EVENT MANAGEMENT PPT.pdf

3,127 views 30 slides Nov 05, 2022
Slide 1
Slide 1 of 30
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18
Slide 19
19
Slide 20
20
Slide 21
21
Slide 22
22
Slide 23
23
Slide 24
24
Slide 25
25
Slide 26
26
Slide 27
27
Slide 28
28
Slide 29
29
Slide 30
30

About This Presentation

This PPT related to subject of Home Economics, Event Management, Home science etc.


Slide Content

EVENT MANAGEMENT
Dr. Shital M Rathod
Assistant Professor
Dept. of Home Economics
Bar. R.D.I.K.& N.K.D.College Badnera

Introduction
म!नव!च! जन्म झ!ल्य!न2तर जश" जश" म!नव!वर स2स्क!र करण्य!च" व‘ळ य‘ऊ ल!गल#, त्य! पnधत"न‘ घटन!/
$स2ग", उप.म अस्त"त्व!त आल‘. म!नव" ओवक!स!त व!ढ व ओवक!स ह*त ह*त‘ त्य!?दश‘न‘ $ i.य! घटन! स?? झ!ल्य!.
त्य!व?नच घटन!, $स2ग उदभवत"ल तस‘ क!यर्ण.म अस्त"त्व!त य‘ऊ ल!गल‘. क!रण म!नव ह! सम!ज ओ$य $!ण"
आह‘. म!नव ह! गट!गट!न‘ , समत्ह!न‘ ट*ळ"न‘ र!हत अस‘. म!नव!ल! आपल‘ ओवच!र द?सय!Mन! स!2गण‘, ऐकण‘, आपल‘
मत म!2डण‘, ओवच!र ओव?नमय करण‘ ?ह श?2खल! फक्त म!नव!ल!च ?नसगर्ण$!प्त आह‘. य!व?णच म!नव" ज"वन!त
$स2ग, घटन!, उप.म य!ल! अनन्यस!ध!रण मह?व आह‘.
?ग्??क् स!जर‘ करण्य!स!ठ$ क!ह# क!रण!2च" गरज न!ह# त‘ ओवश्वचषक ?ज2कण‘ अस* iक2व! क(मन
व‘ल्थ ग‘म्स अस* iक2व! व!ढ?दवस, -ज्य?एशन प!ट9, म?2ज, प?रस2व!द, क(न्फर‘न्स, क?ट?2ब!त"ल ओवव!ह इ. उत्सव
ह! आपल्य! ज"वन!च! अ ओवभ!ज्य भ!ग आह‘ आ ऑण अन‘कद! आन2द!च‘ $त"क आह‘.

क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

तथ! ओप, आध??नक ज"वनश’ल#, व्यस्त क!म!च‘ व‘ळ!पक, लह!न क?ट?2ब‘ आ ऑण कमर्णच!ऱ् य!2मध्य‘
म?हल!2च! सहभ!ग, य!म?ळ‘ अश! क!यर्ण.म!2च‘ ?नय*जन, आय*जन आ ऑण अ2मलबज!वण" करण्य!स!ठ$ कम"
मन?ष्यबळ आ ऑण व‘ळ ऐमळत आह‘. त्य!म?ळ‘ अन‘क ल*क स‘व! व!परण्य!स $!ध!न्य द‘त!त.
आज स्पध6च्य! य?ग!त ओवच!र करत असत!न! इव्ह‘न्ट व्यवस्थ!पन!च! व्य!प फ!र व!ढल‘ल! ?दसत आह‘.
उद!. क+ट?2?बक, स!म!?जक, र!जक'य, ज!?हर!त इत्य!द# $क!रच‘ इव्हEट करण‘ स!म!?जक गरज झ!ल‘ल# आह‘.
आज सम!ज!त उप.म , ?नय*जन करण‘ क!ळ!च" गरज बनल# आह‘. त‘वmय! $म!ण!त सम!ज!त इव्हEट
व्यवस्थ!पन करण!र‘ $ ऐशक्षक उपलब्ध न!ह#त.
र*जग!र व!ढवण्य!स!ठ$ सम!ज!त"ल त?ण!ईल! क+शल्य!च‘ ऐशक्षण द‘ण्य!च्य! उदद‘श!न‘ र*जग!र
ऐमळ!व!, व्य!वस!?यक!2न! आ lथर्णक फ!यद! ह*ण्य!च्य! उnद‘श!न‘ य! क+शल्य!च" गरज भ!सत् ल!गल# आह‘.
एख!nय! क!यर्ण.म!च! आर!खड! तय!र क?न त* व!स्तव!त उतर ओवण‘ व ओव ऐशष्ठ उnद‘श स!ध्य करण‘
म्हणज‘च क!यर्ण.म व्यवस्थ!पन ह*य. क!यर्ण.म!च्य! स??व!त"प!सत्न त‘ श‘वटपयMत क!यर्ण.म पत्णर्ण
करण्य!स!ठ$ जब!बद!र# प!र पडल# ज!त‘.त्य!स क!यर्ण.म!च‘ व्यवस्थ!पन म्हटल‘ ज!त!त.
क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..










