chuong 3kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk.2024.pdf

mlklkklkl

1. Chương 3-Kế toán hàng tồn kho
3.1.Qui địnhkếtoánhàngtồnkhovànhiệmvụkế
toánhàngtồnkho
3.2. Kếtoánchi tiếthàngtồnkho
3.3.Kế toántổnghợphàngtồnkho
3.4. Kếtoándựphònggiảmgiáhàngtồnkho

2. 3.1.Qui định kế toán hàng tồn kho và
nhiệm vụ kế toán hàng tồn kho
3.1.1. Yêucầuquảnlíhàngtồnkho
vànhiệmvụkếtoán
(Đọcgiáotrình)

3. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
3.1.2. Quy định kế toán hàng tồn kho

4. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
Kháiniệm: theoVAS 02
Hàngtồnkho: Lànhữngtàisản:
a) Đượcgiữđểbántrongkỳsảnxuất, kinhdoanh
bìnhthường;
(b) Đangtrongquátrìnhsảnxuất, kinhdoanhdở
dang;
(c) Nguyênliệu, vậtliệu, côngcụ, dụngcụđểsử
dụngtrongquátrìnhsảnxuất, kinhdoanhhoặc
cungcấpdịchvụ.

5. Hàng tồn kho bao gồm:
-Hàng hóa mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua
đang đi trên đường, hàng gửi đi bán, hàng hóa gửi đi gia
công chế biến;
-Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán;
-Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản
phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục nhập kho thành phẩm;
-Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi
gia công chế biến và đã mua đang đi trên đường;
-Chi phí dịch vụ dở dang.
3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho

6. Theo VAS 02 “Hàng tồn kho được tính theo giá gốc.
Trường hợp giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn
giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần có thể thực hiện
được”
Giá gốc hàng tồn kho bao gồm
Chi phí mua
Chi phí chế biến
Chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được
hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại
3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho

7. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
Chi phímua:
Chi phí mua của hàng tồn kho bao gồm giá mua, các loại thuế
không được hoàn lại, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản
trong quá trình mua hàng và các chi phí khác có liên quan trực
tiếp đến việc mua hàng tồn kho. Các khoản chiết khấu thương
mại và giảm giá hàng mua do hàng mua không đúng quy cách,
phẩm chất được trừ (-) khỏi chi phí mua.
Trongđó:
-GiámualàgiáchưacóthuếGTGT
-Cáckhoảnthuếkhôngđượchoànlại: thuếNK, thuếTTĐB,
thuếGTGT đốivớiđơnvịnộpthuếGTGT theopp trựctiếp

8. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
Chi phíchếbiến:
Chi phí chế biến hàng tồn kho bao gồm những chi phí có liên quan
trực tiếp đến sản phẩm sản xuấtnhư:
+ Chi phí nhân công trực tiếp
+ Chi phí sản xuất chung cố định
+ Chi phí sản xuất chung biến đổi
Trongđó:
-CP sảnxuấtchungcốđịnhnhưchi phíkhấuhaomáymócthiết
bị…
-CP sảnxuấtchungbiếnđổinhưchi phínguyênvậtliệugián
tiếp, chi phínhâncônggiántiếp

9. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
Chi phí liên quan trực tiếp khác:
Chi phí liên quan trực tiếp khác tính vào giá gốc hàng tồn kho bao
gồm các khoản chi phí khác ngoài chi phí mua và chi phí chế biến
hàng tồn kho.
Ví dụ: trong giá gốc thành phẩm có thể bao gồm chi phí thiết kế
sản phẩm

10. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
Giá gốc của hàng tồn kho được xác định phụ thuộc vào nguồn
hình thành và thời điểm tính giá:
+ Đối với hàng tồn kho mua ngoài
Giá thực tế
của HTK
mua ngoài
=
Giá mua
ghi trên
HĐ
+
Thuế
không
được
hoàn lại
+
Chi
phí
mua
-
Chiết khấu thương
mại, Giảm giá hàng
mua (nếu có)

11. 3.1.2.1. Ghi nhận hàng tồn kho
+ Đối với hàng tồn kho thuê ngoài gia công, chế biến
+ Đối với hàng tồn kho nhận góp vốn liên doanh, cổ phần
Trị giá thực tế của
HTK thuê ngoài gia
công nhập kho
=
Trị giá thực tế của
NVL xuất để thuê
ngoài gia công
+
Tiền thuê
gia công
+
Chi phí vận
chuyển
(nếu có)
Trị giá thực tế của NVL nhận vốn góp
liên doanh, cổ phần nhập kho
=
Trị giá thực tế do 2
bên thỏa thuận
+
Chi phí
liên quan

12. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
Phương pháp giá đích danh
Phương pháp bình quân gia quyền
Phương pháp nhập trước, xuất trước
Trong kế toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ có
thể sử dụng phương pháp hệ số giá
Kỹ thuật tính giá theo phương pháp giá bán lẻ

13. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
Phươngphápgiáđíchdanh
Theo phươngphápnàysảnphẩm, vậttư, hànghóaxuấtkho
thuộclôhàngnhậpnàothìlấyđơngiánhậpkhocủalôhàng
đóđểtính
Phươngpháptínhtheogiáđíchdanhđượcápdụngdựatrên
giátrịthựctếcủatừngthứhànghóamuavào, từngthứsản
phẩmxuấtranênchỉápdụngchocácdoanhnghiệpcóítmặt
hànghoặcmặthàngổnđịnhvànhậndiệnđược

14. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
Phương pháp bình quân gia quyền
Theo phương pháp này giá trị của từng loại hàng tồn kho được
tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và
giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ
Trịgiáthựctếcủa
hàngtồnkhoxuấtkho
=
Sốlượnghàng
tồnkhoxuấtkho
*
Giáđơnvịbìnhquân
củahàngtồnkho
Trong đó giá đơn vị bình quân được tính bằng 1 trong 3 cách sau:

15. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
+ Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ
Giáđơnvịbìnhquâncảkỳdựtrữ
(bìnhquâncuốikỳ)
=
GiáTT hàngtồnkhođầukỳ+ GiáTT
hàngnhậptrongkỳ
SL hàngtồnkhođầukỳ+ SL hàngnhập
khotrongkỳ
+ Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập
Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần
nhập
=
GiáTT hàngtồnkhosaumỗilần
nhập
Sốlượnghàngtồnkhosaumỗilần
nhập

16. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
+ Giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước (hoặc đầu kỳ này)
Giáđơnvịbìnhquâncuối
kỳtrước
=
Giá thực tế hàng tồn kho
cuối kỳ trước
Sốlượnghàngtồnkhocuối
kỳtrước

17. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
Phương pháp nhập trước –xuất trước
+ Phương pháp này áp dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được
mua trước hoặc sản xuất trước thì được tính trước, và hàng tồn kho
còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời
điểm cuối kỳ
+ Theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá
của lô hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị
của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời điểm
cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ

18. 3.1.2.2. Tính giá trị hàng tồn kho
Phươngphápgiábánlẻ
Mộtsốđơnvịcóđặcthù(vídụnhưcácđơnvịkinhdoanhsiêu
thịhoặctươngtự)cóthểápdụngkỹthuậtxácđịnhgiátrịhàng
tồnkhocuốikỳtheophươngphápGiábánlẻ.
Phươngphápgiábánlẻápdụngchodoanhnghiệpsửdụng
phươngphápkếtoánhàngtồnkhotheophươngphápkiểmkê
địnhkỳ.
Phươngphápnàythườngđượcdùngtrongngànhbánlẻđểtính
giátrịcủahàngtồnkhovớisốlượnglớncácmặthàngthayđổi
nhanhchóngvàcólợinhuậnbiêntươngtựmàkhôngthểsửdụng
cácphươngpháptínhgiágốckhác.

19. 3.1.3.Các phương pháp tổ chức kế toán
hàng tồn kho
Tổchứckếtoánhàngtồnkhotheophươngpháp
KKTX
Tổchứckếtoánhàngtồnkhotheophươngpháp
KKĐK

20. Tổ chức kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp KKTX
Phươngph¸pKKTX theodâivµ ph¶n¸nhthưêngxuyªnliªn
tôccãhÖthèngt×nhh×nhNhËp-XuÊt-Tånkhohµngtånkho
trªnsækÕto¸n.
SửdụngTK HTK đểphảnánhbiếnđộngHTK trongkỳtrêncơ
sởhoáđơn, chứngtừ

21. Tổ chức kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp KKTX
CãthÓx¸c®ÞnhtrịgiáHTK t¹i bÊtcøthêi®iÓmnµotrongkú
kÕto¸n.
CuèikúkÕto¸n, c¨ncøvµosèliÖukiÓmkª thùctÕvËttư,
hµngho¸ tånkho, so s¸nhvíisèliÖuvËttư, hµngho¸ tån
khotrªnsækÕto¸n. VÒ nguyªnt¾c sèliÖutånkhothùctÕ
lu«nlu«nphïhîpvãisèliÖutrªnsækÕto¸n. NÕucãchªnh
lÖchph¶ix¸c®Þnhnguyªnnh©nvµ xölýtheoquyÕt®Þnhcña
cÊpcãthÈmquyÒn.

