The Refrence Of DevOps -The 0.5 release

DevOps is a set of practices, principles, and cultural philosophies that aim to improve collaboration and communication between software development (Dev) and IT operations (Ops) teams. The primary goal of DevOps is to shorten the software development lifecycle, increase the frequency of software releases, and improve the quality of software products. Here are some key aspects of DevOps and its goals:
Key Aspects of DevOps

Collaboration: DevOps emphasizes collaboration between development and operations teams. This includes breaking down silos and fostering a culture of shared responsibility for the entire software delivery process.

Automation: Automation is a core principle of DevOps. It involves automating repetitive tasks such as code integration, testing, deployment, and infrastructure provisioning. This helps reduce manual errors and speeds up the delivery process.

Continuous Integration and Continuous Deployment (CI/CD): CI/CD practices are central to DevOps. Continuous Integration involves regularly merging code changes into a shared repository, where automated tests are run to ensure code quality. Continuous Deployment extends this by automatically deploying code changes to production after passing tests.

Monitoring and Feedback: DevOps encourages continuous monitoring of applications and infrastructure in production. This helps teams gather feedback on performance, user experience, and potential issues, allowing for rapid response and improvement.

Infrastructure as Code (IaC): IaC is a practice where infrastructure is managed and provisioned using code and automation tools. This allows for consistent and repeatable infrastructure deployments, making it easier to manage and scale environments.

Cultural Change: DevOps is not just about tools and processes; it also involves a cultural shift within organizations. This includes fostering a mindset of collaboration, experimentation, and learning from failures.

Goals of DevOps

Faster Time to Market: One of the primary goals of DevOps is to accelerate the delivery of software to customers. By streamlining processes and automating tasks, organizations can release new features and updates more quickly.

Improved Quality: DevOps aims to enhance the quality of software by integrating testing and quality assurance into the development process. Continuous testing helps identify and fix issues early, reducing the likelihood of defects in production.

Increased Deployment Frequency: DevOps encourages frequent and smaller releases rather than large, infrequent ones. This reduces the risk associated with deployments and allows for quicker feedback from users.

Enhanced Collaboration: By fostering collaboration between development and operations teams, DevOps aims to create a more cohesive and efficient workflow. This leads to better communication, shared goals, and a more unified approach to software delivery.

1. قح همسب
باتک
عجرم(DevOps)
: هدنسیون
تخد لیعمسا راشای سدنهم
: هخسن0.5

2. : هدنسیون هرابرد
هتشر هتخومآ شناد تخد لیعمسا راشای هدنب
cyber security
. متسه
زا شیب ۱
۵
. مراد تیلاعف هقباس لاس
فلوم - سردم - رواشم : داد حرش ریز یاه راتخاس رد ناوتیم ار هدنب یاه تیلاعف هلمج زا

/ / / / / /
Devops Platform Cloud Eng |Gnu Linux System Network Security Storage
/ /
Engineer Admin architecture & Oracle Dba | Linux Trainer |Consultant
): دیدج یاهایند فشک و قیقحت و هعلاطم هب دنم هقلاع
. منک هراشا یژتارتسا یاه یزاب و ولتوا و جنرطش یزاب هب مناوتیم نم یاه یمرگرس زا عقاو رد
زیربت گلا ناراذگ ناینب زا یکی و سکونیل/ونگ و زاب نتم یایند قشاع . متسه قشاع کی نم
: دینک ادیپ و دینک لابند ار نم دیناوتیم روطچ بخ
: +980999
1057856Mob

Telegram ID
:
yashar_esm

Telegram channel
:
unixmens

Instagram Account


Linkedin Account
:/ /
in yashar_esmaildokht

3. : هرواشم
. دوب مهاوخ امش سرتسد رد نم . دییامرف لصاح سامت . مدرک هراشا لبق هحفص رد هک ییاه لاناک زا دیناوتیم هرواشم تهج

4. : هب میدقت
ادخ تفاتش میرای هب هک دوب وا اهنت میاه یتخس رد هک ارچ
مردام میوا نویدم هک ار تبح
مَ و تیناسنا داد دای و . درک میدقت یگدنز هب ارم هک ارچ
مردپ میوا نویدم و دوب نم یماح هشیمه شحور هک
مقشع تسه و دوب مقوشم هک
سروس نپا هعماج
تیرشب
ار شیاه هتسناد دنکیم رشتنم و دناوخیم هک وا و
): چیه رگید و یناهج حلص دیما هب و

5. مسیونیم
ات
منامب

6. دوب اجک زا ناتساد عورش
…
موهفم ابcams : میوش انشآ سپاود لوصا و

Damon Edwards
هزوح ناماگشیپ زا یکی DevOps لوصا حیضوت و شرتسگ رد یمهم شقن هک تسا DevOps.تسا هتشاد
.تسا هدرک دیکأت ،دوش
‌یم تایلمع و هعسوت یاه‌میت نیب تاطابترا و یراک نایرج دوبهب هب رجنم هک ینامزاس گنهرف و اه‌شور رب هژیو‌هب وا


Damon Edwards
رب یمهم ریثأت هتسناوت ،یرتشم رب زکرمت و ،یراکمه دوبهب ،اه
‌یدمآراکان شهاک دننام یدیلک میهافم رب زکرمت اب

هعماجDevOps.دراذگب
لوصاDevOps بوچراچ ناونع
‌هب

Damon Edwards
هلمج زا ،ناماگشیپ رگید هارمه
‌هب دراودا

John Willis
و
Gene Kim
مان هب هک یلوصا ،CAMSو ،یریگ
‌هزادنا ،نویساموتا ،گنهرف(

:تسا هداد هعسوت ار دنوش
‌یم هتخانش )یراذگ‌کارتشا
Culture:)گنهرف(
لوصا نیرت
‌مهم زا یتکراشم و زاب گنهرف
DevOpsیاه
‌میت نیب یناور و ینامزاس یاه‌فاکش دیاب هک دنک‌یم دیکأت دراودا ا .تسا

.دبای شهاک تایلمع و هعسوت
.تسا کرتشم یریذپ
‌تیلوئسم و ،یراکمه ،دامتعا نتخاس رب زکرمت
.دننک زکرمت عناوم فذح و تیفافش یور دیاب اه
‌نامزاس ،گنهرف نیا هب یبایتسد یارب

7. اAutomation:)نویساموتا(
هب ناوت
‌یمن نویساموتا نودب هک تسا دقتعم دراودا ا
DevOpsیارب نردم یاهرازبا زا هدافتسا هک دراد دیکأت وا .تفای تسد
دننام ،اهدنیآرف یزاسراکدوخ/
CI CD
.تسا ییاراک شیازفا و یناسنا یاهاطخ شهاک دیلک ،
.دوش
‌یم رت‌هناقلاخ فیاظو رب زکرمت یارب اه‌میت نامز ندش دازآ ثعاب نینچمه نویساموتا
اMeasurement:)یریگ
‌هزادنا(
ا
Damon Edwards
یریگ
‌هزادنا ار زیچ همه دیاب اه‌نامزاس هک دنک‌یم داهنشیپ وا .دراد دیکأت یریگ‌هزادنا و هداد تیمها هب

.اه
‌تسکش خرن ات رازفا‌مرن رارقتسا نامز تدم زا ،دننک
.دوش
‌یم هدافتسا یزاس‌هنیهب و هناهاگآ یاه‌یریگ‌میمصت یارب هکلب ،دنک‌یم کمک اهدنیآرف دوبهب هب اهنت هن اه‌هداد نیا
اSharing:)یراذگ
‌کارتشا(
یاه
‌هبنج نیرت‌مهم زا اه‌میت نیب اهدرواتسد و تایبرجت ،شناد یراذگ‌کارتشا
DevOpsزا اه
‌میت دوش‌یم ثعاب نیا .تسا

.دننک تفرشیپ رت
‌عیرس و دنزومایب رگیدکی تاهابتشا
.دنشاب یسرتسد لباق اه
‌میت نیب فافش تروص‌هب دیاب زین اه‌شرازگ و اهرازبا
طسوت هدش
‌حرطم یدیلک یاهراتخاس

Damon Edwards
ا
Lean Thinking in DevOps
میهافم دراودا :
Lean Thinking
رد ار DevOps:لماش نیا .دناد
‌یم مهم رایسب
( عبانم فلاتا شهاک
Waste Reduction
)
نایرتشم یارب ینیرفآ
‌شزرا رب زکرمت
اهدنیآرف موادم یرگنزاب و رمتسم دوبهب

Value Stream Mapping
:)شزرا نایرج یرادرب
‌هشقن(

8. .تسا رازفا
‌مرن لیوحت دنیآرف رد عناوم و اه‌هاگولگ ییاسانش یارب شزرا نایرج یرادرب‌هشقن زا هدافتسا ،دراودا یدیلک یاه‌هدیا زا یکی
.دنهد هئارا یرتشیب شزرا و هدرک هنیهب ار دوخ یاهدنیآرف دنناوت
‌یم اه‌میت ،شور نیا اب هک دهد‌یم حیضوت وا

Incident Management and Continuous Feedback
:
( اهدادخر تیریدم دوبهب هب دراودا
Incident Management
.دراد دیکأت رمتسم دروخزاب تیمها و )
.دننک لح ار تلاکشم یرتمک نامز رد و دنریگب سرد اهاطخ زا دنناوتب اه
‌نامزاس دوش‌یم ثعاب راک نیا

Service Delivery Performance Metrics
:
دننام یدیلک یاه
‌کیرتم زا وا ا

()Mean Time to Recovery MTTR
و
Lead Time for Changes
ناونع
‌هب

.دنک
‌یم دای تیقفوم یاهرایعم
ینامزاس رییغت و گنهرف رب دیکأت
ا
Damon Edwards
هک تسا هدرک نایب اهراب DevOpsنیا .تسا ینامزاس و یگنهرف رییغت کی هکلب ،تسین ینف هلئسم کی اهنت
:نآ رد هک تسا یطیحم داجیا لماش رییغت
.دننک راک کرتشم فادها اب تایلمع و هعسوت یاه
‌میت
.دنشاب زکرمتم نایرتشم یعقاو تلاکشم لح رب اه
‌نامزاس
.دننک راک یزاسدامتعا و اه
‌میت یزاس‌لاعف یور ،لرتنک رب زکرمت یاج هب ناریدم
تیقفوم یارب عناوم نیرت
‌گرزب ینامزاس و یگنهرف تلاکشم هک دراد دیکأت هتکن نیا رب دوخ یاه‌ینارنخس زا یرایسب رد وا
DevOps
.یروانف هن ،دنتسه

9. ( نایرج یروئت
Flow Theory
)
:دنیوگ
‌یم نایرج یروئت نآ هب هک تسا یموهفم ،دراودا دیکأت دروم یاهروحم زا یکی" "
( اه
‌هاگولگ ییاسانش
Bottlenecks دننام ییاهرازبا زا هدافتسا اب هک دراد دیکأت وا :)
Value Stream Mapping
اه
‌نامزاس ،

.دننک ییاسانش ار یراک نایرج رد للاتخا طاقن دنناوت
‌یم
شهاک
Lead Time
.رارقتسا ات هدیا زا رییغت کی تکرح یارب مزلا نامز تدم شهاک :
.لیوحت تعرس شیازفا و کاکطصا شهاک یارب رارقتسا و تست ،هعسوت ،یحارط دننام ییاهدنیآرف یزاس
‌هنیهب :راک شدرگ دوبهب
زیچ همه یزاسراکدوخ لصا
" "
ا
Damon Edwards
یاهدنیآرف رد لماک نویساموتا صرق اپ و رپ نارادفرط زا یکی DevOps:هک دنک
‌یم نایب وا .تسا
.دننک زکرمت یروآون یور رب و دنریگب هلصاف رب
‌نامز و یرارکت یاهراک زا ات دهد‌یم ناکما اه‌میت هب نویساموتا
دننام ییاهرازبا , ,
Jenkins Ansible Kubernetes
و ،Terraform یازجا نیرت
‌یدیلک زا
DevOps.دنتسه

()Infrastructure as Code IaC
رد هیاپ میهافم زا یکی دک زا هدافتسا اب اه
‌تخاسریز تیریدم یزاسراکدوخ :
DevOps
.دناد
‌یم یرورض ار نآ دراودا هک تسا
( اهدادخر زا یریگدای رب زکرمتPostmortems)
اEdwards:دیوگ
‌یم وا .دراد دادخر زا سپ لیلحت و اهدادخر تیریدم رب یدایز دیکأت

