មេរៀនទី១_ប្រព័ន្ធអប់រំនៅកteaching.pdfម្ពុជា.pdf

teaching.pdf

1. 1
មេម ៀនទី១ ប្រព័នធអរ់ ំមៅកេព
ុ
ជា

2. 2
I- វត្ថ
ុ
រំណង
ក្រោយពីបញ្ចប់ក្េក្រៀនគរុសិស្សនឹង ៖
– រាប់ានពីរបព័នធអប់រំក្ៅកេពុជា
– កំណត់ានពីរបព័នធអប់រំ និងក្ោលក្ៅអប់រំជាតិ
– ចូលរួេអនុវតតឱ្យានសក្រេចនូវក្ោលក្ៅអប់រំជាតិ ។
II- មេចកតីម្តើេ
របព័នធអប់រំក្ៅកេពុជា មានទិសក្ៅកសាងេនុស្សក្ពញក្លញ ឱ្យមានោរលូតលាស់រីកចក្រេើនរគប់ផ្នែករបកប
ក្ោយតុល្យភាពរពេៗោន្រវាងរាជាញ្សាម្រតី សក្ញ្ចតនា និងរូបរាងោយ ។ ក្ ើេ្បីសក្រេចទិសក្ៅក្នេះ សាលាក្រៀនរតូវ
បំក្ពញភារកិចចបណ្តេះបណ្ត្លពលរ ឋរគប់រូប ឱ្យមានោរទុកចិតតក្លើខ្លួនឯង មានចំក្ណេះ ឹង បំណិន សីលធេ៌ សាេគគី
ភាព និងឯកភាពជាតិ េនសិោរក្សែហាជាតិ ក្ោរពច្ាប់ ក្ោរពសិទធិេនុស្ស ក្ចេះរួេរស់ជាេួយោន្ ក្ោយរក្ាតម្េល វប្ប
ធេ៌ មានសាម្រតីទទួលខ្ុសរតូវ និងសេតថភាពកសាងសុខ្ុមាលភាពរគួសារ និងសងគេ ។ ោរអប់រំរតូវខ្ិតខ្ំក្ធវើឱ្យ ក្្លើយ
តបនឹងទិសក្ៅ ខាងក្លើកែុងោរបណ្តេះ បណ្ត្លចំក្ណេះ ឹង បំណិន និងឥរិយាបថ ក្ោយអនុវតតោរងារជាក់ផ្សតង និង
សកេមភាពមានរបក្យាជន៍ ល់សងគេ និងសិស្ានុសិស្សរសបតាេវ័យសិក្ា។ ក្ ើេ្បីឱ្យោរអប់រំសក្រេចានក្ជាគជ័យ
ពិក្សសោរកសាងធនធានេនុស្សេួយក្ពញក្លញ ក្យើងរតូវយកចិតតទុកោក់ក្លើោរអប់រំចាប់ពីកុមារេក្តតយ្យសិក្ាក្ៅ
។
III- ខ្លឹេសា
របព័នធអប់រំក្ៅកេពុជារួេមានោរអប់រំសាធារណៈ និងោរអប់រំឯកជន ។ របព័នធអប់រំក្ពញក្លញ និងឯកភាព
ផ្ លរួេមានោរអប់រំកែុងរបព័នធ ោរអប់រំក្រៅរបព័នធ និងោរអប់រំេិននលូវោរ ។
១. របព័នធអប់រំក្ៅកេពុជា
ោរកសាងក្ ើងវិញរបព័នធអប់រំជាតិកេពុជាានចាប់ក្នតើេកែុងឆន្ំ១៩៧៩ ក្រោយពីមានោរអនតរាយក្សទើរផ្តទំង
រសុងកែុងរបប ឹកនាំរបស់រោឋ្ភិាលកេពុជារបជាធិបក្តយ្យ ។ ឆន្ំ១៩៨០ ក្ ើេ្បីក្្លើយតបក្ៅនឹងតរេូវោរក្រៀនសូរតរបស់
កូនក្ៅរបជារាស្តសត កេមវិធីសិក្ាតាេរបព័នធអប់រំ១០ឆន្ំ ក្ោលគឺ ៤ + ៣ + ៣ កែុងក្នាេះ ៖
- បឋេសិក្ា៤ឆន្ំ (សាលាករេិតសិក្ាទី១)
- េធ្យេសិក្ាបឋេភូេិ៣ឆន្ំ (សាលាករេិតសិក្ាទី២)
- េធ្យេសិក្ាទុតិយភូេិ៣ឆន្ំ (សាលាករេិតសិក្ាទី៣)
រតូវានអនុវតតក្ៅទូទំងរបក្ទស។
ទនទឹេក្នាេះ វិស័យអប់រំក៏ក្ចេះផ្តរបឈេេុខ្នឹងបញ្ហ្ជាក្រចើន រួេទំងកងវេះខាតខាងធនធានេនុស្ស សមាភ្រៈ និង
ថវិោ ។ អារស័យក្ោយោររីកចក្រេើនម្នក្ស ឋកិចចសងគេ និងោរវិវតតម្នបក្ចចកក្ទសកែុងឆន្ំ១៩៨៦ កេមវិធីសិក្ាតាេ
របព័នធអប់រំ ១០ឆន្ំ រតូវានជំនួសក្ោយកេមវិធីសិក្ាតាេរបព័នធអប់រំ ១១ឆន្ំ ក្ោលគឺ ៥ + ៣ + ៣ កែុងក្នាេះ៖
- បឋេសិក្ា៥ឆន្ំ
- េធ្យេសិក្ាបឋេភូេិ៣ឆន្ំ
- េធ្យេសិក្ាទុតិយភូេិ៣ឆន្ំ

3. 3
រតូវានអនុវតតតាេរកឹត្យច្ាប់សតីពី របព័នធអប់រំចំក្ណេះទូក្ៅរបស់រកុេរបឹក្ារ ឋេស្តនតីម្នសាធារណៈរ ឋរបជា មា
និតកេពុជាក្លខ្ ៣០ រកច ចុេះម្ថៃទី២០ ផ្ខ្វិចឆិោ ឆន្ំ១៩៨៦។
បនាទ្ប់ពីរពឹតតិោរណ៍នក្យាាយក្ៅចុងទស្សវត្សឆន្ំ៨០ និងក្ ើេទស្សវត្សឆន្ំ៩០ ានក្ធវើឱ្យរោឋ្ភិាល អាច
អភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងជាេួយអងគោរអនតរជាតិ និងអងគោរក្រៅរោឋ្ភិាល ក្ ើេ្បីឱ្យជួយកសាងរបព័នធអប់រំជាតិក្ពញក្លញ
រសបតាេោរអភិវឌ្ឍសងគេក្ស ឋកិចចរបស់របក្ទសជាតិ និងោររីកចក្រេើនម្នវិទ្ាសាស្តសតបក្ចចកក្ទស។
ឆន្ំ១៩៩៦ កេមវិធីសិក្ាតាេរបព័នធអប់រំ១១ឆន្ំ រតូវានជំនួសក្ោយកេមវិធីសិក្ាតាេរបព័នធអប់រំ១២ឆន្ំវិញ
ក្ោលគឺ ៦ + ៣ + ៣ កែុងក្នាេះ៖
- បឋេសិក្ា ៦ឆន្ំ
- េធ្យេសិក្ាបឋេភូេិ ៣ឆន្ំ
- េធ្យេសិក្ាទុតិយភូេិ ៣ឆន្ំ
២. មូលហេតុនៃកំណែទម្មង់កមមវិធីសិកសា
ោរក្ធវើកំផ្ណទរេង់កេមវិធីសិក្ា ជាោរធេមតារបស់របក្ទសនានាក្លើសកលក្លាក ផ្ លក្គក្ធវើោរផ្កលេអ យា ្ង
យូរណ្ស់រយៈក្ពល១០ឆន្ំេតង។ ចំផ្ណកឯរបក្ទសកេពុជាក្យើង ក្ោយេូលក្េតុសស្តងារ្េ និងកងវេះខាត ថវិោ ក្យើងក្ធវើ
ោរផ្កលេអេិនានទន់ក្ពលក្វលា ក្រោេះក្ៅក្ពលផ្កលេអកេមវិធីសិក្ាេតងៗ ក្យើងរតូវបតូរក្សៀវក្ៅសិក្ាទំង រសុងផ្ រ។
ផ្តក្ទេះជាយា ្ងណ្ ោរវិវតតម្នរពឹតតិោរណ៍នក្យាាយ ក្ស ឋកិចច និងសងគេ តរេូវឱ្យរកសួងអប់រំ យុវជន និង
កីឡា ក្ធវើកំផ្ណទរេង់របព័នធអប់រំ និងកេមវិធីសិក្ាជាចាំាច់ ក្រោេះ៖
ក. ហដ្ើមសបីឱសយម្សបៃឹងរដ្ឋធមមៃុញ្ញនៃម្រះរាជាណាចម្កកមពុជាម្តង់មាម្ា ៦៥, ៦៦, ៦៧ ៃិង៦៨ ណដ្លណចងថា ៖
មាម្ា៦៥៖ រ ឋរតូវោរោរ និងក្លើកសទួយសិទធិរបស់របជាពលរ ឋកែុងោរទទួលោរអប់រំរបកបក្ោយគុណភាព
ក្ៅរគប់ករេិត និងរតូវចាត់វិធានោររគប់ផ្បបយា ្ងជាជំហានៗ ក្ ើេ្បីឱ្យោរអប់រំក្នេះានក្ៅ ល់របជាពលរ ឋរគប់រូប ។
រ ឋយកចិតតទុកោក់ ល់វិស័យអប់រំោយ និងកីឡា ផ្ លជាសុខ្ុមាលភាពរបស់របជាពលរ ឋផ្ខ្មររគប់រូប។
មាម្ា៦៦៖ រ ឋកសាងរបព័នធអប់រំេួយក្ពញក្លញ និងឯកភាពក្ៅទូទំងរបក្ទសផ្ លធានាឱ្យាននូវក្ោល
ោរណ៍ ក្សរីភាពខាងសិក្ាធិោរ និងក្ោលោរណ៍សេភាពកែុងោរអប់រំ ក្ ើេ្បីឱ្យរបជាពលរ ឋរគប់រូបមានភ័ពវសំណ្ង
រគប់រោន់ក្សមើោន្កែុងោរកសាងជីវិត។
មាម្ា៦៧៖ រ ឋអនុវតតកេមវិធីសិក្ានិងក្ោលោរណ៍គរុក្ោសល្យទំក្នើបរាប់បញ្ចូលទំងបក្ចចកវិទ្ា និងភាសា
បរក្ទស ។ រ ឋរគប់រគងរគឹេះសាថ្នសិក្ានិងថ្ន្ក់សិក្ាសាធារណៈ និងឯកជនក្ៅរគប់ភូេិសិក្ា។
មាម្ា៦៨៖ រ ឋនតល់កិចចោរអប់រំផ្នែកបឋេសិក្ា និងេធ្យេសិក្ាក្ៅសាលាក្រៀនសាធារណៈសរមាប់របជា
ពលរ ឋរគប់រូបក្ោយឥតបង់ម្ថល។ របជាពលរ ឋរតូវានទទួលោរអប់រំយា ្ងតិចរាំបួនឆន្ំ។ រ ឋជួយន្សពវន្ាយ និង
ក្លើកតក្េកើងសាលាាលី និងពុទធិកសិក្ា ។
ខ. ហដ្ើមសបីឱសយសមម្សបៃឹងយុទធសាស្តសរទំងបួៃនៃម្កសួងអប់រំ យុវជៃ ៃិងកីឡា៖
1. សកលកេមចំក្ណេះទូក្ៅ៩ឆន្ំ និងោរបងកលកខណៈងាយរសួលសរមាបអកខរកេម វិជាជ្ជីវៈន្ារភាជ្ប់ ក្ៅនឹង
ជីវភាពជាក់ផ្សតង ចំក្ោេះពលរ ឋទំងឡាយផ្ លោម្នលទធភាព ចូលក្រៀនកែុសាលាក្រៀន ចំក្ណេះទូក្ៅ ។

4. 4
2. ទំក្នើបកេម ផ្កលេអគុណភាពម្នរបព័នធអប់រំទំងេូល ក្ោយក្ធវើកំផ្ណទរេង់ឱ្យមានរបសិទធភាព ក្ ើេ្បីក្្លើយ
តបឱ្យានរតឹេរតូវក្ៅនឹងតរេូវោរម្នសងគេកិចច និងក្ស ឋកិចចរបស់របក្ទសជាតិកែុងក្ពលបចចុប្បនែោល។
