Trầm cảm ở HS THPT: Thực trạng và giải pháp

“Trầm cảm ở học sinh THPT – Thực trạng và Giải pháp” là một đề tài thuộc lĩnh vực xã hội và hành vi. Ý tưởng đề tài xuất phát từ một thực trạng đang rất “nóng” hiện nay, khi mà cứ vài tháng, thậm chí vài tuần chúng ta lại nghe được những thông tin đau lòng từ các phương tiện truyền thông về những vụ tự tử, mà đối tượng lại là các bạn học sinh THPT. Tại sao lại có tình trạng như vậy? Sau một thời gian tìm hiểu về vấn đề, chúng tôi đã tìm ra được một trong những nguyên nhân dẫn đến tự tử đó chính là bệnh Trầm Cảm. Vậy chúng ta cần làm gì giúp cho các bạn học sinh THPT vượt qua trầm cảm để những vụ việc đáng tiếc trên không tiếp tục gia tăng trong xã hội hiện đại?

1. 1




BÁO CÁO
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

ĐỀ TÀI
TRẦM CẢM Ở HS THPT: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Lĩnh vực:
Khoa học xã hội hành vi

NHÓM THỰC HIỆN
1. Nhóm trưởng: Phùng Thị Xuân
2. Thành viên: Vũ Huyền Trang
Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thị Đậu

HẢI DƯƠNG -2018
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẢI DƯƠNG
TRƯỜNG THPT NHỊ CHIỂU
https://giaoandientu.net/

2. 2


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
TÓM TẮT NỘI DUNG DỰ ÁN ………………………………………………….7
Phần I: Tổng quan vấn đề ……………………………………………………….8
1.1. Lí do chọn đề tài ………………………………………………………………8
1.2. Câu hỏi nghiên cứu …………………………………………………… ……..10
1.3. Cơ sở thực hiện đề tài………………………………………………… ………10
1.3.1. Cơ sở khoa học………………………………………………….…………..10
1.3.2. Cơ sở thực tiễn……………………………………………………...………14
1.4. Mục tiêu nghiên cứu…………………………………………………………..17
1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn…………………………………………...……18
1.6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu………...……………………………………….18
1.7. Phương pháp nghiên cứu……………………………...………………………18
1.8. Tính sáng tạo của đề tài …………………………………...………………….19
Phần II: Kết quả và thảo luận…………………………………………………..20
2.1. Tỉ lệ học sinh mắc trầm cảm………………………...………………………..20
2.2. Mô tả về trầm cảm………………………………...………… ………………..22
2.2.1. Diễn biến một ngày của trầm cảm đối với học sinh trung học phổ thông….22
2.2.2. Trầm cảm gây ra sự đau khổ cả về tinh thần lẫn thể xác.…….. ……… …..23
2.2.3. Trầm cảm khiến mọi thứ trở lên khó khăn và tồi tệ hơn.………………….. 23
2.2.4. Làm thay đổi quan điểm và suy nghĩ của chính mình………………..……..24
2.2.5. Không còn hứng thú với sở thích của mình ………………………….…….25
2.2.6. Những yếu tố cảm xúc cứ dồn nén tác động làm cho người bệnh trở nên vô
cảm…………………………………………………………………………….…..25 https://giaoandientu.net/

3. 3

2.2.7. Sự tự ti, bi quan, thất bại trong suy nghĩ và hành động ………...…………..25
2.2.8. Sự khác nhau giữa trầm cảm và buồn bã.…………………… ……………..26
2.2.9. Sự khác nhau giữa trầm cảm và tự kỉ……………………………………….26
2.2.10. Sự khác biệt giới tính khi mắc bệnh ……………………………..………27
2.2.11. Biểu hiện nhận biết chung của trầm cảm ở học sinh THPT ………..……..29
2.3. Nguyên nhân dẫn tới căn bệnh trầm cảm……………………………….…….31
2.3.1. Bệnh lí…………………………………………..…………………………..31
2.3.2. Áp lực từ phía bên ngoài ………………………………….……………34
2.3.3. Áp lực do chính bản thân tạo nên…………………………………….……. 42
2.4. Hậu quả của căn bệnh trầm cảm…………………………………… ….….45
2.4.1. Các bệnh liên quan tim mạch và não bộ………………………………..…46
2.4.2. Giảm sức mạnh của hệ miễn dịch………………………………………….47
2.4.3. Mất đi cảm giác ngon miệng và mất ngủ………………………………….48
2.4.4. Nhức đầu và đau lưng………………………………………………………48
2.4.5. Biến động trong áp lực máu……………………………………………….. 48
2.4.6. Mệt mỏi và kiệt sức……………………………………………………….48
2.4.7. Tự tử………………………………………………………………….…….48
2.5. Giải pháp giúp học sinh THPT vượt qua căn bệnh trầm cảm………………..49
2.5.1. Giải pháp thứ nhất: Loại trừ các tác động tiêu cực……………………….. 50
2.5.2. Giải pháp thứ hai: Tăng cường các hoạt động tích cực…………………….57
2.5.3. Giải pháp thứ ba: Bản thân tự điều chỉnh cảm xúc…………………………59
Phần III: Kết luận và khuyến nghị..................………………………………..64
3.1. Kết luận……………………………………………………………....... .......64
3.2. Khuyến nghị…………………………………………………………… ……64
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
https://giaoandientu.net/

4. 4


DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Từ đầy đủ
THPT Trung học phổ thông
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1. Biểu đồ tỉ lệ học sinh THPT mắc bệnh trầm cảm
Hình 2.2. Kết quả khảo sát về biểu hiện rối loạn cảm xúc của các bạn học sinh.
Hình 2.3. Biểu hiện của trầm cảm nhẹ
Hình 2.4. Gen gây ra bệnh trầm cảm
Hình 2.5. Bố mẹ ơi đừng bắt con học
Hình 2.6. Bạo lực gia đình
Hình 2.7. Áp lực học tập, thành tích
Hình 2.8. Nỗi ám ảnh từ các môn học
Hình 2.9. Bị bạn bè bắt nạt
Hình 2.10. Tự tạo áp lực cho chính mình
Hình 2.11. Hậu quả của trầm cảm
Hình 2.12. Trầm cảm sát thủ giấu mặt trong xã hội hiện đại
Hình 2.13. Làm bạn với con
Hình 2.14. Kế hoạch GDTT đạo đức Hồ Chí Minh cho HS của THPT Nhị Chiểu
Hình 2.15. Các hoạt động ngoại khóa của trường THPT Nhị Chiểu. https://giaoandientu.net/

5. 5

Hình 2.16. Thanh niên TN THPT Nhị Chiểu tiếp sức mùa thi và giới thiệu sách
Hình 2.17. HĐ tuyên truyền phổ biến kiến thức về trầm cảm của học sinh lớp 11A.
Hình 2.18. Ngày hội thể thao.
















https://giaoandientu.net/

6. 6

LỜI CẢM ƠN

Nghiên cứu khoa học là một sân chơi vô cùng bổ ích cho học sinh trung học. Đây
là nơi tìm ra những bạn trẻ tài năng và sáng tạo, giúp các bạn học sinh có thể thể hiện
năng lực của bản thân. Chúng em vô cùng cảm ơn Sở giáo dục và đào tạo Hải Dương
đã tổ chức cuộc thi này để chúng em có thể được tham gia, thể hiện tư duy của bản
thân. Bên cạnh đó, trong quá trình nghiên cứu, chúng em đã nhận được sự giúp đỡ
của các cơ quan, đơn vị sau:
- Trường THPT Nhị Chiểu – huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương
- Trường THPT Kinh Môn II - huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương
- Trường THPT Trần Quang Khải - huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương
- Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Kinh Môn, Hải Dương
- Trường THPT Đông Triều, Quảng Ninh.
Nhóm tác giả chúng em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu các nhà trường,
các thầy cô giáo và các bạn học sinh đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho chúng
em thực hiện đề tài này.







https://giaoandientu.net/

7. 7

TÓM TẮT NỘI DUNG DỰ ÁN

“Trầm cảm ở học sinh THPT – Thực trạng và Giải pháp” là một đề tài
thuộc lĩnh vực xã hội và hành vi. Ý tưởng đề tài xuất phát từ một thực trạng đang rất
“nóng” hiện nay, khi mà cứ vài tháng, thậm chí vài tuần chúng ta lại nghe được
những thông tin đau lòng từ các phương tiện truyền thông về những vụ tự tử, mà đối
tượng lại là các bạn học sinh THPT. Tại sao lại có tình trạng như vậy? Sau một thời
gian tìm hiểu về vấn đề, chúng tôi đã tìm ra được một trong những nguyên nhân dẫn
đến tự tử đó chính là bệnh Trầm Cảm. Vậy chúng ta cần làm gì giúp cho các bạn học
sinh THPT vượt qua trầm cảm để những vụ việc đáng tiếc trên không tiếp tục gia
tăng trong xã hội hiện đại? Từ cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn và các phương pháp
nghiên cứu, đề tài hướng tới tìm ra thực trạng và giải pháp giúp các bạn học sinh
THPT giảm áp lực và suy nghĩ tích cực. Kết quả, đề tài đã chỉ ra tỉ lệ học sinh mắc
trầm cảm, tác hại của trầm cảm và phân tích được nguyên nhân trong đó đặc biệt chú
ý đến nguyên nhân do chính các bạn học sinh tự tạo áp lực cho mình. Qua đó đã đề
xuất được ba nhóm giải pháp khả thi có khả năng ứng dụng trong thực tiễn. Đề tài
thể hiện niềm đam mê nghiên cứu khoa học kĩ thuật và ý thức trách nhiệm trước một
căn bệnh đang làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của các bạn trẻ đặc biệt là
các bạn học sinh THPT - những mầm xanh tương lai của đất nước.





https://giaoandientu.net/

8. 8

PHẦN I
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
Tôi là ai? Mục đích sống của tôi là gì? đây có lẽ là một câu hỏi gây hoang
mang cho rất nhiều bạn học sinh trung học hiện nay. Có những ngày, tôi lang thang
trong mớ cảm xúc hỗn độn, đi tìm cái gọi là đam mê mà hàng ngàn hàng vạn bạn trẻ
đang tìm kiếm để rồi tôi thấy mình nhỏ bé và bất tài. Tôi mệt mỏi với đống bài tập
nhàm chán. Tôi hoang mang với kì thi THPT Quốc gia sắp diễn ra. Tôi bất lực với
mọi thứ, và đã có lúc tôi ước giá như mình chưa từng tồn tại. Tôi không hiểu cảm
giác đó là gì? Tôi bị kéo theo những suy nghĩ đó một cách ngu ngốc trong một khoảng
thời gian khá lâu. Cho đến một ngày, tôi đọc một bài báo nói về căn bệnh trầm cảm.
Lúc đó, khái niệm về trầm cảm của tôi rất mơ hồ và sự tò mò đã thôi thúc tôi tìm
hiểu về đề tài này.
Có lẽ rằng trong tất cả chúng ta đều có lúc cảm thấy buồn bã, u tối nhưng để vượt
qua cảm giác đó không phải là ai cũng có thể làm được. Yếu đuối ư? Không hề. Trầm
cảm giống như một sợi dây mà ta càng giãy thì càng bị siết chặt, càng cố thoát khỏi
thì càng đau đớn. Trước khi qua đời, nam ca sĩ Hàn Quốc Jonghuyn đã viết một tâm
thư gửi chị gái, trong đó có đoạn: Bên trong tôi mọi thứ đã vỡ vụn. Căn bệnh trầm
cảm gặm nhấm tôi một cách chậm rãi, cuối cùng cũng đã nuốt chửng tôi. Và tôi
không thể nào đánh bại được nó. Có thể thấy rằng, không phải là họ không muốn
thoát ra mà là không thể thoát ra được cái hố sâu vô hình ấy.
Một số người cho rằng: trầm cảm là một căn bệnh của người lớn. Nhưng hiện
nay, rất nhiều nghiên cứu cho rằng trầm cảm diễn ra ở cả trẻ em và đặc biệt là học
sinh trung học. Theo các chuyên gia y tế và giáo dục, ở độ tuổi học sinh, do những
thay đổi về hormone tăng trưởng trong giai đoạn dậy thì khiến khả năng kiềm chế
tâm lý rất kém. Và đối với các bạn học sinh do phải chịu áp lực từ nhiều phía, nhiều
sự thay đổi của đời sống nên gây ra rất nhiều biến đổi về mặt tâm, sinh lí. Đó là một https://giaoandientu.net/

9. 9

loạt các trạng thái khác nhau như lo âu, chán nản, buồn bã, mệt mỏi, vô vọng, cô
đơn… Không giống như tự sát, trầm cảm diễn ra không ngừng với cường độ thấp.
Tự tử là dấu chấm hết cho cuộc đời: chúng ta biết đến và nhìn thấy ngay lập tức.
Ngày nay trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gia tăng
thành xu hướng ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển.
Trầm cảm là một vấn đề lớn cần được quan tâm đặc biệt là công tác chăm sóc sức
khỏe cộng đồng. Trầm cảm chính là tiếng kêu khóc trong sự im lặng. Họ giằng xé,
cào cấu bản thân một cách bất lực. Có người cho rằng, trầm cảm cũng giống như bị
bóng đè. Mặc dù lí trí kêu gọi mình phải tỉnh táo nhưng cơ thể lại không thể cử động,
không thể chống đỡ được, cảm thấy mình như bị giam cầm trong cái xác của chính
mình. Những người bị trầm cảm sẽ không yêu cầu mọi người một cách trực tiếp
nhưng lại là người cần sự giúp đỡ nhất.
Như vậy, trầm cảm âm thầm bào mòn con người, âm thầm cướp đi bạn bè, người
thân và ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống như vui chơi và học tập của các
bạn học sinh trung học. Tuy nhiên, khi rơi vào tình trạng cô lập, ít ai cảm nhận được
dấu hiệu của chúng. Thật khó để biết cách đối phó với trầm cảm, đặc biệt là khi nó
kéo dài suốt một khoảng thời gian. Nên không phải ai cũng có sự nhận thức đúng
đắn về vấn đề này. Sự hiểu biết không đầy đủ về trầm cảm cũng có nguy cơ tăng
mạnh đối với những cá nhân có dấu hiệu hoặc nguy cơ mắc trầm cảm từ trước đó.
Học sinh có dấu hiệu trầm cảm nhưng không có hiểu biết về cách tự mình giải quyết
hay cố tình lảng tránh đều có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, chúng
tôi quyết định nghiên cứu đề tài này nhằm đưa ra một số giải pháp giúp học sinh
trung học phổ thông thoát khỏi cái bóng của trầm cảm. Các bạn là những người đặc
biệt hơn người khác. Chúng tôi sẽ giúp bạn nhận ra được bạn đặc biệt ở chỗ nào và
từ đó đưa bạn ra khỏi bóng tối mà bạn nghĩ là sẽ không bao giờ thoát khỏi được.
1.2. Câu hỏi nghiên cứu https://giaoandientu.net/

10. 10

Học sinh trung học phổ thông cần làm gì để thoát khỏi bệnh trầm cảm? Làm thế
nào để có cảm hứng sống: sống hết mình với nhiệt huyết tuổi trẻ, với hoài bão và
đam mê? Từ câu hỏi nghiên cứu chúng tôi đưa ra Slogan: “CHÁY HẾT MÌNH” và
nghiên cứu đề tài trên các khía cạnh:
- Thực trạng vấn đề: Tỉ lệ học sinh THPT mắc bệnh trầm cảm
- Nguyên nhân
- Hậu quả
- Giải pháp
1.3. Cơ sở thực hiện đề tài
1.3.1. Cơ sở khoa học
Để có được một nền y học phát triển như hiện nay, chúng ta không thể không kể
đến Hypocrate - người đặt nền móng cho nền y học hiện đại. Thuyết thể dịch - một
nghiên cứu vĩ đại của ông lần đầu tiên trong lịch sử đã cất tiếng gọi tên thuật ngữ
Trầm Cảm. Như vậy có thể nói con người đã biết đến trầm cảm từ hàng nghìn năm
trước. Ở thời Ai Cập cổ đại, đức vua Saul đã có các biểu hiện của trầm cảm như trong
sách kinh Cựu Ước đã viết. Nhưng trong thời kì này mọi người tin rằng bệnh này do
sự trừng phạt của Chúa trời nên các linh mục là những vị thuốc trị liệu chính. Đến
năm 120 -180 sau Công Nguyên, Aretaeus đưa ra khái niệm về trầm cảm nội sinh và
trầm cảm ngoại sinh. Vào thế kỷ thứ 19, trầm cảm được xem là một sự yếu đuối về
cá tính do sự di truyền học. Trong những thập niên 50-60, trầm cảm được chia làm 2
loại, nội tại và thần kinh. Khi trầm cảm bắt nguồn từ bên trong cơ thể, có thể do
nguồn gốc từ gen hoặc vô căn thì được gọi là loại nội tại. Còn trầm cảm do thần kinh
là do các yếu tố ảnh hưởng từ thúc đẩy trực tiếp từ môi trường như do bị ức chế tinh
thần nặng.
Sang đến thập niên 70-80 các nhà nghiên cứu chuyển tập trung từ nguyên nhân
sang ảnh hưởng của rối loạn trầm cảm đến người bệnh. Điều đó có nghĩa là những
nghiên cứu về nguyên nhân và ảnh hưởng của trầm cảm của những nhà chuyên môn https://giaoandientu.net/

