Basque - The Gospels and the Acts of the Apostles.pdf

Ebanjelioaketa
ApostoluenEgintzak

Aurkibidea
MateorenEbanjelioa 1
MarkosenEbanjelioa 24
LukasenEbanjelioa 38
JoanenEbanjelioa 62
ApostoluenEginak 80

Mateo
1.KAPITULUA
1.JesuKristorenbelaunaldikoliburua,Dabidensemea,
Abrahamensemea.
2AbrahameksortuzuenIsaak;etaIsaakeksortuzuen
Jakob;etaJakobekJudasetabereanaiaksortuzituen;
3.EtaJudaseksortuzituenTamarrenPharesetaZara;eta
FareseksortuzuenEsrom;etaEsromeksortuzuenAram;
4.EtaArameksortuzuenAminadab;etaAminadabeksortu
zuenNaasson;etaNaasoneksortuzuenSalmon;
5.SalmoneksortuzuenBoozRakaben;etaBoozek
engendratuzuenObedRuteko;etaObedekJesesortuzuen;
6.EtaJeseksortuzuenDaviderregea;etaDabiderregeak
sortuzuenSalomonUriasenemazteaizanzenharengandik;
7.SalomoneksortuzuenRoboam;etaRoboameksortu
zuenAbia;etaAbiaksortuzuenAsa;
8.EtaAsaksortuzuenJosafat;etaJosafateksortuzuen
Joram;etaJorameksortuzuenOzias;
9.OziaseksortuzuenJoatam;etaJoatameksortuzuen
Akaz;etaAkazeksortuzuenEzekias;
10.EzekiaseksortuzuenManases;etaManaseseksortu
zuenAmon;etaAmoneksortuzuenJosias;
11.JosiaseksortuzituenJekoniasetabereanaiak
Babilonaraeramanzituztengaraian.
12.EtaBabilonaraekarriondoren,Jekoniassortuzuen
Salathiel;etaSalathieleksortuzuenZorobabel;
13.ZorobabeleksortuzuenAbiud;etaAbiudeksortuzuen
Eliakim;etaEliakimeksortuzuenAzor;
14.EtaAzorreksortuzuenSadok;etaSadoksortuzuen
Akim;etaAkimekEliudsortuzuen;
15.EliudeksortuzuenEleazar;etaEleazarreksortuzuen
Matan;etaMataneksortuzuenJakob;
16.EtaJakobeksortuzuenJoseMariarensenarra,
zeinengandikjaiobaitzenJesus,Kristodeitzendena.
17.Beraz,AbrahametikDavideraartekobelaunaldiguztiak
hamalau;etaDabidetikBabiloniaraeramanartehamalau
belaunaldi;etaBabilonaraeramanzutenetikKristoraarte
hamalaubelaunaldidira.
18.Bada,Jesu-Kristorenjaiotzahauxeizanzen:Mariabere
amaJoserekinezkondutazegoenean,elkarrekinbildubaino
lehen,EspirituSantuarenhaurdunizanzen.
19.Orduan,Joseberesenarra,gizonzuzenazelarik,etaez
zuelabereeredupublikoaemannahi,ezkutuanutzinahi
izanzuen.
20.Bainagauzhauetazpentsatzenzuenbitartean,huná,
Jaunarenaingeruaagertuzitzaionametsetan,zioela:Jose,
Dabidensemea,ezizanbeldurzureganazureemaztea
Maria,zerenberebaitansortuadenada.Espiritu
Santuarena.
21.Etaerditukodusemebat,etadeitukodiozuJesusiizena,
zerenberaksalbatukodubereherriaberebekatuetatik.
22.Bada,auguziaeginzen,betezedinprofetakJaunaz
esanzuena,zioela:
23.Huna,birjinabathaurdunizangoda,etasemebat
sortukodu,etaEmmanueldeitukodioteizena,hauda,
Jainkoagurekin.
24.OrduanJoseklotikpizturikeginzuenJaunaren
Aingeruakaginduzionbezala,etahartuzuenbereemaztea.
25.Etaetzuenezagutuberelehen-semeasortuarteo:eta
jarrizionizenaJesus.
2.KAPITULUA
1.Bada,JesusJudeakoBelenenjaiozeneanHerodes
erregearenegunetan,huna,ekialdetikJerusalemeraetorri
zirenjakintsuak.
2Esatenziotela,NondaIuduenErregejaiodena?zeren
ikusibaitugubereizarrasortaldean,etagurtzeraetorrigara.
3.Herodeserregeakgauzaoiekadituzituenean,asaldatu
eginzen,etaJerusalemguziaberarekin.
4.Etabilduzitueneanapaiz-buruetaeskribauguziakerriko
guziak,galdetuziennonjaiokozenKristo.
5.Etaerranzioten:JudeakoBelenen,zerenhalada
profetakidatzia:
6.EtazuBethleem,Judakolurrean,ezzaraJudako
prinzipeenarteantxikiena,zerenzuregandikaterakobaita
Gobernadorebat,eneherriIsraelgobernatukoduena.
7.OrduanHerodesekjakintsuakezkutuandeituzituenean,
izarrazerordutanagertuzen,galdetuzienarduratsu.
8.EtaigorrizienBelenera,etaerranzuen:Zoazteeta
bilhatuarretazhaurtxoa;etahuraeridenduçuenean,ekar
iezadazueberri,etornadinhura-ereadoratzera.
9.Erregearientzutean,aldeeginzuten;etahuna,sortaldean
ikusizutenizarra,haienaitzineanjoanzen,ethorrizenarte,
haurtxoazegoentokiangeldituzenarte.
10.Izarraikusizutenean,pozhandizpoztuziren.
11.Etaetxerasartzean,ikusizutenhaurtxoabereamarekin
Mariarekin,etaahuspezturikadoratuzuten:etaberen
altxorrakirekizituztenean,opariakemanzizkioten;urrea,
etaintsentsua,etamirra.
12.EtaametsetanJainkoarenabisuaemanziola
Herodesenganaezitzultzeko,bestebidebatetikabiatu
zirenberenherrira.
13.Etaaldeeginzutenean,hara,Jaunarenaingeruaagertu
zitzaionametsetanJoseri,esanez:Jaiki,etahartuhaurraeta
bereama,etaiheseginEjiptora,etaegonzaitezhannik
hitzaemanarte.Herodesekhaurtxikiabilatukoduhura
suntsitzeko.
14.Jaikizenean,hartuzituengauezumeaetabereama,eta
joanzenEgiptora.
15.EtahanizanzenHerodeshilarte,betezedinprofetak
Jaunazesandakoa,zioela,Egiptotikdeitudutenesemea.
16.OrduanHerodesekikusizueneangizonjakintsueziseka
egitenziotela,ikaragarrihaserretuzen,etaigorrizuen,eta
hilzituenBelenenetabertakobazterguzietanzeudenhaur
guztiak,biurtetikbeherakoak,bezalaxe.jakintsuei
arduratsugaldeginziendenbora.
17.OrduanbetezenJeremyprofetakesandakoa,zioela:
18.Ramanentzunzenbozbat,negaretanegar,etadolu
handia,Rakelbereseme-alabaknegarrez,etaezzuen
kontsolatunahi,ezdirelako.
19.BainaHerodeshilzenean,huná,Jaunarenaingerubat
agertuzitzaionametsetanJoseriEgipton.
20.Esatenziotela:Jaiki,etahartuumeaetabereama,eta
zoazIsraelgolurrera,zerenhilakdiraumearenbizia
bilatzenzutenak.
21.Etajaikizen,etahartuzituenhaurtxoaetabereama,eta
ethorrizenIsraelgolurrera.
22.BainanadituzueneanArkelaoerreginatzenzelaJudean
bereaitaHerodesengelan,beldurizanzenharajoateko:
1

MATEO
halaere,Jainkoarenametsetanohartarazirik,aldeeginzuen
Galileakolurraldeetara.
23.Etaethorrizen,etabizizenNazarethdeitzendenhiri
batean:betezedinprofetekesanzutena,Nazarenodeituko
da.
3.KAPITULUA
1EgunhetanetorrizenJoanBataiatzailea,Judeako
basamortuanpredikatzenarizela,
2Etaerraitençutela,Bimuçaitezte,ecenhurbilda
ceruetacoresumá.
3.ZerenhaudaIsaiasprofetakerranzuena,zioela,
basamortuanoihukaaridenarenahotsa:Prestaezazue
Jaunarenbidea,zuzeneginberebideak.
4.EtaJoanekberakzeukangamelu-ilezkosoinekoa,eta
larruzkogerrikoaberesolomuininguruan;etaharen
haragiatxingorraetabasa-eztiazen.
5.OrduanaterazirenharenganaJerusalem,etaJudeaguzia,
etaJordaningurukoeskualdeguzia,
6.EtabataiatuakizanzirenharengandikJordanen,beren
bekatuakaitortuz.
7BainaPhariseuetaSaduzeoetaricanhitzharenbataiora
etortzenicusiric,erranciecén,Osugegorrienbelaunaldia,
norcabisatuvkançaituzteçueethortecoaserreticiges
çaiteztela?
8Ekaritzazuebadadamutzekoegokiakdirenfruituak:
9.Etaezpentsazeuenbaitanesatea:Abrahamdugugure
aita:zerendiotsuet,Jainkoakharrihauetarikgaidela
Abrahamihaurraksordiezazkioten.
10.Etaorainaizkoraerezuhaitzenerroanezarriada:hortaz,
fruituonikematenezdutenarbolaoromoztuetasutara
botatzenda.
11.Nikegiazkibataiatzenzaituzteturezdamutzeko:baina
nireondotikdatorrenanibainoindartsuagoada,zeinen
oinetakoakeznaizeneramatekodigne:berakbataiaturen
zaituzteEspirituSantuzetasuz.
12.Norenabanikoaeskuandauka,etagarbitukodubere
zorua,etabildukoduberegarialoran;bañalastoaitzali
ezinezkosuarekinerrekodu.
13.OrduanethorrizenJesusGalileatikJordanera
Joanengana,harengandikbataiatzeko.
14.BainaJoanekdebekatuzion,zioela:Zugandikbataiatu
behardut,etaniganazatoz?
15EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Utziorain
hala:ecenhalabeharduguguciabethetzeaiustitiagucia.
Orduansufrituzuen.
16.EtaJesus,bataiatuzenean,iganzenberehalauretatik,
etahuná,zeruakidekizitzaizkion,etaikusizuen
JainkoarenEspirituausobatbezalajaisten,etaharen
gañeanargitzen.
17.Etahunabozbatzerutik,erraitenzuela:Audaene
Sememaitea,zeinetanatsegindudan.
4.KAPITULUA
1OrduaneramanceçanIesusSpirituazbasamortura,
deabruarententazioneaiçatera.
2.Etaberrogeiegunetaberrogeigaubaraueginzuenean,
gerogoseizanzen.
3.Etatentatzaileaethorrizenean,erranzuen:Jainkoaren
Semeabazara,manatuharrihauekogiegindaitezen.
4Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Scribatuadago:
Ezdaguiçonaoguizbakharricvicico,bainaIaincoaren
ahoticilkitendenhitzguciaz.
5.Orduan,deabruakeramanzuenhirisaindura,eta
ipintzendutenplukopintxobatean.
6.Etaesanzion:JainkoarenSemeabazara,botaeureburua
behera:zerenidatzitadago:Bereaingerueiagindukodiete
zuregatik,etahaieneskuetaneramangozaituzte,ez
dezazunzureoinaurratu.harribatenkontra.
7.ErranzioenIesusek:Berrizidatzitadago:Ezdezu
tentatukozureJainkoJauna.
8.Berrizere,deabruakmendiosoaltubateraeramatendu,
etaerakustendizkiomundukoerreinuguziak,etahaien
aintza;
9Etaerrancieçón,Gauçahaucguciacemanendrauzquit,
baldinerortzenbazaraetaniadoratzen.
10.OrduanesanzionJesusek:«Aldehandik,Satanas:
zerenidatzitadago:AdoratukoduzuzureJainkoJauna,eta
berabakarrikzerbitzatukoduzu».
11.Orduanutzizuendeabruak,etahuná,aingeruakethorri
zirenetazerbitzatzenzioten.
12.Bada,Jesusekadituzuenean,Joanespresondegiansartu
zela,joanzenGalileara;
13.EtaNazaretutzirik,ethorrizenetabizizen
Kapernaumen,zeinaitsasokoertzeandagoen,Zabuloneta
Neftalimmugan.
14.BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,esatenzuela:
15.Zabulongolurra,etaNeftalimlurra,itsasokobidetik,
Jordanezgaindi,jentilenGalilea;
16.Ilunpetaneseritazegoenherriakargihandiaikusizuen;
etaheriotzarenlurraldeanetaitzaleaneseritazeudeneiargia
sortzenzaie.
17.OrdutikasizanIesuspredikatzen,etaesaten,Bimutu,
zerenzeruetakoerreinuahurbilda.
18.EtaJesusekGalileakoitsasoanzihoala,ikusizituenbi
anaiak,SimonPierrisdeitzenzena,etaAndresharenanaia,
sareabotatzenzietenitsasora:zerenarrantzaleakziren.
19.Etaerranzien:Jarraituniri,etaegingozaituztet
gizonenarrantzale.
20.Etaberehalautzizituztensareak,etajarraituzioten.
21.Handikaurrerazihoala,ikusizituenbestebianaiak,
SantiagoZebedeorensemeaetaJoanbereanaia,berenaita
Zebedeorekinontzibateansareakkonpontzen;etadeitu
zien.
22.Etaberealautziziranontzitiketaberenaita,etajarraitu
ziran.
23.EtaibillizanJesusGalileaguzia,irakastenziotela
berensinagogetan,etapredikatzenzuelaerreinuko
Ebanjelioa,etasendatzenzitueneritasunetaeritasun
guziakjendearenartean.
24.EtaharenospeaSiriaguziangerazen:etaeritasuneta
oinazeezberdinezharturik,etadeabruzjabetuzirenak,eta
zoroak,etaparalisiakzituztenak,ekarrizizkioten.eta
sendatuzituen.
25.EtajarraikizekionjendeugariGalileatik,eta
Dekapolistik,etaJerusalemdik,etaJudeatik,etaJordanetik
bestaldetik.
5.KAPITULUA
1.Etajendetzaikusirik,iganzedinmendibatera:eta
jarririk,ethorrizitzaizkionberediszipuluak.
2

MATEO
2.Etairekizuenahoa,etairakatsizien,zioela:
3.Zorionekoakizpirituzkopobreak,zerenhaienabaita
zeruetakoerreinua.
4.Zorionekoaknegaregitendutenak,zerenkonsolatuko
dirade.
5.Zorionekoakotzanak,zerenlurraheredatukodute.
6.Zorionekoakzuzentasunarengoseetaegarridaudenak:
zerenaseturendirade.
7.Zorionekoakerrukitsuak:zerenurrikaldukodute.
8.Zorionekoakbiotzgarbiak,zerenikusikobaituteJainkoa.
9Zorionekoakbakegileak:zerenJainkoarensemeak
deitukodira.
10.Dohatsudirazuzentasunagatikpersekutatzendirenak:
zerenhaienadazeruetakoerreinua.
11.Dohatsuakzarete,gizonekiraintzenzaituztetenean,eta
persekutatzenzaituztenean,etagaitzguziakerranen
dituzteneanzuenkontra,enegatik.
12.Poztuzaitezte,etaalaizaitezte,zerenhandiadazuen
sariazeruan,zerenhalapersekutatuzituztenzuenaurretik
zirenprofetak.
13.Zuekzaretelurrekogatza,bainagatzakbereusaia
galdubadu,zertangatzatukoda?aurrerantzeanezda
ezertarakobalio,kanporabotatzekoetagizonenoinetan
zapaltzeko.
14Zuekzaretemundukoargia.Muinobateanezarrita
dagoenhiribatezindaezkutatu.
15.Etagizonekezdutekandelapiztenetabasoazpian
jartzen,argizaiolabatengaineanbaizik;etaargitzenditu
etxeandaudenguziei.
16.Halaeginbedizuenargiakgizonenaitzinean,ikus
ditzatenzuenobraonak,etaglorificadezatenzerukozuen
Aita.
17.Ezpentsaethorrinaizelalegea,edoprofetakhondatzera:
eznaizethorrihondatzera,konplitzerabaizik.
18Eceneguiazerraitendrauçuet,Ceruaetalurrairagan
arteo,ezdainolazjotabatedotildebatiraganenLeguetic,
denakonplituarte.
19.Nork,bada,manamenduttikihauetarikbathautsieta
gizoneihalairakatsikobadiote,txikienaizangoda
zeruetakoerreinuan:bainanorkeginetairakatsikodituena,
hauhandiaizangodazeruetakoerreinuan.
20.Zerenerraitendrauzuet:zuenzuzentasunakEskribaeta
Fariseuenzuzentasunagainditzenezbadu,ezzaretela
zeruetakoerreinuansartuko.
21.Entzundezute,aintzinakoekesanzutela:Ezduzuhilko;
etahilkoduenaepaitzekoarriskuanegongoda:
22.Bainanikdiotsuet,norbereanaiarenkontraarrazoirik
gabehaserretzendena,juiziokoarriskuanegongoda:eta
norkbereanaiariesangodio,Raca,konziliokoarriskuan
egongoda:,infernukosuarenarriskuanegongoda.
23.Bada,zureopariakaldareraekartzenbadituzu,etahan
gogoratzenbazarazureanaiakzerbaitduelazurekontra;
24.Utzihanzureopariaaldarearenaurrean,etazoaz;
lehenikadiskidezaitezzureanaiarekin,etageroetorrieta
eskainizureoparia.
25.Akordatulasterzurearerioarekin,harekinbidean
zaudenbitartean;etsaiakezzaitzalanoizbaitjuezarenesku
utzi,etaepaileakofizialarenesku,etakartzelarabotaez
zaitzan.
26.Egiazkidiotsut:Ezzarainolaerehandikaterako,
ordaintzenduzunarteo.
27.Entzundezute,aintzinakoekesanzutela:Ezdezu
adulteriorikegin.
28Bainanikdiotsuet,emaztearibegiratzendionakbere
desiratzenduenakadulterioeginduelaharekinjadabere
bihotzean.
29.Etazureeskuinekobegiakofenditzenbazaitu,atera
ezazu,etabotaezazuzuregandik:zerenmesededazuretzat
zurekideetakobatgaltzea,etaezzuregorputzosoa
infernurabotatzea.
30.Etazureeskuinekoeskuakofenditzenbazaitu,moztu,
etabotaezazuzuregandik:zerenzuretzakomesededazure
kideetakobatgaltzea,etaezzuregorputzosoainfernura
botatzea.
31.Esanda:Norkbereemazteautzikoduenak,emanbeza
divorziozkoidazkia.
32Bainaerraitendrauçuet,norc-erebereemazteautziren
baitu,paillardiçagaticsalbu,adulterioraeragitenduela:eta
norc-ereezkontzendendibortziatua,adulterioadu.
33.Berrizentzunduzue,esanaizandelaantzinakoek:Ez
diozuzureburuaribarkatuko,bainabetekodituzuJaunari
zurejuramentuak.
34Bainanikerraitendrauzuet:Ezzineginbatere;ezta
zerutik;Jainkoarentronuabaita:
35.Eztalurretik;bereoinenaulkiabaita:ezJerusalemen
ondoan;Erregehandiarenhiriabaita.
36.Etaezdezuzineginzureburuagatik,ezinbaituzuile
batzuriedobeltzegin.
37.Bainaizanbedizurekomunikazioa:Bai,bai;Ez,ez:
zerenhauekbainogehiagodenagaitzetikdator.
38.Entzunduzueerranizandela:Begibegiz,etahortz
hortz.
39Bainanikdiotsuet,ezduzuelagaizkiariaurreegin:
bainanor-erezureeskuinekomasaileankolpatukozaituena,
itzuliezaiozubertzeaere.
40.Etanorbaiteklegezauzitaraeramangobadizu,etazure
soinekoakendukobalu,hardezalazuresoinekoaere.
41.Etanor-erebeharturenzaituenamiliabategitera,zoaz
berarekinbiekin.
42.Emaidazueskatzendizunari,etazuregandikmailegatu
nahiduenariezdiezaiozualdeegin.
43.Entzunduzueesanadela:Maiteduzuzurehurkoa,eta
gorrotatuzureetsaia.
44Bainanikdiotsuet:Maiteitzazuezuenetsaiak,
bedeinkatumadarikatzenzaituztenak,egizueongigorroto
zaituztenei,etaotoitzeginezazuegaiztokierabiltzen
zaituztenetajazartzenzaituztenenalde;
45.ZerukozuenAitarensemeakizanzaitezten:zerenbere
eguzkiagaiztoenetaonengaineraigortzendu,etaeuria
igortzenduzuzenetainjustoengainera.
46Ecenbaldinmaitatzençaituztenacmaitebadituçue,cer
sariduçue?ezoteduteberdinpublikanoek?
47Etabaldinçuenanayeacsalutatzenbadeçaçue,cer
eguitenduçueguehiagoric?ezotedirahalapublikoakere?
48Izanzaitezteberazperfektuak,zerukozuenAita
perfektuadenbezala.
6.KAPITULUA
1Beguiraçueezdezaçuelalimosnaguiçonenaitzinean
eguiten,hetaricikusteraco:bestelaeztuçuesariricceruetan
dençuenAitarengandik.
3

MATEO
2.Beraz,zurelimosnaegitenduzunean,ezegintronpeta
zureaurrean,hipokriteeksinagogetanetakaleetanegiten
dutenbezala,gizonenaintzaizandezaten.Egiazdiotsuet,
berensariadute.
3.Bainanlimosnaegitenduzunean,zureezkerrekoakez
dezalajakinzeregitenduenzureeskuinak.
4.Zurelimosnasekretuanizandadin,etazureAitakberak
ezkutuanikustenduenak,argikisaritukozaitu.
5.Etaothoitzegitenduzunean,ezzaraizanhipokritak
bezala:zerenmaitedutesinagogetanetakalebazterretan
zutikotoitzegitea,gizoneiikusdaitezen.Egiazdiotsuet,
berensariadute.
6.Bainazuk,otoitzegitenduzunean,sarzaitezzure
armairuan,etazureateaitxiduzunean,otoitzeginezazu
ezkutuandagoenzureAitari;etaezkutuanikustenduen
zureAitakargikisaritukozaitu.
7.Bainaothoitzegitenduzuenean,ezerabilierrepikapen
hutsalak,jentilekegitendutenbezala:zerenustebaitute
berenmintzoagatikentzunakizangodirela.
8Ezzaiteztebadahekienantzeko:ecenzuenAitakbadaki
zerenbehardituzun,berarieskatubainolehen.
9.Honelabadaothoitzegizue:ZerukoAitagurea,
Santifikatubedizureizena.
10Etorzaitezzureerreinua.Eginbedizureborondatea
lurrean,zeruanbezala.
11Emaiguzugaurgureegunerokoogia.
12.Etabarkaiezaguzugurezorrak,gurezordunei
barkatzendiegunbezala.
13.Etaezgaitzazueramantentaziora,bainalibragaitzazu
gaiztakeriatik:zerenzurebaitaerreinua,etaboterea,eta
gloriasekulako.Amen.
14.Zerengizoneiberenbekatuakbarkatzenbadiezue,zuen
Aitazerukoakerebarkatukodizue.
15.Bainangizoneiberenerruakbarkatzenezbadiezue,
zuenAitakereezditubarkatukozuenbekatuak.
16.Etabaruregitenduzuenean,ezizan,hipokritakbezala,
itxuratristeko:zerenberenarpegiakdesfiguratzendituzte,
gizoneibaruregitendutelaagertzeko.Egiazdiotsuet,beren
sariadute.
17.Zuk,ordea,barauegitenduzunean,gantzutuzureburua,
etagarbituzureaurpegia;
18.Ezdezazulaagertzengizoneibaruregiten,ezkutuan
dagoenzureAitaribaizik:etasekretuanikustenduenzure
Aitak,argikisaritukozaitu.
19.Ezbilduitzazualtxorriklurrean,nonsitsaketa
herdoilakhondatzendiren,etanonlapurrakurratzeneta
lapurtzendituen.
20.Bañabilduitzazuealtxorrakzeruan,nonezsitsak,ez
herdoilakhondatzen,etanonlapurrakezpaituztenez
lapurtzen.
21.Zerennondagoenzurealtxorra,hanegongodazure
bihotzaere.
22.Gorputzarenargiabegiada:badazurebegiabakarra
baldinbada,zuregorputzosoaargizbetekoda.
23.Bainazurebegiagaiztoabada,zuregorputzosoa
ilunpezbetekoda.Beraz,zurebaitandagoenargia
iluntasunabada,zeinhandiadailunpehori!
24.Nehorkezindubinagusizerbitzatu:zerenedobata
gorrotatuetabesteamaitatukodu;edobestelabatieutsiko
dio,etabesteamespretxatukodu.Ezinduzuezerbitzatu
JainkoaetaMamon.
25.Argatikdiotsuet:Ezezazutearduratuzuenbiziagatik,
zerjangoduzuenedozeredanenduzuen;eztaoraindikzure
gorputzagatik,zerjantzikoduzuen.Ezaldabiziaharagia
bainogehiago,etagorputzajantziabaino?
26.Begirazerukohegaztiak:ezbaituteereiten,ezbiltzen,
ezukuiluetanbiltzen;halaere,zuenAitazerukoak
elikatzenditu.Ezalzaretehaiekbainoaskozhobeak?
27.Zuetarikzeinekpentsatuz,besobatgehidiezaiokebere
altuerari?
28.Etazergatikartzenduzuesoñekorako?Kontuanhartu
sorokoliliak,nolahaztendiren;ezdutenekatu,eztairuten
ere:
29.Etahalaerediotsuet,Salomonereezzelabereaintza
guzianhauetarikobatbezalajantzi.
30.Argatik,Jainkoakhorrelajantzikobalugauregungo
belarra,etabiharlabeanbotatzendena,ezzaituzteaskoz
gehiagojantziko,fedegutxikook?
31.Beraz,ezezazutegogoetaegin,erraitenduzuela:Zer
jangodugu?edo:Zeredanendugu?edo:Zertazjantziko
gara?
32(EcengauçahaucguciacbilhatzendituzteGentilec:)
ecençuenAitacerucoacbadaquigauçahauenguciacbehar
çaçuela.
33.BainabilazazuelehenikJainkoarenerreinuaetaharen
zuzentasuna;etagauzaoiekguziakgehitukozaizkizue.
34.Ezzaiteztebada,bada,biharamunekopentsamendurik:
zerenbiharamunekoakberebaitakogauzezarduratukodira.
Egunerakonahikoadaharengaitza.
7.KAPITULUA
1Ezitzazuejuzgatzen,juzgatuakezgaitezen.
2.Zerenzerjuiziorekinjuzgatzenduzuen,jujatuakizango
zarete:etazerneurrirekinneurtzenduzuen,berrizneurtuko
zaituztezue.
3.Etazergatikikustenduzuzureanaiarenbegiandenmota,
bainaezduzuzurebegiandagoenhabearibegiratzen?
4.Edonolaesangodiozuzureanaiari:Utziezadazuzure
begitikmotxoaateratzen;etahuna,habebatdagozure
begian?
5.Hipokrita,botalehenikhabeazurebegitik;etaorduan
argiikusikoduzuzureanaiarenbegitikmotxoaateratzeko.
6.Ezemantxakurreisaindua,etaezbotazureperlak
txerrienaurrean,ezditzatenoinenazpianzapaldu,etaitzuli
etaurratukozaituzteten.
7.Eskatu,etaemangodizute;Bilatu,etaaurkitukoduzue;
Joezazue,etairekikozaizue:
8.Zereneskatzenduenakjasotzendu;etabilhatzenduenak
arkitzendu;etajotzenduenariirekikozaio.
9.Edozegizondazuetarik,zeinaberesemeakogia
eskatuzgero,emangodioharribat?
10.Edoarrainbateskatzenbadio,emangoaldiosugebat?
11.Badazuek,gaixtoakizanik,badakizuezuenseme-
alabeidohainonakematen,zenbatgeiagoemangodie
zerukozuenAitakgauzaonakeskatzendiotenei?
12.Beraz,gizonekzueiegindiezazutelanahiduzuenguzia,
egizuezuekerehaiekin:zerenaudalegeaetaprofetak.
13.Sarzaitezteateestutik,zerenzabaladaatea,etazabala
dahondameneradaramanbidea,etaaskodirabertan
sartzendirenak.
14.Zerenestuabaitaatea,etaestuabizitzeradaraman
bidea,etagutxidirahuraaurkitzendutenak.
4

MATEO
15.Kontuzibiliprofetafaltsuekin,ardi-jantzizetortzen
zaizkizutenak,bainabarrutikotsoarraroakdira.
16.Berenfruituengatikezagutukodituzue.Gizonak
arantzazkomahatsak,edokarduzkopikuakbiltzenalditu?
17.Halaerezuhaitzonorokematendufruituona;baña
arbolaustelakfruitugaiztoakekartzenditu.
18.Zuhaitzonbatekezindufruitugaiztorikeman,ez
zuhaitzustelbatekerefruituonik.
19.Frutuonikematenezduenzuhaitzoromoztuetasutara
botatzendute.
20.Argatikberenfruituengatikezagutukodituzue.
21.Niriesatendidanguziaezdasartukozeruetako
erreinuan;bainazerukoeneAitarenborondateaegiten
duena.
22.Askokesangodidateegunhartan:Jauna,Jauna,ezal
duguprofetizatuzureizenean?etazureizeneandeabruak
kanporabotadituzu?etazureizeneanobramiragarriasko
egindituzu?
23.Etaorduanaitortukodiet,ezzaituztetsekulaezagutu:
aldeeginenegandik,gaiztakeriaegitenduzuenok.
24.Beraz,enehitzhauekentzutendituena,etabetetzen
dituena,antzeratukodutgizonjakintsubatekin,bereetxea
harkaitzgaineaneraikizuena.
25.Etaeuriajautsizen,etauholdeaketorriziren,eta
haizeakjozuten,etajozutenetxehura;etaezzenerori:
zerenharkaitzbatengaineanzegoenfundatua.
26.Etanerehitzhaukentzutendituena,etahaiekegitenez
dituena,ergelbatenantzekoaizangoda,bereetxea
hondarrarengaineaneraikizuena.
27.Etaeuriajautsizen,etauholdeaketorriziren,eta
haizeakjozuten,etajozutenetxehura;etaerorizen:eta
handiaizanzenharenerorketa.
28.Etagerthatuzen,Jesusekhitzhauekbukatuzituenean,
jendeaharritutageldituzenharendoktrinaz.
29Eceniracastenciecénautoritateaduenacbeçala,etaez
Scribacbeçala.
8.KAPITULUA
1.Menditikjautsizenean,jendeugarijarraituzion.
2.Etahuná,leprosobatethorrizenetaadoratuzuen,zioela,
Jauna,nahibaduzu,garbinazakezu.
3.EtaJesusekeskualuzatuetaukituzuen,zioela:Nahidut;
izanzaitezgarbi.Etaberehalagarbituzenberelegena.
4EtaerrancieçónIesusec,Beguiraezdezazuelainorierran;
bañazoaz,erakutszaitezapaizari,etaeskainiMoisesek
agindutakodohaina,lekukotasunerako.
5.EtasartuzaneanIesusKafarnaumen,ethorrizan
beregana,othoizteneban.
6.Etaesatenziotela:Jauna,nerezerbitzariaetzanda
paralisiareneririk,larrikioinazeturik.
7.EtaesanzionJesusek:Nietorrikonaizetasendatuko
naiz.
8.Ihardetsizuenzentarioak,etaerranzuen:Jauna,eznaiz
dignezueneteilatupeansardezazuela:bainaesanhitza
bakarrik,etasendatukodaenezerbitzaria.
9.Zerengizonanaizaginpidepean,soldaduakditudalaene
azpian:etagizonhoniesatendiot:Zoaz,etabadoa;eta
bercebati:Etorri,etadator;etaenezerbitzariari:Egizuhau,
etaegitendu.
10.Horientzutean,miretsizenJesusek,etaesanzien
atzetikzetozenei:Egiazdiotsuet,ezdutainfedehandirik
aurkitu,ezIsraelen.
11.Etadiotsuet,askoetorrikodirelasortaldetiketa
mendebaldetik,etaeserikodirelaAbrahamekin,Isaakekin
etaJakobekin,zeruetakoerreinuan.
12.Bainanerreinukosemeakkanpoaldekoilhunbetara
botakodira:horizangodiranigarraketahortz-karraskak.
13.EtaesanzionJesusekzenturioari:Zoaz;etasinistu
duzunbezala,halaeginbedi.Etaberezerbitzariasendatu
zanorduberean.
14.EtasartuzaneanJesusPedrorenetxera,ikusizuenbere
emaztearenamaetzana,etasukarrakeririk.
15.Etaukituzioneskua,etasukarrakutzizuen:etajaiki
zen,etazerbitzatzenzituen.
16.Arratsaldeaethorrizenean,ekarrizizkiotenanhitz
deabruzjabetuak:etaberehitzarekinizpirituakkanpora
botazituen,etasendatuzituengaixozeudenguztiak.
17.BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,zioela,Berak
hartuzituengureeritasunak,etaeramanzituengure
eritasunak.
18.EtaikusizueneanJesusekbereinguruanjendetzaandia,
aginduzuenbestealderajoateko.
19.Etaethorririkeskribaubat,erranzioen:Maisu,
jarraikikozaitutnoratzoazen.
20.EtaesanzionJesusek:Azeriakdauzkatezuloak,eta
zerukotxoriekhabiak;bainagizonarenSemeakezdu
buruanonjarri.
21.Etaberediszipuluetatikbertzebatekerranzioen:Iauna,
utznazazulehenikioaitenetaohortzeraeneaita.
22.BainanJesusekerranzioen:Jarraiiezadazu;etautzi
hildakoakhildakoakehortzi.
23.Etaontzibateansartzean,jarraikizitzaizkionbere
diszipuluak.
24.Etahuná,ekaitzandibatsortuzenitsasoan,non
itsasontziauhinezestalirikzegoen:bainahuralozegoen.
25.Etahurbilduzirenharendiszipuluak,etaesnatuzuten,
ziotela,Jauna,salbagaitzazu:galtzengara.
26Etaerranciecén,Cergaticbeldurçarete,fedeguticoac?
Orduanjaikietamehatxatuzituenhaizeaketaitsasoa;eta
lasaitasunhandiazegoen.
27Bainaguiçonacmiretsceçaten,cioitela,Noladaau,
haizeacetaitsasoac-ereobeditzendiotela?
28.EtaethorrizeneanGergesenenlurralderabestaldera,
topatuzitzaizkiondeabrudunbi,hilobietatikirtetenziren,
ososutsuak,bidehartatiknehorezzedinigaro.
29.Etahuna,oihueginzuten,ziotela:Zerduguzurekin,
Iesus,JainkoarenSemea?ethorrialzaraguoinazetzera
orduabainolehen?
30.Etaurrunzegoenhetarikaskotxerriartaldebat
bazkatzen.
31.Badadeabruekothoitzeginzioten,ziotela:Baldin
botatzengaituzu,utzgaitzazutxerriartalderajoangaitezen.
32.Etaesanzien:Zoazte.Etailkiziranean,sarthuziran
txerriartaldera:etahuna,txerri-taldeguziabortizkilaster
joanzanlekualdapabatetikitsasora,etailzanuretan.
33.Etahaiekzaintzenzituztenekigeseginzuten,etajoan
zirenhirira,etakontatuzutenguzia,etazergertatuzitzaien
deabruenjabeei.
34.Etahuná,hiriguziailkhizenJesusibidera:etahura
ikusirik,othoitzeginzioten,aldeeginzezanberen
lurraldeetatik.
5

MATEO
9.KAPITULUA
1.Etasarthuzanontzibatean,etaigarozan,etaethorzan
bereerrira.
2.Etahuná,ekarriziotenparalitikobat,ohebateanetzanda:
etaJesusekhaienfedeaikusirikerranzionparalitikoari;
Seme,animazaitez;barkatuzaizkizuzurebekatuak.
3Etahuná,Scribataricbatzucerraitençutenberebaitan,
Hunecblasfematzendu.
4.EtaJesusekjakinikhekienpentsamenduakerranzuen:
Zergatikusteduzuegaizkizuenbihotzetan?
5.Zerenzerdenerrazagoesatea:Barkatuakzaizkizutezure
bekatuak;edoesatea:Jaikietaibili?
6.Bainajakindezazuen,gizonarenSemeakbaduela
boterealurreanbekatuakbarkatzeko,(orduandio
paralitikoari:)Jaikizaitez,hartuzureohea,etazoazzure
etxera.
7.Etajaikizen,etajoanzenbereetxera.
8.Bainagendetzakikusirik,miretsiziren,etaglorificatu
zutenJainkoa,zeinagizoneihalakobotereaemanziona.
9.EtaIesusekhandikiragaitenzelarik,ikusizuengizonbat,
Mateozeritzana,aduaneraiarririk,etaerranzioen:Jarrai
iezadazu.Etajaikietajarraituzion.
10.Etagerthatuzen,Jesusetxeanjateraeseritazegoela,
huná,ethorrizirenaskopublicanoetabekatari,etaeseri
zirenberarekinetabereikasleekin.
11.EtaikusirikFariseuek,erranzietenharendiszipuluei:
ZergatikjatenduzuenMaisuakpublicanoekineta
bekatariekin?
12.BainaJesusekhorientzutean,esanzien:Osasuna
dutenekezdutemedikurikbehar,gaixodaudenekbaizik.
13.Bainazoazte,etaikasezazuezeresannahiduenhorrek:
Errukitukodut,etaezsakrifizioa:zereneznaizetorri
zintzoakdeitzera,baizikbekatariakdamutzera.
14.OrduanethorrizitzaizkionJoanendiscipuluac,cioitela,
CergaticguetaPhariseuacmaizbarurtzendugu,bainahire
discipuluaceztutebarurtu?
15EtaerranciecénIesusec,Emazteguecohaourécdolu
eguinahalaldute,ezkongaiahequindenbitartean?baña
ethorrirendiraegunak,ezkongaiakendukozaienean,eta
orduanbaruregingodute.
16.Nehorkezdiojantzizaharbatioihalberrikopuskarik
jartzen,zerenhurabetetzekoipintzendenaarropatik
kentzendu,etaurraduraareagotuegitenda.
17.Etagizonekezduteardoberriaontzizaharretansartzen:
bestelaontziakhautsiegitendira,etaardoaagortzenda,eta
ontziakgaltzendira;
18Gauçahaucerrancieçela,huná,ethorcedinburuzagibat,
etaadoraceçanhura,cioela,Enealabahiladaorain:baina
zatoz,etaezareçaçuescuaharengainera,etavicikoda.
19.EtajaikizanJesus,etajarraituzion,etabere
diszipuluakere.
20.Etahuná,emaztebat,hamabiurthezodoljariozeriturik,
harenatzetikethorrizitzaion,etaukituzionberesoñeko
ertza.
21.Zerenberebaitanerranzuen:Harensoñekoaukitzen
badut,sanoegongonaiz.
22.BainanJesusekbueltaemanzion,etahuraikusi
zuenean,erranzioen:Alaba,konsolatuzaitez;zurefedeak
sendatuzaitu.Etaemakumeaorduhartatiksendatuzen.
23.EtasartuzeneanJesusburuzagiarenetxera,ikusizituen
juglalaketajendeazarataegiten,
24.Erranzien:Etzazueleku,zerenneskameaezdahil,
bainalodago.Etabarreeginziotenburlatuz.
25.Bainanjendeaaterazenean,sartuzen,etaeskutikhartu
zuen,etaneskameajaikizen.
26.Etaharenospeahedatuzenlurraldehartara.
27.EtaJesushandikjoanzenean,biitsujarraiki
zitzaizkion,oihuka,etaziotela:DabidenSemea,urrikal
gaitzazu.
28.Etaettxerasartuzenean,itsuakhurbilduzitzaizkion,eta
Jesusekesanzien:Sinestenduzuehauegitekogainaizela?
Esanzioten:Bai,Jauna.
29.Orduanukituzituenhaienbegiak,zioela,Zuen
fedearenarabera.
30.Etaidekizitzaienbegiak;etaJesusekzorrotzagindu
zien,esanez:Begiraezazueinorkezdezalajakin.
31.Bainahaiek,aldeeginzutenean,zabalduzutenharen
ospeaherrialdehartanguzian.
32.Ilkhitzean,huná,deabruzjabetutakogizonmutubat
ekarrizioten.
33.Etadeabruakanporabotazutenean,mintzatuzenmutua:
etajendetzaharritutazegoen,ziotela,Israelenezdainoiz
halakorikikusi.
34BainaFariseuekerranzuten:Deabruenprinzipearen
bidezbotatzenditudeabruak.
35.EtaibillizenJesushirietaerriguzietan,iracasten
hekiensinagogetan,etapredikatuzerreinukoEbanjelioa,
etasendatzenzitueneritasunetaeritasunguziakjendearen
artean.
36.Bainanjendetzaikusirik,urrikalduzenhaietaz,zeren
nahasibaitziren,etasakabanatubaitziren,artzainikez
dutenardiakbezala.
37Orduanerranciecénberediscipuluey,Eguiazuzta
ugariada,bainalangilleacguti.
38OthoitzeguioçuebadauztarenIauna,bidalditzalabere
uztaralangilleac.
10.KAPITULUA
1.Etaberehamabidiszipuluakdeituzituenean,emanzien
ahalmenaizpiritusatsuenkontra,haiekkanporabotatzeko,
etaeritasunetaeritasunguziaksendatzeko.
2.Badahamabiapostoluenizenakhauekdira;Lehena,
Simon,Pedrodeitzendena,etabereanaiaAndres;Santiago
Zebedeorensemea,etaJuanharenanaia;
3.Felipe,etaBartolome;Tomas,etaMateopublikanoa;
SantiagoAlfeorensemea,etaLebeo,Tadeozuenabizena;
4.Simonkanaandarra,etaJudasIskariote,beraeresaldu
zuena.
5.HamabihauekigorrizituenJesusek,etaaginduzien,
zioela:Ezzoaztejentilenbidera,etaezzaiteztesartu
Samaritarrenhiririk.
6.Zoaz,ordea,Israeletxekoardigalduetara.
7.Etazoaztela,predikatuezazute,esanez:Hurbilda
zeruetakoerreinua.
8.Gaixoaksendatu,lepradunakgarbitu,hilakpiztu,
deabruakkanporabota:dohainikjasodituzue,dohainik
eman.
9Ezemanezurre,ezzilar,ezkobrezurepoltsetan,
10.Ezzurebidaiarakozakurik,ezbijantzi,ezoinetako,ez
oraindikmakila:zerenlangileaberejatekoamerezidu.
6

MATEO
11.Etaedozeinhiritanedoerritansartukozareten,galdetu
iezaiezunordendigne;etahanegonzaiteztehandikjoan
arte.
12.Etaetchebaterasartzean,aguregizue.
13.Etaetxeamerezibadu,etorbedizuenbakea:bainaez
badamerezi,itzulibedizuenbakeazuengana.
14.Etanorc-ereezzaituzteerrezebituko,ezzurehitzak
adituko,etxeedohirihartatikirtetenzarenean,astindu
ezazuzureoinetakohautsa.
15.Egiazdiotsuet:SodomakoetaGomorrakolurrarentzat
jasangarriagoaizangodajuizioegunean,hirihurabaino.
16.Huna,ardiakbezalabidaltzenzaituztetotsoenartera:
izanzaiteztebadasugeakbezainjakintsu,etausoakbezain
kaltegabeak.
17.Kontuz,ordea,gizonekin:zerenkontzilioetara
entregatukozaituzte,etaazotatukozaituzteberen
sinagogetan;
18.Etaeramanenzaretegobernadoreenetaerregeen
aitzineanenegatik,haienetajentilenkontrakotestigantza
emateko.
19.Bañaentregatzenzaituztenean,etzaiteztelapentsatu
nolaedozeresangoduzuen:zerenordubereanemango
dizutezeresangoduzuen.
20.Zerenezzaretezuekhitzegitenduzuena,baizikzuen
AitarenEspirituazuetanmintzatzendena.
21.Etaanaiakentregatukoduanaiaheriotzera,etaaitak
umea:etahaurrakberengurasoenkontraaltxatukodira,eta
hiltzeraeramangodituzte.
22.Etagizonguziakgorrotaturenzareteeneizenagatik:
bainaazkenerañoirautenduenasalbatukoda.
23.Bainanhirihuntanjazartzenzaituztenean,ihesegizue
bestebatera:zerenegiazdiotsuet:EzzareteIsraelgohiriak
igaroko,gizonarenSemeaethorriarteo.
24.Eztadiszipuluaberenagusiarengainetik,ezzerbitzaria
berenausiarengainetik.
25.Askidadizipuluarentzatberenagusibezalaizatea,eta
zerbitzariaberejaunbezala.EtxekonagusiariBeelzebub
deitubadiote,zenbatgehiagodeitukodieteharenetxekoak?
26.Ezizan,beraz,beldurrik:zerenezdagoezerestalirik,
agertukoezdenik;etaezkutatua,horiezdaezagutuko.
27.Ilunpetanerraitendizuedana,errandezazueargian,eta
belarriraaditzenduzuena,predikatuezazuteetxe-gainean.
28.Etaezizanbeldurgorputzahiltzendutenak,baina
arimahiltzekogaiezdirenak:aitzitik,beldurizan
infernuanarimaetagorputzagaltzekogaidena.
29.Ezaldirabitxolarresaltzenlakobatentruke?etabatez
dalurreraerorikozuenAitagabe.
30Bainazureburukoileguztiakzenbatutadaude.
31.Ezzaitezteberazbeldurizan,txolarreaskobainobalio
handiagoaduzue.
32.Nork,bada,gizonenaitzineankonfesatzennauena,nik
erekonfesatukodutzerukoeneAitarenaurrean.
33Bainanor-ereukatukonaugizonenaitzinean,nikere
ukatukodutzerukoeneAitarenaurrean.
34.Ezpentsaetorrinaizelalurrerabakeaigortzera:eznaiz
etorribakeaigortzera,ezpatabaizik.
35.Zerenethorrinaizgizonbatbereaitarenkontra,eta
alababereamarenkontra,etaalababereamaginarrebaren
kontra.
36.Etagizonarenetsaiakizangodirabereetxekoak.
37.Aitaedoamanibañogeiagomaiteduenakezdaene
digne:etasemeaedoalabanibañogeiagomaiteduenakez
daenedigne.
38.Etaberegurutzeahartzenezduena,etaeneondotik
jarraitzenduena,ezdaenedigne.
39.Berebiziaarkitzenduenakgaldukodu:etaniregatik
berebiziagaltzenduenak,arkitukodu.
40Çuecrecebitzendituenac,nirecebitzennau,etani
recebitzennauenacrecebitzenduniigorrinauena.
41.Profetabatenizeneanerrezibitzenduenakprofetaren
sariajasokodu;etazintzoarenizeneanerrezibitzenduenak
gizonzintzoarensariajasokodu.
42Etanorc-ekedateraemanenbadioumehauetarikbati
edalontzibaturhotzadiszipulubatenizeneanbakarrik,
egiazdiotsuet,ezduinolaereberesariagalduko.
11.KAPITULUA
1Etaguerthacedin,Iesusecberehamabidiscipuluey
agintzençueneanmanaceçaten,handicioanceçanhekien
hirietaniracastetapredicatzera.
2.JoanekentzunzitueneankartzelanKristorenobrak,
bidalizituenbereikasleetarikbi,
3.Etaerranzioen:Zualzaraetorrikodena,alabertzebaten
guradugu?
4IhardestenzietenIesusec,etaerranciecén,Zoazteeta
eracusteberrizIoanniençutenetaikustendituçuengauçác.
5.Itsuekikustendute,etaherrenakibiltzendira,
lepradunakgarbitzendira,etagorrakentzutendute,hilak
biztuegitendira,etapobreeiEbanjelioapredikatzenzaie.
6.Etadohatsuadaniganofenditurenezdena.
7.Etaioanziranean,JesusasizanesatenjendetzaiJoani
buruz:Zerikhusterailkiziñetenbasamortura?Haizeak
astindutakokanabera?
8.Bainazertarairtenzinetenikustera?Jantzileunez
jantzitakogizonbat?hara,jantzileunakjanztendituztenak
erregeenetxeetandaude.
9Bainazertarairtenzareteikustera?Profetabat?bai,
diotsuet,etaprofetabatbainogehiago.
10.Zerenhauda,zeñatazidatziabaitago:Huna,bidaltzen
dizutneremezulariazureaitzinean,zeinakzureaitzinean
prestatukoduzurebidea.
11Eguiazerraitendrauçuet,emazteticsorthudiradenen
arteanezdaiaiquiJoanBataiatzaileabainohandiagorik:
halere,zeruetakoresumantxikienaberabainohandiagoa
da.
12.EtaJoanBataiatzailearenegunetatikorainarte
zeruetakoerreinuakbortizkeriajasatendu,etabortitzek
indarrezhartzendute.
13.ZerenprofetaguzieketalegeakprofetizatuzutenJoan
arte.
14.Etabaldinartunahibadezue,audaElias,etorrikozana.
15.Entzutekobelarriakdituenak,entzunbeza.
16.Bainanorekinkonparatukodutbelaunaldihau?
Merkatuetaneserietaberenlaguneideiegitendieten
umeenantzekoada,
17.Etaerraitenziotela:Joegindizuegu,etaezduzue
dantzatu;negareginzaitugu,etaezzaretenegaregin.
18.ZerenJoanesethorrizen,ezjatenezedaten,etadiote,
Deabruadu.
19.GizonarenSemeaethorrizenjatenetaedaten,eta
erraitendute,Hunagizonjaleetaardozalea,publicanoen
7

MATEO
etabekatarienadiskide.Bainajakinduriabereseme-alaben
bidezkoada.
20.Orduanasizangaitzestenbereobraandikgeienakegin
ziranerriei,ezziralakodamutu;
21.Aizu,Korazin!aizu,Betsaida!izanere,zurebaitan
eginzirenobraahaltsuakTironetaSidoneneginizanbalira,
aspaldidamutukozirenzakuetaerrautsetan.
22.Bainanikdiotsuet:TiroetaSidonentzatjasangarriagoa
izangodajuizioeguneanzuentzatbaino.
23.Etazu,Kafarnaum,zerurainoaltxatua,infernura
jaitsikozara:zerenzurebaitanegindirenobraahaltsuak
Sodomaneginizanbalira,gaurarteiraungoluke.
24.Bainanikdiotsuet:Sodomakolurrarentzat
jasangarriagoaizangodelajuizioeguneanhibaino.
25.AldihartanihardetsizuenJesusek,etaerranzuen:
Eskerrakematendizkizut,oAita,zerukoetalurrekoJauna,
zerengauzahauekjakintsuetazuhurrengandikezkutatu
dituzulaetahaurreiagertu.
26.Halaere,Aita:zerenhalaiduritubaitzuenzure
aitzinean.
27.GauzaguziakemandizkitnereAitagandik:etanehork
ezduSemeaezagutzen,Aitakbaizik;etainorkezdu
ezagutzenAita,Semeaizanezik,etaSemeakagertuko
dionari.
28.Zatoztenigana,nekatuetazamaturikzaudetenguztiok,
etaatsedenemangodizuet.
29Haritzazueneuztarria,etaikasinigandik;zerennaiz
otzanaetabihotzezapala:etaarkitukoduzueatsedenazuen
arimei.
30.Zerennireuztarriaarinada,etanirezamaarina.
12.KAPITULUA
1.AldiartanJesuslarunbataeguneanartanbarrenajoan
zan;etaharendiszipuluakgoseakziren,etahasiziran
belarriakmoztenetajaten.
2BainaPhariseuécikhusiricerrancieçoten,Huna,eguiten
dutehirediscipuluécSabbathoaneguiteazilegiezdena.
3.Bainaharekerranzien:Ezalduzueirakurrizeregin
zuenDabidek,goseizanzenean,etaharekinzeudenak;
4.NolasartuzenJainkoarenetxean,etajanzituenogiak,
zeinakezbaitzituenjateazilegi,ezharekinzeudenentzat,
baizikaphezentzatbakarrik?
5.Edoeztuzueirakurrilegean,nolalarunbategunetan
tenplukoaphezaklarunbataprofanatzenduela,eta
errugabeakdirela?
6Bainanikdiotsuet,tokihonetantenpluabainohandiagoa
dela.
7.Bainanjakingobazenutezeresannahiduenhonek,
errukirikizangodut,etaezsakrifiziorik,ezzenukete
errugabeakkondenatuko.
8.ZerengizonarenSemealarunbatekoegunarenJauna
baita.
9.Etahandikjoanzenean,sarzedinhaiensinagogara.
10.Etahuná,cengizonbat,eskuaihartuazuena.Eta
galdetuzioten,ziotela,zilegialdalarunbatetansendatzea?
salatuzezaten.
11.Etaesanzien:Zergizonizangodazuenartean,ardibat
izangoduena,etalarunbateguneanputzubateraerortzen
bada,ezalduheldukoetaaterako?
12.Zenbatda,bada,gizonaardiabainohobea?Horregatik
zilegidalarunbatetanongiegitea.
13.Orduanesanziongizonari:Luzatueskua.Etaluzatu
zuen;etaosorikzaharberrituzen,besteabezala.
14.Orduanfariseuakilkhiziren,etabiltzarbateginzuten
harenkontra,nolahilkozutenhura.
15.BañaJesusekjakinik,aldeeginzuenhandikbereburua:
etajendeandiakjarraituzion,etaguziaksendatuzituen;
16.Etaaginduzienezzezatelaezagutarazi.
17.BetezedinIsaiasprofetakesandakoa,zioela:
18.Hunanirezerbitzaria,zeinaaukeratududana;ene
maitea,zeinetanatseginbaituenearima:harengañean
ezarrikodetnereespiritua,etajentileijuizioaerakutsiko
die.
19.Ezdaliskarrikegingo,ezoihukatuko;etainorkezdu
bereahotsaentzungokaleetan.
20.Ezdukanaberahautstuahautsiko,etalihoaerretzen
duenaezduitzaliko,epaiagaraipenerabidaliarte.
21.Etaharenizeneanfidatukodirajentilak.
22.Orduaneramanziokeendeabrubatenjabe,itsueta
mutu:etasendatuzuen,nonitsueketamutuekmintzatueta
ikustenzuten.
23.Jendeguziaharritutageldituzen,etaesanzuten:Ezal
dahauDabidensemea?
24BainaFariseuekhorientzutean,erranzuten:Honekez
ditudeabruakkanporabotatzen,Beelzebubdeabruen
printzeakbaizik.
25.EtaezagutuzituenJesusekhaienpentsamenduak,eta
erranzieten:Berekontrabanatutakoerreinuguzia
desolazioradakar;etabereaurkabanatutakohiriedoetxe
oroezdairaungo;
26.EtaSatanekkanporabotatzenbadu,bereburuaren
kontrabanaturikdago;nolairaungodubadabereerreinua?
27.EtanikBeelzebubezkanporatzenbaditutdeabruak,
norenbidezbotatzendituztezuenseme-alabek?horregatik
izangodirazuenepaile.
28BainabaldinIaincoarenEspirituazdeabruacegozten
baditut,orduanethorridaIaincoarenresumaçuetara.
29.Edobestela,nolasardaitekeindartsubatenetxean,eta
bereondasunakhondatu,ezpadalehenikindartsualotzen?
etagerobereetxeahondatukodu.
30.Nirekinezdagoenaenekontradago;etanirekinbiltzen
ezdena,barreiatzenda.
31.Argatikdiotsuet:Gizoneibekatuetablasfemiaguzia
barkatukozaie:bainaEspirituSantuarenkontrako
blasfemiaezzaiegizoneibarkatuko.
32EtanorcerraitenduenhitzbatguiçonarenSemearen
contra,barkaturençaio:bainanorc-ereerraitenbaitu
EspirituSantuarencontra,ezdiobarkaturen,ezmundu
huntan,ezetorrenmunduan.
33.Edoeginzuhaitzaona,etaberefruituaona;edobestela
zuhaitzausteldu,etaberefruituausteldu:zerenzuhaitza
berefruituagatikezagutzenda.
34.Osugegorrienbelaunaldia,nolagaiztoakzarete,gauza
onakesangodituzue?zerenbihotzarenugaritasunetik
mintzodaahoa.
35.Gizononakbihotzekoaltxoronetikateratzenditu
gauzaonak,etagizongaiztoakondasungaiztotikateratzen
ditu.
36Bainanikdiotsuet,gizonekesangodutenhitzalfer
guzia,kontuemangodutelajuiziokoegunean.
37.Zerenzurehitzezjustifikatuaizangozara,etazure
hitzezkondenatuaizangozara.
8

MATEO
38OrduanihardestençutenScribaetaricetaPhariseuetaric
batzuc,cioitela,Magistruá,icusinahiduguhireganicsigno
bat.
39Bainaharcihardestençuelaerranciecén,Generation
gaiztoetaadulterobatsignorenbiladabil;etaezzaio
emangoseinalerik,Jonasprofetarenseinalebaizik.
40.ZerennolaJonashiruregunetahirugaubalearen
sabelean;halaegongodagizonarenSemeahirueguneta
hirugaulurrarenbihotzean.
41.Ninivekogizonakjaikikodirajuizioangizaldihonekin,
etakondenatukodute:zerendamutubaitzirenJonasen
predikazioan;eta,huna,Jonasbainohandiagoadahemen.
42.Hegoaldekoerreginajaikikodajuizioangizaldi
honekin,etakondenatukodu:zerenlurrekobazterretik
etorrizenSalomonenjakinduriaentzutera;etahunahemen
Salomonbainohandiagobat.
43.Espiritusatsuagizonbatengandikilkitzendenean,toki
lehorretatikdabil,atsedenbila,etaezduarkitzen.
44.Orduandio,itzulikonaiznereetxera,nondikatera
naizen;etaethorridenean,arkitzenduhutsik,miztatuaeta
apainduta.
45.Orduanioatenda,etahartzendituberebaitanbeste
zazpiespiritugaiztoagoberabaino,etasartzendiraetahan
bizidira:etagizonhorrenazkenegoeralehenabaino
txarragoada.Halagertatukodabelaunaldigaiztohoniere.
46.Oraindikjendearekinmintzatzenarizela,huna,bere
amaetabereanaiakkanpoangeldituziren,berarekinhitz
egitekogogoz.
47.Orduanbatekerranzioen:Huna,zureamaetazure
anaiakkanpoandaude,zurekinhitzegitekogogoz.
48Bainaharcihardestençuelaerrancieçónerrancieçón,
Nordaeneama?etanordiranereanaiak?
49.Etaluzatuzueneskuabereikasleenganaino,etaesan
zuen:Hunaeneamaetaeneanaiak!
50Ecennorc-ereeguinendueneneAitaceruetandenaren
nahia,huradaeneanaia,arrebaetaama.
13.KAPITULUA
1.Egunberean,Jesusetxetikateraetaitsasoertzeaneseri
zen.
2.Etagendetzeandibatbilduzanharengana;etajendetza
guziaertzeangeldituzen.
3.Etagauzaaskoerranzizkietenparaboletan,zioela:Huna,
ereilebatilkizenereitera;
4.Etaereinzuenean,hazibatzukerorizirenbidebazterrera,
etahegaztiaketorrietairentsizituzten.
5.Batzukerorizirenharrizkotokietara,nonezzutenlur
askorik,etaberehalasortuziren,zerenezzutenlur
sakontasunik.
6.Etaeguzkiaaterazenean,erreziren;etasustrairikez
zutenez,ihartuziren.
7.Etabatzukarantzaarteaneroriziren;etaarantzaksortu
etaitozituzten:
8.Bainabestebatluroneraerorizen,etafruituaemanzuen,
batzukehun,bestebatzukhirurogei,bestebatzukhogeita
hamar.
9.Entzutekobelarriakdituenak,entzunbeza.
10Etaethorriricdiscipuluacerrancieçoten,Cergaticminço
çaizquiparaboletan?
11Harkihardetsietaerranciecén,Cerucoerreinuko
misterioacezagutzeacerenemanadauçue,bainahaieiez
zaieeman.
12.Zerenduenariemangozaio,etaugariagoizangodu:
bainaezduenari,duenarierekendukozaio.
13.Beraz,parabolazmintzatzennaiz:zerenikusten
dutenekezduteikusten;etaentzuteanezduteentzuten,
eztaulertzenere.
14.EtabetedahekietanEsaiasenprofezia,zeradioena:
Entzuteazentzunenduzue,etaeztuteulertuko;etaikusirik
ikusikoduzue,etaezduzuesumatuko.
15.Zerenherrihonenbihotzaloditueginda,etabelarriak
entzutekomuturtutadaude,etabegiakitxidituzte;ez
dezatelanoizbaitberebegizikusi,etabelarrizentzun,eta
bihotzezulertu,etakonbertituezdaitezen,etanik
sendatukoditut.
16.Bainazorionekoakdirazuenbegiak,ikustenbaitute,
etazuenbelarriak,entzutenbaitute.
17Eceneguiazerraitendrauçuet,ecenanhitzProphetaeta
iustoicusinahidituçuelaikustendituçuengauçaac,eta
eztutelaikussi.etaenzutenditutzuengauzak,etaenzun
eztuzutenak.
18.Entzun,bada,ereilearenparabola.
19.Norbaitekenzutendueneanerreinukohitza,etaulertzen
ezduena,orduanethortendagaiztoa,etaharrapatzendu
berebihotzeanereindakoa.Haudabideondoanhaziajaso
zuena.
20.Bainahaziaharri-lekuetanartuzuena,beradahitza
enzutenduena,etaberehalabozkariozhartzendu;
21.Alabaina,eztusustrairikberebaitan,bainadenbora
baterakoirautendu:zerentribulazioaedopersekuzioa
hitzarengatiksortzendenean,ofenditzenbaita.
22.Arantzaarteanhaziahartuzuenadahitzaentzuten
duena;etamunduhuntakoardurak,etaaberastasunen
iruzurkeriakitotzendutehitza,etafruiturikgabeko
bihurtzenda.
23.Bainanhazialuroneanartuzuenadahitzaaditzen
duena,etaaditzenduena;zeinakerefruituaematendu,eta
ekartzendituena,batzukehun,bestebatzukhirurogei,
besteakhogeitahamar.
24.Besteparabolabatemanzien,zioela:Zeruetako
erreinuaberesoroanhazionaereinzuengizonbaten
antzekoada.
25.Bañagizonaklozeudelabitartean,ethorrizenharen
etsaia,etaereinzuenzirazagariartean,etajoanzen.
26.Bainaapalasortuzenean,etafruituaemanzuenean,
orduanagertuzenzirazaere.
27.Orduanethorrizirenetxekomorroiak,etaerranzioten:
Jauna,ezalduzuereinhazionazuresoroan?nondikdu,
bada,zira?
28.Erranzien:Aueginduetsaibatek.Zerbitzariekesan
zioten:«Nahialduzu,bada,joanetahaiekbiltzera?
29.Bainaharkerranzuen:Ez;ezdezazuenzirainabildu
bitartean,gariaerehaiekinerrotu.
30.Uztabiakbaterahaziarte,etauztagaraianesangodiet
segalariei:Bildulehenikziraza,etalotuitzazusortak
erretzeko;
31.Besteparabolabatemanzien,zioela:Zeruetako
erreinuadagizonbatekhartuetaberesoroanereinzuen
mostazaalebatenantzekoa.
9

MATEO
32.Zeindahaziguzietantxikiena:bainahazidenean,belar
arteanhandienada,etazuhaitzbilakatzenda,etazeruko
txoriaketortzendiraetabereadarretanostatuhartzendute.
33.Besteparabolabatesanzien;Zeruetakoerreinua
legamiarenantzekoada,zeinaemaztebatekartuzuen,eta
iruneurtxetanezkutatuzuen,guzialegamituarteo.
34GauçahaucguciacerrancieçotenIesusecgendetzari
parabolatan;etaparabolarikgabeezzienesan.
35.Betedadinprofetakerranzuena,ziotela,irekikodut
paraboletaneneahoa;Munduarensorreratikisilpeangorde
direngauzakesangoditut.
36.OrduanigorrizuenJesusekjendetza,etasartuzen
etxera:etahurbilduzitzaizkionberediszipuluak,ziotela,
Adierazuiezaguzulandakozirazarenparabola.
37Harkihardestenzieten:«Hazionaereitenduena
gizonarenSemeada;
38.Eremuamunduada;hazionakerreinukoumeakdira;
bañaziranakgaiztoarensemeakdira;
39.Haiekereinzituenetsaiadeabruada;uztamunduaren
amaierada;etasegalariakaingeruakdira.
40.Beraz,zirazabilduetasutanerretzendenbezala;hala
izangodamunduhonenamaieran.
41.GizonarenSemeakbidalikoditubereAingeruak,eta
bildurenditubereerreinutikofenditzenetagaiztakeria
egitendutenak;
42.Etabotakodituesuzkolabebatera:hanizangoda
negarraetahortzgarraskatzea.
43.Orduanzintzoakargitukoduteeguzkiabezalaberen
Aitarenerreinuan.Entzutekobelarriakdituenak,entzun
beza.
44.Berrizere,zeruetakoerreinuasoroanezkutuandagoen
altxorrarenantzekoada;gizonakarkitzenduenean,
ezkutatuegitendu,etapoz-pozikjoanetadaukanguztia
saltzendu,etasorohorierostendu.
45.Berriz,zeruetakoerreinuamerkataribatenantzekoada,
perlaonenbiladabilena.
46.Zeinek,preziohandikoperlabataurkituzuenean,joan
etazeukanguztiasalduetaerosizuen.
47.Berrizerezeruetakoerreinuaitsasorabotaetamota
guzietarikbilduzensarebatenantzekoada.
48.Cein,betezanean,lehorreraerakarriziran,etaeseri
ziran,etaonakontzietanbilduzituzten,bainagaiztoakbota.
49Halagertatukodamunduarenamaieran:aingeruak
ilkikodira,etagaiztoakzuzenenartetikkendukodituzte.
50.Etabotakodituesuzkolabera:hanizanendiranegarra
etahortzgarraskatzea.
51ErranciecénIesusec,Kontualdituçuegauçahauc
guciac?Esatenzioten:Bai,Jauna.
52Orduanerranciecén,Horregaticceruetacoerreinura
instruituadenScribaguciadaetche-mahaiadenguiçonaren
antzera,ceinacateratzendituenaberealtxorreticgauza
berriaketazarrak.
53.Etagerthatuzen,parabolahauekbukatuzituenean,
handikaldeeginzuela.
54.Etaethorrizeneanbereherrialdera,irakastenzienberen
sinagogan,nontxunditutageldituziren,etaerraiten,
Nondikdugizonhonekjakinduriahau,etaobraahaltsu
hauek?
55.Ezaldahauarotzarensemea?ezaldabereamaMaria
deitzen?etabereanaiak,Santiago,etaJoses,etaSimon,eta
Judas?
56.Etaberearrebak,ezaldiraguziakgurekin?Nondik
ditu,bada,gizonhonekgauzahauekguztiak?
57.Etaofendituziranharenbaithan.BainaIesusecerran
ciecén,Prophetabatezdaohoregabe,bereerrianetabere
etcheanbaicen.
58.Etaetzituenanitzobraandirikeginan
sinhesgabetasunagatik.
14.KAPITULUA
1Aldihartan,HerodestetrarkakentzunzuenJesusenospea,
2.Etaesanzienberezerbitzariei:AudaJoanBataiatzailea;
hilenartetikpiztuda;etahorrexegatikageridirabere
baitanobraindartsuak.
3.ZerenHerodesekhartuzuenJoan,etalotuetakartzelan
sartuzuenHerodias,bereanaiaFiliperenemazteagatik.
4.ZerenJoanekesanzion:Ezzaizuzilegihuraizatea.
5.Etahilnahiizanzuenean,jendetzarenbeldurzen,zeren
profetatzathartzenzuten.
6BainaHerodesenurtebetetzeaospatzenzenean,
Herodiasenalabakdantzaeginzuenhaienaurrean,eta
Herodesiatsegineginzion.
7.Orduanaginduzuenzineginezeskatukoziolaemango
ziola.
8.Etahark,bereamakaitzinetikinstruiturik,erranzuen:
EmadazuemenJoanBataiatzailearenburuakargabatean.
9.Etaerregeaatsekabetuzen:alaerezinagatik,etaharekin
jateraegotenzirenak,emanzezalaaginduzuen.
10.Etaigorrizuen,etalepoamoztuzionJoanikartzelan.
11.Etaeramanzuenbereburuakargabatean,etaeman
ziotenneskari,etabereamariekarrizion.
12.Etaethorrizirenberediszipuluak,etahartuzuten
gorpua,etaehortzizuten,etajoanzirenetaesanzioten
Jesusi.
13.EntzunzueneanJesusek,handikontzizaldeeginzuen
lekubasamortubatera,etajendeaentzutean,jarraituzioten
oinezhirietatik.
14.EtailkizenJesus,etaikusizuenjendeandibat,eta
errukituzenhekiengana,etasendatuzituenhaieneriak.
15.Etailunabarrean,hurbilduzitzaizkionberediszipuluak,
esatenziotela:Lekubasamortuada,etaorduairaganda;
igorditzalajendetza,errietarajoandaitezen,etaeros
ditzatenjanaria.
16BainaJesusekerranzieten:Ezdutealdeeginbehar;
emaiozuejateko.
17.Etaerranzioten:Hemenbostogietabiarrainbesterik
ezditugu.
18Harkerranzuen:Ekarriiezadazuhona.
19.Etamanatuzuengendetzarieserizedilabelargainean,
etahartuzituenbostogiaketabiarrainak,etazerurabegira,
bedeinkatuetahautsizituen,etaogiakemanzituenbere
ikasleei,etadiszipuluakjendetzari..
20.Etajanzutenguziek,etaasezitezen,etahamabisaski
beteakhartuzituztengeratenzirenzatietatik.
21.Etajanzutenakbostmillagizoninguruziren,
emakumeaketaumeakgainera.
22.EtaberehalaJesusekberediszipuluakbehartuzituen
ontzibateansartzera,etaharenaitzineanbestealdera
joatera,jendetzaigortzenzuenbitartean.
23.Etajendetzaigorrizuenean,iganzenmendibatera
aparteotoitzegitera:etaarratsaldeahelduzenean,han
zegoenbakarrik.
10

MATEO
24.Bañaoraiontziaitsasoarenerdianzegoen,olatuak
astindurik,zerenhaizeakontrakoazen.
25.EtagauekolaugarrenguardianJesusjoanzen
hekiengana,itsasoanzihoala.
26.Etaikusizuteneandiszipuluakhuraitsasoanzihoala,
asaldatuziren,ziotela,Izpiritubatda;etabeldurrezoihu
eginzuten.
27.BainanberehalamintzatuzitzaienJesusek,zioela:Izan
zaitezteanimo;ninaiz;ezizanbeldurrik.
28.EtaihardetsizioenPedrok,etaerranzioen:Jauna,zu
bazara,agindunazazuzureganaethornadinurgainean.
29.Etaerranzuen:Zatozte.EtaPedroontzitikjautsi
zenean,urgaineanibilizen,Jesusenganajoateko.
30.Bainaikusizueneanhaizeazalaparta,beldurtuzen;eta
hondoratzenhasirik,oihueginzuen,zioela,Jauna,salba
nazazu.
31.EtaberehalaluzatuzuenJesusekeskua,etaharrapatu
zuen,etaesanzion:O,fedegutxikoa,zergatikdudatu
zenuen?
32.Etaontzirasartuziranean,etenzanaizea.
33.Orduanuntzianzeudenakethorrizirenetaadoratu
zioten,ziotela,EgiazJainkoarenSemeaaiz.
34.Etaigaroziranean,ethorriziranGenesaretekolurrera.
35.Etatokihartakogizonekhuraezagutuzutenean,igorri
zuteninguruhartara,etaerizeudenguztiakekarrizizkioten;
36Etaothoitzeguitençutenharensoñecoarenbeheabaino
hunkileçaten:etaukitucituztenguciacsaluciraden.
15.KAPITULUA
1.OrduanethorrizitzaizkionJesusenganaJerusalengo
zirenFariseuaketaeskribauak,ziotela:
2.Zergatikiraultzendutezurediszipuluekzaharren
tradizioa?ezbaituteeskuakgarbitzenogiajatendutenean.
3Bainaharcihardestençuelaerranciecén,Cergaticçuec-
ereIaincoarenmanamenduahaustenduçueçuentradizioz?
4.ZerenJainkoakaginduzuen,zioela:Ohoratuzureaita
etaama,eta:Aitaedoamamadarikatzendituenak,hilbedi.
5Bainazuekdiozue:Norkesangodiobereaitariedobere
amari:Dohainbatda,zertanprobetxuaaterakozinateke;
6.Etaezohoratubereaitaedoama,libreizangoda.
Horrela,Jainkoarenmanamenduaezerezeanutziduzue
zuentradizioz.
7Hipokritaok,ondoprofetizatuzuenEsaiasekzuetaz,
zioela:
8.Herrihauahozhurbiltzendanigana,etaezpainez
ohoratzennau;bainahaienbihotzaurrundagonigandik.
9Bainaalferrikadoratzennaute,gizonenmanamenduak
doktrinagatikirakasten.
10.Etadeithuzuenjendetza,etaesanzien:Entzunetaadi
ezazue.
11.Ahoansartzendanakezduzikintzengizona;baina
ahotikateratzendena,honekkutsatzendugizona.
12Orduanethorriricharendiscipuluacerrancieçoten,
BadaquicecenPhariseuacescandalizatuiçandiradela,hitz
hauençuncituztenean?
13Bainaharcihardestençuelaerranceçan,EneAita
cerucoaclandatueztuenlandareguciasustraiturenda.
14.Utziitzazue:itsuengidaridira.Etaitsuakitsua
eramatenbadu,biaklubakiraerorikodira.
15.OrduanihardestenzioenPierrisek,etaerranzioen:
Adieraziguzuparabolaau.
16.EtaerranzuenIesusek,Zuekereoraindikadimendu
gabe?
17.Ezalduzueoraindikulertzen,ahotiksartzendenguzia
sabeleansartzendela,etabotatzendelazirriborroa?
18.Bainaahotikateratzendirengauzakbihotzetik
ateratzendira;etazikintzendutegizona.
19.Zerenbihotzetikateratzendirapentsamendugaiztoak,
hilketak,adulterioak,fornicazioak,lapurretak,testigantza
faltsuak,blasfemiak.
20.Hauekdiragizonakutsatzendutengauzak:baina
eskuakgarbitugabeiateakezduinorkutsatzen.
21.JoanzenbadaJesushandik,etajoanzenTiroeta
Sidongobazterretara.
22.Etahara,kanaandaremakumebatilkizenlurralde
beretik,etaoihueginzion,zioela:Errukizaite,Jauna,
DabidenSemea;enealabadeabrubatekinnazkatutadago.
23.Bainaharkezzionhitzbatereerantzun.Etaethorriric
harendiscipuluacothoitzceçaten,cioitela,Igoreçaçue;
oihuegitenbaitugureatzetik.
24.Bainaharkihardetsizuen:«EznaizbidaliaIsrael
etxekoardigalduetarabaizik.
25Orduanethorriricadoraceçanhura,cioela,Iauna,
lagundunazazu.
26Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Ezdakomeni
haurreioguiahartzeaetatxakurreibotatzea.
27.Etaerranzuen:Egia,Iauna:oraindiktxakurrekjaten
duteberennagusienmahaitikerortzendirenapurrak.
28.OrduanihardestenzaroenIesusek,etaerranzioen:O
emaztea,handiadazurefedea:bedizurinahiduzunbezala.
Etaberealabasendatuzanorduhartatik.
29.EtaaldeeginzuenhandikJesus,etahurbilduzen
Galileakoitsasora;etaigozanmendibatera,etaeserizan.
30.Etagendetzeandibatethorzedinharengana,zeuzkala
berekinherren,itsu,mutu,elferetabesteasko,etabota
zituztenJesusenoñetara;etasendatuzituen:
31.Halanolajendetzaharritzenzen,ikusizuteneanmutuak
mintzatzen,elferakosasunik,herrenakibiltzekoetaitsuak
ikusteko:etaglorificatuzutenIsraelgoJainkoa.
32.OrduandeithuzituenJesusekberediszipuluak,eta
erranzuen:Niterrukitzennaizjendetzaz,zerenorainhirur
egunezdirautenirekin,etadeusjatekorik:etaezditut
igorrikobaraurik,bideanahulezdaitezen.
33.Etaerraitenziotenberediszipuluek,Nondikizanbehar
duguainbesteogibasamortuan,hainjendeandiabetetzeko?
34EtaerranciecénIesusec,Zenbatoguidituçue?Etahec
errancieçoten,Zazpi,etaarrainttipibatzu.
35.Etaaginduzionjendetzarieserzedinlurrean.
36.Etahartuzituenzazpiogiaketaarrainak,etaeskerrak
emanetahautsizituen,etaemanzituenberediszipuluei,
etadiszipuluakjendetzari.
37.Etajanzutenguziek,etaasezitezen,etaartuzituzten
zazpisaskibeteakgeldituzirenapurtutik.
38.Etajatenzutenaklaumillagizonziren,emakumeaketa
umeakgainera.
39.Etaigorrizuenjendetza,etahartuzuenbarkua,eta
ethorrizenMagdalekobazterretara.
16.KAPITULUA
1.EtaethorrizirenFariseuak-ereSaduzeoekin,eta
tentazioakeskatuzizkietenzerukoseinalebat.
11

MATEO
2Harkihardetsietaerranciecén,Arratsadenean,diozue:
Eguraldiederraizangoda,zerengorridazerua.
3.Etagoizean,Eguralditxarraizangodagaur,zeruagorri
etabeheanbaitago.Ohipokritak,zerukoaurpegia
antzemandezakezue;bainaezaldituzuedenboren
seinaleakantzeman?
4.Belaunaldigaiztoetaadulterioaseinalebatenbiladabil;
etaezzaioseinalerikemango,Jonasprofetarenseinalea
baizik.Etautzizituen,etaaldeeginzuen.
5.Etaetorriziraneanberediszipuluakbestealdera,aztu
ziranogiahartzea.
6OrduanerranciecénIesusec,Beguiraçueetabeguiraçue
PhariseuenetaSaduzeoenlegamiaz.
7.Etaerraiatzenzutenberenartean,ziotela:Ogirikartuez
dugulakoda.
8.EtazerikusirikJesusek,esanzien:Oifedegutxikoak,
zergatikarizaretezuenarteanarrazoitzen,zerenezduzuen
ogirikekarri?
9.Ezalzareteoraindikulertzen,etaezalduzueoroitzen
bostmillarenbostogiez,etazenbatsaskijasozenituzten?
10.Eztalaumillarenzazpiogiak,etazenbatsaskiartu
zenituzten?
11.Nolaezdakizueulertzeneznizulaogizerran,gorde
zaiteztelaFariseoenetaSaduzeoenlegamiaz?
12.Orduanulertuzuten,nolaaginduzielaezibiltzeko
ogiarenlegamiaz,baizikFariseoenetaSaduzeoen
doktrinaz.
13.IesusekFilipoZesareakobazterretaraethorrizenean,
galdetuzienberediszipuluei,zioela:Nordiogizonak
naizelaniGizonarenSemea?
14.Etaerranzuten:BatzuekdiotezuzarelaJoan
Bataiatzailea:bestebatzuek,Elias;etabestebatzuk,
Jeremias,edoprofetenbat.
15.Erranzien:Bainazueknornaizeladiozue?
16.EtaSimonPedrokihardetsizuen,etaerranzuen:Zu
zeraKristo,JainkobiziarenSemea.
17.EtaerantzunzionJesusek:Zorionekoazera,Simon
Barjona,zerenaragiaketaodolakezdizuteagertu,baizik
eneAitazeruetandena.
18.Etanikerediotsut:ZuzarelaPedro,etaharkaitzhonen
gaineaneraikikodudalaeneeliza;etainfernukoateakez
diraharenaurkagailenduko.
19.Etaemangodizkizutzerukoerreinukogiltzak,eta
zeruanlotukoduzuenazeruanlotukoda,etazeruan
laxatukoduzuenazeruanlaxatukoda.
20.Orduanaginduzienberediszipuluei,ezzezatennehori
esanJesusKristozela.
21.OrdutikaurrerahasizenJesusberediszipuluei
erakustennolajoanbeharzuelaJerusalemera,etaanitz
sufritubeharzuelazaharrenetaapheznagusieneta
eskribarengandik,etahilizanen,etairugarrenegunean
resuscitatzeko.
22.OrduanPedrokartuzuen,etaasizanmehatxatzen,
zioela:Urrutibedizuregandik,Iauna;
23BainaharcitzuliricerrancieçónPierrisi,Aldeaitzinene
atzetik,Satana:hiofensaaizenetzat:ecenezdituc
Iaincoarenacdiradengauçácdastatu,bainaguiçonén
diradenac.
24OrduanerranzietenIesusecberediscipuluey,Baldin
nehorceneondoraethorrinahibadu,ukabedibereburua,
etaharbeçaberegurutzea,etanirijarraibedi.
25.Zerennorkberebiziasalbatunahiduenakgaldukodu:
etanorkgaldukoduberebiziaenegatik,arkitukodu.
26.Zerenzertarakobaliodugizonakmunduguzia
irabaztenbadu,etaberearimagaltzenbadu?edozer
emanendugizonakbereanimarentruke?
27.ZerengizonarenSemeaethorrirendabereAitaren
glorianbereaingeruekin;etaorduansaritukodubakoitza
bereobrenarabera.
28Eguiazerraitendrauçuet,badirelahemendaudenbatzu,
herioadastatureneztutenic,guiçonarenSemeabere
erreinuanethortenikusterano.
17.KAPITULUA
1.EtaseiegunenburuanartuzituenJesusekPedro,
SantiagoetaJoanbereanaia,etamendigaraibateraeraman
zituenaparte.
2.Etatransfiguratuzenhaienaitzinean,etabereaurpegia
iguzkiabezaladistiraeginzuen,etaberejantziakargia
bezainzuri.
3.Etahuná,agertuzitzaizkienMoisesetaEliasharekin
mintzatzen.
4.OrduanihardetsizioenPedrok,etaerranzioenJesusi:
Jauna,ondaguhemenegotea:nahibaduzu,eginditzagun
emenirutabernakle;batzuregatik,etabestebat
Moisesentzat,etabatEliasentzat.
5.Oraindikmintzatzenarizela,huna,hodeidistiratsubatek
estaltzenzituenhekienitzala:etahunahodeitikateratako
bozbat,zeraesatenzuen:AudaeneSememaitea,zeinetan
atsegindudan;entzunezazutehura.
6.Etadiszipuluakhorientzutean,ahuspezeroriziren,eta
beldurhandiahartuzuten.
7.EtaethorrizenJesus,etaukituzituen,etaesanzuen:
Jaikizaitezetaezizanbeldurrik.
8.Etabegiakaltxatuzituztenean,ezzuteninorikusi,Jesus
baizik.
9.Etamenditikjaistenzirenean,aginduzienJesusek,
zioela:Ezesaniñoriikuskerarik,gizonarenSemeaillen
artetikpiztuarte.
10.Etagaldeginziotenberediszipuluek,ziotela:Zergatik
diote,bada,EskribauekEliaslehenikethorribehardela?
11.EtaerantzunzienJesusek,etaerranzieten:Eliasegiaz
etorrikodalehenik,etagauzaguziakitzulikoditu.
12.Bainanikdiotsuet,Eliasjadaetorridela,etaezzuten
huraezagutu,bainaegindiotelanahizutenguztia.Era
berean,gizonarenSemeakeresufritukodituhetarik.
13.Orduan,diszipuluekulertuzutenJoanBataiatzaileaz
mintzatuzitzaiela.
14.Etajendetzaraethorririk,ethorrizitzaiongizonbat,
belaunikaturik,etazioela:
15.Jauna,errukizaiteenesemea:zerenilargiada,eta
minduta,zerenmaizsutaraerortzenbaita,etasarritan
uretara.
16.Etaekarrinuenzureikasleengana,etaezinzuten
sendatu.
17.OrduanihardetsizuenJesusek,etaerranzuen:O
generaziosinesgabeetagaiztoa,noizarteizangonaiz
zurekin?noizartejasangozaitut?ekarrinirihona.
18.EtaJesusekdeabruamehatxatuzuen;etaaldeeginzuen
harengandik:etahaurraorduhartatiksendatuzen.
19OrduanethorriricIesusganadiscipuluac,erraitençuten,
Cergaticeztugukanporabota?
12

MATEO
20.EtaJesusekerranzien:Zuensinesgabetasunagatik:
zerenegiazdiotsuet:Sinesmenabaduzuemostazaalebat
bezala,esangodiozuemendihoni:Aldehemendikhara;eta
kendukodu;etaezerezinezkoaizangozaizue.
21Bainamotahauezdairtetenotoitzetabarauzbaizik.
22.EtaGalileanegotenzirenbitartean,Jesusekesanzien:
GizonarenSemeagizoneneskuetaraeramanenda.
23.Etahilkodute,etairugarreneguneanpiztukoda.Eta
penahandiazuten.
24.EtaethorriziraneanKapernaumera,tributudiruaartu
zutenakethorriziranPedrogana,etaerranzioten:Ezaldu
zurenausiaktributuaordaintzen?
25Harkdio:Bai.Etaetxerasartzean,Jesusekeragotzizion,
esanez:Zerusteduzu,Simon?norengandikhartzendute
lurrekoerregeekohituraedotributua?berenseme-alaben,
alaarrotzen?
26Pierrisecerrancieçón,Arrotzetaric.Iesusecerrancieçón,
Badahaourclibredirade.
27.Halaere,haiekofendituezditzagun,zoazitsasora,eta
botaamua,etaharezazulehenigotzendenarraina;eta
ahoaidekidiozunean,arkitukoduzudirupuskabat;
18.KAPITULUA
1.Aldiberean,diszipuluakJesusenganahurbilduziren,
ziotela:Nordazeruetakoerreinuanhandiena?
2.EtadeithuzuenJesusekhaurtxobat,etaezarrizuen
haienerdian.
3Etaerrançuen,Eguiazerraitendrauçuet,baldin
konbertituezbaitzarete,etahaurttiquiacbeçalaeguitenez
baitzarete,ezçaretesarthurenceruètacoresumán.
4.Nork,bada,umetxohunenbezelaumildukodenbere
burua,beradahandienazeruetakoerreinuan.
5Etanorc-ererecebiturenbaitueneiceneanhaurttipibat
holacobat,nirecebitzennau.
6.Bañanorcofenditurenbaitunigansinestendutenapur
hauetarikbat,hobelitzaiokeerrota-harribatlepoan
zintzilikatzea,etaitsasoarensakoneanitotzea.
7.Zoritxarramunduadelituengatik!izanere,delituaketorri
behardira;bainazorigaitzaofensaetortzendengizonhorri!
8.Argatikzureeskuakedozureoinakofenditzenbazaitu,
moztuitzazu,etabotaitzazuzuregandik:hobedazubizian
sartzeageldiedoelbarri,bainobieskuedobioinedukitzea
betikosutarabotatzea.
9.Etazurebegiakofenditzenbazaitu,ateraezazu,etabota
ezazuzuregandik:hobedabegibakarrarekinbizitzera
sartzea,bainobibegiedukitzeainfernurasutarabotatzea.
10.Begirazaitezteezdezazuenmespretxatutxikihauetarik
batere;zerendiotsuet,zeruanhaienaingeruakbetiikusten
dutelazerukoeneAitarenaurpegia.
11.ZerengizonarenSemeaethorridagalduzenasalbatzera.
12Nolausteduzue?baldinguiçonacehunardibaditu,eta
hetaricbatgaldubada,ezoteditulaurogeitahemeretziac
utzi,etamendietaraioaitenda,etaokertudenabillatzendu?
13.Etabaldinarkitzenbadu,egiazdiotsuet,ardihorretaz
gehiagopoztenda,okertuezzirenlaurogeitahemeretziez
baino.
14.HalaereezdazuenAitazeruandagoenarennahia,txiki
hauetarikbatgaldadila.
15.Gainera,baldinzureanaiakzurekontraeginbadu,zoaz
etaesanzionbereerruazureetaberabakarrik:baldin
entzunbadizu,irabaziduzuzureanaia.
16.Bainabaldinezbazaituaditunahi,harezazuzurekin
bestebatedobi,bizpahirutestigurenahoanhitzbakoitza
finkatudadin.
17.Etabaldinezpaituzteentzuterik,erraiozuelizari:baina
baldineliziarientzutekoezpada,izanbedizuentzatpagano
etapublicanobezala.
18.Egiazdiotsuet,zeruanlotukoduzuenguziazeruanlotua
izangoda:etazeruanlaxatukoduzuenazeruanlaxatukoda.
19Berrizerraitendrauçuet,baldinçuetaricbilurrean
adosturenbaldinbadiraescaturendutengauçaz,eneAita
ceruètaticeguinençaietela.
20.Zerenbiedohirunereizeneanbildurikdaudentokian,
hannagonihaienerdian.
21.OrduanethorrizitzaionPierris,etaerranzion:Jauna,
zenbatetanbekatukodunereanaiak,etabarkatukodiot?
zazpialdizarte?
22ErrancieçónIesusec,Ezdrauçuterraiten,zazpibider
arte:baina,hirurogeitahamaraldizzazpiarte.
23.Hortaz,zeruetakoerreinuaberezerbitzariakkontuan
hartukozituenerregebatenantzekoada.
24.Etakontuakegitenhasizenean,batekarrizioten,amar
millatalentuzorziozkana.
25.Bainanordaindubeharezzuenez,berenausiakagindu
zuensaltzeko,etabereemaztea,etaseme-alabak,etazuen
guztia,etaordainzezala.
26.Zerbitzariaerorzedinbada,etaadoratuzuen,zioela,
Jauna,izanpazientzianirekin,etaordaindukodizutguzia.
27.Orduanzerbitzariharenjaunaerrukituzuen,etaaskatu
zuen,etabarkatuzionzorra.
28.Bainanzerbitzariberailkhizen,etaarkituzuenbere
zerbitzarietakobat,ehundenariozorziozkana:etaeskuak
ezarrizizkionzintzurretik,zioela:Ordaidazuzordiozuna.
29.Etaberezerbitzari-lagunaerorizenbereoñetara,eta
othoitzeginzion,zioela,izanpazientzianirekin,eta
ordaindukodizutguzia.
30.Etaetzuennaiizan:bañajoanzanetaegotzizuen
kartzelan,zorraordainduarteo.
31.Badaberezerbitzariekikusizuteneanzergertatuzen,
osoatsekabetuziren,etaethorrizirenetakontatuzieten
berennausiarieginzenguztia.
32.Orduan,berenausiak,deieginondoren,esanzion:O
zerbitzarigaiztoa,barkatudizutzorhoriguztia,zerennahi
nauzula;
33.Ezalzeniokezukereerrukitubeharzurezerbitzari-
kideaz,nikzurekinerrukiizannuenbezala?
34.Etahaserretuzanberejauna,etaentregatueban
oinazeenesku,zegokionguziaordainduarteo.
35.HalaegingodizuenereAitazerukoak-erezueiere,
baldinzeuenbihotzetikezbadiezuebatbederabarkatzen
bereanaiariberehutsegiteak.
19.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,Jesusekerranhaukbukatuzituenean,
aldeeginzuelaGalileatik,etaethorrizelaJordanez
haraindikoJudeakobazterretara;
2.Etagendetzeandiakjarraituzion;etahansendatuzituen.
3.Fariseuakereethorrizirenharengana,huratentatuz,eta
erraitenziotela,zilegialdagizonakbereemazteaarrazoi
guziengatikuztea?
4Etaihardestençuelaerranciecén,Ezalduçueirakurri,
hecasieraneguindituenaceguincituelaarraetaeme.
13