10. .شنزرس یارب هن ،دنشاب دوبهب و یریگدای یارب یتصرف دیاب اهدادخر
گنهرف
Blameless Postmortem
.دوش جیورت اه
‌میت رد دیاب )یبای‌رصقم نودب لیلحت(
دننام دادخر تیریدم یاهرازبا PagerDuty و OpsGenie.دنتسه دیفم اهدادخر تیریدم یاهدنیآرف داجیا یارب
رد تیقفوم یاهرایعم
( )DevOps DevOps Metrics
( درکلمع یدیلک یاه
‌کیرتم زا هدافتسا تیمها هب وا
KPIs تفرشیپ یبایزرا یارب )DevOpsاه
‌کیرتم نیرت‌مهم زا یخرب .دراد دیکأت

:زا دنترابع
ا
Deployment Frequency
.رازفا
‌مرن رارقتسا تاعفد دادعت :
ا
Lead Time for Changes
.نآ رارقتسا ات رییغت کی هعسوت عورش نیب نامز تدم :
ا
()Mean Time to Recovery MTTR
.دادخر کی زا سپ متسیس یبایزاب یارب طسوتم نامز تدم :

Change Failure Rate
.دوش
‌یم رجنم تسکش هب هک هتفای رارقتسا تارییغت دصرد :
.دننک عفر و ییاسانش ار فعض طاقن ات دننک
‌یم کمک اه‌میت هب هکلب ،دنهد‌یم ناشن ار اهدنیآرف درکلمع اهنت هن اه‌کیرتم نیا
لوصا یزاس
‌هدایپ
DevOps
ا
Damon Edwards
قفوم یزاس
‌هدایپ یارب یتاداهنشیپ
DevOps:دراد اه
‌نامزاس رد
( کچوک عورش
Start Small
.دیهد شرتسگ نامزاس لک هب ار لوصا ،نآ تیقفوم اب و دینک عورش کچوک میت ای هژورپ کی زا :)

11. .درک داجیا رورم هب ار رییغت نیا رثؤم لماعت و دامتعا داجیا اب دیاب ؛تسا رب
‌نامز یگنهرف رییغت :گنهرف یجیردت شرتسگ
یاهرازبا زا هدافتسا DevOps دننام ییاهرازبا :, ,
GitLab Jenkins Docker
و ,Prometheusدوبهب و نویساموتا یارب
.دنتسه یدیلک اهدنیآرف
اب طبترم یاه
‌شزومآ هئارا :اه‌میت یزاسدنمناوت و شزومآ
DevOps لوصا زا اهنآ کرد و اه
‌تراهم شیازفا یارب اه‌میت هب
DevOps
.تسا یرورض
یداهنشیپ یاهرازبا
Damon Edwards
فادها هب ندیسر یارب بسانم یاهرازبا زا هدافتسا رب هشیمه دراودا DevOpsوا یاه
‌ثحب رد هک یدیلک یاهرازبا زا یخرب .دراد دیکأت

:زا دنترابع ،دنا
‌هدش حرطم
/
(/): , /Continuous Integration Continuous Deployment CI CD Jenkins GitLab CI CD
: , ,
Infrastructure Automation Terraform Ansible Puppet
: ,
Containerization Docker Kubernetes
: , ,
( , ,Monitoring & Logging Prometheus Grafana ELK Stack Elasticsearch Logstash

)
Kibana
:یداهنشیپ عبانم و یلیمکت تاعلاطا

Damon Edwards
یاهرازبا و ،یراکمه ،گنهرف تیمها هرابرد و هدرک تکرش اهرانیبو و اه
‌سنارفنک زا یرایسب رد
DevOps
.تسا هدرک تبحص
لثم ییاه
‌سنارفنک رد وا یاه‌ینارنخس دیناوت‌یم ،رتشیب یریگدای یارب

DevOps Enterprise Summit
.دینک لابند ار
باتک
"

The Phoenix Project
طسوت هک
"

Gene Kim
اب یکیدزن یراکمه( هدش هتشون
Damon Edwards
هتشاد
دروم رد عماج یهاگدید )تساDevOps.دهد
‌یم هئارا ینامزاس لوحت و

12. سکونیل و ونگ هچخیرات
“ ففخم ونگ .دشاب
‌یم راگزاس سکینوی اب یا‌هدنیازف روــط هب هــک هدوــب دازآ لاماک لماع متســیس کی ونگ لماع متسیس
’
GNU s Not

Unix ربماتپس رد ار ونگ هژورپ هیلوا هیعلاطا نملاتسا دراچیر .تسا ”۱
۹۸۳
ربماتپس رد ونگ هیملاعا مان هب نآ رت
‌لماک هخسن .درک رشتنم

۱
۹۸۵
.تسا هدش همجرت نابز نیدنچ هب هک دش رشتنم
“ یارب یتشگزاب ففخم کی ،تسخن ؛دنک
‌یم فرــطرــب ار اهزاــین زا یدادعت هک تسا هدش باختنا تلع نیا هب »ونگ« مان
’
GNU s Not

Unix.تسا بلاج نآ )ندناوخ ای( نتفگ گنهآ ،موس ،تسا یعقاو هملک کی ،مود ،تسا ”
ای دیزادرپب یغلبم تسا نکمم دازآ رازفا
‌مرن ندروآ تسد هب یارب امش .تمیق هن ،دنک‌یم هراشا یدازآ هب »دازآ رازفا‌مرن« رد »دازآ« هملک

یدازآ ،تسخن .تشاد دیهاوخ نآ زا هدافتسا یارب هژــیو یدازآ هــس ،دیشاب هــتشاد رایتخا رد ار رازفا
‌مرن یـتقو ،تروص ره رد .دیزادرپن

نتشاد اب ،هاوخلد روط هب همانرب رد تارییغت لامعا یارــب یدازآ ،مود ؛ناراکــمه و ناتسود هب نآ نداد هیده و همانرب زا یرادرب هخسن یارب
ار ونگ رازفا
‌مرن اددجم رگا( .هعماج تخاس هب کمک تیاهن رد و هتفای دوبهب هخسن عیزوت یارب یدازآ ،موس ؛عبنم یاهدک هب لماک یسرتسد

.)دینک هیده ناگیار روط هب ار اهنآ ای و دینک تفایرد ار یغلبم هخسن کی لاقتنا یکیزیف راک یارــب دیـناوــت
‌یم ،دییامن عیزوت
لاــس رد .دوش
‌یم هدیمان «ونگ هژورپ» ،ونگ متسیس هعسوت هژورپ
۱
۹۸۳
رد هک یراکمه حور ندنادرگزاب یارب یهار ناونع هب وــنگ هژورــپ
یراصحنا یاهرازفا
‌مرن نابحاص طسوت هک عناوم ندرب نیب زا اب ات دش داجیا تـشاد دوــجو رتوــیپماک ناربراک هعماج نیب رد تسخن یاهزور

.دزاس نکمم ار یراکمه رگید راب کی ،دندوب هدش لیمحت
لاس رد۱
۹۷۱
هاگشناد رد ار دوخ راک نملاتسا دراچیر هک یماگنه MITهدافتسا دازآ رازفا
‌مرن زا ارصحنم هــک یهورــگ رد ،درک زاغآ

دازآ رگیدکی اب یراکمه رد ناسیون
‌همانرــب .دندرــک‌یم عیزوت دازآ رازفا‌مرن بلغا زین یرتویپماک یاه‌تکرش یتح .تخادرپ راک هب دندرک‌یم

.دنداد
‌یم ماجنا ار راک نیمه زین بلغا و دندوب
ههد رد۱
۹۸۰
عنم ار نازبراک طسوت یراکمه اهنآ ناکلام و دنتشاد کلام هک ینعم نیا هــب ،دندوب یراصحنا اهرازفا
‌مرن مامت ابیرقت

.درک
‌یم باجیا ار ونگ هژورپ ترورض راک نیا هک دندرک‌یم
دیناوت
‌یمن یتح امـش ،دـشاــب هتـشادـن دوــجو یدازآ لماع متسـیـس رــگا ؛دنراد زاــین لماع متسیس کــی هب رتویپماک ناربراک مامت

لماع متسیس کی دوجو ،دازآ رازفا
‌مرن رد ترورض نــیلوا نیارــباــنب .دینک عورش ار رتویپماک اب راک یراصحنا یاهرازفا‌مرن زا هدافتسا نودب

.تسا دازآ
لاقتنا لباق و هدروخ کحم لابق نآ یلک یحارــط اریز دناسب سکینوی اب قبطنم یلماع متسیس ات دنتفرگ میمصت دازآ یرازفا مرن شبنج
.درک
‌یم ناسآ ار ونگ هب سکینوی ناربراک تکرح یراگزاس نیا نینچمه و ،دوب
،نتم یدنب
‌بلاق یاه‌همانرب ،اهرـگــشیارــیو ،اهرلـیاــپماک لــماــش و ؛تــسا هتسه کی زا رتشیب یلیخ سکینوی هبش لماع متسیس کی

هیوناژ رد .تسا یگرزب رایسب راک لماک لماع متسیس کی نتشون نـیاربانب .دشاب
‌یم رگید یاهزیچ یلیخ و یتسپ یاهرازفا‌مرن
۱
۹۸۴
عورش
ربتکا رد دازآ رازفا
‌مرن داینب .دیماجنا لوط هب اهلاس دندرک راک هب
۱
۹۸۵
.دش سیسات ونگ هعسوت هب کمک تهج هیامرس بذج یارب رتشیب

13. لاس ات۱
۹۹۰
لاس رد ،سکینوی هبش هتسه کی ،سکونیل سپس . دنتفای تسد هتسه زــج هــب ،لماع متسیس یلصا یازجا یمامت هب
۱
۹۹۱
لاــس رد و درک ادیپ هعسوت زدلاورت سونیل طسوت ۱
۹۹۲
ونگ لماک ابیرقت متسیس اب سکونیل بیکرت .دش دازآ رازـفا
‌مرــن کــی

یاه
‌متسیس زا رفن نویلیم اه‌هد نونکا‌مه هک دوش‌یم هدز نیــمخت .سکونیل/وـنگ متسیس :دش لماــک لــماع متسیس کی هب رجنم

.دننک
‌یم هدافتسا هرـیـغ و تــهدر ،ناــیبد ،روکلسا لــماــش ،سکونیل/ونگ
ار اهرازفا
‌مرن زا لماک هعومجم کی ات دراد رظن رد دازآ رازفا‌مرن داینب .تسا هدشن دودحم لماع متسیس کی هب طقف ونگ هژورپ ،لاح نیا اب

.دوش
‌یم زین یدربراک یاهرازفا‌مرـن لــماــش عوــضوــم نــیا .دنشاب هتشاد دنهاوخ‌یم نارــبراک زا یرایسب هک هچنآ ره ، دنک داجیا
داینب تهج نیمه هب دننک هیهت رازفا
‌مرن زین دنرادن تراهم رتوـیپماک هنیمز رد هک یناربراک یارب دراد دصق نینچمه دازآ رازفا‌مرن داینب

.درک داجیا ،ونگ متسیس زا هدافتسا رد راک
‌هزات ناربراک هب کمک روظنم هب یکیفارگ راک زیم کی دازآ رازفا‌مرن
.تسا سرتسد رد نونکا
‌مه دازآ یزاب یدادعت .دنک داجیا زین یرــگید حیرفت یاهرازبا و اه‌یزاب دهاوــخ‌یم نینچمه دازآ رازفا‌مرن داینب

هب ار ونگ رازفا
‌مرن ،یراصحنا متسیس دننام ینیناوق هک ینامز زج هـب ،درادـن دوــجو یتیدودحم چیه ؟دورب شیپ دناوت‌یم اجک ات دازآ رازفا‌مرن

دنهد ماجنا دنهاوخ
‌یم رتویپماک ناربراک هک ییاهراک مامت ماجنا یارب دازآ یاهرازفا‌مرن ندرک مهارف ییاـهــن فدــه .دــننک عنم لماک روط

.دشاب
‌یم یراصحنا یاهرازفا‌مرن ندرک دورطم هجیتن رد و

14. زاب نتم رازفا مرن
OpenSource
Software
همدقم
دعاوق هتشاذگ رازفا
‌مرن متسیسوکا رد ناراذگ‌هیامرس یداصتقا راتفر رب هک یا‌هظحلام لباق ریثأت اب زاب‌نتم رازفا مرن

دیلوت راشف اهتکرش ،دنشاب دک هدننک لامعا دننک
‌یم یعس ناگنهد‌هعسوت هزات طیحم نیا رد .تسا هداد رییغت ار یزاب

.دنشک
‌یم ار یراشرس دوس راظتنا متسیس ناگدنشورف و دننک‌یم سح ار زاب‌نتم تلاوصحم

15. ۱یفرعم .
لعف رد هدمع یتارییغت قافتا نیا .تسا هدروآ راب هب ناربراک یارب رتنازرا رازفا
‌مرن زا شیب یزیچ زاب‌نتم رازفا‌مرن روهظ

