Structures Construction in Historic Building Conservation 1st Edition Michael Forsyth

Structures Construction in Historic Building Conservation 1st Edition Michael Forsyth
Structures Construction in Historic Building Conservation 1st Edition Michael Forsyth
Structures Construction in Historic Building Conservation 1st Edition Michael Forsyth

1. Visit https://ebookultra.com to download the full version and
explore more ebooks or textbooks
Structures Construction in Historic Building
Conservation 1st Edition Michael Forsyth
_____ Click the link below to download _____
https://ebookultra.com/download/structures-construction-in-
historic-building-conservation-1st-edition-michael-forsyth/
Explore and download more ebooks or textbooks at ebookultra.com

2. Here are some recommended products that we believe you will be
interested in. You can click the link to download.
Gardens Landscapes in Historic Building Conservation 1st
Edition Marion Harney
https://ebookultra.com/download/gardens-landscapes-in-historic-
building-conservation-1st-edition-marion-harney/
Conservation and Sustainability in Historic Cities 1st
Edition Dennis Rodwell
https://ebookultra.com/download/conservation-and-sustainability-in-
historic-cities-1st-edition-dennis-rodwell/
Building Collaborative Trust in Construction Procurement
Strategies 1st Edition Challender
https://ebookultra.com/download/building-collaborative-trust-in-
construction-procurement-strategies-1st-edition-challender/
Exercises in Building Construction Forty Five Homework and
Laboratory Assignments to Accompany Fundamentals of
Building Construction Materials and Methods 4th Edition
Edward Allen https://ebookultra.com/download/exercises-in-building-construction-
forty-five-homework-and-laboratory-assignments-to-accompany-
fundamentals-of-building-construction-materials-and-methods-4th-
edition-edward-allen/

3. Audel Complete Building Construction Mark Richard Miller
https://ebookultra.com/download/audel-complete-building-construction-
mark-richard-miller/
Building Services Handbook Fifth Edition Incorporating
Current Building Construction Regulations Fred Hall
https://ebookultra.com/download/building-services-handbook-fifth-
edition-incorporating-current-building-construction-regulations-fred-
hall/
Building Tomorrow Innovation in Construction and
Engineering 1st Edition André Manseau (Author)
https://ebookultra.com/download/building-tomorrow-innovation-in-
construction-and-engineering-1st-edition-andre-manseau-author/
Building with Paper Architecture and Construction 1st
Edition Ulrich Knaack
https://ebookultra.com/download/building-with-paper-architecture-and-
construction-1st-edition-ulrich-knaack/
Building Construction Illustrated 4th Edition Francis D.
K. Ching
https://ebookultra.com/download/building-construction-illustrated-4th-
edition-francis-d-k-ching/

5. Structures Construction in Historic Building
Conservation 1st Edition Michael Forsyth Digital Instant
Download
Author(s): Michael Forsyth
ISBN(s): 9781405111713, 1405111712
Edition: 1
File Details: PDF, 2.25 MB
Year: 2007
Language: english

6. Structures &
construction in
historic building
conservation
Edited by
Michael Forsyth
Department of Architecture and Civil Engineering
University of Bath

8. Structures &
construction in
historic building
conservation

9. This book is part of a series on historic building conservation:
Understanding Historic Building Conservation
Edited by Michael Forsyth
9781405111720
Structures & Construction in Historic Building Conservation
Edited by Michael Forsyth
9781405111713
Materials & Skills for Historic Building Conservation
Edited by Michael Forsyth
9781405111706
Other books of interest:
Managing Built Heritage: the role of cultural significance
Derek Worthing & Stephen Bond
9781405119788
Conservation and Sustainability in Historic Cities
Dennis Rodwell
9781405126564
Building Pathology
Second Edition
David Watt
9781405161039
Architectural Conservation
Aylin Orbas¸li
9780632040254

10. Structures &
construction in
historic building
conservation
Edited by
Michael Forsyth
Department of Architecture and Civil Engineering
University of Bath

11. © 2007 Blackwell Publishing Ltd
Blackwell Publishing editorial offices:
Blackwell Publishing Ltd, 9600 Garsington Road, Oxford OX4 2DQ, UK
Tel:[phone]
Blackwell Publishing Inc., 350 Main Street, Malden, MA 02148-5020, USA
Tel:[phone]
Blackwell Publishing Asia Pty Ltd, 550 Swanston Street, Carlton, Victoria 3053, Australia
Tel:[phone]
The rights of the Authors to be identified as the Authors of this Work have been asserted in accordance
with the Copyright, Designs and Patents Act 1988.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or
transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise,
except as permitted by the UK Copyright, Designs and Patents Act 1988, without the prior permission of
the publisher.
Designations used by companies to distinguish their products are often claimed as trademarks. All brand
names and product names used in this book are trade names, service marks, trademarks or registered
trademarks of their respective owners. The Publisher is not associated with any product or vendor
mentioned in this book.
This publication is designed to provide accurate and authoritative information in regard to the subject
matter covered. It is sold on the understanding that the Publisher is not engaged in rendering professional
services. If professional advice or other expert assistance is required, the services of a competent
professional should be sought.
First published 2007 by Blackwell Publishing Ltd
ISBN: 9781405111713
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data
Structures & construction in historic building conservation / edited by Michael Forsyth.
p. cm.
Companion volume to Understanding historic building conservation and Materials & skills for historic
building conservation.
Includes bibliographical references and index.
ISBN-13: 978-1-4051-1171-3 (hardback : alk. paper)
ISBN-10: 1-4051-1171-2 (hardback : alk. paper) 1. Historic buildings–Conservation and restoration.
2. Structural engineering. I. Forsyth, Michael, 1951– II. Title: Structures and construction in historic
building conservation.
TH3301.S77 2007
720.28′8–dc22
2007014545
A catalogue record for this title is available from the British Library
Set in 10 on 12.5 pt Avenir by SNP Best-set Typesetter Ltd., Hong Kong
Printed and bound in Singapore by Fabulous Printers Pte Ltd
The publisher’s policy is to use permanent paper from mills that operate a sustainable forestry policy, and
which has been manufactured from pulp processed using acid-free and elementary chlorine-free practices.
Furthermore, the publisher ensures that the text paper and cover board used have met acceptable
environmental accreditation standards.
For further information on Blackwell Publishing, visit our website:
www.blackwellpublishing.com/construction

12. Contents
Preface vi
Contributors viii
1What is conservation engineering? Dina F. D’Ayala and
Michael Forsyth 1
2The philosophy of conservation engineering Ian Hume 12
3The Building Regulations and related legislation Peter Norris 19
4Metric survey techniques for historic buildings Bill Blake 41
5Investigating, monitoring and load testing historic structures
Ian Hume 64
6Basic soil mechanics, foundations and repair of settlement damage
David Cook 82
7Effects of induced movement Michael Bussell 111
8Repairs to historic structures Ian Hume 140
9Numerical modelling of masonry structures Dina F. D’Ayala 151
10Use of iron and steel in buildings Michael Bussell 173
11Conservation of concrete and reinforced concrete Michael Bussell 192
12Fire safety and historic buildings Steve Emery 211
13The effects of road traffic vibration on historic buildings Ian Hume 223
14Scaffolding and temporary works for historic structures Ian Hume 226
Index 232

13. Preface
This is the second in a series of volumes on Historic Building Conservation
that combine conservation philosophy in the built environment with know-
ledge of traditional materials and structural and constructional conserva-
tion techniques and technology. The chapters are written by leading
architects, structural engineers and related practitioners, who together
reflect the interdisciplinary nature of conservation work.
While substantial publications exist on each of the subject areas – some
by the authors of Historic Building Conservation – few individuals and
practices have ready access to all of these or the time to read them in
detail. The aim of the Historic Building Conservation series is to introduce
each aspect of conservation and to provide concise, basic and up-to-date
knowledge, sufficient for the professional to appreciate the subject better
and to know where to seek further help.
Of direct practical application in the field, the books are structured to
take the reader through the process of historic building conservation, pre-
senting a total sequence of the integrative teamwork involved. Materials
& skills for historic building conservation describes the characteristics and
process of decay of traditional materials which inform the selection of
appropriate repair techniques. Understanding historic building conserva-
tionprovides understanding of the planning, legislative and philosophical
background, followed by the process of researching the history of a build-
ing and the formulation of a conservation policy and plan.
The present volume, Structures & construction in historic building con-
servation, discusses conservation engineering philosophy, exposes the
conflict between building codes and conservation legislation, and offers
solutions, including fire safety issues. Leading-edge, on-site metric survey
techniques are described and a range of structural advice is given, includ-
ing methods of repair in relation to philosophical principles, not all readily
available in published form elsewhere. Causes of induced movement in
historic buildings are explained, together with basic soil mechanics and the
assessment and diagnosis of structural failure, and there are chapters on
the conservation of different types of construction: masonry, iron and steel,
and concrete and reinforced concrete.
The series is particularly aimed at construction professionals – architects,
surveyors, engineers – as well as postgraduate building conservation stu-
dents and undergraduate architects and surveyors, as specialist or optional
course reading. The series is also of value to other professional groups such

