Basincli Hava Sistemlerinde Verimlilik Sunumu

Endüstriyel basınçlı hava tesiat yapılandırması ve işletilmesinde dikkat edilecek hususlar

1. Basınçlı Hava Sistemleri
A. Saim Paker, Makine Müh. MBA
EmetodDanışmanlık
Enerji Mühendislik Eğitim Tasarım Otomasyon Denetim
[email protected][phone]

2. Bakışımız
LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
[email protected] -0 [phone] @2024 2/ 65

3. Boyutlar
[email protected] -0 [phone] @2024 3/ 65
Basınçlıhavanınkullanımboyutları
1.Sektör
•İmalatSanayi:Pnömatikaletler,robotlar,otomatikkontrolsistemleri,boyatabancaları,kumlamamakineleri.
•KimyaveİlaçEndüstrisi:Kimyasalprosesler,ilaçüretimigibihassasuygulamalardatemizvesteril.
•GıdaveİçecekEndüstrisi:Gıdaişleme,paketleme,şişelemegibiişlemlerdehijyenik.
•Hastaneler:Solunumcihazları,cerrahialetlergibitıbbiekipmanlardatemizvesteril.
•Dökümhaneler:Metalişlemevedökümişlemlerinde.
2.Amaç
•GüçKaynağı:Basınçlıhava,pnömatikaletlere,robotlara,makineleregüçsağlamakiçinkullanılır.
•KontrolSistemleri:Pnömatikkontrolsistemlerinde,valfler,silindirlergibielemanlarıçalıştırmakiçinkullanılır.
•TemizlikveKurutma:Yüzeylerintemizlenmesi,parçalarınkurutulması,boyapüskürtmegibiişlemlerdekullanılır.
•Havalandırma:Kapalıalanlardahavalandırmasağlamakiçinkullanılabilir.
•Soğutma:Bazıuygulamalardasoğutmaamacıyladakullanılabilir.
3.Kalite
•TemizlikDerecesi:Normal,çoktemizvesteril
•Basınç:Düşük,Yüksek
•NemOranı:korozyon,donmaveekipmanarızalarınabağlıkuruhavakullanılmasıgerekir.
4.Ekonomi
•EnerjiVerimliliği:Basınçlıhavaüretimienerjiyoğunbirişlemdir.Bunedenle,sisteminverimlibirşekilde
tasarlanmasıveişletilmesiönemlidir.Kayıplarınazaltılması,kaçaklarınönlenmesi,doğrukompresörseçimigibi
faktörlerenerjiverimliliğiniartırır.
•BakımMaliyetleri:Basınçlıhavasistemlerinindüzenlibakımı,arızalarıveüretimkayıplarınıönlemekiçinönemlidir.

4. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Neden Gerekli
[email protected] -0 [phone] @2024 4/ 65

5. Neden Gerekli
[email protected] -0 [phone] @2024 5/ 65
1. Kullanılabilirlik ve Çok Yönlülük:
Basınçlı havanın hammaddesi olan atmosferik hava, dünyanın her yerinde ücretsiz olarak bulunur.
Basınçlı hava, borular ve vanalardan kolayca akar, bir alanı hızla doldurur ve enerji olarak depolanabilir.
Tanklar veya şişeler kullanılarak depolanabilir ve elektrik veya suyun bulunmadığı alanlarda kullanılabilir.
Aşırı sıcaklıklarda çalışabilir ve çelik fabrikaları gibi zorlu ortamlarda kullanılabilir.
2. Uygun Maliyet:
Basınçlı hava, sahada üretildiğinden kullanıcılara maliyet, kalite ve üretim üzerinde daha fazla kontrol
sağlar. Ancak yönetimi risklidir. Kullanımı kolayca izlenebilir ve kontrol edilebilir, bu da güvenilirlik ve
verimlilik sağlar.
3. Güvenlik:
Atmosfere geri deşarj edilmesi güvenlidir ve sızıntıları tehlikeli değildir.
Islak, patlayıcı veya yanıcı ortamlarda güvenle kullanılabilir.
Yüksek derecede temizliğe sahip olabilir, gıda ve ilaç endüstrileri gibi hassas uygulamalar için uygundur.
Havalı aletler, elektrikli muadillerine göre daha hafif ve soğuktur, daha güvenli, kullanımı daha kolaydır.
4. Verimlilik:
Basınçlı hava, enerji tasarrufu sağlamak için optimize edilebilir.
Sızıntıları önleyerek, giriş havasını önceden soğutarak ve düzenli bakım yaparak verimliliği artırılabilir.
Basınçlı hava; kullanılabilirlik, çok yönlülük, uygun maliyet, güvenlik ve verimlilik gibi
avantajları nedeniyle birçok endüstriyel uygulamada tercih edilen önemli bir güç kaynağıdır.

6. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Güvenlik ve Verimlilik
[email protected] -0 [phone] @2024 6/ 65

7. Güvenlik ve Verimlilik
Basınçlı hava ile ilgili bazı standartlar ve düzenlemeler.
•ANSI/CAGI B19.1, Hava Kompresörü Sistemleri için Güvenlik Standardı
Hava kompresörü sistemlerinin güvenli bir şekilde tasarlanması, kurulması,
çalıştırılması ve bakımı için gereklilikleri belirlemektedir. Standart, hem döner hem
de pistonlu tip kompresörler için geçerlidir
•CAGI B186.1, Taşınabilir Hava Araçları için Güvenlik Standardı
Havalı alet üreticilerine, sahiplerine, işverenlere rehberlik sağlayarak, kullanıcıların
yaralanmasına karşı koruma sağlama ve güvenlik gerekliliklerini belirleyerek
havalı aletlerin güvenli tasarımını ve kullanımını teşvik eder,
•ISO 11148 Serisi
El Aletlerinde güvenlik standartları. Seride 13 kısım mevcuttur.
•OSHA (OccupationalSafetyandHealthAdministration)düzenlemeleri,
İş yerlerinde güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla
oluşturulmuş standartlardır. Bu düzenlemeler, işverenlerin çalışanlarını ciddi
tanınmış tehlikelerden korumalarını gerektiren Genel Görev Maddesi'ni de içerir
[email protected] -0 [phone] @2024 7/ 65

8. Güvenlik ve Verimlilik
[email protected] -0 [phone] @2024 8/ 65
EN ISO 11148-1 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 1
Diş açılmamış mekanik bağlama elemanları için birleştirme güç aletleri
EN ISO 11148-2 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 2
Uç kesme ve kenar kıvırma güç aletleri
EN ISO 11148-3 Elde taşınabilir elektriksiz güçle tahrik edilen aletler -Güvenlik kuralları -Bölüm 3
Matkaplar ve kılavuz salma aletleri
EN ISO 11148-4 Elde taşınabilir elektriksiz güçle tahrik edilen aletler-Güvenlik kuralları -Bölüm 4
Dönme hareketsiz darbeli güç aletleri
EN ISO 11148-5 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 5
Dönme hareketli darbeli delme aletleri
EN ISO 11148-6 Elde taşınabilir elektriksiz güçle tahrik edilen aletler-Güvenlik kuralları -Bölüm 6
Diş açılmış bağlama elemanları için birleştirme güç aletleri
EN ISO 11148-7 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 7
Taşlayıcılar
EN ISO 11148-8 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 8
Zımparalama ve parlatma aletleri
EN ISO 11148-9 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 9
Kalıp taşlama aletleri
EN ISO 11148-10 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 10
Basma güç aletleri
EN ISO 11148-11 Elde taşınabilir aletler -Elektriksiz güçle tahrik edilen -Güvenlik kuralları -Bölüm 11
Kenar kesme aletleri ve makaslar
EN ISO 11148-12 Elde taşınan güç tahriksiz makinalar-Güvenlik kuralları-Bölüm 12
Dairesel, titreşimli ve dekupaj testereleri
EN ISO 11148-13 Elde taşınan güç tahriksiz makinalar-Güvenlik kuralları-Bölüm 13
Bağlantı elemanı sürüş araçları
ISO 11148 Serisi

9. Güvenlik ve Verimlilik
[email protected] -0 [phone] @2024 9/ 65
Makine güvenliği
AB Makine yönergesi 2006/42/EC, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN 1012-1 Kompresörler ve vakum pompaları –Güvenlik gereklilikleri
•EN ISO 12100-1:2003 AMD 1 2009, Makine Güvenliği –Temel kavramlar, Genel tasarım ilkeleri –Bölüm 1:
Temel Terminoloji, Metodoloji
•EN ISO 12100-2:2003 AMD 1 2009, Makine Güvenliği –Temel kavramlar, Genel tasarım ilkeleri –Bölüm 2:
Teknik İlkeler
Basınçlı ekipman güvenliği
AB Yönergesi 87/404/EC, Basit basınçlı tanklar
AB Yönergesi 97/23/EC, Basınçlı Ekipmanlar, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN 764-1 ila 7, Basınçlı ekipmanlar
•EN 286-1 ila 4, Hava veya azot saklamak için tasarlanan basit, alev almayan basınçlı tanklar
Çevre
AB Yönergesi 2000/14/EC, Açık Alan Gürültü Emisyonu, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN ISO 3744:2009, Ses basıncını kullanarak gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesi –
Mühendislik yöntemi
•EN ISO 2151:2004, Kompresörler ve vakum pompaları için gürültü testi yönetmeliği –Mühendislik
yöntemi
•AB Yönergesi 2004/26/EC, Karayolu dışında kullanılan motorlar için emisyon standardı –StageIII
seviyeleri 2006 ile 2013 arasında uygulanmıştır, StageIV ise 2014'ten itibaren uygulanmaktadır
•Karayolu dışında kullanılan motorlar için ABD Federal Emisyon standardı –TierIII seviyeleri 2006 ile 2008
arasında uygulanmıştır, TierIV ise 2008 ile 2015 arasında uygulanmıştır

10. Güvenlik ve Verimlilik
[email protected] -0 [phone] @2024 10/ 65
Elektrik güvenliği
AB Yönergesi 2004/108/EC, Elektromanyetik uyumluluk, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN 61000-6-2:2005, Elektromanyetik uyumluluk (EMC) -BÖLÜM 6-2: Genel Standartlar -Endüstriyel Ortamlar için
Bağışıklık
•EN 61000-6-4:2006, Elektromanyetik uyumluluk (EMC) -BÖLÜM 6-4: Genel Standartlar -Endüstriyel Ortamlar için
emisyon standartları
AB Yönergesi 2006/95/EC, Alçak Gerilim Ekipmanları, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN 60034-Bölüm 1 ila 30, Döner Elektrik Makineleri –Güç Değerleri ve Performans
•EN 60204-1:2009, Makine Güvenliği –Elektrikli Makine Ekipmanları –Bölüm 1:Genel Gereklilikler
•EN 60439-1:2004, Alçak gerilim ve kontrol grupları –Bölüm 1: Tip deneyleri yapılmış ve tip deneyleri kısmen yapılmış
gruplar
Tıbbi cihazlar-genel
AB Yönergesi 93/42/EC, aşağıdaki standartlara atıfta bulunur:
•EN ISO 13485:2000, Plastik Boru sistemi –İç basınç altında sızdırmazlık testi yöntemi
•EN ISO 14971:2007, Tıbbi Cihazlar –Tıbbi Cihazlarda risk yönetimi uygulaması
Standardizasyon
ISO 3857-1:1977, Kompresörler, pnömatikaletler ve makineler -Terimler Sözlüğü -Bölüm 1: Genel
ISO 3857-2:1977, Kompresörler, pnömatikaletler ve makineler -Terimler Sözlüğü -Bölüm 2: Kompresörler
ISO 5390:1977, Kompresörler -Sınıflandırma

11. Güvenlik ve Verimlilik
[email protected] -0 [phone] @2024 11/ 65
Teknik özellikler ve testler
ISO 1217:2009, Deplasmanlı kompresörler –Kabul testleri
ISO 5389:2005, Turbo kompresörler -Performans testi yönetmeliği
ISO 7183:2007, Basınçlı hava kurutucular -Teknik özellikler ve testler
ISO 12500:2007-Bölüm 1 ila 3, Basınçlı Hava Filtreleri –Test Yöntemleri
ISO 8573-Bölüm 1 ila 9, Basınçlı Hava -Kirleticiler ve saflık sınıfları –Test Yöntemleri

12. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Kapasite Belirleme
[email protected] -0 [phone] @2024 12/ 65

13. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 13/ 65
Çeşitli teknolojiler ve farklı türde kompresörler arasından doğrusunu seçmek kafa karıştırıcı
ve çoğunlukla can sıkıcı bir süreçtir. Hangi kompresörü satın alacağınızı anlamanızı sağlayan
üç temel soru vardır.
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
•Ekipmanlarınızı ve Gereksinimlerini Tespit Edin: Hava kompresörünü kullanacak tüm
ekipmanların listesini çıkarın. Her birinin CFM ve PSI gereksinimlerini kontrol edin.
•Görev Döngüsünü Göz Önünde Bulundurun: Her bir ekipmanın ne sıklıkta ve ne kadar
süreyle kullanılacağını değerlendirin. Sürekli çalışan ekipmanlar, daha uzun görev
döngülerine dayanabilen bir kompresöre ihtiyaç duyar.
•Gelecekteki Büyümeyi Hesaba Katın: Gelecekteki potansiyel ekipmanları veya artan
kullanımı göz önünde bulundurun. İleride yetersiz kalmasını önlemek için mevcut
ihtiyaçlarınızdan daha fazlasını karşılayabilecek bir kompresör seçmek akıllıca bir
tercih olacaktır.

14. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 14/ 65
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
Kompresör Seçim Kriterleri
Hava Debisi (CFM):Uygulamalarınız için ne kadar hava debisi (dakika başına fit küp) gerektiğini belirleyin.
Kompresörün sağlayabileceği hava hacmini gösterdiği için bu kritik bir faktördür. Farklı ekipmanların farklıhava
ekipmanı CFM gereksinimleriolduğundan özel ihtiyaçlarınızın farkında olmanız şarttır.
Normal Metreküp (NM) CFM ile tanımlanan basınçlı havanın 1 atmbasınç altındaki hacmidir. NM/CFM sıkıştırma
oranı olarak bilinir.
Basınç (PSI):Ekipmanlarınız ve makineleriniz için gerekli basıncı (inç kare başına libre) belirleyin. Farklı
uygulamaların farklıPSIihtiyaçları vardır.
Uygulama:Belirli uygulamaları ve hava kalitesi gereksinimlerini göz önünde bulundurun. Kurutucular, filtreler veya
tahliyeler nedeniyle oluşan basınç kaybını dikkate alın. Bunayüksek basınçlı kompresöremi,sprey
boyamayauygun bir kompresöre mi yoksa diğer özel görevlere uygun bir kompresöre mi ihtiyacınız olduğunu
değerlendirmek dahildir.
Güç (HP veya kW) Özgül Enerji (kWh/m
3
):Güç, birincil seçim kriteri değildir. Ancak Özgül enerji ilk bakılması
gereken büyüklüktür. Kompresör verimliliği hakkında bilge verir, işletme maliyetini belirler.

15. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 15/ 65
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
PSI, PSIA ve PSIG arasındaki farkı
PSI: İnç kare başına pound -PSI,bir alanın her bir inç karesine uygulanan kuvvetigösteren yaygın
birbasınç ölçüm birimidir. PSI; lastik basıncı, yakıt depolama ve dağıtımı ile atık su yönetimi gibi endüstriyel ve
teknik amaçlar için özel olarak kullanılır.
PSIA: İnç kare başına pound, mutlak Toplam basınç olarak da bilinen PSIA,sıfıra veya mükemmel bir vakuma
karşılık gelen basıncıifade eder.PSIA ölçümünde atmosferik basınç da okunur. Deniz seviyesinde atmosferik
basınç yaklaşık 14,7 PSI'dır, Bir 30 PSIA ölçüm değeri bu atmosferik basıncı da içerir.
PSIG: İnç kare başına pound, gösterge PSIG,ortamdaki atmosferik basınca göre basıncıölçer. PSIA'nın
aksine PSIG atmosferik basıncı hesaba katmaz. PSIG, daima ortamdaki atmosferik basınç miktarı kadar PSIA’dan
düşüktür.
Örneğin, deniz seviyesinde hava moleküllerinden tamamen arındırılmış bir kapta
yaklaşık -14,7 PSIG değeri görülür ve ortam hava basıncı her zaman 0 PSIG olarak ölçülür.
????????????????????????
??????????????????=????????????????????????
??????????????????+1
??????????????????=????????????????????????
Basınç, inç kare başına libre (psi) veya bar (metrik basınç
ölçümü) cinsinden ölçülebilir. Basınç, belirli bir zamanda belirli
bir miktarda iş yapmak için gereken kuvvet miktarını ifade eder.

16. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 16/ 65
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
Doğru kompresörü belirlerken gerek duyulan basınçlı hava debisi miktarını (cfm) ve proses için gereken özel
basıncı (psi) göz önünde bulundurun. Farklı ekipmanlar ve uygulamalar için belirliCFMvePSIseviyeleri gerekir.
Kompresörümiçindoğruhavaakışınedir?
Serbesthavadağıtımı(FAD)olarakdabilinenhava
debisi,konumunuzabağlıolarakdakikabaşınafeed
küp(cfm),saniyebaşınalitre(l/sn)veyasaatbaşına
metreküp(m³/sa)cinsindenölçülür.Havadebisi,bir
kompresörünkabuledilebilirbirzamandilimiiçindebir
görevinekadaretkilibirşekildegerçekleştirebileceğini
belirler.Gerekendebi,birgörevitamamlamakiçin
ihtiyaçduyulansüreyebağlıdır.
Vidalı hava kompresörleri, genelliklepistonlu kompresörlerekıyasla kW veya HP başına daha fazla debi sağlar.

17. Kapasite Belirleme
[email protected] -0 [phone] @2024 17/ 65
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
Hava tüketimleri genellikle dm³/s veya l/s serbest hava debisi Nm
3

18. Kapasite Belirleme
[email protected] -0 [phone] @2024 18/ 65
Tüketim Profili
Kompresör Çalışma
Yüklü –Yüksüz Çalışma
Sürekli kapasite ayarlamada
%
bar
zaman

19. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 19/ 65
Ne büyüklükte kompresör ihtiyacı var?
Hava kompresörü çeşitlerini araştırırken aşağıdaki
noktaları göz önünde bulundurmaya değer:
•Uygulama / endüstri gereksinimleri
•Hava akışı kullanımı (debi)
•Basınç ihtiyaçları
•Hava kalitesi ve kurutucular/filtreler
•Gün boyu kullanım süresi
•Dalgalanan hava akışı talebi
•Kayıplar, kaçaklar.
•Gelecekteki genişleme planları

20. Kapasite Belirleme
Mükemmel Endüstriyel Hava Kompresörü Nasıl Seçilir?
[email protected] -0 [phone] @2024 20/ 65
Ne tür kompresör gerekli?

21. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Hava Kalitesi
[email protected] -0 [phone] @2024 21/ 65

22. Hava Kalitesi
Havanın hazırlanması kadar önemli olan diğer bir
husus kullanım noktasına taşınması sırasındaki
şartlara bağlıdır.
Hava içindeki nem, yağ v.b. maddeler hattın
basıncına, boru sıcaklığına bağlı olarak faz
değiştirebilirler.
Hatlara gerekli eğim verilerek drenaj noktaları
oluşturulmalıdır.
Kullanım yerlerinde ise deveboynu ile havanın
alınması önemlidir.
[email protected] -0 [phone] @2024 22/ 65
Kullanım amacına göre önerilen kalite sınıfları
Basınçlı hava genel kalite sınıflaması
Kuru havanın
bileşenleri

23. Hava Kalitesi
Yağ enjeksiyonlu ve yağsız kompresör
[email protected] -0 [phone] @2024 23/ 65
Hava kalite sınıflandırması ISO 8573.I
Üretimleilgili,endüstriyelveküçükatölyelerinçoğundayağenjeksiyonlu
kompresörlerkullanılmaktadır.Bukompresörlerdeyağ,basınçlıhavayı
yağlayarak,sızdırmazlığıvesoğutmayısağlar.Buuygulamanedeniylehava
dağıtımındahafifyağkirlenmesimeydanagelir.Çoğudurumdabu,performansı
engellemez.Uygulamada0,01mikronakadaryağkalıntılarınıgidermekiçin
kaliteliyağtutucufiltrelerkullanılmaktadır.Aktifkarbonbirfiltrelerleektemizlik
yapılabilir.BununlaSınıf-1havasaflığıeldeedilebilir.Herhangibirfiltreyi
kullanırkenoptimumperformansiçinuygunbakımönerilir.

24. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 24/ 65

25. Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 25/ 65

26. Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 26/ 65

27. Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 27/ 65

28. Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 28/ 65

29. Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
[email protected] -0 [phone] @2024 29/ 65

30. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Kompresörler
[email protected] -0 [phone] @2024 30/ 65

31. Kompresörler
[email protected] -0 [phone] @2024 31/ 65
Vidalı kompresör
Yağsız vidalı kompresör
Ağır iş pistonlu kompresör
Ağır iş vidalı kompresör
Türbo kompresör

32. Kompresörler
[email protected] -0 [phone] @2024 32/ 65
Alçak Basınç (0 -< 2,5 bar)
Orta Basınç (2,5 –< 25 bar)
Yüksek Basınç ( 25 bar ve üstü)
Yağsız
Yağlı
Hava Soğutmalı
Su Soğutmalı
Hava Soğutmalı
Su Soğutmalı

