Толгойн-өвдөлт Migraine Pain of Brain , and Treatment

Толгойн өвдөлт нь Мигрени

1. Толгойн өвдөлт АУС-616 Б.Биндэръяа

2. Толгойн анхдагч өвдөлт Өвдөлтийн шинж дух, зулай, чамархай,дагзны доторхи бүтцүүдээс гаралтай авч органик шалтгаан олддоггүй толгой өвдөлтийг анхдагч толгойн өвдөлт гэнэ. Толгойн анхдагч өвдөлтийн үед бодит үзлэг,шинжилгээгээр ямар нэгэн органик шалтгаан олдохгүй . Мигрень Булчин хүчдлийн толгойн өвдөлт Толгойн цоргих өвдөлт Бүтцийн өөрчлөлтгүй бусад толгойн өвдөлт

3. Толгойн хоёрдогч өвдөлт Толгойн хоёрдогч өвдөлт нь гавал тархины гэмтэл,хавдар, тархины судасны эмгэг,халдвар,хордлого, эм бэлдмэлийн сөрөг нөлөө,бодисын солилцооны хямрал,хамар хоолой ,эрүү шүд,нүдний өвчний үед тухайн эмгэгийн шинж тэмдгийн бүрдэлд орж ирдэг

4. Мигрень Мигрень удамшлын гаралтай судасны зохицуулгын өөрчлөлтийн улмаас таллаж лугшиж өвдөх үечилсэн хөдлөлөөр илэрдэг өвчин. Тархвар зүй- эм3: эр1 ,18-20насанд илрэх хүн амын 30-38% Шалтгаан эмгэг жам Удамшлын хүчин зүйл Нейротрансмиттерийн солилцооны гажиг Гавлын гаднах ба доторхи судасны тонусын өөрчлөлт Гурвалсан мэдрэл-судасны онол

5. Дохиот бус энгийн мигрень шалгуур Толгойн нэг талыг хамарсан өвдөлт Лугших өвдөлт Дунд хүнд зэргийн хүчтэй өвдөлт Хөдлөхөд ихсэх,өдөр тутмын ажлаас зайлсхийх Дотор муухайрах огиж бөөлжих Гэрэл дуу чимээнд хэт мэдрэг болох /5 илрэх/ Дохиот мигрень шалгуур Дохиот бус шалгуураас 2с багагүй илэрсэн Толгой өвдөхөөс өмнө эсвэл дараа дохио шинж илрэх/харааны шинж, мэдрэхүйн шинж, хэл яриа өөрчлөгдөх,тал биеийн саажилт/ Дохио шинжийн үргэлжлэх хугацаа 5мин-60мин Өөр эмгэгтэй холбоогүй байх

6. Ялган оношилгоо Мигрень төст толгойн өвдөлт нь хожуу насанд эхэлсэн,даамжрах явцаар илэрч буй,дохио шинж 1 цагаас илүү хугацаагаар үргэлжилсэн тохиолдолд тархины судасны цүлхэн, аалзавчийн доорхи цус харвалт,тархины хавдраас ялгах зорилгоор нугасны ус,допплеросонографи,ангиографи, CT MPT хийнэ.

7. Эмчилгээ Хөнгөн -Өвдөлтийн хүч сул Дунд -Хэвийн ажиллахад саад болох боловч хөдөлмөрийн чадвараа алдахгүй Хүнд -Хөдөлмөрийн чадвар алдагдана Мигренийн статус -Маш хүчтэй өвдөлт 72цагаас дээш хугацаагаар үргэлжилнэ . Мигрений цочмог үеийн эмчилгээг сард 9хоногоос дээш үргэлжлүүлэх нь архаг толгойн өвдөлт үүсэх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг

8. Хөнгөн зэрэг Хангалттай нойртой байх,ажлын ачаалал стрессээс зайлсхийх,дасгал хөдөлгөөн зөвлөх Sumtriptan 100 мг + Naproxensodium 550 мг Нэмэлт эмчилгээ -Дотор муухайрах шинж дагалдвал Архаг толгойн өвдөлтийн үед- caffeine100mg үр дүнгүй бол toclopramide10-20mg Хөдлөлийн эхний шинж тэмдэг илэрмэгц мигрень эсрэг эм уухаас 10-15мин өмнө Metoclopramide 10-20mg ууна

9. Дундаас дээш зэргийн өвдөлт NSAID- paracetamol 1000-1500mg 4цаг тутамд /хоногийн дээд тун 4гр/ Эрготамины бүлгийн эмүүд- ergotamine 1mg +caffeine 100mg Насанд хүргэгчдэд хоногт Ergotamine 1-2мг,хоногийн дээд тун 4шахмал 4хоногийн дотор болон 1сард 2-оос илүү давтахгүй, 7хоногийн дээд тун 8 шахмал байна

10. Мигрений статус Dihydroergotomine mesylate 3mg + 1000ml физиологи уусмалд хийж 42мл/цаг судсанд дуслаар хийнэ. Metoclopramide хавсарснаар гаж нөлөө багасгана Metoclopramide 10mg судсаар эсвэл 50мл хийж судсанд дуслаар хийнэ

11. Хөдлөлөөс сэргийлэх эмчилгээ хийх шалгуур Сард 3-аас дээш хүчтэй хөдлөлттэй ,шинж тэмдэгийн эмчилгээнд хангалттай үр дүнгүй байх Давталт олон биш боловч хөдлөл нь хүчтэй,өвчтөний амьдралын чанар буурсан Хөдлөлөөс сэргийлэх эмчилгээнд үр дүн сайтай байх Эмчилгээ Пропранолол 40мг- 2-3удаа хоногт уух Метопролол 50мг 1-2удаа Топирамат 25-100мг 1-2 удаа Циннаризин 25мг Депакин 600-800мг Амитриптиллин 12,5-25мг 1удаа уух