3. ោរន្ារភាជ្ប់ោរងារបណ្តេះបណ្ត្ល ក្ៅនឹងទីន្ារពលកេមកែុងក្ោលបំណងក្លើកកេពស់សេតថភាពរបស់
យុវជនឱ្យយកចំក្ណេះ ឹង និងបំណិនរបស់ខ្លួនក្ៅក្របើរាស់កែុងជីវភាពជាក់ផ្សតងកែុងសងគេ ក្ ើេ្បីបុពវ
ក្េតុោរោរ និងកសាងមាតុភូេិរបស់ខ្លួន។
4. ោរសាត្រ និងអភិវឌ្ឍន៍ោរងារយុវជន និងកីឡា។
៣. មូលដ្ឋសៃនៃការអភិវឌសឍកមមវិធីសិកសា
កេមវិធីសិក្ាគឺេិនផ្េនមានរតឹេផ្តេុខ្វិជាជ្ និងចំណងក្ជើងក្េក្រៀនតាេេុខ្វិជាជ្នីេួយៗក្នាេះក្ ើយ។ ក្ ើេ្បី
អភិវឌ្ឍកេមវិធីសិក្ាេួយឱ្យមានលកខណៈក្ពញក្លញ និងរបកបក្ោយរបសិទធភាព រតូវឈរក្លើេូលោឋ្ន ូចខាងក្រោេ៖
ក. រដ្ឋធមមៃុញ្ញនៃម្រះរាជាណាចម្កកមពុជាម្តង់ជំរូកទី៦ អំរីអប់រំ វបសបធម៌ ៃិងសងគមកិចច(មាម្ា ៦៥, ៦៦,
៦៧ ៃិង៦៨)
ខ. ហោលហៅអភិវឌសឍជាតិ
ោរកសាងរបក្ទសជាតិឱ្យក្ៅជាសងគេេួយផ្ ល៖
- មានឯកភាពជាតិ ក្ ើេ្បីសុខ្សុវតថិភាពរបស់របជារាស្តសត
– មានតុល្យភាព និងសថិរភាពក្ស ឋកិចចក្សរីរបកបក្ោយយុតតិធេ៌
– មានលទធិរបជាធិបក្តយ្យ ក្ោរពសិទធិេនុស្ស ក្ោរពលទធិរបជាធិបក្តយ្យក្សរីពេុបក្ស
– មានតមាល្ភាពមាច្ស់ោរផ្នែកក្ស ឋកិចច ក្ ើេ្បីបំាត់ភាពរកីរករបស់របជារាស្តសតកែុងោររស់ក្ៅ
ក្នតើេក្ចញពីក្នេះរតូវយកចិតតទុកោក់ក្លើ៖
• ោរកសាងធនធានេនុស្សរបកបក្ោយគុណភាព តាេរយៈោរពរងឹងវិស័យអប់រំ និងបណ្តេះបណ្ត្ល
• ោរបំាត់អំក្ពើេិនក្ោរពច្ាប់ អំក្ពើេិង្ា និង ធានាឱ្យានោរ ក្ោរពសិទធិេនុស្ស
• ោរបក្ងកើនោរអប់រំសីលធេ៌រតឹេរតូវ ក្ោយឈរក្លើក្ោលោរណ៍បណ្តេះវប្បធេ៌សនតិភាពបណ្តេះសាម្រតី
ោរោរអរិយធេ៌ជាតិ។
• ោរអប់រំរបជាជនឱ្យមានភាពមាច្ស់ោររកែុងោររស់ក្ៅ កែុងជីវភាពសាេញ្ញ និងទំក្នើប
• ោរលុបបំាត់អតតទតថនិយេកែុងគំនិតរបជារាស្តសតទូក្ៅ ក្ោយផ្នអកក្លើេូលោឋ្នម្នោរក្យាគយល់ និង
កិចចសេរបតិបតតិោររឹងមាំ។
ក្ោយផ្ ក ោរអប់រំក្ៅេក្តតយ្យសិក្ាមាន៣ ករេិតគឺ ៖
- ថ្ន្ក់ករេិតទប កុមារអាយុ៣ឆន្ំ
- ថ្ន្ក់ករេិតេធ្យេ កុមារអាយុ៤ឆន្ំ
- ថ្ន្ក់ករេិតខ្ពស់ កុមារអាយុ៥ឆន្ំ
ោរអប់រំេក្តតយ្យសិក្ារតូវចាប់អនុវតតេុនបឋេសិក្ា ក្ ើេ្បីក្រតៀេលកខណៈម្នរបព័នធអប់រំតាេក្ោលបំណងម្ន
ោរអប់រំក្ៅេក្តតយ្យសិក្ា គឺរតូវយកចិតតទុកោក់ ល់កុមារ ក្ោយធានាឱ្យក្គអាចក្របើរាស់ាននូវចំក្ណេះ ឹងេូលោឋ្ន
(ោរសាត្ប់ ោរអាន ោរនិយាយ ោរសរក្សរ និងនពវនត) មានសុខ្ភាពលអ ក្ចេះក្ោេះរសាយបញ្ហ្ចំក្ោេះេុខ្ចូលចិតតក្រៀន

5. 5
សូរត និងក្ធវើពលកេម ក្ ើេ្បីឱ្យោល្យជាេនុស្សមានរបក្យាជន៍សរមាប់សេគេន៍ អាចទទួលោរអប់រំចំក្ោេះេុខ្របរងា
យៗ និងមានសោត្នុពលអាចបនតោរ សិក្ាក្ៅបឋេសិក្ា និងថ្ន្ក់ក្លើបនាទ្ប់ក្ទៀតានទទួលនលលអ។
ោរអភិវឌ្ឍោរអប់រំេក្តតយ្យសិក្ាជា ំបូង គឺក្្លើយតបក្ៅនឹងបញ្ហ្សងគេ ោរោំោរ និងអភិវឌ្ឍន៍កុមារតូច។
ហោលបំែងទី១ : ទទួល ៃិងអប់រំ
បនតិចេតងៗសកេមភាពទំងពីរក្នេះនឹងឃ្ល្តក្ចញពីោន្(ក្ ើរេិនរសបោន្) ក្ៅក្ពលផ្ លនលរបក្យាជន៍របេូល
នតុំ ក្លើោររពួយារេភពីផ្នែកអប់រំ និងក្ៅក្ពលផ្ លនលរបក្យាជន៍ក្ធវើឱ្យខ្ូចក្សវាម្នោរផ្ថទំ ។ ូចក្នេះក្ពលក្វលា