33. Kompresörler
[email protected] -0 [phone] @2024 33/ 65
Kompresör Odaları
•Mümkünse kuzey cephede konumlanmalı
•İyi havalandırılmalı
•Duvar ve ekipmanlar arası mesafeler
•Tesisat düzeni
•Servis imkanları
•Güvenlik önlemleri

34. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 34/ 65

35. Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 35/ 65

36. Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 36/ 65
CKompresör
Compressor
HEYüksek verimli filtre
High efficiencyfilter
ACBasınçlı hava kurutucusu
After-cooler
DDAbsorber/ Adsorberkurutucu
Desiccantdryer
WSSu ayırıcı
Water separator
DRToz alıcı filtre
Dustremoverfilter
RDepolama tankı
Receiver
CTKarbon kule
Carbontower
GPGenel amaçlı filtre
General purposefitler
LUBYağlayıcı
Lubricator
RDSoğutuculu kurutucu
Refrigeration dryer
BASoluma hava cihazları
Breathingairset
Basit Sistem
Makineler Genel
Hassas Cihazlar
Sınıf 7 ve üstü
Sınıf 4,5,6
Sınıf 2,3 ve altı
Tesisattan ekipmanlara dağıtım biçimleri

37. Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 37/ 65
Adsorbsiyonluve gaz soğutma yoğuşmalı basınçlı hava tesisi
CKompresör
ACBasınçlı hava kurutucusu
WSSu ayırıcı
RDepolama tankı
GPGenel amaçlı filtre
RDSoğutuculu kurutucu
HEYüksek verimli filtre
DDAbsorber / Adsorber
kurutucu
DRToz alıcı filtre
CTKarbon kule

38. Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 38/ 65
1 -Kimyasal (emilim;absorb/yüze çekim;adsorb) kurutucular
2 -Membranlı kurutucular
3 -Soğutuculu kurutucular (1000 m
3
/h kapasiteye kadar)
KurutucuCihazlarınSeçimi

39. Kurutucular
[email protected] -0 [phone] @2024 39/ 65

40. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 40/ 65

41. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 41/ 65
Çatal sistem Kılçık sistemHalka sistem
Dengeleme Tankı Dengeleme Tankı
Dengeleme
Tankı
KompresörKompresör Kompresör

42. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 42/ 65
Kapalı uçlu sistem

43. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 43/ 65
Halka sistem

44. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 44/ 65

45. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 45/ 65
Aşamalar Basınç ve Düşüşü
Son Kullanıcı 6
Son Filtreleme 0,1-0,5
Boru Sistemi 0,2
Toz Filtresi 0,1-0,5
Kurutucu 0,1
Kompresör ayar aralığı 0,5
Kompresör Azami Çalışma Basınca 7,0-7,8
Kaçakların etkisi
Kaçaklar olmaksızın
Delik Çapı [mm]13510
6 Bar [l/s]11027105
Güç Kaybı [kW]0,33,28,333
Boru Anma Çapı
[mm]
100 m Basınç
Düşüşü [Bar]
Eşdeğer Güç Kaybı
[kW]
40 1,8 9,5
50 0,65 3,4
65 0,22 1,2
80 0,04 0,2
100 0,02 0,1
Basınç kaybı ve etkisi

46. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 46/ 65

47. Boru Sistemleri
[email protected] -0 [phone] @2024 47/ 65

48. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 48/ 65

49. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 49/ 65
Enerji Verimliliğinin Temel Şartlarından Biri Doğru ve Etkili Tesis Tasarımıdır.
Kompresör en önemli tüketim
bileşenlerinden biridir.
KİB
Kapasite, İşletme, Bakım
Kompresör Tipi
7 bar basınç altında
Özgül Güç Tüketimi [kW/(l/s)]
Vidalı Kompresör (Yağlı) O,36 –0,43
Vidalı Kompresör (Yağsız) 0,34 –0,40
Paletli Kompresör (Yağlı) 0,40 –0,43
Küçük Pistonlu Kompresör 0,36 –0,54
Büyük Pistonlu Kompresör 0,29 –0,36

50. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 50/ 65
Enerji Verimliliğinin Temel Şartlarından Biri Doğru ve Etkili Tesis Tasarımıdır.
Kompresör en önemli tüketim
bileşenlerinden biridir.
KİB
Kapasite, İşletme, Bakım

51. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 51/ 65
Enerji Verimliliğinin Temel Şartlarından Biri Doğru ve Etkili Tesis Tasarımıdır.
Boru iç çapı (mm) eşdeğer kayıplar (kPa)
Basınç düşüş kayıpları boru çapı
optimizasyonunda önem kazanır.
İlk yatırım maliyeti boru çapı
büyütülerek artmakla birlikte kayıpları
azaltmaktadır.

52. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 52/ 65
Enerji Verimliliğinin Temel Şartlarından Biri Diğeri Doğru İşletme Şartlarıdır.
İşletme Basıncında iki bar düşüş ile %16 enerji tasarruf edilebilmektedir.

53. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 53/ 65
Enerji Verimliliğinin Temel Şartlarından Biri Performans Odaklı Bakımdır.

54. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 54/ 65
Kompresör Hücreleri Fabrika Kuzey
Cephelerinde Konumlandırılmalıdır.
İyi soğutulmuş emiş havası ve kompresör
daha verimli çalışır.

55. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 55/ 65
Enerji yönetiminde geri kazanım
yatırım geri dönüşünün önemli
aşamasıdır.
Yatırım maliyetlerinin asgariye
indirmek için fabrika sosyal
alanlarının iyi ses yalıtımı yapılmış,
kompresör dairesine yakın olması
tercih edilebilir.

56. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 56/ 65
Enerji Geri Kazanım Sistemleri
Sıkışıklıktan Kaçınılmalı

57. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 57/ 65
Hava Kaçakları Önemli Unsurlardan Biridir.
Farklı basınçlardaki güç tüketimi için
yandaki tablodan faydalanılabilir.

58. Enerji Verimliliği
[email protected] -0 [phone] @2024 58/ 65
Enerji Verimliliği İle Yatırım Ve İşletme Şartlarında Tasarruf Potansiyeli.

59. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Sahip Olma Maliyeti
[email protected] -0 [phone] @2024 59/ 65

60. Sahip Olma Maliyeti
[email protected] -0 [phone] @2024 60/ 65

61. LÜTFEN
Basınçlı Hava ve Uygulamalarında Mükemmellik Yolculuğumuz
•Neden Gerekli?
•Güvenlik ve Verimlilik
•Kapasite Belirleme
•Hava Kalitesi
•Basınçlı Hava Tesisat Ana Bileşenleri
•Kompresörler
•Kurutucular
•Boru Sistemleri
•Enerji Verimliliği
•Sahip Olma Maliyeti
•Sonuç ve Değerlendirmeler
Sonuç ve Değerlendirmeler
[email protected] -0 [phone] @2024 61/ 65

62. Sonuç ve Değerlendirmeler
[email protected] -0 [phone] @2024 62/ 65
Basınçlıhavasistemleri,birçokendüstriyeluygulamadahayatibirroloynar.Bu
sistemlerinverimlivegüvenlibirşekildeçalışmasınısağlamakiçindikkatlice
tasarlanmalarıvekurulmalarıgerekir.
HavaKalitesi:Farklıuygulamalarfarklıhavakalitesiseviyelerigerektirir.Gıda
işleme,ilaçüretimiveelektronikgibiendüstrilerde,kirleticilerigidermekiçindaha
yüksekfiltrasyonvekurutmaseviyelerigerekebilir.
SistemTasarımı:Basınçlıhavasisteminintasarımı,kullanımamacını,havakalitesi
gereksinimlerini,havatalepbiçimini(sürekliveyaaralıklı),çalışmabasıncını,boru
hattıboyutlarınıvegelecektekigenişlemeplanlarınıgözönündebulundurmalıdır.
Kompresör Seçimi:Kompresör,sisteminkalbidirveuygunşekilde
boyutlandırılmasıgerekir.Kompresörünkapasitesi,beklenenhavatalebini,çalışma
basıncınıvekullanımfaktörünühesabakatarakbelirlenmelidir.
BoruHattıMalzemesiveBoyutu:Boruhattınınmalzemesiveboyutu,basınç
kayıplarınıveenerjiverimliliğinietkiler.Galvanizliçelikboruyaygınolarakkullanılır,
ancakalüminyumboru,dahadüşüksürtünmekayıplarıvedahayüksekkorozyon
direncisunduğuiçingiderekdahapopülerhalegelmektedir.

