Reflections on African Cities in Transition Selected Continental Experiences Purshottama Sivanarain Reddy

Reflections on African Cities in Transition
Selected Continental Experiences Purshottama
Sivanarain Reddy download
https://textbookfull.com/product/reflections-on-african-cities-
in-transition-selected-continental-experiences-purshottama-
sivanarain-reddy/
Download more ebook from https://textbookfull.com

We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit textbookfull.com
to discover even more!
International Reflections on the Netherlands Didactics
of Mathematics : Visions on and Experiences with
Realistic Mathematics Education Marja Van Den Heuvel-
Panhuizen
https://textbookfull.com/product/international-reflections-on-
the-netherlands-didactics-of-mathematics-visions-on-and-
experiences-with-realistic-mathematics-education-marja-van-den-
heuvel-panhuizen/
Studies on Economic Development and Growth in Selected
African Countries 1st Edition Almas Heshmati (Eds.)
https://textbookfull.com/product/studies-on-economic-development-
and-growth-in-selected-african-countries-1st-edition-almas-
heshmati-eds/
Cities in Global Transition: Creating Sustainable
Communities in Australia 1st Edition Raymond Charles
Rauscher
https://textbookfull.com/product/cities-in-global-transition-
creating-sustainable-communities-in-australia-1st-edition-
raymond-charles-rauscher/
Smart Governance for Cities: Perspectives and
Experiences Nuno Vasco Moreira Lopes
https://textbookfull.com/product/smart-governance-for-cities-
perspectives-and-experiences-nuno-vasco-moreira-lopes/

Psychosocial Experiences of African Migrants in Six
European Countries A Mixed Method Study Erhabor
Idemudia
https://textbookfull.com/product/psychosocial-experiences-of-
african-migrants-in-six-european-countries-a-mixed-method-study-
erhabor-idemudia/
Care in Healthcare: Reflections on Theory and Practice
1st Edition Franziska Krause
https://textbookfull.com/product/care-in-healthcare-reflections-
on-theory-and-practice-1st-edition-franziska-krause/
Cross Cultural Schooling Experiences of Arab Newcomer
Students A Journey in Transition Between the East and
the West Nesreen Elkord
https://textbookfull.com/product/cross-cultural-schooling-
experiences-of-arab-newcomer-students-a-journey-in-transition-
between-the-east-and-the-west-nesreen-elkord/
Public Health at the Border of Zimbabwe and Mozambique,
1890–1940: African Experiences in a Contested Space
Francis Dube
https://textbookfull.com/product/public-health-at-the-border-of-
zimbabwe-and-mozambique-1890-1940-african-experiences-in-a-
contested-space-francis-dube/
Gender Equality in Changing Times: Multidisciplinary
Reflections on Struggles and Progress Angela Smith
https://textbookfull.com/product/gender-equality-in-changing-
times-multidisciplinary-reflections-on-struggles-and-progress-
angela-smith/

Advances in African Economic,
Social and Political Development
PurshottamaSivanarainReddy
HenryWissink Editors
Reflections
onAfrican
Cities in
Transition
Selected Continental Experiences

Advances in African Economic, Social
and Political Development
Series Editors
Diery Seck, CREPOL - Center for Research on Political Economy, Dakar, Senegal
Juliet U. Elu, Morehouse College, Atlanta, GA, USA
Yaw Nyarko, New York University, New York, NY, USA

Africa is emerging as a rapidly growing region, still facing major challenges, but
with a potential for significant progress—a transformation that necessitates vigorous
efforts in research and policy thinking. This book series focuses on three intricately
related key aspects of modern-day Africa: economic, social and political
development. Making use of recent theoretical and empirical advances, the series
aims to provide fresh answers to Africa’s development challenges. All the socio-
political dimensions of today’s Africa are incorporated as they unfold and new
policy options are presented. The series aims to provide a broad and interactive
forum of science at work for policymaking and to bring together African and
international researchers and experts. The series welcomes monographs and
contributed volumes for an academic and professional audience, as well as tightly
edited conference proceedings. Relevant topics include, but are not limited to,
economic policy and trade, regional integration, labor market policies, demographic
development, social issues, political economy and political systems, and
environmental and energy issues.
More information about this series at http://www.springer.com/series/11885

Purshottama Sivanarain Reddy • Henry Wissink
Editors
Reflections on African Cities
in Transition
Selected Continental Experiences

ISSN 2198-7262 ISSN 2198-7270 (electronic)
Advances in African Economic, Social and Political Development
ISBN 978-3-030-46114-0 ISBN 978-3-030-46115-7 (eBook)
https://doi.org/10.1007/978-3-030-46115-7
© Springer Nature Switzerland AG 2020
This work is subject to copyright. All rights are reserved by the Publisher, whether the whole or part of
the material is concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation,
broadcasting, reproduction on microfilms or in any other physical way, and transmission or information
storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology
now known or hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this publication
does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are exempt from the relevant
protective laws and regulations and therefore free for general use.
The publisher, the authors, and the editors are safe to assume that the advice and information in this book
are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the publisher nor the authors or the
editors give a warranty, expressed or implied, with respect to the material contained herein or for any
errors or omissions that may have been made. The publisher remains neutral with regard to jurisdictional
claims in published maps and institutional affiliations.
This Springer imprint is published by the registered company Springer Nature Switzerland AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
Editors
Purshottama Sivanarain Reddy
School of Management, IT and Governance
University of KwaZulu-Natal
Westville, South Africa
Henry Wissink
School of Management, IT and Governance
University of KwaZulu-Natal
Westville, South Africa

v
Introduction
The African continent today continues to suffer from the inevitable consequences of
rapid urban growth, urban poverty, and infrastructural and associated social prob-
lems. African countries and cities often rise to the occasion through great ideas and
often innovations ranging from community-led or alternatively state-centred growth
projects and models. Although these initiatives may be exemplary to other African
cities, they are too often characterised by short-lived experiments, or projects that
simply do not meet the expectations, promises, visions and desires of their initia-
tors. This may be an indication that it may be linked to the trajectory and approaches
followed by many African nations in the post-independence period that failed to
deliver on these desires. Seeing the African continent rise as an independent and
emergent economic powerhouse, through unique and parochially designed
approaches to broad-based human development and concomitant economic growth
strategies that will provide prosperity for all is ultimately, is what is hoped for.
Africa’s economic performance is promising, with booming cities supporting growing
middle classes and creating sizable consumer markets. But despite significant overall
growth, not all of Africa performs well. (UN Habitat, 2018).
There is, however, an indication that the African continent is currently experienc-
ing a number of changes and reconfigurations that are currently part of a unique
transitioning towards the type of urban configuration that may be very different to
traditional concepts inherited from the twentieth century dispensation and colonial
influence and history. These ideas shaped cities as urban areas within clearly defined
boundaries and often governed by a single municipal authority. These cities or
major urban centres were connected by reasonably effective transportation systems
and linked with reasonably well-dispersed rural communities living off the land
with subsistence-based livelihoods.
Subsequently, during the years of post-colonial rule, cities were shaped by chal-
lenges imposed by increased and rapid urbanisation; subsequent uncontrolled
growth of informal settlements (slums) within urban centres and on the fringes of
cities; increased demands for energy and clean water; growing needs for urban
transportation from peri-urban to city centres or industry locations; and poor living

vi
conditions created by inequality, legacies of prejudice, discrimination, food insecu-
rity and scarcity, and poverty. These contexts are sometimes exacerbated by hazards
created by harsh environmental conditions and frequently occurring natural disas-
ters and conflict as well as poor regional economic growth. In addition, local gov-
ernments are often directly challenged and experience pressures to take responsibility
for these poor living conditions. Often these dire conditions are created as a result
of the lack of infrastructure, resulting in poor waste management and consequent
poor health, living and sanitation issues. The State of African Cities Report by the
UN (2010) cites the following reasons contributing to urban slum expansion (and
this would continue unless vigorously tackled and dealt with):
• Inadequate urban governance, planning and policies
• Low urban institutional and skill capacities
• High levels of socio-economic inequality among different population strata
• Limited options for the poorer Africans to access urban land
African cities in transition need to consider that demographic, economic, techno-
logical, environmental, urban and socio-political changes need to be engineered to
steer the continent towards a dispensation that could lead to the African continent
becoming truly independent in the use its resources for the benefit of its citizens.
This will require driving the strategy of economic leadership and growth to sustain
its citizens, but also to become a continental economic powerhouse. These transfor-
mations invite complete rethinking of current developmental trajectories to facili-
tate and sustain Africa’s strategic repositioning in the world.
This book focuses on key areas that should be addressed and, in particular, a few
case studies looking into the challenges of African cities. It has been suggested that
African cities of the future will need to look at the re-engineering and reconsidera-
tion of existing policies, approaches and models in guiding ongoing transitions
towards cities and urban metropolitan areas, with a focus on greater sustainability.
The book also endeavours to question what there is to learn from African cities in
transition, in the face of overwhelming urban challenges in Africa, faced with the
weaknesses and threats introduced by alarming urbanisation rates, demands for
land, housing, basic services, employment, efficient and affordable transport, and
ever-growing climate and environmental changes at a micro and macro scale.
This book is comprised of 14 chapters. The editors will summarise the content of
the chapters, and will present concluding remarks in the final chapter – Chap. 14.
In Chap. 1, the political/administrative interface within African countries is ana-
lysed by Chris Thornhill. He reflects on the background and history of the indepen-
dence of African states as well as the difficult and vexing tasks of shaping and
crafting African democracies to serve their people and become instruments of
African development. Thornhill focuses on the political/administrative interface as
a problematic aspect in their constitutional efforts to provide stable and productive
states with the appropriate capacity to satisfy their local or societal needs, arguing
that this interface is diffused as a result of political involvement and interference of
politicians in managerial or administrative matters, inter alia, through the use of
Introduction

vii
deployees (appointments on the basis of political affiliation) or through interference
of higher levels of government in local government affairs.
In Chap. 2 , Paul Kariuki critically examine the changing notion of local democ-
racy and public participation in African cities and call for an alternative paradigm.
Public participation is a critical aspect in African local governance, given increas-
ing urbanisation and persistent communal needs. Inclusive citizen participation is a
regulatory mechanism for local government’s facilitation and informing develop-
ment in a multifaceted society, taking cognisance of competing socio-economic
and political needs. Local democracy is being challenged by those experiencing
poor basic services delivery and increasing taxes as the contestation is about who is
benefiting and at whose expense. Most African cities wear the coat of a develop-
mental state mired in corruption and patronage politics and at the same time are
struggling to raise revenues sustainably. Deliberative democracy is proposed as an
alternative for engagement, one which puts the citizenry at the centre of urban
governance.
In Chap. 3 Gladys Klaas-Makolomakwe and Purshottama Reddy critique the
dynamics between councillor and traditional leadership in South African Local
Government with particular emphasis on the understanding, attitudes and percep-
tions. The country is culturally diverse, promoting the inclusion of all citizens,
traditional leaders in government, and municipal councils facilitated in terms of
Section 81 of the Local Government: Municipal Structures (Act 117 of 1998). A
dearth of research or best practice models relative to Section 81 implementation
prompted the provincial KwaZulu–Natal Department of Cooperative Governance
and Traditional Affairs (COGTA) to undertake a study examining the impact on
municipalities and traditional leaders. Challenges highlighted include the fact that
traditional leaders are limited by legislation on matters of voting and representation
and consequently see no benefit for their communities. Municipalities were knowl-
edgeable and understood Section 81 but had negative attitudes and perceptions to
facilitate the process. COGTA has to facilitate information sharing and capacity
building platforms for traditional leaders and councillors to enhance relationships.
A provincial framework/policy for determining out of pocket expenses and tools of
trades for traditional leaders was also recommended.
In Chap. 4, Henry Wissink addresses the governance and management of African
cities and proposes alternative approaches and models towards transforming into
successful cities of the future. He analyses the dilemma of African cities, and pri-
marily the problems and inevitable squalor associated with rapid and unplanned
urbanisation. He argues that this situation requires a new approach to the overall
management and governance of these sprawling urban precincts, and will require
future leaders to be skilled and directed towards innovative approaches and prac-
tices in order to achieve the overall UNDP goal for sustainable cities and communi-
ties. He also challenges readers that African cities of the future may have to consider
and evaluate alternative forms of governance and management that may be found in
the ideas surrounding the development of free private cities, start-up cities, charter
cities or cities built within the arrangements for Special Economic Zones (SEZs), as
Introduction

viii
local governments continue to struggle with poor governance and management
dilemmas.
In Chap. 5, Dimitry Pozhidaev analyses Uganda’s economic growth and urban-
isation from an international and national perspective amid growing concern about
the quality of growth and rising inequality. The focus is on secondary cities and
towns to evaluate their contributions to the quality of growth and their potential.
Uganda’s economic growth in the past three decades at 6% GDP annually has not
resulted in a matching quality, with poverty and inequality increasing. Cities con-
tribute over 70% of the national non-agricultural GDP, but Uganda’s structural
transformation (with labour moving from less productive activities in rural areas to
marginally more productive activities in urban areas, mostly informal occupations)
is neither sustainable nor truly transformative. Cities are yet to realise their full
potential as engines of structural transformation and sustainable and inclusive
growth. Secondary cities and towns, relatively neglected by government and inves-
tors, can become game changers. However, they face a challenge of becoming
investment ready to incentivise business activities in higher productivity sectors and
to achieve sustained transformation and growth.
In Chap. 6, John-Mary Kauzya analyses Africa’s local governments and cities in
their efforts and endeavours towards the implementation and achievement of the
2030 Agenda to achieve the Sustainable Development Goals (SDGs). He argues that
local governments and cities in Africa continue to play a critical role to achieve the
SDGs not only because SDG 11, in particular, places an emphasis on cities and local
governments, but ideally all SDGs have to be achieved in and by local communities
in local governments and cities. He also strongly focuses on the role of local govern-
ment and the notion of city polycentric governance and transformational leadership.
He also argues in this chapter that these SDGs may be difficult to achieve if local
governments and cities do not succeed in incorporating transformational leadership
and personnel into coherent and integrated polycentric governance to create a col-
lective impact through the role of resilience, creativity and innovation, effective
delivery of services, future-oriented governance, partnerships, collaboration and all
the values and principles enshrined in the 2030 Agenda for the achievement of SDGs.
In Chap. 7, Bongani Qwabe and Sakhile Zondi reflect on local economic devel-
opment (LED) as an alternative development strategy in Southern African cities.
They argue that the LED strategy has attracted global recognition as a response to
local challenges such as imbalanced economic growth, intra-regional investment,
lack of trade diversification, domestic infrastructure constraints, financial inclusion,
labour shortage and political-economic constraints. They focus on the Regional
Indicative Strategic Development Plan 2015–2020 to enhance economic collabora-
tion in the region in order to address the existing socio-economic development
imperatives; use cases such as the SADC, Common Market for Eastern and Southern
Africa (COMESA), the East African Community (EAC) Free Trade Area, African
Continental Free Trade Area (AfCFTA), the SADC Industrialisation Strategy and
Roadmap, and African Development Bank (AfDB); and describe how these para-
digmatic shifts in LED approaches at a regional level now plays a prominent role
within African cities.
Introduction

