Nakatala sa ELC at PSSLC ang mga layunin sa pagtuturo ng pagsasalita sa paaralang elementarya at sekundarya .
1. MGA TUNGKULING INTERAKSYUNAL
KASANAYAN LAWAK 1. Nakakagawa at nakatanggp ng tawag sa telepono Magagalang na pananalita Pagbubukas at pagsasara nang angkop na usapan 2. Naisasagawa ang mga ayos na pakikipag-usap sa Iaba’t ibang kontekstong sosyal Pagpapalitan ng pagbati Pagpapakilala Pagpapaalam Paghingi ngh paumanhin Pakikiramay Pag-iimbita , pagtanggap , pagtanggi Pakiusap at pag-aalay ng tulong Pagbibigay ng mungkahi
Pagbibigay ng mungkahi Pagsasagawa ng panayam Pakikilahok sa isang pulong Pagbubukas ng usapan Pagpapanatili ng usapan Pagwawakas ng usapan Pagpapakilala ng panauhing pandangal Pagmomodereyt ng talakayan 3. Naipapahayag ang damdamin o niloloob at nakapagbigay ng saloobin o opinyon Pag-uugnay ng personal na paniniwala , sariling karanasan Pagpapahayag sa tulong ng tono , diin , haba , hinto ,/ antala Pagpapahayag ng sariling damdamin gaya ng pagkagalit , pagkainis Pagpapahayag ng paghanga Pagbibigay ng payo Pagpapahayag ng pasang-ayon / pagsalungat Pagbibigay ng sariling paninindigan
2. MGA TUNGKULING TRANSAKSYUNAL
KASANAYAN LAWAK 1. 1. Nakapaghahatid ng mensahe Sa mga pasalitang ulat May kawastuhan May katiyakan Pagbibigay ng balak / plano 2. Nakasusunod at nalkapagbibigay ng mga panuto at direksyon Nang sunod-sunod Paggamit ng mga pangatnoig Pagkakasunod-sunod ng mga hakbang / proseso Pagsasagawa ng isang bagay Pagbibigay ng tagubilin
3. Nakapagtatanong nang may iba’t ibang layunin Nakalilikha ng mga datos / impormasyon Paglilinaw Paghahambing Pagbibigay ng iba’t ibang antas ng pagtatanong 4. Nakapagbibigay ng mapanghahawakang impormasyon bilang tugon sa isang pagtatanong Pagtukoy Pasinungalingan Paglalarawan Pagpapaliwanag Pagsang-ayon pagsalungat
3. TUNGKULING ESTETIKO / LIBANGAN
KASANAYAN LAWAK 1. Nakapagkukuwento at nakabibigkas ng tula Pagsasalita / pagtula nang may wastong damdamin at paglilipon ng salita Paglahok sa dula-dulaan , reader’s theater at chamber theater
4. MGA ELEMENTO NG WIKA NA INILALAHAD SA ELC/PSSLC
KASANAYAN LAWAK 1. Naipakikita ang kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pasalitang pakikipagtalastasan Pagsasalita nang malinaw sa tulong ng wastong bigkas , tono , diin , haba , at hinto / antala at may wastong gramatika
I . MGA PANUNAHING GAMIT NG WIKA (MAIN FUNCTION)
Tungkuling Transaksyunal Paghingi ng impormasyon Pagtatanong kung may nalalaman ang isang tao tungkol sa isang bagay Pagsasabi na may alam tungkol sa isang bagay Pagsasabi na hindi alam ang isang bagay Pagtatanong kung naaalaala
Pagpapaalaala Pagsasabi ng pag-aalala Pagsasabing nakalimutan ang isang bagay / pangyayari Pagtatanong kung tama ang isang bagay Pagsasabing hindi tama ang isang bagay Pagsasabing tama ang isang bagay Pagwawasto sa kamalian ng isang tao
B. Tungkuling Interaksyunal Pagtatanong kung nakatitiyak ang isang tao tungkol sa isang bagay Pagsasabing nakatitiyak ka Pagsasabi ng inaakala na maaari / possible o di maaari / impossible Pagsasabing di ka nakatitiyak Pagsasabing di maaaring mangyari o imposible ang iniisip