.تسا هدرک داجیا رازفا
‌مرن هزوح نارگیزاب نیب یداصتقا لاعفنا و
یانعم هب اما تسا - یگدنز زا یکبس یتح ای - رازفا
‌مرن هعسوت هب هژیو یهاگن مسجت زاب‌نتم رازفا‌مرن اه‌یلیخ یارب

هعماج دشر یارب دیاب اهتکرش هک تسا نیا لیرباگ دراچیر و نمدلگ نار داهنشیپ .تسه مه یراجت ریبدت یعون
.دنیامن داجیا ناشتامدخ و تلاوصحم فارطا هدنز یطیحم و دننک هدافتسا زاب
‌نتم رازفا‌مرن زا ناشناربراک
هب تسا زاین دروم ربراک تاجایتحا اب نآ نداد قیبطت یارب هک ار دک نتم و تسا ناگیار زاب
‌نتم رازفا‌مرن لومعم روطب

یغلبم تفایرد یازا رد ار نکمم تارییغت هولاعب رازفا
‌مرن شخپزاب هزاجا ربراک هب زاب‌نتم یاه‌هناورپ بلغا .دراد هارمه

( دشاب سرتسد رد یمومع تروصب دک نتم تارییغت هک ینامز ات دنهد
‌یم شخپزاب یارب
. .
www opensource org
.)
کی هکنیا یاجب .دهد
‌یم هعسوت هعماج هک تسا یرازفا‌مرن یعمج زاب‌نتم .دراد دوجو زاب‌نتم رازفا‌مرن عون ود

زا کی مادک هک دنریگ
‌یم میمصت نابلطواد زا هدیزگرب یهورگ یهاگ دشاب رازفا‌مرن کلام یقوقح تیصخش

ناگدنهد
‌هعسوت .دورب وس مادک هب رازفا‌مرن و دنوش هتفریذپ یلصا دک نتم هب دورو یارب هدش لامعا یاهیراکمه

یچاپآ بو رورس دروم دننام دنریگ
‌یم میمصت رازفا‌مرن هرابرد صوصخب تکرش کی هن و دک ناگدننک لامعا ،یصخش

(. .
httpd apache org
.)
رد ار فیلات قح تکرش .تسا نآ هدنهد
‌هعسوت و کلام ،دوس یپ رد یتیصخش هک تسا یرازفا‌مرن یراجت زاب‌نتم

دننام دهد ماجنا یراک هچ هدنیآ رد و دریذپب یلصا دک نتم هب دورو یارب ار دک مادک هک دنک
‌یم نییعت و دراد رایتخا

درومMySQL هداد هاگیاپ و
( . .)MySQL www mysql com
.
زکرمتم راک یورین داصتقا رب بلغا هعماج هلیسوب هدش هداد هعسوت زاب
‌نتم رازفا‌مرن داصتقا هرابرد نیشیپ تاعلاطم

هراشا دنومیر کیرا .دبای
‌یم صیصخت زاب‌نتم رازفا‌مرن هب یروآ‌بجعت ناوارف هنابلطواد راک نازیم نآ رد هک تسا

کمک زاب
‌نتم یاه‌هژورپ هب ناشنایاتمه نیب رابتعا شیازفا زا یشان یصخش تذل رطاخب ناگدنهد‌هعسوت هک دنک‌یم

. دندیسر یهباشم هجیتن هب زین دوخ یبرجت هعلاطم رد شناراکمه و یووراه نانرا دننک
‌یم
زادنا
‌مشچ دوبهب و ینف یاهییاناوت ندرک دنتسم یارب ناگدنهد‌هعسوت هک دننک‌یم للادتسا هلوریت نیج ،ورنرل اوشاج

تذل هک دننک
‌یم شرازگ فلگ تربار ویناخلا میرک و دننک‌یم کمک زاب‌نتم یاه‌هژورپ هب یتآ نایامرفراک یارب یلغش

ناشن هعلاطم نیا هچرگ تسا زاب
‌نتم یاه‌هژورپ هب ناگدنهد‌هعسوت کمک یارب یمهم یتاذ کرحم راک زا ندرب

.دنا
‌مهم مه یلام یاه‌هزیگنا هک دهد‌یم

16. ار یصاخشا اهتکرش ارچ هک دهد
‌یمن حرش ار نیا اما تسا هنابلطواد راک یارب تاحیضوت زا یا‌هراپ اهنیا هک یلاح رد

شناراکمه و ناه نروه لیا .دننک
‌یم کمک زاب‌نتم رازفا‌مرن یاه‌هژورپ هب تکرش یراک نامز رد هک دننک‌یم مادختسا

رد اهنآ هبتر اب یمیقتسم هطبار دننک
‌یم کمک یچاپآ رازفا مرن داینب هژورپ هب هک یناسک قوقح هک دنتفایرد

یرایعم ناونع هب ار داینب رد ناگدنهد
‌هعسوت هبتر نایامرفراک هک دنتفرگ هجیتن نیققحم سپ .دراد یچاپآ تلایکشت

.دنریگ
‌یم راکب دلوم یاه‌ییاناوت شجنس یارب

17. :هدرک نایب ،متسیب نرق رد تیریدم نارکفتم نیرت
‌گرزب زا یکی ،رکارد رتیپ
.دینک تیریدم ار نآ دیناوت
‌یمن ،دیریگب هزادنا ار یزیچ دیناوت‌یمن رگا" "

18. رد نآ شقن و هاگدید نیا لیلحت هب همادا رد .تسا سپاود هلمج زا ،یسدنهم و یتیریدم یاهدرکیور زا یرایسب ساسا هلمج نیا
:میزادرپ
‌یم سپاود
رکارد رتیپ هاگدید لیلحت
:تیریدم هیاپ ناونع
‌هب یریگ‌هزادنا
.دیجنسب قیقد یاهرایعم اب ار نآ دیاب ،مهف نیا یارب .دیمهفب ار نآ ادتبا دیاب ،دیهد دوبهب دیهاوخب هک یدنیآرف ره
.درک تفرشیپ دیاب هنوگچ و تساجک یلعف تیعضو هک درک صخشم ناوت
‌یمن ،یریگ‌هزادنا نودب
:یریگ
‌میمصت یاه‌هداد داجیا
( هداد رب ینتبم یریگ
‌میمصت هب هک دنک‌یم مهارف ار یعقاو تاعلاطا یریگ‌هزادنا
-
Data Driven Decision Making
)
.دوش
‌یم رجنم
اب طابتراDevOps
لکش هب هزوح نیا رد یریگ
‌هزادنا .دراد زکرمت تایلمع و رازفا‌مرن هعسوت یاهدنیآرف رب تراظن و یزاسراکدوخ ،یراکمه رب سپاود

:دراد تیمها یا
‌هدرتسگ
1 و گنیروتینام .Logging
دننام ییاهرازبا ، سپاود رد :اه
‌متسیس گنیروتینام
Zabbix، Prometheus و Grafanaتیعضو رب تراظن یارب
.دنوش
‌یم هدافتسا تلاکشم هب عیرس خساپ و فعض طاقن ییاسانش ،اه‌متسیس
.تسا یرورض رازفا
‌مرن راتفر رب تراظن و تلاکشم هشیر نتفای یارب اه‌نشیکیلپا و اه‌سیورس زا اه‌گلا لیلحت و یروآ‌عمج :اه‌گل

19. 2 .KPI و Metrics
( ییوگخساپ نامز دننام ییاهرایعم فیرعت و ییاسانش :یدیلک یاه
‌کیرتم

Response Time
( تارییغت تشگرب نامز ،)

Mean Time to Recovery
( تیقفوم خرن ای ،)
Success Rate
.درکلمع یبایزرا یارب )
.تسا یرورض اه
‌کیرتم مظنم یسررب ،دنا‌هدوب رثؤم اهدوبهب ایآ هکنیا صیخشت یارب :یسررب یاه‌هرود
ا3 ./
CI CD
تفرشیپ یریگ
‌هزادنا و
ا
Pipeline Metrics
زا هلحرم ره رد تسکش ای تیقفوم :/
CI CD
دادعت هچ
لاًثم .دوش یریگ‌هزادنا دیاب
Buildای قفوم
Deployment؟دراد دوجو یا
‌هدروخ‌تسکش
دنیآرف هک دنهد
‌یم ناشن اه‌کیرتم نیا
DevOps.تسا ناور ردقچ
4 .
Feedback Loops
یاهرازبا :دروخزاب تیفیک و تعرس یریگ
‌هزادنا
DevOps درکیور رد هژیو
‌هب ،
Agile.دنهد دوبهب ار دروخزاب تیفیک و نامز دیاب ،
( هخرچ نامز لثم ییاه
‌کیرتم ،روظنم نیا یارب

Cycle Time
( راشتنا تاعفد دادعت ای )
Deployment Frequency
دیاب )
.دنوش یسررب
5رمتسم دوبهب گنهرف .
گنهرف ،هدش
‌یریگ‌هزادنا یاه‌هداد نودب .دراد رییغت هب زاین یزیچ هچ و دنک‌یم راک یزیچ هچ دهد‌یم ناشن رمتسم یریگ‌هزادنا

.تسین نکمم رمتسم دوبهب

20. رد رکارد هاگدید شقن :یدنب
‌عمج
DevOps
یاهرازبا :تسا تیریدم یانب
‌گنس یریگ‌هزادنا
DevOpsهزادنا تقد
‌هب ار اه‌متسیس و اهدنیآرف هک دنهد‌یم ار ناکما نیا امش هب

.دیریگب
.دنک
‌یم مهارف ار یرو‌هرهب دوبهب و یزاس‌هنیهب ناکما اه‌متسیس و اه‌میت درکلمع یریگ‌هزادنا :یرو‌هرهب شیازفا
.دنوش
‌یم ییاسانش عوقو زا شیپ هوقلاب تلاکشم ،قیقد یریگ‌هزادنا و تراظن اب :تسکش زا یریگشیپ
،هجیتن ردDevOpsو یرازفا
‌مرن هدیچیپ یاهدنیآرف رتهب تیریدم ناکما اه‌میت هب ،رکارد رتیپ یریگ‌هزادنا هفسلف زا یریگ‌هرهب اب

.دهد
‌یم ار یتایلمع

22. هزوحDevOps( رازفا
‌مرن هعسوت نیب یراکمه و یگنهامه دوبهب هب هک تسا تاعلاطا یروانف تعنص رد رادفرطرپ یاه‌هتشر زا یکی
Development( تایلمع و )Operations .دزادرپ
‌یم )
DevOpsیاه
‌یدنمناوت و اهدنیارف ،اهرازبا زا هدافتسا اب ات دنک‌یم شلات

.دنک هدوزفا اه
‌سیورس و اه‌متسیس تیفیک و درکلمع هب و دشخب دوبهب ار رازفا‌مرن هئارا و هعسوت لکیس ،بسانم
هزوح ردDevOpsهنیمز رد جیار یاه
‌لغش زا یخرب .دنتسه زاین دروم نوگانوگ یاه‌شناد و اه‌تراهم اب یددعتم ناصصختم ،

DevOps:لماش
• صصختم ( )
DevOps DevOps Engineer
یاهدنیارف و اهرازبا تیریدم و یزاس
‌هدایپ ،یزیر‌همانرب لوئسم درف نیا :

DevOps یاه
‌یژتارتسا قفوم یارجا ییاناوت دیاب اه‌نآ .تسا نامزاس طیحم رد
DevOps.دنشاب هتشاد ار
•
DevOps Evangelist
.سپاود یزاس هدایپ لوئسم و )ربهر( یلصا رسفا :
•(
تایلمع و تاعلاطا ریدم

IT Operations Manager
) یاه
‌میت یتایلمع ربهر ناونع‌هب صخش نیا :
ITو
DevOps.دراد هدهعرب ار نامزاس یتایلمع یاه
‌تیلاعف تیریدم و ارجا تیلوئسم و دنک‌یم لمع

23. •(
تایلمع نویساموتا ریدم

Automation Manager
)ینویساموتا یاه
‌لح‌هار یزاس‌هدایپ و هعسوت لوئسم درف نیا :

.تسا تایلمع ییاراک و اهدنیارف دوبهب یارب
•:نویساموتا سانشراک.تسا اهرازبا یزاس گنهامه و نویساموتا هب یبایتسد لوئسم هک یدرف
•(
اهدنیارف نویساموتا صصختم

