Tkanki zwierzęce

Prezentacja nt. tkanek zwierzęcych.
http://biologiawliceum.blogspot.com

1. Prezentacja nt. tkanek zwierzęcych 1

2. Ogólnie o tkankach zwierzęcych Nabłonkowa Łączna Mięśniowa Nerwowa i glejowa 1. Nabłonki jednowarstwowe: - płaski, - sześcienny (brukowy), - walcowaty ( cylindryczny), -wielorzędowy. 2. Nabłonki wielowarstwowe: - płaski, p rzejściowy. 1. Właściwa: - wiotka, - zbita, - tłuszczowa, - siateczkowata. 2. Oporowa - chrzęstna, - kostna, 3.Krew i limfa. - gładka, - poprzecznie prążkowana szkieletowa, - poprzecznie prążkowana serca. - nerwowa, - glejowa. 2 Tabela z OPERON Biologia klasa I, zakres rozszerzony Kolejne slajdy będą odnosić się do tkanki nabłonkowej, następnie tkanki łącznej, mięśniowej i nerwowo-glejowej. Warto - dla wygody - posługiwać się hiperłączami dodanymi do poszczególnych nazw tkanek. W prawym dolnym rogu znajdują się kwadraciki: dom i zakręcona strzałka. Dom odsyła do tego slajdu, a strzałka do danego typu tkanek, czyli: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej, nerwowej, w zależności na jakim slajdzie się znajdujemy.

3. Tkanka nabłonkowa Funkcje ; Budowa ; Podział ; Ryciny nabłonków ; Przegląd nabłonków . 3

4. Funkcje tkanek nabłonkowych stanowią warstwę oddzielającą organizm od środowiska zewnętrznego, umożliwiają wymianę gazową, ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego, wyścielają narządy i jamy ciała . 4

5. Budowa nabłonków bardzo mała ilość substancji międzykomórkowej, zbity układ komórek, występowanie połączeń międzykomórkowych, obecność błony podstawnej, brak unaczynienia. 5 Połączenia międzykomórkowe: desmosomy: białkowe wypustki, które działają na zasadzie rzepu, połączenia zwierające połączenia zamykające połączenia komunikacyjne układ kanalików zbudowanych z białek, którymi mogą przechodzić jony i cząsteczki (prócz białek), występują także u innych tkanek zwierzęcych. Substancje odżywcze pobierane są z tkanki łącznej.

6. Podział tkanek nabłonkowych 6

7. Ryciny nabłonków 7

8. Przegląd nabłonków Nabłonek Cechy budowy: Występowanie i funkcja Jednowarstwowy płaski Jądra położone centralnie, spłaszczone komórki. Pęcherzyki płucne, wyścielają naczynia krwionośne - wymiana substancji, współtworzą torebki ciałek nerkowych. Jednowarstwowy sześcienny Jądra położone centralnie, równościenne komórki. Kanaliki nerkowe, końcowe odcinki gruczołów - wchłanianie i wydzielanie. Jednowarstwowy walcowaty Jądra w dolnej części cytoplazmy; wysokie komórki; występują mikrokosmki lub rzęski. Jajowody – liczne rzęski służące do przesuwania komórki jajowej; przewód pokarmowy, np. jelito cienkie – dodatkowo nabłonek ma dużo wypustek cytoplazmatycznych, które zwiększają powierzchnię wchłaniania Jednowarstwowy wielorzędowy Komórki mają różne wysokości; czasem występują rzęski; jądra umieszczone na różnych wysokościach. Drogi oddechowe – oczyszczanie, rzęski pomagają usuwać zanieczyszczenia Wielowarstwowy płaski Komórki zewnętrzne ulegają łuszczeniu się i są spłaszczone; natomiast komórki bardziej wewnątrz się powielają; zbudowany z kilku warstw komórek. Jama ustna, pochwa, rogówka oka, naskórek – ochrania. 8

9. Przegląd nabłonków ciąg dalszy 9

10. Tkanki łączne Budowa i funkcje , Istota międzykomórkowa , Tkanki łączne właściwe , Tkanki łączne oporowe , Krew i limfa . 10

11. Tkanka łączna – budowa i funkcje 11

12. Istota międzykomórkowa Może przybierać różne postacie, np. galaretowanego żelu w tkance łącznej właściwej czy twardej, zmineralizowanej substancji w tkance łącznej oporowej. W istocie tej zanurzone są komórki i trzy typy białek : 12

13. Tkanki łączne właściwe 13

14. Tkanka łączna wiotka (luźna) 14

15. Tkanka łączna zbita (zwarta) 15

16. Tkanka łączna tłuszczowa Jej komórki łączą i wchłaniają do swojej cytoplazmy tłuszcze obojętne. Warstwa podskórna, w której skład wchodzi tkanka tłuszczowa pełni rolę termoizolacyjną . 16

17. Tkanka łączna siateczkowata 17

18. Tkanka łączna zarodkowa 18

19. Tkanki łączne oporowe Występują u kręgowców i głowonogów (mięczaki). Głowonogi z tkanki łącznej oporowej chrzęstnej mają zbudowaną puszkę mózgową, natomiast kręgowce wiele więcej struktur. Pełni funkcję podporową ciała oraz ochrania przed urazami mechanicznymi. Dzieli się na tkankę chrzęstną i tkankę kostną . 19

20. Tkanka łączna chrzęstna 20

21. Tkanka łączna chrzęstna - obrazek 21 Tkanka łączna szkieletowa: A – chrząstka szklista, B – chrząstka sprężysta, C – chrząstka włóknista

22. Tkanka chrzęstna szklista 22

23. Tkanka chrzęstna sprężysta Nie ulega mineralizacja. Występuje w małżowinie usznej, krtani, nagłośni. Zbudowana jest z delikatnych siateczek włókien elastycznych . 23

24. Tkanka chrzęstna włóknista Zbudowana z grubych pęczków włókien kolagenowych. Bardzo wytrzymała. Buduje krążki międzykręgowe w kręgosłupie oraz miejsca przyczepu ścięgien do kości. 24

25. Tkanka łączna kostna Zwykle u kręgowców tworzy szkielet ostateczny. Powstaje w skutek skostnienia tkanki chrzęstnej szklistej bądź tkanki łącznej właściwej. Unerwiona, unaczyniona, aktywna metabolicznie, ulega ciągłym procesom przebudowy. W skład istoty międzykomórkowej wchodzą włókna kolagenowe, tutaj zwane osseinowymi + sole mineralne (nadają twardości wytrzymałość), głównie wapń + jamki kostne z komórkami nazwanymi osteocytami. Ogólnie tkanka zbudowana jest z 30 – 40% związków organicznych, 30 – 45% związków mineralnych i 15 – 40% z wody. Wyróżnia się tkankę kostną zbitą i gąbczastą . 25

26. Tkanka kostna zbita Zbudowana z blaszek kostnych mających kształt rynienek. Blaszki kostne są silnie zbite, jednak regularnie tworzą pustą przestrzeń zwaną kanałem Haversa – strukturę tak zbudowaną nazywamy osteonem (blaszki kostne + kanał Haversa). Pomiędzy osteonami znajduje się istota międzykomórkowa. Kanały Haversa łączą się ze sobą poprzecznie i tworzą liczne odgałęzienia. Przez kanały ciągną się naczynia krwionośne, limfatyczne oraz nerwy. Tkanka kostna zbita buduje trzony kości długich oraz kości osłaniające mózgowie. 26

27. Tkanka kostna zbita - obrazek 27

28. Tkanka kostna gąbczasta Zbudowana także z blaszek kostnych owiniętych wokół siebie, tworzących beleczki kostne. Beleczki układają się w trójwymiarową sieć, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia szpik kostny. Ażurowe ułożenie beleczek umożliwia amortyzowanie przeciążeń. Tkanka ta występuje na końcach kości długich. 28

