دنده ها ( Ribs = costae 12 جفت قوس استخوانی در پشت متصل به مهره ها و در جلو به استرنوم 7 جفت دنده True ، 3 جفت دنده False و 2 جفت دنده Floating 11 فضای بین دنده ای در هرطرف دنده های فوقانی کمتر مایل (بیشترین تمایل 9) طول دنده های 1 تا 7 افزایش، سپس کاهش دارد دو دنده فوقانی و سه دنده تحتانی آتیپیک بقیه دنده ها تیپیک ساختمان دنده: یک لایه استخوان متراکم و در مرکز استخوان اسفنجی ، مغز استخوان قرمز 1
ارتباط دنده 5 با استرنوم و ستون مهره ها شکل از آناتومی گری 2
دنده تیپیک دارای سر، گردن، جسم و انتهای قدامی سر دارای دو سطح مفصلی و یک ستیغ عرضی سطح تحتانی و بزرگتر برای جسم مهره هم شماره سطح فوقانی و کوچکتر برای جسم مهره بالاتر ستیغ با دیسک بین مهره ای بالای آن گردن تخت و مایل و دارای ستیغ در کناره فوقانی محل اتصال ممبران اینترکوستال اینترن 3
دنده تیپیک توبرکل در محل اتصال گردن به جسم، دارای: دو سطح آرتیکولار (مدیال) و نان آرتیکولار (لترال) سطح آرتیکولار با راس زائده عرضی لیگامان کوستوترانسورس لترال به ناحیه غیر مفصلی توجه به محل اتصال سر دنده با جسم مهره 4
دنده تیپیک جسم: نازک و پهن دارای دو سطح اکسترنال و اینترنال و دارای دو کناره فوقانی و تحتانی دارای انحنا و زاویه خلفی افزایش فاصله بین توبرکل و زاویه خلفی از دومین تا دهمین دند ه زاويه دند ه ناحيه اي براي وقوع شكستگي ها خط عمودي روي زاويه محل اتصال فاسياي توركولومبار 5
دنده تیپیک کوستال گرو (ناودان) در سطح اینترنال دارای دو لبه تحتانی و فوقانی امتداد لبه فوقانی بطرف پشت: کناره گرد تحتانی گردن انتهای لبه فوقانی بطرف جلو: در محل تلاقی ثلث میانی و قدامی جسم زاویه قدامی: نزدیک انتهای استرنال حدفاصل اتصال اوبلیک اکسترن و سراتوس آنتریور 6
زاویه قدامی: نزدیک انتهای استرنال حدفاصل اتصال عضلات اوبلیک اکسترن و سراتوس آنتریور 7
لیگامانها رادیت لیگامان به سر دنده اینترا آرتیکولار لیگامان به ستیغ سر لیگامان کوستوترانسورس به سطح خلفی گردن لیگامان کوستوترانسورس سوپریور به ستیغ گردن با دو لامینا آنتریور و پوستریور عضله اینترکوستال اینترن به ناودان دنده اینترکوستال اینرموست به لبه فوقانی ناودان دنده اینترکوستال اکسترن به لبه تحتانی ناودان دنده و به لبه بیرونی کناره فوقانی اینترکوستال اینترن و اینرموست به لبه درونی کناره فوقانی 8
دنده های آتیپیک دنده های 1 و 2، 10، 11 و 12 دنده 1 کوتاهترین و خمیده ترین دارای سطح فوقانی و تحتانی سر دارای یک سطح مفصلی با T1 توبرکل برجسته، دارای سطح مفصلی زاویه خلفی و توبرکل در یک محل سطح فوقانی دارای توبرکل اسکالن و دو ناودان در جلو و عقب توبرکل برای ورید و شریان سابکلاوین 9
دنده اول مجاورت گردن دنده با 1) تنه سمپاتیک و 2) شریان اینترکوستال سوپریور اتصال عضلات اسکالن آنتریور و مدیوس به سطح فوقانی دنده ناودانی برای ورید و شریان سابکلاوین مجاورت تنه تحتانی شبکه براکیال با سطح فوقانی (پشت شریان) 10
اتصالات دنده اول شکل از آناتومی گری 37 th edition عبور تنه تحتانی شبکه براکیال از ناودان شریان ناودانی برای شریان سابکلاوین توبرکلی برای اسکالن آنتریور ناودانی برای ورید سابکلاوین اتصال سابکلاویوس ( و به غضروف دنده) لیگامان کوستوکلاویکولار اسکالنوس مدیوس : پشت ناودان شریان اولین زبانه سراتوس آنتریور به پشت ناودان شریان مجاورت لبه اکسترنال دنده با اسکالنوس پوستریور ممبران سوپراپلورال به کناره اینترنال دنده 11
