Ilang Paalala sa Pagsulat ng mga Bahagi ng Sanaysay
Layunin ng Aralin Matapos ang araling ito , inaasahang ikaw ay: Nakikilala ang mga pangunahing bahagi ng sanaysay . Nakapagsusulat ng sanaysay na may maayos na pagkakabuo . Nakagagamit ng mga angkop na paraan sa pagsulat ng bawat bahagi . Nakapagbibigay ng sariling halimbawa sa bawat bahagi ng sanaysay .
Ano ang Sanaysay ? Ang sanaysay ay isang anyo ng akdang pampanitikan na naglalahad ng kuro-kuro o saloobin ng may- akda tungkol sa isang paksa . Naglalaman ito ng mga ideya , damdamin , at karanasang nais ipabatid sa mambabasa . Maaaring ito ay pormal (may masusing pagtalakay ) o di- pormal ( magaan at personal).
Mga Bahagi ng Sanaysay Pamagat – Pinakapuso ng sanaysay ; tumutukoy sa tema . Panimula – Ang unang bahagi na pumupukaw ng interes ng mambabasa . Katawan – Naglalahad at nagpapaliwanag ng pangunahing kaisipan . Wakas o Konklusyon – Nagbibigay ng buod at kakintalan .
Pamagat Ang pamagat ay pinakapuso ng sanaysay dahil dito nakapaloob ang diwa ng kabuuang paksa . Dapat itong maikli , makahulugan , at direktang kaugnay sa tema . Iwasan ang sobrang haba o malabong pamagat . Ang isang mabisang pamagat ay agad nakakahikayat basahin ang buong akda .
Katangian ng Mabisang Pamagat Maikli at tiyak – 3–7 salita ay sapat na. May kaugnayan sa nilalaman – hindi paligoy-ligoy . Nakakatawag-pansin – may elementong nakakaintriga o nakakaantig . Malikhain – maaaring gumamit ng tayutay , salawikain , o larawang-diwa .
Mga Halimbawa ng Pamagat ✅ Wika: Tinig ng Pagkakaisa ✅ Ang Aking Munting Pangarap ✅ Kabataan sa Makabagong Panahon ✅ Kalikasan : Huwag Pabayaan ✅ Pag- asa sa Gitna ng Pagsubok
Panimula Ang panimula ang unang bahagi na binabasa ng mambabasa , kaya ito ang pinakamahalagang bahagi . Dito ipinapakilala ang paksa o pangunahing ideya ng sanaysay . Layunin nitong pukawin ang atensyon upang ipagpatuloy ng mambabasa ang pagbabasa .
Katangian ng Mabuting Panimula Nakakainteres at may “hook.” Malinaw na ipinapakilala ang paksa . Nagbibigay ng ideya kung ano ang tatalakayin . Maikli ngunit malaman – iwasan ang sobrang haba o malabong simula .
Paraan ng Pagsulat ng Panimula 1️⃣ Pasaklaw na pahayag – mula sa pangkalahatan patungo sa tiyak . 2️⃣ Paglalarawan – paggamit ng malilinaw na detalye . 3️⃣ Kasabihan – paggamit ng salawikain bilang panimula . 4️⃣ Tanong na retorikal – nakakapukaw ng pag-iisip . 5️⃣ Sipi – paggamit ng kilalang pahayag . 6️⃣ Makatawag-pansing pangungusap – diretso at makahulugan .
Halimbawa ng Panimula ( Tanong na Retorikal ) “Sino ba sa atin ang hindi nangangarap ng magandang kinabukasan ?” Ang tanong na ito ay nakakapukaw ng pag-iisip . Pinapaalalahanan ang mambabasa na siya ay bahagi ng paksa .
Halimbawa ng Panimula ( Kasabihan ) “Ang hindi marunong magmahal sa sariling wika ay higit pa sa hayop at malansang isda .” Ang kasabihan ay nagdudulot ng awtoridad at kabuluhan . Nagiging gabay sa direksyon ng sanaysay .
Katawan Sa bahaging ito , nililinang ang ideya na inilahad sa panimula . Dito isinusulat ang pagtatalakay , paliwanag , at halimbawa . Dapat malinaw at organisado ang pagdaloy ng mga pangungusap .