MATEO
5.Etaerranzuen:Orgatikutzikoditugizonakaitaetaama,
etabereemazteariatxikikozaio:etabiakizangodiraharagi
bat?
6.Argatikezdirageiagobi,aragibatbaizik.Beraz,
Jainkoakbatuduena,ezbezagizonakbanatu.
7.Erranzioten:ZergatikbadaaginduzuenMoisesek
divorziozkoidazkibatemateko,etauzteko?
8.Erranzien:Moisesekzuenbihotzekogogortasunagatik
utzizintuztenzuenemazteakuztea:bainahasieratikezzen
horrelaizan.
9.Etadiotsuet:Norkbereemazteautzikoduena,
paillardiziagatikizanezik,etabestebatekinezkontzenden,
adulterioegitendu:etaezkontzendenakadulterioegitendu.
10Harendiscipuluécerrancieçoten,Baldinguiçonaren
emaztearihalabada,ezdaonaezkontzea.
11Bainaharcerranciecén,Guciekezinduterecebituhitz
hau,emanazaienariizanezik.
12.Ecenbadiraeunukobatzuk,amarensabeletikainjaio
ziradenak:etabadiraeunukobatzuk,gizonenarteaneginak
izanziranak:etabadiraeunukobatzuk,zeruetako
erreinuagatikbereburuaeunukoegindabenak.Hartzeko
gaidenak,hardezala.
13.Orduanekarrizizkiotenumetxoak,eskuakhekien
gaineanjarrietaotoitzeginzezan:etadiszipuluek
mehatxatzenzituzten.
14BainaIesusecerrançuen,Utzihaurttiquiac,eta
ezteçaçueladebekatueneganaetortzea:ecenhalacoacda
ceruetacoresumá.
15.Etaeskuakezarrizizkien,etahandikaldeeginzuen.
16.Etahuna,batetorrizenetaerranzion:Maisuona,zer
oneginendut,betikobiziaizandezadan?
17.Etaerranzioen:Zergatikdeitzennauzuon?ezdagoon
batbaizik,hauda,Jainkoa:bainabizitzerasartukobazara,
betemanamenduak.
18Errancieçón,Cein?Jesusekesanzuen:Ezduzu
hilketarikegingo,ezduzuadulteriorikegingo,ezduzu
lapurtuko,ezduzutestigantzafaltsurikemango,
19.Ohoratuzureaitaetazureama,eta:Maiteezazuzure
hurkoazeureburuabezala.
20Errancieçóngazteac,Gauçahaucguciacbeguiratuditut
enegaztarotatic:cerfaltadetoraino?
21Iesusecerrancieçón,Baldineguinnahibahaiz,zoaz,eta
salduduana,etaemanpobreei,etaizanenducaltxorra
zeruan;
22.Bainanmutilgazteakhitzhorientzutean,joanzen
tristeturik,zerenondasunandiakzituen.
23.OrduanesanzienJesusekberediszipuluei:Egiaz
diotsuet,aberatsbatnekezsartukodelazeruetakoerreinuan.
24.Etaberrizdiotsuet:Errazagoadagamelubatorratzaren
begitikigarotzea,aberatsbatJainkoarenerreinuansartzea
baino.
25Harendiscipuluacençuniciçancitecen,ikaragarri
harrituciraden,cioitela,Norberazsalbadaiteke?
26.BainanJesusekikhusizituen,etaerranzieten:
Gizonentzatauezinezkoada;bainaJainkoarekingauza
guztiakdiraposible.
27OrduanihardestençuelaPierrisecerrancieçón,Huná,
guciacutzidraugugucia,etajarraitudraugu;zerizango
duguberaz?
28.EtaJesusekesanzien:Egiazdiotsuet,nirijarraitu
zaretenok,gizonarenSemeabereaintzarenaulkianeseriko
denbirsorkuntzan,zuekereeserikozaretehamabitronuen
gainean,etahamabileinuakjuzgatzen.Israel.
29.Etanereizenagatiketxeak,edoanaiak,edoarrebak,
edoaita,edoama,edoemaztea,edohaurrak,edolurrak
utzidituenak,ehunaldizjasokodu,etabetikobizia
heredatukodu.
30Bainalehendirenaskoazkenakizangodira;etaazkenak
izangodiralehenak.
20.KAPITULUA
1.Zerenzeruetakoerreinuaetxekonagusidengizonbaten
antzekoada,zeinailkizengoizeangoizberemahastian
langileakkontratatzera.
2.Etalangileekinadostuzuenean,eguneandentimobat,
bidalizituenberemahastira.
3.Etairtenzaniruorenaldera,etaikusizituenbertze
batzukmerkatuanalferzeudela.
4.Etaesanzien;Zoaztezuekeremahastira,etazuzena
denaemangodizuet.Etaberenbidetikjoanziren.
5.Berrizilkizenseigarrenetabederatzigarrenoren
inguruan,etaberdineginzuen.
6.Etahamaikaoreninguruanilkizen,etaeridenzituen
bertzebatzukalferzeudela,etaerranzien:Zergatikzaudete
hemenegunguzianalfer?
7.Erranzioten:Nehorkezgaituelakoalokatu.Diotenez,
Zoaztezuekeremahastira;etazuzenadena,horiartuko
duzue.
8.Bada,arratsaldeahelduzenean,erranzioenmahasti-
nausiakberearduradunari:Deituitzazulangilleak,eta
emanitzazuberenordainsaria,hasterikazkenetik
lenengoetara.
9.Etaethorriziraneanhamaikaorenalderaalokatu
ziradenak,errezibituzutenbatbederadenariobat.
10.Bainalehenakethorrizirenean,ustezutengehiagojaso
beharzutela;etaeraberean,gizonbakoitzarizentimobat
jasozuten.
11.Etaerrezibituzutenean,marmareginzutenetxeko
andrearenkontra.
12.Esatenziotela:Azkenhauekordubatbaizikezdute
egin,etaberdinegindizkizuguegunarenzamaetaberoa
eramanditugunak.
13.Bainaharkihardetsizioenhaietakobati,etaerranzuen:
Adiskidea,ezdizutgaizkirikegiten:ezalzinennirekin
adostuzentimobatentruke?
14.Harezazuzuredena,etazoaz:azkenhoniemangodiot,
zuribezala.
15.Ezalzaitzileginahidudananerearekinegitea?Zure
begiagaiztoaalda,onanaizelako?
16.Beraz,azkenakizangodiralehenak,etalehenak
azkenak:zerenaskodeitzendira,bainagutxiaukeratuak.
17.EtaIesusekJerusalemeraigantzean,hamabi
diszipuluakbereganatuzituenbidean,etaesanzien:
18.Huna,Jerusalemeraigotzengara;etagizonarenSemea
apheznagusieietaeskribaueisaldukozaie,etaheriotzera
kondenatukodute.
19.Etajentileiemangodieburla,etaazotatzeraeta
gurutzilifikatzeko:etairugarreneguneanpiztukoda.
20.OrduanethorrizenharenganaZebedeorensemeenama
beresemeekin,adoratzenziotela,etaharengauzarenbat
desiratzen.
14

MATEO
21.Etaesanzion:Zernahiduzu?Errancieçón,Emaçu
nerebisemehauceserdaitecen,batahireescuineaneta
berceaezquerrean,hireerreinuan.
22.BainaJesusekihardetsizioen:Ezdakizuezereskatzen
duzuen.Edanahalalzaretenikedanendudankopatik,eta
bataiatunainaizenbataioaz?Diotenez,Ahalgara.
23Etaerranciecén,Edanençaretenerekalizatic,eta
batheyaturençaretenibatheyatunaidanbataioaz:bainaene
escuineanetaeneezkerreanesertzeaezdaeneemaitea,
bainaiçanenda.nereAitakprestatuaduenhorieiemana.
24.Etaentzuteanhamarrak,haserretuzirenbianaien
kontra.
25BainaIesusecdeithucitzanharengana,etaerrancieçón,
Badaquiçueecenjentilenprinceéchekiengainean
dohaintzendutela,etahandidirenachekiengainean.
26.Bainaezdahorrelaizangozuenartean:bainazuen
arteanhandiaizannahiduena,izanbedizuenzerbitzari;
27.Etazuenarteannagusiizannahiduena,izanbedizuen
zerbitzari.
28.GizonarenSemeaezpadazerbitzatzeraetorri,baizik
zerbitzatzera,etaberebiziaaskorenerreskateaematera.
29.EtaJerikotikirtenziranean,jendeandibatjarraituzion.
30.Etahuná,bidebazterreaneseritazeudelabiitsu,
entzuteanJesusiragaitenzela,oihueginzuten,ziotela:
Errukigaitzazu,Jauna,DabidenSemea.
31.Etagendetzakmehatxatzenzituen,zerenisildubehar
zituztela:bainaaregehiagooihukatzenzuten,ziotela:
Errukizaiteztegurekin,Jauna,DabidenSemea.
32.EtageldituzanIesusek,etadeieginzien,etaerran
zaroen:Zernahiduzuenikegindezazuen?
33.Erranzioten:Jauna,gurebegiakidekiditzaten.
34.EtaerrukituzitzaienJesusek,etaukituzituenbegiak:
etaberehalaikusizutenhaienbegiek,etajarraituzioten.
21.KAPITULUA
1.EtahurbilduzireneanJerusalemera,etaethorrizirenean
Betfagera,Olibamendira,orduanigorrizituenJesusbi
diszipulu.
2.Erranzieten:Zoaztezurekontrakoherrira,etaberehala
eridenenduzueastobatlotuta,etaastobatharekin:askatu
itzazu,etaekarrinigana.
3.Etanorbaitekzerbaiterraitenbadiezue,erranenduzue:
Jaunakhaienbeharradu;etaberehalabidalikoditu.
4.Auguziaeginzan,profetakesandakoabetezedin,esaten
zuela:
5.EsaniezaiozueSiongoalabari:Huna,zureErregea
zureganadator,apala,etaastobatengaineaneserita,eta
astobatenastoarenkumea.
6.Etajoanzirenikasleak,etaeginzutenJesusekagindu
zienbezela.
7.Etaekarrizutenastoaetaastoa,etajantzizituztenberen
soinekoak,etagaineanezarrizuten.
8.Etajendeandibatzabaltzenzuenberejantziakbidean;
bestebatzukzuhaitzetatikadarrakmoztu,etalastokatu
zituztenbidean.
9.Etaaitzineanzihoazenetaatzetikzetorrenjendetzak
oihuegitenzuen,ziotela:HosannaDabidenSemeari:
benedikatuaJaunarenizeneandatorrena;Hosannagorenean.
10.EtaethorrizeneanJerusalemera,hiriguziahunkituzen,
zioela,Nordaau?
11.Etajendetzakerranzuen:AudaJesusGalileako
Nazaretekoprofeta.
12.EtasartuzanJesusJainkoarentenplora,etakanpora
botazituentenploansalduetaerostenzutenguziak,eta
eraitsizituendiru-trukatzaileenmahaiak,etausoaksaltzen
zituzteneneserlekuak.
13.Etaerranzieten:Eskribatuadago:Eneetxeaotoitz-
etxeadeitukoda;bainazueklapurrenzuloaeginduzue.
14.Etaitsuaketaherrenakethorrizitzaizkiontenpluan;eta
sendatuzituen.
15.Etaikusirikapaiz-burueketaeskribauekeginzituen
gauzamiragarriak,etahaurrakoihukatenploan,ziotela,
HosannaDabidenSemea;atsekabetutazeuden,
16.Etaesanzion:Entzutenalduzuzerdiotenhauek?Eta
Jesusekesanzien:Bai;Ezalduzuesekulairakurri:
Haurtxoenetaumetxoenahotiklaudorioakbetedituzu?
17.Etautzizituen,etailkizenhiritikBetaniara;etahan
ostatuhartuzuen.
18.Bada,goizeanhiriraitzulizenean,goseaizanzen.
19.Etaikusizueneanpikondobatbidean,hurbilduzen
bertara,etaezzuenezeraurkituharengainean,hostoak
baizik,etaesanzion:Ezbedihemendikaurrerafruiturik
hazten.Etaberehalapikondoaihartuzen.
20.Etadiszipuluakikusirik,miretsirikzeuden,ziotelarik:
Zeinlasterihartudenpikondoa!
21.IhardetsizuenJesusek,etaerranzien:Egiazdiotsuet:
Sinesmenabaduzueetadudarikezbaduzue,ezduzue
bakarrikegingopikondoariegitenzaionhau,baiziketa
mendihoniesangobadiozueere:«Aldenzaitezte».,eta
botazaitezteitsasora;egingoda.
22Etagauçaguciac,othoitzeaneskaturendezutena,
sinistuta,artukodezute.
23.Etaethorrizeneantenplora,hurbilduzitzaizkion
aphezburuaketapopulukozaharrak,irakastenarizela,eta
erranzioten:Zerautoritatezegitendituzugauzahauek?eta
norkemanzizunautoritateau?
24EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,nic-eregauça
batgaldetzendrauçuet,ceinbaldinerraitenbadidaçue,
halabererranendrauçuetnolacoautoritatezeguitenditudan
gauçahauc.
25.Joanenbataioa,nongoazen?zerutik,alagizonetatik?
Etaerraitençutenberenartean,cioitela,Baldinerranen
badugu,Cerutic;esangodigu:Zergatikezdezuebada
sinistu?
26.Bañaesangobagenu:Gizonez;herriaribeldurradiogu;
izanere,guztiekduteJoanprofeta.
27.EtaihardestenzietenJesusi,etaerranzioten:Ezindugu
esan.Etaerranciecén,Eztauçueterraitenceinautoritatez
eguitenditudangauçahauc.
28Bainazerusteduzue?Gizonbatekbisemeizanzituen;
etaetorrizanlenengoarengana,etaesanzion:Seme,zoaz
gaurlaneraenemahastian.
29Harkihardetsizioen:Ezdutnahi,bainagerodamutu
zen,etajoanzen.
30.Etaethorrizenbigarrenarengana,etaerranzuenberdin.
Etaharcihardestençuelaerranceçan,Banoan,iauna,eta
etzénjoan.
31.Bietarikzeinekeginzuenbereaitarenborondatea?
Esatenzioten:Lehena.Jesusekesanzien:Egiazdiotsuet:
Publikoeketaemaztegaiakzuekbainolehendoazela
Jainkoarenerreinura.
15

MATEO
32EcenJoaniçandaçuetaraiustitiacobidean,etaeztuçue
sinhetsi:bainapublicanoécetaemagalduécsinhetsceçaten
hura:etaçuec,huraikussivkanduçuenean,etzarete
damutu,hurasinhetsdeçatençát.
33.Entzunbesteparabolabat:Bazenetxekonagusibat,
mahastibatlandatuzuena,etainguratuzuena,etabertan
ardo-lapabatzulatuzuen,etaeraikizuendorrebat,etautzi
zuenlaborariei,etajoanzenurrutikoherrialdebatera.
34.Etafruituarendenborahurbiltzenzenean,bere
zerbitzariakbidalizituenlaborariengana,harenfruituak
jasozezaten.
35.Etalaborariekartuzituztenberezerbitzariak,etabatajo
zuten,etabestebathilzuten,etabestebatlapidatuzuten.
36.Berrizbialduzituenbertzezerbitzariaklenengoakbaño
geiago:etahalaxeeginzieten.
37.Bainanazkenikberesemeaigorrizien,zioela,Ene
semeabegirunekodute.
38.Bainalaborarieksemeaikusizutenean,erranzuten
berenartean:Audaoinordekoa;zatoz,hildezagun,etahar
dezagunharenondarea.
39.Etaarrapatuzuten,etabotazutenmahastitik,etahil
zuten.
40.Badatorreneanbadamahastiarenjauna,zeregingodie
laborarihaiei?
41.Erranzioten:Desegingoditugaizkilehaiek,etautziko
dieberemahastiabestelaboraribatzuei,zeinekberen
sasoietanemanendizkiotenfruituak.
42ErranciecénIesusec,EzalduçuesekulaScripturietan
irakurri:Eraikitzaileekbaztertuzutenharria,berabihurtu
dabazterrenburu:hauJaunarenegintzada,etamiragarria
dagurebegietan?
43.Argatikdiotsuet:Jainkoarenerreinuakendukoda
zuengandik,etaberefruituakekartzendituennaziobati
emango.
44.Etanor-ereerorikodenharrihunengainerahautsiren
da:bainanorengaineraerorikoden,hautsbihurtukodu.
45.EtaapaizburueketaFariseuekharenparabolak
entzutean,jakinzutenhaietazmintzatzenzela.
46.Bainaeskuakezarrinahizituztelarik,jendearenbeldur
ziren,zerenprofetatzathartuzuten.
22.KAPITULUA
1.EtaerantzunzienJesusek,berrizparabolazmintzatu
zitzaien,etaesanzuen:
2.Zeruetakoerreinuaerregebatenantzekoada,bere
semearenezkontzaeginzuena,
3.Etabidalizituenberezerbitzariakezteietaragonbidatuak
zeudenakdeitzera,etaetzituenetorrinahi.
4.Berrizbialduzituenbestezerbitzariak,zioela:Esaiezue
deitutakoei:Huna,prestatudutnereafaria:hilakdiranere
idiaketaenehaziak,etadenaprest:zatozteezteietara.
5.Bañaarbuiatuziran,etajoanziran,bataberebaserrira,
besteaberemerkantziara.
6.Etahondarrakhartuzituenberezerbitzariak,etaothoitz
eginzizkieten,etahilzituzten.
7.Bainaerregeakhorientzutean,haserretuzen,etabidali
zituenberearmadak,etahilzituenhiltzailehaiek,etaerre
zuenhaienhiria.
8Orduanerranciecénberecerbitzariei,Ezteiacprestdaude,
bainagonbidatuakezziranmerezi.
9.Zoaztebadabideetara,etaarkitukodituzuenguziak,dei
eginezkontzara.
10.Ilkhizirenbadazerbitzarihaiekbideetara,etabildu
zituztenaurkituzituztenguziak,gaiztoaketaonak:eta
ezteiakgonbidatuzhornituziren.
11.Etaerregeasartuzeneangonbidatuakikustera,ikusi
zuenhaneztei-jantzirikezzeukangizonbat.
12Etaerrancieçón,Adisquide,nolasarcedinhunaeztei-
abillamendurik?Etahitzikgabegeratuzen.
13.Orduanerregeakesanzienzerbitzariei:Lotuezazute
eskuaketaoinak,etaeramanezazute,etabotaezazu
kanpoaldekoilunpeetara;hanizangodanegarraetahortz-
karraskatzea.
14.Zerenaskodeitzendira,bainagutxiaukeratuak.
15.Orduanjoanzirenfariseuak,etaaholkatuzutennola
nahaszezatenharensolasean.
16.EtaigorriziozkatenberediszipuluakHerodiarrekin
batera,ziotela,Maisu,badakiguegiazarela,etaegiaz
irakastenduzulaIainkoarenbidea,etaezdiozula
inorengandikaxola,zerenezduzugizonenpertsonai
begiratzen.
17.Esaniezaguzubada,Zerusteduzu?ZilegidaZesarri
tributuakematea,alaez?
18.BainaJesusekikusizuenhaiengaiztakeria,etaesan
zuen:Zergatiktentatzennauzue,hipokritak?
19Erakutsiezadazutributu-dirua.Etazentimobatekarri
zioten.
20Etaerranciecén,Norenadairudietainskripziohau?
21.Erranzioten:Zesarrena.Orduanerranciecén,
EmaioçuebadaZesarriZesarrenacdiradenac.etaJainkoari
Jainkoarengauzak.
22.Hitzoiekentzutean,miretsieginziren,etautzizuten,
etajoanziren.
23.EgunbereanethorrizitzaizkionSaduzeoak,erraiten
baituteezdelaresurrecciónrik,etagaldetuzioten:
24.Erranziotela,Maisu,erranzuenMoisesek:Baldinbat
hiltzenbada,seme-alabarikezduelarik,bereanaia
ezkondukodabereemazteari,etahaziasortukodiobere
anaiari.
25.Etabazirengurekinzazpianaia:etalehena,emazte
batekinezkonduzenean,hilzen,etaezzuelarik,bere
emazteaanaiariutzizion.
26.Eraberean,bigarrenakere,etahirugarrenak
zazpigarreneraño.
27.Etaazkenikemakumeaerehilzen.
28.Beraz,resurrectioneannorenemazteizangoda
zazpietarik?denekbaitzutenbera.
29IhardetsceçanIesusec,etaerranciecén,Okereguiten
çarete,ezdaquiçuelaScripturác,ezIaincoarenindarra.
30Ecenresurrectioneanezdiraezkontzen,ezezkontzaz
emanen,bainaIaincoarenAingueruacbeçaladiraceruetan.
31Bainahilenresurrecciónz,ezalduzueirakurriIainkoak
esandizuna,esatenduela:
32.NinaizAbrahamenJainkoa,etaIsaakenJainkoa,eta
JakobenJainkoa?JainkoaezdahildakoenJainkoa,biziena
baizik.
33.Etaauentzuteangendetzak,harritutageldituziren
harendoktrinaz.
34.BainaFariseuakadituzuteneanSaduzeoakisilarazi
zituela,bilduziren.
35.Orduanhetarikbatek,legelarizenak,galderabategin
zion,tentatuz,etaesanez:
16

MATEO
36.Maisu,zeindalegeanaginduhandia?
37.Iesusekerranzioen:MaitaturenduzuzureJainkoJauna
zurebihotzguziaz,etazurearimaguziazetazuregogo
guziaz.
38Haudamanamendulehenaetahandia.
39.Etabigarrenaharenantzekoada:Maiteduzuzure
hurkoazureburuabezala.
40.Bimanamenduhauengaineandaudezintziliklegeeta
profetak.
41Fariseuakbildurikzeudenbitartean,Jesusekgaldetu
zien:
42cioela,ZerderitzozueKristoz?norensemeada?
Diotenez,DabidenSemea.
43Erranciecén,NolabadaDabidecespirituazdeitzendio
Iauna,cioela:
44.JaunakesanzionnireJaunari:Eserizaiteznire
eskuinaldean,zureetsaiakzureoinenaulkijarriarte?
45.BadaDavidekJaunadeitzenbadio,noladaberesemea?
46.Etanehorkezinizanzionitzbatihardetsi,etaegun
hartatiknehorkezzuenausartzenguehiagogalderarik
egiten.
23.KAPITULUA
1.OrduanmintzatuzitzaienJesusekjendetzarietabere
ikasleei:
2Esatenziotela:EskribauaketafariseuakMoisesen
aulkianeseritadaude.
3Beraz,behatzendizutetenguztia,behatuetaegitendute;
bañaetzaitezueeginberenobrenondotik:zerenesatendute,
etaez.
4.Zerenzamaastunaketaeramanbeharrekoastunaklotzen
dituzte,etagizonensorbaldetanjartzendituzte;baina
beraiekezdituztehatzbatekinmugituko.
5.Bañaberenobraguziakegitendituztegizonakikusteko:
zabaltzendituzteberenfilakteria,etazabaltzendituzte
berensoñekomugak.
6Etamaitaezazuejaietangoikogelak,etasinagogetan
eserlekunagusiak.
7.Etaagurrakmerkatuetan,etagizonendeitzea,Rabbi,
Rabbi.
8BainaezzaiteztedeitzenRabbi:ecenbatdazuenMaisua,
Kristo;etazuekguztiakzareteanaiak.
9.Etaezezazuteinordeituzuenaitalurrean,zerenbat
baitazuenAita,zeruandagoena.
10Ezzaiteztedeitzennagusi:zerenbatbaitazuenMaisua,
Kristo.
11.Bainazuenarteanhandienadenaizangodazuen
zerbitzari.
12.Etanorkbereburuagoratukoduena,apaldukoda;eta
bereburuaapaldukoduenagoratuaizangoda.
13.Bainazorigaitzzuei,eskribaetafariseu,hipokrita!
zerenzerukoerreinuagizonenkontraixtenduzue:zerenez
zaretezeuekbarnerasartzen,etaezdituzueuztensartzen
sartzendirenei.
14.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenirensten
dituzuealargunenetxeak,etaitxurakeriagatikotoitzluzea
egitenduzue:beraz,kondenaziohandiagoajasokoduzue.
15.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!izanere,itsasoa
etalurrainguratzendituzueproselitobategiteko,etahura
eginadenean,infernukoumeazeuekbainobialdizgehiago
egitenduzue.
16.Aizuei,gidariitsuok,erraitenduzuenok:Norkzin
egitenduentenploaz,ezdaezer;bainatenplukourrezzin
egitenduenak,zordunda!
17.Ergelaketaitsuak:zerenaladaandiagoa,urrea,ala
tenplua,urreasaindutzenduena?
18.Eta:Aldareagatikzinegitenduenak,ezdaezer;bainan
zinegitenduenakgaineanduendohainaz,errudunada.
19.Zoroetaitsuok:zerenzerdaandiagoa,dohaina,ala
dohainasaindutzenduenaldarea?
20.Nork,bada,juramentuegitendualdareagatik,beragatik
etaharengaineandaudengauzaguziengatikzinegitendu.
21.Etanorkjuramentuegitendutenploagatik,beragatik
juramentuegitendu,etabertanbizidenagatik.
22.Etazeruazzinegitenduenak,zinegitenduJainkoaren
tronuaz,etagañeaniarritzendenaz.
23.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenmenda,
anisaetakuminoarenhamarrenaordaintzenduzue,eta
legearengauzapisutsuenak,juizioa,urrikaltasunaetafedea
aldebaterautzidituzu:hauekeginbeharzenituzke,etaez
besteaegingabeutzi.
24.Gidariitsuok,kimuairagaztenduzuenetagamelua
irenstenduzuenok.
25.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerengarbitzen
duzuekopaetaplaterarenkanpoaldea,bainabarrutik
estukeriazetagehiegikeriazbeterikdaude.
26Fariseoitsu,garbitulehenikkoparenetaplateren
barneandagoena,haienkanpoaldeaeregarbiizandadin.
27Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenzuek
sepulturazurienantzekoakzarete,zeinakkanpotikeder
ageridirenak,bainabarruanhildakoenhezurrezeta
kutsaduraguzizbeteak.
28.Halazuekerekanpotikagertzenzaizkizutezintzo
gizonei,bainabarrutikhipokrisiazetagaiztakeriazbeterik
zaudete.
29.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!zerenprofeten
hilobiakeraikitzendituzue,etazintzoenhilobiakapaindu,
30.Etaerran:Gurearbasoenegunetanizanbagina,ez
ginatekehaiekinpartehartukoprofetenodolean.
31.Argatikzaretezeuenburuarenlekuko,profetakhil
zituztenensemeakzaretela.
32.Beteezazuebadazuenarbasoenneurria.
33.Sugeak,sugegorrienbelaunaldia,nolaigesegin
dezakezueinfernukokondenazioari?
34.Argatik,huná,bidaltzendizkizuetprofetak,eta
jakintsuaketaeskribauak:etahaietakobatzukhileta
gurutziltzatukodituzue;etahaietarikobatzukazotatuko
dituzuezuensinagogetan,etahiritikhirirapersegituko
dituzue.
35.Zuengaineraetordadilalurreraisuritakoodolzintzo
guzia,AbelzintzoarenodoletikBarakiasenseme
Zakariasenodolera,zeinatenpluetaaldarearteanhil
zenuten.
36Eguiazerraitendrauçuet,gauçahaucguciacethorriren
diradebelaunaldihunengainera.
37.OJerusalen,Jerusalem,profetakhiltzendituzulaeta
zureganabidalitakoakharrikajartzendituzula,zenbataldiz
bildukonituzkezureseme-alabak,oiloakberehegoen
azpianbiltzendituenbezala,etaezduzuenahi!
38.Huna,zureetxeahutsikgeldituzaizue.
39Ecenerraitendrauçuet:Eznauzuehemendikaurrera
ikusiko,esanarte:DohatsuadaJaunarenizeneandatorrena.
17

MATEO
24.KAPITULUA
1.EtailkizenJesus,etaaldeeginzuentenplotik:etabere
diszipuluakethorrizitzaizkiontenplukoeraikinak
erakusteko.
2EtaerranciecénIesusec,Eztuçueikustengauçahauc
guciac?eguiazerraitendrauçuet,ezdahemenutzikoharri
batbestearengainean,erorikoezdena.
3.EtaOlibamendianiarririkzegoenean,diszipuluak
hurbilduzitzaizkionberegana,esatenziotela:Esaguzu,
noizgertatukodiragauzahauek?etazerizangodazure
etorrerarenetamunduarenamaierarenseinale?
4EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Beguiraçue
iñorcenganaezçaitezten.
5Ecenanhitzethorrirendiradeeneicenean,erraitendutela,
NinaizChrist;etaaskoengainatukoditu.
6.Etaaditukoduzuegerlaketagerrenzurrumurruak:beha
ezzaiteztelaatsekabetu:zerengauzahaukguziakgerthatu
behardira,bainaazkenaezdaoraindik.
7.Zerennazioanazioarenaurkaaltxatukoda,etaerreinua
erreinuarenaurka,etagoseteak,etaizurriteak,eta
lurrikarakizangodirahainbattokitan.
8.Horiekguziakdiraatsekabeenhasiera.
9.Orduanlibratukozaituzteatsekabetzeko,etahilko
zaituzte,etanazioguztiengandikgorrotatukozaituzteene
izenagatik.
10.Etaorduananhitzofenditurendirade,etaelkarsalduko
dute,etaelkargorrotaturendute.
11.Etaaskoprofetafaltsupiztukodira,etaasko
engañatukodituzte.
12.Etagaiztakeriaugariizangobaita,askorenmaitasuna
hoztukoda.
13.Bañaazkenerañoiraungoduena,berasalbatukoda.
14.Etaerreinukoebanjeliohaumunduguzianpredikatuko
danazioguzieitestigantzaemateko;etaorduanetorrikoda
amaiera.
15.Beraz,Danielprofetakesandakodesolazioaren
higuingarritasunalekusantuanikhusikoduzuenean
(irakurtzenduenak,ulerdezala).
16.OrduanJudeandaudenakigesbezatemendietara;
17.Ezdadilajautsietxegaineandagoenabereetxetikezer
ateratzera;
18.Ezbedilandandagoenakitzuliberejantziakhartzera.
19.Etazorigaiztokoakhaurdundaudenak,etaegunhetan
edoskitzendituztenak!
20.Bainaotoiezazuezuenihesaldianeguan,ezlarunbat
eguneanizanezdadin.
21.Zerenorduanizanendatribulazioandibat,munduaren
asieratikgaurdainoizanezdena,ezetasekulaizango.
22.Etaegunhaieklaburtuezpada,ezdaharagirik
salbatuko:bainaelejituengatiklaburtuegingodiraegun
haiek.
23.Badanehorkerranenbadizute,Huna,hemendaKristo,
alahan;ezsinetsi.
24.Zerenjaikikodiradekristofaltsuak,etaprofeta
gezurrezkoak,etaseinaleandiaketamirariakegingo
dituzte;halan,posiblebalitz,hautetsiakberakengainatuko
dituzte.
25.Huna,lehenesandizut.
26.Horregatik,esangobadizute:Hunabasamortuandago;
etzaitelairten:hara,ezkutukogeletandago;ezsinetsi.
27.Zerentximistaksortaldetikateratzendenbezala,eta
mendebalderaereargitzenduenbezala;halaizangoda
gizonarenSemearenetorreraere.
28.Zerennonnahidengorpua,bertanbildukodiraarranoak.
29.Egunhaietakotribulazioarenondotik,eguzkiailunduko
da,etailargiakezdubereargirikemango,etaizarrak
zerutikerorikodira,etazerukobotereakastindukodira.
30.EtaorduanagertukodagizonarenSemearenseinalea
zeruan:etaorduanlurrekoleinuguzieknegaregingodute,
etaikusikodutegizonarenSemeaethortenzeruko
hodeietanindaretaaintzahandiarekin.
31.EtaigorrirenditubereAingeruaktronpeta-hotsandi
batekin,etabildurendituztebereelektuaklauhaizetatik,
zerukomuturbatetikbestera.
32.Ikasiorainpikuarenparabolabat;Harenadarra
oraindiksamurradagoenean,etahostoakateratzen
dituenean,badakizueudahurbildela;
33.Halazuekere,gauzhaukguziakikhusiren
dizkizutenean,jakizuehurbildela,atheetanere.
34Eguiazerraitendrauçuet,ezdabelaunaldiauiraganen
gauçahaucguciacbethediradeno.
35.Zeruaetalurraigarokodira,bainaenehitzakezdira
iraganen.
36Bainaegunetaorduhartazezdakinehork,ezzeruko
Aingeruek,eneAitakbaizik.
37BainaNoerenegunakizanzirenbezala,halaizangoda
gizonarenSemearenetorreraere.
38.Zerenuholdearenaurrekoegunetanbezala,jateneta
edaten,ezkontzenetaezkontzenziren,Noearkansartuzen
egunerano.
39.Etaetzuenezagutuuholdeaetorriarte,etaguziak
eramanzituenarte;halaizangodagizonarenSemearen
etorreraere.
40.Orduanbiizangodiralandan;batahartuetabestea
utzikodute.
41.Biemakumeizangodiraerrotanehotzen;batahartueta
besteautzikodute.
42.Zaudebada,zerenezdakizuezeordutanetorrikoden
zuenJauna.
43.Badakizuau,bada,etxekojaunakjakinizanbaluzein
ordutanetorrikodenlapurra,begiralegokeela,etaetzuen
utzikobereetxeaapurtzea.
44Beraz,çuec-ereprestçaitezte:ecenusteezdezutenordu
bateanethortendaguiçonarenSemea.
45.Norda,bada,zerbitzarileialetajakintsubat,zeinabere
nausiakbereetxekoburuzagiezarriduen,beregaraian
jatekoaemateko?
46.Dohatsudazerbitzarihura,zeinaethorrideneanbere
nausiakhorrelaekitenduen.
47Eguiazerraitendrauçuet,içanenduelabereondasun
guciengainean.
48.Etabaldinzerbitzarigaiztohorrekberebihotzean
esangobalu:EneJaunakatzeratzendubereetorrera;
49.Etahasikodaberezerbitzari-lagunakjotzen,eta
mozkorrekinjatenetaedaten;
50.Zerbitzarihorrenjaunaetorrikodaharenbilaezden
egunean,etaezagutzenezduenordubatean.
51.Etazatitukodu,etaezarrikodioberezatia
hipokriteekin:hanizangodanegarraetahortz-karrastaka.
18

MATEO
25.KAPITULUA
1.Orduanzeruetakoerreinuaidukikodahamarbirjina,
berenlanparakhartuetasenargaiarenbilajoanzirenak.
2.Etabostzuhurziran,etabostergelak.
3.Zorozirenekberenlanparakhartuzituzten,etaezzuten
oliorikhartuberekin;
4.Bainajakintsuekolioahartuzutenberenontzietanberen
lanpararekin.
5.Senargaiagelditzenzenbitartean,guztiakloeginetalo
eginzuten.
6.Etagauerdianoihubateginzen:Huna,ezkongaiadator;
zoazteharenbila.
7.Orduanaltxatuzirenbirjinahaiekguztiak,etaberen
lanparakapainduzituzten.
8.Etaergelakesanzienjakintsuei:Emaiguzuzureoliotik;
zerengurelanparakitzalidira.
9.Bainajakintsuekihardetsizuten,ziotela:Ez;Gueta
zuentzataskiezdadinizan:bainazoaztesaltzaileengana,
etaerosezazuezuentzat.
10.Etaerosterazihoazela,etorrizenezkongaia;etaprest
zeudenakharekinsartuzirenezkontzara:etaateaitxizen.
11.Geroethorrizirenbertzebirjinak-ere,ziotela,Iauna,
Iauna,idekiiezaguzu.
12Bainaharcihardestençuelaerranceçan,Eguiazerraiten
drauçuet,ezçaituetezagutzen.
13.Zaudebada,zerenezdakizueezeguna,ezorduanon
ethordenGizonarenSemea.
14.Zerenzeruetakoerreinuaurrunekoherrialdebatera
bidaiatzendengizonabezalada,zeinakberezerbitzariak
deituetabereondasunakemanzizkion.
15.Etabatibosttalentuemanzizkion,bestebatibi,eta
bestebati;gizonbakoitzaribereahalmenarenarabera;eta
berehalahartuzuenbidaia.
16Orduan,bosttalentuhartuzituenajoanzen,etaharekin
trukatuzuen,etabestebosttalentueginzituen.
17.Etahalaberbijasozituenak,bestebiereirabazizituen.
18.Bainanbatartuzuenajoanzenetalurreanzulatuzuen,
etaezkutatuzuenberenausiarendirua.
19.Denboraluzebatenburuan,zerbitzarihorienjauna
ethortenda,etahaiekinkontuakegitenditu.
20.Etaethorrizenbadabosttalentuartuzituena,etabeste
bosttalentuekarrizituen,zioelarik,Jauna,bosttalentu
emandizkidazu:huná,bestebosttalentuirabazidituthaien
ondoan.
21.Erranzioenberenausiak:Ondoegiña,zerbitzarioneta
leiala:gauzagutxitanleializanzara,gauzaaskorengainean
ezarrikozaitut:sarzaitezzurenausiarenbozkarioan.
22.Bitalentuartuzituenaereethorrizen,etaesanzuen:
Jauna,bitalentuemandizkidazu:horra,bestebitalentu
irabazidituthaiekinbatera.
23.Erranzionnausiak:Ondoegin,zerbitzarionaetaleial;
gauzagutxitanleializanzara,gauzaaskorenburuzagi
jarrikozaitut:sarzaitezzurenausiarenbozkarioan.
24.Orduanethorrizentalentubatartuzuena,etaesanzuen:
Jauna,banekiengizongogorrazarela,ereinezduzun
tokianbiltzenetalastorikeginezduzuntokianbiltzen.
25.Etabeldurtunintzen,etajoannintzen,etaezkutatu
nuenzuretalentualurrean.
26.Ihardestenzioberenausiak:Zerbitzarigaiztoetaalferra,
bazenekienereinezdudantokianbiltzendudala,eta
lastorikezdudantokianbiltzen.
27.Beraz,trukatzaileeienediruajarribeharzenioke,eta
orduanetorreranneureaklukurrezhartubeharkonituzke.
28.Hartu,bada,talentua,etaemanamartalentudituenari.
29.Zerenduenariemangozaio,etaugariizangodu:baina
ezduenarikendukozaiodaukanaere.
30.Etabotaezazuezerbitzarimesederikgabekoakanpoko
ilhunbetara:hanizangodanegarraetahortz-karraskatzea.
31.GizonarenSemeabereglorianethorrirendenean,eta
aingerusainduguziakharekin,orduaneserikodabere
gloriarentronuan.
32.Etaharenaitzineanbildukodiranazioguziak,eta
bereizikodituelkarrengandik,artzainakbereardiak
ahuntzetatikbereiztendituenbezala.
33.Etaezarrikodituardiakbereeskuinaldean,etaahuntzak
ezkerrean.
34Orduan,Erregeakesangodiebereeskuinaldean
daudenei:Zatozte,eneAitarenbedeinkatuak,heredatu
ezazutemunduarensorreratikprestatuazuenerreinua.
35.Zerengoseanintzen,etaemanzenidatenjatekoa:egarri
nengoen,etaemanzenidatenedaten:arrotzanintzen,eta
hartuninduten.
36.Biluzik,etajantzininduten:gaixonengoen,etabisitatu
nauzue:kartzelannengoen,etaeneganaethorrizarete.
37.Orduanihardetsikodiotezintzoek,esanez:Iauna,noiz
ikusizintugungosea,etajatenemanau?alaegarri,eta
edatenemandizu?
38.Noizikusizintugunarrotza,etaartuzintugun?edo
biluzik,etajantzizaitu?
39.Edonoizikusizintuguneri,edokartzelan,etaethorri
giñanzuregana?
40.EtaihardetsikoduErregeak,etaesangodie:Egiaz
diotsuet:Nereanaiahauetariktxikienetarikbatiegin
diozuenheinean,egindidazueniri.
41.Orduanesangodieezkerrekoeiere:Aldenigandik,
madarikatuak,betikosutara,deabruarentzatetaharen
Aingeruentzatprestatua.
42.Zerengosenengoen,etaezdidazuejakirikeman:egarri
nengoen,etaezdidazueedateneman.
43.Arrotzanintzen,etaeznauzuehartu:biluzik,etaez
nauzuejantzi:gaixoriketakartzelan,etaeznauzuebisitatu.
44.Orduanihardetsikodioteeurekere:Jauna,noizikusi
zintugungose,edoegarri,edoarrotza,edobiluzik,edoeri,
edokartzelan,etaezzaitugunzerbitzatzen?
45Orduanihardestendie,dioela,Eguiazerraitendrauçuet,
hetaricttikienetaricbatieguinezbaitzaiçuenbeçala,ez
didaçuenirieguin.
46.Etahauekbetikozigorrajoangodira:bainazintzoak
betikobizitzera.
26.KAPITULUA
1Etaguerthacedin,Iesusecerranhaucguciacamaitu
cituenean,erranciecénberediscipuluey:
2.BadakizuebiegunenburuanPazkojaiadela,eta
gizonarenSemeasalduadelagurutziltzatudadin.
3.Orduanbilduziranapaizburuak,eskribauaketaerriko
zarrak,Kaifasdeitzenzanapaiznagusiarenjauregira.
4.EtakontsultatuzutenJesusargalkeriazharzezaten,eta
hilzezaten.
5.Bainahekerranzuten:Ezjaiegunean,ezpadaherriaren
arteanzalapartarikizan.
6.Bada,JesusBetanianzegoela,Simonleprasoarenetxean,
19

MATEO
7.Etaethorrizitzaionemaztebatalabastrozkokutxabat
ukenduosopreziatuaz,etaisurizuenbereburuan,jatera
zegoala.
8Bainahuraikussiricharendiscipuluéchaserretuceçaten,
cioitela,Certarakodahondamenau?
9.Zerenukenduauaskorentrukesalduzitekeen,eta
pobreeieman.
10.Iesusekulertuzuenean,erranzieten:Zergaitik
atsekabetzenduzueemakumea?izanere,obraonaegindu
nigan.
11.Zerenpobreakbetidauzkazuezurekin;bainaniez
nauzuebetiizan.
12.Zerenukenduauisuribaitzuenniregorputzean,egin
zuennireehorzketarako.
13.Egiazdiotsuet,Ebanjeliohaunonahipredikatukoden
munduosoan,emakumehonekeginduenhauereesango
daharenoroigarritzat.
14.Bada,hamabietarikbat,JudasIskariotedeitzenzena,
apaizburuenganajoanzen.
15.Etaesanzien:Zeremangodidazue,etanikemango
dizuet?Etaituneginzutenberarekinhogeitahamar
zilarrezkopiezarentruke.
16.Etaordutikaukerabilatuzuenhurasaldutzeko.
17.Bada,Legamiagabeenjaiarenlehenegunean,
diszipuluakhurbilduzitzaizkionJesusengana,esaten
ziotela,NonnahiduzuprestatudezazunPazkojateko?
18.Etaerranzuen:Zoazhalakogizonbatenganahirira,eta
esaiozu:Maisuakdio:Enedenborahurbilda;Pazkoa
ospatukodutzureetxeaneneikasleekin.
19.EtaeginzutendiszipuluekJesusekagindubezala;eta
prestatuzutenPazkoa.
20.Etailunabarreanethorrizenean,eserizenhamabiekin.
21.Etajatenzutenbitartean,erranzuen:Egiazdiotsuet,
zuetakobateksaldukonauela.
22.Etatristeturikzeudenguziak,erraitenhasizitzaizkion:
Jauna,ninaiz?
23.Etaihardetsizuen,erranzuen:Nirekineskuaplaterean
bustitzenduenak,beraksaldukonau.
24.GizonarenSemeabadoaberatazidatziadenbezala:
bainaaigizona,zeinarenbidezgizonarenSemeasalduko
duen!onaizanzengizonharentzatjaioezbalitz.
25.Orduan,Judasek,hurasalduzuenak,ihardetsizuen,eta
erranzuen:Maisu,ninaiz?Errancieçón,Esanduc.
26.Etajatenarizirela,hartuzuenJesusekogia,eta
bedeinkatuzuen,etahautsizuen,etaemanziendiszipuluei,
etaesanzuen:Hartu,jan;haudaniregorputza.
27.Etahartuzuenkopa,etaeskerrakemanzizkieten,eta
emanzien,zioela,Edanezazuteguztiok;
28.Zerenaudaitunberrikoeneodola,bekatuen
barkaziorakoaskogatikisurtzendena.
29Bainadiotsuet,ezdudalahemendikaurreraedango
mahatsondokofruituhonetatik,eneAitarenerreinuan
zuekinberriaedanendudanegunerano.
30.Etahimnobatabestuzutenean,aterazirenOliba
mendira.
31OrduanerranciecénIesusec,Guciacofenditurençarete
enegaticgauhuntan:ecenscribatuadago:Nikartzaina
jorendut,etaartaldearenardiaksakabanaturendirade.
32Bainaresuscitatunaizenean,zureaitzineanjoangonaiz
Galileara.
33Pierrisecihardestençuelaerrancieçón,Guciachiregatic
ofenditurenbadiraere,nieznaizsekulaescandalizatuko.
34ErrancieçónIesusec,Eguiazerraitendrauçut,gau
honetan,oilarrakjobainolehen,hiruretanukatukonauzula.
35Pierrisecerrancieçón,Nahizetahirequinhilkobanaiz,
eztutukatuko.Eraberean,dizipuluguztiekereesanzuten.
36OrduanethorcedinIesushequinGetsemanedeitzenden
lekubatera,etaerranzietendiscipuluey,Eserizarete
hemen,ninoaharaothoitzeguiten.
37.EtaartuzituenberekinPedroetaZebedeorenbisemeak,
etahasziantristetzenetaastuntzen.
38Orduanerranciecén,Enearimaosotristedago,
herioterano:egonzaitezteemen,etazaintzanirekin.
39.Etajoanzenapurbataurrerago,etaerorizenbere
aurpegira,etaotoitzeginzuen,zioela,OeneAita,ahal
bada,iragaibedikalizaauenegandik:ordeaezniknahi
bezala,zuknaibezalabaizik.
40Etaethorcedindiscipuluetara,etaeridenceçanlotara,
etaerrancieçónPierrisi,Cer,eztuçueorenbatenequin
beguiratu?
41.Begiraezazueetaotoitzegin,tentazioanezsar
zaitezten:espirituanaida,bainaharagiaahulada.
42.Joanzenberrirobigarrenaldiz,etaotoitzeginzuen,
zioela:OeneAita,baldinkopahauenegandikurrun
ezpada,nikedanezpada,eginbedizureborondatea.
43.Etaethorrizen,etaarkituzituenberrizlotan,zeren
haienbegiakastunakbaitziren.
44.Etautzizituen,etaberrirojoanzen,etahirugarrenaldiz
otoitzeginzuen,hitzberakesanez.
45Orduanethortendaberediscipuluetara,etaerranciecén,
Loeguiçueorain,etaçuenatsedenhartu:huná,hurbilda
ordua,etaguiçonarenSemeabekatarienescuetaraeraman
da.
46.Jaiki,goazen:huna,hurbildanitraditzennauena.
47.Etaorainomintzatzenarizela,hunaJudas,
hamabietarikbat,ethorrizen,etaharekinjendeandibat
ezpatarekinetamakilekin,apheznagusietatiketaerriko
zaharreneskutik.
48.Badahuratraditzenzuenakseinalebatemanzien,
zioela:Norrimusuemangodiodana,hurada:atxikiezazute.
49.EtaberehalaethorrizenJesusengana,etaesanzion:
Agur,maisu;etamusuemanzion.
50EtaerrancieçónIesusec,Lagun,cergaticethorriaiz?
Orduanethorricitecen,etaescuacIesusgaineaniçançuten,
etaharturic.
51.Etahuná,Jesusekinzeudenetarikbatekeskualuzatu
zuen,etaaterazuenezpata,etajozuenapaiznagusiaren
zerbitzaribat,etabelarriakenduzion.
52OrduanerrancieçónIesusec,Jarrihireezpataberriz
berelekuan:ecenezpatahartzendutenguciacezpataz
hilrendirade.
53.UstealdezuezinnikorainnereAitariothoitzegin,eta
lasteremangodizkidalaamabiaingerulegiobainogehiago?
54BainanolabetekodirabadaScriptura,halaizanbehar
dela?
55.OrdubereanerranzioenJesusekjendetzai:Lapurbaten
kontrabezalailkialzareteezpataetamakilekinnihartzera?
Eguneroesertzennintzenzuekintenpluanirakasten,etaez
ninduzutenheldu.
56.Bainaauguziaeginzen,profetenEskriturakbete
zitezen.Orduandiscipuluguciacutziebenhura,etaigesi
citecen.
57.EtaJesusatzemanzutenekeramanzutenKaifasaphez
nagusiarengana,nonbilduziradenEskribauaketaZaharrak.
20

MATEO
58.BainanPedrokurrutitikjarraituzionapheznagusiaren
jauregira,etasarthuzen,etaeserizenzerbitzariekin,
amaieraikusteko.
59.Badaapaizburuak,etazaharrek,etaconcilioguzia,
gezurrezkotestigantzabilhatzenzutenJesusenkontra,hura
hilzezaten;
60Bainaetzueneriden:bai,testigufaltsuaskoethorri
bazirenere,ezzuteneriden.Azkeneanbilekukofaltsu
etorriziren,
61.Etaerranzuen:Honekerranzuen:GainaizJainkoaren
tenploasuntsitzekoetahiruregunetaneraikitzeko.
62.EtajaikirikSazerdoteNagusia,esanzion:Ezalduzu
ezererantzuten?Zerdahauekzurekontralekukotzen
dutena?
63BainaJesusekisilduzuen.Etaihardestençuela
Sacrificadoresubiranoacerrancieçón,Othoitzendrauat
Iaincoviciarengatic,errandeçagulaeahialaChrist,
IaincoarenSemea.
64DiotsaIesusec,Hicerranduc,halaereerraitendrauçuet,
IcususenduçueguiçonarenSemea,iarriric,boterearen
escuinean,etaethortencerucohodeietan.
65.Orduanapaiznagusiakberesoñekoakurratuzituen,
zioelarik:Blasfemiaerrandu;zergehiagobehardugu
lekukoen?hunaoraiençunduçueharenblasfemia.
66Zerusteduzue?Ihardestenzietenetaerranzuten:
Heriotzarenerrudunda.
67.Orduantueginziotenaurpegira,etakolpekaeman
zioten;etabestebatzuekesku-ahurretanjozuten,
68.Esatenziotela:Profetizaiezaguzu,Kristo,nordazujo
zaituena?
69.Bada,Pedrokanpoaneserizenpalazioan:etaneskato
batethorrizitzaion,zioela,ZuereJesusGalileakoarekin
izanzinen.
70.Bainanguzienaitzineanukatuzuen,zioela:Ezdakitzer
diozun.
71.Etailkizeneanatarira,besteneskamebatekikusizuen,
etaesanzienhanzeudenei:HauereJesusNazaretarrarekin
zegoen.
72.Etaberrizukatuzuenjuramentuz:Ezdutgizona
ezagutzen.
73.Etadenborarenburuanhurbilduzitzaizkionondoan
zeudenak,etaesanziotenPedrori:Ziurzuerehaietakobat
aiz;zerenzurehizkerakiragartzenzaitu.
74.Orduanhasizenmadarikatzenetajuramentuegiten,
zioela,Ezdutgizonhuraezagutzen.Etasegituanoilarrajo
zuen.
75.EtaorhoituzenPierrisJesusenhitzaz,erranziotela,
Oillarrakjobainolehen,irualdizukatukonauzu.Eta
ilkirik,negarsaminkieginzuen.
27.KAPITULUA
1.Goizahelduzenean,apheznagusietaherrikozahar
guziekJesusenkontrakonsejuzutenhurahilzezaten.
2.Etalotuzutenean,eramanzuten,etaemanziotenPonzio
PilatoGobernadoreari.
3.Orduan,Judas,hurasalduzuena,ikusizuenean
kondenatuazela,damutuzen,etaekarrizituenogeita
hamarzilarrezkoapaizburueietazaharrei.
4.Esanez,bekatuegindutodolerrugabeasaldududanez.
Etahecerranceçaten,Cerdahoriguretzat?horretaraikusi.
5.Etabotazituenzillarrezkopuskaktenplora,etajoanzen,
etajoanzenetaurkatuzuenbereburua.
6.Etaapaizburuekzilarrezkopiezakhartuzituzten,eta
esanzuten:Ezdazilegihaiekogasuneansartzea,zeren
odolarenprezioabaita.
7.Etaaholkatuzuten,etaerosizutenhaiekinontzigilearen
soroa,arrotzaklurperatzeko.
8.Orgatikdeitzenzanzelaiori,Odolarenzelaia,gaurarte.
9.OrduanbetezenJeremyprofetakesandakoa,zioela:Eta
hartuzituztenogeitahamarzilarpiezak,estimatuaizan
zenarenprezioa,Israelgosemeekestimatzenzutena;
10.Etaemanzienontzigilearensororako,Jaunakagindu
zidanbezala.
11.EtaJesusGobernadorearenaitzineanjarrizen,eta
Gobernadoreakgaldetuzion,zioela:ZualzaraJuduen
Erregea?EtaJesusekesanzion:Zukdiozu.
12.Etaapaizburuetazaharrenezakusatuaizanzenean,ez
zuenezerihardetsi.
13.ErranzioenbadaPilatok:Ezaldukaditzenzenbat
gauzazurekontratestigantzaematenduten?
14.Etaihardetsizioensekulanhitzik;nongobernadoreak
izugarriharrituzuen.
15.Bada,jaihartanGobernadoreaknahizuenpresobat
herriariaskatuohizuen.
16.Etabazutenorduanpresonabarmenbat,Barrabas
deitzenzena.
17.Badabilduziranean,esanzienPilatok:Nornahidozue
askatudezazuen?Barrabas,edoKristodeitzendenJesus?
18.Zerenbazekienbekaizkeriagatiklibratuzutela.
19.Juiziokoaulkianiarrizenean,bereemazteakigorrizion,
esanez:Ezdezuzerikusirikzintzoharekin:zeren
ametsetanaskosufritubaitutgaurberagatik.
20.Bañaapaizburueketazaharrekkonbentzituzuten
jendetza,Barrabaseskazezaten,etaJesushilzezaten.
21.Gobernadoreakerantzunzien,etaesanzien:Bietako
zeinnahiduzueaskatunahidizuedan?Esanzuten:
Barrabas.
22Pilatecerranciecén,CereguinendutbadaIesusChrist
deitzendena?Guziekerraitenzioten:Gurutzetbedi.
23.EtaGobernadoreakesanzuen:Zergaiztakeriaegindu?
Bainahekaregehiagooihukatzenzuten,ziotela:Gurutzeta
bedi.
24.IkusizueneanPilatokezinzuelaezerirabazi,baiziketa
zalapartasortuzela,urahartuetaeskuakgarbituzituen
jendetzarenaurrean,zioela:Inocentenaizjustohonen
odolaz:behazaitezte.
25Orduanihardestençuenpopuluguciac,etaerranceçan,
Harenodolaguganetagurehaourgainean.
26OrduanaskatuciecénBarrabas:etaazotaceçanean
Iesus,emanceçancrucificaleçan.
27.OrduanGobernadorearensoldaduekeramanzuten
Jesuskomunera,etabilduzituztenharenganasoldadu-talde
osoa.
28.Etabiluztuzuten,etajantzizutensoinekogorrixkabat.
29.Etaarantzazkokoroabatxaflatuzutenean,jarrizioten
buruan,etakanaberabatbereeskuinekoeskuan:eta
belaunamakurtuzutenharenaitzinean,etaisekaegiten
zioten,ziotela:Agur,JuduenErrege!
30.Etatueginziotenharengainera,etahartuzuten
kanabera,etajozutenburuan.
31.Etaburlaeginondoren,soinekoakenduzioten,etabere
soinekoajarrizioten,etaeramanzutenhuracrucificatzeko.
21

MATEO
32.Etailkirik,arkituzutenZirenekogizonbat,deitzenzen
Simon:hurabehartuzutenberegurutzeaeramatera.
33.EtaethorriziraneanGolgotadeitzendentokira,hauda,
buru-hezurbatentokira.
34.Emanziotenedaterabehazunarekinnahastutakoozpina:
etahuradastatuzuenean,ezzuenedannahi.
35.Etagurutziltzatuzuten,etabanatuzituztenbere
soñekoak,zozketaeginez,betezedinprofetakesandakoa:
Nerejantziakbanatuzituztenhaienartean,etaene
soñekoarengaineanzozketaeginzuten.
36.Etajesarririk,behatzenziotenhan;
37Etabereburugaineanezarrizuenberesalaketaidatzia:
HAUDAJEUSJUDUENERREGEA.
38.Orduanbilapurgurutziltzatuakizanziranharekin,bata
eskumakoaetabesteaezkerrekoa.
39.Etairagaitenzirenekirainegitenzioten,buruakalaituz,
40Etaerraitençuela,Tenploasuntsitzenduana,etairu
egunetaneraikitzenduana,salbatueureburua.Jainkoaren
Semeabazara,jaitsigurutzetik.
41.Eraberean,apaizburuekereburlaegitenziotela,
Eskribaetazaharrekinbatera,esanzuten:
42.Bertzeaksalbatuzituen;berakezindusalbatu.Israelgo
Erregeabada,jautsbedioraingurutzetik,etasinistuko
dugu.
43.Jainkoarenganitxarotenzen;librabezaorain,nahibadu:
zerenesanzuen:NinaizJainkoarenSemea.
44Harekingurutziltzatuzirenohoinekerehortzetarabota
zuten.
45.Bada,seigarrenorenetikiluntasunaizanzenlurguzian
bederatzioreneraño.
46.EtabederatzioreninguruanoihueginzuenJesusek
oihuhandiz,zioela:Eli,Eli,lamasabaktani?hauda:Ene
Jainkoa,eneJainkoa,zergatikutzinauzu?
47.Hanegotenzirenetarikbatzuek,horientzutean,esan
zuten:GizonhonekEliasdeitzendu.
48.Etaberehalahetarikbatlasterka,artuzuenesponjabat,
etabethezuenozpinez,etaipinizuenkanaberabaten
gainean,etaemanzionedatera.
49Gainontzekoekesanzuten:Ea,ikusdezagunElias
salbatzeraetorrikoden.
50.Jesusekberrirooihueginzuenean,oihuhandiz,eman
zuenmamua.
51.Etahuna,tenplukobeloabitanurratuzengoitikbehera;
etalurradardareginzuen,etaharriakurratu;
52.Etairekiziranhobiak;etalotanzeudensainduen
gorputzaskojaikiziren,
53.Etailkizanhilobietatikbereresurrectionearenondoan,
etasartuzanerrisantuan,etaagertuzanaskori.
54.Badacenturioiak,etaharekinzeudenek,Jesusi
behatzenarizirela,ikusizuteneanlurrikara,etaegin
zirenak,beldurhandiaizanzuten,ziotela:Egiazkihaurzen
JainkoarenSemea.
55.Etaanhitzemaztekibehatzenzietenurrutitik,Jesusi
Galileatikjarraikitzenziotenak,zerbitzatzenziotela.
56.Horienartean,MariaMagdalena,etaMariaSantiagoren
etaJosesenama,etaZebedeorensemeenama.
57.Arratsaldeaethorrizenean,etorrizenArimateakogizon
aberatsbat,Josezeritzana,beraereJesusendiszipuluazena.
58JoanzenPilatogana,etaerregutuzuenJesusengorpua.
OrduanPilatokgorpuaentregatzekoaginduzuen.
59.EtaJosekgorpuaartuzuenean,lihozkooihalgarbi
bateanbilduzuen,
60.Etaezarrizuenberehilobiberrian,harkaitzeanlandu
zuena:etaharrihandibatoholtzakoatarirajaurtizuen,eta
aldeeginzuen.
61.EtabazenMariaMagdalena,etabesteMaria,
sepulkroarenpareaneserita.
62.Bada,biharamunean,prestaketaegunarenondotik,
apaizburuaketafariseuakelkartuzirenPilatogana.
63.Esanziotela,Jauna,orhoitzengaraengainatzailehark
erranzuelaoraindikbizizela:Hiruregunenburuanpiztuko
naiz.
64.Agindubada,sepulkroairugarreneguneranogorde
dadila,eztedinethorriberediszipuluekgauez,etalapurtu
ezdezaten,etaerranjendeari:Illenartetikresuscitatuda:
beraz,azkenerrorealehenabainogaiztoagoaizangoda.
65Pilatecerranciecén,Badauçueguardiabat:zoazte,
eçaçueahalduçuenbeçala.
66.Joanziranbada,etasegurtatuzutensepulcroa,harria
zigilatu,etaguardiaezarriz.
28.KAPITULUA
1Sabbatharenamaieran,astekolehenegunaargitzen
hastean,etorrizirenMariaMagdalenaetabesteMaria
hilobiaikustera.
2.Etahuna,lurrikaraandibatizanzen:zerenJaunaren
Aingeruazerutikjautsizen,etaethorrizenetaatetikharria
atzerabotazuen,etaharengaineaneserizen.
3.Harenbegitarteatximistabezalakoazen,etabere
soinekoakelurrabezainzuri;
4.Etaharenbeldurrez,zaintzaileakdardarkaeginzuten,eta
illakbezalageldituziren.
5EtaihardestençuelaAingueruacerranciecén
emaztequiey,Ezçaiteztebeldurric:ecenbadaquitecen
Iesuscrucificatuiçandenabilhatzenduçuela.
6.Ezdahemen:zerenresuscitatuda,berakesanzuen
bezala.Zatoz,ikusJaunazetzanlekua.
7.Etazoaztelaster,etaesaiezueberediszipuluei,hilen
artetikpiztudela;etahuna,zuenaurretikdoaGalileara;
hanikusikodezute:huna,errandizut.
8.Etalasteraldeeginzutensepulkutikbeldurrezeta
bozkarioandiarekin;etakorrikaeginzuenbereikasleei
hitzaematera.
9.Etazihoazelaberediszipulueikontatzera,huná,Jesusek
atzemanzien,zioela,Agurguzia.Etaethorricitecen,
oinetatikhelduetaadoraceçaten.
10OrduanerranciecénIesusec,Ezizanbeldur:zoazte
erraneneanaieyecenGalilearadoadela,etahanikussiren
naute.
11.Bada,ioaitenzihoazela,huná,guardiakobatzukethorri
zirenhirira,etaerakhutsizietenapaizburueieginziren
gauzaguztiak.
12.Etabilduzireneanzaharrekin,etakontseiluaharturik,
diruandiaemanzietensoldaduei.
13.Esatenziotela:Esan,gauezethorrizirenharen
diszipuluak,etalapurtuzutenguloginela.
14.EtahauGobernadorearientzuteraetortzenbazaio,
konbentzitukozaitugu,etaziurtatukozaitugu.
15.Hartuzutenbadadirua,etaeginzutenirakatsizieten
bezala:etahitzhaujuduenarteanzabalduohidagaurarte.
16.OrduanhamaikaikasleakGalilearajoanziren,Jesusek
ezarrizituenmendibatera.
22

MATEO
17.Etahuraikusirik,adoratuzuten,bainabatzuek
zalantzanjarrizuten.
18.EtaethorrizenJesus,etamintzatuzitzaien,zioela,
Botereguziaemanazaitzeruanetalurrean.
19.Zoazte,bada,etairakatsiitzazunazioguziak,
bataiatzenbaitituzteAitaren,etaSemearen,etaEspiritu
Santuarenizenean.
20.Irakatsidiezutelaagindudizuedanguziabehatzen:eta
huná,nibetizuekinnago,munduarenazkenerano.Amen.
23

Markosen
Ebanjelioa
1.KAPITULUA
1.JesuKristoJainkoarenSemearenebanjelioarenasiera;
2.Profetanidatziadenbezala:Huna,zureaitzinean
bidaltzendutenemezularia,zeinakzureaitzinean
prestatukoduzurebidea.
3.Basamortuanoihukatzenaridenarenahotsa:Presta
ezazueJaunarenbidea,zuzenduharenbideak.
4.Joanekbataiatuzuenbasamortuan,etapredikatuzuen
damuarenbataioabekatuenbarkaziorako.
5.EtailkizirenharenganaJudeakolurguzia,eta
Jerusalengoak,etaguziakharengandikbataiatuakizan
zirenJordanekoibaian,berenbekatuakaitortuz.
6.EtaJoanesgamelu-ilezjantziazegoen,etalarruzko
gerrikobatzeramanberesolomuininguruan;etajanzituen
txingurraketabasa-eztia;
7.Etapredikatzenzuen,zioela:Nibainoindartsuagobat
datoreneondoan,zeinarenoinetakoengiltzaeznaizela
dignemakurtzekoetaaskatzeko.
8.Nikbataiatuzaituzteturez:bainaberakbataiaturen
zaituzteEspirituSantuaz.
9.Etagerthatuzenegunhetan,ethorrizelaJesusGalileako
Nazaretetik,etaJoanekbataiatuzuenJordanian.
10.Etaberehalauretatikilkirik,ikusizuenzeruairekirik,
etaEspirituausobatbezalajaistenzelaharengainera.
11.Etaethorrizenzerutikbozbat,zioela:Zuzaraene
Sememaitea,zeinetanatsegindudan.
12.EtaberehalaEspirituakeramanzuenbasamortura.
13.Etahanegonzenbasamortuanberrogeiegunez,
Satanastentatua;etabasapiztiekinzegoen;etaAingeruek
zerbitzatzenzioten.
14.Bada,Joanespresondegiansartuzenean,ethorrizen
JesusGalileara,JainkoarenErreinukoEbanjelioa
predikatzenzuela.
15Etacioitela,Bethedadembora,etahurbildaIaincoaren
resuma:damutuetasinhetsçaçueEbanjelioa.
16.EtaGalileakoitsasoondoanzihoala,ikusizituenSimon
etabereanaiaAndressareaitsasorabotatzen,zeren
arrantzaleakziren.
17.EtaesanzienJesusek:Zatoztenireondotik,etaegingo
zaituztetgizonenarrantzale.
18.Etaberehalautzizituztensareak,etajarraituzioten.
19.Etahandikapurbaturrunagojoanzenean,ikusizituen
IakesZebedeorensemea,etaJoanbereanaia,hauekere
ontziansareakkonpontzen.
20.Etaberehaladeituzien:etautzizutenberenaita
Zebedeoontzianalokatariekin,etaatzetikjoanziren.
21.EtasartuziranKafarnaumera;etaberehalalarunbateko
eguneansartuzensinagogara,etairakastenzuen.
22.Etaharritutazeudenharendoktrinaz:zerenirakasten
zienautoritateazuenbatekbezala,etaezeskribauekbezala.
23.Etabazenhaiensinagogangizonbatizpiritu
satsuarekin;etaoihueginzuen,
24.Esatenziotela:Utzgaitezen;Zerzerikusiduguzurekin,
NazaretekoJesus?gusuntsitzeraetorrialzara?Badakitnor
zaren,JainkoarenSantua.
25.EtamehatxatuzionJesusek,zioela:Ixilik,etailki
zaitezharengandik.
26.Etaizpiritusatsuakurratuzuenean,etaoihuhandiz
oihueginzuen,ilkizenharengandik.
27.Etaguziaktxunditutageldituziren,nonberenartean
galdetzenzutela,ziotela:Zerdaau?zerdoktrinaberrida
hau?zerenautoritatezagintzendieizpiritusatsueiere,eta
haiekobeditzendute.
28.EtaberehalazabalduzenharenospeaGalileainguruko
eskualdeguzian.
29.Etabereala,sinagogatikilkhiziranean,sartuziran
SimonenetaAndresenetxera,SantiagoetaJoanekin.
30BainaSimonenemaztearenamaetzandazegoen
sukarrez,etaberehalakontatzenzioten.
31.Etaethorrizenetaeskutikhartuzuen,etaaltxatuzuen;
etaberehalautzizuensukarrak,etazerbitzatzenzituen.
32.Etaarratsean,eguzkiasartzenzenean,eritasunguziak
etadeabruakzituztenakekarrizizkioten.
33.Etahiriguziabilduzenathean.
34.Etasendatuzituenhainbatgaixotasunezerizeuden
asko,etakanporabotazituendeabruasko;etaezzieten
utzideabruakhitzegiten,ezagutzenbaitzuten.
35.Goizean,jaikirik,egunbatlehenago,ilkizen,etajoan
zenlekubakartibatera,etahanotoitzeginzuen.
36.EtaSimoneketaharekinziradenakjarraituzioten.
37.Etaarkituzutenean,erranzioten:Guztiekzurebila
dabiltza.
38.Etaesanzien:Goazenondokoerrietara,hanere
predikatudezadan:zerenberazilkinaiz.
39.EtapredikatzenzuenhekiensinagogetanGalileaguzian,
etabotatzenzituendeabruak.
40.Etaethorrizitzaionleprosobat,othoitzegitenzion,eta
belaunikojarririkharengana,etaesanzion:Nahibaduzu,
garbinazakezu.
41.EtaIesusekurrikaldurik,luzatuzueneskua,etaukitu
zuen,etaesanzion:Nahidut;izanzaitezgarbi.
42.Etaerranbezainlaster,berehalaaldeeginzionlegena,
etagarbituzen.
43.Etazorrotzaginduzion,etaberehalaigorrizuen;
44.Etaerranzioen:Begiraezdezazuelainoriezeresan:
bañazoaz,agerzaizkiozuapaizari,etaeskainizure
garbikuntzarakoMoisesekagindutakogauzak,haiei
testigantzaemateko.
45.Bainailkizen,etaasizenaskoargitaratzen,etagaia
iragartzen,nongeraezinzenJesushiriansartzea,baina
kanpoanzegoenlekudesertuetan:etaaldeguztietatik
ethortzenzirenharengana.
2.KAPITULUA
1.EtaberrizsartuzenKafarnaumerazenbaitegunen
buruan;etaetxeanzegoelaentzunzen.
2.Etaberehalaanhitzbilduziran,nonetzegonlekurik
hekienerrezibitzeko,ez,ezatheareninguruanbezainbat:
etapredikatuzienhitza.
3.Etaethortenzirenharengana,laurengandikjaiotakobat
paralitikobatekartzenzutela.
4.Etaezinizanzutenezhurbilduharenganagerriagatik,
estaltzenzutenberazegoenteilatua,etahautsizutenean,
paralíticoaketzandakooheajaitsizuten.
5.IkusizueneanJesusekhaienfedea,erranzioen
paralitikoari:Seme,barkatuzaizkizubekatuak.
24

MarkosenEbanjelioa
6Bainabazirenhaneseritaeskribauetarikbatzuk,etaberen
bihotzetanaritzenarizirela,
7.Zergatikgizonhonekhonelamintzoditublasfemiak?
norkbarkatuditzakebekatuakJainkoakbaizik?
8EtaberehalaIesusekikhusizueneanbereespirituanhala
ziotelaberenbaitan,erranzaroen:Zertarakoarrazoitzen
dituzuegauzahauekzuenbihotzetan?
9.Alaerrazagoadenparalitikoariesatea:Barkatuak
zaizkizutezurebekatuak;edoesatea:Jaiki,etahartuzure
ohea,etaibili?
10.Bainajakindezazuen,gizonarenSemeakbaduela
boterealurreanbekatuakbarkatzeko(dioparalitikoari):
11.Nikdiotsut:Jaiki,etahartuzureohea,etazoazzure
etxera.
12.Etaberehalajaikirik,oheaartuzuen,etailkizanguzien
aitzinetik;Halan,guziaktxunditutageldituzireneta
Jainkoaglorificatzenzuten,ziotelarik,Ezdugu
horrelakorikikusi.
13.Etailkhizanberrizitsasobazterretik;etagendetze
guziaharenganahurbilduzen,etairakastenzien.
14.Etairagaitenzela,ikusizuenLebiAlfeorensemea
aduaneaneserita,etaerranzioen:Jarraiiezadazu.Etajaiki
etajarraituzion.
15.Etagerthatuzen,Jesusbereetxeanbazkarianiarririk
zegoela,hainbatpublicanoetabekatariereeseritazeuden
Jesusekinetaberediszipuluekin:zerenaskoziren,eta
jarraituzioten.
16.EtaeskribaueketaFariseuekikusizuteneanhuraiaten
zuelapublicanoekinetabekatariekin,erranzietenbere
diszipuluei:Noladajatenetaedatenduelapublicanoekin
etabekatariekin?
17.HorientzuteanJesusekerranzien:Onikdaudenekez
dutesendagilearenbeharrik,gaixodaudenekbaizik:eznaiz
etorrizintzoakdeitzera,baizikbekatariakdamutzera.
18.EtaJoanenetaFariseuendiszipuluekbaruregitenzuten:
etaethortenzirenetaesatenzioten:Zergatikbaruregiten
duteJoanenetaFariseuendiscipuluek,bainazure
diszipuluekezdutebarurrik?
19EtaerranciecénIesusec,Ezkongaiacohaourcbarurote
dute,ezkongaiahequindala?senargaiaberekinduten
bitartean,ezindutebaraurik.
20.Bainaethorrirendiradeegunak,ezkongaiakenduko
zaienean,etaorduanbaruregingoduteegunhetan.
21.Nehorkereezduoihalberrikopuskarikjostensoineko
zaharbati:bestela,hurabetezuenzatiberriakkentzendu
zaharrari,etaurraduraokerragodago.
22.Etanehorkezduardoberriaontzizaharretanipintzen:
bestelaardoberriakbotilaklehertuegitenditu,etaardoa
isurida,etabotilakhondatuegingodira:bainaardoberria
botilaberrietansartubeharda.
23.Etagerthatuzen,larunbategunean,labore-soroak
barrena;etaberediszipuluakhasiziran,zihoazela,
belarriakkentzen.
24.EtaerranziotenFariseuek,Huna,zergatikegitendute
larunbateguneanzilegiezdena?
25.Etaesanzien:Ezalduzueinoizirakurrizereginzuen
Dabidek,beharizanzuenean,etagosezenberaetaharekin
zeudenak?
26.NolasartuzenJainkoarenetxeanAbiataraphez
nagusiarenegunetan,etajanzituenogiak,apaizeibaizen
jateazilegi,etaemanzituenharekinzeudeneiere?
27Etaerranciecén,Sabbathoaguiçonarentzateginda,eta
ezguiçonalarunbaterako.
28.Beraz,gizonarenSemealarunbatekoJaunaerebada.
3.KAPITULUA
1.Etasartuzanberrirosinagogan;etabazenhangizonbat
eskuihartuazuena.
2.Etabehatzenzuten,ealarunbateguneansendatukozuen;
salatuzezaten.
3.Etaerranzioeneskuihartuazuengizonari:Zutikatera.
4Etaerranciecén,zilegialdaSabbatetanoneguitea,edo
gaizquiegitea?bizitzasalbatzeko,alahiltzeko?Baina
isildueginziren.
5.Etahaserrearekiningururabegiratuzituenean,beren
bihotzengogortasunagatikatsekabeturik,erranzion
gizonari:Zabaldueskua.Etahedaceçan,etabereescua
berceabeçalaosaceçan.
6.EtailkiziranFariseuak,etaberealaartuziran
Herodiarrekinberekontra,nolagalzezaten.
7.BainanJesusberediszipuluekinitsasoraaldeeginzuen:
etaGalileatiketaJudeatikjendetzahandibatjarraitu
zitzaion.
8.EtaJerusalemdik,etaIdumeatik,etaJordanezbestaldetik;
etaTirorenetaSidoneningurukoak,jendeandanabat,
entzuteanzergauzahandiakeginzituen,ethorrizitzaizkion
harengana.
9.Etaerranzietenberediszipuluei,ontzitxikibatitxaron
zezatenhurajendetzagatik,ezzezaten.
10.Zerenaskosendatuzituen;halanola,hurahunkitzeko
estutuzuten,izurritezituztenguziak.
11.Etaizpiritusatsuak,huraikusirik,ahuspezturikharen
aitzinean,oihukazebiltzan,ziotela,ZuaizJainkoaren
Semea.
12.Etazorrotzaginduzienezzezatelaezagutarazi.
13.Etaiganzenmendibatera,etadeieginzionnahi
zuenari,etaethorrizirenharengana.
14.Etaaginduzituenhamabi,harekinegoteko,etabidal
zezatenpredikatzera.
15.Etaeritasunaksendatzekoetadeabruakkanporatzeko
botereaizatea.
16.EtaSimonijarrizionizenaPedro;
17.EtaSantiagoZebedeorensemea,etaJoanSantiagoren
anaia;etaBoanergesdeitzenzien,hauda,Trumoiaren
semeak.
18.EtaAndres,etaFilipe,etaBartolome,etaMateo,eta
Tomas,etaSantiagoAlfeorensemea,etaTadeo,etaSimon
Kanaandarra.
19.EtaJudasIskariot,zeñakeresalduzuen,etasartuziran
etxebatera.
20.Etajendetzaberrizelkartzenda,ogirikereezinjan
zuten.
21.Etaentzuteanharenlagunak,aterazirenhura
harrapatzeko:zerenerranzuten:Bereburuazkanpodago.
22.EtaIerusalemetikjautsizirenScribaekerranzuten:
Beelzebubdu,etadeabruenprinzipearenbidezbotatzen
ditudeabruak.
23.Etadeithuzituenharengana,etaerranzieten
paraboletan:NolabotadezakeSatanasSatanas?
24.Etaerresumabatberekontrabanatzenbada,erreinu
huraeziniraun.
25

MarkosenEbanjelioa
25.Etaetxebatberekontrabanatzenbada,etxehoriezin
daegon.
26.EtabaldinSatanbereburuarenkontraaltxatzenbada,
etazatituabada,ezinduegon,bainaduamaiera.
27.Inorezindasartuindartsubatenetxean,etabere
ondasunakhondatu,lehenikindartsualotzenezbadu;eta
gerobereetxeahondatukodu.
28Eguiazerraitendrauçuet,bekatuguciacbarkatuco
çaietelaguiçonensemeei,etablasfemiac,ceinetan
blasfematurenbaitute.
29BainaEspirituSantuarenkontrablasfematukoduenak
ezdusekulabarkamenik,bainabetikokondenazioaren
arriskuandago.
30.Zerenerranzuten:Espiritusatsubatdu.
31.Orduanethorrizirenbereanaiaketabereama,eta
kanpoanzutik,igorriziotenharenganadeitzen.
32.Etajendetzahareninguruaneserizen,etaerranzioten:
Hunazureamaetazureanaiakkanpoanzurebiladabiltza.
33.Etaihardetsizien,zioela:Nordaeneama,alaene
anaiak?
34.Etabegiratuzienbereinguruaneseritazeudenei,eta
esanzuen:Hunaeneamaetaeneanaiak!
35Ecennorc-ereeguitenduenIaincoarennahia,hurada
eneanaia,etaenearrebaetaama.
4.KAPITULUA
1.Etaberrizasizenirakastenitsasbazterrean:etajende
andibatbilduzenharengana,nonontzibateansartueta
itsasoaneserizen;etajendetzaguziaitsasoarenondoan
zegoenlurrean.
2.Etairakatsiziengauzaanhitzparabolez,etaerranzien
beredotrinan:
3Entzun;Hara,aterazenereinbatereitera:
4.Etagerthatuzen,ereitenarizela,batzukbidebazterrean
eroriziren,etazerukohegaztiaketorrietairentsizuten.
5.Etabatzukerorizirenharrizkolurrera,nonezzeukanlur
asko;etaberehalasortuzen,ezbaitzuenlursakontasunik:
6.Bainaeguzkiaaterazenean,errezen;etaerrorikez
zuelako,ihartuzen.
7.Etabatzukarantzaarteraeroriziren,etaarantzakhazi
ziren,etaitozuten,etaezzuenfruiturikeman.
8.Etabestebaterorizenluronera,etaemanzuenfruitua
sortuetahazizena;etaaterazituenbatzukhogeitahamar,
etabestebatzukhirurogei,etabestebatzukehun.
9.Etaesanzien:Entzutekobelarriakdituenak,entzudezala.
10.Etabakarrikzegoenean,hamabiekininguruanzeudenek
eskatuziotenparabola.
11.Etaesanzien:ZueiemanadaJainkoarenerreinuko
misterioaezagutzea:bainakanpoandaudenei,gauzahauek
guztiakparaboletanegitendira.
12.Ikusirik,ikusdezatela,etaezaditzera;etaentzutean
entzunahalizangodute,etaezulertu;ezdezatelanoizbait
konbertitu,etaberenbekatuakbarkatuakizanezdaitezen.
13.Etaerranzien:Ezaldakizueparabolahau?etanola,
bada,parabolaguztiakezagutukodituzue?
14.Ereileakereitenduhitza.
15.Etahauekdirabidebazterrekoak,nonhitzaereitenden;
bainanaditudutenean,berehaladatorSatan,etakentzendu
haienbihotzetanereindakohitza.
16.Etahauekdira,halaber,harrizkolurreanereitendirenak;
zeinek,hitzaentzutean,berehalapoztasunezhartzen
dutenak;
17.Etaberenbaitansustrairikeztute,etahorrelairauten
dutedenborabaterakobaizik:gero,atsekabeaedo
persekuzioasortzendeneanhitzarengatik,berehala
ofenditzendira.
18.Etahauekdiraarantzaarteanereindakoak;halanola,
hitzaentzun,
19.Etamunduhunenardurak,etaaberastasunen
iruzurkeriak,etabertzegauzengutiziaksartzean,itotzen
dutehitza,etafruiturikgabekobihurtzenda.
20.Etahauekdiraluronetanereitendirenak;halanola,
hitzaentzun,etahartuetafruituaematendutenak,batzuk
hogeitahamar,bestebatzukhirurogei,etabestebatzuk
ehun.
21Etaerranciecén,Ekartenaldakandelabatbasoazpian
edoohearenazpianjartzeko?etaargizailubatengaineanez
jartzeko?
22.Zerenezdagoezerezkutuan,agertukoezdenik;ezzen
ezerezkutuangorde,atzerriraaterabeharzelabaizik.
23.Norbaitekentzutekobelarriakbaditu,entzunbeza.
24Etaerranciecén,Beguiraçueençutenduçuenaz:cein
neurrizneurtzenduçue,neurturençaiçue,etaençuten
duçuenoiguehiagoemanençaiçue.
25.Zerenduenariemangozaio:etaezduenari,duenariere
kendukozaio.
26.Etaesanzuen:HaladaJainkoarenerreinua,gizonbatek
hazialurrerabotakobalubezala;
27.Etaloegingoluke,etajaikikozengauetaegun,eta
haziasortuetahazikolitzateke,ezdakinola.
28.Zerenlurrakberebaitatikematendufruitua;lehenik
pala,gerobelarria,ondorenartoosoabelarrian.
29.Bainanfruituaateratzendenean,berehalasartzendu
igitaia,zerenuztaethorrida.
30.Etaerranzuen:ZerekinerkatukoduguJainkoaren
erreinua?edozerkonparaziorekinalderatukodugu?
31.Mostaza-alebatbezalakoada,lurreanereitendenean,
lurreandaudenhaziguztiakbainogutxiago.
32.Bañaereitendanean,haziegitenda,etabelarguziak
bainohandiagoaizatenda,etaadarhandiakateratzenditu;
zerukohegaztiakharenitzalpeanegondaitezen.
33.Etahalakoparabolaaskorekinerranzietenhitza,
entzutekoahalzutenbezala.
34.Bañaparabolarikgabeezzienerran:etabakarrik
zeudelarik,gauzaguziakazalduzizkienberediszipuluei.
35.Etaegunberean,ilunabarreanethorrizenean,esanzien:
Iragagaitezenbestealdera.
36.Etajendetzaigorrizutenean,hartuzutenhuraontzian
zegoela.Etaberarekinbesteontzitxikibatzukerebaziren.
37.Etajaikizanhaizeekaitzandibat,etaolatuakjoeban
ontzira,etaorainbetezan.
38.Etazegoanontziarenatzekoaldean,burkobaten
gaineanlo:etaesnatuzuten,etaesanzioten:Maisu,ezal
haizaxolagalgaitezen?
39.Etajaikirik,mehatxatuzuenhaizea,etaerranzioen
itsasoari:Bakea,geldizaitez.Etahaizeaetenzen,eta
baretasunhandiazegoen.
40Etaerranciecén,Cergaticainbeldurçarete?nolaez
duzufederik?
41.Etabeldurikaragarriz,elkarrierranzioten:Zerdahau,
haizeaketaitsasoakereobeditzendioten?
26

