Luận văn Quản lý thiết bị dạy học ở Trường Trung học Phổ thông A Hải Hậu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, ngoài việc đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục còn phải chú ý đến việc tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học cho các nhà trường. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đóng vai trò hỗ trợ tích cực cho quá trình dạy - học. Bởi vì có thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới có thể tổ chức được quá trình dạy học khoa học, huy động được đa số người học tham gia thực sự vào quá trình này, họ tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự hướng dẫn của người dạy một cách tích cực. Như vậy, thiết bị dạy học phải đủ và phù hợp mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách hiệu quả. Các thiết bị dạy học hiện đại đã đem lại chất lượng mới cho các phương pháp dạy học. Thiết bị dạy học là tiền đề quan trọng của việc thực hiện phương pháp dạy học mới, nó là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa học và hành, là thành tố quan trọng đảm bảo phương pháp, chất lượng dạy học bởi không thể nói đến giáo dục toàn diện một khi không có cơ sở vật chất - thiết bị dạy học trường học. Thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới phát huy được tính sáng tạo, chủ động của học sinh đáp ứng được việc đổi mới phương pháp dạy học nâng cao chất lượng giáo dục.

1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
PHẠM THỊ THU HIỀN
QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI –2016https://pdf.vn/

2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
PHẠM THỊ THU HIỀN
QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14
Người hướng dẫn khoa học:PGS. TS. NGUYỄN XUÂN THỨC
HÀ NỘI - 2016https://pdf.vn/

3. LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Giáo dục, Đại học
Quốc gia Hà Nội và các thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Giáo dục đã tận
tình giảng dạy, cung cấp những kiến thức cơ bản, tạo điều kiện giúp đỡ tôi
hoàn thành chương trình học tập và có được những kiến thức, kĩ năng cần
thiết để nghiên cứu, thực hiện luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định,
trường trung học phổ thông A Hải Hậu đã tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp
thông tin, đóng góp ý kiến, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để
hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến
PGS.TS.Nguyễn Xuân Thức đã tận tình hướng dẫn để tác giả hoàn thành
luận văn này.
Sau cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và đồng nghiệp
đã luôn quan tâm giúp đỡ, cổ vũ, động viên và tạo mọi điều kiện cho tôi trong
quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù đã có nhiều
cố gắng, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tác giả kính
mong nhận được những ý kiến góp ý, chỉ bảo của các thầy, các cô, các nhà
khoa học, bạn bè đồng nghiệp và những người quan tâm để luận văn hoàn
thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 10 năm 2016
Tác giả
Phạm Thị Thu Hiền
ihttps://pdf.vn/

4. DANH MỤC VIẾT TẮT
TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
1.CBGV Cán bộ giáo viên
2.CBQL Cán bộ quản lý
3.CSVC Cơ sở vật chất
4.GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo
5.GDTX Giáo dục thường xuyên
6.GV Giáo viên
7.HS Học sinh
8.NQ Nghị quyết
9.NV Nhân viên
10.NXB Nhà xuất bản
11.PPDH Phương pháp dạy học
12.QLGD Quản lý giáo dục
13.SGK Sách giáo khoa
14.TBDH Thiết bị dạy học
15.THCS Trung học cơ sở
16.THPT Trung học phổ thông
17.TW Trung ương
iihttps://pdf.vn/

5. MỤC LỤC
Lời cảm ơn.........................................................................................................i
Danh mục viết tắt..............................................................................................ii
Mục lục............................................................................................................iii
Danh mục bảng...............................................................................................vii
Danh mục biểu đồ, sơ đồ...............................................................................viii
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC.......................................................................................................6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................6
1.1.1. Các nghiên cứu về thiết bị dạy học trong hoạt động dạy học ở trường
phổ thông...........................................................................................................6
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý thiết bị dạy học ở trường phổ thông............9
1.2. Một số khái niệm cơ bản..........................................................................11
1.2.1. Quản lý..................................................................................................11
1.2.2. Quản lý trường học...............................................................................13
1.2.3. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.........................................................14
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học........................................................................14
1.3. Thiết bị dạy học trong quá trình dạy học ở trường trung học phổ thông.15
1.3.1. Thiết bị dạy học và mối quan hệ với đổi mới phương pháp dạy học
trong trường phổ thông...................................................................................15
1.3.2. Phân loại thiết bị dạy học.....................................................................16
1.3.3. Nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học.....................................................18
1.3.4. Các điều kiện đảm bảo hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học....................20
1.4. Đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu đặt ra đối với thiết bị dạy học và
quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường phổ thông......................................22
1.4.1. Đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay...................................................22
iiihttps://pdf.vn/

6. 1.4.2. Yêu cầu đặt ra đối với thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học trong
nhà trường phổ thông......................................................................................24
1.5. Quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.........................................................................26
1.5.1. Lập kế hoạch.........................................................................................26
1.5.2. Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng thiết bị dạy
học...................................................................................................................29
1.5.3. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học......................32
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo
dưỡng) thiết bị dạy học...................................................................................35
1.6. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học phổ
thông đáp ứng yêu cầu đổi với giáo dục..........................................................36
1.6.1. Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường trung học phổ thông....................36
1.6.2. Yếu tố thuộc về giáo viên trung học phổ thông.....................................37
1.6.3. Yếu tố thuộc về môi trường quản lý thiết bị dạy học.............................37
Kết luận chương 1...........................................................................................38
Chương 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU, TỈNH NAM
ĐỊNH..............................................................................................................39
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng.....................................................................39
2.1.1. Mục đích khảo sát.................................................................................39
2.1.2. Nội dung khảo sát..................................................................................39
2.1.3. Phương pháp khảo sát...........................................................................39
2.1.4. Tiêu chí và thang đánh giá....................................................................39
2.1.5. Mẫu khảo sát và địa bàn khảo sát (nêu vài nét về trường trung học phổ
thông A, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định).......................................................40
2.2. Thực trạng thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh
Nam Định........................................................................................................43
2.2.1. Chủng loại thiết bị dạy học...................................................................43
ivhttps://pdf.vn/

7. 2.2.2. Trang bị, sử dụng, bảo dưỡng, tu sửa thiết bị dạy học..........................46
2.3. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở trung học phổ thông A Hải Hậu,
tỉnh Nam Định.................................................................................................48
2.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của thiết bị dạy học và quản lý thiết bị
dạyhọc;............................................................................................................48
2.3.2. Lập kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học.............49
2.3.3. Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng thiết bị dạy
học...................................................................................................................51
2.3.4. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học......................53
2.3.5. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết
bị dạy học;.......................................................................................................56
2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng
trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.................................59
2.4.1. Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường trung học phổ thông....................59
2.4.2.Yếu tố thuộc về giáo viên trung học phổ thông......................................60
2.4.3.Yếu tố thuộc về môi trường quản lý.......................................................62
2.5. Đánh giá về thực trạng quản lí thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định....................................................................63
2.5.1. Điểm mạnh và nguyên nhân..................................................................63
2.5.2. Điểm yếu và nguyên nhân.....................................................................64
Kết luận chương 2...........................................................................................65
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌCỞ TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU, TỈNH NAM ĐỊNH ĐÁP ỨNG
YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ...............................................................66
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp..................................................................66
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi.......................................66
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính kế thừa...............................67
3.2. Biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải
Hậu, tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.................................68
vhttps://pdf.vn/

8. 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng
của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học.......................68
3.2.2. Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường;............................................................................................72
3.2.3. Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản lý trang bị, sử dụng và bảo
dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường........................................................74
3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học cho giáo
viên..................................................................................................................77
3.2.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị dạy học trong
dạy học............................................................................................................80
3.2.6. Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục vụ hoạt động dạy học
trong nhà trường.............................................................................................83
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp...............................................................85
3.4. Khảo sát về nhận thức tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý
thiết bị dạy học................................................................................................87
3.4.1. Mục đích khảo sát.................................................................................87
3.4.2. Nội dung khảo sát..................................................................................87
3.4.3. Tiêu chuẩn và thang đánh giá...............................................................87
3.4.4. Mẫu khảo sát.........................................................................................87
3.4.5. Kết quả khảo sát....................................................................................87
Kết luận chương 3...........................................................................................95
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................96
1. Kết luận.......................................................................................................96
2. Khuyến nghị................................................................................................98
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................100
PHỤ LỤC.....................................................................................................103
vihttps://pdf.vn/

9. DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Mẫu khảo sát...................................................................................40
Bảng 2.2. Chủng loại thiết bị dạy học hiện có.................................................43
Bảng 2.3. Chất lượng thiết bị dạy học.............................................................45
Bảng 2.4. Thực trạng trang bị, sử dụng, bảo dưỡng, tu sửa thiết bị dạy học...46
Bảng 2.5. Nhận thức tầm quan trọng của thiết bị dạy học và quản lý thiết bị
dạy học.............................................................................................................48
Bảng 2.6. Lập kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học........49
Bảng 2.7. Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng TBDH...51
Bảng 2.8. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học.................54
Bảng 2.9. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng)
thiết bị dạy học................................................................................................56
Bảng 2.10. Bảng tổng hợp về việc thực hiện lập kế hoạch, tổ chức bộ máy, chỉ
đạo và kiểm tra công tác trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học.........58
Bảng 2.11. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường
trung học phổ thông.........................................................................................59
Bảng 2.12. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về người giáo viên đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông...................................60
Bảng 2.13.Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về môi trường quản lý đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông...................................62
Bảng 3.1. Mẫu khảo sát...................................................................................87
Bảng 3.2. Tính cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học..............87
Bảng 3.3. Tính khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học.................90
Bảng 3.4. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý
thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông........................92
viihttps://pdf.vn/

10. DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học của
Hiệu trưởng trường trung học phổ thông.........................................................59
Biểu đồ 3.1. Mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông.............................................................................89
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông.............................................................................92
Biểu đồ 3.3. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông...........94
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý thiết bị dạy học..............86
viiihttps://pdf.vn/

11. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1.Để đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, ngoài việc
đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục
còn phải chú ý đến việc tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học cho các
nhà trường. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đóng vai trò hỗ trợ tích cực cho
quá trình dạy - học. Bởi vì có thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới có thể tổ
chức được quá trình dạy học khoa học, huy động được đa số người học tham
gia thực sự vào quá trình này, họ tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự
hướng dẫn của người dạy một cách tích cực. Như vậy, thiết bị dạy học phải
đủ và phù hợp mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách hiệu
quả. Các thiết bị dạy học hiện đại đã đem lại chất lượng mới cho các phương
pháp dạy học.
Thiết bị dạy học là tiền đề quan trọng của việc thực hiện phương pháp
dạy học mới, nó là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa học và hành, là
thành tố quan trọng đảm bảo phương pháp, chất lượng dạy học bởi không thể
nói đến giáo dục toàn diện một khi không có cơ sở vật chất - thiết bị dạy học
trường học. Thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới phát huy được tính sáng tạo,
chủ động của học sinh đáp ứng được việc đổi mới phương pháp dạy học nâng
cao chất lượng giáo dục.
Vì vậy, người cán bộ quản lý cần có những biện pháp hợp lý, khoa học
mới phát huy được hiệu quả thiết bị dạy học của nhà trường trong công tác
quản lý hoạt động giáo dục mà đặc biệt là hoạt động dạy và học. Vấn đề quản
lý cơ sở vật chất và sử dụng hiệu quả các thiết bị dạy học luôn được cán bộ
quản lý quan tâm, nhưng trong thực tế còn nhiều bất cập, đòi hỏi phải có sự
thay đổi phù hợp với từng hoàn cảnh, đối tượng cụ thể. Vấn đề đặt ra là: làm
thế nào để quản lý cơ sở vật chất và sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học, đáp ứng
nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
1https://pdf.vn/

12. 1.2.Trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định có thiết bị dạy
học tương đối đầy đủ theo quy định của trường chuẩn Quốc gia nhưng việc
bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học còn nhiều bất cập, hiệu quả chưa thật
cao. Khả năng sử dụng thiết bị của giáo viên còn nhiều hạn chế, chưa có cán
bộ chuyên trách phụ trách các phòng học bộ môn, các biện pháp quản lý chưa
phù hợp. Chi phí cho việc bảo dưỡng, sửa chữa các thiết bị, đồ dùng học tập
còn hạn hẹp.
Xuất phát từ những yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn trên, là một
cán bộ quản lý được phân công phụ trách quản lý mảng cơ sở vật chất, thiết bị
dạy học, tôi luôn trăn trở làm thế nào để quản lý tốt mảng hoạt động này
nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của nhà trường trung học phổ thông
trong giai đoạn hiện nay.
Với các lí do trên, đề tài “Quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông A Hải Hậu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” được lựa chọn tiến
hành nghiên cứu nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục
trong nhà trường.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng quản lý thiết bị dạy học đề
xuất biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải
Hậu, tỉnh Nam Định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học, nâng
cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường trung học phổ thông.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Cơ sở vật chất trong trường trung học phổ thông
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý thiết bị dạy học trong trường trung học phổ thông
4. Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi được đặt ra cho nghiên cứu: Làm thế nào để nâng cao hiệu quả
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam
2https://pdf.vn/

13. Định đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong
bối cảnh hiện nay?
5. Giả thuyết khoa học
Hiện nay, quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học phổ thông A
Hải Hậu, tỉnh Nam Định mặc dù đã đạt được kết quả nhưng đứng trước yêu
cầu đổi mới giáo dục phổ thông thì còn bộc lộ những hạn chế và bất cập chưa
đáp ứng kịp thời đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông
hiện nay. Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý thiết bị dạy học: lập
kế hoạch, tổ chức bộ máy sử dụng, chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy học và kiểm
tra việc thực hiện kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học phù hợp hơn với điều
kiện của nhà trường sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và góp
phần nâng cao chất lượng dạy và học ở nhà trường phổ thông.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
6.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
6.3. Đề xuất biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
A Hải Hậu, tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
7. Phạm vi nghiên cứu
7.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu:
- Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường
trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Nghiên cứu quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng theo tiếp cận
chức năng quản lý và trong mối quan hệ với đổi mới phương pháp dạy học ở
trường trung học phổ thông.
7.2. Giới hạn về khách thể khảo sát: 80 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân
viên trường trung học phổ thông A Hải Hậu, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
3https://pdf.vn/

14. 7.3. Địa bàn nghiên cứu
Trường trung học phổ thông A Hải Hậu, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam
Định
7.4. Giới hạn về thời gian khảo sát
Thời gian khảo sát từ năm 2014 đến năm 2016.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Tổng kết lý luận về công tác quản lý thiết bị dạy học hiện nay ở các
trường trung học phổ thông, chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung
cấp cơ sở khoa học để xây dựng một số phương pháp quản lý thiết bị dạy học
hiệu quả.
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu được áp dụng cho công tác quản lý thiết bị dạy học
ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định và các trường trung
học phổ thông có điều kiện tương tự.
9. Phương pháp nghiên cứu
9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, phân loại tài liệu nhằm tìm hiểu và
xây dựng cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông.
9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp phỏng vấn;
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm;
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
Nhằm mục đích xây dựng cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất biện pháp
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
4https://pdf.vn/

15. 9.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu: sử dụng các công thức toán thống kê
như số trung bình cộng, tần xuất, hệ số tương quan... để định lượng kết quả
nghiên cứu rút ra các nhận xét về quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông.
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn dự kiến được trình bày theo 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Chương 2: Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
Chương 3: Biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
5https://pdf.vn/

16. Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu về thiết bị dạy học trong hoạt động dạy học ở trường
phổ thông
Thiết bị dạy học là thành phần không thể thiếu trong việc đào trong nhà
trường. Thiết bị dạy học đóng vai trò cung cấp nguồn thông tin cho học sinh
trong quá trình học tập và tạo ra nhiều khả năng để giáo viên trình bày nội dung
bài học một cách sâu sắc, bao quát, tổng thể; phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh. Thiết bị dạy học là yếu tố tác động trực tiếp đến quá trình
giáo dục của nhà trường, là điều kiện thiết yếu của quá trình sư phạm; là thiết bị
để tác động đến thế giới tâm hồn của học sinh và cũng là thiết bị để tác động đến
thế giới tâm hồn của học sinh và cũng là thiết bị để truyền thụ lĩnh hội tri thức; là
điều kiện và thành tố góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục.
Trực quan trong dạy học là một trong những nguyên tắc lý luận dạy
học, được nghiên cứu xuyên suốt qua các thời kỳ triết học: Trực quan trong
triết học cổ đại, trực quan trong triết học siêu hình cận đại, trực quan trong
triết học biện chứng duy tâm và trong triết học duy vật biện chứng.
Cùng với sự phát triển của các tư tưởng trong lĩnh vực tâm lý học, giáo
dục học, lý thuyết về dạy học trực quan đã có những bước tiến mới nhận thức
được vai trò quan trọng của thiết bị dạy học trực quan. Tính trực quan trong dạy
học đóng vai trò minh họa trong bài giảng của giáo viên, giúp học sinh không
chỉ nhận biết được hiện tượng mà còn nắm rõ được bản chất của hiện tượng.
Chính vì vậy, công tác quản lý cơ sở vật chất trường học nói chung và công tác
quản lý thiết bị dạy học nói riêng đã được nhiều tổ chức và cá nhân nghiên cứu.
6https://pdf.vn/

17. Trong tác phẩm: “Phép dạy học vĩ đại” J.A.Komensiki (1592-1679) đã
viết: “… không có gì trong trí não nếu như trước đó không có gì trong cảm
giác. Vì thế, tất nhiên bắt đầu dạy học không thể từ sự giải thích bằng lời về
các sự vật mà từ sự quan sát trực tiếp chúng. Lời nói không bao giờ đi trước
sự vật”. Như vậy, trái hẳn với lối dạy học kinh viện, nhồi nhét và bắt học sinh
thuộc lòng còn phổ biến thời kỳ đó. [3]
Nhà giáo dục học vĩ đại J.A.Komenski(1592-1679) đã đặt nền móng
đầu tiên cho dạy học trực quan, với quan điểm cơ bản là: Dạy học được bắt
đầu từ việc quan sát sự vật, hiện tượng, quá trình. Ông đề cao phương pháp
dạy học khuyến khích người học tự tiếp thu tri thức bằng chính giác quan của
mình. Ông nhấn mạnh “Cái có thể tri giác bằng các giác quan của chúng, cái
nhìn được hãy để còn nhìn, cái nghe được hãy để cho nghe…Đó là quy tắc
vàng đối với trẻ em, đối với dạy học”. [3]
Phát triển nguyên tắc dạy học trực quan của Komenski, nhà giáo dục
H.Pestalossi(17460-1872) đã chỉ rõ giữa tri giác cảm tính với sự phát triển tư
duy có mối quan hệ hữu cơ với nhau. [3]
Nhà giáo dục học người Nga Usinski (1824-1870) và các học trò của
ông tiếp tục phát triển nguyên tắc này dạy học trực quan dựa trên thành tựu
mới về tâm lý học sinh và sinh lý học. Usinski (1824-1870) viết “không có
cái gì có thể giúp anh san bằng bức tường ngăn cách giữa giáo viên và học
sinh như là việc anh đưa cho học sinh xem một bức tranh và giải thích nó…
đứa trẻ sẽ suy nghĩ bằng hình dạng, bằng màu sắc, âm thanh và bằng cảm
giác nói chung”. [3]
Theo Lê nin quy luật nhận thức của con người là: “Từ trực quan sinh
động đến tư duy trừ tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn là con đường
biện chứng của sự nhận thức chân lý, nhận thức hiện thức khách quan”. [Dẫn
theo 8]
7https://pdf.vn/

18. Như vậy, để quá trình nhận thức của con người đạt hiệu quả cao thì phải
thông qua quá trình nghe, nhìn và thực hành. Các nhà giáo dục học đã chứng
minh được rằng việc khuyến khích học sinh nhận thức thế giới thông qua chính
giác quan của mình là phương pháp dạy học phù hợp với phát triển tâm sinh lý
của học sinh và do vậy nó là phương pháp hữu hiệu nhất giúp học sinh phát
triển tư duy, nhận biết hiện tượng và tiến tới nắm bắt được bản chất của sự vật
hiện tượng. Các nhà khoa học cũng đã chỉ ra rằng thiết bị dạy học ngoài tác
dụng trực quan còn nhiều ý nghĩa khác trong việc rèn luyện kĩ năng, phát triển
tư duy, nhận biết hiện tượng và tiến tới nắm được bản chất của sự vật, hiện
tượng. Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng thiết bị dạy học ngoài tác dụng trực
quan còn có nhiều ý nghĩa khác nhau trong việc rèn luyện kĩ năng, phát triển tư
duy, nâng cao năng lực xử lý đối với các tình huống, mặt khác việc sử dụng
thiết bị dạy học còn góp phần tạo ra cho học sinh những cơ sở ban đầu của
công tác nghiên cứu khoa học, khả năng tổ chức kỹ năng hợp tác để cùng thực
hiện mục tiêu chung.
Trên cơ sở những lý thuyết về giáo dục của nền giáo dục thế giới, ở
nướcta cũng có nhiều nghiên cứu về thiết bị dạy học. Có một số nhà khoa học
Việt Nam đã phát triển và truyền bá lý luận về nguyên tắc dạy học trực quan
như tâm lý học Phạm Minh Hạc; Các nhà giáo dục học Tô Xuân Giáp, Trần
Khánh Đức. Các nhà khoa học đã chỉ ra một số vấn đề chung về thiết bị dạy
học cũng như vai trò của thiết bị dạy học trong hoạt động dạy và học, những
yêu cầu sư phạm khi lựa chọn và sử dụng thiết bị dạy học.
Thiết bị dạy học là một trong những điều kiện cơ sở vật chất không thể
thiếu trong mỗi nhà trường, mỗi cơ sở giáo dục, đã được Đảng, Nhà nước đưa
vào thực hiện mục tiêu, nguyên lý giáo dục:“Học đi đôi với hành, giáo dục
kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội”.Thiết bị dạy
học là công cụ lao động của giáo viên, là thiết bị giúp học sinh dễ hiểu các
khái niệm, dễ lĩnh hội kiến thức, giúp học sinh hình thành những kỹ năng thói
quen cần thiết, bước đầu luyện tập thực hành, lao động, ứng dụng trong đời
8https://pdf.vn/

19. sống. Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ X chỉ rõ:“Tất
cả các trường phổ thông đều có các thiết bị tối thiểu để thực hiện các thí
nghiệm trong chương trình. Sớm chấm dứt tình trạng dạy chay, học chay
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học”. [4]
Như vậy, có thể nói rằng thiết bị dạy học là một bộ phận, là một thành
tố không thể thiếu được trong quá trình dạy và học. Thiết bị dạy học vừa là
một thành tố, vừa là một thiết bị, một phương hướng, vừa hàm chứa nội dung
của một quá trình dạy, học; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, tự học
của học sinh, đáp ứng được mục tiêu của việc đổi mới giáo dục.
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý thiết bị dạy học ở trường phổ thông
Để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường thì công tác quản
lý sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả là hết sức quan trọng. Các nhà nghiên
cứu đã nghiên cứu thực tiễn quản lý nhà trường để tìm ra các biện pháp quản
lý hiệu quả nhất.
Trong cuốn “Quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” do
tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc làm chủ biên có phần nghiên cứu về “Quản lý tài
chính và thiết bị giáo dục” đã chỉ ra cách phân loại và các nguyên tắc quản lý
thiết bị dạy học ở trường phổ thông. [15]
Trong cuốn tài liệu dùng cho học viên cao học chuyên ngành quản lý
giáo dục của tác giả Phạm Văn Thuần đã đề cập đến quản lý cơ sở vật chất và
thiết bị dạy học, đưa ra những vấn đề chung về cơ sở vật chất- thiết bị dạy học
và nội dung quản lý cơ sở vật chất- thiết bị dạy học. [27]
Ở cấp độ luận văn thạc sỹ đã có một số công trình nghiên cứu về quản
lý thiết bị dạy học trong nhà trường. Có thể kể ra một số công trình sau:
Phạm Đức Khỏe (2012) “Quản lý thiết bị dạy học tại trường Trung cấp
Cảnh sát Nhân dân 1”, luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà
Nội;[14]
9https://pdf.vn/

20. Hoàng Minh Tuấn (2012) “Quản lý thiết bị dạy học tại các Trung tâm
GDTX khu vực miền núi tỉnh Phú Thọ”,luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản
lý giáo dục, Hà Nội; [28]
Trần Thị Thanh Trang (2015) “Quản lý thiết bị dạy học trong các
trường trung học phổ thông Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình”,luận văn thạc sỹ
chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội; [30]
Sầm Hoàng Minh “Biện pháp quản lý sử dụng thiết bị dạy học ở các
trường trung học cơ sở huyện Phục Hiệp, tỉnh Cần Thơ”, luận văn thạc sỹ
chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội; [18]
Phạm Đăng Quát “Biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng
trường trung học phổ thông huyện Yên Mô tỉnh Ninh Bình”, luận văn thạc sỹ
chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội; [21]
Lê Quốc Trưởng “Biện pháp quản lý sử dụng thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng các trường trung học phổ thông huyện An Khánh tỉnh Nam Bình”,
luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội;[32]
Ngô Thị Phong “Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng các trường trung học cơ sở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ”, luận văn
thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội; [20]v.v...
Những công trình này các tác giả đã luận giải về cơ sở lý luận và thực
tiễn và đưa ra các biện pháp quản lý để nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị,
thiết bị dạy học trong nhà trường theo góc độ chuyên ngành khác nhau, với
phạm vi, đối tượng nghiên cứu khác nhau.
Nhận xét:
- Quản lý thiết bị dạy học đã được nhiều người quan tâm nghiên cứu.
Các công trình nghiên cứu về thiết bị dạy học đều chỉ ra rằng: Đánh giá được
thực trạng thiết bị dạy học, thực trạng quản lý việc tiếp nhận, bảo quản và
chất lượng sử dụng, khai thác thiết bị dạy học ở nhà trường, từ đó đề ra các
10https://pdf.vn/

21. biện pháp chiến lược nhằm phát huy hiệu quả của thiết bị dạy học là việc làm
hết sức cần thiết, cấp bách với CBQL ở các nhà trường.
- Nghiên cứu quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học phổ thông
còn ít đề tài đề cập đến, đặc biệt ở các trường trung học phổ thông tỉnh Nam
Định về công tác quản lý thiết bị dạy học còn nhiều hạn chế và bất cập. Vì
vậy, tác giả nghiên cứu đề tài: “Quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông A Hải Hậu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” nhằm nghiên cứu
thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học góp phần nâng
cao chất lượng dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam
Định trong bối cảnh hiện nay là hết sức cần thiết.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Xuất phát từ vai trò của quản lý trong việc nâng cao chất lượng của
hoạt động trong đời sống xã hội cho nên đã có nhiều công trình nghiên cứu
xuất phát từ các khoa học khác nhau: Khoa học quản lý, điều khiển học, tâm
lý học, giáo dục học,... và từ các nhà khoa học trên thế giới và ở trong nước
bàn về quản lý. Có thể kể ra một số quan điểm sau:
Theo quan điểm của lý thuyết hệ thống, quản lý là: “Phương thức tác
động có chủ thể quản lý lên hệ thống, bao gồm hệ thống các nguyên tắc, các
ràng buộc về hành vi đối với mọi đối tượng ở các cấp trong hệ thống nhằm duy
trì tính trội hợp lý của cơ cấu và đưa hệ thống sớm đạt được mục tiêu”[1].
Theo quan điểm của điều khiển học, quản lý là: “chức năng của hệ có
tổ chức, với bản chất khác nhau nó bảo toàn cấu trúc các hệ, duy trì chế độ
hoạt động. Quản lý là một tác động hợp quy luật khách quan, làm cho hệ vận
hành phát triển”[1].
Frederik. Uinslon Taylo (1856-1915) người Mỹ được coi là “cha đẻ của
Thuyết quản lý khoa học”, là một trong những người mở ra“Kỷ nguyên vàng”
trong quản lý đã thể hiện tư tưởng cốt lõi của mình trong quản lý là. “Mỗi loại
11https://pdf.vn/