Process Automation Specialist
:
)
یزاس
‌هدایپ و هعسوت لوئسم درف نیا

.تسا نامزاس رد ییاراک و اهدنیارف دوبهب یارب ینویساموتا یاهدنیارف و اهرازبا
•
Release Manager
:.دهد
‌یم نانیمطا راشتنا زا سپ لوصحم تابث زا و دنک‌یم رشتنم ار دیدج تاناکما و اه‌یگژیو
• تینما صصختم ( )
DevOps DevSecOps Engineer
یاهدنیارف و اهرازفا
‌مرن تینما لوئسم صخش نیا :

DevOps.دشاب هتشاد ار یتینما یاه
‌هیور و یتینما یاهدرادناتسا یارجا ییاناوت دیاب و تسا
•(
تراظن و گنیروتینام صصختم

Monitoring and Observability Specialist
)لوئسم صخش نیا :
.تسا تامدخ و اه
‌متسیس درکلمع رب تراظن و گنیروتینام یاه‌متسیس تیریدم و میظنت
ناریدم و ،هکبش ناسدنهم ،تینما و تاعلاطا ناصصختم ،رازفا
‌مرن ناگدنهد‌هعسوت ،ربا ناصصختم دننام یرگید یاه‌هعومجمریز ،نینچمه

هزوح رد یمهم یاه
‌شقن زین هژورپ
DevOps میت اب و دننک
‌یم افیا
DevOpsدوبهب رازفا
‌مرن هضرع و هعسوت دنیآرف ات دننک‌یم یراکمه

.دبای

24. رب یحرش
DevOps Evangelist
:

DevOps Evangelist
هزوح رد هک تسا شقن کی DevOpsیارجا ییارجا دنور و گنهرف رب یرایسب ریثأت یاراد و هدش فیرعت
DevOps گنهرف یارب قوشم کی و امنهار کی ،ملعم کی ناونع هب صخش نیا . دراد اه
‌نامزاس رد
DevOpsلمع نامزاس کی رد
کی یلصا هفیظو .دنک
‌یم

DevOps Evangelist
یاه
‌هدیا جیورت ،شناد ءاقترا ،یهاگآ داجیا لماش
DevOpsو اه
‌میت قیوشت و

یاهدرکیور رتهب یزاس
‌هدایپ هب نامزاس یاضعا
DevOps.تسا
کی یاه
‌تیلوئسم و فیاظو

DevOps Evangelist
:دشاب دراوم نیا لماش تسا نکمم
1 یایازم و لوصا ،اه
‌موهفم دروم رد اه‌ینارنخس و اه‌هاگراک ،یشزومآ یاه‌هرود هئارا :یناسر‌یهاگآ و شزومآ .
DevOps.نامزاس یاضعا هب
2 یاه
‌هژاو رتهب یارجا یارب نامزاس یاضعا و اه‌میت زا ینابیتشپ و قیوشت :ینابیتشپ و قیوشت .
DevOpsتایبرجت یراذگ کارتشا هب و
.قفوم
3دوبهب تایلمع و هعسوت نیب تاطابترا هک یراک طیحم کی یوس هب نامزاس رد یگنهرف رییغت داجیا هب کمک :یگنهرف تارییغت یارجا .
.دبای
4.فلتخم یاه
‌میت نیب کیدزن طابترا و نویساموتا ،یریذپ‌فاطعنا گنهرف داجیا یارب یراکمه هب اضعا قیوشت :یراکمه هب بیغرت .
5 هزوح رد شناد لاقتنا و رظن لدابت یارب اهویدیو و اه
‌ییامهدرگ ،اه‌سنارفنک ،تاسلج یرازگرب :اهدادیور تیریدم .
DevOps.
کی نتشاد اب
DevOps Evangelist
نیب یراکمه و یگنهامه شیازفا ،یراک گنهرف دوبهب دنناوت
‌یم اه‌نامزاس ،دهعتم و رهام

ییارجا حطس یاقترا و یرو هرهب شیازفا ،فلتخم یاه
‌میت
DevOps.دننک نیمات ار دوخ

26. گنهرفDevOps :

27. ؟ هچ ینعی سپاود گنهرف

1 .
Learn to trust
:)دامتعا یریگدای(
.تسا یرورض یراک سرتسا شهاک و رتهب یراکمه یارب میت یاضعا نیب دامتعا داجیا :تیمها
.دنراذگب کارتشا هب ار تلاکشم و ،شناد ،تاعلاطا دنناوت
‌یم رتهب اه‌میت ،دشاب هتشاد دوجو دامتعا یتقو ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
.دینک هدافتسا اه
‌یریگ‌میمصت رد تیفافش زا
.دنشاب هتشاد یرتشیب یریذپ
‌تیلوئسم دیهد هزاجا میت یاضعا هب

28. 2 .
Understand motivations
:)اه
‌هزیگنا کرد(
.دنک
‌یم کمک یمیت تلاماعت دوبهب هب دارفا فادها و راتفر تشپ لیلاد کرد :تیمها
.مینک یراکمه و مینک رارقرب طابترا اه
‌نآ اب میناوت‌یم رتهب ،دنراد یصاخ راتفر ام ناراکمه ارچ مینادب رگا ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
.دینک رازگرب ینامزاس و یدرف فادها یزاس
‌فافش یارب مظنم تاسلج
.دینک قیوشت ار اه
‌نآ و دیهد شوگ میت یاضعا دروخزاب هب
3 .
Eliminate blame
:)یبای
‌رصقم فذح(
.دوش
‌یم تاهابتشا زا یریگدای و یروآون عنام یبای‌رصقم گنهرف :تیمها
.شنزرس زا سرت هن ،دنشاب یریگدای یارب یتصرف تاهابتشا هک دننک راک یطیحم رد دیاب اه
‌میت ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
زا
"

Blameless Postmortem
.دینک هدافتسا )یبای
‌رصقم نودب لیلحت( "
.رصقم نتفای هن ،دینک زکرمت لکشم لح یور رب
4 .
Embrace smart failure
:)هنادنمشوه یاه
‌تسکش شریذپ(
.تسا یروآون و یریگدای زا یعیبط یشخب تسکش :تیمها
.دننک رت
‌یوق ار میت و دوش هتفرگ سرد اه‌نآ زا هک دنتسه یتاهابتشا ینعم هب هنادنمشوه یاه‌تسکش ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
.دیهد جیورت میت رد ار موادم یریگدای گنهرف
.دینک لیدبت دنیآرف زا یشخب هب ار هدش
‌هتخومآ یاه‌سرد یزاسدنتسم
5 .
Focus on bottlenecks and flow
:)راک نایرج و اه
‌هاگولگ رب زکرمت(
.تسا یرورض میت یرو
‌هرهب شیازفا یارب راک نایرج رد عناوم لح و ییاسانش :تیمها
.دنوش
‌یم نایرتشم هب شزرا لیوحت ندش دنک ثعاب اه‌هاگولگ ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
دننام ییاهرازبا زا
Value Stream Mapping
.دینک هدافتسا اه
‌هاگولگ ییاسانش یارب
.دیهد دوبهب
اًبترم ار اهدنیآرف
6 .
Eliminate unplanned work
:)هدشن
‌یزیر‌همانرب یاهراک فذح(
.دنوش
‌یم میت سرتسا شیازفا و راک نایرج رد للاتخا ثعاب بلغا هدشن‌یزیر‌همانرب یاهراک :تیمها
.دنوش
‌یم مهم و یلصا فیاظو رب زکرمت شهاک ثعاب اهراک عون نیا ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ

29. .دینک راکدوخ ار اهدنیآرف
.دیشاب دنبیاپ نآ هب و دینک هیهت فیاظو زا هدش یدنب
‌تیولوا تسیل کی
7 .
Be continuous
:)دیشاب هتسویپ(
یدیلک لوصا زا یکی رمتسم دوبهب و رمتسم لیوحت :تیمها DevOps.تسا
.تسا تارییغت هب ییوگ
‌خساپ و لااب تیفیک ظفح ینعم هب رادیاپ و رمتسم راک ؟تسا مهم ارچ
؟دوش یلمع هنوگچ
یاهدنیآرف زا /
CI CD
.دینک هدافتسا )رمتسم لیوحت و یزاس
‌هچراپکی(
.دینک تفایرد راک لحارم مامت رد ار موادم یاهدروخزاب

31. راکهارDevOps:

32. . اه یژولوداتم عاونا یور و . درک تبحص دیاب یژولوداتم یور زیچ ره زا لبق
. تسا یراشبآ یژولوداتم اه یژولوداتم زا یکی
یبیترت و یطخ درکیور کی یژولودتم نیا .تسا رازفا
‌مرن هعسوت یاه‌یژولودتم نیرت‌هدش‌هتخانش و نیرت‌یمیدق زا یکی یراشبآ یژولودتم

درکیور نیا .دیورب یدعب هلحرم هب هکنیا زا لبق ددرگ دییأت و دوش لیمکت لماک روط هب دیاب هلحرم ره هک دهد
‌یم هئارا رازفا‌مرن هعسوت یارب

:زا دنترابع
لاًومعم یلصا لحارم .دنا‌هدش فیرعت حضاو روط‌هب کی ره هک دوش‌یم میسقت هلحرم تفه ات جنپ هب
( اه
‌یدنمزاین لیلحت

Requirements Analysis
)
نودب و قیقد روط
‌هب اهزاین یمامت هک تسا نیا فده .دنوش‌یم یزاسدنتسم و یروآ‌عمج ناعفن‌یذ و یرتشم یاهزاین ،هلحرم نیا رد -

.دوشن داجیا لکشم هعسوت یدعب لحارم رد ات دنوش صخشم ماهبا
( متسیس یحارط
System Design
)
یحارط و ،هداد هاگیاپ یحارط ،متسیس یرامعم یحارط لماش نیا .دریگ
‌یم تروص متسیس یحارط ،هدش یروآ‌عمج یاهزاین ساسا رب -

.تسا یربراک یاه
‌طبار
( یزاس
‌هدایپ
Implementation)
.دوش
‌یم یزاس‌هدایپ اه‌یحارط ساسا رب رازفا‌مرن و دوش‌یم ماجنا یسیون دک ،هلحرم نیا رد -

33. ( تستTesting)
.درادن دوجو یگاب چیه و دنا
‌هدش هدروآرب یتسرد‌هب اهزاین یمامت هک دوش لصاح نانیمطا ات دوش‌یم تست رازفا‌مرن ،یزاس‌هدایپ زا سپ -

.دنشاب
‌یم شریذپ تست و متسیس تست ،یگچراپکی تست ،دحاو تست لماش اه‌تست
( یرادهگن و یزاس
‌هچراپکی

Integration and Maintenance
)
هب زاین تسا نکمم ،نامز لوط رد .دریگ
‌یم رارق یتایلمع طیحم رد و دوش‌یم هداد لیوحت یرتشم هب تست زا سپ ییاهن رازفا‌مرن -

.دوش
‌یم ماجنا هلحرم نیا رد هک دشاب اهدوبهب و تاحلاصا
:ایازم
.دنک
‌یم کمک هابتشا لامتحا شهاک هب هک تسا صخشم یاه‌یجورخ یاراد هلحرم ره :حضاو و صخشم راتخاس -
.تسا مهارف هلحرم ره رد هژورپ تیریدم و لرتنک ناکما :هژورپ لرتنک -
.تسا دیفم هدنیآ یاهدوبهب و یرادهگن یارب هک دنوش
‌یم دنتسم یبوخ‌هب لحارم یمامت : لماک یزاسدنتسم -
:بیاعم
.تسا هنیزهرپ و راوشد ینایاپ لحارم رد اه
‌یدنمزاین رد تارییغت : مک یریذپ‌فاطعنا -
. دراد دوجو تارییغعت لامعا یارب یدایز یتخس و .دشاب زاین هژورپ لیمکت یارب یدایز نامز ،یطخ درکیور لیلد هب : ندوب رب
‌نامز -
لامعا لباق یتخس
‌هب یراشبآ یژولودتم رد هک دننک‌یم رییغت هعسوت لوط رد یرتشم یعقاو یاهزاین یهاگ : یعقاو یاهزاین اب قباطت مدع -

.تسا
رد یرتمک تارییغت و هدش فیرعت یبوخ
‌هب اه‌نآ تاصخشم و اه‌یدنمزاین هک تسا بسانم ییاه‌هژورپ یارب یراشبآ یژولودتم ،یلک روط‌هب

( کباچ یاه
‌یژولودتم ،رت‌هدیچیپ یاه‌طیحم و ایوپ یاه‌هژورپ یارب ،لباقم رد .دنراد نامز لوط
Agile.دنشاب رت
‌بسانم)

35. یژولودتمagile

36. یژولودتمAgileهب عیرس خساپ و ،یراکمه ،یریذپ
‌فاطعنا رب هک تسا رازفا‌مرن هعسوت یارب یشیازفا و هدنوشرارکت درکیور کی ،کباچ ای

