environmental education for higher class students EE.pptx

environmental education

1. పర్యావరణ విద్య : పరిచయం "పర్యావరణం" అనే పదం ఒక ఆంగ్ల పదము ఇది ఫ్రెంచ్ పదం "ఎన్విరానర్" నుండి వచ్చింది, దీని అర్థం చుట్టుకొని ఉండుట లేదా చుట్టూ ఉండటం. ( The word ‘Environment’ is derived from the French word ‘ Environner ’ which means to encircle, around or surround.)

2. "Environment" అనే పదాన్ని Thomas Carlyle పరిచయం చేశాడని పేర్కొనబడింది (గమనిక : ఇది సందేహాస్పదం . "Environment" అనే పదం Thomas Carlyle పరిచయం చేశాడని కొన్ని మూలాల్లో చూపబడినా , ఇది చాలావరకు ఆంగ్ల భాషలో ముందుగానే ఉన్న పదం . Carlyle దీన్ని ప్రముఖంగా వాడిన వ్యక్తిగా ఉండొచ్చు) George Perkins Marsh - "Environmental Studies" ఆయన 1864 లో రాసి న "Man and Nature" పుస్తకం ఆధారంగా Environmental Studies అనే రంగానికి బీజం పడింది .

3. అలెగ్జాండర్ వాన్ హంబోల్ట్  "పర్యావరణ విద్య పితామహుడు" లేదా "పర్యావరణ శాస్త్ర పితామహుడు "గా విస్తృతంగా గుర్తింపు పొందాడు . డా. రామ్‌ దేవ్ మిశ్రా భారతదేశంలో పర్యావరణ శాస్త్రానికి పితామహుడిగా గుర్తింపు పొందారు.

4. పర్యావరణం – నిర్వచనాలు “మన చుట్టూ ఆవరించి ఉన్న పరిసరాలే పర్యావరణం” అనస్తాసి ప్రకారం “ అనువంశికత తప్ప వ్యక్తిని ప్రభావితం చేసే ప్రతి అంశమూ పరిసరమే” బోరింగ్ : “ ఒక వ్యక్తి యొక్క పర్యావరణం అనేది అతను గర్భం దాల్చినప్పటి నుండి మరణించే వరకు అతను పొందే ఉద్దీపనల యొక్క మొత్తం . ” డగ్లస్ మరియు హాలండ్ : “ పర్యావరణం అనే పదం , మొత్తంగా , అన్ని బాహ్య శక్తులు , ప్రభావాలు మరియు పరిస్థితులను వివరించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది , ఇవి జీవుల జీవితం , స్వభావం , ప్రవర్తన మరియు పెరుగుదల , అభివృద్ధి మరియు పరిపక్వతను ప్రభావితం చేస్తాయి . ”

5. పర్యావరణ విద్య : నిర్వచనాలు ( Environmental Education: Definitions)

6. ఎన్విరాన్మెంట్ ఎడ్యుకేషన్ కరికులమ్ స్టేట్మెంట్ ( Environmental Education - Environment Education Curriculum Statement) : పర్యావరణ నాణ్యతను కృత నిశ్చయంతో పెంపొందించడానికి పర్యావరణానికి సంబంధించిన జాగృతి , జ్ఞానం , అవగాహన , ధనాత్మక , సమతౌల్య వైఖరులను విద్యార్థుల్లో కలిగించి వారి నైపుణ్యాన్ని పెంపొందించి పర్యావరణ పరిరక్షణలో పాల్గొనేటట్లు చేసే విధానమును పర్యావరణ విద్య అందురు .

7. యునెస్కో ( Environmental Education - UNESCO) : పర్యావరణానికి సంబంధించిన జాగృతిని , అవగాహనను పెంపొందించడానికి , పర్యావరణానికి మానవుని కి సంబంధించిన అవగాహనకు అవసరమైన బాధ్యతాయుత చర్యలు చేపట్టడానికి ఉద్దేశించిన విద్యా కార్యక్రమమే పర్యావరణ విద్య . (లేదా)   "పర్యావరణ పరిరక్షణ ఆశయాలను అమలుపరిచే ఒక విధానమే పర్యావరణ విద్య" 

