LIKAS-NA-YAMAN-AT-CLIMATE-CHANGE-Aralin1.pptx

Likas na yaman at climate change Q1

1. ARALIN 1: KONTEKSTO NG SULIRANING PANGKAPALIGIRAN

2. PAGKASIRA NG MGA LIKAS NA YAMAN

3. GAWAIN: ECOTOURISM CAMPAIGN! Ang mga mag-aaral ay manunuod ng ecotourism campaigns ng Pilipinas . VERSUS

4. GAWAIN: ECOTOURISM CAMPAIGN! PAMPROSESONG TANONG Ano ang ipinapakita o mensahe ng ecotourism campaigns ng Pilipinas ?

5. GAWAIN: ECOTOURISM CAMPAIGN! Sa inyong palagay , bakit pinalitan ang “slogan” ng ecotourism campaign ng Pilipinas ? PAMPROSESONG TANONG

6. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! Magpapakita ng mga larawan na nagpapatunay na ang Pilipinas ay mayaman sa likas na yaman , ngunit sa kabila nito ay nandiyan ang mapang abuso na patuloy na sumisira nito .

7. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! Tunay ngang ang Pilipinas ay mayaman sa likas na yaman dahil ...

8. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! BULKANG MAYON

9. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! BANAUE RICE TERRACES

10. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! CHOCOLATE HILLS

11. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! TAAL VOLCANO

12. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! BORACAY

13. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! CORON

14. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! PALAUI ISLAND

15. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! PAGSANJAN FALLS

16. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! MARIA CRISTINA FALLS

17. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! Ngunit sa kabila nito ay may ganitong suliranin …

18. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! ILLEGAL LOGGING

19. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! SLASH AND BURN

20. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! FUEL WOOD HARVESTING

21. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! ILEGAL NA PAGMIMINA

22. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! DYNAMITE FISHING

23. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! CORAL BLEACHING

24. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! PAGDUMI NG KARAGATAN

25. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! Tulad na lamang ng pagsara sa boracay noong abril ...

26. GAWAIN: YAMANG PINABAYAAN! PAMPROSESONG TANONG

27. GAWAIN: DATA RETRIEVAL CHART Punan ng tamang sagot ang chart, isa-isahin ang mga suliranin sa pagkasira ng likas na yaman . SULIRANIN SANHI BUNGA SOLUSYONG MAAARING GAWIN Pamprosesong mga Tanong : 1. Ano ang pangunahing sanhi ng pagkasira ng likas na yaman ? 2. Paano ito nakaaapekto sa ating pamumuhay ? 3. Paano ka makatutulong upang mabawasan ang suliranin sa pagkasira ng kalikasan?

28. SULIRANIN SA YAMANG GUBAT Ayon sa Food and Agriculture Organization ng United Nations, ang DEFORESTATION ay tumutukoy sa matagalan o permanenteng pagkasira ng kagubatan dulot ng iba’t ibang gawain ng tao o ng mga natural na kalamidad .

29. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO ILLEGAL LOGGING - Ilegal na pagputol sa mga puno sa kagubatan . Ang kawalan ng ngipin sa pagpapatupad ng mga batas sa illegal logging sa Pilipinas ang nagpapalubha sa suliraning ito. Ang walang habas na pagputol ng puno ay nagdudulot ng iba’t ibang suliranin tulad ng pagbaha , soil erosion, at pagkasira ng tahanan ng mga ibon at hayop . Sa katunayan noong 2008 ay mayroong 221species ng fauna at 526 species ng flora ang naitala sa threatened list (National Economic Development Authority, 2011).

30. TANDAAN! Ang  EKOSISTEMA ( ECOSYSTEM ) ay isang   komunidad   ng mga   buhay   na organismo at di-buhay na bagay sa kanilang   kapaligiran  ( mga bagay tulad ng   hangin ,  tubig  at  lupangmineral ) na nakikipag-ugnayan sa isa’t-sa bilang isang sistema . Ang pagkasira ng ekosistema ay nagdudulot ng pagbaba ng bilang o pagkaubos ng isang pangkat ng organismo (EKSTINSYON O EXTINCTION)

31. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO MIGRATION – paglipat ng pook panirahan Nagsasagawa ng KAINGIN (SLASH-AND-BURN FARMING) ang mga lumilipat sa kagubatan at kabundukan na nagiging sanhi ng pagkakalbo ng kagubatan at pagkawala ng sustansya ng lupain dito .

32. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO Mabilis na pagtaas ng populasyon Ang mabilis na pagtaas ng populasyon ng Pilipinas ay nangangahulugan ng mataas na demand sa mga pangunahing produkto kung kaya’t ang mga dating kagubatan ay ginawang plantasyon , subdivision, paaralan , at iba pang imprastruktura .

33. TANDAAN! Ang  INDUSTRIYALISASYON (INDUSTRIALIZATION) ay ang panahon ng   panlipunan  at pang- ekonomiyang   pagbabago na humuhulma sa isang samahan ng mga tao mula sa magsasakang lipunan patungo sa isang lipunang   industriyal , kabilang ang malawakang reorganisasyon ng isang ekonomiya para sa   pagmamanupaktura .

34. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO FUEL WOOD HARVESTING - paggamit ng puno bilang panggatong . Isang halimbawa ay ang paggawa ng uling mula sa puno . Ayon sa Department of Natural Resources na lumabas sa ulat ng National Economic Development Authority (2011), tinatayang mayroong 8.14 milyong kabahayan at industriya ang gumagamit ng uling at kahoy sa kanilang pagluluto at paggawa ng produkto , ang mataas na demand sa uling at kahoy ay nagiging dahilan ng pagputol ng mga puno sa kagubatan .

35. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Bilang 2706 Itinatag ang Reforestation Administration • Layunin nito na mapasidhi ang mga programa para sa reforestation ng bansa .

36. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Presidential Decree 705 Ipinag-utos ang pagsasagawa ng reforestation sa buong bansa kasama ang pribadong sektor . Ipinagbawal din ang pagsasagawa ng sistema ng pagkakaingin

37. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Bilang 7586 National Integrated Protected Areas System Act of 1992 Idineklara ang ilang pook bilang national park kung saan ipinagbawal dito ang panghuhuli ng hayop , pagtotroso , at iba pang komersyal na gawain ng tao .

38. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Bilang 8749 Philippine Clean Air Act of 1999 Itinataguyod nito ang pagtugon sa suliranin sa polusyon sa hangin sa pamamagitan ng pakikipagtulungan ng mga mamamayan at mga industriya .

39. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Bilang 9072 - “National Caves and Cave Resources Management and ProtectionAct ” Layunin ng batas na ito na ingatan at protektahan ang mga kuweba at ang mga yaman nito bilang bahagi ng likas na yaman ng bansa .

40. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Republika Bilang 9147 “Wildlife Resources Conservation and Protection Act ” Binibigyang proteksyon ng batas na ito ang pangangalaga sa mga wildlife resources at sa kanilang tirahan upang mapanatili ang timbang na kalagayang ekolohikal ng bansa .

41. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Batas Republika Bilang 9175 - “The Chainsaw Act”. Ipinagbawal ng batas na ito ang paggamit ng chainsaw upang matigil ang ilegal na pagtotroso at iba pang gawaing nakasisira ng kagubatan .

42. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Republic Act 8371 o “Indigenous People’s Rights Act” (IPRA) Batas na nagtataguyod at kumikilala sa karapatan ng mga katutubo at sa kanilang kontribusyon sa pangangalaga sa kapaligiran

43. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Proclamation No. 643 Ipinahayag ang June 25 bilang Philippines Arbor Day Hinakayat ang pakikiisa ng lahat ng ahensya ng pamahalaan , pribadong sektor , paaralan , NGO, at mga mamamayan upang makihalok sa pagtatanim ng puno

44. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Executive Order No. 23 Ipinatigil ang pagputol ng puno sa natural at residual na kagubatan . Ipinag-utos din ang paglikha ng anti-illegal logging task force

45. Mga Programa at Pagkilos Upang Mapangalagaan ang Yamang Likas 1. Executive Order No. 26 Ipinahayag ang pangangailangan sa pagtutulugan ng iba’t ibang ahensya ng pamahalaan para sa National Greening Program

46. MGA PROGRAMA PARA SA PANUNUMBALIK NG KAGUBATAN 2. NATIONAL FOREST PROTECTION PROGRAM Ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) ay naglaan ng P500 milyong piso para sa programang ito upang palakasin ang pagbibigay protection sa mga kagubatan sa bansa . Sa ilalim ng programa ang 31 natitirang illegal-logging hot spots ay aalisin o ipapasara .

47. MGA PROGRAMA PARA SA PANUNUMBALIK NG KAGUBATAN 3. FORESTLAND MANAGEMENT PROJECT layunin ng 10 taong proyekto , na popondohan ng bansang Japan, na i -reforest pagsapit ng taong 2022 ang hindi bababa sa 44 libong ektaryang kalbong kagubatan sa Upper Pampanga Basin sa pamamagitan ng pag-oorganisa at pagkuha ng suporta ng mga lokal na komunidad at peoples organizations mula sa pitong barangay na nakapalibot sa watersheds ng Carranglan -Talavera at Pantabangan . 

48. MGA PROGRAMA PARA SA PANUNUMBALIK NG KAGUBATAN 4. INTEGRATED NATURAL RESOURCES AND ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PROJECT Isang halimbawa ng proyektong kasalukuyang pinaiigting ng DENR ang Integrated Natural Resources and Environmental Management Project (INREMP) sa ilalim nito isasailalim sa rehabilitation ang mga ilog at watershed partikular sa lalawigan ng Mindanao.

49. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO PAGMIMINA Ang pagmimina o mining ay ang gawain kung saan ang iba’t ibang mineral tulad ng metal, di-metal, at enerhiyang mineral ay kinukuha at pinoproseso upang gawing tapos na produkto .

50. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO ILEGAL NA PAGMIMINA Apektado ang kagubatan sa pagmimina dahil kadalasang dito natatagpuan ang deposito ng mga mineral tulad ng limestone, nickel, copper, at gold. Kinakailangang putulin ang mga puno upang maging maayos ang operasyon ng pagmimina . Nagdudulot din ng panganib sa kalusugan ng tao at ng iba pang nilalang sa kagubatan ang mga kemikal na ginagamit sa pagpoproseso ng mga nahukay na mineral. Ayon sa DENR, mayroong 23 proyekto ng pagmimina ang matatagpuan sa kabundukan ng Sierra Madre, Palawan, at Mindoro.

51. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO Mga Batas Tungkol sa Pagmimina Philippine Mining Act Ito ay naisabatas noong 1995 upang makapagbigay ng makabuluhang panlipunan at pangkapaligirang kaligtasan mula sa pagmimina kasama ang obligasyon ng mga industriyang nagsasagawa nito . Ang batas na ito ay nilikha upang masubaybayan ang operasyon ng pagmimina sa buong bansa kasabay ng pangangalaga sa kalikasan .

52. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO Mga Batas Tungkol sa Pagmimina Executive Order No. 79 Ipinatupad ito upang mapagtibay ang proteksiyong pangkapaligiran , masuportahan ang responsableng pagmimina , at makapagbigay ng karampatang revenue-sharing scheme kasabay ng paglago ng industriya ng pagmimina .

53. DAHILAN AT EPEKTO NG DEFORESTATION SA PILIPINAS GAWAIN EPEKTO Mga Batas Tungkol sa Pagmimina . Philippine Mineral Resources Act of 2012 Layunin nitong ayusin ang mga makatuwirang pananaliksik sa pagmimina , at masubaybayan ang paggamit ng mga yamang mineral. Tinitiyak nito ang pantay - pantay na benepisyong maibibigay ng pagmimina sa estado ng Pilipinas , sa mga katutubo , at sa mga lokal na komunidad

54. GAWAIN 5: THESIS PROOF WORKSHEET Punan ng sagot ang chart batay sa iyong natutuhan sa mga suliraning nararanasan sa ating yamang gubat . Tanong : Dapat bang ipagpatuloy ang mga gawaing pangkabuhayan sa kabila ng pagkasira ng kagubatan Thesis: ( dapat o hindi dapat ipagtuloy ) Dahil _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