MarkosenEbanjelioa
5.KAPITULUA
1.Etahelduzirenitsasoarenbestealdera,Gadarenen
lurraldera.
2.Etaontzitikilkizenean,berehalatopoeginzion
hilobietatik,izpiritusatsubatekingizonbat.
3.Zeinekizanzuenberebizilekuahilobiartean;etanehork
ezinzuenlotu,ez,ezkateekin:
4.Zerenmaizlotuaizanbaitzenkateezetakateez,eta
kateakhautsibaitzituenhark,etakateakhautsizituena,eta
nehorkezinzuenotzanatu.
5.Etabeti,gauetaegun,mendietan,etahilobietan,
negarrez,etaharrizebakitzenzuen.
6BainaurrutitikikusirikJesus,korrikaeginetaadoratu
zuen.
7Etaoihuhandizerranceçan:Cerduchirequin,Iesus,
IaincogorenarenSemea?Jainkoazerregutzenzaitut,ez
nazazulaoinazea.
8.Zerenerranzioen:Ilkigizonarengandik,izpiritusaskia.
9.Etagaldetuzion:Zeindazureizena?Etaharcihardesten
çuela,cioela,EneizenadaLegión:ecenanhitzgara.
10.Etaaskoerregutuzion,ezziezazkionlurretikkanpora
bidali.
11.Bada,mendietatikhurbilzegoentxerri-taldehandibat
bazkatzen.
12.Etadeabruguziekothoitzegitenzioten,ziotela:Bidal
gaitzazutxerrietara,haietansargaitezen.
13.EtaberehalaemanzienJesusekbaimena.Etaizpiritu
satsuakirtenetatxerrietansartuziren:etaartaldeak
bortizkilasterkajoanzirenlekualdapatsubatetikitsasora
(bimilainguruziren),etaitsasoanitoziren.
14.Etazerriakbazkatzenzituztenekiheseginzuten,eta
kontatuzutenhirianetalandan.Etaaterazirenikusterazer
zeneginzena.
15.EtaethortenzirenJesusengana,etaikusizuten
deabruazjabetua,etalegioazuena,eserita,etajantzia,eta
bereonetan:etabeldurziren.
16.Etaikusizutenekkontatuzutennolagertatuzitzaion
deabruazjabetuzenari,etatxerriezere.
17.Etaasizitzaizkionothoitzegiten,aldezedinberen
lurraldeetatik.
18.Etaontzirasartzean,deabruazjabetuazenakothoitz
eginzionharekinegonzedin.
19.Alabaina,Jesuseketziononartu,bainaerranzion:Zoaz
zurelagunenganaetxera,etaesaniezaiezunolagauza
handiakegindituenJaunakzuregatik,etaerrukituduen
zuregatik.
20.Etaioanzan,etaasizanargitaratzenDekapolisennola
gauzaandiakeginziozkanIesusek:etaguziakmiretsiziran.
21.EtaJesusberrizontzizbestalderairagaitenzenean,
jendeaskobilduzenharengana,etaitsasoarenondoan
zegoen.
22.Etahuná,ethortenzensinagogakoburuzagietakobat,
Jairoizenazuena;etahuraikusizuenean,oinetaraerorizen,
23Etaothoitzhandizothoitzceçan,cioela,Enealabattikia
heriotzecoandatza:othoiztendeutsuet,zatoz,etaeçaçue
escuacharengainean,sendadadin;etabizikoda.
24.EtaJesusberarekinjoanzen;etajendeaskojarraitu
zion,etajendeaskobilduzen.
25Etaemakumebat,hamabiurtezodol-jarioaizanzuena,
26.Etaaskosufrituzuensendagileaskorengandik,etazuen
guziaxahutuzuen,etaezzenezerhobetu,aitzitikokerrago.
27.Entzunzuenean,Jesusenberri,ethorrizenatzealdean,
etaukituzuenharensoinekoa.
28.Zerenberakerranzuen:Harensoñekoakukitzen
baditut,sanoegongonaiz.
29.Etaberehalalehortuzenharenodolareniturria;etabere
gorputzeansentituzuenizurritehartatiksendatuzela.
30.EtaIesusek,berebaitanjakinikbertuteailkizela
harengandik,biraemanzioenprentsan,etaerranzuen:
Norkukitudituenejantziak?
31Etaerrancieçotenberediscipuluéc,Icusiducgendetza
guehitzençarela,etaerraitenalduc,Norkukitunau?
32.Etaingururabegiratuzuengauzahaueginzuena
ikusteko.
33.Bainanemakumeabeldurrezetaikaraturik,jakinikzer
eginzenberebaitan,ethorrizitzaionetaahuspeztuzitzaion,
etaesanzionegiaguztia.
34.Etaesanzion:Alaba,zurefedeaksendatuzaitu;zoaz
bakean,etabetezaitezzureizurritetik.
35.Oraindikmintzatzenarizela,ethorrizirensinagogako
buruzagiarenetxetikzenbaiterraitenziotela,Hildazure
alaba;
36.Jesusekesandakohitzaentzutean,erranzion
sinagogakoburuzagiari:Ezizanbeldurrik,sinetsibaizik.
37.Etaetzionnehorrijarraikitzenutzi,Pedro,etaSantiago,
etaJoanSantiagorenanaiabaizik.
38.Etaethorrizensinagogakoburuzagiarenetxera,eta
ikusizituenzalaparta,etaaskonegaregitenetanegar
egitenzutenak.
39.Etasartuzanean,esanzien:Zergatikegitenduzue
negarhauetanegar?andereñoaezdahil,lotanbaizik.
40.Etabarreeginziotenburlatuz.Bainadenakkanpora
aterazituenean,hartuzituenneskamearenaitaetaama,eta
harekinzeudenak,etasartuzenneskaetzandazegoen
tokian.
41.Etahartuzuenneskameaeskutik,etaesanzion:Talitha
cumi;hauda,interpretatudena:Neska,diotsut,jaiki.
42.Etaberehalajaikizenneskamea,etaibilizen;izanere,
hamabiurtezituen.Etaharridurahandibatekintxundituta
geldituziren.
43.Etaaginduzienhertsikinehorkjakinezzezan;eta
aginduzuenzerbaitemanzezatenjateko.
6.KAPITULUA
1.Etailkizenhandik,etaethorrizenbereherrira;etaharen
diszipuluakjarraitzendio.
2.Etalarunbataethorrizenean,hasizeniracasten
sinagogan:etaaskoentzutean,harritutazeuden,ziotela,
Nondikditugizonhaugauzahauek?etazerjakinduriada
berariematenzaionhau,ezenhalakoobraindartsuakere
bereeskuzegitendirela?
3.Ezaldaauarotza,Mariarensemea,Santiagoren,eta
Josesen,etaJudakoetaSimonenanaia?etaberearrebakez
aldaudegurekin?Etaofenditueginzirenharekin.
4BainaIesusecerranciecén,Prophetaezdaohoregabe,
bainabereerrian,etabereahaideenarteanetabereetxean.
5.Etaezinizanzuenhaneginobraahaltsurik,erigutxi
batzuengaineraeskuakezarrietasendatuzituen.
6.Etamiretsizenhaiensinesgabetasunagatik.Etaibillizan
errietatik,irakasten.
7.Etadeithuzituenhamabiak,etaasizenbiakbitan
bidaltzen;etaemanzienizpiritugaiztoengaineanboterea;
27

MarkosenEbanjelioa
8.Etaaginduzienezzezatelaezereramanberenbidaiarako,
makilabesterikez;ezzorrorik,ezogirik,ezdirurikberen
poltsan:
9.Bañaoinetakoakjantzi;etaezjarribiberoki.
10Etaerranciecén,Non-ereetchebateansarthurenzarete,
hanegonçaiteztelekuhartatikirtenarteo.
11.Etanorc-ereezzaituztezueerrezibitzen,ezentzuteko,
handikirtetenzaretenean,astinduezazutezuenoinen
azpikohautsa,haienkontrakotestigantzagisa.Egiaz
diotsuet:SodomaetaGomorrarentzatjasangarriagoa
izangodaepaiketaegunean,hirihurabaino.
12.Etailkirik,predikatzenzutengizonakdamuzitezela.
13.Etabotazituztenanhitzdeabru,etaoliozgantzutu
zituztenerizeudenasko,etasendatzenzituzten.
14.EtaHerodeserregeakadituzuenharenberri;(ecen
hedatucenharenizena:)etaerranceçan,IoannesBaptista
hiletaricresuscitatuiçandela,etahorregaticaguertudirade
harenbaithaneguinahalac.
15Bertzeekerranzuten:Eliasdela.Etabesteekesaten
zuten:Profetadela,edoprofetenbatbezala.
16.BainaHerodesekhorientzutean,erranzuen:Joanda
niklepoamoztunuena:hilenartetikpiztuda.
17.ZerenHerodesekberakigorrizuen,etaatzemanzuen
Joan,etapresondegianlotuzuenHerodias,bereanaia
Filipearenemazteagatik:zerenharekinezkondubaitzen.
18.ZerenJoanekesanzionHerodesi:Ezdazilegizure
anaiarenemazteaizatea.
19.Beraz,Herodiasekliskarbatizanzuenharenkontra,eta
hilnahizuen;bainaezinzuen:
20.ZerenHerodesekbeldurrazuenJoani,jakinikgizon
zuzenaetasantuazela,etabehatzenzuen;etahuraençun
çuenean,anhitzeguinceçan,etapoz-pozikençunceçan.
21.Etaethorrizenean,egunegokibat,Herodesekbere
urtebetetzeanafaribateginzienGalileakoburuzagi,
buruzaginagusietanagusiei.
22.EtaesandakoHerodiasarenalabasartuzenean,dantza
eginzuen,etaHerodesietaharekinzeudeneiatseginegin
zien,erregeakesanzionneskameari:Eskaiezadazunahi
duzunguztia,etaemangodizut.
23.Etazineginzion:Zernahieskatukodidazu,emango
dizutnireerreinuarenerdiraino.
24.Etailkirik,esanzionbereamari:Zereskatukodut?Eta
erranzaroen:JoanBataiatzailearenburua.
25.Etaberehalasarthuzenerregegana,etagaldetuzion,
zioelarik:«NahidetemaitennazazulaaurrerantzeanJoan
Bataiatzailearenburuakargabatean.
26.Etaerregeaizugarriatsekabetuzen;halaere,bere
zinagatik,etaharekineseritazeudenhaiengatik,ezzuen
arbuiatunahi.
27.Etaberehalaigorrizuenerregeakborrerobat,eta
aginduzuenbereburuaekarzezaten,etajoanzen,eta
buruamoztuzuenkartzelan.
28.Etaeramanzuenbereburuakargabatean,etaeman
zionneskatxari,etaneskatxakemanzionbereamari.
29.Etaharendiszipuluakentzutean,ethorriziren,etahartu
zutenharengorpua,etaezarrizutenhilobibatean.
30.EtabilduziranApostoluakJesusengana,etaesanzioten
gauzaguziak,baizereginzuten,baizerirakatsizuten.
31.Etaerranzien:Zatoztezeuekapartelekudesertubatera,
etaatsedenpixkabat:zerenaskozetozenetajoatenziren,
etaezzutenjatekoaisialdirik.
32.Etaaldeeginzutenlekubasamortubateraitsasontziz.
33.Etaikusizituenpopuluakaldeegiten,etaaskok
ezagutuzutenhura,etaharalasterkazihoazenhiri
guzietarik,etailkhiziren,etabateginzutenharengana.
34.EtailkizeneanJesusekjendeaskoikusizuen,eta
urrikalduzenhaiekiko,zerenartzainikezzutenardiak
bezalabaitziren,etaasizenaskoirakasten.
35.Etaegunhuraurrutiigarozenean,hurbilduzitzaizkion
berediszipuluak,etaerranzioten:Audalekubasamortua,
etaoraindenboraurrunada.
36.Bidaliitzazute,ibildaitezelaingurukoherrietaraeta
errietara,etaerosdaitezelaogia:zerenezduteezerjateko.
37Harkihardetsietaerranzieten:Emazuejaten.Etahec
errancieçoten,Ioanenalgaraetaerosteraberrehun
dentimoogi,etaemaniaten?
38.Erranzien:Zenbatogidituzue?joanetaikusi.Etajakin
zutenean,esatenzuten:Bost,etabiarrain.
39.Etaaginduziendenakesertzerabelarberdearen
gaineantaldeka.
40.Etaeseriziranlerroka,ehunkaetaberrogeitahamarreka.
41.Etaartuzitueneanbostogiaketabiarrainak,zerura
begiraturik,bedeinkaturik,hautsizituenogiak,etaeman
zizkienberediszipulueiaitzineanjarzezaten;etabi
arrainakdenenarteanbanatuzituen.
42.Etajanzutenguziek,etaaseziran.
43.Etaartuzituztenhamabisaskibetheakpuskezeta
arrainez.
44.Etaogietatikiatenzutenakbostmillagizoninguru
ziren.
45.Etaberehalabehartuzituenberediszipuluakontzira
sartzera,etabestealderajoanzitezenaurretikBetsaidara,
jendeaigortzenzuenbitartean.
46.Etaigorrizituenean,joanzenmendibateraotoitz
egitera.
47.Etailunabarreanethorrizenean,itsasoarenerdian
zegoenontzia,etaberabakarriklehorrean.
48.Etaikusizituenarrauneannekeegiten;izanere,haizea
kontrakoabaitzen,etagauekolaugarrenzaintzaaldera
ethortzenzitzaien,itsasoanibiltzenzela,etahaienondotik
igaronahizuen.
49Bainaikusizutenhuraitsasoanzihoala,ustezuten
izpiritubatzela,etaoihueginzuten:
50.Zerenguziakikusizutenhura,etaasaldatuziren.Eta
berehalahitzeginzienhaiekin,etaesanzien:«Animo,ni
naiz;ezizanbeldurrik.
51.Etaiganzanhekienganaontzira;etahaizeaetenzen:
etaberenbaitantxunditutageldituzirenneurrizgaindi,eta
harritutazeuden.
52.Zerenetzutenikusiogienmirakulua:zerenberenbiotza
gogortuzen.
53.Etairagaitenziranean,ethorriziranGenesareteko
lurrera,etalehorreraateraziran.
54.Etaontzitikaterazirenean,berehalaezagutuzutenhura,
55.Etalasterkalasterkaeskualdeguzihartatikingurura,eta
asiziranoheetanerizeudenakeramaten,nonenzutenzuten
hurazela.
56.Etaedozeintokitansartzenzen,herrixka,edohiri,edo
landan,erriakkarriketanjartzenzituzten,etaothoitzegiten
ziotenukizezatenharenjantziarenmugabesterikezbalitz:
etahuraukitzenzutenguziaksendatzenziren.
28

MarkosenEbanjelioa
7.KAPITULUA
1.Orduanbatuzitzaizkionfariseuak,etaJerusalemdik
ethorrizirenScribabatzuk.
2.Etaikusizituzteneanharendiszipuluetarikbatzukogia
jatenzutelaeskuzikinduekin,errannahibaita,eskuak
garbitugabe,erruaaurkituzuten.
3.ZerenFariseuek,etajuduguztiek,eskuakmaizgarbitzen
ezbadituzte,ezdutejaten,zaharrentradizioarieutsiz.
4.Etamerkatutikdatozenean,garbituezik,ezdutejaten.
Etabadaudebertzeanhitzgauça,eçagutudituztenac,
edalontziak,etalapikoak,brontzezkoontziaketamahaiak
garbitzeabezela.
5.OrduanFariseueketaEskribauekgaldetuzioten:
Zergatikezibillizurediszipuluakzaharrenohituraren
arabera,bainajanogiaeskugarbitugabe?
6.Harkerantzunzien:«OngiprofetizatuduEsaiasek
hipokritaz,idatziadenbezala:Herrihonekbereezpainez
ohoratzennau,bainaberebihotzaurrundagonigandik.
7Bainaalferrikadoratzennaute,gizonenmanamenduak
doktrinagatikirakasten.
8.ZerenJainkoarenmanamenduaaldebaterautzirik,
gizonentradizioarieustendiozue,ontziaketakopak
garbitzeabezala:etaantzekobestegauzaaskoegiten
dituzue.
9.Etaesanzien:OndoarbuiatzenduzueJainkoaren
manamendua,zeuentradizioagordedezazuen.
10.ZerenMoisesekesanzuen:Ohoratuzureaitaetazure
ama;eta:Norkaitaedoamamadarikatzenduenak,hilbedi;
11.Bainandiozue:Norbaitekbereaitariedoamarierran
badiote:Korbanda,errannahibaita,dohainbat,nirekin
onuragarriizangozenituzkeenguziaz;libreizangoda.
12.Etaezdiozuegeiagouztenbereaitagatikedoamagatik
ezeregindezala;
13.Jainkoarenhitzaezerezeanutziz,emanduzuen
tradizioz,etaantzekogauzaaskoegitendituzue.
14.Etajendeguziabereganadeituzuenean,esanzien:
Entzunnazazuezuetakobakoitzak,etaadiezazue.
15.Ezdaezergizonikkanpotik,harenbaitansartzeakhura
kutsadezakeenik:bainaharengandikirtetendirengauzak,
horiekdiragizonakutsatzendutenak.
16.Norbaitekentzutekobelarriakbaditu,entzunbeza.
17.Etajendetikettxerasartuzenean,berediszipuluek
galdetuziotenparabolaz.
18.Etaerranzien:Zuekerehalaalzareteadimendugabe?
Ezaldakizue,kanpotikzernahigizakiansartzenden,ezin
delakutsatu;
19.Zerenezbaitaberebiotzeansartzen,sabeleanbaizik,
etairtetenbaitajakiguziakgarbitzen?
20.Etaesanzuen:Gizonarengandikilkitzendena,gizona
kutsatzenduena.
21.Zerenbarrutik,gizonenbihotzetikateratzendira
pentsamendugaiztoak,adulterioak,fornicazioak,hilketak,
22Lapurretak,gutizia,gaiztakeria,iruzurra,lizunkeria,
begigaiztoa,blasfemia,harrokeria,ergelkeria.
23.Gauzagaiztohauekguztiakbarrutikdatoz,eta
zikintzendutegizona.
24.Etahandikjaikizen,etajoanzenTirokoetaSidongo
mugetara,etasartuzenetxebatean,etaezzueniñorkjakin
nahi,bainaezinizanzenezkutatu.
25.Zerenemaztebatek,zeinenalabagazteakespirituzikin
batzuela,adituzuenharenberri,etaethorrizenharen
oinetara.
26Emakumeagreziarrazen,naziozsirofeniziarra;eta
erregutuzionberealabarengandikdeabruakanporabota
zezan.
27BainaIesusecerrancieçón,Utzihaourclenengoasac:
ecenezdakomenihaourrenoguiahartzeaetatxakurrei
botatzea.
28.Etaihardetsizioen:Bai,Iauna:alaeremahaiazpiko
zakurrakjatendituumeenapurrak.
29.Etaerranzioen:Esaerahaugatikzoaz;deabruaaterada
zurealabatik.
30.Etabereetxeraethorrizenean,arkituzuendeabrua
ilkirik,etaberealabaohegaineanetzana.
31.Etaberriz,TirokoetaSidongoertzetatikabiaturik,
ethorrizenGalileakoitsasora,Dekapoliskoertzetatik
barrena.
32.Etaekartenziotengorra,etamintzatzekoeragozpena
zuena;etaothoiztendioteeskuagaineanjardezala.
33.Etaartuzuenjendetzatikaldebatera,etabehatzak
belarrietansartuzituen,etatxueginzuen,etaukituzuen
beremihia;
34.Etazerurabegiraturik,haspereneginzuen,etaerran
zioen:Effata,hauda,Irekizaitez.
35.Etaberehalaidekizitzaizkionbelarriak,etaaskatu
zitzaionberemihia,etagarbimintzatzenzen.
36.Etaaginduziennehorierranezzezaten:bainazenbat
etageiagoaginduzien,aregehiagoargitaratzenzuten;
37.Etaharritutazeudenneurriz,ziotela:Gauzaguziakongi
eginditu:gorrakentzutekoetamutuakmintzatzekoegiten
ditu.
8.KAPITULUA
1Egunhetan,jendetzaosohandiazen,etaezerjatekorikez
zuela,Jesusekberediszipuluakdeituzituen,etaesanzien:
2.Errukitzennaizjendetzaz,zerenorainhiruegunezegon
diranirekin,etaezduteezerjateko;
3.Etabidaltzenbaditutbaraurikberenetxeetara,bidetik
ahituegingodira,zerenurrutitiketorrizirenasko.
4.Etaihardetsiziotenberediszipuluek:Nondikaseditzake
gizonhauekogizhemenbasamortuan?
5.Etagaldetuzien:Zenbatogidituzue?Etahecerran
ceçaten,Zazpi.
6.Etaaginduzuenjendealurreanesertzeko:etaartuzituen
zazpiogiak,eskerrakemanetazatitu,etaemanzienbere
diszipulueiaitzineanjartzeko;etaherriarenaurreanjarri
zituzten.
7.Etabazituztenarraintxikibatzuk:etabedeinkatuzuen,
etaaginduzuenhekienaitzineanipintzeko.
8.Janeginzutenbada,etaasezitezen,etaartuzituzten
geraziradenharagitikzazpisaski.
9.Etajanzutenaklaumillainguruziren:etaigorrizituen.
10.Etaberehalasartuzanbarkubateraberediszipuluekin,
etaethorrizanDalmanuthatokietara.
11.EtailkhizirenFariseuak,etahaszitezenharekin
galdezka,harengandikzerutikseinalebatbillatzenzutela,
tentatzen.
12.Etahaspereneginzuenbereizpirituan,etaerranzuen:
Zergatikbillatzendubelaunaldiauseinale?eguiazerraiten
drauçuet,ezdasignorikemanenbelaunaldihoni.
29

MarkosenEbanjelioa
13.Etautzizituen,etaberriroontziansarturik,bestealdera
joanzen.
14.Etadiszipuluakaztuzitzaizkienogiahartzea,etaez
zutenontzianogibatbainogehiagohaiekin.
15.Etaaginduzien,zioela:Begirazaitezte,behazaitezte
FariseoenlegamiatiketaHerodesenlegamiatik.
16.Etaerraitenzutenberenartean,ziotela,Ogirikez
dugulako.
17.EtaJesusekjakinik,erranzien:Zergaitikarrazoitzen
duzue,zerenogirikezduzuen?Ezalduzueoraindik
aditzen,eztaaditzen?Oraindikgogortualduzubihotza?
18.Begiakizanik,ezalduzueikusten?etabelarriak
dituenik,ezalduzueentzuten?etaezalzaretegogoratzen?
19.Bostogiakbostmillarenarteanhautsinituenean,zenbat
saskizatizbeterikhartuzenituzten?Errancieçoten,
Hamabi.
20.Etazazpiaklaumillaartean,zenbatsaskizatizbeterik
hartuzenituzten?Etahecerranceçaten,Zazpi.
21Etaerranciecén,Noladaeztuçuelaaditzen?
22.EtaetorrizanBetsaidara;etaekartenziotenitsubat,eta
othoitzeginziotenhuraukitzeko.
23.Etahartuzuenitsuarieskutik,etaeramanzuenerritik;
etabegietantxueginetaeskuakgañeanjarririk,galdetu
zioneazerikustenotezuen.
24.Etabegiratuzuen,etaerranzuen,Gizonakikustenditut
zuhaitzakbezaladabiltzala.
25.Gero,eskuakberrizbegiengaineanjarrizituen,eta
altxatueginzuen:etaberrezarrizen,etaguziakargiikusi
zituen.
26.Etaigorrizuenbereetxera,zioelarik:Ezzoazteherrira,
ezerranerrikoinori.
27.EtailkizenJesusetaberediszipuluakZesareaFilipoko
errietara:etabidetikgaldetuzienberediszipuluei,zioela,
Nornaieladiotegizonek?
28Etahecihardestençuten,IoannesBaptista:bainabatzuc
erraitendute,Elias;etabestebatzuk,Profetabat.
29.Etaerranzien:Bainazueknornaizeladiozue?Eta
ihardestençuelaPierriscerrancieçón,HiaizChrista.
30.Etaaginduziennehorierranezzezaten.
31.Etaasizanirakasten,gizonarenSemeakaskosufritu
beharzuela,etaarbuiatuaizanzedilazaharren,etaaphez
nagusietatik,etaeskribauetatik,etahilizanbeharzuela,eta
hiruregunenburuanresuscitatzeko.
32.Etaesanzuenesaerahoriargietagarbi.EtaPedrokartu
eban,etaerrietanhasizan.
33.Bainaitzulirik,berediszipulueibegiraturik,mehatxu
eginzionPedrori,zioelarik:Zatoznireatzetik,Satana:
zerenezdituzuJainkoarenakdirengauzakatsegin,
gizonenakbaizik.
34.Etadeieginzueneanjendeaberediszipuluekinere,
esanzien:Norkeneondotiketorrinahiduenak,ukabedi
bereburua,etaharbezaberegurutzea,etanirijarraidezala.
35.Zerenberebiziasalbatunahiduenakgaldukodu;baina
norc-eregaldukoduenberebiziaeneetaEbanjelioagatik,
beraksalbatukodu.
36.Zerenzertarakobaliokodugizonakmunduguzia
irabazietaberearimagaltzenbadu?
37.Edozeremangodugizonakbereanimarentruke?
38.Nork,beraz,lotsatukodennitazetanirehitzez
belaunaldiadulteroetabekatarihonetan;hartazere
lotsaturendagizonarenSemea,bereAitarenglorian
aingerusainduekinethortzean.
9.KAPITULUA
1Etaerranciecén,Eguiazerraitendrauçuet,badirelaemen
egotendiradenetaricbatzu,herioadastatureneztutenac,
Iaincoarenresumáindarrezetortzenikusiarte.
2.Etaseiegunenburuan,Jesusekberekinartuzituen
Pierris,etaIakes,etaJoan,etaeramanzituenberezaparte
mendigaraibatera:etatransfiguratuzenhaienaitzinean.
3.Etaberejantziakdistiratsubihurtuziren,elurrabezain
zuri;beraz,lurreanbetekorikezindituenbezalazuri.
4.EtaagertuzitzaienEliasMoisesekin:etaJesusekin
mintzatzenziren.
5EtaihardestençuelaPierrisecerrancieçónIesusi,
Magistruá,ondaguhemenegotea,etaeguinditzagunhirur
tabernacle;batzuregatik,etabestebatMoisesentzat,eta
batEliasentzat.
6.Ezzekienzeresan;beldurhandiabaitzuten.
7.Etacenhodeibatestaltzenzituena:etabozbatilkiten
zenhodeitik,zioela:AudaeneSememaitea:entzun
ezazute.
8.Etabat-batean,ingururabegiratuzutenean,etzuten
geiagoinorikusi,Jesusbakarrikberenburuarekinbaizik.
9.Etamenditikjaistenziranean,aginduziennehoriesan
zezatenzerikusizituztengauzak,gizonarenSemeahilen
artetikpiztuzenarte.
10.Etaberenarteangordezutenesaerahura,elkarri
galdezkazeresannahizuenhilenartetikresuscitatzeak.
11.Etagaldetuzioten,ziotela:Zergatikdioteeskribauek
lehenikEliasetorribehardela?
12.Etaerantzunzien,etaerranzien:EgiazEliaslehenik
ethorrida,etagauzaguziakitzultzenditu;etanola
eskribatuadengizonarenSemeaz,askosufritubeharduela,
etaezerezeanutzibeharduela.
13.Bainanikdiotsuet,Eliasetorridelaegiazki,etaegin
diotelanahizutenguzia,beratazidatziadenbezala.
14.Etaethorrizeneanberediszipuluengana,ikusizuen
jendeandibathaieninguruan,etaeskribauakhaiekin
galdetzenarizirela.
15.Etaberehalajendeguzia,huraikusirik,txunditurik
geldituzen,etalasterkaharenganaagurtzenzuten.
16.EtagaldetuzienScribei:Zergaldetzenduzuehaiekin?
17.Etaihardestenzioengendetzetikbatek,etaerranzuen:
Maisua,ekarridizutenesemea,zeinaespiritumutuaduen;
18.Etanonahihartzenduen,urratzendu:etaaparraegiten
du,etahortzakkarraskatzenditu,etazuhurtzendu:etaesan
nienzurediszipulueibotazezatenhura;etaezinzuten.
19.Harkihardetsizion,etadio:Ogeneraziofedegabea,
noizarteegongonaizzurekin?noizartejasangozaitut?
ekarzunigana.
20.Etaeramanzutenharengana,etahuraikusizuenean,
berehalaespirituakzirkatuzuen;etalurreraerorizen,eta
aparrezharrotuzuen.
21.Etagaldetuzionbereaitari:Noizdalaauetorrizanetik?
Etaharkerranzuen:Umebatena.
22.Etasarritanbotatzendusutaraetauretara,hura
suntsitzeko:bainabaldinzerbaitegindezakezun,erruki
zaitegutaz,etalagunduiezaguzu.
23Iesusecerrancieçón,Baldinsinhetsbadeçac,gauça
guciacdiraposiblesinhestenduenari.
24.Etaberehalahaurrarenaitakoihueginzuen,etaerran
zuenmalkoz:Jauna,sinestendut;lagunduene
sinesgabetasuna.
30

MarkosenEbanjelioa
25.IkusizueneanJesusekjendealasterkazetorrela,
mehatxatuzuenizpiritugaiztoa,esanez:Espiritumutueta
gor,agintzendizut,ilkhizaitezharengandik,etaezzaitez
gehiagoharengansartu.
26.Etaoihueginzuenizpirituak,etaurraturikeginzuen,
etailkhizenharengandik:etazenhildakobatbezala;hala
nola,askokesatenzuten:Hilda.
27.BainanJesusekeskutikhartuetaaltxatuzuen;eta
altxatuzan.
28.Etaettxerasartuzenean,berediszipuluekgaldetu
ziotenbakar-bakarrik:Zergatikezindugukanporabota?
29Etaerranciecén,Motahaudeusezilkidaiteke,othoitzez
etabarauzbaicen.
30.Etaaldeeginzutenhandik,etaigarozirenGalileatik;
etaetzuennaiiñorkjakindezan.
31.Zerenirakastenzienberediszipuluei,etaerranzieten,
GizonarenSemeagizoneneskuetanemanada,etahilko
dute;etahilondoren,irugarreneguneanpiztukoda.
32.Bainahekezzutenhitzhoriulertzen,etabeldurziren
berarigaldetzeko.
33.EtaethorrizenKafarnaumera:etaetxeanegonik
galdeginzien:Zerizanzenzuenarteaneztabaidatzen
zuenabidean?
34.Bainaixilikgeldituziren,zerenberenartean
eztabaidatuzutenbidetik,norizangozenhandiena.
35.Etaiarririk,deieginzienhamabiak,etaerranzieten:
Nehorknahibadulehenizan,beraizangodaguzienazkena,
etaguzienzerbitzari.
36.Etahartuzuenumebat,etaezarrizuenhaienerdian:eta
besoetanharturik,esanzien:
37Norc-ererecebiturenbaitueneiceneanholacohaurren
bat,nirecebitzennau:etanorc-ererecebitzennauena,ez
naunirecebitzen,bainaniigorrinauena.
38.EtaihardetsizionJoanek,zioela,Maisu,ikusidugubat
zureizeneandeabruakkanporatzen,etaezdaguri
jarraitzen;
39BainaIesusecerrancieçón,Ezdeçaladebeçac:ecen
eztanehoreneiceneanmiraculuriceguinenduenik,nigatic
gaizquiarinerrandainik.
40.Zerengurekontraezdagoenagureparteda.
41Ecennorc-ereeneiceneanedateraedateraedaten
badizute,eguiazerraitendrauçuet,eztuelaberesaria
galduko.
42Etanor-ereofenditurenbaitunigansinhestendutenhaur
hauetaricbat,hobedaharentzaterrotaharribatlepoan
zintzilik,etaitsasorabotatzea.
43.Etazureeskuaofenditzenbazaitu,moztuezazu:hobe
daelferbiziansartzea,bieskuedukitzeainfernura,inoiz
itzalikoezdensura.
44.Nonberenharrahiltzenezden,etasuaitzaltzenezden.
45.Etazureoinakofenditzenbazaitu,moztuezazu:hobe
dazuretzatbiziansartzea,bainobioinakizateainfernura,
inoizitzalikoezdensura.
46.Nonberenharrahiltzenezden,etasuaitzaltzenezden.
47.Etazurebegiakofenditzenbazaitu,ateraezazu:hobe
dazuretzatbegibakarrarekinsartzeaJainkoarenerreinuan,
bibegiizateakinfernurasutarabotatzeabaino.
48.Nonberenharrahiltzenezden,etasuaitzaltzenezden.
49.Zerenguziaksuarekingazitatukodira,etasakrifizio
guziakgatzarekin.
50.Gatzaonada;Izangatzazeuenbaitan,etabakea
elkarrenartean.
10.KAPITULUA
1.Etajaikizenhandik,etaethorrizenJudeakobazterretara
Jordanezurrunago,etapopuluaberriroharenganaitzulizen;
eta,ohizenez,berrizirakatsizien.
2.EtaethorrizitzaizkionFariseuak,galdetuzioten:Zilegi
dagizonbatekbereemazteauztea?huratentatuz.
3.Etaerantzunzien,etaerranzien:Zeragindudizue
Moisesek?
4.Etaerranzuten,Moisesekbaimenduzuendibortzio
agiriaidaztea,etahurauztea.
5.EtaerantzunzienJesusek,etaerranzien:Zurebihotzeko
gogortasunagatikidatzidizueaginduhau.
6Bainasorkuntzarenhasieratik,Jainkoakgizonetaeme
eginzituen.
7.Horregatikutzikoditugizonakbereaitaetaama,eta
bereemazteariatxikikoditu;
8.Etabiakizangodiradeharagibat;
9.Beraz,Jainkoakbatuduena,ezbezagizonakbanatu.
10.Etaetxeanberediszipuluekgaldeeginziotenberriro
gauzabera.
11.Etaesanzien:Norkbereemazteautzietabestebatekin
ezkontzenden,adulterioegitenduharenkontra.
12.Etaemaztebatekberesenarrautzietabestebatekin
ezkontzenbada,adulterioegitendu.
13.Etaekarrizizkiotenumetxikiak,ukizezan,etabere
diszipuluekmehatxatzenzituztenekartzenzituztenak.
14.BainanJesusekikusirik,askoatsekabetuzen,etaerran
zieten:Utzihaurrakeneganaetortzea,etaezitzazute
debekatu:zerenhalakoenadaJainkoarenerreinua.
15Eguiazerraitendrauçuet,norc-ererecebiturenezturen
Iaincoarenresumahaurttiquibatbeçala,ezdabertan
sarthuren.
16.Etabesoetanartuzituen,eskuakgañeanezarrieta
bedeinkatuzituen.
17.Etabiderailkizanean,batetorrizankorrika,eta
belaunikojarrizitzaion,etagaldetuzion:Maisuona,zer
egingodutbetikobiziaheredatzeko?
18.EtaesanzionJesusek:Zergatikdeitzennauzuon?ez
dagoonikbatbaizik,hauda,Jainkoa.
19.Badakizuaginduak:Ezeginadulterio,ezhil,ezlapurtu,
ezegintestigantzafaltsurik,eziruzuregin,ohoratuzure
aitaetaama.
20Etaharcihardestençuelaerrancieçón,Magistruá,hauc
guciacbehatuditutneregaztarotik.
21.OrduanJesusekhuraikusirik,maitezuen,etaerran
zion:Gauzabatfaltazaizu:zoaz,salduduzunguztia,eta
emanpobreei,etaedukikodezualtxorrazeruan:etazatoz,
harezazugurutzea,etajarraitunazazu.
22.Etatristurazegoanesaeraauetaz,etajoanzan
tristeturik:zerenondasunandiakzituan.
23.EtabegiratuzuenIesusekingurura,etaerranzieten
berediszipuluei:Zeinnekezsartukodiraaberastasunak
dituztenakJainkoarenerreinuan!
24.Etadiszipuluakharritutazeudenharenhitzekin.Baina
Jesusekberrizihardetsizuen,etaesanzien:Haurrak,zein
zailadenaberastasunetankonfiantzadutenentzat
Jainkoarenerreinuansartzea!
25.Errazagodagamelubatorratzarenbegitikpasatzea,
aberatsbatJainkoarenerreinuansartzeabaino.
26.Etaharriturikgeldituzirenberenartean,ziotela,Nor
badasalua?
31

MarkosenEbanjelioa
27.EtaJesusekhekienganabegira,erranzuen:Gizonekin
ezinda,bainaezJainkoarekin:zerenJainkoarekingauza
guztiakposibledira.
28.OrduanasizanPedroesaten,Huna,guziakutziditugu,
etajarraituzaituztegu.
29.EtaihardetsizuenJesusek,etaerranzuen:Egiaz
diotsuet,ezdainoretxea,edoanaiak,edoarrebak,edoaita,
edoama,edoemaztea,edohaurrak,edolurrakutzi
dituenikenegatiketaEbanjelioagatik.,
30.Bainanehunaldizjasokodituoraindenborahonetan,
etxeak,etaanaiak,etaahizpak,etaamak,etahaurrak,eta
lurrak,persecuzioekin;etaetorrikomunduanbetikobizia.
31Bainalehendirenaskoazkenakizangodira;etaazkena
lehenengoa.
32.EtabideanzihoazenJerusalemeraigotzen;etaJesus
haienaitzineanjoanzen,etaharritutazeuden;etaatzetik
zihoazela,beldurziren.Hartuzituenberrizhamabiak,eta
asizitzaienesatenzergertatukozitzaizkion.
33.Esatenziotela:Huna,Ierusalemeragoazen;eta
gizonarenSemeaapheznagusieietaeskribaueiemango
zaie;etaheriotzerakondenatukodute,etajentilenesku
utzikodute.
34.Etaisekatukodute,etaazotatukodute,etatxutukodute,
etahilkodute:etahirugarreneguneanpiztukoda.
35.Etazebedeorensemeak,SantiagoetaJoan,ethorri
zitzaizkionharengana,ziotela,Maisu,naideguguknai
dugunguziaegindezazun.
36.Etaesanzien:Zernahiduzuenikegindezadan
zuengatik?
37.Erranzioten:Emaiguzuesergaitezenbatazure
eskuinaldean,etabesteazureezkerrean,zureglorian.
38BainaIesusecerranciecén,Ezdaquiçuecergaldetzen
duçuen:edanahalalduçueedatendudankalizatic?eta
bataioaizannainaizenbataioaz?
39Etahecerrancieçoten,Ahaldugu.Jesusekesanzien:«
Edangoduzuenikedatendudankopatik;etanibataiatzen
naizenbataioazbataiatuakizangozarete:
40.Bañaeneeskuinekoetaezkerrekoeskuanesertzeaez
danireaematea;bainaemanenzaieprestatutakoei.
41.Etaentzuteanhamarrak,hasziranaskoatsekabetzen
SantiagoetaJoanekin.
42.BainaJesusekdeieginzien,etaesanzien:Badakizue,
jentilenburuzagitzathartzendirenekhaiengainean
jabetzendirela;etaberenhandiekaginpideadutehaien
gainean.
43Bainaezdahalaizangozuenartean:bainazuenartean
handiizannahiduena,izangodazuenzerbitzari.
44.Etazuetariknagusienaizangodena,guzienzerbitzari
izanenda.
45EcenguiçonarenSemea-ereetcinethorricerbitzatzera,
bainazerbitzatzera,etaberebiziaanhitzentzaterreskatea
ematera.
46.EtaethorriziranJerikora:etaJerikotikilkhitzeanbere
diszipuluekinetajendeandiarekin,Bartimeoitsua,
Timeorensemea,bidebazterreaneseritazegoeneskean.
47.Etaadituzuenean,JesusNazaretarrazela,oihukahasi
zen,etaesaten:Jesus,DabidenSemea,urrikalzaite.
48.Etaanhitzekaginduziotenisilzedila:bainaaregehiago
oihukatzenzuen:DabidenSemea,urrikalzaite.
49.EtageldituzanJesus,etamanatuzuendeizedila.Eta
itsuarideiegitenzioten,ziotelarik:Konsolatuzaitez,jaiki;
deitzenzaitu.
50.Etaharkberesoñekoaurrundurik,jaikirik,ethorrizen
Jesusengana.
51EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Cernahihic
eguindezadan?Itsuakesanzion:Jauna,nireikusmenajaso
dezadan.
52.EtaesanzionJesusek:Zoaz;zurefedeaksendatuzaitu.
Etaberehalaikusizuen,etajarraituzionbideanJesusi.
11.KAPITULUA
1.EtahurbilduzireneanJerusalemera,BetfageetaBetania,
Olibamendira,bidalizituenbereikasleetarikbi.
2.Etaerranzieten:Zoaztezurekontrakoherrira:etabertan
sartuorduko,arkitukoduzueastobatlotuta,zeinetan
sekulaninoreserizen;askatu,etaekarri.
3.Etanehorkerraitenbadizute:Zergatikegitenduzuehau?
erraizueJaunakharenbeharraduela;etaberehalabidaliko
duhona.
4.Etajoanziran,etaarkitzenzutenastoakanpoanatetik
lotutabibideelkartzenzirentokibatean;etaaskatzendute.
5.Etahanzeudenetarikbatzuekerranzieten:Zeregiten
duzueastoaaskatzen?
6.EtaerranzietenIesusekmanatubezala:etautzizituzten
joan.
7.EtaekarriziotenastoaJesusi,etaberejantziakbota
zizkioten;etaharengaineaneserizen.
8.Etaaskozabaltzenzituztenberensoñekoakbidean,eta
bestebatzuekzuhaitzetatikadarrakmoztuetalastokatu
zituztenbidean.
9.Etaaitzineanzihoazeneketaatzetikzetozenekoihuegin
zuten,ziotela:Hosanna;DohatsuadaJaunarenizenean
datorrena:
10.BedeinkatuagureaitaDavidenerreinua,Jaunaren
izeneandatorrena:Hosannagoi-goian.
11.EtasarthuzanIesusJerusalemera,etatenplora:eta
behatuzituaneangauzaguziakingurura,etaorainilluna
etorrizan,ilkizanhamabiekinBetaniara.
12.Etabiharamunean,Betaniatikethorriziranean,gosezan;
13.Etaikusirikurrutianpikobathostoakzituela,ethorri
zen,baldinzerbaitarkitukobaluhorgainean:etabertara
ethorrizenean,ezzuenorbelakbesterikaurkitu;pikuen
garaiaezbaitzenoraindik.
14EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Inorceztut
iançutaricfructuricbethico.Etaberedizipuluekentzun
zuten.
15.EtaethorrizirenJerusalemera,etasartuzenJesus
tenplora,etatenpluansaltzenetaerostenzutenakkanpora
botatzenhasiziren,etaeraitsizituendiru-trukatzaileen
mahaiaketausoaksaltzenzituzteneneserlekuak;
16.Etaetzuenonartukonehorkontzirikeramateatenploan
barrena.
17.Etairakastenzien,ziotela:Ezaldagoidatzita:Ene
etxeanazioguzietarikotoitz-etxedeitukoda?bainazuek
lapurrenzuloaeginduzue.
18.Etaadituzuteneskribaueketaapaizburuek,etabilha
zebiltzannolahilzezatenhura:zerenharenbeldurziren,
zerenjendeguztiaharritutazegoenharendoktrinaz.
19.Etaarratsaldeahelduzenean,ilkizenhiritik.
20.Etagoizean,albotikpasatzean,pikondoasustraietatik
lehortutaikusizuten.
21.EtaorhoitürikPedrokerranzion:«Maisu,huna,
madarikatuduzunpikuaihartuda.
32

MarkosenEbanjelioa
22EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Iaincoaren
baithansinhestea.
23Eceneguiazerraitendrauçuet,norc-ereerranendraucan
mendihuni:Kenduçaitez,etabotaçaiztelaitsasora;etaez
dududatukoberebihotzean,bainasinetsikoduberakdioen
gauzakgertatukodirela;esandakoguztiaizangodu.
24.Argatikdiotsuet:Zernahiduzuenguzia,othoitzean,
sinistuezazueerrezibitzendituzuela,etaizangodituzue.
25Etaothoitzeguitençareteenean,barkaçaçue,baldin
badauçuecerbaitencontra:çuenAitaceruètandenac-ere
barkadiçaçuençuenbekatuac.
26Bainabaldinbarkatzenezpaduzue,zeruetandagoen
zuenAitakereezditubarkatukozuenbekatuak.
27.EtaethorriziranberrizJerusalemera:etatenploan
zihoala,ethortenzitzaizkionaphezburuak,etaEskribauak,
etaZaharrak.
28.Etaerraiozu:Zerautoritatezegitendituzugauzahauek?
etanorkemanzizunahalmenhaugauzahauekegiteko?
29.EtaerantzunzienJesusek,etaerranzien:Nikere
galderabategingodizuet,etaerantzunnazazute,etaesango
dizuetzerautoritatezegitenditudangauzahauek.
30.Joanenbataioa,zerutikalagizonenazen?erantzun
iezadazu.
31.Etaerraitenzutenberenartean,ziotela,Baldinerranen
badugu,Zerutik;esangodu:Zergatikezdiozuesinetsi?
32.Bañaesangobagenu:Gizonez;populuarenbeldurziren:
ecenguciaciçanbaitzutenIoannes,huraeguiazprofeta
zala.
33.EtaihardestenzietenJesusi,Ezinduguesan.Eta
ihardestençuelaIesusecerranciecén,Eztanicerraitencein
autoritatezeguitenditudangauçahauc.
12.KAPITULUA
1.Etaasizitzaienparabolazmintzatzen.Gizonbatek
mahastibatlandatuzuen,etahesibatezarrizuenharen
inguruan,etazulatuzuenardoaegitekotokibat,etaeraiki
zuendorrebat,etanekazarieiateraetaurrutikoherrialde
baterajoanzen.
2.Etasasoianigorrizienlaborarieimorroibat,
nekazariengandikmahastiarenfruituajasozezan.
3.Etaharrapatuzuten,etajozuten,etaigorrizutenhutsik.
4.Etaberrizereigorrizienbestezerbitzaribat;etahari
harriakbotaetaburuanzaurituzuten,etaigorrizutenlotsaz
beteta.
5.Etaberrizbestebatigorrizuen;etahurahilzuten,eta
besteasko;batzukjipoitzea,etabestebatzukhiltzea.
6.Badaoraindiksemebat,beremaitea,igorrizienberaere
azkena,zioela,Enesemeabegirunetukodute.
7.Bainalaborarihaiekberenarteanesanzuten:Hauda
oinordekoa;zatoz,hildezagun,etaondareagureaizango
da.
8.Etaartuzuten,etahilzuten,etabotazutenmahastitik.
9.Zereginendubadamahastiarennausiak?etorrikoda,eta
suntsitukoditulaborariak,etamahastiabesteeiemangodie.
10.EtaezalduzueScripturahauirakurri;Eraikitzaileek
baztertuzutenharriaizkina-burubihurtuda:
11.AuizanzanJaunarenegintza,etamiragarriadagure
begietan?
12.Etaharrapatunahiizanzuten,bainajendearenbeldur
ziren,zerenbazekitenparabolaerranzuelahaienkontra,
etautzizutenhura,etajoanziren.
13.Etabidaltzenziozkatenfariseuetariketa
Herodiarrenetarikzenbait,berehitzetanharrapatzeko.
14.Etaethorrizirenean,erranzioten:Maisu,badakiguegia
zarela,etaezdiolainoraxola:zerenezduzugizonen
pertsonarierreparatzen,baizikJainkoarenbideaegiaz
irakastenduzula:zilegialdaematea.Zesariomenaldia,ala
ez?
15.Emanendugu,edoezduguemango?Bainahark,haien
hipokrisiaezaguturik,esanzien:Zergatiktentatzennauzue?
ekariezadazuzentimobat,ikusdezadan.
16.Etaekarrizuten.Etaerranciecén,Norenadairudieta
inskripziohau?Etahecerrancieçoten,Zesarrena.
17.EtaihardestenziotelaJesusekerranzieten,Zesarri
Zesarrenakdirengauzak,etaJainkoariJainkoarenak.Eta
miretsieginzirenberataz.
18.OrduanethortendiraharenganaSaduzeoak,erraiten
baituteezdelaresurrecciónrik;etagaldetuzioten,esanez:
19.Maisu,Moisesekidatzizigun:Norbaitenanaiahiltzen
bada,etabereemazteautzietaseme-alabarikutzigabe,
bereanaiakhardezalabereemaztea,etabereanaiarihazia
sordezala.
20.Zazpianaiakbaziren:etalehenakemaztebathartuzuen,
etailtzeakezzuenhazirikutzi.
21.Etabigarrenakartuzuen,etailzan,etaetzuenhazirik
utzi:etahirugarrenakere.
22.Etazazpiekizanzuten,etaetzutenhazirikutzi:azkenik
emakumeaerehilzen.
23.Resurrectioneanbada,resuscitatukodirenean,noren
emazteizangodahetarik?zazpiekemaztetzatzuten.
24EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Ezalzarete
badaerraten,cereneztuçuelaezagutzenScriptura,ez
Iaincoarenahala?
25.Zerenhilenartetikpiztukodirenean,ezdiraezkontzen,
ezezkontzen;bainazeruandaudenaingeruakbezaladira.
26.Etahildakoeiburuzbiztudaitezen:ezalduzueirakurri
Moisesenliburuan,nolasasianJainkoakmintzatuzitzaion,
zioela:NinaizAbrahamenJainkoa,etaIsaakenJainkoa,
etaJakobenJainkoa.?
27.EzdahildakoenJainkoa,bizienJainkoabaizik;
28.EtaethorrizenScribaetarikbat,etaentzunzituenez
elkarrekinarrazoitzen,etaongiihardetsizielaikusirik,
galdetuzion:Zeindaguztienlehenmanamendua?
29.EtaerantzunzionJesusek:Mandamentuguzietatik
lenengoada:Entzun,Israel;GureJainkoJaunaJauna
bakarrada:
30.EtazureJainkoJaunamaitatukodezuzurebiotzguziaz,
etazurearimaguziaz,etazuregogoguziaz,etazureindar
guziaz:audalenengomanamendua.
31.Etabigarrenaantzekoada,hauda:Maiteduzuzure
hurkoazureburuabezala.Ezdagobesteagindurikhauk
bainohandiagorik.
32.Etaerranzioeneskribauak:Ondo,Maisu,egiaerran
duzu,zerenJainkobatbaita;etaezdagoberabaizik:
33.Etahurabihotzguziaz,etaadimenguziaz,etaarima
guziaz,etaindarguziaz,etahurkoabereburuabezala
maitatzea,erre-oparietasakrifizioguziakbainogehiagoda.
34.EtaikhusirikIesusekzuhurihardestenzuela,erran
zioen:EzaizurrunJainkoarenerreinutik.Etageroinorkez
ziongalderarikegitenausartu.
35EtaihardestençuelaIesusecerranceçan,templean
iracastençuela,NolaerraitenduteScribecChristDabiden
Semeadela?
33

MarkosenEbanjelioa
36.ZerenDabidekberakesanzuenEspirituSantuaz:
JaunakesanzionnireJaunari:Eserizaiteznire
eskuinaldean,zureetsaiakzureoinenaulkijarriarte.
37.BadaDavidekberakdeitzendioJauna;etanongoada
badaberesemea?Etajendexeheakpozikentzunzuen.
38Etaerranciecénberedoctrinan,BeguiraçueScribataric,
ceinecsoineanluzezioaiteamaitebaitute,etaagurra
agurtzendutenmerkatuetan.
39.Etaaulkinagusiaksinagogetan,etagoikogeletan
jaietan.
40.Alargunenetxeakirenstendituztenak,eta
itxurakeriagatikotoitzluzeakegitendituztenak:hauek
kondenaziohandiagoajasokodute.
41.EtaJesusekogasunarenaitzineaniarririk,ikusizuen
nolajendetzakdiruaogasunerasartzenzuen:etaaberats
zirenaskokaskosartzenzuten.
42.Etaethorrizenalargunpobrebat,etabotazituenbi
akaro,zeñaklanobategitendutenak.
43Etadeithuzituenberediscipuluac,etaerranciecén,
Eguiazerraitendrauçuet,ecenalargunbehartsuhunec
sarthuduelaguehiagoguehiagoriceçarrituvkanduten
guciacbaino.
44.Zerenguziakbotazituztenberenugaritasunetik;baña
berebeharretikzeuzkanguziasartuzuen,baitaberebizi
guziaere.
13.KAPITULUA
1.Etatenplutikirtetenzenean,berediszipuluetakobatek
erranzion:Maisu,begirazernolakoharriaketazereraikin
direnhemen!
2EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Icusialdituc
edificahandiau?ezdaharribatbestearengañeanutziko,
erorikoezdena.
3.EtatenpluarenpareanOlibamendianeseritazegoela,
Pedrok,Santiagok,JoaneketaAndresekgaldetuzioten.
4.Esaniezaguzu,noizizangodiragauzahauek?etazer
seinaleizangodagauzahauekguztiakbetekodirenean?
5EtaihardestençuelaIesusechascedinerraiten:
Beguiraçuenehorcengainatuezgaitezan.
6Ecenanhitzethorrirendiradeeneicenean,erraitendutela,
NinaizChrist;etaaskoengainatukoditu.
7.Etagerlaketagerrenzurrumurruakentzutean,ezzaitezte
atsekabetu:zerenhalakoakbehardiraizan;bainaamaiera
ezdaoraindikizango.
8.Zerennazioanazioarenaurkaaltxatukoda,etaerreinua
erreinuarenaurka,etalurrikarakizanendiratokianitzetan,
etagoseteaketanahasteakizangodira:haukdira
atsekabeenhasiera.
9.Bainakontuzibilizaitezte,zerenkontseiluetara
entregatukozaituzte;etasinagogetankolpatuakizanen
zarete,etaburuzagietaerregeenaitzineaneramanenzarete
enegatik,haienkontrakotestigantzaemateko.
10.Etalenengoebanjelioajendaiguzienarteanargitaratu
beharda.
11.Bainaneramangozaituztetenean,etalibratuko
zaituztetenean,ezezazuealdezaurretikpentsatuzeresango
duzuen,etaezduzueaurreikuspenikegin:bainaordu
hartanemangozaizuenguztia,esandezazue:ezenzuekez
zaretemintzatzendirenak,baizikEspirituSantua.
12.Badaanaiaksaldukoduanaiaheriotzera,etaaitak
semea;etaseme-alabakberengurasoenkontraaltxatuko
dira,etahilarazikodituzte.
13.Etagizonguziakgorrotaturenzareteeneizenagatik:
bainaazkeneraarteiraungoduena,hurasalbatukoda.
14.Bainanikusikoduzueneandesolaziokohiguingarria,
Danielprofetakesandakoa,beharezdentokianzutik,
(irakurtzenduenakulerdezala),orduanJudeandaudenak
igesbezatemendietara.
15.Etaetxe-gaineandagoenaezdadilajautsietxera,ez
sartzera,bereetxetikezerateratzeko.
16.Etalandandagoenakezbediatzeraitzuliberesoinekoa
hartzera.
17.Bainazorigaitzakhaurdundaudenaketaegunhetan
edoskitzendituztenak!
18.Etaothoitzegizuezuenihesaneguanizanezdadin.
19.Zerenegunhetanizanendaatsekabea,Jainkoaksortu
zuenkreazioarenhasieratikorainarteizanezzen
bezalakoa,etaezdaizango.
20.EtaJaunakegunaieklaburtuizanezpada,ezda
haragiriksalbatuko:bainahautatudituenak,laburtuditu
egunak.
21.Etabadanehorkerranenbadizute,Hunahemenda
Kristo;edo,hara,hordago;ezsinetsi:
22.Zerenkristofaltsuaketaprofetafaltsuakpiztukodira,
etaseinaleaketamirariakegingodituzte,ahalbalitz,
hautatuakereliluratzeko.
23Bainabeguiraçaçue:huná,gauçaguciaciragarten
drauçuet.
24Bainaegunhetan,tribulaziohorrenondoren,eguzkia
ilundurenda,etailargiakezdubereargirikemango.
25.Etaerorikodirazerukoizarrak,etaastindukodira
zeruandaudenbotereak.
26.EtaorduanikusikodutegizonarenSemeadatorrela
hodeietanindaretaaintzahandiarekin.
27.EtaorduanigorrirenditubereAingeruak,etabilduren
ditubereelektuaklauhaizetatik,lurrarenmuturretikzeruko
muturreraino.
28.Ikasiorainpikuarenparabolabat;Harenadarra
oraindiksamurradagoeneanetahostoakateratzen
dituenean,badakizueudagertudagoela;
29.Zuek,halaber,gauzahaukgertatzendirelaikustean,
jakinezazuehurbildela,ateetanere.
30.Egiazerraitendrauzuet,ezdelagizaldihauiraganen
gauzahaukguziakeginarte.
31.Zeruaetalurraigarokodira,bainaenehitzakezdira
iraganen.
32Bainaegunhartazetaorduhartazezdakinehork,ez
zeruetandaudenAingeruek,ezSemeak,Aitakbaizik.
33.Begirazazue,zaintzaetaotoitzegin:ecenezdakizue
noizdendenbora.
34.ZerengizonarenSemeabideurrutitikdoangizona
bezalada,zeinakbereetxeautzietaberezerbitzariei
aginteaemanetabakoitzariberelana,etaatezaina
zaintzekoaginduzuen.
35.Begirazazuebada:zerenezdakizuenoizethortenden
etxekonagusia,arratsean,edogauerdian,edooilarren
kantuan,edogoizean.
36Bat-bateanetortzenezzaituenlotanaurkitzen.
37Etaerraitendrauçuedanagucieyerraitendrauçuet,
Begira.
34

MarkosenEbanjelioa
14.KAPITULUA
1.Biegunenburuan,BazkoetaLegamiagabekoOgienjaia
zen:etaaphez-buruaketaEskribakbilhatzenzutennola
artuzezatenhuraartisautzaz,etahilzezaten.
2Bainahecerranceçaten,Ezbestaegunean,ezdadin
populuarenzalaparta.
3.EtazegoalaBetanian,Simonleprazkoarenetxean,
bazkarianiarririkzegoela,ethorrizenemakumebat,
alabastrozkokutxabatzeukala,nardozkoukenduoso
preziatua;etakaxahautsietaburuanisurizion.
4.Etabazirenbatzukberenbaitanhaserreturik,etaesaten
zuten:Zergatikegindaukenduarenxahutzeau?
5.Zerenhirureundenariobainogehiagotansalduzitekeen,
etapobreeieman.Etamarmareginzutenharenkontra.
6.EtaJesusekerranzuen:Utziezazue;zergatiktraba
egitenduzu?lanonaegindunigan.
7.Zerenpobreakzuekindauzkazuebeti,etanahi
duzueneanonegindiezaiezue:bainanieznauzuebeti
edukiko.
8.Ahalzuenaegindu:aldezaurretiketorridaenegorputza
lurperatzeragantzutzera.
9Eguiazerraitendrauçuet,Ebanjeliohaumunduosoan
predicatzendenlekuan,eguinduenhaur-ereerranenda
harenoroigarritzat.
10.EtaJudasIskariote,hamabietarikbat,joanzen
apaizburuengana,beraisalduzezaten.
11.Etahorientzutean,poztuziren,etadiruaemango
ziotelaaginduzioten.Etanolaerosotraiziozezakeenbilatu
zuen.
12.EtaLegamiagabekoOgienlehenegunean,Pazko-ahil
zutenean,esanziotenberediszipuluek:Norajoangogara,
etaprestatukodezuPazkoajateko?
13.Etabialduzituenberediszipuluetarikbi,etaerran
zieten:Zoaztehirira,etaanaukitukozaituztetegizonbat
ur-pitxeradaraman:jarraikizue.
14.Etanorasartukoden,erraiozueetxekogizonari:
Maisuakdio:Nondagoostatua,nonianendudanBazkoa
enediszipuluekin?
15.Etaerakutsikodizuegoikogelahandibat,hornituaeta
prestatua:horprestatudiguzue.
16.Etailkhizirenberediszipuluak,etaethorrizirenhirira,
etaarkituzutenharkesanzienbezela,etaprestatuzuten
Bazkoa.
17.Etaarratseanethortzendahamabiekin.
18.Etaiarririkjatenarizirela,erranzuenIesusek:Egiaz
diotsuet,nirekinjatenduenzuetarikbateksaldukonau.
19.Etahaszirantristetzen,etabanan-bananesatenzioten:
Ninaiz?etabestebatekesanzuen:Ninaiz?
20.Etaerantzunzien,etaerranzien:Hamabietakobatda,
enekinplatereanbustitzenduena.
21.GizonarenSemeabadoa,beratazidatziadenbezala:
bainaaigizonarenSemeasaldukoduengizona!onazen
gizonharentzatinoizjaioizanezbalitz.
22.Etaiatenzutenbitartean,Jesusekogiahartuzuen,eta
benedikatuzuen,etahautsizuen,etaemanzien,etaesan
zien:Hartu,jan,haudaenegorputza.
23.Etahartuzuenkopa,etaeskerrakemanzituenean,
emanzien,etaguziekedanzuten.
24.Etaerranzien:Audaeneodolaitunberrikoaskogatik
isurtzendena.
25.Egiazdiotsuet,ezdudalagehiagoedango
mahatsondokofruitutik,Jainkoarenerreinuanberriaedaten
dudanegunerano.
26.Etahimnobatabestuzutenean,aterazirenOliba
mendira.
27EtaerranciecénIesusec,Guciacofenditurençarete
enegaticgauhuntan:ecenscribatuadago:Nikartzaina
jorendut,etaardiakbarreiatukodira.
28.Bainanresuscitatunaizenean,joanennaizzuen
aitzineanGalileara.
29BainaPierrisecerrancieçón,Guciacofenditurendiren
arren,nieztut.
30EtaerrancieçónIesusec,Eguiazerraitendrauçut,gaur,
gauhuntanere,oilarrakbialdizjobainolehen,hiruretan
ukatukonauzula.
31.Bainanareagoerranzuen:Zurekinhilkobanintz,ez
zaitutinolaereukatuko.Eraberean,denekereesanzuten.
32.EtaethorrizirenGetsemanedeitzenzentokibatera,eta
erranzietenberediszipuluei:Eserizaiteztehemen,otoitz
eginendudanbitartean.
33.EtahartuzituenberekinPierris,etaSantiagoetaJoan,
etaasizentxunditzenetaastuntzen;
34Etaerranciecén,Enearimaguehiagotristeada
herioterano:içançaiteztehemen,etaeguiçue.
35.Etaaitzineraapurbat,erorizenlurrera,etaothoitzegin
zuen,ahalbalitz,orduaigarozedinharengandik.
36.Etaerranzuen,Abba,Aita,gauzaguziakhireposible
dira;kendunigandikkopahau:ezordeaniknahidudana,
zuknahiduzunabaizik.
37Etaethorririceridenceçanheclotan,etaerrancieçón
Pierrisi,Simon,loalduc?ezinalzenuenordubatikusi?
38Beguiraçaitezteetaothoitzeguiçue,tentationetansar
ezteçan.Espirituabenetanprestdago,bainaharagiaahula
da.
39Etaberrizioancedin,etaothoitzceçan,etaerrançuen
hitzberberak.
40.Etaitzulizenean,arkituzituenberrizlotan(erenbegiak
astunakbaitziren),etaezzekitenzerihardetsi.
41.Etaethorrizenhirugarrenaldiz,etaerranzieten:Lo
eginezazuteorain,etaatsedenhartu:askida,ethorrida
ordua;huna,gizonarenSemeabekatarieneskuetara
eramana.
42.Jaiki,goazen;huna,nitraditzennauenahurbilda.
43.Etaberehala,oraindikmintzatzenarizela,ethorrizen
Judas,hamabietarikbat,etaharekinjendeandibat
ezpatarekinetamakilekin,apheznagusietatik,eta
eskribauetatiketazaharreneskutik.
44.Etasalduzuenakemanzienseinalebat,zioelarik:Norri
musuemangodiodana,hurada;harezazu,etaeraman
ezazuseguru.
45.Etaethorrizenean,berehalaioaitenzaioharengana,eta
dio:Maisu,maisu;etamusuemanzion.
46.Etaeskuakezarrizizkioten,etaartuzuten.
47.Etaondoanzeudenetarikbatekezpataaterazuen,eta
apaiznagusiarenzerbitzaribatjozuen,etabelarriamoztu
zuen.
48.EtaerantzunzienJesusek,etaesanzien:Ilkialzarete,
lapurbatenkontrabezala,ezpatekinetamakilekinni
hartzera?
49Eguneronengoenzuekintenpluanirakasten,etaez
nauzuehartu:bainaScripturakbetebehardira.
50.Etaguziekutzizutenhura,etaiheseginzuten.
35

MarkosenEbanjelioa
51.Etajarraikizitzaiongizongaztebat,lihozkooihalabere
gorputzbiluziarengañeanbotata;etagazteekhelduzioten:
52.Etautzizuenlihozkooihala,etabiluzikiheseginzuen
hekienartetik.
53EtaeramanceçatenIesusSacrificadore
subiranoarengana,etaharequinbilduciradenSacrificadore
principalguciac,AncianoacetaScribac.
54.EtaPedrokjarraituzionurrutitik,apaiznagusiaren
jauregira:etaeserizenzerbitzariekin,etaberotzenzuen
suarenondoan.
55.EtaapaizburuaketaconcilioguziaJesusenkontrako
testigantzabilazebiltzanhurahilzezaten;etaezzuenbat
ereaurkitu.
56.Zerenaskokgezurrezkotestigantzaemanzutenharen
kontra,bainahaientestigantzaezzenbategiten.
57.Etajaikizirenbatzuk,etagezurrezkotestigantzaeman
zutenharenkontra,ziotela:
58.Entzungenionesaten:Desegingoduteskuzeginaden
tenpluhau,etahiruegunbarrueraikikoduteskurikgabe
eginikobestebat.
59Bainahalaereezzutenbatetorrihaientestigantza.
60.EtaaltxatuzanSazerdoteNagusiaerditik,etagaldetu
zionJesusi,zioela:Ezalduzuezererantzuten?Zerda
hauekzurekontralekukotzendutena?
61.Bainanisilduzen,etaezzuenezerihardetsi.Berriz
galdetuzionapaiznagusiak,etaesanzion:Zualzara
Kristo,DohatsuarenSemea?
62.EtaesanzuenIesusek,Ninaiz:etaikusikoduzue
gizonarenSemeaeserita,botereareneskuinekoaldean,eta
ethortenzerukohodeietan.
63.Orduanapaiznagusiakurratuzituenberesoñekoak,eta
erranzuen:Zerbehardugugeiagotestigu?
64.Entzunduzueblasfemia:zerusteduzue?Etadenek
heriotzarenerrudunizaterakondenatuzuten.
65.Etabatzukhasizitzaizkiontxuegiten,etaaurpegia
estaltzen,etakolpekaematen,etaerraiten:Profetizaezazu,
etazerbitzariekjozutenesku-ahurretan.
66.EtaPedrojauregianbeheanzegoala,etorrizanaphez
nagusiarenneskameetakobat.
67.EtaikusirikPedrobereburuaberotzenarizela,begiratu
zion,etaesanzuen:EtahiereJesusNazaretarrarekinizan
zinen.
68.Bainaharkukatuzuen,zioela:Ezdakit,ezdutulertzen
zerdiozun.Etailkizanatarira;etaoilarratxintik.
69.Etaneskamebatekberrizikusizuen,etaasizitzaien
erraitenondoanzeudenei:Audahetarikbat.
70.Etaberrizukatuzuen.Handikgutxira,ondoan
zeudenekberriroesanziotenPedrori:Ziurhaietarikobat
aiz,zerenGalileoazara,etazuremintzatzeabatdator.
71.Bainanasizenmadarikatzenetajuramentuegiten,
zioela,Ezdakitgizonhau,zeñazmintzozaren.
72Etabigarrenaldianoilarrajozuen.Pedrokgogoanizan
zuenJesusekesanzionhitza:Oilarrakbialdizjobaino
lehen,hirualdizukatukonauzu.Etahoripentsatuzuenean,
negareginzuen.
15.KAPITULUA
1.Etaberealagoizeanapaizburuekkontsultaeginzuten
zaharrenetaeskribauekinetakontseiluosoarekin,etalotu
zutenJesus,etaeramanzuten,etaentregatuziotenPilatori.
2.EtaPilatokgaldetuzion:ZualzaraJuduenErregea?Eta
harcihardestençuelaerrancieçón,Hicdio.
3.Etaapaizburuekaskosalatzenzioten:bainaezzuenezer
ihardetsi.
4.EtaPilatokberrizgaldetuzion,zioela:Ezalduzuezer
erantzuten?hunazenbatgauzatestigutzendituztenzure
kontra.
5.BainaJesusekezzuenezerihardetsi;beraz,harrituegin
zenPilato.
6.Badabestahartanaskatuzietenpresobat,nahizutena.
7.EtabazenBarrabaszeritzanbat,zeinalotuazegoen
harekininsurrectioneginzutenekin,zeinakhilbaitzuen
insurrekzioan.
8.Etajendetzaoihukaoihukahasizenhuraeginzezalabeti
eginzien.
9BainaPilatecihardestenciecén,cioela,Nahialduçue
askatuvkanduçueIuduenErregea?
10.Zerenbazekienapaiz-buruekbekaizkeriagatiklibratu
zutela.
11.Bañaapaizburuekbulkatuzutenpopulua,askazezan
Barrabas.
12.EtaPilatokerantzunzienberriro:Zernahiduzue,bada,
JuduenErregedeitzenduzuenariegindezadan?
13.Etaberrizoihueginzuten:Gurutzifikatu.
14.OrduanPilatokerranzieten:Zergaitzegindu?Eta
oihuhandiagozoihukatuzuten:Gurutzifikatu.
15.BadaPilatok,populuakontentnairik,askatuzuen
Barrabas,etaemanzuenJesus,azotaturik,gurutziltzatu
zedin.
16.Etagudariekeramanzutenataura,Pretoriodeitzenzena;
etataldeosoadeitzendute.
17.Etapurpurazjantzizuten,etaarantzazkokoroabat
xaflatuzuten,etajarriziotenburuan.
18.Etaasizanagurtzen,Agur,JuduenErrege!
19.Etakanaberazburuanjozuten,etatxueginzioten,eta
belaunakmakurturikadoratuzuten.
20.Etaburlaeginziotenean,kenduziotenpurpura,etabere
jantziakjarrizizkioten,etakanporaeramanzutenhura
crucificatzera.
21.EtaderrigortzenzutenSimonZirenobat,iragaitenzena,
herrialdetikilkirik,AlexandrorenetaRuforenaita,bere
gurutzeaeramatera.
22.EtaeramanzutenGolgotalekura,hauda,esannahi
baita,buru-hezurbatentokira.
23.Etaemanziotenedateramirraznahasitakoardoa,baina
ezzuenartu.
24.Etahuragurutziltzatuzutenean,banatuzituztenharen
soñekoak,zozketaeginez,bakoitzakzerhartukozuen.
25.Etazenirugarrenorena,etagurutziltzatuzuten.
26.Etaharenakusazioarengaineskribapenaidatzitazegoen:
JUDUENERREGEA.
27.Etaharekingurutzilifikatzendituztebilapur;batabere
eskuinaldean,etabesteabereezkerrean.
28.EtabetezenScriptura,zeradioena:Etakontatuaizan
zengaizkileekin.
29.Etairagaitenzirenekinjuriaegitenzioten,buruak
astinduz,etaesatenziotela:Ai!
30.Salbazaitez,etajautsigurutzetik.
31.Eraberean,apheznagusiekereisekaegitenziotela
berenarteanScribaekin:Bertzeaksalbatuzituen;berak
ezindusalbatu.
36

MarkosenEbanjelioa
32.JaitsbediorainKristoIsraelgoerregeagurutzetik,ikus
dezagunetasinetsidezagun.Etaharekingurutziltzatu
zirenekirainegitenzuten.
33.Etaethorrizeneanseigarrenorena,ilhunbeaizanzen
lurguzianbederatziorenaarte.
34.EtabederatzioreneanoihueginzuenJesusekboz
ozenez,zioela:Eloi,Eloi,lamasabaktani?hauda,ene
Jainkoa,eneJainkoa,zergatikutzinauzu?
35.Etaondoanzeudenetarikbatzuek,horientzutean,esan
zuten:Huna,Eliasdeitzendu.
36.Bateklasterkaeginzuenetabethezuenesponjabat
ozpinezbeterik,etaipinizuenkanaberabatengainean,eta
emanzionedatera,esanez:Utzi;ikusdezaguneaElias
etorrikodenhurahartzera.
37.EtaoihueginzuenJesusekoihuhandiz,etaemanzuen
izpiritua.
38.Etatenplukobeloabitanurratuzengoitikbehera.
39.Etaharenkontrazegoenzenturioiakikusizuenean,
oihuegitenzuela,etamamuaematenzuela,erranzuen:
EgiazgizonhauJainkoarenSemeazen.
40.Emaztekierebazirenurrutibegirabegira:zeinenartean
zeudenMariaMagdalena,etaMaria,Santiagotxikiareneta
Joserenama,etaSalome;
41(Ceinere,Galileanzegoela,jarraituziotela,eta
zerbitzatzenziotela;)etaharekinJerusalemeraiganziren
besteemakumeasko.
42.Etaorainarratsaldeaethorrizenean,zerenprestaketa
baitzen,hauda,larunbatarenbezpera.
43.ArimateakoJose,kontseilariohoretsua,zeinaere
Jainkoarenerreinuarenitxarotenzena,ethorrizen,eta
ausarkisartuzenPilatogana,etanahizuenJesusen
gorputza.
44.EtaharritutazegoanPilato,eahilaotezen,etadei
eginikCenteniorea,galdetuzioneadenporahilalzen.
45.Etajakinzueneanzenturioiaz,emanziongorpuaJoseri.
46.Etaerosizuenlihofina,etaeramanzuen,etabilduzuen
lihoan,etaezarrizuenharkaitzbateanlandutakosepulcro
batean,etaharribatjaurtizuenhilobiarenatarira.
47.EtaikusizutenMariaMagdalenaetaMariaJoseren
amanonjarriazen.
16.KAPITULUA
1.Etalarunbataigarozenean,MariaMagdalenak,eta
MariakSantiagorenamak,etaSalomekerosizituzten
aromagozoak,ethorzezatenhuragantzutzeko.
2.Etaastekoleheneguneangoiz-goizeanethorriziren
sepulturaraiguzkiairtetzean.
3.Etaerranzutenberenartean:Norkkendukodiguharria
hilobikoathetik?
4.Etabegiratuzutenean,ikusizutenharriairaulitazegoela:
zerenosoandiazen.
5.Etasepulkurasartzean,ikusizutengizongaztebat
eserita,eskuinaldean,soinekozuriluzebatezjantzia;eta
beldurtueginziren.
6Etaerranciecén,Eziçaçue:IesusNazaretarrabillaçaçue,
crucificatuiçandena:resuscitatuda;ezdagohemen:horra
nonjarrizutenlekua.
7.Bañazoazte,esaiezueberediszipulueietaPedrori,zuen
aitzineandoalaGalileara:hanikusikoduzue,berakesan
dizunbezala.
8.Etailkiziranbizkor,etaigeseginzutenhilobitik;zeren
ikaraetatxunditutazeuden:etaezziotenezeresaninori;
beldurbaitziren.
9.Bada,Jesusastekoleheneguneangoizpiztuzenean,
agertuzitzaionlehenikMariaMagdalenari,zeinetatikzazpi
deabrubotabaitzituen.
10.Etajoanzen,etaesanzionharekinegonzirenei,negar
etanegaregitenzutenbitartean.
11.Etahekentzuteanhurabizizela,etahuraikusirik,
etzutensinetsi.
12.Gero,besteitxurabateanagertuzitzaienbiei,ibiltzen
zirela,etajoanzenlandan.
13.Etaioanzitezen,etakontatuzietenhondarrei,eta
etzituensinhetsi.
14.Geroagertuzitzaienhameikaijateraeseritazeudenean,
etagaitzetsizizkietenberenfedegabetasunazetabihotz-
gogortasunaz,ezbaitzituztensinetsihuraresuscitatu
ondorenikusizutenak.
15.Etaerranzien:Zoaztemunduguzira,etapredikatu
ezazuteEbanjelioakreaturaguziei.
16.Sinhestenduenaetabataiatuaizanendenasalbatukoda;
bainasinestenezduena,kondenatuaizangoda.
17.Etaseinaleoieksegitukodizkietesinistendutenei;Nire
izeneanbotakodituztedeabruak;mihiberriezmintzatuko
dira;
18.Sugeakhartukodituzte;etahilgarrirenbatedaten
badute,ezdiekalterikegingo;gaixoengaineaneskuak
ezarrikodituzte,etasendatukodira.
19.Beraz,Jaunakesanzienondoren,jasoaizanzenzerura,
etajarrizenJainkoareneskuinaldean.
20.Etailkirik,predikatzenzutennonahi,Jaunahekiekin
lanean,etahitzakonfirmatzenzuenondokoseinaleekin.
Amen.
37

Lukas
1.KAPITULUA
1Askokhartubaituteeskuagurearteansinistendiren
gauzendeklarazioaordenatzeko.
2.Beraiekemanzizkigutenbezala,hasieratikbegiko
testiguetahitzarenzerbitzariizanzirenak;
3.Niriereongiidurituzitzaidan,gauzaguziaklenengo-
hasieratikongiadimenduakizanda,ordenanidaztea,
Teofilobikainena.
4.Jakindezazunzertanirakatsizarengauzahorien
ziurtasuna.
5.BazenHerodes,Judeakoerregearendenboretan,
Zakariaszeritzanapaizbat,Abiarenleinukoa:etaharen
emazteaAaronenalabetatikzen,etabereizenazuen
Elisabet.
6.EtazintzoakziranbiakJainkoarenaurrean,Jaunaren
manamenduetaaginduguzietanibillirikerrugabe.
7.Etaezzutenumerikizan,zerenElisabethantzuabaitzen,
etabiakurtetanongihelduakbaitziren.
8.Etagerthatuzen,Jainkoarenaitzineanapaizkargua
betetzenzuenbitarteanbereordenan,
9Apaizofiziokoohiturarijarraiki,Jaunarentenplura
sartzeanintsentsuaerretzeaizanzen.
10.Etajendeguziakanpoanotoitzegitenarizenintsentsu
garaian.
11.EtaagertuzitzaionJaunarenaingerubatintsentsuaren
aldareareneskuinaldeanzutik.
12.EtaZakariasikusizuenean,larritueginzen,eta
beldurraerorizitzaion.
13.Bainanaingeruakerranzion:Ezizanbeldurrik,
Zakarias:zerenzureotoitzaentzunda;etazureemazteak
Elisabeteksemebatemangodizu,etaJuandeitukodiozu.
14.Etaizangoduzupozaetapoza;etaaskopoztukodira
harenjaiotzaz.
15.ZerenhandiaizangodaJaunarenaitzinean,etaezdu
edangoezardorik,ezedarisendorik;etaEspirituSantuaz
betekodabereamarensabeletik.
16.EtaIsraelgosemeetatikaskoitzulikoditubereJainko
Jaunagana.
17.EtajoanendaharenaitzineanEliasenespiritueta
indarrez,gurasoenbiotzakseme-alabenganabihurtzeko,eta
desobedienteakzuzenenzuhurtziari;Jaunarentzako
prestaturikoherriaprestatzeko.
18.ZakariasekerranzioenAingeruari:Zertanjakingodut
hau?zerenagurebatnaiz,etanireemazteaurtetanongi
heldua.
19.Etaaingeruakerantzunzion:NinaizGabriel,
Jainkoarenaitzineandagoena;etaigorrinazzuri
mintzatzera,etaberripozhauenerakustera.
20.Etahuna,mutugelditukozara,etaezinmintzatukohaiz,
gauzahauekbetekodirenegunerano,zerenezdituzu
sinetsikoenehitzak,zeinakberensasoianbetekodiren.
21.EtapopuluaZakariasenzainzegoen,etaharrituta
zegoentenpluanhainbestedenboraegonzela.
22.Etailkizenean,ezinzienhitzegin:etaikusizuten
tenpluanikuskerabatikusizuela:zerenkeinuaeginzien,
etaisilikgeldituzen.
23.Etagerthatuzen,berezerbitzukoegunakbetebezain
laster,bereetxerajoanzen.
24.Etaegunhekienondoan,bereemazteElisabeth
konzebituzen,etabosthilabetezezkutatuzen,zioela:
25.HonelajokatuduJaunakniribegiratzenzidanegunetan,
gizonenarteannirelaidoakentzeko.
26.EtaseigarrenhilabeteanGabrielaingeruabidalizen
JainkoarengandikNazaretzeritzanGalileakohiribatera.
27.Josedeitzenzengizonbatekinezkondutazegoen
birjinabati,Davidenetxekoa;etabirjinarenizenaMaria
zen.
28.Etasarthuzanaingeruaberegana,etaesanzion:Agur,
osoonuraduna,Jaunazurekinda:bedeinkatuazuemakume
artean.
29.Etahuraikhusizuenean,atsekabetuzenharen
erranagatik,etagogoanzuenzernolakoagurraizanbehar
zuen.
30.EtaerranzionAingeruak:Ezizanbeldurrik,Maria,
zerenarkitubaituzugraziaJainkoarenaurrean.
31.Etahuna,zuresabeleankonzebitukoduzu,etasemebat
sortukoduzu,etadeitukodiozuizenaJESUS.
32.Handiaizangoda,etadeitukodaGorenarenSeme:eta
JainkoJaunakemangodiobereaitaDavidentronua.
33.EtaJakobenetchearengaineanerregeizangodabetiko;
etabereerreinuaezdaamaierarikizango.
34.OrduanMariakAingeruarierranzion:Nolaizangoda
hau,gizonikezagutzenezdudalako?
35.EtaerantzunzionAingeruak,etaesanzion:Espiritu
Santuazuregaineraetorrikoda,etaGorenarenindarrak
itzalaegingozaitu:beraz,zuregandikjaiokodengauza
santuhoriereJainkoarenSemeadeitukoda.
36.Etahuna,zurelehengusuElisabethere,semebatizan
duberezahartzaroan:etaaudaseigarrenhilabetea
berarekin,antzudeitzenzena.
37.ZerenJainkoarekinezdaezerezinezkoaizango.
38.EtaMariakerranzuen:HunaJaunarenzerbitzaria;bedi
nirizurehitzarenarabera.Etaaingeruaaldeeginzuen
harengandik.
39.EtajaikizenMariaegunhetan,etajoanzen
mendialderapresaka,Judakohiribatera;
40.EtasartuzanZakariasenetxean,etaagurtuzuen
Elisabeth.
41.Etagerthatuzen,ElisabetekMariarenagurraentzutean,
jauzieginzuenhaurraberesabelean;etaElisabethEspiritu
Santuazbetezen:
42.Etamintzatuzenozenki,etaerranzuen:Bedeinkatua
zaraemazteenartean,etabenedikatuadazuresabeleko
fruitua.
43.Etanondikdahori,nereJaunarenamaniganaethor
dezala?
44.Zeren,huná,zureaguraldiarenbozaenebelarrietan
entzunorduko,haurrakjauzieginzuenenesabelean
bozkarioz.
45.Etadohatsuadasinhetsizuena:zerengauzatukodira
Jaunakesanzizkiotengauzak.
46.EtaMariakerranzuen:EnearimakhanditzenduJauna,
47.EtaeneizpirituaalegratudaJainkoeneSalbatzaileaz.
48.Zerenbehatuduberezerbitzariarenahulezia,zeren
huná,hemendikaurrerabelaunaldiguziekdohatsudeituko
naute.
49.Zerenahaltsuakgauzaandiakegindizkit;etasantuada
harenizena.
50.Etaharenerrukiadabelaunaldizgizaldiharenbeldur
direnentzat.
38

LUKAS
51.Berebesoarekinindarraerakutsidu;harroakbarreiatu
dituberenbihotzenirudimenean.
52.Jautsidituahaltsuakberenaulkietatik,etagoratuditu
behe-mailakoak.
53.Goseakgauzaonezbeteditu;etaaberatsakhutsikbidali
ditu.
54.BerezerbitzariIsraelilagundudu,bereerrukiazoroituz;
55.Gurearbasoei,Abrahami,etabereondorengoei
betirakoesanzienbezala.
56.EtaMariaegonzanberarekiniruillebeteinguru,eta
itzulizanbereetxera.
57.Bada,Elisabetendenboraosoahelduzen,erditzeko;eta
semebatsortuzuen.
58.Etabereauzokoeketaberelehengusuakadituzuten
nolaJaunakurrikalduzuenharengana;etapoztuziren
harekin.
59.Etagerthatuzenzortzigarreneguneanethorrizirela
haurraerdainzitzera;etaZakariasdeitzenzioten,bere
aitarenizenaz.
60.Etaihardetsizuenbereamak,etaerranzuen:Ez;baña
Juandeitukoda.
61.Etaerranzioten:Ezdazureahaidetikizenhaudeitzen
denik.
62.Etaseinaleakeginzizkiotenbereaitari,nolanahizuen
deitzea.
63.Etaeskatuzuenidazkibat,etaidatzizuen,zioela,
Joanesduizena.Etaguztiakharrituziren.
64.Etabereahoaidekizenberehala,etaaskatuzitzaion
mihia,etamintzatuzen,etalaudatuzuenJainkoa.
65.Etabeldurraizanzenhaieninguruanbizizirenguziak,
etaerranoiekguziakzabalduzirenJudeakomendialde
guzian.
66.Etahaiekentzutenzutenguziekberenbihotzeangorde
zituzten,ziotela,Zernolakoumeaizangodahau?Eta
Jaunareneskuaharekinzegoen.
67.EtabereaitaZakariasEspirituSantuazbetezen,eta
profetizatuzuen,zioela:
68.BedeinkatuaizanbediIsraelgoJainkoJauna;zerenbere
herriabisitatuetaerredimitubaitu,
69.EtaaltxatudigusalbamendukoadarraDabidenbere
zerbitzariarenetxean;
70.Bereprofetasainduenahozmintzatuzenbezala,
munduahasizenetikizandirenak.
71.Salbagaitezengureetsaietatik,etagorrotogaituzten
guzieneskuetatik;
72.Gurearbasoeiagindutakomiserikordiabetetzeko,eta
bereitunsantuagogoratzeko;
73.GureaitaAbrahamieginzionzina,
74.Emanzigula,gureetsaieneskuetatiklibratuakizan
gaitezanhurabeldurrikgabezerbitzatzeko.
75.Harenaurreansaindutasuneanetazuzentasunean,gure
bizitzakoegunguzietan.
76.Etazu,umea,deitukozaituzteGorenarenprofeta:zeren
Jaunarenaitzineanjoanenzaraharenbideakprestatzera;
77.Bereherriarisalbamenarenezagueraemateabere
bekatuenbarkazioarenbidez,
78.GureJainkoarenerrukisamurrez;zeñazgoitikgorako
egunakbisitatugaitu,
79.Ilunpetanetaeriotzarenitzaleaneseritadaudeneiargia
emateko,gureoinakbakearenbideraeramateko.
80.Etaumeahaztenzan,etasendotzenzanespirituaz,eta
basamortuetanegonzanIsraelierakutsizionegunerano.
2.KAPITULUA
1.Etagerthatuzenegunhetan,ZesarAugustorendekretu
bataterazelamunduguziazergapetzeko.
2(EtazergahoriZirenioSiriakogobernadorezeneanegin
zenlehenaldiz.)
3.Etadenakzergapetzerajoanziren,bakoitzaberehirira.
4.EtaiganzenJoseGalileatik,Nazaretekohiritik,Judeara,
BelendeitzendenDabidenhirira;(Dabidenetxekoeta
leinukoazelako:)
5.Mariabereemazteemaztearekintributatuaizatea,
haurdunhandiaizanik.
6.Etahalaizanzen,haiekhanzeudela,beteziranegunak
beraerditzeko.
7.Etaerdiratuzuenberelehen-semea,etabilduzuen
txingarretan,etaetzanzuenmantxabatean;ostatuanez
baitzegoenlekurik.
8.Etabazirenherrialdebereanartzainaksoroanegoten
zirela,gauezberenartaldeazaintzen.
9.Etahuná,Jaunarenaingeruaethorrizenhaiengainera,
etaJaunarenaintzakdistiraeginzuenhaieninguruan,eta
beldurhandiaizanzuten.
10.Etaerranzienaingeruak:Ezizanbeldurrik,zerenhuná,
ekartzendizuetbozkarioandiarenberrionak,zeinajende
guziarentzatizangodena.
11.ZerengaurDabidenhirianjaiozaizueSalbatzailebat,
zeinabaitaKristoJauna.
12.Etahauizangodaseinalebatzuretzat;Aurkitukoduzue
haurtxoatxingarretanbilduta,mantxabateanetzanda.
13.Etabat-bateanaingeruarekinbaterazerukoarmadako
jendetzabatzegoenJainkoalaudatzen,etaesatenziotela:
14.AintzaJainkoarigoi-goian,etalurreanbakea,
gizonenganakoborondateona.
15.Etagerthatuzen,aingeruakhaiengandikzerura
aldenduakzirelarik,artzainekelkarriesanzioten:Goazen
orainBelenera,etaikusdezagungertatudengauzahau,
Jaunakezagutarazidiona.gu.
16.Etaethorriziranpresaka,etaarkituziranMaria,eta
Josef,etaumeamanxabateanetzanda.
17.Etaikhusizutenean,ezagutzeraemanzutenhaur
hunetazerranzietenhitza.
18.Etaenzutenzutenguziakmiretsizituztenartzainek
kontatzenzizkietengauzez.
19.BainaMariakgauzaoiekguziakgordezituen,eta
gogoetaegitenzituenberebihotzean.
20.Etaartzainakitzuliziren,Jainkoagoretsizetagoretsiz,
entzunetaikusizituztengauzaguziak,esanzienbezala.
21.Etabetezireneanzortziegunhaurraerdaintzeko,
deitzenzenharenizenaJESUS,zeinaaingeruakhala
izendatuzuensabeleansortuaurretik.
22.EtaMoisesenlegearenaraberagarbitzekoegunakbete
zirenean,Jerusalemeraeramanzuten,Jaunariaurkezteko;
23(JaunarenLegeanidatzitadagoenbezala:Sabela
irekitzenduenarbakoitzasantuizendatukoda
Jaunarentzat;)
24.EtaJaunarenlegeanesatendenarenaraberako
sakrifizioaeskaintzea:Usoparebat,edobiusogazte.
25.Etahuna,bazengizonbatJerusalemen,Simeonzuen
izena;etagizonberazenjustoetadevotoa,Israelen
konsolazioarenzainzegoen:etaEspirituSantuazegoen
harengainean.
39

LUKAS
26.EtaagertuzitzaionEspirituSantuarenbidez,ezzuela
herioaikusiko,JaunarenKristoikusibainolehen.
27.EtaethorrizenEspirituaztenplora:etagurasoekJesus
haurrasartuzutenean,Legekousadioarenaraberaegin
zezan.
28Orduanhartuzuenberebesoetan,etabedeinkatuzuen
Jainkoa,etaesanzuen:
29.Jauna,utziezazuorainzurezerbitzariabakeanalde
egiten,zurehitzarenarabera.
30.Zerennirebegiekikusibaitutezuresalbamena,
31.Herriguzienaitzineanprestatuduzuna;
32.Argiajentilakargitzeko,etaIsraelzureherriarenaintza.
33.EtaJoseketabereamamiretsizirenberatazesandako
gauzez.
34.EtaSimeonekbedeinkatuzituen,etaerranzioenbere
amariMariari:Huna,haurhauezarriadagoIsraelen
askorenerorketaetaaltxatzeko;etakontramintzatukoden
seinalebatengatik;
35(Bai,ezpatabatekzulatukoduzurearima-ere),bihotz
askorenpentsamenduakagerdaitezen.
36.EtabazenAnnabatprofetesa,Fanuelenalaba,Aserren
leinukoa:adinhandikoazen,etasenharbatekinbizizen
berebirjintasunetikzazpiurtez;
37.Etalaurogeietalauurteingurukoalargunazen,
tenplutikaldeegingabe,baiziketagauetaegunJainkoaren
barauetaotoitzekinzerbitzatzenzuen.
38.Etaethorrizenunehartan,halabereskerrakeman
zizkionJaunari,etabertazmintzatuzitzaienJerusalemen
erredentzioarenzainzeudenguztiei.
39.EtagauzaguziakeginzituzteneanJaunarenlegearen
arabera,itzulizirenGalileara,berenhirira,Nazaretera.
40.Etaumeahaztenzen,etaindartzenzenespirituaz,
zuhurtziazbetea:etaJainkoarengraziaharengainean
zegoen.
41.BadaberegurasoakurterojoatenzirenJerusalemera
Pazkojaian.
42.Hamabiurtezituenean,iganzirenJerusalemera,
jaietakoohiturarenarabera.
43.Etaegunakbetezituztenean,itzulizirenean,Jesus
haurrageldituzenJerusalemen;etaJoseketabereamak
etzutenjakin.
44.Bainahaiek,hurataldeanzegoelaustezutelarik,joan
zirenegunbatekobidea;etahaiensenideetaezagunen
arteanbilatuzuten.
45.Etaaurkituetzutenean,itzulizirenJerusalemera,haren
bila.
46Etaguerthacedinhiruregunenburuaneridenceçaten
huratenpluan,doctoreenerdianiarriric,ençutençuelaeta
galdetzençuela.
47.Etaentzutenzutenguziakharritutazeudenharen
adimenetaerantzunaz.
48.Etahuraikusirik,harriturikgeldituziren:etabereamak
erranzioen:Seme,zergatikegindukhorrelagurekin?horra,
zureaitaketabiokzurebilaibiligaratriste.
49Etaerranciecén,Noladanibilhatzençarete?Ezal
zenekiennireAitarenlanetanegonbeharnaizela?
50.Etaezzutenulertuharkerranzienhitza.
51.Etaiautsizenhekiekin,etaethorrizenNazaretera,eta
hekienmenpeegonzen:bainabereamakhitzhaukguziak
gordezituenberebihotzean.
52.EtaIesusareagotuzenzuhurtziaetaestatura,etagrazia
Jainkoarenetagizonarenaurrean.
3.KAPITULUA
1.TiberioZesarrenerregealdikoamabosgarrenurtean,
PonzioPilatozelaJudeakogobernadore,etaHerodes
Galileakotetrarka,etaharenanaiaFilipeItureakoeta
Trakonitiseskualdekotetrarka,etaLisaniasAbileneko
tetrarka.
2.AnasetaKaifasapaiznagusiakzirelarik,Jainkoaren
hitzaetorrizitzaionbasamortuanJoaniZakariasensemeari.
3.EtaethorrizenJordaningurukolurraldeguzira,pekatuen
barkaziorakodamuarenbataioapredikatzenzuela;
4.Esaiasprofetarenhitzenliburuanidatziadenbezala,
dioela,basamortuanoihukaaridenarenahotsa:Presta
ezazueJaunarenbidea,zuzenduberebideak.
5.Haranorobetekoda,etamendietamuinoorobeheiti;
etamakurtuakzuzenegingodira,etabidezakarrakleun;
6.EtaaragiguziakikusikoduJainkoarensalbazioa.
7.Orduanerranzioenharenganikbataiatzerailkizen
jendetzari:Osugegorrienbelaunaldia,norkabisatuzaituzte
etorrikodenhaserretikihesegiteko?
8Ekaritzazuebadadamutzekomerezidutenfruituak,eta
ezhaszaiteztezeuenbaitanesaten,Abrahamdugugure
aita:zerendiotsuet,Jainkoakharrihauetarikahalduela
Abrahamihaurraksordiezazkioten.
9.Etaorainaizkoraerejarriadazuhaitzenerroan:bada
fruituonikematenezdutenzuhaitzoromoztuetasutara
botatzenda.
10.Etapopuluakgaldetuzion,ziotela:Zereginendugu
bada?
11.Harkihardestenzien,etaerranzien:Bisoineko
dituenak,emanbezabatereezduenari;etajanariaduenak
ereeginbeza.
12.Orduanethorrizirenpublicanoakerebatheyatzera,eta
erranzioten:Maisu,zereginendugu?
13.Etaerranzieten:Ezzehaztegeiagoezarrizuenabaino.
14.Etasoldaduekeregaldetzenzioten,ziotela:Etazer
eginendugu?Etaharcerranciecén,Ezeçaçueinorbortitza,
etaezeçaçueinorfaltsusalatu;etakontentuzure
soldatarekin.
15.Etajendeguziakitxarotenzeudela,etagizonguziak
gogoetaegitenzutenberenbiotzetanJoanen,eahurazen
Kristo,alaez;
16.Joanekerantzunzien,zioelaguziei:Nikbataiatzen
zaituzteturez;bainanibainoahaltsuagoadenbatdator,
zeinarenoinetakoengiltzaeznaizelaaskatzekodigne:
berakbataiatuegingozaituEspirituSantuzetasuz.
17.Norenabantailaeskuandauka,etagarbitukodubere
zorua,etabildukodugariabereloran;bainalastoaitzali
ezinezkosuarekinerrekodu.
18.Etabestegauzaaskopredikatzenzizkionbere
exhortazioanjendeari.
19.BañaHerodestetrarkak,harekgaitzetsirik,Herodias
bereanaiaFeliperenemazteagatik,etaHerodesekegin
zituengaitzguziengatik.
20Etagaineratuzuenhauguztiarengainetik,Joanes
kartzelanitxizuela.
21.Badajendeguziabataiatuzenean,gerthatuzenJesus
erebataiatuetaothoitzean,zeruairekizen.
22.EtaEspirituSantuajautsizenharengainera,
gorputzarenitxuranusobatbezala,etabozbatetorrizen
zerutik,zeinaesatenzuen,ZuzaraeneSememaitea;zugan
onginago.
40

LUKAS
23.EtaJesusberaasizanogeitaamarurteinguruizaten,
zelan(ustezanbezela)Joserensemea,zeñazanHeliren
semea.
24.ZeinzenMatthatensemea,zeinzenLebirensemea,
zeinzenMelkirensemea,zeinzenJannarensemea,zein
zenJoserensemea,
25.ZeinzenMatatiasensemea,zeinazenAmosensemea,
zeinazenNaum,zeinzenEslirensemea,zeinazen
Naggerensemea,
26.ZeinzenMaat-ensemea,zeinzenMatatiasensemea,
zeinzenSemei-rensemea,zeinzenJoserensemea,zein
zenJudakosemea,
27.ZeinzenJoanarensemea,zeinzenRhesarensemea,
zeinzenZorobabelensemea,zeinzenSalathielensemea,
zeinazenNerirensemea,
28.ZeinzenMelkirensemea,zeinazenAddirensemea,
zeinzenKosmensemea,zeinzenElmodamensemea,zeina
zenErrensemea,
29.ZeinzenJoserensemea,zeinazenEliezerrensemea,
zeinzenJorimen,zeinzenMatthatensemea,zeinzen
Lebirensemea,
30.ZeinzenSimeonensemea,zeinazenJudarensemea,
zeinzenJoserensemea,zeinzenJonanensemea,zeinzen
Eliakimensemea,
31.ZeinizanzenMelearensemea,zeinzenMenanen
semea,zeinzenMatatarensemea,zeinzenNatanensemea,
zeinzenDavidensemea,
32.ZeinzenJeserensemea,zeinazenObedensemea,zein
zenBoozensemea,zeinzenSalmonensemea,zeinazen
Naasonensemea,
33.ZeinzenAminadabensemea,zeinazenAramensemea,
zeinazenEsromensemea,zeinzenPharesensemea,zeina
zenJudarensemea,
34.ZeinzenJakobensemea,zeinzenIsaakensemea,zein
zenAbrahamensemea,zeinzenThararensemea,zeinazen
Nakorrensemea,
35.ZeinzenSarukensemea,zeinazenRagaurensemea,
zeinzenFalekensemea,zeinzenHeberrensemea,zeinzen
Salarensemea,
36.ZeinzenKainanensemea,zeinaizanzenArfaxaden
semea,zeinzenSemensemea,zeinzenNoerensemea,
zeinazenLamekensemea,
37.ZeinzenMatusalarensemea,zeinzenEnokensemea,
zeinzenJaredensemea,zeinzenMaleleelensemea,zeina
zenKainanensemea,
38.ZeinzenEnosensemea,zeinzenSetensemea,zeinzen
Adamensemea,zeinzenJainkoarensemea.
4.KAPITULUA
1.EtaJesusEspirituSantuazbeterikitzulizenJordanetik,
etaEspirituakeramanzuenbasamortura.
2.Berrogeiegunezdeabruaktentatua.Etaegunhetan
etzuendeusian:etahecbukatzean,gerogoseizanzen.
3.Etaerranziondeabruak:JainkoarenSemeabazara,
manatuharrihoniogiegindadila.
4.EtaerantzunzionJesusek,zioela:Eskribatuadago:Ez
dagizonaogizbakarrikbiziko,Jainkoarenhitzguziez
baizik.
5.Etadeabruak,mendigaraibateraeramanik,erakutsi
zizkionmundukoerreinuguziakdenborabatean.
6.Etaerranzioendeabruak:Emangodizkizutbotereau
guzia,etahaienaintza:zerenhoriniriemanada;etanahi
dudanariemangodiot.
7.Bada,niadoratunahibanauzu,guziakzureakizango
dira.
8.EtaerantzunzionJesusek,etaerranzioen:Zatoznire
atzetik,Satanas:zerenidatzitadago:Adoratukoduzuzure
JainkoJauna,etaberabakarrikzerbitzatukoduzu.
9.EtaeramanzuenJerusalemera,etajarrizuentenpluko
pinakulubatean,etaesanzion:JainkoarenSemeabazara,
botazaitezhemendikbehera.
10.Zerenidatzitadago:Bereaingerueiagindukodietezu
zaintzeko.
11.Etahaieneskuetaneramanenzaituzte,ezpadazuinola
erezureoinaharriarenkontrakolpatu.
12.EtaihardestenziotelaJesusekerranzion:Esanda:Ez
dezutentatukozureJainkoJauna.
13.Etadeabruaktentazioguziabukatuzuenean,aldeegin
zuenharengandikdenborabaterako.
14.EtaitzulizanIesusEspirituarenindarrezGalileara:eta
ilkizanharenospeainguruguzian.
15.Etairakastenzuenhekiensinagogetan,guzietarik
glorifikaturik.
16.EtaethorrizanNazaretera,nonhazizan:etabere
usadioabezela,sarthuzanlarunbateguneansinagogara,eta
jaikizanirakurtzera.
17.EtaentregatuzitzaionIsaiasprofetarenliburua.Eta
liburuairekizuenean,aurkituzuenidatziazegoenlekua,
18.JaunarenEspirituaenegañeandago,zerengantzutu
nauenpobreeiEbanjelioapredikatzeko;igorrinaubiotz
hautsiaksendatzera,gatibueisalbamenduaetaitsuei
ikusmenairagartzera,ubeldutadaudenakaskeuzteko.
19.Jaunarenurteonargarriapredikatzeko.
20.Etaitxizuenliburua,etaberriroemanzionministroari,
etaeserizen.Etasinagoganziradenguzienbegiakbere
gañeanjarriziran.
21.Etaasizanesaten:EgunbetedaScripturahauzuen
belarrietan.
22.Etaguziekemanziotentestigantza,etamiretsiziren
harenahotikirtetenzirengraziazkohitzak.Etahecerran
cieçoten,EzaldahaurJoserensemea?
23Etaerranciecén,Esangodidazueproverbiohau,
Medikua,sendaeçaceureburuä:eguiçueemeneureerrian
eguinençundugunguciac.
24.Etaerranzuen:Egiazdiotsuet:Ezdaprofetarik
onartzenbereherrian.
25.Bainaegiadiotsuet,alargunaskoizanzirenIsraelen
Eliasenegunetan,zeruahirururteetaseihilabetezitxi
zutenean,gosetehandiaizanbaitzenlurraldeosoan;
26.BañahetarikinorezzanigorriElias,Sareptara,
Sidongoerribaterabaizik,emakumealargunbatengana.
27.EtalepradunaskoizanzirenIsraelenEliseoprofetaren
garaian;etahaietakobatereezzengarbitu,Naaman
siriarraizanezik.
28.Etasinagoganguziak,gauzahaukentzutean,asarrez
beteziren.
29.Etajaikirik,botazuenhiritik,etaeramanzutenberen
hiriaeraikiazegoenmuinoarengailurreraino,burutik
beherabotazezaten.
30Bainahekienerditikigarotzenjoanzenberebidea,
31.EtaiautsizanKafarnaumera,Galileakohiribatera,eta
irakatsizietenlarunbategunetan.
41

LUKAS
32.Etaharritutazeudenharendoktrinaz:zerenharenhitza
boterearekinzen.
33.Etabazensinagogangizonbat,zeinazuendeabrusatsu
batenespiritua,etaoihuegitenzuenozenki,
34Esatenziotela,Utzgaitezen;Zerzerikusiduguzurekin,
NazaretekoJesus?gusuntsitzeraetorrialzara?Badakitnor
zaren;JainkoarenSantua.
35.EtaIesusekmehatxatuzion,zioela:Ixilik,etailkhi
zaitezharengandik.Etadeabruakerdirabotazuenean,atera
zenharengandik,etaezzionminikegin.
36.Etaguziaktxunditutazeuden,etamintzatzenziren
berenartean,ziotela:Zerhitzhauda!zerenaginpidezeta
indarrezagintzendituizpiritusatsuei,etaateratzendira.
37.Etaharenospeahedatuzeningurukolurraldeguzietara.
38.Etaiaikizansinagogatik,etasartuzanSimonenetxean.
EtaSimonenemaztearenamasukarhandizhartuaizanzen;
etaerregutuziotenberegatik.
39.Etajarrizenharengainean,etamehatxatuzuensukarra;
etautzizuen:etaberehalajaikietazerbitzatzenzituen.
40.Eguzkiasartzenzenean,eritasunanitzekinerizuten
guziekeramanzituztenharengana;etaeskuakezarrizituen
hetarikobakoitzari,etasendatuzituen.
41.Etadeabruakereilkitenzirenaskorengandik,oihuka,
etaziotela,ZuaizKristoJainkoarenSemea.Eta
mehatxatuz,ezzienutzihitzegiten:zerenbazekitenhura
zelaKristo.
42.Etaegunaizanzenean,aldeeginzuen,etajoanzen
lekubasamortubatera,etapopuluaharenbilazebilen,eta
ethorrizenharengana,etageldiarazizuen,ezzedinaldendu
hetarik.
43Etaerranciecén,Iaincoarenresumápredicatubehardut
bercehirietara:ecenberazniigorrianaiz.
44.EtapredikatzenzuenGalileakosinagogetan.
5.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,jendakiakberekontraekinzion
Jainkoarenhitzaentzuteko,Genesaretekoaintziraondoan
geldituzen.
2.Etaikusizituenbiontziaintzirarenondoangeldirik:
bainaarrantzaleakilkhizirenhaietatik,etagarbitzen
zituztensareak.
3.SartuzenSimonenzenontzietakobatean,etaotoitzegin
zionlurretikapurbataterazedin.Etaeserizen,etaontzitik
irtenzenjendeariirakasten.
4Etamintzatzeariutzizionean,erranzioenSimoni:Aurki
zazusakonera,etabotaitzazuzuresareaktiradabatean.
5.EtaihardestenziotelaSimonekerranzioen:Maisu,gau
guziannekeegindugu,etaezduguezerartu;
6.Etaaueginzutenean,arrain-multzoandibatsartuzuten,
etaberensareahautsizuten.
7.Etakeinueginzietenbertzeontzianzeudenlagunei,
ethorzezatenlaguntzera.Etaetorriziren,etabetezituzten
biontziak,hondoratzenhasiziren.
8.SimonPedrokikusizuenean,erorizenJesusen
belaunetara,zioela:Aldenigandik;zerengizonbekataria
naiz,Jauna.
9.Zerentxunditutageldituzenbera,etaharekinzeuden
guztiak,hartuzituztenarrainenzirriborroarekin.
10.EtahalaxeizanzenSantiago,etaJoanere,Zebedeoren
semeak,Simonenkidezirenak.JesusekSimoniesanzion:
Ezizanbeldur;hemendikaurreragizonakharrapatuko
dituzu.
11.Etaberenontziaklehorreraeramanzituztenean,guziak
utzizituzten,etajarraituzioten.
12.Etagerthatuzen,hiribateanzegoenean,hunágizonbat
leprazbetea:zeinaikusirikJesusaurpegiraerorizitzaion,
etaothoitzeginzion,zioela,Jauna,nahibaduzu,garbi
nazakezu.
13.Etaluzatuzueneskua,etaukituzuen,zioela:Nahidut:
garbiizanzaitez.Etaberehalalegenaaldeeginzuen
harengandik.
14.Etaaginduzionnehoriesanezzezala:bainazoaz,eta
agerzaitezapaizari,etaeskainizuregarbikuntzarako,
Moisesekagindubezala,haientzattestigantzarako.
15.Bañaainbatgeiagoiganzanharenfamabat:eta
gendetzeandibatbilduzanentzuteko,etaberagatik
sendatzekobereneritasunetatik.
16.Etaerretiratuzenbasamortura,etaotoitzeginzuen.
17.Etagerthatuzenegunbatean,irakastenarizela,zeudela
PhariseuaketaLege-doktoreakeserita,Galileako,eta
Judeako,etaJerusalemgoerriguztietatiketorriak,eta
Jaunarenboterea.presentezegoenhaieksendatzeko.
18.Etahuná,gizonekohebateanekartzenzuten
paralisiarekinhartuazegoengizonbat,etabilazebiltzan
hurasartzera,etaharenaitzineanjartzeko.
19.Etaetzituzteneaneridenzermoduzekarzezaketen
jendetzagatik,ioanzirenetxe-gainera,etajautsizuten
lauzatikbereohearekinJesusenaitzineanerdira.
20.Etaikusirikhekienfedea,esanzion:Gizona,barkatuak
zaizkizuzurebekatuak.
21.EtaasiziraneskribauaketaFariseuakarrazoitzen,
ziotela:Nordablasfemiakesatendituenau?Norkbarka
ditzakebekatuak,Jainkoakbakarrik?
22BainaIesusecikusceçaneanhekienpensamenduac,
ihardestençuelaerranciecén,Cerarguitzenduçueçuen
bihotzetan?
23.Alaerrazagoadenesatea:Barkatuakzaizkizutezure
bekatuak;alaesatea:Jaikietaibili?
24.Bainajakindezazuen,gizonarenSemeakbaduela
boterealurreanbekatuakbarkatzeko,(esanzion
paralíticoari):Nikdiotsut:Jaikizaitez,etahartuzureohea,
etazoazzureetxera.
25.Etaberehalajaikizenhaienaitzinean,etahartuzuen
etzana,etabereetxerajoanzen,Jainkoaglorifikatzen.
26.Etaguziaktxunditutageldituziren,etaglorificatzen
zutenIainkoa,etabeldurrezbeteziren,ziotela,Gauza
arrotzakikusiditugugaur.
27Etagauçahauenondoanilkicedin,etaikusceçan
publicanobat,Lebideitzencen,aduaneraiarririciarriric:
etaerrancieçón,Jarrainiri.
28.Etaguziakutzirik,jaikietajarraituzion.
29.EtaLebikjaiandibateginzuenbereetxean,etazegon
publicanoetabertzejendeandibathaiekinesertzenzirenak.
30BainahekienScribaetaFariseuacmurmurcitecenharen
discipuluéncontra,cioitela,Cergaticjatenetaedatenduçue
publicanoetabekatariekin?
31EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Sandiradenéc
eztutemedikuarenbeharrik;bainagaixodaudenak.
32.Eznaizetorrizintzoakdeitzera,baizikbekatariak
damutzera.
42

LUKAS
33Etahecerrancieçoten,Cergaticmaizbarureguitendute
Ioannesendiscipuluéc,etaothoitzeguitendute,etahalaber
Phariseuendiscipuluac?bainazureakjanetaedan?
34Etaerranciecén,Emaztegaicohaourreibarureçariçan
çaizquiçue,senargaiahequindala?
35.Bainaethorrirendiradeegunak,ezkongaiakenduko
zaienean,etaorduanbaruregingoduteegunhetan.
36.Etaparabolabatereesanzien;Inorkezdiojantzi
berriarenzatirikjartzenzaharbati;bestelabada,berriek
errentaegitendute,etaberritikateratakozatiaezdatorbat
zaharrarekin.
37.Etanehorkezduardoberriaontzizaharretansartzen;
bestelaardoberriakontziaklehertukoditu,etaisurikodira,
etaontziakgaldukodira.
38Bainaardoberriabotilaberrietansartubeharda;eta
biakkontserbatzendira.
39.Ardozaharraedanduenikerenehorkezduberririk
desiratzen:zerendio,Zaharrahobeda.
6.KAPITULUA
1.Etagerthatuzenlehengoarenondokobigarren
larunbatean,joanzelalabore-soroetatik;etaberedizipuluek
belarriakerauzietajanzituzten,eskuetanigurtziz.
2.EtaFariseuetarikbatzuekerranzieten:Zergatikegiten
duzuelarunbatetanegiteazilegiezdena?
3.EtaerantzunzienJesusek,erranzuen:Ezalduzue
ainbesteirakurtzen,zereginzuenDabidek,bereburuaeta
harekinzeudenakgoseaizanzenean;
4.NolasartuzenJainkoarenetxean,etahartuetajanzituen
ogiak,etaemanzituenharekinzeudeneiere;zeinezda
zilegijateaaphezentzatbakarrik?
5.Etaesanzien:GizonarenSemealarunbatekoJaunaere
dela.
6.Etagerthatuzenbestelarunbatbateanere,sarzedin
sinagoganetairakastenzuen:etabazengizonbatzeinaren
eskuinekoeskuaihartutazegoen.
7.Etaeskribaueketafariseuekbehatzenzuten,ealarunbat
eguneansendatukootezuen;harenkontrakosalaketaaurki
zezaten.
8.Bañaezagutuzituenhekienpentsamenduak,etaesan
zioneskuihartuazuengizonari:Jaikizaitezetazutitu
erdian.Etajaikietazutikjarrizen.
9.OrduanesanzienJesusek:Galdetukodizuetgauzabat;
Zilegialdalarunbatetanongiegitea,edogaizkiegitea?
biziasalbatzeko,alasuntsitzeko?
10.Etaguziakingururabegiraturik,erranzioengizonhari:
Luzatueskua.Etahalaeginzuen:etabereeskuabertzea
bezalaosatuaizanzen.
11.Etazoramenezbeteziran;etaelkarrikomunikatuzioten
zereginzezaketenJesusi.
12.Etagerthatuzenegunhetan,ilkizelamendibatera
otoitzegitera,etagauguzianegonzenJainkoariotoitzean.
13.Etaegunahelduzenean,deieginzituenbere
diszipuluak:etahaietatikhamabiaukeratuzituen,zeinak
ereapostoluizendatuzituen;
14.Simon,(zeinerePedrodeitzenzuen)etaAndresbere
anaia,SantiagoetaJoan,FilipeetaBartolome,
15.MateoetaTomas,SantiagoAlfeorensemea,etaSimon
Zelotedeitzenzena,
16.EtaJudasSantiagorenanaia,etaJudasIskariote,zeina
eretraidoreazen.
17.Etaiautsizanberaiekin,etageldituzanzelaian,eta
berediszipuluentaldea,etajendeandibatJudaguzitik,eta
Jerusalentik,etaTirokoetaSidongoitsasbazterretik,bera
entzuteraetorrizanak.etaberengaixotasunetatik
sendatzeko;
18.Etaizpiritusatsuezaskatzenzirenak,etasendatuakizan
ziren.
19.Etagendetzeguziakhuraukitunahizuen:zeren
bertuteailkizenharengandik,etaguziaksendatzenzituen.
20.Etaaltxatuzituenbegiakberediszipuluengana,etaesan
zuen:Zorionekoakzaretepobreak,zerenzuenada
Jainkoarenerreinua.
21Zorionekoakzareteoraingoseak:zerenaseakizango
zarete.Zorionekoakzareteorainnegaregitenduzuenok:
zerenbarreegingoduzue.
22.Dohatsuakzarete,gizonekgorrotozaituztetenean,eta
berentaldetikbereiztenzaituztetenean,etagaitzetsiko
zaituztenean,etazuenizenagaiztotzatbotakodutenean,
gizonarenSemeagatik.
23.Poztuzaitezteegunhartan,etajauzizaiteztebozkarioz,
zerenhuná,zuensariahandiadazeruan:zerenantzeraegin
zutenberenarbasoekprofetei.
24Bainazoritxarrezaberatszaretenok!izanere,zure
kontsolamenduajasoduzu.
25.Aibeteakzaretenok!zerengoseaizangozarete.Ai
orainbarreegitenzaretenok!zerennegaretanegaregingo
duzue.
26.Aizuek,guziekzuetazongimintzatukodirenean!zeren
halaeginzutenberenarbasoekprofetafaltsuekin.
27Bainanikdiotsuetentzutenduzuenoi:Maiteezazue
zuenetsaiak,eginongigorrotozaituztenei.
28.Bedeinkatumadarikatzenzaituztenak,etaeginotoitz
gaiztokierabiltzenzaituztenenalde.
29.Etamasailbateankolpatzenzaituenarieskainibestea
ere;etazuresoinekoakentzendizunak,ezezazudebekatu
zurejantziaereezhartzea.
30.Eskatzendizunororieman;etazureondasunakkentzen
dituenariezeskatuberriro.
31.Etagizonekzueiegindezatelanahiduzuenbezala,
zuekereeginezazuteberdin.
32Ecenbaldinmaitatzençaituztenacmaitebadituçue,cer
eskerrakdituçue?zerenbekatariekeremaitedituztenak
maitedituzte.
33.Etabaldinongiegitenbadiezueongiegitendutenei,zer
eskerrakdituzue?zerenbekatariekeregauzaberaegiten
dute.
34.Etabaldinerrezibitzeaesperoduzueneimailegatzen
badiezue,zereskerrakdituzue?izanere,bekatariekere
mailegatzendietebekatariei,berrizereadinajasotzeko.
35.Alabaina,maitatuitzazuezuenetsaiak,etaeginongia,
etaemanmaileguan,berrizezerenesperoan;etazuensaria
handiaizangoda,etazareteGorenarensemeakizanen
zarete:izanere,atseginadaeskergabeetagaiztoekin.
36Izanzaitezte,bada,misericordioso,zuenAita-ere
errukitsuadenbezala.
37.Eziezazuejuzgatu,etaezzaretejuzgatuakizanen:ez
gaitzala,etaezzaretekondenatuakizanen:barkatu,eta
barkatukozaituztete.
38.Eman,etaemangodizute;Neurriona,estutua,eta
astindua,etalasterka,gizonakemangodizutezurealtzoan.
Zerenneurtzenduzuenneurriberarekinneurtukozaituzte
berriro.
43

LUKAS
39Etaerranciecénparabolabat,Itsuaceramanotedu
itsuac?ezaldirabiaklubakiraeroriko?
40.Ezdadizipuluaberemaisuarengainetik:baina
perfektuadenaberemaisubezalaizangoda.
41.Etazergatikikustenduzuzureanaiarenbegianden
mota,bainaezduzusumatzenzurebegiandagoenhabea?
42.Nolaesandiezaiokezuzureanaiari:Anaia,utzi
iezadazuaterazurebegiandaukadanazala,zukzeuk
ikustenezduzuneanzurebegiandagoenhabea?Hipokrita,
botalehenikhabeazurebegitik,etageroargiikusikoduzu
zureanaiarenbegiandagoenmotaateratzeko.
43.Zerenzuhaitzonbatekezdufruitugaiztoaematen;eta
zuhaitzgaiztoakezdufruituonikematen.
44.Zerenzuhaitzbakoitzaberefruituengatikezagutzenda.
Ezenarantzetatikezdutepikurikbiltzengizonek,ezeta
sastrakatikmahatsakbiltzen.
45.Gizononakberebihotzekoaltxoronetikateratzendu
onadena;etagizongaiztoakberebihotzekoaltxorgaiztotik
ateratzendugaiztoa:zerenbihotzarenugaritasunazmintzo
dabereahoa.
46.Etazergatikdeitzennauzue,Iauna,Iauna,etaeztuzue
egitennikesatenditudangauzak?
47.Norkeneganaethortenden,etaenehitzakentzuten
dituena,etabetetzendituenak,erakutsikodizutnoren
antzekoaden.
48.Etxeaeraikizuengizonabezalakoada,etazulatuzuen
etaoinarriaharkaitzeanezarrizuena:etauholdeasortu
zenean,errekakgogorjotzenzuenetxehura,etaezinizan
zuenastindu:zerenharkaitzbatengaineanzegoen
fundatua..
49.Bainaentzutenduena,etaegitenezduena,oinarririk
gabeetxealurrarengaineaneraikizuengizonarenantzekoa
da;horrenaurkaerrekakgogorjozuen,etaberehalaerori
zen;etaetxehorrenhondamenahandiaizanzen.
7.KAPITULUA
1.Etaberehitzguziakjendearenentzuleanbukatu
zituenean,sartuzenKafarnaumera.
2.Etazenturioibatenzerbitzaribat,berarimaitea,erizen,
etailtzekoprest.
3.EtaJesusenberrientzutean,igorrizizkionJuduen
zaharrenak,othoizetorzedinberezerbitzariasendazezala.
4.EtaJesusenganaethorririk,othoitzeginziotenberehala,
ziotela:Merezizuelanorentzathaueginbeharzuen.
5.Zerenmaitedugurenazioa,etasinagogabateraikigaitu.
6Orduan,Jesushaiekinjoanzen.Etaetxetikurrunez
zegoenean,zenturioiaklagunakbidalizizkion,esanez:
Jauna,ezzaitezkezkatu,zereneznaizmerezinire
teilatupeansarzaitezen.
7.Argatikeznuenustenierezureganaethortekodigne,
bainaesanhitzbatez,etasendatukodaenezerbitzaria.
8.Zerenniereaginpidepeanezarrianaizengizona,ene
azpiansoldaduakditudala,etabatiesatendiot:Zoaz,eta
badoa;etabercebati:Etorri,etadator;etaenezerbitzariari:
Egizuhau,etaegitendu.
9.Gauzahaukentzutean,miretsirikgeldituzenJesusek,eta
itzulirik,esanzionjarraianzetorrenjendeari:Nikdiotsuet,
ezdudalaainfedehandirikaurkitu,ezIsraelen.
10.Etaigorriziranak,etxeraitzulirik,arkitueben
zerbitzariaerizana.
11.EtagerthatuzenbiharamuneansartuzelaNaindeitzen
zenhiribatera;etaberediszipuluetarikaskojoanziren
harekin,etajendeasko.
12.Bada,hirikoatarirahurbilduzenean,huna,hildakobat
eramanzuten,bereamarensemebakarra,etahuraalargun
batzen:etahirikojendeaskozegoenharekin.
13.EtaikusirikJaunak,errukituzuen,etaesanzion:Ez
eginnegarrik.
14.Etaethorrizen,etaukituzuenkutxa:etaberaeramaten
zutenakgeldigeldituziren.Etaharkesanzuen:Gaztea,
diotsut:Jaikizaitez.
15.Etaiaikizanhila,etaasizanmintzatzen.Etaemanzion
bereamari.
16.Etabildurbatetorrizenguziengain,etaglorificatzen
zutenIainkoa,ziotelarik,Profetahandibatpiztudelagure
artean;eta,Jainkoakbereherriabisitatuduela.
17.EtaikhusizenharenzurrumurruauJudeaguzian,eta
inguruguzian.
18.EtaJuanendiszipuluekerakutsiziotengauzahauen
guzia.
19.EtaJoanesekberediszipuluetarikbideithurikigorri
zituenJesusengana,ziotela,Hialzaraethortekoa?edo
bestebatbilatzendugu?
20.Gizonhaiekharenganaethorrizirenean,erranzuten:
JoanesBaptistakigorrigaituzuregana,erraitera:Hialzara
ethortekoa?edobestebatbilatzendugu?
21.Etaordubereansendatuzituenaskoberen
eritasunetatiketaizurriteetatik,etaespiritugaiztoetatik;eta
itsuaskoriikusmenaemanzien.
22OrduanihardestençuelaIesusecerranciecén,Zoazte,
etaerranioaniIoannicergauçaikussietaençundituçuen.
nolaitsuekikustenduten,herrenakibiltzendiren,
lepradunakgarbitzendiren,gorrakentzutenduten,
hildakoakpiztukodiren,pobreeiebanjelioapredikatzen
zaiela.
23.Etadohatsuadaniganofenditurenezdena.
24.Joanzirenean,Joanenmandatariak,hasizenjendeari
esatenJoaniburuz:Zerikusterajoanzaretebasamortura?
Haizeakastindutakokanabera?
25.Bainazertarairtenzinetenikustera?Jantzileunez
jantzitakogizonbat?Hara,ederkijantziaketaederkibizi
direnak,erregeengorteetandaude.
26.Bainazertarairtenzinetenikustera?Profetabat?Bai,
diotsuet,etaprofetabatbainoaskozgehiago.
27.Hauda,zeñatazidatzitadago:Huna,bidaltzendutene
mezulariazureaitzinean,zeinakzureaitzineanprestatuko
duzurebidea.
28Ecenerraitendrauçuet,Emazteticsorthudirenenartean
ezdaIoannesBaptistabainoprofetahandiagorik:baina
Jainkoarenerreinuantxikienaberabainohandiagoada.
29.Etahuraenzutenzuenjendeguziak,etapublicanoek,
Iainkoajustifikatuzuten,Joanenbataioarekinbataiatu
zirelarik.
30.Bainafariseueketalegelariekarbuiatuzutenberen
buruarenkontrakoJainkoarenaholkua,ezzirela
harengandikbataiatu.
31.EtaJaunakesanzuen:Zerekinalderatukoditut,bada,
belaunaldihonetakogizonak?etanolakoakdira?
32.Merkatuaneseritadaudenumeenantzekoakdira,eta
batakbestearideiegitendiotela,etaerraitendiotela,Jo
egindizuegu,etaezduzuedantzaegin;negaregindugu
zuei,etaezduzuenegaregin.
44

LUKAS
33.ZerenJoanBataiatzaileaethorrizen,ezogirikjaten,ez
ardorikedaten;etadiozue:Deabrubatdu.
34.GizonarenSemeaetorridajatenetaedaten;etadiozue:
Hunagizonjalea,etaardo-jalea,publicanoenetabekatarien
adiskidea!
35.Bainanzuhurtziajustifikatuadagoberesemeguzien
artean.
36.EtaFariseuetakobatekeskatuzionharekinjanzezan.
EtasartuzanFariseoarenetxera,etaeserizanjatera.
37.Etahunáemaztebatekerrian,bekatariabaitzen,jakin
zueneanJesusFariseoarenetxeanjateraiarririkzegoela,
alabastrozkoukenduzkokutxabatekarrizuen.
38.Etageldituzanbereoinetanatzetiknegarrez,etahasi
zanbereoñakmalkozgarbitzen,etagarbituziozkanbere
burukoileaz,etamusuemanzizkiotenoñei,etagantzutu
zituenukenduz.
39.EtahoriikusizueneanhuraaginduzuenFariseoak,
mintzatuzenberebaitan,zioela:Gizonhonek,profeta
balitz,jakingolukenoretanolakoadenhuraukitzenduen
emakumea:ecenbekatariada.
40EtaihardestençuelaIesusecerrancieçón,Simon,badut
cerbaiterranbehar.Etaharcdio,Maisua,erran.
41.Bazenhartzekodunbat,bizordunzituena:batek
bostehunpeniazorzituen,etabesteakberrogeitahamar.
42.Etaezzuteneanezerordaindu,bieibarkatuzien.
Esadazu,beraz,zeinekmaitedugehien?
43Simonecihardestençuelaerranceçan,Usteduthura,
ceinaribarkatudrauena.Etaharcerrancieçón,Zuzen
juzgatuduc.
44Etaitzuliricemazteagana,erranzaroenSimoni:Ikusten
aldukemaztehau?Sartunaizzureetxean,ezdidazuurik
emannireoinetarako:bainaberakgarbituditunireoinak
malkoz,etagarbituditubereburukoileekin.
45.Ezdidazumusurikeman,bainaemakumehausartu
nintzenetikezdugelditunireoinakmusuemateari.
46.Zukeztuzugantzutunireburuaolioz,bainaemakume
honekukenduzgantzutuditunireoinak.
47.Argatikdiotsut,barkatuakzaizkiolaaskodiren
bekatuak;zerenaskomaitezuen:bainagutxibarkatzen
zaionari,berakgutximaitedu.
48.Etaesanzion:Barkatuakzaizkizuzurebekatuak.
49.Etaharekinbazkarianiarririkzeudenak,erraitenhasi
zirenberenbaitan,Nordahaubekatuakerebarkatzen
dituena?
50.Etaesanzionemakumeari:Zurefedeaksalbatuzaitu;
joanbakean.
8.KAPITULUA
1.Etagerthatuzengero,hirietaherriguzietanbarrenajoan
zela,Jainkoarenerreinukoberrionakpredikatzeneta
erakusten:etaharekinzeudenhamabiak.
2.Etaespiritugaiztoetatiketaeritasunetatiksendatuakizan
zirenemakumebatzuk,MariakdeitzenzuenMagdalena,
zeñatikirtenzirenzazpideabru.
3.EtaJoana,KuzaHerodesengerentearenemaztea,eta
Susana,etabertzeanhitz,berenondasunezzerbitzatzen
ziozkaten.
4.Etajendeaskobildurik,hiriguzietarikharengana
ethorririk,parabolazmintzatuzen.
5.Ereilebatilkizenberehaziaereitera:etaereitenzuen
bitartean,batzukbidebazterreraeroriziren;etazapaldua
izanzen,etazerukohegaztiekirentsizuten.
6.Etabatzukharkaitzbateraeroriziren;etasortubezain
laster,ihartueginzen,hezetasunfaltazuelako.
7.Etabatzukarantzaarteaneroriziren;etaarantzak
harekinsortuetaitoeginzuten.
8.Etabestebaterorizenluronera,etasortuzen,etaehun
aldizemanzuenfruitua.Etagauçahaucerrancituenean,
oihuceçan,Ençunbeharriricdituenac,ençunbeça.
9.Etagaldeginziotenberediszipuluek,ziotela,Zerizan
litekeparabolaau?
10.Etaesanzuen:ZueiemanadaJainkoarenerreinuko
misterioakezagutzea:bainabesteeiparaboletan;ikusirikez
zezatenikusiko,etaentzuteanezulerdezaten.
11.Bada,parabolahauda:HaziaJainkoarenhitzada.
12.Bideondoandaudenakdiraentzutendutenak;orduan
ethortendadeabrua,etakentzenduhitzaberenbihotzetatik,
sinistuetasalbaezdaitezen.
13.Harkaitzean,entzuteanhitzabozkariozhartzendutenak
dira;etahauekezdutesustrairik,denborabatezsinisten
dutenak,etatentazioarengaraianerortzendirenak.
14.Etaarantzaarteaneroritakoakdira,entzuteanilkitzen
direnak,etabizitzahonetakokezkak,aberastasunaketa
atseginakitotzendituztenak,etafruiturikperfekziora
ekartzenezdutenak.
15.Bañaluronetandirade,biotzzintzoetaonean,hitza
entzunik,gordetzendutenak,etapazientziarekinfruitua
ematendutenak.
16.Nehork,kandelabatpiztuduenean,ezduontzibatez
estali,ezoheazpianjartzen;bainaargizailubatengainean
jartzendu,sartzendirenekargiaikusdezaten.
17.Zerenezerezdasekreturik,agertukoezdenik;ezta
ezerezkutatuta,ezagutukoezdenaetaaterako.
18Beguiraçuebadanolaençutenduçuen:ecennorc-ere
duenariemanençaio;etaezduenari,iduriduenaere
kendukozaio.
19.Orduanethorrizitzaizkionbereamaetabereanaiak,eta
ezinizanzutenharenganaethorriprentsagatik.
20.Etaerranziotenzenbaitekerraitenziotela,Zureamaeta
zureanaiakkanpoanzaudetezuikusinahi.
21.Etaerantzunzien,etaesanzien:Eneamaetaene
anaiakdiraJainkoarenhitzaentzutendutenaketaegiten
dutenak.
22.Badaegunbateangerthatuzenberediszipuluekinontzi
bateansartuzela,etaesanzien:Joangaitezenlakuaren
bestaldera.Etaabianjarriziren.
23.Bañaibiltzenziraneanloakhartuzuen:etaaize-ekaitz
batjautsizanlakura;etaurezbeteziren,etaarriskuan
zeuden.
24.Etaethorrizirenharengana,etaesnatuzuten,ziotela,
Maisu,maisu,galtzengara.Orduanjaikizen,eta
mehatxatuzizkionhaizearietaurenhaserreari:etagelditu
ziren,etabaretuzen.
25Etaerranciecén,Nondaçuenfedea?Etabeldurrez
harritutazeuden,elkarriesatenziotela:Nolakoadahau!
zerenhaizeeietaureiereagintzendie,etahaiekobeditzen
dute.
26.EtairitxiziranGadarenenlurraldera,zeinaGalilearen
pareandagoen.
45

LUKAS
27.Etalehorrerailkizenean,hiritikaterazitzaiongizonbat,
denboraluzezdeabruakzituena,etaezzeukansoinekorik,
etaezzenetxebateanegon,hilobietanbaizik.
28.Ikusizuenean,oihueginzuen,etaahuspezerorizen
harenaitzinean,etaerranzuenozenki:Zerdaukatnik
zurekin,Iesus,JainkoGorenekoSemea?Othoiztendizut,
eznazazuoinazerikegin.
29(Ecenmanatuçuenespiritusatsuariilkicedin
guiçonaganic.Ecenmaizharrapatzenbaitzuen,etalotua
cenkateezetakateetan,etahautsiceçanlohiac,eta
deabruaciraitzcedinbasamortura.)
30.EtagaldetuzionJesusek,zioela:Noladazureizena?
Etaerranzaroen:Legioa:zerendeabruaskosartubaitziren
harenbaitan.
31.Etaothoitzeginzioten,ezziezazkionaginduko
sakonerailkitzeko.
32.Etabazenanitztxerriartaldebatmendianbazkatzen,
etaothoitzegitenzioten,utzziezaienhekietansarzitezen.
Etajasanzituen.
33.Orduanilkizirendeabruakgizonarengandik,etasar
zedintxerrietan:etaartaldeabortizkilasterkaaldapabatetik
beheraaintzirara,etaitoziren.
34.Elikatzenzituztenekikusizuteneanzergertatuzen,ihes
eginzuten,etajoanzirenetakontatuzutenhirianeta
herrian.
35.Orduanaterazirenzereginzenikustera;etaethorrizen
Jesusengana,etaarkituzuengizona,zeñagandikateraziren
deabruak,Jesusenoñetaneserita,jantziaetabereonetan:
etabeldurziren.
36Horiikusizutenekereerranzietenzertansendatuzen
deabruenjabezena.
37.OrduaninguruanGadarenenlurraldekojendetzaguziak
othoitzeginzionhetarikaldeegiteko;zerenbeldurhandiz
hartuakizanziren:etaontziraigozen,etaitzulizen.
38.Bada,deabruakilkhizirengizonakothoitzeginzion
harekinegoteko:bainaJesusekigorrizuen,zioela:
39.Itzulizureetxera,etaerakutsezazunolagauzahandiak
egindizkizunJainkoak.Etajoanzan,etaerriguzian
argitaratuzuenJesusekzergauzaandiakeginzizkion.
40.Etagerthatuzen,Iesusitzulizenean,jendeakatsegin
handizhartuzuen:zerenguziakharenzainzeuden.
41.Etahuná,ethorrizenJairozeritzangizonbat,eta
sinagogakoburuzagiazen:etaerorizenJesusenoinetara,
etaothoitzeginzionbereetxerasarzedin.
42.Zerenalababakarrabaitzuen,hamabiurteingurukoa,
etahilzorianzegoen.Bainazihoaneanjendeajendez
gainezkazegoen.
43.Etaemaztebatekhamabiurtezodol-jarioazuena,bere
biziguziasendagileengaingastatuzuena,etaezinsendatu
ezinik.
44.Atzetiketorrizen,etaukituzuenberesoinekoaren
muga,etaberehalageldituzenharenodol-jarioa.
45.EtaerranzuenIesusek,Norkukitunau?Guziekukatu
zutenean,Pedroketaharekinzeudenekerranzuten:«Maisu,
gendetzakinguratzenzaituzteetaestutzenzaituzte,eta
diozu:Norkukitunau?
46.EtaerranzuenIesusek:Norbaitekukitunau:zeren
badakitbirtuteanigandikilkidela.
47.Etaemazteakikhusirikezzegoelaezkutatuta,ethorri
zendardarka,etaahuspezturikharenaitzinean,erranzioen
jendeguziarenaitzinean,zergatikukituzuenhura,etanola
sendatuzenberehala.
48.Etaerranzioen:Alaba,konsolatuzaitez:zurefedeak
sendatuzaitu;joanbakean.
49.Oraindikmintzatzenarizela,ethorrizenbat
sinagogakoburuzagiarenetxetik,zioela:Hildazurealaba;
EzkezkatuMaisua.
50BainaJesusekhorientzutean,erantzunzion,zioela:Ez
izanbeldurrik:sinetsibakarrik,etasendatukoda.
51.Etaettxerasartzean,etzioninorsartzerautzi,Pedro,eta
Santiago,etaJoan,etaneskatilarenaitaetaamabaizik.
52.Etaguzieknegaregitenzuten,etanegaregitenzuten:
bainaharkerranzuen:Ezeginnegarrik;ezdahil,lotan
baizik.
53.Etabarreegitenziotenburlaturik,jakinikhilzela.
54.Etaguziakaterazituen,etaeskutikharturik,deiegin
zuen,zioela:Neskamea,jaiki.
55.Etaitzulizanbereespiritua,etaberealajaikizan:eta
aginduzionemanzezalajatea.
56.Etaberegurasoaktxunditutazeuden:bainaaginduzien
nehoriesanezzezatenzereginzen.
9.KAPITULUA
1Orduanberehamabidiscipuluacdeiceçan,etaeman
ciecéndeabruguciengaineanbotereaetaautoritatea,eta
eritasunensendatzeco.
2.EtaigorrizituenJainkoarenerreinuapredikatzeraeta
eriaksendatzera.
3.Etaesanzien:Ezhartuezerbidaiarako,ezmakilarik,ez
zakila,ezogirik,ezdirurik;eztabiberokibakoitzak.
4.Etaedozeinetxetansartzenzarete,hanegonzaitezte,eta
handikzoaz.
5.Etanorc-ereezzaituztezueerrezibitzen,hirihartatik
ilkhitzean,astinduzuenoinetakohautsaberahaien
kontrakotestigantzaizateko.
6.Etaioanziranerrietatikbarrena,Ebanjelioapredikatzen
etanonahisendatzen.
7.BadaHerodestetrarkakadituzuenberakeginzituen
guziak:etaperplesturikzegoen,zerenbatzueiesaten
baitzen,Joanillenartetikresuscitatuzela;
8.Etabatzuetatik,Eliasagertuzela;etabestebatzuena,
profetazaharretakobatpiztuzela.
9.EtaHerodesekerranzuen:Joanilepoamoztudut:baina
nordaau,zeñatazentzutenditudanak?Etahuraikustea
nahizuen.
10.Etaapostoluak,itzuliziranean,esanzioteneginzuten
guzia.Hartuzituen,etaaldebaterajoanzen,Betsaida
deitzendenhirikobasamortubatera.
11.Etapopuluak,jakinik,jarraituzion:etajasozituen,eta
mintzatuzitzaienJainkoarenerreinuaz,etasendatubehar
zutenaksendatuzituen.
12.Etaegunapasatzenhasizenean,ethorrizirenhamabiak,
etaerranzioten:Bidalezazujendetza,ingurukohirietara
etaherrietarajoandaitezen,etaostatuhartzeko,etajanaria
hardezaten,zerenhemengaudenbatean.lekubasamortua.
13Bainaharcerranciecén,Emaçueiaten.Etahecerran
ceçaten,Ezdituguguehiagobortzoguietabiarrainbaino;
izanezik,herrihonenguztiarentzatharagiaerosterajoan
beharkogenuke.
14.Zerenbostmillagizoninguruziren.Etaerranciecén
berediscipuluey,Eseriçaçueberrogeitahamarrequin
taldean.
15.Etahalaeginzuten,etaguziakeserarazizituzten.
46

LUKAS
16.Orduanhartuzituenbostogiaketabiarrainak,eta
zerurabegira,bedeinkatuzituen,etahautsizituen,etaeman
ziendiszipulueijendetzarenaurreanjarzezaten.
17.Etajanzuten,etaguziakasezitezen:etahamabisaski
hartuzituztensoberanzitzaizkienpuskak.
18.Etagerthatuzen,berabakarrikotoitzegitenarizela,
berediszipuluakharekinzeuden:etagaldetuzien,zioela:
Nordiojendeakninaizela?
19Ihardestençutelaerranceçaten,IoannesBaptista;baina
batzuekdiote:Elias;etabestebatzuekdiote,profeta
zaharrenbatpiztudela.
20.Erranzien:Bainazueknornaizeladiozue?Ihardesten
çuelaPierrisecerranceçan,IaincoarenChrist.
21.Etaaginduzienhertsiki,etaaginduziengauzahori
inoriezesateko;
22.Esatenziotela:GizonarenSemeakaskosufritubehardu,
etazaharren,etaapheznagusienetaeskribauengandik
arbuiatuaizan,etahilizan,etairugarrenegunean
resuscitatu.
23Etaerranciecénguciei,Baldinnehorceneondora
ethorrinahibadu,ukatubedibereburua,etaharbeçabere
gurutzeaegunero,etanirijarraibedi.
24Ecennorc-eresalbatunahiduenabereviciagaldurendu:
bainanorc-eregaldurenbaitubereviciaenegatic,hura
salbaturendu.
25.Zerenzerdagizona,munduguziairabaztenbadu,eta
bereburuagaltzenbadu,edobotatzenbada?
26Ecennorc-erelotsaturendennitazetaenehitzetaz,
hartazlotsaturendaguiçonarenSemea,ethorrirendenean
bereglorian,etabereAitarenean,etaAingerusainduez.
27Bainaeguiazerraitendrauçuet,badirelaemendauden
batzu,herioadastaturenezdutenac,Iaincoarenresumá
ikussiarte.
28.Etagerthatuzenerranhauenondotikzortziegunen
buruan,hartuzituenPedro,JoanetaSantiago,etaigozen
mendibateraotoitzegitera.
29.Etaotoitzegitenzuenbitartean,berebegitartearen
itxuraaldatuzen,etaberejantziakzurietadirdiratsuak
ziren.
30.Etahuna,berarekinhitzegitenzutenbigizon,Moises
etaEliaszirenak.
31.Zeñaagertuzanglorian,etaesanzuenbereeriotzaz
Jerusalemenbetezezan.
32BainaPierrisetaharequinciradenacloacastunciraden:
etairatzarriciradenean,ikusceçatenharengloria,eta
harequinceudenbiguiçonac.
33.Etagerthatuzen,harengandikaldendurik,Pedrokesan
zionJesusi:«Maisu,ondaguhemenegotea,etaegin
ditzagunhirurtabernakulu;batzuregatik,etabestebat
Moisesentzat,etabatEliasentzat:zererranezzekien.
34.Honelaerraitenzuenbitartean,ethorrizenhodeibat,
etaitzalaeginzien:etabeldurzirenhodeiansartzean.
35.Etailkizanhodeitikbozbat,zioela:AudaeneSeme
maitea:entzunezazute.
36.Etaahotsairaganzenean,Jesusbakarrikaurkituzen.
Etaitxizuten,etaezziotennehoriesanegunhaietanikusi
zituztengauzetatikezer.
37.Etagerthatuzen,biharamunean,menditikjautsi
zirenean,jendeaskoezagutuzuela.
38.Etahuná,oihueginzuentaldekogizonbatek,zioela:
Maisu,othoiztendizut,begiraenesemea:zerennireseme
bakarrada.
39.Etahuná,izpiritubatekhartzendu,etabat-bateanoihu
egitendu;etaurratuegitendioberrizaparraegitenduela,
etaubelduriknekezaldentzendaharengandik.
40.Etaothoitzeginnienhirediszipulueikanporabota
zezaten;etaezinzuten.
41EtaihardestençuelaIesusecerranceçan,Onatione
fedegabeaetagaichtoa,noizarteçuequiniçanennaizeta
pairatençaituztet?Ekarrizuresemeahona.
42.Etaoraindiketorrerazihoala,deabruakbeherabota
zuen,etairainduzuen.EtaIesusecespiritugaiztoa
mehatchatuçuen,etasendaceçanhaurra,etaitzulcitzan
bereaitari.
43.EtaguziakharritutazeudenJainkoarenbotere
indartsuaz.BainaJesusekeginzituengauzezdenak
miretsitazeudenbitartean,esanzienbereikasleei:
44.Sarbediesaerahauekzuenbelarrietara:zeren
gizonarenSemeagizoneneskuetaraeramanenda.
45Bainahecezceçatenaditzenhitzhau,etaezkutatuacen
hequietic,eztuteçatenaditzen:etabeldurciradenharierran
huragaldetzeco.
46Orduansorcedinhekienarteanarrazoiketabat,hetaric
zeinizangozenhandiena.
47EtaIesusec,ikusceçanhekienbihotzarenpensamendua,
artuçuenhaurbat,etaharenondoanezarri.
48Etaerranciecén,Norc-ererecebiturenbaituhaurhaur
eneicenean,nirecebitzennau:etanorccrecebiturennau
igorrinauenarecebitzendu:ecençuenarteantxikienadena,
handiaiçanenda.
49EtaihardestençuelaIoanesecerrancieçón,Magistruá,
icusidugubathireiceneandeabruackanporatzençuela;eta
debekatudugu,ezbaitugurekinjarraitzen.
50.EtaesanzionJesusek:Ezezazudebekatu:zerengure
kontraezdagoenaguregatikda.
51.Etagerthatuzen,ethorrizeneanhurajasoaizanzedin
garaia,irmojarrizuenbereaurpegiaJerusalemerajoateko.
52.Etabidalizituenmandatariakharenaitzinean,etajoan
zirenetaSamaritarrenherrixkabateansartuziren,hura
prestatzeko.
53.Etaezzutenerrezebitu,zerenbereaurpegia
Jerusalemerajoangobalitzbezalabaitzen.
54.EtaikhusizuteneanberediszipuluekSantiagoketa
Joanek,erranzuten:Jauna,agindukoaldezuzerutiksua
jautsietahondatzeko,Eliasekbezala?
55.Bainaitzulirik,mehatxatuzituen,etaesanzuen:Ez
dakizuenolakoizpirituazareten.
56.ZerengizonarenSemeaezdaethorrigizonenbizia
galtzera,salbatzerabaizik.Etabesteherribaterajoanziren.
57.Etagerthatuzen,bideanzihoazela,gizonbatekerran
zioen:Iauna,jarraikikozaitutnoranahizoazen.
58.EtaesanzionJesusek:Azeriakzuloakditu,etazeruko
txoriekhabiak;bainagizonarenSemeakezduburuanon
jarri.
59.Etaerranzioenberzeari:Jarrainazazu.Bainaharkesan
zuen:Jauna,utzilehenbailehenjoanetanireaita
lurperatzeko.
60ErrancieçónIesusec,Utzihilachilacehortziçan:baina
hizoazetapredicaçaçueIaincoarenresumá.
61.Etabestebatekereerranzuen:Jauna,jarraikikozaitut;
bainajoannazazulehenikaguregitera,nireetxean
daudenak.
62EtaerrancieçónIesusec,InorezdaapiIaincoaren
erreinurakobereeskuagoldearijarrietaatzerabegira.
47

LUKAS
10.KAPITULUA
1.Gauzahauenondoren,Jaunakbestehirurogeitahamar
ereizendatuzituen,etabietabibidalizituenbere
aurpegiarenaurrean,beraetorrikozenhirietatoki
guztietara.
2Erranciecénbada,Uztaeguiazhandiada,baina
langilleacgutidira:othoitzeguioçueberazuztarenIauna,
bidalditzanlangilleacbereuztara.
3.Zoazte,huná,arkumeakbezalabidaltzenzaituztetotsoen
artera.
4.Ezeramanezpoltsa,ezzakurik,ezoinetakorik:eta
bidetiknehorezagurtu.
5Etaedozeinetxetansartzenzarete,esanlehenik:Bakea
etxehunen.
6.Etabakearensemeahorbada,zuenbakeaharengainean
gelditukoda:bestela,berrizitzulikodazuengana.
7.Etagerazaitezteetcheberean,ematendituztenakjaten
etaedaten:zerenlangileabereordainamerezidu.Ezjoan
etxezetxe.
8.Etaedozeinhiritansartzenzarete,etaerrezibitzen
zaituztete,janezazuezuenaurreanjarritakogauzak.
9.Etasendaitzazuhandaudeneriak,etaerraizue:
Jainkoarenerreinuahurbildudazuengana.
10Bainaedozeinhiritansartzenzarete,etaezzaituztete
jasotzen,zoaztekaleetara,etaesan:
11.Guganitsatsigaituenzuenhirikohautsakereezabatzen
dituguzuenkontra;
12.Bainanikdiotsuet,egunhartanjasangarriagoaizango
delaSodoma,hirihurabaino.
13.Aizu,Korazin!aizu,Betsaida!zerenTironeta
Sidoneneginizanbalirazurebaitaneginizandirenobra
ahaltsuak,aspaldiandamutuziren,zakuetaerrautsetan
eserita.
14.BainajuizioanTiroetaSidonentzatjasangarriagoa
izangodazuentzatbaino.
15.Etazu,Kafarnaum,zerurainoaltxatuazarena,infernura
erorarazikozara.
16.Zuekentzutenzaituenaknientzutennau;etazu
mespretxatzenzaituenaknimespretxatzennau;etani
mespretxatzennauenakmespretxatzendunibidalinauena.
17.Etahirurogeitahamarrakberrirobozkariozitzuliziren,
ziotela,Iauna,deabruakereguremenpedaudezureizenaz.
18.Etaesanzien:IkusinuenSatanzerutiktximistabezala
erortzen.
19.Huna,ematendizuetbotereasugeaketaeskorpioiak
zapaltzeko,etaetsaiarenbotereguztiarengain,etaezerkez
zaitukalterikegingo.
20.Halaere,ezzaiteztepoztu,espirituakzuenmenpe
daudelako;bainapoztuzaitezte,zuenizenakzeruan
idatziakdaudelako.
21.OrduartanIesuspoztuzanizpirituan,etaesanzuen:
Eskerrakematendizkizut,oAita,zerukoetalurrarenJauna,
zerengauzahauekjakintsuetazuhurrengandikezkutatu
dituzulaetahaurreiagertudizkizutela:halaere,Aita;zeren
halaiduritubaitzuenzureaitzinean.
22.GauzaguziaknereAitagandikemandizkit:etanehork
ezdakinordenSemea,Aitabaizik;etanordenAita,baina
Semea,etaSemeakagertukodionari.
23.Etaitzulizienberediszipuluengana,etaesanzuen
bakarka:Zorionekoakzuekikustendituzuengauzak
ikustendituztenbegiak.
24.Zerenerraitendrauzuet,profetaetaerregeaskokgura
izandutelaikustendituzuengauzak,etaezdituzteikusi;
etaenzutenditutzuengauzak,etaenzuneztuzutenak.
25.Etahuná,altxatuzenlegelaribat,etatentatzenzuen,
zioela,Maisu,zereginendutbetikobiziaheredatzeko?
26Errancieçón,CerdascribatuaLeguean?nolairakurtzen
duzu?
27.Etaihardestenzioen:MaitekoduzuzureJainkoJauna
zurebihotzguziaz,etazurearimaguziaz,etazureindar
guziazetazuregogoguziaz;etazurehurkoazureburua
bezala.
28.Etaerranzioen:Zuzenihardetsiduk:egizuhau,eta
bizikoaiz.
29.Bainaharkbereburuajustifikatunahirik,esanzion
Jesusi:Etanordanirehurkoa?
30EtaihardestençuelaIesusecerranceçan,guiçonbat
IerusalemeticJerikoraiautsicen,etalapurrenarteanerori
ceçan,ceinecberesoñecoakenduetazaurituceçaten,eta
ioancedin,huraerdihildautziz.
31.Etakasualitatezjautsizenapaizbatbidehartatik:eta
huraikusizuenean,igarozenbestaldetik.
32.Eraberean,lebitarbat,tokianzegoenean,ethorri
zitzaionetabegiratuzion,etaigarozenbestealdetik.
33BainaSamaritarbat,bideanzihoala,ethorrizenhura
zegoenlekura,etahuraikusizuenean,urrikalduzen.
34.Etajoanzenharengana,etalotuzituenzauriak,olioa
etaardoaisuriz,etaezarrizuenbereaberearengainean,eta
eramanzuenostaturabatera,etazainduzuen.
35.Biharamunean,irtenzenean,aterazituenbidenario,eta
emanzizkionostalariari,etaesanzion:Zainduezazu;eta
gehiagogastatzenduzunguztia,itzulikonaizenean,
ordaindukodizut.
36.Orainhirurhauetatik,zeinusteduzuizanzelalapurren
arteanerorizenarenhurkoa?
37.Etaerranzioen:Haregatikurrikalduzuena.Orduan
Jesusekesanzion:Zoaz,etaegizuzuere.
38Etaguerthacedinhecioaitenciradela,sarcedinherri
batean:etaMartadeitzenzenemaztebatecartuceçanbere
etchean.
39.EtabazuenarrebabatMariadeitzenzena,zeinaere
Jesusenoinetaniarririkzegoen,etaentzunzuenharenhitza.
40.BainaMartaaspertuzenzerbitzatzekoasko,eta
hurbilduzitzaion,etaesanzion:Jauna,ezalzaizuaxola
enearrebakbakarrikzerbitzatzekoutzinautela?Esan
iezaiozu,beraz,lagundezadan.
41.EtaerantzunzionJesusek,etaerranzioen:Marta,
Marta,anhitzgauzezarduratzenaizetakezkaturik.
42.Bainagauzabatbeharda:etaMariakaukeratuduparte
onhori,zeinaezzaionkenduko.
11.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,tokibateanotoitzegitenarizela,
geldituzenean,berediszipuluetakobatekesanzion:Jauna,
irakatsiguzuotoitzegiten,Joanekereberediszipuluei
irakatsizienbezala.
2Etaerranciecén,Othoitzeguitenduçuenean,erraiten,
Aitagureaceruètan,Santificabedizureicena.Etorzaitez
zureerreinua.Eginbedizureborondatea,zeruanbezala
lurrean.
3Emaniezaguzuegunezegungureegunerokoogia.
48

LUKAS
4.Etabarkaiezaguzugurebekatuak;zerenerebarkatzen
baititugugurizordunari.Etaezgaitzazutentazioraeraman;
bainalibragaitzazugaitzetik.
5.Etaesanzien:Zuetariknorizangodaadiskidebat,eta
joangozaiogauerdian,etaesangodio:Adiskidea,
maileguaniruogi;
6.Zerennireadiskidebatberebidaianethorridaniregana,
etaezdaukatezerharenaurreanjartzeko?
7.Etaerantzungodubarrutik,etaesangodu:Eznazazu
kezkatu:orainateaitxida,etaenehaurraknirekindaude
ohean;Ezindutjaikietaeman.
8.Esatendizuet,nahizetaezpadajaikikoetaemango,
zerenbereadiskideabaita,alaerebereinportunitateagatik
jaikikodaetaemanendiobeharduenguzia.
9.Etanikdiotsuet:Eskatu,etaemangodizute;Bilatu,eta
aurkitukoduzue;joezazue,etairekikozaizue.
10.Zereneskatzenduenakjasotzendu;etabilhatzen
duenakarkitzendu;etajotzenduenariirekikozaio.
11.Semebatekaitadenbatiogiaeskatukobadio,emango
aldioharribat?edoarrainbateskatzenbadio,arrainagatik
emangoaldiosugea?
12.Edoarrautzabateskatukobalu,eskorpioibateskainiko
aldio?
13.Bada,gaiztoakzaretelarik,badakizuezuenseme-alabei
dohainonakematen:zenbatgeiagozuenAitazerukoak
emangodieEspirituSantuaeskatzendiotenei?
14.Etadeabrubatkanporatzenarizen,etamutuazen.Eta
gerthatuzen,deabruailkizenean,mutuakhitzeginzuen;
etajendeagaldetzenzen.
15.Bainahetarikbatzuekerranzuten:Deabruenburuzagi
denBeelzebubengatikbotatzenditudeabruak.
16.Etabestebatzuek,huratentatzenzutela,billatzenzuten
harengandikseinalebatzerutik.
17.Bainahark,haienpentsamenduakezaguturik,erran
zieten:Berekontrabanatutakoerreinuguziadesolaziora
dakar;etaetxebatenkontrabanatutakoetxeaerortzenda.
18.BadaSatanerebereburuarenkontrabanaturik,nola
iraungodubereerreinua?zerendiozuedeabruakkanpora
botatzenditudalaBeelzebubenbidez.
19.EtanikBeelzebubekindeabruakkanporatzenbaditut,
norenbidezbotatzendituztezuresemeek?horregatik
izangodirazuenepaile.
20.BainabaldinJainkoarenatzamarrezdeabruakkanpora
botatzenbaditut,dudarikgabe,Jainkoarenerreinuaethorri
dazuengainera.
21.Gizonindartsubatekberejauregiazaintzenduenean,
bereondasunakbakeandaude;
22.Bañaberabainoindartsuagobatetorrikozaionean,eta
menderatukoduenean,kentzendizkiobereitxaropenazuen
armaduraguztiak,etabanatzenditubereharrapakinak.
23.Nirekinezdagoenaenekontradago,etanirekinbiltzen
ezduena,barreiatzenda.
24.Espiritukutsatuagizonbatengandikirtetendenean,
lekulehorretatikdabil,atsedenbila;etabatereaurkitugabe,
dio,itzulikonaizateranaizennireetxera.
25.Etaethortzean,arkitzendumiztutaetaapainduta.
26.Orduanbadoa,etabereganaeramatenditubestezazpi
izpirituberabainogaiztoago;etasartzendira,etahanbizi
dira:etagizonhorrenazkenegoeralehenabainotxarragoa
da.
27Etaguerthacedin,gauçahaucerraitençuela,elkarteco
emaztebatecberebozaaltchatuceçan,etaerrancieçón,
Dohatsuadaeramandraucansabela,etazurguituvkan
draucanpapá.
28Bainaharcerranceçan,Bai,bai,dohatsudirade
Iaincoarenhitzaençutenetabeguiratzendutenac.
29.Etapopuluabilduzenean,hasizenerraiten:Hauda
gizaldigaiztoa:seinalebiladabiltza;etaezdaseinalerik
emango,Jonasprofetarenseinalebaizik.
30.ZerennolaJonasninibitarrentzatseinaleizanzen,hala
izangodagizonarenSemeaerebelaunaldihonetarako.
31.Hegoaldekoerreginajaikikodajuizioangizaldi
honetakogizonekin,etakondenatukoditu:zerenlurreko
bazterretiketorrizenSalomonenjakinduriaentzutera;eta
hunahemenSalomonbainohandiagobat.
32.Ninivekogizonakjaikikodirajuizioangizaldihonekin,
etakondenatukodute:zerendamutuzirenJonasen
predikazioan;eta,huna,Jonasbainohandiagoadahemen.
33.Nehork,kandelapiztenduenean,ezduipintzenleku
sekretubatean,ezbasoazpian,baiziketaargizailubaten
gainean,sartzendirenekargiaikusdezaten.
34Gorputzarenargiabegiada:beraz,zurebegiabakarra
denean,zuregorputzosoaereargizbeteadago;bainazure
begiagaiztoadenean,zuregorputzaereilunpezbeteadago.
35Beguiraçuebada,higandenargiaezdedinilhunbeizan.
36.Baldinbadazuregorputzguziaargizbeterik,zatirik
ilunrikezduelarik,guziaargizbetekoda,kandelabaten
distiraargiakargitzendizunbezala.
37.Etamintzatzenarizela,Fariseubatekothoitzeginzion
harekinafaltzeko:etasarthuzen,etaeserizenjatera.
38.EtaikusizueneanFariseoak,miretsizen,afariabaino
lehenezbaitzengarbitu.
39.EtaJaunakerranzioen:Orain,fariseuok,garbitzen
duzuekopaetaplaterarenkanpoaldea;bañazurebarruko
aldeabetheadabeleetagaiztakeriaz.
40.Zorook,kanpoandenaeginzuenakezalduegin
barrukoaere?
41.Bañaaitzitik,emanlimosnazuekbezala;etahuná,
gauçaguciacgarbidiraçue.
42Bainazorigaitzzuei,fariseuok!zerenmenda,karruaeta
belarmotaguziakhamarrenakematendituzu,etajuizioa
etaJainkoarenamorioagainditzendituzu:haukeginbehar
zenituzke,etaezbesteaegingabeutzi.
43.Aizuei,fariseuak!Ecenmaitedituzuesinagogetan
goikoeserlekuak,etaagurrakmerkatuetan.
44.Aizuei,eskribauetafariseu,hipokrita!Ecenageriez
direnhilobiakbezalazarete,etahaiengañeandabiltzan
gizonakezdirajabetzen.
45OrduanihardestençuelaLegueetaricbatecerrancieçón,
Magistruá,erraitenbaituzuguriereiraintzengaituzuela.
46.Etaerranzuen:Aizuekere,legegileok!zerengizonak
kargatubeharrekokargaastunezzamatzendituzue,eta
zuekezdituzuekargakukitzenzuenhatzbatekin.
47.Aizuek!izanere,profetenhilobiakeraikitzendituzue,
etazuenarbasoekhilzituzten.
48.Egiazkitestigantzaematenduzuezuenarbasoen
egintzakonartzendituzuela,zerenhaiekhilzituzten,eta
zuekeraikitzendituzuehaienhilobiak.
49.ArgatikerranzuenJainkoarenzuhurtziak:Bidaliko
ditutprofetaketaapostoluak,etahaietakobatzukhileta
pertsegitukodituzte.
50.Profetaguzienodola,munduarenfundaziotikisuriizan
zena,gizaldihonieskadakioke;
49

LUKAS
51.AbelenodoletikZakariasenodolera,aldareareneta
tenpluarenarteangalduzena:egiazdiotsuet,gizaldihoni
eskatukozaiola.
52.Aizuei,legegileak!ecenezautuçaçueezagutzaren
giltza:etzareteçuenbaitansarthu,etasarthuciradenac
eragotzivkandrauçue.
53Etagauçahaucerrancieçela,asicitecenScribaeta
Phariseuacgogoreguiten,etaanhitzgauçazmintzatzera.
54Harenitxaropena,etaharenahotikzerbaitharrapatu
nahian,akusalezaten.
12.KAPITULUA
1.Bitartean,jendeugaribilduzenez,batabestearen
gaineanzapaltzenbaitzuten,hasizenesatenlehenikbere
diszipuluei:BegirazaitezteFariseuenlegamiatik,zeina
hipokrisiabaita.
2.Zerenezdagoezerestalirik,agertukoezdenik;ezta
ezkutatu,horiezdaezagutuko.
3.Beraz,ilunpetanerranduzuenguziaargianentzunenda;
etaarmairuetanbelarriraesanduzuna,etxe-gainean
aldarrikatukoda.
4Etaerraitendrauçueteneadisquideac:Eziçaçuelabeldur
gorputzahiltzendutenetaric,etagueroguehiagoriceguin
eztutetenac.
5.Bainaabisatuegingodizuetnorenbeldurizangozareten:
beldurizanezazue,hilondoreninfernurabotatzeko
ahalmenaduenhura;Bai,diotsuet:Beldurzaitez.
6.Ezaldirabortztxolarresaltzenbilanetan,etahaietako
batereezdaJainkoarenaurreanahazten?
7Bainazureburukoileakereguztiakkontatutadaude.Ez
izanberazbeldur:txolarreaskobainobaliohandiagoa
duzue.
8.Nikerediotsuet:Norkaitortukonaugizonenaurrean,
gizonarenSemeakereaitortukoduJainkoarenAingeruen
aurrean.
9.Bainangizonenaitzineanniukatzennauenaukatukoda
Jainkoarenaingeruenaitzinean.
10.NorkerranenduenarihitzbatgizonarenSemearen
kontra,barkatukozaio:bainaEspirituSantuarenkontra
blasfematzenduenariezzaiobarkatuko.
11.Etaeramatenzaituzteteneansinagogetara,eta
magistratuetara,etabotereetara,ezzaiteztepentsatunola
edozererantzungoduzuen,edozeresangoduzuen.
12.ZerenEspirituSantuakordubereanirakatsikodizuezer
esanbeharduzuen.
13Etaerrancieçónbatecbatec,Magistruá,errançaçueene
anaiari,banadeçalaenequinherentzia.
14Etaerrancieçón,Guiçona,norciçannauchiregainean
juezedobanatzaile?
15Etaerranciecén,Beguiraçue,etabeguiraçuegutiziaz:
ecenguiçonarenvicitzeaeztutendaucatendituengauzen
ugaritasunean.
16.Etaerranzienparabolabat,zioelarik:Aberatsbaten
lurrakugariemanzuen.
17.Etapentsatuzuenberebaitan,zioela:Zereginendut,
zerenezbaitutlekuriknonenefruituakemateko?
18.Etaesanzuen:Hauegingodut:botakoditutnere
ukuiluak,etahandiagoakeraikikoditut;etahanemango
ditutnirefruituetaondasunguztiak.
19.Etaesangodiotnerearimari:Arima,ondasunasko
dituzugordetaurteaskotarako;lasaiegon,jan,edaneta
alaiizan.
20.BainanJainkoakerranzion:Ergeloa,gauhonetanzure
arimaeskatukodizute:orduannorenakizangodirazuk
emandituzungauzak?
21.Halakoadaaltxorrakberetzatbiltzendituena,eta
Jainkoarekikoaberatsezdena.
22Etaerranciecénberediscipuluey,Horregatikdiotsuet:
Ezezazuteaxolazuenbiziagatik,zerjangoduzuen;ezta
gorputzerako,zerjantzikoduzuen.
23.Bizitzaharagiabainogehiagoda,etagorputzaarropa
bainogehiago.
24.Behaitzazubeleak:ezbaituteereiten,ezbiltzen;ez
biltegirikezukuilurikezdutenak;etaJainkoakjatenditu:
zenbatgeiagozaretehegaztiakbaño?
25.Etazuetariknorkbesobatgehidiezaiokebesobatbere
garaiari?
26.Badaezinbazaretegauzariktxikienaegiteko,zertarako
pentsatzenduzuegainerakoan?
27.Kontuanizanliliaknolahaztendiren:ezdutenekerik
egiten,ezduteiruten;etahalaerediotsuet,Salomonbere
aintzaosoanezzelahauetarikobatbezalajantzi.
28.BadaJainkoakhorrelajantzikobalugaurlandan
dagoenbelarra,etabiharlabeanbotatzendena;Zenbat
geiagojantzikozaituzte,fedegutxikoak?
29.Etaezzazuebilhazerjangoduzuen,edozeredanen
duzuen,etaezzaiteztedudazkogogorikizan.
30Ecengauçahaucguciacbillatzendituztemunduco
nationec:etaçuenAitacbadaquigauçahauenbehar
çaçuela.
31BainabilazaçueIaincoarenresuma;etagauzaoiek
guziakgehitukozaizkizue.
32.Ezizanbeldurrik,artaldetxoa;zerenzuenAitaren
atseginonadazueierreinuaematea.
33.Salduduzuena,etaemanlimosna;Emanitzazue
zahartzenezdirenpoltsak,hutsegitenezduenaltxorra
zeruan,nonlapurrikezdenhurbiltzen,ezsitsakhondatzen.
34.Zerennondagoenzurealtxorra,hanegongodazure
bihotzaere.
35.Gerrikoaizanbedizuresolomoak,etapizturikzure
argiak;
36.Etazuek,ezkontzatikitzulikodenean,berenjauna
itxarotendutengizonenantzera;ethorrietadeiegiten
duenean,berehalairekidiezaioten.
37.Zorionekoakzerbitzarihaiek,zeinakethorridenean
nausiakzaintzanarkitukodituenak:egiazdiotsuet,bere
buruagerrikoduela,etajarrikodituelajatera,etailkieta
zerbitzatukoditu.
38.Etabadatorbigarrenguardian,edohirugarrenguardian
ethortenbada,etahalaarkitzenbaditu,dohatsuakdira
zerbitzarihaiek.
39.Etaaujakizu,eaetxekogizonakjakinbaluzerordutan
ethorrikozenlapurra,begiralegokeela,etaezzuelautzi
bereetxeaapurtzen.
40.Zaudetebadazuekere:zerengizonarenSemeaethorten
dausteezduzuenordubatean.
41OrduanPierrisecerrancieçón,Iauna,erraitenaldiagu
parabolaau,alaguciai?
42.EtaerranzuenJaunak:Norda,bada,berejaunakbere
etxekoburuzagiezarrikoduenarduradunleialetajakintsu
hura,berenogia-zatiaberegaraianemateko?
50

LUKAS
43.Dohatsudazerbitzarihura,zeinaethorrideneanbere
nausiakhorrelaekitenduen.
44Eguiazerraitendrauçuet,eceniçanendueladioen
guciengainean.
45.Etabaldinzerbitzariharkberebihotzeanesatenbadu:
EneJaunakatzeratzendubereetorrera;etahasikodira
morroiaketaneskatilakjoten,jatenetaedaten,eta
mozkortzen;
46.Zerbitzarihorrenjaunaethorrirendahurabegiratzenez
duenegunean,etaohartuezdenordubatean,etazatituko
du,etaezarrikodioberezatiafedegabeekin.
47.Etazerbitzarihura,berenausiarenborondateaezagutu
zuena,etabereburuaprestatuezzuena,etabere
borondatearenaraberaeginezzuena,kolpeaskorekin
izangoda.
48Bainaeçagutuezduena,etaeguindituena,kolpeak
merezidituana,kolpegutizjotaizangoda.Ecennorianhitz
emaitenbaitzaion,harianhitzexijiturenzaio:etaguiçonac
anhitzemaitendiotenari,hariguehiagoescaturendiote.
49.Lurrerasuaigortzeraetorrinaiz;etazeregingodut,
jadapiztutabadago?
50.Bañadutbataiobatbataiatzeko;etanolaestutunagoen
betearte!
51.Usteduzueethorrinaizelalurreanbakeaematera?Nik
esatendizut,Ez;zatiketabaizik:
52.Zerenhemendikaurreraetxebateanbostizangodira
banatuta,hirubirenaurka,etabihirurenaurka.
53.Aitabanatukodasemearenkontra,etasemeaaitaren
kontra;amaalabarenkontra,etaalabaamarenkontra;
amaginarrebabereamaginarrebarenkontra,eta
amaginarrebabereamaginarrebarenkontra.
54.Etaerranzioenerejendeari:Ikustenduzueneanhodei
batmendebaldetikaltxatzen,berehaladiozue:Etortzenda
zaparrada;etahalada.
55.Etaikustenduzueneanhegohaizeajotzen,esatenduzue:
Beroaizangoda;etagerthatzenda.
56Hipokritaok,zeruarenetalurrarenaurpegiaantzeman
dezakezue;bainanolaezduzuealdihunenantzematen?
57Bai,etazergatikezduzuezuekerejuzgatzenzuzena
dena?
58.Zurearerioarekinmagistratuarenganazoazenean,
bideanzaudenbezala,emandiligentziaharengandiklibra
zaitezten;ezzaitzalaepailearenganaeraman,etaepaileak
funtzionarioareneskuutzi,etaofizialakkartzelansartuez
zaitzala.
59.Esatendizut,ezzarahandikirtengo,azkenengoakatsa
ordainduarte.
13.KAPITULUA
1.SasoihartanzeudenGalileotarrenberriematenzioten
batzuk,zeinenodolaPilatokberensakrifizioekinnahastu
zuen.
2EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Ustealduçue
galilearhecgalilearguciacbainobekatariciradela,ceren
holacogauçasufritubaitzituzten?
3.Nikdiotsuet,Ez:baña,damutzenezbazarete,guziakera
bereangaldukozarete.
4.EdoSiloemendorreaerorietahilzituenhemezortzi
haiek,ustealduzueJerusalemenbizizirengizonguztien
gainetikbekatariakzirela?
5.Ezetzdiotsuet:baña,damutzenbazarete,guziakera
bereangaldukozarete.
6.Parabolahauereerranzuen;Gizonbatekpikondobat
landatuzuenberemahastian;etaethorrizen,etafruitubila
ibilizen,etaezzuenaurkitu.
7.Orduanesanzionberemahastizainari:Huna,hiruurte
hauetanpikondohunetanfruitubilanator,etaezdut
aurkitzen:moztu;zergatikhondatzendulurra?
8.Etaihardestenzioen,Jauna,utzezazuaurtenere,haren
inguruanzulatuetagorotzbotakodudanarteo.
9.Etafrutuaematenbadu,ongi:etaezpada,geromoztuko
duzu.
10.Etairacastenarizensinagogetakobateanlarunbatean.
11.Etahuná,bazenemaztebatemezortziurtezeritasuneko
izpirituazuena,etamakurtuazena,etaezinzuenbereburua
altxatu.
12.EtaikhusizueneanIesusek,deithuzionharengana,eta
erranzioen:Emakumea,askatuaaizzureeritasunetik.
13.Etaeskuakezarrizizkionharengainean,etaberehala
zuzenduzen,etaglorificatuzuenJainkoa.
14.Etaihardetsizuensinagogakoburuzagiaksuminduraz,
zerenJesuseklarunbateguneansendatuzuela,etaerran
zioenjendeari:Seiegundiragizonaklaneginbehar
dutenak:haietanbadaetorrietasendazaitezte,etaez
egunean.larunbata.
15.OrduanerantzunzionJaunak,etaesanzion:Hipokrita,
zuetakobakoitzaklarunbateguneanezalduaskatzenbere
idiaedoastoatxosnatik,etaurezteraeramaten?
16.Etaemazteahau,Abrahamenalabaizanik,zeina
Satanaseklotuzuena,hunáhemezortziurtehauetan,ezal
litzaiokeaskatulokarrihunetariklarunbategunean?
17.Etagauzahaukerranzituenean,lotsatuzirenharen
etsaiguziak,etapopuluguziapoztuzenharekeginzituen
gloriaguziengatik.
18.Orduanerranzaroen:ZernolakoadaJainkoaren
erreinua?etanorenantzaizangodut?
19.Gizonbatekhartuetaberebaratzeanbotazuen
mostaza-alebatbezalakoada;etahazizen,etazuhaitz
handibatargiztatuzuen;etazerukohegaztiakbere
adarretanostatua.
20.Etaberrizerranzuen:Zerekinalderatukodut
Jainkoarenerreinua?
21.Legamiabezaladaemaztebatekartuzuenaetairu
neurketetanezkutatuzuena,guzialegamiaizanzenarteo.
22.Etaibillizanhirietaerrietatik,irakasteneta
Jerusalemerabideanzihoala.
23.Orduanbatekesanzion:Jauna,gutxidirasalbatuko
direnak?Etaesanzien:
24.Ateestutiksarzaiteztenahaleginduzaitezte:zerenasko,
diotsuet,sartunahiizanendirela,etaezinizangodute.
25.Etxekonagusiajaikietaateaixtenduenean,kanpoan
gelditzenetaateajotzenhastenzaretenean,esanez:Jauna,
Jauna,idekiiezaguzu;etaerantzungodizue,ezdakit
nongoakzareten.
26.Orduanhasikozareteesaten:Janetaedanduguzure
aurrean,etairakatsiduzugurekaleetan.
27Bainaharkerranendu,erraitendrauçuet,ezdaquizuet
nongoazareten;Aldenigandik,gaiztakeriarenegileguziak.
28.Horizangodanegarraetahortz-karrastada,Abraham,
etaIsaak,etaJakob,etaprofetaguztiakJainkoaren
erreinuanikusikodituzuenean,etazuekzuekkanpora
botata.
51

LUKAS
29.Etaekialdetik,etamendebaldetik,etaiparraldetik,eta
hegoaldetiketorrikodira,etaeserikodiraJainkoaren
erreinuan.
30.Etahuna,azkenakdiralehenakizanendirenak,eta
lehenakazkenakizangodirenak.
31.EgunhartanethorrizirenFariseuetarikbatzuk,erraiten
ziotela,Ilkhi,etazoazhemendik,zerenHerodesekhilko
zaitu.
32.Etaesanzien:Zoazteetaesaiozueazerihorri:Huna,
deabruakkanporabotatzenditut,etagauretabihar
sendaketakegitenditut,etahirugarreneguneanperfekzioa
izangonaiz.
33.Alabaina,gaur,etabihar,etabiharamuneanibilibehar
dut,zerenezindaprofetabatJerusalemetikgaltzea.
34.OJerusalem,Jerusalem,profetakhiltzendituzuna,eta
zureganabidalitakoaklapidatzendituzula;Zenbataldiz
bildukonituzkezureseme-alabak,oiloakberehegoen
azpianbiltzendituenbezala,etaezduzuenahi!
35.Huna,zureetxeautzizaituztehondatuta:etaegiazki
diotsuet:Eznauzueikusiko,esangoduzuengaraiaarte:
DohatsuadaJaunarenizeneandatorrena.
14.KAPITULUA
1Etaguerthacedin,sarthuceneanPhariseuburuetaric
batenetcheanoguiajateraSabbathoan,beguiraceçaten
hura.
2Etahuná,cenharenaitzineanguiçonbatguiçonbat,cein
baitzenhidropisia.
3EtaihardestençuelaIesusecerranciecénlegelarieta
Phariseuey,cioela,zilegialdaSabbathoansendatzea?
4.Etaixilduziren.Hartuzuen,etasendatuzuen,etautzi
zuenjoan;
5.Etaihardetsizieten,ziotela:Zuetariknorkizangodu
astoaedoidiaputzuraeroria,etaezduberehalaaterako
larunbategunean?
6.Etaezinizanziotenberrizerantzungauzahauei.
7.Etaparabolabatemanziendeiturikzeudenei,ikusi
zueneannolaaukeratzenzituztengelanagusiak;esatenzien:
8.Norbaitekezkontzabateragonbidatuazaituztenean,ez
eserigelagorenean;ezdadilazubainogizon
ohoragarriagorikberarengandikagindu;
9.Etazurietaberariaginduzizunaketorzaitez,etaesan
dizu:Emanlekuagizonhoni;etalotsazhastenzaragela
txikienahartzen.
10.Bainanagindutakoan,zoazetaeseribehekogelan;
agintzendizunaketortzendanean,esandiezazula:Adiskide,
igogorago;orduanadoratukozarazurekinjateraeserita
daudenenaurrean.
11.Zerenbereburuagoratzenduenakapaldukoda;eta
bereburuaapaltzenduenagoratuaizangoda.
12.Orduanerranzionagintzenzionariere:Afaribatedo
afaribategitenduzunean,ezdeituzurelagunak,ezzure
anaiak,ezzuresenideak,ezzureauzoaberatsak;ez
zaitzatelaberrizereagindu,etaordainaeginezzaitzaten.
13.Bainajaiaegitenduzunean,deieginbehartsuei,
herrenei,herrenei,itsuei.
14.Etabedeinkatuaizangozara;izanere,ezinzaituztete
ordaindu:zerenbidezkoenpiztueranordaindukozara.
15Etaharequiniarriricceudenetaricbatecençunicgauça
hauc,errancieçón,DohatsuadaIaincoarenresumánoguia
janenduena.
16.Orduanerranzioen:Gizonbatekafariandibategin
zuen,etaaskorideieginzion.
17.Etaberezerbitzariaigorrizuenafari-orduandeitutakoei
esatera:Zatozte;zerenetagauzaguztiakprestdaudeorain.
18.Etadenakadostasunbatekinhasizirenaitzakiajartzen.
Lehenakesanzion:Erosidutlurzatibat,etajoanbehardut
huraikustera.
19.Etabestebatekerranzuen:Bostidiuztarrierosiditut,
etahaiekprobatzeranoa:otoitzegitendizutbarkatu
nazazula.
20.Etabestebatekesanzuen:Emaztebatekinezkondu
naiz,etahorregatikezinnaizetorri.
21.Bada,zerbitzarihuraethorrizen,etagauzahauek
erakutsizizkionberenausiari.Orduanetxekonagusiak
haserreturikesanzionberezerbitzariari:Ilkizaitezbizkor
hirikokaleetaraetabideetara,etaekarrihonapobreak,eta
hermeak,etaergelaketaitsuak.
22.Etazerbitzariakesanzuen:Jauna,egindazukagindu
duzunbezala,etabadalekurik.
23.EtaJaunakesanzionmorroiari:Ilkibideetahesietara,
etabehartuitzazusartzera,eneetxeabetedadin.
24.Zerenerraitendrauzuet,deiturikzeudengizonhaietarik
inorkezduelaeneafariadastatuko.
25.Etaioanzanberarekinjendeandibat:etaitzulizan,eta
esanzien:
26.Norbaiteneganaethortenbada,etaezpadiogorroto
bereaita,etaama,etaemaztea,etahaurrak,etaanaiak,eta
arrebak,bai,etaberebiziaere,ezinizandaitekeene
dizipulu.
27.Etanorkberegurutzeaeramanetaeneondotikethorten
ezdena,ezinizandaitekenirediszipulu.
28.Zerenzuetakonor,dorreaeraikitzekoasmoarekin,ez
dalehenikesertzen,etakontatzendukostua,alaezote
daukanhurabukatzeko?
29.Ezpada,fundamentuakjarriondoren,etaezinbukatu
ezinik,huraikustendutenguziakhasdadinharenburla
egiten.
30Esatenziotela:Gizonauhasizeneraikitzen,etaezin
izanzuenbukatu.
31.Edozererrege,besteerregebatenkontragerlaegitera
joanik,ezdalehenikesertzen,etagaldetzendueahamar
millarekinogeimillarekinberekontradatorrenariaurre
egitekogaioteden?
32.Bestela,besteaoraindikurrundagoenbitartean,
igortzenduenbaxadobat,etabake-baldintzaknahiditu.
33.Eraberean,zuenetarikdena,duenguziauztenezduena,
ezindaizanenedizipulu.
34.Gatzaonada;
35.Ezdaegokiaezlurrarentzat,ezgorotzarako;baina
gizonekbotatzendute.Entzutekobelarriakdituenak,
entzunbeza.
15.KAPITULUA
1.Orduanhurbilduzitzaizkionharenganapublicanoeta
bekatariguziak,huraentzuteko.
2.EtaFariseueketaEskribauekmurmurzebiltzan,ziotela:
Gizonhonekbekatariakjasotzenditu,etahaiekinjatendu.
3.Etaesanzienparabolahau,zioela:
4.Zuetakozergizonak,ehunardidituenik,hetarikbat
galtzenbadu,ezditulaurogeitahemeretziakbasamortuan
utzi,etagaldutakoarenatzetikjoango,arkituarte?
52

LUKAS
5.Etaarkitzenduenean,beresorbaldagaineanjartzendu,
bozkarioz.
6.Etaetxeraetortzean,deitzenditubereadiskideaketa
auzokoak,erraitenzieten:Poztuzaiteztenirekin;izanere,
galduazegoennireardiaaurkitudut.
7.Esatendizuet,halaberpozaizangodelazeruandamutzen
denbekataribakarragatik,damutubeharezduten
laurogeitahemeretzijustugatikbainogehiago.
8.Edozeemakumezkoakhamarzilarpiezadituenik,puska
batgaltzenbadu,ezdukandelarikpizten,etaetxea
garbitzenetabillatzendiligentziaz,aurkituarteo?
9.Etaarkituduenean,deitzenditubereadiskideaketa
hurkoak,esanez:Poztuzaiteztenirekin;galdunuenpieza
aurkitubaitut.
10.Eraberean,diotsuet,JainkoarenAingeruenaitzinean
bozkarioadagodamutzendenbekataribakarragatik.
11.Etaesanzuen:Gizonbatekbisemezituen.
12.Etagazteenakerranzionaitari:Aita,emadazuniri
erortzenzaidanondasunenzatia.Etabanatuzienberebizia.
13.Etaegungutxirenburuan,semegazteenabilduzen
guzia,etajoanzenurrunekoherrialdebatera,etahan
xahutuzuenbereondasunakbizimoduerliebearekin.
14.Etaguztiagastatuzuenean,gosetehandibatsortuzen
lurraldehartan;etaasizannahian.
15.Etajoanzen,etabateginzuenherrialdehartako
herritarbatekin;etaberesoroetarabidalizuentxerriak
bazkatzera.
16.Etanaizuenberesabelabethezuentxerriekiaten
zituztenazalaz,etanehorkezzioneman.
17.Etaberebaitanethorrizenean,erranzuen:Eneaitaren
alokatarizenbatogidaukate,etagosezhiltzennaiz!
18.Jaikikonaizetajoangonaiznereaitagana,etaesango
diot:Aita,bekatuegindutzeruarenaurkaetazureaurrean.
19.Etaeznaizgehiagozuresemedeitzekodigne:egin
nazazuzurealokatuetakobatbezala.
20.Etajaikizan,etaetorrizanbereaitagana.Baina
oraindikurrutizegoenean,bereaitakikusizuen,etaerruki
izanzuen,etakorrikaeginetalepoanerorizen,etamusu
emanzion.
21.Etaerranzioensemeak:Aita,bekatuegindutzeruaren
kontraetazureaitzinean,etaeznaizgehiagozureseme
deitzekodigne.
22.Bainanaitakerranziotenberezerbitzariei:Atera
ezazutesoinekorikonenaetajantziezazute;etajarri
eraztunbateskuan,etaoinetakooinetakoak:
23.Etaekarrihunatxahalgizena,etahilezazu;etajan
gaitezenetaalaigaitezen:
24.Zerenneresemeauhilzen,etaberrizbizida;galduzen,
etaaurkitzenda.Etaalaiegitenhasiziren.
25.Badaberesemezaharrenalandanzegoen:etaethorri
etaetxerahurbiltzenzenean,musikaetadantzakentzun
zituen.
26.Etadeithuzuenzerbitzarietarikbat,etagaldetuzuen
zeresannahizutengauzahauek.
27.Etaesanzion:Zureanaiaetorrida;etazureaitakhildu
txahalgizena,oniketasalbuartubaitu.
28.Etahaserretuzen,etaetzuensarthunahi;
29.Etaihardestenziotelabereaitari:«Hona,urtehauetako
zerbitzatzenzaitut,etaezdutinoizhautsizure
manamendua;
30.Bañaethorrizaneanzuresemeau,zeñakirentsidauan
zurebiziaemagaldurekin,hildezuberarentzattxahal
gizena.
31Etaerrancieçón,Seme,hibethienequinaiz,etadudan
guciahireada.
32.Egokiazenalaitzeaetaalaitzea:zerenzureanaiahau
hilzen,etaberrizbizida;etagalduzan,etaarkitzenda.
16.KAPITULUA
1Etaerranciecén-ereberediscipuluey,Bazanguiçon
aberatsbat,ceincenadministratzailebat;etaberasalatu
zitzaionbereondasunakxahutuzituela.
2.Etadeieginzion,etaerranzioen:Noladazutazhau
entzuten?emankontuazurekudeatzaileaz;zerenez
baitzaizugehiagoizangoarduradun.
3.Orduan,arduradunakberebaitanesanzuen:Zeregingo
dut?zerennirejaunakkentzendidalakudeatzailea:ezindut
zulatu;eskelotsatzennaiz.
4.Zereginerabakitanago,gerentziatikkanpoannagoenean,
berenetxeetanerrezibinazaten.
5.Deituzuenbadaberenausiarenzordunetakobakoitza,
etaerranzionlehenari:Zenbatzordiozuenejaunari?
6.Etaesanzuen:Ehunneurriolio.Etaharkesanzion:Har
ezazuzurefaktura,etaeseribizkor,etaidatziberrogeita
hamar.
7.Erranzionbadaberzebati:Etazenbatzordiozu?Eta
esanzuen:Ehunneurrigari.Etaharkesanzion:Harezazu
zurefaktura,etaidatzilaurogei.
8.EtaJaunaklaudatuzuenadministratzailebidegabea,
zerenzuhurtziazeginzuelako,zerenmunduhuntako
semeakargiarensemeakbainojakintsuagoakdiraberen
belaunaldian.
9.Etanikdiotsuet:Eginzaiteztebidegabekeriaren
mammonarenadiskide;Hutsegitenduzuenean,betiko
bizilekuetanjasozaitzatela.
10.Txikienetanleialdenaanitzetanereleialda:eta
txikieneaninjustuadenaaskotanereinjustoda.
11.Bada,badamamoninjustuanleializanezzarete,nork
jarrikodituzuenkonfiantzaegiazkoaberastasunak?
12.Etabestebatenadenhorretanleializanezbazarete,
norkemangodizuezuena?
13.Ezeinzerbitzariakezinditubinagusizerbitzatu:zeren
edobatagorrotatuetabesteamaitatukodu;edobestelabati
eutsikodio,etabesteamespretxatukodu.Ezinduzue
zerbitzatuJainkoaetaMamon.
14.EtaFariseuekere,kodicioakzirenak,adituzituzten
gauzahaukguziak,etaburlaegitenzutenhura.
15.Etaesanzien:Zuekzaretegizonenaurreanzeuenburua
justifikatzenduzuenak;bainaJainkoakezagutzendituzuen
bihotzak:zerengizonenarteanestimatzendena
higuingarriadaJainkoarenaitzinean.
16.LegueaetaprofetakizanziranJoanarteño:orduz
geroztikpredikatzendaIainkoarenerreinua,etaguziak
sarthatzenditu.
17.Etaerrazagoadazeruaetalurraigarotzea,legearen
izkinabathutsegiteabaino.
18.Norkbereemazteautzietabestebatekinezkontzenden,
adulterioegitendu:etanorkberesenarragandik
kendutakoarekinezkontzendenakadulterioegitendu.
19.Bazengizonaberatsbat,purpuraetalihofinezjantzia,
etaospetsuegitenzuenegunero.
53

LUKAS
20.EtabazenLazarodeitzenzeneskalebat,bereathe
ondoanetzana,zaurizbetea.
21.Etaaberatsarenmahaitikerortzenzirenapurrakzjateko
nairik:gaineratxakurrakethorrizitzaizkion,etamiazka
eginziotenberellagak.
22.Etagerthatuzen,eskalehurahilzen,etaAingeruek
eramanzutenAbrahamenaltzora:aberatsaerehilzen,eta
ehortzizuten;
23.Etainfernuanaltxatuzituenbegiak,tormentuetan
zegoela,etaikusizuenurrunAbraham,etaLazarobere
altzoan.
24.Etaoihueginzuen,etaerranzuen:AitaAbraham,
urrikalzaiteetaigorriLazaro,bustidezanberehatzaren
puntauretan,etaenemihiafreskatudezan;zerensugar
honetanoinazetutanago.
25.BainaAbrahamekerranzuen:Seme,orhoitzaitezzure
bizitzanzureonak,etaLazaroeregaiztoak,artuzenituela:
bainaorainhurakonsolatuada,etazuoinazea.
26.Etahorretazguztiazgain,gureetazuenarteanamildegi
handibatdagofinkatua:beraz,hemendikzuenganajoan
nahidutenekezindezaketen;gureganaereezindirapasa,
horihandiketorrikolitzateke.
27.Orduanerranzuen:Othoitzendizutbada,aita,bidal
dezalaeneaitarenetxera.
28.Zerenbostanaiaditut;testigantzaemandezan,haiek
ereoinaze-lekuhonetarasartuezdaitezen.
29.ErranzionAbrahamek:Moisesetaprofetakdituzte;
entzunditzatela.
30.Etaerranzuen:Ez,aitaAbraham:bañabaldinnorbait
illenartetikjoangobalitz,damutukodira.
31.Etaerranzioen:MoisesetaProfetakentzutenez
badituzte,ezdirakonbentzituko,bathiletarikpiztuarren.
17.KAPITULUA
1Orduanerranciecéndiscipuluey,Ezinezkoada
gaiztagiriakethorrirendirela:bainaai,zeinarenbidez
ethortendirenhura!
2.Hobezenerrota-harribatlepoanzintzilikatzea,eta
itsasorabotatzea,txikihauetarikobatofenditzeabaino.
3.Kontuzibilizaitezte:Zureanaiazurekontrakoerrua
egitenbadu,errietaezazu;etadamutzenbada,barka
iezaiozu.
4.Etazazpialdizegunbateanzurekontraegitenbadu,eta
zazpialdiz,zureganaitzulikobalitzaio,esanez:Damunaiz;
barkatukodiozu.
5.EtaapostoluekerranziotenJaunari:Geurefedeahanditu.
6.EtaJaunakerranzuen:Sinesmenabazenutemostazaale
batbezala,erranenzeniokesikaminohoni:Erauzizaitezte
sustraitik,etalandatuzaitezitsasoan;etaobeditubehar
dizu.
7.Bañazuetarikzeinek,zerbitzaribatdaukalaabereak
goldatzenedobazkatzen,esangodiogero,sorotikethorri
denean:Zoazetaeserijatera?
8.Etaezdioesango:Prestaezazuzerafaldu,etagerrikoa,
etazerbitzatunazazujanetaedanarteo;etagerojaneta
edanenduzu?
9.Eskerrakematenaldiozerbitzarihorriaginduzizkioten
gauzakeginzituelako?Ezdutuste.
10.Halazuekere,agindudizkizutengauzaguziakegin
dituzuenean,erraizue:Zerbitzarialferrikakoakgara;
11.Etagerthatuzen,Jerusalemerazihoala,igarozela
SamariaetaGalileaerditik.
12.Etaherrixkabateansartzean,topatuzitzaizkionhamar
gizonlepradunak,urrutizeudenak.
13.Etaaltxatuzutenberenboza,etaerranzuten,Iesus,
Maisu,errukigaitzazu.
14.Etaikusizituenean,esanzien:Zoazteaphezetara.Eta
gerthatuzen,zihoazela,garbituzituztela.
15.Etahetarikbat,ikusiriksendatuazela,itzulizen,eta
bozozenkiJainkoaglorifikatuzuen.
16.Etaahuspezahuspezbereoinetara,eskerrakemanez,
Samaritarrazen.
17.EtaihardestenziotelaJesusekerranzuen:Ezalziren
hamargarbitu?bainanondaudebederatziak?
18.EzdaaurkituJainkoariaintzaemateraitzulidenik,
arrotzhaubaizik.
19.Etaesanzion:Jaiki,zoaz:zurefedeaksendatuzaitu.
20.EtaFariseoeigaldetuzietenean,Jainkoarenerreinua
noizetorrikozen,erantzunzien,etaerranzieten:
Jainkoarenerreinuaezdajaramonikegiten.
21.Ezduteesango,Hunahemen!edo,hara!izanere,horra,
zurebaitanbaitagoJainkoarenerreinua.
22.Etaerranziendiszipuluei:Ethorrirendiradeegunak,
gizonarenSemearenegunetarikbatikusinahiduzuenean,
etaeztuzueikusiko.
23.Etaesangodizute:Ikushemen;edo,ikusihor:ezjoan
haienatzetik,ezjarraitu.
24.Zerentximistak,zeruazpikoaldebatetikargitzen
duenak,zeruazpikobestealdebateraargitzenduenbezala;
halaizangodagizonarenSemeaerebereegunean.
25.Bañalenengogauzaaskosufritubeharditu,etagizaldi
hunetarikarbuiatuaizan.
26.EtaNoerenegunetanizanzenbezala,halaizangoda
gizonarenSemearenegunetanere.
27.Janeginzuten,edanzuten,ezkonduzirenemazteekin,
emanzirenezkontza,Noearkansartuzeneguneraino,eta
uholdeaetorrizenetaguztiaksuntsituzituen.
28.Eraberean,Lotenegunetangertatuzenbezala;jan,
edan,erosi,saldu,landatu,eraiki;
29BainaLotSodomatikirtenzenegunberean,suetasufre
euriaeginzuenzerutik,etaguztiaksuntsituzituen.
30HalagertatukodagizonarenSemeaagertukoden
egunean.
31.Egunartan,etxe-gaineanegonendanak,etabere
gauzaketxian,ezbedijautsihurakentzera:etasoroan
danakereezbediatzeraitzuli.
32GogoratuLot-enemazteaz.
33.Norkberebiziasalbatunahiduenakgaldukodu;eta
berebiziagaldukoduenakgordekodu.
34.Esatendizuet,gauhartanbigizonizangodiraohe
batean;batahartuaizangoda,etabesteautziko.
35Biemakumeelkarrekinehotzenaritukodira;batahartu
etabesteautzikodute.
36.Bigizonizangodirasoroan;batahartuetabestea
utzikodute.
37.Etaihardestenzietenetaerranzioten:Non,Jauna?Eta
erranciecén,Gorputzanonnahiden,harabildukodira
arranoak.
54

LUKAS
18.KAPITULUA
1.Etaerranzienparabolabathunetarako,gizonekbeti
othoitzeginbehardutela,etaezlarritu;
2.Zioela:BazenhiribateanJuezbat,ezzuenaJainkoaren
beldurrik,ezgizonikerrespetatzen.
3.Etabazenhirihartanalargunbat;etaethorrizitzaion,
zioela:«Bendinazazuenearerioarengandik».
4.Etaezzuendenborabateznahi,bainageroberebaitan
erranzuen:Jainkoarenbeldureznaizenarren,ezgizonik
begirunerik;
5.Alabaina,alargunhonekasaldatzennauelako,
mendekatukodut,bereetengabekoetorrerarekinnekatuez
nauen.
6.EtaJaunakerranzuen:Entzunzerdioenjuezbidegabeak.
7.EtaezalduJainkoakmendekatukoberehautetsiak,gau
etaegunoihuegitendiotenak,nahizetahaiekinluzaroan
egonarren?
8Esatendizuetlastermendekatukodituela.Halaere,
gizonarenSemeadatorrenean,arkitukoaldufedealurrean?
9.Etaerranzioenparabolaaubatzuei,zeñakberenbaitan
itxarotenzutenzintzoakzirela,etabesteakmespretxatzen
zituzten.
10.Bigizoniganzirentenpluraotoitzegitera;batafariseua,
etabertzeapublicanoa.
11.Fariseuazutikzegoanetaothoitzeginzuenberebaitan:
Jainkoa,eskerrakematendizkizut,eznaizelabestegizonak
direnbezala,lapurtzaileak,bidegabeak,adulterioak,ezta
publicanohaubezalakoaere.
12.Asteanbialdizbarauegitendut,dudanguztiaren
hamarrenakematenditut.
13.Etapublicanoak,urrutiangelditurik,etzituenaltxatu
nahiberebegiakzerura,baiziketabularrajozuen,zioela,
Jainkoaerrukibedinibekatarianaizenarekin.
14.Esatendizuet,gizonaubereetxeraiautsizen
iustifikaturikbesteabaino:zerenbereburuagoratzenduen
oroapaldukoda;etabereburuaapaltzenduenagoratua
izangoda.
15.Etahaurrakereekarrizizkioten,ukizezan:bainabere
diszipuluekikusizutenean,mehatxatuzituzten.
16BainaIesusecdeithucitzanharengana,etaerrancieçón,
Utzihaourteaceneganaetordaitez,etaetzaiteztela
debekatu:ecenhalacoacdaIaincoarenresumá.
17Eguiazerraitendrauçuet,Iaincoarenresumáhaurttiqui
batbeçalarecebiturenezturenac,ezdainolasarthuco
bertan.
18.Etagaldetuzionburuzagibatek,zioela,Maisuona,zer
eginendutbetikobiziaheredatzeko?
19.EtaesanzionJesusek:Zergatikdeitzennauzuon?inor
ezdaona,batizanezik,hauda,Jainkoa.
20.Badakizuaginduak:Ezeginadulterio,ezhil,ezlapurtu,
ezegintestigantzafaltsurik,ohoratuzureaitaetazureama.
21.Etaesanzuen:Hauekguziakgordeditutneregaztarotik.
22.EtagauzahaukentzuteanIesusekerranziozkan:
Oraindikgauzabatfaltazaizu:salduduzuenguzia,eta
banatupobreei,etaedukikodezualtxorrazeruan:etazatoz,
jarraituniri.
23.Etahauentzutean,osotristezegoen:zerenosoaberatsa
zen.
24.EtaikhusirikIesusekosoatsekabeturikzegoela,erran
zuen:Zeinnekezsartukodiraaberastasunakdituztenak
Jainkoarenerreinuan!
25.Zerenerrazagodagamelubatorratzarenbegitik
igarotzea,aberatsaJainkoarenerreinuansartzeabaino.
26.Etaenzutenzutenekerranzuten:Norbadasalua
daiteke?
27.Etaerranzuen:Gizonekinezindirengauzak
Jainkoarekinposibledira.
28OrduanPierrisecerrançuen,Huna,guciacutzidraugu
gucia,etajarraituçaizquizun.
29Etaerranciecén,Eguiazerraitendrauçuet,ezdainor
etxea,edoguraso,edoanai,edoemazte,edohaourricutzi
duenik,Iaincoarenerreinuagatic.
30.Zeinekeztuteanhitzgeiagoartutukooraingodenboran,
etaetorrikomunduanbetikobizia.
31.Hartuzituenbadahamabiak,etaesanzien:Huna,
iganengaraJerusalemera,etagizonarenSemeazprofetek
idatziakdituztengauzaguztiakbetekodira.
32.Zerenjentileientregatukozaie,etaisekatukodute,eta
gaiztokiothoitukodute,etatuegingodute.
33.Etaazotatukodute,etahilkodute,etahirugarren
eguneanpiztukoda.
34Etagauçahauetaricbatereezceçatenaditzen:etahitz
hauezkutatuacen,etaezcituzteneçagutuerranciraden
gauçác.
35.EtagerthatuzenJerikorahurbiltzenarizela,itsubat
bidebazterreaneseritaeske.
36.Etaentzuterikjendetzapasatzenzela,galdetuzuenzer
esannahizuen.
37.Etaerranzioten:JesusNazaretarrairagaitendela.
38.Etaoihueginzuen,zioela:Jesus,DabidenSemea,
urrikalzaite.
39.Etaaitzineanzihoazenekmehatxatzenziotenisilzedin:
bainaareagooihuegitenzuen:DabidenSemea,urrikal
zaite.
40.EtazutikjarrizanJesus,etamanatuzuenberagana
eramateko:etahurbilduzanean,galdetuzion:
41.Esanziotela:Zernahiduzuegindezadan?Etaerran
zaroen:Jauna,eneikusmenaerrezibidezadan.
42.EtaerranzioenIesusek:Harzazuzurebista:zure
fedeaksalbatuzaitu.
43.Etaberehalaerrezibituzuenikusmena,etajarraituzion,
Jainkoaglorifikatzenzuela:etajendeguziak,huraikusirik,
laudorioeginzionJainkoa.
19.KAPITULUA
1.EtasartuzanJesus,etaigarozanJeriko.
2.Etahuná,bazenZakeozeritzangizonbat,zeñazen
publicanoenarteannagusia,etaaberatsazen.
3.EtaikhusinahizuenJesusnorzen;etaezinizan
prentsarako,altueratxikiazelako.
4.Etalasterkaaitzinean,igozansikomorobatera,hura
ikusteko:zerenbidehorretatikigarokozen.
5.EtaethorrizeneanJesustokira,gorabegiratuzuen,eta
ikusizuen,etaesanzion:Zakeo,lasterzaitezetajautsi;
zerengaurzureetxeanegonbeharnaiz.
6.Etalasterkajautsizen,etabozkariozhartuzuen.
7.Etaikusirik,guziakmurmurzebiltzan,ziotela,joanazela
bekatariadengizonbatekingonbidatzera.
8.EtaZakeogeldituzan,etaesanzionJaunari;Begira,
Jauna,nereondasunenerdiapobreeiematendiet;etainori
ezerkendubadiotsalaketafaltsuz,laubideritzulikodiot.
55

LUKAS
9.EtaJesusekerranzioen:Egunethorridasalbazioaetche
honetara,beraereAbrahamensemeabaita.
10.ZerengizonarenSemeaethorridagalduzenabilatzera
etasalbatzera.
11Etagauçahaucençunciradela,gaineratuetaerranceçan
parabolabat,cerenIerusalemerenondoanbaitzegoen,eta
ustebaitzutenIaincoarenresumáberehalaaguertubehar
zala.
12.Erranzuenbada,Noblebatjoanzenherrialdeurrun
bateraberetzaterreinubathartzeko,etaitzultzeko.
13.Etadeithuzituenbereamarzerbitzariak,etaeman
zizkietenamarlibra,etaerranzieten:Okupatuzaitezteni
ethorriarteo.
14.Bainanberehiritarrekgorrotozuten,etamezubat
bidaliziotenharenondotik,zioelarik:Ezdugunahigizon
hauguregaineanerreginadezan.
15.Etagerthatuzen,itzulizenean,erreinuaharturik,
aginduzuenzerbitzarihaiekdeizezatendiruaemanzieten,
jakinzezanzenbatirabazizuenbakoitzak
merkataritzarekin.
16.Orduanethorrizenlehena,zioela,Jauna,zurelibrak
hamarlibrairabaziditu.
17.Etaerranzioen:Ona,zerbitzariona:zerengutxitanleial
izanzarenez,izanaginpideahamarhiritan.
18.Etaethorrizenbigarrena,zioela:Jauna,zurelibrakbost
librairabaziditu.
19.Etaerranzioenberdin,Zuerebortzhirirengainean.
20.Etaetorrizenbestebat,zioela:Jauna,hunahemenzure
libra,zeraezpailabateangordetagordea.
21.Zerenzurebeldurnaiz,zerengizonausterbatzarelako:
artudezuetzituena,etaereineztuzunakbiltzen.
22.Etaerranzioen:Zeureahotikepaitukozaitut,zerbitzari
gaiztoa.Banekiengizonzorrotzanintzela,hartueznuena,
etaereineznuenabiltzen;
23.Zergatikezzenidan,bada,nirediruabankuaneman,ni
etorritakoanneureakusuraeskatukonituen?
24Etaerranciecénhanciradenei,Hartuharipulga,eta
emanioçueamarlibradituenari.
25(Ezzioten,Jauna,hamarliberaditu).
26Ecenerraitendrauçuet,duenariemangozaiola;etaez
duenari,duenarierekendukozaio.
27.Bañaeneetsaiak,haiekerreñatzeanaiezzutenak,
ekarrihona,etahilitzazueneaurrean.
28.Etahauerranzuenean,aitzineanjoanzenJerusalemera
igotzen.
29.Etagerthatuzen,BetfageetaBetaniarahurbilduzenean,
Olibamendiadeitzendenmendira,bidalizituenbere
ikasleetarikbi.
30.Zioela,Zoaztezurekontrakoherrira;zeñatansartzean
arkitukodezuteastobatlotuta,zeinetanoraindikinor
iarririkegonezzen:askatuezazuetaeramanezazuhona.
31.Etanehorkgaldetzenbadizute:Zergatikaskatzenduzue?
honelaesangodiozue:Jaunakharenbeharraduelako.
32.Etaigorriziranak,joanziran,etaarkitzenzutenberak
esanzienbezela.
33.Etaastoaaskatzenarizirela,esanzienberejabeek:
Zergatikaskatzenduzueastoa?
34.Etaerranzuten:Jaunakharenbehardu.
35.EtaeramanzutenJesusengana,etaberensoñekoak
astoarengañerabotazituzten,etagaineanezarrizuten
Jesus.
36.Etazihoanean,zabalduzituztenberenjantziakbidean.
37.Etahurbilduzenean,orainereOlibamendiaren
jaitsieran,asizendiscipuluguziabozkariotzeneta
laudatzenJainkoabozozenez,ikusizituztenobra
guziengatik;
38.Esatenziotela:BenedikatuaJaunarenizeneandatorren
Erregea:bakeazeruan,etagloriagoienetan.
39.EtaerranziotengendetzatikFariseuetarikbatzuek:
«Maisua,mehatxatuitzazuzurediszipuluak.
40Etaihardestençuelaerranciecén,Esatendrauçuetecen
haucisilikisilikbaleude,harriekberehalaoihuegingo
lukete.
41.Etahurbilduzenean,ikusizuenhiria,etanegaregin
zuenharengainean.
42.Esatenziotela:Zuekereezagutukobazenitu,zureegun
honetanbederen,zurebakearidagozkiongauzak!baina
orainezkutatutadaudezurebegietatik.
43.Zerenetsaienegunaketorrikodirazuregañera,zeuen
etsaieklubakibatbotakodizuteneninguruan,eta
inguratukozaituztela,etagordekozaituztelaalde
guztietatik.
44.Etaezarrikozaituztelurrarekin,etazurehaurrakzure
baitan;etaezdutezurebaitanharribatabestearengainean
utziko;zerenezzenituenezagutuzurebisitarendenbora.
45.Etasarthuzantenplora,etaasizanbotatenbertan
saltzenzitunaketaerostenziranak;
46.Esatenzieten:Eskribatuadago:Eneetxeaotoitzerako
etxeada,bainazueklapurrenzuloaeginduzue.
47.Etaeguneroirakastenzuentenpluan.Bainaapaiz-
buruak,eskribauaketaherri-buruakhurasuntsitunahiizan
zuten,
48.Etaetzutenarkitzenzereginzezaketen:zerenjende
guziaosoadizegoenhuraentzuteko.
20.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,egunhetarikbatean,tenpluanjendeari
irakastenarizela,etaEbanjelioapredikatzenzuela,
aphezburuaketaEskribauakzaharrekinbateraethorri
zitzaizkion.
2.Etaerranzioen,Esaniezaguzu,zerautoritatezegiten
dituzugauzahauek?edonordaaginpidehauemandizuna?
3.Etaerantzunzien,erranzien:Nikeregauzabat
galdetukodizuet;etaerantzuniezadazu:
4.Joanenbataioa,zerutik,alagizonena?
5.Etaerraitenzutenberenartean,ziotela,Baldinerranen
baduguzerutik;esangodu:Zergatikezdezutesinetsi?
6.Etaesatenbadugu:Gizonez;Herriguziakharrikatuko
gaitu:zerensinetsitabaitaudeJoanprofetazela.
7.Etaihardestenzieten,ezinzutelaesannongoazen.
8EtaerranciecénIesusec,Eztauçueterraitencer
autoritatezeguitenditudangauçahauc.
9.Orduanhasizenherriariparabolahauesaten;Gizon
bateklandatuzuenmahastibat,etautzizietenlaborariei,
etajoanzenluzaroanherrialdeurrunbatera.
10.Etasasoianigorrizioenmorroibatlaborariei,eman
zezatenmahastiarenfruitutik:bainalaborariekjozuten,eta
igorrizutenhutsik.
11.Etaberrizigorrizuenbestezerbitzaribat,etahuraere
jozuten,etalotsagarriothoitzegitenzioten,etaigorrizuten
hutsik.
12.Etaberrizigorrizuenhirugarrenbat:etahuraere
zaurituzuten,etakanporabotazuten.
56

LUKAS
13.Orduanerranzuenmahastiarennausiak:Zereginendut?
Niresememaiteabidalikodut:balitekehuraikustean
begiruneaizangodutela.
14.Bainalaborariekhuraikhusizutenean,arbuiatzenzuten
berenartean,ziotela:Haudaoinordekoa:zatoz,hil
dezagun,herentziagureaizandadin.
15.Orduanbotazutenmahastitik,etahilzuten.Zereginen
diebadamahastiarennausiak?
16.Beraetorrikoda,etasuntsitukoditulaborarihauek,eta
mahastiabesteeiemangodie.Etahorientzutean,erran
zuten:Jainkoakezdezala.
17.Etaikusizituen,etaerranzuen:Zerda,bada,idatzia
dena:Eraikitzaileekbaztertuzutenharria,hurabihurtuda
kantoiarenburu?
18.Harrihorrengaineraerorikodenahautsikoda;baina
norierorikozaion,hautsbihurtukodu.
19.Etaordubereanapaizburuaketaeskribauakeskuak
ezarrinahiizanzituztenharengainean;etapopuluaren
beldurziren:ecenohartuçutenparabolahauerrançuela
hekiencontra.
20.Etabehazezaten,etaigorrizituztenespiak,zeinak
gizonzintzoakirudikatukolituzketen,harenhitzakhar
zezaten,Gobernadorearenbotereetaagintaritzarenesku
uzteko.
21.Etagaldetuzioten,ziotela,Maisu,badakiguzuzen
esatenetairakastenduzula,etaezduzulainoren
pertsonarikonartzen,baiziketaegiazirakastenduzula
Iainkoarenbidea.
22.ZilegialzaiguZesarritributuakematea,alaez?
23Hark,ordea,ikusizuenhaienzintzokeria,etaesanzien:
Zergatiktentatzennauzue?
24Erakutsiezadazuzentimobat.Norenirudiaeta
inskripzioaditu?Ihardestenzieten,Zesarrena.
25Etaerranciecén,ErrazaçuebadaCesariCesari,eta
IaincoariIaincoarenac.
26.Etaezinizanzituztenharenhitzakatzemanjendearen
aurrean,etamiretsizirenharenerantzunaz,etaixilduziren.
27.OrduanethorrizitzaizkionharenganaSaduzeoetarik
batzuk,zeinekukatzenbaituteberpizkunderikdagoenik;
etagaldetuzioten:
28.Esanziotela,Maisu,Moisesekidatzizigun:Baldin
inorenanaiaemaztearekinhiltzenbada,etaseme-alabarik
gabeiltzenbada,bereanaiakhardezalabereemaztea,eta
hazidezalaanaiari.
29.Zazpianaiaziranbada:etalenengoakemaztebatartu
zuen,etailzansemerikgabe.
30.Etabigarrenakemaztetzathartuzuen,etailzenseme-
alabarikgabe.
31.Etahirugarrenakhartuzuen;etaerabereanzazpiakere:
etaetzutenumerikutzi,etahilziran.
32Azkeneanemakumeaerehilzen.
33.Beraz,resurrectioneannorenemazteada?izanere,
zazpiekemaztetzatzuten.
34EtaihardestençuelaIesusecerranciecén,Mundu
hunetacohaourracezkontzendira,etaemanacdirade.
35Bainamunduhura,etahilenartetikresurrectionea
lortzekodignetzathartukodirenak,ezdiraezkontzen,ez
ezkontzen.
36.Etaezindirageiagohil:zerenaingeruenparekoakdira;
etaJainkoarensemeakdira,piztuerarenseme-alabakizanik.
37.Bada,illakpiztudirela,Moisesekereerakutsizuen
sasiarengainean,JaunaAbrahamenJainkoa,Isaaken
JainkoaetaJakobenJainkoadeitzenzuenean.
38.ZerenezdahildakoenJainkoa,bizienakbaizik:zeren
guziakharentzatbizidira.
39OrduanihardestençutelaScribabatzucerranceçaten,
Magistruá,ondoerranduc.
40.Etageroetziotenausartzenharibateregalderarikegiten.
41Etaerranciecén,NolaerraitenduteChristDabiden
semedela?
42.EtaDabidekberakdioSalmoenliburuan:Esanzion
JaunakeneJaunari:Eserizaiteznireeskuinaldean.
43.Zureetsaiakzureoinenaulkibihurtuarte.
44.DabidekbadadeitzendioJauna,noladabadabere
semea?
45Orduan,jendeguztiarenentzuleanesanzienbere
ikasleei:
46.Begirazaitezteeskribauetarik,zeineksoinekoluzez
ibiltzekonaibaitute,etaagurrakmaitedituzten
merkatuetan,etasinagogetanaulkigorenak,etajaietangela
nagusiak;
47.Ceinekirentsitendituztealargunenetxeak,etaothoitz
luzeakegitendituztenerakustaldirako:haiekkondenazio
handiagoajasokodute.
21.KAPITULUA
1.Etabegiratuzuen,etaikusizituenaberatsakberen
dohainakogasunerabotatzen.
2.Etaikhusizuenalargunpobrebatereharabotatzenbi
akaro.
3.Etaerranzuen:Egiazdiotsuet,alargunpobrehonek
guziakbainogehiagosartuduela.
4.ZerenoiekguziekberenoparotasunetikIainkoaren
oparietarabotadituzte:bainaberakberepobreziatik
zeuzkanbiziguziabotadu.
5.Etabatzuektenploazmintzozelarik,nolaharriederrez
etadohainezapainduazegoen,esanzuen:
6.Ikustendituzuengauzhauetaz,ethorrirendiraegunak,
zeinetanezdenharribatabestearengañeanutziko,eroriko
ezdena.
7Etainterrogaceçaten,cioitela,Magistruá,bainanoiz
içanendiradegauçahauc?etazerseinaleizangodagauza
haukgerthatukodirenean?
8Etaerrançuen,Beguiraçueenganaezçaitezten:ecen
anhitzethorrirendiradeeneicenean,erraitendutela,Ni
naizChrist;etahurbiltzendadenbora:etzaitezte,beraz,
joanhekienatzetik.
9.Bainagerlaketazalapartakentzutean,ezzaitezteizutu:
zerengauzhauklehenikethorribehardira;bainaamaiera
ezdapixkanaka.
10.Orduanesanzien:Nazioanazioarenaurkaaltxatukoda,
etaerreinuaerreinuarenaurka;
11.Etalurrikarahandiakizangodirahainbattokitan,eta
goseteaketaizurriteak;etaikusmenbeldurgarriaketa
seinalehandiakizangodirazerutik.
12.Bainahauenguzienaitzinean,eskuakezarriko
zaituztete,etapersegitukozaituzte,sinagogetaraeta
kartzeletaraeramanez,erregeenetaburuzagienaitzinean
eramanakeneizenagatik.
13.Etazuganaitzulikodatestigantzatzat.
57

LUKAS
14.Ezarezazuebadazuenbihotzetan,ezhausnartu
ihardetsikoduzuenarenaurrean.
15.Zerenemangodizutahoaetazuhurtzia,zurearerio
guztiekezinizangobaituteaurkaegin,eztaaurkaeginere.
16.Etasaldukozaituztetebaigurasoek,baianaiek,etabai
senideek,baiadiskideek;etazuetarikobatzukhiltzera
eramanendituzte.
17.Etagizonguziakgorrotaturenzareteeneizenagatik.
18.Bainaezdazureburukoilebateregalduko.
19.Zuenpazientziazjabezaiteztezuenarima.
20.EtaikusikoduzueneanJerusalemgudarosteezinguratua,
badakizueharendesolazioahurbildela.
21.Orduan,Judeandaudenakmendietaraiheseginbezate;
etaaldeeginbezateharenerdiandaudenak;etaerrietan
daudenaketzaiteztelasartzera.
22.Zerenhauekdirabengamendukoegunak,eskribatuak
daudengauzaguztiakbetedaitezen.
23.Bainazorigaitzakhaurdundaudenaketahaurrakhazten
dituztenak,egunhetan!zerenlarritasunhandiaizangoda
lurrean,etahaserreaherrihonenkontra.
24.Etaerorikodiraezpatarenahoan,etaeramanendirade
gatibunazioguzietara:etaJerusalemenzapalduaizanenda
jentilendenborakbetearte.
25.Etaizangodiraseinaleakeguzkian,etailargian,eta
izarretan;etalurreannazioenatsekabea,nahasmenduz;
itsasoaetaolatuakorroa;
26.Gizonenbiotzakhutsegitenditubeldurragatik,eta
lurreanethorridirengauzakzaintzeagatik:zerenzeruko
botereakastindukodira.
27.EtaorduanikusikodutegizonarenSemeaethortendela
hodeibateanindaretaaintzahandiarekin.
28Etagauçahauceguitenhastendirenean,beguiraeçaçue,
etaaltxaçaçueburuak;zerenzureerredentzioahurbiltzen
baita.
29.Etaerranzienparabolabat;Hunapikondoaetazuhaitz
guztiak;
30.Oraintiroegitendutenean,ikustenduzueetabadakizue
zuenburuakudahurbildela.
31.Halazuek-ere,gauzhaukgertatzendirelaikustean,
jakizuehurbildelaJainkoarenerreinua.
32Eguiazerraitendrauçuet,ezdabelaunaldiauiraganen,
guciakonplituarte.
33.Zeruaetalurraigarokodira,bainaenehitzakezdira
iraganen.
34.Etabehazazuezeuenburuak,ezdezaninolaerezuen
bihotzaksoberankargaturik,etamozkorkeriaz,etabizitza
honetakoarduraz,etahorrelaegunhuraezusteanethorri
zitzaizuengainera.
35.Zerenlazoabezalaetorrikodalurguziarengainazalean
bizidirenguziengainera.
36Beguiraçaiteztebada,etaothoitzeguiçuebethi,
ethorrirendiradengauçahauetaricguciaciheseguiteco,eta
guiçonarenSemearenaitzineanegoala.
37.Etaeguneztenpluanirakastenarizen;etagaueanatera
zen,etaOlibamendiadeitzendenmendianegonzen.
38.Etajendeguziaethorrizengoizeangoizharengana
tenplora,huraentzuteko.
22.KAPITULUA
1.BadahurbilduzenLegamiagabekoOgienjaia,Pazkoa
deitzendena.
2.Etaapaizburuaketaeskribauakbilhatzenzutennolahil
zezaten;jendearenbeldurbaitziren.
3.OrduansartuzenSatanaIskariotedeitzenzen
Judasengan,hamabirenartean.
4.Etajoanzen,etahitzeginzuenapaizburueta
buruzagiekin,nolasalduziezaien.
5.Etapoztenziren,etaituneginzutendiruaemateko.
6.Etaagintzenzuen,etabilhatuzuenokasioahurasaldu
zezaten,jendetzarikgabe.
7.OrduanethorrizenLegamiagabekoOgieneguna,
Pazkoahilbeharzenean.
8.EtaigorrizituenPierrisetaJoanes,ziotela:Zoazteeta
prestatuiezaguzuBazkoa,jandezagun.
9Etahecerrancieçoten,Nonnaiducprestatudegun?
10.Etaesanzien:Huna,hiriansartzean,gizonbat
aurkitukozaituzte,urpitxerbatdaramana;jarraituzion
sartzendenetxera.
11.Etaesangodiozueetxekogizonari:Maisuakdiozu:
Nondaostatua,nonjangodudanPazkoaeneikasleekin?
12.Etaerakutsikodizuegoikogelahandibathornitua:hor
prestatu.
13.Etajoanziran,etaarkituziranberakesanzienbezela:
etaprestatuzutenPazkoa.
14.Etaorduaethorrizenean,eserizen,etaharekinhamabi
apostoluak.
15Etaerranciecén,DesiozdesiratudutBazcohaur
çuequinjatea,sufritubainolehen.
16.Zerendiotsuet,ezdudalagehiagojango,Jainkoaren
erreinuanbetearte.
17.Etahartuzuenkopa,etaeskerrakemanzizkion,eta
esanzuen:Harezazuehauetabanatuezazutezuenartean.
18.Zerendiotsuet,ezdudalaedanenmahatsondoko
fruitutik,Jainkoarenerreinuaetorriarte.
19.Etahartuzuenogia,eskerrakemanetahautsietaeman
zien,zioelarik:Audaenegorputzazuengatikemana:hau
egizueeneoroimenez.
20.Eraberean,afalduondoankopaere,esatenzuen:Kopa
haudaitunberriaeneodolean,zeinazuengatikisurtzen
dena.
21.Bañahuna,saltzennauenareneskuaenekindagomahai
gainean.
22.Etaegiazki,gizonarenSemeaioatenda,erabakizen
bezala:bainaaidengizonhura,zeñaksaldukoduen!
23.Etaasiziranberenarteangaldezka,zeinzenhetarik
eginbearzuengauzahau.
24.Etaliskarbatereizanzenhaienartean,zeinizanbehar
zenhandien.
25Etaerranciecén,Jentilenerreguecjaurguitendirade
hekiengainean;etahaiengaineanaginteaduteneiongile
deitzenzaie.
26.Zuek,ordea,ezzaretehorrelaizanen:bainazuenartean
handienadena,izanbedigazteenabezala;etaburuzagia
dena,zerbitzatzenduenabezala.
27.Zerenzerdaandiagoa,jateraeseritadagoena,ala
zerbitzatzenduena?ezaldajateraeseritadagoena?baina
nizurearteannagozerbitzatzenduenabezala.
28.Zuekzareteenetentazioetannirekinjarraituduzuenak.
29.Etanikizendatzendizueterreinua,eneAitakezarri
didanbezala;
30.Janetaedandezazuenenemahaianeneerreinuan,eta
eserzaiteztenaulkietanIsraelgohamabileinuakepaitzen.
58

LUKAS
31.EtaJaunakerranzuen:Simon,Simon,huná,Satanasek
nahizaituztezuizan,gariabezalabahetzeko.
32.Bainanikothoitzegindutzuregatik,zurefedeahutsez
dadin:etakonbertituzarenean,sendotuzureanaiak.
33.Etaesanzion:Jauna,prestnagozurekinioateko,bai
kartzelara,baieriotzera.
34.Etaerranzuen:Nikdiotsut,Pedro,gaureztuoilarrak
kantatuko,hirualdizukatubainolehenniezagutzen
nauzula.
35Etaerranciecén,Igorriçaituztedaneanzorro,eta
zakuriketaoinetakogabe,deusfaltazenuten?Etahec
erranceçaten,Ezerez.
36Orduanerranciecén,Bainaorain,diruaduenak,har
beza,etahalaberberezakua:etaezpatarikezduenak,sal
dezalaberejantzia,etaerosdezalabat.
37Ecenerraitendrauçuet,escribatuadenhaurorainoene
baitanbetebehardela,etahuragaiztatzaileenarteaniçan
içanda,ecenniriburuzkogauçacamaitzendira.
38.Etaerranzuten:Jauna,hunahemenbiezpata.Etaesan
zien:Nahikoada.
39.Etailkizen,etajoanzen,ohibezala,Olibamendira;eta
harendiszipuluakerejarraituzioten.
40.Etatokianzegoenean,esanzien:Otoieginezzaitezten
tentazioansartu.
41.Etaurrunduzenhekienartetik,harribatengainean,
belaunikaturik,otoitzeginzuen.
42.Esatenziotela,Aita,naibadezu,kenbedinigandik
kopahau;
43.EtaagertuzitzaionAingerubatzerutik,indartzenzuela.
44.Etaagoniaturikzegoala,othoitzgeiagoegitenzuen:eta
bereizerdiazenlurreraerortzenzirenodoltantahandiak
bezala.
45.Etajaikizeneanotoitzetik,etaethorrizenbere
diszipuluengana,arkituzituentristurazlotan.
46Etaerranciecén,Cergaticloçarete?Jaikietaotoitzegin,
tentazioansartuezzaitezen.
47.Etaoraindikmintzatzenarizela,hunájendetzabat,eta
Judasdeitzenzena,hamabietarikbat,joanzenhaien
aitzinean,etahurbilduzenJesusenganamusuematera.
48BainaIesusecerrancieçón,Judas,guiçonarenSemea
musubateztraditzenalduc?
49.Hareninguruanzeudenekikusizuteneanzerizangozen
ondorengoa,erranzioten:Jauna,ezpatazhilkodugu?
50.Etahetarikbatekjozuenapaiznagusiarenzerbitzaria,
etamoztuzioneskuinekobelarria.
51EtaihardestençuelaIesusecerranceçan,Utzçaçue
honaino.Etaberebelarriaukituetasendatuzuen.
52OrduanerranzietenIesusekbereganaethorriziren
aphez-buruei,etatenplokoburuzagiei,etazaharrei:Ilkial
zaretelapurbatenkontraezpatarekinetamakilekin?
53.Egunerozuekintenpluannengoelarik,ezzenizuten
eskurikluzatuenekontra:bainahaudazuenordua,eta
ilhunbeenindarra.
54.Orduanhartuzutenhura,etaeramanzuten,etaeraman
zutenapaiznagusiarenetxera.EtaPedrokurrutitikjarraitu
zion.
55.Etaaretoarenerdiansuapiztuzutenean,etaelkarrekin
eseririk,eserizenPedrohaienartean.
56Bainaneskamebatekikusizuensuondoaniarririk
zegoela,etagogotikbegiratuzion,etaesanzuen,Gizon
hauereharekinzegoen.
57.Etaukatuzuen,zioela:Emakumea,ezdutezagutzen
hura.
58.Etadenboragutxirenburuanbestebatekikusizuen,eta
esanzuen:Zuerehaietakoazara.EtaPedrokesanzuen:
Gizona,nieznaiz.
59.Etaordubeterenburuan,bertzeakbertzekziur
baieztatzenzuen,zioela,Egiazhauereharekinzen:zeren
Galilearrada.
60.EtaPedrokerranzuen:Gizona,ezdakitzerdiozun.Eta
berehala,oraindikmintzatzenarizela,oilarrajozuen.
61.EtaitzulizanJauna,etabegiratuzuenPedrori.Eta
orhoitcedinPierrisIaunarenhitzaz,nolaerrancieçón,
Oillarracjobainolehen,hirurukaturennauc.
62.EtailkirikPierris,negargarratzeginzuen.
63.EtaJesusieustenziotengizonekisekaegitenzioten,eta
jozuten.
64.Etabegiakestalirik,arpegiajozuten,etagaldetuzioten,
ziotela,Profetizazazu,nordajozaituena?
65.Etabestegauzaaskoblasfemokierranzituztenharen
kontra.
66.Etaegunaizanbezainlaster,bilduzirenerrikozaharrek,
aphezburuaketaeskribauak,etaeramanzutenberen
kontseilura,ziotela:
67.ZualzaraKristo?esaiguzu.Etaerranciecén,Esaten
badizuet,eztuçuesinhetsiren.
68.Etanikeregaldetzenbadizutet,ezdidazueerantzungo,
ezutziko.
69.HemendikaurreragizonarenSemeaeserikoda
Jainkoarenbotereareneskuinaldean.
70Orduanerranciecénguciéc,HibadaIaincoarenSemea?
Etaharcerranciecén,Zuekdiozuenaizela.
71Etahecerranceçaten,Cerguehiagotestimoniobehar
dugu?zerengukgeukentzunbaitugubereahoaz.
23.KAPITULUA
1.Etajaikizanhekiengendetzaguzia,etaeramanzuten
Pilatogana.
2.Etahasizirensalatzen,ziotela:Gizonhauaurkitudugu
nazioaperbertitzenzuela,etadebekatzenziotelaZesari
tributuakematea,esatenzuelaberaKristodelaErrege.
3.EtaPilatokgaldetuzion,zioela:ZualzaraJuduen
Erregea?Etaharcihardestençuelaerranceçan,Hicdio.
4.OrduanesanzienPilatokapheznagusieietapopuluari:
Ezdutarkitzengizonhunengan.
5.Etahekgeiagoziraden,ziotela,erriabiztutendu,judu
guzianirakasten,Galileatiklekhuhonetaraino.
6PilatokGalileaentzutean,galdetuzueneagizonhura
Galilearraotezen.
7.EtajakinzueneanHerodesenjurisdikziokoazela,igorri
zuenHerodesengana,zeinaberaereJerusalemenzegoen
garaihartan.
8.EtaHerodesekikhusizuenean,osopoztuzen:zeren
denboraluzezhuraikhusinahizuen,zerenaskoaditu
baitzuenharenberri;etaharkeginikomirakulurenbatikusi
zuelaesperozuen.
9.Orduangaldetuzionberarekinhitzaskorekin;bainaez
zionezererantzun.
10.Etazutikzeudenapaiz-buruaketaeskribauak,etagogor
salatzenzuten.
59

LUKAS
11.EtaHerodesekberegudari-gizonekinezerezeanjarri
zuen,etaisekaeginzioten,etajantziederrezjantzizuen,
etaberrirobidalizuenPilatogana.
12.EtaegunartanPilatosetaHerodesadiskidetuziran:
zerenberenarteanetsaiakizanziranaurretik.
13.EtaPilatokbilduzitueneanapaizburuak,buruzagiaketa
populua,
14.Erranzien:Gizonauekarrididazute,erriaperbertitzen
duenabezala:etahuná,nikhurazuenaitzineanaztertu
dudanez,ezdutarkitugizonhunenakusaziorik,zeren
salatzenduzuengauzetan.
15.Ez,eztaHerodesere;etahuná,ezzaioheriotzeko
mereziduenezeregiten.
16.Bada,zigortukodut,etaaskatukodut.
17(Ecenbeharrazbataskatubehardiejaian.)
18.Etaoihueginzutenbat-batean,ziotela:Aldehau,eta
askatuiezaguzuBarrabas.
19(Hirianegindakosediziobatengatiketahilketagatik
kartzelansartuzuten).
20Pilatokbada,Jesusaskatunahizuelarik,berriro
mintzatuzitzaien.
21.Bainahekoihueginzuten,ziotela:Gurutzifikatu,
gurutziltzatu.
22Etaerranciecénirugarrenaldian,Cergatic,cergaitz
eguindu?Ezduteriotzekoarrazoirikaurkituharengan:
beraz,zigortukodut,etautzikodut.
23.Etaberehalazeudenbozozenez,gurutziltzatuzedin
eskatzen.Etahaienetaapaizburuenbozaknagusituziren.
24.EtaPilatoksententziaemanzuenbeharzutenaizan
zedin.
25.Etaaskatuzien,sedizioetahilketagatikkartzelansartu
zutena,zeinanahizuten;bañaJesusberenborondatera
entregatuzuen.
26.Etahuraeramanzutenean,atzemanzutenSimonZireno
bat,herritikilkirik,etaharengaineanjarrizutengurutzea,
Jesusenondoaneramanzezan.
27.Etajarraikizitzaionjendeandibat,etaemazteki,zeñak
erenegaregitenzutenetanegaregitenzuten.
28BainaIesusecitzuliricerranciecén,Jerusalemgoalabak,
ezeçaçuenegarnigatic,bainaeçaçuenegareguiçueçuec
etaçuenhaourrei.
29.Zerenhuná,ethortendiradeegunak,zeinetanerranen
duten,Zorionekoakantzuak,etaerdituezdituztensabelak,
etaeztituereemanezdutensabelak.
30.Orduanhasikodiraesatenmendiei:Erorzaiteztegure
gainera;etamuinoetara,Estaligaitzazu.
31.Zerengauzahauekzuhaitzberdeanegitenbadituzte,
zereginendalehorrean?
32.Etabestebigaiztoerebazirenberarekinhiltzera
eramanak.
33.EtaethorriziraneanKalbariodeitzendentokira,han
gurutziltzatuzituztenhura,etagaiztoak,bataeskuineko
aldean,etabesteaezkerrean.
34.OrduanJesusekesanzuen:Aita,barkaiezaiezu;ez
baitakitezeregitenduten.Etaberesoinekoakbanatueta
zozketaeginzuten.
35.Etajendeazutikzegoenbegira.Etaburuzagiek
beraiekinereisekaegitenzioten,ziotelarik:Bertzeak
salbatuzituen;salbadezalabereburua,baldinbadaKristo
Jainkoarenhautatua.
36.Etasoldaduekereburlaegitenzioten,harengana
ethorririk,etaozpinaeskaintzenzioten.
37.Etaziotela:Juduenerregeabazara,salbazazu.
38.Etaizkiriatuzenharengañeaninskripziobatgrekoz,
latinezetahebreazletretan:HAUDAJUDUENErregea.
39.Etaurkatuzirengaiztaginetakobatekinjuriaeginzion,
zioela:Kristobazara,salbatuzeuetagu.
40Bainaberceacihardestençuelamehatchaceçan,cioela,
EzalducIaincoarenbeldur,cerencondemnamenduberean
çarela?
41.Etaguegiazkizuzen;zerengureekintzensariak
jasotzenditugu:bainagizonhonekezduezergaizkiegin.
42.EtaesanzionJesusi:Jauna,orhoitzaiteznirekinzure
erreinurasartzean.
43EtaerrancieçónIesusec,Eguiazerraitendrauçut,gaur
içanenaizenequinparadisuan.
44.Etazenseigarrenorenainguruan,etailhunbebatizan
zenlurguzianbederatzioreneraño.
45.Etaiguzkiailunduzen,etatenplukobeloaurratuzen
erdian.
46.EtaJesusekbozozenkioihueginzuenean,erranzuen,
Aita,zureeskuetaneneizpirituakondenatzendut:etahau
esanik,emanzuenizpiritua.
47.Bada,zentarioakikusizueneanzergertatuzen,
glorificatuzuenIainkoa,zioelarik,haudagizonzuzena.
48.Etaikusterabilduzenjendeguziak,eginzirengauzak
ikusirik,bularrakjoetaitzuliziren.
49.Etaharenezagunguziak,etaGalileatikjarraiki
zitzaizkionemaztekiak,urrutigeldituzirengauzhauk
ikusten.
50.Etahuna,bazengizonbatJosedeitzenzena,
aholkularia;etagizononaetazuzenazen:
51.Berakezzuenonartuhaienaholkuaetaegintza;
Arimateakoazen,Juduenhirian,beraereJainkoaren
erreinuarenzainzegoen.
52.JoanzangizonauPilatogana,etaerregutuebanJesusen
gorpua.
53.Etajeitsizuen,etabilduzuenlihoz,etaipinizuen
harrianlandutakosepulcrobatean,nonlenagoinoripini
zen.
54.Etaegunhurazenprestaketa,etalarunbataaurreratu
zen.
55.EtaGalileatikharekinethorrizirenemazteekereatzetik
zetozen,etaikusizutensepulcroa,etanolaharengorpua
ezarrizuten.
56.Etaitzuliziren,etaprestatuzituztenaromaketa
ukenduak;etaatsedenhartuzuenlarunbata
manamenduarenarabera.
24.KAPITULUA
1.Bada,astekolenengoegunean,goiz-goizean,ethorri
ziransepulkrora,ekartzenzituztelaprestaturikzeuzkan
adariak,etabertzebatzukberekin.
2.Etaarkituzutenharriahobitikurrunduta.
3.Etasartuziran,etaetzutenarkituJesusJaunaren
gorputza.
4.Etagerthatuzen,horretazaskonahasturikzeudenez,
huná,bigizonzeudenhaienondoanjantzidistiratsuekin.
5.Etabeldurziralarik,etaarpegialurreraahuspezturik,
erranzieten:Zergatikbillatzenduzuehilenarteanbizia?
6.Ezdahemen,bainaresuscitatuda:orhoitzaiteznola
mintzatuzitzaizunoraindikGalileanzegoenean.
60

LUKAS
7.Esatenziotela:GizonarenSemeagizonbekatarien
eskuetanentregatubeharda,etagurutziltzatu,etairugarren
eguneanresuscitatu.
8Etaoroituzirenharenhitzak,
9.Etaitzulizansepulkrotik,etaesanziengauzaoekguziak
hameikai,etabesteguziei.
10.MariaMagdalena,etaJoana,etaMariaSantiagoren
ama,etahaiekinzeudenbesteemakumebatzuk,apostoluei
gauzahaukkontatuzietenak.
11.Etaberenhitzakidurituzitzaizkienalferkeriak,etaez
zituztensinetsi.
12.OrduanjaikizenPedro,etakorrikajoanzensepulturara;
etamakurtuta,ikusizituenlihozkoarropakberezetzanak,
etaaldeeginzuen,berebaitanmiretsirikgertatuzena.
13.Etahuna,hetarikbijoanzirenegunbereanEmaus
deitzenzenherribatera,zeinaJerusalemdikhirurogei
estadioingurura.
14.Etahitzeginzutenelkarrekingertatuzirengauza
hauetaz.
15.Etagerthatuzen,elkarrenarteanhitzegiteneta
arrazoitzenarizirela,Jesusberahurbilduzenetahaiekin
joanzen.
16.Bañahekienbegiakatxikiziran,ezzezatenezagutu.
17.Etaerranzien:Zermodukoakdiraelkarrenartean
dauzkazutenhoriek,ibiltzenzaretela,etatristezaudetenean?
18.Etaihardestenzioenhetarikobatek,zeinazenKleopas,
erranzioen:ZubakarrikalzaraarrotzJerusalemen,etaez
aldituzuezagutuegunhauetanhangertatudirengauzak?
19.Etaesanzien:Zergauza?Etahecerrancieçoten,Iesus
Nazaretarraz,Iaincoarenetapopuluguciarenaitzinean
egintzazetahitzezprofetaahaltsubatbaitzen.
20.Etanolaapaizburueketagureagintariekentregatu
zutenheriotzerakondenatzera,etagurutziltzatuzuten.
21.BainaustegenuenberaizangozelaIsraelerredimituko
zuena:etahauguztiazgainera,gaurdahirugarreneguna
gauzahauekeginzirenetik.
22Bai,etaguretaldeetakozenbaitemakumekereharritu
gintuzten,hilobiangoizzeudenak;
23.Etaetzuteneanarkituharengorpua,ethorriziren,
ziotelarik,aingeruenikuskerabatereikusizutela,zeñak
ziotelabizizela.
24.Etagurekinziradenetarikbatzukioanziransepulturara,
etaeridenzezatenemaztekiekerranbezala:bainahuraez
zutenikusi.
25Orduanerranciecén,Oerhoac,etabiotzmotela
Prophetecerrandutenguciasinhesteko.
26.EzalzuenKristoksufritubehar,etaberegloriansartu?
27.EtaMoisesengandiketaprofetaguzietatikhasirik,
azalduzizkietenScripturaguzietanbereburuarizegozkion
gauzak.
28.Etahurbilduzirenherrira,norazihoazen,etaurrunago
joannahizuenbezalaeginzuen.
29.Bainahertsatuzuten,ziotelarik:Zaudegurekin,zeren
arratsalderada,etaegunaurrutidago.Etasartuzen
haiekinegoteko.
30.Etagerthatuzen,hekiekinbazkarianiarririkzegoela,
ogiahartu,etabenedikatuzuen,etahautsietaemanzien.
31.Etairekizitzaienbegiak,etaezagutuzutenhura;eta
haienbegietatikdesagertuzen.
32.Etaerranziotenelkarri:Ezalzengurebiotzaerretzen
gurebaitan,bideangurekinmintzatzenarizenbitartean,
etaScripturakidekitzenzizkigunbitartean?
33.Etajaikiziranorduberean,etaitzuliziranJerusalenera,
etaarkituziranhamaikabildurik,etahaiekinziradenak.
34.zioela,Iaunabenetanresuscitatuda,etaagertuzaio
Simoni.
35.Etakontatuzutenzereginzirenbidean,etanola
ezagutuzutenogiazatitzean.
36.Etahonelamintzatzenzirelarik,Jesusberahaienerdian
geldituzen,etaesanzien:Bakeazuei.
37Bainahekikaraturiketaikaraturikzeuden,etauste
zutenespiritubatikusizutela.
38Etaerranciecén,Cergaticasaldatzençarete?eta
zergatiksortzendirapentsamenduakzurebihotzetan?
39.Begiranereeskuaketaoinak,ninaizela:heldunazazu
etaikusi;zerenizpiritubatekezduharagietahezurrik,nik
dudalaikustenduzuenbezala.
40.Etahauerranzuenean,bereeskuaketaoñakerakutsi
zizkieten.
41.Etaoraindikbozkariozsinistenetzuten,etamiretsirik,
esanzien:Baalduzuehemenjatekorik?
42.Etaemanziotenarrainerretakopuskabat,etaabaraska
batekoa.
43.Etahartuzuen,etajanzuenhaienaitzinean.
44.Etaesanzien:Hauekdirazuekinorainozuekin
nengoelaesannizkizutenhitzak,betebehardirela
Moisesenlegean,profetetanetasalmoetanidatziakzeuden
gauzaguztiak.niridagozkionak.
45Orduanirekizienhaienadimena,Eskriturakuler
zezaten,
46Etaerranciecén,Honelascribatuada,etahalabeharzen
Christsufritzea,etairugarreneguneanhilenartetik
resuscitatzea.
47.Etabereizeneanpredikatuaizanzedindamutzeaeta
bekatuenbarkamenanazioguzienartean,Jerusalemetik
hasita.
48.Etazuekzaretegauzahauentestigu.
49.Etahuná,nikbidaltzendizuetnereAitarenpromesa
zuengainera:bañagerazaitezteJerusalemgohirian,
goragokobotereazjantziakizanarte.
50.EtaeramanzituenBetaniaraino,etaaltxatuzituen
eskuak,etabedeinkatuzituen.
51.Etagerthatuzen,bedeinkatzenzituenbitartean,
hekiengandikbanatuetazeruraigozen.
52.Etaadoratuzuten,etaitzuliziranJerusalenerapoz
andiarekin.
53.Etabetizebiltzantenploan,Jainkoalaudatzeneta
benedikatzen.Amen.
61

Joan
1.KAPITULUA
1.HasieranzenHitza,etaHitzaJainkoarekinzegoen,eta
HitzaJainkoazen.
2HoriberaizanzenhasieranJainkoarekin.
3.Gauzaguztiakberakeginzituen;etahuragabeezzen
egindengauzarik.
4Harenbaitanzegoenbizia;etabiziagizonenargiazen.
5.Etaargiakdistiratzenduiluntasunean;etailuntasunakez
zuenulertu.
6.BazenJainkotikbidalitakogizonbat,zeinaJuanzuen
izena.
7.Beraethorrizentestigantzatzat,Argiarentestigantza
ematera,gizonguziekharenbidezsinhetszezaten.
8EzzenArgihura,bainabidaliaizanzenArgihorren
testigantzaematera.
9.HorizenegiazkoArgia,munduraethortendengizonoro
argitzenduena.
10.Munduanzen,etamunduahargatikeginzen,eta
munduakezzuenezagutu.
11.Bereganaethorrizen,etabereakezzutenjaso.
12Bainahurarecebitudutenguciei,emanzietenahalmena
Iaincoarensemeizateko,harenizeneansinhestendutenei
ere.
13.Zeinekezodoletik,ezaragiarenborondatetik,ez
gizonarenborondatetik,Jainkotikbaizik.
14.EtaHitzaharagieginzen,etabiziizanzengureartean
(etaikusigenuenharenaintza,Aitarensemebakarraren
aintzabezala),graziazetaegiazbetea.
15.Joanektestigantzaemanzuen,etaoihueginzuen,
zioela:Hauda,zeiniburuzmintzatunintzena,eneondotik
datorrenaenebainolehenda,zerennireaurretikzen.
16.Etaberebetetasunetikguziakjasoditugu,etagrazia
graziaz.
17.ZerenLegeaMoisesekemanaizanzen,bainagraziaeta
egiaJesukristorenbidezetorriziren.
18.NehorkezduJainkoaikusiinoiz;Aitarenaltzoanden
Semebakarrakaditzeraemandu.
19.EtaaudaJoaneneskritura,JuduekJerusalendikapaizak
etalebitakigorrizituzteneangaldetzera:Noraizhi?
20.Etakonfesatuzuen,etaetzuenukatu;bainakonfesatu,
eznaizKristo.
21.Etagaldetuzioten:Zerbada?ZualzaraElias?Etahark
dio:Nieznaiz.Zualzaraprofetahori?Etaharkerantzun:
Ez.
22Orduanerrancieçoten,Noraizhi?igorrigaituztenei
erantzunaemandiezaiegun.Zerdiozuzeureburuaz?
23.Esanzuen:Ninaizbasamortuanoihuegitenaridenaren
ahotsa:ZuzenezazuJaunarenbidea,Isaiasprofetakesan
zuenbezala.
24.EtaigorriziranakFariseuetarikziran.
25.Etagaldetuzioten,etaerranzioten:Zergatikbataiatzen
duzubada,ezbazaraKristohura,ezElias,ezprofetahura?
26.IhardestenzietenJoanek,zioela:Nikurezbataiatzen
dut:bainazuenarteandagoezagutzenezduzuenbat;
27.Berada,eneondotikdatorrenaeneaurretikhobetsi
dena,zeinarenoinetakoenzirkilakaskatzekomereziez
dudana.
28GauzahauekJordanezbestaldeBethabaraneginziren,
nonJoanesbataiatzenarizen.
29.Biharamunean,JoanekikusizuenJesusharengana
etortzen,etaerranzuen:HunaJainkoarenBildotsa,zeina
mundukobekatuakentzenduena.
30.Auda,zeñatazesannion,Nereondotikdatorgizonbat
enebañolenago:zerennereaurretikzan.
31.Etaeznuenezagutzenhura:bainaIsraeliagerzedin,
berazethorrinaizurezbataiatzera.
32.EtaJuanektestimonioemanzuen,zioela:Ikusinuen
Espirituazerutikusobatbezalajaisten,etaharengainean
geldituzen.
33.Etanikeznuenezagutzenhura:bainaurezbataiatzera
bidalininduenak,berakesanzidan:Norengaineraikusiko
duzunEspirituajaistenetaharengainerageratzendela,
huradaEspirituSantuazbataiatzenduena.
34.Etaikusinuen,etafrogatunuenaudelaJainkoaren
Semea.
35.BiharamuneanberrizzutituzirenJoanes,etabere
discipuluetarikbi;
36.EtabegirazebilelaJesusibegira,dio,HunaJainkoaren
Bildotsa!
37.Etabidiszipuluekentzutezutenhuramintzatzen,eta
jarraituziotenJesusi.
38OrduanitzuliricIesusec,ikhusiçuelaatzequitela,erran
ciecén,Cerbilhaçaitezte?Errancieçoten,Magistruá(hau
errannahibaita,Magistrua)nonbiziaiz?
39.Erranzien:Zatozteetaikusi.Etorrietaikusizutennon
bizizen,etaharekinegonzirenegunhartan:zeren
hamargarrenorduazen.
40.Joanimintzatzenentzuteanetajarraituziotenbietarik
batzenAndres,SimonPedrorenanaia.
41EridenceçanlehenbereanaiaSimon,etaerrancieçón,
EridenduguMessias,hauda,interpretatudena,Christ.
42.EtaeramanzuenJesusengana.EtaJesusekhuraikusi
zuenean,erranzuen:ZuzaraJonensemeSimon;
43.Hurrengoegunean,JesusekGalilearailkhinahizuen,
etaarkitzenzuenFilipe,etaerranzioen,Jarraituniri.
44.BadaFilipeBetsaidakoazen,AndresetaPedrorenhiria.
45.FilipekarkitzenduNatanael,etaerranzion:Erkitu
duguMoiseseklegean,etaprofetekidatzizutena,Jesus
Nazaretarra,Joserensemea.
46.EtaNatanaelekerranzioen:Nazaretetikateraalda
gauzaonik?Felipekerranzaroen:Zatozetaikusi.
47.IkhusizuenJesusekNatanaelharenganaetortzen,eta
erranzuenhariburuz:Hunaegiazkiisraeldarbat,zeinetan
ezdagoiruzurrik!
48.DiotsaNatanaelek:Nondikezagutzennauzu?Jesusek
erantzunzion:«Felipekdeituaurretik,pikondoarenazpian
zinela,ikusizintudan.
49.Natanaelekerantzunzion,etaesanzion:Rabbi,hiaiz
JainkoarenSemea;zuzaraIsraelgoErregea.
50.IhardetsizioenJesusek,erranzioen:Zerenerran
drautzut:Ikusizaitutpikuarenazpian,sinestenalduzu?
hauekbañogauzaandiagoakikusikodituzu.
51Etaerrancieçón,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,
hemendikaurreraikusikodezuezeruazabalik,eta
IainkoarenAingeruakgizonarenSemearengaineraigotzen
etajaisten.
62

JOAN
2.KAPITULUA
1.EtahirugarreneguneanezteiakizanzirenGalileako
Kanan;etahanzanJesusenama:
2EtadeithuiçancenbaiIesus,baiberediscipuluac
ezteietara.
3.Etaarnoanaizutenean,esanzionJesusenamak:Arnorik
ezdute.
4ErrancieçónIesusec,Emaztea,cerduchirequin?ene
orduaezdaoraindikheldu.
5Harenamakerraitenzietenzerbitzariei:Zernahierraiten
dizue,egizue.
6.Etaezarriziranhanharrizkoseiur-ontzi,juduen
garbitzekoeran,bakoitzabizpahirufirkinzeuzkan.
7ErranciecénIesusec,Beteur-ontziakurez.Etaleporaino
betezituzten.
8Etaerranciecén,Ateraorai,etaeramaneçaçuejaiaren
gobernariari.Etaeramanzuten.
9.Jaietakoburuzagiakardoeginzenuradastatuzuenean,
etaezzekiennongoazen:(bainauraateratzenzuten
morroiekbazekiten;)jaietakogobernadoreakezkongaiari
deituzion.
10.Etaerranzioen:Hasieranbakoitzakardoonaematendu;
etaguiçonacondoedandutenean,orduanokerragodena:
bañaardoonagordedozuorainarte.
11.MirakuluenasierahaueginzuenJesusekGalileako
Kanan,etaagertuzuenberegloria;etaharendizipuluek
sinistuzutenharengan.
12.OrenondoanjautsizenKafarnaumera,bera,etabere
ama,etabereanaiaketaberediszipuluak:etahanegon
zirenegunezasko.
13.EtahurbilzanJuduenPazkoa,etaIesusJerusalemera
iganzan.
14.Etaaurkituzituentenpluanidiak,ardiaketausoak
saltzenzituztenak,etadiru-aldatzaileakeserita.
15.Etasokatxikizazoteaeginzuenean,kanporatuzituen
denaktenplutik,etaardiaketaidiak;etaaldatzaileendirua
isurietamahaiakbotazituen;
16.Etaerranzietenusoaksaltzenzituztenei:Eraman
gauzkahaukhemendik;ezegineneAitarenetxea
merkantzia-etxea.
17.Etaorhoituzirenberediszipuluakidatziazela,Zure
etchearengogoakjannau.
18.OrduanihardestenzietenJuduek,etaerranzioten:Zer
seinaleerakustendiguzu,gauzahauekegitendituzula?
19.IhardetsizioenJesusek,etaerranzieten:Desegin
ezazutetenplohau,etahiruregunbarrualtxatukodut.
20.OrduanerranzutenJuduek,Berrogeitaseiurteztenplu
haueraikitzenarizen,etahiruregunetanaltxatukoalduzu?
21.Bainanberegorputzekotenploazmintzozen.
22.Badaillenartetikpiztuzenean,orhoituzirenbere
diszipuluakhauerranziela;etasinhetsizutenScriptura,eta
Jesusekesandakohitza.
23.EtaJerusalenenzelaPazkoegunean,jaiegunean,askok
sinetsizutenharenizenean,ikusizituzteneanharkegiten
zituenmirariak.
24.BainanJesusetzuenhekieneskuutzi,zerengizon
guziakezagutzenbaitzituen.
25Etaetzuenbeharnehorcguiçonaztestimonioleçan:
ecenbaitzequienguiçoneanzerden.
3.KAPITULUA
1.Bazenfariseuetakogizonbat,Nikodemozeritzana,
juduenburuzagibat;
2.BeraJesusenganaethorrizengauez,etaerranzioen:
Rabbi,badakiguJainkoarengandikethorrizarelairakaslea:
zerenezinditunehorkeginzukegitendituzunmirakulu
hauek,Jainkoaharekinezbada.
3IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Eguiaz,eguiaz
erraitendrauçuet,guiçonacberrizjaioezpada,eztuicusi
Iaincoarenresumá.
4.ErranzionNikodemok:Nolajaiodaitekegizonbat
zahartuta?saraldaitekebigarrenaldizamarensabelean,
etajaiodaiteke?
5IhardetsceçanIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,
guiçonbaturezetaSpirituaziayoezpada,ezinsarthu
Iaincoarenresumán.
6.Haragitikjaiotakoaharagida;etaEspiritutikjaiodana
espirituada.
7.Ezmiretsi,zerenesandizudala,berrizjaiobeharzarete.
8.Haizeaknaiduentokianjotzendu,etazukharensoinua
entzutenduzu,bainaezinjakinnondikdatorren,etanora
doazen:haladaEspiritutikjaiodenoro.
9.Nikodemokihardestenzioen:Nolaizandaitezkegauza
hauek?
10.IhardetsizioenJesusek,etaerranzioen:Zualzara
Israelenjabea,etaezaldakizugauzahauek?
11.Egiaz,egiazdiotsut:Ezagutzendugunahitzegiten
dugu,etaikusidugunatestimoniatzendugu;etaezduzue
guretestigantzajasotzen.
12.Baldinesanbadizutlurrekogauzak,etaeztuzue
sinesten,nolasinistukoduzue,zerukogauzakesaten
badizkizuet?
13.Etanehorezdaiganzerura,zerutikjautsidenabaizik,
zeruandengizonarenSemea.
14.EtaMoiseseksugeabasamortuanaltxatuzuenbezala,
halaxealtxatubehardagizonarenSemea.
15.Hurabaithansinhestenduenakgalezdezala,baina
betikobiziaizandezan.
16.ZerenJainkoakhainmaitezuenmundua,noneman
baitzuenbereSemebakarra,hurabaithansinhestenduenak
galezdezan,bainabetikobiziaizandezan.
17.ZerenJainkoakezzuenbereSemeaigorrimundura
munduakondenatzera;bainaharenbidezmunduasalba
dadin.
18Harenbaithansinhestenduena,ezdakondenatzen:
bainasinhestenezduenalehendikkondenatzenda,ceren
ezbaitusinhetsiIaincoarenSemebakarrearenicenean.
19.Etahaudakondenamendua:argiaethorridelamundura,
etagizonekiluntasunamaitezutenargiabaino,zerenberen
egintzakgaiztoakzirelako.
20.Zerengaizkiaegitenduenakgorrotoduargia,etaezda
argiraethorten,bereegintzakgaitzetsiezdaitezen.
21.Bainaegiaegitenduenaargiraethortenda,bere
egintzakagerditzaten,Jainkoarenbaitaneginakdirela.
22.GauzahauenondorenetorrizirenJesusetabere
ikasleakJudeakolurraldera;etahanegonzenhekiekin,eta
bataiatuzuen.
23.EtaJoanerebataiatzenarizenEnonenSalimondoan,
zerenhanuraskobaitzegoen,etaethorriziren,eta
batheyatuakizanziren.
24.ZerenJoanezzenoraindikkartzelansartu.
63

JOAN
25Orduan,Juanendizipulubatzuenetajuduenartean
galderabatsortuzengarbitzeariburuz.
26.EtaethorrizirenJoanengana,etaerranzioten:Rabbi,
zurekinzenaJordanbestaldera,zeinaritestigantzaeman
diozun,huná,berakbataiatzendu,etaguziakharengana
hurbiltzendira.
27.IhardetsizioJoanesek,etaerranzuen:Gizonbatekezin
duezerjaso,zerutikemanezpadiote.
28.Zuekzeuektestigantzaematendidazute,esandudala:
NieznaizKristo,bainaharenaurreanbidalianaizela.
29.Emaztegaiadaukanaezkongaiada:bainaezkongaiaren
adiskidea,zutiketaentzutenduenak,askopoztenda
senargaiarenbozagatik:betedabadanerealegrantzia.
30Berakhanditubehardu,bainaniktxikitubehardut.
31.Goitikdatorrenaguziengañetikda:lurrekoada
lurrekoa,etalurretikmintzoda:zerutikdatorrenaguzien
gañetikda.
32.Etazerikusietaentzunzuena,testigantzaematendu;
etainorkezduberetestigantzajasotzen.
33.Beretestigantzajasoduenakberezigiluaezarridu
Jainkoaegiadela.
34EcenIaincoacigorriduenacerraitendituIaincoaren
hitzac:ecenIaincoacezdioEspirituaneurrizematen.
35.AitakSemeamaitedu,etagauzaguztiakbereeskuetan
emanditu.
36.Semearengansinestenduenakbadubetikobizia:eta
Semeasinestenezduenak,ezdubiziaikusiko;baina
Jainkoarenhaserreaharengaineandago.
4.KAPITULUA
1Bada,Jaunakjakinzueneannolafariseuekentzunzuten
JesusekJoanesbainoikaslegehiagoeginetabataiatzen
zituela.
2(NahizetaJesusekberakezbataiatu,bereikasleekbaizik,)
3.JudatikaldeeginetaberriroGalilearajoanzen.
4.EtabeharzuenSamariatikigaro.
5.OrduanethorrizenSamariakohiribatera,Sikardeitzen
dena,JakobekberesemeJoseriemanzionlursailaren
ondoan.
6.Jakobenputzuahanzegoen.Jesusbada,berebidaiaz
nekaturik,honelaeseritazegoenputzuan:etaseigarren
orenazen.
7.Samariakoemaztebatethorrizenuraateratzera:Jesusek
erranzion:Emadazuedatera.
8(Beredizipuluakhirirajoanbaitzirenharagiaerostera).
9.OrduanerranzioenSamariakoemaztekiak:Noladazu,
juduaizanik,edatekoeskatzendidazuni,zeinnaizen
Samariakoemakumea?izanere,juduekezdutetraturik
samariarrekin.
10IhardestenzaroenIesusecerrancieçón,Baldineçagutu
banuIaincoarendohaina,etanordenerraitendrauçuena,
Emaidazuedatera;zukeskatukozenioke,etaberakurbizia
emangozizun.
11.Erranzionemaztekiak:Jauna,ezdaukakezer
erakartzeko,etaputzuasakonada:nondikdaukazubadaur
bizihori?
12.ZugureaitaJakobekbainohandiagoaalzara,zeinak
emanzigunputzua,etahortazedanzuenberak,etabere
seme-alabaketabereabereak?
13IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Urhunetic
edatenduenacberrizegarrirendu.
14.Bainanikemangodiodanuraedatenduenakezdu
inoizegarriizango;bainanikemangodiodanura,bere
baitanizangodabetikobizitzarakour-iturribat.
15Errancieçónemazteac,Iauna,emadazuurau,egarriez
nadin,ezethorrihunatiratzera.
16Iesusecerrancieçón,Zoaz,deithueuresenarrari,eta
zatozhuna.
17Emakumeakerantzunzion:Ezdaukatsenarrik.Jesusek
esanzion:Ondoesanduzu:Ezdaukatsenarrik.
18.Zerenbostsenarizandituzu;etaorainduzunaezda
zuresenarra:egiaesanduzuhorretan.
19Errancieçónemazteac,Iauna,eçagutzendutecen
profetaaiz.
20.Guregurasoekmendihonetanadoratuzuten;etadiozue,
Jerusalemendelagizonekadoratubehardutenlekua.
21ErrancieçónIesusec,Emaztea,sinhetsnazazu,ethorten
daordua,noneztuçueezmendihuntan,ezoraino
Jerusalemen,adoraturenAita.
22.Eztakizuezeradoratzenduzue:gukbadakiguzer
adoratzendugun:zerensalbazioaJuduetatikda.
23.Bainabadatorordua,etaorainda,egiazko
adoratzaileekAitaespirituanetaegiazadoratukodutena:
zerenAitakbilhatzenduhalakoakhuraadoratzeko.
24IaincoaEspiritubatda:etahuraadoratzendutenek
espirituzetaegiazadoratubehardute.
25.Erranzionemaztekiak:BadakitetortzendelaMesias,
zeinaKristodeitzendena:ethorridenean,guziakesango
dizkigu.
26DiotsaIesusec,Ninaizhiremintzatzennaizena.
27.Etahunengañeanethorrizirenberediszipuluak,eta
miretsizirenemaztekiarekinmintzatzenzelako:baina
nehorkezzuenerran,Zerbillatzenduzu?edo:Zergatik
hitzegitenduzuharekin?
28.Orduanemakumeakbereontziautzizuen,etajoanzen
hirira,etaesanziengizonei:
29.Zatozte,ikusezazugizonbat,zeinakesandizkidannik
eginditudangauzaguztiak:ezaldahauKristo?
30.Orduanilkhizirenhiritik,etaethorrizirenharengana.
31Bitarteanberediszipuluekothoitzegitenzioten,ziotela,
Maisua,jan.
32Bainaharcerranciecén:Badaucatjaquiricez
daquiçuenac.
33.Erranziotenbadadiszipuluekelkarri:Nehorkekarrial
dujateko?
34ErranciecénIesusec,Enejanariadaigorrinauenaren
nahiaeguitea,etabereobraamaitzea.
35.Ezdezuteesan:Oraindiklauillabetedira,etagerouzta
etorrikoda?huna,diotsuet:Altxabegiak,etabegiratu
soroetara;izanere,zuriakdirajadauztabiltzeko.
36.Etabiltzenduenakpagajasotzendu,etafruituabiltzen
dubetikobizirako:baiereitenduena,baibiltzenduena
elkarrekinalegradadin.
37.Etahortanegiadaesaerahori:Batakereitendu,eta
besteakbiltzen.
38.Igorrizaituztetnekerikemanezzenutenabiltzera:beste
gizonaklaneginzuten,etazuekberenlanetansartuzarete.
39.Etahirihartakosamariaraskoksinistuzutenharengan,
emaztekiarenerranagatik,zeinaktestifikatzenzuen:«Egin
dudanguziaesanzidan.
40.Bada,Samaritarrakharenganaethorrizirenean,othoitz
eginziotenhaiekinegonzedin:etahanegonzenbiegun.
41.Etaanitzgeiagoksinetsizutenberehitzagatik;
64