សរមាប់ ក្សវាកេមរបស់ក្លាករគូ អែករគូេក្តតយ្យក្កើតមានក្ ើងសរមាប់ផ្ញកេុខ្ងារពីរក្ចញពីោន្។ េុខ្ងារទទួលគឺទុក
ជូនរកុេ ទទួលបនទុកេជ្ឈេណឌល ផ្ លអាចក្្លើយតបនឹងតរេូវោរផ្ថទំកុមាររបស់មាតាបិតាផ្ លោត់មានោរងារក្ធវើ
ក្ោយ កសាងនូវកផ្នលងសរមាប់ផ្ថទំកុមារតូចក្ៅកែុងនិងក្រោយក្ពលសិក្ា។
ហោលបំែងទី២ : ជាមុខងារសងគម ោរអប់រំេក្តតយ្យសិក្ាអភិវឌ្ឍេិនឈប់ឈរនិងក្ធវើឱ្យគក្រមាង
អភិវឌ្ឍអប់រំមានភាពរតឹេរតូវ ។ ោរអប់រំកុមារតូច គឺមានផ្តេួយគត់នាំយកេកនតល់ ល់បអូនៗនូវេូលោឋ្នសិក្ាសំក្ៅ
ក្ធវើឱ្យមានភាពងាយរសួលអភិវឌ្ឍក្ៅេុខ្នូវោរសិក្ាករេិតបឋេសិក្ាតរេូវោររបស់កុមាររតូវោក់ក្ៅខាងេុខ្ជានិចច
។ ោក្យ “ ហសចករីថានសក់ថ្នម ” គឺជាផ្នែកេួយម្នកេមវិធីេក្តតយ្យសិក្ា “ ហសចករីម្សឡាញ់ ” គឺក្ោរពបុគគល(កុមារ
តូច) និងសរមាប់ក្ធវើជាកតាត្ជំរុញសកេមភាពអប់រំកុមារតូច ។
ហោលបំែងទី៣ ៖ ហធវើឱសយកុមារហចះសិកសា ៃិងហចះហធវើកិចចការ
ោរអប់រំេក្តតយ្យសិក្ាមានតួនាទី និងក្បសកកេមអនុវតតសកេមភាពខ្ុសៗោន្ ូចជាសកេមភាព អប់រំោយ ោរ
រារស័យទក់ទង ោររសាយបញ្ជ្ក់តាេោក្យសំ ី ោរសរក្សរ ោរអភិវឌ្ឍផ្នែកសិល្បៈ ក្សាភ័ណ វិទ្ាសាស្តសត និង
បក្ចចកក្ទស ។ ជារួេោរអប់រំេក្តតយ្យសិក្ាគឺនតល់ ល់កុមារក្រោេវ័យ សិក្ានូវោរផ្ថទំផ្ លទេទរោរអភិវឌ្ឍរាង
ោយ បញ្ញ្ អារេមណ៍ សីលធេ៌ និងទំនាក់ទំនងសងគេ។ ទិសក្ៅអប់រំេក្តតយ្យសិក្ា គឺសំក្ៅអប់រំ និងក្រៀបចំកុមារតូច
ក្រតៀេចូលសិក្ាក្ៅករេិតបឋេសិក្ា កុមាររតូវានទទួលោរយកចិតតទុកោក់ក្ៅកែុងសកលក្លាក ។សាលាេក្តតយ្យ
សិក្ារតូវនតល់ឱ្យកុមារ នូវអវីៗ ផ្ លមានក្ៅកែុងក្ោលក្ៅេក្តតយ្យសិក្ា ក្ ើេ្បីក្្លើយតបក្ៅនឹងតរេូវោរនលូវចិតត សងគេ
នឹងបញ្ញ្របស់កុមារ ។ ូចក្នេះគប្បីយកចិតតទុកោក់៖
– បណ្តេះបុគគលិកលកខណៈលអៗ ល់កុមារ ូចជា ក្ចេះជរមាបសួរ អរគុណ ឹងគុណ សុំក្ទស
– ក្ធវើឱ្យកុមារោល្យជាេនុស្សក្ពញក្លញងាយអប់រំក្ៅអនាគត(មានចំក្ណេះ ឹង បំណិន និងឥរិយាបថលអ)។
– នតល់សញ្ញ្ណសិក្ា ំបូង ល់កុមារផ្ លជាេូលោឋ្នរគឹេះ ក្ ើេ្បីក្ៅក្រៀនថ្ន្ក់ទី១ និងថ្ន្ក់ក្លើបនាទ្ប់ក្ទៀត។
– នតល់នូវសេតថភាពងាយៗក្ ើេ្បីឱ្យកុមាររបកបក្ោយសុខ្ភាព និងសុវតថិភាពអាចសក្រេចលទធនលសិក្ាាន
ក្ជាគជ័យ ។
– អប់រំកុមារឱ្យមានវិន័យលអ ទន់ភលន់ រស់រាយ ោល្ហានកែុងោរនិយាយសតីច្ាស់លាស់ និងក្ធវើសកេមភាពក្ន្សងៗ។
– អប់រំកុមារឱ្យមានគំនិតភលឺសាវ្ងមានេនសិោរយល់ ឹងពីខ្លួនឯង មានសក្ញ្ចតនាបុគគលក្ ើេ្បីសេូេភាព ។
– អប់រំកុមារឱ្យក្ចេះទទួលយកចំក្ណេះ ឹងថមី ឈ្ល្សម្វ ចង់ក្ចេះ ចង់ ឹងនិយាយច្ាស់លាស់ក្ក្ាេះក្ាយ សលូតបូត
សុភាពរាបសារ ក្ចេះក្ធវើសកេមភាពេូលោឋ្នចំក្ណេះ ឹងសរមាប់ឈ្នក្ៅសាលាក្រៀនបឋេសិក្ា។

6. 6
ក្ ើេ្បីឱ្យរបព័នធអប់រំក្ៅកេពុជាសក្រេចាននូវគុណភាព និងរបសិទធភាព ក្យើងរតូវក្ោរពតាេក្ោលក្ៅសំខាន់ៗ
ូចខាងក្រោេ៖
ក. ហោលហៅអភិវឌសឍៃ៍ជាតិ
របក្ទសជាតិមានោរអភិវឌ្ឍក្លើរគប់វិស័យទំងនក្យាាយសងគេ ក្ស ឋកិចច ក្លើកតក្េកើងសិទធិេនុស្ស លទធិរបជា