22. Tổ chức kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp KKĐK
Phư¬ngph¸pKK§K lµ phư¬ngph¸ph¹ch to¸nc¨ncøvµokÕt
qu¶ kiÓmkª thùctÕ®Ó ph¶n¸nhgi¸ trÞhµngho¸ vËttưtånkho
cuèikútrªnsækÕto¸n, tõ®ã x¸c®Þnhgi¸ trÞvËttưhµngho¸
xuÊtkhotrongkútheoc«ngthøc:
Txk= Tđk+Tnk–Tck
TK nhómHTK chỉđượcsửdụngđểphảnánhtrịgiáhàngtồn
khocuốikìvàđầukì

23. Tổ chức kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp KKĐK
Trong kỳ sử dụng TK loại quá trình để ghi nhận biến động HTK:
Cơ sở ghi nhận biến động tăng HTK là hoá đơn chứng từ
Cơ sở ghi nhận biến động giảm HTK được ghi nhận dựa trên cơ
sở kết quả kiểm kê thực tế cuối kỳ

24. 3.1.4. Phân loại hàng tồn kho
Theo công dụng và mục đích sử dụng
Căn cứ vào nguồn hình thành
Căn cứ vào địa điểm bảo quản và sử dụng
Căn cứ vào mối liên hệ với các quá trình kinh
doanh

25. 3.1.4. Phân loại hàng tồn kho
Căncứvàocôngdụngvàmụcđíchsửdụng,
hàngtồnkhođượcchia thành:
+ Nguyênliệu, vậtliệu: Dựtrữchomụcđích
sảnxuất
+ Côngcụ, dụngcụ: Dựtrữphụcvụchohoạt
độngSX, KD
+ Hànghóa, thànhphẩm: Dựtrữchomụcđích
bánra

26. 3.1.4. Phân loại hàng tồn kho
Căn cứ vào nguồn hình thành, hàng tồn kho
được chia thành:
-Hàng tồn kho mua ngoài
-Hàng tồn kho tự gia công chế biến
-Hàng tồn kho từ các nguồn khác

27. 3.1.4. Phân loại hàng tồn kho
Căn cứ vào địa điểm bảo quản và sử dụng,
hàng tồn kho được chia thành:
-Hàng mua đang đi đường
-Hàng trong kho
-Hàng tồn kho đang trong quá trình sản xuất
-Hàng gửi bán

28. 3.1.4. Phân loại hàng tồn kho
Căn cứ vào mối liên hệ với quá trình kinh
doanh, hàng tồn kho được chia thành:
-Hàng tồn kho liên quan đến quá trình mua
hàng
-Hàng tồn kho liên quan đến quá trình sản xuất
-Hàng tồn kho liên quan đến quá trình bán
hàng

29. 3.2.Kế toán chi tiết hàng tồn kho
Có3 phươngpháp
-Phươngphápthẻsong song
-Phươngphápsổđốichiếuluânchuyển
-Phươngphápsổsốdư
( Yêucầusinhviênđọcgiáotrình)

30. 3.3.Kế toán tổng hợp hàng tồn kho
3.3.1. Kếtoánở DN ápdụngPPKKTX
3.3.1.1.Chứng từkếtoán
3.3.1.2.Vận dụngTK kếtoán
3.3.1.3.Sổ kếtoán

31. 3.3.1.1.Chứng từ kế toán
-Hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng
-PhiÕu nhËp kho
-PhiÕu xuÊt kho
-Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt tư, c«ng cô, s¶n phÈm,
hµng ho¸
-PhiÕu b¸o vËt tưcßn l¹i cuèi kú
-B¶ng kª mua hµng Biªn b¶n kiÓm nhậnvËt tư, c«ng
cô, s¶n phÈm hµng ho¸
-B¶ng ph©n bæ nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô dông cô

