JOINT LIGAMENT AND LOCOMOTION JOINT LIGAMENT AND LOCOMOTION

JOINT LIGAMENT AND LOCOMOTION.pdf

1. JOINT LIGAMENT AND LOCOMOTION
ข"อต%อ เส"นเอ็น และ การเคลื่อนที่
y Joints
yLigament and joints
yBasic locomotion

Ø Joints
ข#อต&อมีอยู& 3 รูปแบบ 1. Fibrous joint (Synarthrosis) • Syndesmoses
• Sutures
• Gomphoses
2. Cartilaginous joint (Amphiarthrosis) • Synchondroses
• Symphyses
3. Synovial joint (Diarthrosis / true joint) • Plane/Gliding joint
• Ball and socket joint
• Hinge joint
• Ellipsoidal joint
• Condylar joint
• Trochoid/Pivot joint • Saddle joint

1. Fibrous joint (Synarthrosis)
เปXนข#อที่ไม&สามารถเคลื่อนไหวได#
เชื่อมต&อด#วยเนื้อเยื่อ fibrous connective tissue Joints
ไม&มีช&องว&างข#อ (joint cavity) หรือ มีอยู&น#อยมาก
ประกอบด#วย 3 ชนิดย&อย Syndesmoses, Sutures และ Gomphoses
- Syndesmoses พบที่กระดูกแบบมีเยื่อหุ#ม บุด#วยเยื่อ Interosseous membrane
เปXน ligament ที่เชื่อมกระดูกเข#าด#วยกัน
พบที่ Radius-ulna, cannon-splint bone, Tibia-Fibula
- Suture เชื่อมด#วย Fibrous tissue ที่มี narrow space ที่แคบมาก
พบที่รอยต&อระหว&างกระดูกแผ&นกะโหลก
ในลูกสัตวxเห็นได#ชัดเจน และเกิดการ fused เมื่อสัตวxโตขึ้น
- Gomphoses พบที่เบ#ากระดูกฟ}น บนกระดูก maxilla และ mandible
เส#นเอ็นที่ยืดเบ#าฟ}นกับฟ}น เรียกว&า Periodontal ligament

2. Cartilaginous joint (Amphiarthrosis)
มีโครงสร#างเปXนกระดูกอ&อน
มีการจํากัดการเคลื่อนไหวมาก (Limited movement) จึงเคลื่อนไหวได#น#อย
ประกอบด#วย 3 ชนิดย&อย Synchondrosis และ Symphysis
- Synchondrosis/ กระดูกอ&อนชนิด hyaline ทำหน#าที่เปXนข#อต&อ
hyaline cartilage joint เปXนข#อต&อชั่วคราว Epiphyseal plate พบในวัยอ&อนของลูกสัตวx เมื่อโตจะกลายเปXน Epiphyseal line
Ilium – ischium - Pubis พบในวัยอ&อนของลูกสัตวx
เปXนข#อต&อถาวรตลอดชีวิต Costochondral junction เชื่อมต&อกระดูกและกระดูกอ&อนของ rib

2. - Symphysis/ มีกระดูกอ&อนชนิด Fibrocartilage ทำหน#าที่เปXนข#อต&อ
Fibrocartilaginous joint มักเปXนข#อต&อที่อยู&ตรงกลางของกระดูกเหมือนกัน 2 ชิ้น
Pelvic symphysis เชื่อมระหว&าง Ischium และ Pubis ทั้ง R+L
Intervertebral joint ข#อต&อเชื่อมระหว&าง Body ของกระดูกสันหลัง
Mandibular symphysis เชื่อมระหว&าง Mandible ทั้ง R+L
Sacroiliac joint เชื่อมระหว&าง Sacrum กับ Ilium