क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

तज्ञ (ज्य!ल! म!?हत" आह‘ आ ऑण त‘ अगद# सत्क्ष्म तप ऐशल!2च" क!ळज" घ‘त!त) अश! क!यर्ण.म!2च"
य*जन! आखण‘ आ ऑण अ2मल!त आणण‘. आजक!ल स2स्थ! आ ऑण स2स्थ! ओव ओवध क!यर्ण.म आय*?जत
करण्य!स!ठ$ अश! तज्ञ!2च" स‘व! द‘ख"ल घ‘त!त. य!ल! 'आउटस* ऐसMग' अस‘ म्हणत!त. ज‘ तज्ञ ह‘ क!म करत!त
त्य!2न! इव्हEट म-न‘जमEट ,इव्हEट प्ल-नर iक2व! इव्हEट म-न‘जर म्हणत्न ओळखल‘ ज!त‘. त‘ सल्ल! द‘त!त आ ऑण
?नय*जन!च्य! टप्प्य!प!सत्न क!यर्ण.म!च्य! अ2?तम अ2मलबज!वण"पयMत सवर्ण क!म‘ कर!. अश! तज्ञ!2च्य!
सहभ!ग!म?ळ‘ !हक!2स!ठ$ उत्सव आ ऑण $स2ग स*प‘, आन2दद!यक आ ऑण तण!वम?क्त झ!ल‘ आह‘त.
इव्हEट म-न‘जरकड‘ क!ह# क+शल्य अस!व" ल!गत!त त्य!प’क' क!ह# स्वत,कड‘ असत!त तर क!ह#
अ2ग"क!र!व" ल!गत!त. जस‘ क', ऐशस्त, $!म! ऑणकपण!, द?सय!Mन! समज!वत्न घ‘ण‘, क!म!त सतत lचक!ट#,
हजर जब!ब"पण!, न’?तकमत्ल्य, स2घटन, न‘त??व, व‘ळ‘च‘ ?नय*जन, स2व!द, ?नय2न व्यवस्थ!पन,
न"टन‘टक‘पण!, प*श!ख, स्पष्ट ब*लण‘, ?नर*ग" आर*ग्य इत्य!द# क+शल्य आत्मस!त कर!व" ल!गत!त.

क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

व्य!ख्य! (Definition):
इव्हEट म्हणज‘ क!य?
ज‘ क!ह# घडत‘, ओवश‘षत: मह?व!च‘ क!ह#तर#. ह‘ ?नय*?जत स!वर्णज?नक iक2व! स!म!?जक $स2ग असत्
शकत‘. एख!द! क!यर्ण.म लग्न!च! उत्सव, ऑ iफस प!ट9, फ-शन श*, क(न्फरन्स, $(डक्ट ल(न्च, स्प*ओर्णस
इव्हEट, र(क क(न्सटर्ण, $दशर्णन, स‘ ऐमन!र आ ऑण बर‘च क!ह# असत् शकत‘…
व्यवस्थ!पन म्हणज‘ क!य?
ह‘#" फ‘य*ल य!2च्य! मत‘, "व्यवस्थ!पन म्हणज‘ अ2द!ज ब!2धण‘ आ ऑण य*जन! करण‘, स2घ?टत करण‘,
आद‘श द‘ण‘, समन्वय करण‘ आ ऑण ?नय2ण करण‘." आणख" स*प" क?न, व्यवस्थ!पन म्हणज‘ क!ह#तर#
ह!त!ळण्य!च! म!गर्ण. iक2व! इ?च्छत उn?दष्ट‘ आ ऑण उn?दष्ट‘ स!ध्य करण्य!स!ठ$ आवश्यक क+शल्य‘ व!परण‘.
इ.एफ.एल.&‘च, य!2च्य! मत‘, ‘उप.म!च्य! क!य!र्णच‘ ?नय*जन आ ऑण ?नयमन करण्य!च" $ i.य! म्हणज‘
व्यवस्थपन’.



क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

$ ऐसnध अथर्णश!स्ज्ञ iफ ऐलप क*टलर (2004) य!2न"
इव्हEओसच" व्य!ख्य! 'लक्ष्य
पळ्र‘क्षक!2न! ओव ऐशष्ट स2द‘श स2$‘षण करण्य!स!ठ$ औडझ!इन क‘ल‘ल# घटन!'.
Events have been defined by the famous economist Philip
Kotler (2004) as ‘occurrences designed to communicate
particular messages to target audiences’.
इव्हEट म-न‘जमEट म्हणज‘ सण, क(न्फरन्स, सम!र2भ,
ओवव!हस*हळ‘, औपच!?रक पक्ष, म’ iफल# iक2व! अ lधव‘शन‘
य!स!रख्य! छ*ओय! आ ऑण/ iक2व! म*औय! $म!ण!त
व’य?क्तक iक2व! क(प>र‘ट क!यर्ण.म!2च्य! ?न ऐमर्णत" आ ऑण
ओवक!स!स!ठ$ $कल्प व्यवस्थ!पन!च! व!पर.
wikipedia

इव्हEट म-न‘जमEट ह# $ i.य! आह‘ ज्य!nव!र‘ क!यर्ण.म!च‘ ?नय*जन, तय!र आ ऑण ?न ऐमर्णत" क‘ल# ज!त‘.
व्यवस्थ!पन!च्य! इतर क*णत्य!ह# स्व?प!$म!ण‘, य!त मत्ल्य!2कन, व्य!ख्य!, स2प!दन, ?दश!, ?नय2ण,
व!टप आ ऑण व‘ळ, ओवज्ञ, ल*क, उत्प!दन‘, स‘व! आ ऑण इतर स2स!धन‘ य!2च‘ ओवश्ल‘षण सम! ओवष्ट आह‘.
Event management is process by which an event is planned, prepared and produced.
as with any other form of management, it entails the assessment, definition,
acquisition, direction, control, allocation and analysis of time, finance, people,
products, services and other resources to achieve objectives.

इव्हEट म-न‘जमEटच" स2पत्णर्ण स2कल्पन! ह# ज!?हर!त iक2व! म!क6?ट2गच्य! सव!र्णत त"- iक2व! मह?वपत्णर्ण
स्व?प!2प’क' एक म!नल# ज!त‘. एक $क!र‘, ह! एक व्यवस!य आह‘ ज* व्यक्त"2च्य! सजर्णनश"ल $?तभ!
च!2गल्य! $क!र‘ ब!ह‘र आणण्य!स मदत करत*. इव्हEट म-न‘जमEटच्य! स2पत्णर्ण $ i.य‘मध्य‘ स2स्थ‘च्य! $ i.य‘च!
सम!व‘श असण‘ आवश्यक आह‘. य!त व’य?क्तक iक2व! व्य!वस!?यक क!यर्ण.म!च‘ आय*जन सम! ओवष्ट आह‘.
य!मध्य‘ स!ध!रणपण‘ स‘ ऐमन!र, फ-शन श*, लग्न, उत्प!दन ल(न्च, $दशर्णन‘ इत्य!द#2च! सम!व‘श असत् शकत*.
थ*डक्य!त, इव्हEट म-न‘जमEटमध्य‘ इव्हEटच‘ ?नय*जन, ओवज्ञप?रवठ!, स2कल्पन! इत्य!द#प!सत्न इव्हEट आय*?जत
करण्य!च्य! स2पत्णर्ण चरण!2च! सम!व‘श असत*.
सध्य!च्य! प?र?स्थत"मध्य‘, इव्हEट म-न‘जमEट ह‘ एक मह?व!च‘
कळ्ष‘ आह‘ ज‘ व!ढत्य! स2ध"2सह अन‘क वष!Mप!सत्न ओवक ऐसत ह*त आह‘. . य! स2कल्पन‘च! म?ख्य फ!यद! अस! आह‘ क' य! क्ष‘!त क*णत"ह# औपच!?रक पदव" iक2व! प!त! आवश्यक न!ह#, पर2त? अन‘क अल्पक!ल#न तस‘च ?नय ऐमत आ ऑण व्य!वस!?यक अभ्य!स.म य!
क्ष‘!त ओवक ऐसत ह*त आह‘त ज्य!म?ळ‘ एकत्णच य! अभ्य!स.म!च" म!गण" व!ढण्य!स मदत झ!ल# आह‘.