8. ఆర్.సి.శర్మ పర్యావరణం అనే పుస్తకంలో "పరిసరాల ద్వారా, పరిసరాల గురించి, పరిసరాల కోసం నేర్చుకునే విద్యనే పర్యావరణ విద్య" అని పేర్కొన్నాడు 1970 అమెరికా పర్యావరణ విద్య చట్టం ప్రకారం “సహజ, మానవ నిర్మిత పరిసరాలతో మనిషికుండే సంబంధాలతో వ్యవహరించే విద్యాప్రక్రియే పర్యావరణ విద్య" అని పేర్కొంది. 1974లో ఫిన్లాండ్ దేశంలో జరిగిన యునెస్కో సెమినార్ ప్రకారం "పర్యావరణ పరిరక్షణ ఆశయాలను అమలుపరచే ఒక విధానమే పర్యావరణ విద్య" అని పేర్కొంది.

9. పర్యావరణ విద్య యొక్క పరిధి ( Scope of Environmental Education) 1. జీవాంశం ( Biological Aspect): జీవాంశాలు పర్యావరణ విద్యలో అత్యంత ముఖ్యమైన అంశాలలో ఒకటి . మానవులు , జంతువులు , పక్షులు , కీటకాలు , సూక్ష్మజీవులు , మొక్కలు వంటివి జీవాంశాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు . 2. భౌతికాంశం ( Physical Aspect): దీనిని తిరిగి సహజ భౌతికాంశాలు మరియు మానవ నిర్మిత భౌతికాంశాలుగా విభజించవచ్చు . గాలి , నీరు , భూమి , వాతావరణం మొదలైనవి సహజ భౌతికాంశాలలో ఉంటాయి . అదేవిధంగా , మానవ నిర్మిత భౌతికాంశాలలో రోడ్లు , భవనాలు , వంతెనలు , ఇళ్ళు మొదలైన మానవులు తయారుచేసినవన్నీ ఉంటాయి . 3. సాంఘిక - సాంస్కృతిక అంశం ( Socio-cultural Aspect): సాంఘిక - సాంస్కృతిక అంశాలు మానవులు తమ ప్రయత్నంతో సృష్టించిన సామాజిక ఆచారాలు , నియమాలు మరియు చట్టాలు మరియు ఇతర మతపరమైన స్థలాలు మొదలైనవి .

10. పర్యావరణ విద్య యొక్క పరిధి వీటిని కలిగి ఉంటుంది : పర్యావరణాన్ని అర్థం చేసుకోవడం : దాని భాగాలు , విధులు మరియు దానిలోని పరస్పర సంబంధాలు . మానవ - పర్యావరణ పరస్పర చర్యలను అర్థం చేసుకోవడం : మానవ కార్యకలాపాలు పర్యావరణాన్ని మరియు పర్యావరణం మానవులను ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి . పర్యావరణ సమస్యలను పరిష్కరించడం : కారణాలను గుర్తించడం , ప్రభావాలను విశ్లేషించడం మరియు పరిష్కారాలను అన్వేషించడం . స్థిరత్వాన్ని/ సుస్థిరాభివృద్ధి ప్రోత్సహించడం : ప్రస్తుత అవసరాలను తీర్చగల మరియు భవిష్యత్ తరాల వారి స్వంత అవసరాలను తీర్చుకునే సామర్థ్యాన్ని రాజీ పడకుండా ఉండే పద్ధతులను అర్థం చేసుకోవడం మరియు స్వీకరించడం . చర్యను ప్రోత్సహించడం : పర్యావరణ పరిరక్షణ మరియు సంరక్షణ ప్రయత్నాలలో పాల్గొనడానికి నైపుణ్యాలు మరియు ప్రేరణను అభివృద్ధి చేయడం .