11. 11

là tương đối chính xác. Trên thực tế thì ngay từ hàng nghìn năm trước con người và
các nhà khoa học phần xác định được hướng đi và nhận định được tác hại vô cùng
khủng khiếp của trầm cảm. Nhận ra được vấn đề cấp bách này đến năm 1992, trầm
cảm được các chuyên gia nghiên cứu hoàn thiện về khái niệm của căn bệnh và phân
loại trong Bảng phân loại bệnh Quốc tế lần thứ 10 của WHO. Mới nhất là trong
hướng dẫn chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần lần thứ 5 đã chỉ rõ trầm cảm
được phân vào nhóm rối loạn cảm xúc. Rối loạn cảm xúc được chia làm hai loại
thường gặp là hưng cảm (rối loạn lưỡng cực) và trầm cảm có nghĩa là vui cực độ và
buồn cực độ. Qua hàng loạt các nghiên cứu từ hàng nghìn thế kỉ trước tuy vẫn có
nhiều ý kiến tranh cãi khác nhau về mặt y khoa nhưng hầu hết các nhà khoa học vẫn
nhất trí đồng ý rằng: Rối loạn trầm cảm là một hội chứng phản ánh tâm trạng buồn
bã hoặc một nỗi khổ quá mức bình thường.
Theo tổ chức y tế thế giới WHO thì trầm cảm được biết đến là một chứng rối loạn
sắc khí trong tâm thần học. Do hoạt động của bộ não rối loạn nên tạo nên bất thường
trong hành vi và suy nghĩ. Cũng có thể hiểu theo một khái niệm tương tự thì trầm
cảm là một biểu hiện của trạng thái ức chế trong tất cả các hoạt động của tâm thần
và cả thể chất. Đó chính là một trạng thái bị đè nén, kìm hãm do sự tiềm tàng phẫn
uất ở trong lòng rất lâu không được giải phóng của tất các hoạt động tâm thần và thể
chất. Gây ra những cảm giác buồn phiền, căng thẳng và mất hứng kéo dài dai dẳng.
Do sự kìm nén ấy nên những người mắc bệnh luôn luôn cảm thấy buồn rầu và mệt
mỏi, cáu gắt vô cớ, luôn có những suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống, chán ghét mọi thứ.
Tình trạng này không gây ảnh hưởng nhỏ đến cuộc sống mà còn khiến cho cuộc sống
của người bệnh trở nên vô nghĩa chỉ muốn thoát khỏi đi tìm cái chết để cứu bản thân
mình. Cuộc sống của họ chỉ mang một màu trầm buồn, những cảm xúc tiêu cực mà
trầm cảm gây ra như đám dây leo, bám rễ thật sâu vào tâm hồn đang dần héo úa và
hút cạn nguồn sinh lực cuối cùng họ. Nỗi buồn, sự thất vọng và chán nản cứ bám lấy,
bủa vây họ mỗi ngày, mỗi giờ. https://giaoandientu.net/

12. 12

Xã hội ngày càng phát triển khiến cho những vấn đề bệnh lí còn nguy hiểm hơn
cả. Suốt một năm 2017 dư luận xã hội đã dấy lên một hồi chuông báo động nguy cấp
về tình trạng trầm cảm gia tăng và có xu hướng trẻ hóa. Dựa vào những nguyên nhân,
hình thức và nguyên lí gây bệnh thì theo tổ chức y tế thế giới trầm cảm chia làm
nhiều loại khác nhau: trầm cảm nặng, trầm cảm nhẹ, trầm cảm xuất hiện từng giai
đoạn, trầm cảm tái diễn, trầm cảm nặng và tái diễn, trầm cảm mức độ nhẹ liên tục,
trầm cảm di chứng của rối loạn khí sắc trầm cảm, rối loạn phân liệt cảm xúc.
Trầm cảm nặng được phân chia thành 2 loại đó là không loạn thần với biểu hiện
buồn thảm, ủ rũ, bi quan, chán nản và loạn thần với những biểu hiện như hoang
tưởng, ảo giác, ảo thanh xui khiến như: tự tử, giết người, không ăn, bỏ nhà và nhảy
lầu là nguy hiểm nhất.
Khác với trầm cảm nặng, trầm cảm nhẹ xuất hiện đơn độc về mức độ, không gây
nên sự đau buồn và trở ngại đối với hoạt động hàng ngày, thường kéo dài ít nhất 2
tuần, không có hiện tượng hoang tưởng, ảo giác.
Trầm cảm xuất hiện từng giai đoạn: tái diễn nhiều đợt và có thể xen kẽ với giai
đoạn hưng cảm. Giữa các giai đoạn trầm cảm và hưng cảm là thời kỳ khí sắc bình ổn
hoàn toàn. Loại trầm cảm này còn được gọi là bệnh loạn thần hưng trầm cảm. Tỉ lệ
mắc bệnh ở nam nữ gần như nhau, sau tuổi trung niên thì giai đoạn trầm cảm thường
xuất hiện nhiều hơn giai đoạn hưng cảm và kéo dài hơn.
Trầm cảm tái diễn biểu hiện giống như loại trầm cảm nặng và trầm cảm nhẹ đã
nêu trên nhưng không xuất hiện đơn độc mà tái diễn nhiều đợt trong đời người. Giai
đoạn trầm cảm kéo dài từ 3 - 12 tháng, trung bình 6 tháng. Bệnh thường khởi phát
chậm, thường gặp ở độ tuổi từ 50. Phần lớn bệnh được phục hồi hoàn toàn và tỉ lệ
mắc bệnh trầm cảm loại này ở nữ ghi nhận gấp đôi nam.
Trầm cảm nặng và tái diễn gần giống như các bệnh trước kia gọi là trầm cảm,
trầm uất, loạn thần hưng trầm cảm, trầm cảm sinh thể, trầm cảm nội sinh. Trong đời, https://giaoandientu.net/

13. 13

con người ít nhất thường có hai giai đoạn trầm cảm nặng hay nhẹ tái diễn, mỗi giai
đoạn thường kéo dài trên 2 tuần, giữa hai giai đoạn trầm cảm phải có một thời kỳ
lành bệnh ít nhất 6 tháng.
Trầm cảm mức độ nhẹ liên tục biểu hiện, đơn độc nhưng kéo dài, có khi gần hết
tuổi thanh niên, gây nên sự đau buồn và trở ngại cho sinh hoạt lao động, làm việc và
học tập của người bệnh. Bệnh có thể nặng lên và tiến triển như rối loạn trầm cảm tái
diễn hay xen kẽ với các giai đoạn hưng cảm. Nếu các giai đoạn trầm cảm và hưng
cảm xen kẽ nhau được gọi là khí sắc tuần hoàn; nếu mức độ khí sắc trầm, nhẹ, kéo
dài thì gọi là loạn khí sắc.
Trầm cảm di chứng của các rối loạn khí sắc trầm cảm: biểu hiện đơn độc hoặc
tái diễn nhưng mức độ nhẹ, không kéo dài gồm các trạng thái hỗn hợp trầm cảm và
hưng cảm, trầm cảm ẩn, rối loạn xúc cảm khác không liên quan đến nghiện rượu,
nghiện ma túy, rối loạn nội tiết hay rối loạn tâm thần thực tổn.
Phân liệt cảm xúc: biểu hiện các triệu chứng phân liệt và triệu chứng cảm xúc
xuất hiện đồng thời, nổi bật như nhau. Lưu ý thể trầm cảm xuất hiện sau cơn loạn
thần cấp tính của bệnh tâm thần phân liệt không xếp vào loại trầm cảm này. Các triệu
chứng trầm cảm biểu hiện như đã nêu ở trên. Các triệu chứng phân liệt ở bệnh nhân
biểu hiện ý nghĩ vang lên thành tiếng nói ở trong đầu, bị những lực lượng xa lạ nào
đó điều khiển, mưu hại; nghe thấy những tiếng nói gièm pha, buộc tội mà thực tế
không có... Phần lớn bệnh nhân được phục hồi hoàn toàn sau điều trị, một số ít trường
hợp tiến triển thành thiếu sót phân liệt như thờ ơ với ngoại cảnh, có hành vi kỳ dị...
Trầm cảm có thể kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, làm suy giảm đáng kể khả năng
làm việc, khả năng tương tác đương đầu với cuộc sống. Trường hợp nặng nhất có
thể dẫn tới tự tử. Ở mức độ nhẹ, bệnh có thể chữa trị bằng nhiều cơ chế điều trị về
tâm lí, dinh dưỡng …mà không cần dùng thuốc. Với mức độ vừa và nặng thì có https://giaoandientu.net/

14. 14

người bệnh có thể kết hợp nhiều phương pháp vào cùng trị liệu như kết hợp điều trị
tâm lí khoa học và điều trị bằng thuốc.
Như vậy căn bệnh trầm cảm trên thực tế có nhiều loại khác nhau nên rất khó để
người bệnh có thể phát hiện và nhận thức được các triệu chứng mình mắc phải có
liên quan gì đến trầm cảm không. Dù cho mắc bệnh trầm cảm ở mức độ nào đi chăng
nữa thì trong cơn bộc phát sẽ dẫn tới các hệ lụy vô cùng tàn khốc và tồi tệ có thể là
tự tử hay sát hại người khác. Theo như công bố của Mỹ thì cứ 40 giây trôi qua lại
một sinh mạng kết thúc do chính suy nghĩ và hành vi của mình dồn nén. Trầm cảm
nó đáng sợ hơn ta tưởng. Theo như phát biểu của bác sĩ Tô Thanh Phương (Phó giám
đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương I) thì “ Không có gì đau đớn bằng căn bệnh
trầm cảm. Người bị bệnh trầm cảm chỉ muốn tìm đến cái chết. Thậm chí đau đớn
như bệnh ung thư con người còn chịu đựng được chứ trầm cảm thì khó ai chịu đựng
được nó”
1.3.2. Cơ sở thực tiễn
Theo thông báo của tổ chức Y tế thế giới WHO thì tính đến năm 2020 trầm cảm
là căn bệnh đứng thứ hai trong số những căn bệnh phổ biến của thế giới và sẽ là gánh
nặng bệnh tật hàng đầu vào năm 2030. Hiện nay trung bình hàng năm thế giới có
khoảng trên 200 triệu người bị mắc bệnh trầm cảm, nghĩa là mỗi quốc gia có từ 3-
5% dân số mắc phải, ở Việt Nam con số này là 2,8%. Trầm cảm là một trong những
nguyên nhân chính dẫn đến tự sát 45% - 70% người tự sát do mắc bệnh trầm cảm và
15% người tử vong khi thực hiện hành vi tự sát đó. Theo số liệu thống kê ở Nhật Bản
vào năm 2014 trung bình một ngày ở Nhật có 70 người tự sát trong đó 1/3 trong số
đó bị trầm cảm. Ở Việt Nam khoảng 4000 người tự sát mỗi năm do mắc bệnh trầm
cảm. Trầm cảm có thể gặp ở nhiều dân tộc, nhiều nơi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như
độ tuổi, nghề nghiệp, giới tính, trình độ, tính cách, môi trường xã hội xung quanh….
Tỉ lệ trầm cảm ở trẻ em là từ 0,45% - 2,5%, tỉ lệ này còn rõ ràng hơn khi với trẻ vị
thành niên là 0,4% - 8,3% trong đó có từ 15% - 20% là bị trầm cảm nặng. Ở độ tuổi https://giaoandientu.net/

15. 15

vị thành niên đặc biệt là các bạn đang học THPT thì đây chính là thời cơ thuận lợi
cho bệnh phát triển. Do ở trong độ tuổi này có nhiều biến đổi về thể chất và tinh thần,
nên có nhiều biểu hiện lệch lạc trong hành vi và cách suy nghĩ mà chiếm đa số là suy
nghĩ tiêu cực – trầm cảm. Nếu không phát hiện sớm và kịp thời chữa trị thì sẽ làm
ảnh hưởng lớn đến chất lượng học tập, đến sức khỏe, giao tiếp và sự phát triển của
về thể chất tinh thần, tính cách của người mắc bệnh.
Ở Nhật Bản, Kashani và Sherman (1998) nghiên cứu và nhận thấy tần suất mắc
trầm cảm từ 1-2% ở trẻ tiền dậy thì, từ 2-5% ở trẻ vị thành niên (Fleming và Offort,
1990). Ở Đức, Essau và cộng sự nghiên cứu 1035 học sinh từ độ tuổi từ 12-17 thì
17,9% bị trầm cảm. Còn ở Mĩ, đối với Jackson và Lurie (2006) thì theo nghiên cứu
ở tuổi vị thành niên có 20-25% bạn mắc ít nhất một giai đoạn của trầm cảm. Một số
nghiên cứu khác còn cho thấy tần xuất mắc trầm cảm ở bạn gái từ 13-17 tuổi cao hơn
các bạn nam. Nhưng khi các bạn nam mắc phải trầm cảm thì có nguy cơ tự sát cao
hơn các bạn nữ. Nguyên nhân ban đầu được các nhà tâm lí học cho rằng các bạn nam
không dám chia sẻ, tâm sự, thể hiện nỗi buồn, sự mệt mỏi chán nản của mình với ai
khác do định kiến “phái mạnh” thì phải mạnh mẽ luôn kiểm soát được cảm xúc của
mình nên đã khiến cho các bạn nam giấu mình đi và để cho trầm cảm gặm nhấm suy
nghĩ của mình.
Tại Việt Nam, theo tiến sĩ bác sĩ Hoàng Cẩm Tú đã tiến hành nghiên cứu về chứng
rối loạn hành vi, cảm xúc của trẻ em và trẻ vị thành niên ở một số tỉnh ở Hà Nội cho
thấy 2,2% trẻ em và trẻ vị thành niên từ 4-18 tuổi mắc chứng lo âu và trầm cảm. Giáo
sư tiến sĩ Nguyễn Bá Đạt nghiên cứu về rối loạn trầm cảm và một số hành vi tâm lí
xã hội liên quan đến học sinh trung học phổ thông ở khu vực Hà Nội cho biết là
18,8% là biểu hiện rối loạn trầm cảm, 9,9% khẳng định là bị trầm cảm. Kết quả
nghiên cứu của BV tâm thần ban ngày (Hà Nội) với trên 1.200 học sinh ở Hà Nội
(bậc tiểu học và THCS), có gần 19,4% học sinh có vấn đề sức khỏe tâm thần chung,
trong số các ca tự sát có 10% ở lứa tuổi từ 10 đến 17. https://giaoandientu.net/

16. 16

Theo cách nhìn tổng quan qua các thí nghiệm khảo sát thực tế ở một số địa bàn
như trên cho thấy: các nhà khoa học, bác sĩ tiến sĩ khoa tâm lí đã đưa ra những đánh
giá về tỉ lệ mắc bệnh trầm cảm nhưng chưa đưa ra được con số cụ thể chính xác về
số ca mắc trầm cảm ở tuổi vị thành niên. Vì điều kiện về địa điểm, công cụ và tiêu
chí đánh giá khai thác thực tế khác nhau nên giữa các con số có xuất hiện sự chênh
lệch. Nhưng đó chính là cơ sở nền tảng để xây dựng nên những tiêu chí đánh giá cụ
thể và chính xác hơn.
Qua hàng loạt những con số chắc hẳn đã gợi ra cho mỗi người những suy nghĩ và
phần nào nhận thức được sự nguy hại của căn bệnh ghê gớm này. Tuy nhiên thực tế
hiện nay có thể trả lời rằng hiểu biết của mọi người trong xã hội, của nhà trường và
các bậc phụ huynh nhất là ở nông thôn còn hạn chế. Thậm chí mọi người còn tỏ ra
rất thờ ơ coi thường căn bệnh, cho rằng đây là một bệnh không vấn đề gì, cỏn con có
thể chữa triệt để bằng thuốc nên không cần lo lắng hay biết về chứng rối loạn trầm
cảm. Có thể nói đây là một vấn đề vô cùng nguy hiểm đến chính bản thân người mắc
bệnh và cả chính những người xung quanh khi mọi người “quá hạn hẹp” về kiến thức
trầm cảm. Ví dụ như ở thành phố Hồ Chí Minh có một gia đình khi con bị trầm cảm
giai đoạn cuối dẫn đến có hành vi tự tử mới phát hiện và đưa con đi chữa trị. Theo
lời kể của người mẹ thì gia đình làm kinh doanh buôn bán nên đa số không có thời
gian dành cho con và cũng không có mấy khi tìm hiểu hay để tâm đọc báo về trầm
cảm. Nên khi con nói thường xuyên đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ… cũng không để
tâm lắm, coi đó là một chuyện bình thường. Những câu chuyện bi thương do trầm
cảm gây ra như giết hại những người thân trong gia đình hoặc phá hại của cải…
không phảo là hiếm trong xã hội hiện nay. Bao nhiêu câu chuyện do bế tắc trong
cuộc sống khiến bản thân người mắc bệnh đi tìm con đường kết thúc đời mình để
buông xuôi giải tỏa mọi thứ bởi không phả ai cũng có thể tự mình vượt qua.
Thực tế đó đã thôi thúc chúng tôi tiến hành điều tra, khảo sát và trực tiếp phỏng
vấn các bạn học sinh THPT nhất là trong khu vực tỉnh Hải Dương để tìm hiểu học https://giaoandientu.net/

17. 17

sinh THPT có bị trầm cảm hay không? (Dựa trên phân loại các biểu hiện trầm cảm
của tổ chức y thế giới). Mắc bệnh ở mức độ nào?... Để từ đó đưa ra những cảnh báo
sớm và cung cấp những kiến thức cơ bản về trầm cảm để giúp cho mọi người trong
xã hội hiểu biết hơn về căn bệnh trầm cảm, đặc biệt các bạn học sinh THPT tự mình
điều chỉnh cảm xúc để vượt qua căn bệnh trầm cảm bởi các nhà khoa học đã khẳng
định trầm cảm có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm.
1.4. Mục tiêu nghiên cứu
Xuất phát từ chính bản thân: Chính mình cũng cảm thấy chông chênh, bất an,
cảm thấy bất lực khi bước vào tuổi mới lớn, phải chọn lựa lối đi cho riêng mình. Bản
thân cũng chưa kiểm soát được cảm xúc, hành vi của mình. Đôi khi chính mình đang
tự gây nên áp lực cho mình.
Xuất phát từ thực tế: Nhìn lại bản thân và nhìn ra cuộc sống, thấy rất nhiều bạn
trẻ hiện nay sống còn chưa thoáng. Đôi lúc còn suy nghĩ tiêu cực, luôn cho rằng sống
là một việc rất khó khăn. Những áp lực được gọi là “áp lực tự áp đặt” của các bạn
học sinh là một điều khiến chúng tôi suy ngẫm.
Mục đích nghiên cứu của dự án: Tìm ra các giải pháp thiết thực, có tính khả thi
nhằm giúp các bạn học sinh THPT giảm bớt những căng thẳng khi bị mọi người
trong xã hội, bản thân mình tự áp đặt cho mình. Từ đó giúp các bạn sống đúng với
độ tuổi và kiểm soát hành vi của mình, sống hết mình với tuổi trẻ, với đam mê. Đặc
biệt là các bạn học sinh bị trầm cảm nhẹ có thể điều chỉnh cảm xúc để không bị trầm
cảm tái phát. Các bạn bị trầm cảm nặng cải thiện được tình trạng của mình để không
dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Đề tài nhằm cung cấp những kiến thức cơ bản về căn bệnh trầm cảm, giúp cho
mọi người trong xã hội có những hiểu biết về căn bệnh trầm cảm. Chúng tôi coi đây https://giaoandientu.net/