22. công việc dù nhỏ nhất đều phải chuyên môn hoá và đều phải quản lý chặt
chẽ”.Ông cho rằng: “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng chính xác cái gì cần
làm và làm cái đó như thế nào bằng phương pháp tốt nhất, rẻ nhất”[1]
Đề cập đến vấn đề quản lý, tác giả Đặng Vũ Hoạt và tác giả Hà Thế
Ngữ cho rằng: “Quản lý là quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu quản
lý một hệ thống nhằm đạt được mục tiêu nhất định”[10]
Tác giả Nguyễn Văn Lê quan niệm: “Quản lý là một hệ thống xã hội, là
khoa học và nghệ thuật tác động vào từng thành tố của hệ thống bằng những
phương pháp thích hợp, nhằm mục tiêu đề ra cho hệ và từng thành tố của hệ”.
[Dẫn theo 26]
Những quan niệm về quản lý trên đây tuy có cách tiếp cận khác nhau,
nhưng đều bao hàm những điểm chung sau:
- Quản lý là các hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá
nhân, đảm bảo hoàn thành các công việc và là phương thức tốt nhất để đạt
được mục tiêu chung của tập thể.
- Quản lý là một quá trình tác động có định hướng, có tổ chức của chủ
thể quản lý lên đối tượng quản lý thông qua các cơ chế quản lý, nhằm sử dụng
có hiệu quả cao nhất các nguồn lực trong điều kiện môi trường biến động để
hệ thống ổn định phát triển, đạt được mục tiêu đã định.
- Quản lý bao giờ cũng tồn tại với tư cách là một hệ thống bao gồm các
thành phần:
+ Chủ thể quản lý (Người quản lý, tổ chức quản lý) đề ra mục tiêu dẫn
dắt, điều khiển các đối tượng quản lý để đạt được mục tiêu định sẵn;
+ Khách thể quản lý (Đối tượng quản lý). Con người (được tổ chức
thành một tập thể, một xã hội…) Thế giới vô sinh (các trang thiết bị
kĩthuật...). Thế giới hữu sinh (vật nuôi, cây trồng…);
12https://pdf.vn/

23. + Cơ chế quản lý. Những phương thức mà nhờ đó hoạt động quản lý
được thực hiện và quan hệ tương tác qua lại giữa chủ thể quản lý và khách thể
quản lý được vận hành điều chỉnh.;
+ Mục tiêu chung cho cả đối tượng quản lý và chủ thể quản lý, đây là
căn cứ để chủ thể quản lý tạo ra các hoạt động quản lý.
Từ những điểm chung đó có thể hiểu quản lý là quá trình tác động có
mục đích, có hệ thống của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt
được mục tiêu quản lý đặt ra.
1.2.2. Quản lý trường học
Trường học (hay nhà trường) của hệ thống giáo dục quốc dân Việt
Nam, là nơi trực tiếp thực hiện công tác đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ. Có
nhiều tác giả quan niệm khác nhau về quản lý trường học:
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà
trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến hành mục tiêu giáo dục,
mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh”
[Dẫn theo 17]
Theo tác giả Phạm Viết Vượng: “Quản lý nhà trường là hoạt động của
các cơ quan quản lý nhằm tập hợp và tổ chức các hoạt động của giáo viên,
học sinh và các lực lượng giáo dục khác, huy động tối đa các nguồn lực giáo
dục để nâng cao giáo dục và đào tạo trong nhà trường”.[ Dẫn theo 17]
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang “Quản lý nhà trường là quản lý hoạt
động dạy và học tức là làm sao đưa hoạt động đó từ trạng thái này sang
trạng thái khác để dần dần tiến tới mục tiêu giáo dục”[Dẫn theo 17]
Từ các khái niệm, quan điểm trên đây, có thể nói: “Quản lý trường học
được hiểu là một hệ thống những tác động sư phạm hợp lý và có hướng đích
của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh, các lực lượng xã hội
trong và ngoài trường nhằm huy động và phối hợp sức lực, trí tuệ của họ vào
13https://pdf.vn/

24. mọi mặt hoạt động của nhà trường, hướng vào hoàn thành chất lượng và hiệu
quả mục tiêu đề ra”
1.2.3. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học là những hệ thống thiết bị vật chất và
kỹ thuật khác nhau được sử dụng để phục vụ việc giáo dục và đào tạo toàn
diện học sinh trong nhà trường hoặc cơ sở giáo dục (gọi chung là nhà trường
hoặc trường học)
Có thể hiểu khái niệm trên theo 2 góc độ:
- Cơ sở vật chất- thiết bị dạy học của xã hội, được nhà trường sử dụng
vào mục tiêu đào tạo bao gồm: Các trang thiết bị và công cụ của nhà máy xí
nghiệp, nhà văn hoá, nhà truyền thống, câu lạc bộ, sân chơi, bãi thể dục thể
thaocủa địa phương…Nhà trường không trực tiếp quản lý và sử dụng, nhưng
có thể mượn hoặc thuê để phục vụ cho mục tiêu giáo dục.
- Cơ sở vật chất- thiết bị dạy học của nhà trường, đó là các khối công
trình, nhà cửa, sân chơi, thư viện, thiết bị dạy học và các trang thiết bị khác…
được trang bị riêng cho nhà trường, và chia ra làm 3 bộ phận: trường sở, thiết bị
dạy học và thư viện. Các bộ phận này nhà trường trực tiếp quản lý và sử dụng.
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học
Có những cách hiểu khác nhau về quản lý thiết bị dạy học. Một số
người quan niệm rằng, quản lý thiết bị dạy học là phải nắm vững, bảo quản
thiết bị dạy học. Theo cách hiểu này, nội dung quản lý là trực tiếp tác động
vàothiết bị dạy học nhằm giữ tốt, dùng bền.
Dưới góc độ của khoa học quản lý giáo dục, quản lý thiết bị dạy học là
một thành tố trong quá trình dạy học. Theo cách hiểu này, thiết bị dạy học
được đặt trong mối quan hệ với các thành tố khác của quá trình dạy học. Từ
đó đi đến khái niệm, quản lý thiết bị dạy học như sau:
Quản lý thiết bị dạy học là quá trình tổ chức, điều khiển hệ thống quản
lý giáo dục của nhà trường hệ thống và các chủ thể của quá trình dạy học
14https://pdf.vn/

25. tham gia vào khai thác, sử dụng các thiết bị dạy học hướng vào thúc đẩy các
thành tố khác của quá trình dạy học vận động theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo
của nhà trường.
1.3. Thiết bị dạy học trong quá trình dạy học ở trường trung học phổ
thông
1.3.1. Thiết bị dạy học và mối quan hệ với đổi mới phương pháp dạy học trong
trường phổ thông
Theo quan điểm chung, đổi mới phương pháp dạy học là đưa các
phương pháp dạy học mới vào các nhà trường để phát huy tính sáng tạo, tích
cực và tự giác họctập của học sinh, giúp HS nâng cao khả năng tự học và biết
cách vận dụng những tri thức đã lĩnh hội được vào trong thực tiễn cuộc sống.
Đổi mới PPDH đó là hướng tới hoạt động chủ động, chống lại thói quen thụ
động của giáo viên. Tăng cường dạy cách tự học, tự tìm tòi, tự sáng tạo của
học sinh.
Như chúng ta đã biết, quá trình dạy học là một chỉnh thể thống nhất bao
gồm nhiều nhân tố của quá trình dạy học quy định nội dung dạy học, nội dung
dạy học quy định PPDH, phương pháp dạy học lại quy định các hình thức tổ
chức thiết bị dạy học…Vì vậy, khi tiến hành đổi mới PPDH cần phải đặt trong
mối quan hệ biện chứng với các nhân tố trong quá trình dạy học.
Trong quá trình dạy học có 4 nhân tố (thành tố): Mục tiêu, nội dung,
phương pháp và thiết bị dạy học. Như vậy, thiết bị dạy học là một nhân tố
trong quá trình dạy học giữ vai trò ý nghĩa quan trọng không thể thiếu trong
quá trình dạy học. Theo lý luận dạy học thì vai trò của thiết bị dạy học trong
quá trình dạy học được thể hiện ở những điểm sau:
- Sử dụng thiết bị dạy học đảm bảo đầy đủ và chính xác thông tin về
các hiện tượng, đối tượng nghiên cứu.
- Sử dụng thiết bị dạy học nâng cao tính trực quan- cơ sở tư duy trừu
tượng, mở rộng khả năng tiếp cận với các đối tượng và hiện tượng.
15https://pdf.vn/

26. - Sử dụng thiết bị dạy học tăng tính hấp dẫn, tạo hứng thú tìm tòi, học
tập của học sinh.
- Sử dụng thiết bị dạy học giúp cho HS có điều kiện tự chiếm lĩnh tri
thức, nâng cao kỹ năng tự nghiên cứu tài liệu, tự làm thí nghiệm để khai thác
nguồn kiến thức mới, đạt được mục tiêu đề ra.
- Sử dụng thiết bị dạy học tiết kiệm thời gian mô tả, giúp hình thành thế
giới quan, nhân sinh quan, rèn luyện tác phong làm việc khoa học.
- Sử dụng thiết bị dạy học gắn bài học với đời sống thực tế, gắn học với
hành, nhà trường gắn với xã hội, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục.
1.3.2.Phân loại thiết bị dạy học (theo nguồn cung cấp thông tin, tính chất,
cách sử dụng, mức độ phức tạp trong chế tạo, theo cách sử dụng, theo sự tác
động lên giác quan)
Các nhà giáo dục đã phân loại thiết bị dạy học thành: Phần cứng và
phần mềm.
- Phần cứng: Là cơ sở để thực hiện các nguyên lý thiết kế, phát triển
các thiết bị cơ, điện, điện tử,.. theo các yêu cầu biểu diễn nội dung bài giảng.
Các thiết bị dạy học: máy chiếu, caesette, máy tính, camera vật thể… được
gọi là phần cứng. Phần cứng là kết quả tác động của sự phát triển khoa học kỹ
thuật trong nhiều thế kỷ. Phần cứng đã cơ giới hoá, điện tử hoá quá trình dạy
học, nhờ đó giáo viên có thể dạy cho nhiều học sinh cùng một lúc, truyền đạt
nội dung nhiều và nhanh hơn mà tiêu tốn sức lực yếu hơn.
- Phần mềm: Sử dụng các nguyên lý sư phạm, tâm lý, khoa học kỹ
thuậtđể cung cấp cho học sinh một khối lượng kiến thức hay cải thiện cách
ứng xử cho học sinh, chương trình môn học, báo chí, sách vở, tạp chí,sách
giáo khoa…
Phần mềm được đặc trưng bằng sự phân tích mô tả chính xác đối
tượng, sự lựa chọn mục tiêu, sự củng cố và đánh giá kiến thức.
16https://pdf.vn/

27. Sự phân loại trên chỉ mang tính tổng quát. Ngoài ra đi sâu vào các thiết
bị dạy học cụ thể, chúng ta có thể phân chia làm nhiều loại tuỳ theo tính chất,
mức độ phức tạp chế tạo…
1.3.2.1. Phân loại theo tính chất
Với cách phân chia này người ta chia thiết bị dạy học ra làm hai loại:
Nhóm truyền tin và nhóm mang tin:
+ Nhóm truyền tin: Cung cấp cho các giác quan của học sinh nguồn tin
dưới dạng tiếng hoặc hình ảnh hoặc cả hai cùng một lúc. Những thiết bị dạy
học thuộc nhóm truyền tin dùng trong giáo dục phần lớn là các thiết bị dùng
trongsinh hoạt như:
- Máy chiếu qua đầu;
- Máy chiếu đa năng;
- Máy thu hình;
- Máy ghi âm;
- Máy quay đầu đĩa;
- Máy camera vật thể…
+ Nhóm mang tin: Là nhóm mà tự bản thân mỗi thiết bị đều chứa đựng
một lượng tin nhất định. Những tin này được bố trí các vật liệu khác và dưới
dạng riêng biệt. Các thiết bị mang tin được nghiên cứu, thiết kế theo nguyên
tắc sư phạm và KHKT nhằm truyền tải những thông điệp dạy học một cách
thuận lợi và chính xác. Các thiết bị mang tin gồm có:
- Các tài liệu in: Những tài liệu in và vẽ, sổ tay tra cứu, các tài liệu
hướng dẫn, sách giáo khoa chuyên môn, chép tay, vở ghi, các tài liệu…
+ Những thiết bị mang tin thính giác: Là những thiết bị mang tin dưới
dạng tiếng như: Đĩa ghi âm, băng âm thanh, chương trình phát thanh…
+ Những thiết bị mang tin thị giác: Là các thiết bị được trình bày và bảo
lưu dưới dạng hình ảnh gồm có biểu bảng, ảnh đen trắng, ảnh màu, bản đồ…
17https://pdf.vn/

28. + Những thiết bị mang tin nghe nhìn: Là nhóm hỗn hợp, mang tin dưới
dạng cả tiếng lẫn hình gồm có phim có tiếng, các buổi truyền hình, các buổi
ghi âm, video, internet…
1.3.2.2. Phân loại theo cách sử dụng
Với cách này người ta chia thiết bị dạy học thành 2 nhóm:
- Thiết bị dùng trực tiếp để dạy học, trong nhóm này lại chia thành 2
nhóm nhỏ đó là:
+ Các thiết bị truyền thống là các thiết bị đã được sử dụng từ lâu đời và
ngày nay từng lúc, từng nơi vẫn còn được sử dụng như: Bảng, phấn, bút dạ,…
+ Các thiết bị nghe nhìn được hình thành do sự phát triển các ngành
KHKT, đặc biệt là ngành điện tử và công nghệ thông tin. Do hiệu quả cao trong
truyền thông dạy học nên các thiết bị dạy học nghe nhìn được sử dụng ngày
càng nhiều trong quá trình dạy và học: Máy chiếu, máy tính, camera vật thể…
- Thiết bị dùng để chuẩn bị và điều khiển lớp học, nhóm này gồm các
thiết bị hỗ trợ, thiết bị ghi chép và các thiết bị khác.
1.3.2.3. Phân loại theo sự tác động lên giác quan
- Các thiết bị nghe nhìn: Được sử dụng khi giáo viên cần giới thiệu tiến
trình các hiện tượng, các quá trình không thể quan sát được trong lớp học, các
tiến trình diễn ra quá nhanh hoặc quá chậm.
- Các thiết bị: Là các thiết bị để thực hiện các chương trình truyền
thanh, ghi phát âm. Ở đây người học được lĩnh hội các nội dung cần thiết, duy
nhất nhờ cơ quan thính giác. Để liên kết tổ hợp âm thanh lĩnh hội được các
hình ảnh phải có sự tham gia của trí tưởng tượng.
1.3.3. Nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học (nguyên tắc đúng lúc, đúng chỗ, đủ
cường độ)
1.3.3.1. Nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học đúng lúc
18https://pdf.vn/

29. Sử dụng thiết bị dạy học phù hợp thời điểm có nghĩa là phải trình bày
thiết bị dạy học đúng lúc mà học sinh mong muốn được quan sát, gợi nhớ
trong trạng thái tâm lý hứng thú nhất. Hiệu quả của thiết bị dạy học được
nâng cao rất nhiều nếu nó xuất hiện đúng lúc, đúng nội dung và phương pháp
giảng dạy cần đến nó. Cần đưa thiết bị vào theo trình tự bài giảng, tránh trưng
bày đồng loạt các phương tiện dạy học trên bàn, trên tủ trong một tiết học.
thiết bị phải được đưa ra và sử dụng và cất đi đúng lúc.
Cùng một thiết bị dạy học, người dạy cần lưu ý đến thời điểm sử dụng.
Khi nào các thiết bị được đưa ra giới thiệu trong giờ học chính khoá, hoặc
trong buổi học ngoại khoá.
Cần cân đối và bố trí việc sử dụng thiết bị dạy học hợp lý, khoa học,
thuận lợi trong một ngày, một tuần, một tiết học nhằm nâng cao hiệu quả sử
dụng các thiết bị. Ví dụ nên bố trí chiếu phim vào cuối mỗi tiết học, không nên
cho học sinh xem nhiều bộ phim có nội dung khác nhau trong một giờ học.
1.3.3.2. Nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học đúng chỗ
Sử dụng thiết bị dạy học đúng chỗ tức là phải tìm vị trí để giới thiệu,
trình bày thiết bị trên lớp một cách hợp lý nhất, giúp cho học sinh có thể sử
dụng nhiều giác quan để tiếp thu bài giảng một cách đồng đều, đầy đủ ở mọi
vị trí của lớp.
Các thiết bị phải được đặt ở những vị trí an toàn cho giáo viên và học
sinh trong và ngoài giờ dạy. Đồng thời phải bố trí sao cho không làm ảnh
hưởng tới quá trình làm việc, học tập các giáo viên khác, học sinh khác và các
lớp khác.
Đối với các thiết bị được lưu giữ tại nơi bảo quản phải được sắp xếp
hợp lý, khoa học sao cho giáo viên dễ nhớ, dễ tìm, dễ thấy nhất.
1.3.3.3. Nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học đúng cường độ
Nguyên tắc này chủ yếu đề cập nội dung và phương pháp giảng dạy so
thích hợp, vừa có trình độ tiếp thu, nhận thức và lứa tuổi của học sinh.
19https://pdf.vn/

30. Mỗi thiết bị dạy học có mức độ sử dụng tại lớp khác nhau. Nếu kéo dài
việc sử dụng các thiết bị dạy học hoặc trùng lặp các thiết bị dạy học nhiều lần
trong một tiết học thì hiệu quả sẽ không cao.Việc áp dụng thường xuyên các
thiết bị nghe nhìn ở trên lớp sẽ dẫn đến quá tải về thông tin do đó học sinh
không kịp tiêu thụ hết khối lượng kiến thức được cung cấp.
Như vậy, việc áp dụng có hiệu quả các thiết bị dạy học còn tuỳ thuộc
vào khả năng sáng tạo, nghiệp vụ sư phạm của giáo viên. Để sử dụng có hiệu
quả các thiết bị dạy học trong bài giảng, giáo viên cần lưu ý các vấn đề sau:
- Phải chuẩn bị và kiểm tra các thiết bị dạy học cả về hình thức và chất
lượng, tính an toàn trước khi lên lớp.
- Phải phân tích tỉ mỉ các tài liệu học tập để xác định việc sử dụng thiết
bị dạy học đúng nguyên tắc.
- Khi sử dụng nhiều loại thiết bị khác nhau cần sắp xếp ở các vị trí
thích hợp trong lớp học thuận lợi cho việc sử dụng, quan sát của người học.
- Bảo đảm vai trò chủ đạo của người giáo viên trong quá trình dạy học.
Tránh tình trạng lệ thuộc quá nhiều vào thiết bị, thiết bị dạy học.
- Áp dụng các thiết bị dạy học một cách hệ thống (đầy đủ và đồng bộ),
đa dạng hoá loại hình của các thiết bị dạy học đảm bảo yêu cầu đúng lúc,
đúng chỗ, đủ cường độ.
1.3.4. Các điều kiện đảm bảo hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học
Hiệu quả sử dụng các thiết bị dạy học bao gồm hiệu suất sử dụng, mục
tiêu, kết quả sử dụng. Căn cứ vào đặc trưng của thiết bị dạy học, tác giả đề
xuất 5 chỉ số làm căn cứ xây dựng phiếu đánh giá hiệu quả sử dụng thiết bị
dạy học ở trường trung học phổ thông như sau:
Chỉ số 1: Tần suất sử dụng thiết bị dạy học: Đây là chỉ số quan trọng
nhất khi đánh giá hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học. Không phải cứ sử dụng
nhiều lần thiết bị dạy học là nâng cao hiệu quả sử dụng, nhưng tần suất càng
20https://pdf.vn/

31. cao thì giáo viên và học sinh càng có cơ hội sử dụng thành thạo và hiệu quả
sử dụng có cơ hội được nâng cao.
Chỉ số 2: Mức độ và thái độ sử dụng thiết bị dạy học xét theo khả năng
khai thác thực tế của GV và HS so với tính năng kỹ thuật và tính năng sư
phạm của thiết bị dạy học.
Chỉ số 3:Tính thành thạo sử dụng thiết bị dạy học được xét theo kĩ năng
sử dụng của GV và HS trong quá trình sử dụng thiết bị dạy học. Trình độ sử
dụng thiết bị dạy học có được nâng cao không? Năng lực thực hành, năng lực
tư duy lôgíc của học sinh có được phát triển không? Tỉ lệ khắc phục thành
công các sự cố xảy ra về kĩ thuật và an toàn trong quá trình sử dụng thiết bị
dạy học, tỉ lệ sáng kiến, phát triển các ứng dụng mới của GV và HS cùng thực
hiện.
Chỉ số 4:Tính kinh tế của việc sử dụng: Nói đến tính kinh tế trong sử
dụng thiết bị dạy học là nói đến sự bền vững của thiết bị để sử dụng lâu dài, là
nói đến chất lượng sử dụng thiết bị dạy học. Nếu trong quá trình dạy học có
sử dụng thiết bị dạy học, thiết bị dạy học có tác dụng đổi mới PPDH và mang
lại kết quả học tập tốt cho học sinh thì điều đó có nghĩa là tính kinh tế của
thiết bị dạy học đó đã được khẳng định.
Chỉ số 5: Phục vụ đổi mới PPDH: Chương trình và nội dung sách giáo
khoa mới đòi hỏi phải đổi mới PPDH. Học sinh hoạt động nhiều hơn, suy nghĩ
và thảo luận nhiều hơn. Trong quá trình sử dụng thiết bị dạy học mà kết quả là
HS có những biểu hiện trên có nghĩa là đã nâng cao hiệu quả sử dụng các thiết
bị dạy học. Căn cứ vào mức độ biểu hiện đó, chúng ta có thể đánh giá được
hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học đối với đổi mới phương pháp dạy học.
Như vậy thiết bị dạy học có thể đơn giản hay hiện đại nhưng qua sử
dụng, nóphải cho kết quả khoa học, đảm bảo yêu cầu về mặt mỹ quan sư
phạm, an toàn và giá cả hợp lý, tương xứng với hiệu quả mà nó mang lại và
không nhất thiết phải là thiết bị đắt tiền. Việc trang bị, bảo quản và sử dụng
21https://pdf.vn/

32. thiết bị dạy học là vô cùng quan trọng, nó góp phần nâng cao chất lượng
giảng dạy và học tập song lại phụ thuộc nhiều vào công tác quản lý, do vậy
đòi hỏi người quản lý phải nắm rõ nội dung, phương pháp quản lý thiết bị dạy
học để phát huy được hiệu quả của thiết bị dạy học trong hoạt động dạy và
học cũng như trong các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường.
1.4. Đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu đặt ra đối với thiết bị dạy học
và quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường phổ thông
1.4.1. Đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay
- Nghị quyết 14 ngày 11/01/1979 của Bộ Chính về Cải cách giáo dục đã
chỉ rõ: “Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học của trường học là điều kiện vật chất
cần thiết giúp học sinh nắm vững kiến thức, tiến hành lao động sản xuất, thực
nghiệm và nghiên cứu khoa học hoạt động và rèn luyện thân thể… bảo đảm
tốtcác phương pháp giáo dục và đào tạo mới”.
- Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN lần thứ 10 đã đề
cập và khẳng định tầm quan trọng của cơ sở vật chất và thiết bị dạy học của
các trường như sau [4]:
“ Nâng cao chất lượng giáo dục, phấn đấu sớm có một trường học đạt
tiêu chuẩn quốc tế trên cơ sở xây dựng đội ngũ giáo viên mạnh, tiêu chuẩn
hoá và hiệnđại hoá các điều kiện dạy học. Chú ý đặc biệt đến giáo dục phổ
thông, vì giáo dục phổ thông là nền tảng, quyết định chất lượng chung”
- Văn kiện Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng về giáo dục và đào
tạo tiếp tục khẳng định: “Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ thống trường lớp và hệ thống
quản lý giáo dục; thực hiện chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá…Thực hiện
phương châm: học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất,
nhà trường gắn liền với đời sống xã hội”
Những vấn đề cơ bản về đổi mới giáo dục phổ thông được thể hiện rõ
trong Nghị quyết số 40/NQ/2000/QH10 ngày 09/12/2000 của Quốc Hội về
22https://pdf.vn/

33. “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học phải được
thực hiện đồng bộ với nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học”.
Đề án “Phát triển thiết bị dạy học tự làm của giáo dục mầm non và phổ
thông giai đoạn 2010-2015” theo Quyết định số 4045/QĐ-BGDĐT ngày
16/9/2010 của Bộ trưởng Bộ GDĐT. Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình
độ chuyên môn nghiệp vụ viên chức làm công tác thiết bị dạy học. [6]
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị lần thứ 8 Ban
Chấp hành Trung ương Khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế;[5]
Về mục tiêu: “Xây dựng nội dung chương trình, phương pháp giáo
dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phù hợp với truyền thống Việt Nam,
tiếpcận trình độ giáo dục phổ thông Việt Nam, tiếp cận với trình độ giáo dục
phổ ở các nước phát triển trong khu vực và thế giới”.
Về đặc điểm chương trình:
- Trên cơ sở một nền giáo dục cơ bản, toàn diện, chương trình trung học
phổ thông mới nhấn mạnh vào củng cố và phát triển 4 năng lực chủ yếu của
học sinh:
+ Năng lực sáng tạo: Chủ động, sáng tạo, biết nêu vấn đề và biết
phương pháp giải quyết vấn đề.
+ Năng lực hành động: Dám nghĩ, dám làm, năng động, có khả năng
ứng dụng sự hiểu biết của bản thân vào các hoạt động thực tiễn.
+ Năng lực hợp tác: Biết tổ chức hoạt động phối hợp các hành động
trong học tập, lao động và trong cuộc sống.
23https://pdf.vn/

