Rehiyon-5-Fil.5.pptx

gggg

1. Dominican College of Tarlac Capas Tarlac PANITIKAN AT IBANG SINING Filipino 5 Bb. Jinkie Mae Galindo Guro Guerrero, Arthur A Matias , Joana Marie

2. REHIYON V Rehiyong Bicol

3. LALAWIGAN: ALBAY CAMARINES NORTE CAMARINES SUR CATANDUANES MASBATE SORSOGON

4. Bayan: 107 Bilang ng Pamahalaang Lokal Barangay: 3,471 Bilang ng Barangay Lawak : 17,632.5 Metro Kuwadrado Sentro ng Rehiyon : Lungsod ng Legaspi, Albay Distrito Pambatas : 14 Distrito Wika : Bikolano viejo , Albayano , Masbateño,Rinconada Padan Bicol,Sorsogonon ,

5. Ang BICOL ( Binabaybay ding BIKOL: tinatawag ding Kabikulan at Rehiyon 5) ay isa sa 17 mga Rehiyon ng Pilipinas . Binubuo ang Bicol ng limang (5) Lalawigan sa Tangway ng Bikol , ang pinakatimog-silangang bahagi ng pulo ng Luzon, at ang dalawang pulong lalawigan malapit sa tangway . Ang Lungsod ng Legaspi ang Kabisera , sentro ng Pulitika at administrasyon ng rehiyon , samantalang ang Lungsod ng Naga naman ang sentro ng Relihiyon , Edukasyon , Ekonomiya , Industriya at Ekonomiya sa Rehiyon .

6. KAUNTING KAALAMAN Ang rehiyong ito ay bahagi ng tinatawag na ”Pacific Ring of Fire” na kung saan dito makikita ang ibat ibang bulkan mapa aktibo man ito o hindi .

7. EKONOMIYA Agrikultura ang pangunahing industriya ng ALBAY – niyog , palay, asukal , at abaka ang mgapangunahing pananim ng lalawigan . Ang mga likhang – kamay ang pangunahing pinagkukunan ng kita ng mga nakatira sa liblib pook , pag-gugubatan at paggawa ng papel ang iba pang hanapbuhay ng mga taga Albay , malakas din ang Turismo saAlbay dahil sa pamosong Mayon namatatagpuan dito

8. Camarines Norte

9. CAMARINES NORTE Pangalawa sa pinakamaliit na lalawigan ng Rehiyon ng Bicol na may eryang humigit kumulang sa 2,112 kilometrong parisukat walang lungsod ang lalawigang ito , at binubuo ng 12 bayan o munisipalidad korteng “hump’ umbok sa mapa na wari’y nakasalalay sa mga karatig na lalawigan ng Quezon at camarines Pagsasaka , pagmimina at pasariling hanapbuhay ang (cottage Industries )ang pinagkakatian ng mga mamamayan

10. Camarines sur

11. Camarines Sur Kabisera : Pili Lunsod : 0 Munisipalidad : 35 Ang CAMARINES SUR ang siyang pinakamalking probinsiya o lalalwigan sa buong Rehiyong Bicol. Sikat ang lugar na ito dahil dito matatagpuan ang “Our Lady of Peñafrancia Church” na dinarayo ng mga debotong katoliko . Kilala ngayong ang lalawigang ito dahil sa “ Camarines Sur Watersports Complex” na dinarayo ng mga turistang mahilig sa mga “SURFING” at “WAKEBOARDING”

12. Albay

13. Albay Kabisera : Legaspi City Lungsod :3 Munisipalidad : 15 Dito makikita ang tanyag na Bulkang Mayon . Sa bulking ito ay kitang kita na pepektong hugis ng isang tatsulok o isang “cone”. Ang Albay ay isa sa mga pinagkukunan ng “ abaka ” na ginagamit sa paggawa ng mga lubid , bag, mga tsinelas at iba pa. Tatlo sa mga lalawigan na kasama sa rehiyong ito ay dating nagging bahagi ng lalawigan . Ito ay ang Sorsogon , Mabate at Catanduanes .

14. Nuestra Señora dela Porteria Church Daraga Albay

15. Chili ice cream Kinalas Our Lady of Peñafrancia

16. Sorsogon

17. Sorsogon Kabisera : Sorsogon City Lunsod : 1 Munisipalidad : 14 ito ang Pinakatimog na bahagi sa buong Luzon. Naging bahagi ng Albay at naging isang ganap na probinsiya noong Oktubre 17, 1894 .

18. Masbate

19. Masbate Kabisera : Masbate City Lunsod : 1 Munisipalidad : 20 Naging bahagi noon ng Albay . Naging isang ganap na Probinsiya noong 1864. Binubuo ang lalalwigang ito ng Tatlong pulo . Ito ay ang Masbate, Ticao at Burias .

20. Catanduanes

21. Catanduanes Kabisera : Virac Lungsod : 0 Munisipalidad : 11 “ Ïsla de Cobos ” and sinaunang pangalan ng Catanduanes noong 1573. Nag- uugat ang pangalan ng lalawigan sa pangalang “ Tandu”at puno ng “ samdong ”. Ito ay dating naging bahagi ng lalawigan ng Albay. Naging ganap na lalawigan sa bisa ng “Commonwealth Act No. 687” noong Oktubre 26,1945

22. Topograpiya Maraming Bulkan ang makikita sa rehiyong ito . Ilan sa mga ito ay ang tanyag na Bulkang Mayon sa Albay , Bulkang Bulusan sa Sorsogon , Bulkang Isatrog sa Camarines Sur at iba pa. Dahil sa lokasyon nito , ito ay madalas dinadaanan ng mga bagyo taon-taon

23. Mga Produkto Pili Banig Basket Abaka

24. Karamihan sa mga akdang nasusulat sa wikang Bikol ay hindi nailimbag at kalat kalat , bagamat mayaman sa : Bugtong at salawikain Awiting / Kuwentong Bayan Mga Alamat; magagandang lugar , lawa , Alamat ng Bulkan Mayon

25. URI NG PANITIKAN 1 . ARIWAGA O SASABIHON ( Kasabihan ) – binubuo ng 2-4 na taludtod na may sukat at tugma , Naglalayon itong ipaalala sa mga kabataan ang mga magagandang Ugali . Satahaw nin dagat kadakul an naghahanap . Sa gitna ng dagat marami ang naghahanap isa lang ang pinalad . DALAGA

26. 2. SALAWIKAIN - o kasabihan ay malaking ginagampanan sa buhay ng mga Bikolano noon. Ang mga ito ay nagiging batayan na ginagamit kadalasan lalo na sa “ pagpapa alala sa mga tao ng maaaring kalabasan ng maling gawa , ang mga salawikain ay karaniwang tumatalakay sa moral , kabutihang loob at nagpapahiwatig na pawang katotohanan tungkol sa buhay . Marhay pa man warhaan ca nin respeto nin magna tao .. Better to lose money than to lose the respect of others.

27. 3. TIGSIK (Toast) – binubuo ng pagbikas ng maikling tulang bilang parangal o papuri sa isang tao o bagay, Ginaganap sa isang tigsikan (drinking party) 4. PATODAN O PUKOD ( Bugtong ) PAG BUSOG NAKATAYO, PAG GUTOM NAKA UPO SAKO 5.AWITING BAYAN Kakaunti ang nalalaman sa Panitikang Bikol na nasusulat sa katutubong wika maliban sa : DARANG MAGAYON SARONG BANGGI

28. Uri nang Panitikan EPIKO – ibalon OSIPO – mga sinaunang kwento RANGA – ang Kundiman ng Bikol mga awitin ng pag-ibig RAWITDAWIT – tulang BIKOL KANTAHING BAYAN BAGO DUMATING ANG MGA KASTILA HOLO AMBAHAN HELA KATUMBA

29. DULA SA PANAHON NG PANANAKOP COMEDIA O MORO-MORO AT ZARZUELA CENACULO PAGSABAT PABASA HOSANA KATUTUBONG SAYAW SALAMPATE DUGANG DUGANG

30. Aguilar Celedonio V. Albay, 6,Marso,1923 Isang manunulat ng tula sa Weekly magazine noong 1950 Shaken shadow noong 1966 at this Season and Night Alejandra, Clemente Bulocon , Canaman ,Camarines Sur, 23. Nob.1985 Isa siyang poet at playwright. Manunulat ng Samahang Bicol Dororroagoyog (Just Hum to yourself)1927 Madaling Isip ( In short) Prinsipe Lizardo at Prisipe Fernando Panalo noong 1926 sa pagsasalin ng Mi Ultimo Adios ni rizal Mga Kilalang Manunulat Mula sa Rehiyon 5

31. Arrieta, Nicolas Serrano , Camagong,Oas Albay, 06, Disyembre 1862 Dalawa sa kaniayang nobela ay ang “An Dahas ni Pagcamoot of Duang Puso ” The Power of Love in Two hearts at ang “An agos na Magtood ” (go with the flow) Sumulat ng mga dula Zarzuela Bicolana (Bicol Sarswela ) An Marhan na Sorsogon (The Good Sorsogon) Pantinople y Adriana ( Pantinople and Adriana Orontis ( Orientas )

32. Bobis , Merlinda Carullo , Tabacco ,Albay, 25, Nobyembre 1959 Kantada ng Babaeng Mandirigma ; Daraga Magayon isang epiko (Cantata of the Warrior Women ( 1993 Fuentebella.Manuel Tria , Sangay Camarines Sur, 11, Oktubre 1889 Manunulat sa Bicol at Spanish “ maski nanok ang Pagtorog ” (through fast asleep) “ mayda baya ranga ” (come , oh comfort ) “an pana “ (an arrow) O obispong namomotan ” (O beloved Bishop) An santong Kundiman ( Our song) ‘ Luhang mapait ” (Bitter Tears)

33. Perfecto, Mariano , Ligao , Albay,1850 Naga Camarines Sur An Parabareta ( News paper) Almanaque Bikolonon (Bicol Almanac) “ An pagguiao can mga pastores can pagcamondag ni Jesu Duman sa Protal sa Belen ( The awakening of the Sheperds during the Birth of Jesus in the Manger ) Salazar , Antonio Bufete , Malinao Albay ang kaniyang mga isinulat ay “ An Pagtubod “ (By Belief) Tol Pulchra ( Absolute beautiful) Sa Bicolandia (In Bicolandia ) Tonog na Gikan sa langit (Voice from heaven) Nagsalin din siya ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo at ilang tula ni Rizal sa Bicolano

34. Nagsimula siyang magsulat ng mga pansanay na sulatin sa silid-aralan , sa gulang na labing anim , nakapag lathala siya ng kaniyang mga tula sa Women’s Outlook. Naimpluwensiyahan siya nang kaniyang mga guro sa Ingles, C.V. Wickers , na siyang pamatnubay sa kaniya sa pagiging makata niya . Nakikilala ang pangalan niya sa pagiging makata sa Kolehiyo nag magwagi siya sa Literary Contest at nalathala ang kaniyang tuka sa Sunday Tribune , Philippine Collegian , Literary Apprentice at herald nid -week magazine. MANALANG- Gloria Angela Yellow Moon To a lost One

35. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5 Maria Leonor Gerona Robredo 2016 – 2022 Ika -14 Pangalawang Pangulo ng Republika ng Pilipinas Abogado Director ng Angat Buhay

36. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5 JESSE MANALASTAS ROBREDO Dating Kalihim – Kagawaran ng Interyor at Pamahalaang Lokal sa pamununo nang Dating Pangulo Benigno Aquino III 2010 – 2012 6 Term Mayors Mayor Naga, Camsur

37. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5 FRANCIS JOSEPH GUEVARRA ESCUDERO Senador 2022 present 2007-2019 Senador 2017-2019 Gobernandor ng Sorsogon 1998 -2007 – 1 st District Representative

38. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5 NORA CABALTERA VILLAMAYOR Iriga City, Camarines Sur Order of National Artist Tawag ng Tanghalan

39. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5 MA. VENUS BAYONITO RAJ 4 TH RUNNER UP Ms. Universe 2010

40. Maraming salamat Po!