.
-Phântíchtácđộngcủaxãhộiloàingườilênmôitrườngtựnhiên
+Phântíchđượccáchthứcmàconngườiởcácchâulục,ởcácvùngmiềncủanướctađãkhaithác,sửdụngvà
bảovệtựnhiên.
TÌMHIỂUĐỊALÍ
Sửdụngcáccôngcụcủađịalíhọc
-Khaitháctàiliệuvănbản:tìmđượcnộidungđịalítrongmộtđoạnvăn;biếtđặttiêuđề,chúthíchchomộtbức
ảnh,tranhvẽtừgócnhìnđịalí;biếttìmkiếmtàiliệuđịalíphụcvụchomộtbàitậpdựánvềđịalíđịaphươnghay
mộtchủđềvềđịalíViệtNam.
-Sửdụngbảnđồ:nêuđượccácyếutốbảnđồ;biếtđọcbảnđồtỉlệnhỏvềđịalítựnhiên,địalídâncư,địalíkinh
tếđểrútracácthôngtin,trithứccầnthiết;biếtsửdụngtỉlệbảnđồđểxácđịnhkhoảngcáchthựctếgiữahaiđịa
điểm;biếtđọclátcắtđịahình.
-Tínhtoán,thốngkê:kểđượctênđượcmộtsốđạilượngđocáchiệntượng,quátrìnhtựnhiên;vậndụngđược
mộtsốchỉtiêuvềgiatăngdânsố,phânbốdâncưvàmộtsốchỉtiêuđosựpháttriểnkinhtếvàcơcấukinhtế.
-Phântíchbiểuđồ,sơđồ:biếtđọcbiểuđồkhíhậu(nhiệtđộ,lượngmưa);biếtđọccácdạngbiểuđồthôngdụng
trongphântíchđộngthái,cơcấu,quymôvàđặcđiểmphânbốcủahiệntượngvàđốitượngđịalí;đọchiểucác
sơđồ,môhìnhđơngiản.
Tổchứchọctậpởthựcđịa
Biếtchuẩnbịđiềukiệncầnthiếttrướckhithựchiệnkhảosátthựcđịa;biếtsửdụngmộtsốcôngcụđơngiảnvà
thôngdụngđểthựchiệnquansát,quantrắcngoàithựcđịa;biếtghichépnhậtkíthựcđịa;biếtviếtthuhoạchsau
mộtngàythựcđịa.
KhaithácInternetphụcvụmônhọc
Biếtlấythôngtinvềtựnhiên,kinhtế-xãhộitừnhữngtrangwebđượcgiáoviêngiớithiệu;biếtxácđịnhcáctừ
khoátrongtìmkiếmthôngtintheochủđề;biếtđánhgiáthôngtintiếpcậnđược;cókĩnăngtảixuốngcáctàiliệu
mediavàlưugiữtàiliệulàmhồsơchomộtbàitậpđượcgiao.
VẬNDỤNGKIẾNTHỨC,KĨCậpnhậtthôngtin,liênhệthựctế

5. NĂNGĐÃHỌC Biếttìmkiếmcácthôngtintừcácnguồntincậyđểcậpnhậttrithức,sốliệu,...vềcácđịaphương,quốcgiađược
học,vềxuhướngpháttriểntrênthếgiớivàtrongnước;biếtliênhệthựctếđểhiểusâusắchơnkiếnthứcđịalí.
Thựchiệnchủđềhọctậpkhámphátừthựctiễn
Cókhảnănghìnhthànhvàpháttriểnýtưởngvềmộtchủđềhọctậpkhámphátừthựctiễn;cókhảnăngtrìnhbày
kếtquảmộtbàitậpdựáncủacánhânhaycủanhóm.
V.NỘIDUNGGIÁODỤC
1.Nộidungkháiquát
MônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởgồmphânmônLịchsửvàphânmônĐịalí,mỗiphânmônđượcthiếtkếtheomạchnộidungriêng.
Mứcđộtíchhợpđượcthểhiệnởbacấpđộ:tíchhợpnộimôn(trongtừngnộidunggiáodụclịchsửvàgiáodụcđịalí);tíchhợpnộidunglịchsử
trongnhữngphầnphùhợpcủabàiĐịalívàtíchhợpnộidungđịalítrongnhữngphầnphùhợpcủabàiLịchsử;tíchhợptheocácchủđềchung.
MạchnộidungcủaphânmônLịchsửđượcsắpxếptheologicthờigianlịchsửtừthờinguyênthuỷ,quacổđại,trungđại,đếncậnđạivàhiệnđại.
Trongtừngthờikì,khônggianlịchsửđượctáihiệntừlịchsửthếgiới,khuvựcđếnViệtNamđểđốichiếu,lígiải,làmsángrõnhữngvấnđềlịch
sử.
MạchnộidungcủaphânmônĐịalíđượcsắpxếptheologickhônggianlàchủđạo,đitừđịalítựnhiênđạicươngđếnđịalícácchâulục,sau
đótậptrungvàocácnộidungcủađịalítựnhiênViệtNam,địalídâncưvàđịalíkinhtếViệtNam.
Mặcdùhaimạchnộidungđượcsắpxếptheologickhácnhau,nhưngnhiềunộidungdạyhọcliênquanđượcbốtrígầnnhauđểhỗtrợnhau.
Bốnchủđềchungmangtínhtíchhợpcaođượcphânphốiphùhợpvớimạchnộidungchínhcủamỗilớp.
2.Nộidungcụthểvàyêucầucầnđạtởcáclớp
LỚP6
ĐỊALÍ
Nộidung Yêucầucầnđạt
TẠISAOCẦNHỌCĐỊALÍ?
-Nhữngkháiniệmcơbảnvàkĩnăngchủyếu
-Hiểuđượctầmquantrọngcủaviệcnắmcáckháiniệmcơbản,cáckĩnăngđịalí
tronghọctậpvàtrongsinhhoạt.
-NhữngđiềulíthúkhihọcmônĐịalí -HiểuđượcýnghĩavàsựlíthúcủaviệchọcmônĐịalí.
-Địalívàcuộcsống -NêuđượcvaitròcủaĐịalítrongcuộcsống.
BẢNĐỒ:PHƯƠNGTIỆNTHỂHIỆNBỀMẶTTRÁIĐẤT
-Hệthốngkinhvĩtuyến.Toạđộđịalícủamộtđịađiểmtrên
bảnđồ
-XácđịnhđượctrênbảnđồvàtrênquảĐịaCầu:kinhtuyếngốc,xíchđạo,cácbán
cầu;ghiđượctọađộđịalícủamộtđịađiểmtrênbảnđồ.
-Cácyếutốcơbảncủabảnđồ
-Nhậnbiếtđượcmộtsốlướikinhvĩtuyếncủabảnđồthếgiới.
-Biếtđọccáckíhiệubảnđồvàchúgiảibảnđồhànhchính,bảnđồđịahình.
-Biếtxácđịnhhướngtrênbảnđồvàtínhkhoảngcáchthựctếgiữahaiđịađiểm
trênbảnđồtheotỉlệbảnđồ.
-Cácloạibảnđồthôngdụng
-Biếtđọcbảnđồ,xácđịnhđượcvịtrícủađốitượngđịalítrênbảnđồ.
-Biếttìmđườngđitrênbảnđồ.
-Lượcđồtrínhớ
-Vẽđượclượcđồtrínhớthểhiệncácđốitượngđịalíthânquenđốivớicánhân
họcsinh.

6. TRÁIĐẤT-HÀNHTINHCỦAHỆMẶTTRỜI
-VịtrícủaTráiĐấttronghệMặtTrời -XácđịnhđượcvịtrícủaTráiĐấttronghệMặtTrời.
-Hìnhdạng,kíchthướcTráiĐất -Môtảđượchìnhdạng,kíchthướcTráiĐất.
-ChuyểnđộngcủaTráiĐấtvàhệquảđịalí
-MôtảđượcchuyểnđộngcủaTráiĐất(quanhtrụcvàquanhMặtTrời).
-Xácđịnhđượcphươnghướngngoàithựctếdựavàoquansáthiệntượngtự
nhiênhoặcdùngđịabàn.
-Nhậnbiếtđượcgiờđịaphương/giờkhuvực,sosánhđượcgiờcủahaiđịađiểm
trênTráiĐất.
-Trìnhbàyđượchiệntượngngàyđêmluânphiênnhauvàmôtảđượcsựlệch
hướngchuyểnđộngcủavậtthểtheochiềukinhtuyến.
-Trìnhbàyđượchiệntượngngàyđêmdàingắntheomùa.
CẤUTẠOCỦATRÁIĐẤT.VỎTRÁIĐẤT
-CấutạocủaTráiĐất -TrìnhbàyđượccấutạocủaTráiĐấtgồmbalớp.
-Cácmảngkiếntạo
-Xácđịnhđượctrênlượcđồcácmảngkiếntạolớn,đớitiếpgiápcủahaimảngxô
vàonhau.
-Hiệntượngđộngđất,núilửavàsứcpháhoạicủacáctai
biếnthiênnhiênnày
-Trìnhbàyđượchiệntượngđộngđất,núilửavànêuđượcnguyênnhâncủahiện
tượngnày.
-Biếttìmkiếmthôngtinvềcácthảmhoạthiênnhiêndođộngđấtvànúilửagâyra.
-Quátrìnhnộisinhvàngoạisinh.Hiệntượngtạonúi
-Phânbiệtđượcquátrìnhnộisinhvàngoạisinh.
-Trìnhbàyđượctácđộngđồngthờicủaquátrìnhnộisinhvàngoạisinhtronghiện
tượngtạonúi.
-Cácdạngđịahìnhchính -PhânbiệtđượccácdạngđịahìnhchínhtrênTráiĐất.
-Biếtđọclượcđồđịahìnhtỉlệlớnvàlátcắtđịahìnhđơngiản.
-Khoángsản -Kểđượctênmộtsốloạikhoángsản.
KHÍHẬUVÀBIẾNĐỔIKHÍHẬU
-Cáctầngkhíquyển.Thànhphầnkhôngkhí
-Môtảđượccáctầngkhíquyển,đặcđiểmchínhcủatầngđốilưuvàtầngbìnhlưu;
hiểuđượcvaitròcủaoxy,hơinướcvàkhícarbonic.
-Cáckhốikhí.Khíápvàgió
-Kểđượctênvànêuđượcđặcđiểmvềnhiệtđộ,độẩmcủamộtsốkhốikhí.
-Trìnhbàyđượcsựphânbốcácđaikhíápvàcácloạigióthổithườngxuyêntrên
TráiĐất.
-Nhiệtđộvàmưa.Thờitiết,khíhậu
-TrìnhbàyđượcsựthayđổinhiệtđộbềmặtTráiĐấttheovĩđộ.
-Môtảđượchiệntượnghìnhthànhmây,mưa.
-Biếtcáchsửdụngnhiệtkế,ẩmkế,khíápkế.
-Phânbiệtđượcthờitiếtvàkhíhậu.
-Trìnhbàyđượckháiquátđặcđiểmcủamộttrongcácđớikhíhậu.
-Phântíchđượcbiểuđồnhiệtđộ,lượngmưa;xácđịnhđượcđặcđiểmvềnhiệtđộ
vàlượngmưacủamộtsốđịađiểmtrênbảnđồkhíhậuthếgiới.

7. -Sựbiếnđổikhíhậuvàbiệnphápứngphó
-Nêuđượcmộtsốbiểuhiệncủabiếnđổikhíhậu.
-Trìnhbàyđượcmộtsốbiệnphápphòngtránhthiêntaivàứngphóvớibiếnđổikhí
hậu.
NƯỚCTRÊNTRÁIĐẤT
-Cácthànhphầnchủyếucủathuỷquyển -Kểđượctênđượccácthànhphầnchủyếucủathuỷquyển.
-Vòngtuầnhoànnước -Môtảđượcvòngtuầnhoànlớncủanước.
-Sông,hồvàviệcsửdụngnướcsông,hồ
-Môtảđượccácbộphậncủamộtdòngsônglớn;mốiquanhệgiữamùalũcủa
sôngvớicácnguồncấpnướcsông.
-Nêuđượctầmquantrọngcủaviệcsửdụngtổnghợpnướcsông,hồ.
-Biểnvàđạidương.Mộtsốđặcđiểmcủamôitrườngbiển
-Xácđịnhđượctrênbảnđồcácđạidươngthếgiới.
-Trìnhbàyđượccáchiệntượngsóng,thuỷtriều,dòngbiển.
-Nêuđượcsựkhácbiệtvềnhiệtđộvàđộmuốigiữavùngbiểnnhiệtđớivàvùng
biểnônđới.
-Nướcngầmvàbănghà -Nêuđượctầmquantrọngcủanướcngầmvàbănghà.
ĐẤTVÀSINHVẬTTRÊNTRÁIĐẤT
-LớpđấttrênTráiĐất.Thànhphầncủađất -Nêuđượccáctầngđấtvàcácthànhphầnchínhcủađất.
-Cácnhântốhìnhthànhđất -Trìnhbàyđượcmộtsốnhântốhìnhthànhđất.
-MộtsốnhómđấtđiểnhìnhởcácđớithiênnhiêntrênTrái
Đất
-Kểđượctênvàxácđịnhđượctrênbảnđồmộtsốnhómđấtđiểnhìnhởvùng
nhiệtđớihoặcởvùngônđới.
-Sựsốngtrênhànhtinh -Nêuđượcvídụvềsựđadạngcủathếgiớisinhvậtởlụcđịavàởđạidương.
-Sựphânbốcácđớithiênnhiên -Xácđịnhđượctrênbảnđồsựphânbốcácđớithiênnhiêntrênthếgiới.
-Rừngnhiệtđới -Trìnhbàyđượcđặcđiểmcủarừngnhiệtđới.
-Biếtcáchtìmhiểumôitrườngtựnhiênquatàiliệuvàthamquanđịaphương.
CONNGƯỜIVÀTHIÊNNHIÊN
-Dânsốthếgiới -Đọcđượcbiểuđồquymôdânsốthếgiới.
-Sựphânbốdâncưthếgiới -Trìnhbàyvàgiảithíchđượcđặcđiểmphânbốdâncưtrênthếgiới.
-Xácđịnhđượctrênbảnđồmộtsốthànhphốđôngdânnhấtthếgiới.
-Conngườivàthiênnhiên -Nêuđượccáctácđộngcủathiênnhiênlênhoạtđộngsảnxuấtvàsinhhoạtcủa
conngười.
-TrìnhbàyđượcnhữngtácđộngchủyếucủaloàingườilênthiênnhiênTráiĐất.
-Bảovệtựnhiên,khaithácthôngminhcáctàinguyênvìsự
pháttriểnbềnvững
-Nêuđượcýnghĩacủaviệcbảovệtựnhiênvàkhaithácthôngminhcáctài
nguyênvìsựpháttriểnbềnvững.Liênhệthựctếđịaphương.
-Biếtcáchtìmhiểumôitrườngtựnhiênquatàiliệuvàthamquanđịaphương.
LỊCHSỬ
Nộidung Yêucầucầnđạt
TẠISAOCẦNHỌCLỊCHSỬ?
-Lịchsửlàgì? -NêuđượckháiniệmlịchsửvàmônLịchsử.

8. -Hiểuđượclịchsửlànhữnggìđãdiễnratrongquákhứ.
-GiảithíchđượcvìsaocầnthiếtphảihọcmônLịchsử.
-Dựavàođâuđểbiếtvàdựnglạilịchsử?
-Phânbiệtđượccácnguồnsửliệucơbản,ýnghĩavàgiátrịcủacácnguồnsửliệu
(tưliệugốc,truyềnmiệng,hiệnvật,chữviết,...).
-Thờigiantronglịchsử
-Biếtđượcmộtsốkháiniệmvàcáchtínhthờigiantronglịchsử:thậpkỉ,thếkỉ,
thiênniênkỉ,trướcCôngnguyên,sauCôngnguyên,âmlịch,dươnglịch,...
THỜINGUYÊNTHUỶ
-Nguồngốcloàingười
-GiớithiệuđượcsơlượcquátrìnhtiếnhoátừvượnngườithànhngườitrênTrái
Đất.
-XácđịnhđượcnhữngdấutíchcủangườitốicổởĐôngNamÁ.
-Kểđượctênđượcnhữngđịađiểmtìmthấydấutíchcủangườitốicổtrênđất
nướcViệtNam.
-Xãhộinguyênthuỷ
-Môtảđượcsơlượccácgiaiđoạntiếntriểncủaxãhộingườinguyênthuỷ.
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềđờisốngcủangườithờinguyênthuỷ(vật
chất,tinhthần,tổchứcxãhội,...).
-Nêuđượcvaitròcủalaođộngđốivớiquátrìnhpháttriểncủangườinguyênthuỷ
cũngnhưcủaconngườivàxãhộiloàingười.
-NêuđượcđôinétvềđờisốngcủangườinguyênthuỷtrênđấtnướcViệtNam.
-Sựchuyểnbiếntừxãhộinguyênthuỷsangxãhộicógiai
cấp
-Trìnhbàyđượcquátrìnhpháthiệnrakimloạivàvaitròcủanóđốivớisựchuyển
biếntừxãhộinguyênthuỷsangxãhộicógiaicấp.
-Sựchuyểnbiếnvàphânhóacủaxãhộinguyênthuỷ
-Môtảđượcsựhìnhthànhxãhộicógiaicấp.
-Giảithíchđượcvìsaoxãhộinguyênthuỷtanrã.
-Trìnhbàyđượcquátrìnhpháthiệnrakimloạivàvaitròcủanóđốivớisựchuyển
biếnvàphânhóacủaxãhộinguyênthuỷ.
-Môtảđượcsựhìnhthànhxãhộicógiaicấp.
-Môtảvàgiảithíchđượcsựphânhóakhôngtriệtđểcủaxãhộinguyênthủyở
phươngĐông.
-NêuđượcmộtsốnétcơbảncủaxãhộinguyênthủyởViệtNam(quacácnềnvăn
hóakhảocổPhùngNguyên-ĐồngĐậu-GòMun).
XÃHỘICỔĐẠI
-AiCậpvàLưỡngHà
-Nêuđượctácđộngcủađiềukiệntựnhiên(cácdòngsông,đấtđaimàumỡ)đối
vớisựhìnhthànhnềnvănminhAiCậpvàLưỡngHà.
-TrìnhbàyđượcquátrìnhthànhlậpnhànướccủangườiAiCậpvàngườiLưỡng
Hà.
-KểđượctênvànêuđượcnhữngthànhtựuchủyếuvềvănhoáởAiCập,Lưỡng
Hà.
-ẤnĐộ -GiớithiệuđượcđiềukiệntựnhiêncủalưuvựcsôngẤn,sôngHằng.