Pag-uusap tungkol sa maaaring mangyari Pagtatanong ng damdamin ng isang tao bago mangyari ang isang bagay Pagsasabi ng pagkasabik Pagsasabi ng inaasahang mangyari Pagsaasabi ng gusto/ nais Pagsasabing may inaasahang isang bagay (looking forward) Pagsasabing maganda ang pananaw (optimistic)
Pagsasabing hindi maganda ang pananaw (pessimistic) Pagsasabing nag- aalala o natatakot Pagtatanong ng nararamdaman ng ibang tao pagkatapos ng isang pangyayari Pagpapahayag ng pagkagulat Pagsasabi ng kasiyahan (pleases) Pagsasabi ng di- kasiyahan o galit Pagsasabi ng paggaan ng loob (relieved)
Pagsasabi ng pagkabigo / pagkainis (disappointed) Pagsasabi ng pananabik (excited) Pagsasabi ng pagkabagot Pagpapayapa o pagpapatibay ng loob sa isang tao Pagtatanong tungkol sa mga gusto/ nais (likes) Pagpapahayag ng mga ayaw Pagpapahayag ng mga gusto/ nais
Pagtatanong tungkol sa mga napupusuan (preferences) Pagsasabi ng nagugustuhan (preferences) Pagtatanong kung sumasang-ayon ang isang tao Pagtatanong kung sumasang-ayon ( pagsang-ayon ) Pagsasabi ng di- pagsang - ayon Pagtutulad
Pagsasabing hindi mahalaga / importante ang isang bagay Pagtatanong sa mga kuro-kuro / opinyon ng iba Pagbibigay ng sariling opinyon / kuro-kuro Pagsasabi na wala kang opinyon / kuro-kuro Pag-iwas sa pagbibigay ng opinyon / kuro-kuro Pagsubok (trying) sa pagbabago ng opinyon / kuro-kuro
Pagtatanong kung interesado sa isang bagay / gawain Pagsasabing interesado sa isang bagay / gawain Pagtatanong kung sumasang-ayon ang iba Pagsasabing di ka interesado Pagbibigay ng katuwiran o pangangatwiran Pagsang-ayon Di- pagsang - ayon
Pagsasabing may sinasang-ayunan ka (partly agree) Pagsasabing mali ka at tama ang iba Pagsasabi ng pakikipagkasundo (reaching agreement) Paghahandog / Pag-alik ng tulong sa iba Pagtanggap sa paghahandog / pag-aalok ng tulong Pagtanggi sa paghahandog / pag-aalok ng tulong
Pagsasabi ng iniisip na dapat gawin Pagsasabi ng iniisip na gawin Pagsasabi ng iniisip na di- dapat gawin Pagsasabi ng di iniisip gawin Pagtatanong kung kayang gumawa ng ibang tao Pagsasabi na kaya ang isang bagay Pagsasabi na di kayang isagawa ang isang bagay
Paghingi ng pahintulot Pagbibigayng pahintulot Pagtanggi sa hinihinging pahintulot Pagtatanong kung dapat isagawa ang isang bagay Pagsasabi na dapat isagawa ang isang bagay Pagsasabi na di- dapat isagawa ang isang bagay Pagsasabi sa iba na isagawa ang isang bagay
Pagsasabing di- kailangang isagawa ang isang bagay Pagsasabi sa ibang tao kung paano ang paggawa ng isang bagay Paghingi ng payo Pagpapayo sa ibang tao na gumawa ng isang bagay Pagpapayo sa ibang tao na huwag gumawa ng isang bagay
Pagbabala sa ibang tao Pagmumungkahi (suggesting) Pakiusap Pagpapalakas ng loob (encouraging) Paghikayat (persuading) Pagrereklamo (complaining) Pananakot (threatening) Pagsasabing nakahandang gumawa ng isang bagay
Pagasabing nakahandang gumawa ng isang bagay sa isang kondisyon Pagsasabing ayaw mong gumawa ng isang bagay
II. Mga Pormularyong Panlipunan (Social Formulas)
Pagsisimula ng pakikipag-usap sa isang di kakilala Pagpapakilala sa sarili Pagpapakilala sa ibang tao Pagsagot sa pagpapakilala Pagtawag ng pansin ng ibang tao Pagbati sa ibang tao Pagtatanong ng kalagayan ng ibang tao (asking how someone is)
Pagsasabi ng iyong kalagayan (saying how you are) Pagbibigay ng iyong magandang hangarin sa ibang tao (giving someone your general good wishes) Pagsagot sa ibinigay na magandang hangarin Pagbibigay ng magandang hangarin sa mag espesyal / natatanging pagkakataon o okasyon Pagsasagot sa ibinigay na magandang hangarin sa natatanging pagkakataon
Pagmumungkahi ng pagbati (proposing a toast) Pag-aanyaya / Pangungumbida Pagtanggap sa paanyaya Pagtanggi sa paganyaya Pag-aalok / pag-aalay ng isang bagay Pagtanggap sa inaalok na bagay Pagtanggi sa inaalok na bagay Pagbibigay ng isang bagay sa isang tao Pagsasalamat
112. Pagtanggi sa inaalok na bagay 113. Pagbibigay ng isang bagay sa isang tao 114. Pagsasalamat Pagsagot sa pasasalamat Pagpuri Pagbibigay ng bati (congratulating) Pagsagot sa papuri o bati Pagsasabi ng pagkalungkot o pagsisisis (saying sorry)
120. Pagtanggap ng paghingi ng paumanhin (accepting apology) 121. Pagpapakita ng pakikiramay 123. Sandaling pag-iiwan ng paggalang sa isang tao Pagwawakas sa isang usapan Pagpapaalam
III. Pagpapanatili ng Usapan ( Making Communication Works)
Pagpapaulit ng sinabi ng isang tao Pagtiyak (checking) na naunawaan ang narinig Pagtiyak na naunawaan Pag-uulit ng sinabi ng iba Pagsasabi ng isang bagay sa ibang paraan Pagbibigay ng halimbawa Pagpapakita na nakikinig ka Paglilinaw ng isang punto (taking-up a point) Pagbibigay sa sarili ng panahong mag- isip Pagpapalit ng paksa Paglalagom (summing up)
IV. Pagtatanong ng ilang Kaalaman sa Wika (Finding out about language)
Pagtatanong sa pagbigkas Pagtatanong tungkol sa pagbayabay Pagtatanong tungkol sa kawastuhan (correctness) Pagtatanong tungkol sa kahulugan Pagtatanong tungkol sa nkatumpakan (appropriateness)
MGA GAWAIN SA PAGSASALITA NA KAILANGANG ITURO
Isang katangianng pagsasaloita na kaiba sa pagsulat ay ang pagbibigayan sa pagsasalita (turn taking) Nagbibigayan ang mga taong kalahok sa isang usapan Sa ibang konteksto sa pagsasalita ( halimbawa , sa usapan,o talakayan ) ay paikot . Sa isang panayam o pagkukuwento , ang pagsasalita ay halos nakapokus sa isang tao
Sinabi nina Brown at Yule (1983) May mga gawain sa pagsasalita na mas mahaba ang oras ng tagapagsalita kaysa sa kinakausap . Ang maikling oras sa pagsasalita ay maaaring isa o dalawang maikling pahayag at ito’y nangagailangan ng kakayahan kakayahan sa pagbibigay ng maikling binalangkas na tugon sa isang maliit na segment ng usapan .
MGA GAWAIN SA PAGSASALITA
URI NG TEKSTO MGA GAWAINNG MAILALAPAT USAPAN / DAYALOG Pagpuno ng mga gap sa dayalog . Binalak / binalangkas na usapan kung saan ay may panutong susundin ang mga tagapagsalita ; halimbawa , Batiin , Sabihin,ang taong hinahanap ay wala,Humihingi ng paumanhin . Pag bibigay ng mga impormasyonng personal, halibawa : Ano ang pangalan mo ? Saan ka nakatira ? atb .