و لوصا .تسا هدش داجیا یراشبآ یژولودتم دننام یتنس یاه
‌یژولودتم یاه‌تیدودحم هب شنکاو رد یژولودتم نیا .دراد دیکأت تارییغت

یژولودتم یاه
‌شزرا
Agile تسفینام رد Agile لاس رد هک 2
001
.دنا
‌هدش نایب ،دش رشتنم رازفا‌مرن ناگدنهد‌هعسوت زا یهورگ طسوت
تسفینام لوصا Agile:
1اهرازبا و اهدنیآرف زا رتشیب تلاماعت و دارفا هب هجوت .
2عماج تادنتسم زا رتشیب دمآراک رازفا
‌مرن .
3دادرارق رد هرکاذم زا رتشیب یرتشم اب یراکمه .
4همانرب کی زا یوریپ زا رتشیب تارییغت هب خساپ .
هعسوت هخرچ Agile:
هعسوت هخرچAgile( اهرارکت هب Iterations( اه
‌تنیرپسا ای )
Sprints نیب
لاًومعم هک دوش‌یم میسقت )
1 ات 4.دنشک
‌یم لوط هتفه

:تسا ریز لحارم لماش رارکت ره
1( یزیر
‌همانرب .
Planning:)
باختنا لماش هسلج نیا .دننک
‌یم رازگرب یا‌هسلج رارکت یاه‌تیولوا و فادها نییعت یارب یرتشم و هعسوت میت ،رارکت ره یادتبا رد -

زا فیاظوBacklog.دوش
‌یم اه‌نآ ماجنا نامز نیمخت و
2( هعسوت و یحارط .
Design and Development
:)
.تسا یرتشم یارب دنمشزرا و هئارا لباق یاه
‌تیلباق داجیا رب زکرمت .دنک‌یم یزاس‌هدایپ و یحارط ار هدش باختنا فیاظو هعسوت میت -
3( تست .Testing:)
.تسا گاب نودب رازفا
‌مرن و دنا‌هدش هدروآرب اه‌یدنمزاین هک دوش لصاح نانیمطا ات دنوش‌یم تست رارکت نامه رد هتفای هعسوت فیاظو -
4( ینیبزاب .Review:)
.دوش
‌یم رازگرب دروخزاب تفایرد و یرتشم هب جیاتن شیامن یارب یا‌هسلج ،رارکت ره نایاپ رد -
5( یرگنزاب .Retrospective:)
ار دوبهب یاهراکهار و دنک ثحب دوبهب لباق طاقن و ،اه
‌تیقفوم ،اهدنیآرف هرابرد ات دنک‌یم رازگرب یا‌هسلج رارکت ره نایاپ رد هعسوت میت -

.دنک ادیپ یدعب یاهرارکت یارب
یایازم Agile:
.رارکت ره رد اه
‌تیولوا و اه‌یدنمزاین رییغت ناکما :لااب یریذپ‌فاطعنا -
.موادم و یجیردت تروص
‌هب یدربراک یاه‌تیلباق هئارا :شزرا هئارا رد عیرست -
.یرتشم یعقاو یاهزاین ققحت زا نانیمطا و رمتسم دروخزاب تفایرد :یرتشم اب کیدزن یراکمه -
.رارکت ره رد اهدنیآرف دوبهب و یسررب ناکما :رمتسم دوبهب -
یاه
‌بوچراچ
Agile:

37. یزاس
‌هدایپ یارب فلتخم بوچراچ نیدنچ
Agileزا یخرب .دنا
‌هدش یحارط اه‌میت و فلتخم یاهزاین ساسا رب مادک ره هک دراد دوجو

:زا دنترابع اه
‌بوچراچ نیرتروهشم
( مارکسا -Scrum:)
( لوصحم کلام دننام یصخشم یاه
‌شقن و تدم هاتوک یاه‌تنیرپسا زا هدافتسا اب هژورپ تیریدم رب زکرمت -

Product Owner
،)
( رتسم مارکسا
Scrum Master
.هعسوت میت و ،)
( نابناک -Kanban:)
.اه
‌تراک و یرصب یاهدرب زا هدافتسا اب اهدنیآرف یزاس‌هنیهب و راک موادم نایرج رب زکرمت -
( گنیمرگورپ میرتسکا -XP:)
( روحم
‌تست هعسوت ،یجوز یسیون‌همانرب دننام یسیون‌همانرب یاه‌هویش نیرتهب رب زکرمت -
TDD.موادم دروخزاب و ،)
بیاعم Agile:
تیقفوم :یرتشم لاعف تکراشم هب زاین -Agile.تسا هتسباو یرتشم رمتسم دروخزاب و یراکمه هب
.دنوش هجاوم یزیر
‌همانرب و یدنب‌نامز رد یتلاکشم اب موادم تارییغت لیلد هب اه‌میت تسا نکمم :موادم رییغت -
.دنک داجیا یتلاکشم دراوم یخرب رد تسا نکمم تادنتسم رب رتمک دیکأت :رتمک یزاسدنتسم -
یژولودتمAgileروط
‌هب دنناوت‌یم هک ییاه‌میت و ،دنراد تارییغت هب عیرس خساپ و یریذپ‌فاطعنا هب زاین هک تسا بسانم ییاه‌هژورپ یارب

رایسب ،دننک
‌یم رییغت تعرس هب اه‌تیولوا و اهزاین هک ایوپ و هدیچیپ یاه‌طیحم رد صوصخ هب درکیور نیا .دننک یراکمه نایرتشم اب رثؤم

.تسا دیفم

38. یژولودتمdevops

39. یژولودتمDevOpsیاه
‌میت نیب طابترا و یراکمه شیازفا نآ فده هک تسا رازفا‌مرن یرادرب‌هرهب و هعسوت یارب عماج درکیور کی

( هعسوتDevelopment( تایلمع و )Operations .تسا )DevOpsنویساموتا اب ار رازفا
‌مرن هعسوت یاهدنیآرف ات دنک‌یم شلات

یاه
‌هویش ،ینامزاس گنهرف هب یژولودتم نیا .دبای تسد رازفا‌مرن رترادیاپ و رت‌تیفیک اب ،رت‌عیرس لیوحت هب ات دشخب دوبهب موادم تراظن و

.دنوش
‌یم هداد حیضوت لیصفت هب ریز رد هک تسا یکتم یصاخ یاهرازبا و یراک
یدیلک لوصا DevOps:
1( یراکمه گنهرف .
Collaboration Culture
:)
-DevOpsشیازفا و ییولیس یاهراوید شهاک هب یراکمه گنهرف نیا .دراد دیکأت تایلمع و هعسوت یاه
‌میت نیب یراکمه گنهرف رب

.دنک
‌یم کمک اه‌میت نیب تاطابترا
2( نویساموتا .Automation:)
یساسا لوصا زا یکی - DevOpsنویساموتا یاهرازبا .تسا گنیروتینام و رارقتسا ،تخاس ،تست دننام یرارکت یاهدنیآرف نویساموتا
دننامJenkins، Ansible، Puppet و Chef.دنوش
‌یم هدافتسا روظنم نیا یارب
3( موادم رارقتسا و ماغدا ./
CI CD
:)
-
()Continuous Integration CI
و
()Continuous Delivery CD
دنهد
‌یم هزاجا اه‌میت هب هک دنتسه ییاهدنیآرف

لیوحت تعرس هب و لااب تیفیک اب رازفا
‌مرن ات دننک‌یم کمک اهدنیآرف نیا .دنهد رارقتسا و تست راکدوخ و موادم روط‌هب ار دیدج یاهدک

.دوش
4( گنیگلا و تراظن .
Monitoring and Logging
:)
- DevOps.دنوش لح و ییاسانش تعرس
‌هب تلاکشم ات دراد دیکأت اه‌گلا یروآ‌عمج و اه‌متسیس درکلمع رب رمتسم تراظن رب

دننام ییاهرازباPrometheus، Grafana،
( , , )ELK Stack Elasticsearch Logstash Kibana
روظنم نیا یارب
.دنوش
‌یم هدافتسا
5( رمتسم دوبهب و دروخزاب .
Continuous Feedback and Improvement
:)
- DevOpsیتراظن یاه
‌متسیس و ناربراک ،نایرتشم زا دروخزاب .دنک‌یم داجیا رمتسم دوبهب و دروخزاب زا نایاپ‌یب هخرچ کی

.دنوش لامعا رازفا
‌مرن و اهدنیآرف رد مزلا یاهدوبهب ات دوش‌یم یروآ‌عمج
یلصا لحارم DevOps:
1( یزیر
‌همانرب .
Planning:)
.دننک
‌یم نیودت ار هعسوت یاه‌همانرب و یروآ‌عمج ار اه‌یدنمزاین اه‌میت ،هلحرم نیا رد -
2( یسیوندک .Coding:)
دننام( هخسن لرتنک نزاخم رد ار تارییغت و دنسیون
‌یم ار رازفا‌مرن یاهدک ناگدنهد‌هعسوت -
Git.دننک
‌یم لامعا )

40. 3( تخاس .Building:)
.تسا ییارجا یاه
‌هتسب نتخاس و کنیل ،لیاپماک لماش هلحرم نیا .دنوش‌یم لیدبت رارقتسا لباق یاه‌هتسب هب رازفا‌مرن یاهدک -
4( تست .Testing:)
.دوش لصاح نانیمطا اه
‌نآ ییاراک و تیفیک زا ات دنوش‌یم تست راکدوخ روط‌هب هدش هتخاس یاهدک -
5( رارقتسا .Deployment:)
( یدیلوت یاه
‌طیحم هب هدش تست یاهدک -
Production( یدیلوت
‌شیپ یاه‌طیحم ای )
Staging.دنبای
‌یم رارقتسا )
6( تایلمع .Operations:)
.دریگ
‌یم ماجنا نآ درکلمع رب رمتسم تراظن و دوش‌یم ارجا یدیلوت طیحم رد رازفا‌مرن -
7( تراظن .Monitoring:)
.دوش نیمضت اه
‌نآ تینما و نانیمطا تیلباق ،درکلمع ات دنوش‌یم تراظن موادم روط‌هب اه‌متسیس -
یایازم DevOps:
.تاحلاصا و اه
‌یگژیو لیوحت نامز شهاک :رت‌عیرس لیوحت -
.تلاکشم رت
‌عیرس لح و ییاسانش :تیفیک شیازفا -
.دیلوت طیحم رد تلاکشم زورب لامتحا شهاک :رتشیب یرادیاپ -
.تایلمع و هعسوت یاه
‌میت نیب یراکمه و طابترا دوبهب :رتهب یراکمه -
یاهرازبا DevOps:
:هخسن لرتنک و یراذگ
‌هخسن -
,
Git SVN
( موادم رارقتسا و موادم ماغدا -/
CI CD
:), ,
Jenkins Travis CI CircleCI
:تخاسریز تیریدم و یدنبرکیپ -, ,
Ansible Puppet Chef
:گنیگلا و گنیروتینام -, , ,
Prometheus Grafana ELK Stack Splunk
:اهرنیتناک تیریدم -,
Docker Kubernetes
یاه
‌شلاچ
DevOps:
.دشاب رب
‌نامز تسا نکمم هک نامزاس رد یگنهرف تارییغت هب زاین :ینامزاس گنهرف رییغت -
عونتم یاهرازبا زا هدافتسا رد صصخت و شناد هب زاین :اهرازبا یگدیچیپ -DevOps.
.تایلمع و هعسوت یاه
‌میت نیب رمتسم یراکمه و یگنهامه هب زاین :اه‌میت نیب یگنهامه -
یژولودتمDevOpsنویساموتا ،یراکمه شیازفا اب هک تسا رازفا
‌مرن یرادرب‌هرهب و هعسوت یاهدنیآرف دوبهب یارب رثؤم و عماج راکهار کی

.دنک
‌یم کمک رازفا‌مرن رت‌تیفیک اب و رت‌عیرس لیوحت هب ،موادم تراظن و

41. ()systems development life cycle SDLC

42. ( اه
‌متسیس هعسوت رمع هخرچ

Systems Development Life Cycle
ای SDLCدنیآرف هک تسا هتفایراتخاس بوچراچ کی )
.دهد
‌یم ششوپ نایاپ ات زاغآ زا ار یتاعلاطا یاه‌متسیس هعسوت
SDLCتروص
‌هب ار دوخ یاه‌هژورپ ات دنک‌یم کمک هعسوت یاه‌میت هب

فده و دنا
‌هدش فیرعت قیقد روط‌هب کی ره هک تسا هلحرم نیدنچ لماش بوچراچ نیا .دننک تیریدم و ارجا ،یزیر‌همانرب کیتامتسیس