63. Sonuç ve Değerlendirmeler
[email protected] -0 [phone] @2024 63/ 65
SızıntıTespitiveÖnlenmesi:Sızıntılarönemlimiktardaenerjikaybınaneden
olabilir.Düzenlisızıntıtespitivebakımı,enerjimaliyetlerinidüşürmedevesistem
verimliliğiniartırmadaçokönemlidir.
Bakım:Basınçlıhavasistemleriningüvenilirliğiniveuzunömürlülüğünüsağlamak
içindüzenlibakımşarttır.Bu,filtrelerindeğiştirilmesini,yağseviyelerininkontrol
edilmesini,tahliyenoktalarınıntemizlenmesinivediğerrutinkontrolleriiçerir.
Güvenlik:Basınçlıhavasistemleriyüksekbasınçlardaçalıştığından,uygun
güvenlikönlemlerininalınmasıgerekir.Bunlar,emniyetvalflerinintakılmasını,
hortumlarınvebağlantılarındüzenliolarakkontroledilmesinivepersonelinuygun
şekildeeğitilmesiniiçerir.
Etkili bir basınçlı hava sistemi tasarlamak ve kurmak, enerji verimliliğini en üst düzeye çıkarmak, işletme
maliyetlerini düşürmek ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için hayati önem taşır.

64. Kaynaklar
[email protected] -0 [phone] @2024 64/ 65
[1] ISO 8573, Compressedair—Part1:Contaminants andpurityclasses, 3 dü., cilt 1, Geneva: ISO Press, 2010, p. 4.
[2] Georg Fisher Piping Systems, Technisches Hanbuch für Druckluftnetze, Albershausen: Georg Fisher GmbH, 2011.
[3] S. Hesse, Compressed Airas an Energy Carrier Preparation and Distribution, Esslingen: Festo AG & Co., 2002.
[4] Energy Efficiency Enquiries Bureau UK, ENERGY SAVING IN THE FILTRATION AND DRYING OF COMPRESSED AIR GOOD PRACTICE
GUIDE 216, Oxfordshire: ETSU & Air Technology Ltd, 1998.
[5] Dalgakıran Makine San.ve Tic. A.Ş., Basınçlı Hava Tekniği, İstanbul: Dalgakıran, 2017.
[6] Tercih Isı, «Tercih Isı Makinaları İmalat ve San. Tic. Ltd. Şti.,» 2017. [Çevrimiçi]. Available: http://www.tercihisi.com/. [%1 tarihinde
erişilmiştir11 11 2018].
[7] HERTZ KOMPRESSOREN GmbH, Compressed Air Dryers Performances At Real Flow, Ahlen: HERTZ KOMPRESSOREN GmbH.
[8] Compressed Air & Gas Institute (CAGI), «Compressed Air Treatment (Dryers and Filters),» %1 içinde Compressed Air Challenge
Training Fundementals of Compressed Air systems, Richmond, VA, Laurel and Associates Ltd., 1999, p. 181.
[9] BritsihCompressedAirSociety, Basınçlı Hava Servislerinin seçim ve Tesis Etme (Kurma) Kılavuzu, T. T. H. S. V. T. A.S., Dü., İstanbul,
1998.
[10] Sustainability Victoria & Champion Compressors Pty Ltd & CompAir Ltd, Energy Efficiency Best Practice Guide Compressed Air
Systems, Melbourne: Sustainability Victoria, 2009.
[11] U.S. Department of Energy, Compressed Air Best Proctices Tools, Washington DC: U.S. Department of Energy Industrial
Technologies Program, 2007.
[12] ISO 7183, Compressed-air dryers -Sprecifications and testing, Geneva: ISO Press, 2007, p. 5.
[13] meteoblue weather -close to you, «Meteorolojik arşiv İstanbul,» 2006-2018. [Çevrimiçi]. Available:
https://www.meteoblue.com/tr/hava/tahmin/archive/%C4%B0stanbul_t%C3%BCrkiye_745044?fcstlength=1y&year=2017&month
=9. [%1 tarihinde erişilmiştir27 09 2018].
[14] Sanayide Enerji Verimliliği Arttırma Projesi, Endüstriyel Sistemlerde Optimizasyon Basınçlı Hava Sistemleri, Ankara: Birleşmiş
Milletler Kalkınma Planı (UNDP), 2016.

65. Teşekkür ederiz.
Sorularınız lütfen… .. . .
[email protected] -0 [phone] @2024 65/ 65