3. Synovial joint (Diarthrosis / true joint)
เปXนข#อต&อที่มีความสําคัญต&อการเคลื่อนไหวของร&างกายมากที่สุด
จัดเปXน Movable joint ที่สามารถเคลื่อนไหวได# มีช&องว&าง Joint cavity ระหว&างข#อเพื่อบรรจุน้ำไขข#อ(Synovial fluid)
องคxประกอบของ Synovial join
กระดูกอ&อนผิวข#อ (articular cartilage) เพื่อปกคลุมปลายสุดของกระดูกผิวข#อ ป?องกันไม&ให#กระดูกสัมผัสกันโดยตรง
ถุงหุ#มข#อ (joint capsule) บริเวณด#านข#าง Fibrous layer, เยื่อหุ#มด#านนอก
Synovial membrane, เยื่อหุ#มด#านใน : ผลิตน้ำไขข#อ(synovial fluid)
เอ็นยึดกระดูก (ligament; internal and external)
เอ็นยึดกล#ามเนื้อ (tendon)
ระบบประสาทของข#อ (nerve innervations) รับความรู#สึกและสั่งการ

u Recall movement of body
Extension เหยียด Flexion งอ
Abduction กาง Adduction หุบ
Supination หงาย Pronation คว่ำ
Rotation หมุน Circumduction ควง

- Hyperextension, การเหยียดแบบมากกว&าปกติ พบได#ในม#าขนาดยืน

Synovial joint (Diarthrosis / true joint) • Plane/Gliding joint • Ball and socket joint • Hinge joint
• Ellipsoidal joint • Condylar joint • Trochoid/Pivot joint
• Saddle joint
• ข#อต&อแบบ Plane/Gliding joint เปXนข#อต&อแบบเลื่อนไหล/ไถ/ไหลโดยไม&มีแกน(nonaxial)
พบที่ Costovertebral/Costotransverse joint Head of rib + Caudal & Cranial costal fovea
Sternocostal articulation Sternum + Costal cartilage
Patellofemoral joint ลูกสะบ#า(Patella) + Trochlear groove of femur
Articular joint of vertebral column ข#อต&อระหว&าง Articular joint ของกระดูกสันหลัง
• ข#อต&อแบบ Ball and socket joint ลูกบอลในเบ#า สามารถเคลื่อนไหวได#รอบทิศ (Move in all axes)
สามารถ งอเหยียด กางหุบ บิดหมุน พบเปXนข#อต&อขนาดใหญ&
พบที่ Shoulder joint Head of humerus + Glenoid cavity of scapular
Coxofemoral joint Head of femur + Acetabulum of Pelvic bone
• เปXนข#อต&อแบบ Hinge joint รูปแบบบานพับ, Flex – Extend
พบที่ Interphalangeal joint ระหว&างกระดูกนิ้วมือ(phalangeal bone)
Elbow joint Epicondyle of humerus + Olecranon of Ulna
Tarsocrural joint/ Tibiotarsal Tibia + Talus
Fetlock joint (Horse) Cannon bone + Long pastern bone

3. • เปXนข#อต&อแบบ Ellipsoidal joint ข#อต&อแบบวงรี คล#ายแบบ ball and socket แต&มีมุมจำกัด Rotation, Circumduction
Flex-Extend-Adduct-Abduct
พบที่ Antebrachiocarpal joint (Radiocarpal) Radius + Proximal carpal bone
Atlantooccipital joint Occipital + Atlas
• เปXนข#อต&อแบบ Condylar joint คล#ายข#อต&อแบบบานพับ
อาศัย condyle มาต&อกับ condyle/fossa
Flex – extend
ในหมาพบที่ Temporomandibular joint(TMJ) Condylar process + Retroarticular process
Tibiofemoral joint (Stifle joint/ Knee) Tibia + Femur
• เปXนข#อต&อแบบ Trochoid/Pivot joint ข#อต&อแบบตะปูควง ปลายอยู&ในรู สามารถหมุนรอบแกน long axis ได#
Pronation and supination of hand
พบที่ Atlantoaxial joint Atlas + Dens of axis
Radioulnar joint Radius + Ulnar
• เปXนข#อต&อแบบ Saddle joint เปXนข#อต&อแบบอานม#า มีส&วนเว#ามาประกบกัน จึงมีการจํากัดการหมุน
พบที่ Carpometacarpal joint (I) Carpal bones + Metacarpal bones
Pastern joint Long pastern bone + Short pastern bone
u Range of motion (ตัวอย&างพิสัยข#อ) มุมจำกัด หรือมุมที่สามารถเคลื่อนไหวได# หรือมุมที่กวาดออกไปได#มากและน#อยที่สุด