इव्हEट म-न‘जमEटमधल्य! स2ध"
(Opportunities in Event Management)
आजच2 य?ग ह‘ इव्हEटच2 आह‘. लग्न अस* व! ब!रस2, ?ब?ल्ड2ग
च" पत्ज! अस* व! एख!द! प?रस्क!र स*हळ!. त्य!च! झक्क!स इव्हEट
व्ह!व! ल!गत*. म्हणत्नच ह‘ इव्हEट म-न‘ज करण!ऱ्य! व्यक्त" आ ऑण
स2स्थ!2स!ठ$ सध्य! बऱ्य!च नव्य! स2ध" ?नम!र्णण झ!ल्य! आह‘त.

आजच2 य?ग ह‘ इव्हEटच2 आह‘. लग्न अस* व! ब!रस2, ?ब?ल्ड2गच" पत्ज! अस* व! एख!द! प?रस्क!र स*हळ!.
त्य!च! झक्क!स इव्हEट व्ह!व! ल!गत*. म्हणत्नच ह‘ इव्हEट म-न‘ज करण!ऱ्य! व्यक्त" आ ऑण स2स्थ!2स!ठ$ सध्य!
बऱ्य!च नव्य! स2ध" ?नम!र्णण झ!ल्य! आह‘त.















क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

आजच्य! य?ग!त अन‘क नवनव"न क्ष‘ क?रअरस!ठ$ ख?ल# झ!ल#
आह‘त. त्य!त"लच एक आकषर्णक अस‘ क्ष‘ म्हणज‘ इव्हEट म-न‘जमEट! य!
क्ष‘!त क!म करत!न! ?दवसर!"च2 ब2धन ठ‘वत्न च!लत न!ह#. ड‘डल!इन
ग!ठत!न! कध" कध" तर ac x f क!म कर!व‘ ल!गत‘. आजच्य! त?ण
ओपढ#ल! भ?लवण!र2 अस2 ह‘ क्ष‘ आह‘. ग्ल-मरस, एक्स!य?ट2ग अस2 य! क्ष‘!च2
वणर्णन करत! य‘ईल.
ओव ओवध $क!रच‘ इव्हEट म्हणज‘च क!यर्ण.म!2च" थ"म ठरवण‘, त्य!2च‘
प्ल-?न2ग करण‘ आ ऑण त्य!न?स!र स?र‘ख ?नय*जन करण‘ आद# जब!बद!र#च"
क!म‘ प!र प!डण‘ य!त अप‘ oक्षत आह‘. इव्हEट म-न‘जर म्हणत्न क!म करत!न!
त?मच्य!कड‘ कल्पकत!, ?नय*जन क+शल्य, lचक!ट#, स2यम, सहनश"लत!
ह‘ ग?ण अस!यल! हव‘त. आय*जक!2च्य! (ज्य!2च! क!यर्ण.म आह‘ त‘)
मत!न?स!र थ"म ठरवल# क', मग प?ढच2 क!म स?? ह*त2. त्य!म?ळ‘
त?मच्य!कड‘ स2व!द क+शल्य असण2ह# गरज‘च2 आह‘.


क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

इव्हEट म-न‘जमEट ह‘ एख!द‘ प?रषद, स!2स्क??तक क!यर्ण.म, च-?रट# श* $दशर्णन, क!यर्ण.म &1ड ल!1च स?nध!
असत् शकत‘. क!यर्ण.म!च्य! थ"मन?स!र ज!ग‘च" (व्ह‘न्यत्) ?नवड, ड‘क*र‘शन, फ?नM ऐश2ग, औडझ!इन, क-प्शन,
फ'डब-क, ?स्.?प्ट2ग, ?नम2ण प?क!, ख!नप!न स‘व!, मन*र2जन!च‘ क!यर्ण.म, ग‘म्स आद# सगळ्य! ग*ष्ट#
प!ह!व्य! ल!गत!त. क!यर्ण.म!ल! हज‘र# ल!वण!ऱ्य! म*औय!2प!सत्न छ*ओय!2पयMत सगळ्य!2च्य! ?ष्ट#न‘ आवश्यक
ग*ष्ट#2च" दखल घ्य!व" ल!गत‘. छ*ओय! छ*ओय! ग*ष्ट#2कड‘ह# द?लर्णक्ष क?न च!लत न!ह#. आपल‘ क!म १०० टक्क‘
च*ख अस!यल! हव‘.
प!त! :
औडप्ल*म! आ ऑण प*स्ट -ज्य?एट औडप्ल*म! क*सर्ण उपलब्ध असण!ऱ्य! अन‘क स2स्थ! आपल्य!कड‘ आह‘त.
औडप्ल*म! क*सर्णस!ठ$ ब!र!व" प!स, तर प*स्ट -ज्य?एट औडप्ल*म! करण्य!स!ठ$ -ज्य?एशन प!स असण2
आवश्यक आह‘.
य! क्ष‘!त क?रअरच" स??व!त करत!न! ओव ऐशष्ट $क!रच्य! $ ऐशक्षण!च" आवश्यकत! असत‘च अस2
न!ह#. इव्हEट म-न‘जमEटमध"ल औड" आ ऑण ज*ड"ल! म!क6?ट2गमध"ल स्प‘शल!यझ‘शन iक2व! म!स
कम्य??नक‘शनच" औड" अस‘ल तर ?न?श्चतच त?मच2 क?रअर उज्ज्वल ठर‘ल.
क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

