Industri information of technology (IOT) di Indonesia
TeddiIndra
1 views
33 slides
Aug 27, 2025
Slide 1 of 33
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
About This Presentation
Industri information of technology (IOT) di Indonesia, dan overview kebijakan
Size: 3.59 MB
Language: none
Added: Aug 27, 2025
Slides: 33 pages
Slide Content
IR. ADI INDR AYANTO, MSC, PHD INDUSTRI IOT INDONESIA?
INTERNET OF THING (IOT) DEFINISI IO T, ARSITEKTUR, PASAR, VALUE CHAIN
DEFINISI INTERNET OF THING (IOT) (SUMBER: INTERNET) DEFINISI: Merupakan jaringan objek- objek yang saling terkoneksi di seluruh dunia yang secara unik didasarkan pada protokol komunikasi standar - (RFID Group) Sebuah jaringan dari benda- benda yang teridentifikasi secara unik yang berkomunikasi di luar intervensi manusia menggunakan konektivitas Intenet Protocol (IP) – (Gareth Baxendale) Sebuah jaringan dari benda- benda yang teridentifikasi secara unik yang berkomunikasi di luar intervensi manusia menggunakan konektivitas Intenet Protocol (IP) – (IDC)
ARSITEKTUR IOT (SUMBER: G. FORTINO, ET AL – 2018)
PREDIKSI JUMLAH UNIT IOT DUNIA (SUMBER: BI INTELLIGENCE ESTIMATES 2018)
PREDIKSI IOT TERKONEKSI DUNIA (SUMBER: INTERNET 2018)
POTENSI PASAR IOT INDONESIA SUMBER: IOT FORUM (2017) 50 100 150 200 250 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Pasar IoT Indonesia 2015 - 2022 (dalam triliun Rupiah) Konten & Aplikasi Platform Network & Gateway Perangkat keras
PELAJARAN DARI INDUSTRI PONSEL PA S A R B E S A R , I M P O R T T I N G G I , D E F I S I T P E R D A G A N G A N
JUMLAH PENGGUNA PONSEL (SUMBER: WEARESOCIAL 2018)
PONSEL KONTRIBUSI PADA DEFISIT TRANSAKSI PERDAGANGAN TERBESAR NON- MIGAS 2013 Tahun 2013 impor ponsel mencapai 16.470 ton atau senilai dengan US$ 2,8 miliar atau Rp 33,4 triliun (data BPS) Kurang Lebih 50 juta unit Ponsel adalah komoditas dengan Nilai Impor terbesar non- migas , dan kedua setelah migas (minyak dan gas bumi) Ponsel kontribusi defisit transaksi perdagangan terbesar sektor non- migas
PERTUMBUHAN IOT AKAN MELEBIHI SMARTPHONE (SUMBER: BI INTELLIGENCE ESTIMATES 2018)
PERANGKAT IOT POTENSI DEFISIT TRANSAKSI PERDAGANGAN INDONESIA BERIKUTNYA 50 100 150 200 250 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Pasar IoT Indonesia 2015 - 2022 (dalam triliun Rupiah) Konten & Aplikasi Platform Network & Gateway Perangkat keras
EKOSISTEM INDUSTRI IOT INDUSTRI PERANGK AT, OPER ATOR, HINGGA KONTEN
ARSITEKTUR IOT (SUMBER: IOT ANALYTICS – 2015)
STRUKTUR INDUSTRI TIK (SUMBER: MP3EI) Content Industry (digital publishing, e- comerce, animation, etc) Software & Telematic Applications (e- Gov, e- Health, e- Education, etc ) Internet Service Provider Network (Infrastructure) Provider Integration, Installation & Maintenance ICT Devices Manufactures (OEM, ODM) ICT Components Industry Component Materials Industry Layer Layer 1 Layer 2 Layer 3 Layer 4 Layer 5 Layer 6 Layer 7
INDUSTRI PERANGKAT IOT (SUMBER: MP3EI) Content Industry (digital publishing, e- comerce, animation, etc) Software & Telematic Applications (e- Gov, e- Health, e- Education, etc ) Internet Service Provider Network (Infrastructure) Provider Integration, Installation & Maintenance ICT Devices Manufactures (OEM, ODM) ICT Components Industry Component Materials Industry Layer Layer 1 Layer 2 Layer 3 Layer 4 Layer 5 Layer 6 Layer 7
INDUSTRI APLIKASI DAN KONTEN (SUMBER: MP3EI) Content Industry (digital publishing, e- comerce, animation, etc) Software & Telematic Applications (e- Gov, e- Health, e- Education, etc ) Internet Service Provider Network (Infrastructure) Provider Integration, Installation & Maintenance ICT Devices Manufactures (OEM, ODM) ICT Components Industry Component Materials Industry Layer Layer 1 Layer 2 Layer 3 Layer 4 Layer 5 Layer 6 Layer 7
EKOSISTEM INDUSTRI PERANGKAT IOT MODEL VALUE CHAIN
IOT VALUE CHAIN (SUMBER: FROST & SULLIVAN 2018) Industri Perangkat IOT
VALUE CHAIN INDUSTRI PERANGKAT IOT (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB) CHIPSET VENDOR ORIGINAL DESIGN MANUFACTURE ELECTRONICS MANUFACTURING SERVICES LEAD FIRM HW Design SW Design IOT Reference Design Completely Knocked Down Semi Knocked Down Lead Firms
EKOSISTEM INDUSTRI KOMPONEN (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB)
EKOSISTEM INDUSTRI ODM/OEM (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB) Original Design Manufacturer Original Equipment Manufacturer
EKOSISTEM MANUFAKTUR ELEKTRONIKA (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB)
ALUR KERJA MANUFAKTUR ELEKTRONIKA (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB) Components PCB Assembled PCB Plastic Granules PCB Assembly Casing Production Casing Assembly Packaging Finished Product Warehouse/Shipping SKD – Semi Knocked Down CKD – Completely Knocked Down SKD Casing
SUMBER DAYA MANUSIA DALAM INDUSTRI IOT MENDEK ATKAN PUS AT PENDIDIKAN SDM DENGAN INDUSTRI
PEMETAAN SDM – INDUSTRI (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB)
PEMETAAN SDM – INDUSTRI (SUMBER: PUSAT MIKROELEKTRONIKA ITB)
TEACHING FACTORY INTERAKSI DUNIA AKADEMIK & INDUSTRI Teaching Factory OD I Pe M/OEM ndustri rangkat ODM Industri Komponen Industri Komponen Electronics Manufacturing Service (EMS) Perguruan Tinggi & Politeknik TECHNO PARK
KESIMPULAN Pertumbuhan IOT akan jauh lebih besar daripada pertumbuhan smartphone, karena yang terkoneksi bukan hanya manusia tetapi banyak hal. Indonesia pernah mengalami defisit transaksi perdagangan di tahun sebelum 2014 karena pertumbuhan kebutuhan smartphone dalam negeri yang begitu besar. Kalau pemerintah Indonesia tidak hati- hati, perangkat IOT yang umumnya masih import, akan menjadi kontributor terbesar defisit transaksi perdagangan Indonesia berikutnya. Pemerintah perlu mengupayakan tumbuhnya industri perangkat IOT dalam negeri untuk mencegah terjadinya defisit ini.
PUSA T MIKROELEKTRONIKA ITB JL. GANESHA 10, BANDUNG / Email: [email protected] TERIMA KASIH