AFT 121 BAKWENA FINAL DOCUMENT FOR PEGO .pptx

Pego ka histori ya Bakwena

1. Sehlopha sa Bakwena . Maina: Hlungwane Life. Komana Vistar Mputlana. Mashishi Frank Kgomotso. Moabelo Manare Kamogelo. Moimana Annah Tshepiso. Ntata Anastacia Sekgala.

2. Tikologo ya sengwalwa. Tikologo Go ya ka Serudu le ba bangwe (1984:29) tikologo ke kopano ya nako le lefelo leo ditiragalo di diregago go lona gomme sengwalweng se sengwe le se sengwe go nale Nako le ditiragalo tšeo di diregago gona. Abrams(1998:172) o hlaloša tikologo ya kanegelo bjalo ka lefelo la kakaretšo , Nako ya histori le maemo a leago mo ditiragalo di diregago gona. Tikologo e arotšwe ka diripa goba dikarolo tse pedi e lego nako le lefelo .Eupša Pegong ye go tlo sekasekwa lehlakore la nako fela.

3. Lehlakore la Nako Nako. Go ya ka Mojalefa (1995:23) , Nako e hlaloša lebaka leo ditiragalo di diragalago go lona .Nako e arotšwe ka dikarolo tse tharo elego : Nako ye itšego Nako ya ditiragalo le Nako ya leago

4. Lehlakore la Tikologo la nako. Nako ye itšego Nako ya ditiragalo Nako ya tša leago

5. Nako ye itšego. Serudu(1984) o hlaloša gore ke nako yeo go sa tsebjego mo e thomago le mo e felelago ka gore ke nako ya go akanywa. Mehlala ya go amana le mohuta wo wa nako etla latelwa. Nako ye itšego ya bogadi ke petse tšweleditšwe ka tsela ye:

6. Tšwetšwopele……. Ka masa. Ge Ntholeng a tsošwa ka masa gore a beele mmatswale meetse a go hlapa. Ngwetši ya batho e hlakela go gotša mollo ka ge mahlakana a sa thapišitšwe ke phoka nyana ya masa.

7. Mesong Ge dikgadi di ya ka phapošing ya bodulelo go yo bogela thelebišene esale mesong, le ge thelebisene mesong e sa laetše dilo tše bohlokwa lebaka ele efela ba nyaka go thathafišetša Ntholeng mošomo wa gagwe wa go hlwekiša. Bošego. Ge go apeile dikgaetšedi, Ntholeng o be a hlaetšwa dijo lebaka ele gore ba nyaka a robale ka tlala ka ge a ka se kgone go ikapeela gobane ele bošego.

8. Mafelelong a beke Ntholeng o ngwalela Mahlomola lengwalo go mo tsebi ša gore mafelelong a beke o a sepela. Mosegare Mmago Mahlomola le dikgaetšedi tša gagwe ba botša Mahlomola gore Ntholeng o tsoga mosegare mola bona ba dutše ka ntlong ya ditšhila.

9. Nako ya ditiragalo. Mohuta wo wa nako go gateletšwe gore ke nako yeo e sa akanywego , kage e nale mathomo le mafelelo. Mohuta wo wa nako o lemogwa ge mongwadi a bolela nako thwii ka gare ga sengwalwa.(Mojalefa , 1995) Ka gare ga padikopana ya Bogadi ke petse go lemogwa dinako tše di latelago tša ditiragalo:

10. Tšwetšopele …….. Iri ya boraro mosegare. Dikgaetšedi tša Mahlomola di be di dulela thelebišene ka ngwakong wa ditšhila go fihla ka Iri ya boraro, gomme ge go tsena dipapadi ya ba gona ba etšwa , nako yeo ke yona ye Ntholeng a swanetšego go hlwekiša phapoši ya bodulelo ka yona. Labone Mahlomola o kgopetše mošomong ka labone gore , Labohlano ge le ntšha nko a tsogele tseleng gore a tle a goroge gagabo esale nako gore ge bahladia pitša le yena ba mmale .

11. Nako ya leago Mohuta wo wa nako o lebane le mabaka ao batho ba phelago go ona,e ka ba lebaka la bogologolo goba la sebjalebjale. Phala (1999;25) o hlaloša gore ke nako ya mabaka ao a sepelago le motho ge a le gare a phela . Se sa ra gore ye ga e eme felo go tee , e fetoga le mabaka.

12. Ditiragalo tša padikopana ya Bogadi ke petse di direga Nakong ya segologolo . Nako ye e lemogwa ka ge go šomišwa didirišwa tša go swana le mangwalo , go šomišwa dikgong go apea le manyalo a o esego a semmu šo . Mohlala go tšwa padikopaneng ya Bogadi ke petse o tšwelela ge Ntholeng a ngwalela Mahlomola lengwalo , a le romela makgoweng moo Mahlomola a šomago gona . O šomišitše dikgong go apea morogo ka moraleng woo o ilego wa feleletša o eswa ge abe a dutše le Mahlomola a mmotšiša matsogo . Mahlomola o goro šitše ngwetši ya gagwe Ntholeng gotšwa Motseng wa Ga- lebogo .