34. + Năng lực khẳng định bản thân: Tự lực trong học tập và trong cuộc
sống, tự chịu trách nhiệm về học tập, lao động và cuộc sống của bản thân để
định hướng việc làm của mình trong tương lai.
- Chương trình thiết kế một cách toàn diện các hoạt động dạy học, các
hoạt động giáo dục, hoạt động hướng nghiệp- dạy nghề; đồng thời có đổi mới
đồng bộ các thành tố của quá trình giáo dục nói chung và quá trình dạy học
nói riêng như: Mục tiêu nội dung chương trình, phương pháp, thiết bị, và điều
kiện phục vụ dạy học, hình thức tổ chức dạy học, đánh giá kết quả học tập của
học sinh.
- Chương trình giáo dục trung học phổ thông quan tâm đến việc đáp
ứng sự phân hoá về năng lực, sở trường, nguyện vọng học tập của học sinh,
đã kết hợp với các chủ đề tự chọn. Điều này nhằm tạo ra nhiều cơ hội học tập
mới cho học sinh, tăng sự hấp dẫn về ý nghĩa của việc học tập, đồng thời nảy
sinh những vấn đề mới đa dạng hơn, khó khăn phức tạp hơn trong quản lý, tổ
chức thực hiện chương trình.
1.4.2. Yêu cầu đặt ra đối với thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học trong
nhà trường phổ thông
Để đáp ứng được mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào
tạo, từng bước tạo môi trường học tập, học tập suốt đời theo hướng mở. Trong
các nhà trường phổ thông chú trọng việc giảng dạy gắn lý thuyết với thực
hành, hình thành cho người học kỹ năng tìm kiếm tri thức mới, trong quan hệ
thầy trò phải đổi mới cả cách dạy và cách học. Trong quá trình đổi mới hết
sức coi trọng vấn đề về con người và cơ sở vật chất, thiết bị, thiết bị dạy học.
Chuẩn hóa thiết bị dạy học: Thiết bị dạy học là công cụ giáo viên và
học sinh sử dụng trong giờ học để chuyển tải nội dung học tập nhằm nâng cao
chất lượng dạy học. Để đạt điều đó, cần xây dựng những tiêu chuẩn thiết bị
dạy học, là hệ thống các yêu cầu cơ bản đối với thiết bị dạy học về chất
lượng, tính sư phạm, tính khoa học, tính thẩm mỹ.
24https://pdf.vn/

35. Chuẩn hóa thiết bị dạy học trong các trường phổ thông trước hết cần
xây dựng hệ thống tiêu chuẩn phù hợp với điều kiện, mục tiêu đào tạo của
mỗi nhà trường.
Chuẩn về số lượng: Số lượng thiết bị dạy học đảm bảo đủ đáp ứng hoạt
động dạy học, học tập trong trường phổ thông theo các môn học.
Tiêu chuẩn về chất lượng: Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định danh mục
các thiết bị dạy học được sử dụng trong các nhà trường, đồng thời cũng quy
định các tiêu chuẩn chất lượng cho từng loại thiết bị dạy học về: kích thước,
màu sắc, trọng lượng, chất liệu,...Tiêu chuẩn đánh giá thiết bị dạy học hiện
đang áp dụng là tiêu chuẩn của nhà sản xuất, tiêu chuẩn Việt Nam, đang
hướng tới Hệ thống chất lượng quốc tế.
Tiêu chuẩn về tính đồng bộ trong thiết bị dạy học đảm bảo các thiết bị
có tính lên kết, tương trợ lẫn nhau, phát huy tính năng trong quá trình sử dụng
và đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường.
Hiện đại hóa thiết bị dạy học: Thiết bị dạy học phải phản ánh và gắn
liền với sự phát triển của nền khoa học hiện đại, sự phát triển mạnh mẽ của
nền kinh tế - xã hội.
Xã hội thông tin làm thay đổi phương thức giảng dạy, tạo điều kiện
thuận lợi thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy - học, thay đổi sự tương tác giữa
thầy và trò từ thụ động tiếp thu tri thức sang chủ động khai thác, tìm kiếm và
phát hiện tri thức mới. Xã hội thông tin tạo cơ hội học tập và góp phần xây
dựng xã hội học tập và học tập suốt đời. Trong thời đại công nghệ thông tin
phát triển mạnh mẽ tạo cơ hội cho tất cả mọi người có cơ hội học tập nhừng
chương trình học cần thiết cho mục tiêu phát triển cá nhân, những chương
trình học mà mình yêu thích trên mạng Internet mà không phân biệt khoảng
cách địa lý, tuổi tác và những hạn chế về thời gian biểu cá nhân. Mọi người
đều có thể tiếp xúc với những kho tri thức thông qua hệ thống các tài liệu số
hóa, dễ dàng cập nhật những kiến thức mới, trau đổi những kỹ năng sống, kỹ
25https://pdf.vn/

36. năng hoạt động trong mọi lĩnh vực, lựa chọn cho mình những nội dung cần
thiết, phương pháp học tập, nghiên cứu hiệu quả nhất.
Xã hội hóa thiết bị dạy học: Huy động các lượng lượng trong xã hội
tham gia quá trình đầu tư, phát triển thiết bị dạy học (đầu tư kinh phí, sự thiết
kế, sáng chế,...)
Đối với các trường trung học phổ thông phát triển các loại thiết bị dạy
học tự chế từ giáo viên, học sinh để phục vụ giảng dạy một số môn học mang
tính đặc thù. Đồng thời liên kết giữa các nhà trường để nghiên cứu chế tạo
một số trang thiết bị dạy học theo yêu cầu, loại hình đào tạo của nhà trường.
1.5. Quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ
thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
1.5.1. Lập kế hoạch (mua sắm, trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học
Lập kế hoạch: là chức năng đầu tiên và cơ bản nhất trong số các chức
năng quản lý. Lập kế hoạch là quá trình xác định ra mục tiêu, những nội dung
hoạt động và quyết định phương thức đạt được các mục tiêu đó, trên cơ sở
những điều kiện, nguồn lực hiện có.
Lập kế hoạch mua sắm, trang bị, sử dụng thiết bị dạy học: Đó là thiết
lập các mục tiêu về thiết bị dạy học, hệ thống hoạt động và điều kiện đảm bảo
mục tiêu đó.
Lập kế hoạch mua sắm, trang bị, sử dụng, bảo dưỡng các thiết bị dạy
học được thể hiện ở việc:
- Tổ trưởng chuyên môn và cán bộ phụ trách phòng học bộ môn, thiết
bị dạy học giúp Hiệu trưởng điều tra cơ bản: Xác định hiện trạng thiết bị dạy
học (số, chất, chế độ bảo quản, phương thức, kết quả sử dụng); Đánh giá trang
thiết bị dạy học so với yêu cầu của nhà trường; Xác định hiệu quả khai thác
các thiết bị dạy học hiện có. Nghiên cứu các danh mục thiết bị dạy học do
Công ty thiết bị giáo dục của Bộ ban hành, từ đó lựa chọn các thiết bị dạy học
cần thiết, phù hợp với điều kiện của nhà trường.
26https://pdf.vn/

37. - Hiệu trưởng cần xác định mức kinh phí cần trang bị theo từng năm
học và cho từng chu kỳ từ 3 đến 5 năm, từ nhiều nguồn kinh phí khác nhau
(Nhà nước, vốn tự có, viện trợ, các tổ chức xã hội và nhân dân…).
- Hiệu trưởng cần xây dựng kế hoạch sử dụng tốt các nguồn kinh phí từ
ngân sách và vốn tự có vào đúng mục đích, không cắt xén, chi vào việc khác,
tăng cường công tác xã hội hoá giáo dục để tăng kinh phí đầu tư trang bị các
thiết bị dạy học. Mọi chi tiêu mua sắm các thiết bị dạy học phải công khai,
đúng giá và có sự giám sát của Ban thanh tra nhân dân nhà trường. Có như
vậy mới tạo được lòng tin của phụ huynh và các tổ chức, cơ quan chính quyền
địa phương.
Khi quy định mua sắm thiết bị dạy học nào cần xem xét theo định
hướng các tiêu chuẩn sau: Các thiết bị cần thiết cho công việc giảng dạy; Các
thiết bị phải đảm bảo tính hệ thống, khoa học, hiệu quả; đảm bảo tính sư
phạm; Các thiết bị phải đảm bảo được độ bền và tính an toàn và thẩm mỹ; Giá
thành phải hợp lý, đúng giá.
Tóm lại, khi mua sắm các thiết bị dạy học từ đơn giản đến hiện đại cần
để ý đến hiệu quả sử dụng của các thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng
dạy và học đáp ứng mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Tự làm và sưu tầm thiết bị dạy học: Việc mua sắm các thiết bị dạy học
không thể ngay một lúc đáp ứng đủ điều kiện dạy và học của giáo viên. Động
viên, khích lệ cán bộ, giáo viên tự sưu tầm, tự làm thiết bị dạy học, lựa chọn
các thiết bị tốt dự thi. Vì vậy, mỗi nhà trường cần phát huy tích cực, chủ động,
sáng tạo của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong việc tự làm các
thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy và học tập.
Hoạt động tự làm thiết bị dạy học có tác dụng huy động mọi tiềm năng, trí
tuệ và sự sáng tạo, kính thích hứng thú, hăng say của cả giáo viên và học
sinh.Qua hoạt động này, nâng cao nhận thức, hiểu biết và kinh nghiệm cho giáo
viên trong việc sử dụng các thiết bị dạy học. Hoạt động tự làm thiết bị dạy học
27https://pdf.vn/

38. còn có tác dụng phục vụ kịp thời cho việc cải tiến, đổi mới phương pháp dạy
học, mỗi nội dung kiến thức đều cần những thiết bị dạy học tương ứng mà danh
mục thiết bị dạy học tối thiểu được cấp phát không phải lúc nào cũng đầy đủ.
Tự làm thiết bị dạy học được coi là một hoạt động có tính chất nghiệp
vụ của nhà trường, của mỗi giáo viên, là hoạt động vừa có ý nghĩa giáo dục
lại vừa có ý nghĩa kinh tế.
Tại các trường trung học phổ thông, các thiết bị dạy học thực hành
đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Đó là mô hình, tranh, ảnh, thiết bị máy móc,
phương tiết nghe nhìn (máy tính, ti vi, máy chiếu,…). Để góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục đào tạo ở các cơ sở giáo dục đòi hỏi phải trang bị các
thiết bị dạy học theo công nghệ sản xuất mới mà các nước tiên tiến đã có,
đồng thời đòi hỏi phải có đủ tài liệu mới, cập nhật về công nghệ sản xuất và
sử dụng, vận hành và bảo dưỡng máy móc hiện đại. Các thiết bị dạy học càng
hiện đại, đầy đủ bao nhiêu chất lượng dạy học càng cao.
Bảo quản, bảo dưỡng các thiết bị dạy học là việc làm cần thiết, quan
trọng vì nếu không bảo quản cẩn thận thì thiết bị sẽ dễ hư hỏng, mất mát, làm
lãng phí tiền của, công sức, làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả sử dụng
thiết bị dạy học. Vì vậy, các thiết bị dạy học phải được sắp xếp khoa học để
tiện cho việc sử dụng, các thiết bị dạy học phải được bảo quản để trong tủ,
trên giá, trong hòm, vật che phủ…; có thiết bị chống ẩm, hút bụi, chống mối
mọi, dụng cụ phòng chống, cháy nổ.Thiết bị dạy học phải được vệ sinh sạch
sẽ và bảo quản sau khi sử dụng. Định kỳ phải bảo dưỡng, sửa chữa theo chế
độ quản lý tài sản của Nhà nước như: Thực hiện chế độ trách nhiệm, theo quy
chế quản lý tài sản, thực hiện chế độ kiểm kê, kiểm tra tài sản, thanh lý tài sản
theo quy định…
Bảo quản các thiết bị dạy học cần quan tâm đến ảnh hưởng của thời
tiết, khí hậu, môi trường cất giữ, đối với các dụng cụ đắt tiền như máy chiếu,
máytính, ti vi, bảng tương tác, kính hiển vi, camera vật thể…Cần có kinh phí
28https://pdf.vn/

39. để mua vật tư, vật liệu cho việc bảo quản.Thực hiện đúng quy trình và
phương pháp bảo quản theo hướng dẫn của nhà sản xuất và tuân thủ những
quy định chung về bảo quản.
Cần có hệ thống sổ sách quản lý thiết bị dạy học như sổ nhập kho, sổ
theo dõi trang thiết bị, sổ mượn trả thiết bị, sổ đăng ký giảng dạy tại phòng
học bộ môn để nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc sử dụng và bảo quản
các thiết bị dạy học của cán bộ, giáo viên và nhân viên.
Công tác mua sắm, trang bị thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học
ở các trường trung học phổ thông cần phải chú ý đến việc bảo dưỡng, sửa
chữa, nâng cấp thường xuyên các thiết bị dạy học đáp ứng hoạt động dạy và
học, nâng cao chất lượng giáo của nhà trường.
Như vậy, lập kế hoạch mua sắm, trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị
dạy học bao gồm: Xác định mục tiêu quản lý thiết bị dạy học, đánh giá thực
trạng thiết bị dạy học và công tác quản lý thiết bị dạy học, xây dựng kế hoạch
quản lý thiết bị dạy học, xác định các biện pháp thực hiện kế hoạch quản lý
thiết bị dạy học, chuẩn bị tài chính, cơ sở vật chất thực hiện kế hoạch quản lý
thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
1.5.2. Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng thiết bị dạy học
Tổ chức là sắp xếp cơ cấu bộ máy cho phù hợp với yêu cầu củaviệcthực
hiện mục tiêu. Trên cơ sở kế hoạch hoá, nhà quản lý tổ chức bộ máy sao cho
bộ máy có thể đạt được mục tiêu đề ra.
Tổ chức bộ máy nhân sự quản lý thiết bị dạy học: Là quá trình sắp xếp,
phân bổ công việc, quyền hạn và các thành viên của tổ chức để học có thể đạt
được mục tiêu về quản lý và sử dụng thiết bị dạy học hiệu quả nhất.
Công tác tổ chức nói chung và tổ chức quản lý nhà trường nói riêng
thực chất là việc tích hợp các hoạt động cần thiết để đạt được mục tiêu, đó là
phân công giao trách nhiệm và quyền hạn cho cá nhân, một bộ phận hay một
nhóm người quản lý; đó là việc tạo điều kiện cho sự hợp tác liên kết của họ
29https://pdf.vn/

40. trong quá trình quản lý với mục đích cao nhất là phát huy sức mạnh tổng hợp
trong công tác quản lý.
Đối với một bộ máy tổ chức quản lý cơ sở vật chất - thiết bị dạy học
của một trường phổ thông, nhất thiết phải phân chia tổ chức ra thành các cấp
độ quản lý và trên cơ sở của từng cấp độ quản lý để phân chia phạm vi quản
lý, quyền hạn quản lý và xác định rõ biên chế quản lý.
Phân chia phạm vi quản lý có nghĩa là phải xác định rõ ranh giới về
quyền hạn được quản lý: Quản lý ai? Quản lý trong thời gian nào? Quản lý
đến đâu?
Phân chia trách nhiệm quản lý có nghĩa phải xác định rõ ranh giới về
trách nhiệm trong công tác quản lý: Quản lý cái gì? Quản lý như thế nào?
Xác định biên chế quản lý thực chất là sắp xếp con người vào các vị trí
trong cơ cấu tổ chức.
Khi xác định biên chế cần làm rõ yêu cầu về lực lượng cần có; những
người cần sử dụng, tuyển mộ, lựa chọn, sắp xếp, đào tạo, bồi dưỡng…Trong
việc xác định biên chế quản lý việc lựa chọn cán bộ là khâu quan trọng nhất.
Do vậy, khi lựa chọn cần chú ý đến khía cạnh: kỹ năng quản lý, cá tính người
quản lý và các yêu cầu về chức vụ mà họ đảm nhận. Phân công, phân nhiệm
thật cụ thể, rõ ràng, bố trí người phụ trách công tác quản lý thiết bị dạy học
theo đúng các quy định hiện hành phù hợp với quy mô nhà trường. Người phụ
trách, quản lý thiết bị dạy học phải đạt các tiêu chuẩn, nhiệm vụ và hưởng các
chế độ theo quy định của Nhà nước, cụ thể:
+ Có trình độ chuyên môn theo yêu cầu bậc học;
+ Được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về công tác thiết bị
dạy học;
+ Có tinh thần, trách nhiệm đối với công việc được giao;
+ Có trách nhiệm trước Hiệu trưởng trong quản lý thiết bị dạy học của
nhà trường;
30https://pdf.vn/

41. + Tham gia vào việc chuẩn bị cho giáo viên và học sinh các giờ thực
hành, thí nghiệm;
+ Được trang bị phòng hộ lao động, được hưởng các chế độ phụ cấp
độc hại và định mức lao động theo quy định Nhà nước.
Xuất phát từ những cơ sở như đã nêu ở trên, bộ máy tổ chức quản lý cơ
sở vật chất - thiết bị dạy học của trường phổ thông cần phân chia thành ba cấp
quản lý sau:
- Lãnh đạo nhà trường (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng)
- Tổ văn phòng (tổ trưởng, kế toán, y tế, bảo vệ, cán bộ thư viện, cán bộ
thiết bị, tạp vụ, thủ qũy), các tổ chuyên môn (tổ trưởng, tổ phó, giáo viên bộ
môn).
- Người sử dụng thiết bị dạy học (cán bộ, giáo viên, nhân viên và học
sinh).
Giữa các cấp quản lý, ngoài phạm vi và trách nhiệm cụ thể đã được quy
định bởi các văn bản, cần phải có sự phân cấp về quyền hạn, trách nhiệm và
sự phối hợp dọc, ngang nhằm tác động thúc đẩy nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bị dạy học trong nhà trường.
Hơn nữa, muốn nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học, cần phải xây
dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, giữa các đối tượng tham gia
quản lý. Thực chất của cơ chế phối hợp này là sự phân cấp về trách nhiệm
trong quản lý. Và mục đích của việc xây dựng cơ chế phối hợp trong quản lý là
tạo ra một hành lang pháp lý nhằm để tăng cường tính tự chủ, tự giác, tự chịu
trách nhiệm trong quản lý, với mục tiêu là nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị
dạy học hiện có của nhà trường góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
Nội dung của cơ chế phối hợp trong công tác quản lý thiết bị dạy
họccần xác định rõ: Trách nhiệm và quyền hạn của Hiệu trưởng, các Phó Hiệu
trưởng, tổ văn phòng, các tổ chuyên môn, cán bộ phụ trách các bộ phận, giáo
viên và học sinh trong công việc quản lý và sử dụng thiết bị dạy học; Mối
31https://pdf.vn/

42. quan hệ dọc, ngang giữa Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, các tổ chuyên môn,
các phòng chức năng và cá nhân mỗi cán bộ, giáo viên và học sinh trong việc
quản lý thiết bị dạy học.
Như vậy, tổ chức bộ máy trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
bao gồm: Xác định bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học, xác định nhiệm
vụ của từng bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học, xác lập cơ chế làm
việc giữa các bộ phận quản lý thiết bị dạy học, tập huấncho các lực lượng
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
1.5.3. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học
Chỉ đạo là điều khiển, điều hành, tác động, huy động và giúp đỡ, tạo
điều cho những cán bộ dưới quyền thực hiện nhiệm vụ được phân công. Chỉ
đạo việc làm tiếp theo kế hoạch hoá và tổ chức. Sau khi tổ chức bộ máy và
xác định rõ vai trò của các bộ phận, cá nhân trong bộ máy thì chủ thể quản lý
phải tác dộng đến họ để họ làm việc tích cực, hướng vào mục tiêu chung. Quá
trình đó còn có mội dung quan trọng là điều chỉnh các sai lệch, đảm bảo cho
việc thực hiện các mục tiêu có kết quả chắc chắn nhất. Thực chất qua điều
chỉnh là nhằm sửa chữa các sai lệch nảy sinh trong quán trình hoạt động của
bộ máy, để duy trì các mối quan hệ bình thường giữa bộ phận điều khiển và
bộ phận chấp hành, giữa bộ máy quản lý với hoạt động của hàng trăm, hàng
ngàn người sao cho nhịp nhàng, ăn khớp với nhau.
Chỉ đạo trang bị, sử dụng và quản thiết bị dạy học: Là điều hành, điều
khiển, giúp người quản lý thực hiện trách nhiệm quản lý thực hiện trách
nhiệm quản lý thiết bị dạy học một cách có hiệu quả nhất.
- Trong nguồn vốn cố định mà ngành giáo dục quản lý hoặc bộ ngành
liên quan đến công tác giáo dục quản lý, nguồn vốn cho nhân tố thiết bị dạy
học có ý nghĩa kinh tế quan trọng. Xét về mặt kinh tế sư phạm trong công tác
quản lý giáo dục đối với thiết bị dạy học, việc đầu tư mua sắm thiết bị dạy học
trong mỗi nhà trường cần tập trung vào các vấn đề sau:
32https://pdf.vn/

43. Mỗi nhà trường căn cứ vào kế hoạch dạy học phải có phương án đầu tư
thiết bị giáo dục, phương án này phải tính đến năng lực kinh tế tài chính mà
nhà trường được cung ứng theo định mức đề ra.
- Chỉ đạo việc đầu tư mua sắm thiết bị dạy học phải xem xét về giá thành,
chất lượng và hiệu quả sử dụng. Không thể mua về các thiết bị rẻ tiền mà không
có hiệu quả sư phạm hoặc có hiệu quả sư phạm mà không tương ứng với dự toán
chi tiêu của trường (tức là quá đắt, quá sức với nguồn tài chính của nhà trường).
Việc đầu tư mua sắm thiết bị dạy học phải đồng bộ với trường sở, kho
bảo quản để đảm bảo tính bền vững và phù hợp với thực tế khách quan.
Thiết bị dạy học còn phải xem xét đến tính kỹ thuật, mỹ thuật đặt ra
cho quá trình sử dụng sau này.
Phải có kế hoạch xây dựng, trang bị trước mắt và lâu dài cho nhà
trường bằng các nguồn lực khác nhau: ngân sách nhà nước, xã hội hóa, giáo
viên và học sinh tự làm. Phải giải quyết được tính cấp thiết và tính kế thừa
cho vận hành và phát triển.
Cập nhật thông tin về nội dung, chương trình và kế hoạch dạy học,đồng
thời cập nhật các thông tin về thiết bị dạy học mới để thường xuyên có kế
hoạch bổ sung theo hướng chuẩn hóa và hiện đại hóa.
- Chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy học: Sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học là
một hoạt động hết sức cần thiết và hữu ích của mọi chủ thể trực tiếp là các
giáo viên, các cán bộ phụ trách các phòng chức năng và khách thể là các yếu
tố vật chất: phòng thí nghiệm thực hành, thiết bị dạy học phục vụ cho công
tác dạy và học. Để nâng cao năng lực và tạo động lực trong việc sử dụng thiết
bị dạy học cần đặc biệt quan tâm đến yếu tố con người, đó là kiến thức, phẩm
chất tâm lý nhân cách, kỹ năng, kỹ xảo, lòng nhiệt tình đối với việc sử dụng
thiết bị dạy học. Do vậy, cần phải thực hiện một số vấn đề sau:
33https://pdf.vn/

44. - Tổ chức hội thảo, tham luận, trao đổi trong tổ, nhóm về cách thức sử
dụng thiết bị giáo dục sao cho hiệu quả, khoa học, phù hợp trong quá trình
dạy học.
- Thực hiện và xác định các văn bản Nghị quyết liên quan đến quản lý
thiết bị dạy học trong nhà trường có hiệu quả, ngoài yếu tố con người, người
quản lý cần phải thể chế hóa bằng các văn bản. Chính vì vậy người quản lý
phải biết dựa vào các các văn bản pháp quy: quyết định, quy chế, quy định,…
để bắt buộc mọi thành viên trong nhà trường tuân theo ý đồ quản lý của mình.
Một vấn đề không thể thiếu được trong quản lý sử dụng thiết bị dạy học là
đưa việc sử dụng và sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học để làm tiêu chuẩn thi
đua hàng năm của nhà trường nhằm khuyến khích đội ngũ sử dụng thiết bị dạy
học trong giảng dạy.
- Chỉ đạo duy trì và bảo quản thiết bị dạy học: Duy trì và bảo quản thiết bị
dạy học là khâu quan trọng trong việc quản lý thiết bị dạy học nhằm nâng cao
tuổi thọ của thiết bị và giảm chi phí trong đầu tư mua sắm thiết bị. Muốn duy trì
và bảo quản thiết bị giáo dục có hiệu quả cần tập trung vào các vấn đề sau:
+ Bảo quản theo chế độ quản lý tài sản của nhà nước: thực hiện chế độ
trách nhiệm theo quy chế quản lý tài sản, thực hiện chế độ kiểm kê, kiểm tra,…
+ Bảo quản theo chế độ đối với dụng cụ, vật tư khoa học, kỹ thuật: cần
quan tâm đến ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu, môi trường cất giữ, …
+ Thực hiện đúng quy trình và phương pháp bảo quản theo hướng dẫn
của nhà sản xuất và tuân thủ những quy định chung về bảo quản.
+ Hướng dẫn các thao tác sử dụng đúng quy trình vận hành và thời gian
sử dụng của mỗi loại thiết bị dạy học cho người sử dụng để tránh hỏng hóc và
mất an toàn.
+ Thường xuyên bảo dưỡng (lau chùi, tra dầu mỡ, sấy nóng, hút bụi và
chạy bảo dưỡng…).
34https://pdf.vn/

45. Như vậy, nội dung chỉ đạo trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy
học: Ra quyết định quản lý thiết bị dạy học, tổ chức thực hiện các hoạt động
(mua sắm, bảo quản, và sử dụng) thiết bị dạy học theo kế hoạch, điều chỉnh
việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học theo kế hoạch, kiểm tra, tổng
kết việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông trong thực tiễn.
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo
dưỡng) thiết bị dạy học
Kiểm tra là một trong những khâu quan trọng trong quản lý nói chung và
quản lý giáo dục nói riêng. Đây là khâu cuối của chu trình quản lý, đánh giá
hiệu quả mức độ thể hiện các chủ trương, biện pháp quản lý của Hiệu trưởng
đến mức nào. Từ đó Hiệu trưởng có những biện pháp quản lý tiếp theo để thực
hiện tốt hơn việc quản lý hoặc phải điều chỉnh kế hoạch, cách thức chỉ đạo.
Kiểm tra quản lý thiết bị dạy học: Là người quản lý phải kiểm tra việc
quản lý và sử dụng các thiết bị dạy học theo các mục tiêu đã đề ra.
Kiểm tra nhằm thực hiện chức năng: đánh giá, phát hiện và điều chỉnh.
Kiểm tra giúp cán bộ quản lý điều tra, xem xét, đánh giá quá trình quản lý và
sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả, có phù hợp với mục tiêu, kế hoạch,
chuẩn mực, quy chế đã đề ra hay không; chỉ ra những lệch lạc, từ đó có thể
xác định phương hướng, mục tiêu, điều chỉnh, uốn nắn, giúp đỡ và nâng cao
chất lượng và hiệu quả dạy học.
- Kiểm tra việc mua sắm thiết bị dạy học đã ghi trong kế hoạch, xác
định chất lượng, lắp đặt và vận hành thử.
- Kiểm tra, nhắc nhở đôn đốc giáo viên tự làm thiết bị dạy học đã ghi
trong kế hoạch.
- Kiểm tra, đánh giá giáo viên sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học dựa
vào kế hoạch cá nhân, sổ mượn trả thiết bị dạy học, tập trung vào các khía
cạnh sau:
35https://pdf.vn/