ix
In Chap. 8, Linos Mapfumo and Sybert Mutereko critically review e- participation
as an alternative governance mechanism for stakeholder engagement in the polar-
ised Zimbabwean City of Harare. Cities, particularly in Sub-Saharan Africa, are
beginning to leverage the power of Information and Communication Technologies
(ICTs) by incorporating e-participation as the key mechanism of public participa-
tion. Limited effectiveness and debilitating political and economic challenges have
resulted in astronomical prices and diminishing disposable incomes, thereby reduc-
ing data resources for their active involvement in various ICT platforms for
e-participation. Frequent power outages has also been a huge barrier to the applica-
tion of alternative governance and innovative technologies for African cities in tran-
sition. Consequently, e-participation and its significance has to be understood in the
heterogeneity of the context of its application.
In Chap. 9, Henry Wissink writes about the aerotropolis model for African cities
and cites the case of the Durban Aerotropolis as an example of African innovation
in the area of smart airport city development. Aerotropoli and their associated busi-
nesses usually flourish in the fields of innovation, high technology and high value-
added sectors, mostly foreign in nature. An aerotropolis can become a fully
integrated and modern smart city, and it can flourish by focusing on logistics and
commercial facilities and services that emanate from and support aviation-linked
businesses.
It is proposed that the Durban Aerotropolis will become the new gateway city to
the South African and regional tourism industry, based on the growing desire among
tourists to visit it being a major strategy to increase passenger flows, and investors
desiring a high return on investment, In addition the Durban Aerotropolis is becom-
ing a strategic production and export champion in the region, and an example to
other African cities seeking to build smart cities around transportation hubs.
In Chap. 10, Nirmala Govender and Purshottama Reddy address the urban decay
and regeneration challenges in the African city, arguing the fact that the large scale,
and often unplanned, migration of the population into the urban environment tends
to be disordered, leading to untidy spaces, scarcity of resources, air pollution, health
concerns, increased traffic challenges, deteriorating and ageing infrastructure, and
inadequate waste management systems. As a result of this uncontrolled urban
growth, many cities have challenges with underused land or distressed and declin-
ing urban areas, which impact on the city’s liveability, image and already-dwindling
productivity. The chapter explores certain African cities’ efforts in addressing urban
regeneration and uses the City of Durban in South Africa as a case study, providing
both successful and failed actions. It concludes by providing recommendations for
successful urban regeneration programmes within African cities.
Thokozani Nzimakwe in Chap. 11 critically examines the challenges of water
and sanitation in the broader context of urbanisation and future smart cities. An
increasingly urbanised world implies substantial transformations in population dis-
tribution which are inevitable, perhaps not as rapid as often predicted. Local govern-
ments have to ensure inclusive urbanisation and its resultant benefits are shared. Yet,
African cities lack access to adequate water and sanitation, increasing their vulner-
ability to both environmental and socio-economic hazards. Integrating broader
Introduction

x
water resources management, water infrastructures design and water services
operation into urban planning is critical in responding to key urban–rural water
linkages. Innovative technical/non technical solutions (including new technologies
and techniques, business models, stakeholder engagement, green infrastructure,
regulatory arrangements) to respond to these challenges as well as ensuring water
security is imperative. Infrastructure asset management (both physical and other-
wise) is an integral part of service delivery. The municipalities whose solutions are
resilient and scalable have the most opportunities to become smart cities.
Mthokozisi Duze and Purshottama Reddy in Chap. 12 critically review disaster
risk management at the local level using eThekwini Municipality as a local case
study. An assessment of disaster risk reduction practices was undertaken with a
view to address disaster risk management gaps. eThekwini Disaster Management
Centre has capacity constraints, evident in service shortcomings, notably incom-
plete plans/frameworks coupled with the absence of significant institutional arrange-
ments, i.e. an operational Disaster Management Advisory Forum. The disaster
management approach was reactive rather than proactive, evident from the lack of a
disaster management blueprint informed by a disaster risk assessment. A practice
framework was proposed to assist local government to improve/enhance disaster
risk reduction mainstreaming in their core activities. Alignment between disaster
risk reduction and integrated development planning is critical, thereby ensuring that
initiatives taken are holistic and incorporated in the planning, legal and financial
frameworks. Developing and strengthening municipal disaster management capac-
ity and requisite institutional arrangements (interdepartmental committee and the
advisory forum for stakeholder engagement) has to be prioritised.
Evan Mantzaris and Pregala Pillay’s contribution in Chap. 13 focuses on corrup-
tion in two major South African cities (Johannesburg and Port Elizabeth) wherein
they identify and dissect existing corruption challenges, namely the heightening of
socio-economic inequality; shoddy economic and social service delivery; lack of
systematic organisational systems able to support the collection, analysis, system-
atisation and dissemination of data on practices in urban governance; lack of
accountability and violations of ethical and compliance issues; non-effectiveness of
e-tools leading to the lack of the oversight and accountability regimes within which
they operate; and the ‘open doors’ to ‘mediators’ and corrupt ‘gatekeepers’ that
increase the vulnerability of the cities. Insights have been developed to inform
emerging policy and practice in African cities and other developing regions in
response to the varied forms of corruption. An evidence base for understanding the
effectiveness of urban governance interventions in addressing corrupt practices is
highlighted thereby determining which urban initiatives could benefit from an
enhanced anti-corruption effectiveness lens.
Finally, in Chap. 14, Purshottama Reddy and Henry Wissink, as the editors, sum-
marise the nature of local government of African cities, mostly characterised by
social, political and economic failure, due to limited or non–provision of basic pub-
lic services, rampant corruption and disregard for the rule of law. Cities in Africa are
not only faced with the problems of uncontrolled and unplanned urbanisation, slums
and squalor, but faced by the challenges of severe economic decline, and the failure
Introduction

xi
of many states due to the challenges and failure at the local government levels. It is
believed that the road to recovery starts with a serious consideration of the nature of
public leadership and the future investment in African leaders for future political
and executive leadership. In conclusion, it is inferred that African developmental
states will not succeed without strong, decisive and ethical leadership. African states
and cities who show exemplary qualities from within their leadership cadre in serv-
ing their governments will probably be able to turn the tide and produce African
cities that could be more resilient and innovative, and effective in facing the chal-
lenges for African cities of the future.
Introduction

xiii
Contents
1 The Political/Administrative Interface in African Countries�� 1
Chris Thornhill
2 The Changing Notion of Democracy and Public Participation
in Cities in Africa: A Time for an Alternative?�� 17
Paul Kariuki
3 The Dynamics of Councillor Versus Traditional Leadership
in South African Local Government: A Study of Understanding,
Attitudes and Perceptions�� 39
Gladys Klaas-Makolomakwe and Purshottama Sivanarain Reddy
4 The Governance and Management of African Cities: Alternative
Approaches and Models Towards Transforming into Successful
Cities of the Future�� 67
Henry Wissink
5 Urbanization and the Quality of Growth in Uganda:
The Challenge of Structural Transformation and Sustainable
and Inclusive Development�� 91
Dmitry Pozhidaev
6 African Local Governments and Cities in the Implementation
of the 2030 Agenda to Achieve Sustainable Development Goals�� 119
John-Mary Kauzya
7 Local Economic Development as an Alternative
Development Strategy in Southern African Cities�� 147
Bongani Reginald Qwabe and Sakhile Isaac Zondi
8 E-participation as a Mechanism of Stakeholder Engagement
in the City of Harare�� 169
Linos Mapfumo and Sybert Mutereko

xiv
9 Evaluating the Aerotropolis Model for African Cities: The Case
of the Durban Aerotropolis�� 183
Henry Wissink
10 Urban Decay and Regeneration in the African City�� 213
Nirmala Govender and Purshottama Sivanarain Reddy
11 Urbanisation and Future Smart Cities: Challenges of Water and
Sanitation Services�� 231
Thokozani Ian Nzimakwe
12 Disaster Risk Management at the Local Level: The Case
of Ethekwini City Council in South Africa�� 247
Mthokozisi Duze and Purshottama Sivanarain Reddy
13 South African Cities and Corruption: A Tale of Two Cities�� 273
Evangelos A. Mantzaris and Pregala Pillay
14 African Cities in Transition: Solutions and the Way Forward�� 291
Purshottama Sivanarain Reddy and Henry Wissink
Index�� 305
Contents

xv
About the Contributors
Mthokozisi Duze has a master’s degree in Public Administration from the
University of Kwazulu Natal. He is currently the Chief Executive of Mhlathuze
Water in Richards Bay in the Province of Kwazulu Natal. Mthokozisi is a former
Deputy Director General of the provincial Department of Co-operative Governance
and Traditional Affairs in charge of disaster management.
Nirmala Govender
is a Doctoral Graduate from the University of Kwa-Zulu
Natal. She is also the Head: Performance Monitoring and Evaluation at the eThek-
wini Municipality, in Durban, South Africa.
Paul Kariuki
is the Executive Director of the DDP. He holds a PhD in
Administration. He has been involved in the development sector for the past 15
years, working in programmes that seek to strengthen civic interaction with local
government in promoting a culture of good governance, human rights, active citi-
zenship and responsive public accountability.
Gladys Klaas-Makolomakwe
is a Doctoral Graduate from the University of Kwa-
Zulu Natal. She is a Researcher in the Kwazulu – Natal Department of Co-operative
Governance and Traditional Affairs conducting research in local government and
traditional leadership.
John-Mary Kauzya
is the Chief of Public Service Innovation Branch at the
UN. He taught at Makerere University and worked as Deputy Director of the Uganda
Management Institute and as Adviser in Africa in various fields of public gover-
nance, including public sector leadership and decentralised governance. He holds a
PhD from the University of Paris 1 Pantheon Sorbonne. Supporting the 2030 Agenda
and SDGs, his work focuses on transformational leadership, mind-set change, pub-
lic service competences, creativity and innovation in the public-sector institutions at
central and local government levels. John-Mary Kauzya was awarded with the O.P
DWIVEDI AWARD 2014 by IASIA for Outstanding Contribution to Public

xvi
Administration and Public Policy in the World. He has published widely in various
areas of governance and public administration.
Evan A. Mantzaris
is an Extraordinary Professor and Senior Researcher at Anti-
Corruption Centre for Education and Research (ACCERUS) in the School of Public
Leadership at Stellenbosch University. He holds a PhD in Sociology from UCT and
has served as Professor at the former UDW, UKZN and MUT. Evan is the author of 8
full books and over 80 accredited, peer-reviewed research articles nationally and inter-
nationally. Evan has made over 100 presentations of research papers in international
and national academic conferences; he has also published 30 chapters in peer-reviewed,
accredited books nationally and internationally, and 24 chapters in peer-reviewed
International Conference Proceedings. Evan is an NRF-rated researcher.
Linos Mapfumo
is a doctoral student at the University of KwaZulu-Natal. His
research interests are in local and internal relations. Other than his doctoral studies,
Linos is a Zimbabwean diplomat in South Africa.
Sybert Mutereko
is an associate professor and the current Academic Leader of
Public Governance at the University of KwaZulu-Natal, South Africa. He holds a
PhD in Policy and Development Studies. He has a wealth of experience in both
basic and higher education. Sybert’s research interests are in public administration,
local government, public policy, policy implementation and evaluation, education
policy, education management and vocational education. His current research
focuses on the supply and demand dynamics of the public sector labour market.
Thokozani Ian Nzimakwe
is an associate professor in the School of Management,
IT and Governance at the University of KwaZulu-Natal, South Africa. His research
interests include local governance, electronic governance and ICT applications in
public sector settings. He has published widely in scholarly journals, contributed
various book chapters, attended and delivered conference papers nationally and
internationally.
Pregala Pillay
holds a Doctor of Administration from University of KwaZulu- Natal
and has enjoyed a versatile academic career for over two decades. She has published
widely in Public Administration and is the co-editor of the Book entitled A
Multidimensional Perspective on Corruption in Africa: Wealth, Power, Religion and
Democracy. Pregala serves on the following associations and boards, namely, Chair
of the Working Group on Corruption for the International Association of Schools and
Institutes of Administration (Belgium), Member of the Advisory Committee of the
Africa Centre for HIV/AIDS Management (University of Stellenbosch) and Unit for
Sustainable Urban Governance and Innovation (University of KwaZulu-Natal). She
is currently the Vice Dean: Social Impact and Transformation (EMS), Professor in the
School of Public Leadership and Director of the Anti-Corruption Centre for Education
and Research at Stellenbosch University, South Africa. Pregala was a Visiting
Professor at KU Leuven University (Belgium).
About the Contributors

xvii
Dimitry Pozhidaev is the Head of UNCDF Office in Uganda and Regional Advisor
for Southern and East Africa. He has been working with UNCDF since 2010, guid-
ing local development finance programmes for public and private sector. Dimitry
worked with a number of international financial institutions and private sector com-
panies, such as the World Bank, European Union, Extractive Industries Transparency
Initiative and Adam Smith International as a consultant on development finance,
public financial management and local governance. He served as an international
municipal administrator in Kosovo managing the capital municipality of Pristina
with an annual budget of €25 million. Dimitri has a doctorate in Development
Economics and authored numerous articles and book chapters on public administration
and development, finance, and investment.
Bongani Qwabe
started his academic career in 2000, prior to the establishment of
the University of KwaZulu-Natal in 2004, and holds a D Administration degree
from this university. Qwabe teaches both at undergraduate and postgraduate levels
and supervises postgraduate research in the Discipline of Public Governance.
Moreover, he has presented papers at national and international conferences. His
research interests include but not limited to teaching and learning (T&L) in higher
education, project management and rural development. Bongani Qwabe is currently
a member of the Association of Southern African Schools and Departments of
Public Administration and Management (ASSADPAM), South African Association
of Public Administration and Management (SAAPAM), and International
Association of Schools and Institutes of Administration (IASIA).
Purshottama Sivanarain Reddy
is a Senior Professor and subnational governance
specialist in the School of Management, IT and Governance at the University of
Kwazulu Natal. He is currently Vice-President: Programmes, the Project Director of
the Working Group on Sub-national Governance and Development and member of the
Board of Management representing the African Region of the International Association
of Schools and Institutes of Administration (IASIA) (Brussels). He has also served on
an IASIA–UNDESA Taskforce for Effective Public Administration at the Local Level
for the Achievement of the MDGs. Prof Reddy served as a member/alternate associate
board member of the Commonwealth Local Government Forum (CLGF) (London)
for a number of years, representing universities and research organisations. He is the
editor/co- editor of ten books and currently serves on the editorial/advisory committee
of six journals in South Africa, United States, India and United Kingdom/Australia.
Prof Reddy is a rated researcher with the National Research Foundation in South
Africa and previously served on one of its specialist committee representing the
Discipline of Public Administration. In 2014, he received the Donald Stone Award for
being ‘A Distinguished International Scholar/Practitioner’ and for his ‘Contribution
towards advancing the wellbeing of IASIA’.
Chris Thornhill
obtained his DPhil from the University of Pretoria in 1973. He
established and was the first head of the Department of Public Administration at the
University of Port Elizabeth (1976–1982). He joined the public service in 1983 and
About the Contributors

xviii
served in the senior management echelon as deputy director-general until December
1992. Chris established School of Public Management and Administration at the
University of Pretoria on 1 January, 1993, and was appointed as Dean of the Faculty
of Economic and Management Sciences on 1 January, 1996, and retired on 30 April,
2000. He is professor emeritus at the University of Pretoria and honorary professor at
the University of Johannesburg. Chris is author, co-author and contributor to 22 books.
He has published ± 70 articles has also delivered ± 180 papers at various conferences.
He has travelled for study purposes to the USA, England, France, Belgium, Germany,
Canada, Ivory Coast, Kenya, Zimbabwe, Malta, Ghana and Hungary. Chris was
awarded the Stals prize for Political Science and Development Administration from
the South African Academy for Science and Arts. He was awarded the South African
Association of Public Administration and Management’s award for his lifelong contri-
bution to the study of Public Administration and in 2005 the South African Association
of Public Administration and Management award: Distinguished Academic. In 2007,
he received the Laudation from the Association of Southern African Schools and
Departments of Public Management and Administration (ASSADPAM). Chris was
the editor of the Journal of Public Administration from September 2000 to December
2009, an IBSS accredited Journal, and since 2008 the deputy editor of the African
Journal of Public Affairs, which is also an IBSS accredited Journal.
Henry Wissink
is a Professor and PhD graduate from the University of
Stellenbosch. He is educated and broadly skilled in the fields of public sector gov-
ernance, public policy analysis, development studies, organisation and leadership
development. Prior to joining the UKZN, he was employed as an academic at the
University of Stellenbosch and the PE Technikon, which later became the Nelson
Mandela Metropolitan University in 2005. Prof Wissink has made many interna-
tional study visits to universities and institutions in many parts of the world and
lectured in public policy analysis and development management in Africa at two
American universities in North Carolina and Ohio State. During his career, he pro-
duced more than 100+ academic and scholarly outputs, which includes authoring or
co-authoring eight authoritative textbooks in his field. He has served as deans at two
institutions, and recently as the dean of the School of Management, IT and
Governance, University of KwaZulu-Natal (UKZN) since his appointment in
November 2011, and completed his tenure at the end of 2016, where he remains to
serve as a professor of Public Governance. Prof Wissink currently serves on the
steering committee of the Aerotropolis Institute Africa (AIA) at the UKZN and is
the director of the Unit for Sustainable Urban Governance and Innovation
(USUGAI). He is also engaged in the #CoCreateMyCity project between the Dutch
and South African government aimed at providing smarter and resilient African cit-
ies of the future.
About the Contributors

xix
Zakhile Zondi holds a PhD in Public Administration and a Master’s degree in
Sociology from the University of KwaZulu-Natal. He is currently a lecturer in
Public Administration. Dr Zondi is the member of the Association of Southern
African Schools and Departments of Public Administration and Management
(ASSADPAM), South African Association of Public Administration and
Management (SAAPAM), and International Association of Schools and Institutes
of Administration (IASIA). His recent publications include The Constitutional
mandate as participatory instrument for service delivery in South Africa (2016) and
Local government democratization and service delivery in South Africa: Quo Vadis?
(2018). Dr Zondi’s research areas include local governance, service delivery, public
participation and public sector ethics.
About the Contributors

1© Springer Nature Switzerland AG 2020
P. S. Reddy, H. Wissink (eds.), Reflections on African Cities in Transition,
Advances in African Economic, Social and Political Development,
https://doi.org/10.1007/978-3-030-46115-7_1
Chapter 1
The Political/Administrative Interface
in African Countries
Chris Thornhill
Abstract African states have been in a state of transition since gaining independence
from their colonial powers since the 1960s. Some of them commenced their indepen-
dence with a little more experience in governing than others. However, they all inher-
ited the governing culture of their former colonial powers with limited prior experience
in the relationship between government and administration that is required to obtain
an efficient and effective public sector. Since independence, each country had to craft
its own system of “democracy” but often succeeded only in establishing a semblance
of democracy. The newly created democracies were characterized by volatility in
communities endeavouring to maintain their identities and appointed officials failing
to implement policies due to political involvement/interference. This chapter attends
to the political/administrative interface as a debilitating factor in constitutional efforts
to provide a stable state with the capacity to satisfy societal needs.
Public sector institutions are characterised by the need for cooperation by two sets
of role players. On the one side the elected political office bearers determine policy, set
priorities according to their convictions and have to satisfy the electorate that their
needs are being addressed. The other set of role players in the policy domain consists
of appointed officials who have to give effect to policy (which may only contain vague
guidelines) and ensure that the correct procedures are followed, that expenditure can be
accounted for and that the promised services are delivered effectively and efficiently as
viewed from society’s perspective. This results in an interface between politics and
administration. However, there is no clearly delineated dividing line between the two
functions, making the identification of the respective contributions by the two sets of
participants complicated. The two functions may even be considered as complemen-
tary. This chapter discusses the interface from an African local government perspective.
It is argued that the interface is diffused as a result of political involvement and interfer-
ence of politicians in managerial matters, e.g. through the utilization of deployees
(appointments based on political affiliation) or through the interference of higher levels
of government in municipal matters. The arguments concerning the topic mainly use
published and electronic sources.
C. Thornhill (*)
University of Johannesburg, Johannesburg, South Africa

2
Keywords Administration · Cadres · Complementarity · Deployees · Interface ·
Level (The terminology of the different subordinate structures differs in countries.
The terms used will be in accordance with the usage in each country, e.g. sphere,
level or tier.) · Management · Politics · Policymaking
Introduction
The debate on the political/administrative interface has been on many agendas since
officials were appointed to give effect to policies formulated by politically elected
structures. In this chapter, the historical development of the debate concerning the
interrelationship will not be described in detail. The justification for such a relation-
ship will be referred to in an effort to explain the situation in selected African coun-
tries after gaining independence. Attention is also devoted to the implications of the
interface and how it affects the relationship between politicians and managers but
more specifically at the local level
1
. As local government allows close proximity
between politicians and officials, the interface is more pronounced than in the
national sphere. The complex political, economic and social environments within
which African political and administrative structures operate should be acknowl-
edged to be able to comprehend the volatility of the relationship due to political
instability in many African countries, still in a stage of transition to a fully demo-
cratic dispensation. This is the case despite one party being in power for long peri-
ods of time in numerous African “democracies”.
Electronic as well as published documents are consulted to support arguments. It
will be argued that the relationship between politics and administration should be
reconsidered as a result of current realities in African countries. The relationship
could also be viewed as one of complementarity rather than administration being
subordinate to or even in a dichotomous relationship with politics although the ulti-
mate power vests in the political structures.
African States: A Political Dimension
All African countries did not inherit sound political and administrative systems at
the time of gaining independence from the colonial powers. Some African countries
even emerged with weakened governance structures (Commission for Africa 2005:
102) contributing to the challenges they had to face in the post-independence phase
putting them in a transitional phase for decades. Even in the case of South Africa,
1
In South Africa referred to as a sphere of governmentC. Thornhill

3
with a different history as far as democratic independence is concerned, the newly
elected democratic government inherited a deeply fragmented administrative sys-
tem in 1994. Therefore, the newly established South African government was
required to develop new systems to accommodate the 18 governmental and admin-
istrative systems (10 Bantustans,
2
3 own affairs, 1 general affairs system
3
) and the
former 4 provincial administrations into one non-racial administrative structure
consisting of departments for the new national sphere and provincial departments
for the provincial spheres of government. Furthermore, more or less 1100 racially
divided municipalities, covering only some of the urban areas, had to be trans-
formed into 284 non-racial transitional municipalities covering the total area of
South Africa. These transitional structures had then been newly demarcated into the
current 257 municipalities covering the total geographical area of South Africa.
Most African countries had to locate and craft a place for themselves in the ever-
changing international arena. In the case of South Africa, this challenge was suc-
cinctly stated as follows in the National Planning Commission’s report (2011: 95):
The 21st century presents humankind with exceptional opportunities and unprecedented
risks. The linkages between risks can either amplify the impact of harmful events or modu-
late and disperse their effects. Interconnected risks are shown by the links among food, fuel
and water in the context of climate change; among illicit trade, organised crime, corruption
and terrorism in the context of fragile states and cybercrime; and among global macroeco-
nomic imbalances, wide disparities in the growth paths of developed and emerging econo-
mies, and weak systems of global governance. It would be a mistake to believe that South
Africa is a captive of irrational and irresistible extraneous forces. The decisions and actions
it takes to create or modify linkages, regulate and incentivise behaviour and adopt policies
on global issues are greatly important.
Other African countries such as Ghana and Uganda developed new local govern-
ment systems after independence (Ghana Local Government Act 1993; Ayeko-
Kümmeth 2014). Some of the systems are rather complex as in the case of Uganda
with its three-tier system of government which makes a distinction between rural
local government structures and urban local government structures creating com-
plex relationships with higher authorities with commensurate intricate political/
administrative relationships.
Local authorities in Kenya have a distinct structure established by the constitut-
ing Local Government Act. It provides immense powers to the Minister for Local
Government to the extent that he has to approve virtually all matters resolved by
local authorities, under the Local Government Act Cap 265, fusing together civic
and administrative functions. It is significant to note that it has not been established
as a separate sphere of government (Esidene 2013). The civic function is vested in
2
“A Bantustan (also known as Bantu homeland, black homeland, black state or simply homeland;
Afrikaans: Bantoestan) was a territory set aside for black inhabitants of South Africa and South
West Africa (now Namibia), as part of the policy of apartheid”. https://en.wikipedia.org/wiki/
Bantustan
3
Parliament consisted of three legislative structures for the white, coloured and Indian population
with each having its own administration. Matters concerning all population groups were dealt with
by so-called “general affairs” departments such as Defence, Police and Home Affairs.
1 The Political/Administrative Interface in African Countries

4
elected and nominated councillors. Municipal councils (for larger urban areas) are
headed by mayors, while county councils (for rural areas) and town councils (for
smaller municipalities) are headed by council chairpersons. The appointment of
senior personnel is done by central government. Local authorities have no powers to
hire and fire senior personnel. Central government through the Minister for Local
Government has to approve the budgets of local authorities. This has a major set-
back on the reform process of Kenya’s local administration to date. This policy
allows a politically appointed office bearer to impose a politically motivated influ-
ence in the operation of local authorities. Kenya, just like any state system, has to
grapple with a plethora of problems including, among others, undue political inter-
ference by the central government, lack of consistency of policy focus, corruption,
nepotism, lack of political will, poor political culture, intergovernmental fracas and
lack of funds and overall apathy among the grass root population (Esidene 2013: 14).
Similarly Tanzania had to establish a new system of local government after gain-
ing independence. The local government system consists of urban councils and
rural district councils. The local government authorities thus created were to be
authorised to make policy and take operational decisions without undue interfer-
ence by central government (Ngwilizi 2002). This proves that each country
embarked on different approaches to establish local government systems to suit
their political agendas. Ghana’s Constitution (Article 146(1)) simply states that the
purpose of local government authorities is to transfer authority to the people, imply-
ing citizen power, but no specific functions and powers are yet defined. However
central government is required to facilitate local authorities to perform their duties,
develop and manage national policy, monitor its accountability and provide ade-
quate financial and human resources (Ngwlizi 2002).
The transformation in South Africa since the democratic elections of 1994
required a close liaison between the political and the administrative structures and
officials to achieve the goal of an effective and efficient public sector that is required
to improve service delivery to the formerly disadvantaged communities of the South
African society. Thus the transformation was an endeavour not only to change the
existing form of government but to rectify injustices of the past. Simultaneously, the
restructured system has to ensure that existing administrative and managerial
requirements are met, implying that legislation and new policies are honoured, pre-
scribed procedures followed and accountability maintained. Thus the system crafted
required extensive consideration of the contributions of the political structures and
the administration to be developed to ensure continuous effective and efficient ser-
vice delivery on an equitable basis.
Political Structures
Various definitions of the term politics are found in the literature concerning the
public sector. The meanings relate to the context within which the user intends to
make a particular statement. The Oxford Dictionary (2014) contains a rather simple C. Thornhill

5
definition which could suffice for the purposes of this discussion, namely, that poli-
tics refers to “the principles relating to or inherent in a sphere or activity, especially
when concerned with power and status”. Therefore, it could be argued that politics
is one of the most significant phenomena in the public sector. In this regard, it does
not imply only party politics, that is, the politics of a political party, but politics
referring to the process of weighting priorities for the purposes of decision-making;
who receives what, when, where and how; a conflict resolution process which deter-
mines the apportionment of resources; the process by which power is applied in
order to determine whether and how government is to be exercised in any given
area; or the allocation of values to identified needs (Fox and Meyer 1995: 98).
Politics has many faces or facets. It could be argued that the weighting of the
available facts and related information is done within a particular value framework.
This framework could be that of a political party, an interest group (Treatment
Action Campaign, ratepayers’ association, agricultural union, religious group) or
even a corporate body (e.g. in South Africa: Eskom, Telkom, South African
Broadcasting Corporation). Therefore, it could be argued that politics concerns the
attachment of values to the available facts, determining the relative importance of
requests by society or a particular community for a specific service or the quantity
of the services to be provided (e.g. in South Africa, 6 kilolitres of water or 20 kilo-
watt/hour of electricity free of charge to the indigent) and on the quality of the ser-
vices to be delivered (e.g. 98% guaranteed water supply to within 200 metres of
every household). Thus, the council as the political body governing (Section 151(3)
of the South African Constitution 1996) in a particular municipality has the respon-
sibility to identify the goals and to oversee the executive actions of the appointed
officials acting on its behalf.
Members of society are elected by citizens to make decisions on behalf of that
particular society or a particular community in a system of representative democ-
racy. Even Aristotle identified the importance of the ruler in identifying the role of
the “statesman (or women) in obtaining the good life for citizens” (Aristotle on line:
1). The role of the state in ensuring a safe environment, meeting the expectations of
society, is becoming more complex. This phenomenon requires the political struc-
tures to review their roles in determining priorities and taking decisions concerning
the well-being of society.
The representative body that is created as a result of an election in a democratic
state normally consists of a large number of members. This composition makes it
cumbersome and even impractical to formulate decisions or to develop complex
policies requiring technical knowledge and factual information to ensure that poli-
cies are implementable. Therefore, a committee is usually elected/appointed to
assist the larger assembly in formulating guidelines (policies) for operation, to over-
see the performance of the appointed officials and to provide the representative
body with information about the quantity and quality of results achieved.
Cabinet acts as a committee to assist Parliament in the national sphere (as defined
in South Africa) of government in deciding on particular issues demanding the
intervention of the state and to give guidance to the executive institutions, i.e. to
perform the governing function. In fact, the origin of the term govern is the Greek
1 The Political/Administrative Interface in African Countries

6
word gubernare, which means to steer, as in steering a boat. Thus, a government’s
primary responsibility is to provide guidance to the executive institutions concern-
ing the policy directions in which they should aim their activities. Government is
not supposed to row, i.e. to become involved in implementing a policy.
In the municipal sphere, the council as legislative body also performs the execu-
tive function (Section 151(2), South African Constitution 1996 and Section 11 (1)
of the Local Government: Municipal Systems Act, 2000). Various possibilities exist
regarding the structures available to assist council in performing the executive func-
tion. In the South African local sphere, a committee, such as the executive mayor
and mayoral committee, has a different relationship with the council than the case
is with Cabinet in the national sphere regarding their relationships with their respec-
tive legislatures.
With this simplified definition of a very complex phenomenon in mind, it is obvi-
ous that politics is a characteristic of all national states. African countries are no
exception to this phenomenon. In the Commission for Africa’s Report (2005, 119),
Our Common Interest, it is stated that:
Every country has a mix of social and economic realities that differ from other countries
and differ, often massively even within one state according to divisions of ethnicity, reli-
gion, gender, generation, geography and so on. Such diversity can be seen in everything
from attitudes to standards of living, provision of infrastructure, access to health and educa-
tion, economic opportunity, models of governance and political history.
The National Planning Commission (NPC) of South Africa identified the following
challenges facing a capable state (2011: 408–09):
unevenness in capacity that leads to uneven performance in local, provincial and national
government. This is caused by a complex set of factors, including tensions in the political-
administrative interface, instability of the administrative leadership, skills deficits, the ero-
sion of accountability and authority, poor organisational design and low staff morale. This
vision requires a capable and developmental state: capable in that it has the capacity to
formulate and implement policies that serve the national interest; developmental in that
those policies focus on overcoming the root causes of poverty and inequality, and building
the state’s capacity to fulfil this role.
From the view expressed by the NPC, it could be deduced that South Africa as an
epitome of African states is confronted with a complex political/administrative
dilemma. The state is required to be developmental, thus requiring a stable public
service, unambiguous policies and a supportive society adhering to legal prescripts.
Simultaneously, transformation also demands adaptability, implying policy and
procedural changes which could affect administrative consistency. Meeting the
demand for political certainty and accountable administration thus pose a challenge.
The complexity of governing a diverse population becomes obvious as South
Africa actually represents a microcosm of the composition of African states.
Madagascar, for example, has 18 ethnic groups, Kenya has 42 tribes and Democratic
Republic of Congo boasts 200 tribes speaking 215 indigenous languages.
Representatives in each of the legislative bodies in each of the three spheres of gov-
ernment in South Africa, as is the case in other African countries which imple-
mented systems of local government, have to be able to judge, the often divergent, C. Thornhill

7
values and requests of interest groups or political parties representing segments of
society such as regions, population groups or language groups. The complexity of
this function becomes clear if one considers the composition of the population of
most African countries, e.g.:
• Different religious groups, different language and cultural groups, different eco-
nomically active/inactive groups, different residentially situated groups with
divergent developmental needs
• Different business and industrial concerns
• Different labour unions
• Different political parties with own agendas
• Different age groups with each its own needs and expectations
Within any large institution, such as a government (or a municipality), a variety
of invisible networks exist (Commission for Africa 2005) These social networks
influence the perception of a community or society at large regarding the accept-
ability of a political body’s composition and decisions (consider the unrests in vari-
ous parts of South Africa, the DRC and even Rwanda during the past few years) and
the quality of the administration and management being practised under its guidance.
Government has to identify the priorities concerning the issues requiring atten-
tion at a particular stage, concerning its powers and functions entrusted to the three
spheres of government individually and collectively. This identification of functions
as part of the political process has to acknowledge the constitutional requirements
contained, e.g. in the South African Bill of Rights (Constitution 1996) such as the
right of access to healthcare, food, water and social security services within its
available resources. These rights can only be realized if an administrative system
exists to implement the relevant policies. Svara (2001: 176) argues that this is actu-
ally “at the heart of the relationship between public administration and political
leaders and the public”. He argues that administration cannot be viewed as only
mechanically instrumental in the policy function; therefore, the Wilsonian dichot-
omy cannot be accepted. Administration has to cooperate with the legislature to
assist the latter in being effective in its role as it will be better informed.
Politics as expressed in the governing function is largely “practised” by politi-
cians, such as ministers of Cabinet or mayor assisted by a committee in the munici-
pal level/sphere. However, it should also be considered that even in determining the
relative importance of a proposed policy, the possible administrative implications
have to be considered. This is one of the occasions where the politicians are required
to liaise with the appointed officials and rely on their expertise. Government can
only keep its promises made during election campaigns and in policy statements if
they can trust the appointed officials to give effect to their policies. The latter has to
translate political decisions into actions and must ensure that policies become a
reality. Thus, a minister, mayor or executive committee in local government will be:
• Responsible for overall political supervision of the department or other public
entity under his/her jurisdiction
1 The Political/Administrative Interface in African Countries

8
• Accountable to the legislature for the way in which the department/entity gives
effect to the policies as approved by the relevant legislature
• Responsible for other duties related to the particular position, e.g. the approval of
regulations related to the laws/by-laws under his/her jurisdiction
Political office bearers have different governing styles. Some political office
bearers such as mayors could, for example, be viewed as interventionists, implying
that they may tend to be more involved in the detail of the actions of a municipality;
thus, they tend to become involved in management instead of providing policy guid-
ance. Some political leaders prefer to act as policy initiators and thus focus mainly
on the development of new policies without regard for the administrative and mana-
gerial requirements to give effect to the initiatives. Some mayors/executive mayors
tend to play an ambassadorial role and endeavour to promote the image of a munic-
ipality or a specific policy without providing policy certainty. Lastly some political
office bearers could be viewed as minimalists, implying that they keep a low profile
and avoid having to take controversial decisions that may compromise them.
Consequently these governing styles would have a direct effect on the relationship
between the political head and the administrative structures. Thus, the personality of
the elected political office bearer will have a significant effect on the political
administrative interface.
The managing style of the head of administration would also have an effect on
the extent to which the political office bearer could play his/her political role in
prioritizing and weighting the importance of the matters requiring executive action.
The political ideologies of a government during a period of rapid change required
after an election could also require stronger political involvement than in cases
where political stability exists and new policy directions are not crucial requirements.
Although most African countries appear to be politically stable, it may only be
due to the fact that no regular elections take place as is the case currently in the DRC
and even in Zimbabwe under the former and the current President. However, in real-
ity most countries suffer from political uncertainty resulting from internal strife
within the ruling party (or alliance). Hurwitz (1973) argues that political stability is
one crucial ingredient for effective government. Thus, in countries plagued by insta-
bility, viable and sustainable policies are unlikely. The effects of political instability
will have the same effect in local government as in national government as is the
case currently in various South African municipalities governed by unstable coali-
tions. In these municipalities, resolutions and by-laws can only be passed if the
governing coalition could agree. This situation most often results in policies which
could be coined as satisficing, not necessarily providing the optimum solution to a
problem, but are merely the minimum that could be agreed upon by the different
parties in the coalition.C. Thornhill

9
Administration/Management
Administration and management could be defined as the enabling functions required
to give effect to political decisions/policies. Public administration as a system pri-
marily concerns the creation of an enabling framework for the performance of the
functional activities assigned to public institutions. The framework could be divided
into subsystems and processes by public institutions for:
• The formulation of policies
• The development of organisational structures
• The appointment and utilisation of human resources
• The acquisition and utilisation of financial resources
• The development of work methods to promote efficient and effective service
delivery
• The establishment of effective control measures to obtain efficient and effective
service delivery while maintaining public accountability
Management, put in a simplified form, may be viewed as the way in which the
system operates. It inter alia concerns planning, budgeting, leading and monitoring
and evaluation. The relationship between administration and politics is not one of a
servant-master relationship (Cameron 2003: 55). The relationship is much more
multifaceted and complex. The NPC (2011: 411) puts it concisely as follows:
All democratic regimes have to balance the need for public servants to be responsive to the
priorities of the government of the day with the need for the public service to treat citizens
equally and not discriminate on grounds of political allegiance. Where the public service is
too insulated from political pressures, there are likely to be concerns that it is failing to
serve the interests of the government of the day and therefore not fulfilling its democratic
mandate. However, where the public service is insufficiently insulated, standards can be
undermined as public servants are recruited on the basis of political connections rather than
skills and expertise, or access to state resources and services become defined by political
affiliation rather than citizenship.
The view expressed by the NPC clearly explains one of the core requirements for an
effective and efficient public sector (national/regional/local), that is, the acknowl-
edgement of the indispensable function of public administration in a complemen-
tary role in governing. Political leaders are accountable and perform an oversight
function regarding operations of the appointed officials to ensure that their policies
are implemented. This requirement does not create a paradox as a politician’s role
is constrained (Svara 2001) by the expertise of the appointed officials regarding the
practice of administration and management. It could thus be argued that there should
be a mutual recognition of the respective functions concerning the need for control
over municipal administration and the need for authority by the appointed officials
to administer and manage the affairs of a municipality.
1 The Political/Administrative Interface in African Countries

10
Personnel Corps
Human resources are utilised on every level of the public sector to give effect to
policies determined by the political executive and authorised by the legislature. It
should be considered that political office bearers on every level of government rely
on sound advice by the appointed officials. The senior officials who advise the polit-
ical executive body, therefore, have to be fully aware of the political choices that
have been made by the municipal council when it exercises its governing authority.
The political choices have to be considered within the framework of its administra-
tive, managerial and technical feasibility. This is the domain of particularly the
senior managerial employees of the executive institutions. However, in some cases
the governing political party sometimes intervenes in appointments as Ayko-
Kümmeth found in the case of Uganda (2014: 70). This is particularly the case
where specialists are required in areas such as economic matters, financial affairs,
labour relations, legal matters and a plethora of other functions municipal institu-
tions deal with. This is why it is a matter of concern that currently only about 40%
of municipal managers and about 34% of the chief financial officers in the South
African local government sphere meet the required minimum standards prescribed
by the South African National Treasury.
The management echelon requires specialists in management and administra-
tion. These are areas requiring the same degree of expertise as is required in each
functional area similar to the technical expertise required of engineers or accoun-
tants or lawyers. The municipal manager as head of administration has access to
these specialists and does not need to be a specialist in those areas. The municipal
manager as well as all managers should be experts in administration and manage-
ment. The senior management officials, in particular, are involved in the political
arena within which the political office bearer operates. Cameron (2003: 60) states it
succinctly as follows:
The criteria for posts that require political suitability can be defined as any post
• Which involves the development of government policy at a strategic level ensuring
alignment with party political objectives and programmes
• Which requires the incumbent to be trusted with sensitive and/or confidential party
political information
• Which requires the incumbent to direct, at a political level, government
communication
The managerial level is the actual area within which the political/administrative
interface plays itself out as this space brings the two participating role players into
direct contact with one another, requiring mutual acknowledgement of their respec-
tive roles.
A prime example of political interference in the appointment of a municipal
manager in the Amathole District Municipality in South Africa serves as a case in
point. In this instance, two candidates were nominated for the post: candidate A
scored 16% higher in the interviews than candidate B during the selection process
conducted by a panel consisting of the former Department of Provincial and Local C. Thornhill

Another Random Document on
Scribd Without Any Related Topics

doodgewone beleedigde mama en zei kort en streng: “Plau—daar komt niks
van in!”
Later trok ik in Ming’s huis om daar te wonen (omdat Moean zoo mooi
was), zoodra “meneer de dokter” zich ervan overtuigd had, dat ik niet
heerschzuchtig was en ook niet iets onpassends poogde gedaan te krijgen.
Siameezen zijn dikwijls bang voor menschen die hooger staan dan zij,
omdat in hun absoluut despotische land iedere hoogere bijna onbegrensde
macht heeft over degenen die lager staan dan hij.
Toen Aris hem van allerlei had wijsgemaakt: “Ming, mijn toean vraagt je
om raad in betrekking tot de mijnen; jij kent het land en bent wijs, hij zal je
beloonen, als je hem helpt”... kwam er tenslotte toch nog een heel aardige
vriendschap tusschen ons tweeën tot stand.
Alle Siameesche bamboehuizen lijken op elkaar. Op hooge palen een ruim
hoofdvertrek, daarnaast een paar door zwakke, doorzichtige schotten
afgedeelde kamertjes, van stoelen en tafels meestal geen spoor, hoogstens
een paar kisten en koffers en in een hoek van het hoofd- en ontvang- en
bijna openbaar vertrek, twee of drie bestofte Boeddha’s.
Zoo was ook het huis van Ming.
Ming zelf was een kostelijke man. Tegen zijn verzorgde, donkerbruine
lichaam teekende zich het witte borst- en hoofdhaar glanzend af. Hij droeg
alleen een doek, altijd van dezelfde kleur, van hetzelfde schreeuwende
hemelsblauw, als wij het in Zwitserland van de buikgordels der Italiaansche
grondwerkers kennen. Losjes omgebonden, plooien werpend en meestal
met artistieke nonchalance den navel vrijlatend———scheen Ming
begrepen te hebben, hoe uitmuntend dit blauw bij zijn grijzen, waardigen
schedel op het gespierde lichaam paste.
En Moean was een echte dochter van haar vader. Ik heb haar als kunstwerk
gewaardeerd en bewonderd als zelden een vrouw.
Eenvoudigweg, als iets dat volkomen was. Als voor de menschen op de
wereld neergezet door God, den kunstenaar in den hemel. Aanschouw en

aanbid. Voel, begrijp, dat er iets heerlijks is, dat rechtstreeks van mij komt.
Je hoeft er alleen maar te zijn, dacht ik, je huiselijke bezigheden te
verrichten, te koken, bamboematten te vlechten, rijst te stampen.... als je mij
maar laat toekijken.
Sta me toe, bij je te zitten en door jouw aanblik allerhande dingen te
vergeten. Laat mij je in gedachten in den nek kussen, laat mij met gespreide
vingers door je korte haar glijden, antwoord met je klinkenden lach op mijn
gezegden.... maar, blijf hier.
Wees er alleen voor mij, zooals Mata hari er is voor den jungle!
Telkens wanneer Moean uit den tuin kwam of van den arbeid op het land,
ging ze naar den hoek van het huis, die de keuken voorstelde en wiesch met
een vluggen straal water haar voeten. Ze deed dat als een echte dame in
Europa, die bij het binnenkomen in haar villa van schoenen wisselt. Dan
zocht ze naar versche betelnoot en zag mij aan:
“Nai hang sa bai?” Heer, hoe gaat het met je?
Het is me, alsof de eerste de beste ruwe stalknecht de prachtige aaa-muziek
in dit zinnetje moet hooren.
“Moean is zacht!” zei Aris eens en verdraaide daarbij zijn oogen. “Moean is
goed.”....
Terwijl in de donkere helft der maand de menschen na het avondeten met de
kippen op stok gaan, wandelt in maanlichte nachten het heele dorp vaak tot
laat na middernacht rond. Schimmenvoorstellingen, door eenvoudige
muziek begeleid, worden op de dorpspleinen gegeven; de jonge mannen
trekken naar de hutten der schoenen toe en de ouderen verzamelen zich tot
betelkauw-kransjes en vertellen elkaar telkens en telkens weer opnieuw de
avonturen, die ze in de wouden, op zee, in de hoofdstad in den loop der
jaren hebben doorgemaakt.

Aris wijdde mij dikwijls volkomen in alle familiegeheimen in. Niet alleen
vernam ik de namen van alle menschen, dat was nog het minste, hoe
moeilijk ik deze soms ook kon onthouden, hoe zeldzaam ze ook waren.
Het is niets buitengewoons, dat in Siam een doodgewone kerel “Maan”
heet, of “Zon”!
Om moeilijk uit te spreken namen toegankelijker te maken, voerde ik bij
mij, in mijn eigen wereld, wel eens benamingen uit mijn dagboek als
omschrijvende hulpnamen in, zooals je bij algebra onoverkomelijkheden
door allerlei ezelsbruggetjes memoreert.
Op een dag teekende ik op: Vandaag ontmoette ik voor den tweeden keer
“Heerlijk-natuurlijke vrouwen zijn er onder deze bruine menschen”; of
wanneer Aris over juffrouw X of Y sprak, dacht ik onveranderlijk aan “maar
omdat er mos en andere vlekkerige dingen op haar borst groeiden.”....
Een in den glans harer valsche diamanten en gouden kettingen, zilver en
feestsieraden schitterende dame droeg een naam, die alleen in het Fransch
uitgesproken decent genoeg is om herhaald te worden—Madame Constipée.
Doch daarnaast komen ook net zulke namen voor als bij ons mijnheer
Zwart, mijnheer Rood, mijnheer Vogel, mijnheer Wagenmaker, mijnheer
Meester.... en zooals koelies meer heeten.
Niet zeer passend leek mij de naam van een klein, tweejarig, kaal-geknipt
meisje: “Juffrouw Haar.”
Een ander meisje, dat er weliswaar Siameesch-donker uitzag, doch in wier
oogen men de medewerking van een Chinees bij haar ontstaan kon lezen,
werd door haar moeder kortweg “Chineesje!” genoemd. (Zij moest immers
wel weten waarom.)
Meh beteekent in het Siameesch vrouw (moeder). Meh2 sao is een kuische
vrouw—een meisje. Aardig is de uitdrukking meh mai, dat is een “nieuwe
vrouw,” een weduwe of gescheiden vrouw, kortom, een vrouw met
“nieuwe” mogelijkheden (om te trouwen).

Maar niet alleen dit alles vernam ik in de dorpen, ook veel intiemere
dingen. Van slechte moeders, van wie ik dat nooit gedacht zou hebben; van
gierige Chineesche vrouwen en omgekeerd van onooglijke, onopvallende
maar zeer achtenswaardige mannen.
In Ming’s dorp woonden ook veel Chineezen.
Het is een geluk voor Siam, dat het de Chineezen in zijn land toelaat. In
ieder dorp, dat ik op reis ontmoette, overal waar gewerkt werd, lag het werk
in handen van Chineezen. Zij zijn de handelaren, zij zijn de visschers, zij
zijn het die de ontwikkeling vlijtig bevorderen en zij trekken en sleepen de
trage oerwoudmenschen en boeren, de Siameezen, mee.
In ieder dorp zijn de hutten der Chineezen te vinden, op elke rivier drijven
hun woonschuiten, overal zijn zij doelbewust aan het werk.
Chineezen en Siameezen kunnen goed met elkander overweg, vooral de
mannetjes met de vrouwtjes.
Doordat ik jarenlang diepgaande studie heb gemaakt van de
erfelijkheidskwestie en rassenbiologie—het is eigenlijk om te lachen, wat
een mensch niet allemaal in den loop van zijn leven doet—zag ik misschien
iets beter en duidelijker deze buitengemeen interessante voorbeelden van
kruisingen dier twee menschsoorten en de resultaten daarvan.
De Siamees is het donkere, trage, grove, breede boeren- en woudelement.
De lichtere Chinees brengt bij de kruising een zekere fijnheid mee,
geestelijke perfectionneering en rasverfijning en geeft zijn nakomelingen
temperament en beschaving.
In de gemengde generatie ontstaan daardoor menschen, die ongeveer het
gemiddelde van Siamees en Chinees zijn.
Pas in de verdere generaties doen zich dan gesplitstheden voor, mozaïek-
menschen, wier eene kenteeken Siameesch is, terwijl andere Chineeschen
invloed verraden.

Zoo kan het gebeuren, dat er ¼ China-¾ Siam-menschen, vooral vrouwen,
ontstaan, die beeldschoon zijn en in wie werkelijk ras zit.
Men moet deze in de intiemste kamertjes van Chineesche groote heeren en
kenners zoeken, waar ze enkel en alleen als siervogeltjes worden gehouden
en gekoesterd en verwend en dat ik haar rustig liet begaan. Tenslotte was ze
toch ook Moeans moeder.
De grootmoeder was het, die ’s avonds den laatsten tocht om het huis deed
en een stang als afsluiting onder de deuropening stak, zooals bij ons een
muizenval wordt opgezet.
Pas nadat ze al haar plichten van iederen avond had volbracht, lei ze zich op
één oor, keek nog een heele poos met groote, open oogen naar het dak op en
wachtte geduldig tot de slaap ook aan haar dag een einde maakte.
Op zulke avonden gebeurde het wel, dat de oude Ming, zijn bruinen buik
streelend, tegen den muur lag en telkens over zijn heele gezicht grijnsde, als
hij zag hoezeer zijn dochtertje bij den blanken heer in den smaak viel. En
wis en zeker strekte hij zich vaak op zijn mat uit met de stellige overtuiging
en met de blijde gedachte: Iets goeds heb ik toch zeker in mijn leven tot
stand gebracht.
Doch bij al dezen paradijs-achtigen eenvoud van leven, niettegenstaande
alle deurloosheid en onbetrouwbaarheid der bamboeschotten,—en hoe
schilderachtig-onzedelijk volgens Westersche begrippen de heilige familie
—en ik er midden in—zich op den kamervloer ook uitstrekte—een
prachtige als het ware innerlijke wet, een onzichtbaar in de menschen zelf
liggend iets hield juist daar bijna elk onbetamelijk woord en elke
dubbelzinnige daad terug, waar men volgens de onhoudbare meening van
Europeesche begrippen chaotisch rondtastende, blind-woelende dierlijkheid
zou mogen verwachten. Zedelijkheid en welvoegelijkheid, dacht ik, is het
handhaven van in een bepaalde menschelijke gemeenschap als practisch en
noodzakelijk of wenschelijk geoordeelde levensopvattingen en wetten.
Beschaving schijnt het niet-handhaven van deze dingen te zijn.

>
Het is een paskwil van het Westen, den sensitieveren, nerveuzeren mensch
van het avondland nog wetten voor te schrijven, die veel veeleischender (ja,
ronduit hopeloos) zijn, terwijl hij minder in staat is, ze na te komen.
Mijn fantasie en al mijn vooroordeelen speelden me soms dwaze parten.
Op een nacht lag ik op mijn matrasje, terwijl Moean en haar zuster lachten
en gichelden in het kamertje ernaast. De deur stond enkel aan. Ming was er
niet; hij sliep bij familie, hadden ze me gezegd; en dat was zoo vreemd,—
dat ik opeens dacht: “Waar ben ik....?.... ben ik niet in Siam?”
Ook Aris was weg en Holloeki wist eigenlijk niet goed wat hij me zou
raden:
“Ja, toean, misschien is het goed als je naar binnen gaat. Maar misschien
ook niet. Misschien zouden ze je graag je hoofd willen afsnijden!”
Op zulke avonden voelde ik me vaak diep-gelukkig en dood-ongelukkig
tegelijk over mijn besluitelooze, geheel onder den dwang van mijn
opvoeding staande, doch van nature oneindig vrije en avontuurlijke
wezen....
Dat zijn de gevaarlijke dagen en nachten voor den blanke, die zich
aldoor dieper in deze nieuwe sfeer inleeft, wanneer hij dreigend en
onvermijdelijk het uur voelt naderen, waarop er plotseling iets in
tweeën zal zijn tusschen hem en al de heerlijkheden van Europa welke hij
tot dusverre als zijn hoogste bezit in zijn hart heeft bewaard. Wanneer zijn
oude philosophie en wereldbeschouwing plotseling aan scherven voor zijn
voeten liggen, een nieuwe godheid voor hem wil opstaan, waartoe hij zich
aangetrokken voelt, maar die toch nog zoo nieuw, zoo vreemd en zoo
wonderlijk is, dat hij pas heel langzaam vertrouwen in haar begint te krijgen
en een horde van elkaar tegensprekende gedachten zijn arme ziel in
oneenigheid verscheuren.
Wanneer de kartelige silhouetten van wanordelijke palmwouden met
romantisch lokkende hutten en menschengestalten erin, zich dieper in zijn

verbeelding beginnen te griffen en het hem is, alsof de kale nuchtere straten
met de strakke huizen en al die rechtlijnige dingen in Europa zijn tot in het
onmetelijke gegroeide honger naar al wat echt en schoon en natuurlijk is,
nooit meer zullen kunnen stillen. Wanneer hij zònder deze kleurige beelden
niet meer leven wil!
O, in de tropen grijpt het leven den blanken man onbarmhartig aan en het
jaagt hem naar een in hemdsmouwen staande of zelfs nog naaktere
levensopvatting toe. Ik zou willen zeggen: Dat is meer dan bestendig aan
levensgevaar blootgesteld te zijn. Je wilt dat beetje moeizaam verworven
beschaving toch niet aan het Oosten prijsgeven——
Een eindeloos geschermutsel tusschen het bekrompen: “Europa en al wat ik
heb aangeleerd niet op te geven—” en het heftig dringende “deze heele,
nieuwe wereld grondig te leeren kennen—” was er aanhoudend in mij
gaande.
Tot ik bevreesd begon te worden, mij als betooverd voelde, het mij was of
ik ondanks mijzelf de rol vervulde van den held in een avontuurlijk
sprookje, tot ik niet meer ik was, maar een bijna willoos, door buiten
mijzelf omgaande machten gehanteerd werktuig. Tot ik begon te zeggen:
“Tida apa!—Vooruit dan maar!” en dacht: “Leven, je bent wonderlijk, doch
neem mij dan maar, als het niet anders gaat!”
Tot ik mij gewillig in mijn lot schikte, dat mij gebiedend naar het hevigst
avontuur drong, met de verontschuldigende gedachte: Want ik ben als het
potlood in de hand van een verdwaasden god, die, al wat zijn strenge
gebieder hem zal voorhouden, voelbaar, tastbaar zal maken.
Sinds ik uit het Oosten ben teruggekeerd, word ik verscheurd door
chaotisch door elkander woelende, elkaar wederkeerig opvretende
levensopvattingen.
Nooit heb ik zoo fel tegenover mijn eigen geestesleven gestaan als ginds in
Siam, in het Oosten, waar het leven zoo open en blij en als een juichend lied
aan den dag treedt. Waar de levenswetten eenvoudiger zijn, maar worden
nagekomen, waar niet zoo’n leger van gecompliceerde voorschriften en

beschouwingen over goed en kwaad ontdoken behoeven te worden. Waar
het op het “hoe” van het leven minder aankomt.
Nooit heb ik de school, die diep in mij woont en mèt haar de onderwijzers,
vuriger gehaat en vervloekt en heel mijn opvoeding met al haar
voorschriften zwaarder op mij voelen drukken, dan destijds in het Oosten
onder menschen die er geen vooroordeelen op nahouden, die onbewust en
onbelemmerd leven, zooals het goed is en gelukkig maakt.
Vreeselijk is deze Europeesche school van voorgeschreven en overgenomen
opvattingen, vreeselijk zijn deze plichten en doelen, die iemand worden
ingepompt gedurende een langen ontwikkelingstijd en den ontvankelijken
Europeaan zoo wreed in bezit nemen en beheerschen, dat zij hem misschien
wel tot een achtbare positie, misschien zelfs tot geld en roem, doch nooit,
nooit tot zelfvoldaanheid, achting voor zichzelf en tot geluk kunnen
brengen, omdat een week mensch, iemand die voor deze leeringen
werkelijk toegankelijk is, er niets anders door bereikt, dan zijn eigen
onvolmaaktheid al brandender te voelen.
Europa vergt te veel van zijn menschen en gunt ze te weinig. Het recht op
en de mogelijkheid tot de billijkste levensvreugden onthoudt het hun.
In Azië, ver, is dat anders. In de eerste plaats geeft het leven iedereen het
noodigste om te leven: een stuk lendendoek, rijst in den buik, een vrouw en
de betelnoot-pruim. Iedereen ontvangt dit stilzwijgend als eerste voorschot
op de afrekening van het noodlot. In het Oosten kent men geen zorgen voor
woning, verwarming of kleeren en zelden kent men er honger. En voor deze
gelukkigen slaat zelfs geen klok; het halve dagloon is meer dan genoeg
voor alles wat ze behoeven. Geen verterende, niet te stillen verlangens
kwellen deze menschen.—
Vandaar die onuitputtelijke bron van stoïcijnsche levensrust en kracht. Een
koelie werkt, omdat hij de resultaten er van ziet, het tot iets brengt, waarop
hij naderhand uitrustend teren kan.
De eenvoudigste bruine kan door werken tot welstand geraken, en zijn
opkomst is zoo zeker, als deze het voor den gemiddelden Europeaan niet is.

Ook geestelijk gesproken! Want welk ontwikkeld mensch in Europa zou tot
zichzelf kunnen zeggen: ziezoo, nu ga ik werken en zal ik boven de anderen
uitstijgen en gelukkig worden....
Vroolijk doet de Aziaat zijn werk. Hij weet waarom. Een koelie denkt: Als
ik morgen acht uur vlijtig werk, dan kan ik dat en dat....
De Europeesche arbeider vloekt: Al ploeter ik ook jaar-in, jaar-uit, dan kan
ik nog niet eens....
Azië is een wereld vol harmonie; zijn menschen zijn van top tot teen in
evenwicht.
Europa!?....
In het avondland, lijkt het mij, geschiedt al het werken met de grimmige,
verbeten wanhoop, geen andere mogelijkheid meer te hebben dan als een
razende te “werken”.
Europa is ongeneeslijk-overbevolkt. Voor zijn menschen is het een kwelling
er te wonen.
Azië daarentegen is vreugde.
En “koelies,” “bruinen” of “inboorlingen” beteekent niet zoo maar kortweg
“minder goed”, “armzalig” of iets dergelijks.
Het is niet zoo eenvoudig “bruin” met “wit” te vergelijken. In de eerste
plaats moet hij, die over “bruinen” spreekt, zich nooit deze vreeselijke,
troostelooze beelden van het Europeesche proletariaat met het hopelooze
martelaarschap van nood en ontbering vormen.
Menigmaal had ik dolgraag zoo’n troepje half-bevroren fabrieksarbeiders in
mijn nieuwe wereld neer willen zetten en tot hen willen zeggen: Kijk, zoo
leven ze daar. Het zijn weliswaar maar bruinen, maar.... zoo gelukkig leven
ze daar aan den equator!....

En als dan soms van uit het Westen de ontzettendste geruchten in mijn
vredige wereld doordrongen, wanneer ik te midden dier harmonie der
Oostersche samenleving van de nieuwste successen en vorderingen van
Europa hoorde.... noodkreten, klachten, smartelijk gejammer.... dan was dit
telkens opnieuw een wenk voor mij om te twijfelen, met de oude
voorstellingen mijner opvoeders te breken en het door Europeesche leeraren
zoo stevig opgetrokken gebouw van opvattingen, doelmatigheden en
verstandigheid omver te werpen, zooals men een oud, niet meer
bewoonbaar huis afbreekt, eer men er voor eeuwig dood en begraven onder
komt te liggen.
In de stille werelden van het Oosten heb ik leeren twijfelen; als een
openbaring is de gedachte in mij opgedoemd, dat het niets dan een gril is,
Europa als kernpunt te beschouwen, al de opvattingen van zijn jonge
cultuur als het eenige, het beste en als voorbeeld te willen doen gelden; en
mij zelve en mijn blanke pracht leerde ik onder bruinen heel anders zien.
En telkens weer kiemt in mijn weliswaar nog niet gevestigde
levensbeschouwing (een soort boeddhistische hemel-hel-balans-religie, die
ik nog altijd hoop een beetje in evenwicht te brengen), de ontzaglijk
deemoedigende vraag op: “Is Europa werkelijk waar?”
Dat je daar zoo opeens de held van alle vrouwen moet zijn, was voor mij
het bizondere onder bruinen, nadat je vroeger onder millioenen “allemaal
evenveel kans hebbenden” absoluut onopgemerkt bleef.
De sympathie, die elke vrouw daar opeens voor onze oude witte huid zoo
opvallend verraadt, werkt eerst verrassend, daarna aangenaam en ten slotte
naargelang.
Je bent daar allen bruinen echtgenooten, bruigoms, pretendenten met of
zonder bewijs van domicilie zoo verbluffend vlug een heel geweerschot
voor, zoodat, wie aanleg mocht hebben voor romantiek, er beter aan doet
thuis te blijven en wie het niet heeft—heelemaal.

Op Aris maakte het zichtbaar een diepen indruk, dat zijn toean niet
blindelings uitgebreid gebruik maakte van dit voorrecht, doch dat hij,
zooals de Maleier dat bij zichzelf uitlegde—zelf een blanke—blijkbaar de
voorkeur gaf aan een blanke vrouw....
Wat echter natuurlijk niet heelemaal juist was. Ik heb mij menigmaal met
een Siameesch rijst-deerntje geamuseerd—en miss Yonarin, die in het dorp
woonde waar ik mijn hoofdkwartier had, iederen keer en opzettelijk-graag
genegeerd, als ik haar toevallig op straat tegenkwam.
Aris bezat zooveel aan klassengeest, kastegevoel en zuiver inzicht, dat hij
het in tegenstelling met menigen anderen toean in den zijne wel fijn vond,
dat deze er niet zoo maar op los leefde, doch blijkbaar meer voor
zijnsgelijken voelde, evenals een dame van zuiver onvermengd ras uit de
goede Chineesche kringen, die alleen voor haar stam-broeders liefde over
heeft, of hoogstens nog voor de voorvaderen van dezen, wanneer
voorvaderen tenminste niet boven zulke nietige dingen als aardsche liefde
verheven zijn!—
Wanneer een vrouw of een meisje in een dorp meer ondernemingsgeest
blijkt te hebben dan de goede zeden veroorloven, wordt er heel eenvoudig
van haar gezegd: Ze houdt er zeven mannen op na! Doch niemand ziet haar
daarom met den nek aan. Dat “zeven” wordt op een toon gezegd, waarop
men bij ons bijvoorbeeld van iemand zou vertellen, “ze heeft voor den
tweeden keer tweelingen gekregen”.... vol verbazing, men kan het niet zoo
heelemaal vatten, maar denkt: wel, zij is nu eenmaal anders, we kunnen niet
allemaal even gul met talenten bedeeld zijn.
Het wordt me bijna een beetje onbehaaglijk te moede, Europa te moeten
vertellen, dat zelfs de deernen van de straat in Bangkok iets goddelijks en
reins zijn; dat volgens mijn meening elke om zoo te zeggen eerbare
Europeesche vrouw die negen en meer jaren school heeft gehad, een veel
grootere deern is dan zoo’n jong, mooi Siameesch meisje, dat met haar
bekoorlijkheidje speelt, omdat ze nergens anders van weet.

