Psychometria trafność

1. Trafność testów
psychologicznych
Karol Wolski

2. Trafność testów
•Stopień w jakim interpretacja wyników
danego testu zgodna jest ze stanem
faktycznym
–Odpowiada na pytanie: czy test faktycznie mierzy
to, do czego został skonstruowany
•Np. czy podskala Neurotyzmu w NEO-FFI faktycznie
mierzy nasilenie tej cechy?
•Czy test Ravena faktycznie mierzy inteligencję płynną?

3. Warunki trafności
•Rzetelność
•Normalizacja
•Standaryzacja
•Obiektywizm pomiaru

•Trafny test musi być przede wszystkim
dobrym wskaźnikiem badanej zmiennej
latentnej

4. Rodzaje trafności
•Trafność treściowa
•Trafność teoretyczna
•Trafność kryterialna

•Trafność fasadowa???

5. Trafność treściowa
•Odnosi się do zgodności treści pozycji
testowych z definicją mierzonej cechy
•Badanie zgodności treści testu z definicją
mierzonej cechy to de facto badanie trafności
treściowej
–Np.. Testy wiedzy z określonego przedmiotu
powinny zawierać pytania dot. wiedzy z tego
przedmiotu i NIE zawierać pytań z innych dziedzin
wiedzy

6. Trafność treściowa
•Wszystkie pozycje testowe zawarte w danym
teście powinny należeć do zakresu wybranej
definicji
•Test powinien pokrywać swoimi itemami
wszystkie elementy składające się na definicję
danej cechy
•Test, który jest trafny dla ekstrawersji w teorii
Eysencka nie musi być trafny dla ekstrawersji
w teorii BIG V

7. Trafność treściowa
•Trafny treściowo test powinien również
reprezentować definiowany konstrukt w
proporcjonalny sposób.

Teoria Trafny test Zły test
Składnik 1 – 10% Składnik 1 – 10% Składnik 1 – 20%
Składnik 2 – 50 % Składnik 2 – 50 % Składnik 2 – 40 %
Składnik 3 – 20% Składnik 3 – 20% Składnik 3 – 20%
Składnik 4 – 20% Składnik 4 – 20% Składnik 4 – 20%

8. Trafność teoretyczna
•Zgodność wyniku w teście z prawdziwą wartością cechy
latentnej
•Najważniejszy rodzaj trafności
•5 metod szacowania trafności teoretycznej
–Analiza korelacji z innymi testami lub zmiennymi
–Badanie wewnętrznej struktury testu
–Ocena różnic międzygrupowych
–Metoda zmian nieprzypadkowych
–Analiza procesu rozwiązywania testu
•Aby oszacować ten rodzaj trafności niezbędne jest
przeprowadzenie badań i sprawdzenie ich rezultatów z
teoretycznymi założeniami

9. Trafność teoretyczna
•Analiza korelacji z innymi testami lub zmiennymi
–Korelacja Skali Aprobaty Społecznej ze skalą K Eysencka.

•Trafność teretyczna
–Konwergencyjna czyli zbieżna (korelacja testu z innymi
miarami, z którymi według teorii, test powinien korelować)
–Dywergencyjna czyli różnicowa (brak korelacji testu z
innymi miarami, z którymi NIE powinien on korelować)
•Wykorzystanie macierzy wielu cech wielu metod
(Campbell i Fiske), pozwala na jednoczesną ocenę obu
aspektów trafności teretycznej

10. Trafność kryterialna (zewnętrzna)
•To zgodność wyników testu z kryterium
zewnętrznym
–Trafność diagnostyczna
–Trafność prognostyczna