18. 18

là một tài liệu khoa học phổ cập nhằm tuyên truyền phổ biến những kiến thức về
trầm cảm hướng tới nhiều đối tượng trong xã hội vì dễ tiếp cận hơn so với các tài
liệu khoa học chuyên sâu của các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực y học và tâm lý
học.
Đề tài nhằm đóng góp giải pháp nâng cao chất lượng các môn học, mở ra các
phòng tham vấn học đường, các trang mạng xã hội để tâm sự giữa các bạn học sinh,
góp phần xây dựng một thế hệ học sinh Việt hòa đồng, sôi nổi, có lối sống văn minh,
lành mạnh, giảm thiểu những suy nghĩ tiêu cực không đáng có.
Đề tài giúp cho các bạn học sinh THPT cảm thấy thích thú, yêu thích việc đến
trường, việc được đi học và trân trọng cơ hội được sống của bản thân. Qua đó, đưa
ra một số đề xuất cho các bậc phụ huynh, các trường THPT… quan tâm, giúp đỡ,
uốn nắn cũng như phát hiện sớm được những thay đổi hằng ngày của các bạn học
sinh để không xảy ra những sự việc hay hậu quả đáng tiếc do trầm cảm gây ra.
1.6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Với khả năng của độ tuổi, nhóm tác giả chúng tôi chỉ tập nghiên cứu thực trạng
bị trầm cảm của các bạn học sinh THPT, khoảng từ 15 đến 18 tuổi- những bạn cùng
lứa tuổi với chúng tôi.
1.7. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài, nhóm tác giả đã sử dụng những phương pháp chủ yếu sau:
+ Thu thập thông tin (qua quan sát thực tiễn và lấy tư liệu thông tin cùng hình
ảnh trên các phương tiện thông tin đại chúng).
+ Điều tra, thăm dò ý kiến, lấy số liệu.
+ Thống kê số liệu, đối chiếu, phân tích.
1.8. Tính sáng tạo của đề tài https://giaoandientu.net/

19. 19

Trầm cảm có thể nói là đề tài chưa bao giờ cũ. Bởi cho dù có rất nhiều công
trình nghiên cứu, các liệu pháp tâm lý, các loại thuốc của những nhà khoa học thuộc
lĩnh vực y học, tâm lý học…dùng để chữa trị bệnh đã có hiệu quả. Nhưng số người
mắc bệnh, độ tuổi mắc bệnh vẫn tiếp tục gia tăng và trẻ hóa. Chính vì vậy chúng tôi
đã tiến hành nghiên cứu đề tài này trong phạm vi hẹp đó là trầm cảm ở học sinh
THPT độ tuổi từ 15 đến 18 tuổi. Hướng tiếp cận, lý giải và đề xuất giải pháp của một
nhóm tác giả có cùng độ tuổi với đối tượng nghiên cứu.
Một điều đặc biệt nữa của dự án chính là chúng tôi đi sâu tìm hiểu một nguyên
nhân gây ra căn bệnh trầm cảm chính là do bản thân các bạn học sinh tự tạo áp lực
cho chính mình. Chúng ta thường cho rằng trầm cảm là do những yếu tố bên ngoài
tác động như: áp lực từ sự kì vọng của gia đình, bạn bè, áp lực học tập thi cử ,… Thế
nhưng ít ai để ý rằng áp lực lớn nhất tác động lên lại là chính bản thân. Trong mỗi
chúng ta dù là tôi hay là bạn đều lấp ló trong mình sự đố kỵ với người khác, sự nghi
ngờ khả năng của bản thân cho rằng mình bất tài, mình không thể làm được... Những
suy nghĩ đó đang điều khiển chúng ta khiến chúng ta quay cuồng nhưng chúng ta lại
không thử làm, không dám làm và không hành động.... Chúng tôi muốn thông qua
vấn đề tâm lí học đường này để các bạn học sinh THPT thay đổi quan niệm sống để
sống có trách nhiệm với chính mình và ý nghĩa với cuộc đời.




PHẦN II
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN https://giaoandientu.net/

20. 20

2.1. Tỉ lệ học sinh mắc trầm cảm
Qua khảo sát thực tế ở hơn 1000 học sinh trung học phổ thông ở khu vực Kinh
Môn- Hải Dương, khu vực Mạo Khê- Quảng Ninh bao gồm: Trường THPT Nhị
Chiểu, trường THPT Quang Khải và trường THPT Kinh môn II và Trung tâm giáo
dục thường xuyên Kinh Môn, THPT Đông Triều- Quảng Ninh ở các khối lớp 10, 11
và 12 về vấn đề biến đổi tâm lí trong tuổi dậy thì. Nhóm thực hiện chúng tôi đã rất
bất ngờ về con số những bạn đã và đang mắc trầm cảm lên tới gần 31,65%. Số những
bạn không mắc trầm cảm là 69,35%. Điều đáng ngại ở đây là con số này sẽ ngày
càng có xu hướng tăng nhanh.




Khi được hỏi về trầm cảm thì có tới 68,97% học sinh không có hiểu biết về
trầm cảm? Có những bạn lại cho rằng mình bị trầm cảm nhưng thực tế thì đó là trạng
31,65%
69,35%
Đã và đang bị trầm cảm
Chưa bị trầm cảm
Hình 2.1: Biểu đồ tỉ lệ học sinh THPT mắc bệnh trầm cảm https://giaoandientu.net/

21. 21

thái tâm lý buồn do một sự việc nào đó xảy ra. Sau một khoảng thời gian ngắn mọi
thứ lại trở lại bình thường. Có những bạn bị trầm cảm thì giấu diếm không muốn bạn
bè và gia đình biết, cứ âm thầm chịu đựng. Con đường từ trầm cảm đến cái chết là
khoảng cách rất gần. Đặc biệt là các bạn học sinh THPT thì khoảng cách ấy lại càng
ngắn lại. Thuật ngữ “trầm cảm” cũng không còn xa lạ với các bạn học sinh. Khi thấy
bạn bè của mình không hòa đồng, buồn bã các bạn vẫn hay trêu: “Cậu bị trầm cảm
à?” nhưng thực chất, trong tiềm thức của các bạn vẫn chưa có một định nghĩa chính
xác về trầm cảm.
Khi được hỏi: Bạn thường xuyên gặp phải trạng thái tâm lý nào? (có thể chọn
nhiều phương án). Chúng tôi rất bất ngờ về kết quả:
Buồn chán, mệt mỏi 19,15%
Căng thẳng 14,7%
Hay cáu gắt 14,4%
Cảm thấy cô đơn 10,01%
Mất hứng thú với học tập 14,7%
Tự ti, bi quan 7,77%
Không muốn làm gì 13,74%
Đã từng nghĩ tới tự tử 4,93%
Hình 2.2. Kết quả khảo sát về trạng thái tâm lý của các bạn HS THPT
Qua bảng số liệu chúng ta thấy rằng cảm giác buồn chán, mệt mỏi chiếm tỉ lệ khá
cao 19,15% tức là trong 1000 phiếu điều tra có tới 191 bạn thường xuyên rơi vào
trạng thái này. Ngoài buồn chán, mệt mỏi các bạn còn có biểu hiện khác như hay cáu
gắt 14,4%, không muốn làm gì 13,74%, thậm chí đã có ý định tự tử 4,93% (tức 49 https://giaoandientu.net/

22. 22

bạn có ý định tự tử). Theo các nhà khoa học thì trầm cảm là rối loạn cảm xúc. Nếu
người nào đó cảm thấy buồn chán, mệt mỏi, hay cáu gắt…kéo dài trên hai tuần thì
người đó có dấu hiệu của trầm cảm.
Như vậy không thể phủ nhận rằng trầm cảm đã và đang diễn ra ở lứa tuổi trung học
phổ thông. Một lứa tuổi nhiều hoài bão, nhiều ước mơ nhưng cũng nhiều trăn trở suy
tư khó nắm bắt. Một lứa tuổi có tính chất bước ngoặt với những cột mốc lịch sử trong
cuộc đời khi phải vượt qua những kì thi quan trọng, khi phải lựa chọn nghề nghiệp
cho tương lai, khi phải chuẩn bị tự lập, khi còn nhiều mâu thuẫn khó giải quyết trong
tình bạn tình yêu. Những khó khăn ấy rất cần sự sẻ chia của gia đình, thầy cô, bạn
bè… Nếu không tự giải quyết được thì rất dễ bị trầm cảm.
2.2. Mô tả về trầm cảm
2.2.1. Diễn biến một ngày của trầm cảm
Đối với một người bị trầm cảm nói chung và học sinh trung học nói riêng thì
việc trải qua một ngày là vô cùng khó khăn bởi những cơn sợ hãi cứ nối tiếp nhau,
nó dài dằng dặc, cảm giác một ngày trôi qua thật nặng nề, mệt mỏi đến khiếp sợ.
Điều đặc trưng của căn bệnh này là vào thời điểm cuối ngày, con người mệt mỏi đến
rã rời sau một ngày học tập không ngừng nghỉ nhất là các bạn đang học lớp 12 sắp
phải thi THPT quốc gia, áp lực việc học hành quá lớn, tối đến lại phải tự học nên các
bạn ấy cảm thấy mệt mỏi chán nản không muốn chuẩn bị bài cho ngày hôm sau.
Thậm chí khi chìm vào trong giấc ngủ – nhưng cũng không yên giấc, có khi gặp ác
mộng bị thầy cô gọi lên bảng hay bạn bè xa lánh, bắt nạt… những tình huống đáng
sợ nhất liên tục hiện ra hoặc tỉnh dậy bất chợt trong đêm nơm nớp lo sợ về ngày mai
mình chưa làm bài tập, mình bị mọi người nói xấu…và thức tới sáng. Sáng ra lòng
nặng trĩu, không muốn bước xuống giường, không muốn dậy đi học để hòa nhập với
cuộc sống. Họ né tránh tất cả, cảm thấy bên ngoài cuộc sống thật đáng sợ nên chỉ có
việc ra khỏi giường đã là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Tuy nhiên có những https://giaoandientu.net/

23. 23

trường hợp, sau khi xảy ra hiện tượng trên thì họ như có một nguồn năng lượng tích
cực tràn đến, nguồn năng lượng này giúp họ hoàn thành được rất nhiều công việc
cho đến chừng nào năng lượng vẫn còn. Rất tiếc là sau sự bùng nổ năng lượng đó
khoảng vài giờ hoặc vài ngày thì mọi thứ lại quay lại cảm giác như ban đầu lại vẫn
lo âu, căng thẳng, mệt mỏi, bấn loạn. Họ cố gắng ngày hôm nay nhưng rồi nhiều việc
ập đến, bản thân đã cố gắng vẫy vùng nhưng càng cố lại càng có nhiều thứ đè nén.
Và cho đến một lúc, đã vượt quá giới hạn chịu đựng, họ gục ngã hoàn toàn.
2.2.2. Trầm cảm gây ra sự đau khổ cả về tinh thần lẫn thể xác
Điều đặc biệt của căn bệnh trầm cảm là người bị bệnh họ luôn cảm thấy mệt
mỏi, đau đớn, đầu óc u mê căng thẳng nhưng lại không rõ ở bộ phận cụ thể nào và
cũng không thể xác định được nguyên nhân. Thực tế cho thấy, đôi khi rất khó để
chẩn đoán bệnh trầm cảm vì có những triệu chứng khác thường về mặt thể xác.
Không chỉ vậy, trầm cảm còn khiến cho người bệnh luôn đau khổ vì thường xuyên
xuất hiện những cơn đau đớn, dai dẳng ở nhiều bộ phận khác nhau. Chính vì vậy
có rất nhiều trường hợp bệnh nhân bị trầm cảm đi khám nhầm, thay vì đi đến khoa
thần kinh thì họ lại đi khám ở các khoa khác. Tạo lối mòn cho trầm cảm tiếp tục
hành hạ người bệnh. Hay ở một số trường hợp khác, có một số người biết là mình
có thể đã bị trầm cảm song do tâm lí ngại đến khoa thần kinh vì trong tư tưởng họ
luôn nghĩ rằng cứ đến khoa thần kinh là bị điên, suy nghĩ đó càng làm cho trầm
cảm trở nên tồi tệ hơn.
2.2.3. Trầm cảm khiến mọi thứ trở nên khó khăn và tồi tệ
Trầm cảm được ví như một tên trộm thời gian, được đem ra so sánh như bóng
ma học đường luôn ẩn núp sau con người bạn. Nó không giết đi chính bạn ngay lập
tức mà nó từ từ hút cạn đi sức lực, hút cạn đi tư duy học tập và làm việc của bạn. Từ
một người luôn năng động, một người có thành tích học tập đáng nể hay một người
có phong độ tự tin bậc nhất cũng có thể bị bóng ma trầm cảm đè bẹp mà không còn https://giaoandientu.net/

24. 24

đủ sức cưỡng dậy chống chọi. Đối với người bị trầm cảm mà nhất là trẻ vị thành niên
trong độ tuổi từ 15-18 thì đây là một giấc mộng kinh hoàng. Bạn trở nên lười biếng,
kiệt quệ kể cả những việc là nhu cầu thiết yếu của cơ thể. Ngay cả việc thức dậy cũng
phải đấu tranh, việc tắm rửa cũng khiến cơ thể mệt mỏi. Bất kể làm việc gì dù lớn
hay nhỏ thì họ cũng cần phải nghỉ ngơi một chút. Có đôi khi họ nhận thức được và
buông xuôi suy nghĩ của mình gắng gượng tìm kiếm những niềm vui nhưng dường
như bộ óc họ không để tâm, quan tâm và cũng chẳng biết bản thân mình đang nghĩ
gì, muốn gì. Vì với người mắc bệnh trầm cảm trong đầu họ hoàn toàn trống rỗng, cô
đơn lạnh lẽo.
2.2.4. Làm thay đổi quan điểm và suy nghĩ của chính mình
Có một chuyên gia tâm lí từng nói: “ Khi trầm cảm kéo đến là khiến cho thế
giới của bạn trở nên tối sầm lại khiến cho mây đen kéo đến che lấp đi ánh sáng rực
rỡ của cuộc đời bạn.” Đúng thật vậy, theo các triệu chứng thường thấy thì trầm cảm
chỉ đơn giản là căng thẳng mệt mỏi, buồn ngủ mất ăn,… Nhưng thực tế cho thấy nó
không chỉ dừng lại ở đó. Khi bị mắc chứng rối loạn trầm cảm các bạn học sinh THPT
sẽ cảm thấy chán nán, mọi thứ thật tầm thường và tẻ nhạt. Đối với họ mọi thứ trở
nên vô vị, cuộc sống không có ý nghĩa gì ảm đạm tăm tối. Họ nhìn nhận mọi thứ
xung quanh một cách lạnh lẽo, vô cảm. Theo ngôn ngữ của tâm lí học thì đây là hiện
tượng “Chủ nghĩa hiện thực trầm cảm”. Họ nhìn thế giới xung quanh, bản thân mình
bằng một ánh mắt khác không phải lạc quan yêu đời mà là sự kì thị, trốn tránh. Những
ngày tăm tối càng trở nên ảm đảm hơn, và những buổi sáng không còn đem lại cảm
giác tươi mới và thú vị bất ngờ. Họ chẳng tin cuộc sống, chẳng tin vào người thân
thậm chí còn nghi ngờ với chính bản thân mình.
2.2.5. Không còn hứng thú với sở thích của mình
Đây gọi là hiện tượng mất khả năng trải nghiệm niềm vui. Những gì mà chúng
ta đã từng yêu thích, trân trọng và mong mỏi nhất giờ cũng hóa nhàm chán. Bạn là https://giaoandientu.net/

25. 25

một người yêu thiên nhiên cây cỏ, yêu động vật. Nhưng khi trải qua cuộc chiến tranh
tâm lí thì tất cả hoa không còn thơm, cây không còn đẹp, những chú chó thật phiền
phức. Tiệc tùng, hát hò cũng trở nên vô vị nhạt nhẽo, chẳng thể nào xoa dịu tâm trạng
của bạn. Mọi thứ như bao trùm trong chiếc khăn đen xì kín mít. Nói chung cuộc sống
của họ chìm nghỉm dưới đáy mà không biết bao giờ có thể ngoi lên được.
2.2.6. Những yếu tố cảm xúc cứ dồn nén tác động làm cho người bệnh trở nên
vô cảm
Trầm cảm được coi như một kẻ không mời mà đến, nó không chỉ là một cơn
buồn thoáng qua, mà nó tác động mạnh mẽ đến tâm lí con người. Vì bị trầm cảm nên
người bệnh dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài. Khi bất cứ một chuyện gì xảy ra
họ luôn tự nhận do bản thân mình đã gây ra. Trầm cảm như một nỗi đau khủng khiếp
khó có thể diễn tả thành lời, đau nhưng lại không biết đau ở chỗ nào, sợ nhưng không
biết mình sợ cái gì và tệ hại hơn là không muốn giãi bày với ai. Có lúc họ khác không
ngừng, có lúc họ thấy cô đơn nhưng lại không muốn người khác lại gần mình. Người
mắc chứng rối loạn họ luôn tìm cách khép mình vào, mang nỗi cô đơn sự tuyệt vọng
về cuộc sống. Họ như bị chai lì với cảm xúc của chính mình, vô cảm với mọi thứ
xung quanh.
2.2.7. Sự tự ti, bi quan, thất bại trong suy nghĩ và hành động
“Không phải tôi không thích mọi người, mà tôi chắc chắn rằng họ không chịu
đựng được tôi”, tuy ở mỗi người biểu hiện trầm cảm là khác nhau nhưng khi bị mắc
trầm cảm họ luôn cô đơn nhưng họ lại tự cho rằng người khác không thích mình nên
mình cần phải xa lánh họ. Họ luôn cho rằng bản thân họ luôn tồi tệ thất bại trong mọi
việc. Trốn tránh thực tại là giải pháp tốt nhất, họ trốn tánh bằng cách tìm đến cái chết
- con đường mà đối với họ là giải pháp tốt nhất. Nỗi đau mà trầm cảm mang lại nó
dai dẳng như thiêu cháy đi tâm hồn bé nhỏ trong sáng. Chỉ có cái chết mới có thể https://giaoandientu.net/

