SUPRASEGMENTAL Ang mga suprasegmental na ponema ay mga ponema o tunog na hindi kumakatawan sa mga letra .
SUPRASEGMENTAL Ang mga ito ay tumutukoy sa pagtaas at pagbaba ng tinig , lakas ng pagbigkas , at haba ng pagbigkas ng isang pantig o salita .
SUPRASEGMENTAL Mahalaga ang mga ito dahil nagiging malinaw ang kahulugan ng salita at pangungusap .
TATLONG URI NG PONEMANG SUPRASEGMENTAL
Tono o Intonasyon Diin Haba URI NG PONEMANG SUPRASEGMENTAL
Tumutukoy sa pagtaas at pagbaba ng boses sa pagbigkas ng salita o pangungusap . Nagpapahiwatig ito ng damdamin , layunin , at kahulugan . TONO O INTONASYON
" Kumain ka na. " ( Pahayag ) - Pantay ang tono . " Kumain ka na ?" ( Patanong ) - Tumataas ang tono sa dulo . " Kumain ka na !" ( Padamdam /Pag- uutos ) - Mabilis at mataas ang tono sa dulo . MGA HALIMBAWA
Ito ay ang lakas ng pagbigkas sa isang pantig ng salita . Ang pagbabago ng diin ay nagpapabago sa kahulugan ng salita . DIIN
BU:hay (BU-hay) - Tumutukoy sa " buhay " (life). bu:HAY ( bu -HAY) - Tumutukoy sa " buhay " (alive). BA:sa (BA- sa ) - Ang ibig sabihin ay "read". ba:SA ( ba -SA) - Ang ibig sabihin ay "wet". HALIMBAWA
Ang hinto ay ang saglit na pagtigil sa pagbibigkas ng mga salita . Karaniwang makikita ito sa mga bantas gaya ng koma (,), tuldok (.), tandang pananong (?), at iba pa. Ang hinto ang nagiging gabay ng mambabasa o tagapakinig upang maunawaan nang tama ang mensahe . HINTO
Hindi, ako si Julre . Hindi ako , si Julre . Hindi ako si Julre . HALIMBAWA
1.Ano ang suprasegmental na tumutukoy sa taas-baba ng tinig sa pagsasalita? a. tono b. diin c. hinto d. ritmo PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Piliin ang tamang sagot. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang.
2.Ano ang tawag sa pagbibigay-lakas ng bigkas sa pantig ng salita? a. tono b. diin c. hinto d. pantig PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Piliin ang tamang sagot. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang.
3.Ano ang tawag sa saglit na pagtigil sa pagsasalita upang maging malinaw ang kahulugan? a. tono b. diin c. hinto d. tunog PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Piliin ang tamang sagot. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang.
4.Ang pangungusap na “Kumain ka na?” ay may tonong: a. pahayag b. tanong c. utos d. damdamin PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Piliin ang tamang sagot. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang.
5.Ano ang nagiging sanhi ng pagkakaiba ng kahulugan sa mga salitang báta (child) at batà (robe)? a. tono b. diin c. hinto d. pantig PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Piliin ang tamang sagot. Isulat ang titik ng iyong sagot sa patlang.
“Umalis ka na!” → ____________ púto (kakanin) at putó (utot) → ____________ “Kumain muna, Ana.” kumpara sa “Kumain muna ang Ana.” → ____________ PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL Isulat kung ito ay tono, diin, o hinto.
Bakit mahalaga ang paggamit ng tamang tono, diin, at hinto sa pakikipagtalastasan? PAGSUSULIT: TATLONG URI NG SUPRASEGMENTAL