9. -TrìnhbàyđượcnhữngđiểmchínhvềchếđộxãhộicủaẤnĐộ.
-NhậnbiếtđượcnhữngthànhtựuvănhoátiêubiểucủaẤnĐộ.
-TrungQuốc
-GiớithiệuđượcnhữngđặcđiểmvềđiềukiệntựnhiêncủaTrungQuốccổđại.
-MôtảđượcsơlượcquátrìnhthốngnhấtvàsựxáclậpchếđộphongkiếnởTrung
QuốcdướithờiTầnThuỷHoàng.
-VẽđượctrụcthờigiancácgiaiđoạnpháttriểncủaTrungQuốcthờicổđại.
-NêuđượcnhữngthànhtựucơbảncủanềnvănminhTrungQuốc.
-HyLạpvàLaMã
-Giớithiệuvànhậnxétđượctácđộngvềđiềukiệntựnhiên(hảicảng,biểnđảo)
đốivớisựhìnhthành,pháttriểncủanềnvănminhHyLạpvàLaMã.
-Trìnhbàyđượctổchứcnhànướcthànhbang,nhànướcđếchếởHyLạpvàLa
Mã.
-NêuđượcmộtsốthànhtựuvănhoátiêubiểucủaHyLạp,LaMã.
ĐÔNGNAMÁTỪNHỮNGTHẾKỈTIẾPGIÁPCÔNGNGUYÊNĐẾNTHẾKỈX
-KháilượcvềkhuvựcĐôngNamÁ -TrìnhbàysơlượcvềvịtríđịalícủavùngĐôngNamÁ.
-CácvươngquốccổởĐôngNamÁ
-TrìnhbàyđượcquátrìnhxuấthiệncácvươngquốccổởĐôngNamÁtừđầu
CôngnguyênđếnthếkỉVII.
-Nêuđượcsựhìnhthànhvàpháttriểnbanđầucủacácvươngquốcphongkiếntừ
thếkỉVIIđếnthếkỉXởĐôngNamÁ.
-GiaolưuthươngmạivàvănhóaởĐôngNamÁtừđầu
CôngnguyênđếnthếkỉX
-Phântíchđượcnhữngtácđộngchínhcủaquátrìnhgiaolưuthươngmạivàvăn
hóaởĐôngNamÁtừđầuCôngnguyênđếnthếkỉX.
VIỆTNAMTỪKHOẢNGTHẾKỈVIITRƯỚCCÔNGNGUYÊNĐẾNĐẦUTHẾKỈX
-NhànướcVănLang,ÂuLạc
+NhànướcVănLang
+NhànướcÂuLạc
-Nêuđượckhoảngthờigianthànhlậpvàxácđịnhđượcphạmvikhônggiancủa
nướcVănLang,ÂuLạctrênbảnđồhoặclượcđồ.
-TrìnhbàyđượcsựthànhlậpvàtổchứcnhànướccủaVănLang,ÂuLạc.
-MôtảđượcđờisốngvậtchấtvàtinhthầncủacưdânVănLang,ÂuLạc.
-ThờikìBắcthuộcvàchốngBắcthuộctừthếkỉIItrước
Côngnguyênđếnnăm938
+ChínhsáchcaitrịcủacáctriềuđạiphongkiếnphươngBắc
-NêuđượcmộtsốchínhsáchcaitrịcủaphongkiếnphươngBắctrongthờikìBắc
thuộc.
+Sựchuyểnbiếnvềkinhtế,vănhoátrongthờikì
Bắcthuộc
-Nhậnbiếtđượcmộtsốchuyểnbiếnquantrọngvềkinhtế,xãhội,vănhoáởViệt
NamtrongthờikìBắcthuộc.
+Cáccuộcđấutranhgiànhlạiđộclậpvàbảovệbảnsắcvăn
hoácủadântộc
-Nêuđượcnguyênnhân,nétchínhdiễnbiến,kếtquảvàýnghĩacủacáccuộckhởi
nghĩatiêubiểucủanhândânViệtNamtrongthờikìBắcthuộc:HaiBàTrưng,Bà
Triệu,LýBí,MaiThúcLoan,PhùngHưng.
-Giớithiệuđượcnhữngnétchínhcủacuộcđấutranhvềvănhoávàbảovệbản
sắcvănhoácủanhândânViệtNamtrongthờikìBắcthuộc.
+BướcngoặtlịchsửởđầuthếkỉX -Trìnhbàyđượcnhữngnétchính(nộidung,kếtquả)vềcáccuộcvậnđộnggiành

10. quyềntựchủcủanhândânViệtNamdướisựlãnhđạocủahọKhúcvàhọDương.
-MôtảđượcnhữngnétchínhtrậnchiếnBạchĐằnglịchsửnăm938vànhững
điểmđộcđáotrongtổchứcđánhgiặccủaNgôQuyền.
-NêuđượcýnghĩalịchsửcủachiếnthắngBạchĐằngnăm938.
-VươngquốcChampa
-Môtảđượcsựthànhlập,quátrìnhpháttriểncủaChampa.
-TrìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềtổchứcxãhộivàkinhtếcủaChampa.
-NêuđượcmộtsốthànhtựuvănhoácủaChampa.
-VươngquốcPhùNam
-Môtảđượcsựthànhlập,quátrìnhpháttriểnvàsuyvongcủaPhùNam.
-TrìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềtổchứcxãhộivàkinhtếcủaPhùNam.
-TrìnhbàyđượcmộtsốthànhtựuvănhoácủaPhùNam.
LỚP7
ĐỊALÍ
Nộidung Yêucầucầnđạt
CHÂUÂU
-Vịtríđịalí,phạmvichâuÂu -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalí,hìnhdạngvàkíchthướcchâuÂu.
-Đặcđiểmtựnhiên
-PhântíchđượcđặcđiểmcáckhuvựcđịahìnhchínhcủachâuÂu,đặcđiểmphân
hoákhíhậu;xácđịnhđượctrênbảnđồcácsônglớnRhein(Rainơ),Danube
(Đanuyp),Volga(Vonga);cácđớithiênnhiên.
-Đặcđiểmdâncư,xãhội -Trìnhbàyđượcđặcđiểmcủacơcấudâncư,dicưvàđôthịhoáởchâuÂu.
-Phươngthứcconngườikhaithác,sửdụngvàbảovệthiên
nhiên
-LựachọnvàtrìnhbàyđượcmộtvấnđềbảovệmôitrườngởchâuÂu.
-KháiquátvềLiênminhchâuÂu(EU)
-NêuđượcdẫnchứngvềLiênminhchâuÂu(EU)nhưmộttrongbốntrungtâm
kinhtếlớntrênthếgiới.
CHÂUÁ
-Vịtríđịalí,phạmvichâuÁ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalí,hìnhdạngvàkíchthướcchâuÁ.
-Đặcđiểmtựnhiên
-TrìnhbàyđượcmộttrongnhữngđặcđiểmthiênnhiênchâuÁ,ýnghĩacủađặc
điểmnàyđốivớiviệcsửdụngvàbảovệtựnhiên.
-Xácđịnhđượctrênbảnđồcáckhuvựcđịahìnhvàcáckhoángsảnchínhởchâu
Á.
-Đặcđiểmdâncư,xãhội -Trìnhbàyđượcđặcđiểmdâncư,tôngiáo;sựphânbốdâncưvàcácđôthịlớn.
-BảnđồchínhtrịchâuÁ;cáckhuvựccủachâuÁ -XácđịnhđượctrênbảnđồchínhtrịcáckhuvựccủachâuÁ.
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmtựnhiêncủamộttrongcáckhuvựcởchâuÁ.
-CácnềnkinhtếlớnvàkinhtếmớinổiởchâuÁ
-Biếtcáchsưutầmtưliệuvàtrìnhbàyvềmộttrongcácnềnkinhtếlớnvànền
kinhtếmớinổicủachâuÁ(vídụ:TrungQuốc,NhậtBản,HànQuốc,Singapore).
CHÂUPHI
-Vịtríđịalí,phạmvichâuPhi -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalí,hìnhdạngvàkíchthướcchâuPhi.
-Đặcđiểmtựnhiên -PhântíchđượcmộttrongnhữngđặcđiểmthiênnhiênchâuPhi;mộttrongnhững

11. vấnđềmôitrườngtrongsửdụngthiênnhiên(vídụ:vấnđềsănbắnvàbuônbán
độngvậthoangdã,lấyngàvoi,sừngtêgiác,...).
-Đặcđiểmdâncư,xãhội
-Trìnhbàyđượcmộttrongnhữngvấnđềnổicộmvềdâncư,xãhộivàdisảnlịch
sửchâuPhi(vídụ:vấnđềnạnđói,vấnđềxungđộtquânsự,...).
-Phươngthứcconngườikhaithác,sửdụngvàbảovệthiên
nhiên
-TrìnhbàyđượccáchthứcngườidânchâuPhikhaithácthiênnhiênởcácmôi
trườngkhácnhau.
-KháiquátvềCộnghoàNamPhi
-BiếtcáchsưutầmtưliệuvàtrìnhbàyđượcmộtsốsựkiệnlịchsửvềCộnghoà
NamPhitrongmấythậpniêngầnđây.
CHÂUMỸ
-Vịtríđịalí,phạmvichâuMỹ -Trìnhbàykháiquátvềvịtríđịalí,phạmvichâuMỹ.
-PhátkiếnrachâuMỹ
-Phântíchđượccáchệquảđịalí-lịchsửcủaviệcChristopherColombusphát
kiếnrachâuMỹ(1492-1502).
-Đặcđiểmtựnhiên,dâncư,xãhộicủacáckhuvựcchâuMỹ
(BắcMỹ,TrungvàNamMỹ)
-Phươngthứcconngườikhaithác,sửdụngvàbảovệthiên
nhiênởcáckhuvựcchâuMỹ
BắcMỹ:
-Trìnhbàyđượcmộttrongnhữngđặcđiểmcủatựnhiên:sựphânhoácủađịa
hình,khíhậu;sông,hồ;cácđớithiênnhiên.
-Phântíchđượcmộttrongnhữngvấnđềdâncư,xãhội:vấnđềnhậpcưvàchủng
tộc,vấnđềđôthịhoá.
-Phântíchđượcphươngthứcconngườikhaitháctựnhiênbềnvững.
-Xácđịnhđượctrênbảnđồmộtsốtrungtâmkinhtếquantrọng.
TrungvàNamMỹ:
-TrìnhbàyđượcsựphânhoátựnhiêntheochiềuĐông-Tây,theochiềuBắc-
Namvàtheochiềucao(trêndãynúiAndes);đặcđiểmcủarừngnhiệtđớiAmazon.
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmnguồngốcdâncưTrungvàNamMỹ,vấnđềđôthịhoá,
vănhoáMỹLatinh.
-Phântíchđượcvấnđềkhaithác,sửdụngvàbảovệthiênnhiênthôngquatrường
hợprừngAmazon.
CHÂUĐẠIDƯƠNG
-Vịtríđịalí,phạmvichâuĐạiDương
-XácđịnhđượccácbộphậncủachâuĐạiDương;vịtríđịalí,hìnhdạngvàkích
thướclụcđịaAustralia.
-Đặcđiểmthiênnhiêncủacácđảo,quầnđảovàlụcđịa
Australia
-Xácđịnhđượctrênbảnđồcáckhuvựcđịahìnhvàkhoángsản.Phântíchđược
đặcđiểmkhíhậuAustralia,nhữngnétđặcsắccủatàinguyênsinhvậtởAustralia.
-Mộtsốđặcđiểmdâncư,xãhộivàphươngthứcconngười
khaithác,sửdụngvàbảovệthiênnhiên
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmdâncư,mộtsốvấnđềvềlịchsửvàvănhoáđộcđáo
củaAustralia.
-Phântíchđượcphươngthứcconngườikhaithác,sửdụngvàbảovệthiênnhiên
ởAustralia.
CHÂUNAMCỰC
-VịtríđịalícủachâuNamCực -TrìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalícủachâuNamCực.

12. -LịchsửphátkiếnchâuNamCực -TrìnhbàyđượclịchsửkhámphávànghiêncứuchâuNamCực.
-ĐặcđiểmtựnhiênvàtàinguyênthiênnhiêncủachâuNam
Cực
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmthiênnhiênnổibậtcủachâuNamCực.
-MôtảđượckịchbảnvềsựthayđổicủathiênnhiênchâuNamCựckhicóbiếnđổi
khíhậutoàncầu.
LỊCHSỬ
Nộidung Yêucầucầnđạt
TÂYÂUTỪTHẾKỈVĐẾNNỬAĐẦUTHẾKỈXVI
-Quátrìnhhìnhthànhvàpháttriểnchếđộphongkiếnở
TâyÂu
-Kểlạiđượcnhữngsựkiệnchủyếuvềquátrìnhhìnhthànhxãhộiphongkiếnở
TâyÂu.
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmcủalãnhđịaphongkiếnvàquanhệxãhộicủachếđộ
phongkiếnTâyÂu.
-Phântíchđượcvaitròcủathànhthịtrungđại.
-MôtảđượcsơlượcsựrađờicủaThiênChúagiáo.
-Cáccuộcphátkiếnđịalí
-Sửdụnglượcđồhoặcbảnđồ,giớithiệuđượcnhữngnétchínhvềhànhtrìnhcủa
mộtsốcuộcphátkiếnđịalílớntrênthếgiới.
-Nêuđượchệquảcủacáccuộcphátkiếnđịalí.
-VănhoáPhụchưng
-Giớithiệuđượcsựbiếnđổiquantrọngvềkinhtế-xãhộicủaTâyÂutừthếkỉXIII
đếnthếkỉXVI.
-TrìnhbàyđượcnhữngthànhtựutiêubiểucủaphongtràovănhoáPhụchưng.
-NhậnbiếtđượcýnghĩavàtácđộngcủaphongtràovănhoáPhụchưngđốivớixã
hộiTâyÂu.
-Cảicáchtôngiáo
-Nêuvàgiảithíchđượcnguyênnhâncủaphongtràocảicáchtôngiáo.
-Môtảkháiquátđượcnộidungcơbảncủacáccuộccảicáchtôngiáo.
-NêuđượctácđộngcủacảicáchtôngiáođốivớixãhộiTâyÂu.
-SựhìnhthànhquanhệsảnxuấttưbảnchủnghĩaởTâyÂu
trungđại
-Xácđịnhđượcnhữngbiếnđổichínhtrongxãhộivàsựnảysinhphươngthứcsản
xuấttưbảnchủnghĩaởTâyÂu.
TRUNGQUỐCTỪTHẾKỈVIIĐẾNGIỮATHẾKỈXIX
-KháilượctiếntrìnhlịchsửcủaTrungQuốctừthếkỉVIIđến
giữathếkỉXIX
-Thànhtựuchínhtrị,kinhtế,vănhóacủaTrungQuốctừthế
kỉVIIđếngiữathếkỉXIX
-LậpđượcsơđồtiếntrìnhpháttriểncủaTrungQuốctừthếkỉIIITCNđếngiữathế
kỉXIX(cácthờiĐường,Tống,Nguyên,Minh,Thanh).
-NêuđượcnhữngnétchínhvềsựthịnhvượngcủaTrungQuốcdướithờiĐường.
-MôtảđượcsựpháttriểnkinhtếdướithờiMinh-Thanh.
-GiớithiệuvànhậnxétđượcnhữngthànhtựuchủyếucủavănhoáTrungQuốctừ
thếkỉVIIđếngiữathếkỉXIX(Nhogiáo,sửhọc,kiếntrúc,...).
ẤNĐỘTỪTHẾKỈIVĐẾNGIỮATHẾKỈXIX
-VươngtriềuGupta
-VươngtriềuHồigiáoDelhi
-ĐếquốcMogul
-NêuđượcnhữngnétchínhvềđiềukiệntựnhiêncủaẤnĐộ.
-Trìnhbàykháiquátđượcsựrađờivàtìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,xãhộicủaẤnĐộ
dướithờicácvươngtriềuGupta,DelhivàđếquốcMogul.

