nvestigating the Effect of Different Levels of Irrigation and Humic Acid Foliar Application on the Physiological Characteristics and Indigo of Indigofera tinctoria L.
IranianJournalFieldC
8 views
14 slides
Oct 15, 2024
Slide 1 of 14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
About This Presentation
Indigo (Indigofera tinctoria L.) is a flowering plant belonging to the Fabaceae family. This plant has a high ability to grow again after harvesting, and the low sensitivity of this plant to the attack of pests and diseases in hot weather conditions is one of the reasons for increasing the yield of ...
Slide Content
Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 22, No. 3, Fall 2024, p. 277-290
Investigating the Effect of Different Levels of Irrigation and Humic Acid Foliar
Application on the Physiological Characteristics and Indigo of Indigofera
tinctoria L.
1
A. Ganjali
1
, A. Sirousmehr
2*
, A. Ghanbari
3
, A. Alitavakoli
4
1- MSc. student of Agrotechnology, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
2- Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
3- Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
4- Masters, Southern Kerman Agricultural Jihad Organization, Jiroft, Iran
(*- Corresponding Author Email: [email protected])
Received: 09 December 2023
Revised: 10 May 2024
Accepted: 13 May 2024
Available Online: 31 July 2024
How to cite this article:
Ganjali, A., Sirousmehr, A., Ghanbari, A., & Alitavakoli, A. (2024). Investigating the
Effect of Different Levels of Irrigation and Humic Acid Foliar Application on the
Physiological Characteristics and Indigo of Indigofera tinctoria L. Iranian Journal of
Field Crops Research, 22(3), 277-290. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
Introduction
Indigo (Indigofera tinctoria L.) is a flowering plant belonging to the Fabaceae family. This plant has a high
ability to grow again after harvesting, and the low sensitivity of this plant to the attack of pests and diseases in
hot weather conditions is one of the reasons for increasing the yield of this plant. Global climate changes have
led to changes in rainfall patterns and it is predicted that periods of insufficient rainfall will lead to drought with
a gradual decrease in water available to the soil of plants, causing an impact on the growth and development or
early death of the plant. The unreasonable long-term use of chemical inputs, including fertilizers and pesticides,
has increased environmental pollution and in some cases has had a negative impact on the yield and quality of
agricultural products. One solution is to use the principles of sustainable agriculture, especially the use of
organic inputs in agricultural ecosystems. Humic acid (HA) is an organic biostimulant that significantly affects
plant growth and increases crop yield. The purpose of the experiment is to investigate the effect of irrigation
intervals and foliar spraying of humic acid on the physiological characteristics and indigo content of Indigofera
tinctoria.
Materials and Methods
This research was carried out as split plot layout based on randomized complete block design with three
replications during 2019 in the agricultural research institute of Zabol Research Institute in Zahak city of Sistan
and Baluchistan province in Iran. The experimental treatments were irrigation intervals of 7, 9 and 11 days as the
main factor and five levels of humic acid foliar application as the sub-plot (no foliar application, foliar
application with a concentration of 20, 30, 40 and 50 liters per hectare). Irrigation treatments were carried out
two months after the planting date. Humic acid foliar application was started after three months from the date of
planting in the flowering stage, every 15 days. The foliar spraying was done at the end of the day and at sunset
with a back pump sprayer and with the same pressure on the bushes. In order to calculate the leaf yield by
removing the marginal effect, the crop was harvested in the last week of November 2019 and kept in the
warehouse at room temperature for 23 days. Then the dry leaves were separated and the weight of the leaves was
©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution
4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and
reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s)
and the source.
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 22, No. 3, Fall 2024, p. 277-290
Investigating the Effect of Different Levels of Irrigation and Humic Acid Foliar
Application on the Physiological Characteristics and Indigo of Indigofera
tinctoria L.
1
A. Ganjali
1
, A. Sirousmehr
2*
, A. Ghanbari
3
, A. Alitavakoli
4
1- MSc. student of Agrotechnology, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
2- Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
3- Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
4- Masters, Southern Kerman Agricultural Jihad Organization, Jiroft, Iran
(*- Corresponding Author Email: [email protected])
Received: 09 December 2023
Revised: 10 May 2024
Accepted: 13 May 2024
Available Online: 31 July 2024
How to cite this article:
Ganjali, A., Sirousmehr, A., Ghanbari, A., & Alitavakoli, A. (2024). Investigating the
Effect of Different Levels of Irrigation and Humic Acid Foliar Application on the
Physiological Characteristics and Indigo of Indigofera tinctoria L. Iranian Journal of
Field Crops Research, 22(3), 277-290. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
Introduction
Indigo (Indigofera tinctoria L.) is a flowering plant belonging to the Fabaceae family. This plant has a high
ability to grow again after harvesting, and the low sensitivity of this plant to the attack of pests and diseases in
hot weather conditions is one of the reasons for increasing the yield of this plant. Global climate changes have
led to changes in rainfall patterns and it is predicted that periods of insufficient rainfall will lead to drought with
a gradual decrease in water available to the soil of plants, causing an impact on the growth and development or
early death of the plant. The unreasonable long-term use of chemical inputs, including fertilizers and pesticides,
has increased environmental pollution and in some cases has had a negative impact on the yield and quality of
agricultural products. One solution is to use the principles of sustainable agriculture, especially the use of
organic inputs in agricultural ecosystems. Humic acid (HA) is an organic biostimulant that significantly affects
plant growth and increases crop yield. The purpose of the experiment is to investigate the effect of irrigation
intervals and foliar spraying of humic acid on the physiological characteristics and indigo content of Indigofera
tinctoria.
Materials and Methods
This research was carried out as split plot layout based on randomized complete block design with three
replications during 2019 in the agricultural research institute of Zabol Research Institute in Zahak city of Sistan
and Baluchistan province in Iran. The experimental treatments were irrigation intervals of 7, 9 and 11 days as the
main factor and five levels of humic acid foliar application as the sub-plot (no foliar application, foliar
application with a concentration of 20, 30, 40 and 50 liters per hectare). Irrigation treatments were carried out
two months after the planting date. Humic acid foliar application was started after three months from the date of
planting in the flowering stage, every 15 days. The foliar spraying was done at the end of the day and at sunset
with a back pump sprayer and with the same pressure on the bushes. In order to calculate the leaf yield by
removing the marginal effect, the crop was harvested in the last week of November 2019 and kept in the
warehouse at room temperature for 23 days. Then the dry leaves were separated and the weight of the leaves was
©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution
4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and
reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s)
and the source.
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
278 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
obtained in each plot and its yield was calculated in terms of tons per hectare. Wilson's method was used to
prepare ash and extract to measure the concentration of iron, zinc, phosphorus and potassium elements. The
amount of photosynthetic pigments was calculated by Arnon's method. To measure guaiacol peroxidase enzyme
by Fielding and Hall method, calculate ascorbate peroxidase by Yashimura method, catalase enzyme by Beers
and Caesar method, proline amount in leaves was measured by Bates method. Also, the indigo content was
measured based on the method provided by Stoker et al. (1998) and Sales et al. (2006).
Results and Discussion
The results of analysis of variance showed that the effect of different levels of irrigation on chlorophyll a,
catalase, iron and zinc was significant. The effect of different levels of humic acid foliar application on
chlorophyll a and b, carotenoid, ascorbate peroxidase, catalase, guaiacol peroxidase, iron, zinc, potassium,
phosphorus and indigo content was significant. Also, the results of the analysis of variance showed that the
interaction effect of irrigation in foliar application of carotenoid humic acid, ascorbate peroxidase, catalase,
guaiacol peroxidase, iron, phosphorus and indigo content was significant. The highest (39.32 mg.g
-1
fresh
weight) and the lowest (24.49 mg.g
-1
fresh weight) content of indigo were obtained at the 7-day irrigation
interval under the conditions of foliar spraying of 50 liters per hectare and the 11-day irrigation interval under
the conditions of no humic acid application
Conclusion
The results of investigating the effect of reducing different levels of irrigation and increasing humic acid
foliar spraying on indigo showed that the amount of chlorophyll a and b and zinc increased. Also, the increase in
humic acid caused an increase in potassium and blood. At each level of irrigation, it was found that the amount
of carotenoid and indigo content increased with the increase of humic acid foliar application. Some other
physiological characteristics of indigo such as proline, ascorbate peroxidase, catalase and guaiacol peroxidase
showed a decrease in each irrigation level with increasing humic acid foliar application. In future researches, it is
possible to consider the comparison of soil application and foliar application of humic acid. In general, for the
production of vesme leaves, 9-day irrigation interval in foliar application of 40 L ha
-1
of humic acid is suitable;
and In order to obtain more indigo content, an 11-day irrigation interval in foliar application of 40 L ha
-1
of
humic acid seems appropriate.
Keywords: Drought stress, Medicinal plant, Mineral elements, Organic fertilizer, Pigment
obtained in each plot and its yield was calculated in terms of tons per hectare. Wilson's method was used to
prepare ash and extract to measure the concentration of iron, zinc, phosphorus and potassium elements. The
amount of photosynthetic pigments was calculated by Arnon's method. To measure guaiacol peroxidase enzyme
by Fielding and Hall method, calculate ascorbate peroxidase by Yashimura method, catalase enzyme by Beers
and Caesar method, proline amount in leaves was measured by Bates method. Also, the indigo content was
measured based on the method provided by Stoker et al. (1998) and Sales et al. (2006).
Results and Discussion
The results of analysis of variance showed that the effect of different levels of irrigation on chlorophyll a,
catalase, iron and zinc was significant. The effect of different levels of humic acid foliar application on
chlorophyll a and b, carotenoid, ascorbate peroxidase, catalase, guaiacol peroxidase, iron, zinc, potassium,
phosphorus and indigo content was significant. Also, the results of the analysis of variance showed that the
interaction effect of irrigation in foliar application of carotenoid humic acid, ascorbate peroxidase, catalase,
guaiacol peroxidase, iron, phosphorus and indigo content was significant. The highest (39.32 mg.g
-1
fresh
weight) and the lowest (24.49 mg.g
-1
fresh weight) content of indigo were obtained at the 7-day irrigation
interval under the conditions of foliar spraying of 50 liters per hectare and the 11-day irrigation interval under
the conditions of no humic acid application
Conclusion
The results of investigating the effect of reducing different levels of irrigation and increasing humic acid
foliar spraying on indigo showed that the amount of chlorophyll a and b and zinc increased. Also, the increase in
humic acid caused an increase in potassium and blood. At each level of irrigation, it was found that the amount
of carotenoid and indigo content increased with the increase of humic acid foliar application. Some other
physiological characteristics of indigo such as proline, ascorbate peroxidase, catalase and guaiacol peroxidase
showed a decrease in each irrigation level with increasing humic acid foliar application. In future researches, it is
possible to consider the comparison of soil application and foliar application of humic acid. In general, for the
production of vesme leaves, 9-day irrigation interval in foliar application of 40 L ha
-1
of humic acid is suitable;
and In order to obtain more indigo content, an 11-day irrigation interval in foliar application of 40 L ha
-1
of
humic acid seems appropriate.
Keywords: Drought stress, Medicinal plant, Mineral elements, Organic fertilizer, Pigment
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 279
هیرشنپناریا یعارز یاهشهوژ
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج22 هرامش ،3 زییاپ ،1403 ص ،290-277
لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسررب کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ
( همسو یوگیدنیا وIndigofera tinctoria L. )
یلعجنگ هفطاع
1
سوریس اضریلع ،رهم
2*
یربنق دمحا ،
3
یلع یلع ،یلکوت
4
:تفایرد خیرات18/09/1402
:شریذپ خیرات24/02 /1403
هدیکچ
هبلولحم و یرایبآ فلتخم حوطس ریثأت یسررب روظنم یییعارز لاس رد یشیامزآ ،همسو هایگ کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ1399-
1398 هدکشهوژپ رد یزرواشک لباز رد ناتسرهش هییب یرایییبآ رود شیامزآ نیا رد .دش ارجا کهز ناونع طییس هییس رد یلییصا ترییک7 ،9 و11 و )زور
لولحمهب کیمویه دیسا یشاپ رد یعرف ترک ناونع5 ،دهاش طس20 ،30 ،40 و50 حوطییس رییثا داد ناییشن نیاییتن .دندش هتفرگ رظن رد )راتکه رد رتیل
لیفورلک رب یرایبآaینعم گرب درکلمع و یور ، لیفورلک رب کیمویه دیسا حوطس رثا .دوب رادa وbمیساتپ ،یور ، ینعم همسو گرب درکلمع و رثا .دوب راد
دیسا رد یرایبآ لباقتمییینعم وعیدیینیا یوییتحم و رفسف ،نهآ ،زلااتاک ،زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک رب کیمویه .دییش راد
نیرتشیب32/39 یلیممرگ رب مرگ رت نزو نیرتمک و )49/24 یلیمرب مرگ مرگ رت نزوهب وعیدنیا یوتحم نازیم ) یرایییبآ رود رد بیترت7 یارییش رد زور
لولحم یشاپ50 یرایبآ رود و راتکه رد رتیل11 ب کیمویه دیسا دربراک مدع یارش رد زوره لیفورلک نازیم نیرتمک .دمآ تسدa 3954/0 یلیم رییب مرگ
مرگ رت نزو و )b 2098/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزورد ) لولحم مدع رامیت لیفورلک نازیم نیرتشیب و کیمویه دیسا یشاپa 6741/0 یلیممرییگ رب مرگ
رت نزو و )b 3740/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم رامیت رد ) یشاپ50 یرایییبآ رود اب زادیسکارپ تابروکسآ رادقم نیرتشیب .دش هدهاشم راتکه رد رتیل
9 و زور11 هب زور بیترت7111/0 میلیمرگ رب مرگ و7786/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم مدع رامیت رد ) نیییا رادقم نیرتمک و کیمویه دیسا یشاپ
هب تفص بیترت6076/0 یلیم و مرگ رب مرگ6018/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم رامیت رد ) یشاپ50 هب راتکه رد رتیل رصنع رادقم نیرتشیب .دمآ تسد
رفسف022/2 لیمیمرگولیک رب مرگ رت نزو یرایبآ رود اب )11 لولحم یارش رد زور یشاپ30 ب راتکه رد رتیله رفییسف رییصنع رادییقم نیرییتمک و دمآ تسد
259/1 یلیممرگولیک رب مرگ رت نزو یرایبآ رود اب )7 لولحم یارش رد زور یشاپ30 ب کیمویه دیسا راتکه رد رتیلهرد .دمآ تسد ،عومجم تییهج دیییلوت
گرب همسو یرایبآ رود9 زور لولحم یارش ردیشاپ 40 رتیل رد کیمویه دیسا راتکه و یارب بهتسد ندروآ یوتحم یوعیدنیا رتشیب رود یرایبآ 11 زور
و 40 رتیل راتکه رد دیسا کیمویه بسانم هب رظن یمدسر.
هژاویدیلک یاه :شنت ،یکشخ ،هنادعنر ،یندعم رصانعلآ دوک ،یهایگ ییوراد
همدقم
همسوIndigofera tinctoria L.لگ ناهایگ زا ) هیب یلعتم راد
تلاویقب هداوناخ
51
یمدیشاب Gao & Schrire, 2017 یاراد همیسو .)
1- یوجشناد یسانشراک دشرا ا ،یژولونکتورگ هورگ ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک
هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
2- شناد ،رای هورگ ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
3- هورگ ،داتسا ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
4- سانشراک ،دشرا نامزاس داهج یزرواشک بونج ،نامرک ناریا ،تفریج
* - :لوئسم هدنسیونEmail: [email protected])
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
هدینکارپ یرییسمرگ قاینم رسارس رد هایگ نیا .تسا هتخانشان أشنم
نرق و تساهب اه شزرا زا و هدیش تیشک لین گنر یلصا عبنم ناونع
تسا هدوب رادروخرب ییلااب Lemmens & Wulijarni-Soetjipto,
1991هچتخرد همسو .) عافترا هب تسار یا5/1 گرب ،رتم بیکرم یاه
لوق هب نآ5/2 ات5/7 یتناسهچگرب و رتم دادیعت هب اه9 ایت13 ددیع
هبگرب گنر و لباقتم تروصلگ و یرتسکاخ هب لیامتم زبس اه یایه
لوییق هییب یتروییص گیینر هییب نآ4 یلیمیم رییتم دییشاب(Acevedo-
Rodríguez, 1996; Ayeen & Shabani, 2005)وعیدیینیا .
5-
Fabaceae
هیرشنپناریا یعارز یاهشهوژ
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج22 هرامش ،3 زییاپ ،1403 ص ،290-277
لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسررب کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ
( همسو یوگیدنیا وIndigofera tinctoria L. )
یلعجنگ هفطاع
1
سوریس اضریلع ،رهم
2*
یربنق دمحا ،
3
یلع یلع ،یلکوت
4
:تفایرد خیرات18/09/1402
:شریذپ خیرات24/02 /1403
هدیکچ
هبلولحم و یرایبآ فلتخم حوطس ریثأت یسررب روظنم یییعارز لاس رد یشیامزآ ،همسو هایگ کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ1399-
1398 هدکشهوژپ رد یزرواشک لباز رد ناتسرهش هییب یرایییبآ رود شیامزآ نیا رد .دش ارجا کهز ناونع طییس هییس رد یلییصا ترییک7 ،9 و11 و )زور
لولحمهب کیمویه دیسا یشاپ رد یعرف ترک ناونع5 ،دهاش طس20 ،30 ،40 و50 حوطییس رییثا داد ناییشن نیاییتن .دندش هتفرگ رظن رد )راتکه رد رتیل
لیفورلک رب یرایبآaینعم گرب درکلمع و یور ، لیفورلک رب کیمویه دیسا حوطس رثا .دوب رادa وbمیساتپ ،یور ، ینعم همسو گرب درکلمع و رثا .دوب راد
دیسا رد یرایبآ لباقتمییینعم وعیدیینیا یوییتحم و رفسف ،نهآ ،زلااتاک ،زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک رب کیمویه .دییش راد
نیرتشیب32/39 یلیممرگ رب مرگ رت نزو نیرتمک و )49/24 یلیمرب مرگ مرگ رت نزوهب وعیدنیا یوتحم نازیم ) یرایییبآ رود رد بیترت7 یارییش رد زور
لولحم یشاپ50 یرایبآ رود و راتکه رد رتیل11 ب کیمویه دیسا دربراک مدع یارش رد زوره لیفورلک نازیم نیرتمک .دمآ تسدa 3954/0 یلیم رییب مرگ
مرگ رت نزو و )b 2098/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزورد ) لولحم مدع رامیت لیفورلک نازیم نیرتشیب و کیمویه دیسا یشاپa 6741/0 یلیممرییگ رب مرگ
رت نزو و )b 3740/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم رامیت رد ) یشاپ50 یرایییبآ رود اب زادیسکارپ تابروکسآ رادقم نیرتشیب .دش هدهاشم راتکه رد رتیل
9 و زور11 هب زور بیترت7111/0 میلیمرگ رب مرگ و7786/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم مدع رامیت رد ) نیییا رادقم نیرتمک و کیمویه دیسا یشاپ
هب تفص بیترت6076/0 یلیم و مرگ رب مرگ6018/0 یلیممرگ رب مرگ رت نزولولحم رامیت رد ) یشاپ50 هب راتکه رد رتیل رصنع رادقم نیرتشیب .دمآ تسد
رفسف022/2 لیمیمرگولیک رب مرگ رت نزو یرایبآ رود اب )11 لولحم یارش رد زور یشاپ30 ب راتکه رد رتیله رفییسف رییصنع رادییقم نیرییتمک و دمآ تسد
259/1 یلیممرگولیک رب مرگ رت نزو یرایبآ رود اب )7 لولحم یارش رد زور یشاپ30 ب کیمویه دیسا راتکه رد رتیلهرد .دمآ تسد ،عومجم تییهج دیییلوت
گرب همسو یرایبآ رود9 زور لولحم یارش ردیشاپ 40 رتیل رد کیمویه دیسا راتکه و یارب بهتسد ندروآ یوتحم یوعیدنیا رتشیب رود یرایبآ 11 زور
و 40 رتیل راتکه رد دیسا کیمویه بسانم هب رظن یمدسر.