دومین دنده n پهن شبیه دنده اول ولی دو برابر طول آن سطح غیر مفصلی توبرکل، کوچک زاویه ضعیف و در نزدیکی توبرکل جسم پیچ خورده نبوده اما دارای سطح اکسترنال و اینترنال سطح درونی: صاف و مقعر دارای ناودان دنده ای کوتاه اتصال عضلات سراتوس آنتریور : به پشت نقطه میانی سطح خارجی اسکالنوس پوستریور و سراتوس پوستریور سوپریور 12
دنده 10 و 11 و 12 شکل از آناتومی گری 37 th edition دنده 10 یک سطح بر روی سر مفصل می شود با دیسک اینترورتبرال (در بالا) و لبه فوقانی مهره دهم توراسیک دنده های یازده و دوازده یک سطح مفصلی بزرگ بر روی سر فاقد گردن و توبرکل انتهای باریک قدامی دنده یازدهم دارای زاویه ای کمتر محسوس و ناودان دنده ای کم عمق دنده دوازدهم فاقد زاویه و ناودان 13
نکته کلینیکی دنده سرویکال دنده اي از رشد توبرکل قدامی زائده عرضی مهره هفتم گردن يا وجود يك دنده واقعي با سطوح مفصلي براي جسم و زائده عرضي مهره هفت گردني در 5/0 درصد افراد (در نيمي از اين افراد به صورت دوطرفه است) در جلو متصل به دنده اول اهمیت: فشار روی تنه تحتانی شبکه براکیال درد روی سمت داخل ساعد و دست از کار افتادن عضلات کوچک دست فشار روی شریان سابکلاوین و اختلال گردش خون اندام فوقانی ، تشكيل ترومبوس و امبولي، سيانوز و سردي اندام و حتي گانگرن برش دنده در جراحی قفسه سینه - برداشت قسمتی از دنده شكستگي دنده اگر ساده باشد نيازي به درمان ندارد دنده هاي 1،2،11 و 12 كمتر دچار شكستگي مي شوند شكستگي در دو ناحيه دنده مي تواند حركات پارادوكسيكال در توراكس ايجاد كند 14
نکته کلینیکی 15
Superior Thoracic Aperture شکل از اطلس جیبی آناتومی انسان Heinz Feneis Thoracic inlet قطر قدامی خلفی 5 سانتیمتر قطر عرضی 10 سانتیمتر شیب ی بطرف پائین و جلو (45 تا 60) اختلاف ارتفاع قدام و خلف 4 سانتيمتر شیب در زنان بیشتر است کلیوی شکل مهره اول توراسیک در پشت سوپرا استرنال ناچ در جلو لبه داخلی دنده اول در طرفین فاسياي سيبسون به صورت نسبي اين دهانه را مي بندد 16
دهانه فوقانی توراکس شکل از آناتومی گری 17
Inferior Thoracic Aperture Outlet مهره دوازدهم توراسیک اینفرا استرنال انگل دنده دوازدهم و یازدهم در طرفین قطر عرضی بزرگ شیب ی از جلو بطرف پائین و پشت دیافراگم در کف توراکس قطر عرضی در نوزادان نسبتا کمتر است حجم قفسه سینه در زنان کمتر است 18
نکته کلینیکی 19 Thoracic Outlet Syndrome Clinicians refer to the superior thoracic aperture as the thoracic outlet , they are emphasizing the important nerves and arteries that pass through this aperture into the lower neck and upper limb. Hence various types of thoracic outlet syndromes exist, such as the costoclavicular syndrome, pallor and coldness of the skin of the upper limb and diminished radial pulse resulting from compression of the subclavian artery between the clavicle and the 1st rib, particularly when the angle between the neck and the shoulder is increased
نکته کلینیکی بي حسي شبكه براكيال به روش سوپراكلاويكولار 20 دنده اول در اين تكنيك بعني بلوك شبكه بلوك شبكه بازويي مهم است Kulenkampff supraclavicular techniques در supraclavicular fossa تنه هاي شبكه بازويي كنار هم و در زير پوست و روي دنده اول قرار دارند. و در افراد لاغر در اين ناحيه در زير انگشت قابل لمس هستند. جنب، شريان و وريد ساب كلاوين از مجاورات اين شبكه هستند كه نبايد سوزن وارد انها شود. دند ه اول تقريبا غير قابل لمس است. در نتيجه از دو روش زير استفاده مي شود: mid-point of the clavicle The point immediately lateral to a finger pressing on the pulsations of the subclavian artery