46. + Về công tác chuẩn bị: Kế hoạch sử dụng, thời gian, sử dụng thử để
biết tình trạng của thiết bị dạy học, các phương án dự phòng hoặc thay thế.
+ Về việc sử dụng: Có đúng mục đích không? Có đúng quy trình kỹ
thuật không? Đảm bảo an toàn khi sử dụng và các biện pháp xử lý khi có tình
huống xảy ra không? Số tiết học có sử dụng so với kế hoạch đề ra không?
+ Việc bảo quản các thiết bị dạy học có thường xuyên không?
-Tổ chức kiểm kê thiết bị dạy học theo đúng quy định của Nhà nước về
công tác quản lý tài sản.
Kiểm tra để tạo lập mối liên hệ ngược trong quản lý thiết bị dạy học.
Hiệu trưởng phải thường xuyên kiểm tra để phát hiện, đánh giá chính xác lại
phương hướng, mục tiêu, điều chỉnh, uốn nắn, cho phù hợp với mục tiêu, qui
chế, kế hoạch, góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà trường, nó tác động
tới ý thức, hành vi và hoạt động của giáo viên, nâng cao tinh thần trách
nhiệm, động viên, thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, giáo viên,
nhân viên.
Như vậy, nội dung kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch trang bị,
sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học bao gồm: Xác định tiêu chuẩn đánh giá
quản lý thiết bị dạy học; Kiểm tra hoạt động của các bộ phận tham gia quản
lý thiết bị dạy học; Phát hiện điều chỉnh các sai lệch trong quản lý thiết bị
dạy học; Đánh giá việc thực hiện quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông so với mục tiêu, tổng kết và rút kinh nghiệm trong việc thực hiện
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
1.6. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung
học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
1.6.1. Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
Các cấp quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học phổ thông bao
gồm: Sở Giáo dục và Đào tạo, Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông và
các cấp lãnh đạo khác nhưng trong luận văn đề cập đến vai trò của Hiệu
36https://pdf.vn/

47. trưởng và phó Hiệu trưởng trong việc quản lý thiết bị dạy học. Đây là các cấp
quản lý trực tiếp đối với hoạt động trang bị, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy
học nên có ảnh hưởng rất nhiều và trực tiếp đến thiết bị dạy học và quản lý
thiết bị dạy học. Các yếu tố thuộc về các cấp quản lý bao gồm:
- Nhận thức và định hướng về thiết bị và quản lý về thiết bị dạy học;
- Năng lực và kỹ năng quản lý;
- Ý thức trách nhiệm.;
- Sự động viên và tạo điều kiện của Hiệu trưởng đối với bộ phận tham
gia quản lý thiết bị dạy hoc (khen thưởng, thi đua).
1.6.2. Yếu tố thuộc về giáo viên trung học phổ thông
Giáo viên là người trực tiếp sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình
dạy học vì vậy, các yếu tố thuộc về người giáo viên sẽ quyết định trực tiếp
cho hiệu quả của việc sử dụng thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học trong nhà trường. Yếu tố thuộc về người giáo viên ảnh hưởng đến việc
sử dụng thiết bị dạy học có thể bao gồm:
- Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của TBDH trong dạy học;
- Năng lực chuyên môn nghiệp vụ;
- Ý thức trách nhiệm;
- Đời sống vật chất của giáo viên;
- Hiểu biết của giáo viên về việc sử dụng các thiết bị dạy học trong dạy
học;
- Thói quen và phong cách của giáo viên về việc sử dụng các thiết bị
trong giảng dạy.
1.6.3. Yếu tố thuộc về môi trường quản lý thiết bị dạy học
Quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường bao giờ cũng diễn ra trong
một môi trường tự nhiên, xã hội nhất định, đặc biệt là môi trường xã hội. Các
yếu tố thuộc về môi trường xã hội, môi trường quản lý sẽ góp phần quy định
37https://pdf.vn/

48. hiệu quả của công tác quản lý thiết bị dạy học. Yếu tố thuộc về môi trường có
thể bao gồm:
- Cơ chế chính sách của Nhà nước về việc mua sắm, sử dụng, bảo
quản… các thiết bị dạy học;
- Kinh phí dành cho các thiết bị dạy học trong nhà trường;
- Phong trào đổi mới phương pháp dạy và học trong nhà trường.
Kết luận chương 1
Trên cơ sở các tài liệu lí luận, luận văn đã xác định các vấn đề lý luận
cơ bản sau:
Quản lý thiết bị dạy học là quá trình tổ chức, điều khiển quản lý giáo
dục của nhà trường và các chủ thể của quá trình dạy học tham gia vào khai
thác, sử dụng các thiết bị dạy học hướng vào thúc đẩy các thành tố của quá
trình dạy học vận động theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của nhà trường.
Nội dung quản lý thiết bị dạy học trong trường trung học phổ thông bao
gồm: Lập kế hoạch, tổ chức bộ máy, chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện kế
hoạch trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý TBDH bao gồm:Yếu tố thuộc về
Hiệu trưởng, yếu tố thuộc về giáo viên, yêu tố thuộc về môi trường quản lý.
Cơ sở lý luận trên sẽ là khung lý luận để khảo sát thực trạng công tác
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông nhằm tạo ra cơ sở thực
tiễn cho việc đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học mới nhằm nâng
cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường.
38https://pdf.vn/

49. Chương 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU,
TỈNH NAM ĐỊNH
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng
2.1.1. Mục đích khảo sát
Khảo sát thực trạng thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học để xây
dựng cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
2.1.2. Nội dung khảo sát
- Khảo sát thực trạng thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A
Hải Hậu, tỉnh Nam Định;
- Khảo sát thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định;
- Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thiết
bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
2.1.3. Phương pháp khảo sát
Sử dụng các mẫu phiếu điều tra, thống kê toán học... để điều tra, khảo
sát và xử lý kết quả điều tra.
Mẫu 1: Điều tra thực trạng thiết bị dạy học
Mẫu 2: Điều tra thực trạng quản lý thiết bị dạy học và yếu tố ảnh hưởng
đến quản lý thiết bị dạy học
2.1.4. Tiêu chí và thang đánh giá
Đánh giá chất lượng thiết bị dạy học qua các tiêu chí chất lượng với các
mức độ: Tốt (3 điểm), Bình thường (2 điểm), Không tốt (1điểm);
Đánh giá thực trạng sử dụng thiết bị dạy học qua mức độ sử dụng:
Thường xuyên (3 điểm), Đôi khi (2 điểm), Không sử dụng (1điểm);
39https://pdf.vn/

50. Đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học qua
các tiêu chí thực hiện:Tốt (3 điểm), Bình thường (2 điểm), Chưa tốt (1điểm).
Chuẩn đánh giá:
Mức 1 (Tốt, Thường xuyên): x = 2,5 đến 3,0
Mức 2 (Bình thường, Đôi khi): x = 1,5 đến 2,49
Mức 3 (Chưa tốt, Không sử dụng): x < 1,5
2.1.5. Mẫu khảo sát và địa bàn khảo sát (nêu vài nét về trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định).
2.1.5.1. Mẫu khảo sát 80 cán bộ quản lý và giáo viên
Bảng 2.1. Mẫu khảo sát
STT Khách thể Số lượng %
1 CBQL 04 5,0
2 Giáo viên, nhân viên76 95,0
2.1.5.2.Vài nét về trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
Trường phổ thông cấp 3 Hải Hậu (nay là trường trung học phổ thông A
Hải Hậu) thành lập từ năm 1960, trường trung học phổ thông A Hải Hậu đang
độ sung sức với những thành tích ngày càng nở rộ góp phần xứng đáng vào sự
nghiệp Giáo dục và Đào tạo của tỉnh Nam Định.
Những năm đầu thành lập (1960- 1975), trường chung cơ sở với trường
cấp 2 Hải Hậu mặc dù lớp học vách tre, mái rạ, thiếu thốn bàn ghế, đồ dùng
dạy học, tài liệu tham khảo... nhưng với trí lực, lương tâm trách nhiệm của
các thầy cô giáo cùng với sự nỗ lực học tập, tu dưỡng của học sinh, nhà
trường đã có hơn 2.000 học sinh tốt nghiệp. Các hoạt động lao động sản xuất,
văn nghệ, thể thao… đạt kết quả cao.
Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, lớp học nhà hầm, các thầy giáo, cô
giáo và học sinh vẫn bền bỉ phấn đấu và vươn lên để có kết quả trên 90% tốt
nghiệp. Bảy lần hội diễn văn nghệ ở Tỉnh, Huyện đều đạt loại khá. Nhà trường
góp gần 2.000 công lao động cùng với nhân dân đắp đê phòng chống lụt bão.
40https://pdf.vn/

51. Với khí thế Cách mạng sục sôi của một thời "Đánh cho Mỹ cút, đánh
cho Ngụy nhào", 1.509 thầy và trò tình nguyện lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ
quốc. Học sinh Đoàn Văn Ten viết đơn tình nguyện lên đường cứu nước bằng
chính máu của mình. Trong số những người ra trận có hàng trăm chiến sỹ đã
anh dũng hy sinh vì nền độc lập tự do của Tổ quốc thân yêu.
Từ năm 1975 đến nay, nhà trường ngày càng khẳng định vững chắc vị
thế với thành tích năm sau cao hơn năm trước về giáo dục đạo đức, trí dục,
lao động sản xuất, thể chất và thẩm mỹ...
* Những thành tích nổi bâ
ât của nhà trường:
Trường trung học phổ thông A Hải Hậu là cái nôi nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương đất nước. Hơn 18.000 học sinh ra
trường đã trở thành những người lao động giỏi, chiến sỹ dũng cảm, tướng lĩnh,
sỹ quan lực lượng vũ trang, thầy giáo, thầy thuốc, nhà văn, nhà báo... Nhiều
người đã trở thành kỹ sư, bác sỹ, cử nhân, thạc sỹ, tiến sỹ, phó giáo sư, giáo sư,
đã và đang góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chất lượng giáo dục toàn diện của trường ngày càng được nâng cao. Tỷ
lệ học sinh tốt nghiệp hàng năm đều đạt trung bình từ 99,4% - 100%.
Học sinh đỗ vào các trường đại học, cao đẳng hàng năm của trường
đứng trong tốp đầu của Tỉnh, nhất là từ năm 2006 đến năm 2016 đều nằm
trong tốp 100 các trường trung học phổ thông có điểm bình quân thi Đại học
cao nhất trên toàn quốc.
Trong quá trình xây dựng và phát triển nhà trường đã đạt được rất nhiều
những phần thưởng cao quý:
+ Huân chương Lao động hạng Ba - năm 1990;
+ Huân chương Lao động hạng Nhì - năm 1995;
+ Huân chương Lao động hạng Nhất - năm 2000;
+ Huân chương Độc lập hạng Ba - năm 2005;
41https://pdf.vn/

52. + Nhà nước phong tặng danh hiệu "Nhà giáo Ưu tú" cho: Thầy Vũ
Luyện, thầy Trần Tiến Dũng, thầy Lê Quốc Ca, thầy Phạm Đức Nhuận, thầy
Nguyễn Văn Lự, thầy Trần Gia Tường, thầy Vũ Thế Hưng.
Đă
ăc biêăt nhà trường vinh dự được Đảng và nhà nước phong tăăng:
+ Danh hiệu Anh hùng lao động - năm 2010;
+ Huân chương Độc lập hạng Nhì - năm 2012.
Những thành tích nhà trường đạt được gắn liền với việc quán triệt
đường lối, quan điểm Giáo dục của Đảng; sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của
Đảng, các cấp chính quyền và Sở GD&ĐT; sự chăm lo giúp đỡ tận tình của
nhân dân, cha mẹ học sinh, các đoàn thể, các tổ chức xã hội, các cá nhân hảo
tâm, các thế hệ học sinh cũ và sự phấn đấu bền bỉ của từng thế hệ học sinh;
nhất là sự cống hiến và tâm huyết của các thế hệ thầy giáo, cô giáo, cán bộ,
nhân viên, tập thể lãnh đạo nhà trường.
Cơ sở vật chất:
Tổng diện tích khuân viên trường: 19.336 m
2
(bình quân 10,3 m2/1
học sinh) đạt chuẩn Quốc gia, có cổng, tường rào bao quanh, có vườn sinh
thái đảm bảo môi trường luôn xanh- sạch- đẹp. Các công trình được xây dựng
kiên cố, an toàn.
Trường có 39 lớp học đủ để học một ca, có 26 phòng học và các phòng
họcbộ môn được trang bị máy chiếu. Nhà trường có đầy đủ các phòng làm
việc, các trang thiết bị theo quy định của trường chuẩn Quốc gia. Với đầy đủ
các phòng học bộ môn: Phòng học bộ môn Toán, Vật lý, Hoá học, Sinh học,
Công nghệ, BMXH, Tiếng Anh, Phòng thực hành tin. Các phòng học bộ môn
được trang bị đầy đủ các thiết bị, đồ dùng dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương dạy và học.
- Thư viện nhà trường: gồm 01 thư viện sách và 01 thư viện điện tử đáp
ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu của giáo viên và học sinh.
42https://pdf.vn/

53. - Nhà trường có 01 phòng Y tế với 03 giường và các trang, thiết bị tối
thiểu phục vụ cho việc chăm sóc sức khỏe và sơ cứu ban đầu cho cán bộ, giáo
viên, nhân viên và học sinh.
- Khu vực sân chơi, bãi tập của học sinh có diện tích khoảng 8.500 m
2
.
Nhà luyện tập đa năng có diện tích 2.000 m
2
phục vụ cho việc học tập môn
Thể dục và Giáo dục quốc phòng; tổ chức ngoại khóa như văn nghệ, sinh hoạt
tập thể, thi đấu cầu lông, bóng bàn... Dụng cụ thể dục thể thao đảm bảo yêu
cầu cho việc dạy và học.
- Hệ thống âm thanh, loa đài, máy ảnh, máy quay phim kỹ thuật số...
hiện đại để phục vụ hoạt động văn nghệ, công tác tuyên truyền, lưu trữ và các
hoạt động tập thể.
- Nhà trường có khu vực vệ sinh đảm bảo yêu cầu, có khu nhà để xe
cho giáo viên và học sinh.
Trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định có cơ sở vật
chất và thiết bị dạy học tương đối đầy đủ theo quy định của trường chuẩn
Quốc gia những việc sử dụng cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn nhiều bất
cập, hiệu quả chưa thật cao.
2.2. Thực trạng thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải
Hậu, tỉnh Nam Định.
2.2.1. Chủng loại thiết bị dạy học
Bảng 2.2. Chủng loại thiết bị dạy học hiện có.
TT Loạithiết bị
Có Không
Thứ
bậc
SL % SL %
1Máy vi tính 7492,56 7,5 3
2Ti vi 4556,253543,7515
3Đầu Video 4151,253948,7517
4Đầu đĩa hình 4252,53847,516
5Máy chiếu projecter 7695 4 5 1
6Tranh, ảnh, sách giáo khoa, bản đồ7188,75911,256
43https://pdf.vn/

54. 7Mô hình mẫu vật 6581,251518,758
8Dụng cụ 5771,252328,75 13
9Phim đèn chiếu 3037,55062,518
10Bản trong dùng cho máy chiếuprojecter5467,52632,514
11Băng, đĩa ghi âm, đĩa hình 6075 20 25 11
12Phần mềm dạy học 6581,251518,758
13Giáo án điện tử 7593,7556,252
14Trang Web học tập 6075 20 25 11
15Máy chiếu vật thể 7391,2578,754
16Bảng thông minh 7087,51012,5 7
17Thiết bị âm thanh không dây 6277,51822,510
18Cacsset 7290 8 10 5
Trung bình 76 24
Nhận xét:
Kết quả bảng 2.2 cho ta thấy, trường trung học phổ thông A Hải Hậu,
tỉnh Nam Định đã được trang bị khá đầy đủ các thiết bị dạy học tối thiểu theo
quy định chung (Thông tư 01/2010/TT-BGDĐT ngày 18/01/2010 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo Ban hành danh mục thiết bị dạy học tối thiểu cấp trung học
phổ thông).Trong đó, thiết bị dạy học được trang bị và mua sắm bổ sung hàng
năm và thường xuyên như máy tính, máy chiếu projecter và máy chiếu vật
thể, cacsset… tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên soạn giáo án, đổi mới
phương pháp giảng dạy đáp ứng được yêu cầu đổi mới trong giáo dục. Tuy
nhiên số lượng thiết bị dạy học như hiện có vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu
sử dụng của tất cả giáo viên trong quá trình giảng dạy, dẫn đến tình trạng
nhiều giáo viên đã soạn giáo án điện tử nhưng khi lên lớp không có thiết bị để
dùng; đồ dùng và các thiết bị thí nghiệm không đồng bộ còn có những tiết học
phải dạy chay dẫn đến hiệu quả giờ dạy không cao, chưa đáp ứng được yêu
cầu đổi mới phương pháp dạy và học.
2.2.2. Chất lượng thiết bi dạy học
Bảng 2.3. Chất lượng thiết bị dạy học
Tốt Bình thườngChưa tốt Thứ
44https://pdf.vn/

55. TT Loạithiết bị Điểm
trung
bình
bậcSL% SL % SL %
1Máy vi tính 4657,516201822,52,3513
2Ti vi 526516201215 2,5 7
3Đầu Video 5467,51822,58 102,576
4Đầu đĩa hình 4961,251417,51721,252,411
5Máy chiếu projecter4556,251012,52531,252,2514
6
Tranh, ảnh, sách giáo
khoa, bản đồ
7593,7533,752 2,52,911
7Mô hình mẫu vật 4556,258 102733,752,2315
8Dụng cụ 1518,751012,55568,751,516
9Phim đèn chiếu 48601518,751721,252,3812
10
Bản trong dùng cho
máy chiếu projecter
52651417,51417,52,478
11
Băng, đĩa ghi âm, ghi
hình
5771,251518,758 102,615
12Phần mềm dạy học 6581,251012,556,252,753
13Giáo án điện tử 6885911,2533,752,812
14Trang Web học tập6378,751113,756 7,52,714
15Máy chiếu vật thể48601721,251518,752,4110
16Bảng thôngminh 162056,255973,751,4617
17Thiết bị âm thanh 1417,578,755973,751,4318
18Cacsset 5568,756 7,51923,752,469
Trung bình 60,21 14,17 25,622,35
Nhận xét:
Kết quả khảo sát cho thấy chất lượng các thiết bị dạy học được đánh
giá ở mức độ tốt 60,21%, mức độ bình thường 14,17%, mức chưa tốt 25,62%.
Thực tế cho thấy chất lượng các thiết bị của nhà trường chưa tốt, độ bền
không cao, không thể sử dụng lâu dài, đặc biệt là các thiết bị dùng cho thí
nghiệm chưa đồng bộ như môn Vật lý- Công nghệ độ chính xác không cao;
các mô hình, dụng cụ bộ môn Sinh- Công nghệ đã cũ và hoen gỉ; một số hoá
chất tác dụng kém không đảm bảo tính chính xác khi làm thí nghiệm. Do sử
45https://pdf.vn/

56. dụng nhiều máy tính, máy chiếu và hệ thống âm thanh cho nên các thiết bị
này bị hao mòn nhiều, tuổi thọ của các thiết bị này cũng giảm.
2.2.3. Trang bị, sử dụng, bảo dưỡng, tu sửa thiết bị dạy học
Bảng 2.4. Thực trạng trang bị, sử dụng, bảo dưỡng, tu sửa thiết bị dạy học
TT Loạithiết bị
Thường
xuyên
Đôi khi
Không
sử dụng
Điểm
Trung
bình
Thứ
bậc
SL%SL%SL%
1Máy vi tính 7897,522,5002,971
2Ti vi 5872,5451822,52,511
3Đầu Video 12151518,755366,251,4817
4Đầu đĩa hình 1518,7522,56378,751,418
5Máy chiếu projecter 7087,578,7533,752,832
6
Tranh, ảnh, sách giáo khoa,
bản đồ
3037,52328,752733,752,0316
7Mô hình mẫu vật 607512158102,657
8Dụng cụ 6581,25451113,752,676
9Phim đèn chiếu 3543,752531,2520252,1913
10
Bản trong dùng cho máy
chiếu projecter
3543,7520252531,252,1314
11Băng, đĩa ghi âm, ghi hình.3037,52328,752733,752,0415
12Phần mềm dạy học 607578,751316,252,598
13Giáo án điện tử 7087,556,2556,252,813
14Trang Web học tập 52651518,751316,252,4912
15Máy chiếu vật thể 60751721,2533,752,714
16Bảng thông minh 56701417,51012,52,579
17Thiết bị âm thanh 5872,556,251721,252,5110
18Cacsset 60751417,567,52,685
Trung bình 62,8 14,86 22,362,40
Nhận xét:
Việc trang bị, sử dụng, tu sửa thiết bị thực hiện chưa đạt yêu cầu, chỉ có
62,8% ý kiến cho rằng việc trang bị, sử dụng thiết bị dạy học thực hiện
thường xuyên, 14,86% ý kiến cho rằng hoạt động này chưa thực hiện thường
xuyên, 22,36% ý kiến đánh giá là không sử dụng. Điều này cho thấy có trên
46https://pdf.vn/

57. 30% số thiết bị dạy học được cung cấp chưa được giáo viên sử dụng thường
xuyên hoặc không sử dụng.
Trong đó các thiết bị được sử dụng nhiều đó là máy tính, máy chiếu
projecter, máy chiếu vật thể, thiết bị âm thanh, giáo án điện tử. Điều này cho
thấy cho thấy, cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường đã áp dụng tốt việc sử
dụng CNTT trong quá trình giảng dạy, áp dụng phương pháp dạy học tích
cực, tổ chức bài giảng trên lớp bằng bài giảng điện tử muốn thực hiện được
điều này cần thiết phải có thiết bị dạy học là máy chiếu, máy tính, máy
camera vật thể để đáp ứng yêu cầu giảng dạy của giáo viên.
Thiết bị sử dụng ít đó là tranh ảnh, băng ghi hình, ghi âm, ghi đĩa cho
hoạt động dạy và học. Điều này càng cho thấy, Internet hiện nay đã trở thành
thiết bị giúp việc cho truyền đạt, trao đổi thông tin, hợp tác, giao lưu…giữa
mọi cá nhân, tổ chức và quốc gia trên khắp hành tinh. Hơn nữa Internets đã
đóng một phần quan trọng trong lĩnh vực giáo dục. Các hệ đào tạo từ xa, học
trực tuyến qua mạng, thậm chí là học các chương trình đào tạo của nước
ngoài thông qua Internet đã. Giáo viên có thể truyền tải nội dung bài giảng
cho học sinh qua mạng vào bất cứ lúc nào mà không cần thiết phải sử dụng
qua tranh ảnh, thiết bị ghi âm, ghi hình.
2.3. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở trung học phổ thông A Hải
Hậu, tỉnh Nam Định
2.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy
học
Bảng 2.5. Nhận thức tầm quan trọng của thiết bị dạy học
và quản lý thiết bị dạy học
TT Nội dung SL Tỷ lệThứ bậc
1Rất quan trọng 70 87,5 1
2Quan trọng 7 8,75 2
3Bình thường 3 3,75 4
4Không quan trọng 0 0 0
Nhận xét:
47https://pdf.vn/

58. Kết quả khảo sát cho thấy trên 90% cán bộ giáo viên, nhân viên nhận
thức sự cần thiết, tầm quan trọng của việc quản lý và sử dụng thiết bị dạy học
trong quá trình dạy và học. Từ kết quả khảo sát cho thấy, cán bộ, giáo viên,
nhân viên thiết bị đã nhận thức rõ hiệu quả mà thiết bị dạy học mang lại cho
giờ dạy, bởi thiết bị dạy học giúp cho giáo viên có những thuận lợi cơ bản, trình
bày bài giảng tinh giảm nhưng vẫn đảm bảo nội dung đầy đủ, sâu sắc và sinh
động, điều khiển quá trình nhận thức của học sinh có hiệu quả. Nhờ có thiết bị
dạy học mà những vấn đề trừu tượng trở nên đơn giản hơn, dễ hiểu, dễ tiếp cận
hơn. Người học từ đó cảm thấy hứng thú hơn, trí não được kích thích, tiếp thu
bài học nhanh chóng, dễ dàng hơn. Điều này, có ý nghĩa rất quan trọng, trong
việc đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Bên cạnh đó, vẫn còn có những cán bộ, giáo viên, nhân viên chưa nhận
thức được vai trò, tầm quan trọng trong việc sử dụng thiết bị dạy học để nâng
cao hiệu quả dạy và học, không ít giáo viên còn dạy chay, ngại sử dụng các
thiết bị dạy học hoặc có sử dụng thiết bị dạy học nhưng hiệu quả chưa thật
cao, có giáo viên chỉ đưa ra coi như giới thiệu, chưa khai thác được nội dung
kiến thức, chưa giúp học sinh lĩnh hội thông qua quan sát, thực hành trên thiết
bị dạy học.
2.3.2. Lập kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học
Bảng 2.6. Lập kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học.
TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt Bình thườngChưa tốtĐiểm
TB
Thứ
bậcSL % SL % SL%
1
Xác định mục tiêu
quản lý thiết bị dạy
học trường THPT
6783,758 1056,252,781
2
Đánh giá thực trạng
TBDH và công tác
quản lý dạy học trong
thời gian qua.
5771,2556,251822,52,494
3Xây dựng kế hoạch5568,751518,751012,52,563
48https://pdf.vn/

59. quản lý thiết bị dạy
học ở trường trung
học phổ thông
4
Xác định các biện
pháp thực hiện kế
hoạch quản lý thiết bị
dạy học ở trường
trung học phổ thông
5467,54 52227,52,45
5
Chuẩn bị tài chính, cơ
sở vật chất thực hiện
kế hoạch quản lý thiết
bị dạy học ở trường
trung học phổ thông.
5872,51012,512152,582
Trung bình 72,75 10,5 16,752,56
Nhận xét:
Lập kế hoạch trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học được đánh
giá thực hiện ở mức độ tốt, thể hiện ĐTB = 2,56 (min=1; max=3) và có
72,25% tốt, 10,5% ở mức độ bình thường, mức chưa tốt là 16,75 %. Như vậy,
cho thấy đa số cán bộ, giáo viên, nhân viên đều nhận thức được tầm quan
trọng của việc dựng kế hoạch quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường trung
học phổ thông. Qua thực tế, lập kế hoạch mới bám sát nhiệm vụ của năm học,
chiến lược và nhu cầu phát triển của nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương pháp dạy và học trong giai đoạn hiện nay.
Tuy vậy, mức độ thực hiện các nội dung công tác lập kế hoạch trang bị,
sử dụng, bảo dưỡng các thiết bị dạy học thể hiện ở 5 nội dung không đồng
đều nhau. Cụ thể:
Đánh giá ở mức độ cao nhất, đó là nội dung thứ 1: “Xác định mục tiêu
quản lý thiết bị dạy học trong trường trung học phổ thông” với điểm trung
bình là 2,78%, trong đó:
49https://pdf.vn/

60. + Có 83,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác
định mục tiêu quản lý thiết bị dạy học trong trường trung học phổ thông là
thực hiện tốt;
+ 10% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
mục tiêu quản lý thiết bị dạy học trong trường là thực hiện bình thường;
+ 6,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
mục tiêu quản lý thiết bị dạy học trong trường thực hiện chưa tốt.
Đánh giá ở mức độ thấp nhất, đó là nội dung thứ 4: “Xác định các biện
pháp thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông” với điểm trung bình là 2,4%, trong đó:
+ 75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
các biện pháp thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông là thực hiện tốt.
+ 18,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác
định các biện pháp thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông là thực hiện bình thường.
+ 6,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
các biện pháp thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông là thực hiện chưa tốt.
Như vậy, cán bộ quản lý và giáo viên đã lập kế hoạch trang bị, sử dụng,
bảo dưỡng sử dụng thiết bị dạy học nhưng việc xác định rõ các biện pháp thực
hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học vì vậy việc áp dụng thực hiện chưa
chặt chẽ, còn xem nhẹ đánh giá thực trạng và công tác quản lý thiết bị dạy
học, rút kinh nghiệm.Vì vậy, cần phải có sự quan tâm hơn nữa từ CBQL để
xác định đúng biện pháp thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học để việc
quản lý thiết bị dạy học đáp ứng nhu cầu thực tế của đơn vị.
50https://pdf.vn/

61. 2.3.3. Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng thiết bị dạy học
Bảng 2.7.Tổ chức bộ máy (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) sử dụng TBDH
TT Mức độ
Biện pháp
Tốt B.thườngChưa tốtĐiểm
TB
Thứ
bậcSL% SL% SL%
1
Xác định các bộ phận tham
gia quản lý thiết bị dạy học
ở trường THPT
64801113,7556,252,741
2
Xác định nhiệm vụ của
từng bộ phận tham gia
quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
5366,2522,52531,252,354
3
Xác lập cơ chế làm việc
giữa các bộ phận tham gia
quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
607567,51417,52,582
4
Tập huấn cho các lực
lượng tham gia quản lý
thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông.
5467,51316,251316,252,51
3
Trung bình 72,19 9,94 17,812,54
Nhận xét:
Công tác tổ chức bộ máy trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
được đánh giá ở mức tốt với ĐTB = 2,54 (min = 1; max = 3) và có 72,19% tốt,
9,94% đánh giá ở mức bình thường, có tới 17,81% đánh giá ở mức chưa tốt.
Tuy vậy, mức độ thực hiện các nội dung công tác tổ chức trang bị, bảo
dưỡng các thiết bị dạy học ở 4 nội dung này thực hiện không đồng đều nhau.
Cụ thể: Đánh giá ở mức độ cao nhất là nội dung thứ 1: “Xác định các bộ phận
tham gia quản lý thiết bị dạy học” với điểm trung bình là 2,74%, trong đó:
+ Có 80% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
các bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học thực hiện tốt.
51https://pdf.vn/

62. + Có 13,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác
định các bô phận tham gia quản lý thiết bị dạy học đánh giá ở mức thực hiện
bình thường.
+ Chỉ có 6,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc
xác định các bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học cho rằng thực hiện chưa
tốt.
Đánh giá ở mức độ thấp nhất, đó là nội dung thứ 2: “Xác định nhiệm
vụ của từng bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông” với điểm trung bình là 2,35%, trong đó:
+ Có 66,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác
định nhiệm vụ của từng bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông là thực hiện tốt;
+ 2,5% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc xác định
nhiệm vụ của từng bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông đánh giá ở mức bình thường;
+ Có tới 31,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc
xác định nhiệm vụ của từng bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông cho rằng thực hiện chưa tốt.
Điều này cho thấy, Hiệu trưởng quan tâm đến công tác tổ chức bộ máy
trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học, cụ thể là việc phân công các bộ
phận tham gia quản lý thiết bị dạy học, trong đó có một phó Hiệu trưởng phụ trách
cơ sở vật chất và thiết bị dạy học công việc tập trung chỉ đạo việc xây dựng kế
hoạch mua sắm, bảo dưỡng, sử dụng thiết bị dạy học; phân công nhân viên quản
lý thiết bị dạy học của các phòng học bộ môn. Ngoài nhân viên phụ trách thiết bị,
cán bộ quản lý, nhà trường còn phân công các giáo viên bộ môn phụ trách các
phòng học bộ môn tin học. Các giáo viên này chịu trách nhiệm như nhân viên
thiết bị trong công tác bảo quản, bảo dưỡng, theo dõi sử dụng của giáo viên và
chất lượng các thiết bị dạy học.Tuy nhiên tính phối hợp trong các bộ phận tham
52https://pdf.vn/

63. gia quản lý thiết bị dạy học còn lỏng lẻo thiếu tính khoa học, chưa phát huy
được hết vai trò của mình trong công tác quản lý chỉ đạo việc quản lý thiết bị
dạy học.Nhà trườngchưa có nhân viên chuyên phụ trách thiết bị dạy học vì
vậy còn thiếu am hiểu về các thiết bị hiện đại, các thiết bị công nghệ mới
mang tính đặc trưng, các hóa chất…họ chỉ đóng vai trò là phụ giúp và bảo
quản thiết bị dạy học trong các nhà trường. Việc tập huấn cho cán bộ, giáo
viên, nhân viên trong công tác quản lý thiết bị dạy học chưa thường xuyên,
không hiệu quả.
Tóm lại, nhà trường có đủ đội ngũ quản lý thiết bị dạy học từ Giám hiệu
đến giáo viên, nhân viên quản lý thiết bị dạy học. Mặc dù số lượng tham gia quản
lý đông nhưng chất lượng quản lý còn hạn chế vì các bộ phận chưa xác định rõ
được trách nhiệm của mình, thiếu tính hợp tác, thiếu sự am hiều về các thiết bị
hiện đại, về quy trình sử dụng, cách thức bảo quản…
2.3.4. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học
53https://pdf.vn/

64. Bảng 2.8. Chỉ đạo (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị dạy học
TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt Bình thườngChưa tốtĐiểm
TB
Thứ
bậcSL% SL % SL %
1
Ra quyết định tiêu
chuẩn đánh giá quản
lý thiết bị dạy học ở
trường THPT
6075 8 1012152,6 2
2
Tổ chức thực hiện các
hoạt động (mua sắm,
bảo quản và sử dụng)
thiết bị dạy học ở
trường THPT theo kế
hoạch
6783,75911,254 52,781
3
Điều chỉnh việc thực
hiện kế hoạch quản lý
thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ
thông trong thực tiễn
5163,754 5 2531,252,323
4
Kiểm tra, tổng kết
việc thực hiện kế
hoạch quản lý thiết bị
dạy học ở trường
trung học phổ thông
trong thực tiễn
4758,7578,752632,52,264
Trung bình 70,31 8,75 20,932,49
Nhận xét:
Công tác chỉ đạo trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học được
đánh giá thực hiện ở mức độ khá với ĐTB = 2,49 (min=1; max = 3) và có
70,31% tốt, 8,75% ở mức độ bình thường, 20,93% ở mức độ chưa tốt. Như
vậy, cho thấy đa số cán bộ, giáo viên, nhân viên đều nhận thức được tầm quan
trọng của việc dựng kế hoạch quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường trung
học phổ thông. Qua thực tế, lập kế hoạch mới bám sát nhiệm vụ của năm học,
54https://pdf.vn/

65. chiến lược và nhu cầu phát triển của nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương pháp dạy và học trong giai đoạn hiện nay.
Tuy vậy, mức độ thực hiện các nội dung công tác chỉ đạo trang bị, sử
dụng, bảo dưỡng các thiết bị dạy học thể hiện ở 4 nội dung và các mức độ
thực hiện không đồng đều nhau:
Đánh giá ở mức độ cao nhất là nội dung thứ 2:“Tổ chức thực hiện các
hoạt động mua sắm, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông theo kế hoạch”với điểm trung bình là 2,78%, trong đó:
+ Có 83,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc tổ
chức thực hiện các hoạt động mua sắm, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học
ở trường trung học phổ thông theo kế hoạch là thực hiện tốt.
+ Có 11,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc tổ
chức thực hiện các hoạt động mua sắm, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học
ở trường trung học phổ thông theo kế hoạch là thực hiện bình thường.
+ Có 5% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc tổ chức
thực hiện các hoạt động mua sắm, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông theo kế hoạch là thực hiện chưa tốt.
Đánh giá ở mức độ thấp, đó là nội dung thứ 4: “Kiểm tra, tổng kết việc
thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
trong thực tiễn” với điểm trung bình là 2,26%
+ Có 58,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc
kiểm tra, tổng kết việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông trong thực tiễn là thực hiện tốt.
+ Có 8,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc kiểm
tra, tổng kết việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông trong thực hiện bình thường.
+ Có tới 32,5% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc
kiểm tra, tổng kết việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông trong thực là thực hiện chưa tốt.
55https://pdf.vn/

66. Như vậy, nhà trường đã tổ chức chỉ đạo trang bị, sử dụng, bảo dưỡng sử
dụng thiết bị dạy học nhưng còn coi nhẹ việc kiểm tra, tổng kết việc thực hiện
kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông trong thực tiễn,
chưa điều chỉnh việc thực hiện kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông trong thực tiễn dẫn đến việc quản lý thiết bị dạy học chưa sát,
chưa hiệu quả. Vì vậy, CBQL cần phải sát sao, tăng cường công tác kiểm tra,
tổng kết để điều chỉnh kế hoạch phù hợp với thực tế của nhà trường.
2.3.5. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng) thiết bị
dạy học;
Bảng 2.9. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch (trang bị, sử dụng, bảo dưỡng)
thiết bị dạy học
TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt Bình thườngChưa tốtĐiểm
TB
Thứ
bậcSL% SL % SL%
1
Xác định tiêu chuẩn đánh
giá quản lý
6075 6 7,51417,52,572
2
Kiểm tra hoạt động các bộ
phận tham gia quản lý
thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông
6176,2556,251417,52,581
3
Phát hiện điều chỉnh các
sai lệch trong quản lý thiết
bị dạy học ở trường trung
học phổ thông
5163,758 102126,252,384
4
Đánh giá việc thựchiện
quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ
thông so với mục tiêu
5062,578,752328,752,335
5
Tổng kết, rút kinh nghiệm
trong việc thực hiện quản
lý thiết bị dạy học trong
trường THPT
5876,256 7,516202,533
Trung bình 70 8 222,48
Nhận xét:
56https://pdf.vn/

67. Cán bộ, giáo viên, nhân viên đã đánh giá mức độ thực hiện công tác
kiểm tra việc thực hiện kế hoạch trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy
họcở mức độ khá với ĐTB = 2,48 (min=1; max=3). Cụ thể được đánh giá ở
mức cao nhấtlà:70%, mức bình thường là 8%, mức chưa tốt 22%. Nhà trường
thường xuyên kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm, điều chỉnh việc thực hiện
kế hoạch của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong quản lý thiết bị dạy học
nhưng các hoạt động của nhà trường còn chưa kịp thời, mức độ thực hiện các
kế hoạch kiểm tra quản lý thiết bị dạy học chưa đồng đều. Các số liệu sau đây
sẽ minh chứng thêm cho nhận định trên:
Đánh giá ở mức độ tốt nhất là nội dung thứ 2: “Kiểm tra các hoạt động
của các bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học” với điểm trung bình là
2,58%, trong đó:
+Có 76,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc kiểm
tracác hoạt động của các bộ phận tham gia quản lý TBDH là thực hiện tốt.
+ Có 6,25% ý kiến của cán bộ, giáo viên đánh giá việc kiểm tra các
hoạt động của các bộ phận tham gia quản lý TBDH là thực hiện bình thường.
+ Có 17,5% ý kiến cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc kiểm tra các
hoạt động của các bộ phận tham gia quản lý TBDH là thực hiện chưa tốt.
Đánh giá ở mức độ tốt nhất là nội dung thứ 4:“Đánh giá việc thựchiện
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông so với mục tiêu” với
điểm trung bình là 2,33%.
+ Có 62,5% ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc
thựchiện quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông so với mục
tiêu là thực hiện tốt;
+ Có 8,75% ý kiến của cán bộ, giáo viên đánh giá việc thực hiện quản
lý TBDH ở trường THPT so với mục tiêu là thực hiện bình thường;
57https://pdf.vn/

68. + Có 28,75% ý kiến cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá việc thực
hiện quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông so với mục tiêu là
thực hiện chưa tốt.
Tóm lại, nhà trường đã đề ra các hoạt động cụ thể cho công tác kiểm tra
việc thực hiện kế hoạch trang bị sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học nhưng
việc áp dụng còn chưa chặt chẽ, còn xem nhẹ khâu kiểm tra đánh giá việc
thực hiện quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông so với mục
tiêu. Việc phát hiện điều chỉnh các sai lệch quản lý thiết bị dạy học chưa cao,
chưa phát huy được tính ưu việt của thiết bị dạy học.
Bảng 2.10. Bảng tổng hợp về việc thực hiện lập kế hoạch, tổ chức bộ máy, chỉ
đạo và kiểm tra công tác trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học.
TT Biện pháp Tốt
Bình
thường
Chưa
Tốt
Điểm
TB
Thứ
bậc
1
Lập kế hoạch trang bị, sử dụng,
bảo dưỡng thiết bị dạy học.
72,7510,516,752,561
2
Tổ chức bộ máy trang bị, sử dụng,
bảo dưỡng thiết bị dạy học.
72,191017,812,542
3
Chỉ đạo trang bị, sử dụng, bảo
dưỡng thiết bị dạy học.
70,318,7520,942,493
4
Kiểm tra trang bị, sử dụng, bảo
dưỡng thiết bị dạy học.
70 8 222,484
Trung bình 71,39,319,42,52
Nhận xét:
Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng trường trung học phổ thông được đánh giá thực hiện theo thứ bậc sau:
1- Lập kế hoạch trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học; 2- Tổ chức bộ
máy trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học; 3- Chỉ đạo trang bị, sử
dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học; 4- Kiểm tra trang bị, sử dụng, bảo dưỡng
thiết bị dạy học.
Có thể biểu diễn mức độ thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy
học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông bằng biểu đồ sau:
58https://pdf.vn/

69. Biểu đồ 2.1. Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học
của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông.
2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng
trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
2.4.1. Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
Bảng 2.11. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về Hiệu trưởng trường
trung học phổ thông
TT Yếu tố ảnh hưởng
Ảnh hưởng
nhiều
Ít
ảnh hưởng
Không
ảnh hưởng
Điểm
TB
Thứ
bậc
SL% SL% SL%
1
Nhậnthức và nhận định
về thiết bị dạy học và
quản lý thiết bị dạy học
5973,751620 56,252,672
2
Năng lực và kỹ năng
quản lý.
6176,251518,754 52,711
3Ý thức trách nhiệm 5872,51417,58 102,623
4
Sự động viên và tạo điều
kiện của Hiệu trưởng đối
với các bộ phận tham gia
quản lý thiết bị dạy học
56701721,2578,752,614
Trung bình 73,1 19,3 7,52,66
Nhận xét:
Yếu tố thuộc ảnh hưởng thuộc về Hiệu trưởng được đánh giá ảnh
hưởng rất nhiều thể hiện điểm ĐTB = 2,66 (min = 1; max = 3) và có 73,1%,
59https://pdf.vn/

70. 19,3% được đánh giá ở mức ít ảnh hưởng, 7,5% đánh giá ở mức không ảnh
hưởng. Điều này cho thấy, Hiệu trưởng đã quan tâm chỉ đạo việc quản lý thiết
bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Tuy vậy, mức độ thực
hiện các hoạt động này vẫn chưa đồng bộ và hiệu quả chưa cao. Các số liệu
sau đây sẽ minh chứng thêm nhận định đó:
Yêu tố “Năng lực và kỹ năng quản lý” của Hiệu trưởng được cán bộ
quản lý, giáo viên, nhân viên đánh giá ở mức ảnh hưởng nhiều nhất là 2,71,%.
Yếu tố áự động viên và tạo điều kiện của Hiệu trưởng đối với các bộ
phận tham gia quản lý thiết bị dạy học” của Hiệu trưởng được cán bộ quản
lý, giáo viên, nhân viên đánh giá ở mức ảnh hưởng thấp nhất là 2,61%.
Như vậy nguyên nhân chủ yếu là các hoạt động mà Hiệu trưởng đề ra
có thực hiện nhưng chưa được đồng đều, mới chỉ có sự động viên tạo điều
kiện của Hiệu trưởng cho các bộ phận tham gia quản lý mà chưa có quy định
cụ thể về chế độ khen thưởng kịp thời đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên
trong việc quản lý và sử dụng các thiết bị dạy học.
2.4.2.Yếu tố thuộc về giáo viên trung học phổ thông
Bảng 2.12. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về người giáo viên đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
TT Yếu tố ảnh hưởng
Ảnh hưởng
nhiều
Ít
ảnh hưởng
Không
ảnh hưởng
Điểm
TB
Thứ
bậc
SL% SL% SL%
1
Nhận thức của giáo viên
về tầm quan trọng của
thiết bị dạy học trong
dạy học.
56701822,567,52,651
2Ý thức trách nhiệm 5366,2516201113,752,523
3
Năng lực chuyên môn
nghiệp vụ.
5467,51721,25911,252,562
4
Đời sống vật chất của
giáo viên
5568,75 12,51518,752,55
5Hiểu biết của giáo viên5163,751923,751012,52,514
60https://pdf.vn/

71. về sử dụng thiết bị dạy
học trong dạy học
6
Thói quen và phong
cách của giáo viên về
việc sử dụng thiết bị
trong giảng dạy
52651417,51417,52,456
Trung bình 66,87 19,58 13,542,53
Nhận xét:
Yếu tố ảnh hưởng thuộc về giáo viên được đánh giá ảnh hưởng rất
nhiềuvới ĐTB=2,53 (min=1; max=3) và có 66,87% ảnh hưởng nhiều, 19,58%
được đánh giá ở mức ít ảnh hưởng, 13,54% đánh giá ở mức không ảnh hưởng.
Đây là một trong những yếu tố quan trọng trong việc quản lý và sử dụng các
thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Trong đó:
Yếu tố “Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của thiết bị dạy
học trong dạy học”được cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá ở mức ảnh
hưởng nhiều nhất là 2,65%.
Yếu tố “Thói quen và phong cách của giáo viên về việc sử dụng thiết
bị trong giảng dạy” được đánh giá ở mức ảnh hưởng ít nhất là 2,45%.
Tóm lại, giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của thiết bị dạy
học trong quá trình dạy học nhưng vẫn còn một số ít giáo viên chưa nhận thức
rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong quá trình dạy học
nên vẫn còn có những tiết dạy chay, không sử dụng thiết bị dạy học. Mức độ
hiểu biết việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên cao tuổi còn hạn chế.
2.4.3.Yếu tố thuộc về môi trường quản lý
Bảng 2.13.Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về môi trường quản lý đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
TT Yếu tố ảnh hưởng
Ảnh hưởng
nhiều
Ít
ảnh hưởng
Không
ảnh hưởng
Điểm
TB
Thứ
bậc
SL % SL% SL %
1Cơ chế chính sách của
Nhà nước về việc mua
4556,25182,251721,252,551
61https://pdf.vn/

72. sắm, sử dụng TBDH
2
Kinh phí dành cho
TBDH trong nhà trường.
4657,51518,751923,752,532
3
Phong trào đổi mới
phương pháp dạy học
trong nhà trường.
4353,7578,753037,52,363
Trung bình 55,83 16,66 27,52,48
Nhận xét:
Yếu tố ảnh hưởng thuộc về môi trường được đánh giá ảnh hưởng nhiều
với ĐTB = 2,48 (min = 1; max = 3) và có 55,83% được đánh giá ảnh hưởng
nhiều, 16,66% được đánh giá ở mức ít ảnh hưởng, 27,5% đánh giá ở mức
không ảnh hưởng. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng trong việc
đổi mới phương pháp dạy dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Yếu
tố được cán bộ, giáo viên, nhân viên được đánh giá ảnh hưởng nhiều nhất là
“Chế độ chính sách của Nhà nước về việc mua sắm, sử dụng… thiết bị dạy
học” là 2,55%; Yếu tố ảnh hưởng thứ hai là “Kinh phí dành cho các thiết bị
trong nhà trường” là 2,53%.
Tóm lại, nhà nước cần có nguồn ngân sách đầu tư cho giáo dục, cho các
trường trong việc sửa chữa, mua sắm, bảo quản các thiết bị dạy học. Các
trường cần dựng kế hoạch mang tính chiến lược về trang bị, bảo quản và sử
dụng để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
2.5. Đánh giá về thực trạng quản lí thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định
Qua nghiên cứu thực trạng về công tác quản lý thực trạng trang bị, sử
dụng, bảo quản thiết bị dạy học của trường trung học phổ thông A Hải Hậu
tỉnh Nam Định, tác giả khái quát được những mặt mạnh, mặt yếu của công tác
quản lý thiết bị dạy học của nhà trường như sau:
2.5.1. Điểm mạnh và nguyên nhân
Nhà trường được sự lãnh đạo chỉ đạo và quan tâm của các cấp, các
ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, nhất là sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của
62https://pdf.vn/

73. Sở GD&ĐT; sự ủng hộ, sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, phụ huynh, các thế
hệ học sinh và nhân dân.
Cơ sở vật chất đảm bảo đủ các phòng học; phòng học bộ môn, phòng
chức năng, trang thiết bị được trang bị theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã
hội hoá phục vụ dạy và học. Thiết bị dạy học hiện nay ở các trường trung học
phổ thông được trang bị tương đối đảm bảo theo yêu cầu tối thiểu của Bộ
GD&ĐT. Nhà trường đang trong lộ trình xây dựng trường chất lượng nguồn
kinh phí được nhà nước đầu tư tăng nhiều so với những những năm trước đây
đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Đa số CBQL, giáo viên đều
nhận thức được tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong quá trình dạy học, là
thiết bị cần thiết để góp phần nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi
mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Công tác quản lý thiết bị dạy học
đã được chú ý, từng bước đi vào hoạt động có nền nếp, bước đầu đạt được một
số kết quả nhất định. Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch quản lý thiết bị dạy học
phù hợp với thực tế nhà trường, có quyết định đúng đắn và kịp thời trong việc
mua sắm, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học khá hợp lý khoa học. Ban giám
hiệu đã phát huy được vai trò của nhà quản lý tăng cường công tác dự giờ, kiểm
tra, đánh giá việc bảo quản, sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học giáo viên.
2.5.2. Điểm yếu và nguyên nhân
Một số cán bộ, giáo viên, nhân viên còn xem nhẹ tầm quan trọng,vai
trò, tác dụng của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy.
Các bộ phận tham gia công tác quản lý thiết bị dạy học chưa xác định rõ
nhiệm vụ của mình dẫn đến hiệu quả quản lý, sử dụng thiết bị dạy học chưa
hiệu quả.
Việc quản lý các trang thiết bị chưa có chiều sâu, chưa có biện pháp
kiểm tra thường xuyên, hiện tượng dạy chay còn khá phổ biến. Công tác kiểm
tra của CBQL giáo dục, của Sở Giáo dục và Đào tạo về quản lý, sử dụng và
bảo quản thiết bị dạy học chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao.Việc
63https://pdf.vn/

74. kiểm tra đánh giá kết quả giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học
sinh chưa chú trọng nhiều đến hiệu quả của việc sử dụng thiết bị dạy học.
Trình độ sử dụng thiết bị dạy học của một số ít giáo viên còn hạn chế
do công tác tập huấn sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên mới chỉ là hình
thức chưa có bài bản, chưa có chiều sâu thiếu khoa học, việc đánh giá kiểm
tra chưa chặt chẽ. Sách hướng dẫn sử dụng các bộ thí nghiệm, sử dụng CNTT
được cung cấp đầy đủ với các bộ thiết bị dạy học nhưng khi kiểm tra thực tế
vẫn còn một số giáo viên, nhân viên quản lý thiết bị không nghiên cứu kĩ nên
không nắm rõ phương pháp sử dụng. Nhà trường chưa có điều kiện tổ chức
cho giáo viên tham quan học hỏi kinh nghiệm khai thác sử dụng và bảo quản
thiết bị dạy học ở các trường khác.
Kinh phí đầu tư cho việc trang bị thiết bị dạy học và xây dựng cơ sở vật
chất của nhà trường đã tăng nhưng vẫn chưa đáp ứng với nhu cầu giảng dạy
thực tế trong giai đoạn hiện nay. Công tác duy tu, sửa chữa, bảo quản thiếu
tính khoa học, chưa thường xuyên, kịp thời dẫn tới các thiết bị hỏng hóc nhiều
và thiếu tính đồng bộ.
Kết luận chương 2
Khảo sát 80 cán bộ quản lý và giáo viên ở trường trung học phổ thông A
Hải Hậu, tỉnh Nam Định về thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học của
hiệu trưởng trường trung học phổ thông bước đầu kết luận:
- Thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu đa dạng về
chủng loại và chất lượng ở mức độ trung bình. Việc trang bị sử dụng, bảo quản
ở mức độ khá tốt.
- Hiệu trưởng trường trung học phổ thông A Hải Hậu đã áp dụng nhiều
biện pháp quản lý thiết bị dạy học: lập kế hoạch, tổ chức bộ máy nhân sự; chỉ
đạo và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch trang bị, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy
học. Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý ở mức độ tốt.
64https://pdf.vn/

75. - Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy có 3 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông và mức độ ảnh hưởng
của các yếu tố rất nhiều và xếp theo thứ bậc: 1 -Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng;
2- Yếu tố thuộc về giáo viên; 3- Yếu tố thuộc về môi trường quản lý thiết bị
dạy học.
Kết quả nghiên cứu trên là cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn rất tốt cho
việc đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng
dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong trường trung học phổ thông
A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
65https://pdf.vn/

76. Chương 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A HẢI HẬU, TỈNH NAM ĐỊNH
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi
Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp: Các biện pháp phải thể hiện
và cụ thể hoá đường lối, phương châm giáo dục của Đảng và Nhà nước, phù
hợp với chế định giáo dục của ngành trong quá trình quản lý, muốn vậy phải
xác định được định hướng chiến lược phát triển giáo dục hiện nay, các biện
pháp cụ thể trong việc trang bị, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học để nâng
cao chất lượng dạy học và đổi mới phương pháp là một trong những yếu tố
cần được giải quyết. Đòi hỏi người Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
phải tìm ra các biện pháp quản lý của mình.Tính thực tiễn của các biện pháp,
phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện, các nguồn lực như nhân lực, vật lực, tài
lực, môi trường của nhà trường trung học phổ thông trên cơ sở tuân thủ
nghiêm ngặt các quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đảm bảo tính khả thi của các biện pháp: Yêu cầu này đòi hỏi các biện
pháp được đề xuất có khả năng áp dụng vào thực tiễn hoạt động quản lý của
Hiệu trưởng trường trung học phổ thông một cách thuận lợi, trở thành hiện
thực đem lại hiệu quả cao trong việc thực hiện các chức năng quản lý của
người Hiệu trưởng (lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra) để đạt được điều
này khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo tính khoa học, các bước tiến hành
cụ thể, chính xác. Các biện pháp phải được kiểm tra, khảo nghiệm một cách
có căn cứ khách quan và có khả năng thực hiện cao. Các biện pháp phải được
thực hiện một cách rộng rãi và được điều chỉnh để ngày càng hoàn thiện.
66https://pdf.vn/

77. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính kế thừa
Quản lý thiết bị dạy học phải tuân thủ nguyên tắc chu trình quản lý:
Việc sử dụng thiết bị dạy học trong các nhà trường không chỉ là công việc của
giáo viên mà nó còn gắn bó với các khâu cung cấp, bảo quản, với kế hoạch,
dự toán thanh lý, nó liên quan đến người quản lý nhà trường, nhà sản xuất,
nhà cung cấp. Sử dụng tốt thiết bị dạy học trong nhà trường phải tuân theo các
bước của quy trình quản lý: Kế hoạch hoá, tổ chức thực hiện, điều chỉnh,
kiểm tra giám sát, điều chỉnh, phân tích, rút kinh nghiệm. Quản lý thiết bị dạy
học phải đảm bảo và phù hợp với điều kiện của nhà trường, nó phải đảm bảo
cho sự tồn tại và phát triển của nhà trường và cũng đảm bảo quy định của nhà
nước về quản lý tài sản, cơ sở vật chất. Hơn nữa quản lý thiết bị dạy học trong
nhà trường còn phải thúc đẩy việc thực hiện mục tiêu giáo dục và khích lệ
được giáo viên trong việc sử dụng và bảo quản hiệu quả thiết bị dạy học.
Do kinh phí của Nhà nước có hạn, không dễ dàng có ngay các nguồn
tài chính để trang bị đủ các thiết bị dạy học, lại càng không dễ dàng để hiện
đại hoá các thiết bị này. Vì vậy, các nhà trường cần có sự tổng rà soát thiết bị
giáo dục trong nhà trường, thanh lý những cái đã cũ, hỏng, quá lạc hậu, nhưng
đồng thời phải biết sửa chữa, nâng cấp nhưng cái đang có thể sử dụng được
để phát triển nó phù hợp với kế hoạch đào tạo của nhà trường.Song song với
quá trình này, các nhà trường cần khai thác các nguồn vốn có thể có được để
từng bước hiện đại hoá các thiết bị dạy học. Các thiết bị dạy học phải phục vụ
cho mục tiêu phát huy tính tích cực của người học và thực hành gắn với
nhau.Thiết bị dạy học trong nhà trường không chỉ phục vụ cho quá trình đào
tạo nội bộ trong nhà trường. Nó còn phải được phát triển để phát huy ảnh
hưởng đến các nhà trường trong đời sống cộng đồng.
67https://pdf.vn/

78. 3.2. Biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A
Hải Hậu, tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng
của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
3.2.1.1. Mục đích của biện pháp
Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học
sinh về ý nghĩa, tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong nhà trường trung
học phổ thông là mục tiêu quan trọng của biện pháp này. Nhận thức là cơ sở
của hành động, chúng ta không thể hành động đúng khi chúng ta nhận thức
saithiết bị dạy học góp phần quyết định nâng cao chất lượng giáo dục và đào
tạo, hỗ trợ đắc lực cho việc đổi mới phương pháp dạy học lấy người học làm
trung tâm và mục tiêu giáo dục hiện tại là đào tạo ra những con người toàn
diện, có tư duy khoa học, có khả năng hoạt động độc lập. Hơn nữa, việc nâng
cao nhận thức đối việc sử dụng thiết bị dạy học cũng như trách nhiệm của mọi
thành viên trong nhà trường về việc quản lý, sử dụng, bảo quản, khai thác
hiệu quả.
Trong các nhà trường hiện nay, một thói quen đã trở thành cố hữu là
nhiều cán bộ quản lý, giáo viên vẫn xem thường tác dụng của thiết bị dạy học.
Những thói quen đó đã ăn sâu vào trong tiềm thức, khó thay đổi trong họ. Do
đó, không thể thay đổi tư duy nhận thức của họ một cách nhanh chóng, dễ
dàng mà phải có biện pháp, có quá trình, có thời gian mới làm chuyển biến
nhận thức của họ.
Hơn nữa, việc nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên và học sinh về việc sử dụng thiết bị dạy học cũng nhằm giúp họ có ý
thức được sự cần thiết phải sử dụng và có nhu cầu sử dụng thường xuyên thiết
bị dạy học, phát huy hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học trong các giờ học.
68https://pdf.vn/

79. 3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
Để nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cần
phải thực hiện được các biện pháp sau:
Phải kịp thời giới thiệu được các danh mục về thiết bị dạy học tới đội
ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên như: danh mục thiết bị dạy học tối thiểu
trong nhà trường trung học phổ thông của Bộ GD&ĐT, các thiết bị mới của
nhà sản xuất, nhà cung cấp đang có. Để từ đó họ thấy được các thiết bị mà họ
có thể sử dụng trong các bài dạy, tiết dạy, tạo cho họ tư thế chủ động trong
việc tìm chọn thiết bị dạy học phù hợp. Họ phải biết được trong kho thiết bị
của nhà trường có cái gì và có những loại gì. Đặc biệt là những thiết bị hiện
đại được đầu tư bổ sung hàng năm.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cán bộ quản lý có vai trò quan trọng và
nó có tính chất quyết định trong nhận thức về vai trò của thiết bị dạy học
trong quá trình dạy học của đội ngũ giáo viên. Khi cán bộ quản lý có nhận
thức đúng đắn và có quyết tâm cao trong việc sử dụng thiết bị dạy học trong
đổi mới phương pháp dạy học thì lúc đó đội ngũ giáo viên sẽ quyết tâm thực
hiện và phải quyết tâm thực hiện.
Nhà trường tập huấn các phương pháp dạy học cải tiến có kết quả trong
đó phải sử dụng thiết bị dạy học cho đội ngũ giáo viên để họ thấy được nếu
không có thiết bị dạy học sẽ không thể cải tiến được, đổi mới được phương
pháp dạy học. Có nghĩa là muốn đổi mới, hoặc áp dụng phương pháp dạy học
hiện đại thì không thể không sử dụng thiết bị dạy học.
Nhà trường tổ chức tập huấn kỹ năng sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại
cho giáo viên. Biểu diễn các tính năng đưa lại hiệu quả dạy học đối với các thiết
bị dạy học đang có. Tập huấn kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học có thể được thực
hiện tại trường qua những người đã sử dụng thành thạo, có thể theo chương trình
của nhà sản xuất, nhà cung cấp và cũng có thể mời các chuyên gia về thiết bị
hiện đại đó về hướng dẫn, thao tác hướng dẫn cho đội ngũ giáo viên, nhân viên.
69https://pdf.vn/

80. Tổ chức hội nghị, hội thảo thường xuyên về kinh nghiệm sử dụng thiết
bị dạy học đem lại hiệu quả dạy học: trong nhà trường tổ chức nhiều chuyên đề
về việc sử dụng thiết bị dạy học, hội thảo theo phân môn, theo nhóm chuyên
môn, theo tổ chuyên môn. Trong hội thảo, chúng ta không quá nhấn mạnh về lý
thuyết mà phải chỉ rõ được vai trò quan trọng của các nhóm thiết bị các loại
thiết bị, đặc biệt là các thiết bị hiện đại, thiết bị công nghệ thông tin,…đến
phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học như thế nào.
Nhằm tăng cường nhận thức của giáo viên, cán bộ quản lý trong nhà
trường phải có những quy định vừa mang tính bắt buộc vừa mang tính khuyến
khích giáo viên sử dụng thiết bị dạy học trong các giờ lên lớp và phải biết dựa
vào các văn bản pháp quy: quy định, quyết định, quy chế, …để mọi thành viên
trong nhà trường phải tuân theo. Hơn nữa, để khích lệ sử dụng và sử dụng có
hiệu quả thiết bị dạy học, phải đưa tiêu chí sử dụng thiết bị dạy học trong dạy
học là một trong những tiêu chí trọng tâm, trọng điểm của công tác thi đua,
trong công tác đánh giá giờ dạy, đánh giá công chức viên chức hàng năm.
Trong tình hình hiện nay, nhà nước đã, đang và sẽ chỉ tương đối nguồn
ngân sách cho giáo dục và đào tạo, việc chi ra nhiều nghìn tỉ đồng để đầu tư
thiết bị giáo dục cho các nhà trường. Nếu không sử dụng hoặc sử dụng thiết bị
dạy học kém hiệu quả trong dạy học là một điều vô cùng lãng phí tài sản của
nhà nước, vì vậy phải chỉ rõ cho đội ngũ giáo viên, nhân viên và học sinh
nhận thức rằng vai trò vô cùng to lớn của thiết bị dạy học trong quá trình dạy
học. Nó đã được cả xã hội quan tâm đến nhằm kiên quyết thay đổi phương
pháp dạy học, để tạo ra những con người mới có đủ trình độ, có đủ tư duy
khoa học, phát huy được vai trò trong xã hội hiện đại ngày nay.
Muốn thực hiện tốt biện pháp nêu trên, bộ phận quản lý thiết bị dạy học
phải thường xuyên cập nhật các thông tin, các văn bản pháp lý về thiết bị dạy
học và hoạt động quản lý thiết bị dạy học, đặc biệt là các thông tin, tài liệu nói
về vai trò của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học, nâng
cao chất lượng giáo dục, các số liệu thông tin về phát triển khoa học công
70https://pdf.vn/

81. nghệ, các loại thiết bị dạy học mới, hiện đại sau đó bộ phận này có trách
nhiệm phối hợp với các tổ chuyên môn tiến hành việc tuyên truyền, phổ biến
đến từng thành viên trong nhà trường tham gia vào quá trình sử dụng, quản lý
thiết bị dạy học bằng cách: bằng văn bản và gửi cho các tổ, các nhóm chuyên
môn, các tổ chức đoàn thể; đưa lên cổng thông tin điện tử của nhà trường; đưa
vào quy chế dân chủ trong nhà trường để mọi người hiểu sâu sắc hơn, thấm
nhuần hơn về sự cần thiết sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình dạy học.
Phải biến nhận thức thành ý thức trách nhiệm, tạo động lực tinh thần tự
giác trong việc quản lý sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học của từng thành
viên trong nhà trường.
Như trên đã nêu thiết bị dạy học có tác dụng lớn trong việc đổi mới
PPDH nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Muốn học sinh hoạt động nhiều
hơn, tư duy nhiều hơn, suy nghĩ nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn thì không thể
thiếu thiết bị dạy học trong quá trình dạy học. Theo tác giả, đội ngũ cán bộ
giáo viên các nhà trường phải thấm nhuần tinh thần này hơn ai hết, chỉ có như
thế, họ mới quyết tâm sử dụng thiết bị dạy học trong giờ học.
Những việc làm trên khẳng định biện pháp về nâng cao nhận thức cho
đội ngũ cán bộ giáo viên là cực kỳ quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử
dụng thiết bị dạy học.
Về lý luận và thực tiễn đã cho thấy: giáo viên phải là người chủ động sử
dụng thiết bị dạy học, là người trực tiếp tổ chức cho học sinh sử dụng có hiệu
quả TBD. Đội ngũ giáo viên phải thấy rõ tầm quan trọng của sử dụng thiết bị
dạy học trong đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy học. Đội ngũ
giáo viên phải thấy rõ những định hướng chỉ đạo của các cấp từ trung ương đến
địa phương đến ngành giáo dục và đào tạo và sự kỳ vọng của xã hội về đổi mới
phương pháp và chất lượng giáo dục hiện nay đang là nhu cầu bức thiết.
3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Nhà trường phải chọn được cán bộ phụ trách thiết bị, đội ngũ cán bộ
giáo viên năng lực, có uy tín và có trách nhiệm trong công việc.
71https://pdf.vn/

82. Các tổ chức đoàn thể, các tổ chuyên môn trong nhà trường phải lấy việc
nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường là hàng đầu và kế hoạch quản
lý, sử dụng TBDH trong trường là một trong những nhiệm vụ chính của mình.
Nội dung thảo luận, tập huấn phải ngắn gọn, thiết thực, phù hợp với
điều kiện thực tế của nhà trường.
Nhà trường tạo điều kiện vật chất, tinh thần và bố trí thời gian hợp lý
cho họ thực hiện hoạt động sử dụng thiết bị dạy học.
Nhà trường thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng thiết bị dạy
học của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh để nâng cao nhận thức cho
họ, vì quản lý mà không có kiểm tra thì coi như không có quản lý.
3.2.2. Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường.
3.2.2.1.Mục đích của biện pháp
Để đạt được một hệ thống thiết bị dạy học hoàn chỉnh đáp ứng yêu cầu
của công tác giảng dạy là một việc làm tốn kém và lâu dài, nhà trường cần
phải tập trung trí tuệ, công sức của nhiều người để xây dựng kế hoạch dài hạn.
Nhà trường không chỉ trông chờ vào các thiết bị được cấp phát mà cần có kế
hoạch đầu tư mua sắm bổ sung những trang thiết bị dạy học hiện đại, cần phải
xây dựng một hệ thống thiết bị dạy học phù hợp với nhân lực và điều kiện,
tương xứng với tầm phát triển của nhà trường và với yêu cầu của công tác dạy
học trong giai đoạn hiện nay.
Mục đích của kế hoạch hoá việc mua sắm các trang thiết bị dạy học
nhằm đảm bảo tính khoa học, tính đồng bộ của các trang thiết bị mua sắm
hàng năm, tránh tình trạng lãng phí khi các thiết bị dạy học sử dụng chưa
được bao lâu đã bị lạc hậu.
3.2.2.2.Nội dung và cách thức thực hiện
Xây dựng kế hoạch phải xác định mục tiêu, định ra được một hệ thống
những việc dự định làm trong một thời gian nhất định với cách thức, trình tự,
thời hạn tiến hành và tạo ra sự cân đối nhịp nhàng giữa các công việc cụ thể
72https://pdf.vn/

83. trong nhà trường. Hiệu trưởng phải nắm rõ các văn bản pháp lý, quy chế hiện
hành về công tác thiết bị dạy học, trình độ nhận thức, chuyên môn, ý thức,
thái độ của của giáo viên, nhân viên, nắm được trình độ kỹ thuật, kỹ năng sử
dụng thiết bị dạy học của giáo viên. Cần điều tra thực trạng thiết bị dạy học
của đơn vị mình (thiết bị dạy học thiếu, đủ, chất lượng, điều kiện bảo quản, sử
dụng, thực trạng của việc dạy và học). Nói chung, người quản lý phải nắm
được tình hình và thông tin có liên quan, những thuận lợi, khó khăn phục vụ
cho việc lập và thực hiện kế hoạch.
Kế hoạch phải nêu ra được các tình huống các vấn đề và tìm cách giải
quyết các vấn đề đó trong bối cảnh thực tế của nhà trường bằng một mô hình
các biện pháp khả thi. Kế hoạch phải là công cụ có giá trị trong việc thực hiện
mục tiêu, chương trình hành động toàn diện, có hiệu quả và có ý nghĩa như
làmột công cụ giám sát các đối tượng quản lý.
Tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên, nhân viên tham gia đầy đủ các
buổi tập huấn theo kế hoạch của cấp trên. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tự
bồi dưỡng tại trường cho giáo viên, nhân viên quản lý thiết bị dạy học như
thao tác kết nối máy chiếu, máy tính; kết nối âm thanh, máy camera vật thể,
sử dụng bảng tương tác; sử dụng các phần mềm dạy học…vào đầu năm học,
qua sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn.
Chỉ đạo các tổ chuyên môn nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, sinh hoạt
nhóm chuyên môn về. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, cần tập trung
bàn kỹ vào những bài, những phần mới, khó giảng dạy và những giờ dạy đòi
hỏi cao về kỹ thuật sử dụng thiết bị dạy học. Chỉ đạo tổ chức kiến tập, thực
tập rút kinh nghiệm về việc lựa chọn và sử dụng thiết bị dạy học phù hợp với
nội dung bài dạy…Tổ chức xây dựng và hội thảo các chuyên đề sử dụng hiệu
quả thiết bị dạy học ở nhiều bài, môn, lớp của chương trình ở cấp trường để
phát huy tính sáng tạo, chủ động của việc sử dụng thiết bị dạy học. Tổ chức
Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp tỉnh, dự giờ, trình bày sáng kiến
73https://pdf.vn/

84. kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học cho
cán bộ, giáo viên, nhân viên.
Kế hoạch trang bị, bổ sung, sửa chữa thiết bị dạy học phải hướng vào
các nội dung cụ thể. Khi mua sắm thiết bị dạy học phải nghiên cứu mẫu, lựa
chọn thiết bị dạy học cần mua sắm. thiết bị dạy học của các nhà trường ngoài
việc sử dụng kinh phí đầu tư của nhà nước, cần tận dụng nhiều nguồn lực
khác nhau như sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân từ thiện, các nhà hảo tâm
để đầu tư mua sắm thiết bị dạy học.
3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Hiệu trưởng nhà trường trước khi dự kiến trang bị, mua sắmcác thiết bị
dạy học cần phải tham khảo ý kiến của các chuyên gia về lĩnh vực trang thiết
bị dạy học. Đồng thời tham khảo ý kiến của các cơ sở đang sản xuất, kinh
doanh nhằm hiểu thêm hiệu quả sử dụng của các loại trang thiết bị dạy học để
có kế hoạch mua sắm phù hợp, chất lượng.
Phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên
môn, cán bộ phụ trách thiết bị dạy học nhằm thống nhất quan điểm trong cách
thức mua sắm, bảo quản và sử dụng các thiết bị dạy học.
Giáo viên, nhân viên nhà trường cần được học tập nghiên cứu thật đầy
đủ về chương trình giáo dục phổ thông, nắm bắt được điều kiện hiện có của
cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để có thể xây dựng kế hoạch trong đó khai
thác tối đa số lượng của thiết bị dạy học được trang bị hiệu quả.
3.2.3. Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản lý trang bị, sử dụng và bảo
dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường
3.2.3.1. Mục đích của biện pháp
Việc ban hành hệ thống văn bản quy định đối với hoạt động quản lý
thiết bị dạy học trong phạm vi nhà trường là biện pháp quản lý hành chính
nhằm tạo sự thống nhất trong việc quản lý thiết bị dạy học trong tất cả các
74https://pdf.vn/

85. khâu của hoạt động quản lý; là căn cứ để xử lý hành chính đối với những hiện
tượng sai phạm trong quá trình thực hiện quản lý thiết bị dạy học.
3.2.3.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
- Xây dựng các quy định đối với hoạt động quản lý thiết bị dạy học
phải đượctriển khai theo hướng: Nghiên cứu, xây dựng cơ chế phân cấp và
tăng cườngtrách nhiệm của cán bộ quản lý các cấp; xây dựng các quy trình
quản lý từng lĩnh vực công việc, ngăn ngừa tình trạng quan liêu, trì trệ, thiếu
hiệu quả do có nhiều tầng, nhiều bậc trung gian. Tính năng tự chủ, sáng tạo
của các tổ nhóm bộ môn và tổ chức trao đổi học tập kinh nghiệm quản lý hiệu
quả của các trường, các đơn vị. Để có thể xây dựng được hệ thống quy định
về việc quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường được tốt, theo quan điểm
của tác giả, trước hết cần phải lấy các văn bản của nhà nước làm quy định nền
tảng cho việc xây dựng hệ thống quy định của nhà trường. Sau đó, Ban giám
hiệu cần lập ra một tổ công tác xây dựng hệ thống quy định tập trung vào
những vấn đề sau:
- Quy định chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ công tác của nhân viên
quản lý thiết bị dạy học. Trong đó cần có những quy định cụ thể, rõ ràng về
trách nhiệm, quyền hạn của cá nhân trực tiếp thực hiện công tác quản lý thiết
bị dạy họctheo hướng tập trung dân chủ.
- Xây dựng kế hoạch, thực hiện đầu tư, mua sắm đảm bảo đủ về số
lượng và chất lượng.
- Quy định về sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học. Trong đó trọng tâm
là: Thống nhất hệ thống sổ sách đăng kí thiết bị dạy học; Việc bảo quản thiết
bị dạy học; Bố trí sắp đặt khoa học các thiết bị dạy học trong phòng học bộ
môn và kho lưu trữ; Quy định vềviệc chấp hành công tác thiết kế và lắp đặt
theo tiêu chuẩn kĩ thuật, số lượng thiết bị, bảo đảm thực hiện đủ bài thí
nghiệm, giờ thực hành quy định trong chương trình giảng dạy; Việc đào tạo,
bồi dưỡng huấn luyện chuyển giao công nghệ và khai thác sử dụng cho giáo
75https://pdf.vn/

86. viên và nhân viên quản lý thiết bị dạy học; Quy định đảm bảo an toàn lao
động vệ sinh môi trường.
- Quy định về kiểm kê thanh lý và điều chuyển thiết bị dạy học trong phạm
vi nhà trường để đảm bảo chấp hành nghiêm các quy định về quản lý tài sản.
Có thể nói, việc ban hành hệ thống quy định đối với hoạt động quản lý
thiết bị dạy học trong các trường trung học phổ thông là rất cần thiết. Cụ thể
là cần tập trung hoàn chỉnh một số văn bản sau: Quy định chức năng, nhiệm
vụ và mối quan hệ công tác của tổ văn phòng, hành chính, cán bộ nhân viên
thiết bị thí nghiệm. Xây dựng kế hoạch về quản lý trang bị, bảo quản và sử
dụng thiết bị dạy học; kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học số lượng từng loại
thiết bị dạy học chi tiết đến từng tiết, từng bài, chương của từng bộ môn, kế
hoạch từng tuần, tháng, học kỳ và cả năm học. Quy định về trang bị thiết bị
dạy học; Quy định về nghiệm thu, bàn giao, mượn và trả thiết bị dạy học; Quy
định về bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học; Quy định về kiểm kê, thanh lý
thiết bị dạy học; Quy định về điều chuyển thiết bị dạy học; Quy định về kiểm
tra, đánh giá, thi đua, khen thưởng kỷ luật và đưa vào tiêu chí thi đua. Sau khi
hoàn thành khung quy định, tổ công tác có nhiệm vụ tổng kết quá trình thực
hiện các quy định hiện hành có liên quan đến công tác quản lý thiết bị dạy
học,chuẩn bị đề cương, biên soạn các quy định, phối hợp các tổ nhóm chuyên
môn tiến hành tổ chức lấy ý kiến đóng góp của toàn thể giáo viên, từ đó hoàn
chỉnh nội dung. Báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo về những quy định
mới và những vấn đề phức tạp còn có ý kiến khác nhau. Cuối cùng, tập hợp
lại những ý kiến đóng góp, tổ công tác có trách nhiệm hoàn thiện lại những
quy định, xây dựng hoàn chỉnh hệ thống quy định và ban hành quy định.
3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Hệ thống các quy định này phải là kết quả của việc tập hợp ý kiến từ
các tổ bộ môn, tổ hành chính, cán bộ giáo viên và nhân viên thiết bị thí
nghiệm trong nhà trường trên cơ sở quy định của các văn bản nhà nước. Với
76https://pdf.vn/

87. cách làm đó, các văn bản quy định chung cho toàn trường mới phù hợp với
thực tế của trường, mới phát huy được tác dụng giúp công tác quản lý thiết bị
dạy học đạt kết quả.
3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học cho
giáo viên
3.2.4.1. Mục đích của biện pháp
Đội ngũ giáo viên, nhân viên là đối tượng trực tiếp vận hành, sử dụng,
bảo quản, quản lý thiết bị dạy học trong các nhà trường, họ có vai trò hết sức
quan trọng đối với việc phát huy tối đa hiệu quả thiết bị dạy học của nhà
trường trung học phổ thông trong quá trình dạy và học. Chính vì nhiệm vụ
quan trọng của họ mà yêu cầu họ phải là những người có trình độ chuyên môn
vững vàng, nắm vững lý thuyết, có kỹ năng thực hành cao theo chuyên môn.
Họ có vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu, cải tiến các thiết bị dạy học
để từ đó tiếp cận, ứng dụng kỹ thuật mới, các thiết bị hiện đại được trang bị
cho nhà trường. Đội ngũ giáo viên, nhân viên thành thạo công việc thực hành
và làm chủ thiết bị sẽ quyết định trong việc nâng cao kỹ năng thực hành của
học sinh.
Đặc biệt trong quá trình dạy học, các thành tố như nội dung, phương
pháp, thiết bị - thiết bị dạy học có mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau và có
tác động mạnh đến chủ thể học tập là học sinh. Nhờ có thiết bị dạy học giúp
cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Chính vì
đó mà cán bộ quản lý trong các nhà trường trung học phổ thông (Hiệu trưởng)
biết tổ chức bồi dưỡng kiến thức và chỉ đạo giáo viên, nhân viên biết cách lựa
chọn và sử dụng thiết bị dạy học hiệu quả thì sẽ nâng cao hiệu quả của giờ
dạy và từ đó góp phần đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức trong học
tập, tạo nên sự hứng thú cho học sinh trong các giờ học.
3.2.4.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
77https://pdf.vn/

88. Việc đầu tiên tạo điều kiện để đội ngũ giáo viên, nhân viên được tiếp
xúc với các thiết bị dạy học mới, các thiết bị hiện đại và thông qua những
cách tiếp cận đa dạng như: tổ chức các buổi giới thiệu về tính năng về tác
dụng của thiết bị dạy học hiện nay trong quá trình giảng dạy; giới thiệu các
danh mục thiết bị mới; hơn nữa tổ chức cho đội ngũ giáo viên, nhân viên
tham quan các công ty sản xuất, cung cấp thiết bị dạy học; nếu có điều kiện tổ
chức các buổi hội thảo, giới thiệu thiết bị tới đội ngũ giáo viên, nhân viên để
họ cùng nhau trao đổi tính năng, về cách thức vận hành, về khai thác sử dụng
thiết bị dạy học một cách hiệu quả nhất. Quan trọng hơn là qua đó họ sẽ chủ
động đóng góp ý kiến, đề xuất đối với nhà quản lý để công tác cung cấp, khai
thác thiết bị dạy học được hiệu quả nhất.
Hàng năm phải tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho đội ngũ giáo viên,
nhân viên được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng về công tác khai thác sử
dụng,quản lý thiết bị dạy học do Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT. Bên cạnh đó cần
phải tổ chức tập huấn nâng cao nghiệp vụ quản lý sử dụng và khai thác thiết
bị dạy học. Bởi ngoài việc nắm bắt được hết các tính năng để tận dụng triệt để
thiết bị dạy học trong quá trình dạy học, người dạy còn cần phải được rèn
luyện kỹ năng sử dụng sáng tạo những thiết bị dạy học. Điều chú ý là trước
khi tiến hành triển khai việc tập huấn phải tiến hành điều tra, phân loại trình
độ sử dụng thiết bị dạy học, trình độ khai thác các tính năng thiết bị của đội
ngũ trong nhà trường để chia lớp tập huấn cho phù hợp.Việc tổ chức đào tạo,
bồi dưỡng cho giáo viên, nhân viên về kỹ năng, nghiệp vụ khai thác sử dụng
hiệu quả thiết bị dạy học phải được thực hiện theo trình tự từ dễ đến phức tạp.
Tổ chức cho đội ngũ giáo viên, nhân viên đi thăm quan, học tập kinh
nghiệm ở các trường điểm, các trường chuẩn về xây dựng và quản lý cơ sở
vật chất, thiết bị dạy học. Và từ đó, họ có điều kiện nắm bắt thực tế về vai trò,
hiệu quả và những ưu việt của thiết bị dạy học đối với công tác giảng dạy một
cách khá đầy đủ và toàn diện.
78https://pdf.vn/

89. Trong công tác đánh giá, rút kinh nghiệm giờ dạy cần đánh giá cao
công tác khai thác, vận hành, sử dụng thiết bị phù hợp trong tiết dạy đó để từ
đó hình thành kĩ năng, nghiệp vụ sử dụng cho người dạy không những ở khía
cạnh biết công dụng mà còn biết thời điểm sử dụng thích hợp để kích thích
hứng thú của người học vào trọng tâm của bài học, của kiến thức cần truyền
đạt. Và hơn nữa, nếu người dạy sử dụng thiết bị dạy học một cách hợp lý,
khoa học sẽ nâng cao chất lượng giờ dạy, góp phần đổi mới phương pháp
giảng dạy. Việc chỉ đạo người dạy biết cách lựa chọn, sử dụng thiết bị dạy
họcphù hợp với nội dung bài giảng, môn học là hết sức cần thiết. Muốn làm
tốt nội dung này, người quản lý chuyên môn phải làm tốt việc nâng cao chất
lượng sinh hoạt tổ, nhóm. Trong các buổi sinh hoạt, tổ trưởng bộ môn cần tập
trung chỉ đạo các thành viên của tổ bàn bạc, đưa ra ý kiến về cách sử dụng
thiết bị dạy học đối với những bài mới, những nội dung khó trong chương
trình dạy học.
Cán bộ quản lý cần chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm,
khối chuyên môn ở các nhà trường. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, cần
tập trung bàn kỹ vào những bài khó, bài phức tạp cần sử dụng thiết bị phù hợp
mới nâng cao được chất lượng dạy và học. Đặc biệt là các môn tự nhiên như
hóa học, sinh học, vật lý thường xuyên tổ chức thực hành, thực nghiệm trong
đội ngũ giáo viên với nhau để cùng thực hành, cùng chia sẻ kinh nghiệm
trong tổ nhóm chuyên môn.
Tổ chức thường xuyên các hội thảo, hội nghị trao đổi kinh nghiệm về
hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học đem lại đối với quá trình dạy học nhằm phổ
biến rộng rãi những phương pháp dạy học mới có sử dụng tối đa thiết bị dạy
học trong quá trình giảng dạy. Trong đó, đặc biệt chú trọng những buổi nói
chuyện, chia sẻ kinh nghiệm về cách sử dụng, khai thác thiết bị dạy học ở đơn
vị cơ sở như tổ, nhóm bộ môn.
79https://pdf.vn/

90. Trong công tác thi đua khen thưởng phải có sự động viên, khích lệ
những cá nhân, tập thể tích cực, có sáng kiến khoa học trong việc khai thác, sử
dụng thiết bị trong quá trình giảng dạy và học tập từ đó đem lai sự hứng khởi
trong công tác khai thác sử dụng thiết bị hiệu quả nhất trong quá trình dạy học.
3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Để thực hiện những hoạt động trên, người quản lý hàng năm phải có kế
hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, nhân viên trong trường, tạo điều kiện
cho họ cập nhật kiến thức kĩ năng liên quan đến thiết bị dạy học nhằm đưa ra
được quyết định kịp thời, đúng đắn trong hoạt động quản lý thiết bị dạy học.
Trong công tác tuyển chọn, cần chú ý tuyển chọn nhân viên thiết bị có trình
độ am hiểu về máy móc, am hiểu về sư phạm, tuyển chọn giáo viên đã qua trường
sư phạm và bồi dưỡng năng lực kỹ thuật chuyên dụng về các thiết bị máy móc,
tránh việc dùng người tùy tiện không có chuyên môn, kém hiểu biết.
Đối với các trang thiết bị mới đưa vào vận hành, khai thác, cần phải có
kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện chuyển giao công nghệ về khai thác
sử dụng cho giáo viên, đội ngũ nhân viên quản lý trang thiết bị.
Nếu tổ chức thực hiện tốt quy trình nêu trên, sẽ giúp cho đội ngũ giáo
viên, nhân viên dễ dàng tiếp thu được những kỹ năng nghiệp vụ trong công
tác khai thác sử dụng, quản lý thiết bị dạy học thật vững vàng, tạo tiền đề cho
những giải pháp tiếp theo.
3.2.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị dạy học trong
dạy học
3.2.5.1.Mục đích của biện pháp
Kiểm tra nhằm tăng cường hiệu lực quản lý trường học. Kiểm tra để tạo
lập mối quan hệ thông tin ngược trong quản lý thiết bị dạy học. Việc sử dụng
thiết bị dạy học trong quá trình dạy học là hoạt động phức tạp, đa dạng, phong
phú. Do đó Hiệu trưởng phải thường xuyên kiểm tra để phát hiện, đánh giá
80https://pdf.vn/

91. chính xác nhằm điều chỉnh kịp thời công tác thiết bị dạy học cho phù hợp với
mục tiêu, quy chế, kế hoạch.
3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện
Kiểm tra, xem xét, đánh giá quá trình quản lý, sử dụng và hiệu quả thiết
bị dạy học có phù hợp với mục tiêu, kế hoạch, chuẩn mực, quy chế đã đề ra;
chỉ ra những lệch lạc, từ đó để xác định phương hướng, mục tiêu, điều chỉnh,
nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học. Khi Hiệu trưởng kiểm tra
công tác thiết bị dạy học cần tập trung vào những nội dung sau:
Kế hoạch thực tế của giáo viên;
Kế hoạch hoạt động quản lý của nhân viên thiết bị thí nghiệm;
Việc trang bị, mua sắm và tự làm thiết bị dạy học…
Từ đó, điều chỉnh, khắc phục hạn chế để công tác quản lý và sử dụng
thiết bị dạy học được tốt hơn, hiệu quả hơn.
* Kiểm tra việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên:
- Kiểm tra việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên qua sổ đăng ký
sử dụng thiết bị dạy học, tính kế hoạch, tính chủ động trong sử dụng.
- Kiểm tra việc sử dụng mượn, trả, bảo quản của GV qua hệ thống sổ
sách: Sổ mượn trả thiết bị dạy học, sổ đăng ký sử dụng thiết bị dạy học, đối
chiếu sổ đăng ký sử dụng thiết bị dạy học với sổ mượn trả thiết bị dạy học,
đối chiếu tiết dạy thực tế với kế hoạch xây dựng sử dụng thiết bị dạy học
trong giờ học, dự giờ và kiểm tra sổ dự giờ của giáo viên.
- Kiểm tra phải đi liền với việc đánh giá, xếp loại GV trong từng học
kì,từng năm học. Dự giờ, rút kinh nghiệm giờ dạy có sử dụng thiết bị dạy học
đảm bảo tính hợp lý, khoa học, tính sư phạm, hiệu quả của việc sử dụng thiết
bị dạy học.
* Kiểm tra việc quản lý của nhân viên thiết bị thí nghiệm:
- Hiệu trưởng hoặc phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất khi kiểm
tra việc quản lý của nhân viên thiết bị thí nghiệm cần tập trung xem xét các
81https://pdf.vn/

92. nội dung như: tính khoa học, việc lưu giữ, bảo quản sổ đăng ký sử dụng thiết
bị dạy học, sổ mượn trả thiết bị dạy học, sổ nhập kho các TBDH… của nhân
viên thiết bị.
- Kiểm tra cần chú ý phát hiện các trường hợp có thiết bị mượn mà
không trả, hoặc thời gian mượn trả không đúng quy định; so sánh, đối chiếu
giữa sổ đăng ký sử dụng và việc mượn trả thiết bị dạy học có sự trùng khớp
không…
Hệ thống sổ sách giúp cán bộ quản lý thiết bị dạy học thuận lợi, chủ
động trong công tác của mình. Nếu ghi chép có hệ thống, khoa học thì khi
kiểm tra, tìm kiếm thiết bị rất dễ dàng và nhanh chóng.
* Kiểm tra việc mua sắm, trang bị và tự làm thiết bị dạy học:
- Kiểm tra để nắm được những thiết bị dạy học về tần suất sử dụng có
cao hơn các thiết bị được cấp không, độ bền; Kiểm tra giá trị sử dụng, giá trị
kinh tế và tính thiết thực của thiết bị dạy học và tính thiết thực của thiết bị dạy
học… Từ đó, có kế hoạch mua sắm tiếp theo phù hợp, hiệu quả. Những thiết
bị dạy học được làm theo nhu cầu dạy học theo phong trào thi đua tự làm thiết
bị dạy học cũng phải được kiểm tra tính thiết thực qua suất sử dụng. Qua đó,
tránh được việc làm những thiết bị để thi mà không sử dụng được hoặc hiệu
quả sử dụng thấp, vừa tốn kém thời gian, công sức của giáo viên và kinh phí
của nhà trường.
- Thời gian tổ chức kiểm tra định kì vào 8 tuần mỗi kì, cuối kì, cuối
năm và có kiểm tra đột xuất, kiểm tra theo chuyên đề, kiểm tra sử dụng thiết
bị dạy học gắn với kiểm tra toàn diện, kiểm tra nội bộ.
- Lực lượng tham gia kiểm tra: Ban Giám hiệu, tổ trưởng, tổ phó
chuyên môn và những giáo viên có kinh nghiệm trong quản lý và sử dụng
thiết bị dạy học.
- Tổ chức đánh giá việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy học và khen
thưởng những người làm công tác quản lý thiết bị dạy học: bảo quản tốt, sử
82https://pdf.vn/

93. dụng thiết bị dạy học có hiệu quả; đồng thời nhắc nhở, phê bình những tập
thể, cá nhân làm chưa tốt công tác này.
3.2.5.3. Điều kiện thực hiện
Nhà trường có kế hoạch mang tính chiến lược về công tác thiết bị dạy
học. Kế hoạch kiểm tra, đánh giá công tác thiết bị dạy học phải được được
công bố ngay từ đầu mỗi năm học.
Nội dung kiểm tra, đánh giá phải phải phù hợp với kế hoạch đề ra và
thiết thức, mang tính thúc đẩy công tác thiết bị dạy học của mỗi nhà trường.
Hình thức kiểm tra, đánh giá cần linh hoạt sao cho không ảnh hưởng đến việc
giảng dạy của GV và học tập của học sinh.
Lực lượng kiểm tra, đánh giá phải đủ năng lực đáp ứng công việc, phải
là những người thực sự am hiểu về công tác thiết bị dạy học.
Các tiêu chuẩn, tiêu chí trong kiểm tra, đánh giá phải bám sát vào văn
bản hướng dẫn về công tác thiết bị dạy học, đồng thời phải phù hợp với tính
hình thực tiễn của nhà trường.
3.2.6. Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục vụ hoạt động dạy học
trong nhà trường
Bên cạnh việc sử dụng thiết bị dạy học được cung cấp thì việc khuyến
khích giáo viên làm thêm thiết bị dạy học cũng rất quan trọng. Chỉ có những
giáo viên thực sự yêu nghề, yêu trẻ thì mới tích cực làm thêm thiết bị dạy học.
Qua việc tự làmthiết bị dạy học, giáo viên thấy làm được một thiết bị dạy học
đơn giản đã phải tốn bao nhiêu công sức, thời gian và tiền của thì các thiết bị
dạy học được cung cấp tốn kém gấp nhiều lần thiết bị dạy học tự làm, từ đó
giáo viên càng thấy giá trị của thiết bị dạy học được cung cấp, có thêm quyết
tâm sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học.
3.2.6.1. Mục đích của biện pháp
Phát huy tiềm năng trí tuệ, sáng kiến của giáo viên và học sinh trong
hoạt động dạy học. Hoạt động tự làm thiết bị dạy học có tác dụng huy động
83https://pdf.vn/

94. mọi tiềm năng, trí tuệ và sự sáng tạo của họ, kích thích hứng thú nghề nghiệp
của giáo viên, niềm say mê học tập của học sinh, thông qua hoạt động này,
tầm hiểu biết và nhận thức của giáo viên được mở rộng, thấy được sự cần
thiết phải sử dụng thiết bị dạy học. Hoạt động tự làm thiết bị dạy học còn có
tác dụng phục vụ kịp thời cho việc cải tiến, đổi mới phương pháp dạy học.
3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Hàng năm, tổ chức các hội thi tự làm thiết bị dạy học, hội thi nữ sinh
khéo tay, hội thi vẽ về quê hương, đất nước, con người… cho giáo viên và
học sinh, mời cha mẹ học sinh cùng tham gia. Hội thi cần được tổ chức long
trọng, các thiết bị mang đến hội thi không chỉ trưng bày mà phải được thực
nghiệm qua các tiết dạy. Cần chấm thi công bằng, khách quan, có quy chế
khen thưởng xứng đáng đúng đối tượng. Sau mỗi cuộc thi những sản phẩm
đạt giải nên lưu giữ lại tại phòng thiết bị để sử dụng sau này làm như vậy sẽ
khích lệ được giáo viên và học sinh tích cực hưởng ứng và phát huy hết khả
năng sáng tạo của mình với những thiết bị dạy học đòi hỏi tính kỹ thuật và
tính chuyên môn cao của những nhà thiết kế nhà trường có thể lấy ý tưởng
của giáo viên và chi kinh phí để thuê các nhà thiết kế làm, những giáo viên có
ý tưởng sáng tạo cũng cần được khen thưởng xứng đáng. Ngoài giáo viên và
học sinh và cha mẹ học sinh tự làm thiết bị dạy học cũng cần khuyến khích
họ sưu tầm những tranh ảnh, mô hình, mẫu vật trong thực tế để phục vụ
cho hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Như vậy, việc tự làm thiết bị dạy học vừa góp phần tích cực xây dựng hệ
thống thiết bị dạy học vừa mang ý nghĩa kinh tế vừa mang ý nghĩa giáo dục sâu
sắc, nhà trường cần tổ chức hoạt động này thường xuyên hơn để trở thành phong
trào sôi nổi trong giáo viên và học sinh. Tổ chức phong trào thi tự làm, cải tiến
thiết bị dạy học từ cấp thị, cấp tỉnh, cấp bộ. Chỉ đạo để trở thành một hoạt động
thường xuyên và tự giác, được đánh giá, xếp loại, đưa vào thử nghiệm giảng dạy
và phổ biến trên phạm vi rộng. Cuộc thi hàng năm với chủ đề “Sử dụng có hiệu
quả thiết bị dạy học trong quá trình dạy học”. Tổ chức các hội thảo chuyên đề
84https://pdf.vn/

95. về sử dụng thiết bị dạy học cho các cán bộ quản lý, các tổ trưởng chuyên môn.
Chỉ đạo tổ chức các cuộc thi tự làm thiết bị dạy học, thi khéo tay, sáng tạo để
khích lệ, động viên mọi người cùng tham gia, tạo cơ hội để mọi người thể hiện
và phát huy tài năng, sáng tạo của bản thân.
3.2.6.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
Đầu năm, xây dựng kế hoạch phát động phong trào tự làm thiết bị dạy học
trong giáo viên và học sinh và có kiểm tra, đánh giá.
Nội dung kiểm tra, đánh giá phải phù hợp với kế hoạch và thiết thực, phát
huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, phát huy được tiềm năng trí tuệ, năng
lực sáng tạo của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
Tổ chức tổng kết, đánh giá, khen thưởng động viên kịp thời và hợp lý
đối với những tập thể, cá nhân có thành tích cao phong trào tự làm đồ dùng
dạy học thiết thực, hiệu quả.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Từ kết quả nghiên cứu trên bước đầu khẳng định tầm quan trọng của
các biện pháp quản lý công tác thiết bị dạy học của trường trung học phổ
thông A Hải Hậu, Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Các biện pháp này đều có tác động mạnh mẽ đến nhân tố của quá trình
dạy và học, đặc biệt là tác động đến hoạt động dạy và học của giáo viên và
học sinh để đạt được hiệu quả cao nhất, góp phần quan trọng trong việc thực
hiện mục tiêu giáo dục đề ra.
Để thực hiện tốt được các biện pháp này đều phải bắt đầu từ việc lên kế
hoạch có đánh giá, phân tích tình hình cụ thể, xác định rõ mục tiêu đề ra, tổ
chức thực hiện và chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá, rút kinh nghiệm kịp thời,
công bằng, chính xác, khách quan.
Các biện pháp được đề xuất tạo thành một thể thống nhất, có mối quan
hệ chặt chẽ, bổ sung và tác động qua lại, hỗ trợ cho nhau góp phần nâng cao
85https://pdf.vn/

96. hiệu quả quản lý công tác thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông trong
việc đổi mới phương pháp và nâng cao hiệu quả của giờ học.
Khi cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh nhận thức rõ vai
trò, tầm quan trọng của thiết bị dạy học, kỹ năng khai thác sử dụng thiết bị
dạy học trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng
giáo dục thì mọi người sẽ có trách nhiệm trong việc sử dụng và bảo quản thiết
bị dạy học.
Tất cả các biện pháp đã nêu trên đều có tầm quan trọng và thực hiện
đồng bộ. Tuy nhiên các biện pháp quản lý sử dụng có hiệu quả khi được khai
thác triệt để thế mạnh riêng phù hợp với từng đối tượng quản lý và từng điều
kiện riêng biệt của mỗi nhà trường. Vì vậy, cán bộ quản lý cần áp dụng linh
hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế để nâng cao hiệu quản lý thiết bị dạy học
của nhà trường phù hợp với sự phát triển của giáo dục.
86
Nâng cao nhận thức cho
cán bộ quản lý và giáo viên
về tầm quan trọng của thiết
bị dạy học trong việc đổi
mới phương pháp dạy học
Tổ chức phong trào tự
làm thiết bị dạy học
phục vụ hoạt động dạy
học trong nhà trường.
Tăng cường kiểm tra
đánh giá hoạt động
sử dụng thiết bị dạy
học trong dạy học.
Tổ chức bồi dưỡng
nâng cao kĩ năng sử
dụng thiết bị dạy
học cho giáo viên.
Xây dựng hệ thống
văn bản qui định quản
lý trang bị, sử dụng và
bảo dưỡng thiết bị dạy
học trong nhà trường.
Kế hoạch hóa công tác
mua sắm, sử dụng, bảo
dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường.
QUẢN LÝ
THIẾT BỊ
DẠY HỌC https://pdf.vn/

97. Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý thiết bị dạy học
3.4. Khảo sát về nhận thức tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản
lý thiết bị dạy học
3.4.1. Mục đích khảo sát
Đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của 6 biện pháp quản lý thiết bị
dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
3.4.2. Nội dung khảo sát
Đánh giá tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị
dạy học thông qua 3 mức độ với cách lượng hoá điểm:
Rất cấp thiết, rất khả thi: 3 điểm
Cấp thiết, khả thi:2 điểm
Không cấp thiết, không khả thi: 1 điểm
3.4.3. Tiêu chuẩn và thang đánh giá
Mức 1: Rất cấp thiết, rất khả thi: 0,35,2X
Mức 2: Cấp thiết, khả thi: 4,25,1X
Mức 3: Không cấp thiết, không khả thi: 5,1X
3.4.4. Mẫu khảo sát
Bảng 3.1. Mẫu khảo sát
STT Khách thể Số lượng %
1 CBQL 04 5,0
2 Giáo viên, nhân viên 76 95,0
3.4.5. Kết quả khảo sát
Bảng 3.2. Tính cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học
TT Các biện pháp
Rất
cấp thiết
Cấp thiết
Không
cấp thiết
Điểm
TB
Thứ
bậc
SL% SL%SL%
1
Nâng cao nhận thức cho
CBQL và GV về tầm
quan trọng của TBDH
trong việc đổi mới PPDH
6986,2578,75452,814
2Kế hoạch hóa công tác
mua sắm, sử dụng, bảo74
92,5
4
5
2
2,52,9 1
87https://pdf.vn/

98. dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường;
3
Xây dựng hệ thống văn
bản qui định quản lý
trang bị, sử dụng và bảo
dưỡng TBDH trong nhà
trường;
688,578,7556,252,785
4
Tổ chức bồi dưỡng nâng
cao kĩ năng sử dụng thiết
bị dạy học cho giáo viên;
7087,5911,2511,252,862
5
Tăng cường kiểm tra
đánh giá hoạt động sử
dụng thiết bị dạy học
trong dạy học;
729033,7556,252,833
6
Tổ chức phong trào tự
làm thiết bị dạy học phục
vụ hoạt động dạy học
trong nhà trường.
648067,51012,52,676
Trung bình 86,88 7,5 5,622,81
Nhận xét:
Kết quả khảo sát cho thấy cả 6 biện pháp đều được đánh giá cấp thiết
rất cao với ĐTB = 2,81 (min = 1; max = 3) và có 94,38% ý kiến của cán bộ,
giáo viên, nhân viên được đánh giá ở mức cấp thiết và rất cấp thiết.
Biện pháp “Kế hoạch hoá công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết
bị dạy học trong nhà trường” được đánh giá ở mức rất cấp thiết là 92,5%,
điều đó thể hiện tính cấp thiết của việc đầu tư thiết bị dạy học.Trong tình hình
hiện nay để thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông thì một trong các nhiệm vụ
quan trọng phải là đổi mới công tác quản lý giáo dục. Bất kỳ một hoạt hoạt
động quản lý nào cũng phải thực hiện đầy đủ các chức năng quản lý. Nếu coi
nhẹ một chức năng nào đó thì công tác quản lý sẽ rất khó khăn để đạt được
mục tiêu. Do đó công tác xây dựng kế hoạch mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng
thiết bị dạy học là rất cấp thiết.
88https://pdf.vn/

99. Biện pháp:“Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy
học cho giáo viên” cũng có tỉ lệ 98,5% ở mức cấp thiết và rất cấp thiết. Điều
này chứng tỏ đội ngũ giáo viên còn thiếu kỹ năng, nghiệp vụ trong việc khai
thác sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình dạy và học.
Biện pháp: “Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị
dạy học” có tới 93,75% số cán bộ, giáo viên, nhân viên đánh giá mức độ rất
cấp thiết và cấp thiết. Bởi vì có kiểm tra mới có đầy đủ những thông tin cần
thiết, hữu ích, chính xác cho việc đưa ra các quyết định phù hợp với thực tiễn
và đáp ứng yêu cầu của công tác giáo dục. Trong thực tế cho thấy có thường
xuyên kiểm tra, đánh giá mới tạo được động lực, một thói quen, tạo thành nề
nếp cho giáo viên khi sử dụng thiết bị dạy học để đổi mới phương pháp giảng
dạy. Chính vì vậy trong quản lý sử dụng thiết bị dạy học là rất cấp thiết, cần
được thực hiện ở tất cả các khâu của quá trình quản lý.
Có thể biểu diễn mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị
học ở trường trung học phổ thông bằng biểu biểu đồ sau:
Biểu đồ 3.1. Mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
89https://pdf.vn/

100. Bảng 3.3. Tính khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học
TT Các biện pháp
Rất
Khả thi
Khả thi
Ít khả
thi
Điểm
TB
Thứ
bậc
SL%SL%SL%
1
Nâng cao nhận thức cho cán
bộ quản lý và giáo viên về
tầm quan trọng của thiết bị
dạy học trong việc đổi mới
phương pháp dạy học
5771,2556,251822,52,481
2
Kế hoạch hóa công tác mua
sắm, sử dụng, bảo dưỡng
thiết bị dạy học trong nhà
trường
5568,7567,51923,752,452
3
Xây dựng hệ thống văn bản
qui định quản lý trang bị, sử
dụng và bảo dưỡng thiết bị
dạy học trong nhà trường;
5366,25911,251822,52,433
4
Tổ chức bồi dưỡng nâng
cao kĩ năng sử dụng thiết bị
dạy học cho giáo viên;
5163,758102126,252,374
5
Tăng cường kiểm tra đánh
giá hoạt động sử dụng thiết
bị dạy học trong dạy học;
526556,252328,52,365
6
Tổ chức phong trào tự làm
thiết bị dạy học phục vụ
hoạt động dạy học trong
nhà trường.
5062,578,752328,752,336
Trung bình 66,25 8,3 252,4
Nhận xét: Kết quả khảo sát cho thấy cả 6 biện pháp đều được đánh giá
mức khả thi và rất khả thi với ĐTB = 2,4 (min = 1, max = 3) của các biện
pháp trên 70%. Cụ thể như sau:
Biện pháp “Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về
tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học”
được đánh giá ở khả thi và rất khả thi là 77,5%;
90https://pdf.vn/

101. Biện pháp “Kế hoạch hoá công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết
bị dạy học trong nhà trường” được cán bộ, giáo viên, nhân viên được đánh
giá ở khả thi và rất khả thi là 76,25%;
Biện pháp “Xây dựng hệ thống văn bản quy định quản lý trang bị, sử
dụng và bảo dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường” được cán bộ, giáo
viên, nhân viên được đánh giá ở khả thi và rất khả thi là 77,5%;
Biện pháp “Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy
học cho giáo viên”được cán bộ, giáo viên, nhân viên được đánh giá ở khả thi
thiết và rất khả thi là 73,75%;
Biện pháp “Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị
dạy học trong dạy và học” được cán bộ, giáo viên, nhân viên được đánh giá ở
khả thi và rất khả thi là 71,25%;
Biện pháp “Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục vụ cho
hoạt động dạy và học trong nhà trường” được cán bộ, giáo viên, nhân viên
được đánh giá ở khả thi và rất khả thi là 71%.
Như vậy, thực tế cho thấy việc triển khai nội dung và hoạt động của các
biện pháp trên rất phù hợp với thực trạng của trường trung học phổ thông A
Hải Hậu, Nam Định trong bối cảnh hiện nay và các biện pháp này đáp ứng
được đòi hỏi của thực tiễn trong công tác quản lý TBDH trong nhà trường.
Tuy có sự không đồng đều về tính khả thi của các biện pháp nhưng đa
số ý kiến đánh giá của CBQL, giáo viên và nhân viên đều đánh giá các biện
pháp đưa ra có tính khả thi.
Tóm lại, trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu về quản lý công tác thiết bị
dạy học trước đây, đồng thời xuất pháp từ thực tiễn quản lý công tác thiết bị
dạy học của trường trung học phổ thông A Hải Hậu, Nam Định, các biện pháp
mang lại hiệu quả thiết thực và góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy và
học, đáp ứng yêu đổi mới giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
91https://pdf.vn/

102. Có thể biểu diễn mức độ khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị dạy
học ở trường trung học phổ thông bằng biểu đồ sau:
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
Bảng 3.4. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý
thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
TT Biện pháp quản lý
Cấp thiếtKhả thi
X
Thứ
bậc
X
Thứ
bậc
1Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo
viên về tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong
việc đổi mới phương pháp dạy học
2,8142,481
2Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng, bảo
dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường
2,912,452
3Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản lý
trang bị, sử dụng và bảo dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường
2,7852,433
4Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng
thiết bị dạy học cho giáo viên
2,8622,374
5Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng2,8332,365
92https://pdf.vn/

103. TT Biện pháp quản lý
Cấp thiếtKhả thi
X
Thứ
bậc
X
Thứ
bậc
thiết bị dạy học trong dạy học
6Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục
vụ hoạt động dạy học trong nhà trường.
2,6762,336
Trung bình 2,81 2,4
Nhận xét:
Cán bộ quản lý và giáo viên đều dánh giá cao tính cấp thiết và khả thi
của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông của
hiệu trưởng. Trong đó tính cấp thiết đánh giá cao hơn tính khả thi với =
2,81 và 2,4.
Để khẳng định mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của các biện
pháp quản lý đề xuất đề tài sử dụng công thức tính tương quan thứ bậc:
Trong đó:r: là hệ số tương quan
D: là hiệu số thứ bậc hai đại lượng đem ra so sánh
N: là số biện pháp
Kết quả tính toán: Với công thức trên, kết quả tính được là: r = + 0,38
Nhận xét: Theo kết quả tính hệ số tương quan thứ bậc được r = + 0,38 khẳng
định giữa mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất có sự
tương quan thuận nhưng không chặt chẽ. Các biện pháp quản lý thiết bị dạy
học được đánh giá cấp thiết ở mức độ cao nhưng mức độ khả thi không tương
ứng. Ví dụ: Biện pháp “Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng
thiết bị dạy học trong dạy học;” có mức độ cấp thiết và khả thi X = 2,83 và
2,36 xếp thứ bậc 3/6 và 5/6.
Có thể biểu diễn mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của các biện
pháp quản lý thiết bị dạy học bằng biểu đồ sau:
93https://pdf.vn/

104. Biểu đồ 3.3. Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
94https://pdf.vn/

105. Kết luận chương 3
Trên cơ sở lý luận và kết quả khảo sát thực tiễn công tác quản lý thiết bị
dạy học của hiệu trưởng trường trung học phổ thông, luận văn đã đề xuất ra
06 biện pháp nhằm làm tốt hơn công tác quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định:
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan
trọng của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học;
- Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường;
- Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản lý trang bị, sử dụng và bảo
dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường;
- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học cho
giáo viên;
- Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị dạy học
trong dạy học;
- Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục vụ hoạt động dạy
học trong nhà trường.
Kết quả kiểm chứng đã khẳng định tính cấp thiết cao và khả thi của các
biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông đề xuất.
Việc thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông một cách hệ thống, đồng bộ, linh hoạt sẽ tạo ra sự chuyển biến
tích cực trong công tác quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường trung học phổ thông
A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
95https://pdf.vn/

106. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Quản lý thiết bị dạy học là quá trình tổ chức, điều khiển quản lý giáo dục
của nhà trường và các chủ thể của quá trình dạy học tham gia vào khai thác,
sử dụng các thiết bị dạy học hướng vào thúc đẩy các thành tố của quá trình
dạy học vận động theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của nhà trường.
Nội dung quản lý thiết bị dạy học trong trường trung học phổ thông bao
gồm: Lập kế hoạch, tổ chức bộ máy, chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện kế
hoạch trang bị, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học bao gồm: Yếu tố
thuộc về Hiệu trưởng, yếu tố thuộc về giáo viên, yêu tố thuộc về môi trường
quản lý.
Cơ sở lý luận trên sẽ là khung lý luận để khảo sát thực trạng công tác
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông nhằm tạo ra cơ sở thực
tiễn cho việc đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học mới nhằm nâng
cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường
1.2. Khảo sát 80 cán bộ quản lý và giáo viên ở trường trung học phổ thông A Hải
Hậu, tỉnh Nam Định về thiết bị dạy học và quản lý thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng trường trung học phổ thông bước đầu kết luận:
- Thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu đa dạng về
chủng loại và chất lượng ở mức độ trung bình. Việc trang bị sử dụng, bảo quản
ở mức độ khá tốt.
- Hiệu trưởng trường trung học phổ thông A Hải Hậu đã áp dụng nhiều
biện pháp quản lý thiết bị dạy học: lập kế hoạch, tổ chức bộ máy nhân sự; chỉ
đạo và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch trang bị, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy
học. Mức độ thực hiện các biện pháp quản lý ở mức độ tốt.
- Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy có 3 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông và mức độ ảnh hưởng
96https://pdf.vn/

107. của các yếu tố rất nhiều và xếp theo thứ bậc: 1 -Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng;
2- Yếu tố thuộc về giáo viên; 3- Yếu tố thuộc về môi trường quản lý thiết bị
dạy học.
Kết quả nghiên cứu trên là cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn rất tốt cho
việc đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng
dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong trường trung học phổ thông
A Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
1.3. Trên cơ sở lý luận và kết quả khảo sát thực tiễn công tác quản lý thiết bị
dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông, luận văn đã đề xuất ra
06 biện pháp nhằm làm tốt hơn công tác quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định:
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan
trọng của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học;
- Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng, bảo dưỡng thiết bị dạy học
trong nhà trường;
- Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản lý trang bị, sử dụng và bảo
dưỡng thiết bị dạy học trong nhà trường;
- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học cho
giáo viên;
- Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động sử dụng thiết bị dạy học
trong dạy học;
- Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học phục vụ hoạt động dạy
học trong nhà trường.
Kết quả kiểm chứng đã khẳng định tính cấp thiết cao và khả thi của các
biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông đề xuất.
Việc thực hiện các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông một cách hệ thống, đồng bộ, linh hoạt sẽ tạo ra sự chuyển biến
tích cực trong công tác quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
97https://pdf.vn/

108. góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường trung học phổ thông
Hải Hậu A, tỉnh Nam Định.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
- Tăng cường kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất nói chung và thiết bị
dạy học nói riêng phù hợp với quy mô giáo dục và đào tạo. Trang bị, cấp
phátthiết bị dạy học kịp thời để nhà trường có kế hoạch tập huấn nghiệp vụsử
dụng thiết bị dạy học cho giáo viên trong dịp hè đáp ứng yêu cầu đổi mới nội
dung chương trình và phương pháp dạy học.
- Tiếp tục tổ chức nghiên cứu danh mục thiết bị dạy học và ban hành tiêu
chuẩn đối với chất lượng thiết bị dạy học, biên soạn và phát hành rộng rãi các
tài liệu hướng dẫn sử dụng, bảo quản các thiết bị dạy học.
- Tổ chức các hội nghị và hội thảo để nâng cao nhận thức về tác dụng
và giá trị việc sử dụng thiết bị dạy học trong đổi mới phương pháp giảng dạy.
- Tiếp tục tổ chức nghiên cứu danh mục thiết bị dạy học và ban
hành tiêu chuẩn đối với chất lượng thiết bị dạy học, biên soạn và phát
2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
- Có chính sách thu hút, khuyến khích để xây dựng đội ngũ CBQL, GV,
NV quản lý thiết bị dạy học giỏi để phát triển sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo
của tỉnh nhà. Đưa công tác sử dụng thiết bị dạy học thành quy chế đánh giá
giáo viên hàng năm như xét danh hiệu thi đua, động viên khuyến khích, khen
thưởng.
- Tổ chức cho giáo viên, nhân viên quản lý thiết bị dạy học được bồi
dưỡng, nâng cao năng lực, nghiệp vụ quản lý thiết bị dạy học vào các dịp hè;
Biên chế đủ nhân viên chuyên trách thiết bị dạy học cho các trường trung học
phổ thông.
- Đổi mới nội dung và cách thức hội thi giáo viên giỏi, nhằm tạo cơ hội
cho giáo viên tất cả giáo viên các môn có cơ hội thể hiện và khẳng định; tạo
98https://pdf.vn/

109. phong trào đổi mới phương pháp dạy học sôi nổi, có chiều sâu và có hiệu quả;
phát hiện tôn vinh những giáo viên thực sự có năng lực chuyên môn tốt, ứng
dụng hiệu quả CNTT và truyền thông, có khả năng thuyết trình và kĩ năng soạn
giảng trên máy tính, sử dụng hiệu quả thiết bị thí nghiệm, đồ dùng dạy học.
- Động viên học sinh tích cự tham gia Cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ
thuật; Tiếp tục phát động phòng trào tự làm đồ dùng dạy học, phát huy trí tuệ,
năng lực sáng tạo cho cán bộ, giáo viên, nhân viên.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, công tác quản lý thiết bị dạy
học và hoạt động giảng dạy sử dụng thiết bị dạy học đối với các trường trung
học phổ thông.
2.3. Đối với Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
- Tham mưu, đề xuất với chính quyền địa phương, Sở Giáo dục và Đào
tạo giải quyết, phân bổ ngân sách phù hợp cho nhà trường theo quy định đặc
biệt là các chuẩn quốc gia, trường xây dựng cơ sở giáo dục chất lượng cao.
- Sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách của nhà nước kết hợp với nguồn
huy động hợp pháp khác từ công tác xã hội hoá để tăng cường cơ sở vật chất,
thiết bị dạy học đầu tư trang thiết bị dạy học theo phương thức "Nhà nước và
nhân dân cùng làm".
- Tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán, nhân viên phụ trách
thiết bịgiao lưu, học hỏi kinh nghiệm các trường bạn về công tác và quản lý
và sử dụng thiết bị dạy học trong nhà trường.
- Tăng cường tổ chức bồi dưỡng chuyên đề nhất là các chuyên đề về
đổi mới phương pháp dạy học sử thiết bị thí nghiệm, đồ dùng dạy học.
- Quản lý nhà trường một cách toàn diện, đặc biệt quan tâm tới quản lý việc
trang bị, bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học. Vận dụng các biện pháp quản lý
thiết bị dạy học linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện hiện có của nhà trường.
99https://pdf.vn/

110. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.F.F. Aunapu (1996), Quản lý là gì? NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội.
2.Bộ Giáo dục và Đào tạo. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung
học phổ thông có nhiều cấp học (Ban hành kèm theo thông tư số
12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo)
3.Phạm Khắc Chương(2008), Lịch sử Giáo dục Thế giới, NXB Đại học Sư
Phạm, Hà Nội
4.Đảng Cộng sản Việt Nam(1997), Văn kiện Hội nghị đại biểu toàn quốc
lần thứ X, NXBChính trị Quốc gia, Hà Nội.
5.ĐảngCộng Sản Việt Nam, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013
của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Khóa XI.
6.Đề án “Phát triển thiết bị dạy học tự làm của giáo dục mầm non và phổ
thông giai đoạn 2010-2015”, theo Quyết định số 4045/QĐ-BGDĐT ngày
16/9/2010 của Bộ trưởng Bộ GDĐT.
7.Trần Quốc Đắc (chủ biên), Một số vấn đề lí luận và thực tiễn của việc xây
dựng cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông Việt
Nam.
8.Tô Xuân Giáp (1998), thiết bị dạy học, NXB Giáo dục, TP. Hồ Chí Minh
9.Harold Koontz, Cyril Odnnell, Heinz Weihrich (1999), Những vấn đề
cốt yếu của quản lý, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.
10. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ (1996), Giáo dục học, NXB Giáo dục, Hà
Nội.
11. Học viện Quản lý giáo dục (2012), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý
trường trung học phổ thông.
12. Lê Đình Hợi(2011), Biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng
các trường trung học phổ thông huyện Lạc Sơn tỉnh Hòa Bình.
13. Đỗ Huân(2001), Sử dụng thiết bị nghe nhìn trong dạy và học, NXB Đại
học Quốc gia, Hà Nội.
100https://pdf.vn/

111. 14. Phạm Đức Khỏe (2012), Quản lý thiết bị dạy học tại trường Trung cấp
Cảnh sát Nhân dân 1, luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà
Nội
15. Nguyễn Thị Mỹ Lộc(2010), Quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý luận và
thực tiễn”, NXB Giáo dục, Hà Nội.
16. Lê Trọng Lực(2012),Quản lý thiết bịkĩ thuật dạy học trường Cao đẳng
Nghề Việt- Đức Vĩnh Phúc
17. Vũ Thị Hồng Mến(2012), Biện pháp quản lý sử dụng thiêt bị dạy học
của Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông Huyện Lạc Thủy tỉnh
Hòa Bình, Hà Nội.
18. Sầm Hoàng Minh,Biện pháp quản lý sử dụng thiết bị dạy học ở các
trường trung học cơ sở huyện Phục Hiệp, tỉnh Cần Thơ, luận văn thạc sỹ
chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội
19. Lê Văn Năng (2011), Quản lý thiết bị dạy học của các trường trung học
phổ thông Hải Phòng, Hà Nội 2011
20. Ngô Thị Phong, Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng các trường trung học cơ sở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ, Luận văn
thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội
21. Phạm Đăng Quát, Biện pháp quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trường
trường trung học phổ thông huyện Yên Mô tỉnh Ninh Bình, Luận văn thạc
sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội
22. Quốc Hội nước CHXH Việt Nam, Luật Giáo dục 2005; bổ sung sửa đổi
một số điều 2009.
23. Vũ Trọng Rỹ (1997), Một số vấn đề lý luận về thiết bị dạy học, tại liệu
dùng cho học viên cao học, Viện Khoa học Giáo dục, Hà Nội.
24. Ngô Quang Sơn(2005),Vai trò của thiết bị giáo dục và việc đánh giá hiệu
quả sử dụng thiết bị giáo dục trong quá trình dạy học tích cực, Tạp chí
Quản lý giáo dục, số 3 năm 2005.
101https://pdf.vn/

112. 25. Srem (2009), Điều hành các hoạt động trong trường học, Tài liệu dùng
cho cán bộ quản lý trường phổ thông, NXB Hà Nội.
26. Nguyễn Văn Thành ( 2014),Quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung
học phổ thông huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội.
27. Phạm Văn Thuần (2014), Quản lý cơ sở vậtchất và thiết bị trong giáo
dục, Bài giảng cho lớp cao học quản lý giáo dục, Đại học Quốc gia Hà
Nội.
28. Hoàng Minh Tuấn (2012), Quản lý thiết bị dạy học tại các Trung tâm
GDTX khu vực miền núi tỉnh Phú Thọ, luận văn thạc sỹ chuyên ngành
quản lý giáo dục, Hà Nội.
29. Nguyễn Mạnh Tường (2013), Quản lý công tác thiết bị dạy học của các
trường trung học phổ thông huyện Sông Lô- Tỉnh Vĩnh Phúc.
30. Trần Thị Thanh Trang (2015), Quản lý thiết bị dạy học trong các
trường trung học phổ thông Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình, luận văn thạc sỹ
chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội
31. Từ điển tiếng Việt (1992), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.
32. Lê Quốc Trưởng, Biện pháp quản lý sử dụng thiết bị dạy học của Hiệu
trưởng các trường trung học phổ thông huyện An Khánh tỉnh Nam Bình,
luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục, Hà Nội
33. Trần Thế Vinh (2011), Quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học
phổ thôngởtỉnh Thái Bình trong giai đoạn hiện nay, Hà Nội.
PHỤ LỤC 1: CÁC MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA
Mẫu 1:
PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN
102https://pdf.vn/

113. (Dành cho cán bộ quản lý và giáo viên)
Để nâng cao chất lượng quản lý thiết bị dạy học, phục vụ tốt nhất cho công
tác dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định, thầy (cô) vui
lòng cung cấp các thông tin sau bằng cách đánh dấu (X) vào các ý kiến dưới đây
phù hợp với thầy cô
Câu 1: Đánh giá tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong việc nâng cao chất
lượng dạy học ở trường trung học phổ thông.
Rất quan trọng c
Quan trọng c
Bình thường c
Không quan trọng c
Câu 2: Đánh giá chất lượng thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
TT Loại thiết bị CóKhông
Chất lượng
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
1Máy vi tính
2Ti vi
3Đầu Video
4Đầu đĩa hình
5Máy chiếu Projecter
6Máy chiếu đa năng
7Trang, ảnh giáo khoa
8Bản đồ giáo khoa
9Mô hình, mẫu vật
10Dụng cụ
11Phim đèn chiếu
12Bản trong dùng cho máy chiếu
Projecter
13Băng, đĩa ghi âm
14Băng hình, đĩa hình
15Phần mềm dạy học
16Giáo án điện tử
17Trang web học tập
18Máy chiếu vật thể
19Bảng thông minh
20Thiết bị âm thanh
103https://pdf.vn/

114. TT Loại thiết bị CóKhông
Chất lượng
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
21Tăng âm
22Cacsset
Câu 3: Đánh giá mức độ sử dụng thiết bị dạy học trong dạy học ở trường trung học phổ
thông.
TT Loại thiết bị
Chất lượng
Thường
xuyên
Đôi
khi
Không
sử dụng
1Máy vi tính
2TV
3Đầu Video
4Đầu đĩa hình
5Máy chiếu qua đầu
6Máy chiếu đa năng
7Trang ảnh giáo khoa
8Bản đồ giáo khoa
9Mô hình, mẫu vật
10Dụng cụ
11Phim đèn chiếu
12Bản trong dùng cho máy chiếu qua đầu
13Băng, đĩa ghi âm
14Băng hình, đĩa hình
15Phần mềm dạy học
16Giáo án điện tử
17Trang web học tập
18Máy chiếu vật thể
19Bảng thông minh
20Thiết bị âm thanh
21Tăng âm
22Cacsset
Câu 4. Đánh giá các biện pháp trang bị, bảo quản, sử dụng thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông
Nội dung Mức độ thực hiện
TốtKháTB Yếu
104https://pdf.vn/

115. T
T
1. Trang bị thiết bị dạy học
1Tận dụng ngân sách Nhà nước và xã hội hóa giáo dục
để mua sắm và trang bị các TBDH theo danh mục
TBDHTHPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo
2Thu nhập ý kiến của giáo viên thư viện, giáo viên bộ
môn về số lượng, chất lượng TBDH, từ đó có kiến
nghị với cấp trên cấp phát đúng mục đích sử dụng
3Từ đầu năm học, Hiệu trưởng chỉ đạo việc rà soát lại
thiết bị dạy học có sẵn, lập ma trận các thiết bị dạy
học sử dụng cho từng môn, đưa vào kế hoạch hoạt
động của nhà trường trong năm học
4Áp dụng các biện pháp để tăng cường và hoàn thiện
phòng THTN và phòng học bộ môn theo hướng
chuẩn về chất lượng và tiến tới hiện đại hóa các thiết
bị dạy học trong nhà trường
2. Bảo quản thiết bị dạy học
5Xây dựng kế hoạch bảo quản thiết bị dạy học
6Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên (nhân viên) thiết bị thường xuyên
7Bố trí đầy đủ và thuận tiện các phòng thực hiện và
phòng kho chứa thiết bị dạy học
8Xây dựng hệ thống các văn bản, quy định về bảo
quản thiết bị dạy học
3. Sử dụng thiết bị dạy học
9Tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên và
nhân viên về tác dụng và giá trị của thiết bị dạy học
đối với việc nâng cao chất lượng dạy học.
10Tổ chức tập huấn và trao đổi kinh nghiệm trong cán
bộ quản lý, giáo viên và nhân viên về tính năng, tác
dụng, cách thức sử dụng thiết bị dạy học.
11Huy động cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học
sinh sưu tầm, tự làm các thiết bị dạy học để phục vụ
hoạt động dạy học trong trường
12Hưởng ứng phong trào xây dựng “Trường học thân
105https://pdf.vn/

116. thiện, học sinh tích cực”, hiệu trưởng chú trọng tới
các biện pháp nhằm bảo đảm vệ sinh môi trường, an
toàn khi sử dụng thiết bị dạy học của các bộ môn nh
Vật lý, Hóa học, Công nghệ...
13Động viên tinh thần và cật chất đối với những tập thể
và cá nhân có thành tích trong sử dụng TBDH
Thầy (cô) vui lòng cho biết đôi điều về bản thân:
Chức vụ(nếu là cán bộ quản lý): .................................................................................
Giáo viên : ..................................................................................................................
Đơn vị công tác: .........................................................................................................
Thâm niên công tác:....................................................................................................
Xin chân thành cảm ơn thầy (cô)!
106https://pdf.vn/

117. Mẫu 2:
PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN
(Dành cho cán bộ quản lý và giáo viên)
Để nâng cao chất lượng quản lý thiết bị dạy học, phục vụ tốt nhất cho công tác
dạy học ở trường trung học phổ thông A Hải Hậu, tỉnh Nam Định, thầy (cô) vui lòng
cung cấp các thông tin sau bằng cách đánh dấu (X) vào các ý kiến dưới đây phù hợp
với thầy cô.
Câu 1: Đánh giá mức độ lập kế hoạch trong quản lý thiết bị dạy học ở trường
trung học phổ thông
TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
1
Xác định mục tiêu quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
2
Đánh giá thực trạng thiết bị dạy học và công tác
quản lý thiết bị dạy học trong thời gian qua
3
Xây dựng kế hoạch quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
4
Xác định các biện pháp thực hiện kế hoạch quản
lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
5
Chuẩn bị tài chính, cơ sở vật chất thực hiện kế
hoạch quản lý TBDH ở trường THPT
Câu 2: Đánh giá mức độ thực hiện tổ chức trong quản lý thiết bị dạy học
ởtrường trung học phổ thông
TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
1
Xác định các bộ phận tham gia quản lý thiết bị
dạy học ở trường trung học phổ thông
2
Xác định nhiệm vụ của từng bộ phận tham gia
quản lý TBDH ở trường trung học phổ thông
3
Xác lập cơ chế làm việc giữa các bộ phận tham
gia quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học
phổ thông
4Tập huấn cho các lực lượng tham gia quản lý
107https://pdf.vn/

118. TT
Mức độ
Biện pháp
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
thiết bị dạy học ở nhà trường THPT
Câu 3: Đánh giá mức độ thực hiện chỉ đạo trong quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
STT
Mức độ
Biện pháp
Tốt
Bình
thường
Chưa tốt
1
Ra quyết định quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông
2
Tổ chức thực hiện các hoạt động (mua
sắm, bảo quản và sử dụng)thiết bị dạy học
ở trường THPT theo kế hoạch
3
Điều chỉnh việc thực hiện kế hoạch quản
lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông trong thực tiễn
4
Kiểm tra, tổng kết việc thực hiện kế hoach
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung
học phổ thông trong thực tiễn
Câu 4: Đánh giá mức độ thực hiện kiểm tra trong quản lý thiết bị dạy học ở
trường trung học phổ thông.
STT
Mức độ
Biện pháp
Tốt
Bình
thường
Chưa
tốt
1
Xác định tiêu chuẩn đánh giá quản lý thiết bị
dạy học ở trường trung học phổ thông
2
Kiểm tra hoạt động của các bộ phận tham gia
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông
3
Phát hiện điều chỉnh các sai lệch trong quản lý
thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
4
Đánh giá việc thực hiện quản lý thiết bị dạy
học ở trường trung học phổ thông so với mục
tiêu.
108https://pdf.vn/

119. 5
Tổng kết, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ
thông.
Câu 5: Đánh giá mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động quản lý
thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông
TT
Mức độ
Yếu tố ảnh hưởng
Ảnh
hưởng
nhiều
Ít ảnh
hưởng
Không
ảnh
hưởng
1. Yếu tố thuộc về Hiệu trưởng
1Nhận thức và định hướng về thiết bị dạy học và
quản lý thiết bị dạy học
2Năng lực và kỹ năng quản lý
3Ý thức trách nhiệm
4Sự động viên và tạo điều kiện của hiệu trưởng đối
với các bộ phận tham gia quản lý thiết bị dạy học
(khen thưởng, thi đua…)
2. Yếu tố thuộc về giáo viên trung học phổ thông
5Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của
thiết bị dạy họctrong dạy học
6Ý thức trách nhiệm
7Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ
8Đời sống vật chất của giáo viên
9Hiểu biết của giáo viên về việc sử dụng thiết bị
dạy học trong dạy học
10Thói quen và phong cách của giáo viên về việc sử
dụng thiết bị trong giảng dạy
3. Yếu tố thuộc về môi trường
11Cơ chế chính sách của Nhà nước về việc mua sắm,
sử dụng... thiết bị dạy học
12Kinh phí dành cho thiết bị dạy học trong nhà
trường
13Phong trào đổi mới phương pháp dạy học trong
nhà trường
109https://pdf.vn/

120. Thầy (cô) vui lòng cho biết đôi điều về bản thân:
Chức vụ(nếu là cán bộ quản lý): .................................................................................
Giáo viên : ..................................................................................................................
Đơn vị công tác: .........................................................................................................
Thâm niên công tác:....................................................................................................
Xin chân thành cảm ơn thầy (cô)!
110https://pdf.vn/

121. Mẫu 3:
PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN
(Dành cho cán bộ lãnh đạo, quản lý và giáo viên)
Xin thầy cô vui lòng cho biết tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Hải Hậu A, huyện
Hải Hậu, tỉnh Nam Định (bằng cách đánh dấu X vào ô tương ứng).
TT Biện pháp
Tính cần thiếtTính khả thi
Rất
cấp
thiết
Cấp
thiết
Không
cấp
thiết
Rất
khả
thi
Khả
thi
Không
khả
thi
1
Nâng cao nhận thức cho CBQL và giáo
viên về tầm quan trọng của TBDH trong
việc đổi mới phương pháp dạy học
2
Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng,
bảo dưỡng TBDH trong nhà trường;
3
Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản
lý trang bị, sử dụng và bảo dưỡng thiết bị
dạy học trong nhà trường;
4
Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử
dụng thiết bị dạy học cho giáo viên;
5
Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động
sử dụng TBDH trong dạy học;
6
Tổ chức phong trào tự làm TBDH phục
vụ hoạt động dạy học trong nhà trường.
Thầy (cô) vui lòng cho biết đôi điều về bản thân:
Chức vụ(nếu là cán bộ quản lý): .................................................................................
Giáo viên : ..................................................................................................................
Đơn vị công tác: .........................................................................................................
Thâm niên công tác:....................................................................................................
Xin chân thành cảm ơn thầy (cô)!
111https://pdf.vn/

122. PHỤ LỤC 2:
CÔNG THỨC TOÁN THỐNG KÊ
Hệ số tương quan thứ bậc Spiecman r = 1 -
Trong đó: r - hệ số tương quan
D - hiệu số thứ bậc giữa hai đại lượng so sánh
N - số đơn vị được nghiên cứu
Kết luận: r mang dấu dương là tương quan thuận
r mang dấu âm là tương quan nghịch
r = 0,7  1 (rất chặt chẽ)
r = 0,5  0,69 (tương đối chặt chẽ)
r < 0,5 (tương quan lỏng)
Mối quan hệ giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý
thiết bị dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông.
TT Biện pháp quản lý
Mức độ
cần thiết
Mức độ
khả thi
DD
2
X
Thứ
bậc
X
Thứ
bậc
1Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và
giáo viên về tầm quan trọng của thiết bị
dạy học trong việc đổi mới phương pháp
dạy học
2,8142,481 3 9
2Kế hoạch hóa công tác mua sắm, sử dụng,
bảo dưỡng thiết bị dạy học trong nhà
trường;
2,912,452-11
3Xây dựng hệ thống văn bản qui định quản
lý trang bị, sử dụng và bảo dưỡng thiết bị
dạy học trong nhà trường;
2,7852,433 2 4
4Tổ chức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng sử
dụng thiết bị dạy học cho giáo viên;
2,8622,374-24
5Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động
sử dụng thiết bị dạy học trong dạy học;
2,8332,365-24
112https://pdf.vn/

123. TT Biện pháp quản lý
Mức độ
cần thiết
Mức độ
khả thi
DD
2
X
Thứ
bậc
X
Thứ
bậc
6Tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy
học phục vụ hoạt động dạy học trong nhà
trường.
2,6762,336 0 0
r  + 0,38
Kết luận: Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông thuận và không chặt chẽ.
113https://pdf.vn/