هژاویدیلک یاه :شنت ،یکشخ ،هنادعنر ،یندعم رصانعلآ دوک ،یهایگ ییوراد
همدقم
همسوIndigofera tinctoria L.لگ ناهایگ زا ) هیب یلعتم راد
تلاویقب هداوناخ
51
یمدیشاب Gao & Schrire, 2017 یاراد همیسو .)
1- یوجشناد یسانشراک دشرا ا ،یژولونکتورگ هورگ ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک
هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
2- شناد ،رای هورگ ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
3- هورگ ،داتسا ،تعارز هدکشناد ،یزرواشک هاعشناد ناریا ،لباز ،لباز
4- سانشراک ،دشرا نامزاس داهج یزرواشک بونج ،نامرک ناریا ،تفریج
* - :لوئسم هدنسیونEmail: [email protected])
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.85800.1282
هدینکارپ یرییسمرگ قاینم رسارس رد هایگ نیا .تسا هتخانشان أشنم
نرق و تساهب اه شزرا زا و هدیش تیشک لین گنر یلصا عبنم ناونع
تسا هدوب رادروخرب ییلااب Lemmens & Wulijarni-Soetjipto,
1991هچتخرد همسو .) عافترا هب تسار یا5/1 گرب ،رتم بیکرم یاه
لوق هب نآ5/2 ات5/7 یتناسهچگرب و رتم دادیعت هب اه9 ایت13 ددیع
هبگرب گنر و لباقتم تروصلگ و یرتسکاخ هب لیامتم زبس اه یایه
لوییق هییب یتروییص گیینر هییب نآ4 یلیمیم رییتم دییشاب(Acevedo-
Rodríguez, 1996; Ayeen & Shabani, 2005)وعیدیینیا .
5-
Fabaceae
280 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
هنادعنرهب نایهایگ گرب زا هک گنر یبآ تسا یایم تیسد ییلو دییآ
یم جارختسا همسو گرب زا وعیدنیا یاوتحم نیرتشیب دوش(Balfour-
Paul, 1998; Gilbert et al., 2004) رد ییلاایب ییایناوت هاییگ نیا .
نییا یلاایب اتبیسن تمواقم و هتشاد تشادرب زا سپ ددجم دشر هاییگ
یرامیب و تافآ هب تبسن لیلاد هلمج زا مرگ ییاوه و بآ یارش رد اه
تسا هایگ نیا درکلمع شیازفاSales et al., 2006 .)
همسو یهایگ رثؤم رد نامرد ،تسوبی یرامیبیاه ،دبک شپت بلق
و سرقن تسا .فرصم گرباه و هشیر همسو رد نامرد عرص و تیباید
هیصوت هدیش تیسا(Nadkarni, 1998; Savithramma & Rao,
2007) .گربیاه نآ یارب تیوقت دیشر ،ویم عیفد تیمیس یدیبک و
باهتلادیییض هییییصوت هدیییش تیییسا(Tyagi et al., 2010;
), 2010Muthulingam, Mohandoss, Indra, & Sethupathy .
هراصع کیلوناتم مادنایاه نیا هایگ زا دیشر سورییو زدییا یریگویلج
یمدیامن Kavimani et al., 2000).
تارییغت یمیلقا یناهج رجنم هب رییغت رد یاهوعلا یگدنراب و هدش
شیپینیب یمدوش هرودیاه یگدنراب یفاکان ریجنم هیب یلایسکشخ ایب
شهاک یجیردت رد بآ سرتسد ای ومن و دشر هب نتنم هک هدش گریم
سردوز هاییگ یم دویشBhargava & Sawant, 2013 نیینچمه .)
تارثا یلاسکشخ رد یزرواشک هب لیلد شهاک عباینم کی زا بآویس و
شیازفا یاضاقت اذغ تلع هب دشر عیرس تیعمج ریعید یوس زا ناهج
نارعن تدش هبتسا هدش هدننک O’Connell, 2017 ،)هکارچ نکمم
هدنیآ رد بآ دوبمک یناهج نارحب تساهیضرع .دوش عورش کیدزن یا
دودحم بآ ثعاب شهاک دشر اب ادج ندرک گرب اهیمدوش و تنردهجی
عمجت رتمک تاتنسوتفاه هک رد تیاهن ثعاب شهاک دریکلمع یم دویش
, 2018ongZhang, Lei, Lai, Zhao, & S). دوبمک بآ رد لحارم
یشیور و یشیاز درکلمع هناد ار هیببیترت ایت 25 دیصرد و 50 دیصرد
شهایک یم دیهدMi et al., 2018لایمعا ایب ییشرازگ رد .) شنیت
یکشخ زا هدافتسا رانک رد 50 مرگولیک نژورتین رد ،راتکه نزو کشخ
گرییب هییب همییسو نازیییم 12/5 شیازییفا راییتکه رد مرگوییلیک تییفای
Sarhadi, Afsharmanesh, & Mokhtari, 2014 ییشیامزآ رد .)
همیسو هقاسو گرب کشخ نزو و ییاوه مادنا درکلمع نیرتشیب هباشم
طس رد100 ب نآ یعارز تیفرظ ساسا رب یرایبآ دصرده دیمآ تسد
, fe Behzadi, Rezvani Moghaddam, & JahanModa
2018 شنیت لایمعا ایب نیمارایک وعیدنیا یوتحم رد شرازگ نیا رد .)
هیب ینادنچ یتوافت یکشخ دریکلمع نیرتیشیب لیباقم رد دیماین دوجو
طیس رد نیماراک وعیدنیا100 دیش لیصاح ییعارز تییفرظ دیصرد
Modafe Behzad et al., 2018 .)
رد ههدیاه ،ریخا دربراک تدمدنلب لوقعمریغ هداهنیاه ،ییایمیش
زا هلمج ،اهدوک تفآشکایه و فلعشک،ایه یگدویلآ یحمتیسیز ار
شیازیییفا هداد تیییسا Battaglia, ;., 2019et alKumar (
), 2021CzymmekKetterings, Godwin, & و رد یخرب دراویم
رب درکلمع و تیفیک تلاوصحم ریثأت یزرواشک ییفنم تیسا هتیشاذگ
(Gomiero, Pimentel, & Paoletti, 2011). یایهراکهار زا ییکی
هیب رادییاپ یزروایشک لویصا زا هدافتسا ،لکشم نیا عفر فریصم هژیو
هداهنموب رد یلآ یاهماظنیم یعارز یاه دیشابModafe Behzadi
., 2018et alدیسا .) کیمویهHA)
1
کی یلآ یتسیز کرحم تیسا
هک هبروق لباقیهجوت یور دشر و ومن هایگ ریثأیت هتیشاذگ و دریکلمع
لوصحم ار شیازفا یم دهدHassan, & -ul-Rajpar, Bhatti, Zia
2011, Tunioتابیکرت .) شیازفا اب کیمویه تیلاعف ،یبورکیم بذج
داوم و یذغم یریذپذوفن کاخ رد کیرحت بجوم دشر هایگ یمدنویش
, 2019ang, Wang, & XieLiu, W .)هوهییع رییب ،نیییا دیییسا
کیمویه میدناوت ییاراک یزتنسوتف ناهایگ ار ایب مییظنت لاعفتییایه
،یکیلوباتم ،ینومروه ،ییایمیشویب یلویکلوم و یکیژویلویزیف فیلتخم
دوبهب دشخب Shah et al., 2018)دیسا . کیمویه اب شهایک عیمجت
شیییب زا دییح هیینوگیاه نژیییسکا لاییعف ROS )و تایییوتحم نولاییم
یددیئدلآ MDA )لمحت شنت ار رد نایهایگ دویبهب هداد و تنردهیجی
یریذپذوفن یایشغ ییامیسهپ ار شهایک یم دیهد(García et al.,
), 2013Muscolo, Sidari, & Nardi; 2012 .ماییجنا زا فدییه
لولحم و یرایبآ رود ریثأت یسررب شیامزآ ریثا و کییمویه دیسا یشاپ
نآ لباقتمیم همسو یوعیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب اه .دشاب
شور و داوماه
لاییس یییق شهوژییپ نیییا یییعارز1399-1398 رد هدکییشهوژپ
یزرواشک هاعشهوژپ لباز رد ناتسرهش ییاییفارغج ضرع اب کهز30
هجرد و50 ییاییفارغج لویق و یلامش هقیقد61 و هیجرد43 هیقیقد
عافترا و یقرش498 ایرد طس زا رتم هبتیلپسا تروص بیلاق رد تهپ
هیاپ حرقکولباهرارکت هس اب یفداصت لماک ی ارجا دش. هیقطنم میلقا
یم هناتسبات کشخ لصف یاراد و کشخ و مرگ نایمز ییق رد .دیشاب
امد سوتم ،ارجا37 یتناس هجرد هرود ییق رد یگدینراب عومجم ،دارگ
دشر47/31 یلیم یبیسن تیبوقر یسوتم و رتم29/22 .دویب دیصرد
یاهرامیت شیامزآ یرایبآ یاهرود7 ،9 و11 هب زور یلصا ترک ناونع
لتخم حوطس وف لولحمیشاپ دیسا هب کیمویهییعرف ترک ناونع رد
ننپ طس دهاش مدع لولحمیشاپ)، لولحمیشاپ ایب تیظلغ 20، 30،
40 و 50 رتیل رد راتکه باختنا دندش.
لبق زا عورش شیایمزآ هیبروظنم ییسررب یگژیویایه ییکیزیف و
ییایمیش کاخ لحم ،شیامزآ کاخ هنومن زا مع 30-0 یتناسیرتم
هیهت لیباز هاعیشناد یزروایشک هدکشناد هاعشیامزآ هب هیزجت تهج و
دیدرگ لقتنم .نیاتن نومزآ کاخ رد لودج 1 تسا هدش هداد ناشن.
1- Humic Acid (HA)
هنادعنرهب نایهایگ گرب زا هک گنر یبآ تسا یایم تیسد ییلو دییآ
یم جارختسا همسو گرب زا وعیدنیا یاوتحم نیرتشیب دوش(Balfour-
Paul, 1998; Gilbert et al., 2004) رد ییلاایب ییایناوت هاییگ نیا .
نییا یلاایب اتبیسن تمواقم و هتشاد تشادرب زا سپ ددجم دشر هاییگ
یرامیب و تافآ هب تبسن لیلاد هلمج زا مرگ ییاوه و بآ یارش رد اه
تسا هایگ نیا درکلمع شیازفاSales et al., 2006 .)
همسو یهایگ رثؤم رد نامرد ،تسوبی یرامیبیاه ،دبک شپت بلق
و سرقن تسا .فرصم گرباه و هشیر همسو رد نامرد عرص و تیباید
هیصوت هدیش تیسا(Nadkarni, 1998; Savithramma & Rao,
2007) .گربیاه نآ یارب تیوقت دیشر ،ویم عیفد تیمیس یدیبک و
باهتلادیییض هییییصوت هدیییش تیییسا(Tyagi et al., 2010;
), 2010Muthulingam, Mohandoss, Indra, & Sethupathy .
هراصع کیلوناتم مادنایاه نیا هایگ زا دیشر سورییو زدییا یریگویلج
یمدیامن Kavimani et al., 2000).
تارییغت یمیلقا یناهج رجنم هب رییغت رد یاهوعلا یگدنراب و هدش
شیپینیب یمدوش هرودیاه یگدنراب یفاکان ریجنم هیب یلایسکشخ ایب
شهاک یجیردت رد بآ سرتسد ای ومن و دشر هب نتنم هک هدش گریم
سردوز هاییگ یم دویشBhargava & Sawant, 2013 نیینچمه .)
تارثا یلاسکشخ رد یزرواشک هب لیلد شهاک عباینم کی زا بآویس و
شیازفا یاضاقت اذغ تلع هب دشر عیرس تیعمج ریعید یوس زا ناهج
نارعن تدش هبتسا هدش هدننک O’Connell, 2017 ،)هکارچ نکمم
هدنیآ رد بآ دوبمک یناهج نارحب تساهیضرع .دوش عورش کیدزن یا
دودحم بآ ثعاب شهاک دشر اب ادج ندرک گرب اهیمدوش و تنردهجی
عمجت رتمک تاتنسوتفاه هک رد تیاهن ثعاب شهاک دریکلمع یم دویش
, 2018ongZhang, Lei, Lai, Zhao, & S). دوبمک بآ رد لحارم
یشیور و یشیاز درکلمع هناد ار هیببیترت ایت 25 دیصرد و 50 دیصرد
شهایک یم دیهدMi et al., 2018لایمعا ایب ییشرازگ رد .) شنیت
یکشخ زا هدافتسا رانک رد 50 مرگولیک نژورتین رد ،راتکه نزو کشخ
گرییب هییب همییسو نازیییم 12/5 شیازییفا راییتکه رد مرگوییلیک تییفای
Sarhadi, Afsharmanesh, & Mokhtari, 2014 ییشیامزآ رد .)
همیسو هقاسو گرب کشخ نزو و ییاوه مادنا درکلمع نیرتشیب هباشم
طس رد100 ب نآ یعارز تیفرظ ساسا رب یرایبآ دصرده دیمآ تسد
, fe Behzadi, Rezvani Moghaddam, & JahanModa
2018 شنیت لایمعا ایب نیمارایک وعیدنیا یوتحم رد شرازگ نیا رد .)
هیب ینادنچ یتوافت یکشخ دریکلمع نیرتیشیب لیباقم رد دیماین دوجو
طیس رد نیماراک وعیدنیا100 دیش لیصاح ییعارز تییفرظ دیصرد
Modafe Behzad et al., 2018 .)
رد ههدیاه ،ریخا دربراک تدمدنلب لوقعمریغ هداهنیاه ،ییایمیش
زا هلمج ،اهدوک تفآشکایه و فلعشک،ایه یگدویلآ یحمتیسیز ار
شیازیییفا هداد تیییسا Battaglia, ;., 2019et alKumar (
), 2021CzymmekKetterings, Godwin, & و رد یخرب دراویم
رب درکلمع و تیفیک تلاوصحم ریثأت یزرواشک ییفنم تیسا هتیشاذگ
(Gomiero, Pimentel, & Paoletti, 2011). یایهراکهار زا ییکی
هیب رادییاپ یزروایشک لویصا زا هدافتسا ،لکشم نیا عفر فریصم هژیو
هداهنموب رد یلآ یاهماظنیم یعارز یاه دیشابModafe Behzadi
., 2018et alدیسا .) کیمویهHA)
1
کی یلآ یتسیز کرحم تیسا
هک هبروق لباقیهجوت یور دشر و ومن هایگ ریثأیت هتیشاذگ و دریکلمع
لوصحم ار شیازفا یم دهدHassan, & -ul-Rajpar, Bhatti, Zia
2011, Tunioتابیکرت .) شیازفا اب کیمویه تیلاعف ،یبورکیم بذج
داوم و یذغم یریذپذوفن کاخ رد کیرحت بجوم دشر هایگ یمدنویش
, 2019ang, Wang, & XieLiu, W .)هوهییع رییب ،نیییا دیییسا
کیمویه میدناوت ییاراک یزتنسوتف ناهایگ ار ایب مییظنت لاعفتییایه
،یکیلوباتم ،ینومروه ،ییایمیشویب یلویکلوم و یکیژویلویزیف فیلتخم
دوبهب دشخب Shah et al., 2018)دیسا . کیمویه اب شهایک عیمجت
شیییب زا دییح هیینوگیاه نژیییسکا لاییعف ROS )و تایییوتحم نولاییم
یددیئدلآ MDA )لمحت شنت ار رد نایهایگ دویبهب هداد و تنردهیجی
یریذپذوفن یایشغ ییامیسهپ ار شهایک یم دیهد(García et al.,
), 2013Muscolo, Sidari, & Nardi; 2012 .ماییجنا زا فدییه
لولحم و یرایبآ رود ریثأت یسررب شیامزآ ریثا و کییمویه دیسا یشاپ
نآ لباقتمیم همسو یوعیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب اه .دشاب
شور و داوماه
لاییس یییق شهوژییپ نیییا یییعارز1399-1398 رد هدکییشهوژپ
یزرواشک هاعشهوژپ لباز رد ناتسرهش ییاییفارغج ضرع اب کهز30
هجرد و50 ییاییفارغج لویق و یلامش هقیقد61 و هیجرد43 هیقیقد
عافترا و یقرش498 ایرد طس زا رتم هبتیلپسا تروص بیلاق رد تهپ
هیاپ حرقکولباهرارکت هس اب یفداصت لماک ی ارجا دش. هیقطنم میلقا
یم هناتسبات کشخ لصف یاراد و کشخ و مرگ نایمز ییق رد .دیشاب
امد سوتم ،ارجا37 یتناس هجرد هرود ییق رد یگدینراب عومجم ،دارگ
دشر47/31 یلیم یبیسن تیبوقر یسوتم و رتم29/22 .دویب دیصرد
یاهرامیت شیامزآ یرایبآ یاهرود7 ،9 و11 هب زور یلصا ترک ناونع
لتخم حوطس وف لولحمیشاپ دیسا هب کیمویهییعرف ترک ناونع رد
ننپ طس دهاش مدع لولحمیشاپ)، لولحمیشاپ ایب تیظلغ 20، 30،
40 و 50 رتیل رد راتکه باختنا دندش.
لبق زا عورش شیایمزآ هیبروظنم ییسررب یگژیویایه ییکیزیف و
ییایمیش کاخ لحم ،شیامزآ کاخ هنومن زا مع 30-0 یتناسیرتم
هیهت لیباز هاعیشناد یزروایشک هدکشناد هاعشیامزآ هب هیزجت تهج و
دیدرگ لقتنم .نیاتن نومزآ کاخ رد لودج 1 تسا هدش هداد ناشن.
1- Humic Acid (HA)
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 281
لودج1- کاخ ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ
Table 1- Physical and chemical properties of soil
pH EC (dS.m
-1
) Ca (PPM) Mg (PPM) Na (PPM) K (PPM)
7.09 5.21 2124.24 1585.08 31.5 13.5
P
(PPM)
Fe (PPM) Zn (PPM)
یلآ نبرک دصرد
Organic carbon (%)
یلآ هدام دصرد
Organic matter (%)
دصرد لک نژورتین
Total nitrogen (%)
1.61 0.46 18.63 1.23 2.12 0.11
نیمز لحم شیامزآ رد نیدرورف هام1399 رد مع 30 یتناسرتم
مخش و سپس دعب و کسید اب هدافتسا زا هاعتسد رلول یطست و سپس
سوت رئوراف یوج و هتشپ داجیا دش .تشاک هبتروص یطخ رد خیرایت
29 نیدرورف لاس 1399 تروص تفرگ. تیشاک خیرایت زا دیشر لصف
29/01/1399 نابآ ینایاپ هتفه ات )1399 .دیماجنا لوق هب ره تریک
لماش راهچ ،فیدر هلصاف نیب ترکاه 5/0 ،رتم هلیصاف نییب کولبایه
5/1 ،رتم هلصاف نیب فیدریاه تشاک 50 یتناس،رتم هلیصاف ود هیتوب
یور فیدر 10 ناسیترتم و مع تشاک 1 ات 5/1 یتناسدوب رتم.