14. Preface
vii
as commissioning client bodies, managers and advisers, and interested
individuals involved in house refurbishment or setting up a building pres-
ervation trust. While there is a focus on UK practice, most of the content
is of relevance overseas – just as UK conservation courses attract many
overseas students, for example from India, Greece, Australia and the
USA.
Michael Forsyth

15. Contributors
Bill Blake
English Heritage surveyor and cartographer. Has worked for English Herit-
age since qualification in 1989, first with the Ancient Monuments Drawing
Office, later as Measured Survey Manager at the Metric Survey Team
responsible for quality assurance in metric heritage documentation. Publi-
cations on applied survey include the English Heritage Metric Survey Speci-
fication, 2000, and Measured & Drawn(English Heritage, 2003). Develops
tools and skills in measured survey for conservation professionals through
the English Heritage Summer School, the Raymond Lemaire Centre for
Conservation (Katholieke Universiteit Leuven, Belgium) and the Interna-
tional Committee for Architectural Photogrammetry (CIPA), one of the
international committees of ICOMOS (International Council on Monuments
and Sites). Has developed an international heritage documentation stand-
ard for best practice in heritage documentation.
Michael Bussell
Structural engineer specialising in the appraisal and reuse of existing build-
ings of the nineteenth and twentieth centuries. Has written and lectured
widely on the historical development of structural iron, steel, and rein-
forced concrete. His Appraisal of existing iron and steel structures(Steel
Construction Institute, 1997) is the first full-length study of its subject.
Currently deeply involved in the various railway and regeneration projects
in the King’s Cross and St Pancras area of London.
David Cook
Geotechnical engineer. Joined the School of Architecture and Civil
Engineering at the University of Bath in 1966, following ten years’ varied
experience with consulting engineers, earthworks and site investigation
contractors. Developed a curriculum content for Soil Mechanics and Engi-
neering Geology within the newly developing courses in civil engineering
and architecture. The varied nature of the regional geology provided a
supportive backdrop for this teaching. The city’s architecture also formed
a springboard for collaborative research funding with the Institut für Trag-
konstruktionen, Universität Karlsruhe. Research embodied field investiga-
tions of cracking and deformation of historic brick and masonry structures,
its analysis and development of repair techniques.

16. Contributors
ix
Dina F. D’Ayala
Senior lecturer, Department of Architecture and Civil Engineering, Univer-
sity of Bath. Holds first degree and Doctorate of the Faculty of Engineering,
Università di Roma La Sapienza. Research associate, Martin Centre, Univer-
sity of Cambridge; joined University of Bath 1996. Research interests: the
structural performance of historic buildings, especially in earthquake-prone
areas, and structural behaviour of three-dimensional structures, especially
masonry domes and vaults. Developed non-linear finite and discrete
element procedures to analyse these structures. Member, Editorial Board,
International Journal of Architectural Heritage: Conservation, Analysis, and
Restoration. Expert consultant, Ethiopian Cultural Heritage Projectspon-
sored by the World Bank.
Steve Emery
Fire safety adviser for English Heritage. Serving fire fighter with Avon fire
brigade for twenty-seven years; working as a fire safety officer in Bath for
ten years. Seconded to English Heritage in 1992 as their national fire safety
adviser. Has extensive experience of fire risk assessments and applying
sympathetic fire safety measures to historic buildings.
Michael Forsyth
Architect and director of the postgraduate degree course in the Con-
servation of Historic Buildings, University of Bath. Studied, University of
Liverpool, held the Rome Scholarship in Architecture and, after residence
in Italy, moved to Canada, working on the design of the new concert hall
for the Toronto Symphony Orchestra with the architect Arthur Erickson.
Lectured at University of Bristol, 1979–89 and has lived and practised in Bath
since 1987. Books include Bath – Pevsner Architectural Guides (Yale Univer-
sity Press, 2003) and Buildings for Music: The Architect, the Musician, and
the Listener from the Seventeenth Century to the Present Day (MIT Press
and Cambridge University Press, 1985), which won the 19th Annual ASCAP–
Deems Taylor Award. The book was translated into French, German, Italian
and Japanese. Holds a Doctor of Philosophy degree of the University of
Bristol.
Ian Hume
Structural conservation engineer. Worked for English Heritage for twenty-
two years, ten as Chief Engineer, and was project engineer for work at
Ironbridge, Castle Howard Mausoleum, the National Gallery, the British
Museum and the Palace of Westminster. Advised on projects ranging from
prehistoric to the 1960s, including earth, stone, brickwork, timber, iron and
modern materials. Took early retirement in 1997 and is now in private
practice. Lectures to postgraduate students and organises courses on
Conservation Engineering. Chairs the Conservation Accreditation Register
for Engineers (CARE).
Peter Norris
Chartered surveyor, an approved inspector and fire safety adviser. Started
career in building control in 1975 working in West Dorset, with its

17. Contributors
x
abundance of vernacular buildings; then moved to Bath City Council in
1986, specialising in major projects and historic buildings. Co-founded
Rexon Day Building Control in 1997. Lectures on the Building Regulations
and fire safety at the University of Bath for the postgraduate degree course
in the Conservation of Historic Buildings and to the RIBA Part 3 students.
Also an art historian; holds a degree in art history and is the biographer of
the artist Arthur Henry Knighton-Hammond.

18. 1 What is conservation
engineering?
Dina F. D’Ayala and Michael Forsyth
Introduction
In the words of Sir Bernard Feilden, the conservation of historic buildings
is a complex series of actions taken coordinately by several professionals
in order to prevent the decay of a building while preserving and enhancing
the cultural values embedded in it (Feilden, 2003).
The successful preservation of a historic building or environment, unless
it has become a museum, depends on its continued use and the daily care
and maintenance that come with this. The possibility of continued use
depends on the adaptation of the building to present-day standards and
ways of living, and in turn these invariably require changes in some of the
constructional or structural features of the building. Conservation engineer-
ing can thus be defined as the branch of conservation that deals with
managing the structural well-being of a building, minimising alteration and
extending its life for future generations.
Structure is the prime determinant of a building’s shape and hence it
ultimately determines the building’s aesthetic value, notwithstanding the
frequent denial of structure that can be traced throughout the history of
architecture (Warren, 2004). Structure is the skeleton on which the build-
ing’s envelope is draped, with its architectural details, decorations and
finishes. Hence it is essential to understand the structure and its condition
in order properly to preserve the architecture.
The understanding of a structure comes from accurate analysis, whether
numerical or qualitative or involving the study of historical records, in order
to comprehend the evolution of its behaviour with time, to formulate a
diagnosis relating to its current state and to forecast its future performance
and thus devise appropriate measures of intervention.
This chapter attempts a definition of the boundaries and methodology
of conservation engineering, a framework shared with the authors of sub-
sequent chapters. Below is a very brief history of attitudes to structural
intervention in historic buildings from our present perspective mainly based
on the evolution of architectural conservation in Europe. There follows a
description of the current approach to structural conservation on the basis
of the two guiding, but sometimes conflicting, concepts of safety and
authenticity. Specific reference is made to official international documents
and guidelines. The relevance of the ‘time’ parameter in any conservation