11. పర్యావరణ అధ్యయనాల యొక్క అవసరం మరియు ప్రాముఖ్యత ( Need and Importance of Environmental Studies)

12. అవసరం ( Need): పెరుగుతున్న పర్యావరణ సమస్యలు ( Increasing Environmental Problems): కాలుష్యం , వాతావరణ మార్పు , జీవవైవిధ్య నష్టం , వనరుల కొరత వంటి అనేక పర్యావరణ సమస్యలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెరుగుతున్నాయి . వీటిని అర్థం చేసుకోవడానికి మరియు పరిష్కరించడానికి పర్యావరణ అధ్యయనాలు అవసరం . మానవ చర్యల ప్రభావం ( Impact of Human Actions): మానవుల కార్యకలాపాల వల్ల పర్యావరణంపై కలిగే దుష్ప్రభావాల గురించి తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం . వ్యవసాయం , పరిశ్రమలు మరియు పట్టణీకరణ వంటి కార్యకలాపాలు పర్యావరణాన్ని ఎలా దెబ్బతీస్తున్నాయో అధ్యయనం చేయడం అవసరం .

13. స్థిరమైన అభివృద్ధి యొక్క ఆవశ్యకత ( Necessity of Sustainable Development): భవిష్యత్ తరాల అవసరాలను తీర్చడంలో రాజీ పడకుండా ప్రస్తుత అవసరాలను తీర్చే స్థిరమైన అభివృద్ధి యొక్క ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోవడానికి పర్యావరణ అధ్యయనాలు సహాయపడతాయి . సహజ వనరుల పరిరక్షణ ( Conservation of Natural Resources): పరిమితమైన సహజ వనరులను ఎలా సంరక్షించాలో మరియు వాటిని తెలివిగా ఎలా ఉపయోగించాలో తెలుసుకోవడం చాలా అవసరం . పర్యావరణ అధ్యయనాలు ఈ విషయంలో అవగాహన కల్పిస్తాయి . ప్రజా ఆరోగ్యం ( Public Health): కాలుష్యం మరియు ఇతర పర్యావరణ సమస్యలు మానవ ఆరోగ్యంపై తీవ్రమైన ప్రభావం చూపుతాయి . ఆరోగ్యకరమైన సమాజం కోసం పర్యావరణాన్ని రక్షించడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను పర్యావరణ అధ్యయనాలు తెలియజేస్తాయి .

14. ప్రాముఖ్యత ( Importance): అవగాహన పెంపొందించడం ( Raising Awareness): పర్యావరణ సమస్యల గురించి మరియు వాటి పరిష్కారాల గురించి ప్రజల్లో అవగాహన పెంచడంలో పర్యావరణ అధ్యయనాలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి . సమస్య పరిష్కార నైపుణ్యాలు ( Problem-Solving Skills): పర్యావరణ సమస్యలను విశ్లేషించడానికి మరియు వాటికి పరిష్కారాలను కనుగొనడానికి అవసరమైన నైపుణ్యాలను పర్యావరణ అధ్యయనాలు అభివృద్ధి చేస్తాయి . బాధ్యతాయుతమైన పౌరసత్వం ( Responsible Citizenship): పర్యావరణ పరిరక్షణ పట్ల బాధ్యతాయుతమైన వైఖరిని మరియు ప్రవర్తనను పర్యావరణ అధ్యయనాలు ప్రోత్సహిస్తాయి .

15. విధాన నిర్ణయాలకు సమాచారం ( Informing Policy Decisions): పర్యావరణ విధానాలు మరియు నిర్వహణ వ్యూహాలను రూపొందించడానికి అవసరమైన శాస్త్రీయ సమాచారాన్ని పర్యావరణ అధ్యయనాలు అందిస్తాయి . స్థిరమైన భవిష్యత్తును నిర్మించడం ( Building a Sustainable Future): పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించడం ద్వారా మరియు స్థిరమైన పద్ధతులను అవలంబించడం ద్వారా మంచి భవిష్యత్తును నిర్మించడానికి పర్యావరణ అధ్యయనాలు సహాయపడతాయి . జీవవైవిధ్య పరిరక్షణ ( Conservation of Biodiversity): వివిధ రకాల మొక్కలు మరియు జంతువుల యొక్క ప్రాముఖ్యతను మరియు వాటిని ఎలా సంరక్షించాలో పర్యావరణ అధ్యయనాలు తెలియజేస్తాయి . ఆర్థిక అభివృద్ధి మరియు పర్యావరణం మధ్య సమతుల్యత ( Balance between Economic Development and Environment): పర్యావరణాన్ని పరిరక్షిస్తూనే ఆర్థికాభివృద్ధిని ఎలా సాధించాలో పర్యావరణ అధ్యయనాలు సూచిస్తాయి .