رذب هایگ زا هنوگ یلحم تفریج رد ناتسا نامرک هیهت تیهج .دیش
ندیسر هب مکاریت ،بویلطم سیپ زا دیشر ییبیرقت ننیپ یتنایسیرتم
،ناهایگ تایلمع کنت ماجنا تفرگ .رد لوق یارجا حرق رد هس تبون
هبتروص یتسد فلعیاه زره نیجو دندش هک هدمع فلعیایه زریه
هعرزم رایوا مهس و سَس دندوب .نیلوا یرایبآ هلصافهب دعب زا تشاک و
یرایبآیاه یدعب ره 5 ات 6 زور ات4 هامهب تروصیبایقرغ و نایسکی
یارب ترکیاه ره رامیت شنت ماجنا دش .دوک هروا دروم زاین هارمه ایب
یرایبآ رد یادتبا هلحرم هقاس نتفر رد خیرات 2/3/1399 هب رادیقم 75
مرگولیک راتکه رد هداد دش. یرایبآ یاهرامیت راهچ خیرایت زا سیپ هام
خیرات زا تشاک5/6/1399 هب یراییبآ یایهرود تروص7 ،9 و11 زور
.دیدرگ عورش
لولحم زا سیپ کییمویه دییسا یشاپ4 رد تیشاک خیرایت زا هایم
لگ هلحرمهب یهد ره تروص15 رد زور4 رایت زا هلحرم خی6/6/1399
خیرات ات20/7/1399 لولحم .دیدرگ ماجنایشاپ رد تاعاس یناییاپ زور
و ماعنه بورغ باتفآ اب مسشاپ یتشپ هیبملتیا و ایب رایشف نایسکی
یور هتوباه ماجنا دش .یرپسا ندرک ایت نایمز یرایج ندیش تاریطق
لولحم زا یور هتوباه همادا تفای. یراجت مان اب کیمویه دیسا لولحم
لودج تایصوصخ یاراد شهوژپ نیا رد کیمویه انیو2 یم .دشاب
لودج2- کیمویه دیسا عیام رد دوجوم رصانع
Table 2- Elements in humic acid liquid
دیسا ونیمآ
Amino acid (%)
N (%) OC (%)
زکولگ
Glucose (%)
یلآ تابیکرت
Organic compounds (%)
نیئتورپ
Protein (%)
�
??????�
?????? (%) Gravity
40 1.7 23 6.2 40 0.3 0.137
1
34
??????
??????� (%) Ca (%) Mg (%) Fe (PPM) Mn (PPM) Zn (PPM) Cu (PPM)
15.67 0.8 0.1 598 46 50 12
نهنوم دصرد و لیفورلک ،وعیدنیا یوتحم رادقم نییعت یارب یرادرب
خیرات رد رصانع20 نابآ1399 .تفرگ ماجنا
هتفه رد لوصحم ،هیشاح رثا فذح اب گرب درکلمع هبساحم تهج
نابآ رخآ1399 تدم هب و دش تشادرب23 ایتا یامد رد رابنا رد زور
گرب سپس .دش یرادهعنزو و هدش ادج کشخ یاهگرب ن ریه رد اه
ب ترکه هبیساحم رایتکه رد نیت بیسح ریب نآ درکلمع و هدمآ تسد
.دیدرگ
یندعم رصانع
مادنا زا هنومن ییاوه یاه3 خیرات رد یفداصت هتوب20 نابآ1399
یایمد رد نوآ رد و هییهت هییشاح رثا تیاعر اب ترک ره زا70 هیجرد
یتناس تدم هب دارگ48 شور زا و هدش کشخ تعاس یاریب نویسلیو
ب و رتسکاخ هیهتههزادنا تهج هراصع ندروآ تسد رصانع تظلغ یریگ
دیدرگ هدافتسا میساتپ و رفسف ،یور ،نهآWilson,1983) .
هزیگنریزتنسوتف یاه
لیفورلک رادقمa لیفورلک ،b دیئونتوراک و سوت باور1 ات )3)
دندش هبساحمArnon, 1967 :)
Chlorophyll �=(11/75×A664−2/350× A645) 1)
??????hlorophyll �=(18/61×A645−3/960× A664) 2)
Carotenoides=1000(A470)
−2/270 (mg chl.a)–
81/4(mg chl.b)
227
3)
کیژولویزیف تایصوصخ رگید
یارب هزادنایریگ میزنآ لوکایاگ زادییسکارپ هیب شور گنیدیلیف و
لاه Fielding & Hall, 1978)، هبساحم تابروکسآ زادییسکارپ هیب
شور ارومییییشوی shimura, Yabute, Ishikawa, & aY
لودج1- کاخ ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ
Table 1- Physical and chemical properties of soil
pH EC (dS.m
-1
) Ca (PPM) Mg (PPM) Na (PPM) K (PPM)
7.09 5.21 2124.24 1585.08 31.5 13.5
P
(PPM)
Fe (PPM) Zn (PPM)
یلآ نبرک دصرد
Organic carbon (%)
یلآ هدام دصرد
Organic matter (%)
دصرد لک نژورتین
Total nitrogen (%)
1.61 0.46 18.63 1.23 2.12 0.11
نیمز لحم شیامزآ رد نیدرورف هام1399 رد مع 30 یتناسرتم
مخش و سپس دعب و کسید اب هدافتسا زا هاعتسد رلول یطست و سپس
سوت رئوراف یوج و هتشپ داجیا دش .تشاک هبتروص یطخ رد خیرایت
29 نیدرورف لاس 1399 تروص تفرگ. تیشاک خیرایت زا دیشر لصف
29/01/1399 نابآ ینایاپ هتفه ات )1399 .دیماجنا لوق هب ره تریک
لماش راهچ ،فیدر هلصاف نیب ترکاه 5/0 ،رتم هلیصاف نییب کولبایه
5/1 ،رتم هلصاف نیب فیدریاه تشاک 50 یتناس،رتم هلیصاف ود هیتوب
یور فیدر 10 ناسیترتم و مع تشاک 1 ات 5/1 یتناسدوب رتم.
رذب هایگ زا هنوگ یلحم تفریج رد ناتسا نامرک هیهت تیهج .دیش
ندیسر هب مکاریت ،بویلطم سیپ زا دیشر ییبیرقت ننیپ یتنایسیرتم
،ناهایگ تایلمع کنت ماجنا تفرگ .رد لوق یارجا حرق رد هس تبون
هبتروص یتسد فلعیاه زره نیجو دندش هک هدمع فلعیایه زریه
هعرزم رایوا مهس و سَس دندوب .نیلوا یرایبآ هلصافهب دعب زا تشاک و
یرایبآیاه یدعب ره 5 ات 6 زور ات4 هامهب تروصیبایقرغ و نایسکی
یارب ترکیاه ره رامیت شنت ماجنا دش .دوک هروا دروم زاین هارمه ایب
یرایبآ رد یادتبا هلحرم هقاس نتفر رد خیرات 2/3/1399 هب رادیقم 75
مرگولیک راتکه رد هداد دش. یرایبآ یاهرامیت راهچ خیرایت زا سیپ هام
خیرات زا تشاک5/6/1399 هب یراییبآ یایهرود تروص7 ،9 و11 زور
.دیدرگ عورش
لولحم زا سیپ کییمویه دییسا یشاپ4 رد تیشاک خیرایت زا هایم
لگ هلحرمهب یهد ره تروص15 رد زور4 رایت زا هلحرم خی6/6/1399
خیرات ات20/7/1399 لولحم .دیدرگ ماجنایشاپ رد تاعاس یناییاپ زور
و ماعنه بورغ باتفآ اب مسشاپ یتشپ هیبملتیا و ایب رایشف نایسکی
یور هتوباه ماجنا دش .یرپسا ندرک ایت نایمز یرایج ندیش تاریطق
لولحم زا یور هتوباه همادا تفای. یراجت مان اب کیمویه دیسا لولحم
لودج تایصوصخ یاراد شهوژپ نیا رد کیمویه انیو2 یم .دشاب
لودج2- کیمویه دیسا عیام رد دوجوم رصانع
Table 2- Elements in humic acid liquid
دیسا ونیمآ
Amino acid (%)
N (%) OC (%)
زکولگ
Glucose (%)
یلآ تابیکرت
Organic compounds (%)
نیئتورپ
Protein (%)
�
??????�
?????? (%) Gravity
40 1.7 23 6.2 40 0.3 0.137
1
34
??????
??????� (%) Ca (%) Mg (%) Fe (PPM) Mn (PPM) Zn (PPM) Cu (PPM)
15.67 0.8 0.1 598 46 50 12
نهنوم دصرد و لیفورلک ،وعیدنیا یوتحم رادقم نییعت یارب یرادرب
خیرات رد رصانع20 نابآ1399 .تفرگ ماجنا
هتفه رد لوصحم ،هیشاح رثا فذح اب گرب درکلمع هبساحم تهج
نابآ رخآ1399 تدم هب و دش تشادرب23 ایتا یامد رد رابنا رد زور
گرب سپس .دش یرادهعنزو و هدش ادج کشخ یاهگرب ن ریه رد اه
ب ترکه هبیساحم رایتکه رد نیت بیسح ریب نآ درکلمع و هدمآ تسد
.دیدرگ
یندعم رصانع
مادنا زا هنومن ییاوه یاه3 خیرات رد یفداصت هتوب20 نابآ1399
یایمد رد نوآ رد و هییهت هییشاح رثا تیاعر اب ترک ره زا70 هیجرد
یتناس تدم هب دارگ48 شور زا و هدش کشخ تعاس یاریب نویسلیو
ب و رتسکاخ هیهتههزادنا تهج هراصع ندروآ تسد رصانع تظلغ یریگ
دیدرگ هدافتسا میساتپ و رفسف ،یور ،نهآWilson,1983) .
هزیگنریزتنسوتف یاه
لیفورلک رادقمa لیفورلک ،b دیئونتوراک و سوت باور1 ات )3)
دندش هبساحمArnon, 1967 :)
Chlorophyll �=(11/75×A664−2/350× A645) 1)
??????hlorophyll �=(18/61×A645−3/960× A664) 2)
Carotenoides=1000(A470)
−2/270 (mg chl.a)–
81/4(mg chl.b)
227
3)
کیژولویزیف تایصوصخ رگید
یارب هزادنایریگ میزنآ لوکایاگ زادییسکارپ هیب شور گنیدیلیف و
لاه Fielding & Hall, 1978)، هبساحم تابروکسآ زادییسکارپ هیب
شور ارومییییشوی shimura, Yabute, Ishikawa, & aY
282 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
, 2000Shigeoka)، میزنآ زلااتاک هب شور زریب و ررزییس Beers &
Sizer, 1952)، نازییم نیلوریپ رد گریب ایب هدافتیسا زا شور ستییرب
Bates, Waldern, & Teare, 1973)هزادینا ،یریگ دیش .نیینچمه
یوتحم وعیدنیا رب ساسا شور هیاراهدش سوت نارایکمه و رکوتیسا
1998 Stoker, Cooke, & Hill, )و و سلاسناراکمه et Sales
al., 2006 )هزادنایریگ دش.
یرامآ لیلحت و هیزجت
سنایراو هیزجت و نیعنایم هسیاقمهدادمرین زا هدافتیسا اب اه رازیفا
MSTAT-C میسرت واهرادومن مرین زا هدافتسا اب رازیفاExcel مایجنا
نیعنایم هسیاقم .تفرگ اهاب یینعم فهتیخا لقادیح شور رادLSD )
ماجنا دش .
ثحب و جیاتن
لیفورلکa وb
ریب یراییبآ فیلتخم حوطیس ریثا داد نایشن سنایراو هیزجت نیاتن
لیفورلکa لامتحا طس رد1 ینعم دصردلولحم رثا و هدوب راد ییشاپ
لیفورلک رب کیمویه دیساa لیفورلک وb لایمتحا طس رد1 دیصرد
ینعم لودج دوب راد3 .)نیاتن ناشن داد هک هچره لصاوف یرایبآ رتشیب
دوش زا نازیم لیفورلکa هتساک همسو یم لودج دوش4 لییفورلک .)a
یرایبآ رود رد9 و11 زور هببیترت دودح4 دصرد 5555/0 یلیم مرگ
مرگ رب نزو رت) و 25 دصرد4348/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت) تبسن
یراییبآ رود هب7 زور5804/0 یلیممریگ ریب مریگ نزو ریت) شهایک
کیمویه دیسا تظلغ شیازفا اب نینچمه .تشادرادقم رب لییفورلکa
وb لودج 5 دیش هدوزیفا )هبروقی لییفورلک نازییم نیریتمک هیکa
3954/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت و )b 2098/0 یلیممریگ ریب مریگ
نزو رتلولحم مدع رامیت رد ) یشاپ نازییم نیرتیشیب و کیمویه دیسا
لیییفورلکa 6741/0 یلیممرییگ رییب مرییگ نزو رییت و )b 3740/0
یلیممرگ رب مرگ نزو ریتلولحم رایمیت رد ) ییشاپ50 رایتکه رد ریتیل
.دش هدهاشمتاعلاطم ددعتم ناشن یمدهد هیذغت نژورتین شقن یمهم
رد میظنت زتنس هنادعنریاه یزتنسوتف رد گربیاه هایگ دراد و طیس
هضرع نژورتین یعتسبمه تبثم و یینعمیراد ایب یاویتحم لییفورلک
تلاوصحم دراد, 2013Zhang, Yu, Li, Wang, & Diao .)
لودج3- لیفورلک تافص سنایراو هیزجت جیاتنa وb تحت همسو زلااتاک و زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک ، ریثأت
حوطس لولحم و یرایبآ فلتخم کیمویه دیسا یشاپ
Table 3- The results of variance analysis of chlorophyll a and b, carotenoid, proline, ascorbate peroxidase, guaiacol
peroxidase and catalase traits in Indigofera tinctoria under the influence of different levels of irrigation and humic acid foliar
application
زلااتاک
Catalase
لوکایاگ
زادیسکارپ
Guaiacol
peroxidase
تابروکسآ
زادیسکارپ
Ascorbate
peroxidase
نیلورپ
Proline
دیئونتوراک
Carotenoid
لیفورلکb
Chlorophyll
b
لیفورلکa
Chlorophyll
a
هجرد
یدازآ
d.f
عبانم رییغت
S.O.V
3.267 ns 0.012 ns 0.010 ns 0.004 ns 0ns 0.002 ns 0.006 ns 2 رارکت rep.
32.929 * 0.422 ns 0.009 ns 0.068 ns 0 ns 0.014 ns 0.091 ** 2
یرایبآ
Irrigation
1.870 0.125 0.003 0.001 0 0.005 0.014 4
یلصا یاطخ
Main error
13.831 * 0.108 ** 0.011 ** 0.007** 0 ** 0.0380 ** 0.091 ** 4
کیمویه دیسا
HA
20.761 ** 0.078 ** 0.005 * 0.003 * 0 * 0.001 ns 0.000 ns 8
یرایبآ× دیسا
کیمویه
Irrigation ×
HA
4.913 0.017 0.001 0.001 0 0.001 0.003 24
یعرف یاطخ
Secondary
error
13.9 7.8 6.0 14.0 13.5 12.2 10.1
تارییغت بیرض
C.V. (%)
nsینعم ریغ : لامتحا طس :* ،راد5 لامتحا طس :** و دصرد1 .دصرد
ns: non-significant, *: 5% probability level and **: 1% probability level.
, 2000Shigeoka)، میزنآ زلااتاک هب شور زریب و ررزییس Beers &
Sizer, 1952)، نازییم نیلوریپ رد گریب ایب هدافتیسا زا شور ستییرب
Bates, Waldern, & Teare, 1973)هزادینا ،یریگ دیش .نیینچمه
یوتحم وعیدنیا رب ساسا شور هیاراهدش سوت نارایکمه و رکوتیسا
1998 Stoker, Cooke, & Hill, )و و سلاسناراکمه et Sales
al., 2006 )هزادنایریگ دش.
یرامآ لیلحت و هیزجت
سنایراو هیزجت و نیعنایم هسیاقمهدادمرین زا هدافتیسا اب اه رازیفا
MSTAT-C میسرت واهرادومن مرین زا هدافتسا اب رازیفاExcel مایجنا
نیعنایم هسیاقم .تفرگ اهاب یینعم فهتیخا لقادیح شور رادLSD )
ماجنا دش .
ثحب و جیاتن
لیفورلکa وb
ریب یراییبآ فیلتخم حوطیس ریثا داد نایشن سنایراو هیزجت نیاتن
لیفورلکa لامتحا طس رد1 ینعم دصردلولحم رثا و هدوب راد ییشاپ
لیفورلک رب کیمویه دیساa لیفورلک وb لایمتحا طس رد1 دیصرد
ینعم لودج دوب راد3 .)نیاتن ناشن داد هک هچره لصاوف یرایبآ رتشیب
دوش زا نازیم لیفورلکa هتساک همسو یم لودج دوش4 لییفورلک .)a
یرایبآ رود رد9 و11 زور هببیترت دودح4 دصرد 5555/0 یلیم مرگ
مرگ رب نزو رت) و 25 دصرد4348/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت) تبسن
یراییبآ رود هب7 زور5804/0 یلیممریگ ریب مریگ نزو ریت) شهایک
کیمویه دیسا تظلغ شیازفا اب نینچمه .تشادرادقم رب لییفورلکa
وb لودج 5 دیش هدوزیفا )هبروقی لییفورلک نازییم نیریتمک هیکa
3954/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت و )b 2098/0 یلیممریگ ریب مریگ
نزو رتلولحم مدع رامیت رد ) یشاپ نازییم نیرتیشیب و کیمویه دیسا
لیییفورلکa 6741/0 یلیممرییگ رییب مرییگ نزو رییت و )b 3740/0
یلیممرگ رب مرگ نزو ریتلولحم رایمیت رد ) ییشاپ50 رایتکه رد ریتیل
.دش هدهاشمتاعلاطم ددعتم ناشن یمدهد هیذغت نژورتین شقن یمهم
رد میظنت زتنس هنادعنریاه یزتنسوتف رد گربیاه هایگ دراد و طیس
هضرع نژورتین یعتسبمه تبثم و یینعمیراد ایب یاویتحم لییفورلک
تلاوصحم دراد, 2013Zhang, Yu, Li, Wang, & Diao .)
لودج3- لیفورلک تافص سنایراو هیزجت جیاتنa وb تحت همسو زلااتاک و زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک ، ریثأت
حوطس لولحم و یرایبآ فلتخم کیمویه دیسا یشاپ
Table 3- The results of variance analysis of chlorophyll a and b, carotenoid, proline, ascorbate peroxidase, guaiacol
peroxidase and catalase traits in Indigofera tinctoria under the influence of different levels of irrigation and humic acid foliar
application
زلااتاک
Catalase
لوکایاگ
زادیسکارپ
Guaiacol
peroxidase
تابروکسآ
زادیسکارپ
Ascorbate
peroxidase
نیلورپ
Proline
دیئونتوراک
Carotenoid
لیفورلکb
Chlorophyll
b
لیفورلکa
Chlorophyll
a
هجرد
یدازآ
d.f
عبانم رییغت
S.O.V
3.267 ns 0.012 ns 0.010 ns 0.004 ns 0ns 0.002 ns 0.006 ns 2 رارکت rep.
32.929 * 0.422 ns 0.009 ns 0.068 ns 0 ns 0.014 ns 0.091 ** 2
یرایبآ
Irrigation
1.870 0.125 0.003 0.001 0 0.005 0.014 4
یلصا یاطخ
Main error
13.831 * 0.108 ** 0.011 ** 0.007** 0 ** 0.0380 ** 0.091 ** 4
کیمویه دیسا
HA
20.761 ** 0.078 ** 0.005 * 0.003 * 0 * 0.001 ns 0.000 ns 8
یرایبآ× دیسا
کیمویه
Irrigation ×
HA
4.913 0.017 0.001 0.001 0 0.001 0.003 24
یعرف یاطخ
Secondary
error
13.9 7.8 6.0 14.0 13.5 12.2 10.1
تارییغت بیرض
C.V. (%)
nsینعم ریغ : لامتحا طس :* ،راد5 لامتحا طس :** و دصرد1 .دصرد
ns: non-significant, *: 5% probability level and **: 1% probability level.