JOAN
42Etaerranzioenemazteari:Orainezdugusinistenhire
erranagatik:zerengukgeukentzunbaitugu,etabadakigu
horidelaegiazkiKristomunduarenSalbatzailea.
43.Biegunenburuan,handikjoanetaGalilearajoanzen.
44.ZerenJesusekberaktestimoniatzenzuen,profetakez
duelaohorerikbereherrian.
45.OrduanethorrizeneanGalileara,galilearrekerrezibitu
zuten,ikusirikJerusalemeneginzituenguziakjaian:zeren
haiekerefestarajoanziren.
46.JesusberrizethorrizenGalileakoKanara,nonegin
zuenuraardoa.Bazengizonnoblebat,zeinarensemea
gaixorikzegoenKafarnaumen.
47.EntzunzueneanJesusilkizelaJudeatikGalileara,joan
zenharengana,etaothoitzeginzionjautszezan,etasenda
zezanberesemea:zerenhiltzekozorianzegoen.
48OrduanerrancieçónIesusec,Signalacetamiragarriric
ecusiezpada,eztuçuesinhetsiren.
49Errancieçónnobleac,Iauna,jautsienehaurrahilbaino
lehen.
50.ErranzionJesusek:Zoaz;zuresemeabizida.Eta
gizonaksinistuzuenJesusekesanzionhitza,etajoanzen.
51.Etaoraijaistenarizela,berezerbitzariakatzemanzion,
etaerranzioten,ziotela,Zuresemeabizida.
52.Orduangaldetuzienhaietazzeinordutanasizen
zuzentzen.Etahecerrancieçoten,Atzozazpigarren
oreneansukarrautzicenhura.
53.Badazekienaitakordubereanzela,zeinetanesanzion
Jesusek,Zuresemeabizida:etaberaksinetsizuenetabere
etxeguziak.
54.HaudaberriroJesusekeginzuenbigarrenmirakulua,
JudeatikGalilearaetorrizenean.
5.KAPITULUA
1.Honenondoren,juduenjaiaizanzen;etaJesus
Jerusalemeraigozen.
2.BadaJerusalemenardimerkatuarenondoanputzubat,
hebreerazBetesdadeitzendena,bostataridituena.
3.Oietanetzandajendeinpotentziaandibat,itsu,geldi,
iharturik,uramugitzearenzain.
4.Zerenaingerubatjautsizensasoibateanputzura,eta
asaldatzenzuenura:orduan,urarennahasmenduaren
ondorenleheniksarthuzena,sendatzenzenedozein
eritasunetik.
5.Etabazenhangizonbat,hogoietahemezortziurtez
eritasunazuena.
6.IkusizueneanJesusekgezurra,etajakinzuenean
denboraluzezzebilelakasuhartan,esanzion:"Sendatuko
alzara?"
7.Ihardetsiziongizonimpotenteak:Jauna,ezdaukatinor,
uranahasitadagoenean,niputzuansartzeko:bainani
ethortzennaizenean,bestebatjaistendaeneaitzinean.
8ErrancieçónIesusec,Iaiqui,artueureohea,etazoaz.
9.Etaberehalasendatuzangizona,etaartuebanbereohea,
etaibilizan:etaegunartanzanlarunbata.
10.ErranziotenbadaJudueksendatuazenari:Sabbatuada:
ezdazilegizureoheaeramatea.
11Harkihardestenzien:Osatunauenharkesanzidan:Har
ezazuzureohea,etazoaz.
12.Orduangaldetuzioten:Zerdagizonaesandizuna:Har
ezazuzureohea,etazoaz?
13.Etasendatuazenakezzekiennorzen:zerenJesusek
bereburuaeramanbaitzuen,jendetzalekhuhartan.
14.Gero,arkituzuenJesusektenpluan,etaerranzioen:
Huna,sendatuaaiz:ezgeiagobekaturik,gauzaokerragorik
ethorezdezazun.
15.Joanzengizona,etaesanzienjuduei,Jesuszela
sendatuzuena.
16.EtabadajuduekpersekutatuzutenJesus,etahurahil
nahizuten,zerengauzahaueklarunbatekoeguneanegin
baitzituen.
17.BainaJesusekerantzunzien:NereAitakorainartelan
egitendu,etaniklanegitendut.
18.Beraz,Juduekaregehiagobilatzenzutenhurahiltzeko,
zerenezbaitzuenlarunbatahautsi,baiziketaerranzuela
JainkoabereAitazela,bereburuaJainkoarekinberdin
egitenzuela.
19OrduanihardestençuelaIesusecerranciecén,Eguiaz
eguiazerraitendrauçuet,Semeacdeuseguitenahaldu
berez,Aitaceguitenduenabaicen:ecenguciaceguiten
duena,hauc-ereeguitenduSemeac-ere.
20EcenAitacmaiteduSemea,etabereburuaceguiten
dituengauçaguciaceracustendio:etaocbainoobra
handiagoaceracusirendio,miretsdeçaçuen.
21.ZerenAitakillakpiztuetabizitzendituenbezala;hala
ereSemeaknahiduenabizitzendu.
22.ZerenAitakezduinorjuiatzen,bainajuizioguzia
Semeariemandio.
23.GizonguztiekSemeaohoradezatela,Aitaohoratzen
dutenbezala.Semeaohoratzenezduenakezduberaigorri
duenAitaohoratzen.
24.Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,enehitzaençuten
duenac,etaigorrinauenarengansinhestenduenac,badu
betikovicitzea,etaezdacondemnatzeraetorriko;baina
heriotzetikbizitzeraigaroda.
25Eguiazeguiazerraitendrauçuet,ethorridaordua,eta
orainda,noizençunendutenhilacIaincoarenSemearen
boza:etaençutendutenacvicirendirade.
26.ZerenAitakberebaitanbiziaduenbezala;halaeman
dioSemeariberebaitanbiziaizatea;
27.Etaemandioaginpideajuzgatzekoere,gizonaren
Semeabaita.
28.Eztezaitezmiretsi:zerenethorridaordua,zeinetan
sepulturandaudenguziekharenbozaenzunenduten.
29.Etaaterakoda;onaegindutenek,bizikopiztueraarte;
etagaiztakeriaegindutenak,kondenaziorakopiztueraarte.
30.Neureburuazezindutezeregin:entzutendudanez,
juiatzendut:etanirejuizioazuzenada;zereneznaizneure
borondateabilatzen,bidalinauenAitarenborondatea
baizik.
31.Neureburuaztestigantzaematenbadut,niretestigantza
ezdaegia.
32.Badabertzebatenetestigantzaematenduena;eta
badakitnitazematenduentestigantzaegiadela.
33.Joanzenituenigorrizenuten,etaharkemanzuen
egiarentestigantza.
34Bainaezdutguiçonengandiktestigantzahartzen:baina
gauzahaukdiotsuet,saluaizanzaitezten.
35.Berazenargierreetadirdiratsubat,etanaizenuten
denborabatezbereargianalegratzeko.
36.BainanikJoanenenabainotestigantzahandiagoadut:
zerenAitakemandizkidanobrak,nikegitenditudanobrak,
testimoniatzendutenitaz,Aitakigorrinauela.
65

JOAN
37.EtaniigorrinauenAitakberakemandutestimonioa
nitaz.Ezduzueinoizharenahotsaentzun,ezharen
itxurarikikusi.
38Etaeztuçueharenhitzaçuetanirautenduenik:ecenharc
igorriduena,eztuçuesinhesten.
39BilatuEskriturak;ecenhaietanustedozuevicitze
eternoaduçuela:etahecdiradeniztestimoniatzendutenac.
40Etaezzareteniganaethorriren,biziaizandezazuen.
41.Ezdutgizonengandikohorerikhartzen.
42Bainaezagutzenzaituztet,ezduzuelaIainkoaren
amorioazuenbaitan.
43NiethorrinaizeneAitarenicenean,etaeznauçue
recebitzen:baldinbercebercebereiceneanethortenbada,
hurarecebiturenduçue.
44.Nolasinhetsikoduzue,elkarrengandikohoreahartzen
zaretenok,etaJainkoarengandikbakarrikdatorrenohorea
bilatzenezduzuenok?
45.EzezazuteusteAitarenaurreanakusatukozaituztedala:
badabatzueksalatzenzaituztena,Moises,zeinetan
itxarotenduzuen.
46.ZerenMoisesisinistubazenute,nisinetsikozenituzkete:
zerenberakidatzizuennitaz.
47Bainabaldinhareneskrituraksinhestenezbadituzue,
nolasinhetsikodituzueenehitzak?
6.KAPITULUA
1.GauzahauenondotikjoanzenJesusGalileakoitsasoa,
hauda,Tiberiasekoitsasoa.
2.Etagendetzeandibatjarraituzion,zerenikusibaitzuten
beremirakuluakerizirenenganeginzituenak.
3.EtaiganzanJesusmendibatera,etahaneserizanbere
diszipuluekin.
4.EtaPazkoa,juduenjaia,hurbilzen.
5OrduanIesusecberebeguiacaltxatucituenean,etaikussi
citueneantaldehandibatharenganaetortzencen,erran
cieçónPhilipperi,Nondikerosirenduguoguia,hecian
deçat?
6.Etahauesanzuenprobatzeko:zerenberakbazekienzer
egingozuen.
7Felipekerantzunzion:Berreundenarioogiezdanahikoa,
bakoitzakapurbathardezan.
8.Erranzionbereikasleetarikbatek,Andres,Simon
Pedrorenanaiak,
9.Badahemenmutilbat,bostgaragarogietabiarraintxiki
dituena:bainazerdiraainbesterenartean?
10.EtaJesusekerranzuen:Eserarazigizonak.Orainbelar
askozegoentokian.Beraz,gizonakeseriziren,bostmila
inguru.
11.EtaartuzituenJesusekogiak;etaeskerrakeman
zituenean,banatuzituendiszipuluei,etadiszipuluakjarrita
zeudenei;etahalaberarraineknahibezainbeste.
12.Beteziranean,esanzienberediszipuluei:Bildugeraten
diradenzatiak,ezergalezdadin.
13.Beraz,bilduzituzten,etahamabisaskibetezituzten,
janzutenentzat,bostgaragar-ogizatiez.
14.Orduangizonhaiek,ikusizutenean,Jesusekeginzuen
mirakulua,erranzuten:Audaegiazkoprofetamundura
etorrikodena.
15.Iesusekbadaikhusizueneanethorrietahuraindarrez
hartukozutela,erregeegiteko,berrirojoanzenmendi
bateraberabakarrik.
16.Etaarratsahelduzenean,berediszipuluakjautsiziren
itsasora.
17.Etasartuzanontzibatean,etajoanzanitsasoa
Kafarnaumera.Etaoraiillunazen,etaJesusezzen
hekienganaethorri.
18.Etaaltxatuzenitsasoa,zebilenhaizehandibaten
ondorioz.
19.Bada,ogeietaogeiedoogeitahamarestadioingurura
arrauneginzutenean,ikusizutenJesusitsasoanibiltzeneta
ontzirahurbiltzen,etabeldurziren.
20Bainaharcerranciecén,Ninaiz;ezizanbeldurrik.
21.Orduan,gogozerrezibituzutenontzian,etaberehala
zenontziajoanzirenlehorrera.
22Hurrengoegunean,itsasozbestaldeanzegoenjendeak
ikusizueneanezzegoelahanbestetxaluparik,bere
ikasleaksartuzirenhurabaizik,etaezzelaJesusbere
ikasleekinontzirasartu,bainabereikasleakbakarrikjoan
ziren;
23(BainaTiberiasdikbestetxalupabatzukhurbilduziren
ogiajatenzutentokira,Jaunakeskerrakemanondoren:)
24.Jendeak,bada,ikusizueneanezzelahanJesus,ezbere
diszipuluakere,ontzirahartuetaCapernaumeraethorri
ziren,Jesusenbila.
25.Etaaurkituzuteneanhuraitsasozbestaldean,erran
zioten:Rabbi,noizetorrizarahona?
26IhardetsciecénIesusec,etaerranciecén,Eguiaz,eguiaz
erraitendrauçuet,nicbilhaçaitezte,ezcerenmiraculuac
ikhusidituçuçuelaco,bainacerenoguietariciancereneta
asacçarete.
27.Ezlanegingaltzendenjateagatik,baiziketabetiko
bizitzerakoirautenduenjateagatik,zeinagizonaren
Semeakemangodizueguna:zerenberasigilatuduJainko
Aitak.
28Orduanerrancieçoten,CereguinenduguIaincoaren
obráceguinditzagun?
29IhardestenzietenIesusecerranciecén,AudaIaincoaren
obra,sinhetsdeçaçuenharcigorriduenagan.
30Errancieçotenbada,Cersignoeracustenducbada,ikus
deçagunetasinhetsgaitecen?zerlanegitenduzu?
31.Gurearbasoekmanajanzutenbasamortuan;idatziaden
bezala,zerukoogiaemanzienjateko.
32OrduanerranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraiten
drauçuet,Moisesekezdrauçueemancerucooguihura;
bainaeneAitakematendizuezerukoegiazkoogia.
33.ZerenJainkoarenogiadazerutikjautsietamunduari
biziaematendiona.
34Orduanerrancieçoten,Iauna,emaguzubethiereoguiau.
35.EtaesanzienJesusek,Ninaizbizitzekoogia:enegana
ethortendenaezdasekulagoserikizango;etanigan
sinestenduenakezduinoizegarririkizango.
36Bainaerrandrauçuet,Zuek-ereikhusinauçuela,eta
eztuçuelasinhets.
37.Aitakematendidanguzianiganaetorrikoda;etanigana
datorrenaezdutinolaerebotako.
38.Zerutikjautsinaiz,ezneureborondateaegitera,igorri
nauenarenborondateabaizik.
39.EtahaudaigorrinauenAitarenborondatea:berak
emandizkidanguzietarikezdudalaezergaldu,bainaazken
eguneanresuscitatzeko.
40.Etahaudaigorrinauenarenborondatea:Semeaikusten
duenaketahurabaithansinhestenduenak,betikobiziaizan
dezan:etanikresuscitatukodutazkenegunean.
66

JOAN
41Juduek,bada,murmuratuzutenharenkontra,zeren
erraitenzuela,Ninaizzerutikjautsidenogia.
42.Etaerranzuten:EzaldaauJesus,Joserensemea,
zeinarenaitaetaamaezagutzenditugun?noladio,bada,
zerutikjautsinaiz?
43IhardetsceçanbadaIesusec,etaerranciecén,Ez
murmuratuçuenartean.
44.Nehorezindaniganaethorri,igorrinauenAitakhura
erakarriezpada:etanikresuscitatukodutazkenegunean.
45.Profetanidatziadago:EtaguziakIainkoarengandik
irakatsikodira.Beraz,Aitarengandikentzunetaikasiduen
guzia,ethortendanigana.
46EzecennehorcAitaikussivkanduen,Iaincoaganic
denacbaicen,ikussiduAita.
47Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,enebaithansinhesten
duenacduvicitzeeternala.
48Ninaizbizitzekoogia.
49.Zuenarbasoekmanajanzutenbasamortuan,etahildira.
50.Audazerutikjaistendenogia,gizonakjandezan,eta
ezill.
51.Ninaizzerutikjautsidenogibizia:baldinnehorkiaten
baduogihonetatik,bizikodabetiko:etanikemangodudan
ogianireharagiada,munduarenbiziagatikemangodudana.
52.Juduak,bada,berenarteanliskartzenziren,ziotela:
Nolaemandiezagukegizonhonekbereharagiajateko?
53OrduanerranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazdiotsuet,
guiçonarenSemearenharaguiaiatenezpaçaçueetaharen
odolaedatenezpaçue,eztuçuevicitzericçuetan.
54.Norkjatendueneneharagia,etaeneodolaedaten
duenak,dubetikobizia;etaazkeneguneanpiztukodut.
55.Zerennereharagiajateabaita,etaeneodolaedaria.
56.Nerearagiajatenduena,etaeneodolaedatenduena,
niganbizida,etaniharenbaitan.
57.NolaAitabiziakigorrinauen,etaniAitagatikbizinaiz:
halanijatennauena,beraerenigatikbizikoda.
58.Audazerutikjautsizanogia:ezzuenarbasoekmana
janzutenbezela,etaillakdiran:ogihonetatikiatenduena
betikobizikoda.
59Hauekerranzituensinagogan,Kafarnaumenirakasten
arizela.
60Harendiscipuluetaricanhitzec,auençuncituztenean,
erranceçaten,hauerrangogorrada;norkentzundezake?
61Iesusecberebaitaneçagutuçuelaharendiscipuluac
murmuratzençutela,erranciecén,Hauofenditzençaituzte?
62.ZeretaikustenbaduzuegizonarenSemealehenzegoen
tokiraigotzen?
63.Izpirituadabizitzenduena;haragiakezduezertarako
balio:nikesatendizuedanhitzak,izpirituadira,etabizia
dira.
64Bainabadaçuetaricsinhestenezdutenac.ZerenJesusek
hasieratikzekiennorzirensinetsiezzutenak,etanork
saldubeharzuen.
65Etaerrancieçón,Hargatikerrandrauçuet,inorezdela
niganaethorri,baldineneAitakemanezbadio.
66.Ordutikberediszipuluetarikaskoatzerajoanziren,eta
ezzirengehiagoharekinibili.
67OrduanerranciecénIesusechamabiey,Çuec-ereioan
nahiçarete?
68SimonPierrisecihardestencion,Iauna,norengana
joanengara?betikobizitzakohitzakdituzu.
69.EtasinestenduguetaziurgaudezuzarelaKristohori,
JainkobiziarenSemea.
70IhardetsciecénIesusec,Ezaldrauçuethamabiaukeratu,
etaçuetaricbatdeabruada?
71.JudasIskariotSimonensemeazmintzatuzen:zeren
hurazenhurasaldukozuena,hamabietarikbatizanik.
7.KAPITULUA
1.Gauzahauenondoren,JesusGalileanibilizen,zeren
etzuenjuduetanibilinahi,juduekhurahilnahizutelako.
2.Bada,juduentabernakuluenjaiahurbilzegoen.
3Errancieçotenbadaharenanayéc,Aldehandik,etazoaz
Judeara,hirediscipuluac-ereikusditzatençáteguiten
dituzunobrác.
4.Zerenezdagoinorezkutuanezeregitenduenik,etabera
garbikiezagutuaizannahidu.Gauzahauekegitenbadituzu,
erakutsizeureburuamunduari.
5.Zerenbereanaiakereezzutenharengansinesten.
6OrduanerranciecénIesusec,Eneorduaezdaoraino
ethorri,bainaçuendemborabetiprestda.
7.Munduakezinzaituztegorroto;bainanigorrotatzendut,
zerenhorrentestigantzaematendudala,harenobrak
gaiztoakdirela.
8.Iganzaiteztejaihonetara:eznaizoraindikiganjai
honetara;izanere,niredenboraezdabeteoraindik.
9.Berbahaukerranzituenean,geldituzenoraindik
Galilean.
10.Bañabereanaiakiganziranean,orduaniganzanbera
erefestara,ezagerian,ezkutuanbezela.
11.OrduanJuduekharenbilazebiltzanfestan,etaerran
zuten:Nonda?
12.Etajendearenarteanmarmaraskozegoenharen
inguruan:zerenbatzuekesatenzuten:Gizononada;baina
berakengainatzenduherria.
13.Alabaina,nehorkezzuenberatazgarbikimintzatzen
juduenbeldurrez.
14.Bada,jaiarenerdianiganzenJesustenplura,eta
irakastenzuen.
15.EtamiretsirikzeudenJuduak,ziotela,Noladakihunek
letrak,sekulaikasigabe?
16IhardetsciecénIesusec,etaerranceçan,Enedoctrinaez
daenea,bainaigorrinauena.
17.Baldinnehorkeginnahibadubereborondatea,
ezagutukodudoktrinaz,alaJainkoarenaden,alaneure
buruazmintzonaizen.
18.Bereburuazmintzodena,beregloriarenbiladabil:
bainaigorrizuenaberegloriabilhatzenduena,egiada,eta
injustiziarikezdagoharenbaitan.
19.EzaldizueMoiseseklegeaeman,etazuetakoinorkez
dulegeabetetzen?Zergatikzoaznihiltzera?
20.Jendeakerantzunzion:Deabruaduzu,nordazu
hiltzera?
21IhardetsceçanIesusec,etaerranciecén,Nikobrabat
eguindut,etaguciacmiretsiçarete.
22.Moisesekberazerdainzisioaemandizue;(Ez
Moisesenadelako,baiziketagurasoena);etalarunbateko
eguneanerdaintzenduzuegizona.
23.Baldingizonbateklarunbateguneanzirkunzisioa
hartzenbadu,Moisesenlegeahautsiezdadin;Haserretual
zaretenirekin,zerenlarunbatekoeguneangizonbatosatu
baitut?
24.Ezepaituitxurarenarabera,bainaepaitujuiziozuzena.
67

JOAN
25.OrduanerranzutenJerusalengobatzuek:Ezaldaauhil
nahidutenhura?
26Bainahuná,ausardiazmintzoda,etaezdioteezer
esaten.BaaldakiteagintariekegiazkihaudelaKristobera?
27Bainabadakiguguiçonhaurnongoaden:bainaChrist
ethortendenean,nehorcezdaquinongoaden.
28OrduanoihuceçanIesusectempleaniracastençuela,
cioela,Bieceçagutzennauçue,etabadaquiçuenongoa
naizen:etaeznaizneureburuticethorri,bainaeguiazcoada
igorrinauena,eçagutzeneztuçuena.
29.Bainanikezagutzendut,zerenharengandiknago,eta
berakbidalinau.
30.Hartunahiizanzutenbadahura:bainanehorkezzion
eskurikezarri,zerenezbaitzenoraindikheldubereordua.
31.Etajendeaskoksinetsizuenharenbaithan,etaerran
zuten:Kristoethortzean,egingoaldugizonhonekegin
dituenhauekbainomirakulugehiago?
32.EntzunzutenFariseuek,jendeakholakogauzakmarmar
egitenzituelaberagatik;etafariseueketaapaiz-buruek
ofizialakbidalizituztenhurahartzera.
33OrduanerranciecénIesusec,Orainogutibatçuequin
nago,etaorduanigorrinauanagananoa.
34.Bilatukonauzue,etaeznauzuearkituko:etanagoen
tokira,ezinzareteetorri.
35.OrduanerranzutenberenarteanJuduek:Norajoanen
da,eztuguarkituko?Joanenaldajentilenartean
sakabanatutakoengana,etajentileiirakatsikooteda?
36.Zererrandaharkerranzuena:Bilhatukonauzue,etaez
nauzuearkituko:etanonnagoen,haraezinzareteetorri?
37.Azkenegunean,festakoegunhandihartan,zutikjarri
zenJesus,etaoihueginzuen,zioela:Nehorkegarribadu,
etorbedieneganaetaedan.
38.Nigansinestenduenak,Eskriturakdioenbezala,bere
sabeletikurbizikoibaiakisurikodira.
39(Bainahaumintzatuzenharengansinestendutenek
jasokozutenEspirituaz:ecenEspirituSantuaezzen
oraindikeman,Jesusoraindikglorificatuezzelako).
40.Badajendeaskok,hitzhauentzutean,erranzuten:
Egiaz,audaProfeta.
41Berceekerranzuten:HaudaKristo.Bainabatzuekerran
zuten:IlkialdaKristoGalileatik?
42.EzalduerranEskriturak:KristoDabidenhazitik
ethorridela,etaBethleemgohiritik,nonzegoenDabid?
43.Beraz,herriarenarteanzatiketabatizanzenberagatik.
44.Etahaietakobatzuekhartunahizutenhura;bainainork
ezzioneskurikezarri.
45.Orduanethorrizirenagintariakapaizburueta
fariseuengana;etaerranzieten:Zergatikezduzueekarri?
46.Ofizialekerantzunzuten:Inoizezdagizonhau
bezalakorikhitzegin.
47.OrduanihardetsizietenFariseuek,Zuekereenganatual
zarete?
48.Sinistualduburuzagietakoedofariseuetakobatek
harengan?
49.Bainalegeaezagutzenezduenherrihaumadarikatua
da.
50ErranciecénNikodemok(Iesusganagauezethorricen
hura,hetaricbatbaitzen)
51.Gurelegeakinorjuzgatzenaldu,huraentzunbaino
lehen,etajakinzeregitenduen?
52Ihardetsceçatenetaerrancieçoten,Hi-ereGalileacoaal
aiz?Bilatu,etabegira:ecenGalileatikezdaprofetarik
sortzen.
53.Etabakoitzabereetxerajoanzen.
8.KAPITULUA
1.JoanzenJesusOlibamendira.
2.Goizeangoizitzulizentenplura,etajendeguziaethorri
zenharengana;etaeserizen,etairakastenzien.
3.Etaeskribaueketafariseuekadulterioanhartutako
emakumebatekarrizioten;etaerdianezarrizutenean,
4.Erranzioten:Maisu,emazteauadulterioanartuiçanda,
egintzaberean.
5.BadaMoiseseklegeanaginduzigun,halakoak
lapidatuakizandaitezen:bainazukzerdiozu?
6.Auerranzutenhuratentatuz,huraakusatubeharizan
zezaten.BainaJesusmakurtueginzen,etaatzamarrez
idatzizuenlurrean,entzunezbalitubezala.
7.Harigaldezkajarraituzutenean,altxatuzen,etaesan
zien:Zuenarteanbekaturikgabedagoenak,botadezala
harrialehenik.
8.Etaberriromakurtuzen,etaidatzizuenlurrean.
9.Etaenzutenzutenak,berenkonzientziagatik
kondenaturik,ilkizirenbanan-banan,zaharrenetikhasita,
azkenenarte:etageldituzenJesusbakarrik,etaemakumea
erdianzutik.
10.Iesusekbereburuaaltxatuetaikusietzuenemakumea
baizik,esanzion:Emakumea,nondirazureakusatzaileak?
inorkezzaitukondenatu?
11Harkerranzuen:Inorez,Jauna.EtaJesusekesanzion:
Nikereezzaitutkondenatzen:zoazetaezbekatugehiago.
12.OrduanberrizmintzatuzitzaienJesusek,zioela:Ninaiz
mundukoargia:nirijarraitzendidanaezdailunpetan
ibiliko,bainabizikoargiaizangodu.
13.ErranziotenbadaFariseuek,Zeureburuazaitorpena
egitenduzu;zureerregistroaezdaegia.
14.IhardetsizioenIesusek,etaerranzien:Neureburuaz
testigantzaematenbadutere,egiadaenetestigantza:zeren
badakitnondiketorrinaizen,etanoranoajoan;bainaezin
duzueesannondiknatorren,etanoranoanoa.
15.Zuekharagiarenaraberaepaitzenduzue;Ezdutinor
epaitzen.
16.Etabaldinjuzgatzenbadut,egiadanerejuizioa:zeren
eznaizbakarrik,nietaigorrinauenAitabaizik.
17.Zurelegeanereidatzitadago,egiadelabigizonen
testigantza.
18.Ninaizneureburuaztestigantzaematendudana,eta
igorrinauenAitakematendutestimonio.
19Orduanerrancieçoten,NondahireAita?Ihardesten
zaroenJesusek:Eznauzueezagutzen,ezeneAita;
20.HitzhaukerranzituenJesusekogasunean,tenpluan
irakastenarizela:etanehorkezzioneskurikezarri;bere
orduaezbaitzenoraindikheldu.
21.OrduanJesusekberrizerranzien:Noaenebidea,etani
bilhatukozarete,etahilkozaretezuenbekatuetan:noa
noantokira,ezinzareteetorri.
22.Orduanerranzutenjuduek:Hilkoaldubereburua?
zerenerraitenbaitu:Noanoantokira,ezinzareteetorri.
23.Etaesanzien:Zuekbehetikzarete;Nigoitiknago:
zuekmunduhonetakoakzarete;Eznaizmunduhonetakoa.
68

JOAN
24.Errandizuetbada,zuenbekatuetanhilkozaretela:zeren
ezbadezuesinistenninaizela,zuenbekatuetanhilkozarete.
25Orduanerrancieçoten,Noraizhi?Jesusekesanzien:
«Hasieratikesandizuedanaere».
26.Gauzaaskoditutzuetazesatekoetajuzgatzeko:baina
igorrinauenaegiada;etamunduarierraitendizkiothari
buruzentzunditudangauzak.
27EzzutenulertuAitazmintzatuzitzaiela.
28.OrduanesanzienJesusek:GizonarenSemeaaltxatu
duzuenean,orduanezagutukoduzueninaizela,etaez
dudalaezeregitenneureburuaz;bainaeneAitakirakatsi
didanbezala,nikerraitenditutgauzahauek.
29.Etaigorrinauenanirekinda:Aitakeznaubakarrikutzi;
izanere,betiegitenditudalaatsegindutengauzak.
30Hitzhaukerraitenzituenean,askoksinetsizuten
harengan.
31OrduanerranzietenIesusechurabaithansinhesten
zutenjuduei:Baldinenehitzeanirautenzarete,orduanene
discipuluzarete;
32.Etaezaguturenduzueegia,etaegiaklibratukozaituzte.
33.Ihardetsizioten:Abrahamenhaziagara,etaezginen
inoizinorenesklaboizan:noladiozu:Libreizangozarete?
34IhardetsciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,
bekatuaeguitenduenabekatuarencerbitzarida.
35.Etazerbitzariaezdabetietxeanegoten,bainaSemea
betidago.
36.BadaSemeakaskeutzikobazaituzte,egiazlibreizango
zarete.
37.BadakitAbrahamenhaziazaretela;bainanihilnahi
zarete,nirehitzakezbaitulekurikzuengan.
38.NereAitarekinikusidudanaerraitendut:etazuek
egitenduzuezuenaitarekinikusidudana.
39.Ihardetsizutenetaerranzioten:Abrahamdagureaita.
Jesusekesanzien:Abrahamenseme-alabakbazinate,
Abrahamenobrakegingozenituzten.
40.Bainaorainnihilnazazue,Jainkoarengandikentzun
dudanegiaesandizudangizona:hauezzuenAbrahamek
egin.
41.Zureaitarenegintzakegitendituzue.Orduanerran
cieçoten,Ezgarapaillarditiciyo;Aitabatdugu,Jainkoa
ere.
42Iesusecerranciecén,BaldinIaincoaçuenAitabalira,
maiteconauçue:ecenIaincoaganicilkietaethortennaiz.ni
ereeznaizetorri,bainaberakbidalinau.
43.Zergatikezduzueulertzennirehitza?enehitzaentzun
ezinduzulakoere.
44.Zuekzaretezuenaitadeabruarenak,etazuenaitaren
gurariakegingodituzue.Hasieratikhiltzaileaizanzen,eta
ezzenegianegon,egiarikezbaitagoberebaitan.Gezurra
erraitenduenean,berezmintzoda:zerengezurtida,eta
harenaita.
45.Etazerenegiaerraitendrauzuet,eznauzuesinesten.
46.Zuetariknorkkonbentzitzennaubekatuaz?Etaegia
esatenbadut,zergatikeznauzuesinisten?
47IaincoaganicdenacençutendituIaincoarenhitzac:beraz,
eztuçueençuten,cerenezzareteIaincoaganic.
48.OrduanihardestenzietenIuduek,etaerranzioten:Ezal
duguongiesatenSamaritarrazarela,etadeabruaduzula?
49IhardetsceçanIesusec,Eztutdeabruric;bainanik
ohoratzenduteneAita,etadesohoratzennauzue.
50.Etaeznaizneregloriabillatzen:badabatbillatzen
duenaetajuzgatzenduena.
51Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,baldinguiçonacene
hitzabeguiratzenbadu,ezdueriotzaicususen.
52OrduanerrancieçotenIuduéc,Orainbadaquiguecen
deabruaduala.Abrahamhilda,etaprofetak;etadiozu:
Norbaiteknirehitzabetetzenbadu,ezduinoizheriotzarik
dastatuko.
53.ZuhildengureaitaAbrahambainohandiagoaalzara?
etaprofetakhildira:noregitenduzuzeureburua?
54IhardetsceçanIesusec,Baldinneureburuäohoratzen
badut,eneohoreaezdadeus:eneAitadaniohoratzen
nauena;zeñatazdiozuezelazuenJainkoa:
55Bainaezduzueezagutuhura;bainaezagutzenduthura:
etaesangobanu,ezdudalaezagutzen,gezurtiizangonaiz
zubezalakoa:bainaezagutzendut,etaberehitzagordetzen
dut.
56.ZureaitaAbrahampoztuzeneneegunaikusteaz,eta
ikusizuen,etapoztuzen.
57OrduanerrancieçotenIuduéc,Ezducorainoberrogeita
hamarurthe,etaikussialducAbraham?
58ErranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,
Abrahamizanbainolehen,ninaiz.
59.Hartuzituztenbadaharriakberaribotatzeko:baina
Jesusezkutatuzen,etailkhizentenplotik,haienerditik
igaroz,etahorrelaigarozen.
9.KAPITULUA
1.EtaIesusekiragaitenzenean,ikusizuenjaiotzetikitsu
zengizonbat.
2.Etagaldetuziotenberediszipuluek,ziotela,Maisu,nork
eginzuenbekatu,gizonhonekalaberegurasoak,itsujaio
zela?
3IhardetsceçanIesusec,Ezhuneceztubekaturiceguin,ez
beregurasoac,bainaIaincoarenobrácmanifestaledin
harenbaithan.
4.Igorrinauenarenobrakeginbeharditut,egunaden
bitartean:ethortendagaua,nehorezinlanikegin.
5.Munduannagoenbitartean,ninaizmundukoargia.
6.Hauerranzuenean,tueginzuenlurrean,etaeginzuen
buztinakiskuarekin,etaitsuarenbegiakbuztinezigurtzi
zituen.
7.Etaerranzioen:Zoaz,garbituSiloekoputzuan,(zeinda
interpretazioz,Bialdua).
8.Auzokoekbada,etaitsuazelaikusizutenak,erranzuten:
Ezaldahauriarririketaeskeegitenzuena?
9Batzuekerranzuten:Auda;bertzeek:Berabezalakoada;
10Errancieçotenbada,Nolairequidiradehirebeguiac?
11.Ihardetsizuenetaerranzuen:Jesusdeitzendengizon
batekeginzuenbuztina,etagantzutuzizkidanbegiak,eta
esanzidan:ZoazSiloekoputzura,etagarbitu;
12Orduanerrancieçoten,Nondahura?Esanzuen:Ez
dakit.
13Fariseoetaraeramanzietenlehenitsuazena.
14.Etazenlarunbata,Jesusekbuztinaeginetabegiakireki
zituenean.
15.OrduanberrizFariseuekeregaldetuziotennolajaso
zuenikusmena.Erranciecén,buztinaipiñizidanbegietan,
etagarbitunuen,etaikustendut.
16.HargatikerranzutenFariseuetarikbatzuek:Gizonhau
ezdaJainkoarena,zerenezbaitularunbatabetetzen.
Bertzeekesatenzuten:Nolaeginditzakebekatariaden
69

JOAN
batekhorrelakomirariak?Etazatiketabatzegoenhaien
artean.
17.Berriroesatenziotenitsuari:Zerdiozuhartaz,zure
begiakidekidituela?Esanzuen:Profetada.
18.BainaJudueketzutensinistuberagatik,itsuizanzela,
etaikusmenajasozuenik,ikusmenajasozuenaren
gurasoakdeituzituztenarte.
19.Etagaldetuzieten,ziotela:Aualdazuensemea,itsua
jaiozeladiozuena?nola,bada,orainikustendu?
20Gurasoekihardetsizieten,etaesanzieten:Badakigu
haurdelaguresemea,etaitsuajaiodela.
21.Bainazermoduzikustenduenorain,ezdakigu;edo
begiakidekidituena,ezdakigu:adinekoada;galdetu
iezaiozu:berekabuzhitzegingodu.
22Hitzhaucerranciradenharengurasoac,cerenIuduen
beldurbaitziraden:ecenIuduaciahitzartubaitziren,baldin
nehorcaitortzenbaluhuraChristdela,sinagogaticegotzi
ledin.
23.Argatikerranzutenberegurasoek:Adinda;galdetu
zion.
24.Orduanberrizdeithuzezatenitsuazengizona,etaerran
zioten:LaudaezazuJainkoari:badakigugizonhau
bekatariadela.
25Harkihardetsizioen:Bekatariadenalaez,ezdakit:
gauzabatdakidala,itsunintzenbitartean,orainikusten
dudala.
26.Erranziotenberriz:Zeregindizu?nolairekizituen
zurebegiak?
27.Ihardetsizieten:Lehendikerrandizuet,etaeztuzue
aditu:zertarakoberrizentzunnahiduzue?Zuekereizango
alzareteharenikasle?
28.Orduaniraintzenzutenhura,etaerranzuten:Zuzara
harendizipulua;bainaguMoisesendizipuluakgara.
29BadakiguIainkoakMoisesierranziola:hau,ezdakigu
nondikden.
30.Gizonharkerantzunzien,etaerranzieten:Zergatikda
gauzamiragarria,ezdakizuennondikden,etairekidizkit
begiak.
31.Badakigu,bada,Jainkoakezdituelabekatariak
entzuten:bainabaldinnehorJainkoarenadoratzaileabada,
etabereborondateaegitenbadu,huraentzutendu.
32Munduahasizenetikezzenentzunitsujaiotakobati
begiakirekizizkiola.
33.GizonhauJainkoarenaezbalitz,ezlukeezeregin.
34Ihardetsceçatenetaerrancieçoten,Bekatuetaniayoaiz
gucia,etairakastenaldiguzu?Etakanporabotazuten.
35.EntzunzuenJesusekkanporabotazutela;etaaurkitu
zuenean,esanzion:SinestenalduzuJainkoarenSemeagan?
36Harkihardetsizioen:Norda,Iauna,hurabaithansinhets
dezadan?
37.EtaJesusekerranzion:Biakikusidezu,etaberada
zurekinmintzatzendena.
38.Etaerranzuen:Jauna,sinestendut.Etaadoratuzuen.
39.EtaJesusekerranzuen:Juiziorakoethorrinaizmundu
honetara,ikustenezdutenekikusdezaten;etaikusten
dutenakitsubihurdaitezen.
40EtaharequinciradenPhariseuetaricbatzucençuniçan
çutenhitzhauc,etaerrancieçoten,Gu-ereitsuotegara?
41Iesusecerranciecén,Baldinitsubazinete,eztuçue
bekaturic:bainaoraindioçue,Ikustendugu.beraz,zure
bekatuageratzenda.
10.KAPITULUA
1Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,atheticsarthutenez
denaardietan,bainabestebidebateraigotzendena,hurada
lapurraetalapurra.
2.Bañaatetiksartzendanadaardienartzaina.
3.Atezainakirekitzendio;etaardiekentzutenduteharen
boza:etaberakdeitzenditubereardiakizenez,etakanpora
eramatenditu.
4.Etabereardiakateratzendituenean,aitzineanioatenda,
etaardiekjarraitzendiote:zerenezagutzenbaituteharen
boza.
5.Etaarrotzbatiezdiotejarraikiko,baizikigesikodute
harengandik,zerenezduteezagutzenarrotzenahotsa.
6.ParabolaauesanzienJesusek:bainaetzutenaditzenzer
ziranberakesatenziengauzak.
7.OrduanJesusekberrizesanzien:Egiazegiazdiotsuet,ni
naizardienatea.
8.Eneaitzineanethorrizirenguziakohoinetalapurrakdira,
bainaardieketzituztenaditu.
9.Ninaizatea:enebideznehorsartzenbada,salbatukoda,
etasartuetairtengoda,etaarkitukodularreak.
10.Lapurraezdaethorten,lapurtzera,etahiltzeraeta
deuseztatzekobaizik:ethorrinaizbiziaizandezaten,eta
ugariagoizandezaten.
11.Ninaizartzainona:artzainonakberebiziaematendu
ardiengatik.
12.Bañamerkatariadenak,etaezartzaina,zeinen
berezkoakezdirenardiak,ikustenduotsoadatorrela,eta
uztendituardiak,etaigesegitendu:etaotsoakharrapatzen
ditu,etabarreiatzendituardiak.
13.Alokariakihesegitendu,zerenalokairuabaita,etaez
dituardiakzaintzen.
14.Ninaizartzainona,etaezagutzenditutnereardiak,eta
ezagutzennautenereak.
15.Aitakniezagutzennauenbezala,nikereezagutzendut
nikAita:etaneurebiziaematendutardiengatik.
16.Etabaditutbertzeardiak,artaldehonetakoakezdirenak;
etaizanendaartaldebatetaartzainbat.
17.ArgatikmaitenaueneAitak,zerennerebiziaematen
dudala,berrizhardezadan.
18.Nehorkezditkentzen,bainanikneureburuazjartzen
dut.Ezartzekoahalmenadaukat,etaberrizhartzeko
ahalmenadaukat.AginduhaunereAitagandikjasodut.
19.Bada,berrizerezatiketaizanzenjuduenarteanesaera
hauengatik.
20.Etahetarikaskokesatenzuten:Deabruadu,etaeroada;
zergatikentzutenduzu?
21Berceekerranzuten:Hauekezdiradeabruaduenaren
hitzak.Deabruakirekialditzakeitsuenbegiak?
22.EtaJerusalemenzendedikaziokojaia,etaneguazen.
23.EtaibillizanJesusSalomonenatariantenpluan.
24.OrduaninguratuzitzaizkionJuduakhareninguruan,eta
erranzioten:Noizartedudatukogaituzu?ZubazaraKristo,
esaiguzuargiro.
25IhardetsciecénIesusec,errandrauçuet,etaeztuçue
sinhetsi:eneAitareniceneaneguitenditudanobrác,nic
testimoniagedira.
26Bainaeztuçuesinhesten,cerenezçareteeneardietaric,
errandrauçuedanbeçala.
27.Nireardiekentzutendutenireahotsa,etaezagutzen
ditut,etajarraitzendidate.
70

JOAN
28.Etaematendietbetikobizia;etaezdirainoizgalduko,
etainorkezditunireeskuetatikkenduko.
29.NereAita,emanninduena,guziakbainohandiagoada;
etanehorkezinditunereAitareneskutikkendu.
30NietaeneAitabatgara.
31.Orduanjuduekharriakhartuzituztenberrizharrika
egiteko.
32IhardetsciecénIesusec,Anhitzobraoneracutsivkan
drauçueteneAitaganic;zerenobrahorietatikzein
lapidatzennauzue?
33.Ihardetsiziotenjuduek,ziotela,obraonagatikez
zaituguharrika;blasfemiagatikbaizik;etazerenzuk,
gizonaizanik,zureburuaJainkoegitenduzulako.
34IhardetsciecénIesusec,Ezaldagoscribatuaçuen
Leguean,errandut,Iaincozarete?
35.BaldinJainkoarenhitzadeitzenbadieJainkoarenhitza,
etaScripturaezinhautsi;
36.Esaiozue,Aitaksantuetamundurabidaliduenaz:
Blasfematzenduzu;zerenerrannuen:NinaizJainkoaren
Semea?
37.NereAitarenobrakegitenezbaditut,eznazazusinetsi.
38Bainabaldineguitenbadut,nisinhestenezbadidazuen
arren,sinistuitzaçueobrác:eçagutudeçaçuençát,eta
sinhetsdeçaçuençát,ecenAitanitandela,etanihura
baithan.
39.Hargatikberrizbillazebiltzanhurahartzera:bainahark
iheseginzuenhaieneskuetatik.
40.EtajoanzenberriroJordanetikharatagoJoaneklehen
bataiatuzuentokira;etahanegonzen.
41Etaanhitzethorcedinharengana,etaerranceçaten,
Ioaneseceztumiraculuriceguin:bainaIoanesecerrançuen
gauçaguciacguiçonhuntazeguiaciraden.
42.Etaaskoksinetsizutenhan.
11.KAPITULUA
1.Bada,gizonbatgaixozegoen,Lazarozeritzana,
Betaniakoa,MariarenetaharenarrebaMartarenhirikoa.
2(MariaizanzenJaunaukenduzgantzutuetabereileaz
oinakgarbituzituena,zeinarenanaiaLazaroerizen).
3.Hargatikigorriziotenbereahizpek,ziotela:Jauna,huna,
maiteduzunaeridago.
4HorientzuteanIesusekerranzuen:Gaixotasunhauezda
heriotzarako,Jainkoarenaintzarakobaizik,Jainkoaren
Semeahortazglorifikatuaizandadin.
5.EtaJesusekmaitezituenMarta,berearrebaetaLazaro.
6.Entzunzuenean,bada,gaixozegoela,egonzenoraindik
biegunberanonzegoentokiberean.
7.Gero,esanzienberediszipuluei:GoazenberrizJudeara.
8Harendiscipuluécerrancieçoten,Magistruá,juduac
guciaclapidatunahiçaituzte;etaberriroharajoatenalzara?
9IhardetsceçanIesusec,Ezaldirahamabiorenegunean?
Norbaitekeguneanibiltzenbada,ezduestropezuegiten,
munduhonetakoargiaikustenduelako.
10.Bainangizonagauezibiltzenbada,estropezuegitendu,
zerenezbaitagoargirik.
11.Hauekerranzituen,etageroerranzien:Gureadiskide
Lazarolodago;bainanoa,lotikesnadezadan.
12Orduanerrancieçotenberediscipuluéc,Iauna,lobaldin
badu,ondoeguinendu.
13.Alabaina,Jesusekbereheriotzazmintzatuzuen:baina
ustezutenhitzeginzuelalotanatsedenhartzeaz.
14.OrduanesanzienJesusekargiro:Lazarohilda.
15.Etapoztennaizzuengatik,haneznintzelako,sinetsi
dezazuen;halaere,goazenharengana.
16.Orduan,Tomasek,Didimodeitzendena,bere
discipulukideeiesanzien:Goazenguere,harekinhil
gaitezen.
17.Orduan,Jesusetorrizenean,aurkituzuenordurakolau
egunezhilobianetzandazegoela.
18.BadaBetaniaJerusalemerahurbilzegoen,hamabost
estadioingurura.
19.EtaJuduetarikaskoethorrizirenMartaetaMariagana,
berenanaiagatikkonsolatzera.
20.OrduanMarta,Jesusethorrizelaentzutean,joan
zitzaionetaharekintopoeginzuen:bainaMariageldirik
zegoenetxean.
21.OrduanMartakerranzioenJesusi,Iauna,baldinbazina
hemen,eneanaiaezzenhil.
22.Badakit,bada,orainere,Jainkoarieskatukodiozuna,
Jainkoakemangodizula.
23DiotsaIesusec,Hireanaiaresuscitaturenda.
24.ErranzionMartak,Badakitresuscitatukodelaazken
eguneanresurrectionean.
25Iesusecerrancieçón,Ninaizresurrectionea,etavicitzea:
nigansinhestenduena,hilaizanarren,vicirenda.
26.Etaniganbizidanaetasinhestenduena,ezdasekula
ilko.Sinestenalduzuhau?
27Errancieçón,Bai,Iauna:sinhestenduthizarelaChrist,
IaincoarenSemea,munduraethorribehardena.
28.Etaerranzuenean,joanzen,etadeieginzuenezkutuan
berearrebariMaria,zioela,Maisuaetorrida,etadeiegiten
zaitu.
29.Horientzunorduko,lasterjaikizen,etaethorrizen
harengana.
30.EtaJesusezzanorainoerrirasartu,baizikMartaktopo
eginziontokian.
31.Orduanberarekinetxeanzeudenjuduek,eta
konsolatzenzuten,ikusizuteneanMaria,presazjaikieta
ilkhizela,jarraituzioten,ziotela,Joatendahilobirahan
negaregitera.
32.OrduanMariaethorrizeneanJesuszegoentokira,eta
huraikusizuenean,ahuspezerorizenharenoinetara,zioela,
Jauna,baldinbazinahemen,eneanaiaezzenhil.
33.IkusizueneanbadaJesuseknegarrez,etaberarekin
etotenzirenJuduakerenegarrez,intzirieginzuen
izpirituan,etaasaldatuzen.
34Etaerranceçan,Noniçanduçue?Esanzioten:Jauna,
zatozetaikusi.
35Jesuseknegareginzuen.
36.Orduanerranzutenjuduek:Hunanolamaitezuenhura!
37Etahetaricbatzuecerraitençuten,Itsuenbeguiacirequi
cituenguiçonhunec,ezotelezakeguiçonhuraerehilez
dedin?
38.Bada,Jesusberrizberebaitanintziririk,hilobira
ethortenda.Kobazulobatzen,etaharribatzegoengainean.
39.ErranzuenJesusek:Kenduharria.Martak,hilzenaren
arrebak,erranzion:Jauna,ordurakokiratsadu:zerenlau
egunezilda.
40ErrancieçónIesusec,Ezdiaterran,baldinsinhets
badezu,ikussirendezulaIaincoarengloria?
41.Orduankenduzutenharriahildakoajarrizutentokitik.
EtaJesusekbegiakaltxatuzituen,etaesanzuen:Aita,
eskerrakematendizkizutentzunnauzulako.
71

JOAN
42.Etabanekiennikbetientzutennauzula:bainaondoan
dagoenjendeagatikesannuen,sinisdezatelazukbidali
nauzula.
43.Etahonelaerranzuenean,oihueginzuenbozozenez:
Lazaro,ilkhizaite.
44.Etailkizenailkhizen,eskuaketaoinakoihalekin
loturik,etaaurpegianahapibatekinloturik.Jesusekesan
zien:Askatuezazuteetautzezazutejoan.
45.Orduan,MariaganaethorrizirenJuduetarikaskok,eta
Jesusekeginzituengauzakikusirik,sinetsizutenhura
baithan.
46BainahetaricbatzuioancitzanPhariseuetara,etaerran
ciecénIesuseceguincituengauçác.
47OrduanbilduceçatenSacrificadoreprincipalaceta
Phariseuacconciliua,etaerranceçaten,Cerdogu?zeren
gizonhonekmirariaskoegitenditu.
48.Honelauztenbadiogu,guzieksinistukodutehura
baithan:etaErromatarrakethorrirendiraetakenduko
dituztegurelekuaetanazioa.
49.Etahetarikbatek,Kaifaszeritzan,urtehartanapaiz
nagusizena,erranzien:Ezdakizueezer.
50.Eztakonturatuguretzatkomenidenik,gizonbat
erriagatikhildadila,etanazioguziagalezdadila.
51.Etahauezzuenbereburuazerran:bainaurtehartan
apaiznagusizelarik,profetizatuzuenJesushilkozelanazio
horrengatik;
52.Etaeznaziohorrengatikbakarrik,baiziketabatetanbil
ditzalabarreiaturikzeudenJainkoarensemeak.
53.Orduanegunhartatikaurrera,elkarrenganabilduziren
hurahiltzeko.
54.Bada,JesusezzenguehiagoibilliIuduenartean;baña
handikbasamorturaondokolurraldebaterajoanzan,
Efraimizenekoerribatera,etahanegonzanbere
ikasleekin.
55.EtahurbilzegoanJuduenPazkoa:etaaskoilkhiziren
JerusaleneraPazkoarenaurretik,berenburuagarbitzera.
56.OrduanJesusenbilazebiltzan,etamintzatzenziren
berenartean,tenploanzeudela,Zerusteduzue,ezdela
festaraetorriko?
57.Badaapaizburueketafariseuekmanamendubateman
zuten,baldinnehorkbazekiennonzegoen,erakutszezaten,
huraharzezaten.
12.KAPITULUA
1.Bada,IesusBazkoabainoseiegunlehenagoethorrizen
Betaniara,nonbaitzegoenLazaro,hildakoa,zeinahilen
artetikpiztuzuena.
2.Haneginziotenafaria;etaMartakzerbitzatzenzuen:
bainaLazarozenharekinmahaianeseritazeuden
horietakoa.
3.HartuzuenorduanMariaklibrabatnardzkoukendu,oso
garesti,etagantzutuzituenJesusenoinak,etagarbitu
zizkionbereoinakbereileaz:etaetxeabetezen
ukenduarenusainaz.
4Orduandioberediscipuluetaricbatec,JudasIscariote
Simonensemea,ceinachurasaldubeharzuen.
5.Zergatikezzensalduukenduauhirureundenariotan,eta
pobreeieman?
6.Hauerranzuen,ezpobreezarduratzenzenik;baina
lapurrazelako,etapoltsazuelakoetabertansartutakoa
biluzizuelako.
7.OrduanJesusekerranzuen:Utziezazue:ene
ehorzketakoegunarenkontrakoaugordedu.
8.Zerenpobreakbetizurekindituzu;bainanieznauzue
betiizan.
9.BadakitenbadaJuduetarikanhitzjendehurahanzegoela:
etaetzirenethorriJesusengatikbakarrik,baiziketaikus
zezatenLazaroere,zeinahilenartetikresuscitatuzuena.
10.BañaapaizburuekkontsultaeginzutenLazaroerehil
zezaten;
11.ZerenberagatikJuduetarikaskojoanziren,etasinetsi
zutenJesusengan.
12.Biharamunean,jendeaskoethorrizenbestara,
entzuteanJesusJerusalemeraethorrizela,
13.Hartuzituenpalmondoenadarrak,etaaterazitzaion
bidera,etaoihueginzuen:Hosanna:ZorionekoaJaunaren
izeneandatorrenIsraelgoErregea.
14.EtaJesusek,astogaztebataurkituzuenean,eserita
zegoenhan;idatzitadagoenbezala,
15.Ezizanbeldurrik,Siongoalaba:horrazureErregea
dator,astoarenastobatengaineaneserita.
16.Gauzaoieketzituztenlenengoberediszipuluekulertu:
bañaIesusglorificatuzanean,orduanorhoitzezangauza
oekberatazidatziakzirala,etagauzaoiekeginzizkiotela.
17.Bada,Lazaroberehilobitikdeieginetahilenartetik
resuscitatuzuenean,berarekinzegoenpopuluak,frogatu
zuen.
18.Orregatik,populuakeretopoeginzion,zerenaditu
baitzuenmirakuluhaueginzuela.
19.ErranzutenbadaFariseuekberenartean:Badakizue
nolaezduzuenezernagusitzen?hara,munduabereatzetik
joanda.
20.EtabazirenGreziarbatzukjaianadoratzeraiganziren
hekienartean.
21.BeraethorrizenbadaFilipegana,zeñazenGalileako
Betsaidakoa,etaeskatuzion,zioela,Jauna,ikusinahidugu
Jesus.
22FilipeethortendaetaerrandioAndrei:etaberriz
AndresetaFilipeerraitendioteJesusi.
23.EtaerantzunzienJesusek,zioela:Etorridaordua,
gizonarenSemeaglorifikatuaizandadin.
24Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,garialebatlurrera
erorietahilezpada,bakarrikegotenda:bainahiltzenbada,
fruituanhitzemaitendu.
25.Berebiziamaiteduenakgaldukodu;etamunduhuntan
berebizitzagorrotoduenakgordekodubetikobizitzera.
26.Norbaitekzerbitzatzenbanau,jarraitubediniri;etani
nagoentokian,hanereizanendaenezerbitzaria:baldin
nehorkzerbitzatzenbanau,huraohoratukodueneAitak.
27.Orainnahasiadanirearima;etazeresangodut?Aita,
salbanazazuorduhonetatik:bainahorregatikethorrinaiz
orduhonetara.
28.Aita,glorificatuzureizena.Orduanethorrizenbozbat
zerutik,zioela:Baiglorificatudut,etaberrizglorificatuko
dut.
29.Bada,ondoanzegoanetahuraentzutean,erranzuen
trumoiaeginzuela:bertzeekerranzioten:Aingerubat
erranzion.
30IhardestençuelaIesusecerranceçan,Bozauetçanetçan
nigatic,çuegaticbaizik.
31.Oraidamunduhunenjuizioa:oraimunduhunetariko
printzeakanporatuaizanenda.
72

JOAN
32.Etanik,lurretikaltxatukobanaiz,gizonguztiak
erakarrikoditutniregana.
33Hauerranzuen,zerheriotzhilbeharzuenaditzera
emanez.
34Jendeakihardetsizioen:LegetikentzunduguKristo
betikodela:etanoladiozu,GizonarenSemeaaltxatubehar
da?nordagizonarenSemeau?
35OrduanerranciecénIesusec,Orainogutibatdaargia
çuequin.Ibilzaitezteargiadaukazuenbitartean,ilunbeak
ethorezdaitezen:zerenilunpetandabilenakezdakinora
doan.
36.Argiaduzuenbitartean,sinetsiargian,argiarenseme
izanzaitezten.GauçahaucerrancitzanIesusec,etapartitu
cedin,etaezkutatuceçanhetaric.
37.Bainanainbestemirakulueginbazituenhaienaitzinean,
ezzutenhurabaithansinetsi.
38.Esaiasprofetarenesanabetezedin,Jauna,norksinetsi
dugureberri?etanoriagertuzaioJaunarenbesoa?
39.Beraz,ezinzutensinetsi,zerenEsaiasekberrizesan
zuen:
40.Itsutudituhaienbegiak,etagogortudituhaienbihotzak;
ezdezatelabegizikusi,ezbiotzazulertu,etakonbertitu
daitezen,etaniksendatukoditut.
41.HauekerranzituenEsaiasek,ikusizueneanbereaintza,
etamintzatzenzenean.
42Bainaburuzaginagusienarteanereaskoksinetsizuten
harengan;bainafariseuengatiketzutenkonfesatu,
sinagogatikkanporaaterazitezen.
43.ZerengizonenlaudorioaJainkoarengorespenabaino
gehiagomaitezuten.
44.OihueginzuenJesusek,etaerranzuen:Nigansinesten
duenakezdunigansinesten,bainaigorrinauenarengan.
45.Etaniikustennauenakikustendunibidalinauena.
46.Niethorrinaizargimundura,nigansinestenduenak
ilhunbeetanegonezdadin.
47Etabaldinnehorcenehitzacençutenbadu,etasinhesten
ezbadu,ezduthurajuiatzen:eceneznaizethorrimundua
juzgatzera,bainamunduasalbatzera.
48.Niarbuiatzennauenak,etaenehitzakjasotzenez
dituenak,baduhurajuzgatzenduena:nikerrandudanhitza,
hurajuzgatukoduazkenegunean.
49.Zereneznaizneureburuazhitzegin;bainaigorrinauen
Aitakmanamendubatemanzidan,zeresanetazeresango
nuen.
50.Etabadakitedalaharenmanamenduabetikobiziadela:
zer-nahierraitendudalabada,Aitakerrandidanbezala,
halaerraitendut.
13.KAPITULUA
1.BadaBazkojaiarenaitzinean,jakinzueneanIesusek
bereorduaethorrizelamunduhonetatikAitaganajoan
zedin,munduanzeudenbereakmaitatuzituenean,maite
izanzituenazkenerano.
2.Etaafariabukatuzen,deabruakorainjarrizuenJudas
IskarioteSimonensemearenbihotzeanhurasalduzezan;
3.Jesusekjakinik,Aitakbereeskuetanemanziolagauza
guztiak,etaJainkoarengandikethorrizela,eta
Jainkoarenganajoanzela;
4.Jaikitzendaafaritik,etautzizituenberejantziak;eta
eskuoihalbathartuetabereburuagerrikoa.
5.Gerouraisurtzenduontzibatera,etahasizendizipuluen
oinakgarbitzen,etagerrikoazueneskuoihalarekin.
6OrduanethorcedinSimonPierrisgana,etaPierrisecerran
cieçón,Iauna,garbitzenaldicoinac?
7.IhardetsizioenIesusek,etaerranzioen:Zeregitendudan
orainezdakizu;bañahemendikaurreraezagutukodezu.
8.ErranzionPedrok,Ezdizkidazusekulaoinakgarbituko.
Jesusekerantzunzion:Ezbazaitutgarbitzen,ezduzu
nirekinparterik.
9.ErranzionSimonPedrok,Jauna,ezeneoinakbakarrik,
baizikeneeskuaketaburuaere.
10ErrancieçónIesusec,Garbitudenaceztucbereoinac
garbitzecobehar,bainagarbidagucia:etaçuecgarbi
çarete,bainaezguciac.
11.Zerenbazekiennorksaldukozuen;hargatikerranzuen:
Ezzareteguziakgarbiak.
12.Badahaienoinakgarbituondoren,etaberesoñekoak
hartuetaberriroeseririk,esanzien:Badakizuezeregin
dizuedan?
13.DeitzennauzueMaisuetaJauna:etaongidiozue;hala
naizelako.
14.Badanik,zureIaunetaMaisu,zureoinakgarbitu
baditut;zuekerebatabestearioinakgarbitubehardituzue.
15.Ezenadibidebatemandizuet,nikegindudanbezala
egindezazuen.
16.Egiaz,egiazdiotsuet,zerbitzariaezdaberejaunabaino
handiagoa;eztabidalitakoaberabainohandiagoa.
17Baldingauçahaucbadaquiçue,dohatsuçaretehec
eguitenbadituçue.
18.Eznaizzuetazmintzatzen:badakitnoraukeratududan,
bainabetedadinScriptura:Nirekinogiajatenduenakorpoa
altxatuduenekontra.
19.Badaerraitendrauzuetethorribainolehen,gerthatean,
sinhetsdezazuenninaizela.
20.Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,Igortendudana
recebitzenduenac,nirecebitzennau;etanierrezebitzen
nauenak,niigorrinauenajasotzendu.
21.Hauerranzuenean,Iesusekespirituaznahastuzuen,eta
testigantzaemanzuen,etaerranzuen,Egiaz,egiazdiotsuet,
zuetakobateksaldukonauela.
22.Orduandiszipuluakelkarribegiratuzioten,nori
mintzatzenotezitzaionzalantzan.
23.Bada,Jesusenbularreanmakurturikzegoenharen
diszipuluetarikbat,zeinaJesusekmaitezuena.
24.SimonPedrok,bada,keinuaeginzion,galdezezannor
zennorekinmintzatuzen.
25Orduan,Jesusenbulargaineanetzanda,erranzio:Iauna,
norda?
26IhardetsceçanIesusec,Berauda,ceinarioparibat
emanendiodanean,bustidudanean.Etaogiabustizuenean,
emanzionJudasIskarioteSimonensemeari.
27.Etaopariarenondoren,Satanassartuzenharenbaitan.
Jesusekesanzion:«Egitenduzunhori,eginazkar.
28.Bada,mahaiannehorkezzekienzertarakoerranzion
hau.
29.Zerenhaietakobatzuekustezuten,Judasekpoltsa
zuelako,Jesusekesanziola:Erosibeharditugungauzak
jaiarenkontra;edo,behartsueizerbaitemanbehardiela.
30Harkbadaopariaharturik,berehalailkizen,etagaua
zen.
31.Beraz,ilkizenean,esanzuenJesusek:Oraingizonaren
Semeagloriatuda,etaJainkoaglorificatudaharenbaitan.
73

JOAN
32BaldinIaincoaglorificatzenbadaharenbaithan,
Iaincoac-ereglorificaturenduhuraberebaitan,etaberehala
glorificaturenduhura.
33Haurrak,oraindikdenborapixkabatzuekinnago.
Bilatukonauzue:etajudueiesannionbezala,noanoan,
ezinzareteetorri;beraz,orainesatendizut.
34.Aginduberribatematendizuet,elkarmaitadezazuen;
nikmaitezaituztedanbezala,zuekereelkarmaiteizan
dezazuen.
35.Honetazezagutukoduteguziekenediszipuluak
zaretela,baldinelkarrenganakomaitasunabaldinbaduzue.
36SimonPierrisecerrancieçón,Iauna,norazoaz?Jesusek
erantzunzion:Noanoantokira,ezinnauzujarraituorain;
bañagerosegitukonauzu.
37Pierrisecerrancieçón,Iauna,cergaticeznaiçatorain
hirejarraiki?Zuregatikemangodutnirebizia.
38IhardetscieçónIesusec,Eureviciaemanenalducene
gatic?Eguiaz,eguiazerraitendrautzut,eztuoilarraren
kanturikegingo,hiruretanukatunauenarte.
14.KAPITULUA
1.Ezbedizurebiotzalarritu:Jainkoarengansinestenduzue,
niganeresinistu.
2.NereAitarenetxeanetxeaskodaude:halaezbalitz,
esangonizuke.Lekubatprestatzerajoatennaiz.
3.Etabanoaetaprestatzenbadizutetokibat,berrizetorriko
naizetaneurebaitanhartukozaituztet;ninagoenlekuan,
zuekereizanzaitezten.
4.Etanoranoannagoenbadakizue,etabadakizuebidea.
5.ErranzionTomasek:Jauna,ezdakigunorazoazen;eta
nolajakindezakegubidea?
6DiotsaIesusec,Ninaizbidea,eguiaetavicitzea:nehorez
daAitaganaethorten,nizbaicen.
7Baldineçagutubaninduçue,eneAita-ereeçagutuçarete:
etahemendikaurreraeçagutzenduçuehura,etaikussi
duçuehura.
8ErrancieçónPhilippec,Iauna,eracusiguzuAita,etaaski
dugu.
9ErrancieçónIesusec,Ainluzaroannagohirequin,etaez
nauceçagutu,Felipe?niikusinauenakikusiduAita;eta
noladiozubada,ErakutsiguzuAita?
10.EzaldezusinistenniAitagannagoela,etaAitanigan?
erraitendrauzkizuedanhitzakezditutneureburuazesaten:
bainaniganbizidenAitak,berakegitendituobrak.
11.Sinetsinazazue,Aitagannaizela,etaAitanigan:edo
sinisnazazuobrakberagatik.
12Eguiazeguiazerraitendrauçuet,nigansinhestenduenac,
eguinenditueniceguitenditudanobrak;etaoiekbañoobra
andiagoakegingoditu;zerennereAitagananoa.
13.Etaeneizeneaneskatukoduzuenguzia,horiegingodut,
AitaSemearenbaitanglorificatuaizandadin.
14.Zerbaiteskatukobadezuteeneizenean,egingodut.
15.Maitebanauzue,gordeenemanamenduak.
16.EtaotoitzegingodiotAitari,etaemangodizuebeste
Consolatzailebat,betirakozuekinegondadin;
17.EgiarenEspirituaerebai;Munduakezinerrezibitu,
zerenezbaituhuraikusten,etaezduezagutzen:bainazuek
ezagutzenduzuehura;izanere,zurekinbizida,etazure
baitanegongoda.
18.Ezzaituztetlasaiutziko:zureganaetorrikonaiz.
19.Oraindikdenborapixkabat,etamunduakeznau
gehiagoikusten;bainaikustennauzue:zerenbizinaizen,
zuekerebizikozarete.
20.EgunartanezagutukodezueninereAitagannagoela,
etazueknigan,etanizuetan.
21.Neremanamenduakdituena,etabehatzendituena,bera
danimaitenauena:etamaitenauena,eneAitagandik
maitatuaizanenda,etanikondukoduthura,etaneure
buruaagertukonaiz.
22.ErranzionJudasek,ezIskariotek:Jauna,noladaguri
agertukohireburua,etaezmunduari?
23IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Baldinnehorc
maitenaçan,beguiraturendituenehitzac:etaeneAitac
maiterenduhura,etaharenganaethorrirengara,eta
harequineguinendugu.
24Nimaiteeznauenak,ezdituenehitzakbehatzen:eta
entzutenduzuenhitzaezdanirea,bainanibidalinauen
Aitarenada.
25Gauçahaucerrandrauçuet,orainoçuequinnagoela.
26.BainanAitakeneizeneanbidalikoduenEspirituSantua
denConsolatzaileak,irakatsikodizuegauzaguziak,eta
oroitukozaituztetnikesandizuedanguzia.
27Bakeauztendizuet,enebakeaematendizuet:ez
munduakematenduenbezala,ematendizuet.Ezbedizure
bihotzalarritu,ezbedibeldurrikizan.
28.Entzunduzuenolaerrandizuedan:Joannaizeta
itzultzennaizzuengana.Maitebaninduzue,poztuko
zinateke,zerenesandudalako,Aitagananoa,zerennire
Aitanibainohandiagoada.
29.Etaorainerrandizuetgertatubainolehen,gerthatean,
sinhetsdezazuen.
30.Hemendikaurreraezdutzurekinaskohitzegingo:
zerenmunduhonetakoprintzeaethortenbaita,etaezdauka
ezerenebaitan.
31.Bainamunduakjakindezan,nikAitamaitedudala;eta
Aitakaginduzidanbezala,halaegitendut.Jaiki,goazen
hemendik.
15.KAPITULUA
1Ninaizegiazkomahatsondoa,etaeneAitadalaboraria.
2.Enebaitanfruiturikematenezduenadarguziakentzen
du:etafruituaematenduenguzia,garbitzendu,fruitu
gehiagoemandezan.
3.Oraingarbizaudetenikesandizuedanhitzagatik.
4.Zaudenigan,etanizuetan.Adarrakberezfruiturikeman
ezinduenbezala,mahastianegonezik;Gehiagoezinduzue,
niganegonezpada.
5.Ninaizmahatsa,zuekadarrakzarete:niganegotendena,
etaniberagan,fruituaskoematendu:zerennigabeezin
duzueezeregin.
6.Norbaitenebaitanegotenezbada,adarbatbezala
botatzenda,etaihartuda;etagizonekbilduetasutara
botatzendituzte,etaerredira.
7.Niganegotenbazarete,etaenehitzakzuetan,eskatuko
duzuezernahiduzuen,etaeginenzaizue.
8.HonetandaglorificatuaeneAita,fruituaskoekar
dezazuen;halaizangozareteenedizipuluak.
9.BezalaAitakontzatemannauen,nikeremaitezaituztet;
10.Enemanamenduakbehatzenbadituzue,eneamorioan
egonenzarete;neureAitarenmanamenduacbeguiratu
ditudanbeçala,etaharenamorioanegotennaizenbeçala.
74

JOAN
11Gauçahaucerrandrauçuet,enepozaçuetangera
deçançát,etaçuenpozabeteaizandadin.
12.Haudaenemanamendua:elkarmaitezaituztela,nik
maitezaituztedanbezala.
13.Nehorkezduamodioandiagorikhaubaño,gizonak
berebiziabereadiskideengatikematea.
14.Zuekenelagunakzarete,baldinnikagintzendizuedana
egitenbaduzue.
15.Hemendikaurreraezzaituztetzerbitzarideitzen;zeren
zerbitzariakezdakizeregitenduenberenagusiak:baina
nikadiskidedeituzaituztet;izanere,nireAitazentzun
ditudangauzaguztiakezagutarazidizuet.
16.Zuekeznauzueaukeratu,bainanikaukeratuzaituztet,
etaordenatuzaituztet,joanzaiteztenetafruituaeman
dezazuen,etazuenfruituageradadin;.
17Gauçahaucagintzendrauçuet,elkarmaitadezaçuela.
18.Baldinmunduakgorrotozaituzte,badakizueni
gorrotatunautelazuekgorrotatubainolehen.
19.Mundukoakbazinete,munduakbereakondukolituzke:
bainazerenezzaretemundukoak,bainanikaukeratu
zaituztetmundutik,berazmunduakgorrotozaituzte.
20.Orhoitzazueerrannizuenhitzaz:Zerbitzariaezdabere
jaunabainohandiagoa.Jazarribadidate,zuekere
pertsegitukozaituzte;eneesanabetebadute,zureaere
gordekodute.
21Bainagauçahaucguciaceguinençaituzteçueene
icenagatic,cerenezbaituteezagutzenigorrinauena.
22.Ezbanintzethorrietamintzatukobanintz,ezlukete
bekaturikizango:bainaorainezduteberenbekaturako
estalkirik.
23NigorrotonauenakgorrotodunereAitaere.
24.Baldineginezbanituhekienarteanbesteinorkeginez
zituenlanak,ezlituzketebekaturikizango:bainaorainbiek
ikusietagorrotatudutenietaeneAita.
25.Bainanhaugerthatzenda,berenlegeanidatziaden
hitzabetedadin:Gorrotoeginnautearrazoirikgabe.
26Bainaethorridenean,Aitarengandikbidalikodizuedan
Consolatzailea,egiarenEspiritua,Aitagandikdatorrena,
nitaztestificatukodu.
27.Etazuekeretestimoniatukoduzue,zerennirekinizan
zaretehasieratik.
16.KAPITULUA
1Gauçahaucerrandrauzquiçuet,ofendituezgaitecen.
2.Sinagogetatikkanporabotakozaituzte:bai,ethortenda
ordua,hiltzenzaituztenakusteizangoduelaJainkoaren
zerbitzuaegitenduela.
3Etagauçahauceguinençaituzteçue,cerenezbaitute
ezagutuAita,ezni.
4Bainagauçahaucerrandrauzquiçuet,demboraheldu
denean,gogoandeçaçueçueerrandrauçuedala.Etagauza
hauekeznizkizuetesanhasieran,zerenzuekinnengoen.
5.Bainaorainigorrinauenarenganajoatennaiz;eta
zuetakoinorkezditgaldetzen:Norazoaz?
6Bainagauçahaucerrandrauzquiçuet,tristeacbethedu
çuenbiotza.
7Halaere,egiadiotsuet;Komenidazuentzatjoatea:zeren
ezbanaizjoaten,ezdazuenganaetorrikoConsolatzailea;
bainaaldeegitenbadut,bidalikodizut.
8.Etaethorridenean,bekatuaren,etazuzentasunaren,eta
juizioarenmunduagaitzetsirendu.
9.Bekatuaz,ezbaitutenigansinesten;
10.Zuzentasunaz,zerennereAitagananoa,etaeznauzue
gehiagoikusten;
11.Juizioz,zerenmunduhonetakoprintzeajuzgatuabaita.
12.Badaukatoraindikgauzaaskozueiesateko,bainaezin
dituzueorainjasan.
13.Alabaina,hura,egiarenEspiritua,ethorridenean,
gidatukozaituzteegiaguzira:zerenezdubereburuaz
mintzatuko;bañaenzutenduenguzia,horiesangodu:eta
erakutsikodizueethortekogauzak.
14.Berakglorifikatukonau:zerennereakartukodu,eta
erakutsikodizue.
15.Aitakdituenguziakeneakdira:badaerrannuennik
artukoduelaeneetatik,etaerakutsikodizuetela.
16.Gutxibat,etaeznauzueikusiko:etaberriz,pixkabat,
etaikusikonauzue,zerenAitagananoa.
17Orduanerrancieçotenberediscipuluetaricbatzucbere
artean,Cerdaauerraitendraugula,Gutibat,etaeznauçue
ikussiren:etaberriz,gutibat,etaikussirennauçue,eta,
cerenbanoaguganaAita?
18Errancieçotenbada,Cerdadioenau,demboragutibat?
ezinduguesanzeresatenduen.
19.BadazekianJesusekberarigaldeeginnahizutela,eta
esanzien:«Ikertualduzuezuenarteanesandudanez:
Gutxibarru,etaeznauzueikusiko;?
20.Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,negaretanegareginen
duçuela,bainamunduapozturenda:etatristeiçanençarete,
bainaçuentristeziabozcariobihurturenda.
21.Emazteakerditzeandabileneanatsekabeadauka,zeren
bereorduaethorrida:bainaumeaerditubezainlaster,ez
dagehiagooroitzenlarritasunaz,gizonbatmundurajaio
denbozkarioz.
22.Etaorai,bada,atsekabeaduzue:bainaberrizikusiko
zaituztet,etapoztukodazuenbihotza,etaiñorkezdizute
kentzenzuenpoza.
23.Etaegunartanezdidazueezereskatuko.Eguiaz,eguiaz
erraitendrauçuet,Aitarieneiceneaneskatukodiozutena,
berakemangodizue.
24.Orainarteezduzueezereskatueneizenean:eskatu,eta
jasokoduzue,zuenpozabeteaizandadin.
25Gauçahaucerrandrauzquiçuetproverbioetan:baina
ethortendadembora,nonguehiagoriceztrauçuet
proverbioetanmintzatuco,bainaAitazgarbiroeracusiren
drauçuet.
26.Egunartaneskatukodezuteeneizenean:etaezdizuet
esaten,othoitukodedalaAitarizuengatik.
27.ZerenAitakberakmaitezaituzte,zerenmaitenauzue,
etasinistubaituzueJainkoarengandikilkinaizela.
28.IlkinaizAitagandik,etaethorrinaizmundura:berriz,
munduautzietaAitagananoa.
29Harendiscipuluécerrancieçoten,Huna,oraingarbi
mintzohaiz,etaeztuterranproverbiorik.
30.Bada,ziurgaudegauzaguziakdakizula,etaezduala
nehorkzurigaldetzekobeharrik:hortazsinestendugu
Jainkoarengandikilkizarela.
31IhardetsciecénIesusec,Sinhestenduçueorain?
32.Huná,ethortendaordua,bai,orainethorrida,zeñak
barreiatuakizanenzaretela,bakoitzaberegana,etani
bakarrikutzikonautela:etaalaereeznaizbakarrik,zeren
Aitanirekinbaita.
75

JOAN
33Gauçahaucerrandrauçuet,niganbakeaizan
deçaçuençát.Munduantribulationeaizangoduzue:baina
izanzaitezteanimatu;Munduagainditudut.
17.KAPITULUA
1.HitzhauekerranzituenJesusek,etaaltxatuzituenbegiak
zerura,etaesanzuen:Aita,ethorridaordua;glorificaezazu
zureSemea,zureSemeakerezuglorificadezadan:
2.Haragiguziengañeanbotereaemandiozunbezala,eman
diezaiolabetikobiziazukemandiozunguziei.
3.Etaaudabetikobizia,zuezagutudezatelazuegiazko
Jainkobakarra,etazukbidalitakoJesuKristo.
4.Osperatuzaitutlurrean:bukatudutzukemandidazun
lana.
5.Etaorain,oAita,glorificanazazuzeureburuarekin
munduaizanbainolehenzurekinnuengloriarekin.
6.Zureizenaagertudietmundutikemandizkidazuen
gizonei:zureakziren,etazukemandidazun;etazurehitza
betedute.
7.Badakiebadakiezukemandidazunguziazuregandik
direla.
8.Zerenzukemandizkidazuenhitzakemandizkiet;eta
errezibitudituzte,etajakindutesegurkiilkinaizela
zuregandik,etasinistudutezukbidalinauzula.
9.Haiengatikotoitzegitendut:ezdutmunduagatikotoitz
egiten,zukemandizkidazuenengatikbaizik;zureakbaitira.
10.Etaeneguziakzureakdira,etazureakeneak;eta
haietanglorificatunaiz.
11.Etaoraineznaizgehiagomunduan,bainahauek
munduandaude,etazuregananator.Aitasaindua,gorde
itzazuzureizeneanemandizkidazuenak,batizandaitezen
gubezala.
12.Munduanhekiekinnengoela,zureizeneangordenituen:
zukemandizkidazunakgordeditut,etahaietakobatereez
dagaldu,galbidekosemeabaizik;LiburuSantuabetedadin.
13.Etaorainnatorzuregana;etagauçahaucerraitenditut
munduan,enepozaberebaitanbethedeçatençát.
14.Zurehitzaemandiet;etamunduakgorrotoditu,zeren
etziranmundukoak,niereeznaizenbezala.
15.Ezdetothoiztenhaiekmundutikkenditzazuen,baizik
gaitzetikgordeditzazuen.
16.Ezdiramundukoak,niereeznaizenbezala.
17.Sainduitzazuzureegiarenbidez:zurehitzaegiada.
18.Zuknimundurabidalinauzunbezala,nikereigorri
ditutmundura.
19.Etahekiengatiksaindutzendutneureburua,haiekere
sainduakizandaitezenegiarenbidez.
20.Ezdetothoitzenhauengatikbakarrik,baiziketaberen
hitzaznigansinhestendutenentzatere;
21.Denakbatizandaitezen;zu,Aita,niganzaudenbezala,
etanizugan,haiekeregurebaitanbatizandaitezen:
munduaksinisdezanhikbidalinauzula.
22.Etazukemandidazunglorianikemandiet;batizan
daitezen,gubatgarenbezala:
23.Nihekienbaitan,etazunigan,batetanperfektuizan
daitezen;etamunduakjakindezan,zukbidalinauzula,eta
haiekmaitedituzula,nimaitatunauzunbezala.
24.Aita,nahidutzukemandizkidazunhaiekerenirekin
egondaitezenninagoentokian;Ikusdezatelazukeman
didazunnireaintza:zerenmunduasortubainolehenmaite
nauzu.
25.OAitazintzoa,munduakezzaituezagutu:bainanik
ezagutuzaitut,etahauekezagutudutezukbidalinauzula.
26.Etadeklaratudietzureizena,etadeklaratukodut:nion
maitatunauzunamorioahekietanizandadin,etanihekien
baitan.
18.KAPITULUA
1.Jesusekhitzhaukesanzituenean,ilkhizenbere
diszipuluekinCedronerrekagaindira,nonzegoenlorategi
bat,zeinetansartuzenberaetabereikasleekin.
2.EtaJudasekere,hurasalduzuenak,bazekienlekua,
zerenJesusmaizjoatenbaitzenharaberediszipuluekin.
3.Judas,bada,apheznagusienetaFariseueneskutikgizon
etagudari-taldebatharturik,ethortendaharakriseiluak,
zuziaketaarmak.
4.Bada,Jesusek,harengaineraetorrikozitzaizkiongauza
guziakezaguturik,ilkhizen,etaerranzien:Norenbilla
zabiltzate?
5.Ihardetsizioten:JesusNazaretarra.Jesusekesanzien:Ni
naiz.EtaJudasere,hurasalatzenzuena,zutikjarrizen
hekiekin.
6Orduanerranciecén,Ninaizhura,atzerantzioanziren
etalurreraeroriziren.
7.Orduanberrizgaldetuzien:Norenbilazabiltzate?Eta
hecerranceçaten,IesusNazaretarra.
8IhardestenzaroenIesusek:Nikerrandrauzuetninaizela;
9.Betezedin,berakesanzuenhitza:«Emandizkidazuen
horietarikezdutbateregaldu».
10.OrduanSimonPedrokezpatazuelaaterazuen,eta
apaiznagusiarenzerbitzariajoetaeskuinekobelarria
moztuzuen.ZerbitzariarenizenaMalkozen.
11OrduanerranzioenIesusecPierrisi,Sartueureezpata
zorroan:eneAitakemandidankopa,ezaldutedanen?
12Orduan,bandak,buruzagiaketajuduenofizialakhartu
zutenJesus,etalotuzuten.
13.EtaeramanzuenlehenikAnasengana;izanere,urte
hartanapaiznagusizenKaifasenaitaginarreba.
14.Bada,Kaifaszen,judueiaholkuaemanziena,komeni
zelagizonbathilzedilaherriarenalde.
15.EtaSimonPedrokjarraituzionJesusi,etabeste
diszipulubatere:diszipuluhuraapaiznagusiarenezaguna
zen,etasartuzenJesusekinapaiznagusiarenpalaziora.
16.BainaPedrokanpoanateangeldituzen.Orduanilkizen
bestediszipuluhura,apaiznagusiarenezagunazena,eta
mintzatuzitzaionateazaintzenzuenari,etasartuzuen
Pedro.
17.OrduandiotsaPedroriateazaintzenzuenneskatxak:Ez
alzarazueregizonhonendiscipuluetarikbat?Berakdio:
Nieznaiz.
18.Etahanzeudenzerbitzariaketaagintariak,ikatz-sua
eginzutenak;ecenhotzacen,etaberotuciraden,etaPierris
cegoenhequin,etaberotzencen.
19.OrduanapaiznagusiakgaldetuzionJesusibere
diszipuluezetaberedoktrinaz.
20IhardetscieçónIesusec,Munduariagerianminçonaiz;
Betiirakastennuensinagogan,etatenpluan,juduakbeti
joatendirentokira;etaezkutuanezdutezeresan.
21.Zergatikgaldetzendidazu?Galdeitzazueentzun
nindutenei,zeresandiedan:hara,badakitezeresandudan.
76

JOAN
22.Etaauesanebanean,ondoanzegoanagintarietako
batekjoebanJesusiesku-ahurrean,esanez:Horrela
erantzutenaldiozuapheznagusiari?
23IhardetscieçónIesusec,Baldingaitzerranbadut,eçaçue
testimoniogaiztoaz:bainaondobaldinbada,cergatic
hiltzennauzu?
24.EtaAnasekigorrizuenlotuaKaifasaphez
nagusiarengana.
25.EtazutikjarrizenSimonPedro,etaberotueginzen.
Errancieçotenbada,Ezalahiereharendiscipuluetaricbat?
Ukatueginzuen,etaesanzuen:Eznaiz.
26.Sacerdotenagusiarenzerbitzarietakobatek,Pedrok
belarriamoztuzionharenahaidezelarik,dio:Ezalzaitut
ikusiharekinlorategian?
27Pedrokberrizukatuzuen:etaberehalaoillarrakjozuen.
28.OrduaneramanzutenJesusKaifasetikjuizio-aretora:
etagoizzen;etaberaieketziransartujuizioaretoan,
kutsatuezzitezen;bañaPazkoajanzezaten.
29Pilatoilkizenbadahekiengana,etaerranzaroen:Zer
akusazioekartzenduzuegizonhonenkontra?
30.Ihardetsizieten,etaerranzioten:Huragaiztoaezbalitz,
ezgenukezureeskuutziko.
31OrduanPilatecerranciecén,Harçaçuehura,etaepaitu
ezazuezuenlegearenarabera.ErranziotenbadaJuduek:Ez
zaiguzilegiinorhiltzea.
32.BetezedinJesusenesana,zerheriotzahilkozen
aditzeraematenzuena.
33.OrduanPilatossarthuzenberrizjuizio-aretoan,eta
deithuzuenJesusi,etaerranzioen:HialzaraJuduen
Erregea?
34IhardetscieçónIesusec,Hicerranalduceureburutic
gauçahau,alabercecerranvkandrauçuenitaz?
35Pilatecihardestençuen,Iuduaalnaiz?Zureherriaketa
apaizburuekemanzaituztenireesku:zereginduzu?
36IhardetsceçanIesusec,Eneerreinuaezdamundu
hunetacoa:baldineneresumámunduhunetacobalitz,
orduanenecerbitzariacguduliquequete,Iuduénentregatu
eznadin:bainaoraineneresumáezdahemengoa.
37Pilatecerrancieçón,Hibadaerregue?Jesusekerantzun
zion:Zukdiozunierregenaizela.Honetarakojaionintzen,
etahorregatiketorrinintzenmundura,egiarentestigantza
emateko.Egiazdenorokentzutendunireahotsa.
38Pilatecerrancieçón,Cerdaeguia?Etahauesanik,ilki
zenberrizJuduengana,etaerranzieten:Ezdutharenbaitan
inolakoerrurikaurkitzen.
39.Bañaoituradaukazue,bataskatudezazudalaPazkoan:
nahialduzueberazaskatuzuentzatJuduenErregea?
40.Orduanguziekberrizoihueginzuten,ziotela:Ezau,
baizikBarrabas.BadaBarrabaslapurrazen.
19.KAPITULUA
1.BadaPilatokartuzuenJesus,etaazotatuzuen.
2.Etasoldaduekarantzezkokoroabatxaflatuzuten,eta
jarriziotenburuan,etajantzizutenpurpurazkosoinekobat.
3.Etaerranzuen:Agur,JuduenErrege!etaeskuekinjo
zuten.
4.Pilatobadailkhizenberriz,etaerranzien:Huna,
ekartzendizuet,jakindezazuen,ezdudalaerrurikaurkitzen.
5.OrduanilkizenJesus,arantzazkokoroaetasoineko
purpurazeramala.Pilatokesanzien:«Honagizona!
6.Beraz,apaizburueketaofizialekhuraikusizutenean,
oihueginzuten,ziotela:Gurutzea,gurutziltzatu.Pilatok
erranzieten:Harezazuehura,etagurutziltzatuezazue,
zerenezdudalaerrurikaurkitzenharengan.
7.Ihardetsiziotenjuduek:Legebatdugu,etagurelegezhil
beharda,zerenbereburuaJainkoarenSemeeginbaitu.
8.BadaPilatosentzuteanerranau,areagobeldurtuzen;
9.Etasartuzanberrizjuizioaretoan,etaesanzionJesusi:
Nondikaiz?BainaJesusekezzionerantzunikeman.
10OrduanerrancieçónPilatec,Ezalnaucminço?Ezal
dakizududalazugurutziltzeko,etazuaskatzekoahalmena
dudala?
11.IhardetsizuenIesusek:Ezzenezakebatereindarrikizan
enekontra,baldingoitikemanezpaizitzaizu:beraz,zuri
emannauenakbekatuhandiagoadu.
12.OrdutikaurreraPilatokaskatunahiizanzuen,baina
Juduekoihueginzuten,ziotela:Baldinhauuztenbadiozu,
ezzaraZesarrenadiskidea:norkbereburuaerregeegiten
duenZesarrenkontramintzoda.
13.Pilatokbadaentzuteanerranhori,aterazuenJesus,eta
eserizenjuiziokoaulkianEspaloiadeitzendentokian,
bainahebreerazGabbatha.
14.EtaBazkoarenprestaketazen,etaseiorenareninguruan:
etaerranzietenJuduei:HunazureErregea!
15.Bainahekoihueginzuten:Alde,aldeegin,gurutziltza
ezazu.Pilatoserranciecén,GurutzeucoaldutzureErregea?
Apaiz-buruekerantzunzuten:EzduguZesarbaizik
erregerik.
16.Orduanemanzienhura,gurutziltzatuzezaten.Etahartu
zutenJesus,etaeramanzuten.
17.Etaberegurutzeazeramalailkizenburezurrekotokira,
hebreerazGolgotadeitzendena.
18.Noncrucificatuzutenhura,etabertzebiharekin,alde
banatan,etaJesuserdian.
19.EtaidatzizuenPilatoktitulubat,etajarrizuen
gurutzean.Etaidatziazen:NAZARETEKOJESUS
JUDUENERREGEA.
20.IzenburuhaubadairakurtzenzenJuduetarikasko:
zerenJesusgurutziltzatuzutenlekuahiritikhurbilzegoen:
etahebreeraz,etagrekozetalatinezidatziazegoen.
21.OrduanerranziotenjuduenaphezburuekPilatori:Ez
idatzi:Juduenerregea;bainanerranzuela:NinaizJuduen
Errege.
22Pilatokihardetsizioen:Nikidatzidudananikidatzidut.
23.Orduansoldaduek,Jesusgurutziltzatuzutenean,bere
jantziakhartuetalauzatieginzituzten,soldadubakoitzari
zatibat;etabaitaberejantziaere:orainjantziajosturarik
gabekoazen,goialdetikehunduta.
24.Erranzuten,bada,berenartean:Ezdezagulaurratu,
aitzitik,zozketaeginzezatennorenaizangoden:betedadin
Scriptura,dioena:Banatuzituztenhaienarteanenejantziak,
etaenejantziagatikzozketaeginzuten.Gauzahauek,bada,
soldaduekeginzituzten.
25.Bada,Jesusengurutzearenondoanzeudenbereama,
etabereamarenarreba,MariaKleofasenemazteaetaMaria
Magdalena.
26.IkusirikbadaJesusekbereama,etaondoanzegoala,
zeinamaitezuendiszipulua,esanzionbereamari:
Emakumea,hunazuresemea!
27Orduandiotsadiscipuluari:Hunazureama!Etaordu
hartatikdiszipuluharkeramanzuenbereetxera.
77