Ik schreef eens enthousiast in mijn dagboek: In Siam schijnen geen
lichtekooien te zijn! Later zag ik mij genoodzaakt, een vraagteeken achter
dezen zin te zetten, naderhand weer een uitroepteeken, enzoovoort, zoolang
er plaats in het boek was.... maar ik ben er tot vandaag den dag over in
twijfel gebleven, hoe ik dat eigenlijk zal zeggen; terwijl ik het toch precies
weet, wanneer men mij over blanke vrouwen vraagt.
De enkele mensch speelt in Siam zulk een ondergeschikte rol en kan zoo
makkelijk aan den kost komen en zijn weg vinden, dat het ontstaan van een
nieuw mensch daar lang niet van zulk een belangrijkheid en beteekenis is
als bij ons, waar het kind het verschrikkelijke van het huwelijk is—1
o
. het
verschrikkelijke als op zichzelfstaand feit en 2
o
. het verschrikkelijk dure, en
geweldige bedragen aan hulp en bescherming verslindende, en maar al te
vaak levenslang niet te bevredigende geval.
Hier is weer het heele verschil tusschen Azië en Europa in twee woorden te
zeggen. Zoo’n bruin wezentje leeft in het begin van lucht en melk (die hij
werkelijk krijgt, wat veel waard schijnt te zijn) en later van rijst. Een
zevenjarig kind in Siam kan zich beter nuttig maken en beter den weg door
het leven vinden, dan een vijfentwintigjarige student bij ons.
Dat geeft een onschuldiger kleur aan heel de onzalige geschiedenis die
“Leven” heet.
Als ik Aris goed heb begrepen, dan hechten de Siameezen echter toch ook
veel waarde aan levensformaliteiten. Dat een man het bijvoorbeeld niet zijn
leven lang bij een en dezelfde echtgenoote uithoudt, vinden ze weliswaar
zeer begrijpelijk, maar bij het sluiten van een huwelijk hopen ze toch
allemaal met elkaar, de vader, de moeder en de jonge vrouw, heel vurig: Als
mijnheer het nu tenminste maar een paar weken uithoudt en niet morgen al
weer wegloopt! Dat ze zoo denken, is minder om de lastige gevolgen voor
de jonge moeder, dan wel omdat het niet goed zou staan en een slecht licht
op de familie—der vrouw zou kunnen werpen.
Vaak en lang heb ik mij ingespannen om uit te visschen, wat zoo’n huwelijk
onder eenvoudige woudmenschen eigenlijk tot stand brengt, wat er in

werkelijkheid aan ten grondslag ligt en waaruit het bestaat.
Met het trouwen, dacht ik bij mezelf, is het stellig totaal anders gesteld dan
bij ons blanken. Al komt het ook wel voor, dat de een haar bijvoorbeeld om
een bijbehoorenden rijst-akker neemt (waarvoor hij overigens zijn
schoonvader volgens oerwoudbegrippen een heel vermogen moet betalen)
of dat een ander de zijne trouwt, omdat hij op een andere wereldsch-
aardsche wijze er zij bij denkt te spinnen,—het was toch buitengewoon
moeilijk teekenen van een hoogere, ware beweegreden te vinden. Want te
vermoeden, dat zoo’n primitieve koelie iets verstond van bekoorlijkheid of
innerlijke waarde—dat leek mij toch wel een beetje al te gezocht....
Dat Nai Khan en zijn Meh bij elkaar hoorden, merkte ik pas, toen ik ze
samen het bosch zag ingaan. (Vaak spelen zich al te persoonlijke dingen
immers daar af, omdat bamboemuren—niet behoorlijk sluiten).
Den ochtend na deze gewichtige ontdekking begon ik dadelijk mijn
goddelooze strooptochten door de geheimzinnige wereld van dit
woudhuwelijk.
“Als ik zoo’n bruin vrouwtje had als jij,” dacht ik, toen ik Nai Khan’s
werkplaats in den Mijnberg onderzocht, waar hij half naakt en tot aan zijn
knieën in het water stond te hameren, “als ik zoo’n vrouwtje had, zou ik
niet dag-in dag-uit acht uren lang zoo hard ploeteren....”
Nai Khan had altijd iets vermoeids in zijn oogen, alsof hij onder het harde
werk toch alleen maar aan haar dacht. En het was mij, alsof hij nooit, nooit
lachte. Met zijn fijn gebouwde leden was hij een levend verwijt tegen het
tot ruw werk veroordeelende noodlot. Want hoe bespottelijk slecht pasten
deze zware breekijzers toch bij zijn donkere droom-oogen.
Pas na heel lang wachten en langs uiterst voorzichtige omwegen waagde ik
het, ook haar een beetje in het licht van mijn eigen wijze van bespiegelen te
bekijken. (Toen hij veilig aan het werk was.)
Of ze wel zou lachen, als ik lachte....?

Ja, ze lachte.
Toen probeerde ik haar te photografeeren. “Siameesche vrouw bij het
rijststampen” schreef ik al in gedachten onder het kiekje—maar toen holde
ze plotseling weg; en ik weet vandaag den dag nog niet, of ze beleedigd was
of geschrokken; wat ik me alleen nog precies herinner, is, dat ik toen zijn
zwarte oogen in langen tijd niet kwijt kon raken—.
Dikwijls hielden mij andere gewichtige plichten van verdere
ontdekkingstochten af, doch ik nam mijn taak absoluut niet van den
lichtsten kant op.—Zoo stelde ik mij gedurende twaalf dagen in de buurt
van hun huisje op, als hij moe en hongerig van zijn werk kwam—maar—
niets—niets bepaalds.
Pas kort geleden hadden mijn pogingen eindelijk meer succes. Laat in den
middag, na afloop der dagtaak, was hij aan het voetballen. Een van
bamboespaanders gevlochten bal wordt door een paar in een kring staande
koelies met handen en voeten en soms zelfs met het hoofd rondgestooten,
zonder dat hij daarbij den grond mag aanraken.
Nai Khan was een vurig en goed speler. Ik bewonderde de kracht en de
lenigheid van het tengergebouwde slanke kereltje en zijn, mij na het harde
dagwerk onbegrijpelijken lust voor dit vermoeiende spel.
Toen hij nu zoo echt midden in het spel was, zag ik opeens zijn vrouw op
weg gaan naar het bad.... Ze liep met veerkrachtige, wiegelende schreden,
haar knieën lichtelijk naar buiten gekeerd, de bovenbeenen echter volkomen
recht, gelijk alle oerwoudvrouwen. Haar schoonen doek droeg ze als een
tulband op het hoofd, de brandende zon scheen over haar bruine schouders
en haar borstdoek teekende zich verblindend wit tegen haar rug af. Maar het
mooiste was, zooals bij elke loopende Siameesche vrouw, het licht- en
schaduwspel in haar naakte knieholten, en ik moest haar nakijken, zooals ik
misschien nooit te voren een blanke vrouw heb nagekeken....
Ze ging een paar stappen voorbij de spelenden, toen hurkte ze neer aan den
rand van den weg, geduldig wachtend,—wachtend op haar heer en gebieder.

1
2
En het duurde een heele poos tot ook deze zijn badgerei opnam en klaar
was om met haar mee te gaan....
Is dat niet net als bij ons thuis! dacht ik toen, wanneer je bijvoorbeeld tegen
je vrouw zegt: “Kom me om zes uur van de zaak halen, dan ga ik met je
mee boodschappen doen in de stad.”
Dat zeg je tegen je vrouw. (Meestal.) Je hebt dan wel altijd nog even gauw
iets dat dringender is te doen, maar daarna heb je toch wel een beetje tijd
voor haar en tenslotte straalt een trotsch “ik-heb-schik-in-haar” uit elken
stap dien je te zamen met haar doet.
Nai Khan en zijn Meh liepen niet gearmd, ze reikten elkaar niet eens de
hand—(oerwoudwegen zijn geen strandboulevards!)....
Maar toen ik ze daar zoo samen werkelijk als één wezen door den woud-
avond zag schrijden, toen kon ik toch niet anders dan deze twee gelukkige
menschen toewenschen: Mogen jullie het beste plekje vinden om te baden
en.... heel, heel helder worden....!
P’hoe yai = De groote man (Ambtstitel).
Een andere uitdrukking voor meisje is loek sao = kuisch kind, doch dat durf ik bijna
niet zwart op wit neer te zetten, sinds ik weet, dat de Siameezen de oe vaak als o en de o
als oe uitspreken.

W
IN DE EENZAAMHEID DER OERWOUDEN
e waren op weg naar het dal van den Nam Dam, de Zwarte
Rivier. Aris was er al, Holloeki en ik, werktuig en
levensmiddelen op een buffelkar meevoerend, volgden hem.
Niettegenstaande den regen.
De rijweg door het brokkelige bamboewoud was week geworden. Het slik
reikte den loggen buffels tot aan den buik. Alles was grijs van modder en
slijk, wij, de dieren en heel de troostelooze streek.
Als verdrinkend gras keken de groene puntjes van de jonge rijst uit het
water der weinige akkers langs den weg op, en hier en daar dreven vrouwen
haar kudden door de rijstvelden, op deze eenvoudige wijze ploegend.
Soms regende het haastig en snel met groote droppels; dan weer poogde de
zon, als in een reusachtig spinneweb hangend, door de wolken te dringen,
bleek en vaal en toch met een kracht die verwonderlijk was.
Regen in de tropen is het meest verschrikkelijke voor den blanke en zoo erg
als een sneeuwstorm in het hooge Noorden. Wel bezwijkt de mensch
hieronder niet zoo plots en snel als onder zoo’n sneeuwstorm, doch meestal
pas na weken, maar omdat hij hieronder onmerkbaar wegkwijnt en zijn
einde bijna ongeweten nadert, is deze tropische regentijd des te
verraderlijker.
In een kokkie, die eigenlijk in een geriefelijken bungalow zou kunnen
leven, moet het ten zeerste geprezen worden, wanneer hij zijn toean in den
soms onbegaanbaren, onontwarbaren jungle vergezelt. Duizenden zouden
dat voor geen geld van de wereld doen. De jungle is voor hen het
zinnebeeld van het allerergste.
Maar gelukkigerwijze bestaan overal waar menschen zijn op aarde, ook
verhoudingen tusschen dezen, wier duur en hechtheid niet alleen aan geld

en dergelijke stoffelijke waarden is verbonden; en ook in het Oosten vindt
men voorbeelden van ongelooflijk trouwe, verwonderlijk-geduldige en
merkwaardig-vlijtige bedienden, zoo goed als onbegrijpelijk strenge en
nijdige meesters, die toch gedurende langen tijd dezelfde dienaren bezitten.
Holloeki, voelde ik, zou door dik en dun met mij meegaan, omdat hij een
zeker vertrouwen in mij had gekregen. Ik was zijn toean. Deze toean was
zoo en zoo goed. Nu had deze heer het besluit genomen in het woud iets te
gaan zoeken. Dat was weliswaar krankzinnigenwerk in dien regen, maar ik
ben zijn boy, zei Holloeki tot zichzelf, en ik ga met hem mee, al zijn er ook
nog zooveel hinderpalen. Als mijn meester werkelijk de heer is, dien ik tot
nu toe in hem gezien heb, dan zal het wel goed zijn.
Niet omdat ik elk oogenblik hard en streng was en hoogmoedig als een
koning, hielden mijn “slaven” het in het oerwoud bij mij uit, maar omdat er
een soort wet schijnt te zijn: dat het lagere het hoogere diene en het kleine
zich in den dienst van het groote stelle———daarom dienden Holloeki en
Aris mij zoo trouw, dacht ik. Zuiver en alleen uit het gezonde gevoel: Zoo
moet het zijn en zal het hem en ons en allen tot heil worden.
Met binnensmondsche kreten stuurde onze voerman de kar, die voortdurend
in watergaten zakte, het bosch in, en zijn Oeh, Oeh, Oeiii!———! waarmee
hij de buffels tot de uiterste krachtsinspanning aanspoorde, wrong zich
moeizaam door zijn diepe keel heen———moeizaam, uit haat tegen den
afschuwelijken weg en de ongemakken van den grauwen, smerigen dag;
wanhopig gerekt Oehoehoehoehoeiiii-ee! wat ben ik een stommerd
geweest, dit werk aan te nemen en de goederen voor dien toean zoo diep in
de wouden te brengen———voor dertig tikals.
Tot de zwaarste uren voor den jungle-reiziger behooren die, waarin hij, met
heel zijn hebben en houden al midden in de wildernis, dezen strijd zijner
gidsen, voermannen en dragers om hun psychisch evenwicht moet
meemaken en in twijfel blijft of ze zullen volhouden of hem met zijn boeltje
in het moeras zullen laten steken. Dan kan een krachtig woord alles
evenzeer ten goede als ten kwade keeren.

Het liep tegen den avond en de weg was nog ver. “De weg!” Ik wist dat het
breed-uitgehouwen, voor buffelwagens berijdbare gedeelte weldra voorbij
was. Tot daar zou de voerman meegaan. Ik zelf snelde nu alleen vooruit,
twee uren ver naar Aris’ legerplaats, om de koelies te roepen, die de bagage
dienzelfden avond nog naar het bivak aan den voet der bergen moesten
sleepen.
Het is nooit donkerder en somberder in het oerwoud dan bij regen; nooit
koeler, nooit heeter. Van alle takken en twijgen druppelt het, je kleeren zijn
tot den laatsten draad nat, en je voelt je koud en zwoel op hetzelfde
oogenblik, bijna als in koorts.
Dampend van inspanning, over en over met modder bedekt en zoo moe dat
ik dreigde neer te vallen, bereikte ik het kamp. Zwaar lagen de wolken in de
boomkronen, zeurig luidden de eerste ontwaakte krekels den nacht in en het
regende weer zachtjes, toen Aris mij begroette:
“Veel wilde olifanten! Toean, veel bloedzuigers.... maar ook veel erts!”
Toen herinnerde ik me weer de zalige vreugde, die me had vervuld, toen ik
na twintig vergeefsche pogingen om goed mijnland in het oerwoud zelf te
vinden, hier eindelijk het groote succes meende te mogen aanschouwen.
Hoe het mij gelukt was een slimmen Chinees te verschalken, vlug naar de
hoofdstad te vertrekken en het land met een concessie te beleggen.
Nu zou het waardevolle niettegenstaande regen, muskieten en koorts en in
weerwil van alle gevaren, onderzocht en ontgonnen worden.
Alleen taai-volhardend werken brengt resultaten, zei een stem in mij. En het
leek me juist wel goed dat ik hier een harde noot te kraken zou hebben. En
juist daarom, omdat het hierblijven bij regenweer iets buitengewoons, ja
krankzinnigs was, zou ik nu voor niets ter wereld wijken. Den jungle kon
men (gelukkig) nog niet in zijden bedjes leeren kennen.
Aris, die van tin en mijnland meer verstand had dan menige blanke, begreep
mijn ondernemingslust. Over afstanden van vele kilometers beken
doorwadend, hadden we telkens weer in ieder waschbekken meer dan

genoeg van de blauw-zwarte ertskorrels gevonden. Het was nu alleen nog
een vraag van nader onderzoek, of tusschen de waterloopen ook grond lag
die ertshoudend was, of de tinsteen met de diepte toenam enz., om de plek
waardevol te maken voor de toekomst.
Nooit ben ik met mijzelf en met mijn leven meer tevreden, dan wanneer ik
iets gedaan heb of op het punt ben te gaan doen, dat iets eigens heeft en dat
de groote hoop niet doet. Maar ook nooit ben ik ongelukkiger dan op die
momenten.
Het dappere, moedige in mij zegt: Het heeft absoluut geen zin, dat je van
allerlei doet wat anderen ook kunnen. Je moet iets groots, iets nieuws
scheppen. Met hen die meer geregelde werkkracht bezitten en in staat zijn
langere werkdagen te maken, kun jij je toch niet meten. Jij moet daar
beginnen, waar de anderen ophouden.
En daarop antwoordt dan meestal zacht en schuchter de lafaard en
gezelligheid-zoeker in mij: Zeker, dat is waar, maar hoe goed je trotsche
kennis ook is en hoe prachtig ook, al is het tegelijk moeilijk en gevaarlijk,
het denkbeeld——het kost je je kracht en gezondheid, ja misschien je leven
en is daarom slecht.
Er zijn menschen, die den verstandigen arbeid vervloeken en in het
onverstandige des te grooter dingen presteeren, die er de voorkeur aan
geven ter wille van een groote gedachte te sterven, in plaats van in een
alledaagsch geluk te leven.
In hen leveren het goede en het kwade, vreugde en leed en leven en dood
onophoudelijk woeste worstelingen; ze zijn vol tweespalt, soms
onbevredigd, soms blij, nooit vast en rimpelloos van stemming; en al wat er
in hen gebeurt, is de koppige uiting van het tegendeel.
Uit de worsteling hunner twee halve werelden ontstaan hun werken, die
dikwijls vreemdsoortig zijn; uit hun afschuw voor het slechte——
misdaden, uit hun minachting voor regelmatig-dor, banaal werk——daden,
die nochtans uit een groote hoeveelheid inspanning en offers zijn
opgebouwd. Niemand worstelt zoo hardnekkig om het stralende hooge licht

te bereiken als zij, die steeds het oogenblik vlak voor zich zien waarop het
halsoverkop en onafwendbaar den verkeerden kant met hen uitgaat.
Voor zulke menschen is het eenvoudigste leven een foltering, al het mooi-
geregelde verdacht, al het goede te goed; en wanneer zoo iemand, die licht
en donker tegelijk is, zoo iemand met brandend-heete verlangens en vol
gistenden twijfel in de ophitsende eng-omslotenheid van den jungle geraakt
en in de gewelddadigheid van het tropische klimaat, dan zal in den kortst
mogelijken tijd zijn leven bedorven zijn, wanneer niet ergens een goede
beschermengel de zware plicht op zich laadt, met zijn klare licht over hem
te waken.
Van mijn bivak aan de Zwarte Rivier stond ik op slag midden in den
maagdelijken jungle. Het dal, waar de rivier zich doorheen slingerde, was
smal, en overal in het rond schaarden zich onafzienbaar en met knoestig
doornig hout bedekt, de eene berg naast den anderen.
Mijn kamp stond in de nabijheid van een geweldigen yangboom, die ons het
noodige hars voor de fakkels leverde. Als brievenbussen waren smalle
nisjes, net spleetjes, in zijn stam gehouwen, waarin de brandbare vloeistof
zich verzamelde, en vanaf den voet van dezen boom leidden naar alle
richtingen wildpaden het woud in. In het leven der bruinen speelt zoo’n
boom net zoo’n belangrijke rol als een heel kerkdorp in een Europeesche
streek.
Een eenvoudig dakje op palen dat als hut dienst deed, wachtte daar op mij.
Als een vliegende marktkraam in de stad. Muren waren er niet aan. Alleen
een brits met een dak. Het laatste was gevormd door twee lagen in de lengte
gespleten bamboestaven, de onderste laag als dakpijpen met den hollen kant
naar boven gelegd en de bovenste laag van bamboestaven daar zoo
overheen, dat ze om en om de voegen der onderste stangen bedekte.
Eikenbladeren, die wel een halven meter lang waren en net gelakt leken,
hielpen mij een plekje verzekeren, waar mijn matrasje en het “gele” en het
“roode” eenigszins droog bleven, als het niet te erg regende.