26. 26

giúp họ mất đi sự cô đơn, mệt mỏi, đau đớn. Với họ cuộc sống không còn ý nghĩa
nữa chi bằng chết còn hơn.
2.2.8. Sự khác nhau giữa trầm cảm và buồn bã
Khi nói về trầm cảm người ta thường mặc định là buồn bã. Trong thực tế có rất
nhiều trường hợp bị mắc kẹt trong trầm cảm nhưng lại nghĩ mình đơn giản chỉ là
buồn. Ngược lại có trường hợp buồn lại nghĩ, lo sợ bản thân mình bị trầm cảm. Trầm
cảm cơ bản là có những dấu hiệu buồn bã, mệt mỏi, chán nản. Nên nhiều người còn
không phân biệt được giữa trầm cảm và buồn bã, trường hợp như trên diễn ra khá
phổ biến. Việc nhầm lẫn này là một mối nguy hại vô cùng to lớn, là sai lầm nghiêm
trọng khiến cho người bệnh (trầm cảm) không kịp thời chữa trị mặt khác lại quá thái
hóa với trạng thái cảm xúc bình thường (buồn bã).
Buồn là một cảm xúc bình thường của con người. Mỗi chúng ta đều đã từng trải
qua cảm giác này thậm chí nó còn lặp đi lặp lại nhiều lần. Nỗi buồn thường được
hình thành từ một sự việc trong đời sống hay một thử thách khó khăn trong đời khiến
chúng ta thất vọng hoặc những tổn thương mất mát. Điều này cũng có nghĩa khi nỗi
đau chúng ta mờ đi, mọi việc đã ổn thỏa, khi chúng ta cân bằng và vượt qua nó thì
nỗi đau tự nhiên sẽ biến mất.
Đối với trầm cảm thì đây không là một dạng buồn bã thông thường. Đôi khi bạn
chẳng cảm thấy gì cả. Thay vào đó, chúng ta cần phải phân biệt được rõ giữa buồn
và trầm cảm, trầm cảm bao gồm:
• Nhìn nhận cuộc sống một cách bi quan và thường xuyên cảm thấy bi quan
chán nản.
• Mất hứng thú với niềm vui trong cuộc sống. Những gì từng khiến người
bệnh hứng thú đều không còn ý nghĩa gì.
• Những người mắc bệnh giảm hoặc tăng 5% so với cân nặng bình thường
trong một khoảng thời gian ngắn. https://giaoandientu.net/

27. 27

• Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều
• Có thái độ dễ nổi giận, luôn tỏ ra khó chịu hoặc dễ bị kích động.
• Luôn uể oải và lờ đờ, không hoàn thành những nhiệm vụ đơn giản nhất.
• Luôn có cảm giác tội lỗi, luôn dằn vặt, quở trách và tự đổ lỗi cho bản thân
mình.
• Có những hành vi liều lĩnh. Luôn suy nghĩ đến cái chết và cho đó là sự
giải thoát tốt nhất.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và đưa ra kết luận rằng: Chứng rối loạn cảm
xúc buồn bã, chán nản, mệt mỏi…kéo dài trên hai tuần thì phải nghĩ ngay đến trầm
cảm và có hướng can thiệp kịp thời, nếu tình trạng này kéo dài thì rất nguy hiểm.
2.2.9. Sự khác nhau giữa trầm cảm và tự kỉ
Tự kỉ được hiểu gần như là chứng bệnh bẩm sinh rối loạn về nhận thức và
hành vi. Bệnh chủ yếu xảy ra đối với trẻ em khiến cho cơ thể bị chậm phát triển, não
phát triển không ổn định. Những người bị tự kỉ thường có sự khác biệt hay chính là
sự khép kín trong giao tiếp, trong các mối quan hệ trong xã hội bình thường. Biểu
hiện chính của trẻ tự kỉ là họ thường bị giảm về khả năng hòa nhập với xã hội, luôn
sống thu mình, ngại giao tiếp bằng ngôn ngữ hay cử chỉ. Đa số những người tự kỉ thì
hành vi của họ rất rõ ràng nên mọi người có thể nhận biết ngay rất sớm. Tính đến
hiện tại thì Tự kỉ vẫn chưa có thuốc chữa, những nếu không được điều trị kịp thời thì
có thể sẽ diễn ra cả đời.
Dấu hiệu nhận biết tự kỉ:
• Không hoặc ít khi giao tiếp với người khác kể cả gia đình
• Không hoặc ít khi cười với gia đình, bạn bè…
• Trầm hẳn đi, không cười không nói https://giaoandientu.net/

28. 28

• Không quan tâm hay để ý đến người khác mà cũng không bao giờ để người
khác chú ý
• Chậm nói hoặc có dấu hiệu loạn ngôn
• Khả năng tiếp thu chậm lại. khả năng phát triển kém, thành tích giảm sút…
• Có dấu hiệu phát triển không bình thường so với trước đây
• Khả năng tiếp xúc, nói chuyện không còn
• Có những phản ứng quá đà hay giật mình khi nghe nhạc
• Có những hành động tự làm mình đau như cào, cấu, cắn, xé….bản thân
Như vậy về cơ bản giữa trầm cảm cũng có vài nét giống nhau nên khiến nhiều
người dễ bị nhầm lẫn. Tự kỉ và trầm cảm đều là căn bệnh liên quan đến hệ thần kinh
và đều có lối sống thu mình ngại giao tiếp. Chính vì vậy, chúng ta nên cần cung cấp
cho bản thân kiến thức đầy đủ, chính xác nhất để kịp thời nhận thức được vấn đề và
nhanh chóng khắc phục tình trạng trầm cảm.
2.2.10. Sự khác biệt giới tính khi mắc bệnh
Theo thống kê thì tỉ lệ mắc bệnh trầm cảm ở học sinh nữ trong độ tuổi vị thành
niên nhiều hơn các bạn nam. Do giữa 2 giới tính có nhiều điểm khác nhau về thể
chất, suy nghĩ.
Đối với các bạn nữ khi bị bệnh thì có biểu hiện vô cùng rõ rệt, họ luôn tỏ ra lo
lắng, buồn rầu, mệt mỏi. Thường thường các bạn nữ dễ bộc lộ cảm xúc tâm trạng của
mình hơn các bạn nam. Như thể bạn chẳng cần thiết gì đến xinh đẹp, bạn chẳng cần
các mối quan hệ xung quanh, bạn muốn buông xuôi tất cả. Nguyên nhân có thể là do
gia đình từng có người bị trầm cảm, sự biến đổi tâm lí trong ở độ tuổi dậy thì hoặc
gia đình gặp biến cố lớn, áp lực từ nhiều phía quá lớn hoặc cũng có thể là mẫu thần
tượng lí tưởng mà giới truyền thông tô vẽ… Ngoài ra cũng có thể là do áp lực tâm lí
từ xã hội gây nên như định kiến xã hội, phong tục cổ hủ hay lo lắng do mình không
xinh đẹp nên các bạn không chơi cùng…. sức chịu đựng của con người cũng có hạn https://giaoandientu.net/

29. 29

nên với tính cách “thảo mai” yếu đuối của các bạn nữ thì thường sẽ nghĩ đến việc tự
sát cao hơn các bạn nam.
Ở các bạn nam thì có đôi phần khác, họ luôn tìm cách giấu đi cảm xúc, con người
của họ. Luôn luôn tỏ ra cáu gắt, bực bội hoặc phàn nàn về chuyện nhỏ nhặt hay không
có hứng thú với các hoạt động giao tiếp vui chơi với bạn bè. Có một trường hợp một
bạn nam từ con người hiền lành ngoan ngoãn, sau khi bị ảnh hưởng quá mạnh mẽ từ
game online nên đã bị trầm cảm nặng. Cậu ta sống với nhân vật trong game, mất ăn
mất ngủ, gầy sút cân nhanh chóng, luôn cáu gắt nổi giận với bố mẹ, có lúc còn đe
dọa uy hiếp gia đình phải đưa tiền cho. Như vậy đối với các bạn nam có thể biểu hiện
khác biệt hơn các bạn nữ, các bạn nam sẽ dễ sa vào tệ nạn xã hội hơn đồng thời cũng
dễ là người tìm đến cái chết hoặc làm tổn thương người khác hơn. Mặc dù tỉ lệ mắc
trầm cảm ở nữ giới gấp 3 lần nam giới nhưng tỉ lệ tự tử do trầm cảm ở nam giới lại
cao hơn nữ giới 2 lần.
2.2.11. Biểu hiện nhận biết chung của trầm cảm ở học sinh THPT
Mặc dù trầm cảm không bị xã hội xa lánh như các chứng bệnh tâm thần khác
nhưng mức độ ảnh hưởng của nó còn lớn hơn nhiều lần. Đã có nhiều trường hợp giết
người rồi tự tử, mà nguyên nhân là do trầm cảm. Do tiếng vang qua lớn từ các vụ
việc các nam sinh, nữ sinh tự tử do áp lực học tập, gia đình nhà trường…dẫn đến tự
tử. Nên chúng tôi đã khảo sát và tìm hiểu đươc những biểu biện bệnh lý nào là biểu
hiện nhận biết của trầm cảm của các bạn học sinh THPT.
• Do việc học hành quá tải nên khiến cho các bạn trở nên chán nản, mệt mỏi
với mọi thứ. Vì vậy họ thường dễ cáu gắt, tức giận vô căn cứ, có xu hướng
nóng tính bằng cách la hét hoặc động chân động tay.
• Cơ thể bắt đầu gặp sự cố như đau đầu, đau dạ dày, dị ứng da, cắn móng tay,
tóc khô sơ dễ rụng, đau vai hoặc lưng… https://giaoandientu.net/

30. 30

• Khi đã quá mệt mỏi với việc chạy đua cho các cuộc thi mà vẫn luôn thất bại
thì đây chính là lúc các bạn ấy hoàn toàn không tin vào cái mà gọi là “ cố sẽ
được”. Dần dần mất niềm tin vào cuộc sống, luôn kêu than mình vô dụng,
chẳng làm được tích sự gì và không muốn cố gắng trong bất kì việc gì nữa.
• Luôn ảm đạm trầm lắng mà không có lí do. Xuất hiện với tần xuất ngày càng
nhiều hơn.
• Sự thay đổi trong thói quen ngủ, có thể là quá ít hoặc quá nhiều nhưng lại
không ngon giấc.
• Mất hứng thú với công việc, học tập. Tình trạng học sa sút trông thấy.
• Thích ở một mình, cảm thấy mọi người xung quanh quá phiền phức khiến bạn
luôn đau đầu, mệt mỏi, xa lánh bạn bè. Thu mình lại và ngại giao tiếp, ngại
làm, ngại ăn và ngại tất cả mọi thứ.
• Có thái độ nổi loạn, cãi lại cha mẹ hơn ngày thường. Trở thành kẻ thù của
người thân, bạn bè. Tránh xa tất cả mọi người luôn xảy ra những trận chiến
hoặc bắt đầu sử dụng chất kích thích, sa vào tệ nạn xã hội.
• Luôn miệng nói những điều tiêu cực, bi quan về cuộc sống hay chán không
muốn sống. Khẳng định chết là chuyện quá bình thường ngược lại còn là sự
vui vẻ. https://giaoandientu.net/

31. 31


Hình 2.3 – Biểu hiện của trầm cảm (nguồn internet)
Trầm cảm là một nỗi đau rất lớn không chỉ về thể xác mà còn đau về cả tinh thần.
Nó tiến thẳng vào con người bạn một cách thầm lặng. Nó bắt đầu gây ra cuộc chiến
dữ dội, tàn sát trong đầu bạn. Ban đầu nó chiến đấu từ những suy nghĩ hành động
nhỏ nhặt nhất, sau đó ngày càng lớn dần và trở lên đáng sợ hơn bao giờ hết. Nỗi đau
mà trầm cảm gây ra nó không đau thấu tim mà nó chà sát tâm can mỗi người. Chính
vì vậy, để bảo vệ cho chính bạn và người thân mình thì mỗi chúng ta cần phải nhận
biết được những biểu hiện cơ bản nhất của trầm cảm để giúp chính mình và người
thân phòng tránh và thoát khỏi vòng luẩn quẩn của trầm cảm, thoát khỏi sự rằng buộc
của tâm can, suy nghĩ của chính mình không để trầm cảm làm chủ bạn.
2.3. Nguyên nhân dẫn tới căn bệnh trầm cảm
2.3.1. Bệnh lí
2.3.1.1. Do sang chấn tâm lí https://giaoandientu.net/

32. 32

Sang chấn tâm lí (hay còn gọi là stress) thường đến từ những tác động bên
ngoài như: mâu thuẫn gia đình, bạn bè, công việc, tình yêu,... hoặc cũng có thể là do
tác động từ những yếu tố bên trong như: bị bện nan y hay phải chịu một cú sốc lớn
về tinh thần,... Đây là một nguyên nhân thường gặp gây trầm cảm.
Mức độ đánh giá ảnh hưởng của những stress này khi chẩn đoán cần xem xét
yếu tố ấy đã đủ gây ra trầm cảm như những stress nặng, kéo dài trường kì tạo nên
sức ép trong một khoảng thời gian quá dài,... Tuy nhiên có những stress không đủ
gây ra trầm cảm mà chỉ là yếu tố góp thêm, là giọt nước làm tràn ly, làm cho những
nhân tố đã có sẵn (rối loạn tâm thần tiềm ẩn có trước) có dịp bùng phát.
Tỉ lệ trầm cảm thường thấy tương đối cao ở người nghèo, dân tộc thiểu số hay
những vùng sâu vùng xa. Do những người này có thể bị xã hội coi thường, khinh
miệt gây nên những tổn thương về mặt tâm lí, tự ti, mặc cảm và lâu dần sẽ gây nên
trầm cảm.
Những chẩn đoán về sang chấn tâm lí sẽ rất có ích đối với các bác sĩ tâm lí trong
việc điều trị trầm cảm.
2.3.1.2. Do thực thể ở não
Khi suy nghĩ tiêu cực và căng thẳng, bạn sẽ dựa vào một phần não bộ làm cho
việc lưu thông trong não kém, gây mệt mỏi, cáu gắt. Các hormone mà não sản xuất
để đói phó với áp lực còn ảnh hưởng tới cấu trúc vật lí của não. Một loại hormone
được gọi là cortisol, có thể làm teo não và khiến não chúng ta không thể sản sinh
thêm các nơ-ron thần kinh mới. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc ghi nhớ,
điều khiển cảm xúc và khả năng học tập của chúng ta.
Do một số tai nạn gây nên chấn thương sọ não, bệnh viêm não, u não, chấn
thương não bộ cũng là một nguyên nhân gây bệnh trầm cảm. Những rối loạn và tổn https://giaoandientu.net/

33. 33

thương này có thể rút ngắn ngưỡng chịu đựng stress của cơ thể, chỉ cần một chút
stress có thể gây ra rối loạn cảm xúc, đặc biệt là trầm cảm.
2.3.1.3. Do sử dụng các chất gây nghiện hoặc các chất tác động tâm thần
Một số chất kích thích như: heroin, amphetamine (thuốc lắc), rượu, thuốc lá,
cà phê,… cũng là một nguyên nhân gây bệnh trầm cảm. Đặc điểm chung của những
chất này là tạo cho con người khoái cảm, kích thích, hưng phấn nên khi buồn chán,
bế tắc chúng ta thường tìm đến những loại chất kích thích như trên nhưng sau đó lại
rơi vào trạng thái u mê, mệt mỏi, uể oải, giảm sút và ức chế các hoạt động tâm thần.
Như vậy chất kích thích không chỉ không giúp cho ta thoải mái mà còn làm ta buồn
thêm, trầm cảm thêm.
2.3.1.4. Do yếu tố di truyền
Trong một nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học mới công bố, họ vừa tìm
thấy hai biến thể gen có liên quan đến trầm cảm. Chúng có tên là SIRT và LHPP.
Nghiên cứu do các nhà khoa học ở Mỹ, Anh và Trung Quốc thực hiện, theo Daily
Mail. Nhiễm sắc thể 3p25-26 đã được tìm thấy trong hơn 800 gia đình có trầm cảm
tái phát. Các nhà khoa học tin rằng nhiều như 40% những người bị trầm cảm có thể
liên quan đến gen. Nghiên cứu được chỉ ra một người nếu trong một gia đình có bố
mẹ, anh chị em ruột bị mắc trầm cảm thì sẽ có nguy cơ bị trầm cảm cao gấp 3 lần.

Hình 2.4. Gen gây trầm cảm (nguồn internet) https://giaoandientu.net/

34. 34

Như vậy, theo các nhà khoa học, yếu tố di truyền có ảnh hưởng đến trầm cảm.
Tuy nhiên, một gen đơn lẻ không liên quan đến việc một người nào đó có bị trầm
cảm hay không, mà sự rối loạn đó là do sự kết hợp của nhiều gen khác nhau. Bởi
vậy, những người có người thân bị trầm cảm không cần quá lo lắng vì không chỉ một
yếu tố mà còn rất nhiều yếu tố khác ảnh hưởng.
2.3.2. Áp lực từ phía bên ngoài
2.3.2.1. Áp lực từ phía gia đình
Sự thật là có rất nhiều phụ huynh có suy nghĩ rằng: Con cái chỉ có mỗi ăn với
học thì có áp lực gì? Đây chính là sai lầm lớn nhất trong cách suy nghĩ của phụ huynh
Việt Nam. Việc học vất vả hay không chính là phụ thuộc vào trạng thái tư tưởng của
học sinh, khi bạn vui thì học trở nên dễ dàng nhưng khi buồn chán, căng thẳng mệt
mỏi thì việc học là một hòn đá khá nặng. Xuất phát từ sự kì vọng, bố mẹ lúc nào
cũng muốn con cái mình phải thành đạt, phải xuất sắc hơn những người khác. Đem
con mình ra so sánh với con nhà người ta là câu nói chung của đa số phụ huynh hiện
nay. Nhưng cũng không có ai biết rằng câu nói ấy vô hình chung đâm vào chính con
bạn. Tâm lí chung của các bậc phụ huynh là muốn con mình phải giỏi nhất, hoàn hảo
nhất trong tất cả mọi việc từ học tập đến kĩ năng mềm, năng khiếu bản thân. Bố mẹ
thường xuyên ép con học, rồi đăng kí rất nhiều lớp học thêm, học nhóm, luôn luôn
nói với con là phải học, học thật tốt. Nhưng chưa bao giờ lại hỏi ước mơ của con là
gì? Con muốn chia sẽ với bố mẹ thật nhiều, nhưng con lại sợ, sợ bố mẹ nói rằng trẻ
con mà lắm chuyện! Và những áp lực đó đã biến con thành một đứa trẻ trầm hơn, lúc
nào cũng mệt mỏi,… Và con bị trầm cảm! https://giaoandientu.net/

35. 35




Hình 2.5. Bố mẹ ơi đừng bắt con học (Nguồn: Internet)
Đặc biệt là với xã hội hiện nay, mô hình đại gia đình không còn nữa, đa số bố
mẹ đều tự nuôi con không phụ thuộc vào ông bà nên không thể san sẻ việc chăm lo
con cái. Với sự thúc ép của xã hội theo xu hướng toàn cầu hóa thì việc định hướng
nghề nghiệp tương lai cho các con là vấn đề chính gây sức ép đến các phụ huynh và
đó cũng đồng thời là áp lực tác động nên các bạn học sinh. Nhất là các bạn học sinh
THPT đặc biệt là lớp 12 thì việc này là việc khiến cho tất cả phải căng thẳng. Bố mẹ
thì lo cho tương lai các con nên ép con phải học theo môn này môn kia, trường này
trường kia để gia trường gia đình có thể lo việc làm cho. Nhưng bản thân con thì lại
không muốn học theo sự ép buộc của bố mẹ, con muốn được học môn mình thích,
thi vào trường mình yêu và sau này ra làm nghề mà mình mơ ước. Học trường mình
thích, làm việc mình yêu, điều đó khó lắm sao?
Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, mỗi gia đình là một mảnh ghép tạo nên cuộc sống.
Nhưng mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Và có rất nhiều bạn sinh ra trong gia
đình mà bố mẹ mâu thuẫn, bạo lực gia đình. Đây cũng là một trong số những nguyên
nhân gây ảnh hưởng vô cùng lớn đến tâm lí các bạn tuổi teen. Một đứa trẻ hằng ngày
phải nghe những lời cãi vã, đánh đập bạo lực của bố mẹ của hàng xóm xung quanh
sẽ dần dần có khuynh hướng bạo lực, hoặc sẽ mắc các bệnh về tâm lí. Những hành https://giaoandientu.net/

36. 36

động đó của người lớn tác động vô cùng lớn tới tâm lí bởi chính các bạn được nhìn
và nghe trực tiếp, ảnh hưởng trực tiếp và dần là người thực hiện hành vi bạo lực đó
trước tiên. Không khó để tìm những minh chứng cụ thể những bạn học sinh bị mắc
bệnh trầm cảm do gia đình không hạnh phúc.