MGA KUWENTO Pagbubuod ng kuwentong narinig sa guro , sa teyp , o binasa sa pahayagan ., Pagbuo ng isang katumbas sa kuwentong narinig o nabasa . Pagkukuwento sa tulong ng mga larawan . Pagkukuwento sa tulong ng mga tala . Pagbuo ng sariling pagtatapos sa isang kuwento . Pagbuo ng isang dugtungang pagkukuwento . Halimbawa , inumpisahan ng guro ang pagkukuwento at bawat mag- aaral ay magdadagdag ng isa o dalawang pangungusap na siyang lohikal na kasunod ng sinumang pangungusap . Pagbibigay ng buod ng isang kuwentong napakinggan o nabasa .
PAGSUNOD SA PANUTO Pag bibigay ng isa hanggang dalawang panuto na maaaring isagawa ng isang kamag-aral o ng buong klase . Halimbawa : ( Tumayo ; Kunin ang bag at ilagay sa mesa ng guro ; atb .) Pag-awit ng mga awiting may kilos o galaw . Paggamit ng mga serye ng larawan / tsart sza pagbibigay ng panuto kung paano isasagawa ang isang bagay . Pagbibigay ng panuto habang binubuo ang dayagram o larawan ng isang tagapakinig
PAGLALARAWAN Paggamit ng mga larawan / litrato sa paglalarawan ng isang tao , bagay , o lunan . Paghahambing ng mga larawan . Pagpuno ng gap sa isang impormasyon kung saan may alam na impormasyon ang bawat isa na hindi alam ng kausap . Pagbibigay ng isang detalyadong ulat sa isang pangyayaring nasaksihan , halimbawa ; aksedente sa daan , isang sunog , atb .
TALAKAYAN Pakikipagtulungan sa isang pangkat sa paglutas ng isang suliranin sa pamamagitan ng pagbibigay ng mungkahi / rekomendasyon . Pag-uusapan sa pangkat ang mga rekomendasyon upang makabuo ng isang konsensus . Pagpuno ng gap ng impormasyon kung saan may talakayang magaganap sa pamamagitan ng pagbabahagi ng sariling impormasyon upang matamo ang isang layun in, halimbawa ; pinakamurang mapapasyalan sa bakasyon ; pinakamagandang paliguan ; pinakamurang palengke , atb .
TALAKAYAN Pagtatakda ng prayoridad , halimbawa , tatalakayin ng pangkat kung alin lamang ang mahahalagang bagay ang dapat dalhin sa isang overnight camping. Pagsasatao - Halimbawa : gagampanan ang papel ng isang pulis , saksi , banggaan ng isang motorsiklo at isang taksi Pagtatalakay tungkol sa isang napapanahong isyu ( halimbawa ; maraming tinedyer ngayon ang nalulung sa masamang bisyo .) Pagbibigay ng sariling opinyon tungkol sa iasng sitwasyong nasaksihan , Halimbawa:Nakarinig ka ng iyak ng isang bata na pinagbubuhatan ng kamay ng sariling ama . Ginagawa ito 2 hanggang 3 beses sa isang linggo .
PAGBIBIGAY NG ISANG TALAKAY Pagtalakay sa isang isyu sa tulong ng isang balangkas . Pagbibigay ng sariling paglilinaw sa isang talakay sa pamamagitan ng pagdaragdag ng sariling kaisipan tungkol sa paksa . Paghahanda ng sariling talakay sa isang paksa at pagpaparinig nito sa klase .
MGA DULA-DULAAN Pagbabasa ng iskrip ng isang dula-dulaan . Bibigyang pansin ditoang ang kahulugan ng intonasyon , diin , tono ng boses , bahagyang paghinto , atb . Sa paghahatid ng mensahe . Pagsasadula ng isang sitwasyon na nasaksihan o nabasa .