Divehi Maldivian - Biblical Principles of Agriculture.pdf

Hate not laborious work, neither husbandry, which the most High hath ordained. Ecclesiasticus 7:15

2. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
1
ްތޮގެނާރުކޮޔެހުގައެގީތެކަތޯބާކ
ީނާވްށަކައާޖީތަނެގުމުވުލިފިހޫފިނުމެގުތަވާބިމީނަރުކާނަމްއަތުރަޒްނަމިރެތްތަވުހަޝިއާއީފަރްގްނޯޕިއަގުކަތުމްލިފ
4:13)ްޓިބޮޓ.(ެވެމަކުނޫހިއަހުޑނަބ
6:25)ްނުލަކްސަރްސަރ.(2ެވެއެނާވުޑޮބްށަޑޮބްށަރަވުގައެގީތެކަތޯބާކްނުބަބަސެގުމަކުނޫހިއަހުޑނަބ
24:30-ާނޫމަނ3:14،ްތަމުކިޙެގުނާފެގުނާމިއަލުސ.(ެވެކެމަކެނާވްސަލާބިތީއެއީކަބަބަސެވެށާރުކުންނުނޭބިތެކަތާވުތްސަމ
34)
3:10)ްސޯކިނޮލަސެތ.(2ެވެށާދަހްއެއީސިލޮޕެގNOWORKNOEAT
ެމްނޮކ.ްނުރުކޫދްށަމުރުކްނަކިރެވުޑނަދްއެކަތްނިބާހިރުހެގުޅަފުރޯކ.ްނުރުކްނުނޭބްށައަމަހިރުފެމްނެއްއަތްތަލީސަވީތަރުދުގ
32:20)ާޔާޝިއ.(ްނުދެހުޅަވަތަވުންޕްމަޕްނެފްށަންނުހީމޭޅުއިއަގުރުދާކަތުރޯކްށޮކަޞްއާޚްށަކައީސިބޭގ
26:3-5)ީވަލ.(ްނުރުކްއެއްނެފޭރާވ
14:4)ާނޫމަނ.(ްސްކޮއްޑީރްބ
13)،5:9-10ީޓިސެގްސާތްސިރައ.(ްނުވުރެއިރުކުގައިއާމަކުޑޮބެގުމަކިރެވުޑނަދ
27:23-27)ާނޫމަނ6:6-8،ާނޫމަނ.(ްނުނިދުރަވްތިހްށަމުދްއެފުއިތެކަތޯބާކްށައަލްއިމައްނުތިޔްއަރ
41:48)ްނުދެފުއ.(ެވެއެހެޖްނޭދްށޮކުރޯފިތެކަތޯބާކަލްއިމައްސެވްށަކައީޓިސެމްނޮކ
ެވެއްކޫޓަޓްނެޕ
ެގޭއްށޮއެގޭއ،ްސަގޭބިލާވޭމެގުތަވާބެގުހަގާވޭމިދައ،ިހެގާހަގްސަގޭބިލްށޮއ،ިހެގާހަގްސަގިއަގުމިބ،ީވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމިދައ
ަންނުހްށޮއިއަގުތާޒެގޭއ،ްސަގޭބިލާވޭމ،ިއާށޮއެގުތަވާބެގޭއ،ިދެފުއިހެގާހަގްސަގިއާއިހެގާހަގްސަގްނުމިބިދައ.ީނަންނުހިއަގުތާޒ
29،1:11-12ްނުދެފުއ.ެވެއެނާވްށަހަމީއެއްށަންނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެއިވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމިދައ.ެވެނުދެފުއްސެވްސަގ
ެގނާލަކްސަރްތާމްނުމަކްނެހެއ.ާމަދްއަފުއާނާސްނިއްށައަފިސެގްނެމެރަހައްށައަރޫސެގްނެމެރަހައ،ީވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމ
ީވެދްއެފުއްނެހްނައިދައްނެހިރިފ.ެވެއިވެދްއެފުއާނޭއިއަގުޅުފަރޫސެގނާލަކްސަރްތާމ،ްށަޅުފަރޫސެގނާލަކެއީވެދްއެފުއާނާސްނިއ
1:26-28ްނުދެފުއ.ެވެއިވްއެލްތާކަރަބްށަންނުހީމެއެގނާލަކްސަރްތާމ.ެވެންނުހީމެއ
ްސެވިއަގުދެމެގާޗީގަބ.ެވެނިދިއަދްނިއްއެހަގެމްނޮކުޅަގނަރްށައާނާކިދައުމިއަގްތިހްނަންނެފެގނާލަކެގނާލަކްނުމިބިދައ
2:9ްނުދެފުއ.ެވެހަގޭގނެއްނަކިއަބުނޮޔެހ،ިއާހަގެގުމުޅުއިރިދ
ްއަތްސަގިއާކަތިޑނަކްށަނާފެގޭލަކ.ެވެއެނޭހެޖްނާކްނިއެއިއަގިއަމާތިހިއަގްއެހަވުދާހިރުހެގުތާޔަޙެގާބިތ.ެވެއިވުޅާދިވްށަނާފެގްމަދާއ
.ެވެއެނާވްނާކިށޮރިއަގުޑނަގިތޮފެގުނޫމެގާބިތްނެދްނަންނައިރުބނެއްށަމިބ.ެވެށާކިހެގާހަގްސަގެގުޑނަދިދައ.ެވެއެނޭދްއެފުއްސެވ
3:17-19ްނުދެފުއ.ެވެއީނުވެރެނާބިތްނުނަތެއީނެހެއ
3:23ްނުދެފުއ.ެވެއިވްއުނޮފާނޭއްނިއާޗީގަބެގްނުދީޢިއަކަޓްށަމުކްއިހްނިބިވްއުރެނާނޭއެގނާލަކްސަރްތާމްނުމަކްނެހެއ

3. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
2
26:12ްނުދެފުއ.ެވެއިވެންނެގިއަޑަވިބިލަނުގަކޭތަސުރަހައެއަމަހ،ިއަދްނިއުޤާޙްސިއިއަގުމިބެއ
ްނަކިމުނުއަޢުރިފ.ެވެއިށާވްއަލުކަހީމެއްށަޗްއަމެގުމިބެގުރްޞިމ،ިއަދޯހުކަހީމިރެތްތަމުކިޙިދައުނޫތްނުންސިވުނުއަޢުރިފުރާހިމ
ާނާކިއަގުށަރްށަރ،ްށޮކާކްއަރާނާކިއަގުށަދްތައެގުނުއަޢުރިފ،ްށޮކްއެއްއެއާނާކާހިރުހެގުކަތުރަހައޮޔެހަންނައިދައ.ެވެއިށާވްއަރުކ
ްށަމިބެއްށަޅޮކެދާމަކުނޫހިއަހުޑނަބެގުރަހައްތަހެނާވިތަމިރުކިއަގުމިބުރްޞިމީކައާނާކެއިދައ.ެވެށާލްށޮކޫދްނެޅުގްނެގ
41:33-36ްނުދެފުއ.ެވެށަމުއިދުންނެގިތެންނިބްނުބަބަސެގުމަކުނޫހިއަހުޑނަބ.ެވެކެއާނާކެނޭވެރުކާކްއަރ
41:48ްނުދެފުއ.ެވެއިވްއެރުކާކްއަރިއަގުށަރްށަރާނާކ،ްށޮކްއެއްއެއާނާކާހިރުހެގުރަހައްތަހިރުހިއަގުމިބުރްޞިމިދައ
ިޅުމެގުރްޞިމ.ެވެޓްއުހިށޮރިއަގްއެމިބާހިރުހެގުރްޞިމުކަމަކެއ.ެވެއިށެފްނަންނައުރަހައްތަހެގުމަކިތަދްނިއަދަފިވުޅާދިވްފުސޫޔ
ާނުބްށަންނުހީމިއަބަޔިތުނާފެގޭލަކެއ.ެވެއިލާވޮގްށަހިރައެގުނުއަޢުރިފްށަމުދޯހިށޮރްނުކަތްސީމ،ުރިއަޔިދްނެގެވިއަހުޑނަބުމުއަޤ
41:54-55ްނުދެފުއ.ެވެށާވްއަރުކްއެޗްއެއ
ިޅުމިދައ.ެވެންނިއެރެތެގުކަތާލިއާއެގްނުހީމެއީނިދްނާކްށަންނެމްނެއާހިރުހެގޭގެގަޕްއަބިއާންނުޚައެގާނޭއިއާއަޕްއަބެގާނޭއްފުސޫޔ
ެގުނާނަކިއާމިބެގުރްޞިމްނުބަބަސެގުމަކުނޫހިއަހުޑނަބ،ެވުޑޮބްށަޑޮބްށަރަވްނަކުނޫހިއަހުޑނަބީނެހެއ.ެވެތެންސެވިށޮރިއަގުމިބ
ްށައާނާކްތަގްނުހީމެއްއެއާސިއަފާހިރުހުނުނެފްނުމިބްނާނަކިއާމިބުރްޞިމްފުސޫޔ.ެވެއަޔިދްނެގިތެނޭހްއެމިބާހިރުހ
،ީނުބްސިއައްށަހިރައެގުނާފެގްފުސޫޔްނުހީމާހިރުހެގުރްޞިމ،ްނުމުވްސުހާސިއަފިއަގުމިބްނާނަކިއާމިބުރްޞިމ.ެވެއިލްށޮކްއެއ
،ަމަނެޖްއެވުބާޔިމާކާނާސިއަފިދައ.ެވެއިވުޅާދިވްފުސޫޔ.ެވެއެވުބާޔިމާކާނާސިއަފީނެހެއ.ެވެށާވްއެދިށޮރްށަންނެމެރަހައ“
ުރާވަނަޖެގްނުހީމެއްށަހިރައެގުނާފެގްފުސޫޔްނުހީމެއ.ެވެމަނޭދްށަންނުހީމިއަބަޔިތްނެރަހައްށަކަތިނޫދެގްނުހީމިއަބަޔިތ
ްށައެގނާލަކްސަރިރެވެގްނެރަހައ.ެވެއިވުޅާދިވްސިއައްށަހިރައެގުނާފެގޭލަކެއްނުހީމެއުރަހައަނަވެދްނުމުމިނުރަހައެއ.ެވެނިދްސެނެގ
.ެވެކަތްނިބެގްނެމެރަހައިއާޑނަގިށަހެގްނެމެރަހައީތޮއީކާބިއަގީތަމިރުކެގާހީމިރެވެގްނެރަހައ.ެވެއެރުހުރޮދެގިތޯގެގްނެމެރަހައްސެވ
.ެވެއެނާދްނެގެވްށަންނުޅައެގުނުއަޢުރިފްނިބެގްނެމެރަހައިއާންނެމެރަހައ،ެނަގިއަގުތޮގެގީށޮރްނިބެގްނެމެރަހައިއާންނެމެރަހައ
،ީލާކްއިވުޑނަދެގްނުހީމެއްސެވުކަހީމެމްނޮކްނުހީމެގުރްޞިމީނެހެއ.ެވެނިދެނަގްއެމިބާހިރުހެގުރްޞިމްށަނުއަޢުރިފްފުސޫޔ
ްނެގިށެފްނުޅޮކްއެއެގުދްއަޙަރަސެގުރްޞިމ،ުދެމާންނުކަތްސީމިދައ.ެވެންނެގެވުޑޮބްނަކުނޫހިއަހުޑނަބްށަޗްއަމެގްނުހީމެއ
47:12-21ްނުދެފުއ.ެވެއިވެދްނެގުނާފެގޭލަކެއްށަކަތީޓިސްނެގިށެފްނުޅޮކްއެނައ
ެގޭގެގާބިތ،ިއާއާނާކެގާބިތ،ިއާށޮއެގުޑނަދ،ިއާމުނިދްށަނުއަޢުރިފިއަބްއެއަޅުކިއަބްސަފިދައ.ެވެޏްނުބްށަންނުކަތްސީމްފުސޫޔ
47:23-24ްނުދެފުއ.ެވެއެނާވިއަބުރަތަހަލްއިމައެގާބިތ،ިއަގުތޮގެގާނާކްށަންނިދުކަޑުކެގާބިތ،ިއާންނުހީމ
ްނިއަވެގާބިތ.ެވެއަކަޓްށަމުއެކްނިތެމަކިނެގުމުއަޤެގުނާފެގޭލަކ.ެވެށާރުކްއެއާވޭމެގޭއ،ިއަދްނިއިއަގުމިބެގާބިތުހަވުދުރަހައަހިދައ
23:10-11ުރާތުޚުމުދުޚ.ެވެންނިއަދަފެއަމަހީނާރުކްތާލަމާޢުމްސެވާއާޗީގަބިނޫތިއަޒެގާބިތ،ިއާރާޒާބ
ްތާކަރަބްށަނެފިއާޑނަގިށޮރެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ްށޮކްތަމުދިޚްށައެގނާލަކްސަރްތާމެގނާލަކެގްނުހީމިއަބަޔިތްނުހީމިއަބަޔިތ
23:25ުރާތުޚުމުދުޚ.ެވެމަނާލާތްއަންނަކުޑަމިލަބްނިއެރެތެގުނާފެގޭލަކިދައ.ެވެއެނާވްއަލ

4. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
3
ިދައ.ެވެއެނޭހެޖުންށަކާދޯހްނިޅުމްއަތުޅޮކްނަކެގުޑނަދެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ުރިއާރުކްނަކިރެވުޑނަދްނުމިބެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ
ީނާލްށޮކޫދިތެކަތެއްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެށާދަހުންއެއުބނައެމްނޮކެގުހަގުބނައެގާބިތިދައ،ެވެށާގްނިހުނުރާޒާބްނިއަވެގާބިތ
19:9-10ްސަކިޓިވެލ.ެވެއަކަޓްށަންނީސޭދިބިއާންނުރީގަފ
.ެވެށާކްއަދުންއެސްނިޖެގްއެތަވާބުތާފަތުސްނިޖެގުރޮދެގިތޯގެގާބިތ.ެވެއެނާވްނެޅުގްނެގްނުހީމިއަބަޔިތްއަތުދިޢާވަޤެގްނެރަހައ
19:19ްސަކިޓިވެލ
ްށަތޮގާރުކުނުނާތިޚާވޭމެގޭއ،ަމަނިފިއަދްނިއްސަގެގްއެތަވާބާހިރުހިއަކަޓްށައާނާކްސިއައްށަމިބެއްނުހީމިއަބަޔިތިދައ
19:23ްސަކިޓިވެލ.ެވެއެނާނުގ
.ެވެއެނޭހެޖުންށަކާލާތްއަންށޮކުފާސްއަތުޅޮކްނަކެގުމަކިރެވުޑނަދެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ުރިއާރުކްނަކިރެވުޑނަދްނުމިބެގްނުހީމިއަބަޔިތ
23:22ްސަކިޓިވެލ
.ެވެއެނާވްނަރުކްއެއާވޭމެގޭއ،ިއަޑނަކްސަގުބނައެގާބިތްނެދްނަވުރަހައަހ،ިއަދްނިއްނެދްނަވުރަހައަހިއަގުޑނަދެގާބިތ
25:3-4ްސަކިޓިވެލ.ެވެއެނާވްށަކަހަވުދުޖްއަޙެގނާލަކްސަރްތާމ،ްއެތަބަސާރުކުމާރައްށަމިބެއުރަހައަނަވްތަހްސެވަމަނ
