3. Chương 3 - TS. Pham Xuan Kien Blockchain & Defi (Kien edit).pdf

Bài giảng của TS Phạm Xuân Kiên về Blockchain

1. CHUỖI KHỐI VÀ
TÀI CHÍNH
PHI TẬP TRUNG
GV:PhạmXuânKiên
Email: [email protected]
Mobile: [phone]

2. ●Chuỗi khối
○Bitcoin -Chuỗi khối
○Ethereum -Hợp đồng thông minh
●Tài chính phi tập trung
○Tài sản số
○Dịch vụ dữ liệu
○Tiền ổn định
○Sàn giao dịch
○Tín dụng
●Các nội dung mở rộng
○Cơ chế đồng thuận
○Giao dịch giữa các chuỗi khối
●Thảo luận
NỘI DUNG

3. CHUỖI KHỐI

4. BITCOIN
Bitcoin(ký hiệu: BTC, XBT) là một loại tiền mã hóa, được phát minh bởi Satoshi
Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở từ năm 2009. Bitcoin có thể được trao
đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet mà không cần thông qua một tổ chức tài
chính trung gian nào. (Wikipedia)
●1 BTC = 100.000.000 satoshi
●Khối lượng: 18.71M / 21M
●Giá: $49,196.67
●Vốn hóa: $920.48B
●Khối lượng giao dịch (24H): $57.42B
●Tốc độ xử lý: 4.6 giao dịch / giây

5. BITCOIN
Tạo khóa bí mật (ngẫu nhiên)
78f82119bcd37c0c128b411e2df2efc7
fdcd17d7baaa8427d8d9436d4be1c6dd
Tạo khóa công khai từ khóa bí mật
021b3f9be7a91885826325b65ab2a5163
2554113e221eddc73bf1b8683c05b873c
Tạo tài khoản từ khóa công khai
miyMDK9wE3AqE2igamsyxwq6pX8giBjDX5
Tài khoản
1
2
3

6. BITCOIN Giao dịch
Giao dịch hợp lệ:
-Tổng đầu vào ≥ Tổng đầu ra (phần chênh lệch là phí giao dịch)
-Đầu vào phải là đầu ra của giao dịch trước đó và chưa được sử dụng như đầu vào của giao
dịch nào khác (Unspent Transaction Output, UTXO)
-Chữ ký đúng

7. BITCOIN Xử lý và ghi nhận giao dịch
1.Chủ tài khoản tạo giao dịch, ký & gửi
cho 1 máy chủ trong mạng Bitcoin
2.Giao dịch được gửi cho các máy chủ
khác trong mạng
3.Một/nhiều máy chủ kiểm tra giao
dịch hợp lệ, ghi nhận và thông báo
cho các máy chủ khác
4.Các máy chủ khác kiểm tra và ghi
nhận giao dịch
(3)+(4): Cơ chế đồng thuận
1
2
3
4
Mạng Bitcoin

8. BITCOIN Xử lý và ghi nhận giao dịch
1.Chủ tài khoản tạo giao dịch, ký & gửi cho 1 máy chủ trong mạng Bitcoin
1.Giao dịch được gửi cho các máy chủ khác trong mạng
1
2
Giao dịch đảm bảo được tạo bởi chủ tài khoản
Giao dịch đảm bảo không bị chỉnh sửa

9. BITCOIN Xử lý và ghi nhận giao dịch
1.Một/nhiều máy chủ kiểm tra nếu giao dịch hợp lệ thì ghi nhận và thông báo ghi nhận cho
các máy chủ khác.
Thông báo ghi nhận:
Bitcoin sử dụng “Minh chứng công việc” (Proof of Work)
để “minh chứng" máy chủ gửi thông báo ghi nhận đã thực hiện
việc kiểm tra giao dịch.
Hàm F và số K công khai trong mạng. Không tính ngược được “Minh chứng".
3
F(Giao dịch, Minh chứng) ≤
K
Minh chứngGiao dịch

10. BITCOIN Xử lý và ghi nhận giao dịch
1.Các máy chủ khác kiểm tra và ghi nhận giao dịch
Ghi nhận:
-Minh chứng đúng
-Giao dịch hợp lệ
4
F(Giao dịch, Minh chứng) ≤
K
Minh chứngGiao dịch

11. BITCOIN Chuỗi khối
Việc kiểm tra/thông báo và ghi nhận theo từng giao dịch:
-tốn nhiều tài nguyên tính toán
-khó đảm bảo thứ tự giao dịch đồng nhất giữa các máy chủ
Bitcoin thực hiện theo “khối” gồm nhiều các giao dịch. Mỗi khối kèm thêm thông tin khối trước đó
là khối nào.
Minh chứng
Giao dịch
Giao dịch
...
Minh chứng
Giao dịch
Giao dịch
...
Minh chứng
Giao dịch
Giao dịch
...

12. BITCOIN Giao dịch đặc biệt
Giao dịch đặc biệt (coinbase transaction):
-mỗi khối có 01 giao dịch đặc biệt được tạo và thêm bởi máy chủ xử lý
-giao dich đặc biệt không có đầu vào
-tổng đầu ra bằng tổng phí các giao dịch khác trong khối + thưởng do mạng Bitcoin quy định
Đầu raĐầu vào
X BTC
TK A
Minh chứng
Giao dịch
Giao dịch
...
GDĐB

13. ETHEREUM
Ethereum (ký hiệu: ETH) là một nền tảng điện toán có tính chất phân tán,
công cộng, mã nguồn mở dựa trên công nghệ Blockchain. Ethereum được
đề xuất vào cuối năm 2013 bởi Vitalik Buterin. (Wikipedia)
●1 ETH = 1.000.000.000.000.000.000 wei
●Khối lượng: 116M
●Giá: $2,800
●Vốn hóa: $322B
●Khối lượng giao dịch (24H): $31B
●Tốc độ xử lý: 30 giao dịch / giây

14. ETHEREUM Dữ liệu & Tính toán
Dữ liệu Tính toán
Bitcoin
(Blockchain 1.0)
Chỉ lưu trữ các giao dịch
Khả năng tính toán giới hạn
trong phạm vi kiểm tra giao
dịch
Ethereum
(Blockchain 2.0)
Cho phép lưu trữ dữ liệu
bất kỳ
Cho phép thực hiện các tính
toán phức tạp trên dữ liệu

15. ETHEREUM
Khả năng lưu trữ và tính toán được thực hiện dưới dạng “Hợp đồng thông minh" (Smart
contract):
Hợp đồng thông minh
Hợp đồng thông
minh
Ví dụ Hợp đồng
thông minh
------------------------------
Tra cứu:
trả về giá
trị X
Thay đổi (X'):
cập nhật
X=X'
------------------------------
X = 10

16. ETHEREUM Tài khoản & Giao dịch
Giao dịch
TK gửi: A
TK nhận: B
Số ETH: 10
Phí:
0.001
Dữ liệu: Hello
●Ethereum không sử dụng mô hình UTXO như Bitcoin mà sử dụng mô hình số dư tài khoản
“truyền thống".
●Hợp đồng thông minh cũng là 1 tài khoản
TK Người dùng: A
--------------
Số dư: 100
TK Người dùng: B
--------------
Số dư: 20
TK HĐTM: C
--------------
Số dư + [Dữ liệu]
TK HĐTM: D
--------------
Số dư + [Dữ liệu]

17. ETHEREUM Ví dụ
A cho B vay theo số dư giảm dần.
A HĐTM B
Vay: 100 ETH
LS: 6%
LS: 6%
DN: 100 ETH
Ngày: 01/01/21
Vay: 100 ETHN
LS: 6%
Số ETH: 100 Số ETH: 100
Số ETH: 10
LS: 6%
DN: 91.15 ETH
Ngày: 12/3/21
Số ETH: 10

18. TÀI CHÍNH PHI TẬP TRUNG

19. TÀI SẢN SỐ
Tài sản không thay thế/hoán đổi
Non-Fungible Token
-Tính duy nhất
-Không tương đương & không hoán đổi
-Không chia nhỏ
Ví dụ: tác phẩm nghệ thuật, xe hơi, ...
Tài sản thay thế/hoán đổi
(Fungible) Token
-Đồng nhất
-Tương đương và có thể hoán đổi
-Chia nhỏ
Ví dụ: cổ phiếu, trái phiếu, ...
Tài sản số
Token

20. TÀI SẢN SỐ
ERC-20 -chuẩn hợp đồng thông minh cho tài sản thay thế/hoán đổi trên Ethereum.
ERC-20
●totalSupply(): tổng nguồn cung
●balanceOf(account): số dư của tài khoản
●transfer(to, value): chuyển token từ tài khoản gọi
sang tài khoản khác
●approve(spender, value): ủy quyền cho tài khoản
spender chuyển tối đa value token từ tài khoản gọi
●allowance(owner, spender): tra cứu số token tối đa
tài khoản ủy quyền có thể gửi từ tài khoản owner
●transferFrom(from, to, value): chuyển token từ tài
khoản này sang tài khoản khác, tài khoản gọi phải
được ủy quyền
●Tên gọi:
●Mã:
●Thập phân:
●Số dư:
○A: số lượng
○B: số lượng
○...
●Ủy quyền:
○A -B: Số lượng cho phép
○...
Demo trước

21. TÀI SẢN SỐ
ERC-721 -chuẩn hợp đồng thông minh cho tài sản không thay thế/hoán đổi trên Ethereum.
ERC-721
●ownerOf(tokenID): tra cứu chủ sở hữu token
●tokenURI(tokenID): liên kết thông tin token
●balanceOf(account): tra cứu token của tài khoản
●transferFrom(from, to, tokenID): chuyển sở hữu token
từ tài khoản này sang tài khoản khác
●approve(to, tokenID): ủy quyền cho tài khoản khác
thực hiện việc chuyển sở hữu
●Tên gọi:
●Mã:
●Token:
○A: URI, TK sở hữu
○B: URI, sở hữu
○...
●Ủy quyền:
○A: TK ủy quyền
○...

22. DỊCH VỤ DỮ LIỆU
Cung cấp thông tin bên ngoài (vd. tỷ giá, thời tiết,...) cho các hợp đồng thông minh.
Thu thập thông tin:
1)Tổ chức/cá nhân cung cấp thông tin
bằng cách gửi các giao dịch chứa thông tin
đến hợp đồng tổng hợp thông tin
1)Hợp đồng tổng hợp thông tin tổng hợp,
kiểm tra thông tin và trả phí cho bên
cung cấp thông tin
Cung cấp thông tin:
1)Hợp đồng đầu cuối đăng ký nhận thông tin
bằng cách gửi phí cho hợp đồng tổng hợp tin
1)Khi thông tin được cập nhật, hợp đồng cung
cấp thông tin gửi cho hợp đồng đầu cuối
$
$

23. TIỀN ỔN ĐỊNH
Bitcoin, Ethereum thường có biến động giá lớn
=> Khó có thể được sử dụng như đơn vị đo giá trị
=> Cần có những token có giá trị ổn định (stablecoin)
Có tài sản đảm bảo
-Phát hành/thu hồi bởi các
tổ chức
-Cam kết có tài sản đảm
bảo tương ứng với số
lượng token phát hành
Thế chấp bằng coin/token khác
-Phát hành khi người dùng
chuyển thế chấp
-Thu hồi khi người dùng
hoàn trả token hoặc thanh
lý
Không thế chấp
-Phát hành thêm khi giá
token tăng trên mức neo
-Thu hồi khi giá token giảm
dưới mức neo

24. TIỀN ỔN ĐỊNH DAI
DAI ~ 1 USD
1 ETH
Thế chấp Sử dụng DAI
Chuyển 1500
DAI cho B
Hoàn trả
1500 DAI +
Phí
10 ETH
Thanh lý (khi giá ETH giảm)
ETH: 1
DAI: 0
ETH: 1
DAI: 1500
1 ETH = 3000 USD => có thể sử dụng tối đa 3000/1.5=2000 DAI
1 ETH = 2000 USD => 1500*1.5 = 2250 > 2000
9 ETH
1500 DAI +
Phí
1 ETH

25. SÀN GIAO DỊCH
Sàn giao giao cho phép trao đổi các token với nhau. Mỗi sàn sẽ là các HĐTM cho từng cặp token
“Nhà đầu tư"
cung cấp vốn khoản cho HĐTM
HĐTM cho cặp
(A,B)
X1, Y1
X2, Y2
X3, Y3
X
Y = X * Tỷ giá
Tỷ giá = ???
Phí = ???

26. SÀN GIAO DỊCH Uniswap
Phí: 0.3%
Tỷ giá được tính sao cho:
SL token A = Hằng số (K) / SL token B
Ví dụ:
SL A :
100
SL B :
100
K :
10000
SL A :
110
SL B :
90.9
K :
10000
10 A
9.1 B
SL A :
99.1
SL B :
100.9
K :
10000
10 B
10.9 A

27. TÍN DỤNG
Phần lớn mô hình vay trong DEFI là vay có thế chấp: “Vay token, thế chấp bằng token"
“Bên cho vay"
cung cấp vốn cho HĐTM
HĐTM Loan
X1
X2
X3
X token A
Y token B
Cho vay = ???
Lãi suất = ???
Nợ xấu = ???

28. TÍN DỤNG
AAVE cho vay không cần thế chấp lên
đến 1.000.000 USD với lãi suất
0.09%, thời hạn “1 nốt nhạc”
Số tiền tối đa có thể vay:
Chỉ số thanh lý:

29. CHUỖI KHỐI 3.0

30. KHẢ NĂNG MỞ RỘNG
●todo

31. TÍNH TƯƠNG KẾT
●todo

32. BẢO MẬT
●todo

33. THẢO LUẬN

34. BITCOIN Xử lý và ghi nhận giao dịch
1.Chủ tài khoản tạo giao dịch, ký &
gửi cho 1 máy chủ trong mạng
Bitcoin
2.Giao dịch được gửi cho các máy
chủ khác trong mạng
3.Một/nhiều máy chủ kiểm tra nếu
giao dịch hợp lệ thì ghi nhận và
gửi thông báo cho các máy chủ
khác
4.Các máy chủ khác kiểm tra và ghi
nhận giao dịch
1
2
3
4
Mạng Bitcoin

35. BITCOIN Giao dịch
Đầu raĐầu vào
6 BTC
[Chữ ký]
10 BTC
[Chữ ký]
5 BTC
[Chữ ký] 2 BTC
TK A
18 BTC
TK B
Đầu raĐầu vào
10 BTC
[Chữ ký]
5 BTC
TK A
4 BTC
TK Z
Đầu raĐầu vào
Đầu raĐầu vào