- Goniometer เปXนเครื่องมือสำหรับวัดมุมการเคลื่อนไหวของสัตวx
- Valgus(แบะออก >12:หมากาก#า), Varus(แบะเข#า >7)

Ø Ligament and joints
• Axial skeleton : Skull, Vertebral column, Ribs and Sternum
• Appendicular skeleton : Thoracic limb, Pelvic limb
Axial Skeleton
• Skull ข#อต&อ Suture joint (ข#อต&อกะโหลก) แบบ Fibrous joint (Synarthrosis) ที่ไม&สามารถเคลื่อนไหวได#
ข#อต&อ Temporomandibular joint แบบ Condylar joint(แบบบานพับ)
ข#อต&อ Atlantooccipital joint แบบ Ellipsoidal joint(ข#อต&อแบบวงรี)
ข#อต&อ Atlantoaxial joint (C1+C2) แบบ Pivot joint(ข#อต&อแบบตะปูควง)
ภายในมีเส#นเอ็น Transverse ligament of atlas ยืด Dens of axis
Atlanto-occipital joint capsule ป?ดรอยต&อกะโหลก Atlas และoccipital
• Mandibular
ข#อต&อ Mandibular symphyseal fracture แบบ Cartilaginous joint: Symphyses/Fibrocartilaginous join
Mandibular symphyseal fracture ขากรรไกรล&างหัก
ข#อต&อ Temporomandibular joint แบบ Condylar joint(แบบบานพับ)
Temporomandibular joint luxation กรามหลุด

4. • Vertebral column
เส#นเอ็น Dorsal atlanto-axial ligament
เส#นเอ็น Nuchal ligament ยืด Axis-Spinous process + T1-Spinous process
เส#นเอ็น Supraspinous ligament ยืดระหว&างสันด#านบนของ Spinous process
เส#นเอ็น Interspinous ligament ยืดระหว&าง Spinous process vertebra
เส#นเอ็น Yellow ligament ยืดระหว&าง C
เส#นเอ็น Costotransverse ligament
ข#อต&อระหว&าง Articular joint ของกระดูกสั้นหลัง เปXนแบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint เคลื่อนที่ได#อิสระ
ข#อต&อระหว&าง Body ของกระดูกสั้นหลัง (Intervertebral joint) เปXนแบบ Cartilaginous joint: Symphyses/Fibrocartilaginous joint
• Ribs and Sternum
ข#อต&อ Costotransverse joint ; Tubercle of rib + Transverse fovea แบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint
ข#อต&อ Costovertebral joint ; Head of rib + Caudal & Cranial costal fovea Synovial joint: Plane/Gliding joint
ข#อต&อ Costocondral junction; ข#อต&อ Rib + Ribอ&อน แบบ Cartilaginous joint: Synchondroses/ Hyaline cartilage joint
ข#อต&อ Sternocostal articulation ; Rib (costal cartilage) + Sternum แบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint

Appendicular skeleton
• Thoracic limb-Shoulder joint เปXน Biceps tendon ยึดส&วนปลาย supraglenoid tubercle
พบทั้งด#าน Lateral และ medial glenohumeral ligament
เส#นเอ็น Transverse humeral retinaculum ยึดที่ Greater และ lesser tubercle
Clinical correlation Shoulder with medial luxation ไหล&หลุด
• Thoracic limb – Elbow joint เปXนข#อต&อที่เกิดจากกระดูก 3 ชิ้น คือ humerus, radius และ ulna
จัดเปXนข#อต&อชนิด hinge joint (รูปแบบบานพับ)
เส#นเอ็น Medial และ Lateral collateral ligament, Annular ligament,
Oblique ligament และ Olecranon ligament
ข#อต&อ Elbow joint เปXน Synovial joint แบบ hinge joint (รูปแบบบานพับ)
ข#อต&อ Radioulnar joint เปXน Synovial joint แบบ Pivot joint (ข#อต&อแบบตะปูควง) พบ Annular ligament
ข#อต&อ Interosseous ligament of Radius – Ulna เปXน Fibrous joint; Syndesmoses พบ Interosseous ligament
Clinical correlation Ununited anconeal process; UAP กระดูก anconeal process หัก
Elbow luxation กระดูก Olecranon หลุดออกจากเบ#า
• Thoracic limb– Carpal and digit joint เปXนข#อต&อที่ประกอบด#วยข#อเล็กๆ แบบเช&น plane (gliding) หรือ saddle
ข#อที่เคลื่อนไหวมากสุดคือ antebrachiocarpal joint
ข#อต&อ Antebrachiocarpal joint แบบ Synovial joint: Ellipsoidal(ข#อต&อแบบวงรี)
ข#อต&อ Middle carpal joint แบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint(เปXนข#อต&อแบบเลื่อนไหล)
ข#อต&อ Carpometacarpal joint แบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint(เปXนข#อต&อแบบเลื่อนไหล)
ข#อต&อ Intercarpal joint แบบ Synovial joint: Plane/Gliding joint(เปXนข#อต&อแบบเลื่อนไหล)
Clinical correlation Carpal hyperextension กระดูก carpal ติดกับพื้น; Pancarpal arthrodesis
ขาหน#าแบบ Valgus แบะออก >12 ในหมาพันธุxดัชชุนและหมากาก#า:; ขาหน#าแบบ Varus แบะเข#า >7
• Pelvic limb - Hip joint (Coxofemoral joint) เปXนข#อแบบ ball and socket
มีกลุ&มกล#ามเนื้อจำนวนมากที่ห&อหุ#มข#อสะโพก
มีเส#นเอ็นยึดข#อที่สำคัญคือ Transverse acetabular ligament, Round ligament
พบ Accessory ligament ได#ในม#า Equine
Clinical correlation Coxofemoral luxation ข#อสะบ#าเสื่อมและหลุด
ตรวจโดยวิธี Ortolani maneuver
นิ้วโป?ง(Tuber ischii), นิ้วชี้(Crest of iliun), นิ้วกลาง**(Greater trochanter)**

5. • Pelvic limb – Stifle joint (Knee) หัวเข#า
เส#นเอ็นที่สำคัญ Cranial cruciate ligament ออกจากหน#า Tibia มายืดด#านหลัง Femur
Caudal cruciate ligament ออกจากหลัง Tibia มายืดด#านหน#า Femur
มีกระดูกอ&อนในข#อเข&า เรียกว&า meniscus (fibrocartilage) ใช#เปXนหมอนรองกระดูก
Patella ligament
เส#นเอ็น Meniscofemoral ligament, Medial & Lateral meniscus,
Femoropatella ligament และ Medial and Lateral collateral ligament
ข#อต&อ Patellofemoral jointเปXน Synovial joint แบบ Plane/Gliding (เปXนข#อต&อแบบเลื่อนไหล)
ข#อต&อ Femorotibial joint เปXน Synovial joint แบบ Condylar joint(คล#ายข#อต&อแบบบานพับ)
Clinical correlation Cranial cruciate ligament rupture; ภาวะเอ็นหัวเข&าขาด
วิธี Tibial compression test ออกแรงดัน Tibia
วิธี Drawer test ออกแรงขยับ Tibia
Patella luxation; ภาวะกระดูก Patella หลุด
ออกแรง Rotation ขา ถ#าบิดออกเลื่อนàMedial, ถ#าบิดเข#าเลื่อน àLateral
• Pelvic limb – Hock joint มีทั้งสิ้น 5 ข#อย&อย
ข#อต&อ Tarsocrural joint ข#อระหว&างกระดูก tibia & fibula + tarsus
ข#อต&อ Proximal intertarsal joint ข#อระหว&างกระดูก talus & calcaneous + central tarsus และ 4th tarsus
ข#อต&อ Distal intertarsal joint ข#อระหว&างกระดูก central tarsus + 1st – 3rd tarsus
ข#อต&อ Tarsometatarsal joint ข#อระหว&างกระดูก tarsus แถวล&าง + metatarsus
ข#อต&อ Intertarsal joint ข#อระหว&างกระดูก tarsus แต&ละชิ้น