ធិបក្តយ្យក្សរីពេុបក្ស ក្លើកទឹកចិតតក្សរីនីយកេមក្ស ឋកិចច ចូលរួេយា ្ងសកេមកែុងោររបកួតរបផ្ជងទីន្ារអនតរជាតិ និង
ក្លើកកេពស់អរិយធេ៌ជាតិ ។
ខ- ហោលហៅអប់រំជាតិ
ោរអប់រំក្ៅរបក្ទសកេពុជាមានក្ោលក្ៅ កសាងេនុស្សក្ពញក្លញរីកចក្រេើនលូតលាស់រគប់ផ្នែក រពេៗោន្
ក្ោយមានតុល្យភាពរវាង រាជាញ្ សាម្រតី សក្ញ្ចតនា និងរូបោយ។ ក្ោលក្ៅក្នេះធានាកសាងពលរ ឋម្ថលថែូរ៖
– មានចំក្ណេះ ឹង បំណិន និងឥរិយាបថចាំាច់ ក្ ើេ្បីក្លើកសទួយោរផ្ថរក្ាសុខ្ភាព ផ្នែកនលូវោយ រាជាញ្
សាម្រតីរបស់ខ្លួន ក្េើយចូលរួេចំផ្ណកកែុងោរក្លើកសទួយោរផ្ថរក្ាសុខ្ភាពរកុេរគួសារ និងសងគេឱ្យ
ោន់ផ្តរបក្សើរក្ ើង។
– មានបណិនកែុងោរបក្រេើោរងារ យល់ ឹង និងមានឥរិយាបថវិជជមានចំក្ោេះោរងារ និងមានសេតថភាពក្ធវើ
ោរងារជាេួយអែក ម្ទរបកបក្ោយរបសិទធភាព និងភាពសុខ្ ុេ។
– មានសេតថភាពកែុងោរពិចារណ្ ថលឹងផ្ថលង មានសាម្រតីទទួលខ្ុសរតូវ មានសីលធេ៌ ក្ចេះផ្បងផ្ចក វិភាគ
ក្ោេះរសាយ បញ្ហ្រគួសារ និងសងគេ។
– មានសេតថភាពរគប់រគង មានទំនួលខ្ុសរតូវក្លើសកេមភាព ក្សចកតីសក្រេចរបស់ខ្លួន និងមានជំក្នឿជាក់
ក្លើខ្លួនឯង។
– ផ្សវងយល់ និងឱ្យតម្េល ល់អែក ម្ទ ល់អរិយធេ៌ វប្បធេ៌ក្ន្សងៗ របវតតិសាស្តសតនានាផ្ លអាចឈ្នក្ៅ
រកោរកសាងសាម្រតីសាធារណៈកែុងន័យក្ោរពសិទធិអែក ម្ទ និងមានសេធេ៌។
– មានោរក្ោតសរក្សើរ និងឱ្យតម្េលសារៈសំខាន់ម្នគំនិត វិទ្ាសាស្តសត បក្ចចកក្ទស ោរបក្ងកើតថមី និងគំនិតម្ចែ
របឌិត។
– ជាពលរ ឋសកេម មានគំនិតយល់ ឹងក្រៅរជេះអំពីោរវិវតតម្នសងគេ របព័នធរគប់រគង ច្ាប់ទមាល្ប់របស់
របក្ទស កេពុជា ក្ចេះរក្ា និងក្លើកសទួយតម្េលជាតិ មានសាម្រតីរសឡាញ់ជាតិ សាសនា រពេះេហាក្សរត។
– យល់ ឹងសារៈសំខាន់និងក្ចេះោរោរផ្ថរក្ាបរិសាថ្នធេមជាតិ សងគេ និងវប្បធេ៌។
– កែុងន័យក្នេះ ោរអប់រំកេពុជារតូវធានាបណ្តេះបណ្ត្លពលកររគប់ជំនាញ ករេិតបឋេ េធ្យេនិងឧតតេ ក្ ើេ្បី
បំក្ពញតរេូវោរសងគេជាតិ ក្េើយក៏រតូវធានាកសាងជួរបញ្ញ្វ័នតជំនាញៗកែុងោររគប់រគង ឹកនាំ កែុងោរ
រសាវរជាវវិទ្ាសាស្តសតសរមាប់អភិវឌ្ឍរពេះរាជាណ្ចរកកេពុជា រសបតាេយុទធសាស្តសតចតុក្ោណរបស់រាជរ
ោឋ្ភិាល។
គ- ហោលហៅអប់រំចំហែះទូហៅ
ោរអប់រំចំក្ណេះទូក្ៅរទរទង់ក្ោលក្ៅអប់រំជាតិ កែុងោរបណ្តេះបណ្ត្លចំក្ណេះ ឹង បំណិន តម្េលបុគគលិកលកខ
ណៈ ពិក្សាធន៍ោរងារ ពិក្សាធន៍ជីវិត ក្ោលគឺក្ធវើយា ្ងណ្ឱ្យក្គមានេូលោឋ្នចូលរួេយា ្ងសកេមកែុងោរអភិវឌ្ឍ សងគេ

7. 7
ជាតិ និងសងគេសកល។ កែុងន័យក្នេះ ោរអប់រំចំក្ណេះទូក្ៅមានក្ោលក្ៅអប់រំសិស្សឱ្យោល្យជាពលរ ឋម្ថលថែូរ ពលករលអ
គឺ ជាេនុស្ស៖
1. មានចំក្ណេះ ឹងផ្នែកភាសាផ្ខ្មរ អក្សរសាស្តសតផ្ខ្មរ និងគណិតវិទ្ាជាេូលោឋ្ន។
2. មានចំណូលចិតត និងរសឡាញ់ោរសិក្ាក្ ើេ្បីបក្រេើោរងារ និងបនតោរសិក្ាក្ពញេួយជីវិតាន។
3. មានចំក្ណេះ ឹង និងបំណិនកែុងចំក្ណេះទូក្ៅ ក្េើយមានសេតថភាពអនុវតតចំក្ណេះ ឹង និងបំណិនក្ៅតាេ
សាថ្នភាពជាក់ផ្សតង។