13. -GiớithiệuvànhậnxétđượcmộtsốthànhtựutiêubiểuvềvănhoácủaẤnĐộtừ
thếkỉIVđếngiữathếkỉXIX.
ĐÔNGNAMÁTỪNỬASAUTHẾKỈXĐẾNNỬAĐẦUTHẾKỈXVI
-KháiquátvềĐôngNamÁtừnửasauthếkỉXđếnnửađầu
thếkỉXVI
-Môtảđượcquátrìnhhìnhthành,pháttriểncủacácquốcgiaĐôngNamÁtừnửa
sauthếkỉXđếnnửađầuthếkỉXVI.
-GiớithiệuvànhậnxétđượcnhữngthànhtựuvănhoátiêubiểucủaĐôngNamÁ
từnửasauthếkỉXđếnnửađầuthếkỉXVI.
-VươngquốcCampuchia
-MôtảđượcquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểncủaVươngquốcCampuchia.
-NhậnbiếtvàđánhgiáđượcsựpháttriểncủaVươngquốcCampuchiathời
Angkor.
-NêuđượcmộtsốnéttiêubiểuvềvănhoácủaVươngquốcCampuchia.
-VươngquốcLào
-MôtảđượcquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểncủaVươngquốcLào.
-NhậnbiếtvàđánhgiáđượcsựpháttriểncủaVươngquốcLàothờiLanXang.
-NêuđượcmộtsốnéttiêubiểuvềvănhoácủaVươngquốcLào.
VIỆTNAMTỪĐẦUTHẾKỈXĐẾNĐẦUTHẾKỈXVI
-ViệtNamtừnăm938đếnnăm1009:thờiNgô-Đinh-Tiền
Lê
-NêuđượcnhữngnétchínhvềthờiNgô.
-TrìnhbàyđượccôngcuộcthốngnhấtđấtnướccủaĐinhBộLĩnhvàsựthànhlập
nhàĐinh.
-MôtảđượccuộckhángchiếnchốngTốngcủaLêHoànnăm981.
-GiớithiệuđượcnhữngnétchínhvềtổchứcchínhquyềnthờiNgô-Đinh-Tiền
Lê.
-Nhậnbiếtđượcđờisốngxãhội,vănhoáthờiNgô-Đinh-TiềnLê.
-ViệtNamtừthếkỉXIđếnđầuthếkỉXIII:thờiLý
-TrìnhbàyđượcsựthànhlậpnhàLý.ĐánhgiáđượcsựkiệndờiđôraĐạiLacủa
LýCôngUẩn.
-Môtảđượcnhữngnétchínhvềchínhtrị,kinhtế,xãhội,vănhóa,tôngiáothờiLý.
-ĐánhgiáđượcnhữngnétđộcđáocủacuộckhángchiếnchốngTốngvàvaitrò
củaLýThườngKiệttrongcuộckhángchiếnchốngTống(1075-1077).
-Giớithiệuđượcnhữngthànhtựutiêubiểuvềvănhoá,giáodụcthờiLý(VănMiếu
-QuốcTửGiám,mởkhoathi,...).
-ViệtNamtừthếkỉXIIIđếnđầuthếkỉXV:thờiTrần,Hồ
+ThờiTrần
-MôtảđượcsựthànhlậpnhàTrần.
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềtìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,xãhội,vănhóa,tôn
giáothờiTrần.
-Lậpđượclượcđồdiễnbiếnchínhcủabalầnkhángchiếnchốngquânxâmlược
Mông-Nguyên.
-Phântíchđượcnguyênnhânthắnglợi,nêuđượcýnghĩalịchsửcủabalần
khángchiếnchốngquânxâmlượcMông-Nguyên,nhậnthứcđượcsâusắctinh

14. thầnđoànkếtvàquyếttâmchốnggiặcngoạixâmcủaquândânĐạiViệt.
-Nêuđượcnhữngthànhtựuchủyếuvềvănhoávàđánhgiáđượcvaitròcủamột
sốnhânvậtlịchsửtiêubiểuthờiTrần:TrầnThủĐộ,TrầnQuốcTuấn,TrầnNhân
Tông,...
+ThờiHồ
-TrìnhbàyđượcsựrađờicủanhàHồ.
-GiớithiệuđượcmộtsốnộidungchủyếutrongcảicáchcủaHồQuýLyvànêu
đượctácđộngcủanhữngcảicáchấyđốivớixãhộithờinhàHồ.
-Môtảđượcnhữngnétchínhvềcuộckhángchiếnchốngquânxâmlượcnhà
Minh.
-GiảithíchđượcnguyênnhânthấtbạicủacuộckhángchiếnchốngquânMinhxâm
lược.
-CuộckhởinghĩaLamSơn(1418-1427)
-TrìnhbàyđượcmộtsốsựkiệntiêubiểucủacuộckhởinghĩaLamSơn.
-GiảithíchđượcnguyênnhânchínhdẫnđếnthắnglợicủacuộckhởinghĩaLam
Sơn.
-NêuđượcýnghĩacủacuộckhởinghĩaLamSơnvàđánhgiáđượcvaitròcủa
mộtsốnhânvậttiêubiểu:LêLợi,NguyễnTrãi,NguyễnChích,...
-ViệtNamthờiLêsơ(1428-1527)
-MôtảđượcsựthànhlậpnhàLêsơ.
-Nhậnbiếtđượctìnhhìnhkinhtế-xãhộithờiLêsơ.
-Giớithiệuđượcsựpháttriểnvănhoá,giáodụcvàmộtsốdanhnhânvănhoátiêu
biểuthờiLêsơ.
-VùngđấtphíanamtừđầuthếkỉXđếnđầuthếkỉ
XVI
Nêuđượcnhữngnétcơbảnvềchínhtrị,kinhtếvănhoáởvùngđấtphíanamtừ
đầuthếkỉXđếnđầuthếkỉXVI.
CHỦĐỀCHUNG
Nộidung Yêucầucầnđạt
CÁCCUỘCĐẠIPHÁTKIẾNĐỊALÍ
-Nguyênnhâncủacáccuộcphátkiếnđịalí
-Giảithíchđượcnguyênnhânvànhữngyếutốtácđộngđếncáccuộcđạiphát
kiếnđịalí.
-Mộtsốcuộcđạiphátkiếnđịalí
-Môtảđượccáccuộcđạiphátkiếnđịalí:ChristopherColombustìmrachâuMỹ
(1492-1502),cuộcthámhiểmcủaFerdinandMagellanvòngquanhTráiĐất(1519
-1522).
-Tácđộngcủacáccuộcđạiphátkiếnđịalíđốivớitiếntrình
lịchsử
-Phântíchđượctácđộngcủacáccuộcđạiphátkiếnđịalíđốivớitiếntrìnhlịchsử.
ĐÔTHỊ:LỊCHSỬVÀHIỆNTẠI(1)
-Cácđôthịcổđạivàcácnềnvănminhcổđại -Phântíchđượccácđiềukiệnđịalívàlịchsửgópphầnhìnhthànhvàpháttriển
mộtđôthịcổđạivàtrungđại(quamộtsốtrườnghợpcụthể).
-CácđôthịtrungđạichâuÂuvàgiớithươngnhân -Trìnhbàyđượcmốiquanhệgiữađôthịvớicácnềnvănminhcổđại;vaitròcủa
giớithươngnhânvớisựpháttriểnđôthịchâuÂutrungđại.

15. LỚP8
ĐỊALÍ
Nộidung Yêucầucầnđạt
ĐẶCĐIỂMVỊTRÍĐỊALÍVÀPHẠMVILÃNHTHỔVIỆTNAM
-Đặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalí;phạmvilãnhthổnướctavàcáctỉnh,thành
phố.
-Ảnhhưởngcủavịtríđịalívàphạmvilãnhthổđốivớisự
hìnhthànhđặcđiểmđịalítựnhiênViệtNam
-Phântíchđượcảnhhưởngcủavịtríđịalívàphạmvilãnhthổđốivớisựhình
thànhđặcđiểmđịalítựnhiênViệtNam.
ĐẶCĐIỂMĐỊAHÌNHVÀKHOÁNGSẢNVIỆTNAM
-Đặcđiểmchungcủađịahình
-TrìnhbàyđượcmộttrongnhữngđặcđiểmchủyếucủađịahìnhViệtNam.
-Cáckhuvựcđịahình.Đặcđiểmcơbảncủatừngkhuvực
địahình
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmcủacáckhuvựcđịahình:địahìnhđồinúi;địahình
đồngbằng;địahìnhbờbiểnvàthềmlụcđịa.
-Ảnhhưởngcủađịahìnhđốivớisựphânhoátựnhiênvà
khaitháckinhtế
-Tìmđượcvídụchứngminhảnhhưởngcủasựphânhoáđịahìnhđốivớisựphân
hoálãnhthổtựnhiênvàkhaitháckinhtế.
-ĐặcđiểmchungcủatàinguyênkhoángsảnViệtNam.Các
loạikhoángsảnchủyếu
-TrìnhbàyvàgiảithíchđượcđặcđiểmchungcủatàinguyênkhoángsảnViệt
Nam.
-Phântíchđượcđặcđiểmphânbốcácloạikhoángsảnchủyếuvàvấnđềsử
dụnghợplítàinguyênkhoángsản.
ĐẶCĐIỂMKHÍHẬUVÀTHUỶVĂNVIỆTNAM
-Khíhậunhiệtđớiẩmgiómùa,phânhoáđadạng
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmkhíhậunhiệtđớiẩmgiómùacủaViệtNam.
-Đọcđượcbiểuđồkhíhậucủamộtsốtrạmkhítượngthủyvăn.
-ChứngminhđượcsựphânhoáđadạngcủakhíhậuViệtNam.
-TácđộngcủabiếnđổikhíhậuđốivớitựnhiênViệtNam
-Phântíchđượctácđộngcủabiếnđổikhíhậuđốivớimộtsốyếutốcủatựnhiên
ViệtNam.
-Tìmvídụvềgiảiphápứngphóvớibiếnđổikhíhậu.
-Đặcđiểmsôngngòi.Chếđộnướcsôngcủamộtsốhệ
thốngsônglớn
-Xácđịnhđượctrênbảnđồlưuvựccủacáchệthốngsônglớn.
-Phântíchđượcđặcđiểmmạnglướisôngvàchếđộnướcsôngcủamộtsốhệ
thốngsônglớn.
-Hồ,đầmvànướcngầm
-Phântíchđượcvaitròcủahồ,đầmvànướcngầmđốivớisảnxuấtvàsinhhoạt.

16. -Vaitròcủatàinguyênkhíhậuvàtàinguyênnướcđốivớisự
pháttriểnkinhtế-xãhộicủanướcta
-Phântíchđượcảnhhưởngcủakhíhậuđốivớisảnxuấtnôngnghiệp.
-Phântíchđượcvaitròcủakhíhậuđốivớisựpháttriểndulịchởmộtsốđiểmdu
lịchnổitiếngcủanướcta.
-Lấyvídụchứngminhđượctầmquantrọngcủaviệcsửdụngtổnghợptàinguyên
nướcởmộtlưuvựcsông.
ĐẶCĐIỂMTHỔNHƯỠNGVÀSINHVẬTVIỆTNAM
-Đặcđiểmchungcủalớpphủthổnhưỡng
-Chứngminhđượctínhchấtnhiệtđớigiómùacủalớpphủthổnhưỡng.
-Đặcđiểmvàsựphânbốcủacácnhómđấtchính
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmphânbốcủabanhómđấtchính.
-VấnđềsửdụnghợplítàinguyênđấtởViệtNam
-Phântíchđượcđặcđiểmcủađấtferalitvàgiátrịsửdụngđấtferalittrongsảnxuất
nông,lâmnghiệp.
-Phântíchđượcđặcđiểmcủađấtphùsavàgiátrịsửdụngcủađấtphùsatrong
sảnxuấtnôngnghiệp,thuỷsản.
-Chứngminhđượctínhcấpthiếtcủavấnđềchốngthoáihoáđất.
-Đặcđiểmchungcủasinhvật -ChứngminhđượcsựđadạngcủasinhvậtởViệtNam.
-VấnđềbảotồnđadạngsinhhọcởViệtNam -ChứngminhđượctínhcấpthiếtcủavấnđềbảotồnđadạngsinhhọcởViệtNam.
BIỂNĐẢOVIỆTNAM
-Vịtríđịalí,đặcđiểmtựnhiênvùngbiểnđảoViệtNam
-XácđịnhđượctrênbảnđồphạmviBiểnĐông,cácnướcvàvùnglãnhthổcó
chungBiểnĐôngvớiViệtNam.
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmtựnhiênvùngbiểnđảoViệtNam.
-CácvùngbiểncủaViệtNamởBiểnĐông
-Xácđịnhđượctrênbảnđồcácmốcxácđịnhđườngcơsở,đườngphânchiavịnh
BắcBộgiữaViệtNamvàTrungQuốc;trìnhbàyđượccácvùngbiểnnướcta:nội
thuỷ,lãnhhải,tiếpgiáplãnhhải,vùngđặcquyềnkinhtế,thềmlụcđịacủaViệtNam
(theoLuậtBiểnViệtNam).
-MôitrườngvàtàinguyênbiểnđảoViệtNam
-Nêuđượcđặcđiểmmôitrườngbiểnđảovàvấnđềbảovệmôitrườngbiểnđảo
ViệtNam.
-TrìnhbàyđượccáctàinguyênbiểnvàthềmlụcđịaViệtNam.
LỊCHSỬ
Nộidung Yêucầucầnđạt
CHÂUÂUVÀBẮCMỸTỪNỬASAUTHẾKỈXVIĐẾNTHẾKỈXVIII
-CáchmạngtưsảnAnh
-Xácđịnhđượctrênbảnđồthếgiớiđịađiểmdiễnracáccuộccáchmạngtưsản
tiêubiểutừthếkỉXVIđếnthếkỉXVIII.
-Chiếntranhgiànhđộclậpcủa13thuộcđịaAnhởBắcMỹ.
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchungvềnguyênnhân,kếtquả,ýnghĩa,tínhchấtcủa
cáchmạngtưsản.

