Performance, Carcass Characteristics, Blood Parameters, Feed Intake and Digestibility of Moghani and Romanov-Moghani Crossbreed Fattening Lambs Fed with Different Energy Levels
IranianJournalofAnim
5 views
11 slides
Jan 04, 2025
Slide 1 of 11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
About This Presentation
Introduction : Moghani sheep, one of the dominant meat breeds among Iranian sheep, is known for its good body size, resistance to changes in weather conditions, and capacity to produce heavy-weight lambs. The Romanov breed is known worldwide for its early sexual maturity, long breeding season, and h...
Slide Content
Iranian Journal of Animal Science Research
Homepage: http://ijasr.um.ac.ir
Research Article
Vol. 16, No.1, 2024, p. 57-67
Performance, Carcass Characteristics, Blood Parameters, Feed Intake and
Digestibility of Moghani and Romanov-Moghani Crossbreed Fattening Lambs
Fed with Different Energy Levels
Nima Neshane
1
, Hossein Abdi Benemar
*2
, Jamal Seifdavati
2
, Farzad Mirzaei Aghjeh Gheshlagh
2
, Abazar
Ghanbari Erdi
3
1- M.Sc. Graduate, Department of Animal Science, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2- Professor, Department of Animal Science, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3- M.Sc. Animal Science Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education
Center, AREEO, Ardabil, Iran.
*Corresponding Author's Email: [email protected]
How to cite this article:
Neshane, N., Abdi Benemar, H., Seifdavati, J., Mirzaei Aghjeh Gheshlagh, F., &
Ghanbari Erdi, A. (2023). Performance, carcass characteristics, blood
parameters, feed intake and digestibility of Moghani and Romanov-Moghani
crossbreed fattening lambs fed with different energy levels. Iranian Journal of
Animal Science Research, 16(1), 57-67. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
Received: 03-01-2023
Revised: 28-02-2023
Accepted: 01-03-2023
Available Online: 01-03-2023
Introduction1: Moghani sheep, one of the dominant meat breeds among Iranian sheep, is known for its good
body size, resistance to changes in weather conditions, and capacity to produce heavy-weight lambs. The
Romanov breed is known worldwide for its early sexual maturity, long breeding season, and high productivity.
Among high-yielding breeds, the Romanov breed achieves higher twinning and fertility, higher weight of ewes,
optimal shelf life of lambs, and heavier final weight of lambs. During past years, increasing productivity of
Iranian native sheep breeds, including the Moghani breed, has been implemented through cross-breeding with
high-yielding foreign breeds such as the Romanov breed to improve growth and twining rates and reduce size of
the fat-tail. Crossbreeding is a way to improve poor production and reproductive characteristics of livestock. Due
to the lack of information regarding the fattening performance and carcass characteristics of the Romanov-
Moghani crossbreeds, the aim of this study was to investigate the fattening performance carcass characteristics,
blood parameters, feed intake and digestibility of Moghani and Romanov-Moghani crossbreed fattening lambs
under diets with different energy levels.
Materials and Methods: This research was conducted using 24 male lambs (10 Moghani lambs and 10
Romanov-Moghani cross-bred lambs) as a factorial design with 4 experimental groups and 6 replications (lambs)
in each group. The duration of the experiment was 75 days. The experimental groups in this research include: 1)
Moghani lambs fed low energy diet, 2) Moghani lambs fed high energy diet, 3) Romanov-Moghani lambs fed
low energy diet, 4) Romanov-Moghani lambs fed high energy diet. A rumen-protected energy powder (Energizer
©2023 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0
International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in
any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
Homepage: http://ijasr.um.ac.ir
Research Article
Vol. 16, No.1, 2024, p. 57-67
Performance, Carcass Characteristics, Blood Parameters, Feed Intake and
Digestibility of Moghani and Romanov-Moghani Crossbreed Fattening Lambs
Fed with Different Energy Levels
Nima Neshane
1
, Hossein Abdi Benemar
*2
, Jamal Seifdavati
2
, Farzad Mirzaei Aghjeh Gheshlagh
2
, Abazar
Ghanbari Erdi
3
1- M.Sc. Graduate, Department of Animal Science, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2- Professor, Department of Animal Science, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3- M.Sc. Animal Science Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education
Center, AREEO, Ardabil, Iran.
*Corresponding Author's Email: [email protected]
How to cite this article:
Neshane, N., Abdi Benemar, H., Seifdavati, J., Mirzaei Aghjeh Gheshlagh, F., &
Ghanbari Erdi, A. (2023). Performance, carcass characteristics, blood
parameters, feed intake and digestibility of Moghani and Romanov-Moghani
crossbreed fattening lambs fed with different energy levels. Iranian Journal of
Animal Science Research, 16(1), 57-67. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
Received: 03-01-2023
Revised: 28-02-2023
Accepted: 01-03-2023
Available Online: 01-03-2023
Introduction1: Moghani sheep, one of the dominant meat breeds among Iranian sheep, is known for its good
body size, resistance to changes in weather conditions, and capacity to produce heavy-weight lambs. The
Romanov breed is known worldwide for its early sexual maturity, long breeding season, and high productivity.
Among high-yielding breeds, the Romanov breed achieves higher twinning and fertility, higher weight of ewes,
optimal shelf life of lambs, and heavier final weight of lambs. During past years, increasing productivity of
Iranian native sheep breeds, including the Moghani breed, has been implemented through cross-breeding with
high-yielding foreign breeds such as the Romanov breed to improve growth and twining rates and reduce size of
the fat-tail. Crossbreeding is a way to improve poor production and reproductive characteristics of livestock. Due
to the lack of information regarding the fattening performance and carcass characteristics of the Romanov-
Moghani crossbreeds, the aim of this study was to investigate the fattening performance carcass characteristics,
blood parameters, feed intake and digestibility of Moghani and Romanov-Moghani crossbreed fattening lambs
under diets with different energy levels.
Materials and Methods: This research was conducted using 24 male lambs (10 Moghani lambs and 10
Romanov-Moghani cross-bred lambs) as a factorial design with 4 experimental groups and 6 replications (lambs)
in each group. The duration of the experiment was 75 days. The experimental groups in this research include: 1)
Moghani lambs fed low energy diet, 2) Moghani lambs fed high energy diet, 3) Romanov-Moghani lambs fed
low energy diet, 4) Romanov-Moghani lambs fed high energy diet. A rumen-protected energy powder (Energizer
©2023 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0
International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in
any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
58 دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن16 هرامش ،1 راهب1403
RP-10, IFFCO, Johor, Malaysia) was used to increase the energy level in high-energy diets. Fattening
performance was measured by weighing the lambs every two weeks. At the end of the experiment, all the lambs
were slaughtered and the carcass characteristics, including hot carcass percentage, cold carcass percentage, tail
percentage, and back fat thickness were measured. After 24 hours of storage in 4ºC, back-fat thickness between
the 14th and 13th vertebras were measured with a digital caliper. Blood samples were drawn from the jugular
vein of all lambs 3 hours after feed consumption, and the samples were immediately centrifuged at 3500 rpm for
15 minutes then the plasma samples were frozen at -20 ºC till analysis day determining concentrations of blood
parameters including glucose, blood urea nitrogen, cholesterol, triglyceride, total protein, albumin, and globulin
were determined using commercial kits and spectrophotometer. All the data were analyzed in the form of a
completely random design and factorial experiment using the GLM method for statistical analysis.
Results and Discussion: The results showed that Moghani lambs had significantly more tail percentage and
lower tailless carcass percentage than Romanov-Moghani mixed lambs. Feeding a diet with a higher level of
energy by feeding protected rumen fat decreased the percentage of the tail and increased the percentage of the
carcass without the tail. Moghani lambs fed with high-energy diet had the highest back fat thickness compared
to all groups. On the other hand, the average daily weight gain was only influenced by the energy level of the
diet. Based on the results, Romanov-Moghani crossbred lambs had a higher weight gain than Moghani lambs,
and feeding fat supplement improved livestock performance. Due to the fact that no significant difference was
observed in the feed consumption of lambs due to fat supplement feeding, therefore, the better fattening
performance of lambs in the groups fed with fat supplement can be attributed to the increase in energy intake in
these animals as well as the higher efficiency of the metabolic energy conversion of fats compared to
carbohydrates (McDonald et al., 2012). Based on the obtained results, Romanov-Moghani cross-bred lambs had
a higher weight gain than pure lambs, and also fat supplement feeding improved the performance of livestock.
Therefore, crossbreeding fat-tailed Moghani breed with a tailless breed such as Romanov can be considered as
an efficient method to reduce carcass tail percentage and improve carcass yield. On the other hand, providing
energy in the form of fat may also result in a relative decrease in the tail percentage.
Conclusion: In general, the results of this experiment indicated that crossbreeding fat-tailed Moghani breed
with a tailless breed like Romanov can be considered as an efficient method to reduce tail percentage and
improve carcass yield. On the other hand, providing energy in the form of fat may also lead to a relative
decrease in tail percentage.
Keywords: Crossbreed Romanov Moghani, fattening lambs, fattening performance, Moghani breed
RP-10, IFFCO, Johor, Malaysia) was used to increase the energy level in high-energy diets. Fattening
performance was measured by weighing the lambs every two weeks. At the end of the experiment, all the lambs
were slaughtered and the carcass characteristics, including hot carcass percentage, cold carcass percentage, tail
percentage, and back fat thickness were measured. After 24 hours of storage in 4ºC, back-fat thickness between
the 14th and 13th vertebras were measured with a digital caliper. Blood samples were drawn from the jugular
vein of all lambs 3 hours after feed consumption, and the samples were immediately centrifuged at 3500 rpm for
15 minutes then the plasma samples were frozen at -20 ºC till analysis day determining concentrations of blood
parameters including glucose, blood urea nitrogen, cholesterol, triglyceride, total protein, albumin, and globulin
were determined using commercial kits and spectrophotometer. All the data were analyzed in the form of a
completely random design and factorial experiment using the GLM method for statistical analysis.
Results and Discussion: The results showed that Moghani lambs had significantly more tail percentage and
lower tailless carcass percentage than Romanov-Moghani mixed lambs. Feeding a diet with a higher level of
energy by feeding protected rumen fat decreased the percentage of the tail and increased the percentage of the
carcass without the tail. Moghani lambs fed with high-energy diet had the highest back fat thickness compared
to all groups. On the other hand, the average daily weight gain was only influenced by the energy level of the
diet. Based on the results, Romanov-Moghani crossbred lambs had a higher weight gain than Moghani lambs,
and feeding fat supplement improved livestock performance. Due to the fact that no significant difference was
observed in the feed consumption of lambs due to fat supplement feeding, therefore, the better fattening
performance of lambs in the groups fed with fat supplement can be attributed to the increase in energy intake in
these animals as well as the higher efficiency of the metabolic energy conversion of fats compared to
carbohydrates (McDonald et al., 2012). Based on the obtained results, Romanov-Moghani cross-bred lambs had
a higher weight gain than pure lambs, and also fat supplement feeding improved the performance of livestock.
Therefore, crossbreeding fat-tailed Moghani breed with a tailless breed such as Romanov can be considered as
an efficient method to reduce carcass tail percentage and improve carcass yield. On the other hand, providing
energy in the form of fat may also result in a relative decrease in the tail percentage.
Conclusion: In general, the results of this experiment indicated that crossbreeding fat-tailed Moghani breed
with a tailless breed like Romanov can be considered as an efficient method to reduce tail percentage and
improve carcass yield. On the other hand, providing energy in the form of fat may also lead to a relative
decrease in tail percentage.
Keywords: Crossbreed Romanov Moghani, fattening lambs, fattening performance, Moghani breed
ناراکمه و هناشن، درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه… 59
هیرشنپ یاهشهوژیماد مولع ناریا
Homepage: http://ijasr.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج16 هرامش ،1 راهب ،1403 .ص ،67-57
درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه یذغم داومهربیاه راورپی داژن
ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتهرییاه فلتخم حوطس ابیژرنا
هناشن امین
1
سح ،نی رامنب یدبع
*2
س لامج ،فی تاودی
2
م دازرف ،ییازری قلاشق هچقآ
2
یدرا یربنق رذابا ،
3
:تفایرد خیرات11/03/1402
:یرگنزاب خیرات02/07/1402
:شریذپ خیرات08/07/1402
هدیکچ
رضاح هعلاطم زا فدهسررب ،رب یژرنا فلتخم حوطس تارثا ی درکلمع دشرصوصخ ،تای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه ییذغم داوم رذب
اهی داژنناغمی مآ وهتخی فنامور- .دوب یناغم دادعت ،قیقحت نیا رد24 سأر ینزو نیگنایم اب یراورپ رب5±30 هبتروص ( لیروتکاف شیامزآ کی2×2 )
حرط بلاق ردًلاماک هب رارکت شش و ورگ راهچ اب یفداصت تدم75 .دش دافتسا زور ورگاهیشیامزآ ی :لماش1 رب )اهی داژناغمین هییغت ج اب دش ری
حطسیژرنا اپ،نیی 2 رب )اهی داژنناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی مآهتخی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا اپ،نیی
4 رب )اهی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا دندوب لاابیشرورپ رود لک رد هک داد ناشن جیاتن . نیگناذیم بیرذض و هذنازور نزو شیااذفا
تحت ییایغ لیدبتثأتیر .دنتفرگ رارق ریج یژرنا حطس و پیتونژ لماعهبیروط رب هکاهی مآهتخی فنامور- رض یناغمبی دبتو لی اافاشی هنازور نزو
رتهبی رب هب تبسناهی ناغمی .دنتشاد ربیاه ناغمی هب روطنعمیرادی ب هبند دصردرتشی ب هشلا دصرد ورتمک هبند نودی رذب هب تبسناذهی مآهذتخی
فنامور- دنتشاد یناغم. برچ زا دافتسای تظفاحمژرنا رتلااب حوطس( دشیج رد ) ری ااذفا ار هذبند نودذب هذشلا دذصرد و شهاک ار هبند دصردشی داد .