ްތާމްށަންނުހީމިއަބަޔިތީއެއ.ެވެއީލިބުޖީއެއީނެހެއ.ެވެއެނާވިއަގުމަކްއެއީލިބުޖްށަންނުހީމިއަބަޔިތީކަރަހައަނަވްސާސްނަފެއ
25:11-12ްސަކިޓިވެލ.ެވެއެނާވްށަކަޗްއެއ
.ެވެއެނާރުކުޒީފްނަތްނަކްނަކެއ،ިއަޓްއަހަފިހްއަތްމުކުޙެގްނެރަހައ،ްށޮކުލަމަޢްށަކަތުދިޢާވަޤެގްނެރަހައްނުހީމިއަބަޔިތްނުމަކްނެހެއ
ެއ،ިއަކަނާރުފްނުހީމިއަބަޔިތ،ިބިލާވޭމެގޭއްނުމިބެއިދައ.ެވެއެނާވްނެޅުއިރިދުކެއާމަކްނާމައިއަގުމިބެއްނުހީމިއަބަޔިތިދައ
،ިއަދްނިއްނެމެރަހައ،ާވަލްއަބ؟ެވެޔްއެހްއެޗްއެއްނޮކީނާކްނެމެރަހައުރަހައަނަވްތަހިދައ.ެވެއެނޭޅުއިރިދުކެއާމަކްނާމައިއަގުމިބ
ެގާނަމަކެއ.ެވެށާކާވޭމިޅުކްސުމްށައަމަހާރަހައަނަވަވުނ،ިއަދްނިއުރަހައަނަވްށައިދައ.ްނަނާރުކުންއެއްއަތްތަވާބެގްނެމެރަހައ
25:18-22ްސަކިޓިވެލ.ެވެންނުނަދުގިޅުކްސުމީނާކްނުހީމިއަބަޔިތްނެދްނަންނަވްއަތާވޭމ
ްނުރޭއ.ެވެއަމަނާރުކަމަހިރުފްނަކްނަކެއ،ެވްނަމަޔިކްށަކަތުރުމައެގްނެރަހައ،ިއަގނިހިއަގުކަތުދިޢާވަޤެގްނެރަހައްނުހީމިއަބަޔިތ
ްށައަމަހާކަތްތަވާބެގުމަކިރެވުޑނަދްއަތްތަވާބެގުމަކިރެވުޑނަދެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ.ެވެމަނޭހެވޭރާވްނުތުގަވްށަންނެމޭލަކްނެރަހައ
26:3-5ްސަކިޓިވެލ.ެވެއެނާރޯފ
27:30ްސަކިޓިވެލ.ެވެއެގނާލަކްސަރްތާމީކަޗްއެއްނިއަހިދާހިރުހެގުމިބ،ްސަޔިވްނިއާވޭމެގުހަގަތަވުންނުށޮއެގުމިބިދައ
ިއާކަތިނޮފޭދެފުއްނުކަތަދަބުރަފިއާކަތީދާވ،ިއާކަތުރޯކްނެފ،ީނަވަންނެގްށަކަމިބުޅަގނަރުނާފެގޭލަކެގނާލަކެގުނާފެގޭލަކީނެހެއ
؛ްއެމިބެގުދާވަހިއާއިނޫތިއަޒޮޔެތ.ެވެކެމިބިރުހިތެކަތަދަފުބނައިއާހަގުނީޖްނިއިއާކަތްނިއަވިއާއީލާބިއާލުޑނަހ.ެވެށަމިބެގުކަތިޑައ
ްކިޓްސާލްޕްށަނާފެގޭލަކްނުކަތަދަބުރަފ،ިއާކަތަލިހެގުޑނަގަދ.ެވެއެނާވުނިނުއްއެޗްއެއްސެވްއެއިއަގްއެމިބާކިށޮރިތެންއެމަކިތަދ
ްށައާބިތްނުބަބަސެގުމިބޮޔެހިވްއެދްށައާބިތެގނާލަކްސަރްތާމެގނާލަކެގާބިތ،ަމަނެޖްއިރުފްނެގިއަކާބިތ.ެވެކެމިބެނޭވެނޮކ
8:7-10ްސުދުޤ.ެވެށާވްއަލްތާކަރަބ

5. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
4
ުޑނަގުޅައުދައިމްށަމުރުކްތަމުދިޚްށަނާފެގޭލަކެއްނުސްފަނިޅުމިއާތިހިޅުމ،ެވިބޯލްށައެގނާލަކްސަރްތާމެގނާލަކެގްނުހީމިއަބަޔިތ
،ޭރާވުހަފިދައޭރާވަމަތަރުފ،ޭރާވެގުމިބެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ަމަނާހައުޑައިއަޅައަދަގްނުހީމިއަބަޔިތްށަކަތުރުމައާރުކުރުމައ
ީނާވްއުނޮފްނިބްސަޗްށަކަތުޑނަދެގުނާފެގޭލަކިދައ.ެވެއެނޭވެރުކްއެއޮޔެތ،ިއާއަހަރ،ިއާކަތްތަވާބެގުމަކިރެވުޑނަދެގްނުހީމިއަބަޔިތ
11:13-15ްސުދުޤ.ެވެއަކަޓްށަމުވަމަހިރުފުހަފްށަމުއެކުނާފެގޭލަކ،ިއަކަޓްށަކަތުރާވަނަޖެގުނާފެގޭލަކ
14:22ްސުދުޤ.ެވެއެނާވްނަކްއަދިއަގުތަޤީޤަޙުނާފެގޭލަކްއެއަހިދެގްއެތަވާބާހިރުހެގުޅޮކްސަފިރަދޭދެހްށަރަހައްނުރަހައްނުޑނަދ
22:9ްސުދުޤ.ެވެށާދްއަވުންއެށޮއުތާފަތިއަގާޗީގަބްނިއަވެގާބިތ
.ެވެށާދުންނެދްނަންނެގްއެޗްއެއެއ،ަމަނެޖްއިތެންނާދނަހްއެޅަތޮކިއަގުޑނަދ،ަމަނިފިއަލާޑނަކްނަކިރެވުޑނަދިއަގުޑނަދެގާބިތ
24:19ްސުދުޤ
ިއަޅައަދަގްށަޅުފުޑައެގނާލަކްސަރްތާމެގނާލަކެގުނާފެގޭލަކ،ެވާބަތްށަކަތުރުމައާހިރުހާރުކުރުމައްށަނާފެގޭލަކްނެރަހައުދައިމ
،ެވިރެވަޖްއާބިއަގޭލާމ.ެވެއެނާވްއަލްށޮކްސުއްށަޗްއަމެގުކަތުމުއަޤާހިރުހެގޭޔިނުދޭލަކެގނާލަކްސަރިރެވެގުނާފެގޭލަކ،ަމަނާހައުޑައ
،ިއާރޮދެގިތޯގެގާބިތ،ިއާއާވޭމެގުރޮދެގިތޯގެގާބިތ،ިއާއާވޭމެގުމިބެގާބިތ،ިއާއާވޭމެގުޑނަގިށަހެގާބިތ.ެވެއެނާވިރެވަޖްއާބިއަގުޑނަދ
28:1-5ްސުދުޤ.ެވެއެނާވިރެވަޖްއާބްނަދުގެގާބިތިއާޑނަގުޅަދެގާބިތ.ެވެއެނާވިރެވަޖްއާބްށަކަތުރާވަނަޖެގުކަތިރެގެގޭލަކ
،ްނިއާވޭމެގުމިބ،ިއާއާވޭމެގުރޮދެގިތޯގ،ިއާއާވޭމެގުޑނަގިށަހ،ިއާލަދުމިއަގުމިބިވްއެރުކާވުހްށަމުވްއެދްށަންނިއަފަބާކެގުނާފެގޭލަކިދައ
،ިއާށަމުނިދޭރާވްށަމިބެގުނާފެގޭލަކ،ާނާޒަޚޮޔެހެގުނާފެގޭލަކެގނާލަކްސަރްތާމ.ެވެއެނާވްއެދްށޮކަނިގްށައާބިތެގނާލަކްސަރްތާމ
28:11-12ްސުދުޤ.ެވެއެނާވްއެދިއަވްއުޅުހުޑުއިއަކަޓްށަމުވްއެލްތާކަރަބްށަކަތަކްއަސަމާހިރުހާރުކްނުތައެގުނާފެގޭލަކ
ްޚީރާތ