17. -CáchmạngtưsảnPháp
-NêuđượcmộtsốđặcđiểmchínhcủacáccuộccáchmạngtưsảntiêubiểuởAnh,
Pháp,Mỹ.
-Cáchmạngcôngnghiệp
-Trìnhbàyđượcnhữngthànhtựutiêubiểucủacáchmạngcôngnghiệp.
-Nêuđượcnhữngtácđộngquantrọngcủacáchmạngcôngnghiệpđốivớisản
xuấtvàđờisống.
ĐÔNGNAMÁTỪNỬASAUTHẾKỈXVIĐẾNTHẾKỈXIX
-QuátrìnhxâmlượcĐôngNamÁcủathựcdânphươngTây
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhtrongquátrìnhxâmnhậpcủatưbảnphương
TâyvàocácnướcĐôngNamÁ.
-Tìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,vănhoá-xãhộicủacácnước
ĐôngNamÁ
-Nêuđượcnhữngnétnổibậtvềtìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,vănhoá-xãhộicủa
cácnướcĐôngNamÁdướiáchđôhộcủathựcdânphươngTây.
-CuộcđấutranhchốngáchđôhộcủathựcdânphươngTây
ởĐôngNamÁ
-MôtảđượcnhữngnétchínhvềcuộcđấutranhcủacácnướcĐôngNamÁchống
lạiáchđôhộcủathựcdânphươngTây.
VIỆTNAMTỪĐẦUTHẾKỈXVIĐẾNTHẾKỈXVIII
-XungđộtNam-Bắctriều,Trịnh-Nguyễn
-NêuđượcnhữngnétchínhvềsựrađờicủaVươngtriềuMạc.
-Giảithíchđượcnguyênnhânbùngnổ,nêuđượcnétchínhdiễnbiến,hệquảcủa
cuộcxungđộtNam-Bắctriều,Trịnh-Nguyễn.
-NhữngnétchínhtrongquátrìnhmởcõitừthếkỉXVIđếnthế
kỉXVIII
-TrìnhbàyđượckháiquátvềquátrìnhkhaiphávùngđấtphíaNamcủaĐạiViệttừ
thếkỉXVI-XVIII.
-Môtảvànêuđượcýnghĩacủaquátrìnhthựcthichủquyềnđốivớiquầnđảo
HoàngSavàquầnđảoTrườngSacủacácchúaNguyễn.
-KhởinghĩanôngdânởĐàngNgoàithếkỉXVIII
-Nêuđượcmộtsốnétchính(bốicảnhlịchsử,diễnbiến,kếtquảvàýnghĩa)của
phongtràonôngdânởĐàngNgoàithếkỉXVIII.
-NêuđượctácđộngcủaphongtràonôngdânởĐàngNgoàiđốivớixãhộiĐạiViệt
thếkỉXVIII.
-PhongtràoTâySơn
-Trìnhbàyđượcmộtsốnétchínhvềnguyênnhânbùngnổvàmôtảđượcmộtsố
thắnglợitiêubiểucủaphongtràoTâySơn:lậtđổchúaNguyễn,chúaTrịnh,vua
Lê;đánhbạiquânXiêmxâmlược(1785)vàđạipháquânThanhxâmlược
(1789),...
-Nêuđượcnguyênnhânthắnglợi,ýnghĩalịchsửvàđánhgiáđượcvaitròcủa
NguyễnHuệ-QuangTrungđốivớithốngnhấtđấtnước,chốngxâmlượcvàbước
đầuxâydựngđấtnước.
-Kinhtế,vănhoá,tôngiáotrongcácthếkỉXVI-XVIII
-Nêuđượcnhữngnétchínhvềtìnhhìnhkinhtế.
-Môtảvànhậnxétđượcnhữngnétchínhvềsựchuyểnbiếnvănhoávàtôngiáoở
ĐạiViệttrongcácthếkỉXVI-XVIII.
CHÂUÂUVÀNƯỚCMỸTỪCUỐITHẾKỈXVIIIĐẾNĐẦUTHẾKỈXX
-Sựhìnhthànhcủachủnghĩađếquốc -Môtảđượcnhữngnétchínhvềquátrìnhhìnhthànhcủachủnghĩađếquốc.
-CácnướcÂu-MỹtừcuốithếkỉXIXđếnđầuthếkỉXX -TrìnhbàynhữngnétchínhvềCôngxãParis(1871)vàýnghĩalịchsửcủaviệc

18. thànhlậpnhànướckiểumới-nhànướccủagiaicấpvôsảnđầutiêntrênthếgiới.
-Nhậnbiếtđượcnhữngchuyểnbiếnlớnvềkinhtế,chínhsáchđốinội,đốingoại
củacácđếquốcAnh,Pháp,Đức,MỹtừcuốithếkỉXIXđếnđầuthếkỉXX.
-PhongtràocôngnhânvàsựrađờicủachủnghĩaMarx
-Nêuđượcsựrađờicủagiaicấpcôngnhân.
-TrìnhbàyđượcmộtsốhoạtđộngchínhcủaKarlMarx,FriedrichEngelsvàsựra
đờicủachủnghĩaxãhộikhoahọc.
-Môtảđượcmộtsốhoạtđộngtiêubiểucủaphongtràocộngsảnvàcôngnhân
quốctếcuốithếkỉXIX,đầuthếkỉXX(phongtràocôngnhân,sựrađờivàhoạt
độngcủacácĐảngvàcáctổchứccộngsản,...).
-Chiếntranhthếgiớithứnhất(1914-1918)
-NêuđượcnguyênnhânbùngnổChiếntranhthếgiớithứnhất.
-Phântích,đánhgiáđượchậuquảvàtácđộngcủaChiếntranhthếgiớithứnhất
(1914-1918)đốivớilịchsửnhânloại.
-CáchmạngthángMườiNganăm1917
-Nêuđượcmộtsốnétchính(nguyênnhân,diễnbiến,tácđộngvàýnghĩalịchsử)
củaCáchmạngthángMườiNganăm1917.
SỰPHÁTTRIỂNCỦAKHOAHỌC,KĨTHUẬT,VĂNHỌC,NGHỆTHUẬTTRONGCÁCTHẾKỈXVIII-XIX
-Mộtsốthànhtựukhoahọc,kĩthuật,vănhọc,nghệthuậtcủa
nhânloạitrongcácthếkỉXVIII-XIX
-Môtảđượcmộtsốthànhtựutiêubiểuvềkhoahọc,kĩthuật,vănhọc,nghệthuật
trongcácthếkỉXVIII-XIX.
-Tácđộngcủasựpháttriểnkhoahọc,kĩthuật,vănhọc,nghệ
thuậttrongcácthếkỉXVIII-XIX
-Phântíchđượctácđộngcủasựpháttriểnkhoahọc,kĩthuật,vănhọc,nghệthuật
trongcácthếkỉXVIII-XIX.
CHÂUÁTỪNỬASAUTHẾKỈXIXĐẾNĐẦUTHẾKỈXX
-TrungQuốc
-MôtảđượcquátrìnhxâmlượcTrungQuốccủacácnướcđếquốc.
-TrìnhbàyđượcsơlượcvềCáchmạngTânHợi.
-NhậnbiếtđượcnguyênnhânthắnglợivànêuđượcýnghĩacủaCáchmạngTân
Hợi.
-NhậtBản
-NêuđượcnhữngnộidungchínhcủacuộcDuytânMinhTrị.
-TrìnhbàyđượcýnghĩalịchsửcủacuộcDuytânMinhTrị.
-TrìnhbàyđượcnhữngbiểuhiệncủasựhìnhthànhchủnghĩađếquốcởNhật
BảnvàocuốithếkỉXIX,đầuthếkỉXX.
-ẤnĐộ -Trìnhbàyđượctìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,xãhộiẤnĐộnửasauthếkỉXIX.
-ĐôngNamÁ
-NêuđượcmộtsốsựkiệnvềphongtràogiảiphóngdântộcởĐôngNamÁtừnửa
sauthếkỉXIXđếnđầuthếkỉXX.
VIỆTNAMTỪTHẾKỈXIXĐẾNĐẦUTHẾKỈXX
-ViệtNamnửađầuthếkỉXIX
-MôtảđượcsựrađờicủanhàNguyễn.
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềtìnhhìnhchínhtrị,sựpháttriểnkinhtế,văn
hoá,xãhộicủaViệtNamthờinhàNguyễn.
-MôtảđượcquátrìnhthựcthichủquyềnđốivớiquầnđảoHoàngSavàquầnđảo
TrườngSacủacácvuaNguyễn.

19. -ViệtNamnửasauthếkỉXIX
-NêuđượcquátrìnhthựcdânPhápxâmlượcViệtNamvàcuộckhángchiến
chốngthựcdânPhápxâmlượccủanhândânViệtNam(1858-1884).
-Nhậnbiếtđượcnguyênnhân,mộtsốnộidungchínhtrongcácđềnghịcảicách
củacácquanlại,sĩphuyêunước.
-TrìnhbàyđượcmộtsốcuộckhởinghĩatiêubiểutrongphongtràoCầnvươngvà
cuộckhởinghĩaYênThế.
-ViệtNamđầuthếkỉXX
-NêuđượctácđộngcủacuộckhaithácthuộcđịalầnthứnhấtcủangườiPhápđối
vớixãhộiViệtNam.
-GiớithiệuđượcnhữngnétchínhvềhoạtđộngyêunướccủaPhanBộiChâu,
PhanChâuTrinh,NguyễnTấtThành.
CHỦĐỀCHUNG
Nộidung Yêucầucầnđạt
VĂNMINHCHÂUTHỔSÔNGHỒNGVÀSÔNGCỬULONG(1)
-Quátrìnhhìnhthànhvàpháttriểnchâuthổ;chếđộnước
củacácdòngsôngchính
-Trìnhbàyđượcquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểnchâuthổ;môtảđượcchếđộ
nướccủacácdòngsôngchính.
-Quátrìnhconngườikhaikhẩnvàcảitạochâuthổ,chếngự
cácdòngsông
-Trìnhbàyđượcquátrìnhconngườikhaikhẩnvàcảitạochâuthổ,chếngựvà
thíchứngvớichếđộnướccủasôngHồngvàsôngCửuLong.
BẢOVỆCHỦQUYỀN,CÁCQUYỀNVÀLỢIÍCHHỢPPHÁPCỦAVIỆTNAMỞBIỂNĐÔNG(1)
-PhạmvicácvùngbiểnvàhảiđảoViệtNam
-Xácđịnhđượcvịtrí,phạmvicủavùngbiểnvàhảiđảoViệtNam(theoLuậtBiển
ViệtNam);xácđịnhđượctrênbảnđồcácmốcxácđịnhđườngcơsở;đườngphân
chiavịnhBắcBộgiữaViệtNamvàTrungQuốc.
-Phântíchđượcnhữngthuậnlợivàkhókhănđốivớipháttriểnkinhtếvàbảovệ
chủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
-Đặcđiểmmôitrườngvàtàinguyênbiển,đảo
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềmôitrường,tàinguyênthiênnhiên;phântích
đượcnhữngthuậnlợivàkhókhănđốivớipháttriểnkinhtếvàbảovệchủquyền,
cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
-QuátrìnhxáclậpchủquyềnbiểnđảotronglịchsửViệtNam
-TrìnhbàyđượcquátrìnhxáclậpchủquyềnbiểnđảocủaViệtNamtronglịchsử.
LỚP9
ĐỊALÍ
Nộidung Yêucầucầnđạt
ĐỊALÍDÂNCƯVIỆTNAM
-Thànhphầndântộc -TrìnhbàyđượcđặcđiểmphânbốcácdântộcViệtNam.
-Quymôdânsốvàgiatăngdânsốởcácthờikì -Trìnhbàyđượcquymôdânsốvàtìnhhìnhgiatăngdânsốquacácthờikì.
-Cơcấudânsốtheotuổivàgiớitính -Phântíchđượcsựthayđổicơcấutuổivàgiớitínhcủadâncư.
-Phânbốdâncư -ĐọcbảnđồDânsốViệtNamđểrútrađượcđặcđiểmphânbốdâncư.

20. -Cácloạihìnhquầncưthànhthịvànôngthôn -Trìnhbàyđượcsựkhácbiệtgiữaquầncưthànhthịvàquầncưnôngthôn.
-Laođộngvàviệclàm
-Nêuđượcđặcđiểmnguồnlaođộngnướcta;trìnhbàyđượcthựctrạngsửdụng
nguồnlaođộngởnướcta.
-Trìnhbàyđượcthựctrạngvấnđềviệclàmởnướcta;phươnghướnggiảiquyết
việclàm.
-Chấtlượngcuộcsống -Nhậnxétđượcsựphânhoáthunhậptheovùngtừbảngsốliệuchotrước.
ĐỊALÍCÁCNGÀNHKINHTẾ
NÔNG,LÂM,THUỶSẢN
-Cácnhântốchínhảnhhưởngđếnsựpháttriểnvàphânbố
nông,lâm,thuỷsản
-Phântíchđượcmộttrongcácnhântốchínhảnhhưởngđếnsựpháttriểnvàphân
bốnông,lâm,thủysản.
-Sựpháttriểnvàphânbốnông,lâm,thuỷsản
-Phântíchđượcđặcđiểmphânbốtàinguyênrừngvànguồnlợithuỷsản.
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốnông,lâm,thuỷsản.
-Tìmkiếmthôngtin,viếtbáocáongắnvềmộtsốmôhìnhsảnxuấtnôngnghiệpcó
hiệuquả.
-Vấnđềpháttriểnnôngnghiệpxanh -Trìnhbàyđượcýnghĩacủaviệcpháttriểnnôngnghiệpxanh.
CÔNGNGHIỆP
-Cácnhântốảnhhưởngđếnsựpháttriểnvàphânbốcông
nghiệp
-Phântíchđượcvaitròcủamộttrongcácnhântốquantrọngảnhhưởngđếnsự
pháttriểnvàphânbốcôngnghiệp.
-Sựpháttriểnvàphânbốcủacácngànhcôngnghiệpchủ
yếu
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốcủamộttrongcácngànhcôngnghiệp
chủyếu.
-Xácđịnhđượctrênbảnđồmộtsốhìnhthứctổchứclãnhthổcôngnghiệp.
-Vấnđềpháttriểncôngnghiệpxanh -Giảithíchđượctạisaocầnpháttriểncôngnghiệpxanh.
DỊCHVỤ
-Cácnhântốảnhhưởngđếnsựpháttriểnvàphânbốcác
ngànhdịchvụ
-Phântíchđượcvaitròcủamộttrongcácnhântốquantrọngảnhhưởngđếnsự
pháttriểnvàphânbốcácngànhdịchvụ.
-Giaothôngvậntảivàbưuchínhviễnthông
-Xácđịnhđượctrênbảnđồcáctuyếnđườngbộhuyếtmạch,cáctuyếnđườngsắt,
cáccảngbiểnlớnvàcácsânbayquốctếchính.
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốngànhbưuchínhviễnthông.
-Thươngmại,dulịch
-Phântíchđượcmộtsốxuhướngpháttriểnmớitrongngànhthươngmạivàdu
lịch.
ĐỊALÍCÁCVÙNGKINHTẾ-XÃHỘI
VÙNGTRUNGDUVÀMIỀNNÚIPHÍABẮC
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Xácđịnhđượctrênbảnđồvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-TrìnhbàyđượcđặcđiểmphânhoáthiênnhiêngiữaĐôngBắcvàTâyBắc;các
thếmạnhđểpháttriểncôngnghiệp,lâm-nông-thuỷsản,dulịch.
-Vẽđượcsơđồtưduythểhiệncácthếmạnhvềtựnhiênđểpháttriểnkinhtế-xã
hộicủavùngTrungduvàmiềnnúiphíaBắc.

21. -Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng -Nhậnxétđượcđặcđiểmnổibậtvềthànhphầndântộc,phânbốdâncưvàchất
lượngcuộcsốngdâncư(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu).
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốmộttrongcácngànhkinhtếcủavùng
(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu).
VÙNGĐỒNGBẰNGSÔNGHỒNG
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Phântíchđượcthếmạnhcủavùngvềtàinguyênthiênnhiênđốivớisựpháttriển
nông-lâm-thuỷsản;vấnđềpháttriểnkinhtếbiển.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng
-Phântíchđượcđặcđiểmdâncư,nguồnlaođộngvàảnhhưởngcủacácnhântố
nàyđếnsựpháttriểnkinhtế-xãhộicủavùng.
-PhântíchđượcvấnđềđôthịhoáởĐồngbằngsôngHồng;vịthếcủaThủđôHà
Nội.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng
-TrìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốkinhtếởvùngĐồngbằngsôngHồng
(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu).
-VùngkinhtếtrọngđiểmBắcBộ -SưutầmtưliệuvàtrìnhbàyđượcvềvùngkinhtếtrọngđiểmBắcBộ.
VÙNGBẮCTRUNGBỘ
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Xácđịnhđượctrênbảnđồvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmphânhoácủatựnhiênvàgiảithíchảnhhưởngcủatự
nhiênđếnsựhìnhthànhcơcấukinhtếcủavùng.
-Trìnhbàyđượcvấnđềphòngchốngthiêntaivàứngphóvớibiếnđổikhíhậuở
BắcTrungBộ.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng -TrìnhbàyvàgiảithíchđượcđặcđiểmphânbốdâncưởvùngBắcTrungBộ.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng
-PhântíchđượcsựpháttriểnvàphânbốkinhtếởvùngBắcTrungBộ(sửdụng
bảnđồvàbảngsốliệu).
-PhântíchđượcthếmạnhvềdulịchởvùngBắcTrungBộ.
-PhântíchđượcvấnđềpháttriểnkinhtếbiểnởvùngBắcTrungBộ.
VÙNGDUYÊNHẢINAMTRUNGBỘ
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmtựnhiênvàtàinguyênthiênnhiên,cácthếmạnhvàhạn
chếchính.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng -Trìnhbàyđượcsựphânbốdâncư,dântộc,vănhóa.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng-Phântíchđượctìnhhìnhpháttriểncủamộtsốngànhkinhtếthếmạnhcủavùng
(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu);cácvấnđềmôitrườngtrongpháttriển.
VÙNGTÂYNGUYÊN
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Trìnhbàyđượccácthếmạnhvàhạnchếvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiêncủavùng.

