pakt euro plus, historia, znaczenie pptx

pakt euro plus, historia, znaczenie pptx

1. Pakt Euro Plus jako narzędzie wzmacniania dyscypliny fiskalnej w krajach należących do Strefy Euro

2. Geneza Geneza Paktu Euro plus wiąże się głównie z kryzysem zadłużenia w strefie euro, który naruszył stabilność gospodarczą i finansową Unii Europejskiej w latach 2009–2010. Kryzys ten wykazał potrzebę zacieśnienia współpracy w obszarze polityki gospodarczej i fiskalnej między państwami członkowskimi oraz wzmocnienia konkurencyjności gospodarczej całej UE. Kilka kluczowych czynników przyczyniło się do powstania Paktu Euro plus:

3. Czym był Pakt Euro Plus Pakt Euro Plus był pierwszym formalnym wyrazem ustaleń mających na celu przezwyciężenie kryzysu finansowego, zapewnienie stabilności strefy euro oraz wzrostu gospodarczego podjętych podczas posiedzenia Rady Europejskiej 24-25 marca 2011 r. Dotyczył całej UE, Jego ideą była ściślejsza koordynacja polityki gospodarczej służąca zwiększeniu konkurencyjności gospodarek krajów UE Realizacja była zgodna z instrumentami zawartymi w strategii Europa 2000, Semestrem Europejskim oraz Paktem na rzecz stabilności i wzrostu

4. Istota Ideą Paktu Euro Plus, do którego przystąpiły wszystkie kraje strefy euro oraz Bułgaria, Dania, Litwa, Łotwa, Polska i Rumunia, była ściślejsza koordynacja polityki gospodarczej, służąca zwiększeniu konkurencyjności gospodarek krajów Unii Europejskiej oraz konwergencji. Pakt był zgodny z funkcjonującym w Unii modelem zarządzania gospodarczego. Jego celem było wzmocnienie tego modelu.

5. Ogólnie można stwierdzić, że Pakt Euro Plus zakładał większą konkretyzację celów i zadań oraz determinację w ich realizacji. Konkretyzacja polegać miała na tym, że każde państwo będzie przedstawiało krajowy zakres reform. Co roku szef każdego państwa lub szef rządu miał przedstawiać konkretne zobowiązanie krajowe w zakresie reform. Realizacja tego zobowiązania miała być monitorowa‑ corocznie na podstawie sprawozdania Komisji przedstawianego na szczeblu politycznym przez szefów państw lub rządów. Sygnatariusze Paktu Euro Plus zobowiązali się do osiągnięcia następujących celów: wspieranie konkurencyjności, wspieranie zatrudnienia, przyczynianie się do stabilności finansów publicznych, wzmacnianie stabilności finansowej.

6. Pierwotny plan: Pakt na rzecz konkurencyjności Pierwotny plan został ogłoszony przez Niemcy i Francję w lutym 2011 roku i zakładał wprowadzenie sześciu zmian w polityce, a także wdrożenie systemu monitorowania w celu zapewnienia postępów. Te cele to: zniesienie indeksacji płac, podniesienie wieku emerytalnego, stworzenie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych i przyjęcie hamulców zadłużenia.

7. Zniesienie waloryzacji wynagrodzeń Indeksacja płac to proces dostosowywania płac w celu zrekompensowania inflacji, która z czasem obniża wartość pieniądza. Zniesienie indeksacji pozwoliłoby na obniżenie płac realnych, zwiększając konkurencyjność krajów, ponieważ zatrudnianie ludzi stałoby się tańsze. Zrozumiałe jest, że ten cel polityki został zakwestionowany przez niektóre rządy, takie jak Belgia, ponieważ zmniejsza siłę nabywczą obywateli.

8. Podwyższenie wieku emerytalnego W krajach, w których funkcjonują systemy emerytalne oparte na zasadzie "repartycyjnej", jak ma to miejsce w większości krajów europejskich, podniesienie wieku emerytalnego ma bardzo głęboki wpływ na dochody rządu, ponieważ ludzie, którzy kontynuują pracę, również płacą podatki, zamiast ich wymagać. To również jest kontrowersyjna propozycja, co widać po strajkach we Francji w 2010 roku.

9. Stworzenie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych Stworzenie "wspólnej bazy" było postrzegane przez niektórych jako pierwszy krok w procesie ujednolicania stawek podatkowych i jako takie spotkało się ze sprzeciwem krajów takich jak Irlandia, które mają niskie stawki podatku od osób prawnych. Komisja Europejska uważała, że posiadanie wspólnych zasad obliczania kwoty bazowej, do której stosowały się różne krajowe stawki podatkowe, było korzystne dla przedsiębiorstw, ponieważ zmniejszyłoby obciążenie administracyjne i koszty związane z utrzymaniem zgodności z 27 różnymi zestawami przepisów dotyczących prowadzenia ksiąg rachunkowych przedsiębiorstw.

10. Przyjęcie hamulców zadłużenia Słowo "hamulec zadłużenia" pochodzi od niemieckiego " Schuldenbremse ” i oznacza poprawki do konstytucji prawnie ograniczającej wielkość długu państwowego, który może działać w krajach. Zostały one wdrożone w Szwajcarii w 2003 r. i w Niemczech w 2010 r. Hamulec zadłużenia może mieć różną surowość, a szczegóły planowanego wdrożenia nie były do końca jasne, ale motywacją dla tej zasady było stworzenie prawnie wiążącej polityki zamiast obecnych wówczas wytycznych budżetowych dotyczących deficytów, które nie zostały wdrożone przez państwa członkowskie.

11. Cele paktu Euro Plus Cele paktu to: wspieranie konkurencyjności, wspieranie zatrudnienia, dalsze przyczynianie się do stabilności finansów publicznych oraz wzmacnianie stabilności finansowej. Państwa członkowskie – sygnatariusze paktu zobowiązały się zastosować wszelkie niezbędne środki, aby osiągnąć te cele. Wybór konkretnych działań politycznych koniecznych do ich osiągnięcia pozostawiono w gestii państw, wskazując jednak działania, które powinny być traktowane priorytetowo. Najważniejsze z nich to: przegląd sytuacji w dziedzinie wynagrodzeń i wydajności, otwarcie sektorów chronionych, poprawa systemów nauczania, poprawa otoczenia biznesowego, zwłaszcza dla MSP, wspieranie zatrudnienia poprzez: propagowanie modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego, ograniczanie pracy nierejestrowanej, zwiększanie współczynników aktywności zawodowej i obniżenie opodatkowania pracy, wspieranie uczenia się przez całe życie, obniżenie opodatkowania pracy, dostosowanie systemu emerytalnego do krajowej sytuacji demograficznej, np. poprzez dostosowanie rzeczywistego wieku przejścia na emeryturę do średniego trwania życia lub podniesienie współczynnika aktywności zawodowej, ograniczenie systemów wczesnych emerytur i stosowanie zachęt do zatrudniania starszych pracowników, wprowadzenie hamulca budżetowego do ustawodawstwa krajowego wyższej rangi (np. konstytucji), wprowadzenia krajowego ustawodawstwa w zakresie reorganizacji kryzysowej banków.

12. Schemat Paktu Euro Plus Pakt Euro Plus „SZEŚCIOPAK” 5 rozporządzeń Parlamentu Europejskiego 1 Dyrektywa Rady Ecofin TRAKTAT FISKALNY Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej EUROPEJSKI MECHNIZM STABILIZACJI Załącznik do Paktu Euro Plus

13. „SZEŚCIOPAK” Z perspektywy Polski (i innych krajów spoza strefy euro) kluczowe znaczenie ma dyrektywa Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich. Ramy te stanowią zbiór uzgodnień, procedur, reguł i instytucji będących podstawą prowadzenia polityki budżetowej sektora instytucji rządowych i samorządowych, dotyczą m.in. systemów rachunkowości budżetowej i sprawozdawczości statystycznej, reguł i procedur regulujących przygotowywanie prognoz na potrzeby planowania budżetowego, monitorowania i analizy mającej na celu zwiększenie przejrzystości elementów procesu budżetowego.

14. Dyrektywa Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. Dyrektywa Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 roku stanowiła ważny element reformy zarządzania fiskalnego w Unii Europejskiej. Była to jedna z inicjatyw wprowadzonych w odpowiedzi na kryzys zadłużenia w strefie euro, mająca na celu poprawę dyscypliny fiskalnej państw członkowskich oraz zapewnienie stabilności finansowej w UE. Oto główne punkty tej dyrektywy: Zasady budżetowe : Dyrektywa wprowadzała szereg zasad budżetowych, które miały być stosowane przez państwa członkowskie przy tworzeniu i wdrażaniu swoich planów budżetowych. Miały one na celu zapewnienie zrównoważonego zarządzania finansami publicznymi oraz ograniczenie deficytu budżetowego i długu publicznego. Reguła długoterminowej stabilności budżetowej : Państwa członkowskie były zobowiązane do wprowadzenia reguł budżetowych na poziomie krajowym, które ograniczałyby długoterminowy wzrost zadłużenia publicznego. Reguły te miały zapewnić, że dług publiczny nie przekroczy 60% PKB lub zbliży się do tego poziomu w odpowiednim tempie. Monitorowanie budżetowe : Dyrektywa nakładała obowiązek na państwa członkowskie regularnego monitorowania i oceny swoich planów budżetowych oraz raportowania ich do Komisji Europejskiej. Miało to umożliwić skuteczne nadzorowanie sytuacji fiskalnej w UE i wczesne wykrywanie ewentualnych problemów. Kary za naruszenia : W przypadku naruszenia zasad budżetowych, dyrektywa przewidywała możliwość nałożenia na państwa członkowskie sankcji finansowych. Sankcje te miały być proporcjonalne do stopnia naruszenia i mogły obejmować kary pieniężne. Transpozycja do prawa krajowego : Państwa członkowskie miały obowiązek transponować postanowienia dyrektywy do swojego prawa krajowego w określonym terminie. Dyrektywa Rady 2011/85/UE była częścią szerszego pakietu reform mających na celu wzmocnienie zarządzania fiskalnego w UE i zapewnienie stabilności finansowej w obliczu kryzysu zadłużenia w strefie euro. Jej głównym celem było promowanie dyscypliny budżetowej oraz ograniczenie ryzyka powstawania nadmiernego deficytu budżetowego i długu publicznego w państwach członkowskich.

15. Traktat fiskalny

16. Najważniejsze działania na rzecz wzmocnienia dyscypliny fiskalnej w krajach należących do strefy euro w latach 2010–2013 Działanie Szczegóły Wzmocnienie PSW poprzez „sześciopak” i „dwupak” – wzmocnienie części prewencyjnej PSW – zwiększenie nacisku na kryterium długu publicznego – włączenie monitorowania i oceny wstępnych planów budżetowych krajów członkowskich, w tym możliwości interwencji Komisji Europejskiej – zwiększenie automatyzmu w przypadku nakładania sankcji – wzmocnienie nadzoru nad krajami, które doświadczają poważnych trudności finansowych Przejęcie Paktu Fiskalnego – przyjęcie zasady, że deficyt strukturalny nie powinien być wyższy niż 0,5% PKB; wyższa granica tego deficytu, tj. 1% PKB, jest dopuszczalna, gdy wskaźnik zadłużenia w danym kraju członkowskim kształtuje się poniżej 60% PKB – wprowadzenie złotej reguły budżetowej do prawa krajowego – wzmocnienie nadzoru i koordynacji polityki fiskalnej – nadanie Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości właściwości monitorowania postępów w implementacji reguły budżetowej do przepisów krajowych

17. przyjęcie Paktu Euro Plus – zobowiązanie podjęcia dodatkowych krajowych reform na rzecz konkurencyjności, zatrudnienia, stabilności finansów publicznych oraz stabilności finansowej ustanowienie nowych instytucji zarządzania kryzysowego – od 2010 r. udzielano pożyczek krajom członkowskim w ramach dwóch mechanizmów finansowania kryzysowego o charakterze tymczasowym, tj. z Europejskiego Mechanizmu Stabilizacji Finansowej i z Europejskiego Funduszu Stabilizacyjnego – od 8 października 2012 r. funkcjonuje stały mechanizm finansowania kryzysowego, tj. Europejski Mechanizm Stabilności, z którego m. in. jest udzielana pomoc krajom UGW

18. Przystąpienie Polski do Paktu Euro Plus Premier D. Tusk uzasadnił decyzję przyłączenia Polski do paktu przede wszystkim przesłankami politycznymi – Polska powinna pozostawać w głównym nurcie UE, zwłaszcza w perspektywie przyjęcia euro. Uruchomienie paktu ma fundamentalne znaczenie dla przyszłości europejskiej gospodarki, jego celem jest bowiem narzucenie wysokich standardów dyscypliny finansowej i koordynacji polityk gospodarczych. Zdaniem ówczesnego premiera, uczestnictwo Polski w pakcie euro plus nie wiąże się ze zobowiązaniami o charakterze finansowym. Obecność w tym pakcie jest także neutralna, jeśli chodzi o kwestie merytoryczne, nie stawia bowiem szczególnych wymagań. Polska już ówcześnie spełniała przewidziane w pakcie wymogi dyscypliny finansowej, ponieważ ma zapisany w konstytucji limit długu publicznego w wysokości 60% PKB oraz ustawowo umocowane progi ostrożnościowe i regułę wydatkową. W końcu kwietnia 2011 r. Polska przesłała przewodniczącemu Rady Europejskiej H. Van Rompuyowi i szefowi Komisji Europejskiej J. M. Barroso dokument zawierający zobowiązania podjęte w związku z przystąpieniem do paktu euro plus, do realizacji w latach 2011-2012.