क?रअरच्य! स2ध" :
लग्न, ?रस‘प्शन, ‘ड श*, ओव ओवध $दशर्णन‘, $च!र सभ!, र*ड श*, प?रषद!, $(डक्ट ल!1च, स!वर्णज?नक
मन*र2जक क!यर्ण.म, क(न्सओर्णस, बlय!बlय! प!ट9ज, सत्क!र स*हळ‘, प?रस्क!र स*हळ‘, .'ड! ओवषयक
क!यर्ण.म अस‘ न!न! ओवध क!यर्ण.म इव्हEट म-न‘जसर्णन! आय*?जत कर!व‘ ल!गत!त. पत्णर्ण व‘ळ क!म!बर*बरच प!टर्ण
ट!इम क!म करण्य!च! पय!र्णयह# इव्हEट म-न‘जसर्णकड‘ उपलब्ध असत*. अश! व‘ळ" त‘ पयर्णटन म2डळ‘, व्य!प!र
आ ऑण व्य!वस!?यक स2स्थ!, फ‘?स्टव्हल आ ऑण इव्हEट अस* ऐसएशन्स, र# i.एशन औडप!टर्णमEट, श’क्ष ऑणक
स2स्थ!, म*औय! क2पन्य!, कन्व्ह‘न्शन आ ऑण क(न्फरन्स सEटसर्ण, क(न्फरन्स आ ऑण इव्हEट प्ल-?न2ग क2पन्य!
य!2च्य!स!ठ$ (स्प‘शल इव्हEट क* ऑ औडर्णन‘टर) म्हणत्न क!म क? शकत!. अळ-डव्हट!र्णय ऑझ2ग आ ऑण प"आर
एजन्स"ज, य! क2पन्य!2मध्य‘ह# इव्हEट म-न‘जमEट ह! स्वत2 ओवभ!ग असत*. ?तथ‘ह# त?म्ह# न*कर#स!ठ$ $यत्न
क? शकत!. य! ऐशव!य, स्वय2र*जग!र ह! पय!र्णय आह‘च.
क्ब् ?? ?ब्?ल्थ्?..

इव्हEट व्यवस्थ!पण!च‘ $क!र
Types of Event Management
इव्हEट व्यवस्थ!पन!त ओव ओवध स‘व! स? ओवध! प?र ओवण!ऱ्य! व्य!वस!?यक!2न! एकस2घ ब!2धत्न इव्हEट य*ग्य ?रत्य! प!र
प!ड!व! ल!गत*. सम!र2भ ?ह ब!ब म!नव" ज"वन व व्यवस!य क्ष‘ अश्य! द*न्ह# ?ठक!ण" स!जर# क‘ल# ज!त!त.
इव्हEट व्यवस्थ!पन!च‘ ख!ल#ल द*न $क!र पडत!त.
१.घरग?त" स्तर!वर#ल इव्हEट व्यवस्थ!पन:
२. व्य!वस!?यक स्तर!वर#ल इव्हEट व्यवस्थ!पन:

१.घरग?त" iक2व! औपच!?रक इव्हEट व्यवस्थ!पन:
‘ज‘ धम!र्णल! अन?स?न क!यर्ण.म असत!त त्य! क!यर्ण.म!ल! आपण
औपच!?रक इव्हEट व्यवस्थ!पन अस‘ म्हणत*’. ज्य! क!यर्ण.म!ल!
ठर! ओवक पnधत"न‘ ?नय*जन कर!व‘ ल!गत‘, म्हणज‘च क!यर्ण.म!च‘
उnद‘श, पnधत, व‘ळ , स्थळ, प*श!ख, ह‘ त्य! त्य! धम!र्णन?स!र
ठरल‘ल‘ असत!त तस‘च घरग?त" स्तर!वर स!जर‘ क‘ल‘ ज!ण!र‘ इतर
क!यर्ण.म उद!. ब!रश", म?2ज, लग्न, स!खरप?ड!, म?त्य ओवध", जन्म
ओवध", ह्य! त्य! त्य! धम!र्णन?स!र ठरल‘ल्य! असत!त. त्य! $म!ण‘ पत्णर्ण
ह*ण‘ गरज‘च‘ असत!त अश्य! क!यर्ण.म!2न! घरग?त" इव्हEट
व्यवस्थ!पन अस‘ स2ब*धल‘ ज!त!त.

य! सम!र2भ!मध्य‘ जन्म!प!सत्न त‘ म?त्यत्पयMत ज्य! ओवध" ध! ऐमर्णक पnधत"न‘ iक2व! ठर! ओवक उnद‘श्य!न‘ प!र
प!डल्य! ज!त!त. त्य!ल! औपच!?रक सम!र2भ म्हणण्य!च" $थ! आपल्य! लक्ष्य!त य‘त‘. उद!.ब!ळ जन्म!ल! आल्य!न2तर
म?ल!2च‘ ब!रस‘ घ!तल‘ ज!त‘.
तस‘च स!2स्क??तक क!यर्ण.म- अन‘क व्यक्त"2न" एक य‘ऊन एख!nय! स!2स्क??तक क!य!र्णस!ठ$ स!जर! क‘ल!
ज!ण!र! $स2ग म्हणज‘ स!2स्क??तक क!यर्ण.म ह*य. जस‘ iक, गण‘श उत्सव, कल!$दशर्णन, भजन, ग!ण" स2ग"त ,
य?व!मह*त्सव, ग!व ज! इत्य!द#.
भ!रत!त"ल स2स्क?त" व ऐभन्न ऐभन्न च!ल#, ?ढ#, पर2पर!, धमर्ण, प2थ, इत्य!द# मध्य‘ ओव ओवधत! असल्य!म?ळ‘ अन‘क
$क!रच‘ क!यर्ण.म घरग?त" स्तर!वत8 आय*?जत क‘ल‘ ज!त!त. य! क!यर्ण.म!तत्न करमणत्क व मन*र2जक क!यर्ण.म!च"
उत्पत" ?नम!र्णण ह*त‘. अश्य! $क!रच्य! घरग?त" स्तर!वत8 आय*?जत क‘ल्य! ज!ण!ऱ्य! ओव ओवध क!यर्ण.म!म?ळ‘
मन*र2जन!तत्न आपल्य!ल! आन2द!च" भ!वन! ऐमळत‘.क!ह# व‘ळ आपण त* उपभ*गल! प!?हज‘. त्य!च! व!पर आपण
द’न2?दन ज"वन!त क?न घ‘ऊन आपल्य! सक!र!त्मक आय?ष्य!कड‘ प!हण्य!च" ,?ष्ट#च! म!गर्ण बदलत्न आपल‘ आय?ष्य
च!2गल‘ जगण्य!स ऐशक!व‘.