55. GAWAIN 5: THESIS PROOF WORKSHEET Punan ng sagot ang chart batay sa iyong natutuhan sa mga suliraning nararanasan sa ating yamang gubat . Proof o mga patunay upang suportahan ang iyong thesis 1 2 3 Kongklusyon :

56. PAMPROSESONG TANONG 1. Paano dapat natin ginagamit ang ating kagubatan ? 2. Makakatulong ba kung ititigila ang paggamit sa yamang gubat ? Bakit ? 3. Paano kaya makakamit ang pag-unlad nang hindi nalalagay sa panganib ang ating kalikasan . GAWAIN 5: THESIS PROOF WORKSHEET

57. GAWAIN 6: STATUS REPORT Makibahagi sa iyong pangkat upang gumawa ng status report tungkol sa suliraning nararanasan sa iba pang likas na yaman ng ating bansa . Gamiting gabay ang format sa ibaba . Maging malikhain sa paglalahad ng status report. SULIRANIN SA__________________________________________ PANIMULA: ( Magbanggit ng mga datos tungkol sa likas na yaman na napili ng inyong pangkat ) KAHALAGAHAN: ( Ipaliwanag ang kahalagahan ng napiling likas na yaman . Suportahan ito ng mga datos )

58. GAWAIN 6: STATUS REPORT Makibahagi sa iyong pangkat upang gumawa ng status report tungkol sa suliraning nararanasan sa iba pang likas na yaman ng ating bansa . Gamiting gabay ang format sa ibaba . Maging malikhain sa paglalahad ng status report. SULIRANIN: ( Suriin ang mga suliraning nararanasan sa kasalukuyan at epekto nito ) MGA PAGKILOS: ( Magsaliksik tungkol sa mga programa ng pamahalaan at iba’t ibang sektor tungkol sa likas na yamang napili ) KONKLUSYON: ( Magbigay ng konklusyon kung bakit patuloy na nararanasan ang mga suliranin sa likas na yaman )

59. CLIMATE CHANGE

60. Pipili ng 10 mag-aaral , 5 babae at limang lalake . Sila ay mag-aact o aarte sa harap ng klase . Ipapakita nila kung ano ang kanilang emosyon o nararamdaman sa mga sumusunod na sitwasyon . GAWAIN: CAMERA ACTION!

61. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ikaw ay sobrang nilalamig …… at ihing-ihi ngunit walang banyo

62. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ikaw ay naglalakad pauwi at biglang bumuhos ang malakas na ulan …… at wala kang payong …… at wala kang masilungan .

63. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ikaw ay sobrang naiinitan …… at ikaw ay may LBM ngunit walang banyo

64. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ikaw ay naglalakad at biglang dumating ang napaka lakas na hangin na dala ng bagyo na halos tangayin ka…… at ikaw ay may headache.

65. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ikaw ay nasa gitna ng daan at biglang sumakit ang iyong batok …… at ikaw ay biglang na heatstroke…… at biglang may dumaan na truck.

66. Ano ang iyong emosyon o nararamdaman kapag … GAWAIN: CAMERA ACTION! Ipakita ang mukha ng EL NIÑO o TAGTUYOT

67. CLIMATE CHANGE Sa 2016 edisyon ng Global Climate Risk Index ( Sönke , Eckstein, Dorsch , & Fischer, 2015), naitala ang Pilipinas bilang pang- apat sa sampung bansa na pinakanaapektuhan ng Climate Change.

68. CLIMATE CHANGE Ang climate change ay ang pagbabago ng klima o panahon dahil sa pagtaas ng mga greenhouse gases ( tulad ng carbon dioxide at mathane ) na nagpapainit sa mundo . Ito ay maaaring isang natural na pangyayari o kaya ay maaari ding napabibilis o napapalala dulot ng gawain ng tao .

69. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … GLOBAL WARMING Ito ay tumutukoy sa nararanasang pag -init ng daigdig o pagtaas ng temperatura ng himpapawid o karagatan dahil sa pagtaas ng konsentrasyon ng carbon dioxide na naiipon sa atmosphere na nanggagaling mula sa usok ng pabrika , industriya at pagsusunog .

70. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Ito ay unti-unting pagkasira ng mga korales sa ating karagatan na siyang tirahan ng ibat-ibang lamang dagat . Ang mga dahilan ng pagkasira nito ay ang unti-unting pag init ng tubig sa karagatan . Isa ding dahilan ay ang paggamit ng mga dinamita . CORAL BLEACHING

71. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Pinangangambahan din na malubog sa tubig ang ilang mabababang lugar sa Pilipinas dahil sa patuloy na pagtaas ng sea level bunga ng pagkatunaw ng mga iceberg sa Antartic . PAGKATUNAW NG ICEBERG SA ANTARTIC

72. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Madalas at matagalang kaso ng El Niño at La Niña, pagkakaroon ng malalakas na bagyo , malawakang pagbaha , pagguho ng lupa , tagtuyot , at forest fires.

73. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Panganib sa food security dahil pangunahing napipinsala ng malalakas na bagyo ang sektor ng agrikultura . Lumiliit ang produksiyon ng sektor ng agrikultura dahil sa pagkasira ng mga kalsda , bodega, mga kagamitan sa pagtatanim at pag-aani,irigasyon , pagkawasak ng mga palaisdaan , at pagkamatay ng mga magsasaka at mangingisda .

74. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Nagiging mataas din ang bilang ng mga nagiging biktima ng sakit tulad ng dengue, malaria, cholera dahil sa pabago-bagong panahon at matinding init.

75. Dahil sa CLIMATE CHANGE ay nararanasan natin ang … Sa mga nabanggit na situwasiyon , isa lamang ang malinaw , mayroong ginagawa ang tao na lalong nagpapabilis at nagpapasidhi sa climate change. Ang mga suliraning pangkapaligiran tulad ng suliranin sa solid waste, deforestation, water pollution at air pollution ay maituturing na mga sanhi ng climate change. Kung hindi ito mahihinto , patuloy na daranas ang ating bansa ng mas matitinding kalamidad sa hinaharap .

76. GAWAIN 7: CLIMATE CHANGE FORUM Magsaliksik ng batas , programa , mga best practices ng pamahalaan , NGO, at mga pamayanan bilang tugon sa hamon ng climate change sa Pilipinas . Gumawa ng presentasyon tungkol dito at ilahad sa Climate Change Forum ng inyong klase . Sa huling bahagi ng forum, gumawa ng repleksiyon kung paano nauugnay ang mga suliranin tulad ng suliranin sa solid waste management, pagkaubos ng likas na yaman at climate change. REPLEKSYON: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

77. GAWAIN 8: ENVIRONMENTAL ISSUE MAP Pumili ng isang suliraning pangkapaligiran . Gumawa ng environmental issue map sa pamamagitan ng paggawa sa sumusunod : a. sanhi – suriin kung ito ba ay gawa ng tao o natural na pangyayari b. epekto – suriin ang epekto sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay c. kaugnayan – suriin ang kaugnayan nito sa mga suliraning nararanasan sa iba pang likas na yaman d. tunguhin – suriin ang maaaring maging epekto kung magpapatuloy ang nararanasang suliraning pangkapaligiran

78. GAWAIN 8: ENVIRONMENTAL ISSUE MAP

79. PAMPROSESONG TANONG 1. Ano ang kongklusyon na iyong mabubuo tungkol sa epekto ng mga suliraning pangkapaligiran ? 2. Ang suliraning pangkapaligiran ba na ating nararanasan ay may kaugnayan sa isa’t isa ? Patunayan . 3. Kung magpapatuloy ang mga suliranin at hamong pangkapaligiran na ito , sino ang pangunahing maapektuhan ? Bakit ? 4. Paano mabisang masosolusyunan ang mga nabanggit na suliranin at hamong pangkapaligiran ? GAWAIN 5: THESIS PROOF WORKSHEET