JOAN
28.Orenondoan,Jesusekjakinikgauzaguziakbetezirela,
Scripturabetezedin,dio:Egarrinaiz.
29.Bada,ontzibatozpinzbeteaezarrizuten,etaesponja
batozpinezbetezuten,hisopoarengaineanjarrietaahora
eramanzuten.
30.Jesusekbadaozpinaartuzuenean,erranzaroen:Bukatu
da:etaburuamakurtuzuen,etaemanzuenmamua.
31Juduekbada,zerenprestaketazelako,gorpuaklarunbat
eguneangurutzeangeldituezzezaten(zerenlarunbatahura
egunhandiazen),othoitzeginziotenPilatorihankakhautsi
ziezazkion,etaizanzitezen.eramana.
32.Orduanethorrizirensoldaduak,etahautsizizkioten
lehenari,etaharekingurutziltzatuzenbesteari.
33.BainanJesusenganaethorririk,ikusirikilikzegoela,ez
ziotenhankakhautsi.
34.Bañasoldaduetakobateklantzazzulatuzionaldea,eta
berehalaaterazenodolaetaura.
35.Etahuraikusizuenaktestimonioemanzuen,etabere
testimonioaegiada:etabadakiegiaesatenduela,sinhetsi
dezazuen.
36Ecengauçahauceguiniçandirade,Scripturacompli
ledinçát,Ezdaharenhezurbathautsiren.
37.EtaberrizbesteScripturabatekdio:Begiraturendute
zulatuzutenari.
38.Orenondotik,ArimateakoJosek,Jesusendiszipulua
zelarik,bainaezkutuanJuduenbeldurrez,othoitzeginzion
PilatikenzezalaJesusengorpua:etaPilatokbaimenaeman
zion.Etorrizenbada,etahartuzuenJesusengorputza.
39.EtaetorrizanNikodemo-ere,lenengoanJesusengana
etorrizanagauez,etaekartzenzuenmirraetaaloe
nahasketabat,ehunlibragutxigorabehera.
40.HartuzutenbadaJesusengorpua,etazaurituzuten
lihozkosoineanaromatizekin,judueklurperatzekomodua
denbezala.
41.Bada,gurutziltzatuzutentokian,bazenlorategibat;eta
baratzeanhilobiberribat,zeinetanezbaitzenoraindik
gizonikipini.
42HaneçarceçatenbadaIesusIuduenprestatzeegunadela
eta;izanere,hilobiahurbilzegoen.
20.KAPITULUA
1AstekolehenegunaethortendaMariaMagdalenagoiz,
oraindikillunzegoenean,hilobira,etaikustenzuenharria
hilobitikkentzen.
2.OrduanlasterkajoanzenSimonPierrisengana,eta
Jesusekmaitezuenbesteikaslearengana,etaesanzien:
EramanduteJaunasepulturatik,etaezdakigunonjarri
duten.
3IlkiricbadaPierris,etabercediscipuluhura,ethorcedin
sepulturara.
4.Etabiakbateralasterkaziraden:etaberzediszipuluak
Pedroriitzurieginzion,etaethorrizenleheniksepulturara.
5.Etamakurturik,barrurabegiraturik,ikusizituenlihozko
jantziaketzanda;bainaezzensartu.
6.OrduanethorrizenSimonPedroharenatzetik,etasarthu
zenhilobira,etaikusizituenlihozkoarropaketzanda.
7.Etabereburuareninguruanzeukanzapia,ezzenlihozko
arroparekinetzanda,baiziketatokibateanbildurik.
8Orduansarthuzenbercediscipuluhura-erelehenethorri
cenhilobira,etaikusceçan,etasinhetsceçan.
9.ZerenoraindikezzutenezagutzenScriptura,hilen
artetikpiztubeharzuela.
10.Orduan,diszipuluakberrirojoanziranberenetxera.
11.BañaMariakanpoangeldituzansepulkuannegarrez:
etanegarrez,makurtuzansepulkurabegira.
12.EtaikustenzituenbiAingeruzurizjantzitaeserita,bata
buruan,etabesteaoinetan,nonJesusengorputzaetzanzen.
13.Etaerranzioten:Emakumea,zergatiknegaregiten
duzu?Erranzien:ZerenkendubaitutenereJauna,etaez
dakitnonjarriduten.
14.Etahauerranzuenean,itzulizenbereburua,etaikusi
zuenJesuszutik,etaezzekienJesuszela.
15ErrancieçónIesusec,Emaztea,cergaticnegarrez?noren
bilazabiltza?Hark,baratzazainazelaustezuelarik,esan
zion:Jauna,hemendikeramanbaduzu,esaidazunonjarri
duzun,etaeramangodut.
16DiotsaIesusec,Maria.Berakitzulirik,esanzion:
Rabboni;hauda,Maisua.
17.DiotsaJesusek:Eznazazuukitu;zerenoraindikeznaiz
iganeneAitagana:bainazoaztenereanaiengana,eta
erraizue:IgonaizeneAitaganaetazuenAitagana;etaene
Jainkoari,etazureJainkoari.
18.MariaMagdalenaethorrizenetaesanziendiszipuluei,
ikusizuelaJauna,etaerranzizkiolagauzahauek.
19.Bada,egunberean,arratsaldean,astekoleheneguna
izanik,diszipuluakjuduenbeldurrezbildutakoateakitxita
zeudenean,ethorrizenJesusetaerdiangeldituzen,eta
esanzien:Bakeazuei.
20.Etaesanzuenean,bereeskuaketaberealdeaerakutsi
zizkieten.Orduanpoztuzirenikasleak,Jaunaikusi
zutenean.
21ErranciecénbadaIesusecberriz,Bakeaçuey:eneAitac
igorrinauenbeçala,halanicigortzençaituztet.
22.Etahauerranzuenean,arnastuzuenhaiengañean,eta
erranzien:HarzazueEspirituSantua.
23.Noribarkatzenbadiozuebekatuak,barkatuakdira;eta
zeinenbekatuakatxikitzendituzuen,atxikitzendira.
24.BainanTomas,hamabietakobat,Didimodeitzenzena,
ezzegoenhaiekinJesusethorrizenean.
25.Erranziotenbadabestediscipuluek:IkusiduguJauna.
Bainaharcerranciecén,Harenescuetaniltzeenaztarna
ikustenezbadut,etaeneatzamarrailtzeenaztarnean
sartzenezbadut,etaeneeskuaharenalboansartzenez
badut,ezdutsinetsiko.
26.Etazortziegunenburuanberrizberediszipuluak
barneanziraden,etaTomashekiekin:orduanethorrizen
Jesus,ateakitxirik,etaerdiangeldituzen,etaesanzuen,
Bakeazuei.
27.OrduandiotsaTomasi:Helduhunazureatzamarra,eta
horraeneeskuak;etahelduezazuzureeskuahona,eta
sartuezazunirealdean:etaezizansinesgabea,baina
sinesmena.
28.Tomasekerantzunzion:EneJaunaetaeneJainkoa.
29ErrancieçónIesusec,Tomas,cerenniicusinauzun,
sinistuduc:dohatsudiradeikussieztutenac,etaoraino
sinhetsidutenac.
30.EtaegiazkieginzituenJesusekberediszipuluen
aurreanbestehainbatseinale,liburuhonetanidatziakez
daudenak.
31Bainahauekidatziakdira,sinhetsdezazuenJesusdela
Kristo,JainkoarenSemea;etasinetsizbiziaizandezazuen
harenizenean.
78

JOAN
21.KAPITULUA
1.GauzahauenondorenJesusekberriroerakutsizieten
bereburuaTiberiaskoitsasoandiszipuluei;etahonetaz
berakerakutsizuen.
2.BazirenelkarrekinSimonPedro,etaTomasDidimo
deitzenzena,etaNatanaelGalileakoKanakoa,eta
Zebedeorensemeak,etabertzebiberediscipuluetarik.
3.ErranzienSimonPedrok,Arrantzaranoa.Esatenzioten:
Guerezurekingoaz.Ilkiziren,etaberehalasartuziren
ontzibatean;etagauhartanezzutenezerharrapatu.
4Bainagoizaethorrizenean,Jesusitsasertzeangeldituzen:
bainadiszipuluekezzekitenJesuszela.
5OrduanerranciecénIesusec,Haourrac,baquiçuejaquiric?
Erantzunzioten:Ez.
6.Etaesanzien:Botasareaontziareneskuinaldera,eta
arkitukoduzue.Botazutenberaz,etaorainezinzutenatera
arrainaskogatik.
7.Beraz,JesusekmaitezuendiszipuluakerranzionPedrori:
Jaunada.SimonPedrok,Jaunazelaentzutean,bere
arrantzale-jantziazintzilik,biluzikbaitzegoen,etaitsasora
botazuen.
8.Etabestediszipuluaketorrizirenontzitxobatean;(ez
baitzirenlurretikurrun,bainaberrehunbesobailiran),
arrainekinsareaarrastaka.
9.Orduanlehorreraetorriorduko,ikusizutenhanikatz-su
bat,etaarrainakgaineanjarriaketaogia.
10ErranciecénIesusec,Ekarrieçaçueorainharrapatu
dituçuenarrainetaric.
11.IganzenSimonPierris,etaeramanzuenlehorrerasarea
ehunetaberrogeitahamahiruarrainhandizbetea:etaasko
zirenguzientzat,ezzensareahautsi.
12ErranciecénIesusec,Zatozteetaafaldu.Eta
discipuluetaricnehorezzanausartzengaldetzera,Noraiz
hi?Jaunazelajakinik.
13.BadaethortendaJesus,etaartuzuenogia,etaematen
zien,etaarrainakere.
14.AudaorainirugarrenaldiaJesusekberediszipuluei
erakustenzienbereburua,hilenartetikpiztuzanondoren.
15.Badaafalduzutenean,esanzionJesusekSimonPedrori:
Simon,Jonasensemea,haukbainogehiagomaitealnauzu?
Diotsa:Bai,Jauna;badakizumaitezaitudala.Harkerran
zaroen:Jatenemanenebildotsak.
16.Erranzionberrizbigarrenaldiz:Simon,Jonasensemea,
maitealnauzu?Diotsa:Bai,Jauna;badakizumaite
zaitudala.Harkerranzaroen:Bazkaitzazueneardiak.
17.Erranzionhirugarrenaldiz:Simon,Jonasensemea,
maitealnauzu?Pedrokatsekabeturikirugarrenaldizerran
ziolako:«Maitealnauzu?Etaerrancieçón,Iauna,gauça
guciacdaquic;badakizumaitezaitudala.Jesusekesanzion:
Bazkaitzazunireardiak.
18.Egiaz,egiazdiotsut:Gazteazinela,zintzilikatuetanahi
zenuentokiraibiltzenzinen:bainazahartuegingozarenean,
luzatukodituzueskuak,etabestebatekgerrikodizueta
eramangozaitutokira.ezlitzateke.
19.Hauerranzuen,aditzeraematenzuelazerheriotzez
glorifikatukozuenJainkoa.Etahauerrancenean,erran
cieçón,Jarrainiri.
20.OrduanPedrokitzulirik,ikusizuenJesusekmaitezuen
diszipuluajarraitzenzuela;ceinereafaltzeanbulargainean
makurtucen,etaerranceçan,Iauna,nordasaltzenzaituena?
21.IkussirikPedrokerranzionJesusi:Jauna,etazer
egingoduhonek?
22ErrancieçónIesusec,Baldinnaibadutegondadilani
ethorriarteo,cerdahori?jarraitunazazu.
23.Orduanerranhauzabalduzenanaienartean,diszipulu
huraezzenhilko;baina,naibadutnietorriarteegondadila,
zerdahori?
24Haudagauçahauetaztestificatzenduendiscipulua,eta
gauçahaucescribaturic:etabadaquiguecenharen
testimonioaeguiadela.
25.EtabadaudeJesusekeginzituenbestegauzaaskoere,
zeinak,bakoitzakidatziakbalira,ustedutmunduakberak
ereezinizangolituzkeelaedukieskribatubeharreko
liburuak.Amen.
79

ApostoluenEginak
1.KAPITULUA
1.Lehengotratatuaegindut,oTeofilo,Jesusegiteneta
irakastenhasizenguztiaz,
2.Hartuzutenegunerano,EspirituSantuarenbidez
aginduakemanzizkionberakhautatutakoapostoluei.
3Ceinei-ereberepasioarenondoanbereburuabizirik
erakutsibaitzionhainbatfrogahutsezinez,berrogeiegunez
ikusirik,etaJainkoarenerreinukogauzezmintzatuz.
4.Etahekiekinbildurik,aginduzienezzezatela
Ierusalemetikaldeegin,aitzitikitxaroteaAitarenpromesa,
zeina,dio,nitazentzunduzuen.
5.ZerenJoanekbenetanbataiatuzuenurez;bañaEspiritu
Santuazbataiatukozaretehemendikegungutxira.
6.Badabilduziradenean,galdetuzioten,ziotela,Jauna,
berrizitzulikoaldiozuoraingoanIsraelierreinua?
7Etaerranciecén,EzdagoquiçueçuecjaquiteaAitacbere
ahalmeneanipinidituendemboraedodembora.
8.Bañaartukodezueboterea,EspirituSantuazuengañera
etorrizanondoan:etaizanenzareteenelekukoJerusalenen,
etaJudeaguzian,etaSamarian,etalurrarenazkeneraino.
9.Etagauzahaukerranzituenean,haiekikusizuten
bitartean,hartuaizanzen;etahodeibatekhartuzuenhaien
begietatik.
10.Etazerurantzbegirazebiltzanbitartean,huraigotzean,
huná,bigizonzeudenhaienondoanjantzizurizjantzita;
11.Zeinekereerranzuten:Galileatarrak,zergatikzaudete
zerurabegira?ZuengandikzeruraeramanadenJesushau
beraetorrikodazerurajoatenikusiduzuenbezala.
12.OrduanitzulizirenJerusalemeraOlibadeitzenden
menditik,hauda,Jerusalemdiklarunbatekobidaia.
13.Etasartuziranean,iganzirangoikogelabatera,non
egotenziranPedro,etaSantiago,etaJoan,etaAndres,
Filipe,etaTomas,Bartolome,etaMateo,Santiago
Alfeorensemea,etaSimonZelotes.etaJudasSantiagoren
anaia.
14.Hauekguziakbateginzutenotoitzeanetaotoitzean,
emakumeekin,etaMariaJesusenama,etabereanaiekin.
15.EtaegunhetanPierrisjaikizendiscipuluenerdian,eta
erranzuen:(Izenenkopuruaehunetaogeiinguruzen).
16Senideok,betebeharzenEskriturahau,Espiritu
SantuakDabidenahozaurretikesanzuenJudasiburuz,
zeinaJesushartuzutenengidariizanbaitzen.
17.Zerengurekinzenbaturikzegoen,etaministeriohunen
partezlortuzuen.
18.Etagizonharksorobaterosizuengaiztakeriaren
sariarekin;etaburu-belarrieroririk,lehertuzenerdian,eta
erraiguztiakirtenziren.
19.EtaJerusalemenbizizirenguziekezagutuzuten;eremu
horriberenhizkuntzanAceldamadeitzenzaionbezala,hots,
odoleremua.
20.ZerenidatzitadagoSalmoenliburuan:Berebizilekua
desolatuaizanbedi,etaezbediinorbizi;
21.Orgatik,JesusJaunagurearteansartuetairtenzen
denboraguztiangurekinelkartuizandirengizonhauetarik,
22.Joanenbataiotikhasita,guregandikartatuzen
egunerano,norbereordenatubehardagurekinbere
resurrecciónarentestiguizateko.
23.Etaizendatuzituztenbi,JosedeitzenzenBarsabas,
zeinazenJustodeitzenzena,etaMatias.
24.Etaothoitzeginzuten,etaerranzuten:Zuk,Jauna,
gizonguztienbihotzakezagutzendituzunak,erakutsezazu
eabihauetatikaukeratuduzun.
25.Judastransgresiozerorizenministerioetaapostolutza
huntanpartehardezala,beretokirajoanzedin.
26.Etaemanzutenberenzozketa;etazorteaMatiasen
gaineraerorizen;etahamaikaapostoluekinzenbatuzen.
2.KAPITULUA
1.EtaMendekosteegunabetezenean,denakbatetorri
zirentokibatean.
2.Etabat-bateanethorrizenzerutikhotsbat,haizeindartsu
batenantzera,etabetezueneseritazeudenetxeguzia.
3.Etaagertuzitzaizkienmihizatituaksuarenantzera,eta
iarrizenhetarikobakoitzarengainean.
4.EtaguziakEspirituSantuazbeteziran,etaasiziran
bertzelengoaiezmintzatzen,Espirituakesatenzienbezela.
5.EtaJerusalemenbiziziranJuduak,gizonjainkotarrak,
zeruazpikonazioguzietatik.
6.Etahauoihukatuzenean,jendetzabatuzen,eta
nahasturikzegoen,zerenbakoitzakberehizkuntzan
mintzatzenentzutenbaitzuen.
7.Etaguziaktxunditutaetamirestutazeuden,elkarriesaten
ziotela,Huna,ezaldiragalilearrakmintzatzendirenhoriek
guztiak?
8.Etanolaentzutendugubakoitzakberemihian,nonjaio
garen?
9.Partoak,etamedoak,etaelamitak,etaMesopotamian,
etaJudean,etaKapadozian,PontonetaAsianbizizirenak,
10.Frigia,etaPanfilia,Egipton,etaLibiakoZirenaren
ingurukotokietan,etaErromakoarrotzak,juduaketa
proselitoak,
11Kretarreketaarabiarrek,entzutendituguguremihietan
Jainkoarenobramiragarriakmintzatzen.
12.Etaguziakharritutazeuden,etazalantzanzeuden,
elkarriesatenziotela:Zeresannahiduhonek?
13Bestebatzuekisekaegitenzuten:Gizonhauekardo
berrizbetetadaude.
14.Pedrok,berriz,hamaikekinzutik,altxatuzuenbere
boza,etaerranzieten:Judeakogizonak,etaJerusalemen
bizizaretenguziak,ezagutuzazuehau,etaentzunezazute
nirehitzak.
15.Zerenhauekezdiramozkortuak,usteduzuenbezala,
egunarenhirugarrenorduabaizikezdela.
16.BainaaudaJoelprofetakesandakoa;
17.Etagertatukodaazkenegunetan,dioJainkoak,nire
Espiritutikisurikodutharagiguziarengainera,etazuen
semeeketazuenalabakprofetizatukodute,etazuen
gazteekikuskariakizangodituzte,etazuenzaharrek
ametsakegingodituzte.:
18.Etanerezerbitzarietanereneskameengaineraisuriko
dutnereEspirituaegunhaietan;etaprofetizatukodute:
19.Etamirariakegingoditutgoianzeruan,etaseinaleak
beheanlurrean;odola,etasua,etake-lurruna:
20.Eguzkiailuntasunbihurtukoda,etailargiaodol,
Jaunarenegunhandietanabarmenhuraetorribainolehen.
21.Etagertatukoda,Jaunarenizenadeitukoduena,
salbatukoda.
22.Israelgogizonak,entzunhitzhauek;JesusNazaretarra,
zuenarteanJainkoarenonespenazuengizona,Jainkoak
80

ApostoluenEginak
zuenarteaneginzituenmirakuluetamirariaketaseinaleak,
zuekeredakizuenbezala.
23.Jainkoarenaitzinekokontseiluazetaaitzinekojakintzaz
libratuzendutelarik,hartuduzue,etaeskugaiztoz
gurutziltzatuetahileginduzue.
24CeinIaincoacresuscitatuvkandu,heriocominac
askaturic:cerenecinahalcenhuraharicatxikiledin.
25.ZerenDabidekmintzobaitaberataz:Betiaurreikusten
nuenJaunaeneaitzinean,eneeskuinaldeanbaitago,
hunkitueznadin;
26.Argatikpoztuzenenebihotza,etapoztuzenenemihia;
gaineraeneharagiaereitxaropeneanatsedenhartukodu;
27.Ezbaituzunerearimainfernuanutziko,ezbaituzu
utzikozureSantuaustelkeriaikustea.
28.Bizitzekobideakezagutarazidizkidazu;pozbeteko
nauzuzurearpegiarekin.
29.Gizonak,senideok,askeesangodizuetDabiden
patriarkaz,hiletalurperatuadela,etaberehilobiagurekin
dagogaurarte.
30.Beraz,profetaizanik,etajakinikJainkoakzinegin
ziolazineginez,berelomokofruitutikharagiarenarabera,
piztukozuelaKristoberetronuaneserizedin;
31Lehenagoauikusirik,Kristorenresurrectionazmintzatu
zen,ezzelaberearimaifernuanutzi,ezbereharagiakez
zuelaikusiustelkeria.
32.IesushaurresuscitatuduJainkoak,zeinenguguztiok
testimoniogaren.
33.Beraz,Jainkoareneskuinetikgoratuaizanik,eta
AitarengandikEspirituSantuarenpromesajasorik,zabaldu
duorainikustenetaentzutenduzuenhau.
34.ZerenDabidezdazeruraigo,bainaberakdio:Jaunak
eneJaunariesanzion:Eserizaiteznireeskuinaldean.
35.Zureetsaiakzureoinenaulkibihurtuarte.
36.BadakizubadaIsraelgoetxeguziak,Jainkoakegin
duelagurutziltzatuduzuenJesushura,JaunaetaKristo.
37.Badaauentzutean,pikatuziranberenbiotzean,eta
erranzietenPedrorietagainerakoapostoluei:Gizonanaiak,
zereginendugu?
38OrduanPierrisecerranciecén,Damutu,etabatheya
çaiteztegutaricIesusChristeniceneanbekatuenbarkatzeco,
etarecebiturenduçueEspirituSantuarendohaina.
39.Zerenpromesadazuentzat,etazuensemeentzat,eta
urrundaudenguzientzat,gureJainkoJaunakdeitukodituen
guzientzat.
40Etaberceberceanhitzhitzeztestificatuetaexhortatu
ceçan,cioela,Salbaçaitezteecennationegaichtohunetic.
41.Orduanberehitzaatseginhartuzutenakbataiatuakizan
ziren:etaegunbereanhirurmillaanimaingurugehitu
zitzaizkien.
42.EtairmojarraituzutenApostoluendoktrinaneta
elkarkidetasunean,etaogiazatitzean,etaotoitzetan.
43.Etabeldurraetorrizenanimaguziengainera,etaasko
mirakuluetaseñaleeginzituztenApostoluek.
44.Etasinestenzutenguziakelkarrekinzeuden,etagauza
guziakkomunzituzten;
45.Etasalduzituenberenondasunaketaondasunak,eta
banatuziengizonguziei,bakoitzakbeharzuenbezala.
46.Etahekiek,egunguzianbateginiktenploan,etaetxez
etxeogiahautsiz,jatenzutenberenjateabozkariozeta
biotzbakartasunez.
47.Jainkoalaudatzen,etaerriarenguziarekingrazia.Eta
Jaunakelizarigehitzenzizkionegunerosalbatu
beharrekoak.
3.KAPITULUA
1.PedroetaJoanelkarrekiniganzirentenpluraotoitz-
orduan,bederatzigarrenorduan.
2.Etaeramanzutengizonbatbereamarensabeletikherren
bat,zeinaegunerojartzenbaitzutenEderradeitzenden
tenplokoatean,tenpluansartzenzireneilimosnaeskatzeko;
3.PedroetaJoantenplurasartzerazihoazelaikusirik,
limosnaeskatuzuen.
4.EtaPedrokberebegiakikhusirik,Joanekinbatera,erran
zuen:Begiragaitzazu.
5.Etakasueginzien,haiengandikzerbaitjasotzekoasmoz.
6.OrduanPedrokesanzuen:Ezdaukatzilarriketaurrerik;
bañanikematenditudanakematendizut:Nazareteko
Jesukristorenizeneanjaikietaibili.
7.Etaeskumatikartuzuen,etaaltxatuzuen:etaberehala
bereoineketaorkatilahezurrekindarhartuzuten.
8.Etajauzieginik,zutikjarrizen,etaibiltzenzen,etasartu
zenhekiekintenplora,ibiltzen,etajauzika,etalaudatzen
zuenJainkoa.
9.EtajendeguziakikusizuenhuraibiltzenetaJainkoa
laudatzen:
10.EtajakinzutenhurazelatenplokoateEderreanlimosna
eserizena:etaharrituriketatxundidurazbetezirenberari
gertatuzitzaionaz.
11.EtasendatuzenherrenakPierrisetaJoanieusten
zituelarik,jendeguzialasterkajoanzitzaienSalomonen
deitzendenatarian,harriturik.
12.EtaPedrokikhusizuenean,ihardetsizioenpopuluari:
Israelgogizonak,zergatikharritzenzaretehauz?edo
zergatikbegiratzengaituzuehaingogor,geureindarrezedo
saindutasunezgizonhauibiltzeraeramanbagenubezala?
13.Abrahamen,etaIsaaken,etaJakobenJainkoak,gure
arbasoenJainkoak,bereSemeaJesusgloriatudu;Cein
entregatuetaukatueginzenutenPilatorenaitzinean,hura
uzteaerabakizuenean.
14.BainazuekukatueginzenutenSantuaetaJustoa,eta
nahiizanzenutenhiltzailebatemanzezazuten;
15.EtahilzuenJainkoakhilenartetikpiztuduenbiziaren
Printzea;horrenlekukogara.
16.Etaharenizenakbereizeneanduenfedearenbidez
sendotudugizonhau,zeinaikustenetaezagutzenduzuen:
bai,harenbidezdenfedeakemandiozuonguzienaitzinean
ongitasunperfektuhau.
17.Etaorain,anaiak,badakit,ezjakintasunagatikegin
zenutela,zuenagintariekereeginzutenbezala.
18.BainanJainkoakbereprofetaguzienahozaitzinean
erakutsizituengauzak,Kristoksufritubeharzuela,hala
beteditu.
19.Damuzaitezte,bada,etakonbertituzaitezte,zuen
bekatuakezabatuditzaten,Jaunarenaitzinetikfreskatzeko
garaiaketorrikodirenean;
20.EtaigorrirenduJesu-Kristo,lenagopredikatuaizan
zena.
21.Zeinekjasobeharduzerukoakmunduahasizenetik
Jainkoakbereprofetasainduguzienahozerrandituen
gauzaguzienordaintzekodenboretaraino.
81

ApostoluenEginak
22.ZerenMoisesekegiaesanzienarbasoei:Jaunakzuen
Jainkoaksortukodizuezuenanaietatikprofetabat,ni
bezala;beraentzungodezuteesangodizungauzaguztietan.
23.Etagertatukoda,profetahuraentzunnahiezduen
arimaoro,herriarenartetik,deseginendela.
24.Bai,etaSamuelengandikprofetaguztieketa
ondorengoek,hitzegindutenekere,egunhauenberrieman
dute.
25.ZuekprofetenetaJainkoakgurearbasoekineginzuen
itunarensemeakzarete,Abrahamiesatenziotela:Etazure
ondorengoanbedeinkatukodiralurrekosenideguztiak.
26.ZueilenengoJainkoak,bereSemeaIesuspizturik,
igorrizuenzubedeinkatzera,zuetakobakoitzabere
gaiztakeriatatikaldenduz.
4.KAPITULUA
1.Etapopuluarimintzatzenziotelarik,aphezak,eta
tenplukoburuzagiaketasaduzeoaketorrizitzaizkien.
2Tristuraturikjendeariirakastenbaitzioten,etaJesusen
bitartezhilenartetikresurrecciónapredikatzenzutelako.
3.Etaeskuakezarrizizkieten,etaurrengoegunerañoatxiki
zituzten,zerenorainilunabazen.
4.Halaere,hitzaentzunzutenetarikaskoksinetsizuten;eta
gizonenkopuruabostmilainguruzen.
5.Etagerthatuzenbiharamunean,berenburuzagiak,eta
zaharrek,etalege-maisuak,
6.EtaAnasapheznagusi,etaKaifas,etaJoan,eta
Alexandro,etaapaiznagusiarenfamiliakoguziak,bildu
ziranJerusalemen.
7.Etahekienerdianezarririk,galdetuzuten:Zerindarrez,
edozerizenezeginduzuehau?
8.OrduanPedrok,EspirituSantuazbeterik,esanzien:
Herriarenburuzagiak,etaIsraelgozaharrak,
9.Baldingauregungizoninpoenteariegindakoegintza
onazaztertzenbagara,zerbidezosatuaden;
10.Jakizuezuekguziak,etaIsraelgoherriguziak,zeñaz
gurutziltzatuzenutenJesukristoNazaretarrarenizenez,
zeinaJainkoakhilenartetikresuscitatuzuena,harenbidez
gizonhauzuenaitzineangelditzendela.
11.Haudazuekeraikitzaileokezerezeanjarrizenuten
harria,bazter-burubihurtudena.
12.Eztabesteinonsalbaziorik:zerenezpadabesteizenik
zeruazpiangizonenarteanemana,zeinenbidezsalbatu
gaitezen.
13.EtaikusirikPedrorenetaJoanenausardia,etaikhusi
zuteneangizonezjakinaketaezjakinakzirela,miretsiziren.
etaezagutuzutenJesusekinizanzirela.
14.Etahekiekinzutiksendatuazegoengizonaikusirik,
ezinzutenezeresanharenkontra.
15.Bainankonziliotikaldeegitekoaginduzietenean,
elkarrihitzeginzuten.
16.Esanziotela:Zeregingodiegugizonhauei?Izanere,
haiekegindutenmirakulunabarmenbatagerikoada
Jerusalemenbizidirenguztientzat;etaezinduguukatu.
17.Bainajendearenarteangehiagohedatuezdadin,
mehatxaditzagunhertsiki,ezdezatelahemendikaurrera
nehoriizenhonetanhitzegin.
18.Etadeieginzieten,etaaginduzietenezzezatelabatere
hitzegin,ezirakastekoJesusenizenean.
19.BainanPierriseketaJoanekihardetsizieten,etaerran
zieten:EazuzendenJainkoarenaitzineanzueientzutea
Jainkoabainogehiago,juzgaezazue.
20.Zerenezinduguesan,ikusietaentzunditugungauzak.
21.Bada,geiagomehatxatuzituztenean,utzizituztenjoan,
ezzezatenezereridennolazigortukozituzten,jendearen
gatik:zerengizonguziekgloriazutenJainkoaegin
zenagatik.
22.Izanere,berrogeiurtebainogehiagozituengizonak,
zeinarisendabidekomirakuluhauerakutsibaitzuen.
23.Etautzirik,joanziranberentaldera,etajakinarazizuten
apheznagusieketazaharrekesanzietenguztia.
24.Etahorientzutean,altxatuzutenberenbozaJainkoari
bat-batean,etaerranzioten:Jauna,hizera,etalurra,eta
itsasoa,etahaietandagoenguztiaeginduzunJainkoa.
25.NorkesanzuenzurezerbitzariDabidenahoz:Zergatik
haserretudirajentilak,etaherriakgauzahutsalakirudikatu?
26.Altxatuziranlurrekoerregeak,etaagintariakbildu
ziranJaunarenkontraetabereKristorenkontra.
27.Zerenegiaz,zurehaursantuarenkontra,zeñakgantzutu
duzun,HerodesetaPonzioPilatojentilaketaIsraelgo
populuabilduziran.
28.Zerenegindezatelazureeskuaketazureaholkuak
aurretikerabakitakoa.
29.Etaorain,Iauna,begirahekienmehatxuak:eta
emaidazuzurezerbitzariei,ausardiguzizzurehitzaerran
dezaten.
30.Eskualuzatuzsendatzeko;etaegindaitezelaseinaleak
etamirariakzureJesushaursantuarenizenean.
31.Etaotoitzeginzutenean,astindueginzenelkartzen
zirentokian;etaguziakEspirituSantuazbetheziran,eta
ausardiazerranzutenJainkoarenhitza.
32.Etasinestenzutenenjendetzabihotzbakarrekoazen,
etaarimabakarrekoa,etaezzuenesatenberakzituen
gauzetatikezerbereazenik;bainagauzaguztiakkomunak
zituzten.
33.EtaindarandiarekinJesusJaunarenresurrecciónaren
testigantzaemanzietenApostoluei:etagraziaandiazen
guziengainean.
34.Ezzenfaltazenikere:zerenlurrenedoetxeenjabe
zirenguzieksaltzenzituzten,etasalduzirengauzen
prezioakekartzenzituzten.
35.Etajarrizituenapostoluenoñetan,etabanatzenzitzaien
bakoitzaribeharzuenarenarabera.
36.EtaJosek,ApostoluekBarnabasdeitzenzutena,hauda,
konsolazioarensemea,Lebita,etaZiprekolurraldekoa.
37.Lurraedukirik,salduetadiruaekarri,etaapostoluen
oñetanezarri.
5.KAPITULUA
1BainaAnaniasizenekogizonbatek,bereemaztearekin
Safira,ondasunbatsalduzuen.
2.Etagordezuenprezioarenpartebat,bereemazteakere
jakinik,etaekarrizuenpartebat,etaezarrizuen
Apostoluenoñetan.
3BainaPierrisecerrancieçón,Ananias,cergaticbethedu
SatanashirebiotzaEspirituSantuarigezurraesateco,eta
lurrarenprezioarenpartebatitzuldezazun?
4.Geratzenzenbitartean,ezalzenzurea?etasaldu
ondoren,ezalzegoenzureesku?zergatikasmatuduzu
82

ApostoluenEginak
gauzahauzurebihotzean?ezdiozugezurrikesangizonei,
Jainkoaribaizik.
5.EtaAnaniashitzhaukentzuteanerorizen,etaemanzuen
izpiritua:etabeldurhandiaizanzengauzahauekentzun
zituztenguziak.
6.Etajaikizirangazteak,zaurituetaeramanzuten,eta
ehortzizuten.
7.Etahiruordurenburuan,bereemaztea,zereginzenjakin
gabe,sartuzenean.
8.EtaihardetsizioenPedrok:Esaniezadazueahainbeste
salduzenutenlurra?Etaharkesanzuen:Bai,hainbesterako.
9OrduanPierrisecerrancieçón,Nolatanadostuçarete
IaunarenEspirituatentatzera?huna,zuresenarralurperatu
dutenenoinakateandaude,etaeramangozaituzte.
10.Orduanerorizenberehalaharenoinetara,etaeman
zuenmamua:etasarthuzirengazteak,etaarkituzutenhilik,
etakanporaeramanzuten,beresenarrarekinlurperatu
zuten.
11.Etabildurandiaetorrizanelizaguzia,etagauzhauk
adituzituztenguziengainera.
12.Etaapostolueneskuzaskoeginzirenherriarenartean
seinaleetamirari;(etaguztiakbategindazeuden
Salomonenatarian.
13.Etagañerakoetatiknehorezzenausartzenhaiekinbat
eginik:bainapopuluakhandituzituen.
14.EtafededunakaregehiagogehituzitzaizkionJaunari,
gizonzeinemakumeugari.)
15.Halanolaeriakkaleraaterazituzten,etaoheetaneta
oheetanjarrizituzten,iragaitenzenPedrorenitzalak,
bederen,haietakobatzukitzalzezan.
16.JendebatereethorrizenJerusalemerainguruko
hirietatik,gaixoaketaizpiritusatsuezaskatuakzeudenak,
etaguziaksendatuakizanziren.
17.Orduanjaikizenapaiznagusiaetaharekinzeuden
guztiak(zeindaSaduzeoensekta)etahaserrebeteziren.
18.Etaezarrizituzteneskuakapostoluengainean,etasartu
zituztenkartzelaarruntean.
19.BainaJaunarenaingeruakgauezirekizituenkartzelako
ateak,etaaterazituen,etaesanzuen:
20Zoazte,zutizaitezetaesantenpluanjendearibizitza
honetakohitzguztiak.
21.Etahorientzutean,goizeangoizsartuzirentenplora,
etairakastenzuten.BañaethorrizanSazerdoteNagusia,
etaharekinziranak,etabilduzituanBatzarra,etaIsraelko
semeensenatariguzia,etakartzelarabidalieutsenekartzera.
22.Bañaguardiaketorriziranean,etakartzelanarkitu
etziranean,itzuliziran,etaesanzuten:
23.Esatenziotela:Egiazeridenduguespetxeasegurtasun
guziarekinitxia,etazaindariakkanpoanzutikateen
aitzinean:bainaidekigenuenean,ezgenuenbarneaninor
aurkitu.
24.Badaapaizburuak,etatenplokoburuzagiaketa
apaizburuekgauzahaukentzutean,zalantzanjarrizuten
norainoheldukozenhau.
25.Orduanbatetorrizenetaerranzizkieten,zioela,Huna,
presondegiraezarrizenituztengizonaktenploandaude,eta
jendeariirakasten.
26.Orduanjoanzenkapitainaofizioekin,etaekarrizien
bortxarikgabe:zerenjendearenbeldurziren,harrikatuak
izanezzitezen.
27.Etaekarrizituztenean,jarrizizkietenkontzilioaren
aitzinean,etagaldetuzienapheznagusiak:
28.Erraitenziotela:Ezalgintuzuenhertsikiaginduez
dezazuenizenhuntanirakatsi?etahuná,Jerusalembethe
duzuezuendotrinaz,etagizonhonenodolaguregainera
eramatekoasmoduzue.
29OrduanihardestençutenPierrisetaberceapostoluéc
erranceçaten,Iaincoariobeditubeharduguguiçoneibaino.
30.GurearbasoenIainkoakresuscitatuzuenJesus,zeina
zuekhiletazuhaitzbateanzintzilikatuzutena.
31.JainkoakgoratudubereeskuinekoeskuarekinPrinzipe
etaSalbatzaileizateko,Israelidamuaetabekatuen
barkamenaemateko.
32.Etagugaragauzahauenlekuko;etahaladaEspiritu
Santuaere,Jainkoakberariobeditzendioteneiemandiena.
33.Horientzutean,bihotzamoztuzuten,etahaiekhiltzeko
aholkuahartuzuten.
34.Orduanaltxatuzenbatebatkontzilioan,Gamaliel
deitzenzenFariseobat,Lege-doktorea,jendeguziaren
arteanospeazuena,etaaginduzuenapostoluaklekutxobat
ateratzeko;
35.Etaesanzien:Israelgogizonak,kontuzibilizaiteztezer
eginnahiduzuengizonhaueiburuz.
36.ZerenegunoiekbainoleheniaikizenTheudas,norbait
zelaharrotzen;zeñaribatuzitzaizkiongizonbatzuk,
laurehuninguru:norhilzuten;etaguziak,berariobeditzen
ziozkatenguziak,barreiatuakizanziren,etaezerezean
geldituziren.
37.GizonhunenondoanaltxatuzenJudasGalileakoa
zergarenegunetan,etajendeaskoerakarrizuenharen
ondotik:huraeregalduzen;etaguziak,berariobeditzen
ziotenakere,barreiatuziren.
38.Etaoraidiotsuet:Utzitzazuegizonhauetarik,etautzi
itzazue:zerenbaldinbadaaholkuhauedoobrahau
gizonenabada,ezerezeangeratukoda.
39BainabaldinIaincoaganicbada,ezindezuteirauli;
Jainkoarenkontraborrokatzenerearkitzenzaituzteten.
40.Etaadosjarrizitzaizkion:etaapostoluakdeitueta
kolpatuzituztenean,aginduzutenezzezatenIesusen
izeneanhitzegin,etautzzitezen.
41.Etaaldeeginzutenkontseiluarenaitzinean,bozkarioz,
harenizenagatiklotsapairatzekodigneizanzirelako.
42.Etaegunerotenpluan,etaetcheguzietan,etzuten
etzutengeldituJesuKristoirakastenetapredikatzen.
6.KAPITULUA
1.Etaegunhetan,diszipuluenkopuruaugarituzenean,
altxatuzenGreziarrenmurmuriobatHebrearrenkontra,
zerenberenalargunakarbuiatuakbaitzireneguneroko
zerbitzuan.
2Orduanhamabiekdeieginzietendiscipuluenjendetza,
etaerranzuten:EzdaarrazoiJainkoarenhitzautzieta
mahaiakzerbitzatzeko.
3.Argatik,anaiak,begirazazuezuenarteanzazpigizon
berrizintzoak,EspirituSantuazetazuhurtziazbeteak,
zeñakizendaditzakegunnegoziohauengain.
4Bainagubethiothoitzetaraetahitzarenministeriora
emanengara.
5.Etaesaeraharkatseginzuenjendeguzia:etaaukeratu
zutenEsteban,fedezetaEspirituSantuazbetea,etaFilipe,
etaProkoro,etaNikanor,etaTimon,etaParmenas,eta
NikolasAntiokiakoproselitoa.
83

ApostoluenEginak
6.ZeñakjarrizizkietenApostoluenaitzinean,etaothoitz
eginik,eskuakezarrizizkieten.
7.EtaJainkoarenhitzahandituzen;etaikasleenkopurua
askougarituzenJerusalemen;etaapaiz-taldeandibat
fedeariobeditzenzioten.
8.EtaEstebenek,fedezetaindarrezbeterik,mirariaketa
mirakuluandiakeginzituenjendearenartean.
9.OrduanjaikiziranLibertinoensinagogadeitzenden
sinagogatikbatzuk,etaZireniarrak,etaAlexandriarrak,eta
KiliziakoaketaAsiakoak,Estebanekineztabaidan.
10.Etaezinizanzietenaurreeginberakmintzatzenzen
zuhurtziarietaespirituari.
11.Orduanmenperatuzituztengizonak,erraitenziotela:
EntzunduguberbablasfemoakesatenMoiseseneta
Jainkoarenkontra.
12.Etahunkituzituztenpopulua,etazaharreak,eta
eskribauak,etaethorrizitzaizkion,etaharrapatuzuten,eta
eramanzutenkontziliora.
13.Etaezarrilekukofaltsuak,erraitenzutenak:Gizonhau
ezdagelditzenlekusantuhonenetalegearenkontrahitz
blasfemagarriakesatea.
14.Zerenentzunduguesaten,NazaretekoJesushonek
suntsitukoduelalekuau,etaaldatukodituelaMoisesek
libratuzizkigunohiturak.
15.Etakontseiluaneseritazeudenguziek,haribegira
jarririk,ikusizutenharenaurpegiaAingerubatenaurpegia
bezala.
7.KAPITULUA
1.Orduanerranzuenapheznagusiak:Halaotedirahauek?
2.Etaesanzuen:Gizonak,anaiaketaaitak,entzunezazute;
AintzazkoJainkoagureaitaAbrahamiagertuzitzaion
Mesopotamianzegoenean,Charranenbiziizanbainolehen,
3.Etaesanzion:Ilkizaitezzureherritiketazure
senideetatik,etazatoznikerakutsikodizudanlurraldera.
4.OrduanilkhizenKaldearrenlurretik,etabiziizanzen
Charranen:etahandik,bereaitahilzenean,eramanzuen
orainbizizaretenlurraldehonetara.
5.Etaezzionondarerikemanbertan,ez,oinaezartzeko
bezainbeste:halaereaginduzuenemangoziolaondasun
gisa,etabereondorengoari,oraindikumerikezzuenean..
6.EtahonelamintzatuzenJainkoak,berehazialurarrotz
bateanegonzedin;etaesklaboetaraeramanetalaureunurte
gaiztoakerregutuditzatela.
7.Etazeinenesklabuizanendirennazioaepaitukodut,
erranzuenJainkoak,etageroilkikodira,etazerbitzatuko
nautetokihuntan.
8.Etaemanzionerdainzisiokoituna,etahalaxesortuzuen
AbrahamekIsaak,etaerdainduzuenzortzigarrenegunean;
etaIsaakeksortuzuenJakob;etaJakobekhamabi
patriarkaksortuzituen.
9.Etapatriarkak,bekaizkeriakeraginda,salduzutenJose
Egiptora:bainaJainkoaharekinzegoen.
10.Etalibratuzuenbereatsekabeguzietatik,etaemanzion
graziaetazuhurtziaEgiptokoerregefaraoiarenaitzinean;
etaeginzuenEgiptokoetabereetxeguzikogobernari.
11.Bada,EgiptokoetaKanaangolurraldeguzianurritasun
batetorrizen,etaatsekabehandia,etagurearbasoek
etzutensustengurikaurkitu.
12.BainaJakobekadituzuenean,Egiptonlaboreazegoela,
bidalizituenlehenikgurearbasoak.
13.EtabigarrenaldianJoseezagutarazizietenbereanaiei;
etaJoserenahaideakFaraoiarenberriemanzion.
14.OrduanJosekbidalizuen,etabereaitaJakobdeiegin
zuen,etaharensenideguziak,hirurogeietahamabost
arima.
15IautsizenbadaJakobEgiptora,etahilzenberaetagure
arbasoek,
16.EtaeramanzituztenSikemera,etaAbrahamekSikemen
aitaEmmorrensemeeidirukopurubatentrukeerosizuen
hilobianezarrizituzten.
17.BainanJainkoakAbrahamizineginzionpromesaren
denborahurbilduzenean,herriahandituetaugarituzen
Egipton.
18.Besteerregebatsortuzenarte,Joseezagutzenezzuena.
19.Berakgaiztojokatuzuenguresenideekin,eta
gaiztakeriakerregutuzizkionguregurasoei,berenseme-
alabatxikiakkanporabotazezaten,biziezzitezen
amaieraraino.
20.Aldihartan,Moisesjaiozen,etaosodotoreaizanzen,
etabereaitarenetxeanhazizenhiruhilabetez.
21.Etakanporabotazutenean,faraoiarenalabakhartu
zuen,etaelikatuzuenberesemetzat.
22.EtaMoisesikasiazenegiptoarrenjakinduriaguzian,eta
indartsuazenhitzetanetaegintzetan.
23.Etaberrogeiurtebetezituenean,berebihotzeraetorri
zitzaionIsraelgosemeakbereanaiakbisitatzea.
24.Etaikusirikhetarikbatekgaizkisufritzenzuela,
defendatuzuen,etamendekatuzuenzapaldua,eta
egiptoarrajozuen.
25.Zerenustezuenbereanaiakulertukozutelanola
Jainkoakbereeskuzlibratukozituen:bainahaiekezzuten
ulertzen.
26.Etabiharamuneanagertuzitzaienliskarreanarizirela,
etaberrirobateginnahiizanzien,zioela,Jaunak,anaiak
zarete;zergatikgaizkiegitenduzueelkarri?
27.Bainanhurkoarigaizkieginzuenakurrunduzuen,
zioela:Norkjarrizaituguregaineanburuzagietajuez?
28.Hilkoalnauzu,atzoegiptoarrarieginzenuenbezala?
29.OrduanMoisesekigeseginzuenhitzhau,etaarrotz
izanzenMadiangolurrean,nonbisemesortuzituen.
30.Etaberrogeiurteigarozirenean,agertuzitzaionSina
mendikobasamortuanJaunarenaingerubatsasibatean
suzkogarrabatean.
31.Moisesikusizuenean,harritutageldituzenikustaldiaz:
etahuraikusterahurbiltzenzenean,Jaunarenbozaethorri
zitzaion.
32.NinaizzurearbasoenJainkoa,AbrahamenJainkoa,
IsaakenJainkoaetaJakobenJainkoa.OrduanMoises
dardareginzuen,etaezzenbehatzeraausartu.
33.OrduanesanzionJaunak:Kenduoinetakoakoinetatik,
zerenzuzaudenlekualursainduada.
34.Ikusidut,ikusidutEgiptondagoennireherriaren
atsekabea,etahaienintziriakentzunditut,etajautsinaiz
libratzera.Etaorainzatoz,bidalikozaitutEgiptora.
35.Moiseshau,zeinaukatuzuten,esatenzutela:Norkjarri
zaituburuzagietajuez?horiberabidalizuenJainkoak
sasietanagertuzitzaionaingeruareneskutikburuzagieta
libratzaileizateko.
36.Etaaterazituen,mirariaketaseinaleakeginondoren
Egiptokolurrean,etaItsasoGorrianetabasamortuan
berrogeiurtez.
84

ApostoluenEginak
37.HaudaMoiseshura,Israelkosemeeierranziena:
JaunakzuenJainkoaksortukodizuezuenanaietatikprofeta
bat,nibezala;entzunendezute.
38.Hauda,basamortukoelizanegonzenaSinamendian
mintzatzenzitzaionAingeruarekin,etagurearbasoekin,
guriematekoorakulubiziakjasozituena.
39.Zeñaigurearbasoekobedituezzieten,baizik
berengandikurrunduzuten,etaberenbihotzeanitzuliziren
Egiptora.
40.EsanziotelaAaroni:Egingaitzazujainkogure
aitzineanjoangaitezen,zerenEgiptokolurretikatera
gaituenMoiseshoniburuz,ezdakiguzergertatuden.
41.Etaeginzutentxahalbategunhetan,etasakrifizioa
eskainiziotenidoloari,etapoztenzirenbereneskuen
obretan.
42.OrduanJainkoaitzulizen,etautzizituenzeruko
armadaadoratzera;profetenliburuanidatziadenbezala,
Israelgoetxea,eskainialdizkidazuehildakoabereaketa
sakrifizioakbasamortuanberrogeiurtez?
43.Bai,MolokentabernakuluaetaRemphanzure
jainkoarenizarrahartuzenituen,haiekadoratzekoegin
zenituztenirudiak,etaeramangozaitutBabiloniatik
haratago.
44.Gurearbasoekizanzutenbasamortuantestigutegiko
tabernakuloa,berakaginduzuenbezala,Moisesimintzatuz,
berakikusizuenmoldearenaraberaeginzezan.
45.Ceinere,ondorenetorrizirengurearbasoekereeraman
zutenJesusekinjentilenjabegora,zeinakJainkoakgure
arbasoenaitzineanbotazituenDabidenegunetaraino;
46.HarkarkituzuenJainkoarenaurreangrazia,etaarkitu
nahiizanzuenJakobenJainkoarentabernaklebat.
47BainaSalomoneketxebateraikizion.
48.Halaere,Goi-goikoaezdaeskuzeginikotenpluetan
bizi;profetakdioenbezala,
49.Zeruadaenetronua,etalurraeneoinenaulkia:zeretxe
eraikikonazue?dioJaunak:edozeindanereatsedenlekua?
50.Ezalditunereeskuakegingauzahauekguziak?
51.Lepogogorrak,etabihotzezetabelarrizzirkunciziorik
gabe,betiEspirituSantuariaurreegitendiozue:nolazuen
gurasoekeginzutenbezala.
52.Zeinprofetetatikeztutepersekutatuzuenarbasoek?eta
hilegindituzteJustoarenetorreraaurretikerakutsizutenak;
zeinenorainsaltzaileetahiltzaileizanzarete:
53.ZeinekaingeruendisposiziozLegueaartudezute,eta
ezpaitutebete.
54Gauçahaucençunciradenean,bihotzahunquiceçaten,
etahaguinezhatz-haginçuten.
55BainaharcEspirituSantuazbetheacegoela,beguiceçan
cerura,etaikusceçanIaincoarengloria,etaIesus
Iaincoarenescuineancegoela.
56.Etaerranzuen:Huna,ikustendutzeruairekirik,eta
gizonarenSemeaJainkoareneskuinaldeanzutik.
57Orduanoihuhandizoihueginzieten,belarriakitxi,eta
bat-bateanlasterkaeginzutenharengainera.
58.Etabotazuenhiritik,etaharrikaeginzuten:eta
lekukoekberenjantziakezarrizituztenSaulzeritzangazte
batenoinetan.
59.EtalapidatuzutenEsteban,Jainkoarioihueginez,eta
ziotela:JesusJauna,artuzaiteeneespiritua.
60.Etabelaunikaturik,oihueginzuenbozozenez,Jauna,
ezdezazuelautzibekatuauhaienkargu.Etahauesan
zuenean,loakhartuzuen.
8.KAPITULUA
1.EtaSaulekbereheriotzeaonartzenzuen.Etagaraihartan,
Jerusalemenzegoenelizarenkontrakojazarpenhandiaizan
zen;etadenaksakabanatuakizanzirenJudeakoeta
Samariakoeskualdeetan,apostoluakizanezik.
2.EtagizondebotoakeramanzutenEstebanbere
ehorzketara,etanegarandiaeginzutenharengainean.
3.Saulek,elizarenhondamendiaeginzuen,etxeguzietan
sartuz,etagizon-emakumeakharrapatzeankartzelansartu
zituen.
4.Berazbarreiatuakzeudenaknonahijoanzirenhitza
predikatzen.
5.OrduanFilipejautsizenSamariakohirira,etapredikatu
zienKristo.
6.Etapopuluakbat-bateanbehatuzituenFelipekerran
zituengauzei,entzunetaikusirik,berakegitenzituen
mirakuluak.
7.Zerenizpiritusatsuak,oihuzoihuz,ilkizirenhekienjabe
zirenaskotarik:etaanhitzparalisiakharturik,etaherrenak,
sendatuakziren.
8.Etapozhandiaizanzenhirihartan.
9Bainabazengizonbat,Simondeitzenzena,zeina
lehenagohiribereansorginkeriazbaliaturik,etaSamariako
jendeasorginzuen,bereburuahandibatzelaemanez.
10.Beraiguziekbehatzenziotentxikienetikhandienera,
ziotela,GizonaudaJainkoarenindarhandia.
11.Etabegirunezutenhura,zerenaspaldikosorginkeriaz
sorginzituelako.
12.BañasinistuzuteneanFilipekpredikatzenzituela
JainkoarenerreinuazetaJesu-Kristorenizenaz,bataiatu
zirengizonaketaemakumeak.
13.OrduanSimonekberakeresinhetsizuen:etabataiatu
zenean,Feliperekinjarraituzuen,etamirariakikusirik,
egitenzirenmirakuluaketaseinaleak.
14.Bada,JerusalemenzeudenapostoluekSamariak
Jainkoarenhitzaartuzuelaentzutean,igorrizietenPedro
etaJoan.
15.Jautsizirenean,otoitzeginzutenhaienalde,Espiritu
Santuaartuzezaten.
16(Ecenezbaitzenorainohetaricbaterengaineraerori:
eurakbaizikIesusIaunareniceneanbataiatuiçandira).
17.Orduanezarrizituzteneskuak,etaEspirituSantuaartu
zuten.
18.EtaikusirikSimonekapostolueneskuakezarriz
EspirituSantuaemanzela,eskainiziendirua.
19Esatenziotela,Emaidazuniriereahalmenhau,nori
eskuajartzendiodanari,EspirituSantuaerrezibidezan.
20.BainanPedrokerranzioen:Zurediruazurekingal
gaitezen,zerenustebaituzuJainkoarendohainadiruzeros
daitekeela.
21.Ezdaukazuezparterikezzorterikgaihonetan:zeren
zurebihotzaezdazuzenaJainkoarenaitzinean.
22.Damuzaitez,bada,zuregaiztakeriahonetaz,etaothoitz
egizuIainkoari,baldinzurebihotzekopentsamendua
barkatukobazaizu.
23.Zerensumatzendut,mingotsarenbehazuneaneta
gaiztakeriarenlokarrianzaudela.
24.OrduanihardetsizuenSimonek,etaerranzuen:Othoitz
egizueJaunarienegatik,erranzenituzkeengauzhauetarik
batereethorriezdezadanniregainera.
85

ApostoluenEginak
25.Etahek,testigantzaeginetaJaunarenhitzapredikatu
zutenean,itzulizirenJerusalemera,etapredicatuzuten
EbanjelioaSamaritarrenherriaskotan.
26.EtaJaunarenaingeruakmintzatuzioenFilipi,zioela:
JaikietazoazhegoalderantzJerusalemdikGazarajaisten
denbidera,zeinadenbasamortua.
27.Etajaikirik,joanzen,etahunáEtiopiakogizonbat,
KandazeEtiopiarrenerreginarenmenpekoaginteandibat,
zeinaberealtxorguziarenardurazuena,etaJerusalenera
ethorrizenadoratzera.
28Itzulizen,etaberegurdianeseritairakurtzenzuenIsaias
profeta.
29.Orduan,EspirituakerranzionFilipi:Hurbilzaitez,eta
elkartuzaitezgurdihonetara.
30.EtaFilipekharalasterkajoanzen,etaentzunzuen
irakurtzenzuenIsaiasprofeta,etaesanzuen:Ulertzenal
duzuzerirakurtzenduzun?
31.Etaerranzuen:Nolanaiteke,norbaitekgidatuezpada?
EtaothoitzceçanFeliperi,iganetaharequineseriledin.
32IrakurrizuenEskriturarenlekuahauzen:ardibatbezala
eramanzutenhiltegira;etamoztailearenaurreanarkume
mutubatbezala,ezzuenahoaireki;
33.Harenumiliazioanberejuizioakenduzen:etanork
kontatukoduberebelaunaldia?berebizialurretikkendua
baita.
34.EtaihardetsizioeneunukoakFilipi,etaerranzioen:
Othoiztendizut,norenmintzodaauprofeta?bereburuaz,
edobestegizonbatena?
35.OrduanFelipekahoaidekizuen,etahasizenScriptura
berean,etapredikatuzionJesus.
36.Etabideanzihoazela,urbatetaraethorriziren,etaerran
zueneunukoak,Huna,hunaura;zerkeragoztennau
bataiatzea?
37.EtaFilipekerranzuen:Baldinsinestenbaduzuzure
biotzguziaz,egindezakezu.Etaihardestençuelaerran
ceçan,SinestendutJesu-CristodelaIaincoarenSemea.
38.Etamanatuzuengurdiageldizedila:etabiakuretara
jautsiziren,Filipeetaeunukoa;etabataiatuzuen.
39.Etaiganzireneanuretatik,JaunarenEspirituakeraman
zuenFilipe,etaeunukoakezzuengeiagoikusi;
40.BañaFilipearkituzanAzoton:etairagaitenzalaerri
guzietanpredikatzenzuen,Zesarearahelduarte.
9.KAPITULUA
1.EtaSaulek,ordea,Jaunarenikasleenkontrako
mehatxuaketasarraskiakbotarik,joanzenapaiz
nagusiarengana.
2.EtaeskatuzizkionDamaskorakogutunaksinagogetara,
baldinekitenbazituenbidehunetarik,gizonakala
emaztekiakzirela,Jerusalemeraestekaturikekarzezan.
3.Etabideanzihoala,hurbilduzenDamaskora,etabat-
bateanargibatargituzuenhareninguruan.
4.Etaerorizenlurrera,etaentzunzuenbozbatesaten
ziotela:Saulo,Saulo,zergatikjazartzennauzu?
5.Etaerranzuen:Noraizhi,Jauna?EtaJaunakesanzuen:
NinaizJesus,zukjazartzenduzuna:kostaegitenzaizu
astintzenkontraostikobatematea.
6.Etaikaraturiketatxunditutaesanzuen:Jauna,zernahi
duzunikegindezadan?EtaJaunakesanzion:Jaikieta
zoazhirira,etaesangodazereginbeharduzun.
7.Etaharekinzihoazengizonakgeldirikgeldituziren,
ahotsbatenzuten,bainanehorikusigabe.
8.EtaSauljaikizanlurretik;etabegiakideki
zitzaizkionean,ezzueninorikusi:bainaeskutikeramaneta
Damaskoraeramanzuten.
9.Etaegonzenhiruregunikusigabe,etaezzuenjanez
edan.
10.EtabazenDamaskonAnaniaszeritzandiszipulubat;
etaesanzionJaunakikuskeran:Ananias.Etaerranzuen:
Hunahemennago,Jauna.
11.EtaJaunakerranzion:Jaiki,etazoazZuzendeitzenden
kalera,etagaldetuJudasenetxeanTarsokoSaulodeitzen
denbat,zerenhunáotoitzegitendu.
12.EtaikusiduAnaniasdeitzendengizonbatbisiobatean
sartzenarizela,etaeskuaezarrizharengainean,ikuszezan.
13.OrduanAnaniasekihardetsizuen:Jauna,aditudiat
askorigizonhunetaz,zenbatgaiztoegindituenzure
saindueiJerusalemen.
14.Etahemendaukaaphezburuetatikzureizenadeitzen
dutenguziaklotzekoaginpidea.
15.BainanJaunakerranzioen:Zoaz,zerenneretzatontzi
hautatuada,jentilen,erregeenetaIsraelgosemeenaurrean
nireizenaeramateko.
16.Zerenerakutsikodiotzeingauzahandiakjasanbehar
ditueneneizenagatik.
17.EtajoanzanAnanias,etasartuzanetxean;etaeskuak
gañeanjarririkesaneutsan:Sauloanaia,zetorrenbidean
agertuzanJesus,bialdunauzu,zureikusmenajasodezazun,
etaEspirituSantuazbeteaizandezazun.
18.Etaberehalaerorizenharenbegietatikezkatakbezala:
etaberehalaikusizuen,etajaikizen,etabataiatuzen.
19.Etaharagiaartuzuenean,sendotuzan.Orduanegon
zenSaulegunbatzutanDamaskonzeudendizipuluekin.
20.EtaberehalapredikatuzuenKristosinagogetan,ecen
JainkoarenSemeadela.
21.Bainaentzutenzutenguztiakharritutazeuden,eta
esatenzuten;EzaldahauJerusalenenizenhaudeitzen
zutenaksuntsituzituena,etaasmohorretaraetorrizena,
apaiznagusieilotutaeramateko?
22.Saulek,ordea,aregehiagoindartzenzuen,etanahastu
zituenDamaskonbizizirenjuduak,frogatuzhuraberadela
Kristo.
23.Etaegunaskobeteondoren,juduekaholkatuzuten
hurahiltzeko.
24.BainanhaienitxaropenaezagutuzutenSaulek.Etagau
etaegunzaintzenzituztenateakhurahiltzeko.
25.Orduandizipuluekhartuzutengauez,etajautsizuten
saskibateanhormarenondoan.
26.EtaSaulIerusalemeraethorrizenean,nahizuenbere
diszipuluekinelkartzeko:bainaguziakharenbeldurziren,
etaetzutensinetsihuradiszipuluazenik.
27.BañaBernabasekartuzuen,etaeramanzioen
apostoluengana,etakontatuziennolaikusizuenbidean
Jauna,etamintzatuzitzaiola,etanolaausardiazpredikatu
zuenDamaskonJesusenizenean.
28.EtazegoanhekiekinsartzenetairtetenJerusalemera.
29.EtaausardiazmintzatzenzenIesusIaunarenizenean,
etadisputatzenzuenGreziarrenkontra:bainahaiekhiltzera
joanziren.
30.Etaanayeekjakinzutenean,eramanzutenZesareara,
etaigorrizutenTarsora.
86

ApostoluenEginak
31.OrduanElizakatsedenhartuzutenJudea,Galileaeta
Samariaguzian,etaedifikatuakizanziren;etaJaunaren
beldurrez,etaEspirituSantuarenkonsolamenduanibilliak
ugarituziran.
32.Etagerthatuzen,Pierrisaldeguzietatikigarotzean,
jautsizenLidanbizizirensainduengana.
33.EtaarkituzuenhanEneaszeritzangizonbat,zortzi
urtezbereoheagorderik,etaparalíticerizen.
34.EtaesanzionPedrok,Eneas,Jesu-Kristoksendatzen
zaitu:jaikietaeginzureohea.Etaberehalajaikizen.
35.EtaLidanetaSaronenbizizirenguziekhuraikusizuten,
etaJaunaganaitzuliziren.
36.Bada,bazenJoppenTabitadeitzenzendiszipulubat,
zeinainterpretaziozDorkasdeitzendena:emaztehaubetea
zeneginzituenobraonezetalimosnaz.
37.Etagerthatuzenegunhetan,erizela,etailzen:zeinak
garbituzutenean,goi-gelabateanezarrizuten.
38.EtazerenLiddaJopperenondoanbaitzen,eta
diszipuluekentzunzutenezhanzegoelaPierris,bigizon
igorriziozkaten,othoizezzedilahekienganaetortzeko.
39Orduan,Pedrojaikietahaiekinjoanzen.Iritsizenean,
eramanzutengoikogelara:etaalargunguztiaknegarrez
egonzirenharenondoan,etaDorkasekeginzituenjantziak
etajantziakerakusten,berahaiekinzegoela.
40.BainaPedrokguziakaterazituen,etabelaunikaturik
otoitzeginzuen;etagorputzeraitzulirik,esanzuen:Tabita,
jaikizaitez.Etabegiakirekizituen:etaPedroikusizuenean,
eserizen.
41.Etaemanzioneskua,etaaltxatuzuen,etasainduaketa
alargunakdeituzituenean,aurkeztuzuenbizirik.
42.EtaezagutuaizanzenJopeguzian;etaaskoksinetsi
zutenJaunagan.
43.Etagerthatuzen,egunaskoegonbaitzenJopperen
Simonlarrutzailebatekin.
10.KAPITULUA
1BazenZesareanKorneliodeitzenzengizonbat,italiar
bandakoehuntaribat,
2.Gizondebotoa,etaJainkoarenbeldurzenabereetxe
guziarekin,limosnaaskoemanziozkanjendeari,etabeti
Jainkoariothoitzegitenzion.
3.Ikusizuenikuspenbatean,egunarenbederatzigarren
ordualdera,JainkoarenAingerubatsartzenzitzaiola,eta
esatenziotela,Kornelio.
4.Etabegiratuzuenean,beldurtuzen,etaesanzuen:Zerda,
Jauna?Etaesanzion:Zureotoitzaketazurelimosnaigan
diraJainkoarenaurreanoroigarritzat.
5.EtaorainigorrigizonakJopara,etadeituSimonbati,
zeinenabizenadenPedro.
6.OstatuadaSimonontzatzailebatekin,zeinarenetxea
itsasoondoandagoen:berakesangodizuzereginbehar
duzun.
7.EtajoanzaneanKornelioriesaneutsanAingerua,dei
eginzituanbereetxekobizerbitzarietatik,etabetiberezain
zeuzkatenensoldadudebotobati;
8.Etagauzaoiekguziakadiarazizituanean,igorrizituen
Jopara.
9.Biharamunean,bideanzihoazela,etahirirahurbildu
zirenean,Pedroigozenetxe-gaineraotoitzegitera,seioren
aldera.
10.Etagosehandiaizanzen,etajannahizuen:bainahaiek
prestatzenarizirela,erorizentrantzean.
11.Etaikusizuenzeruairekitzen,etaontzibatharengana
jaisten,lauizkinetanoihalhandibatbezala,etalurrera
jaisten.
12.Nonzeudenlurrekolauoinetakoabereak,eta
basapiztiak,etaarrastaka,etazerukohegaztiak.
13.Etaetorrizitzaionbozbat:Jaiki,Pedro;hil,etajan.
14.BainaPedrokerranzuen:Ez,Jauna;zerenezbaitut
sekulajanarruntaedokutsatuadengauzarik.
15.Etabozakberrizerranzionbigarrenaldiz:Jainkoak
garbituduena,ezdezazuladeitzenarrunt.
16.Aueginzanirualdiz:etaontziaberrizjasozanzerura.
17.Bada,Pedrokberebaitanzalantzanzebilelazeresan
nahizuenikusizuenikuskerahonek,huná,Korneliotik
bidalitakogizonekgaldeeginzutenSimonenetchea,eta
ateaurreanjarriziren.
18.EtadeieginetagaldetuzueneaSimon,zeinaPedro
deitzenzena,hanostatuostatuotezen.
19.Pedrokbisioanpentsatzenzuenbitartean,Espirituak
esanzion:Huna,hirugizonzurebiladabiltza.
20.Jaikizaitez,bada,etajautszaitez,etazoazhaiekin,ezer
ezdudaturik:zerennikigorriditut.
21.OrduanPedrojautsizenKorneliotikberagana
bidalitakogizonengana;etaesanzuen:Huna,ninaiz
bilatzenduzuna:zerdazergatiketorrizarete?
22.Etaerranzuten,Korneliozenturioa,gizonzuzena,eta
Jainkoarenbeldurdena,etajudutarrennazioguziarenberri
onadena,AingerusaindubatekJainkoarengandik
ohartarazizuenzureetxerabereetxerabidaltzeko,eta
entzuteko.zurehitzak.
23.Orduandeithuzituen,etaostatuemanzituen.
BiharamuneanjoanzenPedrohekiekin,etaJopekoanaia
batzukberarekinbaterajoanziren.
24.EtabiharamuneansartuziranZesarean.EtaKorneliok
itxarotenzituen,etabilduzituenberesenideaketa
hurbilekolagunak.
25.EtaPedrosartzean,Korneliokatzemanzion,etabere
oinetaraerorizen,etaadoratuzuen.
26.BainaPedrokhartuzuen,zioela,Jaikizaitez;Niere
gizonanaiz.
27.Etaberarekinmintzatzenarizela,sarthuzen,etaarkitu
zituenaskobilduak.
28.Etaesanzien:Badakizuenolalegezkontrakoadenjudu
batentzatelkartzea,edobestenaziobatekobatengana
etortzea;bainaJainkoakerakutsiditezdudalainorarrunt
edokutsatudeituko.
29.Horregaitikethorrinaizzuganakontrajarrigabe,eske
bidaliaizannaizenean:galdetzendutbada,zertarakobidali
nauzutennigatik?
30.EtaKorneliokesanzuen:Duelalauegunbarauegin
nuenorduhonetaraarte;etabederatzioreneanothoitzegin
nuennereetxean,etahuná,gizonbatjarrizennireaurrean
jantziargizjantzita,
31.Etaerranzuen:Kornelio,zureotoitzaentzunada,eta
zurelimosnakoroitudiraJainkoarenaitzinean.
32.Bidalibada,Joppera,etadeituSimon,zeinenabizena
daPedro;ostatuadagoSimonontzatzailebatenetxean
itsasoertzean:zeinek,datorrenean,hitzegingodizu.
33.Berehala,bada,igorrinuenzuregana;etaondoegin
dezuetorrizarela.OrainbadaguguztiokJainkoaren
87

ApostoluenEginak
aitzineangabiltza,Jainkoakagindudizkizutengauza
guztiakentzuteko.
34.OrduanPedrokahoaidekizuen,etaerranzuen:Egiaz
jabetzennaizJainkoakezduelapertsoneierrespetatzen.
35.Bainannazioguzietanharenbeldurdena,eta
zuzentasunaegitenduena,ontzathartzendaharekin.
36.JainkoakIsraelgosemeeiigorrizienhitza,Jesu
Kristorenbidezbakeapredikatzenzuela:
37.Badakizuehitzhura,Judeaguzianargitaratuzena,eta
Galileatikhasizena,Joanekpredikatuzuenbataioaren
ondoren;
38.NolaIainkoakungituzuenJesusNazaretarraEspiritu
Santuazetaindarrez:zeñakzihoazenongiegiten,eta
sendatzendeabruakzapalduzituztenguztiak;Jainkoa
harekinbaitzen.
39.EtagujuduenlurreanetaJerusalemeneginzituen
guzienlekukogara;zeinazuhaitzbateanhiletaurkatu
zuten:
40.Jainkoakirugarreneguneanresuscitatuzuen,eta
erakutsizuen;
41.Ezpopuluguziari,baiziketaJainkoarenlehen
aukeratutakotestiguei,guriere,hilenartetikresuscitatu
ondorenharekinjanetaedandugunok.
42.Etaaginduzigunerriaripredikatzeko,etatestigantza
zezalaJainkoarengandikbizkorrenetahildakoenJuez
izatekoezarriaizanzena.
43Harengantestimoniatzenduteprofetaguciac,ecen
hareniceneansinhestenduenacbekatuenbarkamendua
jasokoduela.
44.Pedrokoraindikhitzhaukerraitenzituenbitartean,
EspirituSantuaerorizenhitzaenzutenzutenguztien
gainera.
45.Etasinistuzutenerdainkoakharritutazeuden,
Pedrorekinetorrizirenguziak,zerenjentileiereisuri
baitzenEspirituSantuarendohaina.
46.Zerenadituzituztenlengoaiezhitzegiten,etaJainkoa
handitzenzuten.OrduanPedrokerantzunzion:
47.Nehorkdebekatualdezakeura,ezdaitezelabataiatu,
EspirituSantuagukbezainongihartudutenak?
48.EtaaginduzienbataiatzeaJaunarenizenean.Orduan
othoitzeguitençutenegunbatzuiçanzedin.
11.KAPITULUA
1.EtaadituzutenJudeanzeudenapostolueketaanaiak,
jentilekereJainkoarenhitzajasozutela.
2.EtaPedroJerusaleneraiganzenean,erdainkoakzirenak
berarekinpugnatzenziren.
3.Esanziotela:Sartuzinenzirkunziziogabeko
gizonengana,etahaiekinjanzenuen.
4.BainaPedrokasieratikentsaiatuzuenkontua,etaazaldu
zienaginduz,zioela:
5.Jopehiriannengoenotoitzegiten,etatrantzebatean
ikusinuen,ontzibatjaisten,lauertzetatikzerutikjaisten
zenizarahandibatbezala;etanirierehelduzitzaidan:
6.Begiakitxinituenean,behatunuen,etaikusinituen
lurrekolauoinetakoabereak,etabasapiztiak,etaarrastaka,
etazerukohegaztiak.
7.Etaentzunnuenbozbatesatenzidan:Jaiki,Pedro;hil
etajan.
8.Bainanikerrannuen:Ez,Jauna,zerenezbaitaezer
arruntedokutsaturiksartueneahoaninoiz.
9.Bainabozakerantzunzidanberrizzerutik:Jainkoak
garbituduena,ezzaitzateladeitzenarrunt.
10.Etahauhiruraldizeginzen:etaguziakberrirozerura
eramanziren.
11.Etahuná,berehalairugizonethorriziradenninengoen
etxera,Zesareatikbidaliaknigana.
12.EtaEspirituakaginduzidanhekiekinjoatea,ezer
zalantzanjarrigabe.Gaineraseianaiahaueknirekinbatera
joanginen,etagizonarenetxeansartuginen:
13.EtaerakutsizigunnolaikusizuenAingerubatbere
etxean,zutikjarrietaesanzion:BidaligizonakJoppera,eta
deituSimon,zeinenabizenadenPedro;
14.Norkesangodizkizutehitzak,zeinenbidezzuetazure
etxeguziasalbatukozarete.
15.Etamintzatzenhasinintzenean,EspirituSantuaerori
zenhaiengainera,hasieranguregainerabezala.
16.OrduanorhoitunintzenJaunarenhitzaz,nolaerran
zuela,Joanesegiazbataiatuzuenurez;bañaEspiritu
Santuazbataiatukozarete.
17.Iainkoakbadaemanzienguribezala,Jesukristo
Jaunagansinistugintuenbezala;zernintzenni,Jainkoari
aurreeginnezakeela?
18Gauçahaucençuncitzatenean,ixilceçaten,eta
glorificatuceçatenIaincoa,cioitela,Iaincoacbadajentilei-
ereemandiedamuavicitzeco.
19.Bada,Estebaneninguruansortuzenpersekuzioagatik
barreiatuakzeudenak,Feniziara,etaZipreraino,eta
Antiokiarainojoanziren,hitzainoripredikatzenziotela
Judueibakarrik.
20.EtahetarikbatzukZiprekoetaZirenekogizonakziren,
Antiokiaraethorririk,GreziarreimintzatzenzietenJesus
Jaunapredikatzen.
21.EtaJaunareneskuahekiekinizanzen,etajendeaskok
sinetsizuten,etaitzulizirenJaunagana.
22.OrduangauzahauenberriJerusalenenzegoenElizaren
entzuterairitsizen,etabidalizutenBarnabas,
Antiokiarainojoanzedin.
23.Etaethorrizenean,Jainkoarengraziaikhusizuenean,
poztuzen,etaexhortatuzituenguziak,biotzekogogoz
Iaunariatxikizezaten.
24.Zerengizononazen,etaEspirituSantuazetafedez
betea:etajendeaskogehituzitzaionJaunari.
25OrduanBernabeTarsorajoanzen,Saulenbilatzera.
26.Etaaurkituzuenean,eramanzuenAntiokiara.Eta
gerthatuzen,urteosoaelizarekinelkartuetajendeasko
irakatsizutela.Etadiszipulueikristaudeitzenzieten
lehenikAntiokian.
27.EtaegunhetanethorrizirenprofetakJerusalemdik
Antiokiara.
28.EtaaltxatuzenhetarikbatAgabozeritzana,etaadierazi
zuenEspirituazmunduguzianurritasunandiaizangozela,
zeinagertatuzenKlaudioZesarrenegunetan.
29.Orduandiszipuluek,bakoitzabereahalmenarenarabera,
erabakizutenJudeanbizizirenanaieisorospenabidaltzeko.
30.Horiereeginzuten,etaigorrizietenzaharrei
BernabasenetaSauleneskutik.
12.KAPITULUA
1.Aldihartan,Herodeserregeakeskuakluzatuzituen
Elizakozenbaitimintzeko.
2.EtaezpatazhilzuenSantiagoJoanenanaia.
88

ApostoluenEginak
3.Etaikusizuelakojudueiatseginzitzaiola,Pedroere
hartzerajoanzen.(Orduanizanzirenlegamiagabekoogien
egunak.)
4.Etaatzemanzuenean,kartzelansartuzuen,etalau
soldadulaurdeneiemanzietengordezezaten;Aste
Santuarenondorenherriariateratzekoasmoarekin.
5.Bada,Pedropresondegiangordezuten:bañaElizak
othoitzegiterikgabeeginzenharengatikJainkoari.
6.EtaHerodesekateranahizuenean,gauhartanPedrobi
soldadurenarteanlozegoen,bikateezlotuta:etaate
aurreanzaindariakkartzelangordezuten.
7.Etahuná,JaunarenAingeruaethorrizitzaionharen
gainera,etaargibatdistiratuzuenpresondegian:etajo
zuenPedroalboan,etaaltxatuzuen,zioela:Jaikizaitez
laster.Etakateakeskuetatikerorizitzaizkion.
8.EtaerranzioenAingeruak:Gerrikoa,etalotuzure
oinetakoak.Etahalaeginzuen.Etaerrancieçón,Botahire
soñecoahireingurura,etajarraituniri.
9.Etailkirik,jarraituzion;etaezjakinegiazelaaingeruak
eginzuena;bainaikuspenbatikusizuelaustezuen.
10.Lenbizikoetabigarrenauzotikigarozirenean,hirira
ematenduenburdinazkoatarirahelduziren;zeñakberez
idekizien:etailkizirankalebatetatik;etaberehala
aingeruaaldeeginzuenharengandik.
11.EtaPedrokberebaitanethorrizanean,erranzuen:
Orainbadakitziur,JaunakbereAingeruabidaliduela,eta
libratunauHerodeseneskuetatik,etaJuduenherriaren
itxaropenguzietatik.
12.Etakontuaharturik,ethorrizenJoanenamaren
Mariarenetxera,zeinenabizenazenMarkos;nonasko
bilduzirenotoitzegiten.
13.EtaPedrokathekoateajozuenean,neskatxabatetorri
zenentzutera,Rodazeritzana.
14.EtaPedrorenahotsaezagutuzuenean,etzuenateaideki
pozagatik,bainalastereginzuen,etakontatuzuennola
Pedrozegoenathearenaurrean.
15.Etaerranzioten:Eroazara.Bainahalaxezela
baieztatzenzuenetengabe.Orduanesanzuten:Haren
aingeruada.
16.BainaPedrokjokajarraituzuen:etaateaidekietahura
ikusirik,harritutageldituziren.
17.Bainahark,eskuarekinkeinueginez,ixilzezaten,
aditzeraemanziennolaJaunakkartzelatikaterazuen.Eta
harcerranceçan,ZoaztegauçahauceracusteraSantiagori
etaanaiei.Etaaldeeginzuen,etabestelekubaterajoanzen.
18.Bada,egunaeginbezainlaster,ezzenzalapartatxikia
soldaduenartean,zergertatuzenPedrori.
19.EtaHerodesekharenbilaibiltzenzenean,etaetzuen
arkitu,aztertuzituenzaindariak,etamanatuzuenhil
zitezen.IautsizanJudeatikZesareara,etahangeldituzan.
20.EtaHerodesosoatsekabetuzenTirokoetaSidongo
haiekin:bainahaiekbatetorrizirenharengana,etaBlasto
erregearenganberalaguneginzutenez,bakeaeskatuzuten;
zerenberenherrialdeaerregearenaberriazelikatzenzen.
21.Etaegunbatean,Herodes,errege-jantzizjantzirik,jarri
zenberetronuan,etaoraziobateginzien.
22.Etaherriakoihubatemanzuen,esanez:Jainkoaren
ahotsada,etaezgizonarena.
23.EtaberehalajozuenJaunarenaingeruak,zerenez
baitzuenJainkoariaintzarikeman,etaharrekjanzuten,eta
emanzuenizpiritua.
24BainaJainkoarenhitzahaztenetaugaritzenzen.
25.EtaBernabeetaSaulitzulizirenJerusalemdik,beren
ministerioabetezutenean,etaeramanzutenberaiekinJoan,
zeinenabizenazenMarkos.
13.KAPITULUA
1.BadaAntiokianzegoenelizanprofetaetairakaslebatzuk
zeuden;Barnabas,etaSimeonNigerdeitzenzena,eta
LuzioZirenekoa,etaManaen,Herodestetrarkarekin
hazitakoa,etaSaul.
2.Jaunarizerbitzatzenetabarauegitenzutenbitartean,
EspirituSantuakesanzuen:BereizinazazueBernabeeta
Saulodeituditudanlanerako.
3.Etabarureginetaotoitzeginzutenean,etaeskuakezarri
zizkiotenean,igorrizituzten.
4.Haiek,bada,EspirituSantuakigorririk,joanziren
Seleuziara;etahandikZipreraabiatuziren.
5.Salaminanzeudelarik,predikatzenzutenIainkoaren
hitzaJuduensinagogetan,etaJoanereizanzutenberen
zerbitzari.
6.EtairlatikPaphoseraigarozirenean,aurkituzutenazti
bat,profetafaltsubat,judubat,zeinaBarjesuszuenizena.
7.ZerazenSergiusPauloherrikodiputatuarekin,gizon
zuhurbat;BernabasetaSaulideituetaJainkoarenhitza
entzutekogogoa.
8.BainaElimasaztiak(zerenhalabaitabereizena
interpretazioz)aurreeginzien,ordezkariafedetikaldendu
nahian.
9.Orduan,Saulek(zeinerePauldeitzendena),Espiritu
Santuazbeterik,begiakjarrizizkionharengainean.
10.Etaerranzioen:Oigaiztakeriaguzizbetea,deabruaren
semea,zuzentasunguzienetsaia,ezalduzugeldituko
Jaunarenbidezuzenakokertzen?
11.Etaorain,horra,Jaunareneskuazuregañean,etaitsua
izangozara,iguzkiaikusigabedenborabatez.Etaberehala
erorizitzaionlainobatetailuntasuna;etaeskutik
eramatekobatzuenbilaibilizen.
12.Orduandiputatuak,ikusizuenean,sinetsizuen,
Jaunarendoktrinazharriturik.
13.Bada,PauletaberetaldeaPafostikaskatuzirenean,
ethorrizirenPanfiliakoPergara:etaJoanhetarik
aldendurikJerusalemeraitzulizen.
14.BainanPergatikilkhizirenean,ethorrizirenPisidiako
Antiokiara,etasarthuzirenlarunbateguneansinagogara,
etaeseriziren.
15.EtaLegeaetaprofetakirakurriondoren,sinagogako
buruzagiekigorrizietenhekietara,ziotela:Gizonok,
senideok,baldinbadaukazueerriarentzakoexhortazio
hitzik,esanezazute.
16.OrduanzutituzenPaulek,etaeskuarekinkeinuaeginez,
esanzuen:Israelgogizonak,etaJainkoarenbeldurzarenok,
entzunezazute.
17.IsraelgoherrihonenJainkoakaukeratuzituengure
arbasoak,etaaltxatuzuenherriaEgiptokolurreanatzerritar
bizizirenean,etabesoaltuarekinaterazituenhandik.
18.Etaberrogeiurtereninguruanjasanzituenberen
ohiturakbasamortuan.
19.EtaKanaangolurreanzazpinaziosuntsituzituenean,
zozketazbanatuzituenhaienlurrak.
20.Gero,emanzizkienepaileaklaurehunetaberrogeita
hamarurteinguru,Samuelprofetaarte.
89