२. व्य!वस!?यक स्तर!वर#ल इव्हEट व्यवस्थ!पन:
‘आ lथर्णक ह‘तत्न‘ व्य!वस!?यक स2पन्न ह*ण!ऱ्य! सम!र2भ!न! iक2व!
क!यर्ण.म!ल! व्य!वस!?यक स्तर!वर#ल इव्हEट व्यवस्थ!पन अस‘ म्हणत!त’
अश्य! $क!रच‘ क!यर्ण.म ह‘ उदय*ग क्ष‘!च्य! ओवक!स!स!ठ$ व
ओवस्त!र!स!ठ$ आय*?जत क‘ल‘ ज!त!त. व्य!वस!?यक क!यर्ण.म उच्च
बज‘ट आ ऑण उच्च $*फ!इलसह य‘त!त. य! क!यर्ण.म!च‘ म?ख्य उn?दष्ट
उत्प!दन!ल! त्य!च्य! $?तस्पध्य!Mप!सत्न व‘गळ‘ करण‘ आह‘. नव"न उत्प!दन
ल!1च स2स्मरण"य असल्य!च‘ स??न?श्चत करण‘. य! क!यर्ण.म!2न! सहस!
म" औडय! ?दग्गज!2न! आम2?त क‘ल‘ ज!त‘. यशस्व" झ!ल्य!स, इव्हEट
म-न‘जरस!ठ$ त‘ एक उज्ञम क?रअर बनत‘. जस‘ iक, क!र म‘ळ!व‘,
औदय* lगक $दशर्णन", नव"न उत्प!दन स!दर करण‘, ओव.' श?भ!र2भ
इत्य!द#.

इव्हEट म-न‘जमEट ऐसस्टमच! ओवक!स
१.स2घ?न ऐमर्णत" (Building Team):
ट#म ?ब?ल्ड2ग ह‘ एक व्यवस्थ!पन त2 आह‘ ज‘ ओव ओवध i.य!nव!र‘ क!यर्णसमत्ह!2च" क!यर्णक्षमत! आ ऑण
क!यर्ण$दशर्णन स?ध!रण्य!स!ठ$ व!परल‘ ज!त‘. य!त एक मजबत्त आ ऑण सक्षम स2घ तय!र करण्य!स!ठ$ बर#च
क+शल्य‘, ओवश्ल‘षण आ ऑण ?नर#क्षण सम! ओवष्ट आह‘. स2स्थ‘च" ?ष्ट# आ ऑण उn?दष्ट‘ स!ध्य करण‘ ह!च य‘थ‘ स2पत्णर्ण
ह‘तत् आह‘.
एक उत्क?ष्ट स2घ तय!र करण्य!स!ठ$ भरपत्र क+शल्य‘ . स2घ ब!2धण"स!ठ$ जब!बद!र असल‘ल्य!
व्यवस्थ!पक!न‘ स2घ!त"ल सदस्य!2च" त!कद आ ऑण कमक?वतत! श*धत्न क!ढण्य!स आ ऑण ओव ओवध क+शल्य स2च
असल‘ल्य! ल*क!2च‘ य*ग्य ऐम.ण तय!र करण्य!स सक्षम असण‘ आवश्यक आह‘. त्य!न‘ स2घ!त"ल सदस्य!2मध्य‘
मजबत्त परस्पर स2ब2ध आ ऑण ओवश्व!स ओवक ऐसत करण्य!वर लक्ष कE?!त क‘ल‘ प!?हज‘. व्यवस्थ!पक!न‘ क!यर्णस2घ
सदस्य!2मध"ल स2व!द आ ऑण परस्परस2व!द!ल! $*त्स!हन ?दल‘ प!?हज‘ आ ऑण ओव ओवध स2घ-?नम!र्णण
i.य!कल!प!2च्य! मदत"न‘ तण!व कम" क‘ल! प!?हज‘. त्य!न‘ स2घ!च्य! सदस्य!2न! स2स्थ‘च" उn?दष्ट‘ स्पष्टपण‘
प?रभ! ओषत क‘ल# प!?हज‘त.

2. ज!?हर!त Advertisement ज!?हर!त ?ह एक कल! आह‘. य! कल!च्य! म!ध्यम!तत्न
एख!द‘ नव"न उत्प!दन iक2व! नव"न स2द‘श ल*क!2पयMत प*हचवल!
अस‘ल त्य!ल! $ ऐसnध" nय!व" ल!गत‘ य!ल!च ज!?हर!त अस‘
म्हणत!त.
नव"न वस्तत् iक2व! स‘व! त्य!च" ब!ज!रप‘ठ‘त ओळख क?न
द‘ण‘ म्हणज‘च त्य! वस्तत्च" ज!?हर!त करण‘ ह*य. ज!?हर!त"स!ठ$
आज अन‘क $क!रच" म!ध्यम‘ उपलब्ध आह‘त. जस‘ iक, व?ज्ञप‘,
म! ऐसक, ?नयतक! ऐलक‘, ऐभत"प‘, ओवज‘च्य! प!ओय!, द?क!न!च्य!
पओय!, lचपट, आक!शव!ण", दत्र lचव!ण", $ ऐसnध"फलक
इत्य!द#2च! व!पर करत! य‘त*. ज!?हर!त"म?ळ‘ जनज!ग?त" ह*त‘.
य!म?ळ‘ ओव ओवध क!यर्ण.म!च", उत्प!दन!च" व स‘व‘च" म!?हत" ऐमळत‘.

