บทบาทของเคลียริ่งเฮ้าส์หรือองค์กรจัดการมัดจำกลางในบริบทของระบบการคืนเงินมัดจำ (Roles of Clearing House or Central Deposit Management Organization in the context of a Deposit Refund System: DRS)

บทความนี้นำเสนอการทำงานของเคลียริ่งเฮ้าส์ (Clearing House) หรือ องค์กรจัดการมัดจำกลาง (Central Deposit Management Organization) ในระบบการคืนเงินมัดจำ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการจัดการธุรกรรมการเงินที่เกี่ยวข้องกับการรับและคืนเงินมัดจำจากลูกค้า โดยจะอธิบายบทบาทและหน้าที่ขององค์กรดังกล่าวในการประสานงานและจัดการกับเงินมัดจำอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการปรับปรุงระบบการคืนเงินให้มีความรวดเร็วและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ การใช้เทคโนโลยีและการจัดการที่ดีจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความเชื่อมั่นในระบบการเงินดังกล่าว

Abstract

This paper presents the role of a Clearing House or Central Deposit Management Organization in the context of a deposit refund system. This system plays a crucial role in managing financial transactions related to the collection and return of deposits from customers. The paper will describe the role and responsibilities of such organizations in coordinating and efficiently managing deposit funds, as well as improving the speed and security of the refund process. Moreover, the application of technology and effective management practices will help reduce risks and enhance trust in the financial system.

1. 1

เคลียริ่งเฮ้าส์ (Clearing House) หรือ องค์กรจัดการมัดจำกลาง (Central
Deposit Management Organization) ในบริบทของระบบการคืนเงินมัดจำ

ดร.เชิญ ไกรนรา
27 พฤศจิกายน 2567
********************
Clearing House ในบริบทของ ระบบการคืนเงินมัดจำ (Deposit Return System หรือ DRS)
สำหรับบรรจุภัณฑ์เครื่องดื่มแบบใช้ครั้งเดียวสามารถหมายถึง องค์กรจัดการมัดจำกลาง (Central
Deposit Management Organization หรือ CDMO) ได้ คำว่า เคลียริ่งเฮ้าส์ และ องค์กรจัดการมัด
จำกลาง มักถูกใช้แทนกันเพื่ออธิบายหน่วยงานที่รับผิดชอบในการดูแลกระบวนการทางการเงินและ
การดำเนินงานของระบบ DRS
1.หน้าที่หลักของ องค์กรจัดการมัดจำกลาง (CDMO):
• การจัดการทางการเงินแบบศูนย์กลาง: CDMO (หรือเคลียริ่งเฮาส์) จะรับผิดชอบในการเก็บ
รวบรวม การชำระเงินคืน และการปรับยอดมัดจำ โดยจะทำให้แน่ใจว่าเงินมัดจำที่ผู้บริโภค
จ่ายไปในระหว่างการซื้อเครื่องดื่มจะได้รับการคืนเมื่อมีการนำขวดหรือกระป๋องมาคืน และทำ
ให้ผู้ผลิตและร้านค้ารับการชำระเงินคืนสำหรับมัดจำที่พวกเขาจัดการ
• การปฏิบัติตามกฎหมายและข้อกำหนด: CDMO จะทำหน้าที่ในการตรวจสอบให้ระบบนี้
ปฏิบัติตามกฎหมายท้องถิ่นและข้อกำหนดทางสิ่งแวดล้อม รวมถึงการดูแลความรับผิดชอบ
ของผู้ผลิต ร้านค้า และผู้บริโภค
• การติดตามและรายงาน: CDMO จะติดตามอัตราการคืนบรรจุภัณฑ์เครื่องดื่ม ตรวจสอบ
กระแสของวัสดุที่นำกลับมาใช้ใหม่ และทำให้แน่ใจว่าระบบบรรลุเป้าหมายด้านความยั่งยืน
ระบบอาจจะมีการรายงานผลอย่างโปร่งใสต่อสาธารณะ
• การประสานงานระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย: CDMO ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างผู้มีส่วน
ได้ส่วนเสียต่างๆ ในระบบ DRS รวมถึงผู้ผลิต (ผู้ที่วางบรรจุภัณฑ์ลงในตลาด) ผู้บริโภค (ผู้ที่

2. 2

จ่ายมัดจำ) ร้านค้า (ผู้ที่รับคืนบรรจุภัณฑ์) และโรงงานรีไซเคิล (ผู้ที่จัดการกับขวดหรือกระป๋อง
ที่นำกลับมา)
ชื่ออื่นๆ ที่ใช้เรียกหน่วยงานเดียวกัน:
ในบางภูมิภาค อาจใช้คำเรียกที่แตกต่างกันในการเรียก เคลียริ่งเฮ้าส์ หรือ CDMO ตามชื่อเรียกใน
ท้องถิ่น แต่หน้าที่หลักของมันจะไม่แตกต่างกันมากนัก:
• ผู้ดำเนินการระบบแบบรวมศูนย์
• ผู้ดำเนินการระบบการคืนเงินมัดจำ
• องค์กรจัดการมัดจำ
• องค์กรรับคืนและคืนเงิน
ดังนั้น เคลียริ่งเฮาส์ ในระบบการคืนเงินมัดจำสามารถถือเป็น องค์กรจัดการมัดจำกลาง (CDMO) ได้
เช่นกัน ทั้งสองคำหมายถึงหน่วยงานกลางที่รับผิดชอบในการจัดการและดูแลกระบวนการทางการเงิน
การดำเนินงาน และการปฏิบัติตามข้อกำหนดของระบบที่ทำให้บรรจุภัณฑ์เครื่องดื่มได้รับการคืนเพื่อ
การรีไซเคิลหรือการนำกลับมาใช้ใหม่
2.ความสัมพันธ์ระหว่าง CDMO และ Retailer ในระบบ DRS:
ผู้บริโภค → ร้านค้าปลีก (ซื้อเครื่องดื่ม + ค่ามัดจำ)
ร้านค้าปลีก → ผู้บริโภค (รับค่ามัดจำ)
ผู้บริโภค → ร้านค้าปลีก (คืนภาชนะที่ใช้แล้ว)
ร้านค้าปลีก → CDMO (ส่งภาชนะที่คืนมา)
CDMO → ภาชนะ (ประมวลผลเพื่อรีไซเคิลหรือใช้ใหม่)
CDMO → ร้านค้าปลีก (คืนค่ามัดจำ)
1. ผู้บริโภคซื้อเครื่องดื่ม:
o ผู้บริโภคซื้อเครื่องดื่มในขวดหรือกระป๋องจากร้านค้าปลีก ราคาเครื่องดื่มจะรวมค่ามัด
จำ (Pfand) สำหรับภาชนะนั้นๆ

3. 3

2. ร้านค้าปลีกเก็บค่ามัดจำ:
o ร้านค้าปลีกเก็บค่ามัดจำจากผู้บริโภค ซึ่งจะเพิ่มเข้ามาในราคาเครื่องดื่ม
3. ผู้บริโภคคืนภาชนะที่ใช้แล้ว:
o หลังจากที่ผู้บริโภคบริโภคเครื่องดื่มเสร็จแล้ว ผู้บริโภคจะนำภาชนะที่ใช้แล้วมาคืนให้
ร้านค้าปลีก (มักจะใช้เครื่องจำหน่ายกลับอัตโนมัติ หรือที่ร้าน)
4. ร้านค้าปลีกส่งภาชนะไปยัง CDMO:
o ร้านค้าปลีกเก็บภาชนะที่คืนแล้วและส่งไปยัง Central Deposit Management
Organization (CDMO) ขั้นตอนนี้ช่วยให้มั่นใจว่า ภาชนะจะถูกจัดการอย่างถูกต้อง
เพื่อการนำกลับมาใช้ใหม่หรือการรีไซเคิล
5. CDMO ประมวลผลภาชนะ:
o CDMO จะดูแลการคืนค่ามัดจำ ตรวจสอบให้มั่นใจว่าภาชนะได้รับการรีไซเคิลหรือใช้
งานใหม่อย่างถูกต้อง และดำเนินการตามข้อกำหนดทางกฎหมายเกี่ยวกับการรีไซเคิล
6. CDMO คืนค่ามัดจำให้ร้านค้าปลีก:
o หลังจากที่ภาชนะถูกประมวลผลแล้ว CDMO จะคืนค่ามัดจำให้กับร้านค้าปลีกใน
จำนวนที่ร้านค้าปลีกได้คืนให้กับผู้บริโภค
เอกสารอ้างอิง
Container Recycling Institute. (2019). State of the Bottle Bill Movement.
Link. https://www.container-recycling.org/
European Commission. (2020).A New Circular Economy Action Plan for a Cleaner and More
Competitive Europe. Link: https://environment.ec.europa.eu/strategy/circular-economy-action-
plan_en