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 283
لودج4- لیفورلک رب یرایبآ فلتخم حوطس رثاa همسو
Table 4- The effect of different levels of irrigation
on the chlorophyll a of Indigofera tinctoria
لودج5- لولحم رثا لیفورلک رب کیمویه دیسا یشاپa لیفورلک ،b همسو
Table 5- The effect of humic acid foliar application on chlorophyll a,
chlorophyll b in Indigofera tinctoria
لیفورلکa
Chlorophyll a
(mg g
-1
)
یرایبآ رود
Irrigation interval
(day)
لیفورلکb
Chlorophyll b
(mg g
-1
)
لیفورلکa
Chlorophyll a
(mg g
-1
)
لولحمیشاپ
Foliar application
(L ha
-1
)
0.5804
7 0.2098 0.3954 control
0.5555
9 0.2574 0.4457 20
0.4348
11 0.2984 0.5199 30
0.1200 LSD (5%) 0.3391 0.5828 40
0.3740 0.6741 50
0.03077 0.05329 LSD (5%)
لودج6- لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا همسو هایگ زلااتاک ،زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک رب کیمویه دیسا یشاپ
Table 6- The interaction effect of irrigation and humic acid foliar application on carotenoid, proline, ascorbate peroxidase,
guaiacol peroxidase, catalase of Indigofera tinctoria plant
لولحمیشاپ
Foliar application
(L ha
-1
)
دیئونتوراک
Carotenoid
(mg g
-1
)
نیلورپ
Proline
(mg g
-1
)
زادیسکارپ تابروکسآ
Ascorbate
peroxidase
(mg g
-1
)
زادیسکارپ لوکایاگ
Guaiacol
peroxidase
(mg g
-1
)
زلااتاک
Catalase
(mg g
-1
)
یرایبآ رود7 زور
7-day irrigation
interval
Control 0.04107
0.148 0.6304 1.433 12.7
20 0.027
0.1802 0.6109 1.467 23.13
30 0.0337 0.1921 0.6069 1.5 14.9
40 0.03038 0.1848 0.6191 1.5 16.33
50 0.0406 0.1353 0.6618 1.567 15.13
یرایبآ رود9 زور
9-day irrigation
interval
Control 0.03073
0.2816 0.7111 1.9 18.63
20 0.0322
0.2578 0.6456 1.8 16.47
30 0.03997 0.2433 0.6233 1.733 17.87
40 0.0518 0.2473 0.6134 1.7 17.9
50 0.04337 0.2133 0.6076 1.633 16.1
یرایبآ رود11 زور
11-day irrigation
interval
Control 0.03287
0.3791 0.7786 2.2 22.7
20 0.0385
0.3385 0.6957 1.9 16.23
30 0.03963 0.2851 0.667 1.833 15.03
40 0.03877 0.2611 0.6254 1.6 13.67
50 0.04197 0.1462 0.6018 1.5 13
LSD (5%) 0.01079 0.05329 0.05329 0.2197 3.735
،نیاربانب یماعنه هیک لویصحم دیقاف نژوریتین ،دیشاب یاویتحم
لیفورلک نآ شهاک یم،دبای ییاراک یزتنیسوتف نآ فیعیض یم،دویش
زتنس تاردییهوبرکاه دودیسم یمدویش و دریکلمع لویصحم شهایک
یمدبای. یم هاییگ سوت ییاذغ رصانع بذج شیازفا هیب ریجنم دیناوت
ددرگ لیفورلک شیازفا Gu et al., 2016)یم رظن هب . یایهرود دسر
هب ریثأت یرایبآین بذج رد ییازس رد یکیشخ شنیت اذل و هتشاد نژورت
.دویب دیهاوخ راذگریثأت لیفورلک شهاک رادیقم نیرتلاایب ییشرازگ رد
هزیعنرهب لماک یرایبآ رامیت رد هایس یایبول هایگ یزتنسوتف یاه تسد
هنوگ هب دمآ تیسا هتیساک نآ رادیقم زا ییبآ شنیت لایمعا ایب هیک یا
d, Sirousmehr, Khammari, & Keshtgar Khajeda
, 2023Dahmardehتظلغ رد .) نازییم ،کییمویه دیسا زا دایز یاه
نآ لایبند هیب و هیتفای شیازیفا نژوریتین هلمج زا یذغم رصانع بذج
یم شیازیفا هیب ور هاییگ زتنیسوتف و لییفورلک نازیمو دراذیگ رادیقم
لیفورلک b اب تظلغ دایز دیسا کیمویه ناکماریذپ هدش کی رد .تسا
لولحم شیازفا اب هایس یایبول هایگ یور یقحت کییمویه دییسا یشاپ
لیفورلک رادیقم تیشاد شیازیفا ایهKeshtgar khajedad et al.,
2023 دییسا رادیقم شهایک و یرایبآ رود شیازفا رعید یشیامزآ رد .)
هزیعنر شهاک ببس کیمویه دننام یزتنسوتف یاه لیفورلکa لگ رد
هب دش ییاقیرفآ هنوگ یرفعجیروق لییفورلک رادیقم نیرتشیب هکa رد
رامیت250 یلیم یکیشخ شنت تحت کیمویه دیسا رتیل رد مرگ5 زور
دیدرگ هدهاشم, 2018Dalvand, Solgi, & Khaleghi.)
دیئونتوراک
لولحم رییثام رییثا و کیییمویه دیییسا یییشاپ رد یرایییبآ لییباقت
لولحمهیب دییئونتوراک نازییم رب کیمویه دیسا یشاپ طیس رد بیترت
لاییمتحا1 و دییصرد5 ییینعم دییصرد لودییج دوییب راد3 هییسیاقم زا .)
نیعنایمیم اه شیازیفا ایب یراییبآ زا طیس ره رد تفرگ هجیتن ناوت
لودج4- لیفورلک رب یرایبآ فلتخم حوطس رثاa همسو
Table 4- The effect of different levels of irrigation
on the chlorophyll a of Indigofera tinctoria
لودج5- لولحم رثا لیفورلک رب کیمویه دیسا یشاپa لیفورلک ،b همسو
Table 5- The effect of humic acid foliar application on chlorophyll a,
chlorophyll b in Indigofera tinctoria
لیفورلکa
Chlorophyll a
(mg g
-1
)
یرایبآ رود
Irrigation interval
(day)
لیفورلکb
Chlorophyll b
(mg g
-1
)
لیفورلکa
Chlorophyll a
(mg g
-1
)
لولحمیشاپ
Foliar application
(L ha
-1
)
0.5804
7 0.2098 0.3954 control
0.5555
9 0.2574 0.4457 20
0.4348
11 0.2984 0.5199 30
0.1200 LSD (5%) 0.3391 0.5828 40
0.3740 0.6741 50
0.03077 0.05329 LSD (5%)
لودج6- لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا همسو هایگ زلااتاک ،زادیسکارپ لوکایاگ ،زادیسکارپ تابروکسآ ،نیلورپ ،دیئونتوراک رب کیمویه دیسا یشاپ
Table 6- The interaction effect of irrigation and humic acid foliar application on carotenoid, proline, ascorbate peroxidase,
guaiacol peroxidase, catalase of Indigofera tinctoria plant
لولحمیشاپ
Foliar application
(L ha
-1
)
دیئونتوراک
Carotenoid
(mg g
-1
)
نیلورپ
Proline
(mg g
-1
)
زادیسکارپ تابروکسآ
Ascorbate
peroxidase
(mg g
-1
)
زادیسکارپ لوکایاگ
Guaiacol
peroxidase
(mg g
-1
)
زلااتاک
Catalase
(mg g
-1
)
یرایبآ رود7 زور
7-day irrigation
interval
Control 0.04107
0.148 0.6304 1.433 12.7
20 0.027
0.1802 0.6109 1.467 23.13
30 0.0337 0.1921 0.6069 1.5 14.9
40 0.03038 0.1848 0.6191 1.5 16.33
50 0.0406 0.1353 0.6618 1.567 15.13
یرایبآ رود9 زور
9-day irrigation
interval
Control 0.03073
0.2816 0.7111 1.9 18.63
20 0.0322
0.2578 0.6456 1.8 16.47
30 0.03997 0.2433 0.6233 1.733 17.87
40 0.0518 0.2473 0.6134 1.7 17.9
50 0.04337 0.2133 0.6076 1.633 16.1
یرایبآ رود11 زور
11-day irrigation
interval
Control 0.03287
0.3791 0.7786 2.2 22.7
20 0.0385
0.3385 0.6957 1.9 16.23
30 0.03963 0.2851 0.667 1.833 15.03
40 0.03877 0.2611 0.6254 1.6 13.67
50 0.04197 0.1462 0.6018 1.5 13
LSD (5%) 0.01079 0.05329 0.05329 0.2197 3.735
،نیاربانب یماعنه هیک لویصحم دیقاف نژوریتین ،دیشاب یاویتحم
لیفورلک نآ شهاک یم،دبای ییاراک یزتنیسوتف نآ فیعیض یم،دویش
زتنس تاردییهوبرکاه دودیسم یمدویش و دریکلمع لویصحم شهایک
یمدبای. یم هاییگ سوت ییاذغ رصانع بذج شیازفا هیب ریجنم دیناوت
ددرگ لیفورلک شیازفا Gu et al., 2016)یم رظن هب . یایهرود دسر
هب ریثأت یرایبآین بذج رد ییازس رد یکیشخ شنیت اذل و هتشاد نژورت
.دویب دیهاوخ راذگریثأت لیفورلک شهاک رادیقم نیرتلاایب ییشرازگ رد
هزیعنرهب لماک یرایبآ رامیت رد هایس یایبول هایگ یزتنسوتف یاه تسد
هنوگ هب دمآ تیسا هتیساک نآ رادیقم زا ییبآ شنیت لایمعا ایب هیک یا
d, Sirousmehr, Khammari, & Keshtgar Khajeda
, 2023Dahmardehتظلغ رد .) نازییم ،کییمویه دیسا زا دایز یاه
نآ لایبند هیب و هیتفای شیازیفا نژوریتین هلمج زا یذغم رصانع بذج
یم شیازیفا هیب ور هاییگ زتنیسوتف و لییفورلک نازیمو دراذیگ رادیقم
لیفورلک b اب تظلغ دایز دیسا کیمویه ناکماریذپ هدش کی رد .تسا
لولحم شیازفا اب هایس یایبول هایگ یور یقحت کییمویه دییسا یشاپ
لیفورلک رادیقم تیشاد شیازیفا ایهKeshtgar khajedad et al.,
2023 دییسا رادیقم شهایک و یرایبآ رود شیازفا رعید یشیامزآ رد .)
هزیعنر شهاک ببس کیمویه دننام یزتنسوتف یاه لیفورلکa لگ رد
هب دش ییاقیرفآ هنوگ یرفعجیروق لییفورلک رادیقم نیرتشیب هکa رد
رامیت250 یلیم یکیشخ شنت تحت کیمویه دیسا رتیل رد مرگ5 زور
دیدرگ هدهاشم, 2018Dalvand, Solgi, & Khaleghi.)
دیئونتوراک
لولحم رییثام رییثا و کیییمویه دیییسا یییشاپ رد یرایییبآ لییباقت
لولحمهیب دییئونتوراک نازییم رب کیمویه دیسا یشاپ طیس رد بیترت
لاییمتحا1 و دییصرد5 ییینعم دییصرد لودییج دوییب راد3 هییسیاقم زا .)
نیعنایمیم اه شیازیفا ایب یراییبآ زا طیس ره رد تفرگ هجیتن ناوت
284 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
لولحمهینوگ هیب تیسا هدیش هدوزفا دیئونتوراک رادقم رب یشاپ هیک یا
رتشیب دیئونتوراک رادقم نی0518/0 یلیم رب مرگمرگ نزو ریت رود ایب )
یرایبآ9 لولحم یاریش رد زور ییشاپ40 نیریتمک و رایتکه رد ریتیل
دیئونتوراک رادقم0270/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت یراییبآ رود ایب )7
لولحم یارش رد زور یشاپ20 ب راتکه رد رتیله لودیج دمآ تسد6 .)
درکلمع دیئونتوراک ار یمناوت رتشیب هب تظفاحم زا زتنسوتف ای حوطس
لیییفورلک رد لوییق ریثأییت رویین اییی هعییشا ارواییم شفنییب تبییسن داد
Sandmann, 2019 ثییعاب کاییخ تییبوقر شهاییک یییقیقحت رد .)
دییش دوییخن هایییگ رد دیییئونتوراک شیازییفاGhorbani, Galeshi,
Soitani, & Zeynali, 2011شیازفا .) نکمم لیفورلک و دیئونتوراک
تسا تنردهجی کیرحت تیلاعف یخرب زا زنآمییاه صاخ دشاب هک شقن
یمهم رد زتنس دینرادElfeky, Mohammed, Khater, Osman,
2013 ,& Elsherbiniدیسا .) کیمویه ثعاب کییرحت هینادعنریاه
یزتنسوتف میدوش هک نیکمم تیسا هیب لییلد شهایک رادیقم pH و
شیازفا تیلاعف تادوجوم کاخ دشاب هک داوم یذغم یرتشیب زا کایخ
دننام نهآ دازآ یم دننکLatif & Mohamed, 2016) .اذیل شیازیفا
رادقم کیمویه دیسایاوتحم لیفورلک لک و یاوتحم دییئونتوراک زیین
شیازفا یم دبایAli et al., 2021) .دربراک کییمویه دیسایمدیناوت
تیلاعف زتنسوتف دیننام لییفورلک ار شیازیفا هداد و ایب شیازیفا میزینآ
،وکییسیبور لییمحت ار رد یارییش شنییت دییهد شیازییفاLatif &
Mohamed, 2016 لایمعا اب کیمویه دیسا دایز دربراک یشرازگ رد .)
یرایبآ15 هیب تبیسن ار دییئونتوراک نازییم ،یرفعج لگ یور رب زور
تسا هدرک ظفح دهاشDalvand et al., 2018.)
نیلورپ
لولحم و یرایبآ حوطس رثاسا یشاپنآ لباقتم رثا و کیمویه دی اه
ینعم نیلورپ نازیم رب لودج دوب راد3 طیس ره رد داد ناشن نیاتن .)
لولحم شیازفا اب یرایبآ زا شهایک نیلورپ رادقم کیمویه دیسا یشاپ
لولحم زا طس ره یارب و هتفای رادیقم یراییبآ رود شیازیفا ایب یشاپ
لودج تفای شیازفا نیلورپ6شیازیفا .) یلوریپن دازآ ثیعاب شهایک
لیییسناتپ یزمییسا نورد یلولییس و ظییفح یاوییتحم بآ نورد یلولییس
یمدوش Yang et al., 2021) .هعلاطم یق گینرلگ هاییگ یور رب یا
،یکیشخ شنیت لایمعا دیدرگ صخشم تییلاعف یتنآ میزینآ نادییسکا
نیلوریپ شیازیفا یم دیبایe Araujo Silva, Willadino, dos D
, 2016Santos, Oliveira, & Camara). نازییم ریعید یقیقحت رد
نیلورپبول تیشاد شیازیفا ییبآ شنت لامعا اب هایس یایKeshtgar
khajedad et al., 2023 کیی زا ود ریه لییفورلک و نیلورپ .) شییپ
یم زتنیس تامولگ مان هب کرتشم هدام زتنیس شهایک نیارباینب ،دنویش
هدویب یکیشخ شنیت یاریش رد لیفورلک زتنس شیازفا هجیتن نیلورپ
تساPaleg & Spinall, 1981 ببیس هیب نیلوریپ دییلوت شهاک .)
هیب ناهایگ رد کیمویه دیسا هدافتسا هیب هاییگ ندییشخب دویبهب رقاخ
شنتیم یکشخ شنت دننام یطیحم یاه دشابFerrara, Pacifico,
, 2007Simeone, & Ferrara.)
زادیسکارپ تابروکسآ
رثالولحمشاپ ریثا و دصرد کی لامتحا طس رد کیمویه دیسا ی
لولحم رد یرایبآ فلتخم حوطس لباقتمرد کیمویه دیسا یشاپ طس
لامتحا5 دصرد ینعم لودیج دویب راد3 یراییبآ رود رد .)9 و زور11
لولحم شیازفا اب زادیسکارپ تابروکسآ رادقم ،زور کیمویه دیسا یشاپ
هب تسا هتفای شهاکیروق یرایبآ رود رد هک9 و زور11 نیرتشیب زور
هیب تفیص نییا رادقم بیترت7111/0 یلیممریگ ریب مریگ نزو ریت و
7786/0 یلیممرگ رب مرگ زون رتلولحم مدیع رامیت رد ) دییسا ییشاپ
هب تفص نیا رادقم نیرتمک و کیمویه بیترت6076/0 یلیم ریب مریگ
مرییگنزو رییت و6018/0 یلیممرییگ رییب مرییگ نزو رییت راییمیت رد )
لولحم یشاپ50 هب راتکه رد رتیل لودج دمآ تسد6.)
دربراک رصانع فرصمرپدیننام نژوریتین تیمیس هینوگیاه لایعف
نژیسکا زا هار شیازیفا تیظلغ یتنآنادییسکاییاه دیننام زادییسکارپ
شهاک یم دینهد, 2019Aslani, Barzegar, & Nikbakht) .نییا
یتنآنادیسکااه هنوگیاه لاعف نژیسکا ار یبایزاب هدومن و شنکاویاه
نویسادیسکا یرون ار شهاک یمدنهد و هجیتنرد بجوم ظفح لیماکت
یم تیسلاپورلک یایشغ دنویش, Waraich, Ahmad, & Ashraf
2011یقیقحت رد .) اب هعلاطم رثا شنت یکشخ ریب هاییگ ننریب تیحت
رامیت دیسا کیمویه شرازگ دندومن هک یاهدیسا کیمویه رد گریب و
هشیر هدشاقلا رجنم هب شهاک یاوتحم نویسادیسکارپ ،نژوردیه ظفح
یریذپذوفن اشغ و شیازفا نازیم تیلاعف میزنآ زادییسکارپ هدیش تیسا
Garcia et al., 2012شیازیفا ییشیامزآ رد .) رود ،یراییبآ بیجوم
شیازفا تیلاعف تابروکسآ زادییسکارپ یراییبآ رود رد15 مایقرا رد زور
ییدرگ نویتیز نیشیم و یرایم د, Akbari, Jalili, & Farokhzad
2015زبیس هیشیمه هلازآ رد کیمویه دیسا دربراک .)
1
شیازیفا ببیس
تسا هدش تابروکسآ میزنآ تیلاعفElmongy, Zhou, Cao, Liu,
, 2018& Xia .)
زادیسکارپ لوکایاگ
هیزجت نیاتنلولحم رثا هک داد ناشن سنایراو کیمویه دیسا یشاپ
لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا و لوکاییاگ نازیم رب کیمویه دیسا یشاپ
ینعم زادیسکارپ لودج دوب راد3تیلاعف .) یلااب میزنآیاه زادییسکارپ
ثعاب شهایک بییسآیاه یلولیس رد یاریش شنیت یکیشخ هدیش و
یمدنناوت هبناونع کی مسیناکم یتظافح رثوم رد ربارب شنیت یکیشخ
رد رظن هتفرگ دوشRostami & Rahemi, 2013 داد نایشن نیاتن .)
یرایبآ رود رد7 لولحم شیازفا اب زور زادییسکارپ لوکایاگ رادقم یشاپ
یراییبآ یاهرود رد لباقم رد و هتشاد شیازفا9 و11 شیازیفا ایب زور
لولحم تیسا هتیشاد شهایک تفیص نییا رادیقم کیمویه دیسا یشاپ
1- Evergreen azalea
لولحمهینوگ هیب تیسا هدیش هدوزفا دیئونتوراک رادقم رب یشاپ هیک یا
رتشیب دیئونتوراک رادقم نی0518/0 یلیم رب مرگمرگ نزو ریت رود ایب )
یرایبآ9 لولحم یاریش رد زور ییشاپ40 نیریتمک و رایتکه رد ریتیل
دیئونتوراک رادقم0270/0 یلیممرگ رب مرگ نزو رت یراییبآ رود ایب )7
لولحم یارش رد زور یشاپ20 ب راتکه رد رتیله لودیج دمآ تسد6 .)
درکلمع دیئونتوراک ار یمناوت رتشیب هب تظفاحم زا زتنسوتف ای حوطس
لیییفورلک رد لوییق ریثأییت رویین اییی هعییشا ارواییم شفنییب تبییسن داد
Sandmann, 2019 ثییعاب کاییخ تییبوقر شهاییک یییقیقحت رد .)
دییش دوییخن هایییگ رد دیییئونتوراک شیازییفاGhorbani, Galeshi,
Soitani, & Zeynali, 2011شیازفا .) نکمم لیفورلک و دیئونتوراک
تسا تنردهجی کیرحت تیلاعف یخرب زا زنآمییاه صاخ دشاب هک شقن
یمهم رد زتنس دینرادElfeky, Mohammed, Khater, Osman,
2013 ,& Elsherbiniدیسا .) کیمویه ثعاب کییرحت هینادعنریاه
یزتنسوتف میدوش هک نیکمم تیسا هیب لییلد شهایک رادیقم pH و
شیازفا تیلاعف تادوجوم کاخ دشاب هک داوم یذغم یرتشیب زا کایخ
دننام نهآ دازآ یم دننکLatif & Mohamed, 2016) .اذیل شیازیفا
رادقم کیمویه دیسایاوتحم لیفورلک لک و یاوتحم دییئونتوراک زیین
شیازفا یم دبایAli et al., 2021) .دربراک کییمویه دیسایمدیناوت
تیلاعف زتنسوتف دیننام لییفورلک ار شیازیفا هداد و ایب شیازیفا میزینآ
،وکییسیبور لییمحت ار رد یارییش شنییت دییهد شیازییفاLatif &
Mohamed, 2016 لایمعا اب کیمویه دیسا دایز دربراک یشرازگ رد .)
یرایبآ15 هیب تبیسن ار دییئونتوراک نازییم ،یرفعج لگ یور رب زور
تسا هدرک ظفح دهاشDalvand et al., 2018.)
نیلورپ
لولحم و یرایبآ حوطس رثاسا یشاپنآ لباقتم رثا و کیمویه دی اه
ینعم نیلورپ نازیم رب لودج دوب راد3 طیس ره رد داد ناشن نیاتن .)
لولحم شیازفا اب یرایبآ زا شهایک نیلورپ رادقم کیمویه دیسا یشاپ
لولحم زا طس ره یارب و هتفای رادیقم یراییبآ رود شیازیفا ایب یشاپ
لودج تفای شیازفا نیلورپ6شیازیفا .) یلوریپن دازآ ثیعاب شهایک
لیییسناتپ یزمییسا نورد یلولییس و ظییفح یاوییتحم بآ نورد یلولییس
یمدوش Yang et al., 2021) .هعلاطم یق گینرلگ هاییگ یور رب یا
،یکیشخ شنیت لایمعا دیدرگ صخشم تییلاعف یتنآ میزینآ نادییسکا
نیلوریپ شیازیفا یم دیبایe Araujo Silva, Willadino, dos D
, 2016Santos, Oliveira, & Camara). نازییم ریعید یقیقحت رد
نیلورپبول تیشاد شیازیفا ییبآ شنت لامعا اب هایس یایKeshtgar
khajedad et al., 2023 کیی زا ود ریه لییفورلک و نیلورپ .) شییپ
یم زتنیس تامولگ مان هب کرتشم هدام زتنیس شهایک نیارباینب ،دنویش
هدویب یکیشخ شنیت یاریش رد لیفورلک زتنس شیازفا هجیتن نیلورپ
تساPaleg & Spinall, 1981 ببیس هیب نیلوریپ دییلوت شهاک .)
هیب ناهایگ رد کیمویه دیسا هدافتسا هیب هاییگ ندییشخب دویبهب رقاخ
شنتیم یکشخ شنت دننام یطیحم یاه دشابFerrara, Pacifico,
, 2007Simeone, & Ferrara.)
زادیسکارپ تابروکسآ
رثالولحمشاپ ریثا و دصرد کی لامتحا طس رد کیمویه دیسا ی
لولحم رد یرایبآ فلتخم حوطس لباقتمرد کیمویه دیسا یشاپ طس
لامتحا5 دصرد ینعم لودیج دویب راد3 یراییبآ رود رد .)9 و زور11
لولحم شیازفا اب زادیسکارپ تابروکسآ رادقم ،زور کیمویه دیسا یشاپ
هب تسا هتفای شهاکیروق یرایبآ رود رد هک9 و زور11 نیرتشیب زور
هیب تفیص نییا رادقم بیترت7111/0 یلیممریگ ریب مریگ نزو ریت و
7786/0 یلیممرگ رب مرگ زون رتلولحم مدیع رامیت رد ) دییسا ییشاپ
هب تفص نیا رادقم نیرتمک و کیمویه بیترت6076/0 یلیم ریب مریگ
مرییگنزو رییت و6018/0 یلیممرییگ رییب مرییگ نزو رییت راییمیت رد )
لولحم یشاپ50 هب راتکه رد رتیل لودج دمآ تسد6.)
دربراک رصانع فرصمرپدیننام نژوریتین تیمیس هینوگیاه لایعف
نژیسکا زا هار شیازیفا تیظلغ یتنآنادییسکاییاه دیننام زادییسکارپ
شهاک یم دینهد, 2019Aslani, Barzegar, & Nikbakht) .نییا
یتنآنادیسکااه هنوگیاه لاعف نژیسکا ار یبایزاب هدومن و شنکاویاه
نویسادیسکا یرون ار شهاک یمدنهد و هجیتنرد بجوم ظفح لیماکت
یم تیسلاپورلک یایشغ دنویش, Waraich, Ahmad, & Ashraf
2011یقیقحت رد .) اب هعلاطم رثا شنت یکشخ ریب هاییگ ننریب تیحت
رامیت دیسا کیمویه شرازگ دندومن هک یاهدیسا کیمویه رد گریب و
هشیر هدشاقلا رجنم هب شهاک یاوتحم نویسادیسکارپ ،نژوردیه ظفح
یریذپذوفن اشغ و شیازفا نازیم تیلاعف میزنآ زادییسکارپ هدیش تیسا
Garcia et al., 2012شیازیفا ییشیامزآ رد .) رود ،یراییبآ بیجوم
شیازفا تیلاعف تابروکسآ زادییسکارپ یراییبآ رود رد15 مایقرا رد زور
ییدرگ نویتیز نیشیم و یرایم د, Akbari, Jalili, & Farokhzad
2015زبیس هیشیمه هلازآ رد کیمویه دیسا دربراک .)
1
شیازیفا ببیس
تسا هدش تابروکسآ میزنآ تیلاعفElmongy, Zhou, Cao, Liu,
, 2018& Xia .)
زادیسکارپ لوکایاگ
هیزجت نیاتنلولحم رثا هک داد ناشن سنایراو کیمویه دیسا یشاپ
لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا و لوکاییاگ نازیم رب کیمویه دیسا یشاپ
ینعم زادیسکارپ لودج دوب راد3تیلاعف .) یلااب میزنآیاه زادییسکارپ
ثعاب شهایک بییسآیاه یلولیس رد یاریش شنیت یکیشخ هدیش و
یمدنناوت هبناونع کی مسیناکم یتظافح رثوم رد ربارب شنیت یکیشخ
رد رظن هتفرگ دوشRostami & Rahemi, 2013 داد نایشن نیاتن .)
یرایبآ رود رد7 لولحم شیازفا اب زور زادییسکارپ لوکایاگ رادقم یشاپ
یراییبآ یاهرود رد لباقم رد و هتشاد شیازفا9 و11 شیازیفا ایب زور
لولحم تیسا هتیشاد شهایک تفیص نییا رادیقم کیمویه دیسا یشاپ
1- Evergreen azalea
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 285
لودج 6شیازفا یشیامزآ رد .) رود ،یرایبآ بیجوم شیازیفا تییلاعف
لوکایاگ یراییبآ رود رد زادییسکارپ15 نیشیم و یرایم مایقرا رد زور
دیدرگ نوتیزAkbari et al., 2015 .)
زلااتاک
م و یرایبآ حوطس ریثأتولحل لیباقتم ریثا و کییمویه دیسا یشاپ
لولحم رد یرایبآیینعم تفیص نییا ریب کییمویه دیسا یشاپ دویب راد
لودج 3 یراییبآ رود رد هک دش صخشم .)7 دربرایک شیازیفا ایب زور
یم شیازفا زلااتاک رادقم کیمویه دیسا یراییبآ رود رد ،دیبای9 ایب زور
تظلغ رد زلااتاک شهاک دوجولولحم یاهییشاپ یینعم توایفت یراد
لولحم طس هس نیب ،دهاش یشاپ30 و40 هدهایشم رایتکه رد ریتیل
یرایبآ رود رد نینچمه و دشن11 لولحم شیازفا اب زور رادیقم ییشاپ
لودج تفای شهاک زادیسکارپ زلااتاک6شنت تدش .) ویتادییسکا یاه
یتنآ تیلاعف نازیم ونادیسکانایب اهاسح ای تمواقم نازیم هدننک تیس
یم یکشخ یارش رد زلااتاک شیازفا .تسا یکشخ شنت هب ماقرا دناوت
هبمسیناکم رد یپارتوتف شقن کی ناونع هک دنک لمع یزتنسوتف یاه
یم شنیییت هرود ییییق رد تیییسهپورلک هیییب بییییسآ ثیییعاب ددریییگ
Ghanaatiyan & Sadeghi, 2017 دیشر یاریب یاریش دویبهب .)
یگلاکیدار شهاک ببس هب یلآ یاهدوک دربراک رثا رد ناها ریضم یاه
میزنآ شهاک و تسا نژیسکادض یاهYadollahi, Asgharipour,
, 2015Kheiri, & Ghaderi ثیعاب کییمویه دیس دربراک نیاربانب .)
یم زلااتاک میزنآ تیلاعف شیازفا دویشElmongy et al., 2018 رد .)
لباق شیازفا ببس کیمویه دیسا رادقم شیازفا یقیقحت رادقم هظحهم
توت رد زلااتاک دیش یعنرف, Khodamoradi, Amiri, & Dovlati
2018 .)
( نهآFe)
لولحم و یرایبآ حوطس تارثامویه دیسا یشاپ لیباقتم ریثا و کیی
نآ لامتحا طس رد نهآ رادقم رب اه1 یینعم همیسو هایگ رد دصرد راد
لودج دوب7هب .) یرایبآ رود رد یلک روق7 و زور9 تظلغ دربراک زور
هب داد شیازفا ار نهآ رادقم ،کیمویه دیسا زا دایزیروق نیرتیشیب هک
نهآ رادقم473/2 ppm یرایبآ رود رد )9 لولحم یارش اب زور یشاپ
50 نهآ رادقم نیرتمک و کیمویه دیسا راتکه رد رتیل851/1 ppm )
یرایبآ رود رد7 لولحم یارش اب زور ییشاپ20 دییسا رایتکه رد ریتیل
هب کیمویه یرایبآ رود رد یلو دمآ تسد11 زا میک تظلغ دربراک زور
شیازیفا ار نیهآ رادیقم کیمویه دیسا لودیج داد10 ییقیقحت رد .)
هدیش نهآ رادقم شیازفا بجوم لاقترپ گرب رد کیمویه دیسا دربراک
تساEl-Hamied, 2014 .)
( یورZn)
لولحم رثا و یرایبآ حوطس رثا یور رصنع رب کیمویه دیسا یشاپ
هب لامتحا طس رد بیترت5 و دصرد1 م همسو هایگ رد دصردیینع راد
لودج دوب7یم رظن هب .) هیجیتنرد همسو رد یور رادقم شیازفا دسر
لودج یرایبآ رود شهاک8 لودیج کیمویه دیسا تظلغ شیازفا و )
9 .دشاب هدوب )
لودج7- ثأت تحت وگیدنیا یوتحم و رفسف و میساتپ یور ،نهآ تافص سنایراو هیزجت جیاتنلولحم و یرایبآ فلتخم حوطس ری کیمویه دیسا یشاپ
Table 7- The results of variance analysis of iron, zinc, potassium and phosphorus traits and indigo content under the
influence of different levels of irrigation and humic acid foliar application
رییغت عبانم
S.O.V
یدازآ هجرد
d.f
نهآ
Fe
یور
Zn
میساتپ
K
رفسف
P
وگیدنیا یوتحم
Indigo content
گرب درکلمع
Leaf yield
رارکت
Rep.
2 0.005 ns 161.859 ns 136.44 ns 0.047 ns 128.623 ns 113451.699 ns
یرایبآ
Irrigation (I)
3 0.368 ** 638.391 * 1640.665 ns 0.239 ns 22.796 ns 1130380.693 *
یلصا یاطخ
Main error
4 0.009 36.231 912.616 0.052 19.052 135047.276
کیمویه دیسا
HA
4 0.234 ** 2815.403 ** 7077.236 ** 0.236 ** 95.093 ** 735825.470 **
یرایبآ× کیمویه دیسا
I×HA
8 0.139 ** 17.711 ns 723.100 ns 0.092 ** 19.290 * 140504.794 ns
یعرف یاطخ
Secondary error
24 0.011 44.627 466.798 0.026 6.118 86471.457
تارییغت بیرض
C.V. (%)
4.9 6. 7 15.8 9.2 7.6 8.5
nsینعم ریغ : لامتحا طس :* ،راد5 لامتحا طس :** و دصرد1 .دصرد
ns: non-significant, *: 5% probability level and **: 1% probability level.
نیعنایم رادقم هسیاقم زا حوطیس ریثأیت تیحت یور تفیص ریب اه
یور رادیقم نیرتشیب یرایبآ فلتخم2/104 ppm یراییبآ رود رد )7
یور رادیییقم نیریییتمک و زور69/92 ppm یراییییبآ رود رد )11 زور
هب لودج دمآ تسد8لولحم ریثأت دروم رد .)کییمویه دیسا یشاپ ریب
لودج 6شیازفا یشیامزآ رد .) رود ،یرایبآ بیجوم شیازیفا تییلاعف
لوکایاگ یراییبآ رود رد زادییسکارپ15 نیشیم و یرایم مایقرا رد زور
دیدرگ نوتیزAkbari et al., 2015 .)
زلااتاک
م و یرایبآ حوطس ریثأتولحل لیباقتم ریثا و کییمویه دیسا یشاپ
لولحم رد یرایبآیینعم تفیص نییا ریب کییمویه دیسا یشاپ دویب راد
لودج 3 یراییبآ رود رد هک دش صخشم .)7 دربرایک شیازیفا ایب زور
یم شیازفا زلااتاک رادقم کیمویه دیسا یراییبآ رود رد ،دیبای9 ایب زور
تظلغ رد زلااتاک شهاک دوجولولحم یاهییشاپ یینعم توایفت یراد
لولحم طس هس نیب ،دهاش یشاپ30 و40 هدهایشم رایتکه رد ریتیل
یرایبآ رود رد نینچمه و دشن11 لولحم شیازفا اب زور رادیقم ییشاپ
لودج تفای شهاک زادیسکارپ زلااتاک6شنت تدش .) ویتادییسکا یاه
یتنآ تیلاعف نازیم ونادیسکانایب اهاسح ای تمواقم نازیم هدننک تیس
یم یکشخ یارش رد زلااتاک شیازفا .تسا یکشخ شنت هب ماقرا دناوت
هبمسیناکم رد یپارتوتف شقن کی ناونع هک دنک لمع یزتنسوتف یاه
یم شنیییت هرود ییییق رد تیییسهپورلک هیییب بییییسآ ثیییعاب ددریییگ
Ghanaatiyan & Sadeghi, 2017 دیشر یاریب یاریش دویبهب .)
یگلاکیدار شهاک ببس هب یلآ یاهدوک دربراک رثا رد ناها ریضم یاه
میزنآ شهاک و تسا نژیسکادض یاهYadollahi, Asgharipour,
, 2015Kheiri, & Ghaderi ثیعاب کییمویه دیس دربراک نیاربانب .)
یم زلااتاک میزنآ تیلاعف شیازفا دویشElmongy et al., 2018 رد .)
لباق شیازفا ببس کیمویه دیسا رادقم شیازفا یقیقحت رادقم هظحهم
توت رد زلااتاک دیش یعنرف, Khodamoradi, Amiri, & Dovlati
2018 .)
( نهآFe)
لولحم و یرایبآ حوطس تارثامویه دیسا یشاپ لیباقتم ریثا و کیی
نآ لامتحا طس رد نهآ رادقم رب اه1 یینعم همیسو هایگ رد دصرد راد
لودج دوب7هب .) یرایبآ رود رد یلک روق7 و زور9 تظلغ دربراک زور
هب داد شیازفا ار نهآ رادقم ،کیمویه دیسا زا دایزیروق نیرتیشیب هک
نهآ رادقم473/2 ppm یرایبآ رود رد )9 لولحم یارش اب زور یشاپ
50 نهآ رادقم نیرتمک و کیمویه دیسا راتکه رد رتیل851/1 ppm )
یرایبآ رود رد7 لولحم یارش اب زور ییشاپ20 دییسا رایتکه رد ریتیل
هب کیمویه یرایبآ رود رد یلو دمآ تسد11 زا میک تظلغ دربراک زور
شیازیفا ار نیهآ رادیقم کیمویه دیسا لودیج داد10 ییقیقحت رد .)
هدیش نهآ رادقم شیازفا بجوم لاقترپ گرب رد کیمویه دیسا دربراک
تساEl-Hamied, 2014 .)
( یورZn)
لولحم رثا و یرایبآ حوطس رثا یور رصنع رب کیمویه دیسا یشاپ
هب لامتحا طس رد بیترت5 و دصرد1 م همسو هایگ رد دصردیینع راد
لودج دوب7یم رظن هب .) هیجیتنرد همسو رد یور رادقم شیازفا دسر
لودج یرایبآ رود شهاک8 لودیج کیمویه دیسا تظلغ شیازفا و )
9 .دشاب هدوب )
لودج7- ثأت تحت وگیدنیا یوتحم و رفسف و میساتپ یور ،نهآ تافص سنایراو هیزجت جیاتنلولحم و یرایبآ فلتخم حوطس ری کیمویه دیسا یشاپ
Table 7- The results of variance analysis of iron, zinc, potassium and phosphorus traits and indigo content under the
influence of different levels of irrigation and humic acid foliar application
رییغت عبانم
S.O.V
یدازآ هجرد
d.f
نهآ
Fe
یور
Zn
میساتپ
K
رفسف
P
وگیدنیا یوتحم
Indigo content
گرب درکلمع
Leaf yield
رارکت
Rep.
2 0.005 ns 161.859 ns 136.44 ns 0.047 ns 128.623 ns 113451.699 ns
یرایبآ
Irrigation (I)
3 0.368 ** 638.391 * 1640.665 ns 0.239 ns 22.796 ns 1130380.693 *
یلصا یاطخ
Main error
4 0.009 36.231 912.616 0.052 19.052 135047.276
کیمویه دیسا
HA
4 0.234 ** 2815.403 ** 7077.236 ** 0.236 ** 95.093 ** 735825.470 **
یرایبآ× کیمویه دیسا
I×HA
8 0.139 ** 17.711 ns 723.100 ns 0.092 ** 19.290 * 140504.794 ns
یعرف یاطخ
Secondary error
24 0.011 44.627 466.798 0.026 6.118 86471.457
تارییغت بیرض
C.V. (%)
4.9 6. 7 15.8 9.2 7.6 8.5
nsینعم ریغ : لامتحا طس :* ،راد5 لامتحا طس :** و دصرد1 .دصرد
ns: non-significant, *: 5% probability level and **: 1% probability level.
نیعنایم رادقم هسیاقم زا حوطیس ریثأیت تیحت یور تفیص ریب اه
یور رادیقم نیرتشیب یرایبآ فلتخم2/104 ppm یراییبآ رود رد )7
یور رادیییقم نیریییتمک و زور69/92 ppm یراییییبآ رود رد )11 زور
هب لودج دمآ تسد8لولحم ریثأت دروم رد .)کییمویه دیسا یشاپ ریب
286 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
یور رادقم نیرتشیب ،یورPPM 2/119لولحم رایمیت رد ) ییشاپ50
یور رادیقم نیرتمک و کیمویه دیسا راتکه رد رتیل96/72 ppm رد )
لولحم مدع رامیتهب کییمویه دییسا یشاپ لودیج دیمآ تیسد9 رد .)
لولحم زا هدافتسا یشیامزآینعم شیازفا ثعاب کیمویه دیسا یشاپ راد
انا گرب رد یور دش رDavarpanah, Tehranifar, Davarynejad,
, 2018Abadía, & Khorasani کییمویه دییسا دربراک نینچمه .)
نع تظلغ شیازفا بجومهویم گرب رد یور رص دیش لاقترپ یاهEl-
Hamied, 2014 .)