ްށަތޮގެނޭބިލްނާކްށަޅުފިރަދެގާހީމިރެވެގާބިތ،ްށޮކްނަކިރެވުޑނަދިއަގުމިބިއަކަޓްށައާނޭއްނުޅައެގާބިތިއާންނިރަދެގާބިތިއާއާބިތ
9:10ްލޫޢުމަސ.2ެވެބްއިތްނުމިދާޚިހިވިއާންނިރަދްނެހިރިފަރަނަފެގާބިޒުރާހިމ.ެވެއެނޭދްސެނެގާވޭމ
ެގްއެޏްނޫދިދައ،ްށަކަޅޮކިހިރްސީޅާސްއެލޮބެގާރުދނަކ،ީލާށަވްނަތެއްނުހީމެއ،ިއަގނިހްއެމަކުނޫހިއަހުޑނަބުޑޮބިއަގާޔިރާމަސ
6:25ްނުލަކްސަރްސަރ.2ެވެންނެގިކިވްށަކަޅޮކިހިރްސަފިއަބްއެއަޅުކިއަބުރަތަހެގްއެޅަތޮކިނުކ
ްށަމުނިދިއަބެގްނީވާލިއާންނުމާމިއްށަންނުހީމޭޅުއިރިދިއަގްސުދުޤިއަކަޓްށަމުނިދުރަވްތިހިއަގުތަޢީރަޝެގނާލަކްސަރްތާމިދައ
ެގުމަކިރެވުޑނަދީނިދްސެނެގްނިއަނިގްނުހީމެގުޅޮކިރަދެގުލީއާރްސިއ،ުކެއާމުއައްށަރޭބްނިއެޖްއާރުރުމައެއިދައ.ެވެއިވްއެރުކުރުމައ
ްނެގެދަވްށަކަދަދައަނިގްށަންނުހީމެއްނިއަހިދެގްއެޗްއެއާހިރުހިދައ.ެވެއާވޭމަމަތަރުފެގުދާވަހ،ިއާލެތ،ިއާއަހަރ،ިއާކަތްތަވާބ
ެގުރަކިބިއާރޮދެގިތޯގ،ްނުތޮގޭހެބާންނުހީމެގްނީދޫހަޔިއާންނިރަދެގުލީއާރްސިއޭޅުއިރިދިއަގުށަރްށަރެގްނީދޫހަޔިދައ.ެވެއަޔިދ
.2ެވެއިލާރުފުއިތެކަތެއ،ްސެނެގްއެއަހިދެގީތެކަތްތާމާވިއަފިވެރުކަޞްއާޚްށައެގނާލަކްސަރްތާމެގނާލަކެގްނުހީމެއިދައްއެއަހިދ
31:4-6ުޚީރާތ

6. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
5
ްށައެގެގނާލަކްސަރްތާމްށަރަހައްނުރަހައާވޭމަމަތަރުފެގްއެއާވޭމާހިރުހެގްއެހަގާހިރުހިއާއާވޭމަމަތަރުފްނުމިބެގްނެމެރަހައިދައ
،ާވޭމެގުލެތިއާއަހަރ،ިއާކަތްސަގެގްއެތަވާބާހިރުހ،ިއާކަތާޔިދަޙެގްނެމެރަހައ،ިއާއާވޭމަމަތަރުފްނުށުފެގްނެމެރަހައްށަމުއަނެގ
ެއަމަހްސެވިއަގުށަރްށަރާހިރުހެގުމަކިރެވުޑނަދެގްނެމެރަހައިދައ.ްނުނިދްށަކަތިރަޓޮކެގުޅޮކެގެގނާލަކެގްނެމެރަހައ،ްށަންނުމާމިއ
ްނީވާލިދައ،ީނާންނުހުކެއާންނީވާލުމާމިއްނުލަކިރަދެގުނޫރާހ،ުރިއާގަންއެއަހިދްނީވާލިދައ.ެވެއޯތޭބިލްއެއަހިދްށަންނީވާލ
ިއާންނިރަދެގުލީއާރްސިއީނެހެއ.ެވެއެނާވަންނެގްށައެރެތެގާނާޒަޚ،ްށަކަތިރަޓޮކ،ްށައެގެގނާލަކެގްނެމެރަހައިއަބްއެއްނިއަހިދ
ްތަފުރޮދ،ިއާންނުމާމިއޭދްތަމުދިޚ،ިއާކަތިރަޓޮކާރުކާޔިދަޙޮޔެތިއާއަހަރުއައިއާއާނާކްނުހީމެގުޅޮކިރަދެގީވާލ
10:35-39ާޔިމީހަނ.ެވެއެނޭދްސެނެގްށަކަތިރަޓޮކަންނުހްނިރެތްނުޔިކަވަލ،ިއާންނިރެތްނުޓްއެހެލެބ
ްނެޅ
ޭވެލުނާނުގ.ެވެމަނާރުކުލާވަޙްށައެގނާލަކްސަރްތާމަލަސްއަމެގްނެރަހައިދައ،ްނަނާދޯހްށަތަރްޟަޙެގނާލަކްސަރްތާމްނެރަހައ
ެވެއެގނާލަކްސަރާވްއުނޮފްނެފްށަކަތުޑނަދ،ިހެވޭރާވްށަމިބ:ްއަތްއަތްނަކިވިނަވުރުކުބިއަޖައ
.ެވެއީވްއެލްށަށަދިއަފެގާނޭއްއެޗްއެއާހިރުހުނާފެގޭލަކ.ެވެއިވްއެރުކްނަކިރެވާނޭއްށަޗްއަމެގުކަތުލަމައެގުތައެގުނާފެގޭލަކުނާފެގޭލަކ
ިޅުމ،ެގނާލަކްސަރިރެވެގްނެމެރަހައޭއ.ެވެންނުކަޗްއެއެމްނޮކާވުތިއާފްނުކަތުގަމެގުކަތުޑނަކ،ިއާކަތްސަމެގުޑނަކ،ިއާކަތިނޫދެގިއަވ
8:6-9ާޙުބާޒ؟ެވެޔްއެހުޅޮމާހިކްނަނެގުނާފެގޭލަކިއަގުމިބ
ިދައ.ެވެއެދެހިހެގާހަގްސަގިއަކަޓްށަތަމުދިޚެގާނާސްނިއިދައ،ިހެގާހަގްސަގިއަކަޓްށަކަތުރާވަނަޖ،ިއަކަޓްށަމުރެނާނާކްނުމިބ
104:14-15ާޙުބާޒ.ެވެއިށޮރޭދްށޮކަދަގުރަވްތިހެގާނާސްނިއ،ިއާލެތާލާދިވުނޫމެގާނޭއ،ިއާއަހަރޭދްށޮކާފުއްތިހެގާނާސްނިއ
ްނުހީމާވިއަފެވިއަހުޑނަބިދައ.ެވެއަވްއަރުކުލަދަބްށަކަޓްއޮފްނެފްނިބިކިހ،ްށޮކުލަދަބްށަކަނެފަންނުހްށަޅޮކިލަގްނަޖުނާފެގޭލަކެއ
ެނާދިބިލާވޭމެގްއެދަދައަނިގ،ިއަދްނިއިއަގުކަތުޑނަދިދައ.ެވެށަމުރުކުރާޔްއަތްއެއީޓިސެނޭޅުއިރިދްނުހީމެއ،ީނެޅުއިރިދިއަގުނަތެއ
.ެވެއަލުންށޮކޫދްނާވުދަމްއަތިނޫދެގްނުހީމެއިދައ.ެވެއަވްއަލްތާކަރަބްސެވްށަންނެރުއެއ.ެވެއިފިއަދްނިއްއަތުރާޒާބްނިއަވްށަތޮގ
107:35-38ާޙުބާޒ
6:6-8ާނޫމަނ.ެވެށާވިރެތްތަމުކިޙ،ާންސިވްށަކަތުގަމެގާނަމަކެއ.ެވެށާދްށައިރިއަކޫބނިކްނުހަލްސަލޭލަކ
ާނޫމަނ.ެވެކެއިރަދިތެވުދަލީކަހީމާދިނުރަވްސަވުދެގުމަކިރެވުޑނަދްސެވަމަންއެއިރަދިރެވިދްއުބީކަހީމާރުކްއެއިއަގުމުސޫމުނޫހ
10:5
12:11ާނޫމަނ.ެވެއެނާދްނެގިރުފްނިށޮރާހީމާރުކްނަކިރެވުޑނަދިއަގުމިބެގާނޭއ
13:23ާނޫމަނ.ެވެއެރުހިއަގުމަކިރެވުޑނަދެގްނުރީގަފްއެއާނާކަނިގ
