Poshadri till October 2025 Popular articles.pdf

Ô~∙`«∞<Õã¨ÎO ✦[#=i, 2025 Ô~∙`«∞Å ¿ã=Ö’...
=
=ã¨O`«O
41
`≥ÅOQÍ} =º=™êÜ«∞ qâ◊ﬁq^?ºÅÜ«∞O =„*’`«û"åÅ∞
[~°∞Ñ¨Ù?õΩO@∞#ﬂ ã¨O^Œ~°?ùOQÍ ~å„+¨ì =º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ#∞
Ñ¨ijeOz#@¡~Ú`Õ 2023-24 ã¨O=`«û~°OÖ’ ã¨∞=∂~°∞ 25.67
q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ =_»∞¡, (67% aÜ«∞ºO iHõ=s`À ã¨∞=∂~°∞
17.12 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ aÜ«∞ºO), 2.67 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H±
@#∞ﬂÅ "≥ÚHõ¯*Á#ﬂ, 0.2 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ z~°∞^è?<åºÅ∞,
0.34 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ Ñ¨Ñ¨ÙÊ ^è?<åºÅ∞, 0.75 q∞eÜ«∞<£
"≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ #∂<≥ yO[Å∞ ("≥Ú`«ÎO =O@ #∂<≥Å L`«ÊuÎ ã¨~åã¨i
ã¨∞=∂~°∞ 0.20 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ∞), 2.43 q∞eÜ«∞<£
"≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ Ñ¨O_»∞¡, 1.46 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ
?õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, 0.18 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, 1.17
q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ =∂Oã¨O L`«ÊuÎ, 0.6 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H±
@#∞ﬂÅ ZO_»∞ q∞~°Ñ¨HÍÜ«∞Å∞, 6.12 q∞eÜ«∞<£ "≥∞„\˜H± @#∞ﬂÅ áêÅ∞
=∞iÜ«Ú áêÅ L`«Ê`«∞ÎÅ∞, L`«ÊuÎ [~°∞QÆ∞`«∞#ﬂk. Wk ã¨∞=∂~°∞ 60
ã¨O=`«û~åÅ Ô~·`«∞Å Hõ$+≤, =º=™êÜ«∞ qâ◊ﬁq^?ºÅÜ«∞ âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O, P^èŒ∞xHõ =º=™êÜ«∞ Ñ¨^Œú`«∞Å∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ `Õ=_»O,
500 ?õΩ ÃÑ·QÍ H˘`«Î =OQÆ_®Å∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ `Õ=_»O, ~å„+¨ì
=º=™êÜ«∞, L^?º# =∞iÜ«Ú áê_ç ã¨OÑ¨^Œ âßYÅ Hõ$+≤, „Ñ¨Éèí∞`åﬁÅ
„áÈ`åûÇ¨ÏO ^?ﬁ~å `≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìO qq^èŒ ~°HÍÅ PÇ¨~° L`«Ê`«∞ÎÖ’¡
*ÏfÜ«∞™ê÷~ÚÖ’ "≥∞~°∞ÔQ·# ™ê÷#OÖ’ LOk. =∞# ~å„+¨ì =º=™êÜ«∞
L`«Ê`«∞ÎÅÖ’ H˘xﬂ PÇ¨~° L`«Ê`«∞ÎÅ∞ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz Ñ¨O_çOK«QÍ,
=∞iH˘xﬂ W`«~° ~å„ëêìÅ #∞O_ç kQÆ∞=∞u KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O
U~°Ê_»∞`«∞#ﬂk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù `«yæáÈ`«∞#ﬂ =º=™êÜ«∞ Éèí∂q∞, "ÕQÆ=O`«"≥∞ÿ#
Ñ¨@ì}©Hõ~°} =∞iÜ«Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#ﬂ >ˇÿ~ü-II>ˇÿ~ü -3 #QÆ~åÅ∞,
HõÅ∞+≤`«=∞=Ù`«∞#ﬂ <ÕÅ, h~°∞ =∞iÜ«Ú QÍe, Ñ¨O@ =∂iÊ_ç
ÖËHõáÈ=_»O, `«yæáÈ`«∞#ﬂ ™ê~å=O`«"≥∞ÿ# <ÕÅÅ∞, "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ∞,
JHÍÅ =~å¬Å∞, =~°^ŒÅ∞, Hõ~°∞=Ù HÍ@HÍÅ∞, <å}º`« ÖËx q`«Î<åÅ∞,
`«QÆ∞æ`«∞#ﬂ "≥ÚÅHõ âß`«O, HõÅ∞Ñ¨Ù ã¨=∞ã¨º, ÉÏÇ¨Ïº Ñ¨iã≤÷`«∞Å #∞Oz
XuÎ_çH˜ Ö’#ÜÕ∞º =º=™êÜ«∞ ™êQÆ∞ ?õÄbÅ ã¨=∞ã¨º JHÍÅ p_»Ñ‘_»Å
L^èŒ$u =Å# Ñ¨O@ #+¨ìO [~°QÆ_»O, ÃÑ@∞ì|_ç ~°∞}ÏÅ∞, "≥∞ÿ„HÀ
ÃÑ¶·<å<£û, [<åÉèÏ =$kúˆ~@∞?õΩ J#∞=ÙQÍ ÖËx =º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ
ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ, Pi÷Hõ =∞O^ŒQÆ=∞#O, Ü«Ú=`« =º=™êÜ«∞O ÃÑ·# J<åã¨H˜Î,
Ñ¨O@ ã¨~°oÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞, =∂Ô~¯\’¡ "å}˜[º Ñ¨O@Å?õΩ L#ﬂ _ç=∂O_£,
„Ñ¨Éèí∞`«ﬁO H˘xﬂ ~°HÍÅ Ñ¨O@Å H˘#∞QÀÅ∞ ˆHO„^?Å∞ U~åÊ@∞KÕã≤
=∞^ŒÌ`«∞ ^èŒ~° W=ﬁ_»O, H˘xﬂ\˜H˜ =∞^ŒÌ`«∞ ^èŒ~° ÖËHõáÈ=_»O, Ô~·`«∞
?õΩ@∞OÉÏÅ∞ Ñ¨O@ HÍÅ=º=^èŒ∞Å P^è?~°OQÍ H˘xﬂ Ñ¨O@Å#∞ =∂„`«"Õ∞
Ñ¨O_çOK«_»O, Ô~·`«∞Å∞ Z?õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O =º=™êÜ«∞ ˆHΔ„`«OÖ’
LO_»\ÏxH˜ W+¨ìÑ¨_»HõáÈ=_»O, r=# q^è?#OÖ’ =zÛ# =∂~°∞ÊÅ∞,
=º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ =KÕÛ ÖÏÉèí#ëêìÅ#∞ W`«~° ~°OQÍÅ`À
áÈÅ∞ÛHÀ=_»O, z#ﬂ ?õΩ@∞OÉÏÅ∞, `«QÆ∞æ`«∞#ﬂ Ô~·`«∞ ?õΩ@∞O| ?õÄbÅ∞,
Ô~·`«∞ ?õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞ Ñ¨@ì}ÏÅ?õΩ =Åã¨ "≥à◊¡_»O, Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑ· K«^Œ∞=ÙÅ
HÀã¨O WO\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»_»O, =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ =zÛ#
Ü«∂O„fHõ~°} =∞iÜ«Ú W`«~° qÑ¨¡"å`«‡Hõ"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#ﬂ
=º=™êÜ«∞ L`åÊ^ŒHÍÅ kQÆ∞=∞`«∞Å∞, Ñ¨O@ =º~åúÅ x~°ﬁÇ¨Ï},
„Ñ¨Éèí∞`«ﬁO ÃÑ·# ÉèÏ~°O Ñ¨_»∞`«∞#ﬂ W<£Ñ¨Ù\ò ã¨aû_ôÅ∞, H“Å∞ Ô~·`«∞ Pi÷Hõ
W|?O^Œ∞Å∞, QÆ_ç¤ =∞O^Œ∞Å∞, PÇ¨~° Q˘Å∞ã¨∞Ö’ „H˜q∞ã¨OÇ¨~°Hõ =∞O^Œ∞Å
J=âıëêÅ∞, áê_ç Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOK«_»OÖ’ Pã¨H˜Î
Hõ#|~°K«HõáÈ=_»O, áê_ç Ñ¨â◊√=ÙÅ?õΩ ^?}Ï H˘~°`«, KÕÑ¨Å∞ W`«~°
`≥ÅOQÍ} PÇ¨~° L`«ÊuÎÖ’ ã¨ﬁÜ«∞O ã¨=∞$kú,
Ô~·`«∞?õΩ Ô~\˜ìOÑ¨Ù P^?Ü«∞O, áÈ+¨HÍÇ¨~° Éèí?^Œ`«, ?Ñ¨QÆu^?~°∞Å?õΩ
=º=™êÜ«∞ qâ◊ﬁq^?ºÅÜ«∞ =?*’`«û= "Õ_»∞HõÅ∞ <åOk Ñ¨ÅHÍe
?á⁄ÃÑ¶ã¨~ü [Ü«∞â◊OHõ~ü
`≥ÅOQÍ} =º=™êÜ«∞
qâ◊ﬁq^?ºÅÜ«∞ =?*’`«û=
"Õ_»∞HõÅ ã¨O^Œ~°?ùOQÍ...

Ô~∙`«∞<Õã¨ÎO ✦[#=i, 2025 Ô~∙`«∞Å ¿ã=Ö’...
=
=ã¨O`«O
42
PHÍﬁ Ñ¨i„â◊=∞Å∞ HõÅQÆ*Ë¿ã HÍÅ∞+¨ºO, "å\˜H˜ HÍ=Åã≤# ^?}å
L`«ÊuÎ, ã¨iH˘`«Î Ü«∂O\©|Ü≥∂\˜H±û, ZQÆ∞=∞u ã¨aû_ôÅ∞, PÇ¨~°
kQÆ∞=∞`«∞Å∞, Pi÷Hõ =∞O^ŒQÆ=∞#O, =∂Ô~¯\’¡H˜ Z?õΩ¯= "≥∂`å^Œ∞Ö’ XˆH
~°Hõ"≥∞ÿ# Ñ¨O@ KÕuH˜ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^èŒ~°Å P@∞áÈ@¡?õΩ Ö’#=ﬁ_»O,
„Ñ¨Hõ$u qÑ¨`«∞ÎÅ =Å¡ H˘xﬂ ã¨O^Œ~å?ùÖ’¡ Ñ¨O@ HÀ`« ã¨Ô~·# xÅﬁ KÕ¿ã
QÀ_Ò#∞¡ ÖËHõáÈ=_»O, PÇ¨~° HõbÎ =∞iÜ«Ú HõÅ∞+≤`« PÇ¨~°
„Ñ¨=∂^?Å∞, L`«ÊuÎH˜ ã¨iÑ¨_® „áêÃãã≤OQ∑ KÕ¿ã PÇ¨~° Ñ¨i„â◊=∞Å∞
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖËHõáÈ=_»O "≥Ú^ŒÖˇ·# HÍ~°}ÏÅ=Å¡ Éèíq+¨º`«∞Î `≥ÅOQÍ}
PÇ¨~° Éèí„^Œ`« =ÚYºOQÍ áÈ+¨HÍÇ¨~° Éèí„^Œ`« ÃÑ·# f„= „Ñ¨ÉèÏ"åxﬂ
K«∂Ñ≤OKÕ „Ñ¨=∂^ŒO ÖËHõáÈÖË^Œ∞. ã¨∞ã≤÷~°"≥∞ÿ# áê_çÑ¨O@Å PÇ¨~°
L`«ÊuÎÖ’ ~å„+¨ì™ê÷~ÚÖ’ ã¨ﬁÜ«∞O ã¨=∞$kú ™êkèOz#@¡~Ú`Õ =∂Ô~¯\’¡
^èŒ~°Å xÜ«∞O„`«}`À áê@∞ áÈ+¨} "≥·q^èŒºO U~°Ê_»∞`«∞Ok.
JO`ÕHÍ?õΩO_® ZO`À <å}º"≥∞ÿ# PÇ¨~°O =∞# J#ﬂO ¿Ñ¡\’¡H˜
"≥à◊√`«∞Ok.
*ÏfÜ«∞ ?õΩ@∞O| P~ÀQÆº ã¨ˆ~ﬁ (2019–2020) JOK«<åÅ
„Ñ¨HÍ~°O `≥ÅOQÍ} „QÍg∞} „áêO`åÅÖ’ =∞Ç≤Ïà◊ÅÖ’ ã¨∞=∂~°∞
21.6% =∞OkÖ’ BMI (<18.5 kg/m
2
)=∞iÜ«Ú Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖ’
16.8% =∞OkÖ’ BMI ™ê^è?~°}O Hõ<åﬂ `«?õΩ¯=QÍ LOk.
JO`ÕHÍ?õΩO_® ã¨∞=∂~°∞ 58.9% =∞Ok 15 #∞O_ç 49 ã¨O=`«û~åÅ
=Ü«∞ã¨∞ QÆÅ =∞Ç≤Ïà◊ÅO^Œ~°∂ ~°HõÎÇ‘Ï#`«`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åﬂ~°∞.
Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖ’ ~°HõÎÇ‘Ï#`« ã¨=∞ã¨º 65.2% =∞OkÖ’ L#ﬂk. 13 âß`«O
=∞Ok „QÍg∞} =∞Ç≤Ïà◊Å∞ =∞iÜ«Ú 16.6% =∞Ok Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ K«ÔH¯~°
"åºkè`À ã¨`«=∞`«O J=Ù`«∞<åﬂ~°∞. JkèHõ ~°HõÎáÈ@∞ ã¨=∞ã¨º`À 24.7%
=∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å∞, 28.9% =∞Ok Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åﬂ~°∞. 19%
âß`«O =∞Ok H˜_ôﬂÅ ã¨=∞ã¨º`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åﬂ~°∞. „QÍg∞} Ñ¨Ù~°∞+¨μÅÖ’
ã¨∞=∂~°∞ 26.5% =∞Ok á⁄QÆ „`åQÆ_»O ÖË^? `«OÉÏ?õΩ uO@∞<åﬂ~°∞
=∞iÜ«Ú ã¨∞=∂~°∞ 50% =∞Ok PÅ¯Ç¨Öò „`åQÆ∞`«∞<åﬂ~°∞. nxH˜
`À_»∞QÍ „QÍg∞} Ñ≤Å¡Å P~ÀQÍºxﬂ K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ `≥ÅOQÍ} ~åROÖ’
„áÈ\©<£ HÍºÅs áÈ+¨HÍÇ¨~° Ö’Ñ¨O z#ﬂÑ≤Å¡Ö’¡, QÆi?ù}© „ã‘ÎÅÖ’, áêeKÕÛ
`«Å∞¡ÅÖ’ „Ñ¨^è?#OQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ~åROÖ’ KåÖÏ „áêO`åÖ’¡ S^Œ∞
ã¨O=`«û~åÅ Ö’Ñ¨Ù z#ﬂ Ñ≤Å¡Ö’¡ ã¨∞=∂~°∞ 31.8% Ñ≤Å¡Å?õΩ =Ü«∞ã¨∞?õΩ
`«QÆæ |~°∞=Ù ÖË^Œ∞, 33.1% =∞Ok Ñ≤Å¡Ö’¡ =Ü«∞ã¨∞?õΩ `«QÆæ Z`«∞Î ÖË^Œ∞
=∞iÜ«Ú 70.0% =∞Ok Ñ≤Å¡Å∞ ~°HõÎÇ‘Ï#`«`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åﬂ~°∞. ™ê÷xHõ
áÈ+¨HÍÇ¨~° Ñ¨O@Å L`«ÊuÎ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O, |Å=~°úHõ"≥∞ÿ# PÇ¨~°
Ñ¨^?~å÷Å `«Ü«∂s =∞iÜ«Ú qxÜ≥∂QÆ=Ú ÃÑ·# J=QÍÇ¨Ï# HõeÊOK«_»O
^?ﬁ~å z#ﬂ Ñ≤Å¡Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∂ =∞iÜ«Ú QÆi?ù}© „ã‘ÎÅÖ’ áÈ+¨HÍÇ¨~°
Ö’áêÅ#∞ JkèQÆq∞OK«_®xH˜ P™ê¯~°O LO@∞Ok.
HÍ=Ù# Ñ¨O_çOz# Ñ¨O@Å#∞ Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ fã¨∞?õΩ
~å"åeû# J=ã¨~°O ZO`≥·<å LOk. WHõ¯_» =∞#O XHõ ™ê"≥∞`«#∞ QÆ∞~°∞Î
KÕã¨∞HÀ"åe ''^è?#ºO „áêÃãã≤OQ∑, ^è?#ºO L`«ÊuÎH˜ ã¨=∂#O——.
`≥ÅOQÍ} ~å„+¨ìOÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#ﬂ =º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ xÅﬁ, qÅ∞=
P^è?i`« L`«Ê`«∞ÎÅ `«Ü«∂s =∞iÜ«Ú J^èŒ∞<å`«# Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑
Ñ¨^Œú`«∞Å ^?ﬁ~å qÅ∞=Å∞ *’_çOz Ô~·`«∞Å?õΩ =∞Oz y@∞ìÉÏ@∞ ^èŒ~°`À
áê@∞, „Ñ¨[Å?õΩ <å}º"≥∞ÿ# PÇ¨~°O =∞iÜ«Ú „QÍg∞} Ü«Ú=f
Ü«Ú=?õΩÅ?õΩ Láêkè HõÅÊ# =O\˜ JOâßÅ#∞ Ñ¨iQÆ}Ö’H˜ fã¨∞H˘x,
PÇ¨~° L`«Ê`«∞ÎÅ ZQÆ∞=∞u ^?ﬁ~å ~å„+¨ì P^?Ü«∂xﬂ ÃÑOá⁄OkOKåÅx
~å„+¨ì „Ñ¨Éèí∞`«ﬁO ZO`«QÍ<À Hõ$+≤ KÕ™ÈÎOk. JO`ÕHÍ?õΩO_® „Ñ¨`ÕºHõ
„áÈ`åûÇ¨ÏHÍÅ#∞ =∞iÜ«Ú ã¨aû_ôÅ#∞ JOkOz =º=™êÜ«∂xH˜
=∞iÜ«Ú áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kúH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∞#∞#ﬂk. Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑
~°OQÍxﬂ =$kú KÕÜ«∞_»O ^?ﬁ~å ÉèÏ~°`« „Ñ¨Éèí∞`«ﬁO ÅHΔÍºÖˇ·# Ô~·`«∞Å
P^?Ü«∞O Ô~\˜ìOÑ¨Ù J<Õ ÅHΔÍºxH˜ =∞# Ô~·`«∞Å∞ KÕ~°∞=ÜÕ∞º J=HÍâ◊O
LO@∞Ok.
Ñ¨O@Å?õΩ qÅ∞= *’_çOK«_»O =Å# HõeˆQ ÖÏÉèí#ëêìÅ ÃÑ·# "åºáê~°
(SWOT) qâı¡+¨}
|ÖÏÅ∞
■qq^èŒ lÖÏ¡ÅÖ’
™ê~°=O`«"≥∞ÿ# <ÕÅÅ∞
LO_»_»O.
■`≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨Éèí∞`«ﬁO
ZO`À „Ñ¨uëêì`«‡HõOQÍ
KÕÑ¨\˜ì# h\˜ „áê*ˇ?õΩìÅ∞,
24 QÆO@Å Lz`«
HõÔ~O@∞, Ô~·`«∞|O^èŒ∞,
Ô~·`«∞ c=∂ =∞iÜ«Ú
=º=™êÜ«∞ =∞iÜ«Ú
W`«~° J#∞|O^èŒ ~°OQÍÅ
ã¨aû_ôÅ =Å# ÃÑiy#
=º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ∞.
■„QÍg∞} =º=™êÜ«∞
<ÕÑ¨^äŒºO, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ q∞#Ç¨ q∞QÆ`å lÖÏ¡ÅÖ’ =º=™êÜ«∞O
„Ñ¨^è?# r=<Àáêkè.
■"ÕQÆ=O`«"≥∞ÿ# Ñ¨@ì}©Hõ~°} =∞iÜ«Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#ﬂ >ˇÿ~ü-II, >ˇÿ~ü-3
#QÆ~åÅ∞.
■„QÍg∞} „áêO`åÅÖ’ ?õÄ_® ã¨∂HõΔ ‡, z#ﬂ =∞iÜ«Ú =∞^èŒº `«~°Ç¨
Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑ Ü«¸x@∞¡ U~åÊ@∞?õΩ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#ﬂ J#∞?õÄÅ
"å`å=~°}O, PÇ¨~°â◊√kú áêÅã‘Å∞.
■qq^èŒ „áêO`åÅ „Ñ¨[Å ~°∞zH˜ `«y#@∞=O\˜ PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷Å∞,
W`«~° ™êﬂH±û, u#∞ |O_®~åÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã P^èŒ∞xHõ
Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_»_»O.
■„QÍ_»∞ºÜÕ∞+¨<£ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# „QÍg∞} Ü«Ú=f Ü«Ú=?õΩÅ∞ JkèHõOQÍ
LO_»_»O.
■Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑ ^?ﬁ~å Ô~·`«∞Å P^?Ü«∞O Ô~\˜ìOÑ¨Ù`À áê@∞ Ñ¨O@
HÀ`« J#O`«~°O #ëêìÅ#∞ `«yæã¨∞ÎOk. Jxﬂ HÍÖÏÅ?õΩ
J#∞QÆ∞}OQÍ Ñ¨O_Õ =º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ#∞ qÅ∞= P^è?i`«
Ñ¨^?~å÷Å∞QÍ =∂~°Û_»O ^?ﬁ~å Jxﬂ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ „Ñ¨[Å?õΩ
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOK«=K«∞Û.
|ÅÇ‘Ï#`«Å∞
■=~å¬^è?~° Ñ¨iã≤÷`«∞Å∞, Ñ¨O@ "≥·q^èŒºO ÖËHõáÈ=_»O.
■"≥∞~°∞ÔQ·# Ñ¶¨Ù_£ „áêÃãã≤OQ∑ q∞Å∞¡Å x~°ﬁÇ¨Ï} Ñ¨^Œú`«∞Å#∞
J=ÅOaèOK«ÖË^Œ∞. `«^?ﬁ~å L`«ÊuÎ KÕã≤# PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷ÅÖ’
<å}º`« Ö’Ñ≤OK«_»O, Z?õΩ¯= HÍÅO xÅ∞= KÕÜ«∞ÖËHõáÈ=_»O,
iHõ=s `«?õΩ¯=QÍ LO_»_»O.
■qq^èŒ lÖÏ¡ÅÖ’ Ñ¨O_çOKÕ „Ñ¨^è?# PÇ¨~° Ñ¨O@Å?õΩ
J#∞"≥·#@∞=O\˜ PÇ¨~° â◊√kú Ñ¨i„â◊=∞Å∞ ÖËHõáÈ=_»O.
■Z?õΩ¯= "≥Ú`«ÎOÖ’ PÇ¨~°â◊√kú Ñ¨i„â◊=∞Å∞ Ñ¨@ì} „áêO`åÅÖ’
<≥ÅH˘ÅÊ_»O.
■=∂Ô~¯\’¡H˜ Z?õΩ¯= "≥∂`å^Œ∞Ö’ Ñ¨O@ KÕuH˜ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^èŒ~°Å

Ô~∙`«∞<Õã¨ÎO ✦[#=i, 2025 Ô~∙`«∞Å ¿ã=Ö’...
=
=ã¨O`«O
43
P@∞áÈ@¡?õΩ Ö’#=ﬁ_»O.
■„Ñ¨Hõ$u qÑ¨`«∞ÎÅ =Å¡ H˘xﬂ ã¨O^Œ~å?ùÖ’¡ Ñ¨O@ HÀ`« ã¨Ô~·# xÅﬁ
KÕ¿ã QÀ_Ò<£Å∞ ÖËHõáÈ=_»O J#O`«~°O f„= #+¨ìO [~°QÆ_»O.
J=HÍâßÅ∞
■r= ã¨O|O^èŒ HÍ~°HÍÅ∞ =∞iÜ«Ú "å`å=~°} (`Õ=∞, JkèHõ ÖË^?
K«Å¡x LëÈ‚„QÆ`«) =∂~°∞ÊÅ#∞ `«@∞ìH˘<Õ =OQÆ_®Å#∞
`«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞_»O.
■Ñ¨O_çOKÕ „Ñ¨u yO[#∞ ÖË^? =º=™êÜ«∞ J#∞|O^èŒ ~°OQÍÅ
L`«Ê`«∞ÎÅ#∞ Z?õΩ¯= HÍÅO xÅﬁ KÕÜ«∞_»O, qq^èŒ ~°∞K«∞Å`À
?õÄ_ç# <å}º"≥∞ÿ# PÇ¨~°Ñ¨^?~å÷Å#∞ „Ñ¨[Å?õΩ JOkOK«_»O HÀã¨O
ã¨iH˘`«Î >ˇHÍﬂÅr =$kú K≥O^Õ J=HÍâ◊O.
■`«?õΩ¯= HÍÅ=º=kè Hõey# =OQÆ_®Å Jaè=$kú.
■„QÍg∞} =∂Ô~¯@¡ Jaè=$kú =∞iÜ«Ú q`«Î#O #∞O_ç `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#
PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷Å∞ qxÜ≥∂QÆ^?~°∞_ç =O@âßÅ?õΩ KÕˆ~ =~°?õΩ
qÅ∞= Q˘Å∞ã¨∞ (value chain) #∞ Jaè=$kú Ñ¨~°K«_»O.
■Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Éè∫QÀoHõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞, ~°"å}Ï ™œHõ~åºÅ =¸ÅOQÍ
`≥ÅOQÍ}Ö’ L`«ÊuÎ KÕã≤# PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷Å ?õΩ =∞iO`« y~åH©
LO_Õ J=HÍâ◊O LOk.
■`«Åã¨i P^?Ü«∞O ÃÑ~°QÆ_»O`À qxÜ≥∂QÆ^?~°∞_»∞ <å}º"≥∞ÿ#
PÇ¨~°O HÀã¨O "≥`«Hõ@O.
■P~åæxH± Ñ¨^ŒúuÖ’ Ñ¨O_çOz# PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷Å?õΩ =∞iO`« qÅ∞=
LO_»_»O.
■`«y#xﬂ PÇ¨~° Ñ¨^?~å÷Å∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO>Ë i>ˇÿÖò ^èŒ~°Å
„^Œ"ÀºÅ?}OÃÑ· =∞Oz xÜ«∞O„`«} LO@∞Ok.
JáêÜ«∂Å∞
■"å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ∞, „Ñ¨u?õÄÅ Ñ¨iã≤÷`«∞Å∞ =ÚYºOQÍ ã¨Ô~·#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«y#O`« =~°¬áê`«O ÖËHõáÈ=_»O =∞iÜ«Ú JHõ¯_»Hõ¯_»
=∂„`«"Õ∞ =~å¬Å∞ ?õΩ~°=_»O.
■`«?õΩ¯= L`åÊ^ŒHõ`«.
■z#ﬂ =∞iÜ«Ú =∞^èŒº `«~°Ç¨ Ü«¸x@¡Ö’ <å}º`« Ö’Ñ≤OK«_»O,
Z?õΩ¯= HÍÅO xÅ∞= KÕÜ«∞ÖËHõáÈ=_»O, iHõ=s `«?õΩ¯=QÍ LO_»_»O.
■|Ç¨ïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ∞ =∞iÜ«Ú i>ˇÿÖò ã¨Oã¨÷Å #∞O_ç f„= áÈ\©
LO_»_»O.
ã¨∞ã≤÷~° =º=™êÜ«∞O Jaè=$kú =∞iÜ«Ú áÈ+¨HÍÇ¨~° Éèí?^Œ`« HÀã¨O
ã¨iH˘`«Î =º=™êÜ«∞ q^è?<åÅ∞
■`«?õΩ¯= #∞O_ç Z?õΩ¯= =º=™êÜ«∞ L`«Ê`«∞ÎÅ∞ KÕã¨∂Î q∞H˜¯e
PÇ¨~° Éèí„^Œ`« HÀã¨O Hõ$+≤ KÕÜ«∞_»O.
■Ñ≤O_ç Ñ¨^?~å÷Å∞ JkèHõOQÍ L#ﬂ Ñ¨O@Å#∞ `«yæã¨∂Î Z?õΩ¯=
„áÈ\©#∞¡ Hõey# PÇ¨~° L`«Ê`«∞ÎÅ ™êQÆ∞ =∞iÜ«Ú ÃÑOÑ¨HÍxﬂ
„áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O.
■ÉÏÇ¨Ïº Ñ¨iã≤÷`«∞Å #∞Oz `«?õΩ¯= XuÎ_çH˜ Ö’#ÜÕ∞º =º=™êÜ«∞
™êQÆ∞ kâ◊QÍ „Ñ¨Ü«∂}˜OK«_»O.
■ÃãHõO_»s J„yHõÅÛ~ü#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O, =ÚYºOQÍ =¸_»∞ Ñ¨O@
HÍÖÏÅ`À áê@∞, Ñ¨O@ J=âıëêÅ #∞O_ç JkèHõ â◊H˜ÎxKÕÛ WO^Œ#
=#~°∞Å∞, Z~°∞=ÙÅ∞QÍ =∂iÛ r=<Àáêkè`Àáê@∞ „áê^äŒq∞Hõ
=º=™êÜ«∞ Jaè=$kúH˜ `À_®Ê@∞ JOkOK«_»O.
■z#ﬂ Éèí∂ÉèÏQÍÖ’¡ Pi÷HõOQÍ xÅHõ_»QÍ LO_Õ ã≤÷~°"≥∞ÿ#, JkèHõ-
kQÆ∞|_çxKÕÛ „Ñ¨`ÕºHõ =º=™êÜ«∞O #∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O.
■=º=™êÜ«∞ Ãã·H˜Öò - #∂º„\˜
™ê‡~üì „HÍÑπû (|Å=~°úHõ"≥∞ÿ#
áÈ+¨Hõ qÅ∞=Å∞ Hõey#
Ñ¨O@Å#∞) ™êQÆ∞ KÕÜ«∞_»O -
=∂#= P~ÀQÍºxH˜ q∞H˜¯e
"Õ∞Å∞ KÕ¿ã Ñ¨O@Å#∞
=ÚYºOQÍ z~°∞^è?<åºÅ∞,
Ñ¨Ñ¨ÙÊ^è?<åºÅ∞, Ñ¨O_»∞¡,
?õÄ~°QÍÜ«∞Å∞- JkèHõ
"≥∂`å^Œ∞Ö’ ™êQÆ∞ KÕÜ«∞_»O
- Ñ¨~åº=~°}ÏxH˜ Ç¨x KÕÜ«∞x Ñ¨O@Å#∞ ™êQÆ∞ KÕÜ«∞_»O -
Ñ¨O@ ™êQÆ∞`À áê@∞ r=<ÀáêkèH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ ã¨g∞Hõ$`«
=º=™êÜ«∞O KÕÜ«∞_»O - „áêÃãã≤OQ∑ =∞iÜ«Ú qÅ∞= *’_çOÑ¨Ù`À
Ü«Ú=`«?õΩ, =∞Ç≤Ïà◊Å?õΩ =∞iÜ«Ú „QÍg∞} HÍi‡?õΩÅ?õΩ Láêkè
HõeÊOK«_»O - z=~°QÍ „Ñ¨[Å?õΩ ã¨~°ã¨"≥∞ÿ# ^èŒ~°Ö’¡ <å}º"≥∞ÿ#
HõbÎ ÖËx PÇ¨~åxﬂ Jxﬂ „áêO`åÅÖ’ =∞iÜ«Ú =∂Ô~¯\’¡
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_Õ q^èŒOQÍ K«∂_»_»O.
■=<£ ÃÇÏÖòÎ - q^è?#O =ÚYºOQÍ <ÕÅ P~ÀQÆºO, Ñ¨â◊√ã¨OÑ¨^Œ
P~ÀQÆºO - =∂#= P~ÀQÆºO ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x PÇ¨~°
L`«Ê`«∞ÎÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O LOk.
■Ü«Ú=f Ü«Ú=?õΩÅ <≥·Ñ¨Ù}º Jaè=$kú =º=™êÜ«∞ L`åÊ^ŒHõ`«
ÃÑOKÕ q^èŒOQÍ Hõ$+≤ KÕÜ«∞_»O. ■
Z. áÈâß?k, _ç. "≥∂Ç¨Ï<£^?ãπ, Ü«∞O. ã¨∞hÖò ?õΩ=∂~ü, l. t=K«~°}ü,
ÔH. ~å[âıY~ü, "≥·. ?Ñ¨g}ü?õΩ=∂~ü,
Hõ$+≤ q*Ï˝# ˆHO?^ŒO, PkÖÏÉÏ^£. á¶È<£:
9492828965.

l80% ¿±jáT\T |ŸP]ï>± |Ÿ]|Ÿ¿£ÇÔáÅ£” eºÌq ÔásÇÔá
¿ÃjáÖ*.
esü¿±\+ýË kÍ>·T #ûd n|Ÿs\ýË ¿£+~ |Ÿ+³
eTTK«yîT®q~. ‡ dŸ+eÔáàsÁ+ ¿£+~ |Ÿ+³qT eTq Ôî\+>±D
sh+ýË 5.02 \¿£Œ\ m¿£s\ýË kÍ>·T #ûdŸTïH•sÁT. ç|ŸdŸTïÔá+
yH¿±\+ ¿£+~ ¿ÃÔá <ŠXøýË –+~. ¿±eÚq ÂsÕÔáT\T |Ÿ+³
|Ÿ¿£Ç<ŠXøqT >·T]ï+º dŸ¿±\+ýË |Ÿ+³ ¿ÃÔá ¿Ãd¾, ¿ÃÔq+ÔásÁ+
eT]jáTT Ôá<ŠT|Ÿ] “\Ç dŸeTjáT+ýË ¿=“• C²ç>·Ôáï\T bÍ{ìdï
(n~ó¿£) HD«yîT®q |Ÿ+³ ~>·T‹& Ôá<‘Çs n~ó¿£
“Ks<‘jáÖ“• bõ+<Še#áTÌ.
|Ÿ+³¿ÃÔá: ¿£+~ýË eT<óŠ«¿±*¿£ sÁ¿±\T, eT<óŠ«dŸÇ\Î¿±*¿£
sÁ¿±\T –+{²sTT, ‚ý² sÁ¿±\qT ‹{ì¼ |ŸPÔá <ŠXø qT+& 45`60
sÃE\ýË |Ÿ+³ |Ÿ]|Ÿ¿£ÇÔáÅ£” edŸTï+~.
l ¿ÃÔáÅ£” 3`4 sÃE\ eTT+<ŠT ‚eÖyîT¿ì¼HŽ uÉ+CËjûT{Ù 0.4
ç>±. ©³sÁT ú{ì¿ì #=|Ÿðq ¿£*|¾ |¾º¿±] #ûd¾q#Ã ™|+Å£”
|ŸÚsÁT>·T €¥+#áÅ£”+&† ¿±bÍ&ƒe#áTÌ.
¿ÃÔq+ÔásÁ C²ç>·Ôáï\T: ¿Ãd¾q yîTT¿£Ø\qT ºq• ¿£³¼\T>± ¿£{ì¼
ºq• ºq• >·ÖÞø—ß>± ™|{ì¼ 10`12 sÃE\ esÁÅ£” m+&ƒ“ºÌ €
ÔásÇÔá qÖ]Î& #ûjáÖ*.
l|Ÿ+³qT ¿=&ƒe*ÔÃ yîTT¿£Ø yîTT<Š\T esÁÅ£” ¿ÃjáÖ*. ýñ<‘
u²>± |Ÿ]|Ÿ¿£ÇÔá #î+<Š“ºÌ ¿=+ÔáyûTsÁ €Å£”\T s*q ÔásÇÔá
jáT+çÔá dŸVŸäjáT+ÔÃ nq>± ¿£+uÉÕHŽ¦ VŸäÂsÇdŸ¼sYqT
–|ŸjîÖÐ+º |Ÿ+³qT ¿ÃjáTe#áTÌqT.
lqÖ]Î& jáT+çÔá+ÔÃ >±“ eTqTwŸ§\ <‘Çs >±“ qÖ]Î&
#ûjáTe#áTÌqT.
“\Ç #ûjáTT dŸeTjáT+ýË C²ç>·Ôáï\T:
l¿£+~ Ð+È\T “+|¾q ‹kÍï\qT #î¿£Ø ‹\¢\™|Õ esÁTdŸ\ÔÃ
|]Ì ÔûeT Ôá>·\Å£”+&† C²ç>·Ôáï eV¾²+#*.
l>·VŸ² nedŸs\Â¿Õ “\Ç #ûd³|Ÿð&ƒT u²>± m+&ƒ“ºÌ €
ÔásÇÔá @<îÕH e+³qÖHî 5.0 $T.©. ¿ìýË Ð+È\Å£”
|Ÿ{ì¼+º “\Ç #ûd¾q#Ã “\ÇýË |ŸÚsÁT>·T –<óŠÜ“
ÔáÐZ+#áe#áTÌqT.
l¿£+~ Ð+È\qT _HŽàýË >±“ ýñ<‘ >ÃHî dŸ+#áT\ýË >±“ ýñ<‘
ç{ì|ŸÚýÙ ýñjáTsY u²«>·T\ýË >±“ “\Ç #ûjáTe#áTÌ.
l‹kÍï\T “\Ç #ûd >·~ >Ã&ƒ\™|Õq, ç¿ì+<Š 20 $T.©.
eTý²~¸jáÖHŽ 50% ‚.d¾ ç<‘eD+ ©³sÁT ú{ì¿ì ¿£*|¾
|¾º¿±] #ûjáÖ*.
lqÖ]Î& #ûd¾q Ð+È\qT u²>± Xø—çuó„|Ÿ]º #îÔï, m+&q
€Å£”\T eT{ì¼ yîTT<Š\>·Tq$ ýñÅ£”+&† #ûd¾ 3`4 sÃE\ esÁÅ£”
m+&ƒuÉ{²¼*.
lÐ+È\ýË 9`10 XæÔá+ ÔûeT –+&û³³T¢>± #áÖdŸT¿=“ “\Ç
#ûjáÖ*.
l|ŸXø—eÚ\ÔÃ Ô=¿ìØ+º ýñ<‘ ç{²¿£¼sYÔÃ Ô=¿ìØ+º qÖ]Î&
#ûdŸT¿Ãy*.
leTqTwŸ§\ <‘Çs ¿£³¼\qT ¿£çsÁ\ÔÃ ¿=³¼&ƒ+ ýñ<‘ #î¿£Ø
‹\¢\™|Õ ¿={ì¼ Ð+È\qT yûsÁT #ûjáTe#áTÌqT.
ljáT+çÔá dŸVŸäjáT+ÔÃ (€ýÙ ç¿±|t çÔîwŸsY) HûsÁT>± ¿£+~
¿£³¼\qT jáT+çÔá+ýË C¤|¾Î+º qÖ]Î& #ûjáTe#áTÌ.
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+.6301553434
n|Ÿs\ kÍ>·T eT]jáTT $\Te CË&+|ŸÚ <‘Çs
€sÃ>·«+ eT]jáTT €<‘jáT+
¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž
&†öö m. bþXæç~, &†öö ›. ¥e #ásÁDY, &†öö &. yîÖVŸ²HÝdt, &†öö Â¿. sÈXâKsY, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY
eT]jáTT &†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T d¾œsÁyîT®q e«ekÍjáÖ“• çbþÔáàV¾²kÍïsTT
eT]jáTT yÔesÁD eÖsÁTÎ\qT Ôá³T¼Å£”+{²sTT.
n|Ÿs\ kÍ>·TÔÃ Hû\ €sÃ>·«+, ¿±sÁÒHŽ –<‘Zs\
ÔáÐZ+|ŸÚÔÃ |Ÿs«esÁD |Ÿ]sÁ¿£ŒD, $$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\
çbÍ™dd¾+>´ $\Te CË&+|ŸÚÔÃ ç>±MTD –bÍ~ó, $]$>± $$<óŠ
sÁ¿±\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾ €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\T Üq&ƒ+
<‘Çs ç|ŸÈ\Å£” bþwŸ¿±VŸäsÁ uó„ç<ŠÔá eT]jáTT €sÃ>·«+
<=sÁTÅ£”ÔáT+~. eTq<ûXø+ýË 2023`24 dŸ+eÔáàsÁ+ýË
dŸTeÖsÁT 27.5 $T*jáTHŽ ™V²¿±¼sÁ¢ýË $$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\
|Ÿ+³\qT kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ È]Ð+~. Ôá<‘Çs dŸTeÖsÁT 24.25
$T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ –ÔáÎÜï È]Ðq~. eTq
Ôî\+>±D sh+ýË dŸTeÖsÁT 0.35 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ –ÔáÎÜï È]Ð+~. dŸ+eÔáàs“¿ì <ûXø+ýË Ôá\dŸ]
$$<óŠ n|Ÿs\ $“jîÖ>·+ dŸTeÖsÁT 8.76 ¿ìýË\T eT]jáTT
Ôî\+>±D sh+ýË $$<óŠ n|Ÿs\ Ôá\dŸ] \uó„«Ôá
dŸ+eÔáàs“¿ì dŸTeÖsÁT 7.06 ¿ìýË\T. Ôî\+>±D sh ç|ŸdŸTïÔá
Ôá\dŸ] nedŸsÁ+ dŸ+eÔáàs“¿ì dŸTeÖsÁT 18.3 ¿ìýË\T. eTsÃ
yîÕ|ŸÚ uó²sÁÔá yîÕ<Š« |Ÿ]XË<óŠH eT+&ƒ* dŸÖº+ºq Ôá\dŸ] |Ÿ|Ÿð
$“jîÖ>·+ dŸ+eÔáàs“¿ì dŸTeÖsÁT 29.2 ¿ìýË\T. ™|Õ
$wŸjáÖ“• eTq+ |Ÿ]o*+ºqfÉ¢íÔû ™|sÁT>·TÔáTq• ÈHuó²Å£”
nqT>·TD+>± eTqsh+ýË |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·TqT
çbþÔáàV¾²+#áe\d¾q nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
n|Ÿs\ kÍ>·T eT]jáTT €VŸäsÁXø—~Æ m+<ŠTÅ£” nedŸsÁ+?
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T sh+ýË ç>±MTD ÈHuó²Å£” ¿±e\d¾q
eTTK«yîT®q bþwŸ¿±\T çbþ{¡qT¢, |Ó#áT |Ÿ<‘sÁœ+, K“È
\eD²\T eT]jáTT $³$TqT¢ n+~+#á&ƒ+ýË m+ÔÃ
<ÃVŸ²<Š|Ÿ&ƒÔsTT.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·T #ûd¾qfÉ¢íÔû Hû\ýË JeyîÕ$<óŠ«+
yîTsÁT>·T|Ÿ&ƒ&ƒ+ÔÃ bÍ³T eT]jáTT dŸÖ¿£ŒˆJeÚ\ <‘Çs Hû\ýË
qçÔáÈ“ kÍœ|Ÿq Å£L&† ÈsÁT>·TÔáT+~.
lÔáÅ£”Øe ú{ì $“jîÖ>·+ÔÃ mÅ£”Øe $dÓïsÁ’+ýË yîÖÔ<ŠTýË
kÍ>·T #ûjáTe#áTÌ (|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T n~ó¿£ ú{ì $“jîÖ>·
kÍeTsÁœ«+ ¿£*Ð –+{²sTT eT]jáTT ‚ÔásÁ çbþ{¡q¢ –ÔáÎÜï¿ì
njûT« ú{ì $“jîÖ>·+ÔÃ bþ*dï n|Ÿs\ çbþ{¡q¢ –ÔáÎÜï¿ì
¹¿e\+ 10 XæÔá+ eÖçÔáyûT ú{ì“ $“jîÖÐ+#áTÅ£”+{²sTT).
ln|Ÿs\ kÍ>·T <‘Çs |Ÿ+³ eÖ]Î& #û|Ÿ³¼&ƒ+ e\q Hû\
¿ÃÔá eT]jáTT uó²kÍsÁ ¿¡ŒDìÔá ÔáÐZ+º €sÃ>·«yîT®q Hû\
ÔájáÖ¯¿ì –|ŸjîÖ>·|Ÿ&ƒÔsTT.
leTTK«yîT®q |Ÿ+³ýË n+ÔásÁ |Ÿ+³>±, |Ÿ+³ eÖ]Î&ýË
ç|Ÿ<ó‘q |Ÿ+³>± n|Ÿs\ kÍ>·T #ûd¾qfÉ¢íÔû mÅ£”Øe ¿±sÁÒHŽ
dÓÂ¿Ççd¼wŸHŽ kÍeTsœ«“• ¿£*Ð –+{²sTT.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T n“• kÍœsTT\ýË €VŸäsÁ+ eT]jáTT bþwŸ¿£
uó„ç<ŠÔáÅ£” <ÃVŸ²<Š+ #ûkÍïsTT.
lBsÁé¿±*¿£ y«<óŠT\T eT]jáTT dŸÖœ\¿±jáTÔá “ysÁDÅ£”
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T d¾b˜ÍsÁTà #ûjáT‹&ƒÔsTT.
21|˜¾ç‹e], 2025
¿£+~ |Ÿ+³ ¿ÃÔá eT]jáTT ¿ÃÔq+ÔásÁ+ “\ÇýË bÍ{ì+#*àq dŸÖ#áq\T
çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, esÁ+>·ýÙ
&†öö jáT+. eT<óŠT, &†öö mHŽ. dŸ+<óŠ« ¿ìcþsY, &†öö ›. |Ÿ<ŠˆÈ, &†öö &. MsÁq• eT]jáTT &†öö €sY. –eÖÂs&¦
20

l$$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ –ÔáÎÜïýË dŸÇjáT+ dŸeT~Æ
kÍ~ó+º m>·TeTÜ #ûd $<óŠ+>± m<Š>·&ƒ+.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ýË“ bþwŸ¿£ $\Te\T Ôá>·ZÅ£”+&† mÅ£”Øe
¿±\+bÍ³T “\Ç#ûdŸT¿Ãe#áTÌ.
lsh+ýË ÂsÕÔáT\qT |Ÿ+³ yîÕ$<óŠ«+ ¿=sÁÅ£” |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·T
çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ ‚ÔásÁ sçcÍ¼\ qT+& |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\
~>·TeTÔáT\qT ÔáÐZ+#á&ƒ+.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ ~>·T‹&ƒT\T n~ó¿£ yîTTÔáï+ýË eÖÂsØ{Ë¢¿ì eºÌq
dŸeTjáT+ýË dŸÂsÕq Ð³T¼u²³T <óŠsÁ ÂsÕÔáT\Å£” \_ódŸTï+~.
leÖÂsØ{Ë¢ |Ÿ|Ÿð\ <óŠsÁ\ n~ó¿£ ]fÉ®ýÙ <óŠsÁ\ ç<ŠyÃ«\ÒD²“•
“jáT+çÜ+#á&†“¿ì.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ <‘Çs bþwŸ¿±VŸäsÁ uó„ç<ŠÔá ¿ÃdŸ+ $$<óŠ
$\Ty<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\T ÔájáÖ¯ eT]jáTT n~ó¿£ ý²uó²“•
>·&+#á&ƒ+.
l¹¿ŒçÔákÍœsTTýË |Ÿ|Ÿð $T*¢+>´ |Ÿ]çXøeT\ <‘Çs –bÍ~ó ¿£\Îq
eT]jáTT dŸVŸ²¿±sÁ ÂsÕÔáT dŸ+|˜ŸÖ\qT çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+.
ln<óŠTHÔáq çbÍ™dd¾+>´ jáTÖ“³¢ <‘Çs HD«yîT®q |Ÿ|Ÿð,
Xøq>·|¾+&, kÍ•¿ùà, ‚HŽ™d¼+{Ù €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\T, dŸ+ç|Ÿ<‘jáT
ÜqT‹+&†s\T ÔájáÖsÁT#ûjáT&ƒ+ <‘Çs n~ó¿£ ý²uó²\qT
>·&+#á&ƒ+.
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ çbÍ™dd¾+>´ : n|Ÿs\ çbÍ™dd¾+>´ýË ç|Ÿ<ó‘qyîT®q~
|Ÿ|Ÿð $T*¢+>´, B“ýË uó²>·+>± $$<óŠ sÁ¿±\ n|Ÿs\qT
#îÔï#î<‘sÁ+ ýñÅ£”+&† ç|Ó ¿¡¢“+>´ nHû jáT+çÔá+ <‘Çs
Xø—çuó„|Ÿ]º ç¹>&+>´ Å£L&† #ûdŸT¿Ãe#áTÌ. ÔásÁTyÔá |Ÿ|Ÿð
$T*¢+>´ýË yîTT<Š{ì <ŠXø ç|Ó ç{¡fÉˆ+{Ù, ÔásÁTyÔá bõ³T¼ rjáT&ƒ+
eT]jáTT |Ÿ|Ÿð>± $&ƒ>=³¼&ƒ+. $&bþsTTq |Ÿ|ŸðqT bÍ*wt #ûd¾
bÍ«¿ì+>´ #ûjáT&ƒ+. eTTK«+>± |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ýË ÔûeTXæÔá+
14`16% ¿£+fñ mÅ£”Øe>± –+&ƒs<ŠT. n|Ÿs\qT |Ÿ|Ÿð>±
eÖ]Ìq ÔásÇÔá Å£L&† |Ÿ|ŸðýË ÔûeT XæÔá+ 14 ¿£+fñ mÅ£”Øe>±
–+&ƒs<ŠT. ÿ¿£ Xøq>·|Ÿ|ŸðýË eÖçÔáyûT 16% mÅ£”Øe ÔûeT
–+&ƒs<ŠT. ç>±MTD çbÍ+ÔýË¢ dŸ+ç|Ÿ<‘jáT |Ÿ<ŠÆÔáTýË¢ $$<óŠ
n|Ÿs\qT ç|˜Ó ç{¡fÉˆ+{ÙýË uó²>·+>± Ôá& ýñ<‘ bõ& |Ÿ<ŠÆÜ <‘Çs
kþ¼HŽ #î¿ìØ (‚dŸTsšÔáT)ÔÃ |Ÿ|Ÿð ÔájáÖsÁT #ûkÍïsÁT. Ôá& |Ÿ<ŠÆÜýË
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«“• “]ÆwŸ¼ ¿±\+ bÍ³T ú{ìýË Hq™|³¼&ƒ+, eT]jáTT
$T*¢+>´Å£” eTT+<ŠT m+&ƒuÉ³¼&ƒ+ e\q <ó‘q«+ jîTT¿£Ø bõ³T¼
e<ŠT\T>± eÖ] eT]jáTT $T*¢+>´ dŸeTjáT+ýË dŸT\uó„+>±
}&bþÔáT+~. bõ& |Ÿ<ŠÆÜýË |Ÿ|Ÿð $T*¢+>´Å£” eTT+<ŠT
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«“• yîT\¢>± <Š+º ¿=~Ý>± €sTTýÙ eT]jáTT ú{ìÔÃ ç|Ó
ç{¡fÉˆ+{Ù #ûd¾ ¿=~Ý¿±\+ bÍ³T ¿£+&žwŸ“+>´ #ûdï Å£L&† <ó‘q«+
™|Õq –q• bõ³T¼qT dŸT\uó„+>± rjáTe#áTÌ. ‚³Te+{ì XæçdÓïjáT
çbÍeÖDì¿£+“ rdŸT¿=“ $$<óŠ kÍeTsÁœ«+ ¿£*Ðq nçý²¼yîÖ&ƒýÙ
|Ÿ|Ÿð$T\T¢ jáT+çÔ\T eTqÅ£” eÖÂsØ{Ë¢ <=sÁTÅ£”ÔsTT.
dŸTeÖsÁT H\T>·T qT+& ×<ŠT \¿£Œ\ eT<óŠ« $\Te#ûd $T\T¢
<‘Çs ys“¿ì ÿ¿£ ³qT• |Ÿ|Ÿð –ÔáÎÜï #ûjáTe#áTÌ. Xøq>·|Ÿ|Ÿð
ÔájáÖsÁT #ûd¾q ÔásÇÔá <‘“ qT+& eTqeTT Xøq>·|¾+& ÔájáÖsÁT
#ûd¾ eÖÂsØ{Ù #ûd¾qfÉ¢íÔû eT]+Ôá €<‘jáT+ \_ódŸTï+~.
$$<óŠ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ýË bþwŸ¿£ $\Te\T ç|ŸÜ 100 ç>±eTT\Å£”
|Ÿ|Ÿð çbþ{¡qT¢ ¿=eÚÇ |Ÿ<‘sœ\T |Ó#áT |Ÿ<‘sÁœ+ ¿±sÃÒÛ™VÕ²ç&û³T¢ K“È ×sÁHŽ ¿±«*üjáT+
~qTdŸT\T (ç>±.) (ç>±.) (ç>±.) (ç>±.) (ç>±) ($T.ç>±.) ($T.ç>±.)
¿£+~|Ÿ|Ÿð 21.70 1.56 9.10 55.23 3.26 3.90 71.73
$Tq|Ÿ|Ÿð 23.06 1.69 11.93 51.00 3.17 4.67 55.67
™|dŸsÁ|Ÿ|Ÿð 23.88 1.35 9.37 52.3 3.10 3.93 43.13
Xøq>·|Ÿ|Ÿð 21.50 5.3 15.10 46.72 2.10 6.08 46.32
n\dŸ+<Š\T 21.0 1.14 11.50 53.50 2.90 5.10 81.0
sC²ˆ;HŽà 19.91 1.17 16.57 48.61 3.28 6.10 134.00
–\Te\T 21.73 0.62 7.88 57.24 3.24 8.76 269.00
mçsÁ|Ÿ|Ÿð 24.35 0.75 10.43 52.53 2.23 7.80 44.32
‹sÄú\T 20.43 1.89 17.01 48.93 2.41 5.00 75.11
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+.9492828965
|Ÿý²¢Å£” Ôî>·T\T: bõ& yÔesÁD+, uÉ³¼ |Ÿ]d¾œÔáT\T eT]jáTT
ÔûeT>± –+&ƒ³+ e\q yûdŸ$ýË kÍ>·T #ûd ™|dŸsÁ, $TqTeTTýË
|Ÿý²¢Å£” Ôî>·T\T rçe+>± €¥+º n~ó¿£ qcÍ¼“• ¿£*ÐdŸTï+~.
|Ÿý²¢Å£” Ôî>·T\T
dÓÔ|˜Ÿ\+ Ôî>·T\T
yûdŸ$ n|Ÿs\qT €¥+#û yîÕsÁdt Ôî>·TÞø—ß:
Ôî\+>±D sh+ýË &™d+‹sYýË ç|ŸÜï |Ÿ+³qT rd¾q
ÔásÁTyÔá ýñ<‘ sÁ; yîTT¿£ØC¤q• ÔásÁTyÔá >±ú, sÁ;ýË e]
yûjáT“ eÖ>±D¡ uó„ÖeTTýË¢ >±ú ÔáÅ£”Øe ¿±\|Ÿ]$TÜ ¿£*Ðq
|Ÿ+³\qT yûdŸT¿Ãe&ƒ+ ÈsÁT>·TÔáT+~. nsTTÔû yîTT¿£ØC¤q• yûd¾q
ÂsÕÔáT\T ¿£ÔîïsÁ |ŸÚsÁT>·T uÉ&ƒ<Š e\q yû¹s |Ÿ+³ yîÕ|ŸÚ eTTK«+>±
eÖÂsØ{Ù ¿£údŸ eT<ŠÆÔáT <óŠsÁ çbþÔàVŸ²¿£sÁ+>± –q• n|Ÿs\
|Ÿ+³\qT |Ÿ+&+#á&†“¿ì mÅ£”Øe €dŸ¿ìï #áÖ|ŸÚÔáTH•sÁT.
n+<ŠTýË eTTK«+>± ™|dŸsÁ, $TqTeTT |Ÿ+³\qT yûdŸ$
|Ÿ+³\T>± |Ÿ+&+#á&ƒ+ ÈsÁT>·TÔáT+~.
‡ yîÕsÁdt Ôî>·T\T Ôî\¢<ÃeT <‘Çs y«|¾ï #î+<ŠTÔáT+~.
‚~ CÉ$T“ yîÕsÁdt nHû yîÕsÁdt e\¢ kþÅ£”ÔáT+~. ‡ Ôî>·T\T
€¥+ºq yîTT¿£Ø\T yîTT<Š³ ýñÔá €Å£”\™|Õ ç|Ÿ¿±Xøe+ÔáyîT®q
|ŸdŸT|ŸÚ eT#áÌ\T @sÁÎ& ç¿£yûT|¾ n$ “+&ƒT |ŸdŸT|ŸÚ sÁ+>·T¿ì
eÖsÁTÎ #î+<ŠTqT. Ôî>·T\T kþ¿ìq yîTT¿£Ø\T €\dŸ«+>±
yûdŸ$ýË –+&û yÔesÁD eÖsÁTÎ\T, –cþ’ç>·ÔáýË
™V²#áTÌÔá>·TZ\T, uÉ³¼ yÔesÁD+, ÔáÅ£”Øe ÔûeT e\q sÁdŸ+|ÓýñÌ
|ŸÚsÁT>·T\ uÉ&ƒ<Š e\q yîÕsÁdt Ôî>·T\T e#ûÌ ne¿±Xø+ mÅ£”Øe>±
–+³T+~. ¿±eÚq dŸ¿±\+ýË m|ŸÎ{ì¿£|Ÿð&ƒT sÁdŸ+|ÓýñÌ
|ŸÚsÁT>·T\qT >·eT“dŸÖï ÔáÐq jáÖÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\qT
bÍ{ì+#á&ƒ+ e\q n~ó¿£ ~>·T‹&ƒT\qT bõ+<Še#áTÌqT.
€Å£”eTT&ƒÔá Ôî>·T\T
yîTT>·ZÔ=&Ð, |ŸPÔá, ¿±Ôá ÔáÅ£”Øe>± –+&ƒTqT. ¿±jáT<ŠXøýË >·q¿£
‡ Ôî>·T\T kþ¿ìqfÉ¢íÔû Ð+È\T |ŸdŸT|ŸÚ sÁ+>·TÅ£” eÖsÁTqT
eT]jáTT Ô\T Ð+È\T Å£L&† @sÁÎ&ƒTqT.
jáÖÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\T:
1.$ÔáïqXø—~Æ: <¸ŠjîÖ$T<¸‘¿±àyŽT 5 ç>±. ýñ<‘ ‚$T&†¿Ã¢ç|¾&Ž 5
$T.©. ¿ìýË $ÔáïH“¿ì |Ÿ{ì¼+#*.
3.ejáÖ«]uó²eT eT]jáTT ‚ÔásÁ ¿£\T|ŸÚ yîTT¿£Ø\T ýñÅ£”+&†
“y]+#*.
2.|Ÿ+³ $Ôûï dŸeTjáT+ýË bõ\+ #áT³Ö¼ H\T>·T esÁTdŸýË¢
yîTT¿£ØC¤q•, C¤q•/dŸÈ¨ |Ÿ+³qT $ÔáTïÅ£”+fñ |Ÿ¿£Ø bõ\+
qT+& Ôî\¢<ÃeT sÅ£”+&† n]¿£³¼e#áTÌqT.
4.bõ\+ýË n¿£Ø&ƒ¿£Ø&† 10`12 |ŸdŸT|ŸÚ sÁ+>·T ›>·TsÁT n³¼\T
ÿ¿£ m¿£s“¿ì neTsÁTÌ¿Ãe&ƒ+ e\q |ŸÚsÁT>·T –<óŠÜ“
>·eT“+#á&ƒyûT >±¿£ y{ì“ “y]+#áe#áTÌ.
5.5% yû|Ÿ ¿£cÍjáT+ ýñ<‘ yû|ŸÐ+È\ qÖHî 0.5 $T.©. ©³sÁT
ú{ì¿ì ¿£*|¾ |¾º¿±] #ûd¾qfÉ¢íÔû Ôî\¢<ÃeTqT n]¿£³¼e#áTÌqT.
6.|Ÿý²¢Å£” Ôî>·T\T“ Ôá³T¼Å£”Hû sÁ¿±\“ m+#áT¿Ãy*.
™|dŸsÁýË &ƒ‹T¢«››`42, myŽT››`385, myŽT››`351
n<û$<óŠ+>± $TqTeTTýË myŽT››`1070, mýÙ_›`752,
mýÙ_›`785, |¾jáTT`31 sÁ¿±\T |Ÿý²¢Å£” Ôî>·T\TqT
Ôá³T¼¿Ã>·\eÚ.
7.Ôî\¢<ÃeT “ysÁDÅ£” >±qT ©³sÁT ú{ì¿ì 2 $T.©.
&îÕ$T<¸ÃjûT{Ù ýñ<‘ 0.3 ç>±. md¾{²$Tç|¾&Ž ýñ<‘ 1.0 ç>±.
md¾|˜{Ù ýñ<‘ 1.5 $T.©. çfÉ®CËb˜Ídt eT+<ŠTqT ¿£*|¾ |¾º¿±]
#ûd¾q yûT&ƒ\ ‡ |ŸÚsÁT>·T n]¿£³¼e#áTÌqT.
dÓÔ|˜Ÿ\+ Ôî>·T\T: ‡ yîÕsÁdt Ôî>·T\T |qT‹+¿£ <‘Çs bõ&
yÔesÁD+, uÉ³¼ |Ÿ]d¾œÔáT\ýË y«|¾dŸTï+~.
|˜¾ç‹e], 2025
yûdŸ$ n|Ÿs\ýË yîÕsÁdt Ôî>·TÞø—ß ` jáÖÈeÖq«+
&†öö ›. |Ÿ<ŠˆÈ, &†öö &. MsÁq•, &†öö jáT+. eT<óŠT, &†öö mHŽ. dŸ+<ó‘« ¿ìXËsY eT]jáTT &†öö €sY. –eÖÂs&¦
çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, esÁ+>·ýÙ
22

eTq bõ\+ýË eTq jáTÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\ýË
|Ÿ+&+ºq _jáT«+, C¤q•\T, ºsÁT<ó‘H«\T, |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T,
qÖHîÐ+È\ qT+& rd¾q qÖHî, eTqÔÃ³ $TsÁ|Ÿ¿±jáT\T
|ŸdŸT|ŸÚ ¿=eTTˆ\ qT+& rd¾q ¿±sÁ+bõ&, |ŸdŸT|ŸÚbõ&, eT]jáTT
n|Ÿð&û ÔájáÖsÁT #ûdŸTÅ£”q• ÔC² n\¢+-yî\T¢*¢ |dt¼,
™|sÁ{ìÔÃ³ qT+& |Ÿ+&ƒT¢, Å£LsÁ>±jáT\T, €Å£”Å£LsÁ\T eT]jáTT
™|sÁ{ì¿ÃÞø¢ qT+& ºÂ¿qT, >·T&ƒT¢, bÍ&|ŸXø—eÚ\ qT+& bÍ\T,
™|sÁT>·T, >=çÂs\ eT]jáTT yûT¿£\ eT+<Š qT+& eÖ+dŸ+, eTq
#îsÁTeÚýË |Ÿ{ì¼q #û|Ÿ\T, s=jáT«\T eT]jáTT n#áÌ Ôî\T>·T y]
e+³¿±\T eT]jáTT bÍújáÖ\T eTqÅ£” qºÌq³T¼>±
e+&ƒT¿ÃÅ£”+&† VŸ²Ã³ýÙ |˜ŸÚ&ŽÅ£” eT]jáTT bÍ«Â¿{Ù |˜ŸÚ&ŽÅ£”
n\y³T|Ÿ& ¿£©ï eT]jáTT ¿£\Tw¾Ô“¿ì >·TÂsÕq €VŸäs“• Ü“
€sÃ>±«“• bÍ&ƒT#ûdŸTÅ£”“ nHû¿£ Jeq dŸ+‹+~óÔá y«<óŠT\Å£”
ç|ŸÈ\T >·T] neÚÔáTH•sÁ“ C²rjáT Å£”³T+‹ €sÃ>·« dŸ¹sÇ
<‘Çs Ôî*d¾+~. kÍeÖ›¿£ eÖ<óŠ«eÖ\ e\¢ ‹jáT³ <=]¹¿
€VŸäs“¿ì $|Ÿ¯ÔáyîT®q çbÍ#áTsÁ«+ se&ƒ+ e\q VŸ²Ã³ýÙ |˜ŸÚ&Žà,
sÃ&Ž ™dÕ&Ž ‹+&ƒT¢, ç|Ÿ|Ÿ+#á ç|ŸU²«Ü >±+ºq >=\TdŸT €VŸäsÁ
ÂskÍ¼Âs+{Ùà, $$<óŠ sÁ¿±\ ¹¿|˜tà, $$<óŠ sÁ¿±\ bÍújáÖ\T
ÔájáÖsÁT#ûd n+Å£”sÁ dŸ+dŸœ\ qT+& C²rjáT eT]jáTT
n+Ôás¨rjáT |sÁTbõ+~q €VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\T ÔájáÖsÁT#ûd
bÍ«Â¿{Ù|˜ŸÚ&ŽÅ£” n\y³T |Ÿ&bþsTT, ¿=“•kÍsÁT¢ y{ì “\Ç¿ÃdŸ+,
sÁTº¿ÃdŸ+, eT+º sÁ+>·T, ydŸq¿ÃdŸ+ yîÖÔ<ŠTÅ£” $T+ºq
–|Ÿð, #áÂ¿ØsÁ, qÖHî|Ÿ<‘sœ\T, eT]jáTT ‚ÔásÁ sÁkÍjáTq
|Ÿ<‘sœ\T –+&ƒ³+ e\q n$ Üq•ysÁT $$<óŠ Jeq
dŸ+‹+~óÔá sÁT>·ˆÔá\Å£” >·T] neÚÔáTH•sÁT. C²rjáT bþwŸ¿±VŸäsÁ
dŸ+dŸœ dŸÖº+ºq <‘“¿£+fñ n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË b˜Í«{Ù, kÍýÙ¼,
wŸ§>·sY, ¿£\T|ŸÚÔáTH•sÁ“, ¿£çÜeT sÁ+>·T\T, sÁTº n+~+#û
yîTTHÃkþ&jáT+ >·Ö¢³yûT{Ù (myŽTmdt›) ýñ<‘ #îÕúdt kÍýÙ¼,
“\Te #ûjáT&†“¿ì yîÖÔ<ŠTÅ£” $T+ºq ç|¾È¹sÇ{ìyŽà, d¾ç{ì¿ù
jáÖd¾&Ž, ¿£ÜïeT jáÖ+{¡ €¿ìà&î+{Ù, dŸTydŸq eT]jáTT eT+º
ydŸq“#ûÌ $$<óŠ sÁ¿±\ ¿£ÜeT |˜¢esYà yîÖÔ<ŠTÅ£” $T+º
¿£\T|ŸÚÔáTH•sÁ“ ¹¿+ç<Š €VŸäsÁ uó„ç<ŠÔá ç|ŸeÖD²\ dŸ+dŸœ HD«Ôá
ç|ŸeÖD²\ Ôá“F\ýË |Ÿ³T¼¿Ãe&ƒ+ È]Ðq~.
eTq+ rdŸTÅ£”Hû €VŸäsÁ+ýË ÔáÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË
#îÂ¿ØsÁ, –|Ÿð eT]jáTT ÔáÅ£”Øe bÍ*wt #ûd¾q €VŸäsÁ<ó‘H«\T
–+&û³³T¼ #áÖdŸT¿Ãy*. ç|ŸÜsÃE eTq+ rdŸTÅ£”Hû $$<óŠ
€VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\ <‘Çs eTq Xø¯sÁ+ýË¿ì 5 ç>±. ¿£H• mÅ£”Øe
–|ŸÚÎ rdŸT¿Ãs<ŠT. eÖqe Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q Xø¿ìï 2000
¿±«\¯\ýË n~ó¿£uó²>·+ (dŸTeÖsÁT 15% ¿£+fñ mÅ£”Øe)
yîÖÔ<ŠTýË qÖHî |Ÿ<‘sœ\ e\q edï dŸTeÖsÁT 30 ç>±eTT\
qÖHî ýñ<‘ ¿=eÚÇ sÃE €VŸäsÁ+>± rdŸTÅ£”q•³¢sTTÔû <‘““
mÅ£”Øe qÖHî |Ÿ<‘sÁœeTT>± |Ÿ]>·DìkÍïsÁT. ç|ŸÜsÃE qÖHî\T ýñ<‘
¿=eÚÇ |Ÿ<‘sœ\T e+&ƒ{²“¿ì y&û @<îÕH qÖHî |Ÿ<‘sœ\T
27 ç>±. ¿£+fñ mÅ£”Øe>± ÿ¿£ eT“w¾ rdŸT¿Ãs<ŠT. n~ó¿£ –|Ÿð,
n~ó¿£ ¿=eÚÇ |Ÿ<‘sœ\T ýñ<‘ qÖHî sÃE ÜHû €VŸäsÁ+ýË
n~ó¿£+>± –+&ƒ&ƒ+ e\q sÁ¿£ï+ýË ¿=ýÉçkÍ¼ýÙ |sÁTÅ£” bþe&†“¿ì
<ÃVŸ²<Š|Ÿ&ƒTÔáT+~. ÿ¿£ Hî\ýË $$<óŠ sÁ¿±\ e+³ qÖHî\qT
y&ƒ³+ e\q dŸeTbÍÞøßýË Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q ¿=eÚÇ €eÖ¢\T
eT]jáTT ‚ÔásÁ dŸÖ¿£ŒˆbþwŸ¿±\T \_ókÍïsTT. ç|ŸÜsÃE eTq+
–<ŠjáT+ qT+& sçÜesÁÅ£” ÜHû $$<óŠ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\ <‘Çs
dŸTeÖsÁT 25 ç>±eTT\ ¿£+fñ mÅ£”Øe wŸ§>·sY rdŸTÅ£”q•³¢sTTÔû
<‘““ mÅ£”Øe wŸ§>·sY eTq Xø¯s“¿ì rdŸTÅ£”q•³T¢>±
|Ÿ]>·DìkÍïsÁT. kÍýÙ¼, wŸ§>·sY, b˜Í«{Ù dŸÖº+ºq <‘“¿£+fñ mÅ£”Øe
yîÖÔ<ŠTýË rdŸTÅ£”q•³¢sTTÔû nHû¿£ nHsÃ>·« dŸeTdŸ«\T
lsÃEÅ£” 8 >±¢dŸT\ úÞø—¢ (Âs+&ƒT ©³sÁT¢) Ôá|ŸÎ“dŸ]>±
çÔ>±*.
le«ekÍjáT ™dÕ¿ìýÙ: qÖ«ç{ìkÍˆsY¼ ç¿±|tà (‹\esÁÆ¿£yîT®q bþwŸ¿£
$\Te\T ¿£*Ðq |Ÿ+³\qT) kÍ>·T#ûjáT&ƒ+ - eÖqe
€sÃ>±«“¿ì $T¿ìØ* yûT\T#ûd |Ÿ+³\qT eTTK«+>±
ºsÁT<ó‘H«\T, |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T, |Ÿ+&ƒT¢ Å£LsÁ>±jáT\T- n~ó¿£
yîÖÔ<ŠTýË kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ - |Ÿs«esÁD²“¿ì VŸä“#ûjáT“
|Ÿ+³\qT kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ - |Ÿ+³ kÍ>·TÔÃbÍ³T
JeHÃbÍ~ó¿ì –|ŸjîÖ>·|Ÿ&û dŸMT¿£Ôá e«ekÍjáT+ #ûjáT&ƒ+
- çbÍ™dd¾+>´ eT]jáTT $\Te CË&+|ŸÚÔÃ jáTTeÔáÅ£”,
eTV¾²Þø\Å£” eT]jáTT ç>±MTD ¿±]ˆÅ£”\Å£” –bÍ~ó
¿£*Î+#á&ƒ+ - ºesÁ>± ç|ŸÈ\Å£” dŸsÁdŸyîT®q <óŠsÁýË¢ HD«yîT®q
¿£©ï ýñ“ €VŸäs“• n“• çbÍ+Ô\ýË eT]jáTT eÖÂsØ{Ë¢
n+<ŠTu²³TýË –+&û $<óŠ+>± #áÖ&ƒ&ƒ+.
l€sZ“¿ù |Ÿ<ŠÆÜýË $$<óŠ sÁ¿±\ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT
|Ÿ+&+#á&ƒ+ eT]jáTT $]$>± Üq&ƒ+ #ûjáÖ*.
l|¾+&|Ÿ<‘sœ\T n~ó¿£+>± –q• |Ÿ+³\qT ÔáÐZdŸÖï mÅ£”Øe
çbþ{¡qT¢ ¿£*Ðq €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\ kÍ>·T eT]jáTT ™|+|Ÿ¿±“•
çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+.
lÔáÅ£”Øe qT+& mÅ£”Øe e«ekÍjáT –ÔáÎÔáTï\T #ûdŸÖï $T¿ìØ*
€VŸäsÁ uó„ç<ŠÔá ¿ÃdŸ+ ¿£w¾ #ûjáT&ƒ+
lbÍ\T eT]jáTT bÍ\ dŸ+‹+~óÔá |Ÿ<‘sœ\T, >·T&ƒT¢, eÖ+dŸ+,
#û|Ÿ\T eT]jáTT |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ýË n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË
çbþ{¡qT¢ \_ó+#áTqT. È+ÔáTeÚ\ qT+& \_ó+#û €VŸäsÁ
|Ÿ<‘sœ\ýË n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË HD«yîT®q çbþ{¡qT¢
–+{²sTT. eTTK«+>± Xø¯s“¿ì ¿±y*àq n“• sÁ¿±\
yî+{²&ƒTÔsTT. ¿£\Tw¾ÔáyîT®q yÔesÁD |Ÿ]d¾œÔáT\ýË sÃ&ƒT¦
™|Õq <=]¹¿ È+¿ù |˜ŸÚ&Žà Üq&ƒ+ e\q Xø¯sÁ+ýË¿ì $wŸ |Ÿ<‘sœ\T
yîÞâß €kÍØsÁ+ –+~. <ûXø+ýË Ôá\dŸ] y]ü¿£ eÖ+dŸ+
$“jîÖ>·+ 5.4 ¿ìýË\T –+&ƒ>± eTqsçwŸ¼+ýË ‚~ 21.17
¿ìýË\T>± –+~. mÅ£”Øe>± mçsÁ“ eÖ+dŸ+ Üq&ƒ+ e\q nHû¿£
sÃ>±\ÔÃbÍ³T dŸTd¾œsÁ eÖqy_óe~Æ \¿Œ±«\Å£” $|˜ŸÖÔá+ ¿£*¹>
ne¿±Xø+ –+~. eÖ+dŸ $“jîÖ>·+ ÔáÐZ+º |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\,
ç|ŸÔ«eÖ•jáT eqsÁT\ $“jîÖ>·+ ™|Õq <Šw¾¼ kÍ]+#áe\d¾q
nedŸsÁ+ –+~.
€sÃ>·«¿£sÁyîT®q JeqXèÕ*, eT+º bþwŸ¿±VŸäsÁ+ eT]jáTT dŸTd¾œsÁ
e«ekÍjáT+ ¿ÃdŸ+ rdŸT¿Ãe\d¾q #ásÁ«\T:
lnq•+, >Ã<óŠTeT\T, ºsÁT<ó‘H«\T eT]jáTT
|Ÿ|Ÿð~qTdŸT\ýË ¿=“• sÁ¿±\ nyîT®HÃ €d¾&Žà \_ó+#áeÚ.
n+<ŠT¿£Hû nq•+-|Ÿ|ŸÚÎ, ‚&ž¢, <ÃdŸ e+{ì €VŸäsÁ+ýË
<ó‘q«eTT eT]jáTT |Ÿ|Ÿð~qTdŸT\ ¿±+_HûwŸHÃ¢ rdŸT¿Ãe&ƒ+
<‘Çs Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q n“• sÁ¿±\ nyîT®HÃ jáÖd¾&ƒT¢
\_ókÍïsTT.
lºsÁT<ó‘H«\qT ($TýÉ¢{Ùà) ÔásÁ#áT>± €VŸäsÁ+>± rdŸT¿Ãe&ƒ+
e\q eT<óŠTyûTVŸ²+, >·T+&î dŸ+‹+~óÔá y«<óŠT\T, ¿±«qàsY,
€sÁœÂsÕ{ìdt, mú$TjáÖ, }‹¿±jáT+ yîTT<Š\>·T sÁT>·ˆÔá\T
sÅ£”+&† ¿±bÍ&ƒT¿Ãe#áTÌ.
lC¤q• ýñ<‘ ºsÁT<ó‘H«\ >·³¿£ ýñ¿£ ‚ÔásÁ C²y e+{ì
€VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT ™|sÁT>·T ýñ<‘ \d¾à ýñ<‘ eT›¨>· e+{ì$
¿£\T|ŸÚÅ£”“ Üq&ƒ+ <‘Çs ™|sÁT>·TýË –q•³Te+{ì
–|ŸjîÖ>·¿£sÁyîT®q dŸÖ¿£ŒˆJeÚ\T Xø¯sÁ+ýË ç|Ÿyû¥+º
€sÃ>·«¿£sÁyîT®q JsÁ’e«edŸœ ™|+bõ+~+#á&†“¿ì
ÔÃ&ƒÎ&ƒÔsTT.
l#á¿£Ø“ Xø¯sÁ ‹sÁTeÚ ¿ÃdŸ+ yîTT\Â¿Üïq |Ÿ|Ÿð <ó‘H«\
Ð+È\T, ÔC² |Ÿ+&ƒT¢, Å£LsÁ>±jáT\T, €Å£”Å£LsÁ\T, q{Ùà,
ÔáÅ£”Øe ¿=eÚÇ ¿£*Ðq bÍ\ |Ÿ<‘sœ\T dŸeTbÍÞø¢ýË ÜH*.
l‚ç¿ìkÍ{Ù ysÁT C¤q•\T eT]jáTT ºsÁT<ó‘H«\ÔÃ #ûd¾q
€VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\qT kÍˆsY¼|˜ŸÚ&Žà>± |s=Ø+{²sÁT. m+<ŠT¿£+fñ
‚$ €sÃ>±«“¿ì eT+º$, ç|Ÿ¿£Ü“ $wŸÔáT\«+ #ûjáT<ŠT
eT]jáTT ÔáÅ£”Øe eqsÁT\ÔÃ |Ÿ+&+#áe#áTÌ. eÖÂsØ{Ë¢ M{ì¿ì
l‹ÔïsTT\T, ¿£eTý²\T, “eTˆ¿±jáT\T yîTT<Š\>·T d¾ç³dt
C²Ü|Ÿ+&ƒ¢ÔÃ bÍ³T C²eT, –d¾] e+{ì$ Üq&ƒ+e\q
Xø¯s“¿ì n~ó¿£ yîTTÔáï+ýË $³$THŽ-d¾ <=sÁTÅ£”ÔáT+~
Ôá<‘Çs sÃ>·“sÃ<óŠ¿£ Xø¿ìï ™|sÁT>·TÔáT+~. ‚+{Ë¢ eTq+
ÔájáÖsÁT #ûdŸTÅ£”Hû $$<óŠ Å£LsÁ\T eT]jáTT €VŸäsÁ
|Ÿ<‘sœ\ýË |ŸdŸT|ŸÚ, n\¢+, yî\T¢*¢, $T]jáÖ\T y&ƒ&ƒ+
e\q Å£”³T+‹ €sÃ>·«+ u²>·T+³T+~.
le], >Ã<óŠTeT\ ¿£H• C¤q•\T, ºsÁT<ó‘H«\ýË n~ó¿£ bþwŸ¿£
$\Te\T –+{²sTT. eTTK«+>± M{ìýË n~ó¿£yîTTÔáï+ýË
|Ó#áT|Ÿ<‘sÁœ+, >·Ö¢fÉHŽ ç|˜Ó çbþ{¡qT¢, ÔáÅ£”Øe Â>¢ídÓ$T¿ù ‚+&î¿ùà
eT]jáTT ‚ÔásÁ ‹jîÖjáÖ¿ì¼yŽ dŸyûTˆÞøH\T Å£L&† n~ó¿£+>±
–+{²sTT.
nyîT®HÃ jáÖd¾&Žà <=sÁTÅ£”ÔsTT. n+<ŠT¹¿ >·T&ƒ¢qT dŸ+|ŸPsÁ’
€VŸäsÁ+>± |Ÿ]>·DìkÍïsÁT.
eÖ]Ì, 202538 39
n~ó¿£ ¿=eÚÇ, –|Ÿð eT]jáTT
#áÂ¿ØsÁ rdŸT¿Ãe&ƒ+ <‘Çs
nHsÃ>·« dŸeTdŸ«\T
m. bþXæç~, &. yîÖVŸ²HŽ <‘dt, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY,
&†öö ›. ¥e#ásÁDY, Â¿. sÈXâKsY eT]jáTT
&†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY
¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž

leHŽ ™V²ýÙï - $<ó‘q+ eTTK«+>± Hû\ €sÃ>·«+, |ŸXø— dŸ+|Ÿ<Š
€sÃ>·«+ - eÖqe €sÃ>·«+ <Šw¾¼ýË –+#áT¿=“ €VŸäsÁ
–ÔáÎÔáTï\T #ûjáTe\d¾q nedŸsÁ+ –+~.
eT+º <óŠsÁ –+~ Ôá<‘Çs n~ó¿£ ý²uó²\qT ÂsÕÔáT\T
bõ+<Še#áTÌ.
lyîsTT« dŸ+eÔáàs\ ÔásÇÔá uó„Ö$TýË ¿£*d¾ bþjûT bÍ¢d¾¼¿ùqT
10 “$TcÍ\ nedŸsÁ+ ¿ÃdŸ+ y&ƒ&ƒ+ m+<ŠTÅ£”.
ln“• ¿±ý²\Å£” nqT>·TD+>± |Ÿ+&û e«ekÍjáT –ÔáÎÔáTï\qT
$\Te €<ó‘]Ôá |Ÿ<‘sœ\T>± eÖsÁÌ&ƒ+ <‘Çs n“•
dŸeTjáÖ\ýË ç|ŸÈ\Å£” n+<ŠTu²³TýË –+#áe#áTÌ.
lç>±MTD eÖÂsØ³¢ n_óe~Æ eT]jáTT $Ôáïq+ qT+&
ÔájáÖsÁT#ûd¾q €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\T $“jîÖ>·<‘sÁT&
e+³Xæ\Å£” #û¹s esÁÅ£” $\Te >=\TdŸT (y\T« #îÕHŽ) qT
n_óe~Æ |ŸsÁ#á&ƒ+.
ç|ŸÜÅ£L\ yÔesÁD |Ÿ]d¾œÔáT\qT Ôá³T¼Å£”Hû
e+>·&†\T, HD«yîT®q $ÔáïH\ –ÔáÎÜï eT]jáTT dŸsÁ|˜Ÿs,
¹¿ŒçÔákÍœsTTýË N&ƒ|Ó&ƒ\ eT]jáTT Ôî>·TÞøß “jáT+çÔáD, |Ÿ+³¿ÃÔá
dŸeTjáT+ýË rdŸT¿Ãy*àq C²ç>·Ôáï\T, |Ÿ+³ “\Ç, çbÍ™dd¾+>´
eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ “sÁÇVŸ²D <‘Çs $Ôáïq+ qT+& $$<óŠ
e«ekÍjáT –ÔáÎÔáTï\Å£” $\Te CË&+º, $\Te €<ó‘]Ôá
|Ÿ<‘sœ\T ÔájáÖsÁT#ûd¾ bÍ«¹¿›+>´ yîT{¡]jáTýË¢
$“jîÖ>·<‘sÁT&¿ì dŸT\uó„+>± y&ƒTÅ£”Hû $<óŠ+>± –+& e+³
>·~¿ì eT]jáTT $“jîÖ>·<‘sÁT&ƒT €VŸäsÁ+ rdŸTÅ£”Hû &îÕ“+>´
fñ‹TýÙÅ£” #û¹s n+ÔáesÁÅ£” ÔáÐq jáTÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\T bÍ{ì+º
dŸsÁdŸyîT®q <óŠsÁýË n$Tˆq³¢sTTÔû HD«yîT®q €VŸäsÁ+ ç|ŸÈ\Å£”
n+~ ÂsÕÔáT qT+& $“jîÖ>·<‘sÁT“ esÁÅ£” €sÃ>·«+>±–+&
€sÃ>·«¿£sÁyîT®q sçwŸ¼+ eT]jáTT <ûXø “sˆD+ ÈsÁT>·TÔáT+~.
ç|ŸÈ\+<ŠsÁÖ <ŠT¿±D²“¿ì dŸ+º rdŸT¿=“ yî[¢ |Ÿs«esÁD²“•
¿±bÍ&ƒTÅ£”+<‘+.
–ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T ýñ<‘ Je ç¿ìjáT dŸ+‹+<óŠ y«<óŠT\qT
€+>·¢+ýË »çbõ&ƒ¿£ŒHŽµ ýñ<‘ »yîT³u²*ÈyŽT &dÓ™ddtµ n+{²sÁT.
‡ y«<óŠT\T kÍ<ó‘sÁD+>± n~ó¿£ bÍ\ ~>·T‹&“#ûÌ €eÚ\T
eT]jáTT ¹><î\ C²ÔáTýË¢ mÅ£”Øe>± ¿£“|¾kÍïsTT. n+Ôû¿±Å£”+&†
bÍ\ –ÔáÎÜï mÅ£”Øe>± –+&û yûT¿£\T eT]jáTT >=çÂsýË¢ Å£L&†
¿£“|¾kÍïsTT. ‡ –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\ e\q bÍ& |ŸXø—eÚ\ýË bÍ\
~>·T‹& ÔáÐZbþe&ƒyûT ¿±Å£”+&†, |ŸXø—eÚ\T n¿£kÍˆÔáTï>±
#á“bþe&ƒ+ e\¢ ÂsÕÔáT\Å£” rçe qwŸ¼+ y{ìýñ¢ ç|ŸeÖ<Š+ –+~.
kÍ<ó‘sÁD+>± ‡ –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T, |ŸXø—eÚ\Å£” eTq+
€VŸäsÁ+ sÁÖ|Ÿ+ýË n+~+#û Xø¿ìï¿ì eT]jáTT <‘“ jîTT¿£Ø
–ÔÎ<Š¿£ÔáÅ£” dŸeTÔáT\«+ ýË|¾+ºq|Ÿð&ƒT ‹jáT³|Ÿ&ƒÔsTT.
n+fñ n~ó¿£ bÍ\ ~>·T‹&“#ûÌ |ŸXø—eÚ\Å£”, bþwŸ¿£ ýËbÍ\Tq•
€VŸäsÁ+ ‚eÇ&ƒ+ <‘Çs ‡ y«<óŠT\T ekÍïsTT. €eÚ\T eT]jáTT
¹><î\T ‡q&†“¿ì eTÖ&ƒT ys\ eTT+<ŠT eT]jáTT ‡“q
eTÖ&ƒT ys\ ÔásÇÔá <ŠXøýË ÿÜï&¿ì ýËqeÚÔsTT. B“Hû
|Ÿ]esÁïq <ŠXø n+{²sÁT. ‡ dŸeTjáT+ýË eXø—eÚ jîTT¿£Ø
Xø¯s“¿ì kÍ<ó‘sÁD dŸeTjáT+ýË ¿£+fñ mÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË
bþwŸ¿±\T, JedŸ+‹+<óŠ |Ÿ<‘sœ\T eT]jáTT K“È \eD²\
nedŸsÁ+ –+³T+~. m+<ŠT¿£+fñ ‡q&†“¿ì eTT+<ŠT #áÖ&
ºe] <ŠXøýË >·sÁÒÛ+ýË yû>·+>± ™|]¹> <ŠÖ&ƒ ¿ÃdŸ+ eT]jáTT
‡“q ÔásÇÔá EqT•bÍ\ –ÔáÎÜï çbÍsÁ+uó„eTe&†“¿ì eT]jáTT
€ ÔásÇÔá <ŠXøýË bÍ\ –ÔáÎÜï¿ì, n~ó¿£ Xø¿ìï eT]jáTT ¿=“• K“È
\eD²\T eTTK«+>± ¿±*üjáT+, uó²dŸÇsÁ+ eT]jáTT
yîT^•w¾jáT+\ €eXø«¿£Ôá mÅ£”Øe>± –+³T+~. ‚yû ¿±Å£”+&†
|ŸXø—eÚ jîTT¿£Ø Xø¯sÁ+ýË ‡ |Ÿ]esÁïq <ŠXøýË (‡q&†“¿ì
eTÖ&ƒT ys\ eTT+<ŠT eT]jáTT ‡“q eTÖ&ƒT ys\ ÔásÇÔá)
nkÍ<ó‘sÁDyîT®q VŸäsÃˆqT¢ eT]jáTT m+CÉÕeTT\ –ÔáÎÜï e\q
ndŸeTÔáT\«Ôá @sÁÎ& –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T dŸ+uó„$kÍïsTT.
bÍ\ ÈÇsÁ+ se&†“¿ì ¿±sÁD²\T: bÍ& |ŸXø—eÚ\T ‡“q
yîTT<Š{ìysÁ+ýË, eTTK«+>± yîTT<Š{ì Âs+&ƒT qT+& eTÖ&ƒT
sÃEýË¢ bÍ\ ÈÇsÁ+ dŸ+uó„$dŸTï+~. kÍ<ó‘sÁD+>± ‡ y«~ó 5-
10 dŸ+eÔáàs\ ejáTdŸTàq• bÍ&|ŸXø—eÚýË¢ 3`7 ‡Ôá\
eT<óŠ«¿±\+ýË mÅ£”Øe>± dŸ+uó„$dŸTï+~. eTTK«+>± Èb˜ÍsÒ&
¹><î\T, CÉ¯à €eÚ\ýË mÅ£”Øe>± edŸTï+~.
|ŸXø—eÚ\ 100 $T.©. sÁ¿£ï+ýË ¿±*üjáT+ |Ÿ]eÖD+ 8-
10 $T.ç>±. –+³T+~. bÍ&|ŸXø—eÚ\ýË n~ó¿£ bÍ\ –ÔáÎÜï e\¢
ÿÜï&\Å£”, çXøeTÅ£” ýËHîÕq|Ÿð&ƒT ¿±*üjáT+ 6-8 $T.ç>±.\Å£”
|Ÿ&bþsTT bÍ\ÈÇsÁ+ @sÁÎ&ƒTÔáT+~. |ŸXø—eÚ >·sÁÒÛ+ÔÃ –q•|ŸÎ&ƒT
‚#ûÌ €VŸäsÁ+ýË ¿±*üjáT+ ÔáÅ£”Øe>± –+&ƒ&ƒ+, mÅ£”Øe>± e{ì¼
>·&¦ ™|³¼&ƒ+, >·sÁÒÛdŸï |ŸXø—eÚýË¢ nJ]ï dŸeTdŸ« mÅ£”Øe>±
–q•|Ÿð&ƒT, bÍs<¸îÕssTT&Ž ç>·+~¸ |Ÿ“ýË|Ÿ+ e\¢ meTT¿£ýË¢
“\Te –q• ¿±*üjáT+ sÁ¿£ï+ýË“¿ì ÔáÇsÁ>± n+<Š¿£bþe&ƒ+,
Ôá<‘Çs sÁ¿£ï+ýË ¿±*üjáT+ |Ÿ]eÖD+ Ôá>·Z&ƒ+ dŸ+uó„$dŸTï+~.
1. bÍ\ÈÇsÁ+ (bÍ¿ìŒ¿£ ýñ<‘ ndŸ+|ŸPsÁ’ ç|ŸdŸe |Ÿ¿£ŒyÔá+) : bÍ\
ÈÇsÁ+ nq>± bÍ\ e\¢ e#ûÌ ÈÇsÁ+ ¿±<ŠT. n~ó¿£ bÍ*#ûÌ
€sÃ>·«e+Ôá+>± –q• bÍ& |ŸXø—eÚýË¢ sÁ¿£ï+ýË“ ¿±*üjáT+
|Ÿ]eÖD+ n¿£kÍˆÔáTï>± ÔáÐZbþe&ƒ+, Ôá<‘Çs sÁ¿£ïç|ŸkÍsÁ+ýË
n+ÔásjáT+, ¿£+&ƒs\ ‹\VÓ²qÔá, yîqT¿£ ¿±Þø—ß |Ÿ&bþe&ƒ+
eT]jáTT n|ŸkÍˆsÁ¿£ d¾œÜ¿ìýËHîÕ |ŸXø—eÚ eTsÁDì+#á&ƒ+
ÈsÁT>·TÔáT+~.
31e |JýË“ e«ekÍjáT |Ÿ<Š$HÃ<Š+ dŸeÖ<ó‘H\T
bÍ& |ŸXø—eÚýË¢ e#ûÌ –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T - º¿ìÔáà eT]jáTT “ysÁD |Ÿ<ŠÆÔáT\TbÍ& |ŸXø—eÚýË¢ e#ûÌ –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T - º¿ìÔáà eT]jáTT “ysÁD |Ÿ<ŠÆÔáT\TbÍ& |ŸXø—eÚýË¢ e#ûÌ –ÔÎ<Š¿£ y«<óŠT\T - º¿ìÔáà eT]jáTT “ysÁD |Ÿ<ŠÆÔáT\T
&†öö CÉ. XøXæ+¿ù, &†öö myŽT. |˜¾_ sDì eT]jáTT &†öö CÉ. CË«Ü
|ÓM qsÁd¾+VŸäseÚ Ôî\+>±D yî³sÁ•¯ jáTÖ“e]à{¡, eÖeTTqÖsÁT, esÁ+>·ýÙ
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+.9492828965
eÖ]Ì, 202540 41
¿± *ü jáT+
1
>Ã
ýÙ¦
sÁï kÍ
e
e«
2
m “ $T ~ uË
HŽ
s
3
çuË eT &ƒ jîÖ ýË
4
¿£+
¿=+
eT
Hî•+
7
$T
eÖ
&
10
“ |Ÿ+ &ƒT Ôî >·T \T
11
&ƒT
‡
>·
n
Ôî
\T
ÐZ
6
™d ] ¿£ \Ì sY
13
qT
‹+
|
12
€ y \T
9
J
Ôá+
eT
8
5

5. n+&ƒT¿=çsÁ\T ýñ<‘ çu…HŽ {²|t $TýÉ¢{Ù ýñ<‘ nyîT]¿£HŽ
$TýÉ¢{Ù: |Ÿ#áÌ“ sÁ+>·T ¿£*Ð –+³T+~. qs\ ‹\VÓ²qÔáqT
Ô=\ÐdŸTï+~. JsÁ’ e«edŸœ dŸ+‹+~óÔá y«<óŠT\ qT+& sÁ¿ìŒdŸTï+~.
jáÖ+{¡ ¿±«qàsY \¿£ŒD²“• ¿£*Ð –+³T+~. n~ó¿£ eÖ+dŸ
¿£ÔáTï\qT ¿£*Ð –+³T+~. €{ìÈ+, eTÜeTsÁT|ŸÚqT
Ô=\ÐdŸTï+~. }|¾]ÜÔáTï\Å£” €sÃ>±«“•dŸTï+~. ¿£+{ì
dŸeTdŸ«\qT Ô=\ÐdŸTï+~.
3. s>·T\T ýñ<‘ |˜¾+>·sY $TýÉ¢{Ù ýñ<‘ ‚{²*jáTHŽ $TýÉ¢{Ù:
¿±*üjáT+ n~ó¿£+>± –+&ƒ&ƒ+ e\q meTT¿£\Å£”, <Š+Ô\Å£”
|Ÿ³T¼ÔáÇ+qT ‚dŸTï+~. nyîT®HÃ €eÖ¢\T –+&ƒ&ƒ+ e\q
eÖ+dŸ¿£ÔáT\T mÅ£”Øe>± \_ókÍïsTT. ‚qTeTT n~ó¿£+>±
–+&ƒ&ƒ+ e\q sÁ¿£ïVÓ²qÔáqT dŸeTsÁÆe+Ôá+>± Ô=\ÐdŸTï+~.
Ôá<‘Çs E³T¼ s\T³ Ôá>·TZÔáT+~. –‹¿±jáÖ“• ÔáÐZdŸTï+~.
>·T+&î €sÃ>±«“• dŸ+sÁ¿ìŒdŸTï+~. eT<óŠTyûTVŸ² y«~ó“
“y]dŸTï+~. yîTT\Â¿Üïq sÐ eÖýÙ¼ dŸT\uó„+>± JsÁ’+
neÚÔáT+~, >·qT¿£ e<ŠTÝ\T dŸT\uó„+>± Üqe#áTÌ. $³$TqT¢
eT]jáTT $TqsÁýÙà ýËbÍ“• “y]dŸTï+~.
6. e]Â>\T ýñ<‘ çbþkþ$TýÉ¢{Ù ýñ<‘ VŸä>´$TýÉ¢{Ù ýñ<‘ #îÕúdt
$TýÉ¢{Ù: ¿±*üjáT+, $³$TqT¢, jáÖ+{¡ €¿ìà&î+³T¢ |ŸÚwŸØ\+>±
–+{²sTT. jáÖ+{¡ @›+>´>± |Ÿ“#ûd¾ ejáTdŸTqT
yîTsÁT>·T|ŸsÁTdŸTï+~. H&ž e«edŸœqT €sÃ>·«+>± –+#áTÔáT+~.
>·T+&îýË eT+º ¿=eÚÇqT ™|+º €sÃ>·«+>± –+#áTÔáT+~.
#ásÁˆy«<óŠT\qT Ô=\ÐdŸTï+~. |¾ÔïXøjáT+ýË sÞøßqT
Ô=\ÐdŸTï+~. eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T n~ó¿£+>± –+{²sTT. bþwŸ¿±VŸäsÁ
ýËbÍ\T Ôá>·TZÔsTT. meTT¿£\ |Ÿ³T¼ÔÇ“¿ì dŸVŸ²¿£]dŸTï+~.
e<‘Æ|Ÿ«+ýË e#ûÌ y«<óŠT\qT “y]dŸTï+~. eT<óŠTyûTVŸä“•
ÔáÐZdŸTï+~.
4. ¿=çsÁ\T ýñ<‘ b˜Í¿ùà fÉ®ýÙ $TýÉ¢{Ù: |Ó#áT |Ÿ<‘sÁœ+ mÅ£”Øe>±
–+&ƒ&ƒ+ e\q eT+º u²«¿¡¼]jáÖ e~Æ #î+~ VŸä“ ¿£*Ð+#û
u²«¿¡¼]jáÖqT Ô=\ÐdŸTï+~. –<ŠsÁ dŸ+‹+~óÔá y«<óŠT\qT,
eT<óŠTyûTVŸ² y«<óŠT\qT “y]dŸTï+~. sÁ¿£ïVÓ²qÔáqT, eTÖsÁÌÛ
y«~ó“ “y]dŸTï+~. ¿±«qàsY ¿£D²\qT “y]+º n“• sÁ¿±\
¿±«qàsÁ¢qT ÔáÐZdŸTï+~. _ 12, n~ó¿£ eÖ+dŸ¿£ÔáT\T mÅ£”Øe>±
–+&ƒ&ƒ+ e\q €sÁœÂsÕ{ìdt, >š{Ù, eTÖsÁÌÛ, >·T+&î dŸ+‹+~óÔá
y«<óŠT\ qT+& $eTT¿ìï“kÍïsTT.
ºsÁT<ó‘H«\qT e+&ƒ³+ýË dŸÖ#áq\T: ºsÁT<ó‘H«\qT e+&û
eTT+<ŠT eTÖ&ƒT qT+º ×<ŠT >·+³\ bÍ³T HquÉ&Ôû n+<ŠTýË
–+&û >±çkþ¼CÉHŽà, ™|˜Õfñ{Ùà e+{ì jáÖ+{¡ qÖ«ç{ìjîT+{Ùà
Ô=\ÐbþsTT dŸT\uó„+>± JsÁ’+ neÚÔáT+~. eTqÅ£” \uó„«eTjûT«
ºsÁT<ó‘H«\qT Âs+&ƒT sÃE\Å£” ÿ¿£ sÁ¿£+ #=|Ÿðq sÃEÅ£”
¿£údŸ+ ÿ¿£ØkÍÂsÕH n+‹*, s=fÉ¼, |˜ŸT³¿£ e+{ì sÁÖ|Ÿ+ýË
Ü+³Ö –+fñ nHû¿£ y«<óŠT\qT n]¿£³¼e#áTÌ.
7. kÍeT\T ýñ<‘ *{ìýÙ $TýÉ¢{Ù ýñ<‘ €ç|˜¾¿£HŽ $TýÉ¢{Ù: M{ì“
Üq&ƒ+ e\q €sÃ>·«¿£sÁyîT®q |ŸÚqsÁTÔáÎÜï e«edŸœ ‹\|Ÿ&ƒTÔáT+~.
Ôá<‘Çs VŸäsÃˆq¢ ndŸeTÔáT\«ÔáqT bþ>={ì¼ |¾d¾z&, |¾d¾zmdt,
<¸îÕssTT&Ž VŸäsÃˆqT\ ndŸeTÔáT\«Ôá <‘Çs e#ûÌ ‹TTÔáT#áç¿£
dŸeTdŸ«\T, E³T¼ s\T³, ÔáÅ£”Øe Xø—ç¿£¿£D²\ dŸ+K«qT
n]¿£³T¼ÔáT+~. n+Ôû¿±Å£”+&† dŸ+Ôqýñ$T dŸeTdŸ«\qT
“y]dŸTï+~. ¿£&ƒT|ŸÚ‹ÒsÁ+, |ŸÚ\¢ ÔûqT|ŸÚ\T, dŸTK y«<óŠT\T,
nJsÁ’+qT n]¿£³T¼ÔáT+~. #áqTu²\T ¿ÃdŸ+ u²*+Ôá\Å£”
–|ŸjîÖ>·‹&ƒTÔáT+~.
9. }<Š\T ýñ<‘ u²sY• jáÖsY¦ $TýÉ¢{Ù ýñ<‘ È|Ÿúdt $TýÉ¢{Ù:
¿±ýñjáT y«<óŠT\qT Ô=\ÐdŸTï+~. *esY y|ŸÚ\T, yîÕsÁýÙ ‚HîÎÛ¿£ŒHŽà
e+{ì ™V²|ŸfÉ®{ìdt, |Ÿ#áÌ¿±eTsÁ¢ y«~ó“, ¿±ýñjáT ¿±«qàsY
y«<óŠT\qT n]¿£&ƒTÔáT+~. n™dÕ{ìdt (ÈýË<ŠsÁ+) nHû ú{ìÔÃ
“+|Ÿ‹&û bõ³¼qT ÔáÐZdŸTï+~. eTÖçÔá¿ÃdŸ y«<óŠT\qT
dŸeTsÁÆe+Ôá+>± Ô=\ÐdŸTï+~. ¿ì&ž•\ýË, >±ýÙ u²¢&ƒsY,
|¾ÔïXøjáT+ýË –+&û sÞøßqT Ô=\ÐdŸTï+~. ÔásÁ#áT>± e#ûÌ
eTÖçÔ“• n<ŠT|ŸÚýË –+#áTÔáT+~. sÁ¿£ï+ýË dŸeTÔáTý²«“•
–+#áTÔáT+~. eT<óŠTyûTVŸ² y«~ó fÉ®|t2 (Âs+&ƒe sÁ¿£+) y«~ó“
ÔáÐZdŸTï+~. €¿£*“ ™|+#áTÔáT+~. Xø¯sÁ –cþ’ç>·ÔáqT dŸeTd¾œÜýË
–+#áTÔáT+~. ™|<ŠÝç|>·T, ºq•ç|>·T, >·sÒÛXøjáT ¿±«qàsY\ qT+&
Ôá|¾ÎdŸTï+~. u²*+Ôá\ýË #áqTu²\T –ÔáÎÜï“ ™|+#áTÔáT+~.
8. n]Â¿\T ýñ<‘ ¿=&Ã$TýÉ¢{Ù: sÁ¿£ïeTTqT Xø—~Æ¿£]dŸTï+~. y«~ó
“sÃ<óŠ¿£ÔáqT ™|+#áTÔáT+~. >·T+&î y«<óŠT\qT, ‹sÁTeÚqT
ÔáÐZdŸTï+~. sÁTeT{²sTT&Ž €sÁœÂsÕ{ìdt, €{ìÈ+, m\¯¨ e+{ì €{Ë
‚eTÖ«HŽ y«<óŠT\qT “y]dŸTï+~. meTT¿£\Å£” |Ÿ³TÔáÇ+
#ûÅ£LsÁTdŸTï+~. ÔáÅ£”Øe Â>¢íd¾$T¿ù ‚+&î¿ùà –q• ‡ n]Â¿\qT
Üq•|Ÿð&ƒT ‚qTà*HŽ ™|sÁ>·&ƒ+ e\q eT<óŠTyûTVŸ² y«~ó“
ÔáÐZdŸTï+~.
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+. 8143553014
ç|Ÿ|Ÿ+#á qÖHîÐ+È\ –ÔáÎÜïýË uó²sÁÔá<ûXø+ y{²
¹¿e\+ 5-6 XæÔáyûT. eTq <ûXø qÖHîÐ+È\T ~>·T‹& dŸsdŸ]
ÿ¿£ ™V²¿±¼sÁTÅ£” 12-15 ¿ìÇ+{²Þø—¢. ç|Ÿ|Ÿ+#á dŸ>·³T ~>·T‹&
™V²¿±¼sÁTÅ£” 20 ¿ìÇ+{²Þø—¢. 2023-24 dŸ+eÔáàsÁ+ýË dŸTeÖsÁT
41.36 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\ qÖHî Ð+È\qT dŸTeÖsÁT
30.24 $T*jáTHŽ ™V²¿±¼sÁ¢ýË kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ <‘Çs
–ÔáÎÜï #ûjáT&ƒ+ È]Ðq~. Ôá<‘Çs 9 qÖHî Ð+È\ÔÃ bÍ³T,
bÍyŽT €sTTýÙ, ¿=‹Ò] qÖHî, ÂsÕdt çu²HŽ €sTTýÙ yîTT<ŠýÉÕq$
¿£\T|ŸÚ¿=“ dŸTeÖsÁT 12.41 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\ e+³
qÖHî\qT <ûojáT+>± –ÔáÎÜï #ûdŸTïH•eTT. uó²sÁÔá<ûXø+ýË @{²
9.56 $T*jáTHŽ ³qT•\ yûsÁTXøq>· –ÔáÎÜï ÈsÁT>·TÔáT+~.
kþjáÖ;HŽ qÖHîÐ+È\ –ÔáÎÜïýË yîTT<Š{ì kÍœq+ýË –+~.
Âs+&ƒT eTÖ&ƒT kÍœH\ýË yûsÁTXøq>· eT]jáTT €y\T –H•sTT.
Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË dŸTeÖsÁT 0.65 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\
qÖHî Ð+È\ –ÔáÎÜï ÈsÁT>·TÔáTq•~. M{ìýË yûsÁTXøq>·,
kþjáÖ;HŽ, qTeÚÇ\T eT]jáTT bõ<ŠTÝÜsÁT>·T&ƒT ç|Ÿ<ó‘qyîT®q$.
eTq Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË ç|ŸÜ Å£”³T+‹+ (q\T>·TsÁT –q•
Å£”³T+‹ dŸuó„T«\T) Hî\Å£” dŸTeÖsÁT 3.0 ¿ìýË qT+& 4 ¿ìýË\
qÖHîqT $“jîÖÐdŸTïH•sÁT. Ôá<‘Çs dŸ+eÔáàs“¿ì eTq sçwŸ¼
e+³>·~ kÍœsTTýË $“jîÖÐdŸTïq• yîTTÔáï+ qÖHî dŸTeÖsÁT
0.65 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\T. n+Ôû¿±Å£”+&† €VŸäsÁ
|Ÿ]çXøeT\T, VŸ²Ã³ýÙà, ¿±«³]+>´ ‚ÔásÁ dŸÖ¿£ŒˆVŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\
$“jîÖ>·+ n<Šq+>± –+~. ™|sÁT>·TÔáTq• ÈHuó², Ôá>·TZÔáTq•
e«ekÍjáT uó„Ö$T, ç|ŸÈ\ €VŸäsÁ n\y³T¢ yîTT<ŠýÉÕq$
e+³qÖHî\ $“jîÖ>·+ ™|sÁ>·&†“¿ì ¿±sÁD²\T. Ôî\+>±D
sçwŸ¼+ýË“ qÖHî Ð+È\ –ÔáÎÜï €<ó‘sÁ+>± yûsÁTXøq>· eT]jáTT
y{ì $\Te €<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\ çbÍ™dd¾+>´ ™|Õq |Ÿ]çXøeT\
@sÎ³TqT çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ <‘Çs n“• esZ\ y]¿ì
ç|ŸjîÖÈq+ –+³T+<Š“ ¹¿+ç<Š ç|Ÿuó„TÔáÇ+ >·T]ï+º+~. ¹¿+ç<Š
çbÍjîÖ›Ôá ç™|ÕyŽT $T“dŸ¼sY b˜ÍsˆýÉÕCñwŸHŽ €|˜t yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž
çbÍ™dd¾+>´ m+³çÂsÕÎCÉdt (|¾myŽT`m|˜tmyŽT‚) dÓØ+ eT]jáTT ÿ¿£
›ý²¢ ÿ¿£ –ÔáÎÜï (z&z|¾) |Ÿ<¸Š¿±\ <‘Çs eTq sçwŸ¼+ýË“ 3
(CË>·Tý²+‹ >·<‘ÇýÙ, HsjáTD|³ eT]jáTT eq|Ÿ]ï)
›ý²¢ýË“ ÂsÕÔáT\T, jáTTer jáTTeÅ£”\T eT]jáTT dŸÖ¿£Œˆ eT]jáTT
ºq• çbÍ™dd¾+>´ $T\T¢\T q&ƒT|ŸÚÔáTq• jáTÈeÖqT\T ÿ¿£ ›ý²¢
ÿ¿£ –ÔáÎÜïýË uó²>·+>± ¿=Ôáï çbÍ™dd¾+>´ jáTÖ“{ÙqT € ›ý²¢ýË
¹¿{²sTT+#á‹&q yûsÁTXøq>· eT]jáTT y{ì $\Te €<ó‘]Ôá
–ÔáÎÔáTï\Å£” dŸ+‹+~ó+ºq çbÍ™dd¾+>´ |Ÿ]çXøeT\T
Hî\¿=*Îq³T¢ nsTTÔû dŸTeÖsÁT 10 \¿£Œ\ çÂ¿&{Ù *+¿ù ¿£*Î+º
3.5 \¿£Œ\ dŸ_à&ž dŸ<ŠTbÍjáT+ \_ódŸTï+~.
eTqýË #ý²eT+~¿ì ÿ¿£ nbþVŸ² –+~. ]fÉ®ýÙ
eÖÂsØ{Ë¢ ¿ìýË |Ÿ©¢\T 150 sÁÖbÍjáT\ qT+& 200 sÁÖbÍjáT\
esÁÅ£” –+~. yûsÁTXøq>·ýË qÖHî XæÔá+ dŸTeÖsÁT 45-50%
–+³T+~. n+fñ Âs+&ƒTq•sÁ ¿ìýË\ |Ÿ©¢\ qT+& qÖHî rdï
ÿ¿£ ¿ìýË qÖHî \_ódŸTï+~. eTsÃyîÕ|ŸÚ ¿ìýË |Ÿ©¢ qÖHî <óŠsÁ
eÖÂsØ{ÙýË 180 sÁÖbÍjáT\ qT+& 200 sÁÖbÍjáT\ esÁÅ£”
–+~. |Ÿ©¢\ <óŠsÁ eT]jáTT |Ÿ©¢ qÖHî <óŠsÁ\T |Ÿ]o*+º
q³¢sTTÔû ‚+Ôá ÔáÅ£”Øe <óŠsÁÅ£” qÖHî mý² \_ódŸTï+~. qÖHîÅ£”
™|ç{ËÂ¿$T¿£ýÙàÔÃ ¿£©ï #ûkÍïsÁ“ n+<ŠsÁÖ nqTÅ£”+{²sÁT.
eÖÂsØ{Ë¢ \_ó+#û yûsÁTXøq>· qÖHî mý²+{ì ¿£©ï #ûjáTÅ£”+&†Hû
¿ìýË |Ÿ©¢ qÖHî <óŠsÁ eÖÂsØ{ÙýË 180 sÁÖbÍjáT\ qT+& 200
sÁÖbÍjáT\ esÁÅ£” neTˆe#áTÌ, m+<ŠT¿£+fñ |Ÿ]çXøeT\ýË |Ÿ©¢
qÖHî _ Ê d¾ ç¹>&Ž bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\ qT+& qÖHî ÔájáÖsÁT
#ûkÍïsÁT. bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (_ Ê d¾) ç¹>&ŽÅ£” ¿ìýË ]fÉ®ýÙ
eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ 70 qT+& 90 sÁÖbÍjáT\ esÁÅ£” –+³T+~.
_ Ê d¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T qÖHî rjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT. Ôá<‘Çs
18 19@ç|¾ýÙ, 2025
yûsÁTXøq>·Å£” $\Te CË&+#á³+ <‘Çs Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+yûsÁTXøq>·Å£” $\Te CË&+#á³+ <‘Çs Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+yûsÁTXøq>·Å£” $\Te CË&+#á³+ <‘Çs Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+
eT]jáTT &†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY
¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž
m. bþXæç~, &†öö ›. ¥e#ásÁDY, &†öö &. yîÖVŸ²HŽ <‘dt, &†öö Â¿. sÈXâKsY, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY

yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd jáT+çÔá+: >·+³Å£” 500 ¿ìýË\ yûsÁTXøq>·
bõ³T¼rd jáT+çÔ\T eÖÂsØ{Ë¢ \_ókÍïsTT. eÖÂsØ{Ë¢ #ý²
sÁ¿±\ ¿£+™|ú\T y{ì kÍeTsÁœ«eTT, “sˆD+ yîTT<ŠýÉÕq
n+Xæ\™|Õq €<ó‘sÁ|Ÿ& y{ì <óŠsÁ\T –+{²sTT.
eÖÂsØ{ÙýË 180 qT+& 200 sÁÖbÍjáT\ eTqÅ£” eÖÂsØ{Ë¢ |Ÿ©¢
qÖHî \_ódŸTï+~.
ç|Ÿd¾<ŠÆ yûsÁTXøq>· yDìÈ« sÁ¿±\T : ¿£~]-6, ¿£~]-9, nq+Ôá,
¿£~] VŸ²]Ôá €+ç<óŠ, × d¾ › $-91114, <óŠsÁDì, {ì @ ›-
24, ¿£~]-7, ¿£~]-8, ¿£~]-2, ¿£~]-3, _›-1, _›-2,
Å£”uñsY , ›mjáTT›-1, ›mjáTT›-10, |¾›-1, {ì-28, {ì-64,
#á+ç<Š, ºçÔá, ¿šXøýÙ, ç|Ÿ¿±wt, n+‹sY
™|sÁT>·TÔáTq• e+³qÖHî\ <óŠsÁ\T, <ûojáT
qÖHîÐ+È\ –ÔáÎÜï ÔáÐq+Ôá ýñ¿£bþe&ƒ+ e\q eÖÂsØ{Ë¢
e+³qÖHî\ <óŠsÁ\T $|Ÿ¯Ôá+>± ™|sÁT>·TÔáTH•sTT. ~<ŠTÝu²³T
#ásÁ«\T>± ¹¿+ç<Š sçwŸ¼ ç|Ÿuó„TÔÇ\T ÂsÕÔáT\qT qÖHîÐ+È\
eT]jáTT €sTTýÙ b˜ÍyŽT kÍ>·T yîÕ|ŸÚ çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+
ÂsÕÔáT ¹¿ŒçÔákÍœsTTýË yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd¾ ç¹>&+>´ #ûjáT&ƒ+ <‘Çs Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+
$es\T yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾q ÔásÇÔá ]¿£e¯
(¿ìýË\T) yîTTÔáï+ |Ÿ©¢\T yîTTÔáï+ (m) ç¹>&Ž yîTTÔáï+ (_ Ê d¾)
yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T ]¿£e¯ #ûd¾q ]¿£e¯ #ûd¾q ]¿£e¯ #ûd¾q
ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T (¿ìýË\T) |Ÿ©¢\T (¿ìýË\T)
sÁÖbÍjáT\T (7200G3150)
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (m) ç¹>&Ž eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T qÖHî rjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT
¿ìýË yûsÁTXøq>· qÖHî <óŠsÁ 200
>±qT>± #î¿£Ø <óŠsÁ bõ+<û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 963
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾ (m) ç¹>&Ž eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T neTˆ&ƒ+ <‘Çs
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ <‘Çs \_ó+#û qÖHî XæÔá+ 40%
yîTTÔáï+ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T (¿ìýË\T) 100 75 40 35
¿£údŸ eT<ŠÝÔáT <óŠsÁ ýñ<‘ ÂsÕÔáT ¹¿ŒçÔá+ qT+& ¿ìýË yûsÁTXøq¿±ØjáT\ <óŠsÁ sÁÖbÍjáT\T 67.83
m ç¹>&ŽqT fñ‹TýÙ |ŸsÁÎdt ¿ÃdŸ+ ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <‘Çs Üq&†“¿ì eT]jáTT ‚ÔásÁ ÜqT‹+&†s\T
kÍ•¿ùà ÔájáÖsÁT #ûjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT 180
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (_Êd¾) ç¹>&Ž Å£” ¿ìýË ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T qÖHî
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\ bõ³T¼ rd¾q ÔásÇÔá (m) ç¹>&Ž eT]jáTT
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 3,392
dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 7200 3150
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (m) ç¹>&ŽÅ£” ¿ìýË ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ sÁÖbÍjáT\T
rjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT sÁÖbÍjáT\T 90
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁT Xøq>· ¿±jáT\ <‘Çs \_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ 10350
¿£údŸ eT<ŠÝÔáT <óŠsÁ (2024-25) ¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\Å£”
sÁÖbÍjáT\T 6783
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û yîTTÔáï+ qÖHî (¿ìýË\T) 14
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 2800
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rd¾q ÔásÇÔá $TÐýñ |Ÿ©¢\ >±qT>± #î¿£Ø (¿ìýË\T) 19.0
¿ìýË |Ÿ©¢\ >±qT #î¿£Ø <óŠsÁ 50>·
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 3763
\_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 10350
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾ (m) ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T neTˆ&ƒ+ eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\
sÁÖbÍjáT\T (7200G3763)
<‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û <‘Çs yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ 10963
jáT+çÔá+ |Ÿ]eÖD+ (dŸ+K«)yîTTÔáï+ (sÁÖ. \¿£ŒýË¢)
ç|ŸÜÅ£L\ yÔesÁD |Ÿ]d¾œÔáT\qT Ôá³T¼Å£”Hû
yûsÁTXøq>· e+>·&†\T, HD«yîT®q $ÔáïH\ –ÔáÎÜï eT]jáTT
dŸsÁ|˜Ÿs, ¹¿ŒçÔákÍœsTTýË N&ƒ|Ó&ƒ\ eT]jáTT Ôî>·TÞøß “jáT+çÔáD,
|Ÿ+³ ¿ÃÔá dŸeTjáT+ýË rdŸT¿Ãy*àq C²ç>·Ôáï\T, |Ÿ+³ “\Ç,
çbÍ™dd¾+>´ eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ “sÁÇVŸ²D <‘Çs $Ôáïq+
qT+& $$<óŠ e«ekÍjáT –ÔáÎÔáTï\Å£” $\Te CË&+º $\Te
€<ó‘]Ôá |Ÿ<‘sœ\T ÔájáÖsÁT#ûd¾ bÍ«¹¿›+>´ yîT{¡]jáTýË¢
$“jîÖ>·<‘sÁT&¿ì dŸT\uó„+>± y&ƒTÅ£”Hû $<óŠ+>± –+& e+³
>·~¿ì eT]jáTT $“jîÖ>·<‘sÁT&ƒT €VŸäsÁ+ rdŸTÅ£”Hû &îÕ“+>´
fñ‹TýÙÅ£” #û¹s n+ÔáesÁÅ£” ÔáÐq jáTÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\T bÍ{ì+º
dŸsÁdŸyîT®q <óŠsÁýË n$Tˆ q³¢sTTÔû |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´sÁ+>·+ m+ÔÃ
€XæÈq¿£+>± –+³T+~.
ÈsÁT>·TÔáTq•~. eTq sçwŸ¼+ýË Å£L&† ÂsÕÔáT\T |Ÿ+³ eÖ]Î&
#û|Ÿ{ì¼ yûsÁTXøq>·, kþjáÖ;HŽ, qTeÚÇ\T eT]jáTT
bõ<ŠTÝÜsÁT>·T&ƒT e+{ì qÖHî Ð+È\ kÍ>·T ™|+#áe\d¾q
nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
™|Õq Ôî*|¾q <óŠsÁ\Å£” ™V²#áTÌÔá>·TZ\T –+{²sTT.
jáT+çÔá+ (15 ™V²#Y.|¾) >·+³Å£” 500 ¿ìýË\ esÁÅ£” bõ³T¼ rdŸTï+~. 1 5.0
yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+. 9492828965
20 21 @ç|¾ýÙ, 2025
VŸ²Ã<‘ eT]jáTT b˜þHŽ Hî+‹sY
Ôû~ n+Xø+ kÍ+¹¿Ü¿£ dŸeÖ#sÁ+ n+~dŸTïq• XædŸïyûÔáï |sÁT,
“\ÇýË bÍ{ì+#áe\d¾q #ásÁ«\T m.×.mHŽ.|¾. nHŽ ™|˜d¾¼™dÕ&Ž Âsd¾&ƒÖ«dt, sCñ+ç<Šq>·sY, 9642514947
24.04.2025 |Ÿ+³ neXâcÍ\T $“jîÖ>·+ýË mdt.jáT+.mdt. (ç¿±|t çbõ&ƒ¿£ŒHŽ)&†öö Â¿. #á+ç<Š XâKsY,
yûdŸ$ýË #û|Ÿ³¼e\d¾q #ásÁ«\T e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq ¹¿+ç<Š+, Ô+&ƒTsY, 9390898305
03.04.2025 |ŸºÌs=³¼ msÁTeÚ\ kÍ>·T ` çbÍeTTK«Ôá ¿Ã`n]¦Hû³sY, @sÁTy¿£ ¹¿+ç<Š+, Ô+&ƒTsYl {ì. \¿£ŒˆDY,
9704246094
17.04.2025 jáÖdŸ+Ð |Ÿ+³\ýË eT]jáTT XægyûÔáï (m+³eÖ\J)¿ÃÔá &†öö mHŽ. Cñ$TeÖ,
10.04.2025 Hû\ <‘Çs y«|¾+#û Ôî>·TÞø—ß “ysÁD ` XægyûÔáï (bÍ¢+{Ù bÍ<¸Š\J)&†öö {ì. sCñXøÇsY Âs&¦,
yîTÞøÅ£”e\T ¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, ¿£+bÍkÍ>·sY, 9848430317
€¿±XøyDì ç|ŸÔá«¿£Œ ç|ŸkÍs\ <‘Çs e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT XægyûÔáï\ÔÃ ÂsÕÔáT\ eTTU²eTTÏ ¿±sÁ«ç¿£eTeTT
|¾.CÉ.{ì[email protected]áTT, XægyûÔáï\ ç|ŸÔá«¿£Œ ¹s&jîÖ ç|ŸkÍsÁ ¿±sÁ«ç¿£eT+ ç|ŸÜ ‹T<óŠysÁ+ sçÜ 7:15`7:45 €¿±XøyDì, ™VÕ²<Šsu²<Ž`@
d¼wŸHŽ qT+º ç|ŸkÍsÁeTeÚÔáT+~. @ç|¾ýÙ, 2025 ýË ç|ŸkÍsÁeTjûT« ¹s&jîÖ ¿±sÁ«ç¿£eÖ\T
yûsÁTXøq>· sÁ¿£eTT, HD«Ôá, ç¹>&+>´ <‘Çs ]¿£e¯, ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ eT]jáTT çbÍ™dd¾+>´ |Ÿ<ŠÆÔáT\qT nqTdŸ]+º ™|Õq Ôî*|¾q <óŠsÁ\Å£” ™V²#áTÌÔá>·TZ\T
–+{²sTT.

yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd jáT+çÔá+: >·+³Å£” 500 ¿ìýË\ yûsÁTXøq>·
bõ³T¼rd jáT+çÔ\T eÖÂsØ{Ë¢ \_ókÍïsTT. eÖÂsØ{Ë¢ #ý²
sÁ¿±\ ¿£+™|ú\T y{ì kÍeTsÁœ«eTT, “sˆD+ yîTT<ŠýÉÕq
n+Xæ\™|Õq €<ó‘sÁ|Ÿ& y{ì <óŠsÁ\T –+{²sTT.
eÖÂsØ{ÙýË 180 qT+& 200 sÁÖbÍjáT\ eTqÅ£” eÖÂsØ{Ë¢ |Ÿ©¢
qÖHî \_ódŸTï+~.
ç|Ÿd¾<ŠÆ yûsÁTXøq>· yDìÈ« sÁ¿±\T : ¿£~]-6, ¿£~]-9, nq+Ôá,
¿£~] VŸ²]Ôá €+ç<óŠ, × d¾ › $-91114, <óŠsÁDì, {ì @ ›-
24, ¿£~]-7, ¿£~]-8, ¿£~]-2, ¿£~]-3, _›-1, _›-2,
Å£”uñsY , ›mjáTT›-1, ›mjáTT›-10, |¾›-1, {ì-28, {ì-64,
#á+ç<Š, ºçÔá, ¿šXøýÙ, ç|Ÿ¿±wt, n+‹sY
™|sÁT>·TÔáTq• e+³qÖHî\ <óŠsÁ\T, <ûojáT
qÖHîÐ+È\ –ÔáÎÜï ÔáÐq+Ôá ýñ¿£bþe&ƒ+ e\q eÖÂsØ{Ë¢
e+³qÖHî\ <óŠsÁ\T $|Ÿ¯Ôá+>± ™|sÁT>·TÔáTH•sTT. ~<ŠTÝu²³T
#ásÁ«\T>± ¹¿+ç<Š sçwŸ¼ ç|Ÿuó„TÔÇ\T ÂsÕÔáT\qT qÖHîÐ+È\
eT]jáTT €sTTýÙ b˜ÍyŽT kÍ>·T yîÕ|ŸÚ çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+
ÂsÕÔáT ¹¿ŒçÔákÍœsTTýË yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd¾ ç¹>&+>´ #ûjáT&ƒ+ <‘Çs Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+
$es\T yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾q ÔásÇÔá ]¿£e¯
(¿ìýË\T) yîTTÔáï+ |Ÿ©¢\T yîTTÔáï+ (m) ç¹>&Ž yîTTÔáï+ (_ Ê d¾)
yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T ]¿£e¯ #ûd¾q ]¿£e¯ #ûd¾q ]¿£e¯ #ûd¾q
ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T (¿ìýË\T) |Ÿ©¢\T (¿ìýË\T)
sÁÖbÍjáT\T (7200G3150)
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (m) ç¹>&Ž eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T qÖHî rjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT
¿ìýË yûsÁTXøq>· qÖHî <óŠsÁ 200
>±qT>± #î¿£Ø <óŠsÁ bõ+<û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 963
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾ (m) ç¹>&Ž eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T neTˆ&ƒ+ <‘Çs
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ <‘Çs \_ó+#û qÖHî XæÔá+ 40%
yîTTÔáï+ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T (¿ìýË\T) 100 75 40 35
¿£údŸ eT<ŠÝÔáT <óŠsÁ ýñ<‘ ÂsÕÔáT ¹¿ŒçÔá+ qT+& ¿ìýË yûsÁTXøq¿±ØjáT\ <óŠsÁ sÁÖbÍjáT\T 67.83
m ç¹>&ŽqT fñ‹TýÙ |ŸsÁÎdt ¿ÃdŸ+ ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <‘Çs Üq&†“¿ì eT]jáTT ‚ÔásÁ ÜqT‹+&†s\T
kÍ•¿ùà ÔájáÖsÁT #ûjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT 180
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (_Êd¾) ç¹>&Ž Å£” ¿ìýË ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T qÖHî
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\ bõ³T¼ rd¾q ÔásÇÔá (m) ç¹>&Ž eT]jáTT
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 3,392
dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 7200 3150
bõ³T¼ rd¾q |Ÿ©¢\T (m) ç¹>&ŽÅ£” ¿ìýË ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ sÁÖbÍjáT\T
rjáT&†“¿ì y&ƒÔsÁT sÁÖbÍjáT\T 90
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁT Xøq>· ¿±jáT\ <‘Çs \_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ 10350
¿£údŸ eT<ŠÝÔáT <óŠsÁ (2024-25) ¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\Å£”
sÁÖbÍjáT\T 6783
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û yîTTÔáï+ qÖHî (¿ìýË\T) 14
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 2800
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs qÖHî rd¾q ÔásÇÔá $TÐýñ |Ÿ©¢\ >±qT>± #î¿£Ø (¿ìýË\T) 19.0
¿ìýË |Ÿ©¢\ >±qT #î¿£Ø <óŠsÁ 50>·
_Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\ <‘Çs \_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 3763
\_ó+#û yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ sÁÖbÍjáT\T 10350
¿ìÇ+{²ýÙ yûsÁTXøq>· ¿±jáT\T bõ³T¼ rd¾ (m) ç¹>&Ž |Ÿ©¢\T neTˆ&ƒ+ eT]jáTT _Êd¾ ç¹>&Ž |Ÿ©¢\
sÁÖbÍjáT\T (7200G3763)
<‘Çs qÖHî rjáT&ƒ+ e\q bõ+<û <‘Çs yîTTÔáï+ dŸÖœ\ €<‘jáT+ 10963
jáT+çÔá+ |Ÿ]eÖD+ (dŸ+K«)yîTTÔáï+ (sÁÖ. \¿£ŒýË¢)
ç|ŸÜÅ£L\ yÔesÁD |Ÿ]d¾œÔáT\qT Ôá³T¼Å£”Hû
yûsÁTXøq>· e+>·&†\T, HD«yîT®q $ÔáïH\ –ÔáÎÜï eT]jáTT
dŸsÁ|˜Ÿs, ¹¿ŒçÔákÍœsTTýË N&ƒ|Ó&ƒ\ eT]jáTT Ôî>·TÞøß “jáT+çÔáD,
|Ÿ+³ ¿ÃÔá dŸeTjáT+ýË rdŸT¿Ãy*àq C²ç>·Ôáï\T, |Ÿ+³ “\Ç,
çbÍ™dd¾+>´ eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ “sÁÇVŸ²D <‘Çs $Ôáïq+
qT+& $$<óŠ e«ekÍjáT –ÔáÎÔáTï\Å£” $\Te CË&+º $\Te
€<ó‘]Ôá |Ÿ<‘sœ\T ÔájáÖsÁT#ûd¾ bÍ«¹¿›+>´ yîT{¡]jáTýË¢
$“jîÖ>·<‘sÁT&¿ì dŸT\uó„+>± y&ƒTÅ£”Hû $<óŠ+>± –+& e+³
>·~¿ì eT]jáTT $“jîÖ>·<‘sÁT&ƒT €VŸäsÁ+ rdŸTÅ£”Hû &îÕ“+>´
fñ‹TýÙÅ£” #û¹s n+ÔáesÁÅ£” ÔáÐq jáTÈeÖq« |Ÿ<ŠÆÔáT\T bÍ{ì+º
dŸsÁdŸyîT®q <óŠsÁýË n$Tˆ q³¢sTTÔû |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´sÁ+>·+ m+ÔÃ
€XæÈq¿£+>± –+³T+~.
ÈsÁT>·TÔáTq•~. eTq sçwŸ¼+ýË Å£L&† ÂsÕÔáT\T |Ÿ+³ eÖ]Î&
#û|Ÿ{ì¼ yûsÁTXøq>·, kþjáÖ;HŽ, qTeÚÇ\T eT]jáTT
bõ<ŠTÝÜsÁT>·T&ƒT e+{ì qÖHî Ð+È\ kÍ>·T ™|+#áe\d¾q
nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
™|Õq Ôî*|¾q <óŠsÁ\Å£” ™V²#áTÌÔá>·TZ\T –+{²sTT.
jáT+çÔá+ (15 ™V²#Y.|¾) >·+³Å£” 500 ¿ìýË\ esÁÅ£” bõ³T¼ rdŸTï+~. 1 5.0
yûsÁTXøq>· bõ³T¼ rd
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+. 9492828965
20 21@ç|¾ýÙ, 2025
VŸ²Ã<‘ eT]jáTT b˜þHŽ Hî+‹sY
Ôû~ n+Xø+ kÍ+¹¿Ü¿£ dŸeÖ#sÁ+ n+~dŸTïq• XædŸïyûÔáï |sÁT,
“\ÇýË bÍ{ì+#áe\d¾q #ásÁ«\T m.×.mHŽ.|¾. nHŽ ™|˜d¾¼™dÕ&Ž Âsd¾&ƒÖ«dt, sCñ+ç<Šq>·sY, 9642514947
24.04.2025 |Ÿ+³ neXâcÍ\T $“jîÖ>·+ýË mdt.jáT+.mdt. (ç¿±|t çbõ&ƒ¿£ŒHŽ)&†öö Â¿. #á+ç<Š XâKsY,
yûdŸ$ýË #û|Ÿ³¼e\d¾q #ásÁ«\T e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq ¹¿+ç<Š+, Ô+&ƒTsY, 9390898305
03.04.2025 |ŸºÌs=³¼ msÁTeÚ\ kÍ>·T ` çbÍeTTK«Ôá ¿Ã`n]¦Hû³sY, @sÁTy¿£ ¹¿+ç<Š+, Ô+&ƒTsYl {ì. \¿£ŒˆDY,
9704246094
17.04.2025 jáÖdŸ+Ð |Ÿ+³\ýË eT]jáTT XægyûÔáï (m+³eÖ\J)¿ÃÔá &†öö mHŽ. Cñ$TeÖ,
10.04.2025 Hû\ <‘Çs y«|¾+#û Ôî>·TÞø—ß “ysÁD ` XægyûÔáï (bÍ¢+{Ù bÍ<¸Š\J)&†öö {ì. sCñXøÇsY Âs&¦,
yîTÞøÅ£”e\T ¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, ¿£+bÍkÍ>·sY, 9848430317
€¿±XøyDì ç|ŸÔá«¿£Œ ç|ŸkÍs\ <‘Çs e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT XægyûÔáï\ÔÃ ÂsÕÔáT\ eTTU²eTTÏ ¿±sÁ«ç¿£eTeTT
|¾.CÉ.{ì[email protected]áTT, XægyûÔáï\ ç|ŸÔá«¿£Œ ¹s&jîÖ ç|ŸkÍsÁ ¿±sÁ«ç¿£eT+ ç|ŸÜ ‹T<óŠysÁ+ sçÜ 7:15`7:45 €¿±XøyDì, ™VÕ²<Šsu²<Ž`@
d¼wŸHŽ qT+º ç|ŸkÍsÁeTeÚÔáT+~. @ç|¾ýÙ, 2025 ýË ç|ŸkÍsÁeTjûT« ¹s&jîÖ ¿±sÁ«ç¿£eÖ\T
yûsÁTXøq>· sÁ¿£eTT, HD«Ôá, ç¹>&+>´ <‘Çs ]¿£e¯, ]fÉ®ýÙ eÖÂsØ{Ù <óŠsÁ eT]jáTT çbÍ™dd¾+>´ |Ÿ<ŠÆÔáT\qT nqTdŸ]+º ™|Õq Ôî*|¾q <óŠsÁ\Å£” ™V²#áTÌÔá>·TZ\T
–+{²sTT.

ç|Ÿ<ó‘q eT+çÜ - b˜ÍsÁˆýÉÕCñwŸHŽ €|˜t yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ m+³çÂsÎíCÉdt dÓØyŽT
¿±eTHŽ ‚+Å£”«uñwŸHŽ ™d+³sY, ÈÐÔ«\ <‘Çs ÂsÕdt çbÍ™dd¾+>´
çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, ÈÐÔ«\
m. bþXæç~, &. ço\Ôá, |¾.sÁ$, &. m. sÁÈú <û$, ‚. sÁÈú¿±+ÔY eT]jáTT Â¿. kÍÇÜ
<ûXø+ýË |Ÿ+&+#û |Ÿ+³\qT |ŸP]ïkÍœsTTýË
$“jîÖ>·+ýË¿ì rdŸTÅ£” sy*àq nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
‚¿£Ø&ƒ eTq+ ÿ¿£ kÍyîTÔáqT >·TsÁTï #ûdŸT¿Ãy* »»<ó‘q«+
çbÍ™dd¾+>´, <ó‘q«+ –ÔáÎÜï¿ì dŸeÖq+µµ. ÂsÕÔáT €<‘jáT+
Âs{ì¼+|ŸÚ, ç|ŸÈ\Å£” HD«yîT®q €VŸäsÁ+, ç>±MTD jáTTeÔáÅ£”
–bÍ~ó ne¿±Xæ\T, ç<ŠyÃ«\ÒD+ “jáT+çÔáDýË –+&†\H•,
<ûXø+ýË $<ûo eÖsÁ¿£ ç<Še«+ ™|sÁ>±\H• |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´
sÁ+>±“• çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ Ôá¿£ŒD ¿£sÁïe«+. |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´
sÁ+>±“• e~Æ #ûjáT&ƒ+ <‘Çs uó²sÁÔá ç|Ÿuó„TÔáÇ+ \¿Œ±«ýÉÕq
$¿£d¾ÔY uó²sÁÔY-2047 nHû \¿Œ±«“¿ì eTq ÂsÕÔáT\T #ûsÁTejûT«
ne¿±Xø+ –+³T+~. ÿ¿£ ›ý²¢ ÿ¿£ sÁ¿£yîT®q €VŸäsÁ –ÔáÎÜï
¹¿+ç<Š+ e+{ì $<ó‘H\ÔÃ kÍœ“¿£ |Ÿ+³\Å£” $\Te CË&+#áT³,
ÂsÕÔáT\Å£” Ð³T¼u²³T <óŠsÁ n+~+#á&ƒ+, €jáÖ çbÍ+Ôá ç|ŸÈ\Å£”
¿±e\d¾q HD«yîT®q €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT n+~+#á&ƒ+, ç>±MTD
jáTTeÜ jáTTeÅ£”\Å£” –bÍ~ó ne¿±Xæ\qT ™|+bõ+~+#á&ƒ+
e+{ì eTTK« –<ûÝXæ\ÔÃ €Ôáˆ “sÁÒÛsY uó²sÁÔY n_ójáÖHŽ ¿ì+<Š
dÓØ+qT çbÍsÁ+_ó+#á&ƒ+ È]Ðq~. ‡ |Ÿ<¸Š¿£+ <‘Çs ç|ŸdŸTïÔá
×<ŠT dŸ+eÔáàs\ýË (2020-21 qT+& 2024-2025 esÁÅ£”)
dŸTeÖsÁT 10,000 ¿Ã³T¢ ¹¿+ç<Š |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ XæK <‘Çs
200,000 yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ jáTÖ“{Ù \Å£” çÂ¿&{Ù *+¿ù¦
dŸ_à&žÔÃ HûsÁT>± dŸVŸäjáT+ n+~+#á‹&ƒTÔáT+~. ‡ dÓØ+qT
2025-2026 €]œ¿£ dŸ+eÔáàs“¿ì Å£L&† e]ïdŸTï+<Š“ ¹¿+ç<Š
ç|Ÿuó„TÔáÇ+ ‚{¡e\ ç|Ÿ¿£{ì+º+~. €VŸäsÁXø—~Æ sÁ+>±“•
yû>·e+Ôá+>± n_óe~Æ #ûjáT&†“¿ì ÔáÐq €]œ¿£ dŸVŸäjáT+
n+~+#á&ƒ+ e\q ÔáÐq“• eTò*¿£ dŸ<ŠTbÍjáÖ\T ™|]Ð ‡
sÁ+>·+ dŸ+kÍœ>·Ôá “sˆD²“¿ì <ÃVŸ²<Š|Ÿ&ƒTÔáT+<Š“ eTq >šsÁe
ç|Ÿ<ó‘qeT+çÜ >±sÁT ‡ |Ÿ<¸Š¿±“• rdŸTÅ£”se&ƒ+ È]Ð+~.
¹¿+ç<Š |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ XæK, sçwŸ¼ eT]jáTT ¹¿+ç<Š bÍ*Ôá
çbÍ+Ô\ ç|Ÿuó„TÔÇ\ dŸVŸ²¿±sÁ+ÔÃ €jáÖ çbÍ+Ô\ýË
–q•³Te+{ì dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ Xø—~Æ |Ÿ]çXøeT\qT €<óŠTú
¿£]+#á&ƒ+, €jáÖ |Ÿ]çXøeT\Å£” ¿±e\d¾q €]œ¿£, kÍ+¹¿Ü¿£
eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ ne¿±Xæ\qT e~Æ #ûjáT&ƒ+ ¿ÃdŸ+ ¹¿+ç<Š
çbÍjîÖ›Ôá ç™|ÕyŽT $T“dŸ¼sY b˜ÍsÁˆýÉÕCñwŸHŽ €|˜t yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž
çbÍ™dd¾+>´ m+³çÂsÕÎCÉdt (|¾myŽT-m|˜tmyŽT‚) dÓØ+qT
çbÍsÁ+_ó+#á&ƒ+ È]Ð+~. Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË ÂsÕdt –ÔáÎÜï
€<ó‘sÁ+>±, ¿£¯+q>·sY, ™|<ŠÝ|Ÿ*¢, Èq>±+ ›ý²¢\ýË _jáT«eTT
eT]jáTT y{ì $\Te €<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\™|Õq |Ÿ]çXøeT\
@sÎ³TqT çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ ¿ÃdŸ+ ç|Ÿ<ó‘q eT+çÜ dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ
|Ÿ]çXøeT\ n~ó¿±]¿¡¿£sÁD, ÿ¿£ ›ý²¢ ÿ¿£ sÁ¿£yîT®q €VŸäsÁ
–ÔáÎÜï ¹¿+ç<Š+ <‘Çs n“• esZ\ y]¿ì ç|ŸjîÖÈq+
–+³T+<Š“ ¹¿+ç<Š ç|Ÿuó„TÔáÇ+ >·T]ï+º+~.
¹¿+ç<Š €VŸäsÁ Xø—~Æ eT+çÜÔáÇ XæK çbÍjîÖ›Ôá
¿±sÁ«ç¿£eTyîT®q ç|Ÿ<ó‘qeT+çÜ dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\
ç¿£eT‹BÆ¿£sÁD (|¾myŽTm|˜tmyŽT‚) |Ÿ<¸Š¿£+ <‘Çs eTÖ&ƒT ¿Ã³¢
30 \¿£Œ\ 50 yû\ sÁÖbÍjáT\ “<óŠT\ÔÃ çbõ™|˜dŸsY ÈjáTXø+¿£sY
Ôî\+>±D e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT |Ÿ]~óýË“ çbÍ+rjáT
e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, bõý²dŸ, ÈÐÔ«\ýË ¿±eTHŽ
‚+Å£”uñwŸHŽ ™d+³sY @sÎ³T #ûjáT³+ È]Ðq~. B“ <‘Çs
ÈÐÔ«\ ›ý²¢ eT]jáTT #áT³T¼|Ÿ¿£Ø\ çbÍ+Ô\ýË ÂsÕÔáT\T
|Ÿ+&dŸTïq• ÂsÕdtÅ£” $\Te CË&+#á&ƒ+ <‘Çs n<Šq|ŸÚ
€<‘jáTeTT bõ+<Š&†“¿ì ¥¿£ŒD, $$<óŠ sÁ¿±\ €VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\
ÔájáÖ¯ eT]jáTT eÖÂsØ{Ë¢¿ì HD«yîT®q €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\qT
n+<ŠTu²³T ýË¿ì rdŸTÅ£”se&†“¿ì eT]jáTT |Ÿ+&+ºq
|Ÿ+³Å£” $\Te CË&+#á&ƒ+ <‘Çs “\Ç #ûjáT&ƒ+ e+{ì
¿±sÁ«ç¿£eÖ\qT çbþÔáàV¾²dŸTï+~.
e] Ð+È\qT $T*¢+>´ <‘Çs eTqeTT _jáT«+ ÔájáÖsÁT
#ûdŸTÅ£”+{²+. ÂsÕdŸTqT |¾+& |Ÿ³¼&ƒ+ <‘Çs _jáT«+ |¾+&,
sÁeÇ, ÂsÕdt kÍ¼sYÌ yîTT<ŠýÉÕq –ÔáÎÔáTï\T>± eÖ]Ìq ÔásÇÔá $$<óŠ
€VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\Å£” eTT& dŸsÁTÅ£”>± dŸeTÅ£L]Ì ý²uó„+
bõ+<Še#áTÌ. _jáT«+ |¾+&ÔÃ #ý² sÁ¿±\ ÜqT‹+&†s\T,
kÍ•¿ùà, dŸ+ç|Ÿ<‘jáT e+³¿±\T, uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\T, dÓÇ{Ùà,
kÍdŸT\T eT]jáTT dŸÖ|t bå&ƒsYà, e]ˆ™d*¢ , bÍkÍï, qÖ&ýÙà ,
$TýÙØ w¿ùà, çbþ{¡HŽ bå&ƒsYà, yî›fñ‹TýÙ çbþ{¡HŽ bå&ƒsYà,
™VÕ²ç&Ã¿ÃýÉÕ&Žà yîTT<ŠýÉÕq y{ì“ ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ. e&ƒ¢ qT+&
n³TÅ£”\T, |ý²\T, bþVŸä n³TÅ£”\T, eTsÁeTs\T ÔáÅ£”Øe
KsÁTÌÔÃ ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ.
b˜þ]¼™|˜Õ&Ž ÂsÕdt: uó²sÁÔá ç|Ÿuó„TÔáÇ+ bþwŸ¿±sÁ ýËbÍ\qT
n~ó>·$T+#á&†“¿ì b˜þ]¼™|˜Õ&Ž ÂsÕdt (_jáÖ«“¿ì $$<óŠ sÁ¿±\
$³$THŽ\T eT]jáTT K“È \eD²\T ¿£\T|ŸÚÔsÁT) eT<ó‘«VŸ²•
uóËÈq |Ÿ<¸Š¿£eTT eT]jáTT çdÓï, ¥Xø— dŸ+¹¿ŒeT XæK\ <‘Çs
ç|ŸÈ\Å£” n+~+#\qTÅ£”+~. _jáÖ«“¿ì $³$THŽ ç|¾$T¿ùà
HûsÁT>± ¿£*|¾ ¿±ú, mçÅ£”¼àwŸHŽ nHû |Ÿ<ŠÆÜ <‘Çs ¿£*|¾ b˜þ]¼™|˜Õ&Ž
ÂsÕdt ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ.
$$<óŠ ný²ÎVŸäsÁ (çuñ¿ù b˜Ídt¼ $T¿ùà) |Ÿ<‘sœ\T: ç|ŸdŸTïÔá+
eÖÂsØ{Ë¢ ‚HŽdŸ¼+{Ù |˜ŸÚ&Žà, çuñ¿ù b˜Ídt¼ $T¿ùà\Å£” #ý² &eÖ+&Ž
–+~. ‚&ž¢, <ÃXø |¾+& e+{ì$ ÔájáÖsÁT#ûd¾ ¿ÃýÙ¦ #îÕHŽ <‘Çs
eÖÂsØ{Ë¢ neTTˆÔáTH•sÁT.
ÂsÕdt çbÍ™dd¾+>´ Ê $\Te CË&+|ŸÚ <‘Çs ç¿ì+~ sÁ¿±ýÉÕq €VŸäsÁ
–ÔáÎÔáTï\qT ÔájáÖsÁT #ûdŸT¿Ãe#áTÌ:
_jáT«+ eT]jáTT ‚HŽdŸ¼+{Ù €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\T
nq•+ HD«ÔáýË nyîT®ýËCÙ XæÔá+ €eXø«¿£Ôá: e] HD«Ôá
\¿£ŒD²\ýË _jáT«+ e+&ƒT³Å£” ¿±e\d¾q ú{ì |Ÿ]eÖD+
Å£L&† eTTK«+. ¿=“• sÁ¿±\ _jáÖ«“¿ì úsÁT mÅ£”Øe nedŸsÁ+
¿±>±, eT]¿=“• sÁ¿±\ _jáT«+ –&ƒ¿£&†“¿ì ÔáÅ£”Øe úsÁT
dŸ]bþÔáT+~. kÍ<ó‘sÁD+>± ¿ÃÔá ¿Ãd¾q yî+³Hû eTTK«+>± ¿=Ôáï
_jáT«+ e+&Ôû nq•+ –&ƒ¿£&†“¿ì ÔáÅ£”Øe |Ÿ]eÖD+ýË úsÁT
dŸ]bþÔáT+~. nq•+ yîTÔáTÅ£”\T ÿ¿£<‘“¿=¿£{ì nÔáTÅ£”ØHû
ne¿±Xø+ –+³T+~. “\Ç –+ºq <ó‘q«+ eTTK«+>± bÍÔá
_jáT«+ –&¿ì+#û+<ŠTÅ£” mÅ£”Øe úsÁT nedŸsÁ+ neÚÔáT+~.
_jáT«+ýË –+&û nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ™|]¹> ¿=BÝ nq•+ –&ƒ¿£&†“¿ì
mÅ£”Øe úsÁT nedŸsÁ+ neÚÔáT+~ e] Ð+ÈýË nyîT®ýËCÙ,
nyîT®ýË ™|¿ì¼HŽ nHû Âs+&ƒT sÁ¿±\ |¾+& |Ÿ<‘sÁÆ (¿±sÃÒ™VÕ²ç&û{Ùà)
¹sDTeÚ\T+{²sTT. eTq+ ÜHû nq•+ jîTT¿£Ø HD«Ôá \¿£ŒD²\ú•
n³TÅ£”\T, |ý²\T : n³TÅ£”\T, |ý²\Å£” eÖÂsØ{Ë¢ nH~>±
eT+º &eÖ+&Ž –+³T+~. eTTK«+>± $$<óŠ sÁ+>·TsÁ+>·T\
e&ƒ¢ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q n³TÅ£”\Å£”, |ý²\Å£” eÖÂsØ{Ë¢ n~ó¿£
<óŠsÁÅ£” neTTˆ¿Ãe&†“¿ì ne¿±Xø+ –+³T+~.
nq•eTT eT]jáTT $$<óŠ sÁ¿±\ ‚Hîà¼+{Ù €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\T: çu…HŽ
ÂsÕdtÔÃ bÍ³T, $$<óŠ sÁ¿±\ sÁ+>·T >·\ _jáÖ«“• n$Tˆq³¢sTTÔû
eT+º €<‘jáT+ \_ódŸTï+~. kÍ<ó‘sÁD _jáT«+>± ¿±Å£”+&†,
_jáÖ«“¿ì $$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ<‘sœ\T ¿£*|¾ ‚HŽdŸ¼+{Ù ¿ìº&,
‚HŽdŸ¼+{Ù kÍ+u²sY ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù yî›fñ‹TýÙ _s«“, ‚HŽdŸ¼+{Ù
|Ÿý²yŽ, ‚HŽdŸ¼+{Ù eTkÍý² ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù bõ+>·ýÙ ÂsÕdt,
‚HŽdŸ¼+{Ù Js ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù |ŸÚ*™VAsÁ e+{ì yîTT<ŠýÉÕq
sÁTº¿£sÁyîT®q €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT ÔájáÖsÁT #ûd¾ eÖÂsØ{Ë¢
n$Tˆq³¢sTTÔû n~ó¿£ ý²uó²\qT >·&+#áe#áTÌ.
_jáT«+ |¾+&ÔÃ $$<óŠ sÁ¿±\ ÜqT‹+&†s\ ÔájáÖ¯: _jáT«+
|¾+&ÔÃ dŸsÁÇ|¾+&, dŸsÁÇ|¾+& $T¿ùà, dŸ¿ìH\ $T¿ùà, dŸ¿ìH\T,
dŸÔáTï|¾+&, eTTsÁTÅ£”\T, #î¿£Ø\T, $$<óŠ sÁ¿±\ dÓÇ{Ùà, n]™d\
$T¿ùà, n]™d\T ÔájáÖsÁT#ûd¾ n$Tˆq³¢sTTÔû eT+º ý²uó„+
edŸTï+~.
yîTT\Â¿Üïq _jáT«+ Ð+È\T: e&ƒ¢qT yîTT\Â¿Üïq ÔásÇÔá
m+&ƒuÉ{ì¼, ™|q+ ™|Õq yûsTT+ºq³¢sTTÔû eT+º bþwŸ¿±\T
¿£*Ðq³Te+{ì sÁTº¿£sÁyîT®q yîTT\Â¿Üïq _jáT«+ Ð+È\T
ÔájáÖsÁT#ûd¾ bÍ«¿ù #ûd¾ n$Tˆq³¢sTTÔû eT+º ý²uó„+
–+³T+~.

yûT, 2025

ç|Ÿ<ó‘q eT+çÜ - b˜ÍsÁˆýÉÕCñwŸHŽ €|˜t yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ m+³çÂsÎíCÉdt dÓØyŽT
¿±eTHŽ ‚+Å£”«uñwŸHŽ ™d+³sY, ÈÐÔ«\ <‘Çs ÂsÕdt çbÍ™dd¾+>´
çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, ÈÐÔ«\
m. bþXæç~, &. ço\Ôá, |¾.sÁ$, &. m. sÁÈú <û$, ‚. sÁÈú¿±+ÔY eT]jáTT Â¿. kÍÇÜ
<ûXø+ýË |Ÿ+&+#û |Ÿ+³\qT |ŸP]ïkÍœsTTýË
$“jîÖ>·+ýË¿ì rdŸTÅ£” sy*àq nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
‚¿£Ø&ƒ eTq+ ÿ¿£ kÍyîTÔáqT >·TsÁTï #ûdŸT¿Ãy* »»<ó‘q«+
çbÍ™dd¾+>´, <ó‘q«+ –ÔáÎÜï¿ì dŸeÖq+µµ. ÂsÕÔáT €<‘jáT+
Âs{ì¼+|ŸÚ, ç|ŸÈ\Å£” HD«yîT®q €VŸäsÁ+, ç>±MTD jáTTeÔáÅ£”
–bÍ~ó ne¿±Xæ\T, ç<ŠyÃ«\ÒD+ “jáT+çÔáDýË –+&†\H•,
<ûXø+ýË $<ûo eÖsÁ¿£ ç<Še«+ ™|sÁ>±\H• |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´
sÁ+>±“• çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ Ôá¿£ŒD ¿£sÁïe«+. |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´
sÁ+>±“• e~Æ #ûjáT&ƒ+ <‘Çs uó²sÁÔá ç|Ÿuó„TÔáÇ+ \¿Œ±«ýÉÕq
$¿£d¾ÔY uó²sÁÔY-2047 nHû \¿Œ±«“¿ì eTq ÂsÕÔáT\T #ûsÁTejûT«
ne¿±Xø+ –+³T+~. ÿ¿£ ›ý²¢ ÿ¿£ sÁ¿£yîT®q €VŸäsÁ –ÔáÎÜï
¹¿+ç<Š+ e+{ì $<ó‘H\ÔÃ kÍœ“¿£ |Ÿ+³\Å£” $\Te CË&+#áT³,
ÂsÕÔáT\Å£” Ð³T¼u²³T <óŠsÁ n+~+#á&ƒ+, €jáÖ çbÍ+Ôá ç|ŸÈ\Å£”
¿±e\d¾q HD«yîT®q €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT n+~+#á&ƒ+, ç>±MTD
jáTTeÜ jáTTeÅ£”\Å£” –bÍ~ó ne¿±Xæ\qT ™|+bõ+~+#á&ƒ+
e+{ì eTTK« –<ûÝXæ\ÔÃ €Ôáˆ “sÁÒÛsY uó²sÁÔY n_ójáÖHŽ ¿ì+<Š
dÓØ+qT çbÍsÁ+_ó+#á&ƒ+ È]Ðq~. ‡ |Ÿ<¸Š¿£+ <‘Çs ç|ŸdŸTïÔá
×<ŠT dŸ+eÔáàs\ýË (2020-21 qT+& 2024-2025 esÁÅ£”)
dŸTeÖsÁT 10,000 ¿Ã³T¢ ¹¿+ç<Š |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ XæK <‘Çs
200,000 yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ jáTÖ“{Ù \Å£” çÂ¿&{Ù *+¿ù¦
dŸ_à&žÔÃ HûsÁT>± dŸVŸäjáT+ n+~+#á‹&ƒTÔáT+~. ‡ dÓØ+qT
2025-2026 €]œ¿£ dŸ+eÔáàs“¿ì Å£L&† e]ïdŸTï+<Š“ ¹¿+ç<Š
ç|Ÿuó„TÔáÇ+ ‚{¡e\ ç|Ÿ¿£{ì+º+~. €VŸäsÁXø—~Æ sÁ+>±“•
yû>·e+Ôá+>± n_óe~Æ #ûjáT&†“¿ì ÔáÐq €]œ¿£ dŸVŸäjáT+
n+~+#á&ƒ+ e\q ÔáÐq“• eTò*¿£ dŸ<ŠTbÍjáÖ\T ™|]Ð ‡
sÁ+>·+ dŸ+kÍœ>·Ôá “sˆD²“¿ì <ÃVŸ²<Š|Ÿ&ƒTÔáT+<Š“ eTq >šsÁe
ç|Ÿ<ó‘qeT+çÜ >±sÁT ‡ |Ÿ<¸Š¿±“• rdŸTÅ£”se&ƒ+ È]Ð+~.
¹¿+ç<Š |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ XæK, sçwŸ¼ eT]jáTT ¹¿+ç<Š bÍ*Ôá
çbÍ+Ô\ ç|Ÿuó„TÔÇ\ dŸVŸ²¿±sÁ+ÔÃ €jáÖ çbÍ+Ô\ýË
–q•³Te+{ì dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ Xø—~Æ |Ÿ]çXøeT\qT €<óŠTú
¿£]+#á&ƒ+, €jáÖ |Ÿ]çXøeT\Å£” ¿±e\d¾q €]œ¿£, kÍ+¹¿Ü¿£
eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ ne¿±Xæ\qT e~Æ #ûjáT&ƒ+ ¿ÃdŸ+ ¹¿+ç<Š
çbÍjîÖ›Ôá ç™|ÕyŽT $T“dŸ¼sY b˜ÍsÁˆýÉÕCñwŸHŽ €|˜t yîT®ç¿Ã |˜ŸÚ&Ž
çbÍ™dd¾+>´ m+³çÂsÕÎCÉdt (|¾myŽT-m|˜tmyŽT‚) dÓØ+qT
çbÍsÁ+_ó+#á&ƒ+ È]Ð+~. Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË ÂsÕdt –ÔáÎÜï
€<ó‘sÁ+>±, ¿£¯+q>·sY, ™|<ŠÝ|Ÿ*¢, Èq>±+ ›ý²¢\ýË _jáT«eTT
eT]jáTT y{ì $\Te €<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\™|Õq |Ÿ]çXøeT\
@sÎ³TqT çbþÔáàV¾²+#á&ƒ+ ¿ÃdŸ+ ç|Ÿ<ó‘q eT+çÜ dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ
|Ÿ]çXøeT\ n~ó¿±]¿¡¿£sÁD, ÿ¿£ ›ý²¢ ÿ¿£ sÁ¿£yîT®q €VŸäsÁ
–ÔáÎÜï ¹¿+ç<Š+ <‘Çs n“• esZ\ y]¿ì ç|ŸjîÖÈq+
–+³T+<Š“ ¹¿+ç<Š ç|Ÿuó„TÔáÇ+ >·T]ï+º+~.
¹¿+ç<Š €VŸäsÁ Xø—~Æ eT+çÜÔáÇ XæK çbÍjîÖ›Ôá
¿±sÁ«ç¿£eTyîT®q ç|Ÿ<ó‘qeT+çÜ dŸÖ¿£Œˆ €VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\
ç¿£eT‹BÆ¿£sÁD (|¾myŽTm|˜tmyŽT‚) |Ÿ<¸Š¿£+ <‘Çs eTÖ&ƒT ¿Ã³¢
30 \¿£Œ\ 50 yû\ sÁÖbÍjáT\ “<óŠT\ÔÃ çbõ™|˜dŸsY ÈjáTXø+¿£sY
Ôî\+>±D e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT |Ÿ]~óýË“ çbÍ+rjáT
e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, bõý²dŸ, ÈÐÔ«\ýË ¿±eTHŽ
‚+Å£”uñwŸHŽ ™d+³sY @sÎ³T #ûjáT³+ È]Ðq~. B“ <‘Çs
ÈÐÔ«\ ›ý²¢ eT]jáTT #áT³T¼|Ÿ¿£Ø\ çbÍ+Ô\ýË ÂsÕÔáT\T
|Ÿ+&dŸTïq• ÂsÕdtÅ£” $\Te CË&+#á&ƒ+ <‘Çs n<Šq|ŸÚ
€<‘jáTeTT bõ+<Š&†“¿ì ¥¿£ŒD, $$<óŠ sÁ¿±\ €VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\
ÔájáÖ¯ eT]jáTT eÖÂsØ{Ë¢¿ì HD«yîT®q €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\qT
n+<ŠTu²³T ýË¿ì rdŸTÅ£”se&†“¿ì eT]jáTT |Ÿ+&+ºq
|Ÿ+³Å£” $\Te CË&+#á&ƒ+ <‘Çs “\Ç #ûjáT&ƒ+ e+{ì
¿±sÁ«ç¿£eÖ\qT çbþÔáàV¾²dŸTï+~.
e] Ð+È\qT $T*¢+>´ <‘Çs eTqeTT _jáT«+ ÔájáÖsÁT
#ûdŸTÅ£”+{²+. ÂsÕdŸTqT |¾+& |Ÿ³¼&ƒ+ <‘Çs _jáT«+ |¾+&,
sÁeÇ, ÂsÕdt kÍ¼sYÌ yîTT<ŠýÉÕq –ÔáÎÔáTï\T>± eÖ]Ìq ÔásÇÔá $$<óŠ
€VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\Å£” eTT& dŸsÁTÅ£”>± dŸeTÅ£L]Ì ý²uó„+
bõ+<Še#áTÌ. _jáT«+ |¾+&ÔÃ #ý² sÁ¿±\ ÜqT‹+&†s\T,
kÍ•¿ùà, dŸ+ç|Ÿ<‘jáT e+³¿±\T, uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\T, dÓÇ{Ùà,
kÍdŸT\T eT]jáTT dŸÖ|t bå&ƒsYà, e]ˆ™d*¢ , bÍkÍï, qÖ&ýÙà ,
$TýÙØ w¿ùà, çbþ{¡HŽ bå&ƒsYà, yî›fñ‹TýÙ çbþ{¡HŽ bå&ƒsYà,
™VÕ²ç&Ã¿ÃýÉÕ&Žà yîTT<ŠýÉÕq y{ì“ ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ. e&ƒ¢ qT+&
n³TÅ£”\T, |ý²\T, bþVŸä n³TÅ£”\T, eTsÁeTs\T ÔáÅ£”Øe
KsÁTÌÔÃ ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ.
b˜þ]¼™|˜Õ&Ž ÂsÕdt: uó²sÁÔá ç|Ÿuó„TÔáÇ+ bþwŸ¿±sÁ ýËbÍ\qT
n~ó>·$T+#á&†“¿ì b˜þ]¼™|˜Õ&Ž ÂsÕdt (_jáÖ«“¿ì $$<óŠ sÁ¿±\
$³$THŽ\T eT]jáTT K“È \eD²\T ¿£\T|ŸÚÔsÁT) eT<ó‘«VŸ²•
uóËÈq |Ÿ<¸Š¿£eTT eT]jáTT çdÓï, ¥Xø— dŸ+¹¿ŒeT XæK\ <‘Çs
ç|ŸÈ\Å£” n+~+#\qTÅ£”+~. _jáÖ«“¿ì $³$THŽ ç|¾$T¿ùà
HûsÁT>± ¿£*|¾ ¿±ú, mçÅ£”¼àwŸHŽ nHû |Ÿ<ŠÆÜ <‘Çs ¿£*|¾ b˜þ]¼™|˜Õ&Ž
ÂsÕdt ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ.
$$<óŠ ný²ÎVŸäsÁ (çuñ¿ù b˜Ídt¼ $T¿ùà) |Ÿ<‘sœ\T: ç|ŸdŸTïÔá+
eÖÂsØ{Ë¢ ‚HŽdŸ¼+{Ù |˜ŸÚ&Žà, çuñ¿ù b˜Ídt¼ $T¿ùà\Å£” #ý² &eÖ+&Ž
–+~. ‚&ž¢, <ÃXø |¾+& e+{ì$ ÔájáÖsÁT#ûd¾ ¿ÃýÙ¦ #îÕHŽ <‘Çs
eÖÂsØ{Ë¢ neTTˆÔáTH•sÁT.
ÂsÕdt çbÍ™dd¾+>´ Ê $\Te CË&+|ŸÚ <‘Çs ç¿ì+~ sÁ¿±ýÉÕq €VŸäsÁ
–ÔáÎÔáTï\qT ÔájáÖsÁT #ûdŸT¿Ãe#áTÌ:
_jáT«+ eT]jáTT ‚HŽdŸ¼+{Ù €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\T
nq•+ HD«ÔáýË nyîT®ýËCÙ XæÔá+ €eXø«¿£Ôá: e] HD«Ôá
\¿£ŒD²\ýË _jáT«+ e+&ƒT³Å£” ¿±e\d¾q ú{ì |Ÿ]eÖD+
Å£L&† eTTK«+. ¿=“• sÁ¿±\ _jáÖ«“¿ì úsÁT mÅ£”Øe nedŸsÁ+
¿±>±, eT]¿=“• sÁ¿±\ _jáT«+ –&ƒ¿£&†“¿ì ÔáÅ£”Øe úsÁT
dŸ]bþÔáT+~. kÍ<ó‘sÁD+>± ¿ÃÔá ¿Ãd¾q yî+³Hû eTTK«+>± ¿=Ôáï
_jáT«+ e+&Ôû nq•+ –&ƒ¿£&†“¿ì ÔáÅ£”Øe |Ÿ]eÖD+ýË úsÁT
dŸ]bþÔáT+~. nq•+ yîTÔáTÅ£”\T ÿ¿£<‘“¿=¿£{ì nÔáTÅ£”ØHû
ne¿±Xø+ –+³T+~. “\Ç –+ºq <ó‘q«+ eTTK«+>± bÍÔá
_jáT«+ –&¿ì+#û+<ŠTÅ£” mÅ£”Øe úsÁT nedŸsÁ+ neÚÔáT+~.
_jáT«+ýË –+&û nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ™|]¹> ¿=BÝ nq•+ –&ƒ¿£&†“¿ì
mÅ£”Øe úsÁT nedŸsÁ+ neÚÔáT+~ e] Ð+ÈýË nyîT®ýËCÙ,
nyîT®ýË ™|¿ì¼HŽ nHû Âs+&ƒT sÁ¿±\ |¾+& |Ÿ<‘sÁÆ (¿±sÃÒ™VÕ²ç&û{Ùà)
¹sDTeÚ\T+{²sTT. eTq+ ÜHû nq•+ jîTT¿£Ø HD«Ôá \¿£ŒD²\ú•
n³TÅ£”\T, |ý²\T : n³TÅ£”\T, |ý²\Å£” eÖÂsØ{Ë¢ nH~>±
eT+º &eÖ+&Ž –+³T+~. eTTK«+>± $$<óŠ sÁ+>·TsÁ+>·T\
e&ƒ¢ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q n³TÅ£”\Å£”, |ý²\Å£” eÖÂsØ{Ë¢ n~ó¿£
<óŠsÁÅ£” neTTˆ¿Ãe&†“¿ì ne¿±Xø+ –+³T+~.
nq•eTT eT]jáTT $$<óŠ sÁ¿±\ ‚Hîà¼+{Ù €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\T: çu…HŽ
ÂsÕdtÔÃ bÍ³T, $$<óŠ sÁ¿±\ sÁ+>·T >·\ _jáÖ«“• n$Tˆq³¢sTTÔû
eT+º €<‘jáT+ \_ódŸTï+~. kÍ<ó‘sÁD _jáT«+>± ¿±Å£”+&†,
_jáÖ«“¿ì $$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ<‘sœ\T ¿£*|¾ ‚HŽdŸ¼+{Ù ¿ìº&,
‚HŽdŸ¼+{Ù kÍ+u²sY ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù yî›fñ‹TýÙ _s«“, ‚HŽdŸ¼+{Ù
|Ÿý²yŽ, ‚HŽdŸ¼+{Ù eTkÍý² ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù bõ+>·ýÙ ÂsÕdt,
‚HŽdŸ¼+{Ù Js ÂsÕdt, ‚HŽdŸ¼+{Ù |ŸÚ*™VAsÁ e+{ì yîTT<ŠýÉÕq
sÁTº¿£sÁyîT®q €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT ÔájáÖsÁT #ûd¾ eÖÂsØ{Ë¢
n$Tˆq³¢sTTÔû n~ó¿£ ý²uó²\qT >·&+#áe#áTÌ.
_jáT«+ |¾+&ÔÃ $$<óŠ sÁ¿±\ ÜqT‹+&†s\ ÔájáÖ¯: _jáT«+
|¾+&ÔÃ dŸsÁÇ|¾+&, dŸsÁÇ|¾+& $T¿ùà, dŸ¿ìH\ $T¿ùà, dŸ¿ìH\T,
dŸÔáTï|¾+&, eTTsÁTÅ£”\T, #î¿£Ø\T, $$<óŠ sÁ¿±\ dÓÇ{Ùà, n]™d\
$T¿ùà, n]™d\T ÔájáÖsÁT#ûd¾ n$Tˆq³¢sTTÔû eT+º ý²uó„+
edŸTï+~.
yîTT\Â¿Üïq _jáT«+ Ð+È\T: e&ƒ¢qT yîTT\Â¿Üïq ÔásÇÔá
m+&ƒuÉ{ì¼, ™|q+ ™|Õq yûsTT+ºq³¢sTTÔû eT+º bþwŸ¿±\T
¿£*Ðq³Te+{ì sÁTº¿£sÁyîT®q yîTT\Â¿Üïq _jáT«+ Ð+È\T
ÔájáÖsÁT#ûd¾ bÍ«¿ù #ûd¾ n$Tˆq³¢sTTÔû eT+º ý²uó„+
–+³T+~.
yûT, 2025

l Ð+È ýË|Ÿ\ n_óe~óÆ #î+<û |ŸÚsÁT>·T\T
|ŸÚsÁT>·T\T : yîTT¿£ØC¤q• “\ÇýË €¥+#áT ¿¡³¿±\ýË eTTÅ£”Ø
|ŸÚsÁT>·T, e&ƒ¢ º\T¿£, ÔáTfÉ¼|ŸÚsÁT>·T, qTd¾ |ŸÚsÁT>·T, ¿±çbÍ ;{ìýÙ
eT]jáTT |¾+& |ŸÚsÁT>·T\T eTTK«yîT®q$.
l Ð+È ‹jáT³ –+& qwŸ¼+ ¿£*Ð+#û |ŸÚsÁT>·T\T
Ð+È ýË|Ÿ\ n_óe~Æ #î+<û |ŸÚsÁT>·T\T : ‚$ ý²sÇ <ŠXøýË
Ð+È\ ýË|Ÿ\ #û], bþwŸ¿£ |Ÿ<‘sœ\qT Ü“ yûd¾, n¿£Ø&û J$Ôá
<ŠXø\ú• |ŸP]ï #ûdŸT¿=“, Ôá*¢ |ŸÚsÁT>·T Ð+È\qT sÁ+ç<óŠ+ #ûdŸT¿=“
‹jáT³Å£” ekÍïsTT. M{ìýË eTTK«yîT®q$ e&ƒ¢ º\T¿£, eTTÅ£”Ø
|ŸÚsÁT>·T yîTT<Š\>·Tq$.
yîTT¿£ØC¤q• <ó‘H«“• “\ÇýË uó„ç<Š|ŸsÁ#û dŸeTjáT+ýË
ç|Ÿ<ó‘q+>± |ŸÚsÁT>·T\T, ¥©+ç<ó‘\T eT]jáTT m\T¿£\T
¿±sÁD+>± >·DújáTyîT®q qwŸ¼+ y{ì\T¢ÔÃ+~. n+<ŠTýË
eTTK«+>± |ŸÚsÁT>·T\ e\q n~ó¿£ qwŸ¼+ dŸ+uó„$kþï+<Š“
n<óŠ«jáTH\T dŸÖºdŸTïH•sTT. n+<ŠTu²³TýË –q• ýÉ¿£Ø\
ç|Ÿ¿±sÁ+, “\ÇýË |ŸÚsÁT>·T\ e\q dŸTeÖsÁT 2`4.2%, m\T¿£\
e\q 2.5%, |ŸÅ£Œ”\ e\q 0.85%, eT]jáTT n~ó¿£ ÔûeT e\q
0.68% <ó‘q« qwŸ¼+ ÈsÁT>·TÔÃ+~. n“• sÁ¿±\ <ó‘q« |Ÿ+³\qT
¿£*|¾ ‡ qwŸ¼+ <‘<‘|ŸÚ 7,000 ¿Ã³¢ sÁÖbÍjáT\ esÁÅ£”
–+³T+<Š“ n+#áH. ¿±eÚq, “\Ç dŸeTjáT+ýË dŸÂsÕq C²ç>·Ôáï\T
rdŸTÅ£”+fñ, <ó‘q« qwŸ¼+ ÔáÐZ “¿£sÁ €<‘jáT+ >·DújáT+>± ™|]¹>
ne¿±Xø+ –+~.
<ó‘H«“• qwŸ¼|Ÿ]#û $<ó‘H“• ‹{ì¼ |ŸÚsÁT>·T\qT Âs+&ƒT sÁ¿±\T>±
$uó„›+#áe#áTÌ
e&ƒ¢ º\T¿£ : M{ì Âs¿£Ø\ |ŸÚsÁT>·T\T bõ\+ýËHû Ð+È\™|Õ ç>·T&ƒT¢
™|&ƒÔsTT. “\Ç #ûd¾q|Ÿð&ƒT ‡ ç>·T&ƒ¢ qT+º |ŸÐ*q |¾\¢
eTTÅ£”Ø |ŸÚsÁT>·T: ‚$ 3 $T.MT. bõ&ƒeÚ –+& Ôá\ uó²>·+ dŸq•“
eTTÅ£”Ø>± ‹jáT³Å£” eºÌ eTT<ŠTsÁT >Ã<óŠTeT sÁ+>·T qT+º
q\T|ŸÚ sÁ+>·TýË –+{²sTT. €&ƒ |ŸÚsÁT>·T\T Ð+È\™|Õ dŸq•“
sÁ+ç<ó‘\T #ûd¾ ýË|Ÿ*¿ì ç>·T&ƒT¢ ™|{ì¼ ™|Õq ›>·TsÁT e+{ì |Ÿ<‘sÁœ+ÔÃ
¿£|¾Î yûkÍïsTT. ÿ¿=Ø¿£Ø €&ƒ |ŸÚsÁT>·T Ð+ÈÅ£” ÿ¿£Ø{ì #=|Ÿðq 150
qT+& 250 esÁÅ£” ç>·T&ƒ¢qT ™|&ƒTÔáT+~. ‡ ç>·T&ƒ¢ qT+º ¿±Þø—ß
ýñ“ yîTÔáï“ |¾\¢ |ŸÚsÁT>·T\T |ŸÐ* Ð+ÈýËHû –+& n+<ŠTýË“
|Ÿ<‘sœ“• |ŸP]ï>± Ü“ ™|ÕbõsÁqT eÖçÔá+ $T>·T\TkÍïsTT. Ôá*¢
|ŸÚsÁT>·T\T ‹jáT³Å£” eºÌ 3 qT+º 5 Hî\\T J$+º eT°ß
eT°ß yîTT¿£ØC¤q•Å£” qwŸ¼+ ¿£\T>·#ûkÍïsTT.
qTd¾ |ŸÚsÁT>·T : qTd¾ |ŸÚsÁT>·T jîTT¿£Ø ý²sÇ\ ¿£H• Ôá*¢ |ŸÚsÁT>·Týñ
mÅ£”Øe>± qwŸ¼|ŸsÁTkÍïsTT. yîTT¿£ØC¤q• Ð+È\qT ÔáÅ£”Øe ÔûeT
XæÔá+ÔÃ “\Ç –+ºq|Ÿð&ƒT Å£L&† ‡ |ŸÚsÁT>·T ‹\yîT®q
<Še&ƒ\T ¿£*Ð –q•+<ŠTq Ð+È\Å£” mÅ£”Øe qwŸ¼+
¿£\T>·#ûjáT&ƒyûT ¿±Å£”+&†, Ð+È ýË|Ÿ\Å£” ç>·T&ƒ¢qT
#=|¾Î+#á>·\<ŠT. eTT<ŠTsÁT ¿±|˜Ó sÁ+>·TýË –q• ÿ¿=Ø¿£Ø Âs¿£Ø\
Ôá*¢ |ŸÚsÁT>·T sÃEÅ£” |Ÿ~ #=|Ÿðq <‘<‘|ŸÚ 400 qT+& 500
ç>·T&ƒ¢ esÁÅ£” ™|&ƒTÔáT+~. Ôá*¢ |ŸÚsÁT>·T\T #ûd qwŸ¼+ e\q
Ð+È\T eTT¿£Ø\T>±qT eT]jáTT |¾+&>±qT ÔájáÖsÁeÚÔsTT.
|ŸÚsÁT>·T\T Ð+ÈÅ£” ºq• sÁ+ç<óŠ+ #ûd¾ ýË|Ÿ*¿ì yî[ß
qwŸ¼|ŸsÁTkÍïsTT. ‚$ ÔáeT J$Ôá #áç¿±“• Hî\ sÃEýË¢ |ŸP]ï
#ûdŸTÅ£”+{²sTT. ¿±‹{ì¼ dŸ+eÔáàs“¿ì 11 qT+º 12 Ôás\
|ŸÚsÁT>·T\T Ð+È\qT €¥+º qwŸ¼|ŸsÁTkÍïsTT. >Ã<‘eTT\ýË“
–|Ÿ]Ôá\+™|Õ Âs¿£Ø\ |ŸÚsÁT>·T\T >±*ýË m>·sÁ&ƒ+ #áÖd¾ e&ƒ¢
º\T¿£ €¥+ºq³T¢ >·T]ï+#áe#áTÌqT. yîTT¿£ØC¤q•qT “\Ç
#ûd¾q|Ÿð&ƒT ‡ |ŸÚsÁT>·T e\q <ó‘q«+™|Õ qT+º 1 1/2 n&ƒT>·T
ýË|Ÿ* esÁÅ£” eÖçÔáyûT qwŸ¼+ ÈsÁT>·TÔáT+~.
ç|Ÿ<ó‘q+>± _jáT«|ŸÚ Ð+ÈýË“ nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ™|Õ €<ó‘sÁ|Ÿ&
–+³T+~. nyîT®ýËCÙ XæÔ“• ‹{ì¼ e] sÁ¿±\qT nyîT®ýËCÙ
sÁV¾²Ôá (y«¿ìà), nyîT®ýËCÙ ¿£*Ðq³Te+{ì (HHŽ y¿ìà)
sÁ¿±\T>± $uó„›kÍïsÁT. nyîT®ýËCÙ ¿£*Ð –q•³Te+{ì HHŽ y¿ìà
sÁ¿±\qT nyîT®ýËCÙ XæÔ“• ‹{ì¼ 4 sÁ¿±\T>± nÜ ÔáÅ£”Øe (2-
9%), ÔáÅ£”Øe (10-20%), eT<óŠ«dŸœ+ (20-25%) mÅ£”Øe
(25-35%) sÁ¿±\T>± e¯Z¿£]kÍïsÁT. nyîT®ýËCÙ XæÔá+ mÅ£”Øe>±
_jáÖ«“• ¿£qT¿£ e+&q³¢sTTÔû –&¿ìq ÔásÇÔá nq•+ #ý²
_sÁTdŸT>± –+³T+~. nq•+ Ð+È |Ÿ]eÖD+ Å£L&†
™|sÁT>·TÔáT+~. nq•+ #áý²¢]q ÔásÁTyÔá >·{ì¼>± –+&
ÜHû+<ŠTÅ£” nqTÅ£L\+>± –+³T+~. nyîT®ýËCÙ XæÔá+
ÔáÅ£”Øe>± –+&û _m|˜t Ð+È\T –&¿ìq ÔásÇÔá yîTÔáTÅ£”\T
ÿ¿£<‘“¿=¿£{ì nÔáTÅ£”Ø“ nq•+ yîTÔáï>± eTT<ŠÝ>± njûT«
ne¿±Xø+ –+~. nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ÔáÅ£”Øe>± –q• sÁ¿±\T
nq•+ e+&ƒT¿Ãe&†“¿ì |Ÿ“¿ìseÚ. eT<óŠ«dŸœ nyîT®ýËCÙ (20-
25) XæÔá+ ¿£*Ðq e] sÁ¿±\T nq•+ e+&ƒT¿Ãe&†“¿ì
nÔá«+Ôá nqTyîÕq$. nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ÔáÅ£”Øe ¿£*Ðq e]
sÁ¿±\qT ºq•|¾\¢\ €VŸäsÁeTT eT]jáTT e<ŠTÆ\ €VŸäsÁeTT
ÔájáÖsÁT #ûjáT&†“¿ì mÅ£”Øe>± €VŸäsÁ |Ÿ]çXøeTýË¢ eTT&
dŸsÁTÅ£”>± y&ƒTÔsÁT. mÅ£”Øe nyîT®ýËCÙ XæÔá+ ¿£*Ðq e]
sÁ¿±\qT qÖ&ýÙà, bÍkÍï, ‚ÔásÁ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\ýË eTTK«yîT®q
dŸsÁTÅ£”>± y&ƒTÔsÁT.
qÖ&ýÙà, bÍkÍï eT]jáTT yî¯ˆdŸ* yîTT<ŠýÉÕq b˜Ídt¼ |˜ŸÚ&Žà: >Ã<óŠTeT
|¾+&ÔÃ bÍ³T _jáT«+ |¾+&, sÁeÇ qT ¿£\|Ÿ&ƒ+ e\q eT+º
‹\esÁœ¿£yîT®q €VŸäsÁ+ ÔájáÖsÁeÚÔáT+~.
uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\T: _jáT«+ |¾+&, $$<óŠ uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\ýË
ç|Ÿ|Ÿ+#áy«|Ÿï+>± $]$>± $“jîÖÐdŸTïH•sÁT. _jáT«+ |¾+&
¿£\|Ÿ&ƒ+ <‘Çs >Ã<óŠTeT |¾+& jîTT¿£Ø XæÔ“• € jîTT¿£Ø €VŸäsÁ
–ÔáÎÜïýË ÔáÐZ+#áe#áTÌ.
ÂsÕdt bÍ|Ÿ&Ž : ÔáÅ£”Øe KsÁTÌÔÃ _jáT«+ |¾+&ÔÃ $$<óŠ sÁ¿±\
bÍ|Ÿ&Žà ÔájáÖsÁT #ûd¾ neTˆe#áTÌ.
™|Õq Ôî*|¾q $$<óŠ sÁ¿±\ çbÍ™dd¾+>´ |Ÿ<ŠÆÔáT\T ¿±eTHŽ
‚+Å£”uñwŸHŽ ™d+³sY <‘Çs ›ý²¢ ÂsÕÔáT\Å£” eT]+Ôá
n+<ŠTu²³TýË Ôûe&†“¿ì ¿£w¾ #ûdŸTï+~. ºq• dŸÖ¿£Œˆ ÔásÁVŸä
|Ÿ]çXøeT\T @sÎ³T ›ý²¢ýË eT]+Ôá çbþÔáàV¾²+#á&†“¿ì,
n+Å£”sÁ |Ÿ]çXøeT\Å£” ¿±e\d¾q XæçdÓïjáT kÍ+¹¿Ü¿£ dŸ\VŸä\qT,
¥¿£ŒD ¿±sÁ«ç¿£eÖ\qT, ›ý²¢ýË“ ÂsÕÔ+>±“•, jáTTeÔáqT,
eTV¾²Þ² dŸ+|˜ŸÖ\qT, ÂsÕÔáT –ÔáÎÜï<‘sÁT\ dŸ+|˜ŸÖ\qT eT]“•
€VŸäsÁ |Ÿ]çXøeT\qT ›ý²¢ýË @sÎ³T #ûjáTT³Å£”
çbþÔáàV¾²+#á&†“¿ì ¿±eTHŽ ‚+Å£”«uñwŸHŽ ™d+³sY uó„$wŸ«ÔáTïýË
m+ÔÃ –|ŸjîÖ>·|Ÿ&ƒTÔáT+<Š“ €¥<‘Ý+.
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q
b˜þHŽ Hî+.9492828965
yîTT¿£ØC¤q• “\ÇýË sÁ¿£ŒD: |ŸÚsÁT>·T\T, ¥©+ç<ó‘\
“ysÁDÅ£” dŸeTç>· jáÖÈeÖq«+
&†öö Â¿. yDìço, &†öö _. eT\¢jáT«, &†öö &. uó„ç<ŠT, &†öö yîÕ.jáTdt. |ŸsÁyûTXøÇ] eT]jáTT &†öö jáT+. dŸTC²Ôá
yîTT¿£ØC¤q• |Ÿ]XË<óŠq ¹¿+ç<Š+, e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq dŸ+dŸœ, sCñ+ç<Šq>·sY, ™VÕ²<Šsu²<Ž
yûT, 2025
1. 03.04.2025 |Ÿ+³\ ç|Ÿ<ŠsÁôq Xæ\ (ç¿±|t ¹¿|˜{ì]jáÖ)
4. 17.04.2025 çbõ. ÈjáTXø+¿£sY Ôî\+>±D e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT+ y] qÖÔáq |Ÿ+³ sÁ¿±\T 2024
5. 17.04.2025 ¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+ n~ý²u²<Ž <ŠXø«eÖ*¿£
2. 09.04.2025 sÁTç<ŠÖsÁT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+ qT+& $&ƒT<ŠýÉÕq qÖÔáq e] sÁ¿£+ €sY.&.€sY. 1200
7. 22.04.2025 ºsÁT<ó‘«H\ |Ÿ+³\ýË $\Te\ CË&+|ŸÚ
8. 22.04.2025 ç|ŸÜï |Ÿ+³ ÔásÁTyÔá qTeÚÇ kÍ>·T ÂsÕÔáT $ÈjáT>±<¸Š
1. 04.04.2025 jáÖdŸ+Ð e]ýË yîT&ƒ$sÁT|ŸÚ Ôî>·T\T ` “ysÁD
6. 17.04.2025 dŸTd¾œsÁ esü<ó‘sÁ e«ekÍjáÖ“¿ì ú{ìÅ£”+³\T
2. 24.04.2025 ç|ŸÜï G ¿£+~ `ÂsÕÔáT $ÈjáT>±<óŠ
3. 30.04.2025 esÁ+>·ýÙ e] 1246
4. 30.04.2025 ¿£+bÍkÍ>·sY e] 6251
3. 10.04.2025 sÁTç<ŠÖsÁT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+ qT+& $&ƒT<ŠýÉÕq qÖÔáq e] sÁ¿£+ €sY.&.€sY. 1162
jáTÖ³Ö«uÙ #óqýÙýË n|˜týË&Ž #ûd¾q qÖÔáq cÍsY¼à
jáTÖ³Ö«uÙ #óqýÙýË n|˜týË&Ž #ûd¾q qÖÔáq M&jîÖ\T
@ç|¾ýÙ 2025 eÖdŸ+ýË |¾.CÉ.{ì[email protected]áTT. y] nçÐ¿£\ÌsY M&jîÖ `

‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q
b˜þHŽ Hî+.9492828965
18 pýÉÕ, 202519
MT ™|sÁT>·T<Š\ýË ™|dŸsÁ |Ÿ+³ bÍÔáç |Ÿ<ó‘qyîT®q~MT ™|sÁT>·T<Š\ýË ™|dŸsÁ |Ÿ+³ bÍÔáç |Ÿ<ó‘qyîT®q~MT ™|sÁT>·T<Š\ýË ™|dŸsÁ |Ÿ+³ bÍÔáç |Ÿ<ó‘qyîT®q~
m. bþXæç~, &†öö &. yîÖVŸ²HŽ<‘dt, &†öö ›. ¥e#ásÁDY, &†öö Â¿. sÈXâKsY, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY eT]jáTT m. bþXæç~, &†öö &. yîÖVŸ²HŽ<‘dt, &†öö ›. ¥e#ásÁDY, &†öö Â¿. sÈXâKsY, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY eT]jáTT
&†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY&†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY
¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž
m. bþXæç~, &†öö &. yîÖVŸ²HŽ<‘dt, &†öö ›. ¥e#ásÁDY, &†öö Â¿. sÈXâKsY, &†öö jáT+. dŸTúýÙ Å£”eÖsY eT]jáTT
&†öö yîÕ. ç|ŸMDY Å£”eÖsY
¿£w¾ $C²ãq ¹¿+ç<Š+, €~ý²u²<Ž
eTq<ûXø+ýË 2023-24 dŸ+eÔáàsÁ+ýË dŸTeÖsÁT 27.5
$T*jáTHŽ ™V²¿±¼sÁ¢ýË $$<óŠ sÁ¿±\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ |Ÿ+³\qT
kÍ>·T #ûkÍeTT. Ôá<‘Çs dŸTeÖsÁT 24.25 $T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù
³qT•\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ –ÔáÎÜï È]ÐÔû <‘“ýË dŸTeÖsÁT 3.1
$T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\T (12.8% ™|Õ>±) ™|dŸsÁ |Ÿ+³ –ÔáÎÜï
#ûjáT&ƒ+ È]Ðq~. eTq Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË dŸTeÖsÁT 0.35
$T*jáTHŽ yîTç{ì¿ù ³qT•\ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ –ÔáÎÜï È]Ð+~.
M{ìýË eTTK«+>± ™|dŸsÁT¢, $TqTeTT\T, ¿£+<ŠT\T, Xøq>·\T
eT]jáTT ‚ÔásÁ n|Ÿs\T |Ÿ+&+#á&ƒ+ ÈsÁT>·TÔáT+~. ç>±MTD
çbÍ+Ô\ýË #ê¿£>± <=]¹¿ eÖ+dŸ¿£ÔáTï\ €VŸäsÁ+ ™|dŸsÁ |Ÿ+³
jîTT¿£Ø –ÔáÎÔáTï\T, $T>·Ô |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ÔÃ bþ*dï ™|dŸsÁýË
–+&û çbþ{¡qT¢, y{ì “sˆD+ýË –q• nyîT®HÃ €d¾&Žà e\q
eT+º HD«Ôá –+³T+~. n+Ôû¿±Å£”+&† nÜ ÔáÇsÁ>± JsÁ’+
neÚÔáT+~. ™|dŸsÁ¢ýË HD«yîT®q eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T, ÔáÇsÁ>±
™|˜Âsˆ+{Ù njûT« ¿±sÃÒ™VÕ²ç&û{Ùà, ÔáÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË ¿=eÚÇ
|Ÿ<‘sÁœ+, eT+º |Ó#áT|Ÿ<‘sÁœ+, $³$TqT¢ eT]jáTT K“È
\eD²\T |ŸÚwŸØ\+>± <=sÁTÅ£”ÔsTT. HD«yîT®q çbþ{¡q¢ e\q
‡ €<óŠT“¿£ ¿±\+ýË bÍ¢+{ÙMT{Ù (XæU²VŸäsÁ eÖ+dŸ+)
ÔájáÖ¯ýË eT]jáTT $]$>± XæU²VŸäsÁ eÖ+dŸ|ŸÚ çbþ{¡HŽà>±
|Ÿ]>·Dì+º mÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË ™|dŸsÁ¢ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q
€VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\Å£” eT+º &eÖ+&Ž –+~. eTq €sÃ>±«“¿ì
yûT\T#ûd jáÖ+{¡€¿ìà&î+{Ùà, jáÖ+{¡‚q¢ÎÛyûT³¯,
jáÖ+{¡¿±«qàsY, çbõ‹jîÖfÉ¿ù, ™VÕ²bþ*|¾&î$T¿ù ¿£ŒD²\qT ¿£*Ð
–+&ƒ&ƒ+ e\q ™|dŸsÁT¢ qÖ«ç{²d¾{ì¿£ýÙ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\
ÔájáÖ¯ýË Å£L&† y&ƒTÔáTH•sÁT. C²rjáT bþwŸ¿±VŸäsÁ dŸ+dŸœ
“¹sÝ¥+ºq ç|Ÿ¿±sÁ+ dŸ>·³Tq ç|ŸÜsÃE Xæ¿±VŸä] dŸTeÖsÁT 85
ç>±eTT\ |Ÿ|Ÿð eT]jáTT |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q
€VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\T eT]jáTT dŸTeÖsÁT 55 ç>±eTT\ $$<óŠ
|Ÿ|Ÿð\qT eÖ+kÍVŸä] €VŸäsÁ+>± rdŸT¿Ãy*. <ûXø+ýË
‡sÃE Ôá\dŸ] |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ \uó„«Ôá dŸTeÖsÁT 24 ç>±eTT\T.
¿±ú ×dÓm+€sY dŸÖº+ºq Ôá\dŸ] |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ $“jîÖ>·eTT
dŸTeÖsÁT 80 ç>±eTT\T. eTsÃ yîÕ|ŸÚ uó²sÁÔá yîÕ<Š«|Ÿ]XË<óŠH
eT+&ƒ* dŸÖº+ºq Ôá\dŸ] |Ÿ|Ÿð $“jîÖ>·+ dŸ+eÔáàs“¿ì
dŸTeÖsÁT 29.2 ¿ìýË\T. ™|Õ $wŸjáÖ“• eTq+
|Ÿ]o*+ºq³¢sTTÔû ™|sÁT>·TÔáTq• ÈHuó²Å£” nqT>·TD+>±
eTqsçwŸ¼+ýË |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·TqT çbþÔáàV¾²+#áe\d¾q
nedŸsÁ+ m+ÔîÕH –+~.
™|dŸsÁ |Ÿ+³ –ÔáÎÔáTï\T $]$]>± Üq&ƒ+ e\q ç>±MTD
çbÍ+Ô\ýË“ eÖ+dŸ¿£ÔáT\ bþwŸ¿£ ýËbÍ\qT eT]jáTT ‚ÔásÁ
bþwŸ¿±VŸäsÁ ýËbÍ\qT n~ó>·$T+#áe#áTÌ. eTTK«+>± HquÉ{ì¼
–&¿ì+ºq ™|dŸsÁ >·T&†\T, ™|dŸsÁ|Ÿ|ŸÚÎ, yîTT\Â¿Üïq ™|dŸsÁ
Ð+È\T, yîTT\Â¿Üïq ™|dŸsÁ Ð+È\T m+&q ÔásÇÔá ™|q+ MT<Š
yûsTT+º |¾+& |Ÿ³¼&ƒ+ <‘Çs ÔájáÖsÁT#ûd¾q ™|dŸsÁ¢eÖýÙ¼,
™|dŸsÁ³T¼, ™|dŸsÁ|Ÿ|ŸðÔÃ #ûd¾q u¤‹Ò³T¢, ¿ìº&, ™|dŸsÁ>±Âs\T,
™|dŸsÁ|Ÿ|Ÿð e&jáÖ\T, $$<óŠ sÁ¿±\ dŸ+ç|Ÿ<‘jáT |¾+&
e+³\T, ™|dŸsÁ|Ÿ|ŸðÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q VŸ²ý²Ç, eTÖ+>´<‘ýÙ
(HquÉ{ì¼ ç™|˜Õ #ûd¾q ™|dŸsÁ|Ÿ|Ÿð), uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\T (çuÉ&Ž,
_™dØ{Ùà, ¹¿¿ùà, |¾C²¨‹sÁZsY, {Ëdt¼), >·Ö¢³HŽ ç|˜Ó bÍkÍï, qÖ&ýÙà,
&îdŸsY¼, $$<óŠ sÁ¿±\ dŸ+ç|Ÿ<‘jáT dÓÇ{Ùà eT]jáTT eTTK«+>±
ºq•|¾\¢\Å£” Ü“|¾+#û –>·TZýË yûsTT+ºq ýñ<‘ HquÉ{ì¼
™|dŸsÁ|Ÿ|ŸðqT e+& Ü“|¾+#á&ƒ+ e\q u²\«+ qT+& e<ŠÆ <ŠXø
esÁÅ£” eTq<îÕq+~¿£ bþwŸDýË ™|dŸsÁ¢ bÍçÔá eTsÁTeýñ“~
eT]jáTT ™|dŸsÁ –ÔáÎÔáTï\T $]$]>± Üq&ƒ+ <‘Çs bþwŸ¿±VŸäsÁ
uó„ç<ŠÔáqT bõ+<Še#áTÌ. nq•+, >Ã<óŠTeT\T, ºsÁT<ó‘H«\T
eT]jáTT |Ÿ|Ÿð~qTdŸT\ <‘Çs <=]¹¿ çbþ{¡q¢ýË ¿=“• sÁ¿±\
nyîT®HÃ €d¾&Žà \_ó+#áeÚ. n+<ŠT¿£Hû nq•+- |Ÿ|Ÿð, ‚&ž¢, <ÃdŸ
e+{ì €VŸäsÁ+ýË <ó‘q«eTT eT]jáTT |Ÿ|Ÿð~qTdŸT\ ¿±+_HûwŸHÃ¢
rdŸT¿Ãe&ƒ+ <‘Çs Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q n“• sÁ¿±\ çbþ{¡q¢ýË
–+&û nyîT®HÃjáÖd¾&Žà \_ó+º dŸ+|ŸPsÁ’ €sÃ>±«“• n+~kÍïsTT.
ç|ŸÜsÃE Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T (çbþ{¡qT¢)
ejáTdŸT, Xæ¯sÁ¿£çXøeT, ÿÜï& ‹{ì¼ eÖsÁTÔáÖ –+{²sTT. m~¹>
|¾\¢\Å£”, >·]ÒÛD¡ çdÓï\Å£”, bÍ*#ûÌ Ôá\T¢\Å£” eT]jáTT n~ó¿£ÿÜï&,
È‹TÒ\Å£” eT]jáTT y«<óŠT\Å£” >·T] nsTTq y]¿ì n~ó¿£
yîÖÔ<ŠTýË çbþ{¡qT¢ nedŸsÁ+. È‹TÒ\T eT]jáTT y«<óŠT\
qT+& ¿Ã\TÅ£”+³Tq• y]¿ì n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË çbþ{¡qT¢
nedŸsÁ+. eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T Xø¯sÁ+ýË $$<óŠ Jeqç¿ìjáT\T
“sÁÇV¾²+#á&†“¿ì m+ÔÃ –|ŸjîÖ>·|Ÿ&ƒÔsTT. eTTK«+>±
1. eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T Xø¯s“¿ì ¿±e*àq Xø¿ìï“ n+~kÍïsTT,
2. Jeqç¿ìjáT ™|+bõ+~+#á&†“¿ì ÔÃ&ƒÎ&ƒÔsTT
3. Xø¯sÁ “sˆDeTT eT]jáTT >±jáÖ\T, |ŸÚ+&ƒT¢ eÖq&ƒ+ýË
eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T m+ÔÃ ÔÃ&ƒÎ&ƒÔsTT
4. eÖ+dŸ ¿£+&ƒs\ ‹sÁTeÚ eT]jáTT meTT¿£\ jîTT¿£Ø kÍ+ç<ŠÔá
™|sÁ>·&ƒ+ýË ÔÃ&ƒÎ&ƒÔsTT
5. sÃ>· “sÃ<óŠ¿£Xø¿ìï“ ™|+#û ç|ŸÜ“sÃ<óŠ¿±\ –ÔáÎÜïýË
ç|ŸeTTKbÍçÔá eV¾²kÍïsTT
6. Xø¯sÁ+ýË“ $$<óŠ m+CÉÕeTT¢ eT]jáTT VŸäsÃˆqT¢ –ÔáÎÜïýË
Å£L&† ÔÃ&ƒÎ&ƒÔsTT.
™|dŸsÁ|Ÿ|Ÿð eT]jáTT |Ÿ|Ÿð~qTdŸT\ÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q
$$<óŠ €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\qT Üq&ƒ+ <‘Çs ¿£*¹> |Ÿ~ eTTK«yîT®q
ç|ŸjîÖÈH\T
1. Xø¯s“¿ì m+ÔÃ –|ŸjîÖ>·|Ÿ&û eÖ+dŸ¿£ÔáTï\Å£” ç|Ÿ<ó‘q
eTÖ\ |Ÿ<‘sÁœ+
2. ÔáÅ£”Øe ¿=eÚÇqT ¿£*Ð –+{²sTT
™|dŸsÁT¢ eT]jáTT ™|dŸsÁ|Ÿ|ŸðýË bþwŸ¿£ $\Te\T ç|ŸÜ 100 ç>±eTT\Å£”
3. Xø¯s“¿ì ¿±y*àq nÜ eTTK«yîT®q |Ó#áT|Ÿ<‘sÁœ+ $]$>±
<=sÁTÅ£”ÔáT+~
4. ÔáÅ£”Øe Â>¢ídÓ$T¿ù ‚+&î¿ùà ¿£*Ð –q• €VŸäsÁ+
5. >·Ö¢fÉHŽ eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T ýñ“ €VŸäsÁ+
6. ¿=ýÉçkÍ¼ýÙ ýñ“ €VŸäsÁ+
7. n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË ×sÁHŽ <=sÁTÅ£”ÔáT+~
8. n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË bõ{²w¾jáT+ <=sÁTÅ£”ÔáT+~
9. ÔáÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË kþ&jáT+ ¿£*Ð –+{²sTT
10. n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË b˜þ*¿ù jáÖd¾&Ž <=sÁTÅ£”ÔáT+~
bþwŸ¿£ $\Te\|ŸsÁ+>±, yîÕ$<óŠ«yîT®q bþwŸ¿±VŸäsÁ
|Ÿ<‘sœ\ ÔájáÖ¯, dŸT\uó„+>± JsÁ’+ njûT« Xø¿ìï yîTT<ŠýÉÕq
\¿£ŒD²\T ™|dŸsÁ¢ –ÔáÎÔáTï\Å£” –+&ƒ³+ e\q eTq Ô=* neTˆ
eTT<ŠÝ ™|dŸsÁ|Ÿ|ŸðÔÃ ÔájáÖsÁT#ûd¾q –>·TZ ÔájáÖsÁeÚÔáT+<Š“
#î|ŸÎ&ƒ+ýË mý²+{ì nÜXøjîÖ¿ìï ýñ<ŠT. ¿±eÚq ÂsÕÔáT\+<ŠsÁÖ
™|<Š ÝmÔáTïq ™|dŸsÁ¢ kÍ>·T #û|Ÿ{ì¼ yîTT\Â¿Üïq ™|dŸsÁT¢, ™|dŸsÁeÖýÙ¼,
™|dŸsÁÔÃ #ûd¾q ÜqT‹+&†s\T $]$>± Üq&ƒ+ <‘Çs eTq
€sÃ>±«“• ¿±bÍ&ƒT¿Ãe&ƒ+ÔÃ bÍ³T ™|dŸsÁ¢ kÍ>·T<‘Çs Hû\
€sÃ>±«“• Å£L&† ¿±bÍ&ƒe#áTÌ.
™|dŸsÁ eT]jáTT ‚ÔásÁ |Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·T eT]jáTT €VŸäsÁXø—~Æ
m+<ŠTÅ£” nedŸsÁ+?
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T n“•kÍœsTT\ýË €VŸäsÁ+ eT]jáTT bþwŸ¿£
uó„ç<ŠÔáÅ£” <ÃVŸ²<Š+ #ûkÍïsTT
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T sçwŸ¼+ýË ç>±MTD ÈHuó²Å£” ¿±e\d¾q
eTTK«yîT®q bþwŸ¿±\T eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T, |Ó#áT|Ÿ<‘sÁœ+, K“È
\eD²\T eT]jáTT $³$TqT¢ n+~+#á&ƒ+ýË m+ÔÃ
<ÃVŸ²<Š|Ÿ&ƒÔsTT
lBsÁé¿±*¿£ y«<óŠT\T eT]jáTT dŸÖœ\¿±jáTÔá “ysÁDÅ£”
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T d¾b˜ÍsÁTà #ûjáT‹&ƒÔsTT
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T d¾œsÁyîT®q e«ekÍjáÖ“• çbþÔáàV¾²kÍïsTT
eT]jáTT yÔesÁD eÖsÁTÎ\qT Ôá³T¼Å£”+{²sTT
lÔáÅ£”Øe ú{ì nedŸsÁ+ÔÃ mÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË kÍ>·T#ûjáT
e#áTÌ (|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T n~ó¿£ ú{ì $“jîÖ>· kÍeTsÁœ«+ ¿£*Ð
–+{²sTT eT]jáTT ‚ÔásÁ eÖ+dŸ¿£ÔáTï\ –ÔáÎÜï¿ì njûT« ú{ì
$“jîÖ>·+ÔÃ bþ*dï n|Ÿs\ eÖ+dŸ¿£ÔáTï\ –ÔáÎÜï¿ì
¹¿e\+ 10 XæÔá+ eÖçÔáyûT ú{ì“ $“jîÖÐ+#áT
Å£”+{²sTT).
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ýË“ bþwŸ¿£ $\Te\T Ôá>·ZÅ£”+&† mÅ£”Øe¿±\+
bÍ³T “\Ç#ûdŸT¿Ãe#áTÌ
ln|Ÿs\ kÍ>·T <‘Çs |Ÿ+³eÖ]Î& #û|Ÿ³¼&ƒ+ e\q Hû\
¿ÃÔá eT]jáTT uó„ÖkÍsÁ ¿¡ŒDÔá ÔáÐZ+º €sÃ>·«yîT®q Hû\
ÔájáÖ¯¿ì –|ŸjîÖ>·|Ÿ&ƒÔsTT
leTTK«yîT®q |Ÿ+³ýË n+ÔásÁ|Ÿ+³>±, |Ÿ+³eÖ]Î&ýË
ç|Ÿ<ó‘q |Ÿ+³>± n|Ÿs\kÍ>·T #ûd¾q³¢sTTÔû mÅ£”Øe eT{ì¼
¿±sÁÒHŽ dÓÂ¿Ççd¼wŸHŽ kÍeTsœ«“• ¿£*Ð –+{²sTT.
l|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\ kÍ>·T #ûd¾q³¢sTTÔû Hû\ýË JeyîÕ$<Š«+
yîTsÁT>·T|Ÿ&ƒTÔáT+~ eT]jáTT dŸÖ¿£ŒˆJeÚ\ <‘Çs Hû\ýË
qçÔáÈ“ kÍœ|Ÿq Å£L&† ÈsÁT>·TÔáT+~.
ç|ŸÜÅ£L\ yÔesÁD |Ÿ]d¾œÔáT\qT Ôá³T¼Å£”Hû
e+>·&†\T, HD«yîT®q $ÔáïH\ –ÔáÎÜï eT]jáTT dŸsÁ|˜Ÿs,
¹¿ŒçÔákÍœsTTýË N&ƒ|Ó&ƒ\ eT]jáTT Ôî>·TÞøß “jáT+çÔáD, |Ÿ+³¿ÃÔá
dŸeTjáT+ýË rdŸT¿Ãy*àq C²ç>·Ôáï\T, |Ÿ+³ “\Ç, çbÍ™dd¾+>´
eT]jáTT eÖÂsØ{ì+>´ “sÁÇVŸ²D <‘Çs $Ôáïq+ qT+& |Ÿ|ŸÚÎesÁÅ£”
ÔáÐq #ásÁ«\T #û|Ÿ{ì¼qfÉ¢íÔû kÍ>·T eT]jáTT €VŸäsÁXø—~Æ
ý²uó„<‘jáT¿£yîT® |Ÿ+³¿ÃÔá qcÍ¼\qT ÔáÐZ+#á&†“¿ì eT]jáTT
ÂsÕÔáTkÍœsTTýË eT]jáTT $“jîÖ>·<‘sÁT“ kÍœsTTýË <óŠsÁ\
d¾œ¯¿£sÁDýË Å£L&† m+ÔÃ –|ŸjîÖ>·|Ÿ&ƒTÔáT+~.
™|dŸsÁT¢ 22.53 1.14 17.04 46.13 3.22 4.89 92.43
™|dŸsÁ|Ÿ|ŸÚÎ 23.88 1.35 9.37 52.3 3.1 3.93 43.13
|Ÿ|Ÿð eÖ+dŸ¿£ÔáTï\T ¿=eÚÇ |Ó#áT ¿±sÃÒ K“È ×sÁHŽ ¿±«*üjáT+
~qTdŸT\T (ç>±.) |Ÿ<‘sœ\T |Ÿ<‘sÁœ+ ™VÕ²ç&û³T¢ \eD²\T ($T.ç>±.) ($T.ç>±.)
(ç>±.) (ç>±.) (ç>±.) (ç>±.)

30
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+. 8333818262
31n¿Ã¼‹sY, 2025
4. e&ƒ\T Ôî>·T\T (bÍs $ýÙ¼)
esü\T mÅ£”Øe>± |Ÿ&, eTTsÁT>·T úsÁT bþjûT kå¿£sÁ«+
ýñq|Ÿð&ƒT, úsÁT €Ðq bõ\+ýË e&ƒ\T Ôî>·T\T mÅ£”Øe>±
€¥+#û ne¿±Xø+ –+~.,
¿±sÁD²\T:
lbõ\+ýË úsÁT “\Ç –+&ƒ&ƒ+ e\¢, yûsÁT¿ì >±* n+<Š¿£ yûsÁT
e«edŸœ <î‹Ò Ü+³T+~. <‘“ e\¢ yûsÁT uó„Ö$TýË úsÁT
–q•|ŸÎ{ì¿¡ rdŸT¿Ãýñ¿£ yîTT¿£Ø\T e&ƒ*bþe&ƒ+
ÈsÁT>·TÔáT+~.
l B“¿ì >±qT uó„Ö$TýË –q• nHû¿£ ¥©+ç<ó‘\T yûsÁTqT
€¥+#á&ƒ+ ÈsÁT>·TÔáT+~.
\¿£ŒD²\T:
lyîTT¿£ØÅ£” –q• n“• €Å£”\T e&ƒ*bþÔsTT.
l ÔásÇÔá €Å£”\T |ŸdŸT|ŸÚ sÁ+>·TÅ£” eÖ] s*bþe&ƒ+
ÈsÁT>·TÔáT+~.
lyîTT¿£Ø\T |ŸPÔá eT]jáTT ¿±Ôá dŸeTjáT+ýË ¿£qT¿£ mÅ£”Øe
esÁü+ Å£”]d¾ ‚ý²+{ì |Ÿ]d¾œÔáT\T –+fñ mÅ£”Øe yîTT¿£Ø\T
e&ƒ\T Ôî>·T\T \¿£ŒD²\qT #áÖ|¾+#á&ƒ+ ÈsÁT>·TÔáT+~.
l€Å£”\T s*bþe&ƒ+ yîTT¿£Ø\T –q• ¿±jáT\T |ŸÐ*bþe&ƒ+,
yîTT¿£Ø\T #á“bþe&ƒ+ ‡ Ôî>·T\T jîTT¿£Ø eTTK« \¿£ŒD+.
“ysÁD:
l‡ Ôî>·T\T jîTT¿£Ø \¿£ŒD²\T ¿£“|¾+ºq yî+³Hû bõ\+
qT+& ú{ì“ rd¾yûjáÖ*.
lyîTT¿£Ø yîTT<ŠÞøß #áT³Ö¼ 3 ç>±. ¿±|ŸsY €¿¡à¿Ã¢ÂsÕ&Ž yûsÁT u²>±
Ôá&d³³T¢ bþdŸT¿Ãy*.
lyîTT¿£Ø bþwŸ¿±\T rdŸT¿Ãýñ<ŠT ¿±‹{ì¼ ™|Õ qT+& 10 ç>±.
bÍ*|˜Ó&Ž ýñ<‘ 10 ç>±. eT©¼`Â¿ ¥©+ç<óŠH¥“ÔÃ ¿£*|¾
|¾º¿±] #ûdŸT¿Ãy*.
l|Ÿ+³ yûd³|Ÿð&ƒT uË<î kÍÞøß |Ÿ<ŠÆÜýË $ÔáTïÅ£”q•fÉ¢íÔû ‡
Ôî>·T\T jîTT¿£Ø dŸeTdŸ« ÔáÅ£”Øe>± –+³T+~.uó²sÁÔá<ûXø+ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT (Â>¢íd¾HŽ eÖ¿ùà) $dÓïsÁ’+,
–ÔáÎÜï, yDìÈ«eTT eT]jáTT €]œ¿£ ý²y<ûM\ |ŸsÁ+>± ç|Ÿ<ó‘q
qÖHîÐ+È\ |Ÿ+³. >·Ôá dŸ+eÔáàsÁ+ dŸTeÖsÁT 12.5 $T*jáTHŽ
™V²¿±¼sÁ¢ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ È]Ðq~. ‡
dŸ+eÔáàsÁ+ <ûXø y«|Ÿï+>± yq ¿±\+ýË dŸTeÖsÁT 13.0
$T*jáTHŽ ™V²¿±¼sÁ¢ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT |Ÿ+³ n¿Ã¼‹sY eÖdŸ+ýË
¿ÃÔáÅ£” d¾<ŠÆ+>± –+~. <ûXøy«|Ÿï+>± dŸTeÖsÁT 15.18
$T*jáTHŽ ³qT•\ kþjáÖ;HŽ –ÔáÎÜï ÈsÁT>·TÔáT+~. ‚~
<ûXø+ýË“ yîTTÔáï+ qÖHî Ð+È\ –ÔáÎÜï ýË dŸTeÖsÁT 40 XæÔá+
eT]jáTT kÍ>·T $dÓïsÁ’+ýË dŸTeÖsÁT 64.7%. Ôî\+>±DýË >·Ôá
dŸ+eÔáàsÁ+ dŸTeÖsÁT 0.38 $T*jáTHŽ ™V²¿±¼sÁ¢ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT
kÍ>·T #ûjáT&ƒ+ È]Ðq~. sçwŸ¼ y«|Ÿï+>± dŸTeÖsÁT 0.27
$T*jáTHŽ ³qT•\ kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT –ÔáÎÜï ÈsÁT>·TÔáT+~. ‚~
eTq sçwŸ¼+ýË“ yîTTÔáï+ qÖHîÐ+È\ –ÔáÎÜïýË dŸTeÖsÁT 38
XæÔá+. ç|ŸdŸTïÔá+ Ôî\+>±DýË yûsÁTXøq>· ÔásÇÔá kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT
ç|Ÿ<ó‘q qÖHî Ð+È\ |Ÿ+³. Ôî\+>±DýË |ŸPsÁÇ|ŸÚ €~ý²u²<Ž
eT]jáTT “C²eÖu²<Ž ›ý²¢\ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒTqT n~ó¿£
yîÖÔ<ŠTýË kÍ>·T#ûdŸTïH•sÁT. sçwŸ¼ kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT kÍ>·TýË
–eTˆ& €~ý²u²<Ž ›ý²¢ y{² dŸTeÖsÁT 39.6 XæÔá+ eT]jáTT
–ÔáÎÜïýË 38.2 XæÔá+. kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT nÜ eTTK«yîT®q³Te+{ì,
nÔá«+Ôá #ê¿£>± <=]¹¿ çbþ{¡HŽàÅ£” eTÖý²<ó‘sÁ+. $\Te
CË&+#á&ƒ+ <‘Çs $$<óŠ sÁ¿±\ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT ÔájáÖsÁT
#ûjáT&ƒ+ e\q Âs{ì¼+|ŸÚ €<‘jáT+ bõ+<Še#áTÌqT.
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT çbþ{¡HŽàýË eÖqe Xø¯s“¿ì ¿±e\d¾q nÔá«+Ôá
€eXø«¿£yîT®q nyîT®HÃ €d¾&Žà <=]¹¿ Xæ¿±VŸäsÁ €VŸäsÁ+.
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT qT+& ÔájáÖsÁT#ûd bÍ\T eT]jáTT ‚ÔásÁ $\Te
€<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\T eÖÂsØ{Ë¢ n~ó¿£ yîÖÔ<ŠTýË çbþ{¡HŽà ¿£*Ðq
€VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\T. M{ì“ çbþ{¡HŽà ¿ÃdŸyûT ¿±Å£”+&† M{ìýË
¿=ýÉçkÍ¼ýÙ ÔáÅ£”Øe>± –+&ƒ&ƒ+ eT]jáTT bÍ\ýË –+&û ý²¿Ã¼dt
ýñ¿£bþe&ƒ+ e\q B““ $]$>± n“• sÁ¿±\ €VŸäsÁ
|Ÿ<‘sœ\ýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT $\Te €<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\T
¿£\T|ŸÚÔsÁT. kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT bþwŸ¿£ $\Te\ |ŸsÁ+>± #ý²
çXâwŸ¼yîT®q~. mÅ£”Øe yîÖÔ<ŠTýË çbþ{¡qT¢, ¿=eÚÇ €eÖ¢\T, ×sÁHŽ,
›+Å£”, ¿±«*üjáT+, ×kõ|˜Ÿ¢yÃHŽà, jáÖ+{¡ €¿ìà&î+{Ùà eT]jáTT
$³$TqT¢ <=]¹¿ #êÂ¿Õq €VŸäsÁ <ó‘q«+. ç|Ÿ|Ÿ+#á y«|Ÿï+>±
n“• sÁ¿±\ Å£LsÁ\ýË e+³ qÖHî>± eT]jáTT eTq+ eÖÂsØ{Ë¢
#áÖd #ý² sÁ¿±\ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\ÔÃ bÍ³T kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT
qT+& rd¾q qÖHî eT]jáTT kþjáÖ *d¾ÜHŽ, kþjáÖ çbþ{¡q¢
bå&ƒsY, bÍ¢+{Ù uñdt¦ çbþ{¡q¢ eÖ+dŸ+, MTýÙ yûT¿£sYà, kÍdt
eT]jáTT ç¹>Mdt, bõ& #ûsÁTÎ\T, uñ¿ì+>´ $TçXøeÖ\T, fñdt¼
yûT¿£sYà, eÖ+kÍVŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\ýË, uñ¿£¯, kÍ•¿ùà, #Â¿¢{Ù,
bÍújáÖ\, kå+<ŠsÁ« kÍ<óŠH\T, sÃ>·“sÃ<óŠ¿£ @CÉ+{Ù,
b˜ÍsˆdŸÖ«{ì¿£ýÙà n|¾¢¹¿wŸHŽà eT]jáTT dŸ‹TÒ\T ÔájáÖ¯ýË
uó²>·+>± |Ÿ]çXøeT\ eTT&dŸsÁTÅ£”>± ç|Ÿ|Ÿ+#áy«|Ÿï+>± $]$>±
$“jîÖÐdŸTïH•sÁT.
eTTK«+>± Ôî\+>±D sçwŸ¼+ýË ™|sÁT>·TÔáTq•
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT kÍ>·T, –ÔáÎÜï, kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT “\Ç, HD«yîT®q
$ÔáïH\ n_óe~Æ, $\Te €<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\ ÔájáÖ¯ eT]jáTT
€¿±XøyDì ç|ŸÔá«¿£Œ ç|ŸkÍs\ <‘Çs e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT
XægyûÔáï\ÔÃ ÂsÕÔáT\ eTTU²eTTÏ ¿±sÁ«ç¿£eTeTT
|¾.CÉ.{ì[email protected]áTT, XægyûÔáï\ ç|ŸÔá«¿£Œ ¹s&jîÖ ç|ŸkÍsÁ ¿±sÁ«ç¿£eT+ ç|ŸÜ >·TsÁTysÁ+ sçÜ 7:15`7:45 €¿±XøyDì, ™VÕ²<Šsu²<Ž
@ d¼wŸHŽ qT+º ç|ŸkÍsÁeTeÚÔáT+~. n¿Ã¼‹sY, 2025 ýË ç|ŸkÍsÁeTjûT« ¹s&jîÖ ¿±sÁ«ç¿£eÖ\T
Ôû~ n+Xø+ kÍ+¹¿Ü¿£ dŸeÖ#sÁ+ n+~dŸTïq• XædŸïyûÔáï |sÁT,
VŸ²Ã<‘ eT]jáTT b˜þHŽ Hî+‹sY
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT kÍ>·T, e+³ qÖHî –ÔáÎÜï eT]jáTT $\Te
€<ó‘]Ôá –ÔáÎÔáTï\ÔÃ €<‘jáT+ eT]jáTT €sÃ>·«+
&†öö m. bþXæç~ eT]jáTT &†öö mdt. eT<óŠTdŸÖ<ŠHŽ Âs&¦
çbõ™|˜dŸsY ÈjáTXø+¿£sY Ôî\+>±D e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT+, ™VÕ²<Šsu²<Ž
09.10.2025 ¿£+~ |Ÿ+³ýË dŸdŸ«sÁ¿£ŒD , XægyûÔáï (bÍ¢+{Ù bÍ<¸Š\J)&†öö {ì. sCñXøÇsY Âs&¦
Ôî\+>±D ÂsÕÔáT $C²ãq ¹¿+ç<Š+, Ô+&ƒTsÁT, b˜þHŽ Hî+. 9390898305
16.10.2025 sÁ; ¿£+~ kÍ>·TÅ£” nqTyîÕq sÁ¿±\T , XægyûÔáï (bÍ¢+{Ù ç;&+>´)&†öö ›. ‡XøÇsÁ Âs&¦
eT]jáTT yûTýÉÕq jáÖÈeÖq«+ |Ÿ<ŠÆÔáT\T çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, bÍýÉ+, b˜þHŽ Hî+. 8808882766
23.10.2025 ºsÁT<ó‘«H\ÔÃ bþwŸ¿£ uó„ç<ŠÔá , ç|Ÿ<ó‘q XægyûÔáï (bÍ¢+{Ù bÍ<¸Š\J)&†öö &. Xø¥uó„ÖwŸDY
çbÍ+rjáT e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, bÍýÉ+, b˜þHŽ Hî+. 8919409933
30.10.2025 jáÖdŸ+ÐýË |Ÿ+³ýË¢ dŸeTç>· msÁTeÚ\ , ç|Ÿ<ó‘q XægyûÔáï (nç>±q$T)&†öö €sY.$.{ì. u²ý²J HjáT¿ù
jáÖÈeÖq«+ e«ekÍjáT |Ÿ]XË<óŠq kÍœq+, sCñ+ç<Šq>·sY, b˜þHŽ Hî+. 9440104717

32
‚ÔásÁ $esÁeTT\Å£” dŸ+ç|Ÿ~+#áe\d¾q b˜þHŽ Hî+. 9492828965
33n¿Ã¼‹sY, 2025
n<óŠTHÔáq |˜ŸÚ&Ž çbÍ™dd¾+>´ |Ÿ<ŠÆÔáT\ <‘Çs $\Te\T CË&+º
ÂsÕÔáT\Å£” eT+º Ð³T¼u²³T <óŠsÁÔÃ bÍ³T, ç|ŸÈ\Å£” HD«yîT®q,
‹\yîT®q bþwŸ¿£ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\qT eT]jáTT ç>±MTD jáTTer
jáTTeÅ£”\Å£” –bÍ~ó ¿£\Îq e+{ì n+Xæ\qT |Ÿ]>·DýË¿ì
rdŸT¿=“, kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT €VŸäsÁ –ÔáÎÔáTï\ m>·TeTÜ <‘Çs sçwŸ¼
€<‘jáÖ“• ™|+bõ+~+#á e\d¾q nedŸsÁ+ –+~.
$\Te €<ó‘]Ôá kþjáÖ;HŽ €VŸäsÁ |Ÿ<‘sœ\ ÔájáÖ¯
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT qÖHî: ÿ¿£ ³qT• kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT qÖHî –ÔáÎÜï¿ì
dŸTeÖsÁT 2.0 ™V²¿±¼sÁ¢ uó„Ö$T nedŸsÁeTeÚÔáT+~. ¿ìýË
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT qT+& 200 ç>±eTT\ e+³qÖHî <=sÁTÅ£”ÔáT+~.
qÖHî rd¾q ÔásÇÔá –+&û >±qT>· #î¿£ØqT m+&ƒuÉ{ì¼ eT]jáTT
bõ& #ûkÍïsÁT. qÖHî rd¾q >±qT>· #î¿£ØqT $$<óŠ €VŸäsÁ
|Ÿ<‘sœ\ýË eTT&dŸsÁTÅ£”>± y&ƒTÔsÁT.
kþjáÖ çbþ{¡HŽ ¿±Hîà+çfñ{Ù, kþjáÖ çbþ{¡HŽ ×kþýñ{Ù
e+{ì nÔá«+Ôá $\TyîÕq çbþ{¡HŽ –ÔáÎÔáTï\T qÖHî rd¾q
>±qT>· #î¿£Ø qT+& ÔájáÖsÁT #ûkÍïsÁT. eÖÂsØ{Ë¢ <=]¹¿ ºq•
|¾\¢\ €VŸäsÁ+ eT]jáTT ‹\esÁÆ¿£yîT®q çbþ{¡HŽ €<ó‘]Ôá
€VŸäsÁ|Ÿ<‘sœ\ýË M{ì“ ¿£\T|ŸÚÔsÁT. ‚³Te+{ì $TwŸHŽ\Å£”
n~ó¿£ e«jáT+ KsÁÌeÚÔáT+~.
MTýÙ yûT¿£sYà: qÖHî rd¾q >±qT>· #î¿£Ø |¾+&¿ì >Ã<óŠTeT|¾+&,
yîTT¿£ØC¤q• |¾+& ¿£*|¾ m¿ùà- ç³T&ƒsY nHû jáT+çÔá+ <‘Çs
MTýÙ yûT¿£sYà ÔájáÖsÁT#ûkÍïsÁT. ÔáÅ£”Øe KsÁTÌÔÃ dŸTeÖsÁT €sÁT
qT+& m“$T~ \¿£Œ\ e«jáT+ÔÃ m¿ùà- ç³T&ƒsY nHû jáT+çÔá+
<‘Çs MTýÙ yûT¿£sYà ÔájáÖsÁT #ûjáTe#áTÌ. MTýÙ yûT¿£sYàqT
kþjáÖ #î+Å£”dt n“ Å£L&† |¾\TkÍïsÁT. M{ì“ eÖ+kÍ“¿ì
ç|ŸÔ«eÖ•jáT+>± Ü+{²sÁT.
bÍ¢+{Ù uñdt¦ MT{Ùà: ‡ sÃE ç|Ÿ|Ÿ+#á y«|Ÿï+>± ÔásÁT>·TÔáTq•
eqsÁT\T, ™|sÁT>·TÔáTq• ÈHuó², È+ÔáTeÚ\ (yûT¿£, >=çÂs\T, ¿Ã&
eT]jáTT ‚ÔásÁ |ŸXø—eÚ eÖ+dŸeTT) qT+& ÔájáÖsÁT #ûd¾q
eÖ+dŸeTT Üq&ƒ+ e\q ç|Ÿ‹\TÔáTq• y«<óŠT\T, nHsÃ>·«+
>·T]+º mÅ£”Øe>± #ásÁÌ\T ÈsÁT>·TÔáTH•sTT. ç|ŸÔ«eÖ•jáT
eÖ+dŸ¿£ÔáTï\ eT]jáTT ‚ÔásÁ bþwŸ¿£ $\Te\T ¿£*Ð –q•
bÍ¢+{Ù uñdt¦ MT{Ùà eÖÂsØ{ÙýË çbÍ#áTsÁ«+ bõ+<ŠTÔáTH•sTT.
#ý² sÁ¿±\ bÍ¢+{Ù uñdt¦ MT{ÙàýË kþjáÖ çbþ{¡HŽ eTÖ\
€<ó‘sÁ+.
uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\T: qÖHî rd¾q >±qT>· #î¿£Ø bõ&, kþjáÖ €sTTýÙ,
kþjáÖ ýÉd¾~¸HŽ, kþjáÖ çbþ{¡HŽ ¿±Hîà+çfñ{Ù eT]jáTT
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT |¾+& yîTT<ŠýÉÕq $$<óŠ uñ¿£¯ –ÔáÎÔáTï\ýË
ç|Ÿ|Ÿ+#áy«|Ÿï+>± $]$>± $“jîÖÐdŸTïH•sÁT.
qÖ&ýÙà, bÍkÍï eT]jáTT yî¯ˆdŸ* yîTT<ŠýÉÕq b˜Ídt¼ |˜ŸÚ&Žà: qÖHî
rd¾q >±qT>· #î¿£Ø bõ&ýË dŸTeÖsÁT 38-42% esÁÅ£” çbþ{¡qT¢
–+{²sTT. >Ã<óŠTeT |¾+&ÔÃ bÍ³T qÖHî rd¾q kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT
>±qT>· #î¿£Ø bõ&qT ¿£\|Ÿ&ƒ+ e\q HD«yîT®q çbõ{¡q¢ÔÃ bÍ³T
eT+º ‹\esÁœ¿£yîT®q €VŸäsÁ+ ÔájáÖsÁeÚÔáT+~. dŸTeÖsÁT €sÁT
qT+& |Ÿ~ \¿£Œ\ e«jáT+ÔÃ bÍkÍï eT]jáTT yî¯ˆdŸ*
ÔájáÖsÁT#ûd $TwŸHŽqT ¿=qe#áTÌ.
eT©¼ ç¹>HŽ €³: >Ã<óŠTeT |¾+&ÔÃ bÍ³T 5 qT+& 12 sÁ¿±\
$$<óŠ ç|Ÿ<ó‘q <ó‘H«\T, ÔáD <ó‘H«\T, d¾] <ó‘H«\T,
|Ÿ|Ÿð<ó‘H«\T, yîT+ÔáT\T, kþjáÖ;HŽ ýñ<‘ qÖHî rd¾q
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT >±qT>· #î¿£Ø bõ& ¿£\|Ÿ&ƒ+ e\q HD«yîT®q eT©¼
ç¹>HŽ €³ ÔájáÖsÁT #ûdŸTïH•sÁT. yûsTT+ºq 10-15%
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒTqT ¿£\T|ŸÚÔáTH•sÁT.
uñe¹sCÉdt, #Â¿¢{Ùà eT]jáTT ‚ÔásÁ dÓÇ{Ùà: kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT |¾+&,
kþjáÖ çbþ{¡HŽ ¿±Hîà+çfñ{Ù, kþjáÖ çbþ{¡HŽ ×kþý{Ùà, kþjáÖ
ýÉd¾~¸HŽ, qÖHî rd¾q kþjáÖ;HŽ |¾+& yîTT<ŠýÉÕq$ $]$>± ¿£*|¾
ç|Ÿ|Ÿ+#á y«|Ÿï+>± uñe¹sCÉdt, #Â¿¢{Ùà eT]jáTT ‚ÔásÁ dÓÇ{Ùà
ÔájáÖsÁT #ûdŸTïH•sÁT.
kþjáÖ bÍ\T, |Ÿú•sÁT eT]jáTT ‚ÔásÁ dÓÇ{Ùà
kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT Ð+È\qT HquÉ{ì¼ yû& úÞø—ß ¿£*|¾
sÁT‹Ò&ƒ+ <‘Çs º¿£Ø“ bÍ\ ý²+{ì |Ÿ<‘sÁœ+ ÔájáÖsÁeÚÔáT+~.
Ôá<Šq+ÔásÁ+ y{ì“ ÿ¿£ C²* ýñ<‘ ‹³¼ <‘Çs e&ƒ bþjáT&ƒ+
e\q 1.0 ¿ìýË kþjáÖºÅ£”Ø&ƒT qT+& 6.0 ©³sÁ¢ º¿£Ø“ kþjáÖ
bÍ\T ÔájáÖsÁeÚÔsTT. y{ì“ u²>± yû& #ûd¾ #áý²¢]Ì uÉ\¢+
ýñ<‘ #áÂ¿ØsÁ ¿£\T|ŸÚÅ£”“ bÍ\ý²>± Ô>·e#áTÌ. kþjáÖ bÍ\ýË
94% úÞø—¢, 3% çbþ{¡qT¢, 1.5% ¿=eÚÇ, 1.5% ¿±sÃÒ™VÕ²ç&û³T¢,
eT]jáTT ‚ÔásÁ K“È \eD²\T <=sÁTÅ£”ÔsTT.
|Ÿú•sÁT: kþjáÖ bÍ\ýË “eTˆsÁdŸ+, ýñ<‘ yî“>·sY ¿£*|¾ bÍ\qT
$sÁ>=Z{ì¼ |Ÿú•sÁT>± eÖsÁÌe#áTÌ. kþjáÖ |Ÿú•sYqT kþjáÖ {Ë|˜ŸÚ
n“ Å£L&† |¾\TkÍïsÁT. kþjáÖ |Ÿú•sY <‘Çs $$<óŠ sÁ¿±\ dÓÇ{Ù
Å£L&† ÔájáÖsÁT #ûdŸT¿Ãe#áTÌ. |Ÿú•sY Å£LsÁ Å£L&† e+&ƒTÅ£”“
Üqe#áTÌ.
e«ekÍjáT+ýË $ÈjáT+ kÍ~ó+#\+fñ eT+º $Ôáïq+
Ô=*yîT³T¼. HD«yîT®q $ÔáïH“• –|ŸjîÖÐ+#á&ƒ+ e\¢ n~ó¿£
~>·T‹&ÔÃ bÍ³T, N&ƒ|Ó&ƒ\qT Ôá³T¼Å£”Hû Xø¿ìï \_ódŸTï+~.
HD«yîT®q $Ôáïq+ n+fñ ¹¿e\+ yîTT\¿£ XæÔá+ÔÃ Å£L&q~
eÖçÔáyûT ¿±<ŠT. n~ ÈqT«|ŸsÁ+>± dŸÇ#áÌÛyîT®q~>±, ‚ÔásÁ
$ÔáïH\T, ¿£\T|ŸÚ $ÔáïH\T eT]jáTT Ôî>·TÞø—ß ýñÅ£”+&† –+&†*.
‡ \¿£ŒD²\Tq• $ÔáïH“• ÂsÕÔáTýñ ÔáeT bõ\+ýË ºq• C²ç>·Ôáï\T
bÍ{ìdŸÖï –ÔáÎÜï #ûdŸT¿Ãe#áTÌ. $ÔáïHÃÔáÎÜïýË ÂsÕÔáT\ qT+&
ÂsÕÔáT\Å£” $Ôáïq |Ÿ+|¾D¡ nHû~ eTq e«ekÍjáT dŸ+dŸØÜýË ÿ¿£
eTTK«yîT®q uó²>·+. ‚~ €]œ¿£+>± ý²uó„<‘jáT¿£+>± –+&ƒ³yûT
¿±Å£”+&†, ‚ÔásÁ ÂsÕÔáT\Å£” Å£L&† HD«yîT®q $ÔáïH\qT
n+~+#û ne¿±Xæ“• ¿£*ÎdŸTï+~. ‡ ç|Ÿç¿ìjáTýË uó²>·+>±,
çbõ™|˜dŸsY ÈjáTXø+¿£sY Ôî\+>±D e«ekÍjáT $XøÇ$<‘«\jáT+
#û|Ÿ{ì¼q ç|ŸÜ ç>±eT+ýË HD«yîT®q $Ôáïq+ ¿±sÁ«ç¿£eT+ýË $Ôáïq
¿ì{Ù\ |Ÿ+|¾D¡ ÿ¿£ eT+º ç|ŸjáTÔá•+. e«ekÍjáT
$XøÇ$<‘«\jáT+ qT+& ÂsÕÔáT\T bõ+~q HD«yîT®q $Ôáïq ¿ì³¢qT
bõý²ýË¢ $ÔïsÁT. ‚|Ÿð&ƒT € $ÔáïH\ qT+º HD«yîT®q
$ÔáïHÃÔáÎÜï kÍ~ó+#á&†“¿ì ‡ ç¿ì+~ dŸÖ#áq\qT bÍ{ì+#á+&.
$ÔáïHÃÔáÎÜïýË bÍ{ì+#*àq kÍ<ó‘sÁD dŸÖçÔ\T
HD«yîT®q $ÔáïH\qT –ÔáÎÜï #ûjáÖ\+fñ, n“• |Ÿ+³\Å£”
e]ï+#û ¿=“• çbÍ<¸Š$T¿£ dŸÖçÔ\qT bÍ{ì+#*. n$:
1. dŸÂsÕq bõ\+ m+|¾¿£: >·Ôá dÓÈHÃ¢ eTq+ kÍ>·T
#ûjáÖ\qTÅ£”q• |Ÿ+³qT yûjáT“ bõý²“• m+#áT¿Ãy*.
B“e\¢ bÍÔá $ÔáïH\T yîTT\Â¿Üï, ¿=Ôáï $ÔáïH\ÔÃ
¿£*d¾bþÅ£”+&† –+{²sTT. ¿£\T|ŸÚ $ÔáïH\T ÔáÅ£”Øe>± –q•
bõý²“• m+#áT¿Ãe&ƒ+ Å£L&† eT+º~.
2. yûsÎ³T <ŠÖsÁ+: ÿ¹¿ sÁ¿£+ |Ÿ+³ýË“ Âs+&ƒT yû¹sÇsÁT
sÁ¿±\qT kÍ>·T #ûd³|Ÿð&ƒT, n$ Âs+&ƒÖ ÈqT«|ŸsÁ+>±
¿£\Tw¾Ôá+ ¿±Å£”+&† y{ì eT<óŠ« bÍ{ì+#*àq “]ÝwŸ¼ <ŠÖsÁ+.
$ÔáïHÃÔáÎÜïýË ‚~ #ý² eTTK«yîT®q “jáTeT+. ‡ <ŠÖsÁ+
bÍ{ì+#á¿£bþÔû, >±* ýñ<‘ ¿¡³¿±\ <‘Çs |Ÿs>· ¹sDTeÚ\T
ÿ¿£ bõ\+ qT+& eTs=¿£ bõý²“¿ì yî[¢, ÈqT«|ŸsÁyîT®q ¿£©ï
ÈsÁT>·TÔáT+~. B“e\¢ $Ôáïq+ jîTT¿£Ø dŸÇ#áÌÛÔá ÔáÐZ, HD«Ôá
<î‹ÒÜ+³T+~. $Ôáïq <óŠM¿£sÁD dŸ+dŸœ\T $Ôáïq bõý²“•
Ôá“F #ûd³|Ÿð&ƒT yûsÎ³T <ŠÖs“• ÿ¿£ eTTK«yîT®q
ç|ŸeÖD+>± |Ÿ]>·DìkÍïsTT. ‡ <ŠÖsÁ+ dŸ]>±Z
bÍ{ì+#á¿£bþÔû, € bõ\+ýË –ÔáÎÜï nsTTq $ÔáïH“•
HD«yîT®q~>± <óŠM¿£]+#ásÁT.
3. uÉsÁTÅ£”\ @]yûÔá: HD«yîT®q $ÔáïHÃÔáÎÜïýË uÉsÁTÅ£”\ @]yûÔá
nHû~ ÿ¿£ nÜ eTTK«yîT®q ç|Ÿç¿ìjáT. ‚~ ç|Ÿ<ó‘q+>± $Ôáïq
|Ÿ+³ bõ\+ýË eTqÅ£” nedŸsÁ+ ýñ“, sÁ¿±“¿ì #î+<Š“
yîTT¿£Ø\qT >·T]ï+º, y{ì“ |ŸP]ï>± Ô=\Ð+#û |Ÿ<ŠÆÜ. ‡
ç|Ÿç¿ìjáT $Ôáïq+ jîTT¿£Ø ÈqT« dŸÇ#áÌÛÔá qT ¿±bÍ&ƒ{²“¿ì
dŸVŸäjáT|Ÿ&ƒTÔáT+~.
‡ uÉsÁTÅ£”\T nHû¿£ sÁ¿±\T>± –+&ƒe#áTÌ:
ÈqT«|ŸsÁ+>± _óq•yîT®q yîTT¿£Ø\T: ‚$ ç|Ÿ<ó‘q |Ÿ+³ sÁ¿±“¿ì
#î+~q$ ¿±Å£”+&† yû¹s \¿£ŒD²\T ¿£*Ð –+{²sTT.
|¾.CÉ.{ì.m.jáTT ç>±eT ç>±eÖ“¿ì HD«yîT®q $Ôáïq+ ¿±sÁ«ç¿£eT+: HD«yîT®q
$ÔáïHÃÔáÎÜïýË ÂsÕÔáT\Å£” eTTK« dŸÖ#áq\T
Â¿. \¿¡Œˆç|ŸdŸq•, jáTyŽT. |Ÿ\¢$, Â¿. ¿£q¿£<ŠTsÁZ, _. esÁç|ŸkÍ<Ž, &†öö jáTyŽT.$. q¹>wt Å£”eÖsY eT]jáTT
&†öö d¾.™V²#Y. <‘yîÖ<ŠsY sE
$Ôáïq |Ÿ]XË<óŠq eT]jáTT kÍ+¹¿Ü¿£ ¹¿+ç<Š+, sCñ+ç<Šq>·sY

Poshadri till October 2025 Popular articles.pdf

About This Presentation

Slide Content

Tags

Categories

Download

Quick Actions

Statistics

Related Slideshows

Poshadri till October 2025 Popular articles.pdf

About This Presentation

Slide Content

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 20

Slide 21

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 65

Slide 66

Slide 87

Slide 88

Tags

Categories

Download

Quick Actions

Statistics

Related Slideshows

8-top-ai-courses-for-customer-support-representatives-in-2025.pptx

7-essential-ai-courses-for-call-center-supervisors-in-2025.pptx

25-essential-ai-courses-for-user-support-specialists-in-2025.pptx

8-essential-ai-courses-for-insurance-customer-service-representatives-in-2025.pptx

Know for Certain

PPT OPD LES 3ertt4t4tqqqe23e3e3rq2qq232.pptx