Marketing
ओवपणन आ ऑण स2$‘षण
आज य!मध्य‘ थ‘ट म‘लसर्णप!सत्न स*शल म" औडय! आ ऑण औड?जटल म!क6?ट2गपयMत ओव ओवध च-न‘लच!
सम!व‘श आह‘. इव्हEटवर अवल2बत्न, व्यवस्थ!पक त्य!न?स!र ओवपणन आ ऑण स2$‘षण क!य!र्ण?न्वत करत!त.
ज‘व्ह! &1ड प!ट9, ‘ड श* iक2व! &1ड ल(न्च इव्हEट ट!कत!त, त‘व्ह! म" औडय!च‘ लक्ष व‘धत्न घ‘ण्य!च! एक
उज्ञम म!गर्ण म्हणज‘ स‘ ऐल?&ट#2न! उप?स्थत र!हण‘. स‘ ऐल?&ट#2न! क!यर्ण.म!ल! उप?स्थत र!हण्य!स!ठ$ आ ऑण
कव्हर करण्य!स!ठ$ म" औडय! ऐमळत*.व ऍट*म-?टक त?मच्य! क!यर्ण.म!च" $ ऐसnध" व म!क6?ट2ग ह*त‘ उद!.
स*शल म" औडय!, र‘ड क!प6ट, भ‘ट आ ऑण श?भ‘च्छ!, उत्प!दन!च‘ फ*ट*, म?ल!खत" ,वतर्णम!नप‘ इ.

Concrete ठ*स:
क*णत‘ह# क!यर्णकरत!न! त्य!च" क!ह# त?व‘ असत!त त्य!च $क!र‘ इव्हEट व्यवस्थ!पन!च" द‘ख"ल क!ह#
Concrete असत!त त" ख!ल#ल $क!र‘ आह‘त :
१. इव्हEट ब? iक2ग Event Booking :
इव्हEट ब?क करत!न! त* इव्हEट क*णत्य! organizer ल! nय!यच! आह‘ ह‘ ठरवत्न घ‘ण‘ व त्य! न?स!र त्य! organizer श"
कर!र क‘ल! ज!त*. उद!. Vindhwasini , R Creation, V M Events etc.
य! कर!र!मध्य‘ ?ठक!ण, व‘ळ, ?दन!2क, स‘व!, उप?स्थत!2च" स2ख्य! इत्य!?द म!?हत" कर!र!मध्य‘ सम! ओवष्ट करण‘
आवश्यक आह‘. एख!द! इव्हEट ब?क करत!2न! त्य!च्य!श" स2ब2 lधत सवर्ण दस्त!व‘ज ह‘ क!यर्ण.म पत्णर्ण ह*ईपयMत व्यव?स्थत ठ‘वण‘
आवश्यक आह‘. इव्हEट ब?क झ!ल्य!न2तर organizer व त्य!2च" सम्पत्णर्ण ट#म इव्हEट पत्णर्ण ह*ईपयMत त‘ क!म प!हत!त.

२. बज‘टच‘ व्यवस्थ!पन
$भ!व" बज‘ट वर उत्क?ष्ट क!यर्ण.म ओवत?रत करण‘ स*प‘ ज!त‘. त‘व्ह! मय!र्ण?दत बज‘टमध्य‘ एक अ$?तम
इव्हEट तय!र करण‘ म्हणज‘ ‘उत्क?ष्ट व्यवस्थ!पन’.
क!यर्ण.म!च‘ ?नय*जन आ ऑण व्यवस्थ!पन!स!ठ$ क!य आ lथर्णक खचर्ण कर!व! ल!गत* य!च" सवर्ण ट#म
सदस्य!2न! ज!ण"व असण‘ आवश्यक आह‘. स!वर्णज?नक क!यर्ण.म!स!ठ$, आ lथर्णक ब!ब" ?जतक्य! म*औय! ह*त!त
?ततक्य! अ lधक ग?2त!ग?2त"च्य! ह*त!त, ज्य!मध्य‘ ओव ओवध आ lथर्णक त2!2वर आध!?रत आ lथर्णक व्यवह!यर्णत‘च!
अभ्य!स सम! ओवष्ट असत*. ओळख आ ऑण मत्ल्य!2कन $ i.य‘nव!र‘ खच!र्णच! अ2द!ज ल!वल! ज!त*.
इव्हEओसच्य! ब!बत"त, ठर! ओवक खच!र्णमध्य‘ ?ठक!ण, कमर्णच!र#, म!क6?ट2ग आ ऑण ओवम! य!2च! सम!व‘श असत*,
तर प?रवतर्णन"य खचर्ण उद!. ख!नप!न, मन*र2जन आ ऑण ?नव!स. एकत्ण खचर्ण पत्णर्ण झ!ल्य!वर, बज‘टच्य! खच!र्णच्य!
ब!जत्च‘ व!स्त ओवक lच द‘ण्य!स!ठ$ सवर्ण ?न?श्चत, प?रवतर्णन"य आ ऑण इतर स2भ!व्य खच!Mच" गणन! करण‘ आ ऑण
सम! ओवष्ट करण‘ महत्व!च‘ आह‘.

3. Announcement
●क!यर्ण.म!च्य! द*न म?हन‘ आध" क!यर्ण.म!च" announcement करण‘.
●न७दण"/सहभ!ग!स2ब2ध" स2पकर्ण य!द#ल! स्मरणप‘ प!ठवन‘. उद!. स!दरकत6/वक्त‘
●$व!स/?नव!स तपश"ल!2च" प?ष्ट# करन‘.
●भ!षण‘ / iक2व! स!दर#करण!2च्य! $त"च" ओवन2त" करन‘.
●$ ऐसnध": क'न*टबnदल $‘स घ*षण! ज!र# करन‘.
एख!nय! इव्हEटच्य! घ*षण! य! सत्चन! आह‘त ज्य! स2ब2 lधत आम2?त!2न! तपश"लव!र स!2 lगतल्य! ज!त!त
जस‘ क', क!य इव्हEट आह‘, स2ब2 lधत ओवषय ऐलहण‘ , न!व, स्थ!न, त!र#ख आ ऑण $!स2 lगकत‘सह इव्हEट
तपश"ल, न७दण"ल! $*त्स!हन द‘ण!र‘ क*णत‘ह# म*हक क!यर्ण.म ह!यल!इट करण‘.

४.Record न७द करण‘ :
बज‘ट ?नय2?त करण‘ ह# इव्हEट म-न‘जरच" एक ग2भ"र जब!बद!र# आह‘ आ ऑण स2स्थ‘न‘ बज‘ट ?नय2ण!त
स!म"ल असल‘ल्य! सवर्ण पक्ष!2च्य! भत् ऐमक! आ ऑण जब!बद!ऱ्य! प?रभ! ओषत करण‘ ?ततक‘च मह?व!च‘ आह‘.
स!म!न्यत: ओवज्ञ ओवभ!ग!च" जब!बद!र# खचर्ण ल‘ख! प?र$‘क्ष्य!तत्न बज‘ट र‘क(डर्ण करण‘, -क करण‘ आ ऑण त्य!च‘
?नर#क्षण करण‘ आ ऑण स2स्थ! व्यवस्थ!पन आ ऑण द‘णग"द!र!2स!ठ$ अहव!ल तय!र करण‘ जस‘ क' य*ग्य ख!त"
य*ग्य?रत्य! व!परल# आ ऑण र‘क(डर्ण क‘ल# आह‘त य!च" ख!" करण‘.
इव्हEटच‘ बज‘ट इव्हEटच" उn?दष्ट‘ आ ऑण उn?दष्ट!2च‘ प!लन करत असल्य!स द‘खर‘ख"स!ठ$ ओवज्ञ एकक
जब!बद!र न!ह#, ह# जब!बद!र# इव्हEट म-न‘जरच" आह‘ ज्य!न‘ अहव!ल प!हण‘ आवश्यक आह‘ आ ऑण बज‘टच‘
?नर#क्षण करण‘ आवश्यक आह‘ आ ऑण स2स!धन‘ य*जन‘न?स!र व!परल# ग‘ल# आह‘त क' न!ह# ह‘ ?नध!र्ण?रत करण‘
आ ऑण अथर्णस2कल्प"य क!म lगर#मध"ल ओवचलन, बदल iक2व! बदल ओळखण‘.

५.Payment Mode:
क*णत्य!ह# $क!रच्य! क!यर्ण.म!च‘ ?नय*जन करत!न!, -क करण्य!स!ठ$ बर‘च महत्व!च‘ भ!ग असत!त.
य!मध्य‘ ?ठक!ण iक2व! ऑनल!इन स‘व! स?र oक्षत करण‘, स्प"कर आ ऑण प-न‘लच‘ सदस्य ब?क करण‘ आ ऑण बर‘च
क!ह# सम! ओवष्ट आह‘. पर2त? त?मच‘ इव्हEट प्ल-?न2ग त‘थ‘ स?? ह*त न!ह# iक2व! थ!2बत न!ह# त?म्ह!ल! न७दण" आ ऑण
प‘मEट ऐसस्टम तय!र कर!व" ल!ग‘ल ज" त?मच्य! इव्हEटच" एक मजबत्त छ!प तय!र क? शक‘ल.
ऑनल!इन प‘मEट ह‘ सवर्णस!म!न्य $म!ण बनल‘ आह‘ .मह!म!र#च्य! क!ळ!त तर online payment ल!
फ!र मह?व ह*त‘. ऑनल!इन प‘मEट ह! प‘म‘न्ट करण्य!च! एक स*प! आ ऑण जलद म!गर्ण आह‘ iक2व! manual
पnधत"न‘ द‘ख"ल payment क? शकत! पर2त? ?ह ?क्लष्ट $ i.य! समजल# ज!त आह‘.
ऑनल!इन प‘मEट अ lधक स?र oक्षत, जलद आ ऑण न‘हम"च उपलब्ध असत*. त?मच्य! इव्हEट न७दण"
$ i.य‘मध्य‘ सम! ओवष्ट क‘ल्य!वर, ऑनल!इन प‘मEट $ i.य! स2पत्णर्ण अन?भव स?व्यव?स्थत क? शकत‘, प?रण!म"
अ lधक न७दण", कम" $श!सक'य खचर्ण आ ऑण अ lधक महसत्ल तय!र ह*ऊ शकत*.

६. स‘व! (Services) :
सवर्ण महत्व!च्य! इव्हEट व’ ऐशष्ओय‘ ख!ल#ल $क!र‘ दशर्ण ओवल‘ प!?हज‘त.
●सवर्ण $व‘शnव!र आ ऑण ?नगर्णमन
●म!?हत" कE!
●व!हन!2न" व!परल‘ल‘ म!गर्ण
●अन्न आ ऑण इतर स्ट(लध!रक स्थ!न‘
●बसण्य!च" व्यवस्थ!
●आपत्क!ल#न $व‘श म!गर्ण
●मन*र2जन स्थळ‘
●श+च!लय स? ओवध!
●$थम*पच!र प*स्ट
● ओपण्य!च्य! प!ण्य!च" ?ठक!ण‘

