EKRAN BAĞIMLILIĞI NEDİR? Ekran bağımlılığı , bireylerin mesleki ve eğitsel faaliyetleri dışında uzun süreler boyunca sorunlu bir şekilde çeşitli ekran etkinlikleriyle etkileşimini tanımlamak için kullanılır
Ekran araçlarını kullanırken kişinin iradesini kaybetmesi , kendini denetleyememesi ve onsuz bir yaşam sürememesi hâlidir .
Bağımlılık terimi, klasik anlamda sigara, alkol ve uyuşturucu gibi maddelerin sürekli ve artan miktarlarda kullanımını içermektedir. Ancak son yıllarda kumar , egzersiz ve alış-veriş gibi bazı davranışların da bağımlılık yaptığı savunulmaktadır. Benzer durum cep telefonu, kişisel bilgisayar, internet, çevrimiçi oyun, tablet, gibi cihazları da kapsamaktadır. Bu araçlar aşırı kullanımlara bağlı olarak kişilerde bağımlılıklara yol açmaktadır
Ekran bağımlılığı NASIL ANLAŞILIR? EKRAN KULLANIRKEN; Geçirilen süreyi azaltma konusundaki başarısız girişimler, Başlangıçta planlanan süreden daha uzun vakit geçirmek, Geçirilen süreden dolayı ortaya çıkan erteleme davranışı, Geçirilen süreden dolayı çevre ile sorunlar yaşama, Geçirilen süre hakkında yalan söyleme. Fizyolojik ihtiyaçların ertelenmesi
Ekran bağımlılığı NASIL ANLAŞILIR? EKRAN KULLANIMINDA DEĞİLKEN; Bir sonraki yapacağı etkinliği düşünmek, Oyun vb. faaliyetlerdeki başarısızlıklarının nasıl üzerinden geleceği hakkında araştırma yapmak, Çevresindeki insanlarla sık sık internette ve oyunlarda karşılaştığı durumları paylaşmak
Ekran bağımlılığı risk FAKTÖRLERİ Aile içerisindeki iletişimin yetersizliği Algılanan sosyal desteğin az olması Akran baskısı Yalnızlık İçe dönük kişilik özelliği Sosyal beceri eksikliği
AŞIRI EKRAN KULLANIMININ OLUMSUZ ETKİLERİ Aşırı ekran kullanımının olumsuz fiziksel etkileri ; Kas iskelet sistemi rahatsızlıkları ile postür (duruş) bozuklukları Ellerde uyuşukluk hissi ve eklem ağrıları Gözlerde acıma ya da yanma
Çevre ile iletişimin azalması, Hayal kurmanın azalması, Dikkatini içsel süreçlerine odaklayamama İletişim becerilerini ve dil gelişimi olumsuz yönde etkilemektedir.
NELER YAPILABİLİR? Günlük ekran kullanım süremizin farkına varmak
NELER YAPILABİLİR? Ekran kullanımındaki rutin zaman ve mekanları değiştirmek Dış durdurucular kullanmak (alarm, programlı açma/kapatma) Ekran kullanım süresine erişilebilir hedefler koymak Ekran kullanımının sizde yarattığı duyguları yaşayabileceğiniz alternatif etkinlikleri listelemek ve gerçekleştirmek
Teknolojiden arındırılmış tesisler Anne baba seminerleri Gençlere yönelik verimli teknoloji kullanımı seminerleri
AŞIRI EKRAN KULLANIMI KONUSUNDA SİZ NEREDEN YARDIM ALABİLİRSİNİZ? Bir uzmandan yardım almak Alo 115 YEDAM Danışma Hattı https://yetiskin.tbm.org.tr/Teknoloji-Bagimliligi
3-6-9-12 YAŞ KURALI İLE ÇOCUKLARIN EKRANLARDAN KORUNMASI Hiçbir yaş grubunda akıllı telefon, tablet vb. cihazlar çocukları oyalamak ve sakinleştirmek amacıyla kullanılmamalıdır. Bütün ekranlar ortak kullanım alanları olan oturma odası veya salonda bulunmalıdır. 3 yaşına kadar çocuk televizyon dâhil, akıllı telefon, bilgisayar, tablet vb. hiçbir teknolojik cihaza ve ekrana maruz bırakılmamalıdır.
6 yaşına kadar çocuğun dijital medya ve ekranlarla geçireceği zamanlar bir süre ile ilişkilendirilmeli ve çocuğa sınır kavramı tanıtılmalıdır . 9 yaş ile beraber ekran başında geçirilen zaman ebeveyn kontrolü altında olmalı ve net kurallar konulmalıdır. Ebeveyn denetim araçları ile çocuğun internet kullanımını kontrol altında tutan uygulamalar kullanılmalıdır.