Hình 2.6. Bạo lực gia đình (nguồn internet)
Trong cuộc sống bộn bề lo toan, các bậc phụ huynh còn mải mê kiếm tiền gồng
gánh nuôi cả gia đình, cho con ăn học…bản thân họ cũng đang chịu những áp lực rất
lớn. Họ không có thời gian dành cho con, quan tâm đến những thay đổi trong tâm lý
của con, chia sẻ động viên con những lúc khó khăn…Con chỉ thu mình lại chịu đựng.
Con không tìm được chỗ dựa từ cha mẹ và con bị trầm cảm.
2.3.2.2. Áp lực học tập, thành tích, thi cử
Hiện nay, có rất nhiều bài báo than phiền về áp lực học tập gây nên trầm cảm
rồi dẫn đến tự tử ở học sinh. Theo một nghiên cứu từ Bộ Nội vụ Ấn Độ thì chỉ trong
vòng 3 năm từ 2014 - 2017, có hơn 26.000 học sinh đã tự tử tại quốc gia này. Riêng
năm 2016 có tới 9.473 em, tương đương mỗi 55 phút lại có một trường hợp xảy ra.
Ở Việt Nam theo kết quả y tế trường học giai đoạn 2011-2015 do Bộ Y tế và Bộ
GD&ĐT công bố, số học sinh có ý định tự tử ngày càng tăng cao, cứ 5 em học sinh https://giaoandientu.net/

37. 37

lại có một em có ý định tự tử. Mỗi năm, Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp nhận 20 trường
hợp trẻ em uống thuốc độc tự tử. Tại Việt Nam, tự tử là nguyên nhân thứ 2 gây tử
vong ở người trẻ tuổi, xếp sau nhóm nguyên nhân do tai nạn giao thông

Hình 2.7: Áp lực học tập, thành tích (Nguồn: Internet)
Đây là một con số thật đáng sợ. Một học sinh THPT chia sẻ một ngày phải học
từ 7h sáng đến 10h đêm mới được về. Lịch trình là cứ sáng học chính khóa đến
11h30, chiều lại học phụ đạo trên trường đến 4h chiều. Tối lại đi học thêm 2 ca đến
10 giờ mới về nhưng chưa dừng lại ở đó về nhà lại tiếp tục làm biết bao nhiêu bài tập
ở lớp chính khóa, ở lớp học thêm, ở nhóm. Chưa kể đến có những bạn còn tham gia
các khóa học online hoặc một số bạn đi học năng khiếu. Các bạn ấy không có thời
gian để cân bằng não bộ và nghĩ ngơi đúng và phù hợp với lứa tuổi của mình. Ngày
nào cũng như thế thì thử hỏi thời gian đâu cho các bạn tham gia các hoạt động xã
hội, thư giãn? Cuộc sống ngày nào cũng quay cuồng như một con robot được lập
trình sẵn, và dần dần cứ như thế, các bạn liên tục chịu áp lực trong một khoảng thời
gian dài và dẫn đến trầm cảm.



https://giaoandientu.net/

38. 38



Hình 2.8. Nỗi ám ảnh từ các môn học (nguồn internet)
Liệu giáo dục ở Việt Nam có quá khắt khe, có đang quá chú trọng về mặt thi
cử trên lí thuyết và có thể nói là xa rời thực tế? Tính ra thì hiện tại có 13 môn học mà
các bạn học sinh THPT phải hoàn thành. Trong chương trình giáo dục thì có đến một
nửa là môn xã hội với khối lượng kiến thức lý thuyết đồ sộ, hàn lâm, một nửa số môn
học là môn tự nhiên với những bài quá khó, một môn hoạt động ngoài trời rèn luyện
sức khỏe là môn thể dục. Có rất nhiều học sinh chia sẻ học những môn lí thuyết thật
sự rất buồn ngủ chán nản vì kiến thức không phải khó mà kiến thức quá dài và khó
nhớ, còn học những môn tự nhiên thì lại quá khó rất đau đầu vì phải tư duy tối đa bộ
óc của mình. Ngược lại những tiết học về kĩ năng sống lại không có, những tiết học
nhằm cho học sinh sáng tạo lại chiếm con số nhỏ mà hầu như không có. Các chuyên
gia nước ngoài đã đánh giá khách quan về vấn đề này cho rằng Việt Nam nói riêng
các nước châu Á Thái Bình Dương nói chung là khu vực có nền giáo dục nặng nề về
lí thuyết mà không đi sâu về thực tế. Nhưng thực tế không chỉ áp dụng mỗi kiến thức
lí thuyết trên lớp mà học sinh phải kết hợp những yếu tố như: giao tiếp, ứng xử, sức
khỏe,… thì mới có thể thành công. Việc nhồi nhét quá độ những kiến thức sáo rỗng https://giaoandientu.net/

39. 39

chỉ làm cho áp lực lại chồng chất áp lực, đè nặng lên đôi vai của các bạn học sinh.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng căng thẳng. Tình trạng
này kéo dài thì nguy cơ bị mắc trầm cảm là rất cao.
Bên cạnh đó việc thi đua đạt thành tích trong nhà trường là một vấn đề đã và
đang được xã hội nhắc đến. Trên các phương tiện truyền thông đã đưa tin về một cô
giáo khi học sinh mắc lỗi đã phạt học sinh bằng 231 cái tát, thậm chí còn ép những
học sinh khác phải tát bạn trong khi bản thân các em đó không muốn làm. Áp lực
thành tích, thi đua, sự kì vọng của các thầy cô, nhà trường đối với học trò là rất lớn.
Đặc biệt là đối với các trường chuyên lớp chọn, sự kì vọng của các thầy cô là rất lớn,
luôn muốn học sinh phải vượt trội hơn. Đôi khi những sự kì vọng đó đã tạo nên
những áp lực vô hình cho học sinh và khiến cho việc học đã căng thẳng lại càng căng
thẳng gây ra trầm cảm ở học sinh THPT
2.3.2.3. Áp lực từ các mối quan hệ xã hội
Cho dù ở đâu, cho dù sống trong hoàn cảnh nào mỗi cá nhân chúng ta cũng
chịu sự chi phối của các mối quan hệ trong xã hội. Những mối quan hệ ấy có thể giúp
ta vượt qua những khó khăn trong cuộc sống nhưng cũng có những mối quan hệ
khiến ta bị áp lực. Mất đoàn kết trong lớp, chia bè phái, tẩy chay,… là áp lực của bạn
bè gây nên. Có những bạn thật sự rất mệt mỏi, mỗi ngày tới trường tới lớp là căng
thẳng, là lo lắng, là “khó thở”…

Hình 2. 9. Bị bạn bè bắt nạt, tẩy chay (nguồn internet) https://giaoandientu.net/

40. 40

Khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất càng đầy đủ thì một thực tế
không thể phủ nhận đó là tỉ lệ phát dục sớm. Tình yêu tuổi học trò là một mối quan
hệ không thể phủ nhận. Có nhiều bài nghiên cứu về vấn đề này và hơn hết trong thực
tế ta cũng thấy nhiều vụ đánh ghen, mang thai ngoài ý muốn, tình yêu tan vỡ dẫn đến
hành vi dại dột của các bạn học sinh THPT. Tất cả điều đó đều ảnh hưởng đến chất
lượng cuộc sống, tác động trực tiếp đến tâm lí của các bạn học sinh và gây ra tình
trạng rối loạn cảm xúc, cụ thể là trầm cảm.
Mặt khác định kiến xã hội, sự kì thị và nhận thức chưa đúng đắn của đại đa số
mọi người trong xã hội cũng là một trở ngại khiến cho bệnh trầm cảm càng gia tăng.
Bởi khi chưa nhận thức đầy đủ về căn bệnh trầm cảm thì họ cho rằng những người
có biểu hiện mệt mỏi, chán nản, ủ ê buồn bã…là bị điên, bị thần kinh hoặc bị ma
nhập…nên họ xa lánh hoặc có thái độ không đúng, nói những lời lẽ khiến cho những
người bị trầm cảm càng thêm đau lòng, bế tắc và bệnh càng nặng hơn.
2.3.2.4. Áp lực từ mạng xã hội, game và thần tượng
Mạng xã hội: Ngày nay, các bạn trẻ dường như đang làm nô lệ của mạng xã hội,
đặc biệt là facebook. Nhiều bạn trẻ hiện nay, nếu một ngày không dùng facebook là
sẽ cảm thấy khó chịu, bức bách không yên. Các bạn đang bị mắc “hội chứng
facebook” giam mình trong một xã hội ảo, không sống thật với bản thân. Chúng ta
có thể thấy rõ nhất một hiện tượng phổ biến hiện nay là đến 90% các bạn học sinh bị
cận. Lí do là các bạn sử dụng tối đa thời gian của mình vào máy tính hoặc điện thoại.
Sự phát triển của công nghệ đòi hỏi con người phải kết nối với nhau, phụ thuộc vào
nhau để phát triển nhưng nó cũng là mầm mống gây ra trầm cảm ở nhiều cá nhân mà
tiêu biểu là các bạn học sinh THPT. Việc sử dụng quá nhiều những vật dụng công
nghệ này làm thay đổi lượng hoocmôn trong cơ thể các bạn học sinh, nhất là lứa tuổi
này đang trong giai đoạn phát triển thay đổi nhiều về nội tiết nên có nguy cơ cao gây
nên trầm cảm. Không chỉ có vậy, có nhiều bạn còn dùng mạng xã hội để nhắn tin
chia sẻ, giãi bày cảm xúc nhưng lại ngại tiếp xúc giao tiếp ở ngoài đời thường. Trên https://giaoandientu.net/

41. 41

facebook nơi các bạn được giải tỏa tâm sự, tuy nhiên có trường hợp giải tỏa bằng
cách đăng những dòng status buồn để cho những con người vô cảm ngoài xã hội vào
công kích gây ra những câu chuyện bi thương. Điều đó làm cho nỗi buồn không thể
được giải tỏa mà thêm ức chế hoặc dẫn đến hành vi xấu hơn.
Một số trang mạng có nội dung tiêu cực: Hiện nay theo thuật ngữ của các bạn
trẻ thì “ chị Google” cái gì cũng có. Ngay cả khi ta lên mạng tìm với thuật ngữ “cách
tự tử” thì hàng loạt những bài viết hiện ra, hướng dẫn chi tiết về cách chết như thế
nào? Hoặc có những trò chơi thách thức bản thân phải chết mà các bạn trẻ mê muội
làm theo. Như vậy, ta có thể thấy rằng mạng xã hội có mặt tích cực nhưng cũng tiềm
ẩn nhiều tiêu cực, thậm chí có khi đẩy con người ta vào chỗ chết nếu các bạn trẻ
không biết kiểm soát. Những trang mạng có nội dung như: Làm thế nào để tự tử?
Các cách để tự tử mà không đau đớn,… Chính điều đó đã khiến cho những suy nghĩ
trong chúng ta tiêu cực hơn đặc biệt đối với những người trầm cảm vì họ đang bị rối
loạn cảm xúc và từ đó dẫn đến hành vi tự sát.
Game, truyện tranh: Có lẽ, những vụ con giết bố mẹ vì không cho tiền chơi
game hay anh giết em vì không xin được tiền…đã không còn xa lạ với chúng ta trong
thời đại hiện nay. Bạn từ một người ngoan ngoãn nghe lời thầy cô bố mẹ nhưng khi
tiếp xúc với game thì tất cả mọi thứ sẽ thay đổi. Bạn trở lên hoang dại, hư đốn, bạo
lực với người thân thậm chí là giết để có tiền chơi game. Nó khiến thế giới của bạn
trở nên lu mờ dần và chìm sâu vào bóng tối. Các bạn trẻ, đặc biệt là bạn nam khi bị
đắm chìm trong game, các bạn cho rằng thế giới bên ngoài là một thế giới giả tạo chỉ
có những nhân vật trong game mới sống thật với các mình, mới đối xử tốt với các
bạn ấy. Những nhân vật ảo đó luôn nghe lời và làm theo những gì mình muốn mà
không cãi chống đối một câu nào. Nó khiến các bạn cảm thấy sống trong game hoặc
truyện tranh là tuyệt vời nhất. Thế giới bên ngoài toàn ganh đua, bon chen và quá
mệt mỏi. Và các bạn chọn cho mình một cuộc sống không phụ thuộc vào ai, không https://giaoandientu.net/

42. 42

bị ai làm phiền, rồi dần dần không dứt ra được, bị ảo giác, bạo lực và gây nên một số
bệnh về thần kinh, trong đó trầm cảm cũng chiếm một tỉ lệ đáng kể.
Thần tượng: Hâm mộ các thần tượng xưa nay vẫn luôn là một trào lưu mà đa
số diễn ra ở các bạn trẻ. Nếu hâm mộ ở một mức độ hợp lí có thể giúp ích rất nhiều
cho các bạn như động lực giúp các bạn học tập hay được truyền cảm hứng thực hiện
ước mơ. Tuy nhiên, thần tượng thái quá lại chính là một thảm họa. Có nhiều trường
hợp thần tượng thái quá gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe, tâm
lí…Khi ngôi sao của mình kết hôn hoặc xảy ra sự cố thì nhiều bạn trẻ bị khủng hoảng
tâm lí trầm trọng, có bạn thì tự nhốt mình khóc không nói chuyện với ai chỉ muốn
gặp idol của mình hoặc có bạn thì tự tử kết liễu đời mình. Đó chính là một trong
những dấu hiệu của trầm cảm vì vậy chúng ta cần hạn chế giảm nhẹ việc hâm mộ
idol nếu không thì bạn sẽ dần đánh mất đi bản thân và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thời
gian học tập và vui chơi lành mạnh.
2.3.3. Áp lực do chính bản thân tạo nên
Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến trầm cảm mà chúng
ta không thể không nhắc tới đó chính là việc các bạn học sinh tự tạo áp lực cho bản
thân. Tự tạo áp lực để bản thân cố gắng và hoàn thành được mục tiêu mình đã đề ra
là một điều không xấu. Bởi chỉ trong thử thách, trong khó khăn con người mới chứng
tỏ được khả năng của mình. Áp lực để đạt được mục tiêu được gọi là áp lực tích cực.
Thế nhưng, có loại áp lực lại hoàn toàn ngược lại. Theo TS Dương Minh Tâm –
Trưởng phòng điều trị stress (Viện sức khỏe tâm thần) cho biết, giới trẻ hiện nay mắc
một chứng bệnh đó là “tự hành xác”. Tự tạo áp lực cho mình buộc mình phải học,
phải cố gắng, phải đạt được mục tiêu bằng mọi cách, luôn đứng ở vị trí số 1 trong
mọi mặt. Áp lực đó là áp lực tiêu cực khi tự đặt mục tiêu cao quá so với khả năng và
luôn cố gắng, thậm chí không cho mình một phút giây nghĩ ngơi, cân bằng cơ thể.
Khi không đạt được điều mình mong muốn thì suy sụp, mất phương hướng…Đây là
một điều rất nguy hiểm và cũng là một nguyên nhân gây ra căn bệnh trầm cảm ở lứa https://giaoandientu.net/

43. 43

tuổi học sinh THPT. Sở dĩ chúng tôi khẳng định được điều này bởi qua điều tra khảo
sát nhiều bạn cho rằng nguyên nhân gây ra tình trạng căng thẳng mệt mỏi cho mình
không phải là do bố mẹ hay thầy cô bạn bè mà do chính mình không đạt được mục
tiêu, cảm thấy thua kém bạn bè, cảm thấy mình bất tài… Đặt mục tiêu cho chính
mình đúng là điều mà mỗi người chúng ta cần và nên làm để dự định, định hướng
cho tương lai. Nhưng cũng không vì đặt mục tiêu cho mình mà gây ra những áp lực
tổn thương đến chính người bản thân. Đôi khi bản thân đặt ra mục tiêu quá lớn dẫn
đến bi kịch trong lòng mình, biến ước mơ thành tham vọng, biến bạn thành con bệnh
trầm cảm vì chính tham vọng mà mình tạo ra.