Ø Basic locomotion

- การเคลื่อนไหวแบบสมมาตร (symmetric) เดิน(walk), วิ่งเหยาะ(trot), วิ่งย&าง(pace)
- การเคลื่อนไหวแบบไม&สมมาตร (asymmetric) วิ่งควบ (canter), วิ่งห#อ(gallop)
> การเคลื่อนไหวแบบสมมาตร (symmetric)
• เดิน (Walk) มีเท#าสัมผัสพื้น3เท#า ตลอดเวลา
ก#าวขา 4 จังหวะ หลังขวา-หน#าขวา-หลังซ#าย-หน#าซ#าย
เคลื่อนไหวไปข#างหน#าอาศัยขาหลัง และน้ำหนักลงสู&เท#าหน#า
หัวมีความสัมพันธxกับการก#าวเท#า หัวจะยกขึ้นและลง สลับกันไปมาแต&ความสูงของการยกจะสม่ำเสมอ
• วิ่งเหยาะ (Trot/Supported trot) มีขา 1 คู& ที่จะสัมผัสกับพื้นตลอดเวลา
หมาบางตัวมีการเคลื่อนไหวแบบ suspended (flying) trot ซึ่งมีจังหวะที่ขาทั้ง 4 ข#างจะลอยเหนือพื้น
เปXนการเคลื่อนไหวความสมดุล 2 จังหวะ = หลังขวา+หน#าซ#าย – หลังซ#าย+หน#าขวา
เท#าเคลื่อนไหวไปพร#อมกันทีละคู&ระหว&างขาหน#าและขาหลังด#านตรงกันข#ามและมีจังหวะชนกัน
• วิ่งย&าง (Pace) มีการเคลื่อนไหวขาพร#อมกัน 2 ขา เช&นเดียวกับการวิ่งเหยาะ แต&ต&างที่ขาจะวิ่งในข#างเดียวกัน จึงไม&มีการขัดกันระหว&างขา
เปXนการเคลื่อนไหวความสมดุล 2 จังหวะ = หลังขวา+หน#าขวา – หลังซ#าย+หน#าซ#าย
หมาจะมีการแกว&งตัวไปทางซ#ายและขวาสลับกันไป
พบในหมาที่รู#สึกเหนื่อย เพราะประหยัดแรงและเคลื่อนที่แบบสมดุลกว&า





หน:า
ซ:าย ขวา
1
2
3
4
หน:า
ซ:าย ขวา
1
2
1
2
หน:า
ซ:าย ขวา
1
2
1
2

6. > การเคลื่อนไหวแบบไมVสมมาตร (asymmetric)
• วิ่งควบ (Canter) หรือ supported gallop canter เปXนการเคลื่อนที่เร็ว ไม&สมมาตร
การเคลื่อนที่ของเท#าจะมี 3 จังหวะ = หลังขวา – หลังซ#าย+หน#าขวา – หน#าซ#าย
พบว&ามีขาข#างใดข#างหนึ่งที่จะสัมผัสกับพื้นตลอดเวลา • บางครั้งจึงท&าเดินนี้ว&า
• วิ่งห#อ (Gallop) เคลื่อนไหวที่ไม&สมมาตร มีความเร็วสูงสุด เท#าทั้ง 4 จะสัมผัสพื้นไม&พร#อมกันเลยและมีจังหวะลอยตัว
หัวหมาจะไม&มีการเคลื่อนไหวขึ้น-ลง แต&จะอยู&นิ่งในขณะที่กําลังวิ่ง
การเคลื่อนที่ 4 จังหวะ = หลังขวา-หลังซ#าย-(ลอยตัว)-หน#าขวา-หน#าซ#าย:สลับได#-(ลอยตัว)









หน:า
ซ:าย ขวา
1
2
2
3
หน:า
ซ:าย ขวา
1
2
หน:า
ซ:าย ขวา
3 4 4 3
1
2