22. -Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng -Nhậnxétđượcđặcđiểmdâncư,vănhoácủacácdântộcTâyNguyên.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếthếmạnhcủavùng
TâyNguyên;cácvấnđềmôitrườngtrongpháttriển.
VÙNGĐÔNGNAMBỘ
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng
-Phântíchđượccácthếmạnhvàhạnchếvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiêncủavùng.
-Trìnhbàyđượcđặcđiểmvềdâncư,đôthịhoáởvùngĐôngNamBộ.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng
-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốmộttrongcácngànhkinhtếthếmạnh
củavùng(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu).
-Phântíchđượcýnghĩacủaviệctăngcườngkếtnốiliênvùngđốivớisựpháttriển
củavùng.
-PhântíchđượcvịthếcủaThànhphốHồChíMinh.
-VùngkinhtếtrọngđiểmphíaNam -Tìmkiếmthôngtin,viếtbáocáongắnvềsựpháttriểncủavùngkinhtếtrọngđiểm
phíaNam.
VÙNGĐỒNGBẰNGSÔNGCỬULONG
-Vịtríđịalí,phạmvilãnhthổ -Trìnhbàyđượcđặcđiểmvịtríđịalívàphạmvilãnhthổcủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiên
-Phântíchđượccácthếmạnhvàhạnchếvềđiềukiệntựnhiênvàtàinguyên
thiênnhiêncủavùng.
-Cácđặcđiểmnổibậtvềdâncư,xãhộicủavùng -Phântíchđượcđặcđiểmdâncư;mộtsốvấnđềxãhộicủavùng.
-Đặcđiểmpháttriểnvàphânbốcácngànhkinhtếcủavùng-Trìnhbàyđượcsựpháttriểnvàphânbốmộtsốngànhkinhtếthếmạnhcủavùng
(sửdụngbảnđồvàbảngsốliệu).
-TìmhiểuthôngtinvàphântíchđượctácđộngcủabiếnđổikhíhậuđốivớiĐồng
bằngsôngCửuLong;đềxuấtgiảiphápứngphó.
-VùngkinhtếtrọngđiểmvùngĐồngbằngsôngCửuLong-TrìnhbàyđượcvềvùngkinhtếtrọngđiểmvùngĐồngbằngsôngCửuLong.
PHÁTTRIỂNTỔNGHỢPKINHTẾVÀBẢOVỆTÀINGUYÊN,MÔITRƯỜNGBIỂNĐẢO
-BiểnvàđảoViệtNam
-Trìnhbàyđượctrênsơđồcácvùngbiểnquốcgia;xácđịnhtrênbảnđồmộtsố
đảovàcáctỉnhcócácđảođó.
-Pháttriểntổnghợpkinhtếbiển
-Trìnhbàyđượcnộidungpháttriểntổnghợpcácngànhkinhtếbiển;ýnghĩacủa
việcpháttriểntổnghợpkinhtếbiểnđảođốivớiviệcbảovệtàinguyên,môitrường
vàgiữvữngchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
-Khaitháctàinguyênvàbảovệmôitrườngbiểnđảo
-Phântíchđượcvấnđềpháttriểntổnghợpkinhtếbiểnvàbảovệmôitrườngbiển
đảoởViệtNam.
LỊCHSỬ
Nộidung Yêucầucầnđạt
THẾGIỚITỪNĂM1918ĐẾNNĂM1945
-NướcNgavàLiênXôtừnăm1918đếnnăm1945 -NêuđượcnhữngnétchínhvềnướcNgatrướckhiLiênXôđượcthànhlập.

23. -Trìnhbàyđượcnhữngthànhtựuvàchỉrađượchạnchếcủacôngcuộcxâydựng
chủnghĩaxãhộiởLiênXô.
-ChâuÂuvànướcMỹtừnăm1918đếnnăm1945
-Trìnhbàyđượcnhữngnétchínhvề:phongtràocáchmạngvàsựthànhlậpQuốc
tếCộngsản;đạisuythoáikinhtế1929-1933;sựhìnhthànhchủnghĩaphátxítở
châuÂu.
-NhậnbiếtđượctìnhhìnhchínhtrịvàsựpháttriểnkinhtếcủanướcMỹgiữahai
cuộcchiếntranhthếgiới.
-ChâuÁtừnăm1918đếnnăm1945 -NêuđượcnhữngnétchínhvềtìnhhìnhchâuÁtừnăm1918đếnnăm1945.
-Chiếntranhthếgiớithứhai(1939-1945)
-TrìnhbàyđượcnguyênnhânvàdiễnbiếnchủyếucủaChiếntranhthếgiớithứ
hai.
-PhântíchđượchậuquảcủaChiếntranhthếgiớithứhaiđốivớilịchsửnhânloại.
-Nêuđượcnguyênnhânthắnglợi,ýnghĩalịchsử,vaitròcủaLiênXôvàcácnước
trongĐồngminhtrongchiếnthắngchủnghĩaphátxít.
VIỆTNAMTỪNĂM1918ĐẾNNĂM1945
-Phongtràodântộcdânchủnhữngnăm1918-1930
-Môtảđượcnhữngnétchínhcủaphongtràodântộcdânchủnhữngnăm1918-
1930.
-HoạtđộngcủaNguyễnÁiQuốcvàsựthànhlậpĐảngCộng
sảnViệtNam
-NêuđượcnhữngnétchínhvềhoạtđộngcủaNguyễnÁiQuốctrongnhữngnăm
1918-1930.
-NhậnbiếtđượcquátrìnhvàýnghĩacủaviệcthànhlậpĐảngCộngsảnViệtNam;
đánhgiáđượcvaitròcủaNguyễnÁiQuốctrongquátrìnhthànhlậpĐảngCộng
sảnViệtNam.
-PhongtràocáchmạngViệtNamthờikì1930-1939
-Môtảđượcnhữngnétchủyếucủaphongtràocáchmạnggiaiđoạn1930-1931
và1936-1939.
-CáchmạngthángTámnăm1945
-NêuđượctìnhhìnhViệtNamdướiáchthốngtrịcủaPháp-NhậtBản.
-NêuđượcsựchuẩnbịcủanhândânViệtNamtiếntớikhởinghĩagiànhchính
quyền:chuyểnhướngchiếnlượccủaĐảngCộngsảnĐôngDương;chuẩnbịvề
lựclượng,sựrađờicăncứđịa.
-Trìnhbàythờicơ,nétchínhdiễnbiếncủaCáchmạngthángTámnăm1945vàsự
rađờicủanướcViệtNamDânchủCộnghoà.
-Nêuđượcnguyênnhânthắnglợi,ýnghĩalịchsửcủaCáchmạngthángTámnăm
1945vàđánhgiáđượcvaitròcủaĐảngCộngsảnĐôngDươngtrongCáchmạng
thángTámnăm1945.
THẾGIỚITỪNĂM1945ĐẾNNĂM1991
-Chiếntranhlạnh(1947-1989) -Nhậnbiếtđượcnguyênnhân,nhữngbiểuhiệnvàhậuquảcủaChiếntranhlạnh.
-LiênXôvàcácnướcĐôngÂutừnăm1945đếnnăm1991
-Trìnhbàyđượctìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,xãhội,vănhoácủaLiênXôvàĐông
Âutừnăm1945đếnnăm1991.
-GiảithíchđượcsựsụpđổcủachếđộxãhộichủnghĩaởLiênXôvàĐôngÂu.

24. -NướcMỹvàcácnướcTâyÂutừnăm1945đếnnăm1991
-Nêuđượcnhữngnétchínhvềchínhtrị,kinhtếcủanướcMỹvàcácnướcTâyÂu
từnăm1945đếnnăm1991.
-MỹLatinhtừnăm1945đếnnăm1991
-MôtảđượcđôinétvềcácnướcMỹLatinhtừnăm1945đếnnăm1991.
-TrìnhbàyđượcmộtcáchkháiquátvềcáchmạngCubavàđánhgiáđượckếtquả
côngcuộcxâydựngchủnghĩaxãhộiởCuba.
-ChâuÁtừnăm1945đếnnăm1991
-GiớithiệuđượcnhữngnétchínhvềNhậtBản,TrungQuốc,ẤnĐộtừnăm1945
đếnnăm1991.
-Trìnhbàyđượccuộcđấutranhgiànhđộclậpdântộcvàquátrìnhpháttriểncủa
cácnướcĐôngNamÁ,sựhìnhthànhvàpháttriểncủaHiệphộicácquốcgiaĐông
NamÁ(ASEAN).
VIỆTNAMTỪNĂM1945ĐẾNNĂM1991
-ViệtNamtrongnămđầusauCáchmạngthángTám
-Nêuđượcnhữngbiệnphápchủyếuđểxâydựngvàcủngcốchínhquyềncách
mạng,giảiquyếtnhữngkhókhănvềkinhtế,vănhoá,giáodục,quânsự,...trong
nămđầusauCáchmạngthángTámnăm1945.
-TrìnhbàyđượcnhữngnétchínhvềcuộckhángchiếnchốngthựcdânPhápxâm
lượccủanhândânNamBộ.
-ViệtNamtừnăm1946đếnnăm1954
-Giảithíchđượcnguyênnhânbùngnổcuộckhángchiếntoànquốcchốngthực
dânPhápxâmlược(1946).
-NhậnbiếtvàgiảithíchđượcđườnglốikhángchiếnchốngthựcdânPhápxâm
lượccủaĐảng.
-Trìnhbàyđượcnhữngthắnglợitiêubiểutrênmặttrậnquânsự(Hoàncảnhlịch
sử,nétchínhdiễnbiếncủaCuộcchiếnđấuởcácđôthịphíaBắcvĩtuyến16,
ChiếndịchViệtBắcthu-đông1947,ChiếndịchĐiệnBiênPhủ),kinhtế,vănhoá,
ngoạigiao,...trongkhángchiếnchốngthựcdânPháp.
-Nêuđượcýnghĩalịchsửvànguyênnhânthắnglợicủacuộckhángchiếnchống
thựcdânPháp(1945-1954).
-ViệtNamtừnăm1954đếnnăm1975
-GiớithiệuđượcnhữngthànhtựutiêubiểutrongcôngcuộcxâydựngmiềnBắcxã
hộichủnghĩa(hoànthànhcảicáchruộngđất,khôiphụcvàpháttriểnkinhtế,chi
việnchocáchmạngmiềnNam,chốngchiếntranhpháhoạicủađếquốcMỹ,...).
-TrìnhbàyđượccácthắnglợitiêubiểuvềquânsựcủanhândânmiềnNamtrong
khángchiếnchốngMỹ,cứunướcgiaiđoạn1954-1975(phongtràoĐồngkhởi;
chiếnđấuchốngcácchiếnlược“Chiếntranhđặcbiệt”,“Chiếntranhcụcbộ”và
“ViệtNamhoáchiếntranh”củaMỹ;TổngtiếncôngnổidậyMậuThân1968;Tổng
tiếncôngvànổidậyXuân1975,...).
-Nêuđượcnguyênnhânthắnglợivàýnghĩalịchsửcủacuộckhángchiếnchống
Mỹ,cứunước.

25. THẾGIỚITỪNĂM1991ĐẾNNAY
-Trậttựthếgiớimới
-NhậnbiếtđượcxuhướngvàsựhìnhthànhtrậttựthếgiớimớisauChiếntranh
lạnh.
-LiênbangNgatừnăm1991đếnnay -Nêuđượctìnhhìnhchínhtrị,kinhtếcủaLiênbangNgatừnăm1991đếnnay.
-NướcMỹtừnăm1991đếnnay -Trìnhbàyđượctìnhhìnhchínhtrị,kinhtếcủanướcMỹtừnăm1991đếnnay.
-ChâuÁtừnăm1991đếnnay
-Giớithiệuđượcsựpháttriểnkinhtế-xãhộicủacácnướcĐôngBắcÁ(Trung
Quốc,NhậtBản,HànQuốc)từnăm1991đếnnay.
-MôtảđượcquátrìnhpháttriểncủaASEANtừnăm1991đếnnayvànhữngnét
chínhcủaCộngđồngASEAN.
VIỆTNAMTỪNĂM1976ĐẾNNAY
-Trìnhbàyđượcsựthốngnhấtđấtnướcvềmặtnhànước,cuộcđấutranhbảovệ
TổquốcởvùngbiêngiớiTâyNamvàvùngbiêngiớiphíaBắctrongnhữngnăm
1975-1979,đấutranhbảovệchủquyềnbiểnđảosaunăm1975.
-Nêuđượctìnhhìnhchínhtrị,kinhtế,xãhộiViệtNamtrongnhữngnăm1976-
1985.
-Nêuđượcnguyênnhân,nộidungđườnglốiĐổimớicủaĐảngvànhữngthành
tựutiêubiểucủacôngcuộcĐổimớiđấtnướctừ1986đếnnay(trêncáclĩnhvực
kinhtế,chínhtrị,xãhội,vănhóa,quốcphòng,anninh,…).
-ĐánhgiáđượcthànhtựuvàhạnchếtrongviệcthựchiệnđườnglốiĐổimới.
CÁCHMẠNGKHOAHỌCKĨTHUẬTVÀXUTHẾTOÀNCẦUHOÁ
-Môtảđượcnhữngthànhtựuchủyếucủacáchmạngkhoahọckĩthuậttrênthế
giớivàảnhhưởngcủacuộccáchmạngđóđếnViệtNam.
-Trìnhbàyđượcnhữngnétcơbảnvềxuhướngtoàncầuhoávàđánhgiáđược
tácđộngcủatoàncầuhoáđốivớithếgiớivàViệtNam.
CHỦĐỀCHUNG
Nộidung Yêucầucầnđạt
ĐÔTHỊ:LỊCHSỬVÀHIỆNTẠI(2)
-Cácđôthịhiệnđại
-Trìnhbàyđượcvaitròcủađôthịđốivớisựpháttriểnvùngvớitưcáchlàtrung
tâmquyềnlựcvàkinhtếcủavùng,đấtnước,khuvực.
-Xuhướngđôthịhoátrênthếgiới
-Môtảđượcquátrìnhđôthịhoáthờikìxãhộicôngnghiệpvàhậucôngnghiệp.

26. -ĐôthịhoáởViệtNam;đôthịvàpháttriểnvùng
-Nêuđượctácđộngcủađôthịhoáđốivớisựpháttriểnkinhtế-
xãhội.
VĂNMINHCHÂUTHỔSÔNGHỒNGVÀSÔNGCỬULONG(2)
-Vănminhcácdòngsông
-TrìnhbàyđượcnhữngnétđặcsắcvềvănhoáởchâuthổsôngHồngvàsông
CửuLongthôngquaviệctìmhiểuvềvănminhcácdòngsông.
-Biếnđổikhíhậuvàbiệnphápứngphóvớibiếnđổikhíhậu
ởvùngchâuthổcủahaiđồngbằnghiệnđại
-Phântíchđượcnhữngbiểuhiệncủabiếnđổikhíhậuởhaivùngchâuthổsông
HồngvàsôngCửuLong.
-Nêuđượctácđộngcủabiếnđổikhíhậuđốivớisựpháttriểnkinhtế-xãhộiở
châuthổsôngHồngvàsôngCửuLong.
-Đềxuấtđượcởmứcđộđơngiảnmộtsốbiệnphápứngphóvớibiếnđổikhíhậu
liênquanđếnvùngchâuthổcủahaiđồngbằnghiệnđại.
BẢOVỆCHỦQUYỀN,CÁCQUYỀNVÀLỢIÍCHHỢPPHÁPCỦAVIỆTNAMỞBIỂNĐÔNG(2)
-Chứngcứlịchsử,pháplívềchủquyềnbiểnđảocủaViệt
Nam
-Trìnhbàyđượcnhữngchứngcứlịchsử,pháplívềchủquyềnbiểnđảoViệtNam.
-VaitròchiếnlượccủabiểnđảoViệtNam
-NêuđượcvaitròchiếnlượccủabiểnđảoViệtNamtrongviệckhẳngđịnhvàbảo
vệchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
-Cóhànhđộngcụthểthểhiệntráchnhiệmđốivớiviệcbảovệchủquyền,các
quyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
VI.PHƯƠNGPHÁPGIÁODỤC
1.Địnhhướngchung
a)Đềcaovaitròchủthểhọctậpcủahọcsinh,pháthuytínhtíchcực,chủđộng,sángtạo;khắcphụclốitruyềnthụápđặtmộtchiều,ghinhớ
máymóc;tậptrungrènluyệnkĩnăngvậndụngkiếnthứcvàothựctiễn,bồidưỡngphươngpháphọctập,nănglựctựhọcđểhọcsinhcóthểtiếp
tụctìmhiểu,mởrộngvốnvănhoácầnthiếtchobảnthân.
b)Vậndụngcácphươngpháp,kĩthuậtdạyhọcmộtcáchlinhhoạt,sángtạo,phùhợpvớimụctiêu,nộidunggiáodục,đốitượnghọcsinhvà
điềukiệncụthể.Phốihợpsửdụngcácphươngphápdạyhọctruyềnthống(thuyếttrình,đàmthoại,...)theohướngpháthuytínhtíchcực,chủ
độngcủahọcsinhvớiviệctăngcườngsửdụngcácphươngphápdạyhọctiêntiếnđềcaovaitròchủthểhọctậpcủahọcsinh(thảoluận,tranh
luận,đóngvai,dựán,...).Đadạnghoávàsửdụnglinhhoạtcáchìnhthứctổchứcdạyhọc:Kếthợpcáchìnhthứchọccánhân,họcnhóm,họcở
lớp,họcngoàithựcđịa,họctheodựánhọctập,...Chútrọngcácphươngphápdạyhọccótínhđặctrưngmônhọc.
c)Đẩymạnhứngdụngcôngnghệthôngtinvàtruyềnthông,sửdụnghợplívàcóhiệuquảcácthiếtbịdạyhọcnhư:môhìnhhiệnvật,tranh
lịchsử,ảnh,băngghiâmlờinóicủacácnhânvậtlịchsử,...;bảnđồ,sơđồ,cácbảnthốngkê,sosánh,...;phimvideo;cácphiếuhọctậpcócác
nguồnsửliệu;phầnmềmdạyhọc,...nhằmminhhoạbàigiảngcủagiáovàhỗtrợcáchoạtđộnghọctậpcủahọcsinh.
2.Địnhhướngvềphươngpháphìnhthành,pháttriểncácphẩmchấtchủyếuvànănglựcchungchohọcsinh
a)Phươngpháphìnhthành,pháttriểncácphẩmchấtchủyếu:
Thôngquanộidungmônhọcvàcáchoạtđộngthuthập,phântíchdữliệu,thamquandãngoại,khảosátthựcđịa,tiếpxúcvớicácnhânchứng