19. Structures & construction
2
strategy is then discussed and the chapter concludes with a brief review
of the book’s contents.
A very brief history of structural intervention in historic buildings
A keen interest in the repair and restoration of ancient buildings was
expressed as early as the sixth century
ADby the emperor Theodoric the
Great, who appointed an architectus publicorumto oversee the restoration
of all important civil structures in Rome, such as the city walls and aque-
ducts and the Colosseum, already the object of spoil and pillage (Jokilehto,
1999).
A more systematic interest in historic buildings can be traced back to
Renaissance architects’ studies and drawings of Roman ruins. Particu-
larly interesting examples are the plan and elevation drawings and
detail sketches of the Colosseum produced by Giuliano da Sangallo
(Codex Barberini). While the elevation realistically depicts the state of
ruin of the external wall, the plan is drawn as a circle rather than an
ellipse, in a sort of idealised interpretation of the real shape. Renais-
sance architects, however, were interested not only in the proportions
and decorative apparatus of Roman buildings but also in the materials
and technologies used to erect them. These indeed had been proven
successful in ensuring the survival for centuries of the feats of Roman
engineering, notwithstanding the effects of war, abandon and natural
hazard.
Further proofs of this interest in Roman technology are the wide popular-
ity in the Renaissance of construction treatises such as Vitruvius’s De
Architecturaand the fact that Roman construction practices were used in
contemporary buildings. The accurate depiction of ruins in the drawings of
engravers such as Maarten van Heemskerck and Giovanni Antonio Dosio
allow us today to reconstruct the condition of important buildings in the
sixteenth century and to formulate hypotheses on the causes and modes
of their damage and destruction.
The first to write technically about the maintenance, restoration and
consolidation of ancient buildings, using the same form of Vitruvian trea-
tise, was Leon Battista Alberti in the last two chapters of his tenth book
(Alberti, 1485, English translation published 1988). He used the medical
analogy so popular today and advocated a thorough investigation of the
causes of damage and decay before deciding on a course of action.
However, it is only with Leonardo da Vinci at the beginning of the sixteenth
century that the first accurate mechanical interpretation of structural work
is presented, together with structural repairs and preventive measures.
Alberti and other contemporaries stressed the essential importance of
continued use and maintenance for the preservation and good upkeep of
even the best-constructed buildings. Alongside the development of these
new ideas, common construction practice was to use the larger abandoned
ancient buildings as quarries and reclamation grounds, either using
architectural elements such as columns and capitals in new buildings, as

20. What is conservation engineering?
3
documented by Serlio, or using raw materials such as travertine, for instance
from the Colosseum, in the production of lime.
At the beginning of the sixteenth century concern about the destruction
of Roman heritage and antiquities resulted in the appointment of Raphael
as Commissioner of Monuments, with the role of overseeing all activities
connected to ancient ruins. This can be considered as the first step towards
the modern involvement of the state in the protection of monuments. The
interest in antiquities and historic buildings was exported to the rest of
Europe, especially by the engravers and vedutists of the seventeenth
century, and fascination with classical architecture was strengthened by the
new ideas developed by the Enlightenment that led culture and science to
become independent of religious beliefs.
In England the societies of Antiquaries and Dilettanti were formed around
this time; these became forums for discussing the experiences and knowl-
edge acquired during the Grand Tour, the journey through Europe lasting
several years that travellers took to acquaint themselves with the architec-
tural and artistic marvels of classical Italy and Greece.
Changes in Christian doctrines and liturgies, introduced by Lutheran
reform and the Vatican counter-reform, had already led to substantial
manipulation of both external and internal medieval church architecture
throughout Europe. Architectural changes often revealed or highlighted
structural problems, which were often recurrent and needed engineering
solutions. One case in point is the celebrated report by Giovanni Poleni on
cracks in the dome of St Peter’s, Rome, in 1748. This is today considered
to be the first attempt to apply rational analysis and an engineering method
to explain the causes of an observed damaged state in an existing structure
and to propose the least obtrusive intervention (Heyman, 1976).
In the United Kingdom the architectural alteration of churches often took
the form of introducing classical architectural elements into Gothic struc-
tures, and the conservation movement evolved from the debate between
the Neoclassical style and the Gothic Revival, crystallised in the repair
campaigns carried out at Durham and Salisbury cathedrals at the end of
the eighteenth century by James Wyatt and fiercely opposed by John
Carter in the pages of the Gentleman’s Magazine.
The concepts of reversibility and respectful treatment of works of art,
and the importance of authenticity in the original piece as an embodiment
of history, were first introduced during the eighteenth century in sculpture
and painting repairs by Johann Joachim Winckelmann and Giovanni Pietro
Bellori respectively. In Italy these concepts were also at the base of the
approach to the restoration of architectural monuments, as demonstrated,
for instance, in the work carried out by Raffaele Stern to stabilise the
eastern end of the outer wall of the Colosseum in 1806. In this work all
original parts, even those threatening collapse, were preserved and sup-
ported by a more modest, clearly different material that had a purely
structural function, without any attempt to disguise the intervention, so
that it should not be mistaken for part of the original. The result was very
dramatic. However, just twenty years later this purist approach to structural
repair was already diluted, mainly as a result of aesthetic criticism, as can

21. Structures & construction
4
be seen in the second buttress at the western end of the external wall of
the Colosseum, inserted by Giuseppe Valadier in 1825. Although fulfilling
the same structural function, the two buttresses could not be more differ-
ent in underlying conceptual approach to structural conservation (D’Ayala
et al., 1992).
In the United Kingdom, William Atkinson had an approach similar to
Stern’s. Realising the weathering vulnerability of the sandstone at Durham,
he was the first to propose carrying out repair by using mortar mixes rather
than substituting failed stone with new cut. He recommended the use of
Parker’s cement, a hydraulic lime obtained from the calcination of Bath
stone and today better known as Roman cement. This approach to
consolidation work was later retained in both the RIBA guidelines and the
SPAB manifesto.
The two approaches outlined above were to a certain extent coexistent,
and while very often guidelines and writings about the care of historic
buildings in the early nineteenth century advocated a ‘scientific’ methodol-
ogy respectful of the historic and archaeological value of the monument,
actual practice entailed substantial demolition and reconstruction aimed at
the glorification of a certain historic period and architectural style. In France
especially, the style of choice was Gothic, which was considered the prin-
cipal architectural heritage of the nation. Substantial work was undertaken
on churches and castles, either because of the genuine need of remedial
work or to remove additions from other periods, following the lines of
‘stylistic restoration’ historically associated with the figure of Viollet-le-Duc.
While it is impossible to justify the relevance of Viollet-le-Duc’s work in
conservation policies and practice today, it is fair to say that his activity in
France and his writings crystallised a certain ideal of restoration work,
which, in his own words, consisted of ‘reinstating a building to a condition
of completeness which might never have existed at any given time’ (Viollet-
le-Duc, 1858–68) – that is to say, the restorer was allowed to create a his-
toric falsehood in the name of stylistic unity. This falsehood was so much
the greater for Gothic churches and cathedrals which had evolved through
two or three centuries, from early Romanesque to late Renaissance, in
terms of both style and construction.
From the point of view of structural conservation, the major contribution
of Viollet-le-Duc is certainly his interest in and detailed study of medieval
construction techniques and materials, and the recognition that archi-
tectural forms were a logical consequence of structural principles that
depended, in turn, on the behaviour of the construction materials. In rein-
tegration and repair Viollet-le-Duc advocated the use of the same material;
however, new stone blocks were inserted in place of weathered ones, and
in his later interventions he approved the use of steel in place of the original
timber, with the same structural form and function.
In England during the same period, John Ruskin led a strong critical
movement against stylistic restoration. More than anyone before him,
Ruskin was concerned with the sense of history embedded in a weathered
surface as the principal value of a historic building, together with its archi-
tectural composition and finishes; these he considered testament to the

22. What is conservation engineering?
5
process of creativity and hence to the authenticity of a particular building.
Restoration therefore could only be seen as alteration to either the fabric
or the architecture, and in any case was misleading. Much of his work was
in defence of Gothic architecture, against the prevailing Neoclassical move-
ment. However, in his later years he also had to speak against the decep-
tion produced by the Gothic Revival movement. As for structural intervention,
he was in favour of introducing ties and anchors in buildings to stop cracks
and the effects of movement, and to minimise intervention he was even
in favour of permanent shoring as an alternative to rebuilding a part of a
historic building or monument that was threatening collapse. The main
objection of Ruskin’s contemporaries was to his far too radical attitude,
which if assumed as a rule would have led to many existing buildings be -
coming eventually unusable.
Eventually, it was Sir George Gilbert Scott’s approach to historic build-
ings, as highlighted in a paper of 1862, that became the set of practical
rules published by the RIBA in 1865 with the title Conservation of Ancient
Monuments and Remains. This document not only provided the basic
methodological and ethical approach to conservation but also established
practice in terms of institutional and private involvement and the roles of
the various professionals. Scott’s paper was very influential in England and
it still informs much of today’s conservation practice.
A decade later, in 1877, William Morris founded the Society for the Pro-
tection of Ancient Buildings (SPAB) and issued a manifesto which declared
maintenance and conservative repair to be fundamental conservation
principles. Most importantly, it identified authenticity in a historic building
as the original in situ material of any period and style over which the life
of the building had spanned. Consequently, any substitution of old with
new – or restoration – was clearly associated with loss of authenticity and
value, and hence was banned. The SPAB was influential not only in the
United Kingdom but across Europe, where its members engaged them-
selves in debate or denounced restoration work on major international
landmarks.
Safety and conservation: a dichotomy?
In the present day, while different approaches are still predominant in
different countries, the preservation of historic buildings is regulated
worldwide by the Venice Charter issued in 1964. This was underwritten
by representatives from sixteen countries forming the International Council
on Monuments and Sites (ICOMOS). Since then many other charters have
been published and many more countries have joined in. ICOMOS is
funded by UNESCO, the organisation of the United Nations involved in
education and cultural development across the world.
Current conservation engineering practice in the UK developed from
several landmark projects carried out in the late twentieth century, includ-
ing Ely Cathedral, York Minster and St Paul’s Cathedral, and more recently
Windsor Castle. It was the critical assessment of these projects and the

23. Structures & construction
6
observation of their performance over several decades that led to the
current paradigm; most importantly, there is recognition of the need for
alternative analytical and assessment models which acknowledge the sub-
stantial difference in behaviour between traditional and engineered materi-
als – masonry and timber as opposed to steel and reinforced concrete. The
other strong influence on structural conservation is the increasing aware-
ness of the vulnerability of historic buildings to natural hazards – earth-
quakes, fire and flood – and the need for damage mitigation strategies and
strengthening interventions which will be respectful of the historic fabric.
All structural intervention should be governed by the four maxims of
conservation first proposed by SPAB: conserve as found, minimum interven-
tion, like-for-like repairs andinterventions should be reversible. These also
represent the current position of English Heritage and are at the core of
British Standard 7913: 1998 A Guide to the Principles of the Conservation
of Historic Buildings. In addition to the four maxims, this recommends that
attention be paid to the effects of localised repairs on the overall structure,
from both a physical and an aesthetic point of view, and draws attention
to the question of whether it is acceptable that they should be seen and
how easy it should be to identify them clearly. Similar principles to these
form the basis of most historic buildings legislation in the western world.
Conservation engineering can be defined as the process of understand-
ing, interpreting and managing the architectural heritage in order to safely
deliver it to posterity. The term ‘safely’ is broadly taken to embody the
concept that the bodies and individuals responsible for the care of historic
buildings will work towards ensuring maximum private or public usability
balanced against minimum loss of fabric and value. The safe use of the
built environment is regulated by standards and codes of practice drawn
up by competent institutions that assume as a point of reference a certain
level of risk in society that is generally considered acceptable. The struc-
tural stability and robustness of a building is, however, only one of the
elements defining its safe use.
The conflict between safety standards and conservation philosophy
usually stems from the fact that not just the standards themselves but also
the practice of achieving the standards are based on and refer to modern
materials, technology and process. A historic building is considered of
value not only because of its age but, most importantly, because of its
uniqueness, its deviation from the norm and hence, to a certain extent,
from what is standard. This constitutes the building’s significance or authen-
ticity, a quality that it is vital to conserve.
Hence it would appear that the philosophical approaches at the basis of
the two processes – ensuring safety and conserving a building – are at
odds. This, however, is not entirely true, as construction historically was
also regulated by standards and rules of practice, even if to a lesser extent
and from a different knowledge base.
The task is to redefine the level of risk associated with the use of historic
buildings that society is ready to accept in a trade-off for conservation, and
to develop a different set of standards and processes to evaluate and
ensure a building’s compliance. The development of a different set of

24. What is conservation engineering?
7
standards is clearly an operation that requires various elements of society
and expertise to come together.
The process of assessing existing structures and buildings – not neces-
sarily of heritage value – is a well-developed branch of civil engineering.
This is called upon every time a change of use is proposed for a building
or when an unexpected event occurs that may affect its structural stability
and capability. However, the procedures and technologies developed for
this purpose are in general designed to deliver compliance to the same
standards that apply to new buildings.
The issue becomes a matter of whether the procedures and assumptions
formulated by structural engineers for existing buildings can be successfully
extended to historic buildings of heritage value, in the effort to ensure both
safety and protection of the fabric. In these terms conservation engineering
can be defined as the application of analysis and design techniques to the
assessment of the structural capacity of elements or entire structures which
may be archaic, obsolete or originally non-engineered (see also Friedman,
2001).
A ‘safe’ structure may be defined as one that will withstand the designed
loads without becoming unfit for use, the judgement of safety being based
on expected performance versus expected environmental and human
actions. Most pre-nineteenth-century buildings were not designed to given
structural standards, but rather to rules of thumb and general geometric
criteria drawn from experience of collapses. This accumulated experience
was ultimately based on past performance and its extrapolation to future
behaviour for a given use. In this sense the present-day approach to struc-
tural design differs from the past only in so far as the evidence from experi-
ence has been codified, parameterised, rationalised – in short, it has been
provided with a scientific basis.
The two design approaches – the traditional and the modern – differ not
so much in their underlying process as in the method followed. This means
that in principle modern codes are applicable to structures that pre-date
codes, but that in practice, in order to really assess a historic building, the
structural engineer needs to travel over the same path that led to the tra-
ditional accumulated experience; the engineer thus needs to possess both
traditional building knowledge and current engineering knowledge. For
this to be professionally practical, a robust method of acquiring that tradi-
tional knowledge needs to be devised which is applicable on a project-by-
project basis and produces transferable know-how.
Formulating the safety judgement
In most cases a structural intervention serves either to repair so as to
restore the original structural capacity, or to add strength to the existing
capacity, or to provide an additional structural behaviour – for instance,
lateral stability and strength to systems that might not have it. It is then
reasonable to assume that the choice of materials, level of alteration,
reversibility, even level of safety, should be guided by the type of interven-

25. Structures & construction
8
tion – that is, whether it is repairing so as to restore or strengthening so
as to add. This conceptual distinction between repair and strengthening
can provide a robust framework of guidelines for enforcing compliance
with present-day standards or, more appropriately, for defining a separate
set of standards based on the concept of improvement of performance
rather than compliance with the existing codes for new build.
The two issues outlined above – robust acquisition of knowledge and
robust measurement of performance – have been thoroughly debated by
professionals and academics over the past thirty years. A good example of
the agreed body of knowledge and approach so far reached, at least as
far as western culture is concerned, is contained in the document of recom-
mendations produced by the ICOMOS International Scientific Committee
for the Analysis and Restoration of Structures of Architectural Heritage
(ISCARSAH).
The ISCARSAH principles identify a process – of anamnesis, diagnosis,
therapy and control – that leads to a robust assessment of safety while
safeguarding the fabric. This involves the collection of all relevant data, the
identification of the relation between cause and effect, remedial measures
and the monitoring of their effects. The approach is not dissimilar to that
used in the assessment of existing modern buildings. What is different is
the source of information, its interpretation and specifically how the final
judgement on safety is arrived at. For historic buildings much of the infor-
mation will be qualitative and anecdotal rather than quantitative and sys-
tematic. Can a judgement of safety be based on such data, and can such
data be treated with the same tools with which engineers treat systematic
quantitative data? In general, the present-day approach to safety involves
an accepted level of uncertainty associated with any information on materi-
als or structural performance; indeed, data is collected and processed so
as to provide information with a given level of uncertainty which society
assumes to be acceptable.
In the case of a historic or non-engineered building, the uncertainty of
any data is variable and may depend on expert opinion. In other words, it
will depend on how reliable the structural engineer considers that particular
data to be and how confident he or she is in using it. The level of confidence
will depend on the knowledge base available to the professional for the
particular form of construction. This can be supplemented, when appropri-
ate, with various non-destructive or semi-destructive diagnostic techniques,
which will help to locate and identify pathologies and correlate them to
plausible causes, but also assist the acquisition of information on the
mechanical characteristics of the in situ materials.
On the basis of the information gathered, the engineer needs to
consider, first, all feasible structural models with an explicit statement of
how conservative each particular scheme is. Nowadays this activity can be
aided by computer programs that allow relatively quick and synthetic
results to be obtained for a relatively large number of initial hypotheses.
In this way, different feasible structural behaviours can be investigated and
corresponding safety factors estimated. However, it should be considered
that to a certain extent the more complex the model, the less reliable are