14:4ާނޫމަނ.ެވެންނުބަބަސެގުރާބެގިތޯގީނެބިލްއެމުވުރުތިއަނިގުކަމަކެއ:ުފާސްނުދނުއިއަގްއެނަތްތެނިނޯގ

7. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
6
ްއެޗްއެއްސެވްއެއުރިއާރުކްސޭދާއުރިއާރުކްނަކިރެވުޑނަދްނުމަކްނެހެއ؛ެވެއެނާރުކުންނަކިރެވުޑނަދާހީމަލަފްނުބަބަސެގުމަކިނިފ
20:4ާނޫމަނ.ެވެއެނޭބިލުނ
ިއަގްއެނަތާހިރުހެއ،ިދައ.ެވެންނިރިއަކިތޯގްނިއަވެގާހީމްތެންއެމުންސިވ،ިއާޑނަދެގްނުހީމާވިއަފެވްސަލީއަޔިދްނެރަހައ
:ީނުންސިވްށަޅަގނަރްނަކެއ،ިނެފްށަޑނަގުޅައްނެދ.ެވެޓްއުހިއަފާލާޅަތުރާފެގުލަގ،ެވާވިނުނޫމެގޭއ،ުރިއިރުހިއަފިދެހްއެކަތިޑނަކ
ިދައ.ެވެށާދިންނެގިއަލާޅަފްތައްށޮކަޑުކ،ިދިންށޮކަޑުކ،ިދިންށޮކަޑުކްސެވަމަނ.ެވެނުބިލުދާޝުރިއ،ިއަފާލަބްނަތެއްށަޑނަގުޅައ
24:30-34ާނޫމަނ.ެވެމަކިރެތްނުނޭބެގާބިތިއަގުތޮގެގްއެހީމިޅެއުރާޔިތަހ
ީނެހެއ.ެވެށާލަބްށަޅަގނަރްށައެރެތިތޯގެގާބިތ،ްށޮކްތަކްއަސަމިއަޅައަދަގާބިތްށަމުތަގެނެދުތަލާޙެގުކަތުރާވަނަޖެގާބިތ
ިއަފެވްއެއިހެގާހަގްސަގެގުކަތަދަބުރަފ،ެވުޅާފިހެގާހަގްސަގުރީމ،ެވުޅާފިހެގާހަގްސަގ.ެވެއެނާވުނިއަކަޓްށަދަބައްނަކިދނަސްއުމ
،ިއާއާނާކެގޭގެގާބިތ،ިއާއާނާކެގާބިތިދައ.ެވެގައެގުޑނަދީކަކަތިރަކަބިދައ،ެވެއަކަޓްށަމާރޭފެގޭލަކީކަންނިދުކަޑުކަޑުކ.ެވެއެރުހ
27:23-27ާނޫމަނ.ެވެއެނާވްނަންނުހިއަގުތައެގާބިތުރިކިރަކަބްށަރަވޭވެޅުއިރިދްށަންނިދުކްނެހްނައެގާބިތ
28:19ާނޫމަނ.ެވެއެނޭބިލިށޮރްނިއަނިގްށައާހީމާރުކްނަކިރެވުޑނަދިއަގުމިބެގާނޭއ
31:16ާނޫމަނ.ެވެއަންނަގްނަތެއްނެގިއަންސިވްއެޑނަދާނަމަކެއ
5:9ުޡުޢަވ.ެވެކެއާދިއަފޭބިލްށަންނެމްނެއީކައާދިއަފެގުމިބްނުރުތިއެގީމ
6:7ުޡުޢަވ.ެވެއެދުނިއަދްއުފްތިހާކްސަނެހެއ،ްސެވަމަންއެތަކްއަސަމާރުކްށައަގނައެގާނޭއީކަތަކްއަސަމާހިރުހެގާނާސްނިއ
ްށޮއެގާބިތުނުދނެހ.ެވެއެނޭބިލުންއެއާނާކާހީމާވިރެތާވުރަފްށަކަތާލިވިދައ.ެވެއެނޭހެޖުންށަކާދްނިއާހީމާވިރެވަރާފްށައިޅޯރިއަވ
6،11:4ުޡުޢަވ.ެވެށޭޓްއެހެފިހުންތައެގާބިތުރީވަހ،ިއަދްނިއ
ްނުޔްއިބަނ
ްނިހިރެގްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެށާގނިހިއަގުގަމެއ،ެވެގަމީއިމ،ުރިއާލިރުބނެއްށަތާރަފްތާނަކިރުބނެއްށަތާރަފްތާނަކިދައ
ާބިތ،ެވެށާނުބްށައެއާބިތ.ެވެށާލްށޮކްސިޖަންނަކިރެތްތަނީޒެގުކަތުދުބާވިއަފާރިގްނުނަރިއާމުރުކާވިނެގުކަތުދުބާވިއަފްށޮކްނާޑަވ
ަނިގެގުމިބިދައ.ެވެއެނާފިއަދްނިއިއަގުމިބުނާފެގޭލަކ،ިއަވްއެދޭރާވެގުޅޮކްސަފިރަދެގުނާފެގޭލަކްނުރޭއ.ެވެށާދްށަރުދްނުނަތިމ
ީނާކްސެވްއަތާރުދނަކަޑުކާޅައްތަފްނަކިއަގުމިބިއާކަތިނޯގްނިއަދަފެއަމަހ.ެވެއެނާވަނިގެވަލަފްސެވިށޮރޭބިލްނުކަތްތަވާބ
30:21-24ާޔާޝަޔ.ެވެއާނާކުފާސާވިއަފާލާސްއިވްނިއާކްނަފިއާޑނަގިތޮފ
32:20ާޔާޝަޔ.ެވެއެވްނެގެވިރެވަޖްއާބްނުހީމިއަބަޔިތާވުނޮފްށަނަތެއިއަފެގޭމާޕްއުފިއާރޮދެގިތޯގ،ާދްނިއިއަގީރިއަކެގްއެނެފާހިރުހ
35:7ާޔާޝަޔ.ެވެއެނާދްނެގެވިއަގުމަކްއެކަތިތޮފްނެފީކަކަތްނިބާވިއަފިއަކްއިހުރަކ،ުރިއާދްނެގެވްށަކަޑނަގްނެފްއަތްނިބިކިހިދައ

8. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
7
ްނުހީމިއަބަޔިތިއަކަޓްށަކަޗްއެއޭހެޖުނަމަހްތިހިދައ؟ެވެޔްއެހްނެގެވްއީކީނަރުކުދަރަޚާސިއަފްނުހީމިއަބަޔިތްށަކަޗްއެއްނޫނިށޮރ
55:2ާޔާޝަޔ.ެވެށާކްއެޗްއެއޮޔެހ،ާހައުޑައިއަޅައަދަގަކަހާވެގްނެރަހައ؟ެވެޔްއެހްއެތަކްއަސަމާރުކ
ްސިބްސޮގްނެގިއަދްނިބ،ީދްނެފްށަޗްއަމްނިބ،ީދްނެފްށަމިބ،ްސޮގުނިރުބނެއްށަނަތެއ،ިޓްއެވޯންސްނިތަމުޑުއ،ިހެވޭރާވ
55:10-11ާޔާޝަޔ.ެވެމީވުނޮފްނެރަހައެވެށަމުނިދިށޮރްށައާހީމާކިއާށޮއްށައާހީމާދްނިއ،ްނިއަދަފާދްއަފުއ
4:3ާޔީމްރަޔ.ެވެށާލާޅަފްއަތްނިބުޅަފެގްނުހީމިއަބަޔިތ:ީނަވުޅާދިވްށަންނުހީމެގްސުދުޤިއާންނީދޫހަޔެގނާލަކްސަރްތާމީނެހެއ
ްށަޑޮބްށަރަވްނުމިބެއ،ްނުލަކިރަދެގާނާސްނިއ،ީވުޅާދިވްސިއައްސެވާކްއެނައްށަޑނަގުޅައުޅުފްސަބެގނާލަކްސަރްތާމ
ުރާވަނަޖިއާންނުނާސްނިއްނުމިބެއ،ިއަލާޅަފިޑނަދެގީށޮރެގޭއ،ްށޮކްއިދްތައްށަޗްއަމެގްނެރަހައްނުމިބެއ،ްށޮކިރެވްށުކ
ެވެމަނާލާޑނަކ
ުޅަގނަރ،ްށަތޮގޭބިލާވޭމ،ިދެފުއްއަތިފޮގީއެއ،ިއާށަމަކްއެޗްއެއާވިއަފާދްނިއިއަގްއެމިބުޅަގނަރިއަގީރިއަކެގްއެޑނަގްނެފުޑޮބީއެއ