.تسا یرازفا
‌مرن یاه‌هژورپ تیقفوم نیمضت اه‌نآ
یلصا لحارم SDLC:
1( یزیر
‌همانرب .
Planning:)
.هژورپ هنماد نییعت و اه
‌یدنمزاین یروآ‌عمج ،هژورپ فادها فیرعت :اه‌یدنمزاین و فادها -
.ارجا تیلباق نییعت یارب هژورپ یتایلمع و یداصتقا ،ینف یبایزرا :یجنس
‌ناکما هعلاطم -
2( متسیس لیلحت .
System Analysis
:)
.ناعفن
‌یذ و ناربراک یاه‌یدنمزاین یزاسدنتسم و یروآدرگ :اه‌یدنمزاین یروآ‌عمج -
.دبای هعسوت دیاب هک هچنآ زا رتشیب تایئزج و قیقد کرد یارب اه
‌یدنمزاین لیلحت :اه‌یدنمزاین لیلحت -
3( متسیس یحارط .
System Design
:)
.رازفا
‌مرن یرامعم نییعت و اه‌یروانف باختنا ،متسیس یلک راتخاس نییعت :متسیس یرامعم یحارط -
.یرازفا
‌مرن یازجا و یربراک یاه‌طبار ،هداد هاگیاپ لماش متسیس زا تمسق ره یارب قیقد یاه‌یحارط داجیا :یلیصفت یحارط -
4( یزاس
‌هدایپ .
Implementation:)
.یلیصفت یاه
‌یحارط ساسا رب رازفا‌مرن یاهدک هعسوت :یسیوندک -
.متسیس فلتخم یازجا یزاس
‌هچراپکی و بیکرت :یزاس‌هچراپکی -
5( تست .Testing:)
( دحاو تست -
Unit Testing
.هناگادج تروص
‌هب رازفا‌مرن دحاو ره درکلمع یسررب :)
( یگچراپکی تست -
Integration Testing
.متسیس فلتخم یازجا هچراپکی درکلمع یسررب :)
( متسیس تست -
System Testing
.اه
‌یدنمزاین ندش هدروآرب زا نانیمطا یارب متسیس یلک یبایزرا :)
( شریذپ تست -
Acceptance Testing
.ییاهن ناربراک طسوت متسیس ییاهن دییأت :)
6( رارقتسا .Deployment:)
.هدافتسا یارب یزاس
‌هدامآ و یتایلمع طیحم رد متسیس رارقتسا :یزادنا‌هار و بصن -
.متسیس زا هدافتسا یارب ییاهن ناربراک شزومآ :ناربراک شزومآ -
7( ینابیتشپ و یرادهگن .
Maintenance and Support
:)
.رازفا
‌مرن تلااکشا حلاصا و ییاسانش :تلااکشا عفر -
.ناربراک دروخزاب ساسا رب زاین دروم یاهدوبهب و مظنم یاه
‌یناسرزور‌هب ماجنا :اهدوبهب و اه‌یناسرزور‌هب -

43. یایازم SDLC:
.یرازفا
‌مرن یاه‌هژورپ یارجا و تیریدم یارب هتفایراتخاس بوچراچ کی هئارا :مظنم راتخاس -
.رازفا
‌مرن تیفیک نیمضت یارب ددعتم یاه‌ینیبزاب و اه‌تست ماجنا زا نانیمطا :تیفیک لرتنک -
.هژورپ زا هلحرم ره رد عماج و قیقد تادنتسم داجیا :عماج یزاسدنتسم -
.هعسوت دنیآرف لوط رد اه
‌کسیر تیریدم و ییاسانش :کسیر تیریدم -
بیاعم SDLC:
.دشاب هنیزهرپ و راوشد ینایاپ لحارم رد اه
‌یدنمزاین رییغت تسا نکمم :یریذپ‌فاطعنا مدع -
.دشاب هتشاد زاین یدایز نامز تسا نکمم یزاسدنتسم و قیقد یاهدنیآرف :ندوب رب
‌نامز -
.دتفایب قیوعت هب ینایاپ لحارم ات تسا نکمم ناربراک دروخزاب تفایرد :دروخزاب رد ریخأت -
یاه
‌لدم عاونا
SDLC:
1( یراشبآ لدم .
Waterfall Model
:)
.دوش لیمکت یدعب هلحرم عورش زا لبق لماک روط
‌هب دیاب هلحرم ره هک یبیترت و یطخ درکیور -

2( کباچ لدم .
Agile Model
:)
.دراد دیکأت موادم لیوحت و یریذپ
‌فاطعنا ،یراکمه رب هک یشیازفا و هدنوشرارکت درکیور -

3( یچیپرام لدم .
Spiral Model
:)
.تسا یبایزرا و هعسوت ،کسیر لیلحت ،یزیر
‌همانرب :یلصا زاف راهچ لماش هک کسیر یبایزرا و هدنوشرارکت هعسوت زا یبیکرت -

4 لدم .
(-)V V Model
:
.دراد هلحرم ره رد دییأت و تست رب یرتشیب دیکأت هک یراشبآ لدم شرتسگ -
:یدنب
‌عمج
SDLCتروص
‌هب ار دوخ یاهدنیآرف ات دنک‌یم کمک اه‌میت هب هک تسا رازفا‌مرن هعسوت یاه‌هژورپ یارجا و تیریدم یارب عماج بوچراچ کی

،بیاعم و اه
‌شلاچ دوجو اب .دنربب شیپ هتفای‌نامزاس و کیتامتسیس
SDLCیاهرازفا
‌مرن هعسوت یارب اه‌شور نیرتدربراکرپ زا یکی نانچمه

.تسا زیمآ
‌تیقفوم و تیفیک اب

44. Life Cycle Management

45. ( رمع هخرچ تیریدم
Life Cycle Management
متسیس کی تایح لحارم یمامت تیریدم دنیآرف هب تاعلاطا یروانف هزوح رد )
راک زا( یگتسشنزاب و یرادهگن ،یرادرب
‌هرهب ،هعسوت ،یزیر‌همانرب لماش لحارم نیا .دراد هراشا نایاپ ات زاغآ زا یرازفا‌تخس ای یرازفا‌مرن

نانیمطا تیلباق و ییاراک شیازفا و اه
‌هنیزه شهاک ،عبانم زا هدافتسا یزاس‌هنیهب ،رمع هخرچ تیریدم زا فده .دنوش‌یم متسیس )نتخادنا

.تسا اه
‌متسیس
رمع هخرچ تیریدم موهفم
:تسا ریز لحارم لماش اهرازفا
‌مرن و اه‌متسیس رمع هخرچ تیریدم
1.هژورپ یزیر
‌همانرب و یجنس‌ناکما یبایزرا ،متسیس یحارط ،اه‌یدنمزاین فیرعت لماش :یحارط و یزیر‌همانرب .
2.متسیس رارقتسا و تست ،یزاس
‌هچراپکی ،یسیوندک لماش :یزاس‌هدایپ و هعسوت .
3.تلاکشم لح و اه
‌یناسرزور‌هب ،تارییغت تیریدم ،گنیروتینام لماش :یرادهگن و یرادرب‌هرهب .
4.عبانم یبایزاب و دیدج یاه
‌متسیس هب اه‌هداد لاقتنا ،متسیس نتخادنا راک زا لماش :یگتسشنزاب .
رمع هخرچ تیریدم یاهرازبا
ینعی اهرازبا نیا زا دروم ود اجنیا رد .دنراد دوجو اهرازفا
‌مرن و اه‌متسیس رمع هخرچ تیریدم هب کمک یارب یفلتخم یاهرازبا
Foreman
و
Red Hat Satellite
:میهد
‌یم حیضوت ار
Foreman
Foreman.دنک
‌یم مهارف ار یزاجم و یکیزیف یاه‌تخاسریز تیریدم ناکما هک تسا اهرورس رمع هخرچ تیریدم یارب زاب‌نتم رازبا کی

.دراد اه
‌متسیس تیریدم یاهدنیآرف یزاسراکدوخ یارب یعونتم یاه‌تیلباق رازبا نیا
یلصا یاه
‌یگژیو
Foreman:
زا هدافتسا :راکدوخ یدنبرکیپ -Puppet.اهرورس راکدوخ یدنبرکیپ یارب
دننام فلتخم یاه
‌مرفتلپ رد یزاجم یاه‌نیشام لرتنک و تیریدم ناکما :یزاجم یاه‌نیشام تیریدم -
VMware، Libvirtو
OpenStack.
.اه
‌گلا تیریدم و اهرورس درکلمع رب تراظن یاه‌تیلباق هئارا :گنیروتینام و تراظن -
هلمج زا فلتخم یاه
‌لماع متسیس اب ییاهرورس تیریدم ناکما :لماع متسیس نیدنچ زا ینابیتشپ -
Linux و Windows.
دننام ییاهرازبا اب یزاس
‌هچراپکی تیلباق :رگید یاهرازبا اب یزاس‌هچراپکی -
Ansible، Chef و Salt.

Red Hat Satellite

Red Hat Satellite
هب رازبا نیا .تسا هدش یحارط هدیچیپ و گرزب یاه
‌طیحم تیریدم یارب هک تسا متسیس تیریدم رازبا کی

.دننک یناسرزور
‌هب و تیریدم زکرمتم تروص‌هب ار دوخ یاهرورس ات دنک‌یم کمک اه‌نامزاس

46. یلصا یاه
‌یگژیو

Red Hat Satellite
:
زا هدافتسا اب اهرورس تامیظنت تیریدم و یدنبرکیپ ناکما :یدنبرکیپ تیریدم -Puppet و Ansible.
.متسیس یاه
‌یناسرزور‌هب و یرازفا‌مرن یاه‌هتسب یزکرم تیریدم :اه‌یناسرزور‌هب و اه‌هتسب تیریدم -
.دیدج یاه
‌هخسن رارقتسا و تست ،داجیا هلمج زا اوتحم یاه‌هتسب و اهرازفا‌مرن رمع هخرچ تیریدم ناکما :اوتحم رمع هخرچ تیریدم -
.اهرادشه تیریدم و اه
‌متسیس درکلمع رب تراظن یاهرازبا هئارا :گنیروتینام و تراظن -
.ینامزاس یاهدرادناتسا اب قباطت و یتینما یاه
‌تسایس یارجا ناکما :قباطت و تینما -
رمع هخرچ تیریدم یاهرازبا ریاس
رب هولاعForeman و
Red Hat Satellite
:دنراد دوجو اه
‌متسیس رمع هخرچ تیریدم یارب زین یرگید یاهرازبا ،
-
Ansible Tower
هیاپ رب هک یزاسراکدوخ و یدنبرکیپ تیریدم رازبا کی :Ansibleیتیریدم یاه
‌تیلباق و هدش هتخاس

.دهد
‌یم هئارا یرت‌هتفرشیپ
-
Puppet Enterprise
هیاپ رب هک یزاسراکدوخ و یدنبرکیپ تیریدم مرفتلپ کی :Puppetیتیریدم تاناکما و هدش هتخاس
.دراد یا
‌هتفرشیپ
-
Chef Automate
ار دوخ یرادرب
‌هرهب و هعسوت یاهدنیآرف ات دنک‌یم کمک اه‌میت هب هک یزاسراکدوخ و یدنبرکیپ تیریدم رازبا کی :

.دننک راکدوخ
شیازفا و عبانم زا هدافتسا یزاس
‌هنیهب هب هک تسا تاعلاطا یروانف تیریدم زا یتایح هبنج کی اهرازفا‌مرن و اه‌متسیس رمع هخرچ تیریدم

دننام ییاهرازبا .دنک
‌یم کمک اه‌متسیس ییاراک
Foreman و
Red Hat Satellite
تیریدم و یزاسراکدوخ رد یمهم شقن
.دننک تیریدم رترثؤم روط
‌هب ار دوخ یاه‌متسیس ات دننک‌یم کمک اه‌نامزاس هب و دنراد رمع هخرچ فلتخم یاهدنیآرف

47. رد رارقتساDevOps
؟ تسه یرایعم هچ ساسا رب رارقتسا
کی یانبم رب ار دوخ دک دنرداق ناگدنهد
‌هعسوت ،سیورسورکیم درکیور زا یریگ‌هرهب و روحم سیورس یرامعم لامعا اب ،رضاح لاح رد