७. सज!वट (Decoration)
इव्हEट सजवण‘ ह# एक ?रस‘प्शन स्थळ!ल! एख!nय! व्यक्त"न‘ क‘वळ कल्पन!
क‘ल‘ल्य! ग*ष्ट#त बदलण्य!च" कल! आह‘. लग्न!च्य! ?रस‘प्शन आ ऑण क(न्फरन्स
स‘ ऐमन!रप!सत्न त‘ ओवश‘ष सम!र2भ!2पयMत एख!nय! ?ठक!ण!च‘ कल्पकत‘न‘ स?श*भ"करण
करण्य!च्य! कष्ट!ळत् $यत्न!2च‘ ह‘ अ2?तम प?रण!म आह‘. इव्हEट ड‘क*र ह! इव्हEट
?नय*जन!श" जवळच! स2ब2ध आह‘, क!रण त्य!त पत्वर्ण?नय*?जत व!त!वरण $!प्त
करण्य!स!ठ$ इव्हEटच‘ समन्वय स!धण‘ द‘ख"ल सम! ओवष्ट आह‘. ड‘क*र ह‘ ट‘बलच‘ सKदयर्ण,
ख?च्य!र्ण च!2गल्य! $क!र‘ स‘ट क‘ल‘ल्य! आ ऑण कध"कध" झ!कल‘ल्य!, फ*कस (स्ट‘ज), फ?ल‘
आ ऑण म!2डण"च‘ $क!र, र2ग समन्वय iक2व! एख!nय! क!यर्ण.म!च‘ सKदयर्ण व!ढ ओवण्य!स!ठ$
क*णत्य!ह# ग*ष्ट#2श" स2ब2 lधत आह‘. ड‘क*र‘टर म्हणत्न इव्हEट म-न‘जर अस! असत* ज्य!ल!
क*णत्य!ह# क!यर्ण.म!त $भ!व ?नम!र्णण करण्य!च! ध्य!स असत*. उद!.हषर्ण decoration ,
अजम‘र! etc.

एख!nय! क!यर्ण.म!त, ज‘वण, प‘य‘ इ.च्य! आध" लक्ष व‘धत्न घ‘ण!र# प?हल# ग*ष्ट म्हणज‘ सज!वट#nव!र‘
तय!र क‘ल‘ल‘ व!त!वरण. अन‘क व्यक्त" आ ऑण अगद# क(प>र‘ट ब(ड" सहस! त्य!2च्य! क!यर्ण.म!च्य! सज!वट#वर
म*औय! $म!ण!त प’स‘ खचर्ण करत!त, क!रण त्य!मध्य‘ त्य!2च" श’ल# आ ऑण आवड दशर्णवत!त.
मत्ड स‘ट करण्य!स!ठ$, भ!वन! तय!र करण्य!स!ठ$ आ ऑण क!यर्ण.म!च‘ मह?व अध*र‘ ऑखत करण्य!स!ठ$
क!यर्ण.म!त"ल सज!वट आवश्यक आह‘. .‘प प‘पर स्#मसर्णप!सत्न र2ग आ ऑण सKदय!र्णच्य! व्य!वस!?यक- औडझ!इन
क‘ल‘ल्य! औडस्प्ल‘पयMत, सज!वट स!म!न्यत: क!यर्ण.म $!य*जक आ ऑण समन्वयक!2न" ?नध!र्ण?रत क‘ल‘ल्य!
थ"ममध्य‘ क!यर्ण करत‘, म*औय! $म!ण!त क!यर्ण.म!च्य! क!यर्णव!ह#स!ठ$ स्ट‘ज स‘ट करत असत!त.
म*औय! क!यर्ण.म!2स!ठ$ सज!वट करण‘ कठ$ण ठ? शकत‘, ल*क!2च" गद9, ओव.‘त‘, इव्हEट बत्थ आ ऑण स*बत
असल‘ल्य! उपकरण!2मध्य‘ ?ततक‘च म*ठ‘ $दशर्णन प!हण‘ आवश्यक आह‘. इव्हEटस!ठ$ ?नवडल‘ल्य! थ"मन?स!र र2ग
?नवडण‘ आ ऑण स्थ! ओपत करण‘ आवश्यक आह‘, ज!?हर!त" आ ऑण फ?ल!2च्य! व्यवस्थ‘मध्य‘ $?त?ब2?बत क‘ल‘ प!?हज‘
आ ऑण स2पत्णर्ण म‘जव!न"मध्य‘ ?ह सज!वट एक ब!2धल# ग‘ल# प!?हज‘. म्हणत्न इव्हEट म-न‘जरकड‘ सजर्णनश"लत‘च"
क+शल्य‘ असण‘ आवश्यक आह‘, नव"न कल्पन!2च‘ क+त?क क‘ल‘ प!?हज‘ आ ऑण स2स्थ‘त"ल $?तभ!2न! त्य!च्य!
सव>ज्ञम क्षमत‘मध्य‘ य*गद!न द‘ण्य!स!ठ$ स्व!त2ऐय ?दल‘ प!?हज‘.

८.Hospitality
Hospitality ह! शब्द ल-?टन भ!ष‘त"ल Hospitare य! शब्द!प!सत्न त्य!च" उत्पज्ञ" झ!ल# आह‘. य!च! अथर्ण ‘
अ?तथ"’ अस! ह*त*. अ?तथ" द‘व* भव, य!च! अथर्ण "अ?तथ" द‘व आह‘". इव्हEट आय*जन करत!न! !हक,
क(न्फरन्स $?त?नध" iक2व! इतर प!ह?ण‘, अन*ळख" ल*क!2च‘ म’"पत्णर्ण आ ऑण उद!र स्व!गत करण‘ आ ऑण मन*र2जन
करण‘ ह! $त्य‘क इव्हEटच! एक महत्व!च! भ!ग समजल! ज!त*. आदर!?तथ्य उnय*ग!मध्य‘ अश! क2पन्य! iक2व!
स2स्थ!2च! सम!व‘श ह*त* ज्य! घर!प!सत्न दत्र असल‘ल्य! ल*क!2न! अन्न iक2व! प‘य iक2व! ?नव!स $द!न करत!त.
तस‘च आदर!?तथ्य उnय*ग ह! प!च क?रअर क्ष‘!2मध्य‘ ओवभ!गल! ग‘ल! आह‘:
1.?नव!स,
2.अन्न आ ऑण प‘य स‘व!,
3.करमणत्क आ ऑण करमणत्क,
4.व!हतत्क आ ऑण $व!स स‘व!
5.ल*क!2न! स‘व! द‘ण‘

References:
●https://billetto.co.uk/blog/event-decor/
●https://www.cvent.com/in/event-management-software/event-payment-processing
●https://www.planningpod.com/event-credit-card-payments.cfm
●https://www.socialtables.com/blog/event-marketing/corporate-event-announcements/
●https://www.naemd.com/blog/major-types-of-event-management-careers-in-india
●https://www.uou.ac.in/sites/default/files/slm/HM-402.pdf
●https://ncert.nic.in/textbook/pdf/lehe209.pdf