32. 3.3.1.2.Vận dụng tài khoản
•TK 151 -Hµng mua ®ang ®i ®êng
•TK 152 -Nguyên liệu, vật liệu
•TK 153 -Cộng cụ dụng cụ
•TK 154 -Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
•TK 155 -Thành phẩm
•TK 156 -Hàng hóa

33. a) Kế toán vật liệu, hàng hóa
Kế toán các trường hợp tăng Vật liệu,
hàng hóa:
Kế toán các trường hợp giảm Vật liệu

34. TK 152, 156
TK 133
TK 111,112,331
(1)
TK 154
(2)
TK 3333,3332
(3)
TK 411
TK 621, 642
TK 3381
(4)
(5)
(6)
TK 621, 642
TK 221,222
(7)
(8)
TK 811
TK 711
TK 154
(9)
TK 111,112,331
TK 133
TK 1381
(10)
(11)

35. b) Kế toán công cụ dụng cụ
-Kế toán tăng công cụ, dụng cụ
-Kế toán giảm công cụ, dụng cụ

36. TK 153
TK 133
TK 111,112,331
(1)
TK 3333
(2)
TK 3332
(3)
TK 411
TK 627,642…
TK 3381
(4)
(5)
(6)
TK 627, 642…
TK 221,222
(7)
(8)
TK 811
TK 711
TK 242
(9)
TK 111,112,331
TK 133
TK 1381
(10)
(11)

37. Kế toán báo hỏng, thanh lý công cụ dụng cụ
Đối với CCDC đang sử dụng và đã tiến hành phân bổ nhưng
chưa phân bổ hết vẫn còn giá trị sử dụng
+ CCDC đó phát sinh hỏng
+Doanh nghiệp không muốn sử dụng CCDC đó nữa, bán thanh
lý

38. Kế toán báo hỏng, thanh lý công cụ dụng cụ

39. 3.3.2. Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp
kiểm kê định kỳ
a.Tàikhoảnsửdụng
-TK 151 –Hàngmuađangđiđường
-TK 152 –Nguyênvậtliệu
-TK 153 –Côngcụdụngcụ
-TK 156 –Hànghóa
Nộidung: CácTK 151,152,153,156 dùngđểphảnánhtrịgiágốc
hàngmuađangđiđường, NVL, CCDC, HH tồnkholúcđầukỳvà
cuốikỳ

40. 3.3.2. Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp
kiểm kê định kỳ
TK 151, 152, 153, 156
TrÞ gi¸ gèc cña hµng mua
®ang ®i ®ưêng, NLVL,
CCDC, HH tån kho cuèi kú.
TrÞ gi¸ gèc cña hµng mua
®ang ®i ®ưêng, NLVL,
CCDC, HH tån kho ®Çu kú.
SDN: TrÞ gi¸ gèc cña hµng
mua ®ang ®i ®ưêng, NLVL,
CCDC, HH tån kho cuèi kú.

41. 3.3.2. Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp
kiểm kê định kỳ
•TK 611:Dïng ®Ó phản ảnh t×nh h×nh mua NVL, CCDC, HH trưêng
hîp DN h¹ch to¸n hµng tån kho theo PP KK§K.
•TK 6111 –Mua NVL, CCDC
•TK 6112 –Mua hàng hóa
TK 611 Mua hµng
Gi¸ gèc cña VT, HH hiÖn cã ®Çu kú.
Gi¸ gèc cña VT, HH mua trong kú
C¸c kho¶n CKTM, gi¶m gi¸, tr¶ l¹i cho
ngêi b¸n.
TrÞ gi¸ gèc cña VT, HH hiÖn cã cuối kú.
TrÞ gi¸ gèc cña VT, HH xuÊt dïng trong
kú

42. -Kết chuyển đầu kì HTK
-Mua HTK trong kì
-Mua HTK phát sinh giảm giá, chiết khấu,
trả lại.
-Kết chuyển HTK cuối kì
-Kết chuyển HTK sử dụng trong kì
3.3.2. Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp
kiểm kê định kỳ

44. 3.4.1. Qui địnhdựphònggiảmgiáHTK
3.4.2. Phươngphápkếtoán
3.4. Kế toán dự phòng giảm giá
hàng tồn kho

45. 3.4.1. Qui định dự phòng giảm giá HTK
Dựphònggiảmgiáhàngtồnkholàdựphòngphầngiátrịbịtổn
thấtdo hàngtồnkhobịgiảmgiá
Mụcđíchdựphòng
Khihµngtånkhocãgi¸ trÞthuÇncãthÓthùchiÖn®ưîcthÊph¬ngi¸
gècth×ph¶i®ưîcghinhËntheogi¸ trÞthuÇncãthÓthùchiÖn®ưîc.
Khi®ã, doanhnghiÖpph¶itrÝchlËpdùphßnggi¶mgi¸ hµngtån
kho.

46. 3.4.1. Qui định dự phòng giảm giá HTK
Thời điểm trích lập: làthời điểm lập báo cáo tài chính năm.
Đốitượngtríchlập:
+ Đốivớihànghóa, thànhphẩm: Khicógiátrịthuầnnhỏhơngiágốc
phảilậpdựphòng
+ Đốivớinguyênliệu, vậtliệu, côngcụdụngcụ: Khicógiátrịthuần
nhỏhơngiágốcđồngthờithànhphẩmdo chínhloạinguyênliệu, vật
liệu, CCDC nàytạonêncógiátrịthuầncóthểthựchiệnđượcnhỏhơn
giágốcthìphảilậpdựphòng.

47. 3.4.1. Qui định dự phòng giảm giá HTK
Mức trích dự
phòng giảm giá
hàng tồn kho
=
Lượng hàng tồn
kho thực tế tại
thời điểm lập
báo cáo tài
chính năm
x
Giá gốc hàng
tồn kho theo
sổ kế toán
-
Giá trị thuần
có thể thực
hiện được của
hàng tồn kho
Mức trích lập dự phòng tính theo công thức sau:

48. 3.4.1. Qui định dự phòng giảm giá HTK
Xửlýdựphòng
+ Nếusốdựphònggiảmgiáphảitríchlậpbằngvớisốdưkhoảndự
phònggiảmgiáHTK, thìDN khôngphảitríchlậpkhoảndựphòng
giảmgiáHTK
+ Nếusốdựphònggiảmgiáphảitríchlậpcaohơnsốdưkhoảndự
phònggiảmgiáHTK, thìDN tríchlậpthêmvàochi phíHTK của
DN phầnchênhlệch
+ Nếusốdựphònggiảmgiáphảitríchlậpthấphơnsốdưkhoảndự
phònggiảmgiáHTK, thìDN phảihoànnhậpphầnchênhlệchbằng
cáchghigiảmchi phíHTK trongkỳ

49. 3.4.2. Phương pháp kế toán
Chứng từ sử dụng:
-Hóa đơn chứng từ phản ánh giá gốc của HTK được lập dự
phòng
-Biên bản kiểm kê số lượng HTK tại thời điểm lập dự phòng
-Bảng tổng hợp mức lập dự phòng
-Bằng chứng tin cậy về giá bán ước tính HTK được lập dự
phòng

50. 3.4.2. Phương pháp kế toán
-Tài khoản sử dụng: 2294
-Phương pháp kế toán:
+ Khi lập DF giảm giá HTK
+ Khi hoàn nhập DF giảm giá HTK
+ Trường hợp hủy bỏ VT,HH do hết hạn sử dụng,
mất phẩm chất, không còn giá trị sử dụng….

51. 3.4.2. Phương pháp kế toán

52. Sæ kÕ to¸n tæng hîp ¸p dông cho kÕ to¸n HTK
*Hìnhthøc nhËt ký chung
Sæ nhËt ký chung
Sæ nhËt ký mua hµng
Sæ nhËt ký chi tiÒn
Sæ c¸i c¸c tµi khoản : TK 152, 153, 156, 611.
*Hìnhthøc nhËt ký
chøng tõ
NhËt ký chøng tõ sè 5-ghi cã tµi khoản 331
NhËt ký chøng tõ sè 6-ghi cã tµi khoản 151
NhËt ký chøng tõ sè 7-ghi cã tµi khoản 152, 153,...
Sæ c¸i c¸c tµi khoản: 152, 153,156
Bảngph©nbæsè2:ph©nbæNVL,c«ngcôdôngcô.
* Sổ kế toán chi tiết: SCT vật liệu, hàng hóa, công cụ dụng cụ; SCT phải trả người
bán….
Nhật kí CT số 8, bảng kê 8-Ghi TK 156