لودج8- ( یور رب یرایبآ فلتخم حوطس رثاZn همسو هایگ رد گرب درکلمع و )
Table 8- The effect of different levels of irrigation on zinc (Zn) and leaf yield in Indigofera tinctoria
یرایبآ رود
Irrigation interval (day)
یور- Zn
(PPM)
درکلمع گرب Leaf yield
(kg ha
-1
)
7 104.2 3663
9 103.8 3476
11 92.69 3122
LSD (5%) 6.102 372.6
لودج9- لولحم رثا( یور رب کیمویه دیسا یشاپZn( میساتپ ،)K همسو هایگ رد گرب درکلمع و )
Table 9- The effect of humic acid foliar application on zinc (Zn), potassium (K) and leaf yield in Indigofera tinctoria
درکلمع گرب
Leaf yield (kg ha
-1
)
( میساتپK )
(PPM)
( یورZn )
(PPM)
لولحمیشاپ
Foliar application (L ha
-1
)
3182 98.22 72.96 دهاشControl -
3125 123 93.91 20
3374 136.4 106.3 30
3633 157.1 108.7 40
3788 169.3 119.2 50
284.4 21.02 6.500 LSD (5%)
لودج10- لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا( نهآ رب کیمویه دیسا یشاپFe( رفسف ،)P همسو هایگ رد وگیدنیا یوتحم و )
Table 10- The interaction effect of irrigation and humic acid foliar application on iron (Fe), phosphorus (P) and indigo
content of Indigofera tinctoria
لولحمیشاپ
Foliar application (L ha
-1
)
نهآ (Fe)
(PPM)
رفسف(P)
(PPM)
وگیدنیا یوتحم
Indigo content (mg g
-1
)
یرایبآ رود7 زور
7-day irrigation
interval
Control 2.058
1.148 28.23
20 1.851
1.532 30.12
30 1.946
1.259 34.27
40 2.296
1.808 35.58
50 2.452
1.806 39.32
یرایبآ رود9 زور
9-day irrigation
interval
Control 2.192
1.929 30.74
20 2.461
1.71 31.29
30 2.201
1.502 31.41
40 2.368
1.836 31.75
50 2.473
1.99 37.12
یرایبآ رود11 زور
11-day irrigation
interval
Control 2.258
1.994 24.49
20 2.307
1.48 30.72
30 1.963
2.022 31.77
40 2.036
1.924 36.37
50 2.185
1.915 31.9
LSD (5%) 0.1767 0.2717 4.168
( میساتپK)
لولحم رثا داد ناشن سنایراو هیزجت نیاتن ریب کیمویه دیسا یشاپ
لامتحا طس رد همسو هایگ رد میساتپ نازیم1 یینعم دیصرد دویب راد
لودج 7لولحم شیازفا .) نازییم شیازیفا ثعاب کیمویه دیسا یشاپ
رد میساتپهب دییدرگ همیسو هاییگیروق مییساتپ رادیقم نیرتیشیب هیک
3/169 ppmلولحم رامیت رد ) یشاپ50 کیمویه دیسا راتکه رد رتیل
نآ رادقم نیرتمک و22/98 ppmلولحم مدع رامیت رد ) دییسا ییشاپ
لودیج دییدرگ تیفای کیمویه9 ترذ رد کییمویه دییسا دربرایک .)
ببس هب ار میساتپ دصرد نازیم شیازفا کیمویه دیسا هدافتسا شیازفا
تیسا هداد نایشنDaur & Bakhashwain, 2013 ییشرازگ رد .)
یور رادقم نیرتشیب ،یورPPM 2/119لولحم رایمیت رد ) ییشاپ50
یور رادیقم نیرتمک و کیمویه دیسا راتکه رد رتیل96/72 ppm رد )
لولحم مدع رامیتهب کییمویه دییسا یشاپ لودیج دیمآ تیسد9 رد .)
لولحم زا هدافتسا یشیامزآینعم شیازفا ثعاب کیمویه دیسا یشاپ راد
انا گرب رد یور دش رDavarpanah, Tehranifar, Davarynejad,
, 2018Abadía, & Khorasani کییمویه دییسا دربراک نینچمه .)
نع تظلغ شیازفا بجومهویم گرب رد یور رص دیش لاقترپ یاهEl-
Hamied, 2014 .)
لودج8- ( یور رب یرایبآ فلتخم حوطس رثاZn همسو هایگ رد گرب درکلمع و )
Table 8- The effect of different levels of irrigation on zinc (Zn) and leaf yield in Indigofera tinctoria
یرایبآ رود
Irrigation interval (day)
یور- Zn
(PPM)
درکلمع گرب Leaf yield
(kg ha
-1
)
7 104.2 3663
9 103.8 3476
11 92.69 3122
LSD (5%) 6.102 372.6
لودج9- لولحم رثا( یور رب کیمویه دیسا یشاپZn( میساتپ ،)K همسو هایگ رد گرب درکلمع و )
Table 9- The effect of humic acid foliar application on zinc (Zn), potassium (K) and leaf yield in Indigofera tinctoria
درکلمع گرب
Leaf yield (kg ha
-1
)
( میساتپK )
(PPM)
( یورZn )
(PPM)
لولحمیشاپ
Foliar application (L ha
-1
)
3182 98.22 72.96 دهاشControl -
3125 123 93.91 20
3374 136.4 106.3 30
3633 157.1 108.7 40
3788 169.3 119.2 50
284.4 21.02 6.500 LSD (5%)
لودج10- لولحم رد یرایبآ لباقتم رثا( نهآ رب کیمویه دیسا یشاپFe( رفسف ،)P همسو هایگ رد وگیدنیا یوتحم و )
Table 10- The interaction effect of irrigation and humic acid foliar application on iron (Fe), phosphorus (P) and indigo
content of Indigofera tinctoria
لولحمیشاپ
Foliar application (L ha
-1
)
نهآ (Fe)
(PPM)
رفسف(P)
(PPM)
وگیدنیا یوتحم
Indigo content (mg g
-1
)
یرایبآ رود7 زور
7-day irrigation
interval
Control 2.058
1.148 28.23
20 1.851
1.532 30.12
30 1.946
1.259 34.27
40 2.296
1.808 35.58
50 2.452
1.806 39.32
یرایبآ رود9 زور
9-day irrigation
interval
Control 2.192
1.929 30.74
20 2.461
1.71 31.29
30 2.201
1.502 31.41
40 2.368
1.836 31.75
50 2.473
1.99 37.12
یرایبآ رود11 زور
11-day irrigation
interval
Control 2.258
1.994 24.49
20 2.307
1.48 30.72
30 1.963
2.022 31.77
40 2.036
1.924 36.37
50 2.185
1.915 31.9
LSD (5%) 0.1767 0.2717 4.168
( میساتپK)
لولحم رثا داد ناشن سنایراو هیزجت نیاتن ریب کیمویه دیسا یشاپ
لامتحا طس رد همسو هایگ رد میساتپ نازیم1 یینعم دیصرد دویب راد
لودج 7لولحم شیازفا .) نازییم شیازیفا ثعاب کیمویه دیسا یشاپ
رد میساتپهب دییدرگ همیسو هاییگیروق مییساتپ رادیقم نیرتیشیب هیک
3/169 ppmلولحم رامیت رد ) یشاپ50 کیمویه دیسا راتکه رد رتیل
نآ رادقم نیرتمک و22/98 ppmلولحم مدع رامیت رد ) دییسا ییشاپ
لودیج دییدرگ تیفای کیمویه9 ترذ رد کییمویه دییسا دربرایک .)
ببس هب ار میساتپ دصرد نازیم شیازفا کیمویه دیسا هدافتسا شیازفا
تیسا هداد نایشنDaur & Bakhashwain, 2013 ییشرازگ رد .)
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 287
لولحم رعیدینعم شیازفا ببس کیمویه دیسا یشاپ میساتپ تظلغ راد
دش رانا گرب ردDavarpanah et al., 201 .)
( رفسفP)
لولحم رییثاپ رد یرایییبآ لییباقتم رییثا و کیییمویه دیییسا یییشا
لولحم لامتحا طس رد رفسف رصنع رب کیمویه دیسا یشاپ1 دیصرد
ینعم لودج دوب راد7نیعنایم هسیاقم زا .) ریصنع رادیقم نیرتیشیب اه
رفسف022/2 ppm یرایبآ رود زا )11 لولحم یارش رد زور یشاپ30
ب راتکه رد رتیلهیقم نیریتمک و دیمآ تیسد رفیسف ریصنع راد259/1
ppm یرایبآ رود زا )7 لولحم یارش رد زور یشاپ30 رایتکه رد ریتیل
ب کیمویه دیساه لودج دمآ تسد10دربراک .) یگرب کییمویه دییسا
رثا لباقیهجوت ریب یور ،دریکلمع لویق و هزادینای هیشوخ و نازییم
،میساتپ ،نهآ گرب رفسفیاه روعنا هتیشاد تیساAsgharzade &
Babaeian, 2012لولحم .)یشاپ کییمویه دییسا یور ویلآدرز میقر
ونیناک ثعاب شیازفا صخاشیاه ییایمیشویب و بذج داوم ییاذغ هدش
تیسا , 2015Shaaban, Morsey, & Mahmoudرد .) ییشرازگ
شیازفا یارب نامدنار تهبر بذج بآ هایگ و ترذ دوبهب هیذغت ،یندیعم
دیدرگ دوجوم رفسف نازیم شیازفا ثعاب کیمویه داوم دربراکDaur
& Bakhashwain, 2013 .)
وگیدنیا یوتحم
لولحم فلتخم حوطس رثا یرایبآ لباقتم رثا و کیمویه دیسا یشاپ
لولحم رد هدایم ریب کیمویه دیسا یشاپهیب وعیدینیا طیس رد بیترت
لاییمتحا1 و دییصرد5 ییینعم دییصرد لودییج دوییب راد7 هییسیاقم زا .)
نیعنایمیم اه دربراک شیازفا اب یرایبآ طس ره رد تفرگ هجیتن ناوت
کییمویه دیسا هب تیسا هیتفای شیازیفا وعیدینیا یویتحمیروق هیک
وعیدنیا یوتحم نیرتشیب32/39 یلیمراییبآ رود رد )مریگ رب مرگ ی7
لولحم یارییش رد زور یییشاپ50 یوییتحم نیرییتمک و راییتکه رد رییتیل
وعیدنیا49/24 یلیم یراییبآ رود رد )مریگ رب مرگ11 یاریش رد زور
لولحم مدعهب کییمویه دییسا یشاپ لودیج دیمآ تیسد10شنیت .)
یکشخ یجیاتن زا لیبق هتسب ندش هنزور،اه شهاک رد تعرس لایقتنا
داوم ییاذغ رد ،نایهایگ شهایک لییسناتپ بآ رد تفابیایه ،یهاییگ
شهاک ،زتنسوتف یگدنرادزاب زا ،دشر شیازفا رد عمجت کیزیسبآ ،دیسا
میزنآیاه یتنآ،نادیسکا ،نیلوریپ لیکیشت لاکیداریایه دازآ و شنیت
ویتادیسکا ار هب هاریمه ،دراد اذیل ینامزهیک نایهایگ رد یاریش شنیت
یطیحم رارق یم،دنریگ زا یرق دییلوت تیلوباتمیایه هییوناث فیلتخم
ناییشدوخ ار زا نیییا یارییش ظییفح یم دییننکSayadi, Ahmadi,
Bhour, & Hosseni, 2014 یراییبآ حوطیس رادقم یسررب کی رد .)
هبلباق روقهظحهم هیچرگ تسا هتشادن وعیدنیا یوتحم رب یتوافت یا
زا یرایبآ طس رییغت هک60 هیب دیصرد100 ییعارز تییفرظ دیصرد
شهاک ثعاب3 ات9 هیب وعیدنیا یوتحم یدصردنیچ رد بیترت یایه
دیش همیسو مود و لواModafe Behzadi et al., 2018 نیایتن .)
ینعم ریثأت ناققحم رعید عاوینا دربرایک رد وعیدنیا یوتحم یارب یراد
یمن ناشن ار اهدوکهب .دهد عباینم عاونا دربراک یشرازگ رد لاثم ناونع
هیذغت دهاش و ازیروکیم ،تسوپمک یمرو ،یماد ،ییایمیش دوک لماش یا
هبلباق روقنیا اب هتشادن یرییغت وعیدنیا یوتحم رد یهجوت دربراک هک
هدیش ثیعاب ار وعیدینیا دیصرد نیرتشیب تسوپمک یمرو و یماد دوک
تساModafe Behzadi et al., 2018 .)
همسو هایگ گرب درکلمع
لولحم فیلتخم حوطیس و یرایبآ فلتخم حوطس رثا دییسا ییشاپ
یینعم همیسو گریب درکلمع رب کیمویه لودیج دویب راد7 هیسیاقم .)
نیعنایمیم ناشن اه دریکلمع شیازیفا بجوم یرایبآ رود شهاک دهد
هب تسا هدش همسو هایگ گربیروقنیرتشیب هک گریب دریکلمع رادقم
همسو3663
1-
akg h یرایبآ رود رد )7 درکلمع رادقم نیرتمک و زور
همییسو گرییب3122
1-
akg h یرایییبآ رود رد )11 هب زور دییمآ تییسد
لودج 8هب ناهایگ دشر .) یکیژویلویزیف یاهدنیآرف یرس کی هطساو
نوی بذیج ،داویم لایقتنا ،سفنییت ،زتنیسوتف رییظن ییایمییشویب و ،اییه
اتمهدروآرف مسیلوب هاییگ کیشخ نزو لوئیسم هیک ییاذیغ داویم و ایه
یم قحت ،دنتسه دبایKafi et al., 2010هیب اهدینیآرف نییا و ) روق
لباق بآ یرادیاپ و رادقم ریثأت تحت میقتسمیم سرتسد ایب هیک دنشاب
و هدش لهتخا راچد اهدنیآرف نیا ،یرایبآ رود شیازفایمن هایگ هب دناوت
دیبای تیسد کیشخ هدایم لییسناتپ رثکادحEmam & Zavareh,
2006 رادیقم شهایک ایب همیسو گرب کشخ درکلمع یسررب کیرد .)
زا یرایبآ100 هب دصرد60 ثیعاب لوا نیچ رد ،یعارز تیفرظ دصرد
27 مود نیچ رد و تفا دصرد37 دهایشم گریب دریکلمع تفا دصرد ه
تسا هدشModafe Behzadi et al., 2018لولحم رثا یسررب رد .)
کیییمویه دیییسا شیازییفا دیییدرگ موییلعم همییسو گرییب درییکلمع رییب
لولحم همیسو هاییگ گرب درکلمع شیازفا بجوم کیمویه دیسا یشاپ
لودج تسا هدش9 شیازیفا و گریب طیس نازییم شیازفا رانک رد .)
ک رادقم ریب ریثأیت و ینویمروه تارثا یرق زا ناهایگ درکلمع ،لیفورل
لولس مسیلوباتمیم شیازیفا گریب دریکلمع هیلمج زا ییلآ یاه دیبای
, 1994Nardi, Panuccio, Abenavoli, & Muscolo .)
هجیتنیریگ
یسررب زا لصاح نیاتن شهایک ریثأیت حوطیس فیلتخم و یراییبآ
لولحم شیازفایشاپ دیسا کیمویه ریب رادیقم هیک داد نایشن همیسو
لیفورلکa وb شیازیفا نیینچمه .تسا هتشاد شیازفا یور و دییسا
کیمویه یراییبآ زا طیس ریه رد .دیش همیسو میساتپ شیازفا ثعاب
لولحم شیازفا اب دش صخشم یشاپکیمویه دیسا و دیئونتوراک رادقم
کییژولویزیف تایصوصخ زا یخرب .تشاد شیازفا زین وعیدنیا یوتحم
لوکاییاگ و زلاایتاک ،زادییسکارپ تابروکیسآ ،نیلورپ دننام همسو رعید
لولحم شیازفا اب یرایبآ طس ره رد زادیسکارپ یشاپکییمویه دییسا
لولحم رعیدینعم شیازفا ببس کیمویه دیسا یشاپ میساتپ تظلغ راد
دش رانا گرب ردDavarpanah et al., 201 .)
( رفسفP)
لولحم رییثاپ رد یرایییبآ لییباقتم رییثا و کیییمویه دیییسا یییشا
لولحم لامتحا طس رد رفسف رصنع رب کیمویه دیسا یشاپ1 دیصرد
ینعم لودج دوب راد7نیعنایم هسیاقم زا .) ریصنع رادیقم نیرتیشیب اه
رفسف022/2 ppm یرایبآ رود زا )11 لولحم یارش رد زور یشاپ30
ب راتکه رد رتیلهیقم نیریتمک و دیمآ تیسد رفیسف ریصنع راد259/1
ppm یرایبآ رود زا )7 لولحم یارش رد زور یشاپ30 رایتکه رد ریتیل
ب کیمویه دیساه لودج دمآ تسد10دربراک .) یگرب کییمویه دییسا
رثا لباقیهجوت ریب یور ،دریکلمع لویق و هزادینای هیشوخ و نازییم
،میساتپ ،نهآ گرب رفسفیاه روعنا هتیشاد تیساAsgharzade &
Babaeian, 2012لولحم .)یشاپ کییمویه دییسا یور ویلآدرز میقر
ونیناک ثعاب شیازفا صخاشیاه ییایمیشویب و بذج داوم ییاذغ هدش
تیسا , 2015Shaaban, Morsey, & Mahmoudرد .) ییشرازگ
شیازفا یارب نامدنار تهبر بذج بآ هایگ و ترذ دوبهب هیذغت ،یندیعم
دیدرگ دوجوم رفسف نازیم شیازفا ثعاب کیمویه داوم دربراکDaur
& Bakhashwain, 2013 .)
وگیدنیا یوتحم
لولحم فلتخم حوطس رثا یرایبآ لباقتم رثا و کیمویه دیسا یشاپ
لولحم رد هدایم ریب کیمویه دیسا یشاپهیب وعیدینیا طیس رد بیترت
لاییمتحا1 و دییصرد5 ییینعم دییصرد لودییج دوییب راد7 هییسیاقم زا .)
نیعنایمیم اه دربراک شیازفا اب یرایبآ طس ره رد تفرگ هجیتن ناوت
کییمویه دیسا هب تیسا هیتفای شیازیفا وعیدینیا یویتحمیروق هیک
وعیدنیا یوتحم نیرتشیب32/39 یلیمراییبآ رود رد )مریگ رب مرگ ی7
لولحم یارییش رد زور یییشاپ50 یوییتحم نیرییتمک و راییتکه رد رییتیل
وعیدنیا49/24 یلیم یراییبآ رود رد )مریگ رب مرگ11 یاریش رد زور
لولحم مدعهب کییمویه دییسا یشاپ لودیج دیمآ تیسد10شنیت .)
یکشخ یجیاتن زا لیبق هتسب ندش هنزور،اه شهاک رد تعرس لایقتنا
داوم ییاذغ رد ،نایهایگ شهایک لییسناتپ بآ رد تفابیایه ،یهاییگ
شهاک ،زتنسوتف یگدنرادزاب زا ،دشر شیازفا رد عمجت کیزیسبآ ،دیسا
میزنآیاه یتنآ،نادیسکا ،نیلوریپ لیکیشت لاکیداریایه دازآ و شنیت
ویتادیسکا ار هب هاریمه ،دراد اذیل ینامزهیک نایهایگ رد یاریش شنیت
یطیحم رارق یم،دنریگ زا یرق دییلوت تیلوباتمیایه هییوناث فیلتخم
ناییشدوخ ار زا نیییا یارییش ظییفح یم دییننکSayadi, Ahmadi,
Bhour, & Hosseni, 2014 یراییبآ حوطیس رادقم یسررب کی رد .)
هبلباق روقهظحهم هیچرگ تسا هتشادن وعیدنیا یوتحم رب یتوافت یا
زا یرایبآ طس رییغت هک60 هیب دیصرد100 ییعارز تییفرظ دیصرد
شهاک ثعاب3 ات9 هیب وعیدنیا یوتحم یدصردنیچ رد بیترت یایه
دیش همیسو مود و لواModafe Behzadi et al., 2018 نیایتن .)
ینعم ریثأت ناققحم رعید عاوینا دربرایک رد وعیدنیا یوتحم یارب یراد
یمن ناشن ار اهدوکهب .دهد عباینم عاونا دربراک یشرازگ رد لاثم ناونع
هیذغت دهاش و ازیروکیم ،تسوپمک یمرو ،یماد ،ییایمیش دوک لماش یا
هبلباق روقنیا اب هتشادن یرییغت وعیدنیا یوتحم رد یهجوت دربراک هک
هدیش ثیعاب ار وعیدینیا دیصرد نیرتشیب تسوپمک یمرو و یماد دوک
تساModafe Behzadi et al., 2018 .)
همسو هایگ گرب درکلمع
لولحم فیلتخم حوطیس و یرایبآ فلتخم حوطس رثا دییسا ییشاپ
یینعم همیسو گریب درکلمع رب کیمویه لودیج دویب راد7 هیسیاقم .)
نیعنایمیم ناشن اه دریکلمع شیازیفا بجوم یرایبآ رود شهاک دهد
هب تسا هدش همسو هایگ گربیروقنیرتشیب هک گریب دریکلمع رادقم
همسو3663
1-
akg h یرایبآ رود رد )7 درکلمع رادقم نیرتمک و زور
همییسو گرییب3122
1-
akg h یرایییبآ رود رد )11 هب زور دییمآ تییسد
لودج 8هب ناهایگ دشر .) یکیژویلویزیف یاهدنیآرف یرس کی هطساو
نوی بذیج ،داویم لایقتنا ،سفنییت ،زتنیسوتف رییظن ییایمییشویب و ،اییه
اتمهدروآرف مسیلوب هاییگ کیشخ نزو لوئیسم هیک ییاذیغ داویم و ایه
یم قحت ،دنتسه دبایKafi et al., 2010هیب اهدینیآرف نییا و ) روق
لباق بآ یرادیاپ و رادقم ریثأت تحت میقتسمیم سرتسد ایب هیک دنشاب
و هدش لهتخا راچد اهدنیآرف نیا ،یرایبآ رود شیازفایمن هایگ هب دناوت
دیبای تیسد کیشخ هدایم لییسناتپ رثکادحEmam & Zavareh,
2006 رادیقم شهایک ایب همیسو گرب کشخ درکلمع یسررب کیرد .)
زا یرایبآ100 هب دصرد60 ثیعاب لوا نیچ رد ،یعارز تیفرظ دصرد
27 مود نیچ رد و تفا دصرد37 دهایشم گریب دریکلمع تفا دصرد ه
تسا هدشModafe Behzadi et al., 2018لولحم رثا یسررب رد .)
کیییمویه دیییسا شیازییفا دیییدرگ موییلعم همییسو گرییب درییکلمع رییب
لولحم همیسو هاییگ گرب درکلمع شیازفا بجوم کیمویه دیسا یشاپ
لودج تسا هدش9 شیازیفا و گریب طیس نازییم شیازفا رانک رد .)
ک رادقم ریب ریثأیت و ینویمروه تارثا یرق زا ناهایگ درکلمع ،لیفورل
لولس مسیلوباتمیم شیازیفا گریب دریکلمع هیلمج زا ییلآ یاه دیبای
, 1994Nardi, Panuccio, Abenavoli, & Muscolo .)
هجیتنیریگ
یسررب زا لصاح نیاتن شهایک ریثأیت حوطیس فیلتخم و یراییبآ
لولحم شیازفایشاپ دیسا کیمویه ریب رادیقم هیک داد نایشن همیسو
لیفورلکa وb شیازیفا نیینچمه .تسا هتشاد شیازفا یور و دییسا
کیمویه یراییبآ زا طیس ریه رد .دیش همیسو میساتپ شیازفا ثعاب
لولحم شیازفا اب دش صخشم یشاپکیمویه دیسا و دیئونتوراک رادقم
کییژولویزیف تایصوصخ زا یخرب .تشاد شیازفا زین وعیدنیا یوتحم
لوکاییاگ و زلاایتاک ،زادییسکارپ تابروکیسآ ،نیلورپ دننام همسو رعید
لولحم شیازفا اب یرایبآ طس ره رد زادیسکارپ یشاپکییمویه دییسا
288 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
شهوژپ رد .داد ناشن ار شهاکیم هدینیآ یاهبرایک هیسیاقم ناویت در
لولحم و یکاخب .تشاد رظن رد ار کیمویه دیسا یشاپهیلکروق تهج
دیلوت گرب همسو یرایبآ رود 9 زور لولحم ویشاپ 40 ریتیل رد رایتکه
و کیمویه دیسا یارب بهتسد ندروآ یویتحم یوعیدینیا رتیشیب رود
یرایبآ 11 زور لولحم ویشاپ 40 رتیل رد راتکه دیسا کیمویه بسانم
هب رظن یمردس.
یرازگساپس
یشخب زا هنیزه یارجا نیا شیامزآ زا لحم رابتعا هناهوژپ IR-
UOZ-GR-2904 هاعشناد لباز نیمأت هدش تسا .
References
1. Acevedo-Rodríguez, P. (1996). Flora of St. John, US Virgin Islands (Vol. 78, pp. iii+-581). Bronx, New York: New
York Botanical Garden.
2. Akbari, V., Jalili, M. R., & Farokhzad, A. R. (2015). Effect of cycocel on antioxidative activity and malondialdehyde
content of, mary and mission olive (Olea europaea L.) cultivars under drought stress. Plant Production Technology,
15(2), 121-135. (in Persian with English abstract).
3. Ali, A. Y. A., Ibrahim, M. E. H., Zhou, G., Elsiddig, A. M. I., Jiao, X., Zhu, G., Meng, T., Y., Ahmed, I., & Gabralla, E.
(2021). Humic acid and jasmonic acid improves the growth and antioxidant defense system in salt stressed-forage
sorghum plants. 07 May 2021, PREPRINT (Version 1) available at Research Square. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-
490134/v1
4. Asgharzade, A., & Babaeian, M. (2012). Investigating the effects of humic acid and acetic acid foliar application on
yield and leaves nutrient content of grape (Vitis vinifera). African Journal of Microbiology Research, 6(31), 6049-6054.
https://doi.org/10.5897/AJMR12.425
5. Aslani, S., Barzegar, T., & Nikbakht, J. (2019). Effect of humic acid on physiological and biochemical indices and yield
of tomato under deficit irrigation. Journal of Crops Improvement, 21(2), 221-232. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22059/jci.2019.272278.2137
6. Ayeen, A., & Shabani, M. (2005). Indigo agronomy (Neel) Indigofera tinctoria L. under hot and dry regions. Zeytoon,
186, 62-64. (in Persian).
7. Balfour-Paul, J. (1998). Indigo. British Museum Press, London.
8. Bates, S., Waldern, R. P., & Teare, E. D. (1973). Rapide determination of free proline for water stress studies. Plant and
Soli, 39, 205-207. https://doi.org/10.1007/BF00018060
9. Battaglia, M. L., Ketterings, Q. M., Godwin, G., & Czymmek, K. J. (2021). Conservation tillage is compatible with
manure injection in corn silage system. Agronomy Journal, 113(3), 2900-2912. https://doi.org/10.1002/agj2.20604
10. Beers, G. R., & Sizer, I. W. (1952). A spectrophotometric Method fOr measuring the breakdoN of hydrogen peroxide
by catalase. BioLogycal CHeMistry, 195(1), 133140.
11. Bhargava, S., & Sawant, K. (2013). Drought stress adaptation: metabolic adjustment and regulation of gene
expression. Plant Breeding, 132(1), 21-32. https://doi.org/10.1111/pbr.12004
12. Dalvand, M., Solgi, M., & Khaleghi, A. (2018). Effects of foliar application of humic acid and drought stress on growth
and physiological characteristics of marigold (Taget erecta). Journal of Soil and Plant Interactions-Isfahan University
of Technology, 9(2), 67-80. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.29252/ejgcst.9.2.67
13. Daur, I., & Bakhashwain, A. A. (2013). Effect of humic acid on growth and quality of maize fodder
production. Pakistan Journal of Botany, 45(S1), 21-25.
14. Davarpanah, S., Tehranifar, A., Davarynejad, G. H., Abadía, J., & Khorasani, R. (2018). Effect of humic acid on some
physical and chemical characteristics of Pomegranate (Punica granatum cv. Ardestani). Plant Production Technology,
18(1), 69-81. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22084/PPT.2018.9285.1525
15. de Araujo Silva, M. M., Willadino, L., dos Santos, D. Y. A. C., Oliveira, A. F. M., & Camara, T. R. (2016). Response of
Ricinus communis L. to in vitro water stress induced by polyethylene glycol. Plant Growth Regulation, 78, 195-204.
https://doi.org/10.1007/s10725-015-0085-3
16. Elfeky, S. A., Mohammed, M. A., Khater, M. S., Osman, Y. A., & Elsherbini, E. (2013). Effect of magnetite nano-
fertilizer on growth and yield of Ocimum basilicum L. International Journal of Indigenous Medicinal Plants, 46(3),
1286-11293.
17. El-Hamied, S. A. A. (2014). Response of Valencia orange to some natural and synthetic soil conditioners under north
sinai (Egypt) conditions. International Journal of Advanced Research, 2(11), 802-810.
18. Elmongy, M. S., Zhou, H., Cao, Y., Liu, B., & Xia, Y. (2018). The effect of humic acid on endogenous hormone levels
and antioxidant enzyme activity during in vitro rooting of evergreen azalea. Scientia Horticulturae, 227, 234-243.
https://doi.org/10.1016/j.scienta.2017.09.027
19. Emam, Y., & Zavaerh, M. (2006). Drought Tolerance in Higher Plants. Publishing Center of Tehran University, 186 p.
(in Persian).
20. Ferrara, G., Pacifico, A., Simeone, P., & Ferrara, E. (2007, June). Preliminary study on the effects of foliar applications
of humic acids on ‘Italia’table grape. Proc. of the XXXth World Congress of Vine and Wine (Vol. 165). Budapest,
Hungary.
21. Fielding, J. L., & Hall, J. (1978). A biochemical and cytoChemical Study of Peroxidase ctivity in root pea. Journal of
ExperimenTal Botany, 29(4), 969-981. https://doi.org/10.1093/jxb/29.4.969
شهوژپ رد .داد ناشن ار شهاکیم هدینیآ یاهبرایک هیسیاقم ناویت در
لولحم و یکاخب .تشاد رظن رد ار کیمویه دیسا یشاپهیلکروق تهج
دیلوت گرب همسو یرایبآ رود 9 زور لولحم ویشاپ 40 ریتیل رد رایتکه
و کیمویه دیسا یارب بهتسد ندروآ یویتحم یوعیدینیا رتیشیب رود
یرایبآ 11 زور لولحم ویشاپ 40 رتیل رد راتکه دیسا کیمویه بسانم
هب رظن یمردس.
یرازگساپس
یشخب زا هنیزه یارجا نیا شیامزآ زا لحم رابتعا هناهوژپ IR-
UOZ-GR-2904 هاعشناد لباز نیمأت هدش تسا .
References
1. Acevedo-Rodríguez, P. (1996). Flora of St. John, US Virgin Islands (Vol. 78, pp. iii+-581). Bronx, New York: New
York Botanical Garden.
2. Akbari, V., Jalili, M. R., & Farokhzad, A. R. (2015). Effect of cycocel on antioxidative activity and malondialdehyde
content of, mary and mission olive (Olea europaea L.) cultivars under drought stress. Plant Production Technology,
15(2), 121-135. (in Persian with English abstract).
3. Ali, A. Y. A., Ibrahim, M. E. H., Zhou, G., Elsiddig, A. M. I., Jiao, X., Zhu, G., Meng, T., Y., Ahmed, I., & Gabralla, E.
(2021). Humic acid and jasmonic acid improves the growth and antioxidant defense system in salt stressed-forage
sorghum plants. 07 May 2021, PREPRINT (Version 1) available at Research Square. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-
490134/v1
4. Asgharzade, A., & Babaeian, M. (2012). Investigating the effects of humic acid and acetic acid foliar application on
yield and leaves nutrient content of grape (Vitis vinifera). African Journal of Microbiology Research, 6(31), 6049-6054.
https://doi.org/10.5897/AJMR12.425
5. Aslani, S., Barzegar, T., & Nikbakht, J. (2019). Effect of humic acid on physiological and biochemical indices and yield
of tomato under deficit irrigation. Journal of Crops Improvement, 21(2), 221-232. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22059/jci.2019.272278.2137
6. Ayeen, A., & Shabani, M. (2005). Indigo agronomy (Neel) Indigofera tinctoria L. under hot and dry regions. Zeytoon,
186, 62-64. (in Persian).
7. Balfour-Paul, J. (1998). Indigo. British Museum Press, London.
8. Bates, S., Waldern, R. P., & Teare, E. D. (1973). Rapide determination of free proline for water stress studies. Plant and
Soli, 39, 205-207. https://doi.org/10.1007/BF00018060
9. Battaglia, M. L., Ketterings, Q. M., Godwin, G., & Czymmek, K. J. (2021). Conservation tillage is compatible with
manure injection in corn silage system. Agronomy Journal, 113(3), 2900-2912. https://doi.org/10.1002/agj2.20604
10. Beers, G. R., & Sizer, I. W. (1952). A spectrophotometric Method fOr measuring the breakdoN of hydrogen peroxide
by catalase. BioLogycal CHeMistry, 195(1), 133140.
11. Bhargava, S., & Sawant, K. (2013). Drought stress adaptation: metabolic adjustment and regulation of gene
expression. Plant Breeding, 132(1), 21-32. https://doi.org/10.1111/pbr.12004
12. Dalvand, M., Solgi, M., & Khaleghi, A. (2018). Effects of foliar application of humic acid and drought stress on growth
and physiological characteristics of marigold (Taget erecta). Journal of Soil and Plant Interactions-Isfahan University
of Technology, 9(2), 67-80. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.29252/ejgcst.9.2.67
13. Daur, I., & Bakhashwain, A. A. (2013). Effect of humic acid on growth and quality of maize fodder
production. Pakistan Journal of Botany, 45(S1), 21-25.
14. Davarpanah, S., Tehranifar, A., Davarynejad, G. H., Abadía, J., & Khorasani, R. (2018). Effect of humic acid on some
physical and chemical characteristics of Pomegranate (Punica granatum cv. Ardestani). Plant Production Technology,
18(1), 69-81. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22084/PPT.2018.9285.1525
15. de Araujo Silva, M. M., Willadino, L., dos Santos, D. Y. A. C., Oliveira, A. F. M., & Camara, T. R. (2016). Response of
Ricinus communis L. to in vitro water stress induced by polyethylene glycol. Plant Growth Regulation, 78, 195-204.
https://doi.org/10.1007/s10725-015-0085-3
16. Elfeky, S. A., Mohammed, M. A., Khater, M. S., Osman, Y. A., & Elsherbini, E. (2013). Effect of magnetite nano-
fertilizer on growth and yield of Ocimum basilicum L. International Journal of Indigenous Medicinal Plants, 46(3),
1286-11293.
17. El-Hamied, S. A. A. (2014). Response of Valencia orange to some natural and synthetic soil conditioners under north
sinai (Egypt) conditions. International Journal of Advanced Research, 2(11), 802-810.
18. Elmongy, M. S., Zhou, H., Cao, Y., Liu, B., & Xia, Y. (2018). The effect of humic acid on endogenous hormone levels
and antioxidant enzyme activity during in vitro rooting of evergreen azalea. Scientia Horticulturae, 227, 234-243.
https://doi.org/10.1016/j.scienta.2017.09.027
19. Emam, Y., & Zavaerh, M. (2006). Drought Tolerance in Higher Plants. Publishing Center of Tehran University, 186 p.
(in Persian).
20. Ferrara, G., Pacifico, A., Simeone, P., & Ferrara, E. (2007, June). Preliminary study on the effects of foliar applications
of humic acids on ‘Italia’table grape. Proc. of the XXXth World Congress of Vine and Wine (Vol. 165). Budapest,
Hungary.
21. Fielding, J. L., & Hall, J. (1978). A biochemical and cytoChemical Study of Peroxidase ctivity in root pea. Journal of
ExperimenTal Botany, 29(4), 969-981. https://doi.org/10.1093/jxb/29.4.969
ناراکمه و یلعجنگ، لولحم و یرایبآ فلتخم حوطس شنت رثا یسرربهمسو یوگیدنیا و کیژولویزیف تایصوصخ رب کیمویه دیسا یشاپ ... 289
22. Gao, X., & Schrire, B. D. (2017). Indigofera L. Flora of China. eFloras: Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO &
Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.
23. García, A. C., Santos, L. A., Izquierdo, F. G., Sperandio, M. V. L., Castro, R. N., & Berbara, R. L. L. (2012).
Vermicompost humic acids as an ecological pathway to protect rice plant against oxidative stress. Ecological
Engineering, 47, 203-208. https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2012.06.011
24. Ghanaatiyan, K., & Sadeghi, H. (2017). Differential responses of chicory ecotypes exposed to drought stress in relation
to enzymatic and non-enzymatic antioxidants as well as ABA concentration. The Journal of Horticultural Science and
Biotechnology, 92(4), 404-410. https://doi.org/10.1080/14620316.2017.1286235
25. Ghorbani, T., Galeshi, S., Soitani, A., & Zeynali, E. (2011, may). The effect of drought stress on growth parameters,
chlorophyll and carotenoid content in the vegetative stage of chickpea plants (Cicer arietinum). 1st Special Conference
about Apportunity Methods for Sustainable Agriculture. (pp. 138-143). Payame Noor University of Khuzestan, Ahvaz,
Iran. (in Persian).
26. Gilbert, K. G., Maule, H. G., Rudolph, B., Lewis, M., Vandenburg, H., Tozzi, S., & Cooke, D. (2004). Quantitative
analysis of indigo and indigo precursors in leaves of Isatis spp. and Polygonum tinctorium. Biotechnology Progress,
20(4), 1289-1292. https://doi.org/10.1021/bp0300624
27. Gomiero, T., Pimentel, D., & Paoletti, M. G. (2011). Environmental impact of different agricultural management
practices: Conventional vs. organic agriculture. Critical Reviews in Plant Sciences, 30, 95-124.
https://doi.org/10.1080/07352689.2011.554355
28. Gu, J., Zhou, Z., Li, Z., Kong, X., Wang, Z., & Yang, J. (2016). Effects of the mutant with low chlorophyll content on
photosynthesis and yield in rice. Acta Agronomica Sinica , 42(4), 551-560.
https://doi.org/10.3724/SP.J.1006.2016.00551
29. Kafi, M., Borzooei, A., Salehi, A., Kamandi, A., Massomi, A., & Nabati, C. J. (2010). The Physiology of Environmental
Stress in Plants. Published by University of Mashhad, Mashhad, Iran. p. 502. (in Persian).
30. Kavimani, S., Jaykar, B., De Clercq, E., Pannecouque, C., Witvrouw, M., & De Clercq, E. (2000). Studies on anti-HIV
activity of Indigofera tinctoria. Hamdard Medicus, 43(1), 5-7.
31. Keshtgar Khajedad, M., Sirousmehr, A. R., Khammari, I., & Dahmardeh, K. (2023). The Effect of Humic Acid Foliar
Application on Morphophysiological Characteristics and Yield of Black Bean Plant Under Different Irrigation Regimes.
Journal of Crops Improvement , 25(1), 127-142. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22059/jci.2022.322275.2538
32. Khodamoradi, P., Amiri, J., & Dovlati, B. (2018). Influence of humic acid on some antioxidant enzymes activity and
compatible metabolites in strawberry (Fragaria× ananassa Duch. cv. Sabrina) under salinity stress. Research in
Pomology, 3(1), 23-35. (in Persian).
33. Kumar, P., Lai, L., Battaglia, M. L., Kumar, S., Owens, V., Fike, J., Galbraith, J., Hong, C. O., Faris, R., Crawford, R.,
Crawford, J., Hansen, J., Mayton, H., & Viands, D. (2019). Impacts of nitrogen fertilization rate and landscape position
on select soil properties in switchgrass field at four sites in the USA. Catena, 180, 183-193.
https://doi.org/10.1016/j.catena.2019.04.028
34. Latif, H. H., & Mohamed, H. I. (2016). Exogenous applications of moringa leaf extract effect on retrotransposon,
ultrastructural and biochemical contents of common bean plants under environmental stresses. South African Journal of
Botany, 106, 221-231. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2016.07.010
35. Lemmens, R. H. M. J., & Wulijarni-Soetjipto, N. (1991). Plant Resources of South-East Asia. No. 3. Dye and tannin-
producing plants, 195 p.