.دنیامن رقتسم و لامعا نامزمه روط
‌هب اهدک فلتخم یاه‌شخب رد ار تارییغت دهد‌یم ناکما اه‌نآ هب مادقا نیا .دننک داجیا رلاوژام یحارط
:زا دنترابع رت
‌هاتوک رارقتسا یاه‌هخرچ زا یراجت یاه‌دوس
.رازاب هب لوصحم هضرع نامز شهاک -
.لوصحم دیدج یاه
‌یگژیو هب نایرتشم رت‌عیرس یسرتسد -
.دوش
‌یم دک تلاکشم عیرس عفر و یرازفا‌مرن یاه‌یگژیو تعرسرپ و ررکم ی‌هعسوت بجوم هک ،هعسوت میت هب نایرتشم رت‌عیرس دروخزاب -
یاه
‌میت یارب ار یدیدج یاه‌شلاچ زین تارییغت نیا ،اما
DevOpsرد یتساک هب رجنم تسا نکمم اما ،ررکم رارقتسا .تسا هدرک داجیا
و لوصحم کسیر هک دوش نیودت دک رارقتسا یارب یبسانم یاه
‌یژتارتسا هک تسا یرورض ،ور نیا زا .دوش یرتشم هبرجت و نانیمطا تیلباق

اه
‌میت هب هک ییاهرازبا و رترب براجت ،رازفا‌مرن رارقتسا یاه‌یژتارتسا زا یدادعت یسررب هب اج نیا رد .دناسرب لقادح هب ار یرتشم هبرجت

.تخادرپ میهاوخ ،دننک لمع رتشیب تینما و تعرس اب ات دنک
‌یم کمک

48. /
Blue Green Deployment
ای
Canary Deployment

49. ؟تسیچ یبآ زبس رارقتسا

50. . زبس یرگید و یبآ مان هب یکی - تسا ناسکی دیلوت طیحم ود نتشاد لماش هک تسا راشتنا تیریدم یژتارتسا کی یبآ-زبس رارقتسا
" " " "

.دنتسه یهباشم تامیظنت و اه
‌تخاسریز ،عبانم یواح هک ،دنشاب رگیدکی قیقد یزاس‌هیبش هک دنا‌هدش یحارط یا‌هنوگ هب اه‌طیحم نیا

یارب امش هب نداد هزاجا اب دیدج رازفا
‌مرن یاه‌هخسن یفرعم رطخ شهاک و یبارخ نامز ندناسر لقادح هب ،یبآ-زبس یزاس‌هدایپ یلصا فده

.تسا اه
‌طیحم نیا نیب ییاج‌هباج
ناکما نیا امش هب نیا .دیهد یم ماجنا )زبس
لاًثم( لاعف ریغ طیحم رد ار راک نیا ،دینک یم ارجا ار دوخ همانرب زا یدیدج هخسن هک یماگنه

رب یراذگریثأت نودب ار مزلا تامیظنت و دینک لصاح نانیمطا نآ ندوب رادیاپ زا ،دینک شیامزآ لماک روط هب ار دیدج هخسن هک دهد یم ار
نآ و دیهد رییغت زبس طیحم هب ار ناربراک دیناوت یم ،تسا دامتعا لباق دیدج هخسن هک دیدش نئمطم هک یماگنه .دیهد ماجنا دوخ ناربراک
رارقتسا تفایرد هدامآ و دوش یم لیدبت راک هب هدامآ تلاح هب نونکا دوب لاعف
لاًبق هک یبآ طیحم .دینک لیدبت دیدج لاعف دیلوت طیحم هب ار

.تسا یدعب
.دننک
‌یم هدافتسا ناسکی هداد هاگیاپ و یرادیاپ هیلا کی زا متسیس ود ره زبس یبآ شور هب رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا کی رد عقاو رد–

یاه هداد یزاس ماگمه ظفح  هداد هاگیاپ کی و تسا یرورض نشیکیلپا Mirrorدیناوت
‌یم امش .دشاب هدننک کمک دناوت‌یم )‌یا هنیآ(

یارب یبآ هلیسوب ار یلصا هداد هاگیاپWriteندناوخ یارب زبس هلیسو هب ار هیوناث هداد هاگیاپ و دینک هدافتسا هداد هاگیاپ رد اه تایلمع
هداد یاه هاگیاپ ،دشاب هتشاد زاین نتشون هب تست تایلمع نیح زین زبس رگا .دینک هدافتسا زبس هب یبآ زا ییاجباج نیح اه تایلمع
.دنبای ریثکت هفرط ود تروصب دنناوت
‌یم

51. تسا نکمم .دینادرگزاب تیلاعف هخرچ هب اددجم ای و هدومن لاعفریغ ار یبآ یمیدق هنومن دیناوت
‌یم امش ،دوش‌یم لاعف زبس یتقو
 نژرو کی
نآ یور رب ار رتدیدج یبایریسم رب زبس -یبآ یاهرارقتسا .دییامن هدافتسا نآ زا یدعب راشتنا رد دیدج زبس ناونع هب و دییامن رقتسم هنومن
کیفارت  یناسر زورب اب ناوت
‌یم ار راکنیا .دنتسه یکتم

DNS CNAME
 ( نابزیم یارب اهhostریداقم لاحنیا اب .دناسر ماجنا هب اه )
ینلاوطTTLات دیهد رییغت ار راب هدننک لداعتم تامیظنت دیناوت
‌یم امش ،نیزگیاج ناونعب .دزاس هجاوم ریخات اب ار تارییغت نیا دناوت‌یم

.دنوش لامعا تعرس هب تارییغت
؟تسیچ یرانق رارقتسا
رارقتساCanaryرد رارقتسا زا لبق ار دیدج رازفا
‌مرن یاه‌هخسن دهد‌یم ناکما امش هب هک تسا راشتنا تیریدم یاه‌یژتارتسا زا رگید یکی

»گنس
‌لاغز ندعم رد یرانق« سایق مان هب هک شور نیا .دینک هضرع ناربراک زا یا‌هدش‌لرتنک و کچوک هورگ یارب ربراک هاگیاپ لک

فرطرب و ییاسانش ناربراک همه رب یراذگریثأت زا لبق ار دیدج هخسن یلامتحا لکشم هنوگره ات دنک
‌یم کمک امش هب ،تسا هدش یراذگمان

.دناسر
‌یم لقادح هب ار قرب عطق ای هدرتسگ لکشم کی رطخ نیاربانب ،دینک
هب یبآ زا ییاجباج یاج هب .تسا هارمه یرتشیب یریذپ کسیر اب هکنیا زج تسا زبس -یبآ هباشم یرانق شور هب رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا
زا یکچوک شخب رد ار دیدج دک کی ،یرانق شور هب رارقتسا اب .دینک
‌یم هدافتسا هدش یدنب هلحرم درکیور کی زا امش ،ماگ کی رد زبس

یاه تخاسریزProductionهب ناربراک زا یمک هدع اهنت ،تفای تسد راشتنا تهج دییات هب نشیکیلپا هکنیا زا سپ .دینک
‌یم رقتسم

.دناسر
‌یم لقادح هب ار یبارخ هنوگره راکنیا .دنوش‌یم تیاده نآ تمس
هدنهد ناشن ریز ریوصت .دبای شرتسگ تخاسریز هدنامیقاب رب جیردت هب دناوت یم دیدج نژرو ،هتفاین زورب ییاطخ چیه هک دوش شرازگ رگا 
.تسا یرانق رارقتسا یارجا هوحن

52. رظن ریز ار اه
‌نآ درکلمع و دروخزاب ،دینک‌یم هضرع ناربراک زا یدصرد یارب ار دوخ همانرب دیدج هخسن جیردت هب امش ،یرانق رارقتسا رد

تفایرد تبثم دروخزاب و دشاب هتشاد یبوخ درکلمع دیدج هخسن رگا .دینک
‌یم رارکت دیایب شیپ تسا نکمم هک ار یلکشم ره و دیریگ‌یم

فرطرب ار تلاکشم ،دینک فقوتم ار هضرع دیناوت
‌یم ،دیدش هجاوم یلکشم اب رگا ،رگید فرط زا .دیهد همادا ار لماک هخسن دیناوت‌یم ،دنک

و ییاسانش لیاوا رد هوقلاب لکشم هنوگ ره هک دوش لصاح نانیمطا ات دنک یم کمک یشیازفا درکیور نیا .دیهد همادا ار دنور سپس و دینک
.دهد یم شهاک ار راب هعجاف تسکش کی رطخ و دوش یم لصف و لح
رارقتسا مسا هب قوف یژتارتسا یراذگ مان لیلدیرانقاب دندرک
‌یم راک گنس لاغز ندعم رد هک یدارفا هتشذگ رد هک تسا لیلد نیا هب ،

رب ار دیدج تارییغت ادتبا یژتارتسا نیا رد لیلد نیمه هب .دندیمهف
‌یم ندعم رد ار یمس یاهزاگ راشتنا ،اه یرانق یادصورس زا هدافتسا

.دنهد ناشن ام هب ار هدمآ شیپ تلاکشم دنناوت
‌یم ‌،اه‌یرانق یادصورس دننامه ناربراک نیا و مینک‌یم تست ناربراک زا یکدنا دادعت یور
یارب یهار ریبدت یرانق شور هب رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا یلصا شلاچ هب ناربراک یخرب تیاده  یخرب نآ رب هولاع .تسا دیدج نشیکیلپا
هکیلاحرد دنشاب هتشاد زاین تست یارب ناربراک زا یناسکی هورگ هب هشیمه تسا نکمم اه همانرب زا یتوافتم هورگ هب نامز ره رد رگید یخرب
.دنراد جایتحا ناربراک
.دینک تیاده یرانق رارقتسا رد ار ربراک کیفارت دیناوت
‌یم ریز یاه‌کینکت زا یکی باختنا اب

53. •یجراخ ناربراک سپس و دنوش یرانق رارقتسا دراو یلخاد ناربراک ادتبا
• هدودحم یانبم رب کیفارت یبایریسمIP ناربراک
• صاخ ییایفارغج یحاون رد نشیکیلپا راشتنا
•همانرب هک یماگنه قطنم نیا .صاخ یاه هورگ ای ناربراک یارب دیدج یاه یگژیو ندرک لاعف روظنم هب قطنم کی یریگراک هب
.ددرگ
‌یم فذح دوش‌یم لاعف زین ناربراک هدنامیقاب یارب
؟دننک یم راک هنوگچ یرانق رارقتسا و یبآ زبس رارقتسا
.میزادنایب لمع رد یژتارتسا ره درکلمع هوحن هب رت
‌قیقد یهاگن دییایب ،یرانق و زبس-یبآ رارقتسا نیب یاه‌توافت رتهب کرد یارب
زبس-یبآ رارقتسا
هباشم یاه
‌یدنبرکیپ و عبانم ،اه‌تخاسریز اب - دوب دهاوخ زبس طیحم نیا - دینک یزادنا‌هار ار یزاس‌هنحص طیحم کی :یزاس‌هدامآ

.دیلوت طیحم
.دینک رقتسم )زبس ،لاثم ناونع هب( لاعفریغ طیحم رد ار دوخ همانرب دیدج هخسن :رارقتسا
دامتعا لباق و رادیاپ زا نانیمطا یارب ار مزلا تامیظنت هنوگره و دینک شیامزآ لاعفریغ طیحم رد لماک روط هب ار دیدج هخسن :تست
.دیهد ماجنا نآ ندوب
دیدج لاعف دیلوت طیحم هب ار نآ و دیهد رییغت )زبس( لاعفریغ طیحم هب ار ناربراک ،دیدش نئمطم دیدج هخسن زا هک یماگنه :چیئوس
.دینک لیدبت
Standbyزا .دشاب یدعب رارقتسا تفایرد هدامآ و دنک لمع راک هب هدامآ ناونع هب دناوت یم نونکا )یبآ( دوب لاعف
لاًبق هک یطیحم :

.دش رقتسم
اًددجم ،دش هدامآ شیامزآ یارب دیدج هخسن هک ینامز و درب نیب زا ار نآ ناوت‌یم ،اه‌هنیزه رد ییوج‌هفرص یارب ،رگید فرط
یرانق رارقتسا
هب صاخ یاهرایعم ساسا رب ار کیفارت زا یشخب تیاده ناکما هک دینک میظنت ار کیفارت ددجم یبایریسم مسیناکم کی :یزاس هدامآ
.دنک یم مهارف رازفا مرن زا یرگید هخسن
.دینک لصو هخسن نآ هب دیلوت طیحم رد ار دوخ ناربراک هاگیاپ زا یمک دصرد و دینک رقتسم ار دیدج هخسن :رارقتسا
.دینک رارکت دیآ
‌یم شیپ هک یلکشم ره دروم رد و دینک تراظن دیدج هخسن یارب ار درکلمع یاهرایعم و ربراک دروخزاب :گنیروتینام
رد .دینک رشتنم دوخ ناربراک هیقب یارب ار نآ جیردت هب ،درک تفایرد تبثم دروخزاب و تشاد یبوخ درکلمع دیدج هخسن رگا :راشتنا
.دیهد همادا ار دنور سپس و دینک فرطرب ار تلاکشم ،دینک فقوتم
اًتقوم ار راشتنا ،لکشم زورب تروص