12. Толгойн өвдөлт дарах эмүүд АСХ-Аспирин форте,аспизол 1000мг, аскофен П, Цитрамон,Седалгин,Пенталгин NSAID – ибупрофен 200-400мг, напроксен 250-500мг, кетопрофен75-150мг .Эрготамин –Дигидротартрат эрготамин0,1% уусмал,15-20дуслаар Дигидроэрготамин0,2% уусмал, 10-20дуслаар Серотонины рецепторт нөлөөлөх бэлдмэл-Суматриптан 50-100мг Золмитриптан2,5мг

13. Булчин хүчдэлийн өвдөлт Гавлын дуулганы хөндлөн судалт булчингийн тонус ихэссэнтэй холбоотой үүснэ. Шалтгаан, эмгэг жам Стресс, сэтгэл түгшил Толгой хүзүү нэгэн хэвийн байрлалд удаан ажиллах

14. Шалгуур Сард <15 хо толгой өвдөх Өвдөлт үргэлжлэх хугацаа 30мин-7хо Дараах шинжээс 2с дээш агуулна/ байрлал 2талд, дарах хөших шинжтэй, хөнгөн-дунд хүчтэй, хөдлөх өдөр тутамын үйлдэлд сэдэрч ихсэхгүй/ Дотор муухайрахгүй,бөөлжихгүй Гэрэл дуу чимээнд мэдрэгшинэ Бусад эмгэгтэй холбоогүй Эмчилгээ Сэтгэл гутрал түгшилтийн эсрэг эм-амитриптиллин 50,75,100мг Синапсийн өмнөх мембранд серотонин буцааж татахын саатуулах-флуоксетин 20мг Бензодиазепин эгнээний бэлдмэл-клоназепам 20мг альпразалам 0,25г АСХ 250-500мг Парацетамол 1таб 2-3удаа NSAID- ибупрофен 400мг напроксен 250мг Булчингийн хүчдэл сулруулах-Сирдалуд 2-4мг

15. Толгойн цоргих өвдөлт Дух –чамархайн орчмоор толгой таллан туйлын хүчтэй эрчлэн өвдөх онцлогоор тодорхойлогдоно. 30-50 насны эрчүүдэд ихэвчлэн тохиолдоно Шалтгаан,эмгэг жам Өвдөлтийн талд симпатикийн мэдрэлжилт бүрэн бус Гистамин,серотонин, P- бодисын солилцооны гажиг Дотоод шүүрэл дааврын солилцооны өөрчлөлт

16. - Шалгуур Тэсвэрлэшгүй хүчтэй өвдөлт нэг талын нүдний ухархай дух чамархайд 15-180мин үргэлжлэх өвдөлт Хөдлөлийн үед дараах шинж тэмдэгүүдийн аль нэг нь илрэнэ Өвдсөн талын нүдний салст улайх,хавдах, Өвдсөн талын хамар битүүрэх ,нус гоожих Тухайн талын зовхи хавдах Тухайн талын нүүр дух хөлрөх Тухайн талд миоз,птоз илрэх Тайван бус болох Өдөрт 1-8удаа давтагдах Өөр эмгэгтэй холбоогүй Эмчилгээ Верпамил-240-320мг/хо, нимотоп 90мг/хо Дигидергот 0,5мг хамрын татлага хэлбэрээр Серотонин R нөлөөлөх бэлдмэд-суматриптан 100мг Индометацин 75-100мг/хо Преднизолон 60мг ,дексаметазон 5-6мг Карбонат лити 300-900мг/хо Серотонин эсрэг бэлдмэл-сандомигран 0,5мг өдөрт3удаа метисергид 3мг/хо Хүчилтөрөгчөөр амьсгалуулах 7л/мин

17. Дараагийн шатлалд илгээх Шинээр үүссэн эсвэл тухайн өвчтөнд урд өмнө тохиолдож байгаагүй хүчтэй өвдөлт илрэх Гэнэт үүсэх маш хүчтэй толгой өвдөлт Хэвшинжит бус дохио шинж бүхий толгой өвдөлт />1 цаг үргэлжлэх нэмэлтээр саажилт илрэх / Урд өмнө дохиот мигрень байдаггүй өвчтөнд дохио шинж илрэх Жирэмслэхээс хамгаалах эм уудаг эмэгтэйд анх удаа дохио шинж илрэх(харвах эрсдэл)

18. Дараагийн шатлалд илгээх >50насны өвчтөнд эсвэл бага насны хүүхдэд анх удаа толгой өвдөх Хэдэн долоо хоногийн турш дордож даамжрах толгой өвдөлт( тархины хавдар үгүйсгэх) Биеийн байрлалын өөрчлөлттэй холбоотой толгой өвдөлт (тархины хавдарын үеийн гавлын дотоод даралт өөрчлөгдөх) Хорт хавдар, ДОХ буюу бусад дархлал хомсдох эмгэгтэй өвчтөнд шинээр толгой өвдөх Толгой өвдөж тодорхой шалтгаангүй халуурах (менингит) Толгой өвдөж, мэдрэлийн голомтот шинжүүд илрэх

19. Ном зүй Цагаанхүү Г. Мэдрэлийн өвчний оношлогоо эмчилгээ УБ 2002,296х Болезни неврвной системы /Руковод для врачей/ Под ред Н.Н. Яхно, Д.Р.Штульман,М., 2003, Alan Guberman An introduction to Clinical Neurology-Boston , New York , Toronto , London 2001 610p Мэдрэлийн эмгэгийн анхан шатны тусламжийн эмнэлзүйн удирдамж

20. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа