аза данных (БД) – это структурированный электронный сбор данных, упорядоченный так, чтобы его можно было легко хранить, извлекать и обрабатывать с помощью Системы Управления Базами Данных (СУБД). БД
abaxromb
7 views
9 slides
Sep 23, 2025
Slide 1 of 9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
About This Presentation
аза данных (БД) – это структурированный электронный сбор данных, упорядоченный так, чтобы его можно было легко хранить, извлекать и обрабатывать с помощью Системы �...
аза данных (БД) – это структурированный электронный сбор данных, упорядоченный так, чтобы его можно было легко хранить, извлекать и обрабатывать с помощью Системы Управления Базами Данных (СУБД). БД
Size: 1.27 MB
Language: none
Added: Sep 23, 2025
Slides: 9 pages
Slide Content
Ma‘lumotlar bazasi va dasturiy ilovalarni boshqarish
Maʼlumotlar bazasi Maʼlumotlar bazasi — markazlashtirilgan maʼlumotlar ombori . Maʼlumotlarni oʻqish , saqlash , qayta ishlash va qidirish uchun moʻljallangan . Informatsion texnologiyalarning rivojlanishi va axborot oqimlarining tobora ortib borishi , ma’lumotlarning tez o‘zgarishi kabi holatlar insoniyatni bu ma’lumotlarni o‘z vaqtida qayta ishlash choralarining yangi usullarini qidirib topishga undamoqda . Ma’lumotlarni saqlash , uzatish va qayta ishlash uchun MBni yaratish , so‘ngra undan keng foydalanish bugungi kunda dolzarb bo‘lib qolmokda . Moliya , ishlab chiqarish , savdo-sotiq va boshqa korxonalar ishlarini ma’lumotlar bazasisiz tasavvur qilib bo‘lmaydi . Ma’lumotlar bazasi - axborot tmzimlarining eng asosiy tarkibiy qismi bo‘lib hisoblanadi . Ma’lumotlar bazasidan foydalanish uchun foydalanuvchi ishini engillashtirish maqsadida ma’lumotlar bazasini boshqarish trizimlari yaratilgan . Bu tizimlar ma’lumotlar bazasini amaliy dasturlardan ajratadi . Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) - bu dasturiy va apparat vositalarining murakkab majmuasi bo‘lib , ular yordamida foydalanuvchi ma’lumotlar bazasini yaratish va shu bazadagi ma’lumotlar ustida ish yuritishi mumkin . Juda ko‘p turdagi MBBT mavjud . Ular o‘z maxsus dasturlash tillariga ham ega bo‘lib , bu tillarga SUBD buyruqli dasturlash tillari deyiladi . MBBTga Oracle, Clipper, Paradox, FoxPro, Access va boshqalarni misol keltirish mumkin .
1 2 3 4 5 6 Ma'lumotlar bazasi administratori (MBA) yoki Database Administrator (DBA) - ma'lumotlar bazasiga qo'yiladigan talablarni ishlab chiqish , uni loyihalashtirish , amalga oshirish , samarali foydalanish va saqlash , shu jumladan ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilari qaydlarini boshqarish va ruxsatsiz kirishdan himoya qilish uchun mas'ul shaxsdir . MBA ning yanada muhim vazifasidan biri bu - ma'lumotlar bazasining yaxlitligini ta'minlashdir . Ma'lumotlar bazasini loyihalash Ma'lumotlar bazasi unimdorligini optimallashtirish Ma'lumotlar bazasini himoya qilish Ma'lumotlar bazasini zaxiralash va tiklash Ma'lumotlar bazalarining yaxlitligini ta'minlash Ma'lumotlar bazasiga ruxsatni ta'minlash
Ma'lumotlar bazasi administratori (MBA) 1 3 2 4 2 1 3 4 Ma'lumotlar bazasi fayllarining tarkibi va tuzilishini va ular o'rtasidagi munosabatlarni aniqlash , ma'lumotlarga kirishni soddalashtirish usullari va usullarini tanlash . ma'lumotlar bazasini ishdan chiqqanidan keyin tiklash uchun qo'shimcha dasturiy va texnologik jarayonlarni ishlab chiqish . Ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilarining so'rovlarini tahlil qilish , shu jumladan so'rovlar mohiyati , ularni bajarish vaqti bo'yicha , talab qilinadigan chiqish hujjatlari bo'yicha statistik ma'lumotlarni to'plash . Yaxlitlik cheklovlarini aniqlash , ma'lumotlarning maqomini ( kirish , maxfiylik ) aniqlash , foydalanuvchilarning ehtiyojlarini aniqlash
Ma‘lumotlar bazasi menejerlari Microsoft SQLServer MySQL Oracle PostgreSQL DB2 Mariya DB
Ma‘lumotlar bazasi va dasturiy ilovalarni boshqarish bo’limi foydalanuvchilarga ma'lumotlarga o’zgartirish kiritish va ma’lumotlardan foydalanish uchun o'z vositalari yoki qoshimcha ilovalar orqali kirishi mumkin . SQL (Structured Query Language) ko'pincha ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarga kirish va manipulyatsiya qilish uchun standart til sifatida ishlatiladi . MB va DIB bo’limi Oracle ma'lumotlar bazasidan foydalanadi .
Ma‘lumotlar bazasi va dasturiy ilovalarni boshqarish Relyatsion ma'lumotlar omborini boshqarish tizimi . Bepul , ochiq kodli dasturiy ta'minot dasturidir Ma'lumotlar Bazasini Boshqarish Tizimi MSSQL I SQL ma'lumotlar bazasi yozuvlarini kiritish , qidirish , yangilash va o'chirish uchun ishlatilishi mumkin MSSQL PostgreSQL Oracle Glassfish MB va DIB bo’limi to’gridan to’gri ma’lumotlar bazasi , dastur ilovalari orqali ish faoliyani olib boradi .
Ma‘lumotlar bazasi va dasturiy ilovalarni boshqarish Glashfish Venus is terribly hot Payara Saturn has several rings apachi Weblogic MB va DIB bo’limi ma’lumotlar bazasi serverlariga quyidagi web serverlar orqali boshqariladi va yuzaga kelgan muammolarni bartaraf etishda qo’llaniladi . O’zgartirish , sozlash ishlari web serverlar orqali bajariladi
Ma'lumotlar bazasi yaratilishi va u bilan davomida ma'lumotlar hajmi vaqt o'tishi bilan ortadi va buning natijasida ba'zi muammolar paydo bo'ladi : Mavjud disk maydonini qisqarishi , so'rovlarni bajarishdagi qiyinchiliklar , m a'lumotlarning mavjudligiga ta'sir qiluvchi ilovadagi xatolar , ma'lumotlar bazasi va ma'lumotlarni yo'qotish bilan bog'liq muammolar . Yuqorida aytib o'tilgan muammolarga asoslanib , bunday kamchiliklarni bartaraf etish uchun ma'lumotlar bazalarini va / yoki dasturiy ilovalarni takomillashtirish zarurati tug'iladi . MB va DIB bo’limi asosiy vazifalaridan biri bu maummoni bartaraf etish va yuzaga keladigan nosozlikni oldini olishdan iborat . Serverlardan birida qisman yoki mutlaq nosozlik yuz berganda birlamchi server va ikkilamchi serverga ega bo'lgan tizimdan iborat . Agar asosiy server ishlamay qolsa , ikkilamchi serverlar asosiy o'rinni egallaydi va boshqaruv rolini o'z zimmasiga oladi . Ma'lumotlar tranzaksiya jurnali fayllari orqali ko'chiriladi . Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan to'xtashlarning ta'sirini kamaytiradi , Bu ilova uchun shaffof , shuning uchun ilovani o'zgartirishga hojat yo'q . Osonlik bilan boshqarilishi va sozlanishi , Ish yuklarining avtomatik balansi .