ربهییغت هتخیمآ یاه یثأت تحت یبرچ لمکم اب دشر رتلااب یژرنا حطس و پیتونژ لباقتم لماع رب .دنتشاد ار اکولگ ناایم نی هذتخیمآ یاه
فنامور- روا نژورتین تظلغ و رتلااب نیموبلآ تظلغ یناغمییاپ نوخ یانرت ،هذعلاطم نیا جیاتن ساسارب .دنتشاد یهذتخیمآهذبند داژذن یرگ راد
ناغمی ابداژن م فناموریدناوت هبناونع کی ارب دمآراک راکهاری و درکلمع شیاافادصرد شهاک هذشلا دزاب دوبهب و هشلا هبنددذشابذفرط زا .،ی مأذتین
ژرنای زا برچاین ی تسا نکمم بجومبسن شهاکی هبند دصرددوش.
هژاویدیلک یاه :مآهتخی فنامور- ناغم،ی رباهی راورپ،ی راورپ درکلمع
همدقم
1
تذسد یاهراکهار زا یکی ،یداذصتقا درذکلمع شیااذفا هذب یباذی
1- سانشراک هتخومآ شنادی ذماد اوذلع ورذگ ، دذشرا،ی بدرا قذقحم اگذشناد،یذلی
بدرا،لی ا.ناری
2- ماد اولع ورگ داتسا،ی بدرا ققحم اگشناد،یلی ،لیبدراا.ناری
3- سانشراکی قحت ورگ دشراتاقی ماد اولع،ی قحتاکرمتاقی زرواشک شزومآ وی و
بط عبانمیعی بدرا،لی AREEOبدرا ،،لی اناری .
*(- :لوئسم دنسیون (Email: [email protected]
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
زا دافتساامیتاه نیب یاهداژن فلتخم یمیدشاب وهبروط زا دذمع
همانرباههتخیمآ ی دافتسا روظنم نیا یارب یرگمیدننک یلصا فده .
زا لصاح یداصتقا دوس .تسا هلگ دشر درکلمع شیاافا ،ناگدننکدیلوت
لااب یروراب و تملاس اب نادنفسوگنآاه زا لااب یروراب و تسا طبترم
فادهاشرورپناگدنهد وگ دنفذسذمیدذشاب اذّما .تثارویذپیر نییاذپ ی
هذب .دوذش راوشد رایسب یکیتنژ تفرشیپ ، دش ثعاب ،یلثمدیلوت تافص
اذب دزاذب مذک یموب یاهداژن یقلات زا ،لیلد نیمهاذهداژن دزاذبرپ ی
دافتسامیدننک اب یاهداژن یهاتوک نامز رد ات ،سناتپیل دذیلوت رتلااذب
( دننکMomani Shake et al., 2002 .)
ناغم دنفسوگی دودح دادعت اب5/5 منویلی سأریذکی اذهداژن زای
تشوگی م رد بلاغنای ا نادنفسوگناری میدذشاب زادذنا ااذحل زا هذک
هیرشنپ یاهشهوژیماد مولع ناریا
Homepage: http://ijasr.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج16 هرامش ،1 راهب ،1403 .ص ،67-57
درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه یذغم داومهربیاه راورپی داژن
ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتهرییاه فلتخم حوطس ابیژرنا
هناشن امین
1
سح ،نی رامنب یدبع
*2
س لامج ،فی تاودی
2
م دازرف ،ییازری قلاشق هچقآ
2
یدرا یربنق رذابا ،
3
:تفایرد خیرات11/03/1402
:یرگنزاب خیرات02/07/1402
:شریذپ خیرات08/07/1402
هدیکچ
رضاح هعلاطم زا فدهسررب ،رب یژرنا فلتخم حوطس تارثا ی درکلمع دشرصوصخ ،تای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه ییذغم داوم رذب
اهی داژنناغمی مآ وهتخی فنامور- .دوب یناغم دادعت ،قیقحت نیا رد24 سأر ینزو نیگنایم اب یراورپ رب5±30 هبتروص ( لیروتکاف شیامزآ کی2×2 )
حرط بلاق ردًلاماک هب رارکت شش و ورگ راهچ اب یفداصت تدم75 .دش دافتسا زور ورگاهیشیامزآ ی :لماش1 رب )اهی داژناغمین هییغت ج اب دش ری
حطسیژرنا اپ،نیی 2 رب )اهی داژنناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی مآهتخی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا اپ،نیی
4 رب )اهی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش ری حطسیژرنا دندوب لاابیشرورپ رود لک رد هک داد ناشن جیاتن . نیگناذیم بیرذض و هذنازور نزو شیااذفا
تحت ییایغ لیدبتثأتیر .دنتفرگ رارق ریج یژرنا حطس و پیتونژ لماعهبیروط رب هکاهی مآهتخی فنامور- رض یناغمبی دبتو لی اافاشی هنازور نزو
رتهبی رب هب تبسناهی ناغمی .دنتشاد ربیاه ناغمی هب روطنعمیرادی ب هبند دصردرتشی ب هشلا دصرد ورتمک هبند نودی رذب هب تبسناذهی مآهذتخی
فنامور- دنتشاد یناغم. برچ زا دافتسای تظفاحمژرنا رتلااب حوطس( دشیج رد ) ری ااذفا ار هذبند نودذب هذشلا دذصرد و شهاک ار هبند دصردشی داد .
ربهییغت هتخیمآ یاه یثأت تحت یبرچ لمکم اب دشر رتلااب یژرنا حطس و پیتونژ لباقتم لماع رب .دنتشاد ار اکولگ ناایم نی هذتخیمآ یاه
فنامور- روا نژورتین تظلغ و رتلااب نیموبلآ تظلغ یناغمییاپ نوخ یانرت ،هذعلاطم نیا جیاتن ساسارب .دنتشاد یهذتخیمآهذبند داژذن یرگ راد
ناغمی ابداژن م فناموریدناوت هبناونع کی ارب دمآراک راکهاری و درکلمع شیاافادصرد شهاک هذشلا دزاب دوبهب و هشلا هبنددذشابذفرط زا .،ی مأذتین
ژرنای زا برچاین ی تسا نکمم بجومبسن شهاکی هبند دصرددوش.
هژاویدیلک یاه :مآهتخی فنامور- ناغم،ی رباهی راورپ،ی راورپ درکلمع
همدقم
1
تذسد یاهراکهار زا یکی ،یداذصتقا درذکلمع شیااذفا هذب یباذی
1- سانشراک هتخومآ شنادی ذماد اوذلع ورذگ ، دذشرا،ی بدرا قذقحم اگذشناد،یذلی
بدرا،لی ا.ناری
2- ماد اولع ورگ داتسا،ی بدرا ققحم اگشناد،یلی ،لیبدراا.ناری
3- سانشراکی قحت ورگ دشراتاقی ماد اولع،ی قحتاکرمتاقی زرواشک شزومآ وی و
بط عبانمیعی بدرا،لی AREEOبدرا ،،لی اناری .
*(- :لوئسم دنسیون (Email: [email protected]
https://doi.org/10.22067/IJASR.2023.82729.1150
زا دافتساامیتاه نیب یاهداژن فلتخم یمیدشاب وهبروط زا دذمع
همانرباههتخیمآ ی دافتسا روظنم نیا یارب یرگمیدننک یلصا فده .
زا لصاح یداصتقا دوس .تسا هلگ دشر درکلمع شیاافا ،ناگدننکدیلوت
لااب یروراب و تملاس اب نادنفسوگنآاه زا لااب یروراب و تسا طبترم
فادهاشرورپناگدنهد وگ دنفذسذمیدذشاب اذّما .تثارویذپیر نییاذپ ی
هذب .دوذش راوشد رایسب یکیتنژ تفرشیپ ، دش ثعاب ،یلثمدیلوت تافص
اذب دزاذب مذک یموب یاهداژن یقلات زا ،لیلد نیمهاذهداژن دزاذبرپ ی
دافتسامیدننک اب یاهداژن یهاتوک نامز رد ات ،سناتپیل دذیلوت رتلااذب
( دننکMomani Shake et al., 2002 .)
ناغم دنفسوگی دودح دادعت اب5/5 منویلی سأریذکی اذهداژن زای
تشوگی م رد بلاغنای ا نادنفسوگناری میدذشاب زادذنا ااذحل زا هذک
60 دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن16 هرامش ،1 راهب1403
مواقم ،ندبت غت لباقم ردتاریی ارشطی اوه و بآیی فرظ وتذی لوتدذی
رذب یاذهگنذسیننزو هتخانش( تذسا دذشHossein-Zadeh and
Ardalan, 2010ا شرورذپ لحم .)نذی ناتذسا رد ناذغم تذشد داژذن
بدرای .تسا ل ردانی هذب ،داژن رطاختراذهم اذشعری رذما رد نوذسهاش
هلگرادی صوصختای داژنی ظفح اس اب رتمک و دشری مآ اذهداژنشاذی
داد .تسا دشقلایی انی لاذشق و نلابس تاعافترا داژن تذشد نآ ق
ا رد .تسا ناغمنی گدنز لوا ام دنچ رد ندب گنر داژنی امرخیی ت ری
ااد رد یلو ،تسااهی فس ندب گنر غلابدی رکشی تسد گنر و و اذپ
وهقای م نشوریا .دشابنی هبند داژناراد ،رادی حطذسم و فاص تشپ
نلاضع وی تسد .تسارظ اپ وفی اذش دذقاف سنج ود ره و اواقم و
نتسه رب .داراد اهی ارب و دوب بسانم دشری دنبراورپی سبرای بسانم
میدنشاب (Khaldari, 2007).
هتخانش داژن فنامور داژن ناهج رترب و دشو هذب بوذبرم لذصا رد
سور روشکهی دوب .تساس دلوت ااگنه فنامور رب ای هب و تسا تعرس
رتسکاخ گنر هبی غتییر می.دبای هبم ندوب لااب ببسناای روراب،ی داژن
ب ترهش فنامورینللملای وروذش رد .تذسا دوذمن بذسکی هدزاذبی
لوتیلثمد فنامور210-250 عت دصردیین دش ارش رد هکطی بذسانم
250-300 اافا دصردشی می( دبایStanford et al., 1998). اتذسرش
اراذکمه و( نShrestha et al., 2008ذب رد هذک دذندرک شرااذگ )نی
اهداژنی روراذب و ییازوذلقود هذب فناذمور داژن ، دزابرپی نزو ،رتلااذب
رتلااب مشی،اه راگدنامی رب بولطماه و نزو ینایاپ گنسنیرت رباذه
تسد یمدبایتسخن .نی لاذس رد راب1963 هبذسویهل اذکرم حتتاذقیق
INRA هب وشهوژپ فادها روظنمی هب .دش دراو هسنارف هب ژورپ لابند
اهی داژن حلاصای هبسویهل وسنارف ناصصختمی ازولقدنچیی انی داژن
رتلاابنی م رد ار رننای اهداژن اامتی ند دنفسوگاذی .درذک دوذخ ِنآ زا
وب صلاخ داژن کی فنامور د و هب اهداژن یقلات زا دذماین دوجو .تذسا
انی داژن ،هبند نودب رب و دوب سردوز نس رد نآ یاهراذهچ یگهاذم
م ناشن دوخ زا غولب تایصوصخ اینیدنهدروراب .ی سبرای لصف ،بوخ
لوتلثمدی سبرای نلاوط،ی اصخصی ردامی هبرصحنملااذب ناوذت ،درفی
امحیتی رب زا رداماهی دلوتم زات ن و دشیوری مسج یناسبرای لاابی
رباهی دلوتم زات و زا دشیگژیاهی سبرای تذسا فناذمور داژذن زراذب
(Talebi et al., 2017.)
ط ردی لاسیاه هتشیگ، اافا حرطشی رهبیرو موب نادنفسوگی
ناغم داژن هلمجزا روشکی رط زاقذی هذتخیمآاذهداژن اذب یرگی دزاذبرپ
جراخی دننام م ارجا فنامور داژنیدوشمآ .هتخییرگ ذهاری هذک تذسا
اربی صوصخ دوبهبتای عضفی لوتیدی لوت ویلثمدی ااداه ااذجنا یذم
دریگ. یاهداژن رد هبند شقن هچرگاهبندراد اینار هبتفر رطاخ ااد دمآو
بین ییقلا ارش و قلاشق ویط لقایمی اینار هذب یلو ،دراد تیمها لیلد
رد هبند شهاک هب لیامتهمانرباهحلاصا ی،ی خاًاری مآهتخییرگ داژذن
اهداژن اب فناموری دنفسوگی بق زا روشک لخادلی ناغم داژن،ی نامرکی
دنشف وی ا شهاذک و ییازوذلقود و دشر تعرس دوبهب تهج رد زادذن
م ااجنا هبندی.دوش انی لاح ردی زرا هذک تسایباذی قدقذی درذکلمع زا
مآهتخیاه رورضی م رظن هبیدسربدرا ناتسا رد .لی اب دوذجو هذب هجوت
ناغم داژنی هبقلت حرط ،ناتسا بلاغ داژن ناونعحی ذمشییاذه صلاذخ
ناغمی خرب ردی هلگیاه هنومزآای ارپسا ابیاه ذط رد فناموری دذنچ
خا لاسری ااجنا .تسا دش
هتخیمآ حرط فادها ار فنامور داژن اب یرگمیناوت شیاافاوذلقود
ازذهداژن یلثمدیلوت نامدنار دوبهب و یی یذتح اذی و شهاذک ،یموذب یا
دشر تعرس شیاافا و هبند فیح رباه .درک رکذ رباهی راورذپی رد
ن راورپ رودزای ژرنا هبی لاابیی رس دشر هبعی لوت ودی زا ،دنراد این ور،
اربی مأتنی ژرنای میناوت ژرنا عبنم زای ذبرچی ج ردی راذهی نآ اذه
( درک دافتساManso et al., 1998 .) زا دافتذسا هذک یرذگید هذتکن
رد ار یبرچ لمکمیغتیه رباه یراورپ یمیدناوت ادذع دذیامن هذیجوت
شقنبرچیاه زودیذسا داذجیا رد تذسا رد یذساسا لکذشم کذی هذک
هلاذسوگ و رب یدنبراورپذمیدذشاب (Owens et al., 1998 ،ایذل .) اذب
هب هجوت دوبمک ذصوصخ و راورذپ درذکلمع عوذصخ رد تاذعلاطاتای
ارب هشلای مآهتخی فنامور- ذسررب رذضاح شهوژذپ زا فده ،یناغمی
رب راورپ درکلمعیاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- تذحت یناذغم
ج رییاه فلتخم حوطس ابیراذجت یذبرچ لمکم زا دافتسا اب یژرنا
.دوب
شور و داوماه
رد رضاح شهوژپ دحاوراددنفسوگ عباذنم و یزرواشک دکشناد ی
.دش ااجنا لیبدرا ناتسا رد عقاو یلیبدرا ققحم اگشناد یعیبط نیدذب
زا ،روظنم24 سأر ( رن رب12 سأر و یناغم رب12 سأر هذتخیمآ رب
فنامور- ینزو نیگنایم اب )یناغم5±30 هبتروص لیروتکاف شیامزآ
(2×2 حرط بلاق رد )ًلاماک فداذصت رارذکت شذش و ورذگ راذهچ اذب ی
.دیدرگ دافتساتدم لوطامزآ نامزشی هب تدم75 ورگ .دوب زوراهی
امزآیشی :لماش1 رب )اهی ناغمی هییغت ج اذب دش رذی واذحی حطذس
یژرنا اپ،نیی 2 رب )اهی ناغمی یغتیه دش ج اب ری واحی حطسیژرنا
،لااب3 رب )اهی فنامور- ناغمی هذییغت اذب دذش ج رذی واذحی حطذس
یژرنا اپنیی و 4 رب )اهی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش رذی واذحی
حطسیژرنا دندوب لااب لودج(1)هب .ااذفا روظنمشی حطذسیژرذنا رد
ج رییاه یشیامزآ برچ ردوپ زای تظفاحم ذماد دذش ی(Energizer
RP-10, IFFCO, Johor, Malaysia رذذب .دذذش دافتذذسا )اذذهی
افتسادروما رد دنی نواذعت تکرش زا شهوژپی 914 اادرورذپی روذلک
بدرا ناتسا رد لاخلخ ناتسرهش عباوت زا رولک رهش رد عقاولی هتهی دش
ارجا لحم هکی طحر مآهتخیرگی ناغم داژنی زرواذشک داهج نامزاسی
بدرا ناتسالی میدشابج . ریاذهیذشیامزآ ی تبذسن هذب زور رد راذب ود
واسمی تاعاس ردتشه و 16 تخا ردرای رباه رارق .تفرگ
عت تهجنیی مناای رب کاروخ فرصماه،یراورپ ی کاروخ رادقم
مواقم ،ندبت غت لباقم ردتاریی ارشطی اوه و بآیی فرظ وتذی لوتدذی
رذب یاذهگنذسیننزو هتخانش( تذسا دذشHossein-Zadeh and
Ardalan, 2010ا شرورذپ لحم .)نذی ناتذسا رد ناذغم تذشد داژذن
بدرای .تسا ل ردانی هذب ،داژن رطاختراذهم اذشعری رذما رد نوذسهاش
هلگرادی صوصختای داژنی ظفح اس اب رتمک و دشری مآ اذهداژنشاذی
داد .تسا دشقلایی انی لاذشق و نلابس تاعافترا داژن تذشد نآ ق
ا رد .تسا ناغمنی گدنز لوا ام دنچ رد ندب گنر داژنی امرخیی ت ری
ااد رد یلو ،تسااهی فس ندب گنر غلابدی رکشی تسد گنر و و اذپ
وهقای م نشوریا .دشابنی هبند داژناراد ،رادی حطذسم و فاص تشپ
نلاضع وی تسد .تسارظ اپ وفی اذش دذقاف سنج ود ره و اواقم و
نتسه رب .داراد اهی ارب و دوب بسانم دشری دنبراورپی سبرای بسانم
میدنشاب (Khaldari, 2007).
هتخانش داژن فنامور داژن ناهج رترب و دشو هذب بوذبرم لذصا رد
سور روشکهی دوب .تساس دلوت ااگنه فنامور رب ای هب و تسا تعرس
رتسکاخ گنر هبی غتییر می.دبای هبم ندوب لااب ببسناای روراب،ی داژن
ب ترهش فنامورینللملای وروذش رد .تذسا دوذمن بذسکی هدزاذبی
لوتیلثمد فنامور210-250 عت دصردیین دش ارش رد هکطی بذسانم
250-300 اافا دصردشی می( دبایStanford et al., 1998). اتذسرش
اراذکمه و( نShrestha et al., 2008ذب رد هذک دذندرک شرااذگ )نی
اهداژنی روراذب و ییازوذلقود هذب فناذمور داژن ، دزابرپی نزو ،رتلااذب
رتلااب مشی،اه راگدنامی رب بولطماه و نزو ینایاپ گنسنیرت رباذه
تسد یمدبایتسخن .نی لاذس رد راب1963 هبذسویهل اذکرم حتتاذقیق
INRA هب وشهوژپ فادها روظنمی هب .دش دراو هسنارف هب ژورپ لابند
اهی داژن حلاصای هبسویهل وسنارف ناصصختمی ازولقدنچیی انی داژن
رتلاابنی م رد ار رننای اهداژن اامتی ند دنفسوگاذی .درذک دوذخ ِنآ زا
وب صلاخ داژن کی فنامور د و هب اهداژن یقلات زا دذماین دوجو .تذسا
انی داژن ،هبند نودب رب و دوب سردوز نس رد نآ یاهراذهچ یگهاذم
م ناشن دوخ زا غولب تایصوصخ اینیدنهدروراب .ی سبرای لصف ،بوخ
لوتلثمدی سبرای نلاوط،ی اصخصی ردامی هبرصحنملااذب ناوذت ،درفی
امحیتی رب زا رداماهی دلوتم زات ن و دشیوری مسج یناسبرای لاابی
رباهی دلوتم زات و زا دشیگژیاهی سبرای تذسا فناذمور داژذن زراذب
(Talebi et al., 2017.)
ط ردی لاسیاه هتشیگ، اافا حرطشی رهبیرو موب نادنفسوگی
ناغم داژن هلمجزا روشکی رط زاقذی هذتخیمآاذهداژن اذب یرگی دزاذبرپ
جراخی دننام م ارجا فنامور داژنیدوشمآ .هتخییرگ ذهاری هذک تذسا
اربی صوصخ دوبهبتای عضفی لوتیدی لوت ویلثمدی ااداه ااذجنا یذم
دریگ. یاهداژن رد هبند شقن هچرگاهبندراد اینار هبتفر رطاخ ااد دمآو
بین ییقلا ارش و قلاشق ویط لقایمی اینار هذب یلو ،دراد تیمها لیلد
رد هبند شهاک هب لیامتهمانرباهحلاصا ی،ی خاًاری مآهتخییرگ داژذن
اهداژن اب فناموری دنفسوگی بق زا روشک لخادلی ناغم داژن،ی نامرکی
دنشف وی ا شهاذک و ییازوذلقود و دشر تعرس دوبهب تهج رد زادذن
م ااجنا هبندی.دوش انی لاح ردی زرا هذک تسایباذی قدقذی درذکلمع زا
مآهتخیاه رورضی م رظن هبیدسربدرا ناتسا رد .لی اب دوذجو هذب هجوت
ناغم داژنی هبقلت حرط ،ناتسا بلاغ داژن ناونعحی ذمشییاذه صلاذخ
ناغمی خرب ردی هلگیاه هنومزآای ارپسا ابیاه ذط رد فناموری دذنچ
خا لاسری ااجنا .تسا دش
هتخیمآ حرط فادها ار فنامور داژن اب یرگمیناوت شیاافاوذلقود
ازذهداژن یلثمدیلوت نامدنار دوبهب و یی یذتح اذی و شهاذک ،یموذب یا
دشر تعرس شیاافا و هبند فیح رباه .درک رکذ رباهی راورذپی رد
ن راورپ رودزای ژرنا هبی لاابیی رس دشر هبعی لوت ودی زا ،دنراد این ور،
اربی مأتنی ژرنای میناوت ژرنا عبنم زای ذبرچی ج ردی راذهی نآ اذه
( درک دافتساManso et al., 1998 .) زا دافتذسا هذک یرذگید هذتکن
رد ار یبرچ لمکمیغتیه رباه یراورپ یمیدناوت ادذع دذیامن هذیجوت
شقنبرچیاه زودیذسا داذجیا رد تذسا رد یذساسا لکذشم کذی هذک
هلاذسوگ و رب یدنبراورپذمیدذشاب (Owens et al., 1998 ،ایذل .) اذب
هب هجوت دوبمک ذصوصخ و راورذپ درذکلمع عوذصخ رد تاذعلاطاتای
ارب هشلای مآهتخی فنامور- ذسررب رذضاح شهوژذپ زا فده ،یناغمی
رب راورپ درکلمعیاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- تذحت یناذغم
ج رییاه فلتخم حوطس ابیراذجت یذبرچ لمکم زا دافتسا اب یژرنا
.دوب
شور و داوماه
رد رضاح شهوژپ دحاوراددنفسوگ عباذنم و یزرواشک دکشناد ی
.دش ااجنا لیبدرا ناتسا رد عقاو یلیبدرا ققحم اگشناد یعیبط نیدذب
زا ،روظنم24 سأر ( رن رب12 سأر و یناغم رب12 سأر هذتخیمآ رب
فنامور- ینزو نیگنایم اب )یناغم5±30 هبتروص لیروتکاف شیامزآ
(2×2 حرط بلاق رد )ًلاماک فداذصت رارذکت شذش و ورذگ راذهچ اذب ی
.دیدرگ دافتساتدم لوطامزآ نامزشی هب تدم75 ورگ .دوب زوراهی
امزآیشی :لماش1 رب )اهی ناغمی هییغت ج اذب دش رذی واذحی حطذس
یژرنا اپ،نیی 2 رب )اهی ناغمی یغتیه دش ج اب ری واحی حطسیژرنا
،لااب3 رب )اهی فنامور- ناغمی هذییغت اذب دذش ج رذی واذحی حطذس
یژرنا اپنیی و 4 رب )اهی فنامور- ناغمی هییغت ج اب دش رذی واذحی
حطسیژرنا دندوب لااب لودج(1)هب .ااذفا روظنمشی حطذسیژرذنا رد
ج رییاه یشیامزآ برچ ردوپ زای تظفاحم ذماد دذش ی(Energizer
RP-10, IFFCO, Johor, Malaysia رذذب .دذذش دافتذذسا )اذذهی
افتسادروما رد دنی نواذعت تکرش زا شهوژپی 914 اادرورذپی روذلک
بدرا ناتسا رد لاخلخ ناتسرهش عباوت زا رولک رهش رد عقاولی هتهی دش
ارجا لحم هکی طحر مآهتخیرگی ناغم داژنی زرواذشک داهج نامزاسی
بدرا ناتسالی میدشابج . ریاذهیذشیامزآ ی تبذسن هذب زور رد راذب ود
واسمی تاعاس ردتشه و 16 تخا ردرای رباه رارق .تفرگ
عت تهجنیی مناای رب کاروخ فرصماه،یراورپ ی کاروخ رادقم
ناراکمه و هناشن، درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه… 61
فرصمی ره رب هبدذب .دذش تبث هنازور روطنی کاروذخ رادذقم روذظنم
رهتخی رذه لطس رد دش رذب هذبتبث هذنازور روطقاب و دذشی دذنام
عذمج دذعب زور حبص ،زورره کاروخروآی زوذت ونی ذمیدذش سپذس و
ر ایغ لطس رد زات کاروخیم هتخیدش. ،نیذنچمههذبروظنم ذسرربی
راورپ درکلمع، ربتفه ود ره اهه یکراب زوذتنی ااذفا و دذششی نزو
.دش هبساحم هنازوربیرض لیدبت ییایغ زا میذسقت طذسوتم کاروذخ
یفرصم ره رب رب شیاافا هنازور نزونآهب اهتسد .دمآ
کاروخ ییغم داوم مضه تیلباقهبهطذساو زادذناگیر رتذسکاخ ی
( تذفرگ ااذجنا گنای و نولک نو شور قبط دیسا رد لولحمانVan
Keulen and Young, 1977هب ،روظنم نیدب .) یلاوتم زور جنپ تدم
زا دافتسا اب عوفدم هنومنکیهساه هتذسب ااد تشپ هب هک عوصخم ی
میدش ،عمجروآ سپس .دش یهنومناه کذی و دذش بولخم رگیدکی اب
.دش دافتسا ایلانآ تهج هنومن
هنومناهو کاروخ ی لماذش ییامیذش بذیکرت نییعت تهج عوفدم
( ااذخ رتذسکاخ ،ااذخ یذبرچ ،ااخ نیئتورپAOAC, 2000 فاذیلا و )
( یثنخ دنیوش رد لولحمانVan Soest et al., 1991 یباذیزرا دروم )
.دنتفرگ رارق
لودج1- کشت داومیل دنهد جی راهی ایغیی )کشخ دام رد دصرد(
Table 1- Dietary ingredients (percentage in dry matter(
یکاروخ داوم الاقا
Feed ingredients
ج ری یژرنا لااب
دام( دصرد
)کشخ
High energy
diet
%(Dry
matter)
جی ر یژرنا
اپ دصرد نیی
)کشخ دام(
Low energy
diet
% (Dry
matter)
ریج بیکرت
Chemical composition
ج ری یژرنا لااب
دام( دصرد
)کشخ
High energy
diet
%Dry
matter)
ج ری یژرنا اپ نیی
دام( دصرد
)کشخ
Low energy
diet
% (Dry
matter)
هجنوی
Alfalfa
50 50.0
)ارگولیک رد یرلاکاگم( یمسیلوباتم یژرنا
Metabolizable energy
2.60 2.45
وج
Barley
36 36.0
)کشخ دام زا یدصرد( کشخ دام
Dry matter (%DM)
90.7 90.8
ادنگ سوبس
Wheat bran
3.25 6.5
)کشخ دام زا یدصرد( ااخ نیئتورپ
Crude protein (%DM)
14.3 14.4
ایوس هلاجنک
Soybean meal
7 6.25
)کشخ دام زا یدصرد( یدیسا دنیوش رد لولحمان فایلا
ADF (%DM)
15.7 15.8
کمن
Salt
0.25 0.25
یثنخ دنیوش رد لولحمان فایلا )کشخ دام زا یدصرد(
NDF (%DM)
29.4 29.5
یبرچ
Fat
2.5 -
)کشخ دام زا یدصرد( یرتا راصع
EE (%DM)
4.8 2.2
یماتیو بولخمیندعم و هن
1
Vitamin &Mineral
1
premix
0.5 0.5
)کشخ دام زا یدصرد( میسلک
Calcium (%DM)
0.8 0.8
تانبرکیب میدس
Sodium
bicarbonate
0.5 0.5
)کشخ دام زا یدصرد( رفسف
Phosphor (%DM)
0.4 0.4
1
و لمکمنیماتی: و نیماتیA ،500000 دحاوبینللملا،ارگولیک رد ی ونیماتی E، 100 میلیارگ رد ک؛ارگولی ونیماتیD3 100000 دحاوبینللملاارگولیک رد ی؛ لمکماهی ندعمیسلک :می 195000
میلیارگ; رفسف90000 میلیارگ; نممیای 90000 میلیارگ، دسمی 55000 میلیارگور ؛ی 3000 میلیارگ، نهآ300 میلیارگ انگنم ،2000 میلیارگ تلابک ؛100 میلیارگنلس ؛اوی 1 میلیارگتنآ ؛ی
سکایناد 400 میلیارگ.
داقمری ارن طسوت دش دروآرب راافا(version 1.0.21 ) CNCPS.
1
Vitamin Supplement: Vitamin A, 500,000 IU/ kg; Vitamin E, 100 mg/ kg; Vitamin D3 100,000 IU/ kg; Mineral Supplements:
Calcium 195,000 mg; Phosphorus 90,000 mg; Magnesium 90,000 mg؛ Sodium 55000 mg ؛Zinc 3000 mg Iron 300 mg, ؛Manganese
2000 mg ؛Cobalt 100 mg ؛Selenium 1 mg ؛Antioxidant 400 mg.
اهتنا ردی امزآ،شی مامتی رب اه دش راتشک ذصوصخ وتای هذشلا
اخذض و هذبند دذصرد ،درذس هذشلا دصرد ،ارگ هشلا دصرد لماش تم
زادنا رمک یبرچگیری زا سپ رمک یبرچ تماخض .دش24 رارق تعاس
رهم تمسق رد هناخدرس رد ارگ هشلا نتفرگ13 طذسوت دایز تقد اب
زادنا یلاتیجید سیلوکگیری .دش
عت تهجنیی هجنسارفاهی نوخی زور رد 60 زآام هذس شی تعاذس
فرصمی ره رب هبدذب .دذش تبث هنازور روطنی کاروذخ رادذقم روذظنم
رهتخی رذه لطس رد دش رذب هذبتبث هذنازور روطقاب و دذشی دذنام
عذمج دذعب زور حبص ،زورره کاروخروآی زوذت ونی ذمیدذش سپذس و
ر ایغ لطس رد زات کاروخیم هتخیدش. ،نیذنچمههذبروظنم ذسرربی
راورپ درکلمع، ربتفه ود ره اهه یکراب زوذتنی ااذفا و دذششی نزو
.دش هبساحم هنازوربیرض لیدبت ییایغ زا میذسقت طذسوتم کاروذخ
یفرصم ره رب رب شیاافا هنازور نزونآهب اهتسد .دمآ
کاروخ ییغم داوم مضه تیلباقهبهطذساو زادذناگیر رتذسکاخ ی
( تذفرگ ااذجنا گنای و نولک نو شور قبط دیسا رد لولحمانVan
Keulen and Young, 1977هب ،روظنم نیدب .) یلاوتم زور جنپ تدم
زا دافتسا اب عوفدم هنومنکیهساه هتذسب ااد تشپ هب هک عوصخم ی
میدش ،عمجروآ سپس .دش یهنومناه کذی و دذش بولخم رگیدکی اب
.دش دافتسا ایلانآ تهج هنومن
هنومناهو کاروخ ی لماذش ییامیذش بذیکرت نییعت تهج عوفدم
( ااذخ رتذسکاخ ،ااذخ یذبرچ ،ااخ نیئتورپAOAC, 2000 فاذیلا و )
( یثنخ دنیوش رد لولحمانVan Soest et al., 1991 یباذیزرا دروم )
.دنتفرگ رارق
لودج1- کشت داومیل دنهد جی راهی ایغیی )کشخ دام رد دصرد(
Table 1- Dietary ingredients (percentage in dry matter(
یکاروخ داوم الاقا
Feed ingredients
ج ری یژرنا لااب
دام( دصرد
)کشخ
High energy
diet
%(Dry
matter)
جی ر یژرنا
اپ دصرد نیی
)کشخ دام(
Low energy
diet
% (Dry
matter)
ریج بیکرت
Chemical composition
ج ری یژرنا لااب
دام( دصرد
)کشخ
High energy
diet
%Dry
matter)
ج ری یژرنا اپ نیی
دام( دصرد
)کشخ
Low energy
diet
% (Dry
matter)
هجنوی
Alfalfa
50 50.0
)ارگولیک رد یرلاکاگم( یمسیلوباتم یژرنا
Metabolizable energy
2.60 2.45
وج
Barley
36 36.0
)کشخ دام زا یدصرد( کشخ دام
Dry matter (%DM)
90.7 90.8
ادنگ سوبس
Wheat bran
3.25 6.5
)کشخ دام زا یدصرد( ااخ نیئتورپ
Crude protein (%DM)
14.3 14.4
ایوس هلاجنک
Soybean meal
7 6.25
)کشخ دام زا یدصرد( یدیسا دنیوش رد لولحمان فایلا
ADF (%DM)
15.7 15.8
کمن
Salt
0.25 0.25
یثنخ دنیوش رد لولحمان فایلا )کشخ دام زا یدصرد(
NDF (%DM)
29.4 29.5
یبرچ
Fat
2.5 -
)کشخ دام زا یدصرد( یرتا راصع
EE (%DM)
4.8 2.2
یماتیو بولخمیندعم و هن
1
Vitamin &Mineral
1
premix
0.5 0.5
)کشخ دام زا یدصرد( میسلک
Calcium (%DM)
0.8 0.8
تانبرکیب میدس
Sodium
bicarbonate
0.5 0.5
)کشخ دام زا یدصرد( رفسف
Phosphor (%DM)
0.4 0.4
1
و لمکمنیماتی: و نیماتیA ،500000 دحاوبینللملا،ارگولیک رد ی ونیماتی E، 100 میلیارگ رد ک؛ارگولی ونیماتیD3 100000 دحاوبینللملاارگولیک رد ی؛ لمکماهی ندعمیسلک :می 195000
میلیارگ; رفسف90000 میلیارگ; نممیای 90000 میلیارگ، دسمی 55000 میلیارگور ؛ی 3000 میلیارگ، نهآ300 میلیارگ انگنم ،2000 میلیارگ تلابک ؛100 میلیارگنلس ؛اوی 1 میلیارگتنآ ؛ی
سکایناد 400 میلیارگ.
داقمری ارن طسوت دش دروآرب راافا(version 1.0.21 ) CNCPS.
1
Vitamin Supplement: Vitamin A, 500,000 IU/ kg; Vitamin E, 100 mg/ kg; Vitamin D3 100,000 IU/ kg; Mineral Supplements:
Calcium 195,000 mg; Phosphorus 90,000 mg; Magnesium 90,000 mg؛ Sodium 55000 mg ؛Zinc 3000 mg Iron 300 mg, ؛Manganese
2000 mg ؛Cobalt 100 mg ؛Selenium 1 mg ؛Antioxidant 400 mg.
اهتنا ردی امزآ،شی مامتی رب اه دش راتشک ذصوصخ وتای هذشلا
اخذض و هذبند دذصرد ،درذس هذشلا دصرد ،ارگ هشلا دصرد لماش تم
زادنا رمک یبرچگیری زا سپ رمک یبرچ تماخض .دش24 رارق تعاس
رهم تمسق رد هناخدرس رد ارگ هشلا نتفرگ13 طذسوت دایز تقد اب
زادنا یلاتیجید سیلوکگیری .دش
عت تهجنیی هجنسارفاهی نوخی زور رد 60 زآام هذس شی تعاذس
62 دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن16 هرامش ،1 راهب1403
کاروخ زا سپهدی س زا حبص دعوگرهای ندرگی نوذخگیری نا ااذج
دش. هبگولج روظنم یریتکجونو نوخ داقعنا زااهی هنومنگیری هتشغآ
هبEDTA هنومن و دش دافتسااهی خنو ارختذسا تذهج هلذصافلاب
رود اب امسلاپ3500هب ، تدم15 قدهقی رتناسژویفی ااجنا زا سپ .دندش
رتناسژویفی ادج امسلاپ امد رد و دشی 20- سویسلس هجرد ناذمز ات
لانآای نرادهگی ک زا دافتذسا اذب سپس .دشیتاذهی راذجتی تکرذش(
هجنذسارف تذظلغ )نارذهت نوذمزآ سراپاهی نوذخی ،اکوذلگ لماذش
ننژورتی ا رویا ( نوخBUNرذت ،لورتذسلک ،)ی لگ،دیریذسی ئتورذپنی
موبلآ ،لکنی لوبولگ ونی رتموتفورتکپسا اگتسد زا دافتسا اب(Unico
UV-2000, Japan )عتنیی .دش
زا سپ لوا تابساحم ااجناهذی عذمج ویروآ لکهذی داد،اذه تذهج
اجتیه و لحتیل راذمآی داداذه اذب دافتذسا زا ارن رااذفایراذمآSAS
(SAS, 2003فداذصت ًلاماذک حرذط بلاق رد )ی اذمزآ وشی روتکاف لذی
2×2 ور ابهی GLM لدم قبط هلداعم و1 رامآی زری :دش ااجنا
Y=µ+Gi+Fj+GFij+ei ( هلداعم1)
هذذک رد( لوا روتکاذذف ،نآG :) رذذثاپذذیتونژ، (F اود روتکاذذف :) رذذثا
اافاشی ژرنا حطس یذبرچ زا دافتسا ابی تذظفاحم ، دذش (GF :) رذثا
ژرنا حطس و داژن لباقتم ی وe: امزآ ابتشا رثایشی .دوب
ثحب و جیاتن
رب یشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتندرکلمع راورپفرذصم و
کشخ دام رباهیناغم هتخیمآ و یناغم ی- لودج رد فنامور2 ناشن
داد دش .تسامنیگنای اافاشی ام رد هنازور نزو لواثأت تحتیر رثا
پیتونژ رثا تحت اود ام رد و حطسیژرنا ج ری ایغیی دذنتفرگ رارق،
لاحردیهک منیگنای اافاشی هنازور نزویایغ لیدبت بیرض وی لذک رد
،یشرورپ رودثأت تحتیر و پیتونژ لماع ود ره حطذسیژرذنا ج رذی
ایغیی تفرگ رارقدذن (05/0>P.) یماذمت ردنامزاذه یدروذم ذسررب ،ی
کشخ دام فرصم رباه تحت هتخیمآ و یناغم یثأتیر لذماع حوطس
لباقتم لماع و یژرنا حطس ،پیتونژنآاه رود لذک رد .تذفرگن رارق
ا لماع ،یشرورپ ییایذغ لیدذبت بیرض کیتنژ و ریج یژرن رباذه ار
هبروط نعمیراد تحت یثأتیر رارق داد (05>P ،اتسار نیا رد .)و للهادبع
( ناراکمهAbdullah et al., 2011 رذب هذک دذندرک شرااذگ )یاذه
مآهتخی فنامور- رب هب تبسن یساوآیاه ساوآ صلاخی ااذفاشی نزو
بیرتشی ذش زا سذپیریگری هتذشاد.دنا هذنچمیرذگید هذعلاطم رد نی
ینموم( ناراذکمه و رکاشMomani Shaker et al., 2002رااذگ )ش
مآ هک دندرکهتخیرگی هذبند داژنراد یذساوآ فناذمور اذبببذس دوذبهب
راورذذپ درذذکلمعی رذذبیاذذه ذذساوآی ذذمیدوذذش. فسپذذیلی ناراذذکمه و
(Phillips et al., 2005مآ هک دندرک شرااگ )هتخییرگ فناذمور داژن
سا داژن ابتیاافا سکورکشی رذض و هنازور نزوبی دذبتلی رذبیاذه
مآهتخی رب هب تبسنیاه صلاخ ساتی سکورکداد دوبهبداه .ی روذپ
( ناراذکمه وHadipour et al., 2014ذسررب اذب )ی لذمکم ندواذفا
برچی رب درکلمع ربیاه راورپی راشفای ندواذفا هذک دندرک شرااگ
5/2 برچ لمکم دصرد یتظفاحم دش یمیسلکااذفا دوبهب بجومشی
رض و هنازور نزوبی دبتلی رباه دش. لاحردیهذک ثأذت ادذعیر یغتهذی
برچ لمکمی اافا و درکلمع ربشی زون رباهی ورپرای اذس طذسوتری
ققحمنی شرااگ( تسا دشForoozandeh et al., 2014 Haddad
and Younis, 2004; .) و دادذحسنوذی (Haddad and Younis,
2004دندرک شرااگ ) هک یغتهی ذبرچی تظفاحمهذب دذشمنااذی 5/2
ثأت دصردیری اذتن اذب هذک درادذن کاروذخ فرصم ربجی هب تذسد دذمآ
.دراد تقباطموت ابنعم توافت هکنیا هب هجیرادی کاروذخ فرذصم رد
ربیغت رثا رد اههی برچ لمکمی راورپ درکلمع ایل ،دشن دهاشمی رتهب
رب ورگ رد اهاهی هییغت برچ لمکم اب دشی م اریناوت ااذفا هذبشی
دریژرنا تفای ا ردنی اادنچمه و اهنی دذبت رتلااذب نامدنارلی ژرذنای
لوباتمیمسی برچیاه هوبرک هب تبسنتاردیاه داد تبسن (McDonald
et al., 2012 .)
هذشلا تافذص رب یشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتن رباذه ی
لودذج رد هتخیمآ و یناغم3 ناذشن داد دذش تذساناذمهروط هذک
دهاشممیدوش ارگ هشلا دصرد ،درس هشلا دصرد و یذبرچ تماخض
رمک ثأت تحتیر رثاپذیتونژ حطذس رذثا ویژرذنا ج رذی ایذغیی رارذق
( دنتفرگن05/0>Pلاحرد .)یهک هذبند دذصرد و هبند نودب هشلا دصرد
ثأت تحتیر ره امزآ لماوع ودیشی ( دنتفرگ رارق05/0>Pهب .)وطیر هک
رباهی ناغمی هبنعم روطیرادی ب هبند دصردرتشی نودب هشلا دصرد و
رذتمک هبندی رب هذب تبذسناذهی مآهذتخی فناذمور- دنتذشاد یناذغم
(01/0>Pنچمه .)،نی یغتهذی ج رذی واذحی رتلااذب حوطذسیژرذنا اذب
یغت دافتساهی ذبرچ عبنمی تظفاحمهبمکذش دذشای شهاذک بذجوم
( هذبند دصرد01/0>Pا و )ااذفشی درگ هذبند نودذب هذشلا دذصرددذی
(05/0>P رب .)اهی ناغمی هییغت ج اب دش ری واحی حطسیژرنا لااب
بنیرتشی ورگ همه هب تبسن ار رمک یبرچ تماخضاذهی امزآیذشی ار
دنتذشاد لودذج(3)( ناراذکمه و للهادذبع .Abdullah et al., 2011 )
هک دندرک شرااگ مآهتخییرگ هبند داژنراد یساوآ بذجوم فناذمور اذب
اافاشی نعمیراد هشلا نزو رد درذس .دذش ینموذم و رکاذشناراذکمه
(Momani Shaker et al., 2002هذتخیمآ هذک دذندرک شرااگ ) یرگ
هبند داژن رادیساوآ اب داژن هب فنامورنعم روطیرادی هبند دصرد و نزو
ر شهاذک ادادداذه .ی روذپ ( ناراذکمه وHadipour et al., 2014 )
ندوافا هک دندرک شرااگ5/2 ذبرچ لمکم دصردی ج هذب رذی ایذغیی
رباهی راورپی راشفای ثأتیری رب هبند دصرد رباذب هذک تذشادن اذه
اتنجی اذغم رذضاح شهوژذپتری اذتن ساذسارب .درادجی هب تذسد دذمآ،
هتخیمآهبند داژن یرگناغم رادی ابکی اژند فناذمور دذننام هذبند نودب
میدناوت هب ناونعکی ارب دمآراک راکهاری و هذشلا هبند دصرد شهاک
رظندم هشلا دزاب دوبهب گ رارقدریفرط زا .،ی مأذتین ژرذنای هب لکذش
کاروخ زا سپهدی س زا حبص دعوگرهای ندرگی نوذخگیری نا ااذج
دش. هبگولج روظنم یریتکجونو نوخ داقعنا زااهی هنومنگیری هتشغآ
هبEDTA هنومن و دش دافتسااهی خنو ارختذسا تذهج هلذصافلاب
رود اب امسلاپ3500هب ، تدم15 قدهقی رتناسژویفی ااجنا زا سپ .دندش
رتناسژویفی ادج امسلاپ امد رد و دشی 20- سویسلس هجرد ناذمز ات
لانآای نرادهگی ک زا دافتذسا اذب سپس .دشیتاذهی راذجتی تکرذش(
هجنذسارف تذظلغ )نارذهت نوذمزآ سراپاهی نوذخی ،اکوذلگ لماذش
ننژورتی ا رویا ( نوخBUNرذت ،لورتذسلک ،)ی لگ،دیریذسی ئتورذپنی
موبلآ ،لکنی لوبولگ ونی رتموتفورتکپسا اگتسد زا دافتسا اب(Unico
UV-2000, Japan )عتنیی .دش
زا سپ لوا تابساحم ااجناهذی عذمج ویروآ لکهذی داد،اذه تذهج
اجتیه و لحتیل راذمآی داداذه اذب دافتذسا زا ارن رااذفایراذمآSAS
(SAS, 2003فداذصت ًلاماذک حرذط بلاق رد )ی اذمزآ وشی روتکاف لذی
2×2 ور ابهی GLM لدم قبط هلداعم و1 رامآی زری :دش ااجنا
Y=µ+Gi+Fj+GFij+ei ( هلداعم1)
هذذک رد( لوا روتکاذذف ،نآG :) رذذثاپذذیتونژ، (F اود روتکاذذف :) رذذثا
اافاشی ژرنا حطس یذبرچ زا دافتسا ابی تذظفاحم ، دذش (GF :) رذثا
ژرنا حطس و داژن لباقتم ی وe: امزآ ابتشا رثایشی .دوب
ثحب و جیاتن
رب یشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتندرکلمع راورپفرذصم و
کشخ دام رباهیناغم هتخیمآ و یناغم ی- لودج رد فنامور2 ناشن
داد دش .تسامنیگنای اافاشی ام رد هنازور نزو لواثأت تحتیر رثا
پیتونژ رثا تحت اود ام رد و حطسیژرنا ج ری ایغیی دذنتفرگ رارق،
لاحردیهک منیگنای اافاشی هنازور نزویایغ لیدبت بیرض وی لذک رد
،یشرورپ رودثأت تحتیر و پیتونژ لماع ود ره حطذسیژرذنا ج رذی
ایغیی تفرگ رارقدذن (05/0>P.) یماذمت ردنامزاذه یدروذم ذسررب ،ی
کشخ دام فرصم رباه تحت هتخیمآ و یناغم یثأتیر لذماع حوطس
لباقتم لماع و یژرنا حطس ،پیتونژنآاه رود لذک رد .تذفرگن رارق
ا لماع ،یشرورپ ییایذغ لیدذبت بیرض کیتنژ و ریج یژرن رباذه ار
هبروط نعمیراد تحت یثأتیر رارق داد (05>P ،اتسار نیا رد .)و للهادبع
( ناراکمهAbdullah et al., 2011 رذب هذک دذندرک شرااذگ )یاذه
مآهتخی فنامور- رب هب تبسن یساوآیاه ساوآ صلاخی ااذفاشی نزو
بیرتشی ذش زا سذپیریگری هتذشاد.دنا هذنچمیرذگید هذعلاطم رد نی
ینموم( ناراذکمه و رکاشMomani Shaker et al., 2002رااذگ )ش
مآ هک دندرکهتخیرگی هذبند داژنراد یذساوآ فناذمور اذبببذس دوذبهب
راورذذپ درذذکلمعی رذذبیاذذه ذذساوآی ذذمیدوذذش. فسپذذیلی ناراذذکمه و
(Phillips et al., 2005مآ هک دندرک شرااگ )هتخییرگ فناذمور داژن
سا داژن ابتیاافا سکورکشی رذض و هنازور نزوبی دذبتلی رذبیاذه
مآهتخی رب هب تبسنیاه صلاخ ساتی سکورکداد دوبهبداه .ی روذپ
( ناراذکمه وHadipour et al., 2014ذسررب اذب )ی لذمکم ندواذفا
برچی رب درکلمع ربیاه راورپی راشفای ندواذفا هذک دندرک شرااگ
5/2 برچ لمکم دصرد یتظفاحم دش یمیسلکااذفا دوبهب بجومشی
رض و هنازور نزوبی دبتلی رباه دش. لاحردیهذک ثأذت ادذعیر یغتهذی
برچ لمکمی اافا و درکلمع ربشی زون رباهی ورپرای اذس طذسوتری
ققحمنی شرااگ( تسا دشForoozandeh et al., 2014 Haddad
and Younis, 2004; .) و دادذحسنوذی (Haddad and Younis,
2004دندرک شرااگ ) هک یغتهی ذبرچی تظفاحمهذب دذشمنااذی 5/2
ثأت دصردیری اذتن اذب هذک درادذن کاروذخ فرصم ربجی هب تذسد دذمآ
.دراد تقباطموت ابنعم توافت هکنیا هب هجیرادی کاروذخ فرذصم رد
ربیغت رثا رد اههی برچ لمکمی راورپ درکلمع ایل ،دشن دهاشمی رتهب
رب ورگ رد اهاهی هییغت برچ لمکم اب دشی م اریناوت ااذفا هذبشی
دریژرنا تفای ا ردنی اادنچمه و اهنی دذبت رتلااذب نامدنارلی ژرذنای
لوباتمیمسی برچیاه هوبرک هب تبسنتاردیاه داد تبسن (McDonald
et al., 2012 .)
هذشلا تافذص رب یشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتن رباذه ی
لودذج رد هتخیمآ و یناغم3 ناذشن داد دذش تذساناذمهروط هذک
دهاشممیدوش ارگ هشلا دصرد ،درس هشلا دصرد و یذبرچ تماخض
رمک ثأت تحتیر رثاپذیتونژ حطذس رذثا ویژرذنا ج رذی ایذغیی رارذق
( دنتفرگن05/0>Pلاحرد .)یهک هذبند دذصرد و هبند نودب هشلا دصرد
ثأت تحتیر ره امزآ لماوع ودیشی ( دنتفرگ رارق05/0>Pهب .)وطیر هک
رباهی ناغمی هبنعم روطیرادی ب هبند دصردرتشی نودب هشلا دصرد و
رذتمک هبندی رب هذب تبذسناذهی مآهذتخی فناذمور- دنتذشاد یناذغم
(01/0>Pنچمه .)،نی یغتهذی ج رذی واذحی رتلااذب حوطذسیژرذنا اذب
یغت دافتساهی ذبرچ عبنمی تظفاحمهبمکذش دذشای شهاذک بذجوم
( هذبند دصرد01/0>Pا و )ااذفشی درگ هذبند نودذب هذشلا دذصرددذی
(05/0>P رب .)اهی ناغمی هییغت ج اب دش ری واحی حطسیژرنا لااب
بنیرتشی ورگ همه هب تبسن ار رمک یبرچ تماخضاذهی امزآیذشی ار
دنتذشاد لودذج(3)( ناراذکمه و للهادذبع .Abdullah et al., 2011 )
هک دندرک شرااگ مآهتخییرگ هبند داژنراد یساوآ بذجوم فناذمور اذب
اافاشی نعمیراد هشلا نزو رد درذس .دذش ینموذم و رکاذشناراذکمه
(Momani Shaker et al., 2002هذتخیمآ هذک دذندرک شرااگ ) یرگ
هبند داژن رادیساوآ اب داژن هب فنامورنعم روطیرادی هبند دصرد و نزو
ر شهاذک ادادداذه .ی روذپ ( ناراذکمه وHadipour et al., 2014 )
ندوافا هک دندرک شرااگ5/2 ذبرچ لمکم دصردی ج هذب رذی ایذغیی
رباهی راورپی راشفای ثأتیری رب هبند دصرد رباذب هذک تذشادن اذه
اتنجی اذغم رذضاح شهوژذپتری اذتن ساذسارب .درادجی هب تذسد دذمآ،
هتخیمآهبند داژن یرگناغم رادی ابکی اژند فناذمور دذننام هذبند نودب
میدناوت هب ناونعکی ارب دمآراک راکهاری و هذشلا هبند دصرد شهاک
رظندم هشلا دزاب دوبهب گ رارقدریفرط زا .،ی مأذتین ژرذنای هب لکذش
ناراکمه و هناشن، درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه… 63
برچی نای بسن شهاک تسا نکممی هب ار هشلا هبند دصرد هتشاد لابند
دشاب .
رذب یذشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتن هجنذسارفاهینوذخ ی
رباه لودج رد هتخیمآ و یناغم ی3 ناشن داد دش ،تساناذمهروط
دهاشم هکمیدوشیثأذت تذحت نوذخ اکولگ تظلغ ،ر لذباقتم لذماع
( تفرگ رارق یژرنا حطس و پیتونژ01/0>P لودج( )4هب ،)یروط هذک
ربهییغت هتخیمآ یاه ورگ( یبرچ لمکم اب دش4 نااذیم نیرتلااذب )
یثأت تحت نوخ دیریسیلگ یرت تظلغ نینچمه .دنتشاد ار اکولگر رذه
( تفرگ رارق یشیامزآ لماوع ود05/0>P رب .)هییغت یناغم یاه دذش
هذب تبذسن یرتذشیب دیریسیلگ یرت رتلااب یژرنا حطس یواح ریج اب
ورگ ریاسذتخیمآ .دنتذشاد یذشیامزآ یاههیثأذت یرگر یذنعمراد رذب ی
روا نژورذذتین و نیموذذبلآ تذذظلغ( تذذشاد یا05/0>Pهب ،)یروط هذذک
ربفنامور هتخیمآ یاه- تذظلغ و رتشیب ینوخ نیموبلآ تظلغ یناغم
روا نژورتین رب هب تبسن یرتمک یا نیذنچمه .دنتذشاد ار یناغم یاه
م هذییغت دافتسا اب یژرنا رتلااب حوطس یواح ریج هییغت یذبرچ عذبن
تظفاحمهبمکش دش( لورتذسلک تظلغ شیاافا بجوم یا05/0>P )
( ناراکمه و انپ .دیدرگ نوخPanah et al., 2012 ندوافا یسررب اب )
هجنسارف رب یبرچ لمکم رب ینوخ یاه شرااذگ یراشفا یراورپ یاه
ندوافا هک دندرک5/2 یااذفا بجوم یبرچ لمکم دصرد لورتذسلک ش
رب نوخیلاحرد ،دش اههک یثأتر اکوذلگ و دیریذسیلگ یرت تظلغ رب ی
هب جیاتن اب هک تشادن ار نوخ تسد و روذپ یداذه .دراد تذقباطم دمآ
( ناراذکمهHadipour et al., 2014 لورتذسلک شیااذفا نیذنچمه )
یتن رد نوخهج ک شرااذگ ار یذبرچ لذمکم هذییغت در ،یذفرط زا .دذنا
روا نژورتینییاپ نوخ یانرت یمآ رد رتذشیب ینوخ نیموبلآ وهذتخ یاه
فنامور- رب هب تبسن یناغمیم ار یناغم داژن یاهناوت مذسیلوباتم هب
ااد نیا رد نیئتورپ رتدمآراک نیذنچمه و رتهب دشر هب هک داد تبسن اه
هبند یبرچ عمجتروذپ یداذه .تذسا دش رجنم رتمک یا ناراذکمه و
(Hadipour et al., 2014 رذب یذبرچ لذمکم ندواذفا یذسررب اذب )
هجنسارف رب ینوخ یاه ندوافا هک دندرک شرااگ یراشفا یراورپ یاه
5/2 رب نوذخ لورتذسلک شیاافا بجوم یبرچ لمکم دصرد .دذش اذه
رب رتهب یراورپ درکلمع ورگ رد اههییغت یاه ار یذبرچ لمکم اب دش
یمناوت ااد نیا رد یژرنا تفایرد شیاافا هب اذه نامدذنار نیذنچمه و
یذبرچ یمسیلوباتم یژرنا لیدبت رتلااباذه ذیهوبرک هذب تبذسنتارداه
( داد تبسنMcDonald et al., 2012 .)
یارب شراوگ اگتسد رد ییغم داوم مضه تیلباق هب بوبرم جیاتن
یج راه لودج رد یشیامزآ ی5 داد ناشن ذیتونژ لماع .تسا دش و پ
یثأذت ییذغم داوذم مذضه تیلباق رب ریج یژرنا حطس ایر .تذشادن ی
یم ارذیز ،تذسا مذهم رایذسب هذییغت رد مضه تیلباق هبساحم زا ناوذت
ار یذقیقد یبایزرا ریج کشخ دام و یداصتقا شزرا ،نیئتورپ ،یژرنا
( تشادHuhtanen et al., 2007 ناراذکمه و راذموک .)(Kumar et
al., 2006تظفاحم یبرچ حطس هس زا دافتسا ،دنداد ناشن ) ، دذش5
،10 ،15 رب ریج رد دصردینعم توافت یراورپ یاهراد نیگنایم رب ی
فاذیلا ،ااذخ نیئتورذپ ،یفرذصم کذشخ داذم یرهاذظ مضه تیلباق
ش رد لولحمان فایلا و یثنخ دنیوش رد لولحمان تبذسن یدیسا دنیو
.تشادن ار دهاش ورگ هب ( ناراذکمه و وسنامManso et al., 2006 )
هب یبرچ حطس راهچ زا دافتسا هک دنداد ناشن دصرد جنپ و هس تروص
تظفاحم یبرچکمن اب دش و یمیسلک یاه5/2 و1/4 نذغور دصرد
رب ریج رد ملاپوا داژن یراورپ یاهیثأت ادلااجر ینعمراد تذیلباق رذب ی
دنیوذش رد لولحماذن فایلا و ااخ نیئتورپ کشخ دام یرهاظ مضه
یثأت ادع .تشادن یدیسار یم مضه تیلباق رب یبرچ لمکمدناوت یشان
تظفاحم یبرچ فرصم زاهبمکش دشیثأت هک دشاب یار و تیلاعف رب ی
یم ریمختناگراورکیمذساهقذبط .تذسا هتذشادن هبمکذش ی ،یذشرااگ
هتخیمآینعم توافت یرگراد ییذغم داوذم یرهاذظ مضه تیلباق رب ی
رب نیبیرایتخب یرل هتخیمآ یاه- رب اذب فنامور یرذل صلاذخ یاذه
( تشادن یرایتخبMousavinia et al., 2015 .)
یتنهجگیری یلک
یغتهی ج ری واحی رتلااب حوطسیژرذنا تذسا اذبیغت دافهذی عذبنم
برچی تظفاحمهبمکش دشای هذبند دذصرد شهاک بجوم ااذفا وشی
دب هشلا دصردنو هبند و بنیرتشی رذمک یذبرچ تماخذض رد رباذهی
مآهتخی فنامور- درگ یناغم.دی رب نیا رد ،نینچمه اهج اب ری واذحی
حطسیژرنا رض لااببی دبتلی وخکار م و رود لک ردنیگنای اافاشی
ذذلک نزوی ثأذذت تذذحتیر دذذنتفرگ رارذذق، هبیروط رب هذذکاذذهی مآهذذتخی
فنامور- رض یناغمبی دبت،لی فاشیاا اافا و لک نزوشی هنازور نزو
رتهبی رب هب تبسن لوا ام رداهی ناغمی فرط زا .دنتشاد،ی منیگناذی
اافاشی ثأت تحت طقف لک هنازور نزویر ژرنا حطسی ج ری ایغیی رارق
اتن ساسارب .تفرگجی احلص رب ،اهی مآهتخی فنامور- اافا یناغمشی
رتلااب نزوی تبسنهب رباهی ناغمی نچمه و هتشادنی یغتهی لذمکم
ذذبرچی راورذذپ درذذکلمع دوذذبهب بذذجومی ااددرگ اذذهدذذی .،نیارباذذنب
هتخیمآهبند داژن یرگناغم رادی ابکی فناذمور دذننام هذبند نودب داژن
میدناوت هب ناونعکی رب دمآراک راکهارای و هذشلا هبند دصرد شهاک
گ رارق رظندم هشلا دزاب دوبهبدریفرط زا .،ی مأذتین ژرذنای هب لکذش
برچی نای بسن شهاک تسا نکممی لاذبند هذب ار هذشلا هذبند دذصرد
دشاب هتشاد.
برچی نای بسن شهاک تسا نکممی هب ار هشلا هبند دصرد هتشاد لابند
دشاب .
رذب یذشیامزآ یاهرامیت رثا هب بوبرم جیاتن هجنذسارفاهینوذخ ی
رباه لودج رد هتخیمآ و یناغم ی3 ناشن داد دش ،تساناذمهروط
دهاشم هکمیدوشیثأذت تذحت نوذخ اکولگ تظلغ ،ر لذباقتم لذماع
( تفرگ رارق یژرنا حطس و پیتونژ01/0>P لودج( )4هب ،)یروط هذک
ربهییغت هتخیمآ یاه ورگ( یبرچ لمکم اب دش4 نااذیم نیرتلااذب )
یثأت تحت نوخ دیریسیلگ یرت تظلغ نینچمه .دنتشاد ار اکولگر رذه
( تفرگ رارق یشیامزآ لماوع ود05/0>P رب .)هییغت یناغم یاه دذش
هذب تبذسن یرتذشیب دیریسیلگ یرت رتلااب یژرنا حطس یواح ریج اب
ورگ ریاسذتخیمآ .دنتذشاد یذشیامزآ یاههیثأذت یرگر یذنعمراد رذب ی
روا نژورذذتین و نیموذذبلآ تذذظلغ( تذذشاد یا05/0>Pهب ،)یروط هذذک
ربفنامور هتخیمآ یاه- تذظلغ و رتشیب ینوخ نیموبلآ تظلغ یناغم
روا نژورتین رب هب تبسن یرتمک یا نیذنچمه .دنتذشاد ار یناغم یاه
م هذییغت دافتسا اب یژرنا رتلااب حوطس یواح ریج هییغت یذبرچ عذبن
تظفاحمهبمکش دش( لورتذسلک تظلغ شیاافا بجوم یا05/0>P )
( ناراکمه و انپ .دیدرگ نوخPanah et al., 2012 ندوافا یسررب اب )
هجنسارف رب یبرچ لمکم رب ینوخ یاه شرااذگ یراشفا یراورپ یاه
ندوافا هک دندرک5/2 یااذفا بجوم یبرچ لمکم دصرد لورتذسلک ش
رب نوخیلاحرد ،دش اههک یثأتر اکوذلگ و دیریذسیلگ یرت تظلغ رب ی
هب جیاتن اب هک تشادن ار نوخ تسد و روذپ یداذه .دراد تذقباطم دمآ
( ناراذکمهHadipour et al., 2014 لورتذسلک شیااذفا نیذنچمه )
یتن رد نوخهج ک شرااذگ ار یذبرچ لذمکم هذییغت در ،یذفرط زا .دذنا
روا نژورتینییاپ نوخ یانرت یمآ رد رتذشیب ینوخ نیموبلآ وهذتخ یاه
فنامور- رب هب تبسن یناغمیم ار یناغم داژن یاهناوت مذسیلوباتم هب
ااد نیا رد نیئتورپ رتدمآراک نیذنچمه و رتهب دشر هب هک داد تبسن اه
هبند یبرچ عمجتروذپ یداذه .تذسا دش رجنم رتمک یا ناراذکمه و
(Hadipour et al., 2014 رذب یذبرچ لذمکم ندواذفا یذسررب اذب )
هجنسارف رب ینوخ یاه ندوافا هک دندرک شرااگ یراشفا یراورپ یاه
5/2 رب نوذخ لورتذسلک شیاافا بجوم یبرچ لمکم دصرد .دذش اذه
رب رتهب یراورپ درکلمع ورگ رد اههییغت یاه ار یذبرچ لمکم اب دش
یمناوت ااد نیا رد یژرنا تفایرد شیاافا هب اذه نامدذنار نیذنچمه و
یذبرچ یمسیلوباتم یژرنا لیدبت رتلااباذه ذیهوبرک هذب تبذسنتارداه
( داد تبسنMcDonald et al., 2012 .)
یارب شراوگ اگتسد رد ییغم داوم مضه تیلباق هب بوبرم جیاتن
یج راه لودج رد یشیامزآ ی5 داد ناشن ذیتونژ لماع .تسا دش و پ
یثأذت ییذغم داوذم مذضه تیلباق رب ریج یژرنا حطس ایر .تذشادن ی
یم ارذیز ،تذسا مذهم رایذسب هذییغت رد مضه تیلباق هبساحم زا ناوذت
ار یذقیقد یبایزرا ریج کشخ دام و یداصتقا شزرا ،نیئتورپ ،یژرنا
( تشادHuhtanen et al., 2007 ناراذکمه و راذموک .)(Kumar et
al., 2006تظفاحم یبرچ حطس هس زا دافتسا ،دنداد ناشن ) ، دذش5
،10 ،15 رب ریج رد دصردینعم توافت یراورپ یاهراد نیگنایم رب ی
فاذیلا ،ااذخ نیئتورذپ ،یفرذصم کذشخ داذم یرهاذظ مضه تیلباق
ش رد لولحمان فایلا و یثنخ دنیوش رد لولحمان تبذسن یدیسا دنیو
.تشادن ار دهاش ورگ هب ( ناراذکمه و وسنامManso et al., 2006 )
هب یبرچ حطس راهچ زا دافتسا هک دنداد ناشن دصرد جنپ و هس تروص
تظفاحم یبرچکمن اب دش و یمیسلک یاه5/2 و1/4 نذغور دصرد
رب ریج رد ملاپوا داژن یراورپ یاهیثأت ادلااجر ینعمراد تذیلباق رذب ی
دنیوذش رد لولحماذن فایلا و ااخ نیئتورپ کشخ دام یرهاظ مضه
یثأت ادع .تشادن یدیسار یم مضه تیلباق رب یبرچ لمکمدناوت یشان
تظفاحم یبرچ فرصم زاهبمکش دشیثأت هک دشاب یار و تیلاعف رب ی
یم ریمختناگراورکیمذساهقذبط .تذسا هتذشادن هبمکذش ی ،یذشرااگ
هتخیمآینعم توافت یرگراد ییذغم داوذم یرهاذظ مضه تیلباق رب ی
رب نیبیرایتخب یرل هتخیمآ یاه- رب اذب فنامور یرذل صلاذخ یاذه
( تشادن یرایتخبMousavinia et al., 2015 .)
یتنهجگیری یلک
یغتهی ج ری واحی رتلااب حوطسیژرذنا تذسا اذبیغت دافهذی عذبنم
برچی تظفاحمهبمکش دشای هذبند دذصرد شهاک بجوم ااذفا وشی
دب هشلا دصردنو هبند و بنیرتشی رذمک یذبرچ تماخذض رد رباذهی
مآهتخی فنامور- درگ یناغم.دی رب نیا رد ،نینچمه اهج اب ری واذحی
حطسیژرنا رض لااببی دبتلی وخکار م و رود لک ردنیگنای اافاشی
ذذلک نزوی ثأذذت تذذحتیر دذذنتفرگ رارذذق، هبیروط رب هذذکاذذهی مآهذذتخی
فنامور- رض یناغمبی دبت،لی فاشیاا اافا و لک نزوشی هنازور نزو
رتهبی رب هب تبسن لوا ام رداهی ناغمی فرط زا .دنتشاد،ی منیگناذی
اافاشی ثأت تحت طقف لک هنازور نزویر ژرنا حطسی ج ری ایغیی رارق
اتن ساسارب .تفرگجی احلص رب ،اهی مآهتخی فنامور- اافا یناغمشی
رتلااب نزوی تبسنهب رباهی ناغمی نچمه و هتشادنی یغتهی لذمکم
ذذبرچی راورذذپ درذذکلمع دوذذبهب بذذجومی ااددرگ اذذهدذذی .،نیارباذذنب
هتخیمآهبند داژن یرگناغم رادی ابکی فناذمور دذننام هذبند نودب داژن
میدناوت هب ناونعکی رب دمآراک راکهارای و هذشلا هبند دصرد شهاک
گ رارق رظندم هشلا دزاب دوبهبدریفرط زا .،ی مأذتین ژرذنای هب لکذش
برچی نای بسن شهاک تسا نکممی لاذبند هذب ار هذشلا هذبند دذصرد
دشاب هتشاد.
64 دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن16 هرامش ،1 راهب1403
لودج2- درکلمع راورپ لیدبت بیرض و کشخ دام فرصم ، ربیاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 2- Fattening performance, dry matter intake and feed conversion ratio of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs
under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P-value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
)ارگولیک( ندب نزو
Body weight (kg)
ns ns ns 1.361 30.78 28.72 30.6 33.0
راورپ عورش نزو
Initial weight
ns ns ns 1.988 44.64 41.61 43.68 44.18
راورپ ییاهن نزو
Final weight
نازور نزو شیاافا)زور رد ارگ( ه
Daily weight gain (g/d)
ns ns * 0.015 0.217 0.198 0.189 0.155
1-30 یگزور
1-30 d
ns * ns 0.016 0.224 0.196 0.222 0.188
30-60 یگزور
30-60 d
ns * * 0.110 0.222 0.197 0.205 0.171
1-60 یگزور
1-60 d
)زور رد ارگولیک( یفرصم کشخ دام
Dry matter intake (kg/day)
ns ns ns 0.051 1.383 1.340 1.346 1.463
30-1 یگزور
1-30 d
ns ns ns 0.076 1.458 1.450 1.449 1.505
60-30 یگزور
30-60d
ns ns ns 0.045 1.420 1.395 1.397 1.484
1-60 یگزور
1-60 d
ییایغ لیدبت بیرض
Feed conversion ratio
ns ns ** 0.562 6.421 7.289 12.202 10.480
30-1 یگزور
1-30 d
ns ns ns 0.639 6.610 7.495 7.955 8.534
60- 30 یگزور
30-60 d
ns ** ** 0.310 6.465 7.167 7.224 8.721
60-1 یگزور
1-60 d
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )Fیج یژرنا رثا ) و رI ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
لودج2- درکلمع راورپ لیدبت بیرض و کشخ دام فرصم ، ربیاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 2- Fattening performance, dry matter intake and feed conversion ratio of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs
under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P-value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
)ارگولیک( ندب نزو
Body weight (kg)
ns ns ns 1.361 30.78 28.72 30.6 33.0
راورپ عورش نزو
Initial weight
ns ns ns 1.988 44.64 41.61 43.68 44.18
راورپ ییاهن نزو
Final weight
نازور نزو شیاافا)زور رد ارگ( ه
Daily weight gain (g/d)
ns ns * 0.015 0.217 0.198 0.189 0.155
1-30 یگزور
1-30 d
ns * ns 0.016 0.224 0.196 0.222 0.188
30-60 یگزور
30-60 d
ns * * 0.110 0.222 0.197 0.205 0.171
1-60 یگزور
1-60 d
)زور رد ارگولیک( یفرصم کشخ دام
Dry matter intake (kg/day)
ns ns ns 0.051 1.383 1.340 1.346 1.463
30-1 یگزور
1-30 d
ns ns ns 0.076 1.458 1.450 1.449 1.505
60-30 یگزور
30-60d
ns ns ns 0.045 1.420 1.395 1.397 1.484
1-60 یگزور
1-60 d
ییایغ لیدبت بیرض
Feed conversion ratio
ns ns ** 0.562 6.421 7.289 12.202 10.480
30-1 یگزور
1-30 d
ns ns ns 0.639 6.610 7.495 7.955 8.534
60- 30 یگزور
30-60 d
ns ** ** 0.310 6.465 7.167 7.224 8.721
60-1 یگزور
1-60 d
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )Fیج یژرنا رثا ) و رI ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
ناراکمه و هناشن، درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه… 65
لودج3- ب هشلا تایصوصخ ریاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 3- Carcass characteristics of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
ns ns ns 0.944 47.34 47.11 47.48 48.27
ارگ هشلا دصرد
Hot carcass (%)
ns ns ns 1.023 47.18 47.83 49.05 49.40
درس هشلا دصرد
Cold carcass (%)
ns * ** 0.728 45.87 44.56 41.99 39.63
هبند نودب هشلا دصرد
Carcass without tail (%)
* ** ** 0.510 3.12 5.38 13.82 18.78
هبند دصرد
Tail (%)
* ns ns 0.316 4.28 4.72 5.70 4.59
رمک یبرچ تماخض
Back fat thickness (mm)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطس یژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن
4 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )F و ریج یژرنا رثا )I ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
لودج4- هجنسارفاهینوخ ی ب ریاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 4- Blood parameters of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
** ns ns 2.465 87.65 80.70 75.65 84.47
م(یلیارگ سد ردی لرتیاکولگ )
Glucose (mg/dL)
ns ns * 1.301 34.80 35.89 38.16 38.61
(میلیارگ سد ردی لرتین )نژورتی رواای نوخ
Blood urea nitrogen (mg/dL)
* * ns 2.316 50.80 41.20 47.20 47.10
م(یلیارگ سد ردی لرتیلورتسلک )
Cholesterol (mg/dL)
ns ns ns 0.240 1.98 1.28 1.68 1.63
سد رد ارگ(ی لرتیلوبولگ )نی
Globulin (g/dL)
* ** * 2.390 72.36 70.68 83.21 69.89
م(یلیارگ سد ردی لرتیرت )ی لگریسیدی
Triglycerides (mg/dL)
* ns ns 0.162 6.07 5.44 5.47 5.51
سد رد ارگ(ی لرتیئتورپ )نی لک
Total protein ( g/dL)
ns ns * 0.163 4.29 4.16 3.78 3.88
سد رد ارگ(ی لرتیموبلآ )نی
Albumin (g/dL)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی س حطیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )F ریج یژرنا رثا ) وI ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
لودج3- ب هشلا تایصوصخ ریاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 3- Carcass characteristics of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
ns ns ns 0.944 47.34 47.11 47.48 48.27
ارگ هشلا دصرد
Hot carcass (%)
ns ns ns 1.023 47.18 47.83 49.05 49.40
درس هشلا دصرد
Cold carcass (%)
ns * ** 0.728 45.87 44.56 41.99 39.63
هبند نودب هشلا دصرد
Carcass without tail (%)
* ** ** 0.510 3.12 5.38 13.82 18.78
هبند دصرد
Tail (%)
* ns ns 0.316 4.28 4.72 5.70 4.59
رمک یبرچ تماخض
Back fat thickness (mm)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطس یژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن
4 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )F و ریج یژرنا رثا )I ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
لودج4- هجنسارفاهینوخ ی ب ریاه راورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی ج تحتی راهی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 4- Blood parameters of Moghani and Romanov-Moghani crossbred lambs under diets with different energy levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
** ns ns 2.465 87.65 80.70 75.65 84.47
م(یلیارگ سد ردی لرتیاکولگ )
Glucose (mg/dL)
ns ns * 1.301 34.80 35.89 38.16 38.61
(میلیارگ سد ردی لرتین )نژورتی رواای نوخ
Blood urea nitrogen (mg/dL)
* * ns 2.316 50.80 41.20 47.20 47.10
م(یلیارگ سد ردی لرتیلورتسلک )
Cholesterol (mg/dL)
ns ns ns 0.240 1.98 1.28 1.68 1.63
سد رد ارگ(ی لرتیلوبولگ )نی
Globulin (g/dL)
* ** * 2.390 72.36 70.68 83.21 69.89
م(یلیارگ سد ردی لرتیرت )ی لگریسیدی
Triglycerides (mg/dL)
* ns ns 0.162 6.07 5.44 5.47 5.51
سد رد ارگ(ی لرتیئتورپ )نی لک
Total protein ( g/dL)
ns ns * 0.163 4.29 4.16 3.78 3.88
سد رد ارگ(ی لرتیموبلآ )نی
Albumin (g/dL)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی س حطیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 .تسا دصرد
G ،پیتونژ رثا )F ریج یژرنا رثا ) وI ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
66 دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن16 هرامش ،1 راهب1403
لودج5- ییغم داوم مضه تیلباقجی راهییایغ ی هییغت دش هبراورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 5- Nutrients digestibility of diets fed to Moghani and Romanov-Moghani cross-bred lambs under diets with different energy
levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
ns ns ns 2.221 61.44 60.41 61.89 62.28
(% )کشخ دام
Dry matter (%)
ns ns ns 2.272 64.63 63.72 64.77 65.34
(% )یلآ دام
Organic matter (%)
ns ns ns 2.720 85.50 76.00 78.21 77.62
(% )ااخ یبرچ
Ether extract (%)
ns ns ns 2.551 63.00 64.66 63.39 65.27
(%) ااخ نیئتورپ
Crude protein (%)
ns ns ns 2.331 43.69 42.46 47.55 43.01
(% )یثنخ دنیوش رد لولحمان فایلا
NDF (%)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 تسا دصرد.
G ،پیتونژ رثا )F و ریج یژرنا رثا )I ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
References
1. Abdullah, A. Y., Qudsieh, R. I., & Nusairat, B. M. (2011). Effect of crossbreeding with exotic breeds on meat
quality of Awassi lambs. Livestock Science, 142, 121-127. https://doi.org/10.1016/j.livsci.2011.07.002.
2. AOAC International. (2000). Official Methods of Analysis. 17th Ed, AOAC International, Gaithersburg, MD.
3. Foroozandeh, A. D., Amini, H. R., Ghalamkari, G. R., Shahzeydi, M., & Nasrollahi, S. M. (2014). The effect of
fat type and L-carnitine administration on growth, feed digestibility and blood metabolites of growing Afshari
lambs. Livestock Science, 164, 67–71. https://doi.org/10.1016/j.livsci.2014.03.019.
4. Haddad, S. G., & Younis, H. M. (2004). The effect of adding ruminally protected fat in fattening diets on nutrient
intake, digestibility and growth performance of Awassi lambs. Animal Feed Science and Technology, 113, 61–69.
https://doi.org/10.1016/ j.anifeedsci.2003. 10.015.
5. Hadipour, A., Mohit, A., & Jahanian. R. (2014). Effect of dietary supplementation of camel hump fat on
performance, carcass characteristics, antibody responses and blood metabolites in fattening lambs. Small
Ruminant Research, 119, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres. 2013.12.029.
6. Hossein-Zadeh, N. G., & Ardalan, M. E. (2010). Comparison of different models for the estimation of genetic
parameters of body weight traits in Moghani sheep. Agricultural and Food Science, 19, 207-213. :
https://doi.org/10.2137/145960610792912639.
7. Huhtanen, P., Rinne, M., & Nousiainen, J. (2007). Evaluation of the factors affecting silage intake of dairy cows:
a revision of the relative silage dry-matter intake index. Animal Feed Science and Technology, 1, 758-770.
https://doi.org/10.1017/S175173110773673X.
8. Khaldari, M. (2007). The principles of sheep and goat breeding. Third edition. Tehran: Academic Jihad
Publications. 560 p. (In Persian).
9. Kumar, R., Sivaiah, K., Reddy, Y.R., Ekambram, B., Reddy, T.J., & Reddy, G.V. (2006). Effect of
supplementation of dietary protected lipids on intake and nutrient utilization in Deccani lambs. Tropical Animal
Health and Production, 38, 151-158. https://doi.org/ 10.1007/s11250-006-4248-0.
10. Manso, T., Castro, T., Mantecón, A. R., & Jimeno, V. (2006). Effects of palm oil and calcium soaps of palm oil
fatty acids in fattening diets on digestibility, performance and chemical body composition of lambs. Animal Feed
Science and Technology, 127, 175–186 https://doi.org/10.1016/j.anifeedsci.2005.08.013.
11. Manso, T., Mantecón, Á.R., Giráldez, F.J., Lavin, P.J., & Castro, T. (1998). Animal performance and chemical
body composition of lambs fed diets with different protein supplements. Small Ruminant Research, 29, 185-191.
https://doi.org/10.1016/S0921-4488(97)00122-3.
12. McDonald, P., Edwards, R. A., Greenhalgh, J. F. D., Morgan C. A., & Sinclair, L. A. (2012). Animal Nutrition, 7
th
لودج5- ییغم داوم مضه تیلباقجی راهییایغ ی هییغت دش هبراورپی ناغمی مآ وهتخی فنامور- ناغمی فلتخم حوطس ابیژرنا
Table 5- Nutrients digestibility of diets fed to Moghani and Romanov-Moghani cross-bred lambs under diets with different energy
levels
ینعم تارثایراد
P value
یاطخ نیگنایم
درادناتسا
SEM
1
یشیامزآ یاهرامیت
Experimental treatments
1
دراوم
Items
I F G 4 3 2 1
ns ns ns 2.221 61.44 60.41 61.89 62.28
(% )کشخ دام
Dry matter (%)
ns ns ns 2.272 64.63 63.72 64.77 65.34
(% )یلآ دام
Organic matter (%)
ns ns ns 2.720 85.50 76.00 78.21 77.62
(% )ااخ یبرچ
Ether extract (%)
ns ns ns 2.551 63.00 64.66 63.39 65.27
(%) ااخ نیئتورپ
Crude protein (%)
ns ns ns 2.331 43.69 42.46 47.55 43.01
(% )یثنخ دنیوش رد لولحمان فایلا
NDF (%)
1
1 ) رباهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 2 رب )اهی ناغمی هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا ،لااب3 رب )اهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا اپیی،ن 4 )
رباهی هتخیمآ هییغت ج اب دشی ر واحی حطسیژرنا لااب
nsغ : رینعمیراد* ، :نعمیراد لامتحا حطس رد5 :** ، دصردنعمیراد لامتحا حطس رد1 تسا دصرد.
G ،پیتونژ رثا )F و ریج یژرنا رثا )I ریج یژرنا رد پیتونژ لباقتم رثا )
1
1) Moghani lambs fed with diet containing low energy level, 2) Moghani lambs fed with diet containing high energy level, 3)
cross-bred lambs fed diets containing low energy level, 4) cross-bred lambs fed diets containing high energy level
ns: non-significant, *: significant at the 5% probability level, **: significant at the 1% probability level.
G) Effect of genotype, F) Effect of diet energy content, I) Interaction effect
References
1. Abdullah, A. Y., Qudsieh, R. I., & Nusairat, B. M. (2011). Effect of crossbreeding with exotic breeds on meat
quality of Awassi lambs. Livestock Science, 142, 121-127. https://doi.org/10.1016/j.livsci.2011.07.002.
2. AOAC International. (2000). Official Methods of Analysis. 17th Ed, AOAC International, Gaithersburg, MD.
3. Foroozandeh, A. D., Amini, H. R., Ghalamkari, G. R., Shahzeydi, M., & Nasrollahi, S. M. (2014). The effect of
fat type and L-carnitine administration on growth, feed digestibility and blood metabolites of growing Afshari
lambs. Livestock Science, 164, 67–71. https://doi.org/10.1016/j.livsci.2014.03.019.
4. Haddad, S. G., & Younis, H. M. (2004). The effect of adding ruminally protected fat in fattening diets on nutrient
intake, digestibility and growth performance of Awassi lambs. Animal Feed Science and Technology, 113, 61–69.
https://doi.org/10.1016/ j.anifeedsci.2003. 10.015.
5. Hadipour, A., Mohit, A., & Jahanian. R. (2014). Effect of dietary supplementation of camel hump fat on
performance, carcass characteristics, antibody responses and blood metabolites in fattening lambs. Small
Ruminant Research, 119, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres. 2013.12.029.
6. Hossein-Zadeh, N. G., & Ardalan, M. E. (2010). Comparison of different models for the estimation of genetic
parameters of body weight traits in Moghani sheep. Agricultural and Food Science, 19, 207-213. :
https://doi.org/10.2137/145960610792912639.
7. Huhtanen, P., Rinne, M., & Nousiainen, J. (2007). Evaluation of the factors affecting silage intake of dairy cows:
a revision of the relative silage dry-matter intake index. Animal Feed Science and Technology, 1, 758-770.
https://doi.org/10.1017/S175173110773673X.
8. Khaldari, M. (2007). The principles of sheep and goat breeding. Third edition. Tehran: Academic Jihad
Publications. 560 p. (In Persian).
9. Kumar, R., Sivaiah, K., Reddy, Y.R., Ekambram, B., Reddy, T.J., & Reddy, G.V. (2006). Effect of
supplementation of dietary protected lipids on intake and nutrient utilization in Deccani lambs. Tropical Animal
Health and Production, 38, 151-158. https://doi.org/ 10.1007/s11250-006-4248-0.
10. Manso, T., Castro, T., Mantecón, A. R., & Jimeno, V. (2006). Effects of palm oil and calcium soaps of palm oil
fatty acids in fattening diets on digestibility, performance and chemical body composition of lambs. Animal Feed
Science and Technology, 127, 175–186 https://doi.org/10.1016/j.anifeedsci.2005.08.013.
11. Manso, T., Mantecón, Á.R., Giráldez, F.J., Lavin, P.J., & Castro, T. (1998). Animal performance and chemical
body composition of lambs fed diets with different protein supplements. Small Ruminant Research, 29, 185-191.
https://doi.org/10.1016/S0921-4488(97)00122-3.
12. McDonald, P., Edwards, R. A., Greenhalgh, J. F. D., Morgan C. A., & Sinclair, L. A. (2012). Animal Nutrition, 7
th
ناراکمه و هناشن، درکلمع، صوصختای هجنسارف ،هشلااهی نوخی لباق وتی مضه… 67
Edition. Prentice Hall/Pearson; Harlow, England. pp. 192–234.
13. Momani Shaker, M., Abdullah, A. Y., Bláha, J., Kridli, R. T. & Šáda, I. (2002). Fattening performance and
carcass characteristics of Awassi male lambs, F1 crossbred Romanov×Awassi and Charollais×Awassi in Jordan.
Czech Journal of AnimalScience, 47, 429–438.
14. Mousavinia, S. M., Shadnoush, Zamani, G. F., Babaiee, M., & Faghani, M. (2015). Comparative performance and
digestibility of nutrients in pure and crossbred lambs. Research Opinions in Animal & Veterinary Sciences,
EISSN, 2223-0343.
15. Owens, F. N., Secrist, D. S. Hill, W. J. & Gill. D. R. (1998). Acidosis in cattle: A review. Journal of Animal
Science, 76, 275–286. https://doi.org/10.2527/1998.761275x.
16. Panah, M., souri, M., & Varahzardi, S. (2012). The effect of creep mixture diet on growth and carcass
characteristics of suckling lambs. Animal Production, 14(1), 33-40. https://doi.org/ 10.22059/jap.2012.28891. (In
Persian).
17. Phillips, A. M., Brown, M. A., Dolezal, H. G., & Fitch, G. Q. (2005). Feedlot performance and carcass
characteristics of lambs sired by Texel, Romanov, st, Croix or Dorset rams from polypay and st. Croix ewes.
Sheep and Goat Research Journal, 405, 262-591.
18. SAS, Institute. 2003. User’s Guide: Statistics, Version 9.1. Inc., Cary, NC.
19. Shrestha, J. N. B., Boylan, W. J., & Rempel, W. E. (2008). Evaluation of sheep genetic resources in North
America: Lamb productivity of purebred, crossbred and synthetic population. Canadian Journal of Animal
Science, 88, 391–398. https://doi.org/10.4141/ CJA S07049.
20. Stanford, K., Wallins, G. L., Jones, S. D. M., & Price, M. A. (1998). Breeding Finnish Landrace and Romanov
ewes with terminal sires for out-of-season market lamb production. Small Ruminant Research, 27, 103–110.
https://doi.org/10.1016/S0921-4488(97)00049-7.
21. Talebi, M. A., & Gholamhosani, K. (2017). Growth and feedlot performance of Lori-Bakhtiari, Romanov×Lori-
Bakhtiari and Pakistani×Lori-Bakhtiari crossbred lambs. Research on Animal Production, 8, 201-208 (In Persian).
22. Van keulen, J. V., & Young, B. A. (1977). Evaluation of acid- insoluble ash as a natural marker in ruminant
digestibility studies. Journal of Animal Science, 44: 282.
23. Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and
non-starch polysaccharides in relation to animal’s nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583-3592.
http://doi.org/10.3168/jds.S0022- 0302(91)78551-2.
Edition. Prentice Hall/Pearson; Harlow, England. pp. 192–234.
13. Momani Shaker, M., Abdullah, A. Y., Bláha, J., Kridli, R. T. & Šáda, I. (2002). Fattening performance and
carcass characteristics of Awassi male lambs, F1 crossbred Romanov×Awassi and Charollais×Awassi in Jordan.
Czech Journal of AnimalScience, 47, 429–438.
14. Mousavinia, S. M., Shadnoush, Zamani, G. F., Babaiee, M., & Faghani, M. (2015). Comparative performance and
digestibility of nutrients in pure and crossbred lambs. Research Opinions in Animal & Veterinary Sciences,
EISSN, 2223-0343.
15. Owens, F. N., Secrist, D. S. Hill, W. J. & Gill. D. R. (1998). Acidosis in cattle: A review. Journal of Animal
Science, 76, 275–286. https://doi.org/10.2527/1998.761275x.
16. Panah, M., souri, M., & Varahzardi, S. (2012). The effect of creep mixture diet on growth and carcass
characteristics of suckling lambs. Animal Production, 14(1), 33-40. https://doi.org/ 10.22059/jap.2012.28891. (In
Persian).
17. Phillips, A. M., Brown, M. A., Dolezal, H. G., & Fitch, G. Q. (2005). Feedlot performance and carcass
characteristics of lambs sired by Texel, Romanov, st, Croix or Dorset rams from polypay and st. Croix ewes.
Sheep and Goat Research Journal, 405, 262-591.
18. SAS, Institute. 2003. User’s Guide: Statistics, Version 9.1. Inc., Cary, NC.
19. Shrestha, J. N. B., Boylan, W. J., & Rempel, W. E. (2008). Evaluation of sheep genetic resources in North
America: Lamb productivity of purebred, crossbred and synthetic population. Canadian Journal of Animal
Science, 88, 391–398. https://doi.org/10.4141/ CJA S07049.
20. Stanford, K., Wallins, G. L., Jones, S. D. M., & Price, M. A. (1998). Breeding Finnish Landrace and Romanov
ewes with terminal sires for out-of-season market lamb production. Small Ruminant Research, 27, 103–110.
https://doi.org/10.1016/S0921-4488(97)00049-7.
21. Talebi, M. A., & Gholamhosani, K. (2017). Growth and feedlot performance of Lori-Bakhtiari, Romanov×Lori-
Bakhtiari and Pakistani×Lori-Bakhtiari crossbred lambs. Research on Animal Production, 8, 201-208 (In Persian).
22. Van keulen, J. V., & Young, B. A. (1977). Evaluation of acid- insoluble ash as a natural marker in ruminant
digestibility studies. Journal of Animal Science, 44: 282.
23. Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and
non-starch polysaccharides in relation to animal’s nutrition. Journal of Dairy Science, 74: 3583-3592.
http://doi.org/10.3168/jds.S0022- 0302(91)78551-2.
Download
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 5
- Slides 11
- Age 333 days
Related Slideshows
23
Earthquakes_Type of Faults_Science G8.pptx
OctabellFabila1
31 views
15
Quiz #1 Science 10 in the first quarter for jhs
HendrixAntonniAmante
30 views
9
Astronomy history from long ago till doday
ssuserbd9abe
29 views
9
Great history of astronomy from long ago till today
ssuserbd9abe
27 views
20
EARTHQUAKE-DRILL.powerpoint.............
chalobrido8
30 views
9
History of astronomy from old times to the present times
ssuserbd9abe
30 views