Katangian ng Katawan ng Sanaysay ✅ Malinaw ang bawat punto. ✅ May lohikal na pagkakasunod-sunod ng ideya . ✅ Gumagamit ng mga kongkretong halimbawa . ✅ May koneksyon sa pamagat at panimula . ✅ Maayos ang paggamit ng talata (paragraph unity).
Paraan ng Pagsulat ng Katawan 1️⃣ Pakronolohikal – ayon sa pagkakasunod ng mga pangyayari . 2️⃣ Payak o Pasalimukot – mula simple hanggang masalimuot (o kabaligtaran ). 3️⃣ Paghahambing – pagsuri sa magkatulad o magkaibang ideya .
Halimbawa ng Katawan ( Pakronolohikal ) Noong una , simple lamang ang buhay ng mga mag- aaral . Ngunit dahil sa teknolohiya , naging mas mabilis at mas moderno ang paraan ng pag-aaral . Sa paglipas ng panahon , mas lalong naging bahagi ng pang- araw - araw na buhay ang teknolohiya .
Halimbawa ng Katawan ( Paghahambing ) Kung noon ay sulat- kamay ang komunikasyon , ngayon ay sa isang pindot lang ng cellphone, nakakausap mo na ang iyong mahal sa buhay.Ipinapakita nito ang pag-unlad ng teknolohiya at pagbabago ng kultura .
Wakas o Konklusyon Ang wakas ang huling bahagi ng sanaysay na nag- iiwan ng malalim na kakintalan . Dito binibigyang-diin ang kabuuang mensahe ng sanaysay . Dapat itong magbigay ng inspirasyon , aral , o hamon sa pag-iisip ng mambabasa .
Katangian ng Mabuting Wakas ✅ Malinaw ang kabuuang mensahe . ✅ Hindi biglaang pagtatapos . ✅ May kabuluhan at pagninilay . ✅ Nagbibigay ng aral o hamon .
Paraan ng Pagsulat ng Wakas 1️⃣ Tuwirang pagsabi – diretsong pahayag ng kaisipan . 2️⃣ Panlahat na pahayag – pagbubuod ng ideya . 3️⃣ Retorikal na tanong – nagpapaalala at humahamon . 4️⃣ Pagbubuod – pinaikling bersyon ng kabuuang nilalaman .
Halimbawa ng Wakas ( Pagbubuod ) Sa kabuuan , ang wika ay sandigan ng ating pagkakakilanlan bilang Pilipino. Kung ito ay ating pahahalagahan , mananatiling buhay ang ating kultura at dangal bilang bansa .
Halimbawa ng Wakas ( Retorikal na Tanong ) Kung hindi natin pangangalagaan ang ating wika , sino pa ang gagawa nito para sa atin ?
Buod ng Lahat ng Bahagi Bahagi Layunin Paraan Katangian Pamagat Ilarawan ang tema Maikli, kaugnay Malikhain , makahulugan Panimula Pukawin ang interes Kasabihan, sipi, tanong Malinaw at nakakaakit Katawan Ilarawan ang ideya Pakronolohikal, paghahambing Lohikal at malinaw Wakas Iwan ng kakintalan Pagbubuod, retorikal na tanong May aral o inspirasyon
quiz Ang bahagi ng sanaysay na itinuturing na pinakapuso ng buong akda dahil dito nakapaloob ang paksa o tema . Ang bahagi ng sanaysay na nagpapakilala sa paksa at pumupukaw ng interes ng mambabasa . Bahagi ng sanaysay na naglalaman ng pagpapaliwanag at mahahalagang detalye ng paksa . Bahagi ng sanaysay na naglalahad ng buod o kakintalan sa mambabasa . Uri ng panimula na gumagamit ng kasabihan o salawikain upang ipakita ang diwa ng paksa .
Quiz Uri ng panimula na gumagamit ng tanong upang pukawin ang isip ng mambabasa . Uri ng katawan ng sanaysay na nakabatay sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari . Uri ng katawan ng sanaysay na naghahambing ng dalawang magkaibang ideya o karanasan . Uri ng wakas na direktang nagsasabi ng mensahe o kaisipan ng may- akda . Uri ng wakas na nag- iiwan ng hamon o pagninilay sa isipan ng mambabasa sa pamamagitan ng tanong
Pamagat Panimula Katawan Wakas o Konklusyon Kasabihan Tanong na Retorikal Pakronolohikal Paghahambing Tuwirang Pagsabi Retorikal na Tanong