4. ក្ចេះពរងឹងសុខ្ភាពខ្លួន ទំងសុខ្ភាពនលូវោយ ទំងសុខ្ភាពនលូវចិតត ក្េើយមានសេតថភាពជួយផ្កលេអ សុខ្
ភាពរគួសារ និងសងគេ។
5. មានទំនុកចិតតក្លើខ្លួនឯង ក្ចេះក្ោេះរសាយបញ្ហ្កែុងរគួសារ និងសងគេ ក្ចេះសក្រេចចិតត និងក្លើកផ្ននោរ
ក្ ើេ្បីក្ជាគជ័យកែុងោររស់ក្ៅ។
6. មានអធ្ារស័យ ទទួលសារ្ល់របក្យាជន៍អែក ម្ទ និងក្ចេះជួយអែក ម្ទកែុងសាម្រតីសេភាព និងភាតរភាព។
7. រសឡាញ់ពលកេម ចូលចិតតបក្ចចកវិទ្ាទំក្នើប ក្ចេះក្ធវើោរជាេួយអែក ម្ទ យល់ ឹងពីរក្បៀបរគប់រគងោរងារ
ក្រតៀេខ្លួនចូលរួេកែុងេុខ្របរណ្េួយ រសបតាេសេតថភាព និងចំណូលចិតតរបស់ខ្លួន។
8. យល់ ឹងអំពីោរវិវតត ក្ចេះសរេបខ្លួនក្ៅតាេោរវិវតតក្នាេះ ក្ ើេ្បីអភិវឌ្ឍសងគេជាតិឱ្យានក្ជាគជ័យ ក្ោយ
សាម្រតី ក្មាទនភាពជាតិ រសឡាញ់ជាតិ សាសនា រពេះេហាក្សរត និងក្ោយសាម្រតីផ្ថរក្ាបរិសាថ្ន សេ្បតតិ
ធេមជាតិ សិល្បៈ ៏យូរលង់របស់សេគេន៍ របស់សងគេជាតិខ្លួន ក៏ ូចជារបស់អនតរជាតិ។
៤- ហោលបំែងកមមវិធីសិកសាកម្មិតអប់រំមូលដ្ឋសៃ
ក. ហោលបំែងកមមវិធីសិកសាហៅបឋមសិកសា
ោរអប់រំក្ៅបឋេសិក្ា មានក្ោលបំណងបណ្តេះបណ្ត្ល បុគគលិកលកខណៈ លអរបម្ព និងក្លើកកេពស់សេតថ
ភាពនលូវោយ ចិតត និងរាជាញ្ ល់កុមារា កុមារីកេពុជាទំងអស់។ រតូវធានាឱ្យសិស្សទទួល និងអាចក្របើចំក្ណេះ ឹង បំណិ
នេូលោឋ្ន ំបូងចាំាច់។ មានសុខ្ភាពលអ ក្ចេះក្ោេះរសាយបញ្ហ្ ក្ចេះជួយរំផ្លកោរលំាក ចូលចិតតក្រៀនសូរត
រសឡាញ់ពលកេម ក្ ើេ្បីឱ្យក្គោល្យជាេនុស្សមានរបក្យាជន៍សរមាប់រគួសារ និងសេគេន៍។ មានលទធភាព បំក្ពញ
ោរងារសេរសបអាចទទួលោរអប់រំបំណិនេុខ្របរងាយៗ និងអាចបនតោរសិក្ាក្ៅថ្ន្ក់ក្លើបនតក្ៅក្ទៀត។ េ្ា ្ងក្ទៀត
សាលាក្រៀនបឋេសិក្ារតូវជំរុញឱ្យរីកចក្រេើនក្សរីភាពខាងគំនិត និងអធ្ារស័យ ក្េើយខ្ិតខ្ំបងកលកខណៈឱ្យមានោរ
អភិវឌ្ឍរពេៗោន្ខាងក្ោសល្យ ឥរិយាបថ តម្េល ោរម្ចែរបឌិត សីលធេ៌ សងគេ និងសិល្ប៍ក្សាភណឌ។ ទនទឹេនឹងក្នេះ រតូវ
ផ្តជំរុញឱ្យមានកិចចសេោរយា ្ងជិតសែិទធរវាងរគូ និងសិស្ស រវាងសាលាក្រៀន រគួសារ និងសេគេន៍។
ជាក់ផ្សតងកេមវិធីសិក្ាបឋេសិក្ារតូវធានាឱ្យសិស្ស៖
1. អាចក្របើរាស់ភាសាផ្ខ្មរានរតឹេរតូវ មានបំណិនេូលោឋ្នខាងគណិតវិទ្ា និងមានសញ្ញ្ណ ំបូងម្ន ជីវ
ភាសា។
2. ក្ចេះអនុវតតអនាេ័យ ផ្ថរក្ាសុខ្ភាពានលអ។
3. ក្ចេះវិភាគរកក្េតុនល ក្េើយក្លើកគំនិតក្ោេះរសាយបញ្ហ្សរមាប់ខ្លួន និងរគួសារ។

8. 8
4. ក្ចេះពរងីកក្ោសល្យ គុណសេ្បតតិខ្លួន មានទំនុកចិតតក្លើខ្លួនឯង ចូលចិតតក្រៀនសូរតជារបចាំ ក្េើយមាន
ក្មាទនភាពជាតិជានិចច។
5. រសឡាញ់ពលកេម អាចក្ធវើោរជាេួយអែក ម្ទ ក្េើយអាចសក្រេចោរងារានលអ។
6. យល់ ឹងអំពីោរវិវតតម្នសងគេ និងអាចសរេបខ្លួនតាេបផ្រេបរេួលម្នសងគេ អាចសក្រេចោរងារតាេ តួ
នាទីជាសមាជិកលអម្នសេគេន៍របស់ខ្លួន មានអាកប្បកិរិយាទន់ភលន់ រសបតាេរបម្ពណីរុងក្រឿងរបស់ជា
តិ។
7. ក្ចេះផ្ថរក្ាោរោរបរិសាថ្ន សិល្បៈ វប្បធេ៌កែុងសេគេន៍ខ្លួនឱ្យគង់វង្ស។
ខ. ហោលបំែងកមមវិធីសិកសាហៅមធសយមសិកសាបឋមភូមិ
ោរអប់រំក្ៅេធ្យេសិក្ាបឋេភូេិមានក្ោលបំណងពរងីកវិសាលភាពចំក្ណេះ ឹង បំណិន ភាសាផ្ខ្មរ គណិត
វិទ្ា វិទ្ាសាស្តសត សិក្ាសងគេ បំណិនជីវិត ភាសាបរក្ទស (ារាំង ឬអង់ក្គលស) បំណិនសិក្ា ោរអប់រំវិជាជ្ជីវៈ ោរអប់រំ
សីលធេ៌ រពេទំងោរអប់រំបុគគលិកលកខណៈចាំាច់ ក្ ើេ្បីឱ្យសិស្សអាចរួេចំផ្ណកកែុងោរអភិវឌ្ឍ ក្ស ឋកិចចសងគេកេពុ
ជា ក្េើយមានលកខណៈសេ្បតតិបនតោរសិក្ាក្ៅថ្ន្ក់ក្លើ ឬបណ្តេះបណ្ត្លវិជាជ្ជីវៈក្ន្សងៗ ឬចូលរួេកែុងជីវភាពសងគេ។
កេមវិធីសិក្ាក្ៅេធ្យេសិក្ាបឋេភូេិរតូវធានាឱ្យសិស្ស៖
1. សាទ្ត់ជំនាញកែុងោរក្របើរាស់ភាសាផ្ខ្មរ មានចំក្ណេះ ឹង ោរយល់ ឹង និងបំណិនកែុងេុខ្វិជាជ្ចំក្ណេះទូក្ៅ
ផ្ លមានករេិតសេរសបនឹងរបក្ទសកែុងតំបន់ និងចំក្ណេះ ឹងជំនាញតាេេូលោឋ្ន។
2. ក្ចេះក្លើកកេពស់សុខ្ភាព និងអនាេ័យផ្ទ្ល់ខ្លួន និងសុខ្មាលភាពផ្ទ្ល់ខ្លួន។
3. អាចនតល់ក្យាបល់ និងក្ោេះរសាយបញ្ហ្កែុងរគួសារ និងសេគេន៍។
4. ក្ចេះអភិវឌ្ឍបុគគលិកលកខណៈរបស់ខ្លួនានលអរបម្ព មានសាម្រតីេនុស្សជាតិ ក្ោរពច្ាប់ ក្ោរពសិទធិេនុស្ស
ជួយក្រជាេផ្រជងអែក ម្ទក្ោយសុទធចិតត។
5. មានចរិយាម្ថលថែូរ អាកប្បកិរិយាទន់ភលន់រសបតាេរបម្ពណី ៏រុងក្រឿងរបស់របក្ទសកេពុជា ក្ចេះទទួលខ្ុសរតូវ
ក្ចេះក្ោរពសិទធិេនុស្ស ទទួលសារ្ល់សេតថភាព និងរបក្យាជន៍អែក ម្ទ។
6. ក្ចេះពរងីកក្ោសល្យគុណសេ្បតតិខ្លួន ក្ោរពខ្លួនឯង ចូលចិតតសវ័យសិក្ាក្លើកកេពស់សេតថភាពរបស់ខ្លួន
មានក្មាទនភាពជាតិជានិចច ក្េើយអាចក្ធវើឱ្យសក្រេចោរងារតាេតួនាទីជាសមាជិកលអម្នសេគេន៍របស់
ខ្លួន។
7. រសឡាញ់ោរងារពលកេម អាចក្ធវើោរងារជាេួយអែក ម្ទានសក្រេចនលលអ ក្េើយយល់ ឹងពីលំនាំ
រគប់រគងោរងារ និងក្រតៀេបក្រេើសងគេផ្ថេក្ទៀត។
8. ក្ចេះផ្ថរក្ាោរោរ និងក្ធវើឱ្យបរិសាថ្ន សិល្បៈ វប្បធេ៌ជាតិរឹតផ្តលអរបក្សើរក្ ើង។
៥- ហោលការែ៍អប់រំកម្មិតមូលដ្ឋសៃ
ក. ហោលការែ៍អប់រំហៅបឋមសិកសា
ោរអប់រំចំក្ណេះទូក្ៅមានក្ោលក្ៅកសាងពលរ ឋម្ថលថែូរ និងពលករមានគុណភាព។ ក្ ើេ្បីសក្រេចក្ោលក្ៅ
ខាងក្លើក្នេះ ោរអប់រំបឋេសិក្ារតូវផ្តក្ោរពក្ោលោរណ៍ ូចខាងក្រោេ៖
1. ជំរុញសិស្សឱ្យក្ចេះភាសាផ្ខ្មរ និងគណិតវិទ្ាានរតឹេរតូវ ។

9. 9
2. ជំរុញសិស្សក្ធវើសកេមភាពមានរបក្យាជន៍ផ្ទ្ល់ខ្លួន ក្ ើេ្បីពរងីកបទពិក្សាធន៍នលូវរាជាញ្ សាម្រតី សក្ញ្ចតនា
និងនលូវោយរបស់ក្គ។
3. មានលកខណៈទន់ភលន់កែុងសកេមភាពបក្រងៀន និងក្រៀនរសបតាេបរិសាថ្នសិក្ាកុមារក្េរតី ។
4. នតល់ឱោសឱ្យសិស្សសផ្េែងេតិក្យាបល់ ចំណ្ប់អារេមណ៍របស់ក្គតាេរយៈោរនិយាយ ោររាំក្រចៀង ក្ភលង
តស្តនតី សផ្េែងតួក្ន្សងៗ ក្េើយក្គក៏រតូវមានឱោសសផ្េែងក្ចញនូវបំណិនជីវិត និងគំនិតម្ចែរបឌិតរបស់ក្គនង
ផ្ រ។
5. ក្ធវើោរវាយតម្េលសិស្សក្ោយផ្នអកក្លើសតង់ោកេមវិធីសិក្ា និងលទធនលសិក្ា ក្ ើេ្បីរកឱ្យក្ ើញចំណុចខាល្ំង
និងចំណុចក្ខ្្ាយម្នោរបក្រងៀន និងក្រៀន។
6. រតូវនតល់ឱោសឱ្យសិស្សផ្ល្ស់បតូរេតិក្យាបល់ ក្ ើេ្បីអភិវឌ្ឍោរយល់ ឹងតាេរយៈោរក្ធវើទំនាក់ទំនងជាេួយ
នឹងេជ្ឈោឋ្នខាងក្រៅសាលាក្រៀន។
ខ. ហោលការែ៍អប់រំហៅមធសយមសិកសាបឋមភូមិ