17:8ްލީޤީޒަޔ.ެވެއަކަޓްށަމުދެހްށަކައްނިއަވ
ްށަމުއަޤެގްނެރަހައްނުހީމިއަބަޔިތިދައ.ެވެއެނޭޅުއިރިދްނުހީމިއަބަޔިތިއަގުމިބްނިދްނެރަހައްށަންނިއަފަބާކެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ
ިއަގޭރެތެގުކަތުމުއަޤިދައ.ެވެމަނާލާވޮގްށައާނާކިދައ.ެވެމަނޭދްށޮކްތަމާލަސްނުކަތްސިޖަނާހިރުހެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ.ެވެއެނާވ
ްނުރޭއ.ެވެމަނާރުކަނިގްއަތްތަވާބެގުމަކިރެވުޑނަދިއާއާވޭމެގުހަގ،ްނެހެނޭބިލުންށަރުތިއްނުޔިކުޑާފެގުމަކުނޫހިއަހުޑނަބ
،ިއާކަތަފާފެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ްށޮކްނާދނަހްއަތްއަތްނަކޮޔެހެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ިއާކަތްތޮގިއަބުނަލްއިމައެގްނުހީމިއަބަޔިތ
36:28-31ްލީޤީޒަޔ.ެވެއެނާރުކުތަރްފަނުސްފަނަލްއިމައެގްނުހީމިއަބަޔިތްނުބަބަސެގުކަތުތަރްފަނެގްނުހީމިއަބަޔިތ
ްއަތްނިބުޅަފެގްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެށާރުކްނަކިރެވުޑނަދިއަގުތަމްޙަރ،ިއަދްނިއިއަގުމަކުޙިލާޞްށަސްފަނަލްއިމައެގްނުހީމިއަބަޔިތ
10:12ޭޝޯހ.ެވެށާލާޅަތ
ިދައްނަރުކްނަކިރެވުޑނަދިދައ.ްނިފީދްށޮކުދަމިށޮރިއަގްއެނަތާހިރުހ،ެވުފާސްތަދްސެވިއަގްއެއީޓިސާހިރުހެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ
ްއެއްއެއީޓިސްނިތެދްނޯބްނެފ،ެހަފ.ެވެމީޓްއެހެފިހޭރާވްނިއަބިކެގްނުހީމިއަބަޔިތްނެރަހައްސެވުރިއީވްސަވުދްސަމްނިތ
.ެވެމީލްށޮކޯރިއަގިއަގެގްނުހީމިއަބަޔިތްނެރަހައ.ެވެނުހެޖުނަމަހްތިހްނުހީމެއްސެވަމަނ.ެވެއަޔިދްނުމަރުކުރުތަދްށަކައީޓިސ
ްސަވެގުކަތުޕްމޭކެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ.ެވެމީލާވުނޮފްނެރަހައާބަވްށައެރެތެގްނުހީމިއަބަޔިތްށަފާލިޚާޔަދާއެގުރްޞިމ
4:6-10ްސޫމާއ.ެވެމީލާދްއަވްށައެރެތެގުތަފޭނެގްނުހީމިއަބަޔިތ
،ެވުބާޔިމާކާންތަކްއަސަމަރުބެގުހަގިނޫތިއަޒ.ެވެއެނާންނުހުންއެއާވޭމިއަގުކަތްސަގްނިއަވ،ްސެވަމަނުނުނެފުނާމްސަގާޔިފ
ުރުކަބަހ.ެވެއެނާންނުހުންއެއެރެތިތޯގިއަގޭރެތިތޯގ،ްސޮގްނެގިއަޑނަކެރެތިތޯގިއަގޭރެތިތޯގ.ެވެއެނޭބިލުނާނާކްނުކަތުޑނަދ
3:17-18
ެގުކަތުރަކްޝަލުރާހިމ؟ެވެޔްއެހީތޮއިއަފެވާނަފެގިމ،ްސިއައުތުގަވީވްނެޅުއިރިދިއަގުކަތެގުރްއިސެގްނުހީމިއަބަޔިތ،ްނުހީމިއަބަޔިތ
ްއެޗްއެއުދަމިއަދްނިއްނިއަނިގްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެށާންސިވްށަކަތްތޮގެގާބިތ.ެވެންނެހިމީނަވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމ
ްނުހީމިއަބަޔިތްސެވަމަނޯބްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެއެވުންއެރަވޭދުފިއަގުތައެގްނުހީމިއަބަޔިތްސެވަމަނާކްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެއިފްސެނެގ

9. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
8
ަރޫޖުއާހީމާދޯހަރޫޖުއިދައ.ެވެތެންއެޗްއެއްސެވްއެއުނޫހްސެވަމަނާޅައްނުދެހްނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެއެވުންއެއަފިރުފްނުކަތްނިއުބ
ްށަކަތްތޮގެގާބިތ.ެވެންނެހިމީނަވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމެގުކަތުރަކްޝަލ.ެވެށަމުލްށަކަޅަތޮކަންނުހްއެކަތުޅަވޯލީނަދޯހ
1:4-7ީއަޖްއަހ.ެވެށާންސިވ
ަރާސްއިވެގޭއްނުކަތުޑުއ،ެވުރުތިއްށައާނަމަކެއްނުމިބ،ިބިލާވޭމްށައާނަމަކެއްނިއަވ.ެވެއެނާވްސަވަނަތުޅޮކްސަފިރަދީނެހެއ
8:12ާޔްއިރަކަޒ.ެވެމަނޭދްށޮކިރެވުކްލިމްއެޗްއެއާހިރުހިމްށަންނުހީމިބިތީކާބެގުމުއަޤިމިދައ.ެވެއެނާރުކ
ްނެރަހައްނުމަކިމުރާހިމ،ްސެނެގްށަނަދުގްއެއަހިދާހިރުހެގްނުހީމިއަބަޔިތިއަކަޓްށަމުރުހާނާކިއަގޭގެގްނެރަހައ
ެގުމުހެޖުތުގަވިއަގުޑނަދްނިއަވެގްނުހީމިއަބަޔިތިދައ.ެވެމަނާޔިކުޑާފްށައާހީމާކްނުބަބަސެގުނާފެގޭލަކިދައ.ެވެށާވްއެދްށޮކުތިބާސ
ޭއިރެވަޖްއާބްށަންނުހީމިއަބަޔިތްނުކަތުމުއަޤާހިރުހިދައ.ެވެއެވުޅާދިވެގނާލަކްސަރްތާމެގުކަތުރަކްޝަލްށަމަކެނާކުއުނާވޭމްނިރުކ
3:10-12ީކާލަމ.ެވެއެނާޔިކ
ެވެކަތުލީޖްނިއ