27. lịchsử,…hìnhthànhvàbồidưỡngởhọcsinhnhậnthứcvàtìnhcảmvềlịchsửnhânloại,vềquátrìnhđấutranhdựngnướcvàgiữnướccủadân
tộc,vềmốiquanhệgiữaxãhộivàmôitrường,vềsựlựachọncácconđườngpháttriểncủacácquốcgia,vềđấtnướcvàconngườiViệtNam.
Từđó,hìnhthànhvàpháttriểnởhọcsinhcácphẩmchấtyêunước,yêuquêhương,yêuthiênnhiên;ýthức,niềmtinvàhànhđộngtrongviệcsử
dụnghợplítàinguyênthiênnhiênvàbảovệmôitrường,bảovệdisảnvănhoánhânloại;biếtyêuquýngườilaođộng,tôntrọngnhữnggiátrị
nhânvănkhácnhau,rènluyệnsựtựtin,trungthực,kháchquan.
b)Phươngpháphìnhthành,pháttriểncácnănglựcchung
-Nănglựctựchủvàtựhọcđượchìnhthành,pháttriểnởhọcsinhthôngquaviệctựtổchức,quảnlícáchoạtđộnghọctập;tựtìmkiếm,tổchức
vàphântíchnguồnthôngtin,trithứcbổsung;đặtvàtrảlờicáccâuhỏilịchsửvàđịalí;thựchiệnnhữngnhiệmvụđượcphâncôngkhitham
quandãngoại,khảosátthựcđịavàtrongcáctìnhhuốnglàmviệcđộclậpkhác.
-Nănglựcgiaotiếpvàhợptácđượchìnhthànhvàpháttriểnởhọcsinhthôngquaviệcthựchiệnvàphốihợpcùngcácthànhviênkháctrong
nhóm,tronglớpthựchiệnnhữngnhiệmvụđượcphâncôngtronghọctập,thảoluận,nghiêncứu,thamquandãngoại,khảosátthựcđịa,…
-Nănglựcgiảiquyếtvấnđềvàsángtạođượchìnhthành,pháttriểnởhọcsinhthôngquaviệcthựchiệncáchoạtđộnghọctậptíchcực,như:
nghiêncứutàiliệu,thuthậpvàphântíchtưliệu,làmdựánnghiêncứu,thuyếttrình,tranhluận,…
3.Địnhhướngvềphươngpháphìnhthành,pháttriểnnănglựclịchsử,nănglựcđịalí
a)Phươngpháphìnhthành,pháttriểnnănglựclịchsử
Nănglựclịchsửcủahọcsinhđượchìnhthành,pháttriểnthôngquaviệctổchức,hướngdẫnhọcsinhđọchiểu,giảimãcácvănbảnlịchsử
(kênhhình,kênhchữ,hiệnvậtlịchsử,...),từđótáihiệnquákhứ,nhậnthứcsựthậtlịchsử,đưarasuyluận,đánhgiávềbốicảnh,nguồngốc,sự
tiếnhoácủasựkiện,hiệntượng,nhânvậtlịchsửvàquátrìnhpháttriểnlịchsử;trởthành“ngườiđóngvailịchsử”,hay“ngườilàmlịchsử”để
khámphákiếnthứclịchsử,vậndụngsángtạonhữnghiểubiếtvềlịchsử,vănhoá,xãhộiViệtNamvàthếgiớivàocáctìnhhuốnghọctậpvà
thựctiễncuộcsống.
b)Phươngpháphìnhthành,pháttriểnnănglựcđịalí
Đểhìnhthành,pháttriểnnănglựcđịalíchohọcsinh,giáoviênlựachọncáckiếnthứcthựctếtiêubiểu,sửdụnghiệuquảcácphương
tiệntrựcquannhưmôhình,bảnđồ,videoclip,…đểhìnhthànhcácbiểutượngđịalí;…hướngdẫnhọcsinhhọctừthấpđếncaovềcácmốiliên
hệvàquanhệnhânquảdiễnratrongthiênnhiên,trongxãhộivàtrongmốiquanhệgiữaxãhội,conngườivàmôitrường.
Đểhìnhthành,pháttriểnnănglựcđịalíchohọcsinh,giáoviênhướngdẫnhọcsinhthamgiavàoquátrìnhtìmkiếm,sắpxếp,phântích
thôngtinbằngcáchkhaitháctrithứctừcácnguồntưliệubảnđồ,biểuđồ,sơđồ,hìnhảnh,sốliệu,…kếthợpvớiquansátthựcđịa;chútrọng
pháttriểntưduykhônggian,vớicáccâuhỏi:“Cáigì?”,“Ởđâu?”,“Nhưthếnào?”,“Cáchìnhmẫukhônggian?”,“Cácđặctrưngcủamộtđịa
phương,quốcgia?”;khơidậyvànuôidưỡngtrítòmò,sựhamhiểubiếtkhámphácủahọcsinhđốivớithiênnhiênvàđờisốngxãhội,tháiđộtích
cựcđốivớipháttriểnbềnvững;rènluyệnkhảnăngvàthóiquenliênhệvớithựctếđịaphương,đấtnướcđểpháttriểntưduyđịalí;…
Mộttrongnhữngbiệnphápquantrọngnhấtđểhọcđịalílàrènluyệnkĩnăngsửdụngcáccôngcụhọctậpnhư:bảnđồ,atlat,biểuđồ,
bảngsốliệuthốngkê,mộtsốứngdụngtrongđiệnthoạinhưlabàn,bảnđồchỉđường,hệthốngđịnhvịtoàncầu,nhiệtkế,ẩmkế,khíápkế,…
tranhảnh,đĩaDVDtracứucáctàiliệuđaphươngthức,sáche-book,...
Cáchìnhthứctổchứcdạyhọccũngcầnđượcđadạnghoá:kếthợpcáchìnhthứchọccánhân,họcnhóm,họcởlớp,trênthựcđịa,học
theodựánhọctập,...
VII.ĐÁNHGIÁKẾTQUẢGIÁODỤC
ĐánhgiákếtquảgiáodụctrongchươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalíphảibảođảmcácyêucầusau:
1.Mụctiêuđánhgiálàcungcấpthôngtinchínhxác,kịpthời,cógiátrịvềmứcđộđápứngyêucầucầnđạtcủachươngtrìnhmônLịch

28. sửvàĐịalívàsựtiếnbộcủahọcsinhđểhướngdẫn,điềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviênvàhoạtđộnghọccủahọcsinh.
2.Căncứđánhgiálàyêucầucầnđạtvềphẩmchấtchủyếu,nănglựcchungvànănglựcđặcthùlịchsửvàđịalíđượcquiđịnhtrong
ChươngtrìnhtổngthểvàchươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalí;
3.Bêncạnhnộidunglíthuyết,cầntăngcườngđánhgiácáckĩnăngcủahọcsinhnhư:làmviệcvớibảnđồ,atlat,biểuđồ,sơđồ,bảngsố
liệu,tranhảnh,quansát,thuthập,xửlívàhệthốnghoáthôngtin,sửdụngcácdụngcụhọctậpngoàitrời,sửdụngcôngnghệvàthôngtintruyền
thôngtronghọctập,...Đánhgiákhảnăngvậndụngtrithứcvàonhữngtìnhhuốngcụthể,khônglấyviệckiểmtrakhảnăngtáihiệnkiếnthứclịch
sửhayđịalílàmtrungtâmcủaviệcđánhgiá.
4.Đadạnghóacáchìnhthứcđánhgiá,tăngcườngđánhgiáthườngxuyênđốivớitấtcảhọcsinhbằngcáchìnhthứckhácnhau:đánh
giáquaviệcquansátcáchoạtđộngtrênlớp;đánhgiáquahồsơhọctập,sảnphẩmhọctập;đánhgiáquabáocáokếtquảthựchiệndựánhọc
tập,báocáokếtquảthựchành,bàithuyếttrìnhvềkếtquảthựchiệnnhiệmvụhọctập.Tạođiềukiệnđểhọcsinhđượcthamgiavàoquátrình
đánhgiákếtquảgiáodục.
5.Kếtquảgiáodụcđượcđánhgiábằngcáchìnhthứcđịnhtínhvàđịnhlượngthôngquađánhgiáthườngxuyên,địnhkì,trêncơsởđó
tổnghợpviệcđánhgiáchungvềphẩmchất,nănglựcvàsựtiếnbộcủahọcsinh.
VIII.GIẢITHÍCHVÀHƯỚNGDẪNTHỰCHIỆNCHƯƠNGTRÌNH
1.Giảithíchthuậtngữ
a)Thuậtngữlịchsử
-Lịchsửthếgiới,haycòngọilàlịchsửloàingười,bắtđầutừthờiđạiđồđácũ;lịchsửthếgiớikhácvớilịchsửTráiĐất(baogồmcảlịchsửđịa
chấtTráiĐấtvàlịchsửtiếnhoásựsốngtrướckhicósựxuấthiệncủaconngười).
-Nguyênthuỷlàthờikìđầutiêncủaxãhội,bắtđầutừkhiconngườivàxãhộixuấthiệnđếnlúcxãhộiphânchiathànhgiaicấpvànhànướcra
đời.Đặctrưngcủathờikìnàylàviệcchiếmhữuchungvềtưliệusảnxuất,mọingườicùnglàmcùnghưởng,trìnhđộsảnxuấtthấp,khôngcócủa
cảidưthừa,khôngcógiaicấp,khôngcóchếđộbóclột,khôngcónhànước,...
-Cổđạilàthuậtngữchỉthờikìlịchsửtrướcthờitrungđại.Điểmkhởiđầuthờicổđạithayđổitheocáchhiểukhácnhauvềkháiniệmlịchsử:có
thểlàtừkhixuấthiệnloàingười(nếuchorằngtừlúcđóđãlàlịchsử)hoặctừkhicóchữviết(nếuchorằngtrướcđómớichỉlàthờitiềnsửvàsơ
sử).NhiềuýkiếncoimốckếtthúccủathờicổđạitrênphạmvithếgiớilàsựsụpđổcủađếquốcLaMã(khoảngnăm476).Ngàynay,cổđại
thườngđượcquanniệmmộtcáchmềmdẻohơn.Đólàthờiđạicủacácquốcgiađầutiên(theochếđộchuyênchếcổđạihoặcchiếmhữunôlệ)
ởcáckhuvựctrênthếgiới,hoặclàthờiđạicủanhữngnềnvănminhđầutiêncủanhânloại.Trongtừngnước,khungthờigiancủathờicổđại
thườngkhôngkhớpnhau.ỞViệtNam,nhiềungườiquanniệmcổđạilàthờiđạicủanhữngquốcgiađầutiêntrênlãnhthổViệtNamngàynay
(VănLang-ÂuLạc,PhùNamvàChampa),trongkhoảngthiênniênkỉItrướcCôngnguyênvàthiênniênkỉIsauCôngnguyên.
-Trungđạilàthờikìlịchsửnằmsaucổđạivàtrướccậnđại,“thờikìởgiữa”theonghĩatiếngAnh“MiddleAge”,haytiếngPháp“MoyenAge”.
NgườiTâyÂuhiểu“ởgiữa”làgiữacổđạivàthờicủahọ,màhọgọilà“Thờimới”(“Tempsmoderne”).Vềniênđạicụthể,cóngườicoilàtừsự
sụpđổcủađếquốcLaMã(476)đếncuộcphátkiếnđịalíđầutiên(1488).Từđiển“Larousse”giảithích:trungđạilàthờigiantừnăm395(khiđế
quốcLaMãbịchialàmhai,ĐôngvàTâyđếquốcLaMã)đếnnăm1453(khingườiTurkchiếmConstantinoplevàcảntrởđườngtiếpxúccủa
châuÂuvớiphươngĐông).NếuhiểutheoxuấtxứcủatừngữthìýnghĩavàniênđiểmcủatrungđạichỉcóthểứngvớilịchsửTâyÂu.Vềsau,
nhiềunhàsửhọcgắnýnghĩacủathờitrungđạivớimộtthờikìpháttriểnkinhtế-xãhộimànộidungcủanólàthờikìtồntạichủyếucủachếđộ
phongkiến.Nhưthế,vấnđềsẽphứctạphơnvìnămbắtđầuvàkếtthúccủachếđộphongkiếnởmỗinướckhácnhau.MốckếtthúcởchâuÂu
cóthểlàthếkỉXVI(HàLan)hoặcXVII(Anh)hoặcXVIII(Pháp),cònởchâuÁnóichunglàthếkỉXIX.Dođó,đốivớilịchsửdântộc,ngườita
thườngthậntrọngkhidùngthuậtngữphânkìlịchsửđạicương.

29. -Cậnđạilàthuậtngữchỉthờikìlịchsửtiếpnốithờitrungđại,cóliênquantớithờihiệnđại.Cónhiềucáchgiảithíchkhácnhauvềkhungthời
giancủalịchsửcậnđạithếgiới,theonhữngtiêuchíchínhtrịvàvănminh:hoặctừkhiđếquốcOttomanxâmchiếmConstantinople(1453)đến
CáchmạngtưsảnPháp(1789),hoặctừCáchmạngtưsảnAnh(1640)đếnCáchmạngthángMườiNga(1917),hoặctừsauphátkiếnđịalí(cuối
thếkỉXV)chođếntrướccuộcCáchmạngkhoahọckĩthuậtđươngđại(giữathếkỉXX).Nhữngnộidunglịchsửcơbảnthườngđượcgắnliềnvới
thờicậnđạilàsựpháttriểncủachủnghĩatưbảnthếgiới,cuộccáchmạngcôngnghiệp-cơkhí,sựrađờivàcủngcốcácthểchếnhànướcdân
chủ,sựxungđộtvàsựgiaolưugiữahainềnvănminhĐông-Tây.ỞcácnướcphươngĐông,thờicậnđạithườngđượcquanniệmbắtđầu
bằngsựxâmnhậpcủachủnghĩathựcdânÂu-Mỹvớinhữngnộidungchính:quátrìnhxâmlượcvàchốngxâmlược,sựchuyểnbiếnhìnhthái
kinhtế-xãhộitheochiềuhướngtưbảnchủnghĩa,quátrìnhcảicáchvàcáchmạngcủanhữngcơcấuquyềnlựcchínhtrị.ĐốivớiViệtNam,
khungthờigiancủalịchsửcậnđạiđượcnhiềungườichấpnhậnlàtừkhiPhápbắtđầuxâmlược(1858)chotớiCáchmạngthángTámnăm
1945.
TrongtiếngViệt,thuậtngữnàytheonghĩahẹpchỉtươngứngvới“hậukìcậnđại”(latemodernperiod)bắtđầuvàogiữathếkỉXVIII;theonghĩa
rộng,thuậtngữnàycònbaogồmcả“sơkìcậnđại”(earlymodernperiod)bắtđầuvàokhoảngnăm1500hoặctrướcđóvàithậpkỉ,làthờikìdiễn
ranhữngsựkiệnnhưnghệthuậtPhụchưngphổbiếnrộngkhắpchâuÂu,ĐếquốcByzantinesụpđổvàthờiđạiÁnhsáng.Thờikìcậnđạigắn
liềnvớisựpháttriểncủachủnghĩatưbản,nhữngtiếnbộcôngnghệvàcáccuộccáchmạng.
-Hiệnđạilàthuậtngữchỉthờikìlịchsửsauthờikìcậnđại.Kháiniệmvềthờikìhiệnđạitronglịchsửthếgiớicònchưathốngnhất.Nhiềunước
trênthếgiớithườnglấymốcmởđầulịchsửhiệnđạicủamìnhbằngsựkiệnchínhtrịđánhdấubướcngoặtlịchsửdântộc.ỞPháp,đólàcuộc
Cáchmạngtưsản1789.CácnhàsửhọcmácxítxemCáchmạngthángMườiNga1917làmốcmởđầulịchsửhiệnđạithếgiới.ỞViệtNam,thời
kìlịchsửhiệnđạiđượcxácđịnhthốngnhấtbắtđầutừCáchmạngthángTám1945.
b)Thuậtngữđịalí
-Địalítựnhiênlàmộtnhánhchínhcủakhoahọcđịalí,nghiêncứumộtcáchtổnghợpcácthànhphầncấuthànhnênvỏđịalícủaTráiĐấtcũng
nhưcácbộphậnriêngbiệtcủaTráiĐất.Địalítựnhiênthườngđượcphânchiathànhđịalítựnhiênđạicươngnghiêncứucácquyluậtchung
củavỏđịalívàcáckhoahọcđịalítựnhiênbộphậnnghiêncứucácđịaquyển(nhưĐịamạohọcnghiêncứuvềđịahình;KhíhậuhọcvàKhí
tượnghọcnghiêncứuvềkhíquyển;Thuỷvănhọcnghiêncứuvềsông,hồ,nướcngầm;Thổnhưỡnghọcnghiêncứuvềlớpđất;Địalísinhvật
nghiêncứuvềcácquầnxãthựcvậtvàđộngvật,cáchệsinhthái,...).Cácđịahệthống(cáctổnghợpthểlãnhthổđịalítựnhiên)làđốitượng
nghiêncứucủaCảnhquanhọcvàphânvùngđịalítựnhiên.
-Địalíkinhtế-xãhộilàmộtnhánhchínhcủakhoahọcđịalí,nghiêncứusựtổchứclãnhthổđờisốngxãhộiởcácnước,cácvùng,cácđịa
phươngkhácnhau.Địalíkinhtế-xãhộibaogồmđịalídâncư,địalíkinhtếvàđịalíxãhội.
-Địalídâncưlàmộtkhoahọctrongđịalíkinhtế-xãhội,nghiêncứucácquyluậtvàcácđặcđiểmkhônggianhìnhthànhvàpháttriểncủacơ
cấudâncưhiệnđạivàcủacácđiểmdâncưtrongcácđiềukiệntựnhiên,lịchsử,kinhtếvàxãhộikhácnhau.
-Cáccôngcụđịalílàcácphươngtiệnđượcsửdụngtrongquátrìnhhọctập,nghiêncứuđịalí.Sốlượngcôngcụđịalíngàycàngnhiềuhơn,đặc
biệttrongđiềukiệncủacáchmạngcôngnghệ.Tronghọctậpđịalí,cáccôngcụsauđâyđượcsửdụngrộngrãi:atlatđịalívàcácloạibảnđồ,
lượcđồ,sơđồ,biểuđồ,bảngsốliệu,tranhảnh,dụngcụhọctậpngoàitrời,...Kĩnăngsửdụngcáccôngcụđịalílàmộttrongnhữngnềntảng
quantrọngđểhìnhthànhcácnănglựcđịalí.
-Lượcđồtrínhớ(MentalMap)làthôngtinkhônggianvềthếgiới,đượcgiữlạitrongtríócconngười.Sựhìnhthànhlượcđồtrínhớnhìnchung
làmộtquátrìnhtiềmthứcvàbắtđầutừtuổiấuthơ.Nhờlượcđồtrínhớ(bảnđồtrongnãongười)màngườixưatừhàngnghìnnămtrướccóthể
tìmđượcđườngđiđếnnơikiếmthứcănvàtrởlạinơiởcủamình.Mộtđứatrẻnhờlượcđồtrínhớmàcóthểđiđếnnhữngnơithânthuộccủabé
nhưnhàcủahọhàng,trườnghọc,cửahàngbánbánhkẹo,đồchơi,haysânchơi,...

30. Lượcđồtrínhớđặctrưngbởisựđánhdấucácđịađiểmmàmộtngườiđãtừnggặp,từngđến.Mộtlượcđồtrínhớcủamộtngườiphảnánhsự
cảmnhậncủangườiđóvềkhônggiansống(khônggianxungquanh)nhưthếnào,vàkhônggianấycóýnghĩanhưthếnàođốivớicánhân.Một
ngườicũngcóthểxâydựngmộtlượcđồtrínhớchonhữngnơihọchưatừngđến,vídụ,mộtdukháchcóthểđánhdấutrênsơđồcácđịađiểm
họmuốnđếnthăm,thôngquatìmhiểuthôngtintừcácnguồnkhácnhau.
HọcsinhhọcxongđịalíTổquốc,hìnhdungđượctrongđầu(vàvẽratheoýmình)hìnhdánglãnhthổđấtnước,cácđốitượngđịalíquantrọng,
đócũnglàmộtlượcđồtrínhớ.
c)Từngữthểhiệnmứcđộđápứngcácyêucầucầnđạt
ChươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalícấptrunghọccơsởsửdụngmộtsốđộngtừđểthểhiệnmứcđộđápứngyêucầucầnđạtvềnănglựccủa
họcsinh.Mộtsốđộngtừđượcsửdụngởcácmứcđộkhácnhaunhưngtrongmỗitrườnghợpthểhiệnmộthànhđộngcóđốitượngvàyêucầu
cụthể.Trongbảngliệtkêdướiđây,đốitượng,yêucầucụthểcủamỗihànhđộngđượcchỉdẫnbằngcáctừngữkhácnhauđặttrongngoặcđơn.
Trongquátrìnhdạyhọc,đặcbiệtlàkhiđặtcâuhỏithảoluận,rađềkiểmtrađánhgiá,giáoviêncóthểdùngnhữngđộngtừnêutrongbảngliệtkê
hoặcthaythếbằngcácđộngtừcónghĩatươngđươngchophùhợpvớitìnhhuốngsưphạmvànhiệmvụcụthểgiaochohọcsinh.
Mứcđộ Độngtừmôtảmứcđộ
Biết
-Kểtênđược(cácloạikhoángsản);nêuđược(mộtsốchínhsáchcaitrịcủaphongkiếnphươngBắc;hệquảcủacảicáchtôn
giáo);phátbiểuđượcđịnhnghĩa(mộtthuậtngữ,kháiniệm);liệtkêđược(sựkiện,sựvật,nhânvật);ghilại/kểlạiđược;đưara
đượcdẫnchứng;lấyvídụchứngminh,...
-Xácđịnhđược(vịtríTráiĐấttronghệMặtTrời;một/mộtsốđốitượngđịalítrênbảnđồ,lượcđồ);đặtđúngvịtrí(đốitượngtrên
bảnđồ,sơđồ);điền(vàochỗtrống,ôtrốngcáctừngữphùhợp);nối(cácđườngcònthiếutrongsơđồ);nốicặp(cáctừcóquan
hệlogicnàođó),...
-Tìmkiếmthôngtin(bàiviết,hìnhảnhbằngcôngcụtìmkiếm,sửdụngtừkhoá);tìmkiếm(đốitượng,đườngđitrênbảnđồ),...
Hiểu
-Trìnhbàyđược(cấutạobêntrongTráiĐất;sựphânbốđốitượngđịalí);nêu/trìnhbàyđược(đặcđiểmphânbốcáctrungtâm
côngnghiệpchính;nhữngsựkiệnchủyếu);đọcbảnđồ,môtảđược(thiênnhiêndọctheomộtlátcắttrênbảnđồ;cácđốitượng
địalígặptrênmộttuyếndukhảobằngđườngbộ);vẽbiểuđồđơngiản(khôngcầnxửlísốliệu);lậpđược(sơđồtiếntrìnhlịchsử,
sơđồdiễnbiếnchínhcủacuộcchiếnđấu);môtảđược(đờisốngvậtchấtvàtinhthần);sửdụnglượcđồ(giớithiệuhànhtrìnhcủa
mộtsốcuộcphátkiếnđịalí);giớithiệuđược(nhữngbiếnđổiquantrọngvềxãhội),...
-Phântíchđượctácđộng,mốiquanhệqualạivàquanhệnhânquả(giữacácthànhphần/quátrìnhđịalítựnhiên;giữacácquá
trìnhkinhtế-xãhội;củatựnhiênlênsảnxuấtxãhội;củaconngườilêntựnhiên);phântíchđượcnguyênnhânthànhcônghay
thấtbại(củamộtbiếncốlịchsử,mộtphongtrào);trìnhbàyđược(mốiquanhệgiữađôthịvàcácnềnvănminhcổđại),...
-Phânbiệtđược(cácdạngđịahình;phươngthứckhaitháctựnhiên);sosánhđược(đặcđiểmkhíhậucủahaiđịađiểm;phânbố
dâncưcủahaivùng);xếpthứtựtừcaoxuốngthấp(mậtđộdânsốcủacáctỉnh,thànhphố;giátrịsảnxuấtcôngnghiệpcủacác
tỉnh/thànhphố);nhậnđịnh;phânnhóm/lựachọnđượccácđốitượng(theomộtbộtiêuchívàchỉtiêunàođó;vídụlựachọncác
tỉnhcónhiềukhókhăntrongpháttriểnkinhtế-xãhội,lậpluậntạisaolạichọnnhưvậy);đánhgiáđược(ýnghĩavàtácđộngcủa
sựkiện),...
Vậndụng
-Xácđịnhđược(phươnghướngngoàithựcđịa,giờđịaphương);tìmhiểu(thôngquatàiliệuvàthamquan)vềmộtvấnđề,một
chủđềlịchsửvàđịalí;liênhệ(thựctếđịaphương);đặtcâuhỏi(vềmộtvấnđề);khámphá,...
-Trìnhbàyđược(mộtsốbiệnphápphòngtránhthiêntai,ứngphóvớibiếnđổikhíhậuởmộtvùngcụthể);vậndụngđược(điềuđã
học)vàotrườnghợpcụthể,hoàncảnhcụthể;đềxuấtđược(giảipháp);đưarađược(khuyếnnghị).

31. -Xâydựng/vẽđược(lượcđồtrínhớđểtổngkếtnộidungbàihọc,biểuđồthíchhợp);sơđồhoá(mộthiệntượng,quátrình,mối
quanhệnhânquả);xâydựngđượchồsơtưliệu(vềmộtvấnđề);đọcAtlat(khaithácthôngtintừcáctrangbảnđồkhácnhau)để
trìnhbàyđược(mộtvấnđềvềsựpháttriểnvàphânbốmộtngànhkinhtế,vềđặcđiểmtựnhiên,kinhtế-xãhộicủamộtlãnhthổ);
viếtđượcmộtbáocáongắn(trêncơsởthuthậpvàphântích,tổnghợpthôngtintừcácnguồnkhácnhau);thuyếttrìnhđượcvề
mộtvấnđềbằngPowerPoint(làkếtquảlàmviệccánhânhaylàmviệcnhóm);tranhluận(vềmộtvấnđề);lênkếhoạch(một
chuyếnthamquanhọctậptrongngàydướisựchỉdẫncủagiáoviên);thiếtkếđược(mộtápphíchvềbảovệmôitrường),...
2.Thờilượngthựchiệnchươngtrình
Thờilượngdànhchomônhọclà105tiết/lớp/nămhọc.Sốtiếtdànhchocácmạchnộidungtrongbảngsau,tùytheođặcđiểmđịaphươngcác
cơsởgiáodụcphổthôngxâydựngkếhoạchgiáodụcnhàtrườngvàđiềuchỉnhsốtiếtchocácmạchnộidungsaochophùhợp.
ĐốivớicácchủđềchungđượcbốtrídạyhọcvàkiểmtrađánhgiáởphânmônLịchsửhoặcĐịalísaochophùhợpvớiđộingũgiáoviênvà
điềukiệndạyhọccủanhàtrường.Cóthểthựchiệntheogợiýsau:
-PhânmônLịchsử:Đôthị-lịchsửvàhiệntại(1);VănminhchâuthổsôngHồngvàsôngCửuLong(1);Đôthị-lịchsửvàhiệntại(2);Bảovệ
chủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông(2).
-PhânmônĐịalí:Cáccuộcđạiphátkiếnđịalí;Bảovệchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông(1);Vănminhchâu
thổsôngHồngvàsôngCửuLong(2).
Mạchnộidung Lớp6 Lớp7 Lớp8 Lớp9
Địalí 52 52 52 52
Địalítựnhiênđạicương 44
Địalícácchâulục 40
ĐịalítựnhiênViệtNam 39
Địalíkinhtế-xãhộiViệtNam 41
Chủđềchung 4 5 3
Đánhgiáđịnhkì(baogồmcảôntập) 8 8 8 8
Lịchsử 53 53 53 53
Thếgiới 22 20 20 19
ViệtNam 23 22 21 21
Chủđềchung 3 4 5
Đánhgiáđịnhkì(baogồmcảôntập) 8 8 8 8
3.Thiếtbịdạyhọc
ThiếtbịdạyhọctốithiểumônLịchsửvàĐịalíbaogồmmộtsốloạihìnhnhưsau:
-Cácbảnđồgiáokhoatreotường(vềthếgiới,cáckhuvực,ViệtNam)phùhợpvớinộidungtừngchủđềcủatừnglớphọcvàphùhợpvớiđặc
điểmnhậnthứccủahọcsinh;
-CáctậpAtlatđịalítựnhiênđạicương,AtlatđịalícácchâulụcvàAtlatđịalíViệtNam,tậpbảnđồlịchsử;
-Môhìnhhiệnvật,tranhlịchsử,ảnh,băngghiâmlờinóicủacácnhânvậtlịchsử,...;
-Cácmẫuvậtvềtựnhiên;
-Cáctranhảnh(intrêngiấy,hìnhdigitaltĩnhvàđộng),cácsơđồ,lượcđồ,cácvideoclipđượcbiêntậpchomụcđíchgiáodục,phùhợpvớinội
dungcủatừngchủđề;

32. -Cácphiếuhọctậpcócácnguồnsửliệu;Cáctờbàitập(bảnđồ,lượcđồ,biểuđồ,sơđồ);
-Cácdụngcụ,thiếtbịthôngthườngđểquansáttựnhiên(địabàn,nhiệtkế,ẩmkế,khíápkế);
-Mộtsốdụngcụthựchành,thựcđịa;
-CácthưviệndigitalchứacáckhotưliệudạyhọcLịchsửvàĐịalí;
-Phầnmềmdạyhọc.
Ởnhữngđịaphươngcóđiềukiệnnêntổchứccácphòngbộmôn.
Việcsửdụngcácthiếtbịdạyhọccómụcđíchchủyếunhằmtạođiềukiệncơsởvậtchấtkĩthuậtđểtổchứccáchoạtđộnghọctập,tựtìmtòitri
thứclịchsửvàđịalícủahọcsinhmộtcáchtíchcực,sángtạo.
4.Vềlogicpháttriểnchươngtrình
Nộidunggiáodụclịchsửcủacảbacấphọckhácvớichươngtrìnhhiệnhànhởchỗhầunhưkhôngthiếtkếđồngtâmtừthấplêncao.Ởcấp
trunghọccơsở,họcsinhsẽđượchọclịchsửtừnguyênthuỷchođếnngàynay.Dođó,nhữngsựkiện,hiệntượng,nhânvậtlịchsửtiêubiểucủa
lịchsửthếgiớivàlịchsửdântộcđượcsắpxếptheolịchđại.Sựkhácbiệtvềmứcđộtrongchươngtrìnhtrunghọccơsởkhôngphảichỉởkhối
lượngnộidung,ởchitiếtcácsựkiệnlịchsử,màđiềuchủyếulàmứcđộnhậnthứcrấtcơbảnvềbảnchấtcủacácsựkiệnlịchsử,vềnguyên
nhâncủacácbiếnchuyểnlịchsử,củasựđadạngcácmôhìnhxãhội,vềlíluậnnhậnthứcxãhộivàởsựchútrọngrènluyệncáckĩnănghọc
tập,vậndụngkiếnthứcvàocáctìnhhuốngmới.
Ởcấptrunghọccơsở,căncứvàotâmlílứatuổicủahọcsinhvàđặcđiểmmônhọc,phânmônĐịalíđượcpháttriểntheologic:từđịalítự
nhiênđạicươngởlớp6đếnđịalícácchâulụcởlớp7,sauđóđếnđịalítựnhiênViệtNam(lớp8)vàđịalíkinhtế-xãhộiViệtNam(lớp9).
Logicnàyđảmbảokhihoànthànhchươngtrìnhmônhọcởtrunghọccơsở,họcsinhsẽcókiếnthứccơbảnvàphổthôngvềđịalíhọc,đặcbiệt
làvềđịalíViệtNamđểhọctiếptrunghọcphổthônghaythamgialaođộng.
Trongdạyhọcđịalí,quátrìnhhìnhthànhkháiniệmcơbảnthườnglàđitừbiểutượngđịalíđếnkháiniệmđịalí.Việchìnhthànhbiểutượng
địalícàngcóýnghĩaquantrọngđốivớicáchọcsinhhọcsinhlớp6,lớp7;bảođảmchohọcsinhdễghinhớcácbiểutượngvàcáckháiniệm,
kếtnốiđượckháiniệmvớicuộcsốngthựctế.Hìnhthànhkháiniệmcơbảnlàmộtquátrình,trongmộtsốtrườnghợpphảithôngquanhiềubài,
nhiềuchương.Cónhữngkháiniệmđượchìnhthànhtừngbướctrongcảmộtcấphọc,mộtchươngtrìnhmônhọc.Đâylàđiềumàgiáoviêncần
lưuýkhidạyhọc,đểtránhquátảiởlớpdưới,vàtạosựliênkếtdọcgiữacáclớp.Nhiềukháiniệmđịalítựnhiênđạicươngchỉđượchìnhthành
bướcđầuởlớp6,sauđóđượcpháttriểnthêmởlớp7,lớp8.Vídụ,kháiniệmvềhoànlưukhíquyểnởlớp6chỉđượctrìnhbàyquasơđồvề
cácvànhđaikhíápvàgió.KháiniệmvềhoànlưukhíquyểnđượcsửdụngvàpháttriểnkhihọcsinhhọcĐịalí7,chẳnghạnnhưhoànlưugió
mùađượcnóiđếnởkhuvựcchâuÁgiómùa.Còncáckháiniệmliênquanđếnfronthayhộitụnhiệtđớicóthểđượcsửdụngkhihọcsinhhọcở
lớp8,lớp9vềđịalíViệtNam.Mộtsốkháiniệmvềđịalíkinhtế-xãhộicóthểđượcđềcậpởchừngmựcđơngiảnởlớp7,đượcsửdụngởcấp
độcaohơnkhihọcvềđịalíkinhtế-xãhộiViệtNamởlớp9.Nhữngkháiniệmcótínhliênmôncàngđòihỏithờigiandàihơnđểhìnhthànhvà
pháttriển.
5.Tíchhợptrongdạyhọc
a)Tíchhợpnộimôn
-Tíchhợpnộimônđượchiểulàtíchhợpcácnộidungthuộccùngmônhọctheocácchủđề,cácchương,bàicụthểnhấtđịnh.Đâychínhlàviệc
hệthốnghoátheotừngkhốikiếnthức,nhằmlàmnổibậttưtưởngchủđạocủanộidungmônhọc.Tíchhợpnộimôncònthểhiệnởcấutrúcmôn
họcbảođảmthuậnlợichoviệchệthốnghoákiếnthứcmônhọc.
-TíchhợpnộimônởphânmônLịchsửthểhiệnrõmốiquanhệgiữabảnchấtcủakhoahọclịchsửvớinhữngưutiêntronggiáodụclịchsử.
TrụcxuyênsuốtChươngtrìnhLịchsửởtrunghọccơsởlàlịchđại(thờigian),vìthế,ởmỗigiaiđoạnlịchsửđềuthiếtkếtheomôhình:lịchsử