36. Liu, M., Wang, C., Wang, F., & Xie, Y. (2019). Maize (Zea mays) growth and nutrient uptake following integrated
improvement of vermicompost and humic acid fertilizer on coastal saline soil. Applied Soil Ecology, 142, 147-154.
https://doi.org/10.1016/j.apsoil.2019.04.024
37. Mi Na, M. N., Cai Fu, C. F., Zhang YuShu, Z. Y., Ji RuiPeng, J. R., Zhang ShuJie, Z. S., & Wang Yang, W. Y. (2018).
Differential responses of maize yield to drought at vegetative and reproductive stages. Plant, Soil & Environment, 64,
260-267. https://doi.org/10.17221/141/2018-PSE
38. Modafe Behzadi, N., Rezvani Moghaddam, P., & Jahan, M. (2018). The effect of organic and chemical fertilizers on
qualitative and quantitative yield of indigo (Indigofera tinctoria L.) at irrigation levels under Bam climatic
conditions. Iranian Journal of Field Crops Research , 16(1), 49-65. (in Persian).
https://doi.org/10.22067/gsc.v16i1.54983
39. Muscolo, A., Sidari, M., & Nardi, S., (2013). Humic substance: relationship between structure and activity. Deeper
information suggests univocal findings. Journal of Geochemical Exploration, 129, 57-63.
https://doi.org/10.1016/j.gexplo.2012.10.012
40. Muthulingam, M., Mohandoss, P., Indra, N., & Sethupathy, S. (2010). Antihepatotoxic efficacy of Indigofera tinctoria
(Linn.) on paracetamol induced liver damage in rats. International Journal of Pharmacy & Biomedical Research, 1(1),
13-18.
41. Nadkarni, K. M. (1998). Indian Medicinal Plants and Drugs-with their Medicinal Properties and Uses. Asiatic
Publishing House, New Delhi. 450p.
42. Nardi, S., Panuccio, M. R., Abenavoli, M. R., & Muscolo, A. (1994). Auxin-like effect of humic substances extracted
from faeces of Allolobophora caliginosa and A. rosea. Soil Biology and Biochemistry, 26(10), 1341-1346.
https://doi.org/10.1016/0038-0717(94)90215-1
22. Gao, X., & Schrire, B. D. (2017). Indigofera L. Flora of China. eFloras: Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO &
Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.
23. García, A. C., Santos, L. A., Izquierdo, F. G., Sperandio, M. V. L., Castro, R. N., & Berbara, R. L. L. (2012).
Vermicompost humic acids as an ecological pathway to protect rice plant against oxidative stress. Ecological
Engineering, 47, 203-208. https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2012.06.011
24. Ghanaatiyan, K., & Sadeghi, H. (2017). Differential responses of chicory ecotypes exposed to drought stress in relation
to enzymatic and non-enzymatic antioxidants as well as ABA concentration. The Journal of Horticultural Science and
Biotechnology, 92(4), 404-410. https://doi.org/10.1080/14620316.2017.1286235
25. Ghorbani, T., Galeshi, S., Soitani, A., & Zeynali, E. (2011, may). The effect of drought stress on growth parameters,
chlorophyll and carotenoid content in the vegetative stage of chickpea plants (Cicer arietinum). 1st Special Conference
about Apportunity Methods for Sustainable Agriculture. (pp. 138-143). Payame Noor University of Khuzestan, Ahvaz,
Iran. (in Persian).
26. Gilbert, K. G., Maule, H. G., Rudolph, B., Lewis, M., Vandenburg, H., Tozzi, S., & Cooke, D. (2004). Quantitative
analysis of indigo and indigo precursors in leaves of Isatis spp. and Polygonum tinctorium. Biotechnology Progress,
20(4), 1289-1292. https://doi.org/10.1021/bp0300624
27. Gomiero, T., Pimentel, D., & Paoletti, M. G. (2011). Environmental impact of different agricultural management
practices: Conventional vs. organic agriculture. Critical Reviews in Plant Sciences, 30, 95-124.
https://doi.org/10.1080/07352689.2011.554355
28. Gu, J., Zhou, Z., Li, Z., Kong, X., Wang, Z., & Yang, J. (2016). Effects of the mutant with low chlorophyll content on
photosynthesis and yield in rice. Acta Agronomica Sinica , 42(4), 551-560.
https://doi.org/10.3724/SP.J.1006.2016.00551
29. Kafi, M., Borzooei, A., Salehi, A., Kamandi, A., Massomi, A., & Nabati, C. J. (2010). The Physiology of Environmental
Stress in Plants. Published by University of Mashhad, Mashhad, Iran. p. 502. (in Persian).
30. Kavimani, S., Jaykar, B., De Clercq, E., Pannecouque, C., Witvrouw, M., & De Clercq, E. (2000). Studies on anti-HIV
activity of Indigofera tinctoria. Hamdard Medicus, 43(1), 5-7.
31. Keshtgar Khajedad, M., Sirousmehr, A. R., Khammari, I., & Dahmardeh, K. (2023). The Effect of Humic Acid Foliar
Application on Morphophysiological Characteristics and Yield of Black Bean Plant Under Different Irrigation Regimes.
Journal of Crops Improvement , 25(1), 127-142. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22059/jci.2022.322275.2538
32. Khodamoradi, P., Amiri, J., & Dovlati, B. (2018). Influence of humic acid on some antioxidant enzymes activity and
compatible metabolites in strawberry (Fragaria× ananassa Duch. cv. Sabrina) under salinity stress. Research in
Pomology, 3(1), 23-35. (in Persian).
33. Kumar, P., Lai, L., Battaglia, M. L., Kumar, S., Owens, V., Fike, J., Galbraith, J., Hong, C. O., Faris, R., Crawford, R.,
Crawford, J., Hansen, J., Mayton, H., & Viands, D. (2019). Impacts of nitrogen fertilization rate and landscape position
on select soil properties in switchgrass field at four sites in the USA. Catena, 180, 183-193.
https://doi.org/10.1016/j.catena.2019.04.028
34. Latif, H. H., & Mohamed, H. I. (2016). Exogenous applications of moringa leaf extract effect on retrotransposon,
ultrastructural and biochemical contents of common bean plants under environmental stresses. South African Journal of
Botany, 106, 221-231. https://doi.org/10.1016/j.sajb.2016.07.010
35. Lemmens, R. H. M. J., & Wulijarni-Soetjipto, N. (1991). Plant Resources of South-East Asia. No. 3. Dye and tannin-
producing plants, 195 p.
36. Liu, M., Wang, C., Wang, F., & Xie, Y. (2019). Maize (Zea mays) growth and nutrient uptake following integrated
improvement of vermicompost and humic acid fertilizer on coastal saline soil. Applied Soil Ecology, 142, 147-154.
https://doi.org/10.1016/j.apsoil.2019.04.024
37. Mi Na, M. N., Cai Fu, C. F., Zhang YuShu, Z. Y., Ji RuiPeng, J. R., Zhang ShuJie, Z. S., & Wang Yang, W. Y. (2018).
Differential responses of maize yield to drought at vegetative and reproductive stages. Plant, Soil & Environment, 64,
260-267. https://doi.org/10.17221/141/2018-PSE
38. Modafe Behzadi, N., Rezvani Moghaddam, P., & Jahan, M. (2018). The effect of organic and chemical fertilizers on
qualitative and quantitative yield of indigo (Indigofera tinctoria L.) at irrigation levels under Bam climatic
conditions. Iranian Journal of Field Crops Research , 16(1), 49-65. (in Persian).
https://doi.org/10.22067/gsc.v16i1.54983
39. Muscolo, A., Sidari, M., & Nardi, S., (2013). Humic substance: relationship between structure and activity. Deeper
information suggests univocal findings. Journal of Geochemical Exploration, 129, 57-63.
https://doi.org/10.1016/j.gexplo.2012.10.012
40. Muthulingam, M., Mohandoss, P., Indra, N., & Sethupathy, S. (2010). Antihepatotoxic efficacy of Indigofera tinctoria
(Linn.) on paracetamol induced liver damage in rats. International Journal of Pharmacy & Biomedical Research, 1(1),
13-18.
41. Nadkarni, K. M. (1998). Indian Medicinal Plants and Drugs-with their Medicinal Properties and Uses. Asiatic
Publishing House, New Delhi. 450p.
42. Nardi, S., Panuccio, M. R., Abenavoli, M. R., & Muscolo, A. (1994). Auxin-like effect of humic substances extracted
from faeces of Allolobophora caliginosa and A. rosea. Soil Biology and Biochemistry, 26(10), 1341-1346.
https://doi.org/10.1016/0038-0717(94)90215-1
290 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،3 ،زییاپ 1403
43. O’Connell, E. (2017). Towards adaptation of water resource systems to climatic and socio-economic change. Water
Resources Management, 31, 2965-2984. https://doi.org/10.1007/s11269-017-1734-2
44. Paleg, L. G., & Spinall, D. (1981). The Physiology and Biochemistry of Drought Resistance in Plant. New York,
Academic Press, 240 p.
45. Rajpar, I., Bhatti, M. B., Zia-ul-Hassan, A. N., & Tunio, S. D. (2011). Humic acid improves growth, yield and oil
content of Brassica compestris L. Pakistan Journal of Agriculture, Agricultural Engineering and Veterinary
Sciences, 27(2), 125-133.
46. Rostami, A. A., & Rahemi, M. (2013). Screening drought tolerance in caprifig varieties in accordance to responses of
antioxidant enzym es. World Applied Sciences Journal , 21(8), 1213 -1219.
https://doi.org/10.5829/idosi.wasj.2013.21.8.91
47. Sales, E., Kanhonou, R., Baixauli, C., Giner, A., Cooke, D., Gilbert, K., Arrilaga, I., Segura, J., & Ros, R. (2006).
Sowing date, transplanting, plant density and nitrogen fertilization affect indigo production from Isatis species in a
Mediterranean region of Spain. Industrial Crops and Products , 23(1), 29-39.
https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2005.03.002
48. Sandmann, G. (2019). Antioxidant protection from UV -and light-stress related to carotenoid
structures. Antioxidants, 8(7), 219. https://doi.org/10.3390/antiox8070219
49. Sarhadi, H., Afsharmanesh, G. R., & Mokhtari, Z. (2014). Effect of drought stress on some morphological traits and
seed yield of indigo (Indigofera tinctoria L.) under different levels of nitrogen. Trends in Life Science, 3(4), 74-78.
50. Savithramma, N. C. H., & Rao, S. K. N. (2007). Treatment in asthma of dry powder of Indigofera tinctoria Linn.
Journal of Ethnopharmacology, 113, 54-61. https://doi.org/10.1016/j.jep.2007.04.004
51. Sayadi, A., Ahmadi, J., Bhour, A., & Hosseni, S. M. (2014). Investigation of the effect of drought and salinity stresses
on phenolic compounds of Thymus vulgaris L. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 2(4), 50-61. (in
Persian).
52. Shaaban, F. K., Morsey, M. M., & Mahmoud, T. Sh. M. (2015). Influence of spraying yeast extract and humic acid on
fruit maturity stage and storablitity of canino apricot fruits. International Journal of ChemTec Research, 8(6), 530-543.
53. Shah, Z. H., Rehman, H. M., Akhtar, T., Alsamadany, H., Hamooh, B. T., Mujtaba, T., Daur, I., Al Zahrani, Y.,
Alzahrani, H. A., Ali, S., & Yang, S. H. (2018). Humic substances: Determining potential molecular regulatory
processes in plants. Frontiers in Plant Science, 9, 263. https://doi.org/10.3389/fpls.2018.00263
54. Stoker, K.G., Cooke, D.T., & Hill, D. J. (1998). An improved method for the large-scale processing of woad (Isatis
tinctoria) for possible commercial production of woad indigo. Journal of Agricultural Engineering Research, 71(4),
315-320. https://doi.org/10.1006/jaer.1998.0329
55. Tyagi, P. K., Rai, V. K., Pahria, A. K., Sambath Kumar, S., Singh, Y., Sharma, M., & Goyal, M. (2010). Preliminary
phytochemical screening and evaluation of anti-inflammatory activity of ethanolic extract of leaves of Indigofera
tinctoria Linn. Journal of Current Pharmaceutical Research, 3(1), 47-50.
56. Waraich, E. A., Ahmad, R., & Ashraf, M. Y. (2011). Role of mineral nutrition in alleviation of drought stress in
plants. Australian Journal of Crop Science, 5(6), 764-777.
57. Wilson, J. R. (1983). Effects of water stress on in vitro dry matter digestibility and chemical composition of herbage of
tropical pasture species. Australian Journal of Agricultural Research, 34(4), 377-390.
58. Yadollahi, P., Asgharipour, M. R., Kheiri, N., & Ghaderi, A. (2015). Effects of drought stress and different types of
organic fertilizers on the yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.). Journal of Oil Plants
Production, 1(2), 27-40. (in Persian with English abstract).
59. Yang, D., Ni, R., Yang, S., Pu, Y., Qian, M., Yang, Y., & Yang, Y. (2021). Functional characterization of the Stipa
purpurea P5CS gene under drought stress conditions. International Journal of Molecular Sciences, 22(17), 9599.
https://doi.org/10.3390/ijms22179599
60. Yashimura, K., Yabute, Y., Ishikawa, T., & Shigeoka, S. (2000). Expression of spinach ascorbate peroxidase
isoenzymes in response to oxidative stresses. Plant Physiology, 123, 223-233.
61. Zhang, X., Lei, L., Lai, J., Zhao, H., & Song, W., (2018). Effects of drought stress and water recovery on physiological
responses and gene expression in maize seedlings. BMC Plant Biology, 18(1), 1-16. https://doi.org/10.1186/s12870-
018-1281-x
62. Zhang, Y., Yu, S., Li, C. F., Wang, Y. B., & Diao, Z. F. (2013). Response characteristics of plant growth and leaf
photochemical activity of sugar beet seedlings to different nitrogen application leaves. Journal of Nuclear Agricultural
Sciences, 27, 1391-1400. https://doi.org/10.11869/hnxb.2013.09.1391
43. O’Connell, E. (2017). Towards adaptation of water resource systems to climatic and socio-economic change. Water
Resources Management, 31, 2965-2984. https://doi.org/10.1007/s11269-017-1734-2
44. Paleg, L. G., & Spinall, D. (1981). The Physiology and Biochemistry of Drought Resistance in Plant. New York,
Academic Press, 240 p.
45. Rajpar, I., Bhatti, M. B., Zia-ul-Hassan, A. N., & Tunio, S. D. (2011). Humic acid improves growth, yield and oil
content of Brassica compestris L. Pakistan Journal of Agriculture, Agricultural Engineering and Veterinary
Sciences, 27(2), 125-133.
46. Rostami, A. A., & Rahemi, M. (2013). Screening drought tolerance in caprifig varieties in accordance to responses of
antioxidant enzym es. World Applied Sciences Journal , 21(8), 1213 -1219.
https://doi.org/10.5829/idosi.wasj.2013.21.8.91
47. Sales, E., Kanhonou, R., Baixauli, C., Giner, A., Cooke, D., Gilbert, K., Arrilaga, I., Segura, J., & Ros, R. (2006).
Sowing date, transplanting, plant density and nitrogen fertilization affect indigo production from Isatis species in a
Mediterranean region of Spain. Industrial Crops and Products , 23(1), 29-39.
https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2005.03.002
48. Sandmann, G. (2019). Antioxidant protection from UV -and light-stress related to carotenoid
structures. Antioxidants, 8(7), 219. https://doi.org/10.3390/antiox8070219
49. Sarhadi, H., Afsharmanesh, G. R., & Mokhtari, Z. (2014). Effect of drought stress on some morphological traits and
seed yield of indigo (Indigofera tinctoria L.) under different levels of nitrogen. Trends in Life Science, 3(4), 74-78.
50. Savithramma, N. C. H., & Rao, S. K. N. (2007). Treatment in asthma of dry powder of Indigofera tinctoria Linn.
Journal of Ethnopharmacology, 113, 54-61. https://doi.org/10.1016/j.jep.2007.04.004
51. Sayadi, A., Ahmadi, J., Bhour, A., & Hosseni, S. M. (2014). Investigation of the effect of drought and salinity stresses
on phenolic compounds of Thymus vulgaris L. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 2(4), 50-61. (in
Persian).
52. Shaaban, F. K., Morsey, M. M., & Mahmoud, T. Sh. M. (2015). Influence of spraying yeast extract and humic acid on
fruit maturity stage and storablitity of canino apricot fruits. International Journal of ChemTec Research, 8(6), 530-543.
53. Shah, Z. H., Rehman, H. M., Akhtar, T., Alsamadany, H., Hamooh, B. T., Mujtaba, T., Daur, I., Al Zahrani, Y.,
Alzahrani, H. A., Ali, S., & Yang, S. H. (2018). Humic substances: Determining potential molecular regulatory
processes in plants. Frontiers in Plant Science, 9, 263. https://doi.org/10.3389/fpls.2018.00263
54. Stoker, K.G., Cooke, D.T., & Hill, D. J. (1998). An improved method for the large-scale processing of woad (Isatis
tinctoria) for possible commercial production of woad indigo. Journal of Agricultural Engineering Research, 71(4),
315-320. https://doi.org/10.1006/jaer.1998.0329
55. Tyagi, P. K., Rai, V. K., Pahria, A. K., Sambath Kumar, S., Singh, Y., Sharma, M., & Goyal, M. (2010). Preliminary
phytochemical screening and evaluation of anti-inflammatory activity of ethanolic extract of leaves of Indigofera
tinctoria Linn. Journal of Current Pharmaceutical Research, 3(1), 47-50.
56. Waraich, E. A., Ahmad, R., & Ashraf, M. Y. (2011). Role of mineral nutrition in alleviation of drought stress in
plants. Australian Journal of Crop Science, 5(6), 764-777.
57. Wilson, J. R. (1983). Effects of water stress on in vitro dry matter digestibility and chemical composition of herbage of
tropical pasture species. Australian Journal of Agricultural Research, 34(4), 377-390.
58. Yadollahi, P., Asgharipour, M. R., Kheiri, N., & Ghaderi, A. (2015). Effects of drought stress and different types of
organic fertilizers on the yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.). Journal of Oil Plants
Production, 1(2), 27-40. (in Persian with English abstract).
59. Yang, D., Ni, R., Yang, S., Pu, Y., Qian, M., Yang, Y., & Yang, Y. (2021). Functional characterization of the Stipa
purpurea P5CS gene under drought stress conditions. International Journal of Molecular Sciences, 22(17), 9599.
https://doi.org/10.3390/ijms22179599
60. Yashimura, K., Yabute, Y., Ishikawa, T., & Shigeoka, S. (2000). Expression of spinach ascorbate peroxidase
isoenzymes in response to oxidative stresses. Plant Physiology, 123, 223-233.
61. Zhang, X., Lei, L., Lai, J., Zhao, H., & Song, W., (2018). Effects of drought stress and water recovery on physiological
responses and gene expression in maize seedlings. BMC Plant Biology, 18(1), 1-16. https://doi.org/10.1186/s12870-
018-1281-x
62. Zhang, Y., Yu, S., Li, C. F., Wang, Y. B., & Diao, Z. F. (2013). Response characteristics of plant growth and leaf
photochemical activity of sugar beet seedlings to different nitrogen application leaves. Journal of Nuclear Agricultural
Sciences, 27, 1391-1400. https://doi.org/10.11869/hnxb.2013.09.1391
Download
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 8
- Slides 14
- Age 418 days
Related Slideshows
11
8-top-ai-courses-for-customer-support-representatives-in-2025.pptx
JeroenErne2
56 views
10
7-essential-ai-courses-for-call-center-supervisors-in-2025.pptx
JeroenErne2
53 views
13
25-essential-ai-courses-for-user-support-specialists-in-2025.pptx
JeroenErne2
42 views
11
8-essential-ai-courses-for-insurance-customer-service-representatives-in-2025.pptx
JeroenErne2
41 views
21
Know for Certain
DaveSinNM
25 views
17
PPT OPD LES 3ertt4t4tqqqe23e3e3rq2qq232.pptx
novasedanayoga46
30 views