29. Krew i limfa Występowanie , Budowa , Funkcje krwi , funkcje limfy . 29

30. Krew i limfa - występowanie 30

31. Krew i limfa - budowa 31

32. Osocze – istota międzykomórkowa krwi i limfy Osocze krwi Osocze limfy Koloru słomkowego. Skład: 90% woda, 9% związki organiczne (białka (7%), fibrynogen, glukoza, wolne kwasy tłuszczowe, hormony, mocznik), ok. 1% związków mineralnych ( NaCl , jony Ca, Fe, K, Mg), cholesterol, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Osocze to przesącz z naczyń włosowatych. Skład podobny do osocza krwi, jednak jest więcej tłuszczów. 32

33. Elementy morfotyczne krwi 33

34. Elementy morfotyczne – ciąg dalszy Elementy morfotyczne powstają w czerwonym szpiku kostnym. Jedynie leukocyty mogą powstawać jeszcze w układzie limfatycznym. U ludzi w wieku od 6-7 lat szpik kostny czerwony zastępowany jest stopniowo przez szpik żółty (tłuszczowy), który nie jest krwiotwórczy. Ostatecznie szpik kostny czerwony zostaje w tkance kostnej gąbczastej, a szpik żółty w jamach szpikowych kości długich. 34

35. Krew - funkcje 35

36. Limfa - funkcje Wymienia substancje pomiędzy sobą a tkankami. Pełni rolę immunologiczną ze względu na występowanie limfocytów (stąd nazwa limfa) oraz zatrzymywanie bakterii w węzłach chłonnych. 36

37. Tkanka mięśniowa 37

38. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana 38

39. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana - obrazek 39

40. Tkanka mięśniowa prążkowana serca 40

41. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca - obrazek 41

42. Tkanka mięśniowa gładka B uduje ściany narządów wewnętrznych; nie występuje u stawonogów; długotrwałe, słabe skurcze; jądra (po jednym w komórce) umieszczone w centrum; niezależna od naszej woli; wrzecionowaty kształt włókien. 42

43. Tkanka mięśniowa gładka - obrazek 43

44. Tkanka nerwowa Występuje u zwierząt trzywarstwowych. Komórki nerwowe to neurony. Otoczone one są komórkami glejowymi, które ochraniają i odżywiają neurony. Neuron składa się z: dendrytów, ciałka komórkowego, aksonu i osłonek. Akson (neuryt) otoczony jest dwiema osłonkami. Mielinową składającą się z tłuszczów i cholesterolu oraz osłonki zewnętrznej. Miejsca styku osłonek nazywa się przewężeniami Ranviera . Funkcją tej tkanki jest przesyłanie informacji za pomocą impulsu elektrycznego. Jako, że neurony nie potrafią się dzielić, mają małą zdolność regeneracyjną. 44

45. Neuron - obrazek 45

46. Tkanka nerwowa cd . Synapsy to złącza między aksonem jednego neuronu a dendrytem drugiego lub komórki wykonawczej. Synapsy dzielą się na nerwowo-nerwowe, nerwowo-mięśniowe czy nerwowo-gruczołowe. Nerwowo-nerwowe działają na zasadzie dyfundacji specjalnej substancji z aksonu jednego neuronu do dendrytu drugiego, w skutek czego wytwarza się impuls i informacja przechodzi dalej. 46

47. Synapsy - obrazek 47

48. Koniec prezentacji Obrazki i zdjęcia nie są moją własnością, wykorzystałem je z myślą o wolności i neutralności Internetu. W notatkach do każdego slajdu znajduje się podane źródło grafik. Do stworzenia prezentacji użyłem głównie wiedzy zawartej w podręczniku Biologia Operon klasa 1, zakres rozszerzony. Dziękuję za obejrzenie prezentacji. Zapraszam na mojego bloga : www.biologiawliceum.blogspot.com 48