Vlak er tegenaan was ook voor Holloeki een klein loofhutje gebouwd, waar
onder moeizaam keukengeploeter de houterige bus-erwtjes uit Hongkong
werden overmand. Als ik vermoeid en hongerig van mijn werk kwam, keek
ik graag vanaf mijn bamboeschraag daarheen en de blauwe rookwolkjes na,
die van Holloeki’s werkzaamheid getuigden en wachtte begeerig op het luid
schallende: “Toean, makan!”
Niet ver beneden het kamp stroomde de Zwarte Rivier voorbij, meestal als
een klaar, doorzichtig stroompje over de met donker mos begroeide steenen
kabbelend; doch nu na den gutsenden regen zwol ze vaak ontzettend
onverwacht tot een bruisenden geel-groenen stroom aan. Dan klonk
donderend en razend haar gebrul op en vermengde zich met het
duizendvoudige stemmengeruisch van den jungle.
Bamboe hing in dichte boschjes overal over den grond en tusschen dunnere
plekken door zag men op de woeste, onbegaanbare woudbergen.
Niet ver van mijn slaap-hut verwijderd hadden ook mijn koelies en
werklieden een schuilplaats gezocht. Die was nog eenvoudiger dan de
mijne, en ze lagen daar ’s nachts, de een naast den ander zoo goed als op
den naakten grond en bijna in het water. Ik leefde wekenlang met hen
samen, heelemaal op hen aangewezen.
Aan de in het Oosten dagelijksch gebruikte uitdrukking “koelie” (een
Maleisch woord, dat ongeoefende arbeider beteekent) moet zich zeker
iedere pas-aangekomen Europeaan eerst wennen. Maar ook iedereen zal
weldra met aangename verbazing merken, dat aan dit woordje niet dat
kleineerende en geringschattende kleeft, dat het Westen eraan verbindt. Wie
diep genoeg in de oerwouden is geweest, voor dien zal van “koelie” weldra
al het onaangename afgevallen zijn, en telkens wanneer hij het woordje
hoort, zal in hem de duidelijke voorstelling van een “dienstbaren geest”
opdoemen.
Voor de menschen van den jungle en de woud-Siameezen, met wie ik het
meest in aanraking kwam, vond ik de benaming van “koelie” absoluut niet
geschikt, zoo min als het heelemaal in den haak zou zijn onze

onafhankelijke bergbewoners en Alpenherders “arbeiders” te noemen. Het
onvrije van den “fabrieksarbeider” bijvoorbeeld ligt daar te dicht bij.
Ik heb nooit duidelijker het gevoel gehad, iemand te zijn, bij mijn
medemenschen gewaardeerd te worden, en nooit ben ik met meer liefde en
deelnemende zorgzaamheid behandeld, dan wanneer ik met mijn koelies in
het oerwoud was.
Dikwijls heb ik mij heelemaal alleen aan een wild-vreemden gids
toevertrouwd, die mij diep in het bosch bracht en er mij weer gezond en wel
uithielp. Die urenlang voor mij uitloopend en den weg effenend zorgvuldig
op elk takje lette en op elken doorn die den heer misschien zou kunnen
verwonden,—en toch bestond onze wederzijdsche verhouding schijnbaar
alleen uit de belachelijke nietige omstandigheid, dat ik hem ’s avonds na het
werk een tikal, een Siameesch geldstuk gaf.
De belangrijkste onder al mijn menschen, was Nai Dehng—meneer Rood,
de slanke met zijn veertien baardharen en de getatoueerde zwembroek,
waarvan het sierlijke kantpatroon bij elken stap, dien hij deed, onder zijn
lendendoek te voorschijn kwam. Hij behoorde tot een stam der meer
noordelijke Lau-volken, doch was tegenwoordig P’hoe Yai in het dichtbij
liggende wouddorpje Tong Qoeang en kende als zoodanig zijn omgeving
beter dan iemand anders. Doch hij ging alleen bij hooge uitzondering,
bijvoorbeeld bij bizonder lastige grens-kwesties met mij mee.
Ook eenige der andere menschen stamden uit Tong Qoeang. Ik bewonderde
de sterke kerels, die na afloop der zware dagtaak nog kracht genoeg hadden
(of was het zwakheid—!), om naar huis te gaan om bij hun familie te
overnachten. Ze moesten een stevigen marsch van twee uur doen, maar
waren ’s ochtends vroeg altijd weer op tijd terug.
Zij zorgden gelijktijdig voor den aanvoer der levensmiddelen, verrichtten
bodediensten en waren, als de gelegenheid zich voordeed, woud-
brievenbestellers. Zoodra mijn aanwezigheid bekend was geworden, doken
zoo nu en dan menschen op, vaak tochten afleggend van dagen, om werk te

zoeken. De regelmatige tikal per dag bleek hen gelokt te hebben. Doch
meestal was het enthousiasme slechts van korten duur.
“Woud-Siameezen willen liever bijna verhongeren en daarbij vrij zijn, in
plaats veel geld te verdienen, maar regelmatig te moeten werken,” zei Aris.
“Net als de dichters!” dacht ik.
Zoodra zoo’n man een paar tikals op zak heeft, pakt hij zijn lichte bundeltje
en neemt afscheid: “Heer, ik ga heen!”
Het is merkwaardig met die koelies. Hoe ver en tegengesteld al hun
denkbeelden van de onze ook zijn, er zijn toch zulke onder hen, die bij de
eerste ontmoeting al dadelijk sympathiek zijn, naast anderen die het nooit
worden.
Tsjoey leek van uit de verte een pracht van een man, maar had, toen ik hem
van dichtbij bekeek, de ontstoken oogen van een armzalig, bijna uitsluitend
van kruiden en insecten levend woudmensch.
Siang’s vader was waarschijnlijk een Chinees. Telkens wanneer ik hem zag,
dacht ik: Mooie, zachte kerel, heb je soms ook een zuster? Breng me dan
naar haar toe, laat me haar zien!
Doch de meesten van hen waren, om kort te gaan, onbelangrijk. Onder
koelies komen heel zelden persoonlijkheden voor.
Krot viel door zijn natuur-wezen op. Hij was misschien de eenvoudigste en
meest echte wilde, dien ik ooit zag: sterk als Hercules en goedmoedig als
een kind. Zijn lange haar hield hij met een rotangsnoer boven zijn
voorhoofd bijeen, zijn oogen straalden van een vreemd innerlijk vuur en
wanneer hij zijn mond opende, was het, alsof het oerwoud zelf sprak.
“Krap!” was zijn woord. Het is voor ons blanken bijna onmogelijk “krap”
diep en donker genoeg uit te spreken. “Krap” beteekent: “Ja, heer!”, “tot uw
dienst.”

Krot was zoo eenvoudig en oorspronkelijk, dat zelfs de overige koelies hem
niet goed begrepen en voor dom hielden. Maar dat was hij niet.
Zijn huid was donker, maar verzorgd. Hij verzuimde het ook op den
koudsten ochtend niet zijn bad te nemen, masseerde al zijn spieren en wreef
zijn pikzwarte haar in met het vet van den yken, het kleine Siameesche hert.
De regen liep van zijn gladde huid af als het water van een zeehond.
Zorgvuldig maakte hij na elken maaltijd zijn tanden schoon.
Hij was als een dier in de beste beteekenis van het woord. Niets ging bij
hem boven het oerwoud. Ik herinner mij, dat hij op een droevigen
regenavond, terwijl iedereen blij was met een droog plekje bij het vuur, op
mij toetrad: “Heer, ik ga het woud in!” en voor een paar dagen verdween!
Geheel onverwachts en alsof hij nauwelijks even weggeweest was, dook hij
dan eensklaps weer op. Hij had een vrouw in het dorp———dat wil
zeggen, toen niemand anders deze vrouw meer begeerde, hing ze zich aan
zijn hals. Misschien was het woud hem daarom zoo lief.
Ik mocht Krot graag lijden. Niemand verstond zoo de kunst met het mes om
te gaan en de sporen van het wild te herkennen en op te zoeken, als hij.
Vaak maakten wij met ons tweeën tochten die dagen duurden in de bergen,
en nooit heeft iemand met meer recht en trotscher en smakelijker om mijn
onervaren vragen naar de geheimen van den jungle gelachen dan hij. Een
gevoel van afgrijzen bekroop me pas voor Krot, toen ik zag, dat uit het
vleeschballetje dat hij bij zijn rijst at, de wormen verschrikt wegliepen.
Het eerste werk in het oerwoud bestond altijd daaruit, dat rooilijnen werden
uitgezet. De grenzen van het stuk land, dat ontgonnen zou worden, moesten
pas voor pas worden uitgesneden en junglewegjes gebaand worden, omdat
het woud anders volkomen ondoordringbaar was.
Dagelijks ben ik zoo aan den Nam Dam, het kromme mes tusschen mijn
gordel, gelijk de inboorlingen op avontuur uitgegaan.

Tot de diepste vreugden, welke het leven heeft te bieden, behooren
ontdekkingen in Nieuwland. En al is het door nog niemand betreden vlekje
grond ook nog zoo klein, het zal altijd een bizonder tuintje van geluk zijn,
en rijker aan schoonheid en wonderen dan de prachtigste gekweekte jardin
public van een geraffineerd menschdom.
Het feit, dat voor mij wel al Chineezen en Siameezen aan de Zwarte Rivier
naar tin hadden gezocht, doch nooit een blanke, was al reden genoeg, om
deze streek voor mij tot een paradijs te maken, al was het er dan ook een
met doornen.
Om een grenslijn van vijfenzeventig sen lengte (1 sen = 40 meter) en twee
meter breedte door het oerwoud aan te geven, hadden drie tot vier koelies
meerdere dagen werk. Hier had ik vijfhonderd sen te snijden dwars over
heuvels en bergen, door duistere kloven, en dikwijls was er van te voren een
loop van twee uren noodig om de plaats waar gewerkt werd te bereiken.
Pas nadat zoo’n mijnland toegankelijk gemaakt was en overal in het rond
lijnen waren ingesneden, kon met het boren van schachten, teneinde den
bodem te onderzoeken, begonnen worden.
In de vroege ochtenduren was de hemel vaak klaar. In alle kleuren
glinsterden waterdroppels op de bladeren. Een sluier van neveldampen lag
over het wouddal, waar de stroom doorheen kronkelde, naar de wijde vlakte
en de zee toe, en de lucht was frisch.
Apen turnden, klauterden en gilden op hooge doerian-boomen rond; groote
en kleine, bijna wit, met zijig haar en donkere met lichte
menschengezichten. En wanneer wij dan het woud introkken, vol
vertrouwen en sterk en een mooien dag verwachtend, dan kakelden en
kraaiden de wilde kippen en hanen, alsof wij ons niet midden in de
wildernis, doch in de nabijheid van een welvarend boerendorpje bevonden.
Zonnestralen flitsten licht en lachend over het gebladerte van weelderige,
saprijke jungle-planten, en je voelde in de koele lucht hoe heerlijk het vrije
boschleven bij mooi weer was.

Maar eer het middag was, betrok de hemel meer en meer; dikke, door den
wind voortgestuwde wolken joegen van over de bergen aan, wierpen hier en
daar een eerste stortbui neer en het duurde dan meestal niet lang meer of
door het heele dal bruiste het neerplassen der gesloten, tot den volgenden
ochtend niet meer ophoudende regenstralen.
Dan verborg ik me afwachtend in een hollen boom of onder groot-bladerig
struikgewas, maar sedert ik eens na een onbeduidende afkoeling door een
koortshuivering bevangen was, aarzelde ik nooit lang meer en rende naar
het kamp terug, als er toch geen kans was dat het opklaarde.
Het was niets buitengewoons, dat ’s avonds de een of ander van mijn
koelies koorts had; koorts die soms tot waanzin steeg, die zijn oogen glazig-
star maakte en zijn adem hoestend en fluitend, bijna rochelend deed zijn
——maar den volgenden dag was alles meestal weer goed.
In koortsverwekkende streken staan de menschen zoo in de macht der
malaria, dat ze zich zelfs niet trachten te verweren. Als de koorts opkomt,
aanvaarden ze haar even stoïcynsch als elk ander ongeluk, dat niet is tegen
te houden, rollen zich in elkaar, lijden stom en zwijgend en wachten tot het
weer over is. Dan lachen ze bijna en kunnen niet begrijpen, dat het ze zoo
stevig te pakken heeft gehad.
Ik deelde regelmatig kinine uit. De menschen kenden het en namen het
dankbaar in.
Ochtend aan ochtend trokken we naar ons werk, baanden ons een weg door
het woud, waadden urenlang door de rivier (een voetbad tot aan en soms
over den buik behoort in Siam tot het dagelijksch brood van den geoloog),
hier een beetje rond-gravend en krabbend, daar een paar mannen bij een pas
begonnen schacht achterlatend, zoekend naar tin, erts en goud. Ieder van
ons had een kokosnootschaal bij zich, en dikwijls zat ik zelf urenlang aan
het water en draaide het waschbekken met het zand en de aarde erin net
zoolang in het rond, tot het bezonken erts alleen overbleef.
“Hier is het beter, daar is niet veel te verwachten, als we dieper konden
graven, zouden we meer vinden!” dat waren zoo de gesprekken, die Aris en

ik met elkaar hadden. De wil, om ons werk grondig te verrichten, misschien
ook wel verlangens die veel overeenkomst hadden met die van den naar
goud zoekenden avonturier, hielden ons geheel gevangen.
Ik zat vaak in het water en vergat onder het ruischen der beek den tijd en het
eten, om van mijn vaderland maar heelemaal te zwijgen, en als ik dan
plotseling opkeek, stond het oerwoud zoo om mij heen, de ondoordringbare,
onontwarbare jungle met zijn duizenden takken en twijgen en stammen, met
zijn luchtwortels, lianen en klimplanten-geslinger, dat het vermoeiend was
en absoluut onmogelijk leek, iets nader te willen bekijken. Of de wind
schudde de boomen met geheimzinnig gesuizel heen en weer, exotische
vogels zaten aan den oever, roode visschen zwommen geruischloos door het
water, zoodat het mij leek alsof ik een betooverde prins uit een sprookje
was.
Soms hadden we goede vondsten, wanneer het erts in zwarte korrels in het
zand lag, tot groote schatten bijeengevloeid; of teleurstellingen vielen ons
ten deel———als wij na dagenlang zoeken eindelijk resultaten verwachtten
en er was niets te vinden.
Dikwijls liet ik Aris met de koelies vooruitgaan en volgde ik zelf zoowat
een uur later. Eens had ik verschillende manschappen op één lijn aan het
werk gezet; drie schachten op een afstand van telkens honderdzestig meter
werden er geboord.
Toen ik op een ochtend op de middelste arbeidsplek kwam, stonden de
arbeiders van de verst verwijderde schacht opgewonden met de andere
mannen bijeen, heftig iets besprekend.
“Aris!”—
“Toean!”
“Waarom zijn de koelies niet op hun plaats?”
“Ze kunnen het vandaag niet wagen ginds te gaan werken———tijger!”