Hình 2.10. Tự tạo áp lực cho chính mình (nguồn internet)
Không chỉ có vậy việc tự tạo áp lực cho chính bản thân mình còn là việc tự tạo
áp lực, tự tạo sự đố kỵ thù địch cho bản thân. Dù cho bạn có dùng nụ cười của mình
để che đậy cảm xúc của mình nhưng chắc gì trong lòng bạn đang vui, lòng đố kỵ vẫn
còn đó. Giả sử khi bạn thấy người khác hơn bạn về mọi mặt thì tự nhiên trong lòng
hình thành một phản xạ ghen ghét người khác. Hay khi bị phê phán, chê bai về một
vấn đề của mình thì bạn thấy xấu hổ và cho rằng mọi người quá nhiều chuyện, mọi
người không có quyền gì phán xét mình. Nhiều bạn có thể hiện thái độ bực tức, gắt
gỏng. Điều đặc trưng của sự đố kỵ chính là mình tự tạo ra và mình luôn biến mọi
thứ trở nên phức tạp. Bạn luôn đặt cái tôi cá nhân lên đầu và luôn lấy mình ra so
sánh, luôn tự cho mình ra là mục tiêu chỉ trích của mọi người, Bạn nghĩ mọi thứ quá https://giaoandientu.net/

44. 44

lên khiến trong lòng luôn thổn thức lo âu. Vậy trầm cảm không phải từ đâu mà có từ
ngoại cảnh tác động mà đôi khi thành bệnh từ chính lòng đố kỵ mà mình tạo ra.
Một điều đáng nói nữa là giới trẻ hiện nay đang bị cuốn theo “hiệu ứng đám
đông”, nghĩa là tự cho mình bị trầm cảm. Điều này thật sự rất nguy hiểm đối với xã
hội. Một xã hội mà ai cũng cho rằng mình bị trầm cảm thì sẽ ra sao?
Theo như nhiều nghiên cứu trước kia thì trầm cảm thường xảy ra ở người. già.
Nguyên nhân là khi con người già đi thì các bộ phận và đặc biệt là não bộ bị lão hóa
cộng thêm cả những áp lực mà tuổi già mắc phải. Nhưng câu hỏi khiến chúng tôi trăn
trở rất nhiều đó là: Người già bị trầm cảm do cơ thể, não bộ bị lão hóa nhưng các
bạn trẻ lại cũng bị trầm cảm, trong khi cơ thể ở các bạn trẻ lại khỏe mạnh hơn?. Do
xã hội phát triển khiến các bạn trẻ mắc một hiện tượng đó là “sống ảo” các bạn chìm
vào trong một thế giới khác, một thế giới toàn những sự hoàn hảo, một thế giới
thượng lưu. Nơi đó các bạn có thể post tất cả những gì mình có. Có những bạn khi
bị mắc bệnh trầm cảm, bạn ấy cố tỏ ra là mình ổn ngụy trang lên bản thân một lớp
áo. Khi ra ngoài bạn là một người vui vẻ, cá tính, luôn thể hiện một đẳng cấp riêng.
Nhưng kì lạ là khi về đến nhà bạn ấy mới sống được chính con người thật của mình.
Bạn lại ngồi một mình khóc lại một mình suy nghĩ tự đào bới ra những sự kiện trong
cuộc sống rồi biến nó thành vấn đề phức tạp ép bản thân phải suy nghĩ. Cứ như thế
nỗi buồn tích tụ lại lâu ngày tạo thành một sự ức chế cảm xúc dẫn đến những suy
nghĩ tiêu cực
Trong cuộc đời mỗi con người chúng ta lứa tuổi từ 15 đến 18 tuổi là một cột
mốc đáng nhớ. Cột mốc với nhiều sự kiện trọng đại buộc con người phải vượt thắng.
Đó là việc lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai. Một lứa tuổi với tâm sinh lý phức tạp
nhưng lại phải đưa ra những quyết định có tính chất bước ngoặt trong cuộc đời. Các
bạn học sinh THPT vừa phải trải qua một kì thi căng thẳng để đỗ vào trường THPT
mình mong muốn. Khi vừa làm quen với ngôi trường mới thì lại chuẩn bị thi THPT
Quốc gia- một kì thi quan trọng. Chọn hướng nào cho cuộc đời của mình? Chọn https://giaoandientu.net/

45. 45

trường nào nghề nào cho phù hợp với khả năng và kinh tế của gia đình…. Áp lực về
vấn đề này cũng là nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến thần kinh của các bạn
học sinh THPT. Và định hướng nghề nghiệp cho tương lai có lẽ là vấn đề đau đầu
nhất. Bởi sự biến động không ngừng của xã hội, tình trạng chảy máu chất xám, hay
việc áp dụng công nghệ kĩ thuật cao vào làm việc... khiến cho các bạn học sinh THPT
lo lắng, chọn nghề gì, ngành gì để có việc làm sau khi ra trường. Học giỏi nhưng ra
trường có xin được việc phù hợp không?...Những suy nghĩ tiêu cực đó đã tác động
không nhỏ đến cảm xúc của các bạn học sinh THPT..
Một điều đáng buồn hơn nữa là các bạn trẻ đang mắc phải chứng thiếu tự tin
và không tin vào khả năng của bản thân. Càng ngày cứ như thế, các bạn dần mất đi
kĩ năng nói ra suy nghĩ của mình, hoặc nghiêm trọng hơn là mất đi khả năng biểu lộ
cảm xúc. Điều này chính là một chất xúc tác làm cho các bạn thu mình lại hơn với
xã hội, sống một cuộc sống cô đơn và buồn chán.
2.4. Hậu quả của căn bệnh trầm cảm
Hiện thực gần đây cho thấy trầm cảm đang ngày trở nên đáng sợ hơn bao giờ
hết. Rất nhiều các bạn trẻ hiện nay không làm chủ được bản thân nên đã tự kết liễu
cuộc đời mình. Nếu như trước kia, tỉ lệ mắc trầm cảm ở người cao tuổi cao hơn thì
bây giờ trầm cảm lại có xu hướng trẻ hóa. Theo nghiên cứu của tổ chức Y tế thế giới
trên thế giới có tới 100 triệu người bị mắc trầm cảm thì gần 1 triệu người tự sát, trong
số đó có 70% là trẻ vị thành niên. Tính ra cứ 100 phút lại có 1 bạn trẻ tuổi teen tìm
đến cái chết. Tự sát do trầm cảm cũng là một trong 3 nguyên nhân chính gây đến cái
chết tăng đột biến ở các bạn trẻ độ tuổi từ 15 – 24 tuổi. Không chỉ vậy, nghiên cứu
còn chỉ ra một con số đáng sợ hơn tỉ lệ mắc trầm cảm ở nữ giới cao gấp 3 lần nam
giới nhưng tỉ lệ tự sát ở nam giới lại cao hơn ở nữ giới. Ở ngay tại Việt Nam trong
vòng 1 năm, số người tử vong do tai nạn giao thông khoảng 10.000-13.000 người,
trong khi số người tự tử lên đến 36.000-40.000 người, gấp tới 3-4 lần. Như vậy những
số liệu trên phần nào cũng đã phản ánh được hậu quả vô cùng đáng sợ của căn bệnh
này. https://giaoandientu.net/

46. 46


Hình 2.11. Hậu quả của căn bệnh trầm cảm (nguồn internet)
Cũng theo Tổ chức y tế thế giới WHO, trầm cảm chính là gánh nặng bệnh tật
hàng đầu vào năm 2030. Trầm cảm gây ra nhiều bệnh nên người ta rất dễ nhầm lẫn
với các bệnh tật khác. Theo PGS. Trần Hữu Bình- nguyên viện trưởng viện tâm thần
quốc gia thì một số người bị trầm cảm nhưng họ lai có biểu hiện đi tiểu nhiều lần
trong ngày. Vì vậy thay vì đến khoa thần kinh thăm khám thì họ lại đến khoa tiết
niệu. Một số trường hợp khác đi khám các bác sĩ chuyên khoa cũng không tìm ra
bệnh mặc dù có biểu hiện đau đầu, chóng mặt… Dưới đây là một số căn bệnh do hậu
quả của trầm cảm:
2.4.1. Các bệnh liên quan tim mạch và não bộ
Theo nghiên cứu mới nhất của tổ chức y tế Hoa Kì thì trầm cảm có nguy cơ
mắc tim mạch tương đương với béo phì và lượng cholesteron xấu. Người mắc bệnh
trầm cảm thường cảm thấy chán nản, mệt mỏi khiến cho cơ tim dễ bị viêm do thiếu
oxi nên dẫn đến đau tim. Khi bạn cảm thấy chán nản cũng có nghĩa cơ thể của bạn
tự nhiên phát hành hormone stress như cortisol và epinephrine. Những hormone căng
thẳng này có thể ảnh hưởng đến huyết áp và nhịp tim, làm cho động mạch của bạn
bị yếu đi. Điều này dẫn đến việc hình thành các mảng bám trong động mạch, ngăn
chặn lưu lượng máu và cuối cùng gây ra các cơn đau tim và đột quỵ. Đặc biệt là
những người có tiền sử về bệnh tim thì hậu quả ngày càng nặng nề hơn.
Não bộ cũng là một trong những cơ quan bị trầm cảm ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nhất là đối với học sinh THPT khi mà não bộ đang phát triển mà gặp phải sự cố về
thần kinh như vấn đề trầm cảm thì lẽ đương nhiên sự mất cân bằng não bộ xảy ra.
Não bộ sẽ nhanh chóng lão hóa hơn người bình thường, xảy ra các triệu chứng như https://giaoandientu.net/

47. 47

sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ, khả năng nhận thức kém dần đi ở tuổi trưởng thành,
bắt đầu có những suy nghĩ tiêu cực, căng thẳng. Những biểu hiện sinh học này là do
quá trình lưu thông máu lên não kém dần nên người bệnh dễ cáu gắt, mệt mỏi. Các
hormone trong não bị gián đoạn làm thay đổi về chức năng và cấu trúc vật lí của não
bộ. Cortisol tiếp tục sản sinh gây ra hiện tượng teo não và khiến não chúng ta không
thể hình thành ra các nơtron thần kinh mới. Điều này làm cho bệnh nhân mất khả
năng ghi nhớ, điều khiển cảm xúc, khả năng học tập và làm việc.
2.4.2. Giảm sức mạnh của hệ miễn dịch
Theo như tất cả các phương pháp điều trị cũ thì họ vẫn tập trung nghiên cứu
về hóa chất để khắc phục não bộ của người bị trầm cảm. Nhưng trong những năm
gần đây, các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu và cho rằng đây là tình trạng viêm
toàn cơ thể do hệ miễn dịch đã bị suy yếu, làm việc quá mức. Khi chứng viêm lan
rộng cũng đồng nghĩa là các hệ miễn dịch đang phải phát huy hết khả năng để chống
lại các siêu vi khuẩn. Như vậy, khi hệ thống miễn dịch suy yếu dần sẽ khiến người
bị mắc bệnh trầm cảm dễ bị cảm lạnh và cảm cúm hơn. Cũng theo nghiên cứu y khoa
của thế giới thì hệ thống suy giảm miễn dịch còn do hormone gây stress được sản
sinh và tồn đọng lâu trong cơ thể. Những điều trên cũng đã giải thích rõ ràng hơn cho
chúng ta: Tại sao bị mắc bệnh trầm cảm lại bị cảm cúm hoặc mệt mỏi chán nản?
2.4.3. Mất đi cảm giác ngon miệng và mất ngủ
Khi bị trầm cảm nhẹ thì đa số bệnh nhân sẽ có tình trạng ăn nhiều, ngủ nhiều.
Đến khi bị trầm cảm nặng thì lại ăn ít hoặc ngủ ít, ngủ không ngon giấc. Có những
trường hợp người bệnh ăn rất ít thậm chí không ăn. Nguyên nhân là do hệ thần kinh
bị căng thẳng quá mức dẫn tới suy nhược tần kinh, hệ thần kinh bị tổn thương nặng
nề gây ra các hiện tượng mất ổn định về thói quen hay bản năng sẵn có. Chính vì
vậy, khi mắc bệnh bạn sẽ bị thay đổi tất cả các thói quen ăn uống và ngủ nghỉ. Điều
này dẫn đến thay đổi về cơ chế trao đổi chất nên khiến bạn tăng cân hoặc sút cân
nhanh chóng. Không chỉ vậy trầm cảm còn gây cho bạn cảm giác mất ngủ, giấc ngủ https://giaoandientu.net/

48. 48

bị gián đoạn thường xuyên gặp ác mộng, tâm trí không bình tĩnh luôn suy nghĩ linh
tinh.
2.4.4. Nhức đầu và đau lưng
Theo Trung tâm Y tế Dự phòng ở Taipei, Đài Loan đã chứng minh mối liên
hệ giữa lo lắng trầm cảm và chứng đau nửa đầu. Một nghiên cứu cho thấy những
người trầm cảm nặng bị chứng đau đầu gấp ba lần người bình thường. Đau lưng mãn
tính có thể gây ra trầm cảm, ngược lại trầm cảm cũng có thể gây ra đau lưng. Những
người đang chán nản có khả năng đau lưng đau cổ hoặc hông cử động được gấp 4
lần người bình thường. Nguyên nhân chính vẫn là do hệ thần kinh bị tổn thương vì
căng thẳng, mệt mỏi.
2.4.5. Mệt mỏi và kiệt sức
Trầm cảm và mệt mỏi là hai tình trạng có tính tương tác qua lại với nhau. Lúc
này người bệnh không chỉ thấy mệt ở thể xác mà còn thấy mệt ở trong chính suy nghĩ
hành vi của mình. Họ sẽ không muốn làm bất cứ việc gì kể cả những việc mà họ luôn
có hứng thú. Khi bị trầm cảm bạn sẽ cảm thấy cơ thể chán nản mệt mỏi không muốn
làm gì hay nói chính xác là mất hoàn toàn năng lượng cơ thể. Bạn không đủ sức để
thực hiện các hoạt động đơn giản. Tuy nhiên, mệt mỏi cũng có thể là do thiếu ngủ
hoặc hay đau nhức đầu.
2.4.6. Tự tử
Đa số tâm lí chung của những người bị trầm cảm thì họ luôn cảm thấy mệt mỏi
và day dứt trong lòng. Họ suy nghĩ về nhiều điều rồi họ trở lên điên dại vì cắn dứt
lương tâm, luôn nghĩ tại mình mà mọi chuyện mới như vậy tất cả đều tại mình. Họ
nghĩ bản thân họ thật tồi tệ, chẳng làm được gì mà còn bị nhiều người khác ghét bỏ,
xa lánh. Những người bị trầm cảm họ luôn thấy bản thân mình thật cô đơn, thấy trong
đầu luôn căng thẳng nên chuyện nghĩ tới cái chết cũng không có gì lạ. Vì hầu hết các
bệnh nhân khi rơi vào căn bệnh tự tử mà đặc biệt là học sinh thì chuyện nghĩ đến tự
tử là điều chắc chắn. Có thể khẳng định một điều là trầm cảm căn bệnh dễ chưa
nhưng không kịp thời chữa trị thì người bệnh các chắn sẽ nghĩ đến cái chết. Khi họ https://giaoandientu.net/

49. 49

đã vô cùng mệt mỏi, đau khổ và luôn tự cho rằng mọi chuyện đều tại mình mà ra nên
cách duy nhất chỉ có tự tử. Vì theo suy nghĩ của người mắc bệnh trầm cảm thì tự tử
là cách tốt nhất và duy nhất để giải thoát, khi chết rồi họ mới không biết đau là thế
nào, khổ là ra sao.

Hình 2.12. Trầm cảm sát thủ giấu mặt trong xã hội hiện đạt (nguồn internet)
2.5. Giải pháp giúp học sinh THPT vượt qua căn bệnh trầm cảm
Khi nhìn vào hậu quả của căn bệnh trầm cảm này và cả trong thực tế tôi, bạn
bè tôi đã từng bị trầm cảm đe dọa. Chúng tôi ý thức rằng mình phải hành động, phải
tìm hiểu, phải lên tiếng để cho mọi người trong xã hội hiểu hơn về những nguy hại
của trầm cảm. Từ mong muốn đó chúng tôi xin đề xuất một số giải pháp có tính khả
thi và đã được áp dụng bước đầu đã đạt được hiệu quả ở trường THPT Nhị Chiểu-
ngôi trường chúng tôi đang theo học. Các giải pháp đó là: Loại trừ các tác động tiêu
cực; Tăng cường các hoạt động tích cực và Bản thân những bạn học sinh tự điều
chỉnh cảm xúc để những bạn đã bị trầm cảm nhẹ sẽ không bao giờ bị trầm cảm tái
phát, những bạn bị trầm cảm nặng sẽ cải thiện được tình trạng của mình không dẫn
đến hành vi tiêu cực và đặc biệt là giúp đỡ những bạn có nguy cơ bị trầm cảm sẽ
không bao giờ biết đến căn bệnh trầm cảm là gì?
Với giải pháp Loại trừ các tác động tiêu cực, chúng tôi quan tâm đến việc
tuyên truyền cho mọi người trong xã hội hiểu về căn bệnh trầm cảm để gia đình luôn
là điểm tựa vững chắc cho con cái, để nhà trường không chỉ quan tâm đến dạy kiến
thức mà còn tạo sân chơi lành mạnh, rèn kĩ năng, tạo niềm tin cho học sinh và mỗi https://giaoandientu.net/

50. 50

ngày đến trường là một ngày vui với các bạn học sinh THPT. Đặc biệt khi mọi người
trong xã hội đã hiểu về trầm cảm thì họ sẽ không có cái nhìn kì thị với những người
mắc bệnh, người bệnh sẽ vượt qua những cú sốc tinh thần để vững vàng hơn trong
cuộc sống sau này. Tuy nhiên với căn bệnh trầm cảm dù bạn có được giúp đỡ, quan
tâm của mọi người nhưng chính bạn mới là người quyết định được cuộc đời của
mình. Vì vậy bạn phải tăng cường các hoạt động tích cực và tự điều chỉnh cảm xúc
của bản thân. Với các giải pháp cụ thể đó, chúng tôi mong muốn mang lại cho tất cả
những bạn trẻ- những người bạn cũng trang lứa một cuộc sống vui tươi, yêu đời lạc
quan, sống đúng lứa tuổi của mình và mang trong mình ngọn lửa đam mê với slogan:
“CHÁY HẾT MÌNH”.
2.5.1. Giải pháp thứ nhất: Loại trừ các tác động tiêu cực
2.5.1.1. Gia đình làm điểm tựa
Khi cả thế giới chuyển mình bước sang một kỉ nguyên mới, thời đại mới cũng
là một thách thức yêu cầu và đòi hỏi mỗi người chúng ta cần phải nhanh chóng thay
đổi để hòa nhập, thích nghi với cuộc sống chung. Điều đó làm cho khoảng cách giữa
bố mẹ và con cái trở lên dài hơn. Nhất là khi con cái đang ở tuổi mới lớn, khi mà bộ
não đang phát triển chưa hoàn thiện nên nhiều suy nghĩ của con còn non dại, chưa
đủ chín chắn thì bố mẹ chính là người để điều chỉnh lại tất cả hành vi suy nghĩ của
con. Và chỉ có bố mẹ mới có thể làm được việc này.
Trước hết các ông bố mà mẹ phải là người kiên nhẫn và “chấp nhận cái sai
đầu đời của con”. Nếu đem ra so sánh thì bộ óc của bố mẹ đã hình thành qua rất
nhiều năm, qua rất nhiều thăng trầm mới có thể đúc kết ra được những suy nghĩ đúng
đắn nhất. Ngược lại, bộ óc của các con trên thực tế là chưa hoàn thiện hết nên tâm lí
ở giai đoạn tuổi dậy thì có nhiều bất biến khó hiểu, làm những chuyện sai trái. “Chấp
nhận” ở đây không có nghĩa là làm lơ mà bố mẹ cần phải điều chỉnh lại suy nghĩ
hành vi con một cách đúng đắn nhất. Bố mẹ nên đem những câu chuyện của chính
bản thân mình hoặc những câu chuyện trên sách báo để kể chuyện cho con để giúp https://giaoandientu.net/

51. 51

con nhận ra và hiểu được vấn đề. Con trẻ đang bước vào cái tuổi mới lớn, cái tôi cá
nhân rất cao, vậy nên bố mẹ đừng trách mắng con, đặc biệt càng không được so sánh
con với những đứa trẻ khác, điều đó sẽ khiến cho con cảm thấy bị xúc phạm. Và
những đứa trẻ không được cha mẹ “chấp nhận” như vậy sẽ rất dễ bị trầm cảm. Vậy
nên, điều bố mẹ phải là hãy tha thứ vào tạo niềm tin, động lực cho con cố gắng phấn
đấu hơn nữa.
Không chỉ các bạn học sinh khác mà ngay cả chính bản thân mỗi chúng tôi
cũng cho rằng “thà bị bố mẹ đánh còn hơn là nghe mắng” hay “thà đi học một ngày
còn hơn ở nhà với bố mẹ”. Câu hỏi đặt ra là “Tại sao các bạn học sinh lại không
muốn gần bố mẹ?”. Câu trả lời cũng không quá khó nhưng thứ mà các bạn ấy mong
muốn với bố mẹ đơn giản chỉ là “ Làm ơn hãy lắng nghe và tin tưởng con nhiều
hơn, nhưng đừng chỉ trích con ba mẹ nhé!”. Câu trả lời trên không chỉ là lời tâm
sự mà còn là lời mong mỏi của hơn ai hết lại chính là các con. Chính vì vậy bố mẹ
nên học cách để hiểu con mình hơn, học cách để làm bạn với con, học cách tin tưởng
lắng nghe những điều con nói. Làm như vậy các con sẽ thấy mình không cô đơn,
mình vẫn luôn có chỗ dựa, vẫn luôn có người bạn cùng đồng hành với mình trên mọi
chặng đường. Hãy là người đồng cảm với con trong mọi câu chuyện mà con gặp
phải. Bố mẹ thật sự nên quan tâm đến cảm xúc của con. Nếu như con bạn đã từng
nói muốn tự tử thì đừng bao giờ cho qua chuyện đó, điều đó ít nhiều đã chứng minh
rằng con bạn đã từng có suy nghĩ tiêu cực đó, và hãy dẹp bỏ chúng trước khi mọi thứ
quá muộn. Hãy để ý đến từng thay đổi nhỏ trong cả suy nghĩ cũng như hành động
của con. Để làm được điều đó, bố mẹ phải thật gần gũi với con, nói chuyện với con
mỗi ngày và “Hãy làm bạn với con”.
https://giaoandientu.net/

52. 52


Hình 2.13: Làm bạn với con (Nguồn: Internet)
Đối với những bạn bị trầm cảm thì sự phát giác sớm của gia đình là vô cùng
quan trọng. Những người bị trầm cảm họ thường có những dấu hiệu đặc biệt khác từ
việc thay đổi thói quen ăn uống, thay đổi thói quen ngủ nghỉ hoặc có những lời nói
tiêu cực. Chính vì vậy ba mẹ cần và thường xuyên theo dõi và quan sát con mọi lúc
mọi nơi để nhận ra và sớm chữa trị nếu con bị trầm cảm. Hãy là người cùng con tham
gia các hoạt động xã hội bên ngoài để con được mạnh dạn hơn. Đưa con đến các buổi
từ thiện để con nhận thức được bản thân mình đã may mắn hơn người khác rất nhiều
để biết trân trọng những gì mình có, trân trọng cuộc sống của mình hơn. Gia đình
luôn tạo cho con không khí vui tươi, náo nhiệt để gắn kết tất cả mọi thành viên trong
gia đình với nhau. Hãy cố gắng giành chút thời gian để quan tâm giúp đỡ, lắng nghe
những tâm tư nỗi lòng của con nhưng đừng vội trách móc và bố mẹ hãy trở thành
những nhà tâm lí hiểu con nhất, thuốc chữa trầm cảm tốt nhất cho con.
Là bố mẹ, ai cũng kì vọng vào con, ai cũng muốn tốt cho con. Nhưng bố mẹ
cũng không nên kì vọng quá vào con vì đôi khi sự kì vọng đó chính là tạo áp lực cho
con. Bố mẹ đừng ép con phải học giỏi môn toán trong khi con thích học văn, đừng
ép con phải đứng đầu lớp trong khi con không thể làm được. Điều đó làm con rất mệt
mỏi, càng làm cho con thấy chán ghét việc học hơn. Thật sự con rất mệt. Hơn nữa
bố mẹ đừng lấy người khác ra làm chuẩn mực để con phải làm theo, bắt con là bản
sao của một bạn nào đó. Bố mẹ hãy cho con chơi các môn thể thao mà con thích như
đá bóng, bơi lội, hay cho con tham gia các lớp học năng khiếu,… Bố mẹ thay vì tạo
sức ép thì hãy luôn tin tưởng con, đứng về phía con, hãy cho con thấy được thế giới
bên ngoài chứ không chỉ riêng mỗi việc học : “Đừng bắt con học giỏi”. Hãy cho con https://giaoandientu.net/

53. 53

sự tự do và cho con được thoải mái với đam mê của chính mình. Điều này không
đồng nghĩa với việc bố mẹ dễ dãi đồng ý tất cả những đòi hỏi vô lí của con mà bố
mẹ chỉ đang tạo cho con một môi trường phát triển lành mạnh, tốt nhất cho con.
Tính cách của một đứa trẻ được hình thành từ việc nuôi dạy của bố mẹ. Mỗi
gia đình, mỗi hoàn cảnh sẽ tạo nên những nhân cách khác nhau. Vậy nên, bố mẹ nên
quan tâm hơn đến cách dạy dỗ trẻ sao cho hợp lí. Đặc biệt nên quan tâm đến những
thay đổi nhỏ của con, từng lời nói cũng như hành động tưởng như vô thưởng vô phạt
lại là những biến động lớn trong tâm lí của con. Hãy tâm sự, trò chuyện cũng như
chia sẻ cùng con để phát hiện ra những biểu hiện sớm nhất, giúp con vượt lên những
áp lực và sống ý nghĩa.
Con cái là tài sản vô giá, là của để dành mà bất cứ ông bố, bà mẹ nào cũng
trân quý. Chúng tôi tin rằng tất cả những điều mà chúng tôi đề xuất bất cứ người làm
cha làm mẹ nào cũng làm được. Vì duy chỉ có gia đình người ta mới tìm được chốn
nương thân để chống lại tai ương của số phận (Euripides).
2.5.1.2. Nhà trường tạo niềm tin
Đối với mỗi học sinh, mái trường chính là ngôi nhà thứ hai. Vậy nên, không
chỉ có gia đình làm điểm tựa mà các bạn cũng rất cần sự quan tâm của nhà trường.
Thầy cô, đặc biệt là thầy cô chủ nhiệm nên gần gũi, trò chuyện với học sinh nhiều
hơn. Học sinh sẽ cảm thấy có hứng thú hơn với môn học khi được giáo viên ghi nhận
và quan tâm. Đừng nghĩ rằng chiều trẻ là hư, mà hãy biết cách chiều, tạo một tâm
thế thoải mái nhất khi học. Một ví dụ điển hình là, nếu một học sinh đang gặp rắc rối
nhưng nhận thấy mình được bạn quan tâm và chú ý thì điều này sẽ tạo động lực cho
bạn đó học tập chăm chỉ hơn. Nếu một học sinh nghĩ rằng thầy, cô của mình chẳng
quan tâm đến mức độ học hành chăm chỉ hay cảm xúc của mình thì bạn đó cũng sẽ
cố gắng ít hơn. “Các thầy cô hãy quan tâm, gần gũi học sinh hơn”. Một minh chứng
rõ nhất là ở tại trường THPT Nhị Chiểu chúng em cũng luôn được các thầy cô chủ
nhiệm quan tâm. Nhà trường đã có kế hoạch từ đầu năm về giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh, giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các tiết sinh hoạt cuối https://giaoandientu.net/

54. 54

tuần. Những tiết sinh hoạt không chỉ dành thời gian cho việc sơ kết cuối tuần, triển
khai công việc tuần mới, phê bình, khen thưởng mà chúng em còn được học những
kĩ năng như kĩ năng thuyết trình, kĩ năng ứng xử,…

Hình 2.14. Kế hoạch giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh của trường
THPT Nhị Chiểu (Ảnh chụp ngày 21/10/2018)
Là một người giáo viên, các thầy cô cũng muốn cho các học sinh của mình
trong tương lai sẽ thành đạt, sẽ trở thành người có ích cho xã hội. Nhưng dù sao, các
thầy cô cũng đừng nên tạo áp lực quá nên học sinh bằng cách ép các bạn học quá
nhiều hay giao bài tập quá khó khiến các bạn nản chí. Thay vì giao các nhiều bài tập
thông thường thì hãy giao cho học sinh những đề bài mang tính sáng tạo, đưa các bài
học thực tế, hình ảnh qua đó giúp học sinh tích cực hơn, giảm nhẹ áp lực và thay
bằng hăng say với việc học. “Hãy tạo hứng thú thay vì tạo áp lực”.
Xã hội hiện nay, tất cả các bạn học sinh THPT đều quan tâm đến vấn đề tìm
việc làm sau khi tốt nghiệp. Các bạn đều rất băn khoăn giữa việc mình thích hay việc
có tiềm năng. Từ đó xảy ra rất nhiều mâu thuẫn. Những nỗi băn khoăn, trăn trở đó
rất cần được các thầy cô định hướng, khuyên bảo để các bạn có thể tìm một công
việc phù hợp nhất với bản thân.
Trường học nên mở các phòng tâm lí học đường – nơi giúp các bạn có thể chia
sẻ những tâm tư, những mệt mỏi, áp lực, bế tắc trong cuộc sống để xin lời khuyên từ
các thầy cô – những người đi trước, qua đó sẽ giúp cho các bạn giải tỏa bớt phần nào https://giaoandientu.net/

55. 55

tâm tư trong lòng. Đây cũng là một cơ hội giúp cho các bạn và thầy cô gần gũi hơn.
“Tham vấn học đường – giải tỏa áp lực”. Hoặc mở các buổi giao lưu cho mọi người
được gắn kết với nhau, cho học sinh được tha hồ mà sáng tạo hoặc hãy tạo áp lực
nhưng là áp lực tích cực bằng cách tổ chức các hoạt động ngoại khóa theo chủ đề để
học sinh vừa rèn kĩ năng vừa kích thích khả năng sáng tạo của não bộ.


Hình 2.15: Các hoạt động ngoại khóa của trường THPT Nhị Chiểu (ảnh chụp)
Quan tâm hơn đến học sinh, tuyên truyền mở các lớp kĩ năng sống truyền cảm
hứng, xây dựng thư viện sách ngay tại lớp học để nâng cao văn hóa đọc cũng như
tăng cường vốn sống, vốn hiểu biết cho học sinh, các câu lạc bộ với nội dung sinh
hoạt phong phú theo chủ đề nhằm cung cấp cho các bạn những kiến thức về tâm lí
tuổi dậy thì, đặc biệt là trầm cảm cho học sinh https://giaoandientu.net/

56. 56




Hình 2.16: Thanh niên tình nguyện THPT Nhị Chiểu tiếp sức mùa thi, giới thiệu
sách tại thư viện nhỏ của lớp ( ảnh chụp ngày 22/6/2017 và 16/11/2018)
Nhà trường sẽ là nơi tạo niềm tin cho học sinh để mỗi ngày đến trường là một
ngày vui. THPT là bước ngoặt lớn, là dấu mốc trong cuộc đời mỗi học sinh. Giai
đoạn này học sinh cần phải vượt thắng để đạt được mục tiêu, lựa chọn cuộc sống cho
tương lai. Nếu học sing không chuẩn bị một tâm lí sẵn sàng thì sẽ rất dễ gục ngã. Vì
vậy nên đây là giai đoạn rất cần sự quan tâm từ thầy cô, mái trường. Bằng những
hoạt động cụ thể đã nêu trên, trường THPT Nhị Chiểu đã thực hiện có hiệu quả việc
giáo dục ý thức học tập cũng như kĩ năng sống cho học sinh, tạo nên những sân chơi
bổ ích giúp học sinh vượt qua những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc
sống đặc biệt là căn bệnh trầm cảm một căn bệnh đang phổ biến trong lứa tuổi học
sinh THPT hiện nay.
Dưới đây là một số ảnh chụp một buổi Tuyên truyền về trầm cảm do học sinh
11A trường THPT Nhị Chiểu tổ chức: https://giaoandientu.net/

57. 57




Hình 2.17: Hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức về căn bệnh trầm cảm của
học sinh lớp 11A (ảnh chụp ngày 14.9.2018)
2.5.1.3. Xã hội chung tay
Vì một xã hội tươi đẹp, chúng ta “Hãy ngừng lại việc phán xét, chỉ trích”
người khác. Bạn không biết rằng chỉ vì một lời chỉ trích “nho nhỏ” của bạn thôi có
thể khiến người khác rơi vào chỗ chết. Vốn dĩ, học sinh trung học phổ thông tâm lí
đã “mong manh”, lại thêm những lời chỉ trích chỉ càng khiến cho các bạn áp lực hơn,
càng làm cho các bạn cảm thấy mệt mỏi và mất hứng thú hơn với cuộc sống. Hãy
thay đó là những lời động viên, an ủi, giúp các bạn có niềm tin vào cuộc sống.
Trầm cảm là một căn bệnh cần điều trị khẩn trương bởi kéo dài dai dảng sẽ
dẫn đến tự sát. Vì vậy, mong muốn của chúng tôi là làm cho xã hội, cộng đồng hiểu
được căn bệnh trầm cảm, nhận thức những nguy hại của trầm cảm để từ đó chung
tay giúp người trầm cảm vượt qua khó khăn. Bởi hơn ai hết, những người bị tràm
cảm thật sự cần người giúp đỡ. Qua điều tra khảo sát, chúng tôi thấy rằng có tới 90%
nói rằng khi bị trầm cảm thì mong muốn người khác tâm sự, giúp đỡ mình. Trầm
cảm không phải căn bệnh của riêng ai nên chúng ta hãy cùng nhau chung tay bảo vệ
cộng đồng cũng là bảo vệ chính chúng ta.
2.5.2. Giải pháp thứ hai: Tăng cường các hoạt động tích cực https://giaoandientu.net/

58. 58

“Hãy bỏ điện thoại xuống và nhìn ra thế giới bên ngoài”, đừng chỉ nhìn
chăm chăm vào chiếc điện thoại nữa, thử nhìn ra cuộc sống ngoài kia, sẽ có nhiều
thứ hấp dẫn hơn nhiều và những điều đó còn giúp bạn rất nhiều thứ.
Thường xuyên tập thể dục thể thao để giải phóng năng lượng tiêu cực. Giảm
được stress, làm cho giấc ngủ ngon hơn. Tiếp xúc với ánh áng mặt trời là phương
thuốc đơn giản mà lại vô cùng hữu hiệu. Việc tắm nắng này sẽ giúp cho cơ thể tạo ra
hormone giúp giảm căng thẳng và tạo cảm giác hạnh phúc. Ngoài ra còn khiến tâm
trạng thoải mái, dễ chịu hơn, làm cho giấc ngủ trở nên ngon hơn và sâu hơn. Hoặc
viết nhật kí để giải tỏa được những áp lực những tâm tư mình đang giấu kín mà muốn
nói ra trong lòng từ lâu. Hay tạo ra cho mình một không gian thoáng đãng để đọc
báo, nghe nhạc thư giãn với thiên nhiên. Ăn nhiều thực phẩm có vitamin, chất
xơ,…Đặc biệt ăn nhiều sữa chua và uống trà xanh để hạn chế căng thẳng và trầm
cảm. Hạn chế ăn các thức ăn đồ uống có chứa các chất kích thích như rượu,
bia…Không chỉ với những người bị trầm cảm mà với những người bình thường thì
những phương pháp trên vô cùng cần thiết để làm cho bản thân sảng khoái, hào hứng
hơn trong một ngày mới. Bản thân sẽ không còn cảm giác mệt mỏi, căng thẳng và
vui vẻ hơn, yêu đời hơn. Và đây chính là những chất vô cùng quý giá để hủy diệt đi
căn bệnh nguy hiểm này.