26. Other documents randomly have
different content

28. °
°
°
°
Tekstcritische noten
285–87 Indien het ongeluk niet ophoudt, dan zal hij steeds in ’t
ongeluk zijn!
Nuchtere opmerking van interpolator La Palice.
Müllenhoff schrapt 282b–284. ↑
296 De vaartuigen werden, evenals onze visschersschuiten, op het
zand getrokken. Vgl. v. 1943, 1960–61. ↑
305 Wangstuk: dat gedeelte van den helm dat de wangen beschut. Het
everzwijn was het aan Freyr gewijde dier. Formas aprorum gestant. Tacitus,
Germ. 45.
Eene op Oeland in Zweden gevonden bronzen schijf stelt twee krijgers
voor, die boven op hunnen helm een everbeeld hebben.  ↑
308 Sarrazin geeft de volgende plaatsbeschrijving van Lerje en
omstreken:
De afstand van de zeehaven Roeskilde naar Lerje bedraagt ongeveer 5/4 uur
gaans. De weg is eerst vlak, stijgt dan ongemerkt, totdat hij halverwege het
hoogste punt bereikt om daarna te dalen; zoodat men in de verte rechts het
dorp Lerje en links het slot Ledreborg ziet, dat zich op eene hoogte verheft,
ter plaatse waar, volgens de overlevering, zich de oude burcht bevond.
Sporen van de oude geplaveide baan zouden vroeger nog te zien zijn
geweest.
In overeenstemming hiermede bevindt zich Hrodgars burcht met de
belendende koningszaal Heorot op eenigen afstand van de zee, welke in
betrekkelijk korten tijd te voet kan afgelegd worden. De kustwachter doet
aan de Gooten uitgeleide (300), totdat het hoogste punt bereikt is, vanwaar

29. °
Heorots transen zichtbaar zijn (310, 313); hier neemt hij van hen afscheid
(314), terwijl zij vervolgens afdalen (309) en langs den steenweg (321)
Hrodgars verblijf bereiken.  ↑
312 De machtige: Hrodgar. ↑

31. VI.
De baan was bont bevloerd; de straatweg voerde
De strijders al te zaam. Hun kamphemd straalde,
Het harde, handgevlochten. ’t Staal, het heldre,
Het ringversierde, zong op hunne rusting,
325 Juist als ze in ’t schrikgewaad ten zaalbouw schreden.
De zeevermoeiden zetten ’t schild het machtig,
Het strijdrondas geweldig sterk, nu tegen
Den buitenwand des bouws en bogen bankwaarts.
De rusting rinkelde, der helden harnas.
330 De lansen stonden saam, der zeeliên strijdtuig,
Hun esscheschacht, blauwschemerig van boven°.
Hoe wel was de ijzerdrom gedost in ’t wapen!
De krijgstrawanten vroeg een wakker kamper°
Naar de edele afkomst: «Waar van daan toch draagt ge
335 De schitterende schilden, ’t stalen strijdhemd,
De maskerhelmen met de macht van speren?
Ik ben de bode Hrodgars, dezes dienstman;
Niet heb ik ooit gezien een zulke menigt°
Van buitenlandsche meer vermeetle mannen.
340 Ik gis, dat gij, wel verre van voortvluchtig,
Hrodgar bezoekt uit hoogen zin en stoutheid.»
De krachtgevierde vorst, de nooit vervaarde,
Der Weders wedervoer daarop met woorden:
«Wij zijn van Hygelac de dischgezellen
345 En Beowulf luidt mijn naam. ’k Verlang mijn boodschap
Te konden Healfdeens zoon, den hoogen heerscher
En uwen vorst, indien hij wil gedoogen,
Dat wij hem, zoo goedzinnig, mogen groeten.»
En Wulfgar sprak (hij was Wandalenkoning;
350 Aan velen was zijn roekeloosheid ruchtbaar,
Zijn strijdgevatheid met zijn ondervinding):

32. «Den Denenvriend, den Schyldingvorst zal ’k vragen,
Den gever van het goud, den hoogen heerscher,
Gelijk uw bede luidt, omtrent uw tochten
355 En onverwijld u ’t antwoord laten weten,
Dat mij de goedertieren denkt te geven.»
Dan trad hij ijlings toe, waar Hrodgar troonde,
Bedaagd en grijs, met zijnen drom van dappren;
De sterke schreed, totdat hij bij de schouders°
360 Des Denenkonings zich bevond. Hij kende
De handelwijs van ’t hof. Dan zeide Wulfgar
Tot zijnen vriend en heerscher: «Herwaarts voeren
Er verbereisde gasten van de Gooten,
Langsheen der baren omvang. Beowulf heeten
365 Den eersten onder allen de oorlogshelden.
Hun bede brengt, o mijn gebieder, mede,
Met u den woordenschat te mogen wisselen,
o, Weiger ’t wederwoord hun niet, genadige!
Zij schijnen waardig in de stormgewaden
370 Der helden achting. Zeker deugt de hoofdman,
Die herwaarts heeft gevoerd de heirgenooten.»

33. °
°
°
°
Tekstcêitische noten
331 Blauwschemerig van boven: met stalen punt.  ↑
333 Kamper: Wulfgar. ↑
338 Een zulke menigte is wel wat opvallend, immers zij waren maar
met hun vijftien. Vgl. v. 211. ↑
359 bij de schouders: ter zijde, niet recht vóór hem.  ↑

35. VII.
En Hrodgar sprak, beschermheer van de Schyldings:
«Hem kende ik als een’ knaap. Zijn vader noemde
Zich destijds Ecgtheow°, wien zijn eenge dochter
375 Op zijne goedren gaf der Gooten Hredel.
Nu is zijn spruit, de koene, hier gekomen
En zocht den trouwen vriend°. Toen zeiden zeeliên,
Die tot geschenk der Gooten schatten brachten°
Alhier9, dat hij de kracht van dertig krijgers,
380 De kampgevierde, voerde in zijnen vuistgreep.
o, Zeker zond hem, naar ik heb de hope,
De goede God op weg ten Wester-Denen°,
Ons tot een toeverlaat bij Grendels gruwheid.
Ja, schatten wil ik schenken aan den goede
385 Voor zijnen koenen zin. Gij, rep u rugwaarts;
Verzoek hen in te gaan en al te gader
Het broederbond te schouwen van de schare.
Verzeker hun daarbij om ’t zeerst, zij allen
Zij heeten welkom aan het heer der Denen.»
390 Toen spoedde Wulfgar henen naar de haldeur
En binnenwaarts ontbood hij met de woorden:
«Mijn zegevorst, Oost-Denen° heer, laat zeggen:
Hij kent uw adel. Langs de waterkolken,
o Hardgezinden, weest alhier hem welkom!
395 Nu moogt ge in ’t maliekolder met den strijdhelm
Hrodgar aanschouwen gaan; doch laat het slagschild,
Der lansen hout, de doodelijke schachten,
Hier wachten op den uitslag van de woorden.»
De sterke° rees en rond hem menig ridder,
400 Der eedlen stoute stoet. Daar buiten bleven
Er enklen om het heergetuig° te hoeden,

36. Gelijk hun had besteld de wapenstoute°.
Te gader gingen, waar hun wees de weerbre,
Zij onder Heorots dak; de dappre stapte
405 Gehelmd, de stoute, tot hij stond ter troonzaal.
En Beowulf zeide (hem omblaakte ’t harnas,
Het kampnet, saamgetrensd door kunst van smeden):
«U zij, o Hrodgar, heil! Ik ben van Hyglac
De maag en ridder. Menig roemvol waagstuk
410 Bestond ik in mijn jeugd. Mij werd de strijdzaak
Van Grendel op mijn erfgrond klaar gekondigd.
Zeevaarders zeggen: ledig staat de zaalbouw,
Onnut het heerlijkst huis voor alle helden,
Zoo ras het schemerrood des avonds onder
415 De wijkplaats van den hemel wordt verholen.
Toen stelden mij dit voor mijn strijdgezellen°,
De uitmuntendste, de meest ervaren mannen,
Dat ’k u bezoeken zou, o heerscher Hrodgar.
Zij kenden toch de macht van mijne krachten;
420 Zij zagen zelven, hoe uit hinderlagen
Ik bontbebloed terugkwam van den vijand,
Alwaar ik vastgebonden had een vijftal,
Verdelgd het reuzenrot, bij nacht de nikkers°
Bemeesterd in het midden van de baren,
425 Benarden nood beleefd, het leed der Weders
Gewroken (want zij duldden vele weeën),
’t Vijandig volk vergruisd. Ik zal met Grendel,
Den daemon, thans alleen ’t geding beslechten,
Met dezen reus°. U, hoofd der Helden-Denen,
430 U breng ik, schuts der Schyldings, ééne bede:
Dat gij, o wijk der wapenliên, niet weigert,
O Vriend des volks, nu ’k herwaarts toog van verre,
Dat ik alleen en dit mijn krijgsgeleide,
Dit moedig hoopje, Heorot moge zuivren.
435 Ook heb ik nog gehoord, dat deze doembre
In zijnen waan zich niet bekreunt om wapens°.10

37. ’k Versmaad nu dit, zoo waar mij gunstig weze
In ’t harte Hygelac, mijn leenheer, ’t lemmer
Of ’t reuzige rondas, het goudgerande,
440 Te voeren bij ’t gevecht. Doch ’k zal hem vatten,
Den vijand, met de vuist, om ’t leven vechten,
Man tegen man. En wien de dood dan wegrukt,
Die zal verstaan des Albestuurders oordeel°,
’k Geloof, hij is verlangend, mag het lukken,
445 De Gootenhelden in de worstelhalle
Te vreten onbevreesd, als menig malen
Hij met de macht gedaan heeft van de Denen.
Gij hoeft met geene wacht mijn lijk te hoeden°:
Want zoo mij zoekt de dood, hij zal me hebben
450 Nog bont van ’t bloed.11 Het lillend overblijfsel
Ontvoert hij ver, hij neemt zich voor te schrokken,
De eenzame zwerver eet het blij van zinnen
En merkt met moord de vluchtplaats in de venen.
Gij hoeft geenszins te zorgen voor mijn lijktooi°;12
455 Maar zend dan, zoo het strijdgewoel mij wegsleurt,
Naar Hygelac het puike pantser henen,
Dat mijne borst beschut, het schoonste krijgskleed;
Het is een erfstuk Hredels, ’t werk van Weland°.
Gelijk het moet, zoo nadert steeds het noodlot°.»

38. °
°
°
°
°
°
°
°
°
°
°
°
Tekëtcêitiëche noten
373 Ecgtheow was uitgeweken wegens doodslag aan Headolaf, een
Wulfing, gepleegd en «had Beowulf meegenomen». Cosijn.
Beowulf moet op het oogenblik, dat deze gebeurtenissen plaats grijpen, een
goede vijftig jaar oud zijn. Immers toen Ecgtheow uitweek, had Hrodgar,
welke thans 50 jaar koning is (v. 1806), juist den troon beklommen. Vgl. v.
469 vlg. ↑
377 vriend: Hrodgar. ↑
378 Waarschijnlijk wegens de beslechting van de veete met de
Wulfings. ’t Is natuurlijk, dat bij die gelegenheid de Gootische schippers
van hunnen landgenoot Beowulf gewaagden. Cosijn. ↑
382 Wester-Denen: Denen.  ↑
392 Oost-Denen: Denen.  ↑
399 De sterke: Beowulf.  ↑
401 heergetuig: de schilden en lansen, welke welstaanshalve buiten
moesten blijven.  ↑
402 de wapenstoute: Wulfgar. ↑
416 Vgl. v. 206. ↑
423 Nergens in het gedicht wordt nader melding gemaakt van
Beowulfs kamp met de reuzen; het verslaan der Nikkers schijnt niet te zien
op v. 585. ↑
429 reus: Grendel wordt als een reus voorgesteld. Vgl. v. 1370 vlg. ↑
435–36 Hij draagt geen wapen en vreest voor geen wapen.  ↑

39. °
°
°
°
°
442b–43 Christelijke wereldbeschouwing.  ↑
448 Gij hoeft niet de wacht bij mijn lijk te houden. Zoo wordt later ook
gezegd van Wiglaf, dat hij waakt bij het lijk van Beowulf en den draak. In
den tekst staat niet lijk, maar hoofd. ↑
454 Daar Grendel, in de veronderstelling dat hij overwinnaar blijft,
Beowulf zal verslinden, kan er geen sprake wezen van het lijk af te leggen:
De neusgaten werden gesloten, daarna werd de doode gewasschen en
gekleed.
De tekst heeft niet lijktooi maar lichaam. ↑
458 Weland: Wieland in de Duitsche sage, Volundr in de
Volundarkvitha der Edda.
De sage van den kreupelen Weland, den Germaanschen Hephaistos, is,
volgens Symons, in Nederduitschland ontstaan. Het is een mythisch wezen
en vertegenwoordigt bij uitstek den schranderen dwerg, die de
onderaardsche schatten aan zijne kunst dienstbaar maakt.
In de Edda wordt de sage volgenderwijze verhaald:
Nithothr, koning der Niaren, neemt den vindingrijken smid Volundr
gevangen en laat hem op een eiland zijne kunst uitoefenen, na hem de
kniepees doorgesneden te hebben. Volundr koelt zijne wraak door ’s
konings zonen te dooden en dezes dochter te verkrachten.
Van de bekkeneelen der knapen had hij drinkschalen voor den koning
vervaardigd, van de oogen edelsteenen voor de koningin en van de tanden
borstspelden voor de koningsdochter.
Degenen die hierover meer wenschen te vernemen, verwijs ik naar het
opstel van J. Kleyntjenë «Een Eddalied vertaald en opgehelderd,» voor
zoover als ik weet de eenige studie, welke in Vlaamsch België over de
Oudnoordsche letteren verschenen is.
L’Enseignement des Langues Modernes. Jaargang 1894–95.  ↑
459 Het noodlot is onwankelbaar. ↑

41. VIII.
460 En Hrodgar sprak, beschutter van de Schyldings
«Tot weergeworstel hebt gij, beste Beowulf,
Alzoo ons opgezocht, uit huldbetooning.13
Uw vader vocht weleer de koenste kampen.
Hij werd voor Headolaf bij dezes Wylfings°
465 Tot wurger met de vuist. Het kroost der Weders
Vermocht hem° wegens heirschrik niet te houden.
Van daar bezocht hij ’t volk der Wester-Denen,
Der Zege-Schyldings over ’t zeegeschommel.
’k Beval toen juist den Denenstam en jeugdig
470 Vertoefde ik op de goudgetooide schatburg
Der helden. Heorogar, de zoon van Healfdeen,
Was destijds reede dood, ontlast van ’t leven,
Mijn oudste broeder. Deze was mijn betere!
De vijandschappen zoende ik° sinds met schatten
475 En zond den Wylfings langs den rug des waters
Aloud sieraad, en Ecgtheow zwoer mij eeden.
Het doet mij zeer in mijne ziel te zeggen
Aan wien het zij der menschen, wat mij Grendel
Al hoon berokkend heeft uit haatgedachten,
480 Arglistig leed in Heorot. Mijne halschaar,
Mijn slagtroep is geslonken. ’t Noodlot sleepte
De helden heen naar Grendels schrikverschijning°.
Alleen vermag gemakkelijk de Godheid
Den stouten dooder in zijn daân te stuiten.
485 Hoe dikwijls toch verbonden bij den bierkroes
Zich niet de krijgers, door het nat bedronken,
In deze drankzaal met de grijns der degens
Te willen wachten op den greep van Grendel.
Dan was dees medehal bij ’t morgenkrieken,

42. 490 De weidsche woning bloedig bont, als ’t daagde,
Met bloed de gansche bankvloer° overgoten,
De hal met wapenvocht. Ik had der trouwen,
Der dierbre mannenschaar weer des te minder,
Die ’t noodlot mij alweder had ontnomen.
495 Doch neig u neer aan ’t maal, ontvouw uw meening,
Uw zegehoop ’t gehoor, naar ’t hart u aanzet.»
Toen werd der Gooten gasten al te gader°
Ras ingeruimd een rustbank in de bierzaal.
Op deze gingen dan de geestgestaalden
500 Zich nederzetten zij, de uitstekend stouten.
Het ambt verrichtte een ridder, welke de aalkan°,
De schoongetooide, met de handen torste
En schonk het vonklend vocht. Dan zong de zanger
In Heorot helder. ’t Was gejuich der helden,
505 Een groote weelde zoo van Deen als Weder14.