ުޙަތްއަމ.ެވެށާވްއަރުކާޢުދްށައެގނާލަކްސަރިރެވެގުމަކިރެވުޑނަދްނުމަކްނެހެއ.ެވެއިވުޅާދިވްށަންނީބާޙްސައެގުނާފެގޭލަކެއުހަފްށައެއ
9:37-38
ްއަތިނޫދ،ިޓްއެވްއަތްށޮއްއެއަބިއަގީތަމުގަމުރިއާދްނިއާނޭއ.ެވެއިވެކްއެދްއެއަކަހާވްއަތެއްނުކަތަނާމްށަންނުހީމިއަބެއުނާފެގޭލަކެއ
.ެވެނުޓްއެވްށައެރެތެގުކަތިޑނަކްނުހީމްއެއަބިދައ.ެވެއަޔިދްނެގިކިހިތެކަތެއްނުމުތެންއެއަކަރުމިދައ.ެވެއިލާކްއަތްށޮއެއްސިއައ
13:3-9ުޙަތްއަމ.ެވެށާހައުޑައާހީމިރުހްތަފްނަކްނަހައުޑައ.ެވެއިލްށޮކްސާހާވޭންނުހީމެއިދެފުއްއަތިޑނަކިދައ
ާވިއަފާދްނިއިއަގުޑނަދެގާނޭއްނެގިއަގަނުކަހީމ،ީކަޅުފްނަކްސަރެގުރަވުސ"،ީވްއެދިއަޔިކްށަންނުހީމެއުނާފެގޭލަކެއްއެއަނާމްނެހެއ
13:31-32ުޙަތްއަމ.ެވެކެޗްއެއަދަފްއެއިޑނަދުރުދަކ
10:2ްސަކޫލ.ުދަމްނިރެތްތަކްއަސަމްސެވަމަނަނިގްނަކިރެވުޑނަދިއަގުތަގީގަހ"،ީވުޅާދިވްށަންނުހީމެއުނާފެގޭލަކެއްނުމަކްނެހެއ
ްއެއާވޭމްނިއެއްސިއައާނޭއިދައ.ެވެޓްއުހިއަފާދްނިއްއެހަގުނީޖްނިއިއަގޭރެތިތޯގްނިއަވެގްއެހީމިކަވ.ެވެއިވެކްއެދްސެވަނާމިމިދައ
ިމްނެރަހައުރަހައްނިތިމ"،ީވުޅާދިވްށައާހީމާޅައްނުދެހެގުހަގުބނައެގާނޭއްނެދ.ެވެނުނެފުންއެޗްއެއްސެވްއެއްސެވަމަނިދޯހ
،ީވުޅާދިވްނުމަވްއެދުބާވަޖުނާފެގޭލަކެއ؟ެވެޔްއެހްނެގެވްއީކީނަވޫގަދނުއްށަޗްއަމްނިބ.ްނަންނައްނަދޯހާވޭމިއަގުހަގުނީޖްނިއ
13:6-9ްސަކޫލ.ެވެށާލްށޮކޫދްސެވުރަހައިމްނެރަހައ،ެގނާލަކްސަރ"
ީނެހެއ.ްނަވަންނަދްށަންނުހީމިއަބަޔިތުޑނަގުޅައ،ާވަލްއަބ.ެވެއެނާދެވްސަވުދްސަމުރަތަހިދައ،ީނާނުބުންނުހީމިއަބަޔިތ
ާވޭމްށަމުޅުއިރިދީމިއާދ،ިބިލަރޫޖުއްށައާހީމާރުކްނަކިރެވުޑނަދިދައ.ެވެބްއިތިއަފެވުދުހްނަރުކްނަކިރެވުޑނަދްސެވުރާހިމްނުހީމެއ
4:35-36ާންނަޙޫޔ.ެވެއެރުކްއެއ
12:24ާންނަޙޫޔ.ްނަވަންނަދްށަންނުހީމިއަބަޔިތްނެރަހައްނުރަވަށަކަމަހ

10. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
9
.ެވެނުނެފްނަތިރުހިއަފާވްއާބިށޮރިއާހަމްށަޗްއަމެގުނަތެއ،ިއާކަޑނަގްނާފިލައެގުލޮކިއަގުނަތެއ،ުކެއާމުއައްށަޗްއަމްނިބްނުހީމެއ
21:9-10ާންނަޙޫޔ.ެވެއިވުޅާދިވްށަންނުހީމެއުނާފެގާސީއ
.ެވެއަޔިދްނެގިރުފްނުމަކިރެވާފުއިއާއާނާކްއަތްތިހެގްނެމެރަހައްއަތްމުސޫމޭބިލާވޭމ،ިހެވޭރާވްނުޑުއ،ްށޮކްއަތްއަތްނަކޮޔެހްސެވަމަނ
14:17ްއަތުލަމައ
ެވެކަތީޓިސ
ްސެވާހީމާދްނިއްނިއަނިގަނިގިދައ.ެވެއެނާރުކްނަކިރެވުޑނަދްށޮކުދަމާހީމާދްނިއްނުދަމުދަމ:ީނަނުބިމްނެރަހައްސެވަމަނ
9:6ްސިތްނޮރޮކ.2ެވެއެނާދޯހާނާކަނުގަނިގ
ްސެވުދަބައްށަންނުހީމިއަބަޔިތ.ެވެއެވްނެގެވަނާދަޅުކެގނާލަކްސަރްތާމްށަމުވްއެދްށޮކަނިގްއެތަމުޢިނާހިރުހްށަންނުހީމިއަބަޔިތިދައ
ްނިއެރެތެގްނެމެރަހައެވެށަމުއިދްނެގެވަނިގްށަކަތަކްއަސަމޮޔެހެމްނޮކްނެގެވަމަހިރުފްއެމަކާހިރުހިއަގްއެމަކާހިރުހ
9:8-11ްސިތްނޮރޮކ.2ެވެމަކިތެމަކިނާވިރެވުދެމްނުވިރެވުރުކުޝްށައެގނާލަކްސަރްތާމ
6:9ީތަލަގ.ެވެށާވުނިލަބުރަވިއަގުކަތްއަތްނަކޮޔެހިދައ
ްތަކްއަސަމުކަހީމްސެވްއެއ،ީރުކުރުމައްށަންނުހީމިއަބަޔިތްނެމެރަހައްސެވުރިއުނުޅުއުކެއާންނުހީމިއަބަޔިތްނެމެރަހައީނެހެއ
3:10ްސޯކިނޮލަސެތ.2ެވެމަކެނޭހެޖުންނާކަމަނާރުކުނ
ެވެއާފިރްކޮޕެއ
ާހިރުހާދްނިއ،ިދެފުއުންއެޗްއެއާދްނިއްށަޅަގނަރްނުތުގަވ،ިއަދްނިއްސަގަނިގ،ިއަދްނިއްށޮއްނިއަނިގިއަގުމިބާޔިރެވުޑނަދީނެހެއ
8:41ްސާރްދްސެއ.2ެވެއެނާވުންއެތަމާލަސްނެމްނެއެއ.ެވެންނިއަދަފާގަނުނުޅަވްނިބްއެޗްއެއ
ިހެވޭރާވްނިއަނިގާމަތަވުނ.ެވެންނިއަދަފޭވެލާތްއަނަމަނެޖްއިބިލުނޭރާވެގާބިތްނުތުގަވ،ިއަލުނާތްއަންށޮއެގާޔިރެވުޑނަދ
8:43-44ްސާރްދްސެއ.2ެވެއެނޭވެލާތްއަންސެވާނާސްނިއާވިއަފިދެފުއްނުތައެގާބިތ:ަމަނެޖްއެވާނަފ
ަދަފެއ،ްށަތޮގަންނުހްއަތާމ.ެވެންނިއަދަފަންނުހްސެވްށޮއ،ްނިއަދަފަންނުހުޑނަދ“،ީވްއެދުބާވަޖްށަންނަހައުނާފެގޭލަކެއިދައ
ެގާނޭއ،ްނިއަދަފާވްށައަލްއިމައާޔިރެވުޑނަދިދައ.ެވެއަދަފެއްސެވްތަކްއަސަމ،ްނިއަދަފަންނުހާޔިރެތްތަކްއަސަމ؛ްސެވްއަތަލުކ
9:17ްސާރްދްސެއ.2ެވެށަތޮގެއްސެވްނަކިރެވުޑނަދ
4:13ްޓިބޮޓ.ެވެއީތާވިއަގުމަކްއެމަކިތަދުޑޮބިއާމުވާނަފިއަގުކަތުލަމަޢްޝިޙާފ،ިއާކަތޫގަދނުއަނިގިއާކާލަހީކަމަކާޑޮބްނުމަކްނެހެއ...