33. thếgiới-lịchsửkhuvực-lịchsửViệtNam-lịchsửđịaphương,trongđólấylịchsửViệtNamlàmtrọngtâm.Ởlớp6,họcsinhhọcvềlịchsửthế
giớivàViệtNamtừthờinguyênthuỷđếnthờicổđại,ởlớp7họcvềlịchsửthếgiớivàViệtNamthờicổđạiđếnthờitrungđại,ởlớp8họcvềlịch
sửthếgiớivàViệtNamtừthờitrungđạiđếnthờicậnđại,ởlớp9họcvềlịchsửthếgiớivàViệtNamthờihiệnđại.ViệcđặtlịchsửViệtNam
trongbốicảnhcủalịchsửthếgiớivàkhuvựctrongnhữngthờiđạivàgiaiđoạnlịchsửnhấtđịnhkhôngchỉgiúphọcsinhhiểusâusắchơnlịchsử
dântộc,màcòngiúphọcsinhhiểuđúngvịtrícủaViệtNamtrongtiếntrìnhlịchsửnhânloại,nhữngđónggópcủadântộcViệtNamđốivới
nhữngtiếnbộcủaxãhộiloàingười,từđóxâydựngniềmtựhàodântộcvàýthứcdântộcchínhđáng.Cấutrúcchươngtrìnhcũngtạođiềukiện
đểgắnkếtlịchsửđịaphươngvớilịchsửdântộc,lịchsửquânsự-chínhtrị-ngoạigiao-kinhtế-vănhoávớinhau.
-TíchhợptrongkhoahọcđịalívàtrongdạyhọcĐịalílàtíchhợpđatầngvàđachiều,khôngđơngiảnlàtíchhợp“songphương”giữaĐịalívà
mộtmônhọcnhấtđịnh.KhihọcĐịalí,dùởquymôcácchâulụcđếnquymôViệtNamvàcácđịaphương,họcsinhđềutìmhiểutừđặcđiểmmôi
trườngvàtàinguyênthiênnhiên;điềukiệndâncư-xãhội(cóthểcảđiềukiệnvềlịchsử,vănhóa,thểchế)chođếncácngànhkinhtếvàcác
trungtâmkinhtế.Nhữnghiểubiếtnàykhôngđểrờirạc,màđặttrongsựtươngtác,vídụđiềukiệntựnhiênvàcơsởtàinguyênbịbiếnđổido
khaitháckinhtếvàsựbiếnđổinàytácđộngtrởlạiđếnnềnkinhtế,đếndâncư,quầncưvàđếntậnthượngtầngkiếntrúc;chínhsáchpháttriển
sẽtácđộngđếnsựphânbốdâncư,cơcấukinhtếtheongànhvàlãnhthổ,môitrườngvàcơsởtàinguyêncủaquốcgiavàtừngvùng,...Điều
nàychỉrarằngtíchhợpnộimônvàliênmôntrongdạyhọcĐịalílàrấtlớn,cóthểvậndụngtừthấpđếncao.Trongmọitrườnghợpđềucókhả
năngthựchiệntíchhợpnộimônvàđiềunàylàmtăngchấtlượngdạyhọcĐịalí,tănghứngthúchohọcsinhkhihọcĐịalí.
b)Tíchhợplịchsử-địalítrongnộidungcụthểcủachươngtrình
-SựbổsunglẫnnhaugiữatưduylịchsửvàtưduyđịalíkhihọcLịchsửđòihỏihọcsinhbiếtđặtcácsựkiệnlịchsửtrongcácbốicảnhđịalí,biết
đánhgiátácđộngcủacácnhântốđịalíđốivớitiếntrìnhlịchsử.Đốivớisựhìnhthànhcácxãhộicổđại,cácvươngquốccổ,đólàcácđiềukiện
cổđịalícủachínhthờiđạiđó.Vìthế,ngayởchươngtrìnhlớp6,trongnộidungdạyhọcvềxãhộicổđại(AiCậpvàLưỡngHàcổđại,ẤnĐộcổ
đại,TrungQuốccổđại,HyLạpvàLaMãcổđại),vềsựhìnhthànhcácvươngquốccổởĐôngNamÁ,cácnhântốđịalíđãđượcchọnlọcđểlí
giảisựhìnhthànhcácxãhộicổđạivàcácvươngquốccổnày.Việcsửdụngthườngxuyêncácbảnđồlịchsửtrongdạyhọcsẽnângcaochất
lượngdạyhọcLịchsử.
-SựbổsunglẫnnhaugiữatưduylịchsửvàtưduyđịalíđòihỏihọcsinhkhihọcĐịalíbiếtphântíchtầmcỡảnhhưởngcủacácsựkiệnlịchsử
đốivớicácquátrìnhđịalí,phântíchcácđốitượngđịalítrongsựvậnđộngvàpháttriển,biếtđặtcácphântíchđịalítrongbốicảnhlịchsửcụthể.
Khixemxétmộthiệntượngđịalícóquátrìnhhìnhthành,pháttriển,biếnđổi,suythoáilàđãthấmnhuầnquanđiểmlịchsử.Ởlớp6,vớichủđề
“Conngườivàthiênnhiên”,họcsinhbướcđầunhậnthứcđượcmốitácđộngqualạigiữathiênnhiênvàđờisốngconngười,sựcầnthiếtphải
bảovệtựnhiênvàkhaithácthôngminhcáctàinguyên.NhữngkiếnthứcvềlịchsửxãhộiloàingườiđượckhaitháctừcácbàiLịchsửđãđược
lồngghépởcácbàiĐịalí7(Đặcđiểmdâncư,xãhội,bảnđồchínhtrịcủacácchâulục),Địalí8(BiểnđảoViệtNam),vàĐịalí9.
c)Tíchhợptheocácchủđề
-Chươngtrìnhcómộtsốchủđềtíchhợpgiữalịchsửvàđịalívớithờilượngphùhợpởcáclớp.Nộidungcácchủđềnàyđượctrìnhbàycụthể
ởKhoản6.
d)Kếthợpgiáodụccácvấnđềxuyênmôn(môitrường,giới,pháttriểnbềnvững,...)
-Dobảnchấtcủakhoahọcđịalícótínhtíchhợpcao,nênchươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalíchứađựngkhảnăngtíchhợpnhiềuchủđềcần
thiết,cótínhthờisựvàcũngcóýnghĩalâudàinhưgiáodụcmôitrường,giáodụcdânsố,giáodụcvềgiới,giáodụcvìsựpháttriểnbềnvững,...
Việctíchhợpđúngmứctronggiáodụcvềcácvấnđềcóliênquan,khaithácnhữngthếmạnhcủađịalíhọc,sẽkhôngảnhhưởngđếngiáodục
địalí,màngượclại,làmchonộidungdạyhọcđịalítrởnênsinhđộng,thiếtthực,hấpdẫnhơn.
-Nhữngnộidungtíchhợpnàycóthểđưavàođịalíđạicương(lớp6),địalíViệtNam(lớp8,lớp9).

34. 6.Dạyhọccácchủđềtíchhợplịchsử-địalí
a)Triểnkhaichủđềgắnvớitừngphânmôn,vớimứcđộkiếnthứclịchsử,địalíkhácnhau
TrongChươngtrìnhLịchsửvàĐịalí,phânmônĐịalíchọncáchtiếpcậnvềkhônggian,nênchọncáchthiếtkếchươngtrìnhtheologicđại
cương-thếgiới-ViệtNamvàcuốicùnglàđịalíđịaphương.CònLịchsửchọncáchtiếpcậntheotiếntrìnhlịchsử,nênthiếtkếchươngtrình
theologicnguyênthuỷ-cổđại-trungđại-cậnđại-hiệnđại.Cáchlàmnàykhaithácthếmạnhcủamỗiphânmônvàtuỳtheothiếtkếcủaphân
mônmàmộtchủđềcóthểdạyvàothờiđiểmthíchhợpcủamỗiphânmôn.
b)Triểnkhaichủđềtíchhợplịchsử-địalí
-Việcxâydựngchủđềchung,tíchhợplịchsử-địalídựatrênnhữngnộidunggầnnhau,giaonhau.
-TrongchươngtrìnhmônLịchsửvàĐịalí,cácchủđềđượclựachọnlà:Cáccuộcđạiphátkiếnđịalí;Đôthị:Lịchsửvàhiệntại;Vănminhchâu
thổsôngHồngvàsôngCửuLong;Bảovệchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông.
-Dạyhọccácchủđềtíchhợplịchsử-địalílàtạorakhônggianmônhọc,ởđóhọcsinhcóthểvậndụngcáckháiniệmcơbảncủalịchsửvàđịa
lí,tìmhiểuthêmcáctưliệulịchsửvàđịalídướisựhướngdẫncủagiáoviên,rènluyệntưduylịchsửvàtưduyđịalí.
-ChủđềCáccuộcđạiphátkiếnđịalí:Cáccuộcđạiphátkiếnđịalícóýnghĩahếtsứctolớnvềlịchsửgiaothươngtrênthếgiới,trongđónổibật
làcuộcthámhiểmcủaChristopherColombustìmrachâuMỹ(1492-1502),cuộcthámhiểmcủaFerdinandMagellanvòngquanhTráiĐất(1519-
1522).Haicuộcđạiphátkiếnđịalínàyđãmởđầuchothờikìthựcdânhoácácvùngđấtmới,đánhdấuthờikìpháttriểnmớicủalựclượngsản
xuấttưbảnchủnghĩa,vàcũngđánhdấuthờikìđầucủatoàncầuhoá.Đốivớiđịalíhọc,nhờcácphátkiếnđịalícảvềsaunày(chuyếnđivòng
quanhthếgiới(1831-1836)củanhàbáchọcCharlesDarwinvàhọcthuyếttiếnhoácácloài),địalíhọcđãbướcvàothờikìtíchluỹcácdữkiện
khổnglồvềTráiĐất,pháttriểnnềnđịalíhọchiệnđạicũngnhưcáckhoahọcTráiĐấtkhác.Cáccuộcđạiphátkiếnđịalíđượcđềcậpởcảphân
mônĐịalívàphânmônLịchsử,đồngthờiđượctổchứcthànhmộtchủđềchungởlớp7
-ChủđềĐôthị:Lịchsửvàhiệntại.Chủđềnàyđượcdạymộtphầnởlớp7vàtrọngtâmởlớp9.Đâylàchủđềđượcđềcậptrongnhiềugiai
đoạnlịchsửkhácnhau,từcổđại,trungđạiđếncậnđạivàhiệnđại.
Ởlớp7,họcsinhđượchọcvềcácđôthịcổđạivàcácnềnvănminhcổđại;cácđôthịtrungđạichâuÂuvàgiớithươngnhân(tươngứngvớicác
thờiđạilịchsử);đôthịvàđôthịhoá(khihọcđịalícácchâulục);mộtsốxuhướngđôthịhoátrênthếgiới(châuÂu,châuÁ,châuMỹ).
Ởlớp9,họcsinhđượchọcsâuhơnvềđôthịhoátrênthếgiới.Họcsinhhiểuđượcrằngcácđôthịhiệnđạilànơitậptrungquyềnlựcvàcác
nguồnlựcpháttriển;đôthịhoátạorađộnglựcmạnhmẽcủasựpháttriển,nhưngđôthịhoákhôngphùhợpcóthểlàmtăngthêmsựbấtbình
đẳngtrongpháttriểnvùng;việcđẩymạnhchuyểndịchcơcấukinhtế,đẩymạnhcôngnghiệphoá,hiệnđạihoáđãthúcđẩyđôthịhoáởViệt
Nam.
-ChủđềVănminhchâuthổsôngHồngvàsôngCửuLong:Chủđềnàyđượcdạyởlớp8vàlớp9.Chủđềnàycónộidunglịchsửvàvănhoá
nhiềuhơn,nhưngtíchhợpkiếnthứcđịalí.Ởlớp8,họcsinhtìmhiểuvềquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểnchâuthổ,chếđộnướccủacácdòng
sôngchính,quátrìnhconngườikhaikhẩnvàcảitạo,chếngựtựnhiêncũngnhưthíchứngvớimôitrườngthiênnhiên,từđóhìnhthànhnêncác
nềnvănhoáđặcsắcởchâuthổsôngHồngvàsôngCửuLong.Ởlớp9,họcsinhhiểuđượctạisaoởđồngbằngsôngHồng,ôngchatachọn
việcđắpđê,trịthuỷkếthợpthuỷlợi(dẫnthuỷnhậpđiền);cònởđồngbằngsôngCửuLong,ôngchatalạichọnchungsốngvớilũ,cùngnhiều
vấnđềkhácvềsựkhácbiệtcủahainềnvănminhchâuthổ.Họcsinhcódịptìmhiểu,quantâmđếntácđộngcủabiếnđổikhíhậuđốivớihai
vùngchâuthổ,nhấtlàởđồngbằngsôngCửuLong.
-ChủđềBảovệchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamởBiểnĐông:Chủđềnàyđượcthiếtkếmộtphầnởlớp8vàmộtphần
lớnhơnởlớp9.NhữngnộidungtrongchủđềnàyđanxengiữaLịchsửvàĐịalí.
Ởlớp8,họcsinhđượcnghiêncứuvềquátrìnhcácchúaNguyễnvàcácvuaNguyễnxáclậpchủquyềnđốivớiquầnđảoHoàngSavàquầnđảo

35. TrườngSa,nhữngbằngchứngvềquátrìnhnày,khẳngđịnh“BiểnlàkhônggiansinhtồncủadântộcViệt”.
Ởlớp9,họcsinhđượcnghiêncứutiếpvềquátrìnhthựcthichủquyềnđốivớicácvùngbiểnvàhảiđảoViệtNamthờihiệnđại.Ởgócđộđịalí,
họcsinhcócáckháiniệmcơbảnvềcácvùngbiểnvàthềmlụcđịamàViệtNamkhẳngđịnhchủquyền,quyềnchủquyền,đặcquyềnkinhtếtheo
CôngướcLiênhợpquốcvềLuậtBiển(UNCLOS)vàLuậtBiểnViệtNam;vaitròchiếnlượccủahệthốngđảonướctatrongviệckhẳngđịnhchủ
quyềnvàquyềnchủquyềnvùngbiểnvàvùngthềmlụcđịa;cuộcđấutranhđểbảovệchủquyền,cácquyềnvàlợiíchhợpphápcủaViệtNamở
BiểnĐông;vaitròcủakinhtếbiểntrongnềnkinhtếViệtNamhiệnđạivàtrongviệcpháthuychủquyềnbiểnđảo.
Ghichú:
-Màuđỏ:nộidungsửađổi,bổsung.
-Vùngmàuvàng:bãibỏ.