Hình 2.18: Ngày hội thể thao của trường THPT Nhị Chiểu
( ảnh chụp ngày 26/3/ 2017) https://giaoandientu.net/

59. 59

2.5.3. Giải pháp thứ ba: Bản thân tự điều chỉnh cảm xúc
Tinh thần của các bạn học sinh là một “bãi chiến trường” mà trên đó, tất cả
các “thế lực” xã hội tác động lên. Điều đó làm cho các bạn mất kiểm soát, chật vật
trong suy nghĩ và cảm xúc cá nhân. Các bạn thấy khó khăn khi tâm sự, nói ra nỗi
lòng với người khác hay tự ti không dám thể hiện quan điểm của mình. Điều đó, các
bạn phải điều chỉnh ngay lập tức “Hãy ngừng chịu đựng trong im lặng”. Các bạn
nhớ rằng mình không hề cô độc, hãy chọn ra cho mình một người mà mình tin tưởng
nhất, có thể giúp đỡ bạn mà không phán xét gì cả. Hãy luôn luôn nhớ rằng, bạn rất
mạnh mẽ, bạn có thể phá bỏ rào cản và nhận sự giúp đỡ nghĩa là bạn sẽ không phải
chịu đựng trong im lặng nữa.
Khi bạn phát hiện ra bản thân mình đã bị trầm cảm, thì điều đầu tiên bạn phải
làm không phải là ngồi khóc lóc, đau khổ mà “Hãy học cách đối mặt với trầm cảm”.
Bạn hãy tìm đến các chuyên gia tâm lí để được tư vấn, bạn sẽ nhận được những lời
khuyên về tâm lí cũng như sử dụng thuốc (nếu cần thiết). Bạn nên học cách suy nghĩ
tích cực, hãy nghĩ rằng chỉ cần nghe theo lời khuyên của bác sĩ thì mình sẽ khỏi bệnh.
Hãy xây dựng một cuộc sống vàng bằng cách: tập thể dục thường xuyên sẽ làm giảm
các triệu chứng trầm cảm; ăn uống điều độ, ăn nhiều rau xanh và các loại thức ăn
chưa nhiều vitamin; ngủ đủ giấc giúp cho bạn có một tinh thần thoải mái hơn; đi ra
ngoài tìm kiếm sự mới mẻ giúp cho bạn không bị nhàm chán.
Tự ti sẽ làm cho các bạn trở nên tách biệt với thế giới, vậy nên lời khuyên tiếp
theo là “Hãy tự mình vượt qua sự tự ti”. Hãy viết ra những nỗi sợ của bạn ra một tờ
giấy rồi dán tại nơi mà bạn dễ nhìn thấy nhất, mỗi một ngày hãy cố gắng thử làm một
việc trái ngược lại nỗi sợ đó, dần dần bạn sẽ cảm thấy bản thân tự tin hơn trong cuộc
sống. Hãy nghĩ đến những ưu điểm của mình để phát triển nó. Bạn có một chất giọng
tốt, hãy thử thuyết trình trước đám đông; bạn đam mê thanh nhạc, hãy thử hát một
lần,… Điều đó, lâu dần sẽ tạo thành thói quen và giúp bạn tự tin hơn.
Đôi khi, chúng ta cảm thấy bất lực và như bị mắc kẹt trong một cái hộp, làm
đi làm lại cùng một việc, lo lắng người khác sẽ nghĩ gì về chúng ta và những việc https://giaoandientu.net/

60. 60

chúng ta làm. Hãy thoát khỏi chiếc hộp đó và sống thoải mái lên. Hãy đừng quan
tâm những gì người khác nghĩ về mình vì mình sinh ra đâu phải để làm người khác
hài lòng, hãy sống một cuộc sống mình mơ ước chứ không phải do người khác sắp
đặt. Hãy mỉm cười chấp nhận mọi chuyện thay vì nổi cáu, điều đó sẽ giúp bạn bớt
mệt mỏi hơn đó. Hãy đặt ra một mục tiêu cho bản thân và trao thưởng cho mình khi
đạt được điều đó. Bạn nên tạo động lực cho bản thân mỗi ngày và dừng lại việc sợ
hãi. Hãy tự tin tiến về phía trước chứ không phải tỏ ra mệt mỏi hay kiệt sức. Tự tạo
động lực giúp cho bản thân ngày càng mạnh mẽ và tự tin hơn trong cuộc sống.
Đời người mênh mông vô tận nhưng có mấy khi được bằng phẳng. Mọi người
thường nói đời là bể khổ, nhưng khổ ở đây là như thế nào? Khổ ở đây không phải là
để cho chúng ta mặc đời mà chìm xuống mà khổ ở đây là động lực để vươn lên. Thử
hỏi có ai mà chưa từng khóc vì bị một câu chỉ trích, có ai mà chưa từng tuyệt vọng
hay xấu hổ về bản thân mình. Vậy sự sắp đặt một cuộc đời bi kịch, một số phận hẩm
hiu hay những vấp ngã đường đời được tạo ra để làm gì? Mọi thứ luôn có cái giá của
nó và những vật cản ấy được tạo ra là để rèn giũa mỗi chúng ta. Có những người khi
gặp khó khăn thì lùi mình, chùn bước. Họ sợ hãi đẩy mình ra xa khỏi cuộc sống vì
họ sợ, họ không dám đối mặt, họ sợ phải đấu tranh, sợ phải chết. Thế nhưng họ đâu
biết chính cái bước lùi của họ là vũ khí để giết họ một cách tàn bạo nhất. Sự nhút
nhát lé tránh có thể giết đi chính bạn nhưng ngược lại mạnh mẽ là vũ khí duy nhất
có thể cứu vãn. Mỗi chúng ta, chính là chìa khóa để ngăn chặn trầm cảm, mình phải
“tự kiểm soát được cảm xúc, tự mình phải vươn lên, dùng ý chí đánh lại cái nhút
nhát của chính mình”.
Như Victor Frankl đã từng có câu: Những người đã từng sống trong các trại
tập trung vẫn nhớ hình ảnh những con người đi qua các túp lều để an ủi người khác,
cho đi mẩu bánh mì cuối cùng mà họ có. Số người này tuy không nhiều, nhưng họ là
bằng chứng cho chúng ta thấy rằng một người có thể bị tước đi tất cả trừ một thứ:
quyền tự do – quyền lựa chọn thái độ và hành vi trước bất kỳ tình huống nào xảy ra. https://giaoandientu.net/

61. 61

Chính vì vậy, khi bạn ở trong bất cứ tình huống nào đi chăng nữa thì hãy luôn “lạc
quan yêu đời”.
So sánh bản thân mình với người khác có thể giúp con người ta tốt lên, như
một chiếc “đòn bẩy” giúp người ta cố gắng nhưng cũng có thể khiến con người ta trở
nên ám ảnh với những khuyết điểm của bản thân. So sánh bản thân mình với người
khác càng khiến bản thân cảm thấy tồi tệ hơn. Vậy nên, “hãy ngừng lại việc so sánh
bản thân với người khác” vì bạn nên biết rằng, mọi sự so sánh trên đời này đều khập
khiễng, để mà lí tưởng hóa là không thể, cái gì cũng chỉ mang tính chất tương đối,
nên bản thân cùng đừng tạo ra áp lực cho bản thân thêm nữa mà hãy trân trọng những
gì bản thân đang có và tiếp tục cố gắng phấn đấu hoàn thiện tốt bản thân mình hơn.
Chúng ta hãy sống và cháy hết mình với đam mê. Chúng ta cần phải học cách
quên đi quá khứ, quên đi những gì không hay của cuộc đời. Biến nó thành động lực
để tiếp tục phấn đấu cố gắng. Sống trong quá khứ chỉ tạo ra sự nhu nhược trong chính
cuộc đời mình. Nó giam bạn vào trong quá khứ, khiến bạn trở nên mê muội và quên
đi hiện tại. Nếu quá khứ là câu chuyện buồn thì bạn tự nhốt mình trong sự thương
nhớ, trong tội lỗi, trong cô đơn. Hủy hoại đi cuộc sống, tương lai của chính mình.
Dồn nén bạn vào bi thương trong quá khứ, dần dần khi quá đau khổ chì chính bạn sẽ
chết dần chết mòn đi vì sự cô quạnh ấy. Vì vậy thứ mà tất cả mọi người cần phải làm
và nhận thức được đó chính là từ bỏ quá khứ mà hãy nhìn về tương lai, đừng để
bản thân mình phải chịu đựng đau đớn của quá khứ.
“Hãy sắp xếp cho mình một thời gian biểu hợp lí”, điều này sẽ giúp các bạn
dung hòa được giữa việc học và vui chơi, nghỉ ngơi, thư giãn. Cụ thể, hãy ghi những
việc bạn cần làm ra rồi lần lượt giải quyết nó và từ đó hãy cố gắng dành thời gian
cho việc giải lao. Điều này sẽ giúp các bạn bớt căng thẳng hơn khi có những lịch học
dày đặc.
“Hãy theo đuổi đam mê, rồi thành công sẽ theo đuổi bạn” đây là câu nói
khá nổi tiếng của nhà văn Rosie Nguyễn. Mỗi chúng ta có một lần để sống, một lần
để ngắm nhìn cuộc đời thì hãy sống trọn vẹn. Dĩ nhiên, nếu có đam mê mà không có https://giaoandientu.net/

62. 62

sự kiên trì cố gắng thì đam mê cũng sẽ trở thành bọt biển tan nhanh vào trong nước.
Nhưng chúng ta có quyền được đam mê, quyền được thực hiện. Thanh xuân của
chúng ta nó giống như cơn mưa rào, nắm mộng ước trên trời cao. Vì vậy, hãy sống
một cách nhiệt huyết và đam mê cháy bỏng. Để tạo ra một chiếc bánh thành công thì
đam mê là nguyên liệu ban đầu. Nhưng ý chí và nghị lực vượt khó, sự kiên trì của
bản thân là gia vị quan trọng để hoàn thành chiếc bánh. Và khi chiếc bánh ấy ra đời
thì thành quả tuyệt vời ấy chính là món quà to lớn và ý nhất trong cuộc đời chúng ta.
Có một lần được tồn tại thì hãy cháy hết mình với đam mê, với mơ ước để không
hoang phí một cuộc đời.
Chạm đến ước mơ của chính mình không phải là điều dễ dàng. Mỗi người
chúng ta là cá thể khác biệt, mỗi người có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Điều quan
trọng là mình hiểu được mình, biết được ưu và nhược điểm của bản thân để từ đó
tuân theo mà mài rũa chính mình. Để bắt đầu tìm hiểu chính mình thì việc bạn cần
làm là ngừng so sánh bản thân mình với người khác, ngừng suy nghĩ tiêu cực về bản
thân, học cách lắng nghe và yêu thương chính mình. Hiểu mình chính là bước đầu
tiên để có một ước mơ cho cuộc đời, nhưng sau đó nó lại mở ra cho bạn một chặng
đường dài. Đi hết hay không thì chính là dựa vào đa mê, nhiệt huyết, nỗ lực và sự
mạnh mẽ vượt qua quá khứ, vượt qua nội tâm của chính bản thân mình. Đừng để cho
bản thân mình hối tiếc vì không chớp lấy cơ hội, vì đã trải qua những tháng ngày
nhạt nhẽo bên nhưng gì mình không thích. Cho nên, hãy làm những điều bạn thích,
hãy đi theo tiếng chỉ đường của tim mình, hãy sống theo cách mình thích. Đừng để
bản thân hối hận khi dang dở ước mơ vì căn bệnh trầm cảm.
Khi bạn đã cố gắng làm tất cả nhưng không đem lại hiệu quả thì có nghĩa bạn
đã bị trầm cảm nặng, liệu pháp tâm lý của chúng tôi đã không còn phù hợp. Một lời
khuyên chân thành dành cho bạn là đừng giấu giếm bệnh tật của mình, đừng chịu
đựng nó một mình mà hãy nói với gia đình đưa đến các bệnh viện gặp các bác sĩ
chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đừng chần chừ bạn nhé. Cuộc
sống là của bạn và bạn hãy cứu lấy mình trước khi quá muộn. https://giaoandientu.net/

63. 63

Từ 7000 năm trước, phương pháp giải phẫu thần kinh truyền thống đã được
áp dụng vào con người. Tại Mỹ thời kì này người ta thường sử dụng phương pháp
giải phẫu thần kinh để chữa trị cho những người có vấn đề về tâm thần. Mặc dù vậy
những họ vẫn luôn cho rằng các bệnh liên quan đến thần kinh là do linh hồn quỷ ám.
Họ cho rằng vấn đề này để chữa trị thì cần tác động lên não bộ để đuổi quỷ đi. Họ đã
đục hộp sọ ra một lỗ để xua đuổi ma quỷ đi. Như vậy ngay từ hàng nghìn năm trước
phương pháp trị liệu các bệnh tâm thần bằng việc tác động vào hệ thần kinh đã được
áp dụng. Về cơ bản thì đây chính là cái mới cái tiên bộ của thời kì này. Qua cơ sở
này, các nhà khoa đã áp dụng vào để giải phẫu cấy ghép điện cực vào não người bị
trầm cảm. Hiện nay, tuy có nhiều biện pháp trị liệu bằng thuốc, tâm lí thậm trí là sốc
điện thì đều có tác dụng phụ của nó. Nhưng phương pháp cấy ghép điện cực đang là
biện pháp thành công nhất, khả năng khỏi là hoàn toàn. Tuy nhiên chi phí cho phương
pháp này cũng không rẻ.
Thuốc luôn là thứ cần thiết mà mọi người luôn nhắc đến mỗi khi bị trầm cảm.
Đa số mọi người cho rằng, trầm cảm có thuốc chữa rồi nên không cần lo lắng. Đúng
là hiện nay đã có thuốc chữa trầm cảm nhưng dùng như thế nào? Dùng bao lâu là
khỏi bệnh? Khi dừng thuốc liệu bệnh có tái phát không? Câu trả lời cũng được các
nhà khoa học chỉ rõ thuốc cũng giống như liều thuốc an thần chỉ được một thời gian
rồi lại thôi. Nó giúp cho cơ não chúng ta thư giãn ra, ngủ ngon giấc hơn. Cho dù thế
nào thì thuốc cũng chỉ giúp chúng ta được một phần của căn bệnh. Vì vậy phải biết
phối hợp các phương pháp cả dùng thuốc cũng như tâm lý trị liệu với những người
bị trầm cảm nặng vì chúng ta biết trầm cảm là căn bệnh liên quan đến thần kinh, là
chứng rối loạn tâm lý nên phương pháp trị liệu bằng tâm lý có xác suất khỏi bệnh
cao.

PHẦN III
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
3.1 Kết luận https://giaoandientu.net/

64. 64

Xuất phát từ sự tò mò của bản thân cũng như thực trạng vấn đề số người mắc
bệnh trầm cảm có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Chúng tôi đã tiến hành điều tra khảo
sát thực tế, sau khi thống kê và thảo luận nhóm tác giả đã tìm hiểu được tỉ lệ học sinh
THPT mắc bệnh trầm cảm, nguyên nhân gây ra căn bệnh, đặc biệt là hậu quả của căn
bệnh gây ra làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như thế nào. Từ đó nhóm tác
giả đã đề xuất một số giải pháp và kiểm chứng được hiệu quả của các giải pháp trên
một số phương diện.
Việc đối mặt với thế giới đáng sợ bên ngoài và thế giới nội tâm hỗn độn bên
trong thường dẫn đến hậu quả là các bạn học sinh THPT bị choáng ngợp và bối rối.
Tâm lí ở độ tuổi này rất dễ xảy ra các cuộc nội chiến nội tâm mạnh mẽ, và nếu như
không phát hiện kịp thời thì sẽ khiến cho các bạn bị trầm cảm. Trầm cảm thật sự rất
đáng sợ, nó khiến các bạn đang là một quả bóng to bị xẹp xuống chẳng còn tí hơi
nào. “Trầm cảm ở học sinh THPT – Thực trạng và Giải pháp” là một đề tài mang
tính khoa học và thực tiễn cao trong cuộc sống. Đề tài của chúng tôi không chỉ giúp
nhà trường, các bậc phụ huynh, mọi người trong xã hội có cái nhìn khái quát về trầm
cảm từ đó đưa ra những giải pháp thiết thực trong đó chú trọng đến giải pháp tự bản
thân điều chỉnh cảm xúc để vượt lên trầm cảm. Những giải pháp mà chúng tôi đưa
ra đều có thể áp dụng vào cuộc sống thường nhật. Hi vọng rằng nghiên cứu của chúng
tôi có thể giúp ích phần nào cho các bạn để các bạn cảm thấy yêu cuộc sống hơn,
cháy hết mình với tuổi trẻ và giúp giảm thiểu tối đa tình trạng các bạn học sinh tự tử
vì trầm cảm.
3.2. Khuyến nghị
Đề tài áp dụng hiệu quả cho những bạn bị trầm cảm nhẹ và chủ yếu khai thác các
yếu tố nội sinh từ bản thân mỗi cá nhân: khi bản thân tự tạo áp lực cho mình thì giải
pháp cũng chính là bản thân tự điều chỉnh cảm xúc và hành động của mình. Bên cạnh
sự hỗ trợ của mọi người thì chính mình mới là người giúp mình vượt qua trầm cảm.
Cá nhân mỗi bạn học sinh THPT phải có ý thức đối với sức khỏe của chính bản thân
mình. https://giaoandientu.net/

65. 65

























TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tailieu.vn : Bệnh trầm cảm thời đại hiện nay. https://giaoandientu.net/

66. 66

2. Sách “Đừng để trầm cảm tấn công bạn” – Bác sĩ David D.Burns.
3. Kho tri thức số bệnh viện nhi trung ương
4. Báo cáo khoa học 2014 của bác sĩ khoa nhi Trần Thị Hải Vân























PHỤ LỤC https://giaoandientu.net/

67. 67

PHIẾU KHẢO SÁT
Chào bạn!
Chúng tôi là nhóm học sinh đến từ trường THPT Nhị Chiểu. Như chúng ta đã biết,
học sinh THPT có rất nhiều biến động trong tâm lí. Đây có lẽ là giai đoạn nhạy cảm
cũng như cần sự quan tâm nhiều nhất. Qua đó, chúng tôi làm phiếu khảo sát này với
mong muốn giúp các bạn vượt qua những khó khăn, áp lực để chúng ta được sống
thật ý nghĩa!
Xin chân thành cảm ơn!
1. Bạn có thường xuyên gặp phải trạng thái tâm lý nào? (có thể chọn nhiều phương
án)
 Buồn chán, mệt mỏi Mất hứng thú với học tập
 Căng thẳng  Tự ti, bi quan
 Hay cáu gắt  Không muốn làm gì
 Cảm thấy cô đơn  Đã từng nghĩ tới tự tử
2. Nguyên nhân nào khiến bạn rơi vào trạng thái đó?
Áp lực từ gia đình
Áp lực từ chính bản thân ( so sánh mình với người khác, ép bản thân phải
đạt được điểm cao, tự chỉ trích phê phán mình…)
Áp lực từ các mối quan hệ xã hội ( tình bạn, tình yêu,…)
Áp lực từ nhà trường
3. Bạn sẽ hành xử như thế nào khi bị người khác phê phán hoặc chê bai?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
……………………… https://giaoandientu.net/

68. 68

4. Bạn sẽ cảm thấy thế nào khi bạn thân hoặc anh/ chị/ em ruột trong nhà hơn bạn về
mọi mặt ?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………
5. Bạn có bao giờ suy nghĩ hay đau đầu, lo lắng về đánh giá của người khác về mình
không? Vì sao?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
6. Bạn đã bị trầm cảm bao giờ chưa? Bạn đã từng nghĩ bản thân mình sẽ bị trầm cảm
không? Nếu bị rơi vào trạng thái đó bạn sẽ làm gì? Khi đó bạn muốn gì từ những
người xung quanh?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
7. Bạn có đề xuất giải pháp nào để khắc phục tình trạng này không? Và có mong
muốn gì để khiến bạn giải tỏa được áp lực nhiều phía?
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………… https://giaoandientu.net/

69. 69

8. Bạn chọn cách sống nào? Lý giải cho sự lựa chọn của bạn?

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
CHÁY HẾT MÌNH !


https://giaoandientu.net/