ោរអប់រំចំក្ណេះទូក្ៅមានក្ោលក្ៅកសាងពលរ ឋម្ថលថែូរ និងពលករមានគុណភាព។ ក្ ើេ្បីសក្រេចក្ោលក្ៅ
ខាងក្លើក្នេះ ោរអប់រំក្ៅេធ្យេសិក្ាបឋេភូេិរតូវផ្តក្ោរពក្ោលោរណ៍ ូចខាងក្រោេ៖
1. រតូវមានភាពបនតពីបឋេសិក្ា ក្ ើេ្បីសក្រេចាននូវោរអប់រំសរមាប់ទំងអស់ោន្។ កែុងន័យក្នេះ ោរអប់រំ
ក្ៅេធ្យេសិក្ារតូវពរងីកបផ្នថេចំក្ណេះ ឹង បំណិន ឥរិយាបថ និងតម្េលពីបឋេសិក្ាក្ ើេ្បីអភិវឌ្ឍ សោត្នុ
ពលរបស់សិស្សឱ្យឈ្នក្ៅ ល់ោរសិក្ាករេិតខ្ពស់ផ្ថេក្ទៀត។
2. រតូវរអប់រំតម្េលសីលធេ៌ ោរអភិវឌ្ឍនលូវចិតត និងនលូវោយ ក្ោយេិនរតឹេផ្តបក្រងៀនកែុងេុខ្វិជាជ្សីលធេ៌-
ពលរ ឋវិជាជ្ប ុក្ណ្្្េះក្ទ ផ្តរតូវបស្តញ្ជ្បរគប់េុខ្វិជាជ្ទំងអស់តាេលទធភាពផ្ លអាចក្ធវើាន។
3. មានលកខណៈទន់ភលន់កែុងសកេមភាពបក្រងៀន និងក្រៀនរសបក្ៅតាេបរិសាថ្នសិក្ាសាលាកុមារក្េរតី និង
សាថ្នភាពជាក់ផ្សតង។
4. នតល់ឱោសឱ្យសិស្សសផ្េែងេតិក្យាបល់ ចំណ្ប់អារេមណ៍របស់ក្គតាេរយៈោរនិយាយ ោររាំក្រចៀង ក្ភលង
តស្តនតី សផ្េែងតួក្ន្សងៗ ក្េើយក្គក៏រតូវមានឱោសសផ្េែងក្ចញនូវបំណិនជីវិត និងគំនិតម្ចែរបឌិតរបស់ក្គនង
ផ្ រ។
5. ក្ធវើោរវាយតម្េលសិស្សក្ោយផ្នអកក្លើសតង់ោកេមវិធីសិក្ា និងលទធនលសិក្ា ក្ ើេ្បីរកឱ្យក្ ើញចំណុចខាល្ំង
និងចំណុចក្ខ្្ាយម្នោរបក្រងៀន និងក្រៀន។
6. រតូវបណ្តេះបណ្ត្លបនតក្ពញេួយជីវិត ក្ោយអប់រំសិស្សឱ្យរសឡាញ់ពុទធិ ពរងីកចំណូលចិតតក្រៀនសូរតបំណិ
នសិក្ា និងមានឥរិយាបថវិជជមានកែុងោរអភិវឌ្ឍចំក្ណេះ ឹងសរមាប់ជីវិត។
7. រតូវជួយសិស្សឱ្យរកក្ ើញបំណិនរបសប់ សេ្បទ និងបំណងរាថ្ន្ពិតរាក របស់ខ្លួន ក្ ើេ្បីឈ្នក្ៅ
បំក្ពញេុខ្របរសុចរិត និងជាទីក្ពញចិតត ឬក្ ើេ្បីសិក្ាក្ៅថ្ន្ក់ក្លើក្ទៀត និងនតល់ោរអប់រំចាំាច់ផ្ លក្្លើយ
តបនឹងតរេូវោរម្នសងគេក្ស ឋកិចចរបស់េូលោឋ្ន និងសេគេន៍របស់សិស្ស។

10. 10
8. រតូវនតល់ឱោសឱ្យសិស្សផ្ល្ស់បតូរេតិក្យាបល់ ក្ ើេ្បីអភិវឌ្ឍោរយល់ ឹង និងកិចចសេរបតិបតតិោរ និង
ក្ ើេ្បីរក ំក្ណ្េះរសាយបញ្ហ្កែុងជីវភាពជាក់ផ្សតង តាេរយៈោរក្ធវើទំនាក់ទំនងជាេួយ នឹងេជ្ឈោឋ្នខាង
ក្រៅសាលាក្រៀន។






















ដ្យាប្ាេេមងេរេតីពី ចនាេេព័នធមោលមៅអរ់ ំជាត្ិ













IV. េននិដ្ឋា ន
ក្ ើេ្បីជារតីវិស័យសរមាប់អភិវឌ្ឍកេមវិធីសិក្ាចំក្ណេះទូក្ៅានលអ រកសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ានក្រៀបចំរបព័នធ
អប់រំតាេលំោប់លំក្ោយ ចាប់ពីករេិតេក្តតយ្យសិក្ារេូត ល់េធ្យេសិក្ាទុតិយភូេិ កែុងក្ោលបំណងអភិវឌ្ឍ
ធនធាន េនុស្សរបកបក្ោយគុណភាព និងរបសិទធភាព ក្ ើេ្បីកសាងរបក្ទសជាតិឱ្យមានោររីកចក្រេើន ូចបណ្ត្
របក្ទសក្ជឿនក្លឿន ។
េំណួ
1. ចូរនិយាយពីរបព័នធអប់រំក្ៅកេពុជាបចចុប្បនែឱ្យានក្ក្ាេះក្ាយ ។
ក្ោលក្ៅអប់រំឧតតេសិក្ា

11. 11
2. ក្ ើេ្បីសក្រេចនូវទិសក្ៅអប់រំក្ៅេក្តតយ្យសិក្ា បឋេសិក្ា និង េធ្យេសិក្ា ក្តើរតូវក្ធវើ ូចក្េតចខ្លេះ ?
3. ក្េតុអវីានជារគូបក្រងៀនរតូវយល់ ឹងអំពីរបព័នធអប់រំក្ៅរបក្ទសកេពុជា ?