Volgens hetgeen Aris mij vertelde, moet het er dwaas uitgezien hebben.
Toen de eerste man, klaar om met het werk te beginnen, in het gat naar
beneden wilde kruipen, snelde met luchtige sprongen een tijger over het
terrein weg. De koelie in de schacht klauterde bevend van angst van
beneden naar boven en van boven naar beneden en wist niet, of hij nog
verder in zijn schuilplaats zou wegkruipen of dat hij weg zou hollen.
Natuurlijk werd aan deze schacht toen toch voortgewerkt. Want Siam is in
betrekking tot den tijger een onschuldig sprookjesland. Ik heb nooit
gehoord, dat er een mensch is aangevallen of zelfs opgevreten. Hoewel, uit
de sporen op te maken die je overal tegenkomt, het land vol van dit roofdier
is. Het schijnt, dat het ontbreken van uitgestrekte gecultiveerde landstreken
en plantages en aan den anderen kant het voorhanden zijn van veel wild en
groote kudden buffels, den tijger nog niet tot driestheden, zooals in andere
Indische landen, heeft gedwongen.
Een zwarte panter kwam in een mijnstreek iederen avond tot op honderd
meter afstand van de hutten, lei zich daar als een kat op den uitkijk, alsof
we voor hem dat plekje, waar wij een nieuw huis dachten neer te zetten,
hadden kaal gekapt; en vandaar uit oriënteerde hij zich over den
hoenderhof, doch liep verkeerd, was weldra in de val en werd met genoegen
door de koelies met den koevoet doodgeslagen.
Zelf ben ik er maar één keer een tegengekomen en misschien was het toen
zelfs nog maar een luipaard. Hij lag vijftig meter van den rijweg vandaan in
het gras. Vlak er naast graasde een troep koeien en een vrouw plantte rijst.
Holloeki zei eensklaps: “kijk eens, toean, daarginds———een kat!” en wij
vonden het nauwelijks noodig ons dichter bij den buffelwagen, waar wij
achteraan liepen, aan te sluiten, hoewel ik, zooals altijd in Siam, volkomen
ongewapend was.
Toen het grenzen snijden voor een groot gedeelte gereed was gekomen, nam
ik een aantal Chineezen aan, en deze mijnkundigen begonnen volgens de
regelen der kunst gaten en gangen te graven. Voor hen werd een hut
gebouwd.

Chineezen zijn wel iets volhardender en geschikter voor regelmatigen
arbeid, maar ook veeleischender en minder opgewassen tegen de
ontberingen die het leven in de oerwouden meebrengt, dan de Siameezen.
Aris had mij van te voren als waarschuwing gezegd, dat de Chineezen niet
graag voor dezen zwaren arbeid te vinden zouden zijn, zoo ver van alle
wereld (ik moest hun behalve hun loon nog gratis te eten geven en een
Chineeschen kok voor hen huren), maar wat het overige betrof, zou hij,
Aris, de zaak wel inpikken——
Ik was niet erg verbaasd, toen ik op een dag midden tusschen het troepje
knorrige koelies een vrouwtje ontdekte.
Eerst dacht ik, dat ze bij den Chineeschen kok hoorde; maar niet heel lang
dacht ik dat——
Was dat geen dappere vrouw? Zooals zij met deze mannen in het woeste
oerwoud leefde, hun harde, ruwe leven deelde, met hen woonde, voor hen
waschte, naaide, kookte en—er voor hen was. Was dat tenslotte iets anders,
dan wanneer men een troep muildieren een——
Iederen avond trad zij met veerkrachtige schreden uit het huisje, ging in de
duisternis van het woud baden; op een keer hoorde ik haar bij een
Chineesche viool zingen en onze oerwoudnederzetting weerklonk van haar
gelach.
Maar de idylle duurde niet lang——
Plotseling verklaarde Aris zeer streng: “Die vrouw moet weg!”——“Ja,
goed, wat mij betreft!” zei ik zonder nadenken, omdat ik van zulke dingen
werkelijk weinig verstand heb, “het lijkt mij ook alsof ze zoo maar met
iederen koelie het bosch intrekt!”
“Itoe tiada apa———dat is niet het ergste,” verdedigde zich Aris nu, “maar
——ze neemt niet eens een mat mee om op te liggen———!”

Mèt de vrouw gingen ook de Chineezen heen en ik moest me weer met
Siameezen behelpen.
Aan den Nam Dam was ik werkelijk volkomen in het rijk der olifanten.
Soms kwam ’s ochtends vroeg, eer ik nog goed en wel wakker was, een
koelie met een stapel groente uit het bosch terug, of een andere bezigheid
had hem een paar passen achter het kamp gebracht, bijvoorbeeld het
dagelijksche werk van “boeang nasi—rijst wegwerpen,” zooals in het
Maleisch een onaesthetische handeling fijngevoelig wordt aangeduid, en
terugkomend meldde deze dan regelmatig: Vannacht zijn de olifanten daar
en daar langs gegaan, bij dien vruchtboom hebben ze al etend een heel
bamboeboschje omvergetrapt; of, hun frissche spoor kruist de beek op de
plek, waar wij gisteren een nieuwe schacht zijn begonnen te graven. Ik was
er net zoo aan gewend, iederen ochtend het nieuwste over de olifanten te
hooren, als je in de stad met een vluchtigen blik even gauw de laatste
berichten in de ochtendeditie van je krant nagaat.
Op een stormachtigen ochtend, toen de wind door het oerwoud huilde, zei
Aris: “Vandaag kunnen we niet werken. De olifanten zijn ook bang
geworden en zijn met hun allen naar het dal gegaan, allemaal achter elkaar,
zoodat er een hard-gestampt wegje is ontstaan, en zijn naar de plek
getrokken, waar alleen maar spaarzaam bamboe staat.” Het was werkelijk
gevaarlijk. Woudreuzen vielen dreunend neer, het heele dal met hun
doodsgebrul vervullend en overal in het rond stortten krakend doode takken
—zelf al statige boomen—door het lianen- en slingerplantengewar neer,
soms heele kleine kreupelboschjes uit den grond rukkend.
Wij lagen den ganschen dag bang en verschrikt in het kamp onder den
grooten Yangboom, die, zelf nog kern-gezond, ons als beschermer moest
dienen.
Telkens weer ontmoette ik onderweg naar het werk de versche sporen van
wilde olifanten. Onwaarschijnlijk groot, bijna niet te gelooven, gaapten mij
soms de ovale gaten uit den modderigen bodem langs de oevers aan,
voegden zich tot lange kettingen, vormden hard-gestampte paden langs de
hellingen en werden af en toe zoo opmerkelijk en als het ware behoorend

bij het beeld der streek, dat ik ieder oogenblik het verschijnen van den
aanstichter van al deze merkwaardigheden verwachtte.
Maar ik ben den wilden olifant nooit persoonlijk tegengekomen. Het is mij
eigenlijk nooit volkomen duidelijk geworden, wat er wel zou gebeuren,
wanneer we in de engheid van het woud plots tegenover hem stonden.
Soms, als we geruischloos door het dichte geboomte liepen, de een achter
den ander, voorgegaan door Dehng, kraakte er ergens naast ons weleens een
tak of een bamboestengel onder den tred van een groot dier; dan kwam er
leven op de duistere gelaten mijner Siameezen, en meer dan eens holden ze
met hun allen zoo snel mogelijk naar de plek toe, zoodat ik heelemaal
alleen bleef.
Toen ik Krot vroeg: “Wat gebeurt er, als we den olifant tegenkomen
———? Rent hij ons dan allemaal te pletter———?” kreeg ik geen
duidelijk antwoord. Krot lachte half en zette een half-ernstig gezicht, en de
beteekenis zijner keel-geluiden was:
Iemand, die den olifant in het bosch alleen tegenkomt moet oppassen en
doet het beste met zich te verontschuldigen, te bidden en weg te hollen.
Twee of meer mannen bij elkaar kunnen het wagen te blijven kijken, en
naar gelang hij goed gehumd is of kwaad, zal de olifant het misschien, zeer
waarschijnlijk, tamelijk zeker, mogelijkerwijs, op een loopen zetten of niet.
—
Eens werd ik midden in den nacht wakker.
Een dof geluid, dat buiten alle voorstelling en ervaring lag, was hoorbaar.
Een vreemde, onbestemde macht, die er anders niet was. Ik schoof
nieuwsgierig over de slapende lichamen der mannen naar voren.
Mijn hutje en de schuin naar de beek afdalende open plek lag in het duister
en de hoogste toppen der bergen waren door het trillende, zwakke schijnsel
der achter wolken opgekomen maan belicht.

I
Het kampvuur was geheel uitgebrand. Enkele krekels sjirpten, de Zwarte
Rivier ruischte als altijd, verder was de nacht rustig.
Daar kraakte opeens, nog ver, maar toch duidelijk te vernemen, splinterend
hout,———het werd weer voor een paar minuten stil en toen, heel dichtbij,
opnieuw het kraken en knappen van brekend bamboe.
Gelijk de voorboden van een naderend onheil, naakte er iets
onweerstaanbaars.——
Een koelie draaide zich steunend om.
Aris zat op. Nog half in slaap, maar toch volkomen wakker, fluisterde hij:
“Toean, de olifanten!”
We luisterden samen in den donkeren nacht, weer was er een luid gekraak
en dof gestamp als van reuzen te hooren———.
“Olifanten zijn bang voor vliegen die om de woonplaatsen der menschen
zijn!” hoorde ik Aris nog stamelen en onder het zachte zingen van het
oerwoud sliep ik spoedig weer in.
Toen ik ’s ochtends aan de dichtst bijzijnde plek kwam, waar gewerkt werd,
waren overal in het rond bamboestangen zoo dik als een arm als lucifertjes
doorgebroken en vertrapt en als touwen in elkaar verward. Het regenscherm
over het arbeidsterrein hadden de dieren afgerukt en er een grooten hoop
rijst, die geen rijst was, in reuzenballen over uitgestrooid.
“Tjang hak mot!” vloekte Aris woedend in het Siameesch. “De olifant moet
nu ook alles bederven!”——
n Aris’ geestelijk leven nam zijn toean, weliswaar zeer aarzelend en in
langzame ontwikkeling, al duidelijker vorm aan. Aris bestudeerde zijn
meester. Dat merkte ik, wanneer hij, meenend dat ik niet op hem lette,
voor mij zat en mij aanstaarde; ik hoorde het uit zijn woorden, als hij met
derden over den toean sprak, en voelde het vooral heel duidelijk, als ikzelf

met hem praatte. Dan nam ik ook waar, dat het al een heel zonderling beeld
was, dat hij zich van zijn toean had gevormd.
Op een dag stuurde Dehng, het dorpshoofd van Tong Qoeang mij een bode,
om mij mede te deelen, dat hij zoo even bezoek had ontvangen van Mr.
Smith, een blanke. Deze heer was voor twee dagen zijn gast.
Aris bracht mij met een plechtig gezicht deze “blijde” boodschap over.
Ik zei alleen: “Heel goed dat ik het weet, ik was juist van plan naar het dorp
te gaan.”
Toen lag er weer in Aris’ gezicht dat hulpelooze, bijna schaamachtige niet-
begrijpen; hij dacht elk oogenblik, dat zijn toean naar het dorp zou vliegen,
uit blijdschap, een Europeaan te ontmoeten, en was na al zijn lange studies
er toch van overtuigd, dat zijn toean dat nooit zou doen.
“Zijn heer zoop haast nooit, hield niet van het gezelschap zijner blanke
broeders en zag er toch, ook wanneer hij heelemaal voor zijn eigen genot
kon leven, altijd uit of hij zich verveelde en ergerde.”
“Jij bent een nog onopgelost raadsel voor me, toean, in ieder geval het
zonderlinge product van een merkwaardige beschaving———!”
Ongaarne gaf Aris’ trotsche voorhoofd dit met een paar zware rimpels toe.
Zijn heer binnenkort volledig te kennen, dat was zijn grootste streven.
Het bizonder goed (hahahaha! goed!) gelukte eindproduct van een lange
reeks geraffineerde opvoedingsmethoden———dacht ik stil bij mijzelf.
Een heele maand lang rende ik zoo dagelijks met de vreugde van een
naïeven jongeling, die nog denkt, dat het leven alleen maar mooi is, het
oerwoud in.
Daar had ik weer eens een brok leven van waarlijk groote
merkwaardigheid, ver van het gezwets der stad, ongewoon, dat wil zeggen
waardevol——volkomen in overeenstemming met dat, wat mijn

philosophie mij altijd had voorgeschreven. Iederen ochtend was het
mogelijk, dat ik een of ander wild dier kon tegenkomen, iedere dag kon de
ontdekking van een bizonder rijk mijnland brengen, iedere avond werd niet
dan na hardnekkige lichamelijke inspanningen bereikt....
Vaak, wanneer ik tot aan mijn hals in een moddergat zat en als een wild
zwijn daarin wroette, dacht ik lachend:
Vreemd,—hoe ben ik aan dezen dierlijken lust gekomen? Ben ik niet in
propere schoolvertrekken opgegroeid? Waarom bevalt het mij hier? Komt
dit niet als het ware een veroordeeling van mijn heele verleden nabij—?
Maar zoo volkomen tevreden en blij met mijn leven werd ik aan de duistere
Zwarte Rivier toch niet.
Ik voelde mij al te zeer onder den dwang van een vreemd bestaan, dat toch
niet geheel en al bij mij scheen te passen. Mijn gezonde jeugd kwam mij
voor den geest, en nu was ik zoo aan de vergankelijkheid overgeleverd, in
een weliswaar rustige, mij bekorende wereld en als eenige meester in een
omtrek van honderden mijlen——maar toch aan de vernietiging
prijsgegeven, als een plant in een donkere kamer.
En meer en meer begon ik te lijden.
Wel beloofde het werk nog resultaten en “zonder hardnekkig onderzoeken
komt er tenslotte van het beste ding niets terecht”, maar het leven daar in de
eenzaamheid en in het slijk werd toch langzamerhand zelfs voor mij, die
nooit veel verstand van parket en salon had gehad, te hard.
Vreeselijk is het tropische oerwoud in den regentijd. Van alle takken
strekken bloedzuigers hun slanke lichamen in de lucht, begeerig naar
slachtoffers. Gedurende den arbeid in beken en vochtige spleten vloekte elk
oogenblik een der mannen zachtjes en nam dan zoo’n zuiger van zijn bloote
voeten.
Wanneer wij op de hellingen, waar staand water zeldzaam was, onze erts-
monsters in de gele plassen van groote olifantensporen wiesschen, moest

Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade
Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.
Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and
personal growth!
textbookfull.com

Reflections on African Cities in Transition Selected Continental Experiences Purshottama Sivanarain Reddy

About This Presentation

Slide Content

Tags

Categories

Download

Quick Actions

Statistics

Related Slideshows

Reflections on African Cities in Transition Selected Continental Experiences Purshottama Sivanarain Reddy

About This Presentation

Slide Content

Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

Slide 69

Tags

Categories

Download

Quick Actions

Statistics

Related Slideshows

8-top-ai-courses-for-customer-support-representatives-in-2025.pptx

7-essential-ai-courses-for-call-center-supervisors-in-2025.pptx

25-essential-ai-courses-for-user-support-specialists-in-2025.pptx