19. Dokumenty tworzące Pakt Euro Plus Dokumenty tworzące ten pakt obejmowały zobowiązania dotyczące polityki gospodarczej i fiskalnej, mające na celu wzmocnienie konkurencyjności oraz stabilności finansowej w UE. Główne dokumenty obejmowały: Deklarację Paktu Euro plus : Była to główna deklaracja, w której sygnatariusze zobowiązywali się do określonych działań mających na celu poprawę konkurencyjności gospodarczej i zrównoważenie finansów publicznych. Krajowe Programy Reform : Każde państwo członkowskie UE musiało przedstawić swój Krajowy Program Reform, który zawierał konkretne środki, jakie zamierza podjąć, aby wzmocnić swoją gospodarkę i zwiększyć konkurencyjność. Te programy obejmowały zazwyczaj reformy strukturalne, inwestycje w edukację, badania i rozwój, a także działania na rzecz poprawy rynku pracy. Krajowe Programy Stabilności lub Konwergencji: Kraje uczestniczące w Pakcie Euro plus były również zobowiązane do przedstawienia Krajowych Programów Stabilności (w przypadku państw strefy euro) lub Konwergencji (w przypadku państw spoza strefy euro), które zawierały plany dotyczące zarządzania finansami publicznymi, w tym środki mające na celu ograniczenie deficytu budżetowego i długu publicznego.

20. Plusy Paktu euro plus Wzmocnienie koordynacji polityki gospodarczej : Pakt Euro plus miał na celu poprawę koordynacji polityki gospodarczej między państwami członkowskimi, co mogło przyczynić się do zwiększenia spójności działań w obszarze zarządzania finansami publicznymi oraz reform strukturalnych. Poprawa konkurencyjności : Działania podejmowane w ramach Paktu Euro plus, takie jak reformy strukturalne, inwestycje w edukację i badania, mogły przyczynić się do poprawy konkurencyjności gospodarczej państw członkowskich UE. Zwiększenie stabilności finansowej : Dzięki zobowiązaniom dotyczącym ograniczenia deficytu budżetowego i długu publicznego, Pakt Euro plus mógł przyczynić się do zwiększenia stabilności finansowej w strefie euro oraz w UE jako całości. Podniesienie zaufania inwestorów : Wdrożenie Paktu Euro plus mogło przyczynić się do zwiększenia zaufania inwestorów do gospodarki państw członkowskich UE poprzez demonstrację zdolności do podejmowania skutecznych działań reformatorskich.

21. Minusy Paktu euro plus Brak mechanizmów sankcji : Pakt Euro plus był raczej umową opartą na dobrowolnych zobowiązaniach, co oznaczało, że brakowało w nim skutecznych mechanizmów sankcji dla państw, które nie wywiązały się ze swoich zobowiązań, co mogło osłabić jego skuteczność. Nieuwzględnienie różnic między krajami : Pakt Euro plus nie uwzględniał w pełni różnic między krajami członkowskimi UE pod względem sytuacji gospodarczej, politycznej i społecznej, co mogło prowadzić do nieodpowiednich lub nieskutecznych działań. Brak demokratycznej legitymacji : Niektórzy krytycy twierdzili, że Pakt Euro plus, ze względu na swoje narodowoprawne implikacje, mógł być postrzegany jako naruszenie suwerenności państw członkowskich, szczególnie jeśli chodzi o narodowe programy reform. Ograniczony zakres działań : Niektórzy eksperci krytykowali Pakt Euro plus za jego ograniczony zakres działań, sugerując, że potrzebne są bardziej radykalne reformy strukturalne oraz większa integracja fiskalna w strefie euro, aby rozwiązać fundamentalne problemy gospodarcze UE.

22. Moja Opinia

23. Bibliografia Por. Ekonomiczne wyzwania integracji Polski ze strefą euro, NBP, Warszawa 2014 s.12 https://en.wikipedia.org/wiki/Euro_Plus_Pact [04.04.2024] https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna/news/pakt-euro-plus-z-polska/ [04.04.2024] https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/rynki-finansowe/pakt-euro-plus-bedzie-malo-uzyteczny/ [04.04.2024] https://www.forbes.pl/wiadomosci/pakt-euro-nie-oznacza-zobowiazan-finansowych/jd8yzd2 [05.04.2024] https://www.rp.pl/gospodarka/art39543161-pakt-stabilnosci-i-wzrostu-unii-europejskiej-po-nowemu [10.04.2024] https://www.podatki.biz/sn_autoryzacja/logowanie.php5/artykuly/16_13620.htm?idDzialu=16&idArtykulu=13620 [14.04.2024] https://wartowiedziec.pl/zarzadzanie-przestrzenia/40132-polska-przesaa-plan-dziaa-w-ramach-paktu-euro-plus [14.04.2024] KANCELARIA SEJMU Biuro Komisji Sejmowych z posiedzenia: KOMISJI DO SPRAW UNII EUROPEJSKIEJ (NR 265) Nr 5399/VI kad. 27.07.2011 r.