AFT 121 Tshekatsheko ya baanengwa: Ba baka mohu

Sehlopha sa Bapedi
Tshekatsheko ya baanengwa: Ba baka mohu

1. A ft 121 sehlopha sa Bapedi batšweletši ramaila Kgadi monyeki victor matsepe keamogetšwe mmashaphula moalamedi mamogobo chelwane

2. PEGO KA: Tshekatsheko ya baanengwa : Ba Baka Mohu MATSENO Babina diphoofolo ka moka tša tlhako le borofa , ke a le tamiša bana tšiekgalaka ke itia leepo la kgoro , ke re madume ka ge se ga gešu se re masa ga a na swele .

3. TSHEKATSHEKO YA BAANENGWA Teori:Baanengwa ba teori ya diteng ke batho ba sengwala , dilo goba diphoofolo (Mojalefa;1995:6). Go ya ka tebelelo ya rena re lemoga gore baanengwa ke baraloki ba ka gare ga sengwalwa,go akaretšwa diphedi,le dilo tša go se phele .

4. Baanengwagolo Lekganyane (1997:23) o hlaloša ge baanengwagolo ka gare ga sengwalwa e le mongangiši le mongangišwa , gomme go na le kamano magareng ga baanengwa ba . Kamano ye e tliša ke bongangiši le bongangišwa .

5. MONGANGIšI Mojalefa (1995:6) o hlaloša kgopolo ye ya mongangiši ka gore mongangiši ke moanengwa yo mogolo yo a le go kgahlanong le ditiro tša mongangišwa . Ka go realo mongangiši ke moanengwa yo a sa dirego tša go loka ebile ke yoo a nago le bonaganelo bja gore maikemišetšo a mabotse a mongangišwa a phuhlame , o mo thibela mongangišwa go fihlelela nepo ya gagwe .

6. M ONGANGIšWA Mojalefa (1995:6) le Morton (1957:168) ba hlaloša kgopolo ye ya mongangišwa , ka gore ke moanengwa yo mogolo wa go loka . Ka tebelelo ya rena re lemoga gore mongangišwa ke moanengwa yo a ngangišwago go loka ga gagwe le go tšwela pele ka dikganyogo tša gagwe tša go loka .

7. DITLHALOŠO Tebanyo : Ke maikemišetšo a moanengwa modirong wa gagwe (Mojalefa; 1995:27). Bokgontšhi : Ke senaganwa / selo seo se šušumetšago le go kgontšha moanengwa gore a fihlelele maikemišetšo a gagwe (Mojalefa 1995:7) Boganetši : Ke selo goba senaganwa , gammogo le baanengwa bao ba ganetšago monengwa yo mongwe go phethagatša morero wa gagwe (Mojalefa 1995:7) Bothuši : Ke senaganwa goba baanengwa bao ba ralokago tema go hlohleletša le go thuša moanengwathwadi go fihlelela morero wa gagwe (Mojalefa 1997:27) Bothušegi : Go bolelwa / šupša go thušega ga moanengwa yo mafelelong a atlegago morerong wa gagwe (Mojalefa 1995:7)

8. M ongangišwa : Pharanakutwana

9. M ongangišwa : Pharanakutwana …

10. M ongangišwa : Pharanakutwana … Mongangiši:Mmašello

11. Mongangiši : Mmašello ...

12. Mongangiši : Mmašello ...

13. Mmušo wa Bapedi goba Mmušo wa Marota o hlomilwe ke Basotho-Tswana bao ba ilego ba hudugela Afrika Bogare gomme ba dula tikologong yeo ka borwa bja Noka ya steelpoort mo e ka bago ngwagakgolo wa bo 17(17 th century). Go ya mafelelong a ngwagakgolo wa bo 18, nakong ya pušo ya Kgoši Thulare (c. 1780-1820), Bapedi   ba atlegile go aga mmušo wo maatla ka motswako wa ntwa , bodiplomate bja maano , le go kopanya dikgošana tše nnyane . Mmušo o be o na le khuetšo ya wona ka borwa bja Noka ya Vaal le ka leboa la Noka ya Limpopo. Ka bo-1820, bogoši bo ile bja šišinywa ke maatla a bjona ka lebaka la ba Mfecane le batho bao ba bego ba hlasetše bogoši bjalo ka bo Ndwandwe. Le ge go le bjalo , morwa wa gagwe Thulare ii o kgonne go kopanya mmušo gape le go hlama sebo se sefša sa dithaba gomme a šoma dikamano tše di raraganego le ma- Vourtrekker ao a bego a tsenelela , ma- swazi le Mazulu go netefatša mengwaga ye mmalwa ya katlego ya khutšo . Sekhukhune le Mampuru e be e le barwa ba Thulare II, gomme ba arola naga ye mpsha magareng ga bona. Sekhukhune o ile a hwetša poso ya kgoši ya godimo mola Mampuru a fiwa tšhemo ye nnyane . HISTORI YA BAPEDI

14. THUMO Ge re lebelela tsela yeo mongwadi a tšweleditšego baanengwa ka gare ga sengwalwa re lemoga gore o tloga a atlegile . Ka ge re ile ra kgona go sekaseka baanengwagolo ka tšhomišo ya ditebelelo tša Narathološi . RA LEBOGA

15. METHOPOTHUŠO Lekganyane, E.M. 1997. Noto-ya-Masogana :Padi ya Boitshwaro . Thesese ya M.A.Pretoria:Yunibesithi ya Pretoria. Mojalefa, M.J.1995. Pego ye e Beakantswego ya Nyakisiso ya Makxotho ( Lekgothwane ) . Thesese ya Bongaka. Pretoria: University of Pretoria. Mojalefa, M.J.1995. Ntlhale ya Bobedi (B.A) Sepedi 202. Pretoria: University of Pretoria. Mojalefa, M.J.1997. Ntlhale ya Boraro (B.A.) Sepedi 302. Pretoria:University of Pretoria. Mojalefa, M.J.1995. Pego ye e Beakantswego ya Nyakisiso ya Makxotho ( Lekgothwane ) . Thesese ya Bongaka. Pretoria: University of Pretoria.