43. °
°
°
°
°
°
Teâstcritische noten
464 De Wylfings moeten beschouwd worden als Gooten, of ten minste
als nauw ermede verwant.
Niettegenstaande de Gooten Ecgtheow trachtten te doen blijven, vluchtte
deze over zee naar Hrodgar, omdat hij beducht was voor de wraak der
Wylfings: (heirschrik v. 466).
Hrodgar betaalde het weergeld en verplichtte daardoor Ecgtheow. De plaats
is vrij duister.
Müllenhoff wijst de Wylfingen ten zuiden der Oostzee thuis.
Het geslacht der Wylfingen, Wulfingen, dat ook in Widsidh vermeld wordt,
is in de Duitsche heldensage bekend.
Hiertoe behoort Hildebrand met zijne dapperen, de moedige dienstman van
Diederik van Bern (Theodorik de Groote).  ↑
466 hem: Ecgtheow. ↑
474 zoende ik: Hrodgar was de aangewezen man om de verzoening te
bewerken, daar hij vanwege zijne echtgenoote met de Wylfingen
vermaagschapt was. Vgl. 632. Nota.  ↑
482 naar Grendels schrikverschijning: naar den verschrikkelijken
Grendel.  ↑
491 bankvloer: de vaste bodem, waar zich de banken of tafels
bevonden die men kon opruimen om plaats te maken voor het nachtleger.
Vgl. v. 1260. ↑
497 Beowulf heeft dus staande zijne aanspraak gehouden.  ↑

44. °501 aalkan: bierkan.  ↑

46. IX.
En Hunferd zeide toen, de zoon van Ecglaf,
Die aan de voeten° zat des Schyldingvorsten,
Het kampgeheim ontkeetnend°: (Beowulfs aankomst,
Des koenen golfvaart gaf hem grooten aanstoot,
510 Omdat hij geenszins aan een ander gunde
Der mannen, meerder roem op aard te rapen,
Beneên de wolken, dan hem was geworden).
«Zijt gij die Beowulf, die met Brecca aanbond
Den wedstrijd op de wijde zee, in ’t zwemmen
515 Met dezen streven dorst, toen boud gij beiden
Navorschtet in den vloed en gij uit grootspraak
Uw leven waagdet in het diepe water?
Geen stervling was in staat, noch vriend noch vijand,
De roekelooze reis u af te raden.
520 Toen braakt gij beiden roeiend door de baren
En dektet onder uwen arm de deining,
Gij maat de zeebaan, zwaaiend met de handen,
Doorgleedt de waterwieling, schoon met golven
De kil opklotste bij des winters branding.
525 Op deze wijze wurmdet gij te gader
Wel zeven nachten in ’t bezit der zeeën.
Doch gene ging in vaart u ver te boven;
Hij had toch meerder macht. De strooming stuwde
Hem met den morgen heen ten Headoraemen°,
530 Van waar hij wedervond, de volksgevierde,
Het lieve stambezit, het land der Brondings°,
De schoone schatburg, waar hij wapenlieden
En goed en goud bezat. De zoon van Beanstan
Hield tegen u geheel zijn woord in waarheid.
535 Nochtans ik reken op geringer uitslag
Voor u, al waart gij steeds bij alle stormen

47. Bestand, bij grimmen strijd, zoo gij op Grendels
Nabijheid waagt een nachtgewricht te wachten.»
En Beowulf zeide toen, de zoon van Ecgtheow:
540 «Voorwaar, mijn waarde Hunferd, veel gewaagdet
Gij, dronken door het biergebras, van Brecca,
Vertellend zijnen tocht. ’k Beweer in waarheid:
Ik had meer zeegehardheid ik en arbeid
In ’t midden van het meer dan een der menschen.
545 Wij kwamen ’t overeen als knapen, ons verbindend,
(Toen waren wij nog beiden jong van jaren)
Dat wij in zee het leven zouden wagen
En deden desgelijks. Wij hielden ’t lemmer,
Het bloote, vast, terwijl wij voorwaarts roeiden
550 Te zaam op zee, het harde, met de handen.
Zoo wilden wij ons vrijden van den walvisch.
In ’t minste niet vermocht, ter zee gezwinder,
Hij door den vloed mij verre voor te bruisen,
Noch wilde ik zelve mij van hem verwijdren.
555 Zoo zwalkten wij te zamen op de zeeën
Vijf dagen lang, totdat de vloed ons scheidde,
De bolle golfgang bij het barste weder,
De nacht de omhullende; uit het noorden stormde
Kampwoedend aan de wind; de diepten woelden.
560 Nu was gewet de drift der zeegedrochten.
Toen schonk mijn lijf beschutting mij bescherming,
Het handgevlochten harnas, voor den vijand;
Het strijdkleed lag op ’t lijf, het goudgestrengeld.
Mij rukte reeds een schemerschubbig ondier
565 Ten afgrond mee, mij klemde in zijne klauwen
De ongure vast. Toch werd het mij gegeven,
Dat ik het monster met het wapen wondde,
Het staal des strijds. Het kampgeraas ontrukte
Door mijnen arm het machtig meergevaarte.

49. °
°
°
°
Tekëtcêátáëche noten
507 aan de voeten: op de tweede eereplaats rechts van den ingang,
vóór Hrodgar, doch eene trede lager. Vgl. v. 2847. Nota.  ↑
508 het kampgeheim ontkeetnend: den woordenstrijd beginnend. De
uitdagende woorden worden vergeleken met een wild dier, dat men
loslaat.  ↑
529 Heado-raemen. Müllenhoff schrijft Heado-reámen (Strijd-
Reámen) en ziet erin de Raumaricii van Jordanes, de bewoners van
Raumariki ten zuiden van Noorwegen. (Angs eá = au).  ↑
531 Brondings: Zie Inleiding, blz. 80. ↑

51. X.
570 Aldus bedrongen deze leedbelagers
Mij dikwijls driftig. Met den goeden degen
Onthaalde ik hen nochtans, gelijk ’t betaamde.
Zij vonden bij den buit geen vreugd de wreeden,
Dat zij mij zouden grijpen, ’t maal omzitten
575 Nabij den zeegrond; maar zij lagen boven
Nabij het meeraanspoelsel met den morgen,
Van ’t staal doorstoken, ingewiegd door ’t wapen,
Dat zij den tocht voortaan geen zeelui zouden
Beletten langs de barning van de baren.
580 Van ’t oosten zeeg het licht, de zegestanderd,
De glanzende van God. De stormen stilden,
Zoodat ik de oeverkapen kon beschouwen,
Het windbestreken strand. Vaak strekt het noodlot
Tot redding van d’onvoorbestemden stervling,
585 Indien zijn sterkte deugt. Ik trof het trouwens
Te dooden met den degen negen nikkers.
Nooit hoorde ik onder ’t wulfsel van den hemel
Van neteliger strijd bij nacht, noch armer
Vergeten man te midden van den meervloed.
590 Toch borg ik ’t leven uit den greep der boozen,
Ontzenuwd door den tocht. De zeevloed tilde
Mij met de strooming mee naar ’t land der Finnen°,
Het wellend water. ’k Hoorde nooit verhalen
Van uwen kant van zulke kampbestoking
595 En zwaardontzetting; nimmer bracht ook Brecca
Bij ’t strijdvermaak tot stand, noch uwer iemand
Zoo stout een stuk met bloedbespatte speren;
(Niet bral ik dies°) ofschoon gij voor uw broeders
De dooder wierdt en uwe hoofdverwanten°15.

52. 600 Gij zult om deze zaak verdoemnis dulden
Ter helle, hoe gevat uw brein ook blijke.
O Ecglafs zoon, dit zeg ik u in waarheid:
Meer gruwlen had de snoode daemon Grendel,
Meer hoon uw heerscher° niet verwekt in Heorot,
605 Indien uw denkkracht was geweest, uw inborst,
Zoo oorlogszuchtig als gij uitbazuindet.
Maar Grendel heeft verstaan, dat hij de strijdzucht,
Den onbesuisden lansstorm uwer lieden
Niet zeer te duchten heeft, der Zege-Schyldings°.
610 Hij neemt zijn noodpand° mede, niemand spaart hij
Der Denenliên en woedt naar hartelusten;
Hij doodt en zwelgt en ducht geen wraak der Denen.
Maar spoedig gaat hem Gootenkracht en koenheid
In ’t strijden staan. Dan keere wie het kunne
615 Weer moedig tot de meê, als ’t morgengloren°
Des nieuwen dags op ’t menschdom nederblikkert,
De glansomgorde zon van uit het zuiden!»
Nu was der schatten schenker vol van vreugde
Hij, grijsgelokt en kampvermaard. De koning
620 Der Helden-Denen had het hoogst vertrouwen
In hunne hulp. Hij hoorde toch aan Beowulf
De volkenherder ’t vastbesloten streven.
Nu schaterde de schaar, de tonen schalden,
De woorden waren lief. Dan Wealchtheow naakte
625 Zij Hrodgars gade, ’t hofgebruik indachtig.
Zij groette, goudgekleed, de hallegasten;
Dan reikte zij het eerst der Denen rijksheer
De hooggeboren vrouwe toe den beker.
Zij bad hem blij te wezen bij den bierdronk,
630 En voor de lieden lief. Met lust aanvaardde
De zegerijke vorst en maal en zaalkroes°.
Nu ging in ’t rond de koningin der Helmings°,
Gaf ieder, hoog en nedrig°, keurkleinooden,
Totdat de beurt zich bood°, dat zij den beker

53. 635 De ringomstraalde vrouw, de hooggestemde,
Aan Beowulf gaf. Den vorst der Gooten groette
Zij dan en dankte God met wijze woorden,
Dat nu haar wensch bewaarheid was geworden:
Der rampen redding van een held te hopen.
640 Den beker kreeg de kampvermeetle krijger
Van Wealchtheow, rijmde dan, gereed ten strijde,
En sprak de woorden, hij de spruit van Ecgtheow:
«Dit was mijn streven, toen ik steeg te water,
De kiel beklom met mijnen drom van dappren.
645 Dat ik den wensch uws volks ineens vervulde,
Of stortte in ’t stof, omklemd door ’s vijands klauwen.
Dus zal ik deze ridderdaad verrichten,
Of in de hal mijn laatsten dag beleven.»
Der edelvrouw gevielen wel die woorden,
650 Die taal, zoo tartend, van den vorst der Gooten.
De goudgehulde, hooge volksvorstinne
Ging naast haar echtgenoot° zich nedervlijen.
Nu werd alweder in de hal geheven
Zoo menig moedig woord. ’t Gevolg was vroolijk.
655 Het was geschetter van de zegescharen,
Totdat opeens de hooge zoon van Healfdeen
Voornemens was, de nachtrust op te zoeken.
Hij wist, dat strijd bestoken was aan ’t monster
Ter hooge zaal, nadat zij ’t licht der zonne
660 Niet meer bemerken konden, nu het nachtfloers
En schaduwschepsels kwamen aangeschreden,
De duistere, vanonder ’t wolkendeksel.
Nu rees de riddergroep. Met spreuken groette
Een held den andren, Hrodgar Beowulf, wenschte
665 Hem zege toe, ’t bezit der zaal°, en uitte
De woorden: «Sinds ik hand en schild kan heffen,
Vertrouwde ik vroeger toe der Denen troonzaal
Aan geen der helden, buiten u voor heden.
Aanvaard en handhaaf ’t heerlijkst aller huizen,

54. 670 Gedenk uw roemdaân, spreid uw reuzenkrachten
Ten toon en waak nu tegen dezen woestaard.
Niet zal u mangel zijn aan ’t wenschenswaarde,
Zoo gij bestaat de lofdaad met het leven°.»

55. °
°
°
°
°
°
°
°
°
°
Teâstcêitische noten
592 het land der Finnen: Finmarken aan de IJszee.
Volgens Bugge is de episode van Brecca verwant met de IJslandsche sage
van Egil.  ↑
598 niet bral ik dies. IJdele woordenpraal werd door de Germanen in
den hoogsten graad verafschuwd.
Hunne nakomelingen, die nog niet wegloopen met de Fransche «blague»,
schijnen er niet op gebeterd te zijn.  ↑
595–99 Vlijmende spotternij. Gij, Hunferd, hebt nooit zulke moedige
daad volbracht, of het moest de moord van uwe bloedverwanten zijn.  ↑
604 uw heerscher: aan uwen heerscher. ↑
607–9 Waarlijk Beowulf windt er geene doekjes om!
Er diende nochtans vrijmoedigheid toe, om deze voor de Denen zoo
geringschattende woorden in de tegenwoordigheid van al de rijksgrooten uit
te spreken.  ↑
610 noodpand: gedwongen pand, nl. de lijken.  ↑
614–15 Dan mogen de Denen weer hunnen intrek nemen in Heorot.  ↑
631 zaalkroes: in de zaal gereikte kroes.  ↑
632 Wealchtheow was van den stam der Helmingen.
Volgens Widsidh heerschte Helm over de Wulfingen.  ↑
633 hoog en nedrig: Krijgers van hoogeren en lageren rang.  ↑

56. °
°
°
°
634 totdat de beurt zich bood: zij ging eerst de rij rond aan den kant
van Hrodgar en kwam daarna bij Beowulf, die op de 2
de
eereplaats recht
tegenover Hrodgar gezeten was.  ↑
652 naast haar echtgenoot: aan zijne linkerhand.
Ons gedicht hangt een levendig tafereel op van de Germaansche feestmalen.
Eene hoofdzaak was het, aan de gasten eene met hunnen rang
overeenkomende plaats aan te wijzen. Liederen werden voorgedragen,
sagen en eigen daden verhaald. De braspartij werd besloten met het
uitdeelen van geschenken aan elk der gasten.
Mullenhoff ziet in vv. 624–55 eene inlassching, omdat Wealchtheow opeens
verdwenen moet zijn, want v. 656 wordt alleen van Hrodgar gezegd, dat hij
de zaal verlaat.
Staat er niet v. 934–35 dat Hrodgar het vertrek der gade verlaat? Kon de
dichter dus de gevolgtrekking niet aan den lezer overlaten? Vgl. nog v.
676. ↑
665 ’t bezit der zaal: de inbezitneming van Heorot te handhaven
tegenover Grendel.  ↑
673 Zoo gij er het leven van afbrengt.  ↑

58. XI.
Nu stapte met den stoet van helden Hrodgar,
675 De schuts der Schyldings, uit den bouw naar buiten.
De strijdbestuurder wilde Wealchtheow zoeken,
De ga, tot nachtgenoot. De Heer der heerschers,
Gelijk de lieden hoorden, had aan Grendel
Gesteld een stedehoeder: Hij vervulde
680 Zijn dienst in dezen om den Denenkoning
En hij beriep den reus een wachter°°. Waarlijk
Hij bouwde vast, de voerder van de Gooten,
Op koene kracht en op de gunst der Godheid.
Hij deed alsdan zich af het stalen strijdhemd,
685 Den helm van ’t hoofd; hij gaf den gulden degen,
Der klingen keur, een zijner dienstgezellen
En zei hem, op het wapentuig te waken.
De dappre hield alsdan een trotsche toespraak,
Der Gooten Beowulf, eer hij zeeg te bedde:
690 °«Ik reken mij in oorlogsmacht geen minder
Voor ’t wapenwerk dan Grendel waant te wezen.
Ik wil hem dus niet dooden met het wapen,
Hoe licht ik zulks vermag, van ’t leven scheiden.
Hij kent de kampgewoonte niet van weder
695 Te schenken eenen slag, het schild te beuken°,
Al is hij wijdberucht door wapenfeiten.
Wij zullen dezen nacht aan ’t zwaard verzaken,
Bestaat hij, zonder staal den kamp te kiezen.
De wijze Godheid zal daarop de zege
700 Verbinden aan de hand van een van beiden,
De heilge Heer, alnaar hij ’t nuttigst oordeelt.»
De kampvermeetle neigde zich dan neder,
De peul ontving het voorhoofd van den ridder.
Wel menig moedig zeeheld liet op ’t leger

59. 705 Zich naast hem neder. Niemand hunner hoopte,
Van hier nog ’t dierbaar heim en ’t volk te groeten
Of ’t burgslot, waar zij waren opgewassen.
Zij wisten toch, dat vroeger in de wijnzaal
Een nare doodstrijd al te veel genooten
710 Der Denen had gehaald. Nu schonk de Schepper
Het weefsel van het wapenheil° den Weders
En stut en steun; zoodat zij door de spierkracht
Des eenen op den vijand zegevierden,
Door zijne zelfde kracht. ’t Is waar verkondigd°,
715 Dat steeds een machtig God bestuurt het menschdom.
Nu schreed de nachtgeest nader door het duister.
De schutters, die de hoornzaal moesten hoeden,
Zij sliepen allen, uitgenomen eenen;
(Den menschen werd bekend dat hen de wurger
720 Niet zenden zou ten schimmen, daar de Schepper
Het geenszins wilde) want tot grim des gruwbren
Verbeidde Beowulf, in de ziel verbolgen,
Terwijl hij wakker was, het pleit der worsteling16.

60. Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade
Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.
Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and
personal growth!
ebookultra.com