.ެވެއީއެކްސަމެއްނުހީމެއުހަފްށަމުލްށޮކޯރްސަމިދައ.ެވެއިވްއެރުކްއަތްނަކްށަތޮގިވްއެރުކުރުމައާތަކިއާލަމާނާވުޒެއްނުމަކްނެހެއ
6:5ްޓިބޮޓ

11. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
10
ްށައާމިދާޚާރުކުނުރުވްއަޞަތްއެކަތްއަތްނަކިއަބުންށަޅޮކެދާއެގނާލަކްސަރްތާމިދައ،ާރުކުންއެށުކްސެވްއެއްނުތައެގާނޭއިދައ
3:14ްތަމުކިޙެގުނާފެގުނާމިއަލުސ.ެވެއެވިރެވަޖްއާބ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
20:28ްކާރިސ.ެވެއެނާވުޑޮބާރުފުއެގާނޭއާހީމާރުކްނަކިރެވުޑނަދްނިބެގާނޭއ
ްނުށޮއަލްއިމައެގާބިތ،ްނެގްށޮކުރާބުތިއްށަމަކޮޔެހެގުމަކިރެވުޑނަދެގާބިތ،ަމަނެޖްއިބިލްއެލަދުމޭބިލާވޭމްނިއެރެތެގްއެޑނަދާހިރުހ
26:20ްކާރިސ.ެވެށާދްނިއިއަގުނަތެއ
ްށަކަތްސަގެގުމަކިރެވުޑނަދ،ެވުރުތިއްށައާނަމަކެއްނުމިބ،ުރިއިރުކްނަކިރެވުޑނަދުކެއާމަކްނާމައުޑނަގްނިބެގްނުހީމެއްނުހީމެއްނެދ
14:8ްނީބަކަމ.1ެވެނުބިލާވޭމ
ެވެކަތްތޮފެގްނަޑީއާވިއަފިތެންނާދނަހ
ެގުމަކިރެވުޑނަދްނިތަމެގުތޮގިމީނަވްނެގެވުމިޒާލްނުރުކަޞްއާޚްށަމަކިރެވުޑނަދުޑނަގްސަފިއާމަކިރެވުޑނަދްނުތިޔްއަރްނުމަކްނެހެއ
ިޅުމިވެންނެދްނިރުކ،ްސޮގްނެގްށައިރުކްނަކިރެވުޑނަދެގްއެތަވާބާހިރުހްށަތޮގިމ.ެވެއީތެނާދިބިލްއެއިއަލްޕަސަނިގެގުކަތްތަވާބ
5:9-10ީޓިސެގްސާތްސިރައ.ެވެއެވެރުކްނަކިރެވުޑނަދްށަކަދަދައަނިގިއަގުމިބ
ިއަގޭލާމްނުހީމެއްނުމަކްނެހެއިދައ:ެވެއިރުކުމާނުދަބްނަކިރެވުޑނަދެވިރެވްނަޒަވިއަގޭލާމްށޮކަރުޖިހްނުށަރްށަރްނުހީމީމުއަޤ
ެގްސާތްސިރައ.ެވެށަމުބިތުނިއަގުނަތެއުހަވުދަނިގެރުވްށަހަވުދިހިވީވްއެރުކުރުމައުނާފެގްސަރިއަކަޓްށަމުވުޓްއުހްނުވިރެވްނަޒަވ
5:13ީޓިސ
ިއަގުމަކިތެވުރިބެގނާލަކްސަރްތާމުކަމަކެއ.ެވެށޭދުންނަކުލާމަސްށަމަކިތީރެގްނުނެހްނައ،ެވޭންނިރަދެގްނެރަހައްނުމަކްނެހެއ
2:1ުދުހަޢެގްނީބޫރ.ެވެށާރުކްތަކްއަސަމްށޮކަރުބްށަކަތްތަޢާމަޖިއާމުވެޔިކިއާކަތުލަމަޢޮޔެހ،ިހެޖިއަގުތިހ
ުކެއާމަކިރެވުރުކުޝ،ްށޮކްތަކްއަސަމްށޮކަރުބިއަގުތަކްއަސަމެގުމަކިރެވުޑނަދެގްއެތަވާބާހިރުހ،ީދްސަގަރުފްށަމަކިރެވުޑނަދ
.ެވެއެނާވްއެދްތަމުޢިންށައާބިތެގނާލަކްސަރްތާމްނުކަތާވޭމަމަތަރުފެގޭޔިނުދީނެހެއ.ެވެށާޅަހަށުހްއަތާޔިދަހްށައެގނާލަކްސަރްތާމ
ިއާމިބްށަންނަހައުބޫޤުޢަޔަޕްއަބެގްނެމެރަހައީނެހެއ.ެވެއެދުންށަންނުހީމިއަބަޔިތްއެއަބްނެހެއްނޫންނުމަކަލަފެގުމިބ،ީނެހެއ
1:39-42ުދުހަޢެގުރަކާސިއ.ެވެއިވްއެދްތަމުޢިންނުކަތްތަމުޢިނެގާވޭމަމަތަރުފ
ްށަންނަހައެގނާލަކްސަރްތާމިއަގްއެޏްނޯދެއ،ީތާވިއަގުމަކްނެރަހައީދެހްއެޏްނޯދަމަތަރުފެމްނެއްނަރުކުރުތަދިއަގީތަމުޑނަކ
ްށަޗްއަމެގްއެޑނަގިޑުކަލިރެވުދެތްއެނައިރުހިއަގުދެމެގޭއ،ިއަފާލާބްއެއަދަބުރަފްނުތަހަފެގޭއިދައ.ެވެއިވްއެދްތަމުކިޙިއާމުންސިވ
ެގުނަތެއްނެރަހައްނުމަރުކްނަކިރެވްސަމްށައެގެގަޕްއަބްނެދްނަންނައްށަރްޞިމްނެމެރަހައިދައ.ެވެމީލްށޮކްއިދްއެއަދަބުރަފ
ުކަހީމިދައ.ެވެމީރުކާސްއިހާކަހީމިހެޓްއަރީބެމްނޮކްޗެކެގްނެރަހައްނިއެރެތެގުމަކިރެތާގޯއިދައ.ެވެމީރުކުރުތަދިއަގުށަފިރޭސްއައ
ާކަހީމެއްސެވުކަހީމެމްނޮކ،ިއަޅައްނުދެހްށަޅަގނަރ،ިއަކްއަކްސަމްނެރަހައ،ަމަންއެއިޅުކްސުމަތަވުނ،ެވިލަބަތަވުނ،ްއެއީސޭދިބ

12. ްއަތުލޫސުއެގްލަބިއަބެގުމަކިރެވުޑނަދ
7:15ްކާރިސ.ެވެށާރުކުނުތަރްފަންށަމަކިރެވުޑނަދިއާތަކްއަސަމަރުބާވިއަފާވްއުޅައަޑނަކެގނާލަކްސަރިރެވިތަމެމްނެއ
11
ްނުމުބިލްސަމްށަކަދަދައަނިގުރިއާނާބްސަމްނުމަކްނެހެއ.ެވެމަޅަހަށުހްށަންނުކަތްސީމާހިރުހ،ެވިރެތާގޯއ،ްށޮކަމާތިހުދެމ
ްނިއަބިކެގނާލަކްސަރްތާމްށައާހީމާރުކާސްއިހާއާޔިރެޓްށަވައެގާނޭއީނެހެއ.ެވެނިދިއަސްއަޖަމަހްތިހްނެރަހައެގނާލަކްސަރްތާމ
ްސަމްށަކަހީމެމްނޮކުނުނެފްށަންނެރަހައްނެގިއަފިހްސަމްނެރަހައްނެދްނަވުރަހައްސަފ.ެވެއެދްނެގެވުރުތިއްއެއަނުގްއަތެއ
ެގްނޫލޫބަޒ.ެވެމެޅުގްނެގުރަކިބުކެއާންނުޚައެގްނެރަހައިއަގުމުސޫމުނޫހ،ުރިއާނާބްސަމްނެރަހައިއަގުމުސޫމުނޫހިދައ.ެވެމީނިދ
2:6-13ުދުހަޢ