13. Thumo Mongwadi wa padikopana ya Bogadi ke petse o atlegile ka go tšweletša Tikologo ya sengwalwa go lebeletšwe lehlakore la nako kage a tšweditše mehuta ka moka ya nako yeo e tšwelelago ka gare ga padikopana ka bokgwari le botswerere.

14. Histori ya Bakwena. Bakwena ba latišiša setlogo sa bona go Kwena yo a phetšego go bona go dikologa mo e ka bago ka ngwaga wa 1450. Kwena o belegile barwa ba bararo e lego:Kgabo, Ngwato le Ngwaketsi. Kgabo o be a na le morwa o tee Masilo  (yo a tsebjegago ka Mosito) Masilo  o be a na le barwa ba babedi, Motjhudi {Mokotedi} le Napo, e le go tatago Motebang, Disema le Molapo. Motebang o be a dula Tebang kgauswi le Heildelburgy ya mehleng ya lehono. O ile a hlatlangwa ke morwa wa gagwe Molemo. Ka morago ga lehu la Molemo, barwa ba gagwe ba babedi elego: Tsholo le Tsholwane ba ile ba tsamaya lefelong leo. Ba hlatlangwa ke barwa ba bona Tshotelo le Kadi (Monaheng), ka go latelana.

15. Tšwetšopele ….. Historing ya Bakwena, Motlwang o belegile Mokgatjhane, Mokgatjhane yena a belega Moshweshwe le Paulos Mopeli. Moshweshwe o ile a kopantšha setšhaba sa Basotho ka ngwaga ga 1818. Lesotho le ile la hlangwa ka ngwaga wa 1823 moo Moshweshwe a begileo Paulos moetapele wa Mabolela mo o bitšwao Ladybrand lehono. Ntwa ya Basotho le Voortrekkers e dirile gore Lesotho e lahlegelwe ke lefelo la bona go swana le Mabolela, Mopeli ka ge ba ile ba hloka naga ya go dula. Mopeli o ile a etela Volksraad yeo e lego Free State e boša ke Brand. Mopeli ba ile ba mofa lefelo la go dula leo le bitšwao Qwaqwa lehono.

16. Tšwetšopele……. Kwano ile ya kgatišwa ka 1 Phupu 1867, yona e be e le mabapi le naga yeo ba ile ba e negela Mapoli, yeo e be e laetša gore Mopeli o dumelelwa go aga dintlo nageng ye kgolo go fihla kae. Mopeli o ile a hlokofala ka 1897 o ile a bolokwa ga Thaba Bosiu Motseng wa Lesotho moo makgoši a Lesotho ba robalago gona ka kgotso. Paulus Mopeli o ile a hlatlangwa ke Ntsane , ngwana wa Rantsane ka ngwaga wa 1898. O ile a boša mengwaga ye masomepedi, a hlatlangwa ke ngwana wa gagwe yo mogolo a bitšwao Ramatshediso Charles Mopedi, yo a ileo a hlokofala ka ngwaga wa 1965. Ramashediso Charles Mopedi o ile a hlatlangwa ke Ntsane  yoo a ilego a hlokofala ka ngwaga wa 1965.Motebang Mopeli o ile a boša go tloga ka ngwaga wa 1978 go fihla ngwaga wa 1993 mo a ilego a hlatlangwa ke Thokwana Mopeli e le go Kgoši ya lehono.

17. Methopothušo   Abrams ,M.H .1988 . A Glossary of Literacy Terms (5 TH edn). New York:Rinehart and Winston. Free State Government.( n.d ). Historical Background of Bakwena .Free State Provincial Government. https://www.cogta.fs.gov .za Mojalefa, M.J.1995. Pego ye e beakantšwego ya Makxothlo (Lekgothoane). (Doctorate ). Pretoria: Yunibesithi ya Pretoria. Mojalefa , M.J . 1995. Nthlahle ya pele (B.A.) Sepedi 102. Pretoria : Yunibesithi ya Pretoria. Phala,R.S.1999. Thellenyane Datlabolela : Tiragatšo ya Boitshwaro . (M.A.) Pretoria : Yunibesithi ya Pretoria. Sefoka,M.M .2007.Nyakišišo ya Lukas Motšheletšhele . (M.A.) Pretoria : Yunibesithi ya Pretoria.  Serudu,M.S., le ba bangwe. 1984 . Northern Sotho :Study Guide 1 for NSA100-A(Literature ). Pretoria:Yunibesithi ya Afrika Borwa .

18. Re a leboga!! This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA