Eguzki sistema

1. EGUZKI-SISTEMA LAURA RINCON MERINO JUGATX RUANO ITURRIAGA

2. Eguzki – sisteman dauden planetak : Gure eguzki-sisteman zazpi planeta daude:Merkurio , Artizarra,Lurra,Marte,Saturno , Jupiter,Urano eta Neptuno . BI PLANETA GEHIAGO DAUDE NANOAK DEITZEN DIRA OSO TXIKIAK DIRELAKO:Eris eta pluton .

3. MERKURIO erromatar mitologiako Merkurio jainkogandik izan zuen bere izena,eta jainkoaren buruaren eta xapela hegaldunaren irudagarria Merkurio planetaren izar zimboloa . Izan ere, bi izen izan zituen:Merkurio eta Vulcano. ARTIZARRA erdal hizkuntzetako Venus izena erromatar mitologiako Venus jainkosagandik datorkio . MARTE erromatar mitologiako Marte gerra – jainkoaren izena ezarri zitzaion , gaueko ortzian ageri duen gorritasuna zela – eta( horregatik Planeta Gorria deitzen diogu ere.) JUPITER bere izena Jupiter erromatar jainkoagatik datorkio . Oso atmosfera bizia dauka , 140m/s (500km/h) abiaduran dabiltzan haizeekin Orban Gorri Handia deituta. Merkurio,Artizarra , Marte eta Jupiter izenak datoz :

4. MERKURIO IKUSTEN DEN EGUNEAN: Merkurio ikusten da iluntzen denean eta Jupiter ere .

5. GAUEZ ZERUAN BEGIRATZEAN IKUSTEN DUGU: Ikusten ditugu ilargia , izarrak,izar-uxoak eta batzuentan planeta batzuk .

6. GALAXI,IZAR,SATELITE,ASTEROIDE ETA KOMETAREN DESKRIBAPENA: Galaxia: galaxia bat izarrez , gasezko eta hutsezko lainoz osatuta dago . IZARRA: izar bat plasmazmako gorputz esferiko handia eta trinkoa da. asteroide asteroideakn espazioan zehar dauden gorputz solido eta forma irrgularrekoak dira,planetak baino txikiagoak . kometa: astronimian,kometak eguzki sistemako Argizagi mota bat dira,eguzkiaren inguruan orbita oso eliptikoak eginez orbitatzen dutenak . kometak eguzkiaren ondotik pasatzen direnean sublimatzen diren materiak solidoz osaturik daude .

7. E SNE-BIDEA IZENA IPINI ZAION GURE GALAXIARI. Griegoek ipini zioten izena esne derramatua iduritzen zelako . Gure galaxian dagoelako gure eguzki -sistema eta Lurra .

8. EGUZKI ENERGIA DATOR : Eguzkiaren energia dator eguzkiaren barrutik ( nukleoa ) . Bi energia mota ematen du eguzkia argia eta beroa .

9. Kometen osaera Harrizko blokeak dira,hizotzezko,harriz eta partikulaz osatutako gasak botatzen dituzte .

10. LURRAREN MUGIMENDUAK: L urra eguzkiaren inguruan bira egiten duen mugimenduari translazioa deitzen diogu , horren ondorioz , negua,udazkena,uda eta udaberria sortzen dira . Rotazio deritzon mugimendua ere egiten du Lurrak ; hau da, bere ardatzaren inguruan egiten du bira ,horren ondorioz gaua eta eguna sortzen dira .

11. EGUZKIA EMATEN DIGUN ENERGIAK: Eguzkia gure planetari bi energia ematen digu eta beroa eta argia dira .

12. LURRAREN AZAL BEROENA ETA AZAL HOTZENA. Beroena lurraren nukleoa da eta hotzenak goiko aldean daudenak dira .

13. ILARGIARI IKUSTEN DIOGU BAINA BAKOINTZEAN FASE BATEAN DAGO. I largia gure planetatik beti ilargi berdina ikusten da. I largia leku guztietatik berdina da bakarrik hegoaldetatik pizka bat desberdin da. Ilargiaren lau faseak : ilbehera , ilargibetea , ilargi berria eta ilgora .

14. LURRAREN ETA ILARGIAREN DIAMETROA : Ilargiak 3.476 km ditu eta L urrak 40.000 km ditu . Lurrak 36.524 km gehiago ditu ilargia baino .

15. ITSASGORA ETA ITSASBEHERA: I tsasaldia edo marea ilargiaren eta eguzkiaren grabitatearen eraginez itsas mailaren gorabehera erritmikoa da.Itsas maila txandaka iristen da maila goreneko unera ( itsasgora edo goraldi deitua ) eta maila gutxienekora ( itsasbehera edo heraldi deitua ); batetik besterako tartea sei ordu eta 15 minutukoa da.

16. EGUZKIKO ETA ILARGIKO EKLIPSEAK: Eguzki eklipsea : Eguzki eklipse batean ilargi eguzkia eta lurraren artean kokatzen da, itzala sortuz . Hau bakarrik ilargi berria dagoenean gerta daiteke . Ilargi eklipse : Ilargi eklipse bat ilargia lurraren itzaletik igarotzean gertatzen den gertakari astronomikoa da.