Hafta2_Modern_AvruPanin_Dogusu_SADECE_Verilen_Metinden.pptx

1

1. Modern Avrupa’nın Doğuşu Hafta 2 – (2×45 dk) | Sadece sağlanan metinden derlenmiştir

2. Orta Çağın Zaman Çerçevesi 395: Roma’nın ikiye ayrılması → 1453: İstanbul’un fethi (Doğu Roma’nın sonu) Batı kaynaklarına göre alternatif son: 1492 (Kolomb) İlk 5 yy: “karanlık çağlar”; son 5 yy: “yüksek Orta Çağlar”

3. Batı Roma Sonrası Vandallar ve Ostrogotlar: Justinyen döneminde tasfiye Vizigotlar: İslam ordularınca sona erdi Doğu Roma’nın genişleyen nüfuzu; batıda Müslüman ilerleyişi

4. Franklar ve Hıristiyanlaşma Clovis (~500): üstünlük + Hıristiyanlık Taht kavgaları; ticaretin durması, kentlerin yok oluşu, okuryazarlığın düşmesi

5. I. Gregory (590) ve Misyon Benediktenler aracılığıyla yayılma Franklarla iş birliği; Britanya’da Hıristiyanlığın yayılması

6. Pepin–Charles Martel–Kısa Pepin 687: Heristalli Pepin birleştirme 732: Puvatya (Tours) zaferi 751: Kısa Pepin kral ilanı; Lombardların tasfiyesi → Karolenj dönemi

7. Charlemagne (768–814) Genişleme ve Hıristiyanlığın yayılması Eğitim ve Karolenj alfabesi; okulların yaygınlaşması 800: Kutsal Roma İmparatoru; 812: Doğu Roma tarafından tanınma Adem‑i merkeziyet → feodalizmin doğuşu

8. Feodalizm ve Tarım Lord–vassal–serf ilişkisi; karşılıklı hak ve yükümlülükler Kaleler/kent çekirdekleri, şövalyelik Nüfus dalgalanması ve artış; ağır saban, yel değirmeni, su kanalları, üçlü tarla

9. Yüksek Orta Çağlar – Kurumlar 962: I. Otto ve Kilise/İmparatorluk düzeni 987: Hugh Capet; 1066: Norman Fethi 1215: Magna Carta – kral yetkilerine sınır

10. Kentler, Loncalar, Parlamentolar XII. yy: ticaret merkezleri ve kentlerin yükselişi Hansa Birliği; lonca örgütlenmesi Ruhban–aristokrasi–burjuvazi temsili

11. Haçlı Seferleri (1095–1291) 1095 çağrı; 1099 Kudüs 1187: Selahaddin; 1204: İstanbul’un yağmalanması 1291: Haçlı kalıntılarının tasfiyesi; kültürel aktarım

12. Yüz Yıl Savaşları (1337–1453) Köken: Norman mirası ve veraset Savaş biçimi değişimi; ulusal monarşiye geçiş Parlamento ve Genel Meclis’in güçlenmesi Sonuç: İngiltere kıtadan çekildi; Fransa güçlendi

13. İspanya’nın Birliği ve Reconquista 1469: İsabella–Ferdinand evliliği 1478: Engizisyon; 1492: Granada’nın düşüşü Elhamra Kararnamesi ve demografik-dinî sonuçlar

14. Keşiflerin Bağlamı Osmanlı denetimi → yeni yollar arayışı Önceki keşiflerin kalıcılık taşımaması Batı Avrupa keşiflerinin farkı: denizaşırı imparatorluklar

15. Portekiz Öncülüğü Denizci Henry; Batı Afrika sahilleri ve Azorlar 1488: Diaz – Ümit Burnu 1497–1498: Vasco da Gama – Hindistan

16. İspanya ve Yeni Dünya 1492: Kolomb; 1494: Tordesillas 1513: Balboa; 1519–1521: Cortés; 1531–1536: Pizzaro Hastalıklar, şiddet ve din değiştirme

17. Kuzey Amerika’da Avrupa 1534: Cartier; 1541: Quebec; 1642: Montreal 1585 sonrası İngiliz ve Hollanda kolonileri; 1607: Jamestown XVII. yy: ticaret şirketleri ve rekabet

18. Coğrafi Keşiflerin Sonuçları Sömürge imparatorlukları; küresel rekabet Bilgi/kültür aktarımı; Rönesans ve Reform’a katkı Ticaret Devrimi ve ulusal ekonomiler

19. Fiyat Devrimi ve Merkantilizm Kıymetli maden akışı → fiyatların artışı (1550–1600) Mali bunalım → yönetim krizleri ve anayasal hareketler Merkantilizm: ithalatı kıs, ihracatı artır; kıymetli maden birikimi

20. Osmanlı ve Toplumsal Etkiler Devalüasyon, yeniçeri ve Celali isyanları Enflasyon: sınıf ayrılıkları; lonca dışı örgütlenmeler ve grevler

21. Rönesans’ın Doğuşu İtalyan kent devletlerinde güç dengesi; Floransa’nın rolü Kilise dogmasından insan merkezli düşünüşe; Hümanizm İstanbul’dan gelen bilim insanları; matbaanın yayılımı

22. Rönesans’ın İçeriği Sanat ve bilime rağbet; antik temalar Din karşıtlığı değil; sorgulama ve sınırların zorlanması Leonardo, Rafael, Michelangelo; Machiavelli

23. Reformasyon – Luther 1517: 95 Tez; endülüjans eleştirisi Aforoz; bölgesel koruma; İncil’in Almancaya çevrilmesi Luteryen Kilise

24. Kalvinizm ve Anglikanlık 1540: Calvin – Cenevre; Presbiteryenlik 1534: VIII. Henry – Anglikan Kilisesi; hükümdarın Kilise başı oluşu

25. Reformun Sonuçları Protestanların yayılması ve Katolik tepki Mezhepsel yetki mücadeleleri ve savaşlar Keşiflerle zenginleşen güç rekabetiyle birleşen çatışmalar

26. Mini-Quiz (Blok I) 1) Feodalizmin üç etkisini yazınız. 2) Yüz Yıl Savaşları’nın iki sonucu nedir? 3) Tordesillas’ın temel hükmü nedir? 4) Fiyat Devrimi’nin temel nedeni nedir? 5) Merkantilizmin iki hedefi nedir?

27. Vaka Kartı – Reconquista 1492 ve Elhamra Kararnamesi’nin araç ve sonuçlarını tartışınız. Zorla din değiştirme ve göçlerin siyasal/iktisadî etkileri.

28. Mini-Quiz (Blok II) 1) Hümanizmin iki özelliği? 2) Matbaanın etkisi? 3) Luther Reformu hangi uygulamaya tepkiyle başlattı? 4) Calvin ve Anglikanlık bağlamları? 5) Reformun çatışmalara etkisi?

29. Özet Orta Çağ mirası → feodalizm, kent ve temsil Yeni Çağ eşiği → Yüz Yıl Savaşları, ulusal monarşiler, İspanya’nın birliği Keşifler → sömürge imparatorlukları, Ticaret/Fiyat Devrimi, merkantilizm Rönesans & Reform → düşünsel ve siyasal yeniden yapılanma

30. Temel Kavramlar Feodalizm, serf, lord–vassal, lonca, parlamento Haçlı Seferleri, Magna Carta, Reconquista Coğrafi Keşifler, Tordesillas, Ticaret Devrimi, Fiyat Devrimi, Merkantilizm Rönesans, Hümanizm, Reform, Protestan, Anglikan