ApostoluenEginak
21.Geroerregebateskatuzuten,etaJainkoakemanzien
SaulKisensemea,Benjaminenleinukogizona,berrogei
urtez.
22.Etakenduzuenean,Dabidsortuzuenhaienerregeizan
zedin;harieretestimonioaemanzioen,etaerranzioen:
Dabid,Jeserensemea,aurkitudut,neurebihotzaren
araberakogizona,nereborondateguziabetekoduena.
23.Gizonhunenhazitik,Jainkoakberepromesarenarabera
piztuduIsraeliSalbatzaile,Jesus.
24.Joanek,ethorribainolehen,predikatuzuenean
damuarenbataioaIsraelgoherriguziari.
25.EtaJoanekberebideabetezuenean,erranzuen,Nor
usteduzueninaizela?Nieznaizbera.Bainahuná,bat
datoreneatzetik,bereoinetakooinetakoakaskatzekodigne
eznaizen.
26.Gizonaketaanaiak,Abrahamenjatorrikosemeak,eta
zuenarteanJainkoarenbeldurdenak,zueibidaliada
salbamenhonenhitza.
27.ZerenJerusalemenbizidirenek,etaberenburuzagiek,
huraezagutuezzutelako,etaoraindiklarunbatero
irakurtzendirenprofetenbozak,betedituztehura
kondenatzen.
28.Etaarkitzenbazutenereharenganheriotzekokausarik,
Pilatorieskatuziotenhilzedin.
29.Etabetezuteneanberatazidatziazegoenguztia,
zuhaitzetikjautsizuten,etasepulcrobateanezarrizuten.
30BainaJainkoakpiztuzuenhilenartetik:
31.EtaikhusizanegunaskoberekinGalileatik
Jerusaleneraiganziranak,zeintzukdiranpopuluaren
lekuko.
32.Etaaditzeraematendizueguberripozgarria,nola
arbasoeieginzitzaienpromesa.
33Jainkoakgauzaberabetediguhaienseme-alabak,Jesus
resuscitatubaitu;bigarrensalmoanereidatziadenbezala,
ZuzaraeneSemea,gaurnisortuzaitut.
34.Etahilenartetikpiztuzuela,orainezgeraustelkera
itzultzeko,erranzuenhunela:EmanendizkizutDabiden
urrikalmenduseguruak.
35.Argatikdiobestesalmobateanere:Ezdezuutzikozure
Santuaustelkeriaikustea.
36.ZerenDabidek,Jainkoarenborondatezberebelaunaldia
zerbitzatuondoren,lotanerorizen,etaberearbasoeiezarri
zitzaien,etaustelkeriaikusizuen.
37.BainanJainkoakresuscitatuzuenak,ezzuenikusi
ustelkeria.
38Jakinzazuebada,senideok,gizonhunenbidez
predikatzenzaizuelabekatuenbarkamena.
39.Etaberarengandikiustifikatuakdiradesinhestenduten
guziakgauzaguzietarik,zeñatatikezinzitezkeeniustifikatu
Moisesenlegez.
40.Begira,bada,profetetanerrandenhorizuekgainera
ethorriezdadin;
41.Huna,arbuiatzaileak,etaharrituzaitezte,etagaltzen
zarete:zerenobrabategitendutzuenegunetan,ezduzuen
lanainolaeresinetsiko,nahizetagizonbatekiragartzen
dizueten.
42.EtaJuduaksinagogatikilkhizirenean,jentilakothoitz
egitenzuten,hurrengolarunbatekohitzhaukpredikatu
zitezen.
43.Bada,kongregazioahautsizenean,juduetaproselito
erlijiosoetarikaskoPauloetaBarnabasenondorazihoazen,
etahauek,haiekinmintzatuz,konbentzituzietenJainkoaren
grazianjarraitzeko.
44.Etahurrengolarunbatekoeguneaniahiriosoaelkartu
zenJainkoarenhitzaentzutera.
45.BainanJuduekjendetzaikusirik,bekaizkeriazbete
ziren,etaPaulekesandakogauzenkontrahitzegitenzuten,
kontraesanetablasfematuz.
46.OrduanPauletaBernabeausartuziren,etaerranzuten:
BeharrezkoazenlehenikJainkoarenhitzazueierranizana;.
47.ZerenhalaagindudiguJaunak,erranez:Jentilenargia
izanzaitezen,salbazioaizandezazunlurrarenmuturreraino.
48.Etaauentzuteanjentilak,poztenziran,etaglorifikatu
zutenIaunarenhitza:etabetikobizitzeraezarriakziren
guzieksinetsizuten.
49.EtaJaunarenhitzazabalduzeneskualdeguzian.
50.BañaJudueksuspertuzituztenemaztedevotoeta
ohoretsuak,etahirikoburuzagiak,etapersekuzioasortu
zutenPauloetaBarnabaserenkontra,etabotazituzten
berenlurraldeetatik.
51.Bañaastinduzituztenberenoinetakohautsa,etaethorri
zirenIconiora.
52.EtadiszipuluakbozkariozetaEspirituSantuazbete
ziran.
14.KAPITULUA
1.EtagerthatuzenIkonion,biakbaterasartuzirelaJuduen
sinagogara,etahorrelamintzatuzen,nonjuduetariketa
grekoenerejendeandiaksinetsizuen.
2Bainajudufedegabeekjentilakhunkituzituzten,eta
berengogoakanaienaurkagaiztotuzituzten.
3.Luzaroanegonziranbadaausardiazmintzatzen
Iaunagan,zeinakemanbaitzuentestigantzaberegraziaren
hitzari,etaemanbaitzituenseinaleaketamirariakberen
eskuzeginzitezen.
4.Bainahirikojendetzabanatuazegoen:etazatibat
juduekin,etabesteaapostoluekin.
5.Etaerasobateginzeneanbijentilak,etabaitajuduakere
berenburuzagiekin,gaiztokierabilietalapidatzeko.
6.Bertazohartuziren,etaListraetaDerberaihesegin
zutenLikaoniakohirietara,etainguruandagoeneskualdera.
7.EtahanpredikatzenzutenEbanjelioa.
8.EtaeseritazegoengizonbatListran,bereoinetan
inpotentea,amarensabeletikelbarriazela,ezbaitzeninoiz
ibili.
9.BerakentzunzuenPaulokmintzatzen:zeinekirmo
begiratzenziotela,etaikusirik,sendatzekofedeazuela.
10.Esanzuenbozozenez:Zuzutikzureoinetan.Etajauzi
eginetaibilizen.
11.EtaikusirikerriakPaulokeginzuena,bozaaltxatu
zuten,Likaoniakomintzoanesaten:Jainkoakguregana
jautsidiragizonenantzera.
12.BernaberiJupiterdeituzioten;etaPaul,Merkurio,
hizlarinagusiazelako.
13.OrduanberenhiriarenaitzineanzegoenJupiterren
apaizakidiaketagirlandakekarrizituenateetara,eta
sakrifizioaeginnahiizanzuenherriarekin.
14.CeinentzuteanApostoluek,BernabeketaPaulok,
urratuzituztenberenjantziak,etalasterkasartuziren
jendearenartera,oihuka,
15.Etaziotela,Jaunak,zergatikegitendituzuegauzahauek?
Guerezuekinantzekopasioetakogizonakgara,eta
90

ApostoluenEginak
predikatzendizueguhutsalkeriahauetatikitzulzaiteztela
Jainkobizira,zerua,lurra,itsasoaetahandaudengauza
guztiakeginzituena.
16.Zeinekiraganeanutzizietennazioguztieiberenbidetik
ibiltzea.
17.Alabaina,ezzuenbereburualekukotasunikgabeutzi,
zerenongieginbaitzuen,etaemanzigunzerutikeuria,eta
sasoiemankorrak,gurebihotzakjanarizetaalaitasunez
betez.
18.Etaesaerahauekinnekezhertsizutenherriak,ezziotela
sakrifiziorikegin.
19.EtaethorriziranharaAntiokiatiketaIkoniotikJudu
batzuk,zeñakkonbentzituzutenjendea,etaPauloharrika
jarririk,hiritikaterazuten,hilzelakoan.
20.Alabaina,diszipuluakbereinguruanzeudela,jaikieta
hirirasartuzen,etabiharamuneanjoanzenBernaberekin
Derbera.
21.EtahirihartaraEbanjelioapredikatuetaaskoirakatsirik,
itzulizirenberriroListrara,etaIconiora,etaAntiokira.
22.Diszipuluenarimakonfirmatuz,etaexhortatuzfedean
segitzera,etatribulazioaskorenbitartezJainkoaren
erreinuansartubehardugula.
23.Etaelizaguzietananzianoakezarrizituztenean,eta
baraurezothoitzeginzutenean,encommendatuzizkioten
Jaunari,zeinengansinestenbaitzuten.
24.EtaPisidiazeharkaturik,ethorrizirenPanfiliara.
25.EtaPerganhitzapredikatuzutenean,jaitsiziren
Attaliara.
26.EtahandikAntiokiaraontziratuziren,nondik
gomendatuakizanzitezenJainkoarengraziari,betezuten
obragatik.
27.Etaethorriziranean,etaelizabildurik,ensaiatuzuten
Jainkoakhaiekineginzituenguziak,etanolaidekizien
jentileifedearenatea.
28.Etahanegonzirendenboraluzezdiszipuluekin.
15.KAPITULUA
1.EtaJudeatikjautsizirenzenbaitgizonekanaieiirakatsi
zieten,etaesatenzieten:Moisesenarauraerdainduez
bazarete,ezinzaretesalbatu.
2.Bada,PauleketaBernabesekhekiekineztabaidaeta
eztabaidatxikirikezzutenean,erabakizutenPauloeta
Bernabe,etahaietarikbestebatzuk,Jerusalemeraigan
zitezelaapostoluetazaharrenganaauzihoneninguruan.
3.Etaelizakbideraeramanik,iragaitenzirenFeniziaeta
Samariatik,jentilenkonbertsioadeklaratzenzutela:etapoz
handiaeginzietenanaieguziei.
4.EtaethorriziraneanJerusalenera,elizatik,eta
apostoluetatiketazaharretikerrezibituakizanziran,eta
deklaratuzituztenJainkoakhaiekineginzituengauza
guztiak.
5.BainajaikizirenFariseoensektatiksinistuzutenak,
ziotela:Beharrezkoazelaerdainzitzea,etaaginduzezaten
Moisesenlegeabetezezaten.
6.Etaapostoluaketazaharreakbilduzirengaihau
aztertzeko.
7.Etaeztabaidaaskoizanzirenean,jaikizenPierris,eta
esanzien:Gizonok,senideok,badakizuenolaaspaldiegin
zuelaJainkoakgureartean,jentilakeneahozentzuteko
Ebanjeliokohitza.etasinistu.
8.EtaJainkoak,bihotzakezagutzendituenak,testigantza
emanzien,emanzienEspirituSantua,gurieginzigun
bezala;
9.Ezjarrigureetahaienarteanalderik,berenbihotzak
fedezgarbituz.
10.Orainbada,zergatiktentatzenduzueJainkoa,ezgure
arbasoekezgukjasanezinizangenuenuztarriaezartzeko
diszipuluenlepoan?
11.BainansinestenduguJesu-KristoJaunarengratiaz
salbatukogarela,haiekbezala.
12.Orduanjendeguziaixilduzen,etaentzunzieten
BernabasetaPauli,deklaratzenziotelazermirakulueta
mirariakeginzituenJainkoakjentilenarteanhekienbidez.
13.Etaixildurik,Santiagokihardetsizuen,zioela:Gizonak,
anaiak,entzunnazazue.
14.SimeonekkontatudunolaJainkoaklehenjentilak
bisitatuzituen,haietatikbereizenerakoherribatateratzeko.
15.Etahorrekinbatdatozprofetenhitzak;idatzitadagoen
bezala,
16.Honenondorenitzulikonaiz,etaberriroeraikikodut
Davidentabernaklea,eroriadagoena;etaberriroeraikiko
ditutharenhondakinak,etaezarrikoditut;
17.GizonenhondarrakbillatuzezatenJauna,etaeneizena
deitzendenjentilguziak,dioJaunguziakegitendituenak.
18.EzagunakdiraJainkoarenobraguziakmunduaren
asieratik.
19.Argatikneresententziada,ezditzagulaasaldatzen,
jentilenartetikJainkoarenganabiurtudirenak.
20.Bainaidaztendiegula,abstenitudaitezelaidoloen
kutsaduratik,etafornicaziotik,etaitotakogauzetatiketa
odoletik.
21.ZerenaintzinakoMoisesekbadituhiriguzietanhura
predikatzendutenak,larunbaterosinagogetanirakurtzen
direlarik.
22.OrduanatseginizanzutenApostolueketazaharrek,
elizaguziarekin,berenkidekogizonaukeratuakbidaltzea
AntiokiraPauloetaBernabasekin;hots,JudasekBarsabas
deitzenzuen,etaSilas,anaienarteannagusiak.
23.Etahonelaidatzizituztengutunakhaienbidez;
Apostoluek,zaharreketaanaiekagurrabidaltzendiete
Antiokiako,SiriakoetaKiliziakojentiletarikoanaiei:
24.Entzundugunez,gugandikilkizirenbatzuekhitzez
asaldatuzaituztete,zuenarimairauliz,esanez,erdainduak
izanbeharzarete,etabetelegea,zeñaiezgenionhalako
manamendurikeman.
25Onairudituzitzaigun,bat-bateanbildurik,gizon
aukeratuakzuganabidaltzea,gureBernabasetaPaulo
maiteak.
26JesukristogureJaunarenizenarenaldeberenbizia
arriskuanjarridutengizonak.
27.Guk,bada,igorridituguJudasetaSilas,zeñakereahoz
gauzaberaesangodizute.
28.ZerenongiirudituzitzaigunEspirituSantuari,etaguri,
beharrezkoakdirengauzahauekbainokargahandiagorik
ezjartzeazuei;
29.Abstendezazutelaidoloeieskainitakojakiak,eta
odoletik,etaitotakogauzetatik,etafornicaziotik:zeñatatik
behatzenbazarete,ongiegingoduzue.Ondoibili.
30.Bada,kanporatuakizanzirenean,ethorriziren
Antiokiara:etajendetzabildurik,emanzutenepistola.
31 Cein irakurrizutenean,poztu ziren
kontsolamenduagatik.
91

ApostoluenEginak
32.EtaJudaseketaSilasek,beraiekereprofetakzirelarik,
exhortatuzituztenanaiakhitzaskorekin,etakonfirmatu
zituzten.
33.Etahandenborabatgeldituondoren,utzizituzten
bakeananaietatikapostoluetara.
34Halaere,atseginzuenSilasekoraindikhanegotea.
35.PauloetaBernabeereAntiokianegonziren,Jaunaren
hitzairakastenetapredikatzen,besteaskorekinere.
36.EtaegunbatzurenburuanPaulokerranzioenBarnabasi:
Goazenberrirogureanaiakbisitatzera,Jaunarenhitza
predikatudugunhiriguztietan,etaikusdezagunnolaegiten
duten.
37.EtaBernabasekerabakizuenberaiekineramatekoJoan,
zeinenabizenazenMarkos.
38.BañaPaulietzuenongipentsatuberaiekineramatea,
zeinaaldeeginbaitzuenPanfiliatikhekiekin,etaezzen
haiekinlanerajoan.
39.Etapolemikahainzorrotzaizanzenhaienartean,non
batabestearengandikbananduziren:eta,beraz,Bernabek
Markoshartuzuen,etaitsasoratuzenZiprera.
40.EtaPaulokaukeratuzuenSilas,etajoanzen,anaiek
gomendaturikJainkoarengraziari.
41.EtajoanzenSiriaetaKiliziabarrena,elizak
konfirmatuz.
16.KAPITULUA
1OrduanethorcedinDerberaetaListrara:etahunáhan
cendiscipulubat,Timoteodeitzencen,emaztebaten
semea,ceincenIuduacen,etasinhetsceçan.bainabere
aitagreziarrazen:
2ListranetaIkonionzirenanaiekongiberriemanzuten.
3.Paulokberarekinaterabeharzuen;etahartueta
erdainzituzutenaldehetanzeudenjuduengatik:zeren
guziakzekitenharenaitagrekoazela.
4.Etahirietatikigarotzean,emanzizkietenaginduak
betetzeko,Jerusalemenzeudenapostoluetazaharrek
agindutakoak.
5.Etahalaxeizanziranelizakfedean,etaugaritzenziran
egunero.
6.Bada,FrigiaetaGalaziakoeskualdeazeharkaturik,
IzpirituSantuakdebekaturikizanzutenAsianhitza
predikatzeko.
7.Misiaraethorrizirenean,Bitiniarajoatekonahizuten:
bainaEspirituakezzienutzi.
8.EtaMisiatikigarorikTroaserajaitsiziren.
9.EtagaueanagertuzitzaionPauloriikuskerabat;
Mazedoniarbatcegoen,etaothoitzceçan,cioela,Zatoz
Mazedoniara,etalagungaitzazu.
10.Etaikussizuenean,berehalaahaleginduginen
Mazedoniarajoaten,Jaunakdeiegingintuelahaiei
Ebanjelioapredikatzeko.
11.Beraz,Troasetikaskaturik,joanginenzuzen-zuzen
Samotraziara,etabiharamuneanNeapolisera;
12.EtahandikFilipora,zeindenMazedoniarenparte
hartakohirinagusia,etakoloniabat,etahirihartanegon
ginenegunbatzuetan.
13.Larunbateanilkiginenhiritikibaibazterretik,non
otoitzeginohizen;etaeseriginen,etamintzatuginenhara
joatenzirenemakumeei.
14.EtaLidiadeitzenzenemakumebatek,purpura
saltzailea,Tiatirakohiriko,Jainkoaadoratzenzuena,
entzungintuen:zeinenbihotzairekizuenJaunak,
Paulenganaesandakogauzetarabegiraegoteko.
15.Etabataiatuzenean,etabereetxekoak,othoitzegin
zigun,zioela:BaldinjuzgatubanauzueJaunarileialnaizela,
zatozteeneetxera,etaegonzaiteztehan.Etamugatu
gintuen.
16.Etagerthatuzen,otoitzegiterajoatenginela,
igarkizunekoizpiritubatzeukanneskatxabat,zeinakbere
nagusieiirabaziaskoekarrizienigarkizunez.
17.BerakjarraituzigunPaulietaguri,etaoihueginzuen,
zioelarik:GizonhauekJainkoGorenarenzerbitzariakdira,
salbazioarenbideaerakustendigutenak.
18.Etahaueginzuenegunaskotan.BainaPaulok,
atsekabetuta,itzulizenetaesanzionizpirituari:Agintzen
dizutJesu-Kristorenizeneanilkhidezalaharengandik.Eta
ordubereanaterazen.
19.Etaikusirikberenagusiekberenirabazienitxaropena
desagertuazela,harrapatuzituztenPauletaSilas,eta
erakarrizituztenmerkaturaburuzagiengana.
20EtaeramanciecénMagistratuetara,cioitela,Guiçon
hauc,Iuduacizaitenez,gurehirianizugarriasaldatzendute.
21.Etairakatsiitzazuusadioak,zeinakezzaizkigunzilegi
jaso,ezbetetzea,Erromatarrakizanik.
22.Etaaltxatuzenjendetzahaienkontra:etamagistratuak
urratuzituztenberensoinekoak,etamanatuzutenjotzeko.
23.Etakolpeaskoezarrizizkiotenean,presondegianbota
zituzten,kartzelarariaginduziensalbatuzezan.
24.Ceinek,alakoaginduaarturik,barrukopresondegian
sartuzituen,etaoñakarpegietanezarrizituen.
25.EtagauerdianPauleketaSilasekothoitzeginzuten,eta
laudorioakkantatzenzizkiotenIainkoari:etapresoek
entzunzituzten.
26.Etabat-bateanlurrikaraandibatizanzen,non
presondegiarenzimenduakastinduziren:etaberehalaideki
zirenateguziak,etaaskatuzitezenguzienlokarriak.
27.Etaesnatzenzenpresondegikozaindariaberelotik,eta
ikusirikkartzelakoateakzabalik,aterazuenbereezpata,
etabereburuahilnahizuen,ustebaitzuenpresoakihes
eginzutela.
28.BainaPaulokoihuhandizoihueginzuen,zioela:Ez
eginkalterikzureburuari,zerenguztiokhemengaude.
29.Orduandeieginzuenargibat,etasartuzen,eta
ikaraturiketorrizen,etaerorizenPauloetaSilasen
aitzinean.
30.Etaaterazituen,etaerranzuten,Jaunak,zereginbehar
dutsalbatzeko?
31.Etaerranzuten:SinhetsezazueJesuKristoJaunagan,
etasalbatukozarazuetazureetxea.
32.EtaerranziotenJaunarenhitza,etabereetxeanzeuden
guziei.
33.Etahartuzituengauekoorduberean,etagarbituzituen
hekienmahastiak;etabataiatuzen,beraetabereguzia,
berehala.
34.Etabereetxeansartuzituenean,jarrizienogia,eta
bozkarioz,Jainkoarengansinestenzuenbereetxe
guziarekin.
35.Etaegunaizanzenean,magistratuakigorrizituzten
seringoak,ziotela,Utzigizonhoriek.
36.EtakartzelakoarduradunakerranzionPaulierranhau:
Magistratuekigorrizaituztezuekuzteko:orain,beraz,zoaz,
etazoazbakean.
92

ApostoluenEginak
37BainaPaulecerranciecén,Aguerkikondenatugabejo
gaituzte,erromatarrakgarela,etapresondegianegotzi
gaituzte.etaorainisilpeanbotatzengaituzte?ezegiaesan;
bainaetordaitezelaberaieketaateragaitzatela.
38.Etasergeekerranzietenhitzhaukmagistratuei:eta
beldurziren,entzuteanErromatarrakzirela.
39.Etaethorrizirenetaothoitzeginzuten,etaatera
zituzten,etaostatuzitezenhiritikaldeegiteko.
40.Etailkizirankartzelatik,etasartuziranLidiarenetxean:
etaanaiakikusirik,konsolatuziran,etaaldeeginzuten.
17.KAPITULUA
1.AnfipolisetaApoloniatikigarozirenean,ethorriziren
Tesalonikara,nonjuduensinagogabatzen.
2.EtaPaul,bereerarabezala,sarthuzenhekiengana,eta
hirurSabbathegunezeztabaidatuzuenEskrituraz.
3Irekietaalegatuz,Kristokbeharzuelasufrituetahilen
artetikpiztuzen;etapredikatzendizuedanJesushauKristo
dela.
4.Etahaietakobatzueksinetsizuten,etaPauloeta
Silasekinelkartuziren;etaGrekodebotoetarikjendetza
andibat,etaemaztenagusietarikezgutxi.
5.Bainansinistuezzutenjuduek,bekaizkeriazhunkiturik,
artuzizkietengizonlizunbatzuk,etabilduzituztentalde
bat,etahiriguziaiskanbilajarrizuten,etaJasonenetxea
erasozuten,etahaiekateranahiizanzuten.herriari.
6.Etaaurkituezzituztenean,erakarrizituztenJasoneta
anaiabatzukhirikoburuzagiengana,oihueginez:Mundua
hankazgorajarridutenakhonaereetorridira;
7.ZeñakjasodituJasonek:etaoiekguziekZesarren
aginduenkontraegitendute,esatendutelabesteerregebat
dela,Jesusbat.
8.Etaasaldatuzituztenherriaetahirikoburuzagiak,gauza
hauekentzutean.
9.EtaJasonenetaberzearensegurtasunaartuzituztenean,
utzizituztenjoan.
10.EtaanaiekberehalaigorrizituztenPauletaSilasgauez
Bereara:zeinakharaethorririkJuduensinagogarasartu
ziren.
11.HauekTesalonikanzeudenakbainonobleagoakziren,
zerenhitzagogoosozerrezibitzenzuten,etaegunero
arakatzenzituztenEskriturak,eahorrelaoteziren.
12.Badahetarikaskoksinetsizuten;Greziarziren
emakumeohoretsuakere,etagizonak,ezgutxi.
13.BañaTesalonikakoJuduekjakinzutenean,Jainkoaren
hitzaPaulengandikpredikatuazelaBerean,ethorriziren
haraere,etabiztuzutenjendea.
14.EtaorduananaiekigorrizutenPauloitsasorabezala
joanzedin;
15.EtaPaulgidatzenzutenekAtenaseraeramanzuten:eta
SilasietaTimoteorimanamendubatharturik,azkar-azkar
harenganaetortzeko,aldeeginzuten.
16.EtaPaulokAtenasenitxarotenzituenbitartean,bere
espirituahunkituzenharenbaitan,hiriaidolatriaraguztiz
emanaikusizuenean.
17.Hargatikeztabaidatzenzuensinagoganjuduekin,eta
devotoekin,etamerkatuaneguneroharekinelkartzen
zirenekin.
18.Orduanepikureoenetaestoikoenfilosofobatzuektopo
eginzioten.Etabatzuekerranzuten:Zeresangodutxintxo
honek?bestebatzuek,Jainkoarrotzenigorleadelaiduridu:
zerenpredikatubaitzienJesusetaresurrección.
19.Etahartuzuten,etaeramanzutenAreopagora,
ziotelarik:Jakinaldeguzerdenmintzozarendoktrina
berrihau?
20.Zerengauzaarrarobatzukekartzendizkizugugure
belarrietara:jakinnahigenukebada,zeresannahiduten
gauzahauek.
21(Ecenhanzeudenatenasaretaarrotzguziekbeste
ezertanigarotzenzutendenbora,edogauzaberrirenbat
kontatzekoedoentzutekobaizik.)
22.OrduanPaulokMarterenmuinoarenerdiangeldituzen,
etaerranzuen:«Atenaskogizonak!
23.Zerenondotikpasatzean,etazuredebozioakikusten
nituenean,aldarebataurkitunueninskripziohau,JAINKO
EZEZAGUNARI.Beraz,ezjakingurtzenduzuenhori,nik
aditzeraematendizuet.
24.MunduaetahangogauzaguztiakeginzituenJainkoak,
zerukoetalurrarenJaunadelaikusirik,ezdaeskuzeginiko
tenpluetanbizi;
25.Etaezdagurtzengizoneneskuz,ezerbeharbalubezala,
zerenguzieibizia,etaarnasa,etaguziakematenbaititu;
26.Etaodolbakarretikeginditugizakiennazioguztiak
lurrekogainazaleanbizitzeko,etazehaztuditulehengo
denborak,etahaienbizilekuarenmugak;
27.BilhadezatelaJauna,baldinharenondotiksentituko
balute,etaarkitukobalute,gutarikoguztietatikurrunegon
ezarren.
28.Zerenharenganbizigara,etamugitzengara,etaizaki
gara;Zureolerkarietakobatzuekesandutenbezala,Guere
harenondorengoakgara.
29.Bada,Jainkoarenondorengoakgarenez,ezdugu
pentsatubeharJainkotasunaurre,edozilar,edoharriaren
antzekoadenik,artezetagizakiarenasmakizunezlandua.
30.EtaJainkoakezjakintasunhonendenborakkeinuegin
zizkion;bañaorainagintzendiegizonguztieinonahi
damutzeko:
31.Zerenezarribaituegunbat,zeinetanmundua
zuzentasunezjuzgatukobaituberakezarriduengizon
horrengatik;zerenbermeemanziengizonguziei,zeren
hilenartetikpiztubaitzuen.
32.Etaadituzuteneanhildakoenresurrecciónaz,batzuek
burlaegitenzuten,etabertzeekerratenzuten:Berriro
aditukozaitugugaihau.
33.EtaaldeeginzuenPaulhekienartetik.
34.Alabaina,gizonbatzuekatxikizitzaizkion,etasinetsi
zuten:zeinenarteanzegoenDionisioAreopagita,eta
Damarisdeitzenzenemakumebat,etabestebatzukhaiekin.
18.KAPITULUA
1.Gauzahauenondoren,PaulokAtenasetikjoaneta
Korintorahelduzen;
2.EtaarkituzuenAquilaizenekojudubat,Pontoanjaioa,
duelagutxiItaliatiketorria,bereemazteaPriscillarekin;
(ClaudiokagindubaitzuenjuduguztieiErromatikalde
egiteko:)etaetorrizitzaien.
3.Etazerenlanbideberekoabaitzen,hekiekinegonzen,
etalanegitenzuen,zerenhaienlanbidezoihal-egileziren.
4.Etalarunbatguziaksinagoganarrazoitzenzuen,eta
persuaditzenzituenJuduaketaGrekoak.
93

ApostoluenEginak
5.EtaSilasetaTimoteoMazedoniatikethorriziranean,
Paulogogoanestutuzan,etatestigantzaemanzienJuduei,
ezelaJesusKristozela.
6.Etaberenburuarikontraeginetablasfematurik,bere
soinekoakastinduetaesanzien:Zuenodolazuenburuen
gaineanizanbedi;Garbitunaiz:hemendikaurrera
jentilenganajoangonaiz.
7.Etaaldeeginzuenhandik,etasartuzengizonbaten
etxean,Justuszeritzana,Jainkoaadoratzenzuena,zeinaren
etxeasinagogarekinbateginik.
8.EtaCrispok,sinagogakoburuzaginagusiak,sinestuzuen
Jaunaganbereetxeguziarekin;etaençuncituzten
Korintoaranhitzsinhetsceçaten,etabatheyatuciraden.
9.OrduanerranzioenJaunakPaulorigaueanikuskaribatez:
Ezizanbeldurrik,bainahitzegin,etaezisildu.
10.Zerennizurekinnago,etainorezdazuregainera
ezarriko,hirikalteegiteko:zerenjendeaskodaukathiri
honetan.
11.Etahanegonzenurtebatetaseihilabetez,haienartean
Jainkoarenhitzairakasten.
12.EtaGalionAkaiakodiputatuazenean,juduekbategin
zutenPaulokontra,etaeramanzutenjuiziokoaulkira.
13.zioela:HonekkonbentzitzenditugizonakLegearen
kontraJainkoaadoratzera.
14.EtaPaulokahoaidikitzerazihoala,Galionekerran
zietenJuduei:Baldingaizkiedolizunkeriagaiztoabalitz,
oiJuduak,arrazoitukonukezuekjasannazazuten.
15.Bainabaldinhitzen,izenenetazurelegearenkontua
bada,begiraezazue;izanere,eznaizhorrelakogaien
epaileizango.
16.Etabotazituenauzitegitik.
17.OrduanGreziarguziekhartuzutenSostenes,
sinagogakoburuzaginagusia,etajozutenauzitegiaren
aurrean.EtaGalliokezzuengauzahorietakobatere
arduratzen.
18.EtageroPaulokhangeldituzendenporaluzebat,eta
gerodespedidahartuzuenanaiei,etahandikitsasoratuzen
Siriara,etaharekinPriscillaetaAkila;Zenkreanburua
moztuzuen:zerenbotoazuen.
19.EtaethorrizenEfesora,etahanutzizituen:bainabera
sinagogansartuzen,etajuduekineztabaidatzenzuen.
20.Beraiekindenboragehiagoegotekoeskatuziotenean,
ezzuenonartu;
21.Bañaagureginzien,esanez,Jerusalenenetorrikoden
jaihaueginbehardut,bainaitzulikonaizzuengana,
Jainkoaknahibadu.EtaEfesotikitsasoratuzen.
22.EtaZesareanlehorreratuzenean,iganzenetaElizia
agurtuzuen,jaitsizenAntiokiara.
23.Etahandenborapixkabatigaroondoren,joanzen,eta
joanzenGalaziakoetaFrigiakolurraldeguziakordenan,
diszipuluguziaksendotuz.
24.EtaApolodeitzenzenjudubat,Alexandrianjaioa,
gizonelokuentea,etaScripturetanindartsua,etorrizen
Efesora.
25.GizonhauJaunarenbidetikirakatsizen;etaizpirituan
suharturik,mintzatzenetairakastenzituenJaunarengauzak,
Juanenbataioabakarrikezaguturik.
26.Etaasizanausardiazmintzatzensinagogan:zeñak
entzuteanAkilaketaPriscillak,artuziozkaten,etaazaldu
ziozkatenJainkoarenbideahobeto.
27.EtaAkaiarairagaitekoprestzegoenean,anaiakidatzi
zuen,exhortatzenzietendiszipulueihuraerrezebitzeko:
zeñak,ethorrizenean,askolagunduziengraziazsinetsi
zutenei.
28.ZerenindarrezkonbentzituzituenJuduak,etahori
publikoki,ScripturezerakustenzuelaJesusKristozela.
19.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,ApolosKorintoanzegoela,Paulo
goialdekolurraldeakigarorik,Efesoraethorrizen,eta
diszipulubatzukaurkituzituen.
2Erranciecén,SinhestenduçuenetikEspirituSantuaartu
duçue?Etahecerrancieçoten,Guceztugubeinaditu
EspirituSanturikbaden.
3Etaerranciecén,Certanbatheyatuiçançarete?Etahec
erranceçaten,Ioannesenbataioari.
4.OrduanesanzuenPaulok,Joanekegiazkibataiatuzuen
penitentzikobataioarekin,erraitenziotelajendearisinhets
zezatenharenondotiketorrikozenarengan,hauda,
Jesukristorengan.
5.Auentzutean,bataiatuakizanziranJesusJaunaren
izenean.
6.EtaPaulokeskuakezarrizituenean,EspirituSantua
etorrizenhaiengainera;etamintzagarezmintzatzenziren,
etaprofetizatzenzuten.
7.Etagizonguziakzirenhamabiinguru.
8.Etasarthuzansinagogara,etaausardiazmintzatuzaniru
illebetez,Iainkoarenerreinukogauzezeztabaidatzeneta
persuaditzen.
9Bainaanitzgogortuciradenean,etasinhestenetzutenean,
bainabidehartazgaiztomintzatzençutelapopuluaren
aitzinean,hetaricurrunduetadiscipuluacbereizicituen,
tiranobateneskolaneguneroeztabaidatzen.
10.Etahonekbiurteziraunzuen;beraz,Asianbiziziren
guztiekentzunzutenJesusJaunarenhitza,judueknahiz
greziarrek.
11.EtaJainkoakmirakulubereziakeginzituenPauloren
eskutik:
12.Beraz,beregorputzetikerienganaeramanzituztenzapi
edomantalak,etaeritasunakaldeeginzien,etaizpiritu
gaiztoakilkizitzaizkien.
13.Orduanjuduibiltariak,exorzistak,artuzituztenizpiritu
gaiztoakzituzteneideizezatenJesusJaunarenizena,
ziotelarik,PaulokpredikatzenduenJesusengatik
otorgatzenzaituztegu.
14.EtabazirenzazpisemeSzevabaten,judubat,etaapaiz-
buruak,zeñakhalaegitenzutenak.
15.Etaihardetsizuenizpiritugaiztoak,etaesanzuen:
Jesusezagutzendut,etaPauloezagutzendut;bainanor
zarazu?
16.Etaespiritugaiztoazengizonajauzieginzenhaien
gainera,etagaraituetanagusituzitzaien,etaetxehartatik
biluziketazauriturikiheseginzuten.
17.EtahorijakinzutenEfesonbizizirenjuduetagreko
guziekere;etabeldurraerorizenguziengainera,eta
handituzenJesusJaunarenizena.
18.Etaethorrizirenanhitzsinhestenzutenak,etaaitortzen
zuten,etaerakustenzituztenberenegintzak.
19.Artebitxiakerabiltzenzituztenhaietarikaskokere
berenliburuakbilduzituzten,etaerrezituztengizon
guztienaitzinean,etazenbatuzituztenhaienprezioa,eta
arkituzituztenberrogeitaamarmillazillarrezkopieza.
94

ApostoluenEginak
20Beraz,handikihazizenJainkoarenhitzaetanagusitu
zen.
21.Gauzahaukbukatuondoren,Paulokgogoanerabaki
zuen,MazedoniaetaAkaiazeharkaturik,Jerusalemera
joatea,zioela,Hanizannaizenean,Erromaereikusibehar
dut.
22.BialduzituenbadaMazedoniarazerbitzatzen
zutenetarikbi,TimoteoetaErasto;bainaberaAsianegon
zendenboraldibatez.
23.Etadenborabereansortuzenbidehartazzalaparta
txikirik.
24.ZerenDemetriodeitzenzengizonbatek,zilar-oginak,
Dianarentzatzilarrezkosantutegiakegitenzituenak,ez
zuenirabazitxikirikekarriartisauei;
25.Harkdeituzituenogibideberekolangileekin,etaerran
zioen:Jaunak,badakizuelanbidehunenbidezgure
ondasunakditugula.
26.Etaikustenduzueetaentzutenduzue,ezbakarrik
Efeson,baizikiaAsiaosoanzehar,Paulohonekjendeasko
konbentzituetaurrunduduela,esanezezdirelaeskuz
eginakdirenjainkorik.
27.Beraz,gurelanbidehauezezik,ezerezeangeratzeko
arriskuandago;bainanereDianajainkosaandiarentenplua
mespretxatuaizandadila,etaharenhanditasunasuntsitu
behardela,Asiaguziaketamunduakgurtzendituena.
28.Etahitzhaukentzutean,hasarrezbeterikzeuden,eta
oihueginzuten,ziotela,HandiadaEfesotarDiana.
29.Etahiriguzianahasmenduzbetezen:etaGaioeta
AristarkoMazedoniakogizonak,Paulobidaianlagunak,
harrapaturik,bat-bateansartuzirenantzerkira.
30.EtaPaulokjendearenganasartunahizuenean,ezzioten
utzidiszipuluek.
31.EtabereadiskidezirenAsiakoburuzagietarikbatzuek
igorriziotenharengana,othoituz,ezzedinabenturatu
antzerkira.
32.Batzuekbadaoihueginzutengauzabat,etabesteak
bestea:zerennahasturikzegoenelkargoa;etagehienekez
zekitenzergatikelkartuziren.
33.EtaaterazutenAlexandrojendetzatik,Juduekhura
aurreraeramanzuten.EtaAlexandrokkeinuaeginzion
eskuaz,etaherriarenaurreandefendatunahiizanzuen.
34.Bainanjakinzuteneanjuduazela,guziekbozbakar
batezoihukatuzutenbiorduz,HandiadaEfesotarDiana.
35.Etaudaltzainakjendeabaretuzuenean,erranzuen:
Efesotarrok,zegizondagoezdakieniknolaEfesotarhiria
DianajainkosahandiarenetaJupitertikjausizenirudiaren
adoratzaileaden.?
36Bada,gauçahaucezindiralaerran,isilikegonbehar
zarete,etadeusegingabe.
37.Zerenhonaekarridituzuegizonhauek,zeinakezdiren
ezelizenlapurrak,ezoraindikzuenjainkosaren
blasfematzaileak.
38.BadaDemetriok,etaharekindaudenartisauekinoren
kontrakoauzirikbadute,legeazabalikdago,etadiputatuak
daude:batakbesteariauziaemanbeza.
39.Bainanbestegaibatzueiburuzzerbaitgaldetzen
baduzue,legezkobatzarbateanerabakikoda.
40.Zerenarriskuangabiltzaegunhonetakozalapartagatik
auzitanegoteko,ezbaitagoarrazoirikbatzarhonenkontuak
emateko.
41.Etahauerranzuenean,despedituzuenbatzarra.
20.KAPITULUA
1.Etaiskanbilageldituzenean,Paulokdeieginzituen
diszipuluak,etabesarkatuzituen,etajoanzenMacedoniara
joateko.
2.Etaaldeoietatikigarozanean,etaexhortazioaskoeman
zituanean,ethorrizanGreziara.
3.Etahanegonzenhiruhilabete.Etajuduekitxaropena
eginziotenean,Siriaraitsasoratzekotan,Mazedoniatik
itzultzekoasmoazuen.
4.EtaharekinbaterajoanzenAsiaraBereakoSopater;eta
Tesalonikarretatik,AristarkoetaSecundo;etaGaio
Derbekoa,etaTimoteo;etaAsiakoak,TikikoetaTrofimo.
5.HauekaitzineanzihoazenTroasengeldituziguten.
6.EtaontziratuginenFilipitikLegamiagabekoogien
egunenondoren,etabostegunenburuanethorriginen
haienganaTroasera;hanegonginenzazpiegun.
7.Etaastekolenengoegunean,diszipuluakbilduziranean
ogiazatitzera,predikatuzienPaulok,biharamunean
irtetekoprest;etagauerdiraartejarraituzuenberehitzaldia.
8.Etaargiaskozeudengoikogelan,nonbilduziran.
9EtaleihobateaneserizenEutikodeitzenzengaztebat,lo
sakonbateaneroria:etaPaulopredikatzenarizelaluze,
hondoratuzenloarekin,etaerorizenhirugarrenganbaratik,
etahilikjasoaizanzen.
10.EtaiautsirikPaulo,erorizitzaionharengainera,eta
besarkaturikerranzuen:Ezzaiteztekezkatu;berebizitza
berebaitanbaita.
11.Bada,berriziganzenean,etaogiahautsizuenean,jan
zuen,etadenboraluzezmintzatuzen,egunaargituarteo,
aldeeginzuen.
12.Etagizongazteabizirikekarrizuten,etaezzirenguti
kontsolatu.
13.Etaaitzinetikjoanginenontzira,etaontziratuginen
Asosera,hanPaulohartzekoasmoarekin:zerenhala
erabakizuen,bereburuaoinezjoatekogogoz.
14.EtaAsosengurekinbilduzenean,hartugenuenhura,
etaMitileneraetorriginen.
15.Etahandikitsasoratuginen,etabiharamuneanetorri
ginenKiosenaldera;etabiharamuneanSamoseraheldu
ginenetaTrogiliorageldituginen;etahurrengoegunean
Miletoraetorriginen.
16.ZerenPaulekerabakizuenEfesotiknabigatzeko,zeren
ezbaitzuendenboraAsianigaronahi:zerenlasterizan
baitzen,ahalbalitz,JerusalenenegotekoPentekoste
egunean.
17.EtaMiletotikbidalizituenEfesora,etadeituzituen
elizakozaharrei.
18.Etaethorriziranean,esanzien:Badakizue,Asiara
ethorrinintzelalehenegunetik,zermoduzegonnaizen
zuekingaraiguzietan.
19.Iaunazerbitzatzeagogoumiltasunguziarekin,etaanitz
malkoz,etatentazioz,juduenharrabotsagatikgertatu
zitzaizkidanak.
20.Etanolaezdudanezergordezuentzatonuragarrizenik,
baizikerakutsizintuztela,etairakatsizaituztetpublikoki
etaetxezetxe.
21.Iuduei,etaGreziarreieretestimonioa,Jainkoaren
damua,etaJesukristogureJaunarenfedea.
22.Etaorain,huná,noaizpirituanloturikJerusalemera,
hangertatukozaizkidangauzakjakingabe.
95

ApostoluenEginak
23.BañaEspirituSantuakerriguzietanlekukotzenduela,
dioelaloturaketaatsekabeaknagoela.
24Bainagauzahauetarikeznautehunkitzen,etaezdut
neurebizitzamaitetzathartzen,bozkariozbukadezadan
neurebidea,etaJesusJaunagandikjasodudanministerioa,
JainkoarengraziarenEbanjelioatestigutzeko..
25.Etaorainhuna,badakitzuekguziok,zeinenarteanjoan
naizenJainkoarenerreinuapredikatzen,ezduzuelagehiago
ikusikoeneaurpegia.
26.Argatikartatzenzaituztetgauregunaitortzera,garbi
nagoelagizonguztienodoletik.
27.ZereneznaizbaztertuJainkoarenaholkuguztiakzuei
aditzeraemateari.
28Beguiraçuebadaçuecetaarthaldeguciac,ceinen
gaineanEspirituSantuaciçançaituzteçuengainbegirale,
JaincoarenEliza,ceinbereodolazerosibaitu.
29.Zerenbadakithau,eneirtenondorenotsogaiztoak
sartukodirelazuenartean,artaldeabarkatugabe.
30.Zeuenburutikeresortukodiragizonak,gauzagaiztoak
erraitendituztela,diszipuluakhaienondotikerakartzeko.
31.Zaindu,bada,etagogoratu,hirururterenburuanez
nintzelautzigauetaegunbakoitzarimalkozabisatzeari.
32.Etaorai,anaiak,gomendatzenzaituztetIainkoari,eta
harengraziarenhitzari,zeinakeraikitzekogaizaituztenak,
etasantutuakdirenguztienarteanherentziaemateko.
33.Ezdutinorenzilarra,ezurrerik,ezjantzirikgutiziatu.
34.Bai,zeuekzeuekbadakizue,eskuhauekzerbitzatu
dituztelanirebeharrizanak,etanirekinzeudenei.
35.Erakutsidrauzuetgauzaguziak,nolahalanekaturik
ahuleisostengatzeko,etaorhoitzaiteztelaJesusJaunaren
hitzez,nolaerranzuen:Dohatsuagoadaematea,jasotzea
baino.
36.Etahauerranzuenean,belaunikaturik,othoitzegin
zuenhaiekinguztiekin.
37.Etaguziaknegarhandizeginzuten,etaeroriziren
Paulolepora,etamusuemanzioten.
38.Gehienbattristuraturik,erranzituenhitzengatik,haren
arpegiaikusiezzezaten.Etaharekinbateraontzirajoan
ziren.
21.KAPITULUA
1.Etagerthatuzen,hekietatikateraetaabianjarriondoren,
zuzen-zuzeneanhelduginenKoosera,etahurrengo
eguneanRodasera,etahandikPatarara.
2.EtaarkiturikontzibatFeniziarapasatzenarizela,igan
ginen,etaabiatuginen.
3.Zipreaurkitugenuenean,ezkerrekoaldeanutzieta
Siriaraitsasoratuginen,etaTiroralehorreratuginen:zeren
hanontzihuraberezamadeskargatubeharzuen.
4.Etadiszipuluakarkiturik,hanegonginenzazpiegunez,
zeinekesanzionPauliEspirituaz,ezzezalaJerusalemera
igo.
5.Etaegunhaiekbetegenduanean,aldeegingiñanetajoan
giñan;etadenekeramangintuztenbidera,emazteetaseme-
alabekin,hiritikateraarte:etabelaunikojarriginen
itsasertzean,etaotoitzegingenuen.
6.Etabatakbesteautzirik,barkuahartugenuen;etaberriro
etxeraitzuliziren.
7.EtaTirotikgurebideabukatugenuenean,ethorriginen
Ptolemaidagana,etaagurtugintuztenanaiak,etahaiekin
egonginenegunbatean.
8.Etabiharamunean,Paulentaldetikgindoazenok,ethorri
ginenCesareara,etasartuginenFilipeEbanjelariaren
etxera,zeñazenzazpietakobat;etaharekinegonzen.
9.Etagizonberakzituenlaualaba,birjina,profetizatzen
zutenak.
10.Etaegunaskoegonginelarik,JudeatikAgabozeritzan
profetabatjautsizen.
11.Etagureganaethorrizenean,hartuzuenPauloren
gerrikoa,etabereeskuaketaoinaklotuzituen,etaesan
zuen:HaudioEspirituSantuak:Halalotukodute
Jerusalemenjuduekgerrikohauduengizona,eta
entregatukodute.jentileneskuak.
12.Etagauzaoiekentzutean,baiguk,baitokihartakoek,
othoitzegingenionezzedinigoJerusalemera.
13.OrduanihardetsizuenPaulok:Zeresannahiduzue
negarrezetaenebihotzahautsi?zerenprestnagoez
bakarriklotuaegoteko,baiziketaJerusalemenhiltzekoere
JesusJaunarenizenagatik.
14.Etakonbentzitunahiezzuenean,geldituginen,esanez:
EginbediJaunarenborondatea.
15.Etaegunaiekondoanartugintuenguregurdiak,eta
iganginenJerusalemera.
16.JoanzirengurekinZesareakodiszipuluetarikbatzukere,
etaekarrizutenhekiekinMnasonZiprekobat,diszipulu
zaharbat,zeinenganegonbehargenuen.
17.EtaJerusalemeraethorriginenean,anaiakatsegin
handizhartugintuzten.
18.EtahurrengoeguneansartuzanPaulgurekin
Santiagogana;etaadinekoguztiakbertaratuziren.
19.Etaagurtuzituenean,aditzeraemanzuenberezikizer
eginzituenJainkoakjentilenarteanbereministerioz.
20.Etahorientzutean,glorifikatuzutenJauna,etaerran
zioten:Ikustenduzu,anaia,zenbatmillajudusinhesten
dutenak;etadenakdiralegearengogotsu:
21.Etajakinaraztendizute,jentilenarteandaudenjudu
guzieiirakastendiezuelaMoisesuztera,esanezezdutela
berenseme-alabakerdainzitubehar,ezohiturakjarraitu
behar.
22Zerdaberaz?jendetzabildubeharda,zerenadituko
duteethorrizarela.
23.Egizu,bada,erraitendizugunhau:Laugizonditugu
haietanbotoadutenak;
24.Hartuitzazu,etagarbituzaitezhaiekin,etaizanhekien
ardurapean,buruamoztudezatela:etaguziekjakindezatela
zutazjakinarazizituztengauzakezdirelaezer;bañazeuere
ordenaturikibiltzenzarela,etalegeabetetzenduzula.
25.Sinestendutenjentileiburuz,idatzidugueta
ondorioztatuduguezdutelahorrelakorikbehatzen,baizik
etaidoloeieskainitakogauzetatik,etaodoletatik,etaitotik,
etafornicaziotikgordetzeko.
26.OrduanPaulokgizonakhartuzituen,etabiharamunean
beraiekingarbituz,tenpluansartuzen,purificazio-egunak
betezirelaadierazteko,haietakobakoitzarentzatofrenda
bateskainiarte.
27.Etazazpiegunakiabukatuzirenean,Asiakojuduek,
huratenpluanikusizutenean,jendeguztiapiztuzuten,eta
eskuakezarrizizkioten.
28.Oihueginez,Israelgogizonak,lagundu:audagizon
guzianonahiirakastenduenaherriaren,etalegearen,eta
tokihunenaurka,etagaineragreziarrakeretenplura
eramanzituena,etakutsatudulekusantuhau.
96

ApostoluenEginak
29(EcenlehenharekinikusibaitzutenhirianTrofimo
Efesoarra,Pauloktenpluraeramanzuelaustebaitzuten.)
30.Etahiriguziahunkituzen,etajendealasterkalasterka,
etahartuzutenPaulo,etaaterazutentenplotik,etaberehala
itxizirenateak.
31.Etahurahiltzerazihoazela,berribathelduzitzaion
bandakoburuzagiari,zerenJerusalemguziazalapartan
zegoela.
32.Ceinekberealaartuzituensoldaduaketacenturioiak,
etalasterkajoanziranhekiengana:etaikusirikkapitain
nagusiaetasoldaduak,utzizietenPaulojota.
33.Orduanhurbilduzenkapitainnagusia,etahartuzuen,
etaaginduzionlotzekobikateekin;etaeskatuzuennorzen,
etazereginzuen.
34.Etabatzuekoihueginzutenbata,besteakbeste,
jendetzarenartean:etazalapartarakoziurtasunajakin
ezinik,manatuzuengazteluraeramateko.
35.Etaeskaileretaraethorrizenean,halaizanzen,
soldaduengandiksortuaizanzenjendearenbortizkeriagatik.
36.Zerenjendejendetzaatzetikzetorren,oihueginez:Alde
hura.
37.EtaPaulokgazteluraeramanbeharzutenean,erran
zioenkapitainnagusiari:Hitzegindezaketzuri?Norkesan
zuen:Ezinalduzugreziarhitzegin?
38.Ezalzarahiegiptoarhura,egunauenlenagozalaparta
eginetabasamorturalaumillagizonhiltzaileakeraman
zituena?
39.BainanPaulekerranzuen:NinaizTarsokojudubat,
Kiliziakohiribat,hiririkezdenhiritarbat:etaothoizten
dizut,utznazazulaherriarimintzadezadan.
40.Etalizentziaemanzionean,Pauloeskaileretangelditu
zen,etaeskuazkeinuaeginzionjendeari.Etaisiltasun
handiaeginzenean,mintzatzenzitzaienhebreeraz,zioela:
22.KAPITULUA
1.Gizonak,anaiaketagurasoak,entzunezazuteorain
egitendizuedanniredefentsa.
2(Etaadituzuteneanhebreerazmintzatzenzitzaiela,are
gehiagoixilduziren,etadio:)
3.Ninaiz,egiazki,juduanaizengizona,Tarsonjaioa,
Kiliziakohiribatean,etahirihonetanGamalielenoinetan
hazia,etaarbasoenlegearenmoldeperfektuarenarabera
irakatsizuena,etagogotsunengoen.Jainkoa,zuekdenok
gauregunzaretenbezala.
4.Etapersekutatunuenbidehauheriotzeraño,gizonakzein
emakumeakpresondegietaralotuzetaemanez.
5.Bezala,apheznagusiek,etazaharrenondasunguziak,
testigantzaematendit:zeñatikereanaieigutunakartu
nizkion,etajoannintzanDamaskora,hanloturikzeudenak
Jerusalemeraekartzera,zigortzeko.
6.Etagerthatuzen,nerebidaiaegitennuela,etaeguerdi
alderaDamaskorahurbildunintzela,bat-bateanzerutikargi
handibatpiztuzennireinguruan.
7.Etaerorinintzenlurrera,etaentzunnuenbozbatesaten
zidan:Saulo,Saulo,zergatikjazartzennauzu?
8.Etanikerantzunnion:Norzara,Jauna?Etaesanzidan:
NinaizJesusNazaretarra,zukjazartzenduzuna.
9.Etanirekinzeudenekargiaikusizuten,etabeldurziren;
bainanezzutenentzunnirimintzatzenzitzaidanarenahotsa.
10.Etaerrannuen:Zereginendut,Jauna?EtaJaunakesan
zidan:JaikietazoazDamaskora;etahanesangodizute
eginbeharrekogauzaguztiak.
11.Etaargiharenaintzagatikikusiezinik,nirekin
ziradeneneskutikeramanik,ethorrinintzenDamaskora.
12.EtaAnaniasbat,Legearenaraberagizondebotoa,han
bizizirenJuduguzienberrionazuena,
13.Etorrizanenegana,etazutikjarrizan,etaesanzidan:
Saulanaia,artueureikusmena.Etaordubereanbegiratu
nionharengana.
14.Etaesanzuen:GurearbasoenJainkoakaukeratuzaitu,
harenborondateaezagutudezazun,etaJustohuraikus
dezazun,etaharenahokoahotsaentzuteko.
15.Zerenharentestiguizangozaragizonguzientzatikusi
etaentzunduzunaren.
16.Etaorainzergatikgelditzenzara?Jaikizaitez,eta
bataiatu,etagarbituzurebekatuak,Jaunarenizenadeituz.
17.Etagerthatuzen,Jerusalemeraitzulinintzenean,
tenpluanotoitzegitennuenbitartean,trantzeanegon
nintzen;
18.Etaikusizidalaesatenzidala,Azkarzaitezetailki
zaitezlasterJerusalemetik,zerenezdutejasokozure
testigantzanigatik.
19.Etaerrannion:Jauna,badakitesinagogaguzietan
espetxeratuetakolpatuditudalahigansinestuzutenak.
20.EtazureEstebanmartiriarenodolaisurizenean,niere
ondoannengoen,etaadosnengoenharenheriotzera,eta
gordetzennituenhurahilzutenenjantziak.
21.Etaesanzidan:Alde,zerenhemendikurrunbidaliko
zaitutjentilengana.
22.Etaentzunziotenhitzhau,etaorduanaltxatuzuten
berenboza,etaerranzuten:Kenduhalakogizonalurretik,
zerenezdaegokibizitzea.
23.Etaoihukaarizirelarik,soñekoakerantzietahautsak
airerabotatzenzituzten,
24.Kapitainnagusiakmanatuzuengazteluraekarzezaten,
etaaginduzuenazotatuzaztertzeko;jakinzezanzergatik
oihukatuzutenharenkontra.
25.Etalotzenzutenean,Paulekerranzioenhanzegoen
zenturioari:ZilegialzaizueazotatzeaErromatarraeta
kondenatugabeadengizonbat?
26.Horientzutean,zenturioiakjoanzenetaesanzion
kapitainnagusiari,zioelarik:Begiraezazuzeregitenduzun,
zerengizonhauerromatarrada.
27.Orduanethorrizenkapitainnagusia,etaerranzioen:
Esaniezadazu,zualzaraErromatarra?Esanzuen:Bai.
28.Etaihardetsizuenkapitainnagusiak:Diruaskorekin
lortunuenaskatasunhau.EtaPaulokesanzuen:Bainani
librejaionaiz.
29.Orduan,berehalaaldeeginzutenhuraaztertubehar
zuenarengandik:etakapitainnagusiaerebeldurzen,jakin
zueneanErromatarrazela,etalotuzuelako.
30.Biharamunean,zerenjakinnahibaitzuenjuduengandik
salatuaizanzenziurtasuna,askatuzuenberegiltzaetatik,
etaaginduzuenapheznagusieietaberenkontseiluguztia
agerzezaten,etaeramanzuenPaulo,etajarrizuenhekien
aitzinean.
23.KAPITULUA
1.EtaPaulokkonzilioabegitanturik,erranzuen:Gizonak,
anaiak,biziizannaizJainkoarenaurreangaurarte.
97

ApostoluenEginak
2.EtaAnaniasapaiznagusiakaginduzienharenondoan
zeudeneiahoanjozezaten.
3.OrduanesanzionPaulok:Jainkoakjoegingozaitu,
harresizuria:zerenesertzenalzaranilegearenarabera
juzgatzeko,etalegearenkontrajotzekoagintzennauzu?
4.Etaondoanzeudenekerranzuten:Iraintzenalduzu
JainkoarenSacerdoteNagusia?
5.OrduanesanzuenPaulok:Eznekien,anaiak,apaiz
nagusizenik:zerenidatzitadago:Ezdezugaizkiesango
zureerrikoburuzagiari.
6.BainanPaulekikhusizueneanaldebatSaduzeoaketa
besteakFariseoakzirela,oihueginzuenkontzilioan:
Gizonak,anaiak,Fariseoanaiz,Fariseobatensemea;
galderan.
7.Etaesanzuenean,distentsioasortuzenFariseoeneta
Saduzeoenartean,etajendetzazatituzen.
8.ZerenSaduzeoekdioteezdelaresurrecciónrik,ez
aingerurik,ezespiriturik:bainafariseuekbiakaitortzen
dituzte.
9.Etaoihuandibatjaikizen:etajaikizirenFariseuen
partetikzeudenScribak,etaliskareginzuten,ziotelarik:Ez
duguarkitzengaitzikgizonhunengan;Jainkoa.
10.Etadistentsioandibatsortuzenean,kapitainnagusiak,
Paulohetarikpuskatukootezenbeldurrez,manatuzuen
soldaduakjaisten,etaindarrezharzezatenhekienartetik,
etaekarzezatengaztelura.
11.Etaondokogauean,Jaunarenondoangeldituzen,eta
esanzuen:«Aizu,Paulo,zerennolatestimoniatunauzu
Jerusalemen,halabeharduzutestigantzaemanErroman
ere.
12.Etaegunaizanzenean,juduetarikbatzukelkartuziren,
etamadarikaziopeanlotuzituzten,esanezezzutelaezian
ezedanenPaulohilarte.
13.Etaberrogeibainogehiagozirenkonspiraziohauegin
zutenak.
14.Etaetorriziranapaizburuetazaharrengana,etaesan
zieten:Maldiziohandibatenazpianlotugara,ezdugula
ezerjangoPaulohilarte.
15.Orainbadaconcilioarekinaditzeraematendiozue
kapitainburuzagiari,hurabiardakizuenganat,haren
gañeanzerbaitargiagogaldetukobazenutebezala:etagu,
edobetihurbiltzenden,prestgaudehurahiltzeko.
16.EtaPaulorenarrebarensemeakentzuteanhekienetzana
zela,joanetagazteluansartuzen,etaesanzionPauli.
17.OrduandeithuzuenPaulokCentenarioetarikbat,eta
erranzuen:Ekarrizazuegizongazteaukapitain
nagusiarengana:zerengauzajakinbatdaukahariesateko.
18.Hartuzuenbada,etaeramanzuenkapitain
nagusiarengana,etaerranzuen:Paulopresoakdeiegin
ninduenharengana,etaothoitzeginzidangaztehau
zureganaekartzeko,zeresanbeharduen.
19.Orduankapitainnagusiakeskutikharturik,joanzen
harekinaldebatera,etagaldetuzion:Zerdaesanbehar
didazu?
20.Etaerranzuen,Juduekadostuzaituztegurazaituztela
Paulobiardezazulaasanbladara,zertxobaithobekiago
galdetukobalutebezala.
21.Bañaetzaiozueetsi:zerenberaiekigartzendute
berrogeigizonbainogeiago,zeinekzineginbaitute,ezian
ezedanenhurahilarte:etaorainprestdaude.zuregandik
promesarenbila.
22.Orduan,kapitainnagusiakaldeeginzuenmutilgaztea,
etaaginduzion:Begiraezesannehorigauzahauek
erakutsidizkidazula.
23.Etadeieginzizkionbizenturioi,zioelarik:Prestatu
berrehunsoldaduZesarearajoateko,etahirurogeieta
hamarzaldizkoaketaberrehunlantzariak,gaueko
hirugarrenorduan;
24.Etaemaniezaiezuabereak,Paulogaineanjarrietasalba
ditzatenFelixGobernadorearengana.
25.Etahonelaidatzizuengutunbat:
26.KlaudioLisiasekFelixgobernadorebikainariagurtzen
dio.
27.GizonauhartuaizanzenJuduetatik,etahetarikhil
beharzuen:orduanethorrinintzenarmadabatekin,eta
libratunuen,jakinikerromatarrazela.
28.Etajakinnahinueneanzergatikakusatzenzutenhura,
eramannuenberenkontziliora.
29.CeinikusinuenberenLegekoauziezakusatuta
nengoela,bainaezzuelaezerezarriheriotzarakoedo
lokarrietarakodignorik.
30.EtakontatuzidateneannolaJuduekgizonhura
itxarotenzutela,berehalabidalinuenzuregana,etaagindu
nionbereakusatzaileeierezureaurreanesatekoharen
kontrazutena.Agur.
31.Orduansoldaduek,aginduzienbezela,hartuzuten
Paulo,etaeramanzutengauezAntipatrisera.
32Biharamuneanutzizituztenzaldizkoakharekinjoateko,
etagazteluraitzuliziren.
33.ZesarearaethorririketaepistolaGobernadorearieman
ziotenean,Paul-ereaurkeztuziotenharenaitzinean.
34.EtaGobernadoreakgutunairakurrizuenean,galdetu
zuenzeinprobintziazen.EtajakinzueneanZiliziakoazela;
35.Entzungozaitut,esanzuen,zureakusatzaileakere
ethorridirenean.EtaaginduzuenHerodesenauzitegian
gordezezaten.
24.KAPITULUA
1.Etabostegunenburuan,Ananiasapaiznagusiajautsi
zenzaharrekin,etaTertulodeitzenzenhizlaribatekin,
zeinaGobernadoreariPaulorenaurkaagerrarazizion.
2.Etadeieginzutenean,Tertuloasizensalatzen,zioela:
Zugatiklasaitasunandiagozatzendugula,etazure
probidentziagatiknaziohonigauzaosodigneakegiten
zaizkiola.
3.BetietatokiguztietanonartzenduguFelixnoblea,esker
onez.
4.Alabaina,eznaizelazurekingehiagoaspergarriaizan,
otoitzegitendizutzureclemenziazhitzbatzukentzun
ditzagun.
5.Zerenarkitubaitugugizonauizurria,etamunduosoko
Juduguzienarteansedizioeragilea,etaNazarenoen
sektakoburu.
6.Norkeretenploaprofanatzerajoanden:zeñaartu
genduan,etajuzgatunaigenduangurelegearenarabera.
7.BainanLisiaskapitainnagusiaetorrizitzaigun,eta
bortxahandizkenduzuengureeskuetatik.
8.Aginduzbereakusatzaileakzureganaethordaitezen:
zeinenaztertuzeureburuakezagutdezazungauzahauen
guzia,zeinetazsalatzendugun.
9.Etajuduekerebaietzaemanzieten,ziotelakogauza
hauekhalazirela.
98

ApostoluenEginak
10.Orduan,Paulok,Gobernadoreakkeinuaeginetagero,
ihardetsizuen:Zerenbadakiturteaskoanzarelanazio
honenjuje,areetaalaiagoerantzutendiotneureburuari.
11.Zerenulerdezazun,oraindikhamabiegunbesterikez
diralaJerusalemeragurtzeraigonintzenetik.
12.Etaeznindutenarkitutenpluaninorekineztabaidan,ez
jendeaaltxatzen,ezsinagogetan,ezhirian.
13.Etaezinprobatuorainsalatzennautengauzak.
14.Bainahauaitortzendizut:heresiadeitzenduten
bidearenondotik,halaadoratzendudalaenearbasoen
Jainkoa,legeanetaprofetetanidatzitakogauzaguztiak
sinetsiz.
15.EtaitxaropenaduteJainkoarengan,beraiekereonartzen
dutena,hildakoenresurrecciónbatizanendela,justoenzein
bidegabeen.
16.Etahortanegiñatzennaiz,Jainkoarenetagizonen
kontrakokonzientziabetigaitzikgabeaizateko.
17.Urteaskorenburuanetorrinintzennereherriarilimosna
etaopariakekartzera.
18.Bada,Asiakojudubatzuekaurkitunindutentenpluan
garbiturik,ezjendez,ezzalapartaz.
19.Norkizanbeharluketehemenzureaitzinean,etaaurka
eginbeharlukete,baldinenekontrakozerbaitbalute.
20.Bestela,errandezatelahemenhauekberaiek,baldin
ekitenbadutenigangaiztakeriarikegiten,kontzilioaren
aurreanegonnintzenbitartean,
21.Ezpadaahotsbakarragatik,oihueginnuenhaienartean
zutik:Hildakoenresurrectioneaz,zuekgaurauzitannagote.
22.EtaFelixekgauzhaukentzutean,bidehartazjabetuago
zeuzkala,atzeratueginzituen,etaesanzuen:Lisias
kapitainnagusiajaistendenean,ezagutukodutzure
kontuarenazkena.
23.EtaaginduzioncenturionbatiPaulgordezezala,eta
utzzezalaaskatasuna,etaezzezaladebekatubere
ezagunetarikbaterizerbitzatzekoedoharenganaetortzeko.
24.Etaegunbatzurenburuan,ethorrizeneanFelixbere
emazteDrusillarekin,zeinaJuduazen,Paulerakartzera
bidalizuen,etaadituzuenKristorenfedeaz.
25.Etaetortzekozuzentasunaz,neurriztasunazetajuizioaz
arrazoitzenzuelarik,Felixekdardareginzuen,etaihardetsi
zuen:Zoazoraingoan;sasoiegokibatdudanean,zuri
deitukodizut.
26.Itxarotenzuen,gainera,Paulengandikemanziotela
dirua,huraaskatuzezan:hortaz,geroetamaizagoigortzen
zuenharenbila,etaharekinkomunikatzenzuen.
27.BainanbiurtherenburuanPorzioFestoethorrizen
Felixengelara:etaFelixek,judueiatseginbaterakutsi
nahirik,Pauloloturikutzizuen.
25.KAPITULUA
1.BadaFestoethorrizeneanprobintzira,hiruregunen
buruaniganzenZesareatikJerusalemera.
2.Orduanapaiz-buruaketajuduenburuzagiakPaulen
aurkaagerrarazizioten,etaothoitzeginzioten:
3.Etagraziaeskatuzuenharenkontra,igorzezala
Jerusalemera,hurahiltzekobideanisilikjarriz.
4.BainaFestokihardetsizioen,PauloZesareangorde
beharzela,etaberalasterjoangozelahara.
5.Iautsbeitezbada,erranzuenzuenartetikahalduenak,
nirekin,etaakusadezatelagizonhau,baldingaiztakeriarik
baldinbadaberebaitan.
6.Etahamaregunbañogeiagoegonikhekienartean,jautsi
zanZesareara;etabiharamunean,auzi-aulkianeserita,
Pauloekartzekoaginduzuen.
7.Etaethorrizenean,JerusalemdikjautsizirenJuduak
inguruangeldituziren,etasalaketaaskoetaastunakjarri
zituztenPaulenaurka,zeinakezinizanzituztenfrogatu.
8.Berakihardetsizuenbitartean:Ezjuduenlegearen
kontra,eztenpluarenkontra,ezZesarrenkontra,ezdut
ezerofenditu.
9.BainaFestok,Judueiatsegineginnahirik,ihardetsizion
Pauli,etaesanzuen:IgoalalzaraJerusalemera,etahan
gauzhauetazjuzgatuaizaneneneaurrean?
10.OrduanPaulekerranzuen:Zesarrentribunaleannago,
nonjuzgatubeharnaizen:ezdietgaizkieginJuduei,zuk
ongidakizuenbezala.
11.Zerenbaldingaizkilebanaiz,edoheriotzekomerezi
duengauzarikeginbadut,ezdetukohiltzeari:bainahauek
akusatzennautengauzhauetarikbatereezpada,nehorkez
nazakehekieneskuutzi.Zesarrideiegitendiot.
12.OrduanFestok,kontzilioarekinhitzeginzuenean,
ihardetsizuen:Zesarierreklamatualdiozu?Zesarrengana
joangozara.
13.Etaegunbatzuenburuan,AgripaerregeaetaBernice
ethorrizirenZesareara,Festoriagurtzera.
14.Etaegunaskoegonziranean,FestokPaulenauzia
aditzeraemanzionerregeari,zioelarik:Gizonbatgelditu
daFelixekpreso.
15.Noriburuz,Jerusalemennintzelarik,apaizburueketa
juduenzaharrekjakinarazizidaten,harenkontrakoepaiketa
izannahizutelarik.
16.Ihardetsinion:Erromatarrenmoduaezdainorhiltzera
libratzea,akusatuakakusatzaileakaurrezaurreizanbaino
lehen,etaberekontrakokrimenazbereburuazerantzuteko
baimenaizanaurretik.
17.Beraz,honaethorrizirenean,biharamuneaninolako
atzerapenikgabejarrinintzenjuiziokoaulkian,etaagindu
nuengizonaaterazedin.
18.Norenaurka,akusatzaileakaltxatuzirenean,ezzuten
nikustenuenbezalasalaketarikekarri.
19.Bañazenbaitgalderazeuzkanharenkontraberen
sineskeriaz,etaJesusbathildakoaz,zeinaPaulokbizizela
baieztatzenzuen.
20.Etanolakogalderakzalantzanneuzkanez,galdetunion
eajoangootezenJerusalemera,etahanepaitukozutengai
hauetaz.
21.BañaPaulokerreklamatuzuenean,Augustoren
entzuterakogordezezaten,agindunuengordezezala
Zesarrenganaigorriarteo.
22.OrduanAgripakesanzionFestori:Neukereadituko
nukegizonhura.Bihar,esanzuen,entzunendiozu.
23.Etabiharamunean,ethorrizireneanAgrippa,eta
Bernice,pompaandiarekin,etaentzutekotokiansartu
zirenean,buruzaginagusiekinetahirikogizonnagusiekin,
FestusenmanamenduzPaulaterazen.
24.EtaFestokesanzuen:Agripaerregea,etahemen
gurekindaudengizonguziak,ikustenduzuegizonhau,
zeinareninguruanjudutarrenjendetzaguziaknirekin
tratatubaitute,baiJerusalemen,baitahemenere,
oihukatzenzuelaezzuelaeginbehar.gehiagobizi.
25.Bainanekidindudaneanezzueladeuseginheriotzeko
dignorik,etaberakAugustorenganajoduela,erabakidut
huraigortzea.
99

ApostoluenEginak
26.ZeñatazeztutgauzajakinikeneJaunariidazteko.
Hargatikateradutzureaitzinean,etaberezikizure
aitzinean,Agripaerregea,azterketaeginondoren
zertxobaitidazteko.
27.Zerenezzaitzentzuzkoairuditzenpresobatbidaltzea,
etaezharenkontraeginikokrimenakadieraztea.
26.KAPITULUA
1OrduanAgripakerranzioenPaulori:Permitituduk
hiregatikhitzegitea.OrduanPaulekeskualuzatuetabere
buruazerantzun:
2.Pozikustedutneureburua,Agripaerregea,zerenneure
buruazerantzungobaitutgaurhireaurrean,juduei
leporatzendizkidatengauzguziez.
3.BatezerebadakidalakozuadituazarelaJuduenartean
daudenusadioetaauziguzietan;
4.Nerebizimoduaenegaztarotik,Jerusalenenlehenene
nazioarenarteanizanzena,ezagutzendutejuduguziek;
5.Zeinekhasieratikezagutuninduten,baldin
testigantzatukobalute,gureerlijiokosektarikestuenaren
ondotikfariseubizinintzela.
6.Etaorainzutiknagoetaepaituanaizgurearbasoei
Jainkoakeginikopromesarenitxaropenagatik.
7.Zeñetara,gurehamabileinuek,gauetaegunJainkoa
zerbitzatzendutelako,itxaropenadute.Itxaropenagatik,
Agripaerregea,juduengatikakusatutanago.
8.Zergatikustedazuekingauzasinestezinadela,Jainkoak
hildakoakpiztukodituela?
9.Egiazkiustenuenneureburuarekin,gauzaaskoegin
beharnituelaJesusNazaretarrarenizenarenkontra.
10.ZereginnuennikereJerusalemen:etasainduetarik
askokartzelanitxinituen,apaiznagusiengandikagintea
harturik;etahilziranean,emannuennerebozahaien
kontra.
11.Etamaizzigortunituensinagogaguztietan,etabehartu
nituenblasfematzera;etahekienkontraizugarrierotuta,
hiriarrotzetaraerepertsegitunituen.
12Orduan,Damaskorajoannintzenean,apaiznagusien
agintaritzaetaenkarguarekin,
13.Oierrege,eguerdian,zerukoargibatikusinuenbidean,
eguzkiarendistirarengainetik,nireinguruanetanirekin
zihoazenak.
14.Etaguziaklurreraeroriginenean,entzunnuenbozbat
nirimintzatzen,etazioelahebrearhizkuntzan:Saulo,Saulo,
zergatikjazartzennauzu?kostaegitenzaizupikenkontra
ostikokaematea.
15.Etaerrannion:Noraiz,Jauna?Etaharcerrancieçón,
NinaizIesus,hicpersecutatzenduana.
16.Bainajaikizaitez,etaegonzaitezzureoinengainean:
zerenhorretarakoagertuzaitut,zerbitzarietalekukoizan
dezazunikusidituzungauzahauetaz,etaagertuko
nizkizutengauzez;
17.Libratzenzaitutherritik,etajentiletatik,zeñataraorain
igortzenzaitut;
18.Haienbegiakidekiditzaten,etailunpetikargira,eta
SatanenboteretikJainkoarenganabiurtzeko,bekatuen
barkamenaetaherentziajasodezatennigandenfedeaz
santutuakdirenenartean.
19.Hortaz,oAgripaerregea,eznintzendesobedienteizan
zerukoikuskerari.
20.BainanDamaskotarrei,etaJerusalenen,etaJudeako
bazterguzietan,etagerojentilei,damutueta
Jainkoarenganabiurtuzezaten,etadamutzekoobraegokiak
egiteko,erakutsizietenlehenik.
21.Horregatik,juduektenpluanharrapatuninduten,etani
hiltzerajoanziren.
22.Beraz,Jainkoarenlaguntzalorturik,gaurartejarraitzen
dut,txikieietahandieilekukotasunaematen,profeteketa
Moiseseketorrikozirelaesanzutenakbainogauzarikesan
gabe.
23.Kristosufrituzedila,etaillenartetikpiztukozenlehena,
etajendearietajentileiargiaerakutsikozien.
24.Etahonelamintzatzenzelarik,Festokerranzuenboz
ozenki:Paulo,eureburuazurrunzaude;askoikasteakerotu
egitenzaitu.
25.Bainaharkerranzuen:Eznaizero,Festonoblea;baina
erranitzazuegiazkoetasoiltasunekohitzak.
26.Zerenerregeakbadakigauzahauetaz,zeinenaurrean
erelibrekimintzonaizen:zerensinistutanagogauza
hauetarikezerezzaiolaharengandikgorde;gauzahauez
baitzenbazterbateanegin.
27.Agripaerregea,sinistenaldituzuprofetak?Badakit
sinestenduzula.
28.OrduanAgripakesanzionPauli:Iakonbentzitzen
nauzukristauizateko.
29.EtaPaulokerranzuen:NahinukeJainkoari,ezzeu
bakarrik,baitagaurentzutennautenguziakere,ia,eta
guziak,ninaizenbezalakoak,lokailuhauekizanezik.
30.Etahauerranzuenean,jaikizenerregea,etaGobernaria,
etaBernice,etahaiekineseritazeudenak.
31.Etaaldeeginzutenean,mintzatuzirenberenartean,
ziotela,Gizonhonekezduezeregitenheriotzekoedo
lokarrietarakomereziduenik.
32.OrduanAgripakFestorierranzioen:Gizonauaske
legoke,baldinZesarierreklamaziorikeginezbalu.
27.KAPITULUA
1.EtaerabakizeneanItaliaraitsasoratuginela,eman
zizkiotenPauloetabestezenbaitpresoAugustoren
bandakoJuliusdeitzenzenbati.
2.EtaAdramitiokoontzibateansarturik,itsasoratuginen
Asiakokostaldetiknabigatzekoasmoz;Aristarkobat,
TesalonikakoMazedoniarbat,gurekindago.
3.BiharamuneanSidonukitugenuen.EtaJuliusekadeitsu
othoitzeginzionPauli,etaemanziozkanadiskideengana
joanzedinberefreskatzeko.
4.Etahandikabiatuginenean,Ziprerenazpianibiltzen
ginen,zerenhaizeakkontrakoakbaitziren.
5.EtaKiliziakoetaPanfiliakoitsasoarengañean
nabigaturik,etorriginenMyra,Liziakohiribatera.
6.EtahanaurkituzuenzenturioiakAlexandriakoontzibat
Italiaranabigatzen;etabertansartugintuen.
7.Etaastironabigatugintuztenegunasko,etaKnidoren
aldeangutxiiritsiginenean,haizeakezgintuenonartzen,
Kretarenazpiannabigatuginen,Salmonerenaldean;
8.Etanekezigarorik,ethorrizenParadisuederrakdeitzen
dentokibatera;nondikhurbilzegoenLaseahiria.
9.Badadenboraaskoigarozenean,etaorainnabigatzea
arriskutsuazenean,baraualdiaordurakoiraganzelako,
Paulokabisatuzien.
100

ApostoluenEginak
10.Etaerranzieten,Jaunak,badakitbidaiahaukalteeta
kalteaskorekinizangodela,ezbakarrikkargaetaontziaren,
bainabaitagurebizitzetanere.
11Halaere,ehuntariaksinistuzituenontziarennagusieta
jabeari,Paulokesandakogauzetanbainogehiago.
12.Etazerenaterpeaezbaitzenaproposaneguaegiteko,
gehienekgomendatuzutenhandikerealdeegiteko,baldin
nolabaitereFeniziarairistenbaziren,etahanneguaegitera;
hauda,Kretakoaterpea,etahego-mendebalderaetaipar-
mendebalderadago.
13.Etahegohaizeakemekijotzenzuenean,berenxedea
lortuzutelakoan,handikaskaturik,ibiltzenzirenKreta
ondotik.
14Bainahandikgutxirasortuzenharenkontraekaitz-haize
bat,Euroklidonizenekoa.
15.Etaontziaharrapatuzuenean,etaezinizanzuenhaizea
jasan,utzigeniongidatzen.
16.EtaKlaudadeitzendenuhartebatenazpianlasterka,lan
askogenuentxalupazetortzeko.
17.Hartuondoren,laguntzakerabilizituzten,ontziaren
azpian;eta,harebizietaraerorezotezirenbeldurrez,bela
zartatuzuten,etahalaxebulkatuzituzten.
18.Etaguekaitzakikaragarriastindurik,biharamunean
argituzutenontzia;
19.Etairugarreneguneangeureeskuzbotagenituen
ontzikoaparailuak.
20.Etaegunaskotaneziguzkirikezizarrakagertuez
zirenean,etaekaitztxikirikezgintuenean,salbatuko
ginelakoesperantzaguziakenduzenorduan.
21.BainandenboraluzezegonzeneanPaulagertuzen
hekienerdian,etaerranzuen,Jaunak,entzunbeharko
zenituzkete,etaezzenitezelaaskatuKretatik,etakalteeta
galeraauirabazi.
22.Etaoraingonbidatzenzaituztet,animazaiteztela:zeren
ezdainorenbizirikgaldukozuenartean,itsasontziabaizik.
23.ZerennireondoanegondagauhonetanJainkoaren
aingerua,zeinanaizenetazerbitzatzendudana,
24.zioela:Ezizanbeldurrik,Paul;Zesarrenaitzinean
eramanbeharzaituzte:etahuná,Jainkoakemandizkizute
zurekinnabigatzendirenguziak.
25.Argatik,jaunak,animazaitezte:zerensinistendut
Jainkoa,esanzidanbezalagertatukodela.
26Halaereirlajakinbaterabotabehargara.
27.Bainanhamalaugarrengauaethorrizenean,Adriangora
etabeheragabiltzala,gauerdialdera,ontzigileekustezuten
herrialderenbaterahurbiltzenzirela;
28.Etahogoibrazaarkituzuen,etaapurbaturrunagojoan
zirenean,berrizeresoinuaeginzuten,etaarkituzuten
amabostbraza.
29.Orduan,harkaitzetaraerorikoginenbeldurrez,lau
aingurabotazituztenpopatik,etanahizuteneguna.
30.Etaontzigileakontzitikihesizihoazela,ontziaitsasora
jautsizutenean,kolorez,aingurakaurreontzitikbotako
balituztebezala,
31.Paulekerranzioencenturionarietasoldaduei:Hauek
barkuanezpaiteztesalbatu.
32Orduansoldaduektxalupakosokakmoztuetaerortzen
utzizuten.
33.Etaegunaethortzenzenbitartean,othoitzeginzien
Paulekguziakharzezatenharagia,zioelarik:Egunada
hamalaugarreneguna,geldituetabaraueginduzuen,ezer
artugabe.
34.Argatikothoitzendizuethardezazuenharagia,zeren
hauzuenosasunerakoda:zerenezdailebatereeroriko
zuenburutik.
35.Etahauerranzuenean,artuzuenogia,etaeskerrak
emanzizkionJainkoariguzienaitzinean:etahautsi
zuenean,asizenjaten.
36.Orduandenakanimatuziren,etaharagiaerehartu
zuten.
37.Etaguguziakgeraontzianberrehunetahirurogeieta
hamaseiarima.
38.Etaaskijanzutenean,argituzutenbarkua,etabota
zutengariaitsasora.
39.Etaegunazenean,etzutenlurraezagutzen:baina
aurkituzutenerrekabatitsasertzbatekin,zeinetannahi
bazutenbarkuansarzezaten.
40.Etaaingurakaltxatuzituztenean,itxasoanjarriziren,
etaaskatuzituztenlema-zerbitzuak,etaaltxatuzutenbela
nagusiahaizeari,etalehorrerantzabiatuziren.
41.Etabiitsasoelkartzenzirentokibateraeroririk,ontzia
hondoratuzuten;etaaurrealdeabizkoritsatsizen,eta
mugiezingeratuzen,bainaatzekoaldeahautsizenolatuen
bortizkeriarekin.
42.Etasoldaduenaholkuazenpresoakhiltzea,haietako
inorkigerieginezzezanihesegin.
43.Bainacenturioiak,Paulsalbatunahizuela,gordezituen
berenxedetik;etaaginduzienigerizekiteneklehenik
itsasorabotazezatenetalehorrerajoateko.
44.Etagainerakoak,batzukoholetan,etabestebatzuk
ontzikopusketan.Etahalagerthatuzen,guztiaksalbuihes
eginzituztelalehorrera.
28.KAPITULUA
1.Etaiheseginzutenean,orduanjakinzutenirlaMelita
deitzenzela.
2.Etajendebarbaroakezzigunontasuntxikirikegin:zeren
suapiztuzuten,etadenokerrezibitugintuzten,oraingo
euriagatiketahotzagatik.
3.EtaPaulekmakilsortabatbilduetasutanezarri
zituenean,sugegorribatilkizenetaeskuanlotuzuen.
4.Etaikusizuteneanbarbaroekpiztiapozoitsuabere
eskuanzintzilik,erranzutenberenartean:Ezdadudarik
gizonauhiltzailea,zeinaitsasotikiheseginduenarren,
mendekuakezbaitubizitzenuzten.
5.Etaastinduzuenbestiasutara,etaezzuenkalterik
sentitu.
6.Alabaina,begiratuzutennoizhanpatubeharzen,edo
bat-bateanhilaerorizenean:bainadenboraluzezbegiratu
etakalteriketzutenikusirik,iritzizaldatuetajainkobat
zelaesanzuten.
7.Lekubereanzeudenuhartekoburuzagiarenondasunak,
zeinaPubliozuenizena;harkhartugintuen,etahiruegun
adeitsuostatu.
8.Etagerthatuzen,Publiorenaitaetzanzedinsukarrezeta
odol-jariozeririk:zeinisartuzitzaionPaulo,etaotoitzegin
zuen,etaeskuakezarrizion,etasendatuzuen.
9.Haueginzenean,uharteangaixotasunakzituztenbeste
batzukereetorrizirenetasendatuziren.
10.Norkereohoreaskorekinohoratugaituen;etaaldeegin
genuenean,beharrezkoakzirengauzakkargatuzizkiguten.
101

ApostoluenEginak
11.Etahirurhilabeterenburuanaldeegingenuen
Alexandriakoontzibatean,zeinauharteanneguaegin
zuena,zeinarenseinalezenKastoretaPolux.
12.EtaSirakusalehorreraturik,hanegonginenhiruegunez.
13.EtahandikiparrorratzahartuetaErregiorahelduginen:
etaegunbatenburuanhegohaizeakjozuen,eta
biharamuneanetorriginenPuteolira.
14.Nonanaiakarkitzengenituen,etazazpiegunhaiekin
egotekoeskatuziguten:etahorrelajoanginenErromara.
15.Etahandik,anaiakgureberrientzutean,ethorriziren
gurebilaAppiofororaino,etahirurtabernak:zeinak
ikusirikPaulok,Jainkoarieskerrakemanzizkion,etakuraia
hartuzuen.
16.EtaErromaraethorriginelarik,zenturioiakguardiako
buruzagiarientregatuzizkionpresoak:bainaPauloriutzi
zionberekabuzbizitzeahurazaintzenzuensoldadu
batekin.
17.EtagerthatuzenhiruregunenburuanPaulokdeiegin
zuelajuduenburuzagiak,etabilduzirenean,esanzien:
Gizonak,senideok,guregurasoenherriarenedoohituraren
aurkaezereginezdudanarren.,ordea,Jerusalemdikpreso
emannindutenerromatarreneskuetan.
18.Nork,aztertunindutenean,utzinahinindutenjoan,
zerenezbaitzegoenniganheriotzarenarrazoirik.
19.BainaJuduekharenkontramintzatuzirenean,behartu
nindutenZesarrierreklamatzera;ezneureherriarileporatu
beharniola.
20.Horregatik,beraz,deiegindizut,zuikustekoeta
zurekinhitzegiteko,zerenIsraelenitxaropenagatiklotuta
nagokatehonekin.
21.Etaerranzioten:EzduguJudeatikhitazgutunikjaso,
ezethorrizirenanaietatikinorkezzuenhigatikkalterik
erakutsiedoesan.
22.Bañaguradoguentzuteazerustedozunzutaz:ecen
sektahuneninguruan,badakigunonahikontramintzatzen
dela.
23.Etaegunbatezarriziotenean,askoethorrizitzaizkion
bereostatuan;zeñaiazalduetatestigantzaemanzien
Jainkoarenerreinua,Jesusiburuzkonbentzitzenzituztela,
baiMoisesenlegetik,baiprofetetatikgoizetikarratsaldera
arte.
24.Etabatzueksinetsizutenesandakogauzak,etabeste
batzuekezzutensinetsi.
25.Etaberenarteanadostuezzirenean,aldeeginzuten,
Paulokhitzbatesanondoren:OndoesanzienEspiritu
SantuakIsaiasprofetarenbidezgurearbasoei.
26.Esatenziotela:Zoazteerrihunera,etaerran:Entzunez,
entzungoduzue,etaezduzueulertuko;etaikusirikikusiko
duzue,etaezdezuteezagutuko:
27.Izanere,herrihonenbihotzalatzeginda,etabelarriak
entzutekogaiztoakdira,etabegiakitxidituzte;ezdezatela
begizikusi,etabelarrizentzun,etabihotzezulertu,eta
konbertituezdaitezen,etaniksendatuezdaitezen.
28.Jakizuebada,Jainkoarensalbazioajentileibidaliadela,
etaentzunendutela.
29.Etahitzhaukesanzituenean,aldeeginzutenJuduak,
etaeztabaidaandiazutenberenartean.
30.EtaPaulekbiurteguzizbiziizanzituenberealokairuan,
etajasozituenharenganaethortzenzirenguziak.
31.Iainkoarenerreinuapredikatzen,etaJesu-KristoJaunari
dagozkiongauzakirakasten,ziurtasunosoz,iñorkdebekatu
gabe.
102

Basque - The Gospels and the Acts of the Apostles.pdf

About This Presentation

Slide Content

Tags

Categories

Download

Quick Actions

Statistics

Related Slideshows

Basque - The Gospels and the Acts of the Apostles.pdf

About This Presentation

Slide Content

Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

Slide 69

Slide 70

Slide 71

Slide 72

Slide 73

Slide 74

Slide 75

Slide 76

Slide 77