54. :یرانق رارقتسا لباقم رد یبآ زبس رارقتسا
ار اهنآ یاهدمایپ و اه یژتارتسا نیا نیب یدیلک یاه توافت دییایب ،میراد یرانق و یبآ-زبس رارقتسا درکلمع هوحن زا ینشور کرد هک نونکا
.مینک یسررب ار اه هژورپ یارب
1رارقتسا تلوهس و تعرس .
ود امش هک ییاجنآ زا .دینک ارجا ار دیدج رازفا
‌مرن یاه‌هخسن دیناوت‌یم هک تسا تلوهس و تعرس یبآ-زبس رارقتسا یلصا یاه‌تیزم زا یکی

نیمضت ار هچراپکی یربراک هبرجت و دیناسرب لقادح هب ار یبارخ نامز و دیوش اج
‌هباج اه‌نآ نیب اًروف اًبیرقت دیناوت‌یم ،دیراد ناسکی طیحم

اریز ،دنک یمن قدص اه یرانق یارب دروم نیا .تسا ناسآ زبس/یبآ رارقتسا زا ینابیتشپ ،اه همانرب رثکا رد هک تسا نیا رگید تیزم .دینک
.دنک ارجا نامزمه روط هب ار فلتخم هخسن ود هک دوش یحارط یا هنوگ هب دیاب همانرب ،یرانق رارقتسا زا ینابیتشپ یارب
ربراک دروخزاب دیاب ،دوخ ربراک هاگیاپ لک هب دیدج هخسن هضرع زا لبق .دراد یشیازفا و یجیردت درکیور هب زاین یرانق رارقتسا ،رگید یوس زا
ناکما اما ،دشاب رتریگ تقو دنیآرف کی دناوت یم نیا .دیهد ماجنا ار تامیظنت زاین تروص رد و ،دینک یسررب تقد هب ار درکلمع یاهرایعم و
هک دنراد زاین کیفارت ریسم رییغت مزیناکم هب اریز دنتسه رت هدیچیپ اه یرانق ،نیا رب هولاع .دنک یم مهارف ار کسیر شهاک و رتشیب لرتنک
راب هدننک لداعتم ای هداس هکبش چیئوس کی هب طقف زبس/یبآ رارقتسا ،لباقم رد .دنک لقتنم یرانق هب ار کیفارت زا یشخب جیردت هب دناوت یم
.دراد زاین
2کسیر تیریدم .
هب ار راک نیا اهنآ اما ،دنا هدش یحارط دیدج رازفا مرن یاه هخسن یفرعم رطخ ندناسر لقادح هب یارب یرانق و یبآ-زبس رارقتسا ود ره
. داد ماجنا دوشیم فلتخم یاه شور
دنک یم نیمضت نیا .دراد زکرمت دیدج هخسن هب ناربراک رییغت زا لبق لاعفریغ طیحم رد لماک یجنسرابتعا و شیامزآ رب یبآ-زبس رارقتسا
یوس زا .دهد یم شهاک ار هدرتسگ یعطق ای لکشم زورب لامتحا و دوش یم لح و ییاسانش دیدج هخسن ندش لاعف زا لبق یلکشم ره هک
یاهرایعم و دروخزاب رب و دنک یم هضرع ناربراک یارب ار دیدج هخسن جیردت هب ،تسا یکتم یرت یرارکت درکیور رب یرانق رارقتسا ،رگید
لک رب هکنیا زا لبق ،دینک فرطرب و ییاسانش رتدوز ار یلامتحا تلاکشم ات دهد
‌یم ار ناکما نیا امش هب نیا .دنک یم تراظن اهنآ درکلمع

.دراذگب ریثأت امش ربراک هاگیاپ
3زاین دروم عبانم .

55. یارب دناوت یم نیا .دینک ظفح ار ناسکی دیلوت طیحم ود دیاب امش اریز ،دراد زاین یرانق رارقتسا هب تبسن یرتشیب عبانم هب یبآ-زبس رارقتسا
نایاپ زا سپ ار زبس طیحم ناوت
‌یم ،نردم عبانم نیمات اب ،لاح نیا اب .دشاب نارگ دودحم هجدوب اب ییاه هژورپ ای رتکچوک یاه نامزاس

.دنادرگزاب ار نآ ،تسا رارقتسا هدامآ دیدج هخسن هک ینامز اهنت و درب نیب زا رارقتسا
رارقتساCanaryیاه
‌هخسن و دینک یزادنا‌هار شیامزآ یارب ار یدنب‌هلحرم طیحم کی دیاب طقف امش اریز ،تسا رتدمآراک عبانم رظن زا

یسرتسد لباق دودحم عبانم اب ییاه هژورپ یارب هک دوش یم ثعاب نیا .دینک رقتسم دوخ ناربراک هاگیاپ زا یمک دصرد رد ادتبا رد ار دیدج
.دشاب رت
4بقع هب تشگزاب تیلباق .
توافتم یژتارتسا ود نیب دنور اما ،دنهد یم هئارا ار تشگزاب تیلباق یرانق و یبآ-زبس رارقتسا ود ره ،دیدج هخسن رد لکشم زورب تروص رد
.تسا
ابDeploymentناوت یم ار نیا .دینادرگرب لاعفریغ طیحم هب ار ناربراک و دیدرگزاب یلبق هخسن هب تعرس هب دیناوت
‌یم ،یبآ-زبس

.درک نیمضت ار هچراپکی یربراک هبرجت و دناسر لقادح هب ار یبارخ نامز و داد ماجنا هلصافلاب
اًبیرقت
رارقتساCanaryسپس و دینک فرطرب ار تلاکشم ،دینک فقوتم ار هضرع ،تلاکشم ییاسانش تروص رد هک دهد یم ار ناکما نیا امش هب
.دیدرگرب یلبق هخسن هب ،یلصا هخسن هب هدید بیسآ ناربراک تیاده اب دیناوت یم ،موزل تروص رد .دیهد همادا ار دنور
5ربراک ریثأت .
.تفرگ رظن رد یرانق و زبس-یبآ رارقتسا نیب باختنا ماگنه دیاب هک تسا یرگید مهم لماع ناربراک یور ریثأت
.دهد یم شهاک ار ربراک ریثأت ،نآ هب ناربراک رییغت زا لبق لاعفریغ طیحم رد دیدج هخسن لماک شیامزآ اب یبآ-زبس رارقتسا ،فرط کی زا
رارقتسا رد لکشم زورب تروص رد اما .دنریگن رارق یللاتخا ای لکشم هنوگ چیه ضرعم رد رارقتسا دنیآرف لوط رد هک دنک یم نیمضت نیا
.تسا چیه ای همه درکیور کی یبآ-زبس رارقتسا .تفرگ دهاوخ رارق اهنآ ضرعم رد ربراک هاگیاپ لک ،دیدج
رارقتساCanaryرد رارکت نیح رد تسا نکمم هک ینعم نیا هب ،دهد یم رارق دیدج هخسن ضرعم رد ادتبا رد ار ناربراک زا یمک دصرد
فرطرب و ییاسانش رتدوز ار تلاکشم هک دهد
‌یم ار ناکما نیا امش هب یژتارتسا نیا ،لاح نیا اب .دنوش هجاوم یتلالاتخا ای تلاکشم اب راشتنا

.دنهد رارق ریثات تحت ار ربراک هاگیاپ لک هکنیا زا لبق ،دینک

56. رارقتسا نیب باختنایبآ-زبس و یرانق
.دراد یگتسب امش کسیر لمحت و عبانم ،صاخ یاهزاین هب تیاهن رد یرانق و یبآ زبس رارقتسا نیب باختنا
لماک شیامزآ رد دوخ ییاناوت هب و ،دیراد ناسکی دیلوت طیحم ود ظفح یارب یفاک عبانم ، دشابیم تیولوا رد ار رارقتسا تلوهس و تعرس رگا
.دشاب امش یارب باختنا نیرتهب تسا نکمم یبآ-زبس رارقتسا ،دیراد نانیمطا دیدج یاه هخسن دییأت و
نکمم یرانق رارقتسا ،دیهد
‌یم حیجرت کسیر تیریدم یارب ار یرت‌هدش‌لرتنک و یرارکت درکیور ای دیراد یدودحم عبانم رگا ،رگید یوس زا

.دشاب رت
‌بسانم تسا
توافت کرد اب .دراد یگتسب درف هب رصحنم طیارش و اهزاین هب باختنا نیرتهب و دنراد ار دوخ فعض و توق طاقن یژتارتسا ود ره ،تیاهن رد
تیقفوم و دنک یم هدروآرب ار ام یاهزاین هجو نیرتهب هب هک میریگب هناهاگآ یمیمصت دیناوت یم ،یرانق و یبآ-زبس رارقتسا نیب یدیلک یاه
.دنک یم نیمضت ار یرازفا مرن یاه هژورپ
رد هتفرشیپ هتفرشیپ لیوحتKubernetes اب
Argo Rollouts
و Codefresh
Codefresh زا هدافتسا اب
Argo Rollouts
رد یجیردت رارقتسا یارب صاخ روط هب هک یا هژورپ ،Kubernetesهدش یحارط
.دهد یم هئارا ار یرانق و یبآ زبس رارقتسا هلمج زا ،هتفرشیپ هتفرشیپ لیوحت یاه شور ،تسا
زا یگژیو دنچ یسررب هب ریز رد
Argo Rollouts
، Codefresh : میزادرپ یم
نزخم کی رد و هدش فیرعت دک رد زبس/یبآ رارقتسا یاه
‌هبنج مامت - یملاعا یدنبرکیپ
Git دنیآرف زا و دنوش
‌یم یسررب
GitOps
. دنک
‌یم ینابیتشپ
.ربراک طسوت هدش فیرعت یاه تست ندوب زیمآ تیقفوم زا سپ نآ یریگرس زا و رارقتسا فقوت یریگرس زا و ثکم
–
هشوخ رد دوجوم سیورس یاه هکبش زا هک ییاه شور زا هدافتسا هتفرشیپ کیفارت گنیچیئوس
–
Kubernetes.دنرب یم هرهب

57. ماجنا زا لبق دود شیامزآ ینعی( دوش هدافتسا دیدج هخسن دییأت یارب دناوت یم هک شیامن شیپ سیورس کی داجیا - دیدج هخسن دییأت
.)کیفارت چیئوس
.یرانق رارقتسا رد عبانم نتفر رده زا یریگولج یارب هشوخ زا رتهب هدافتسا یارب تبارق دض نیناوق لامعا - هتفایدوبهب هدافتسا
.دیدج یدربراک یاه همانرب دروبشاد قیرط زا رارقتسا تیریدم و تیعضو هدهاشم - هضرع ناسآ تیریدم

58. گنب گیب رارقتسا یژتارتسا
زور هب و هدز رانک تکرح کی رد ار نشیکیلپا کی زا یگرزب یاه شخب ای لک گنب گیب یاهرارقتسا ،تسا صخشم شمان زا هکروطنامه
هک ددرگ
‌یم رب ییاهزور هب یژتارتسا نیا .دنک‌یم یناسر
 .دیدرگ
‌یم بصن یرتشم طسوت و دش‌یم رشتنم یکیزیف هناسر یور رب رازفا مرن

هب مزلم ار رازفا مرن دیلوت هزوح یاهراک و بسک ،گنب گیب یاهرارقتسا یراشبآ لدم تحت بلغا هدرتسگ یاه تست و هعسوت نداد لکش
.دومن یم لوصحم راشتنا زا شیپ
ثعاب رما نیا.دنوش
‌یم یناسر زورب رورس ای یرتشم تمس رد راکدوخ و بترم روط هب هک دنرادروخرب تیزم نیا زا نیون یاه نشیکیلپا

.دشاب رادوخرب یرتمک یکباچ و تعرس زا نیون یاه میت هب تبسن گنب گیب درکیور ات دوش
‌یم
گنب گیب رارقتسا یاه هصخشم هلمجزا 
•.دنا هدش یدنب هتسب رارقتسا کی رد یلصا تاعطق همه
•.ددرگ
‌یم نیرگیاج دیدج رازفا مرن اب لماک ای هدرتسگ روطب دوجوم رازفا مرن هخسن کی
•.تسا هعسوت و تست زا یتدم ینلاوط هخرچ لصاح لاومعم رارقتسا
•.دشاب یلمع ریغ ای نکمم ریغ دناوتیم بقع هب تشگزاب هکارچ ددرگ
‌یم ظاحل اطخ زورب یارب یلقادح سناش کی
•.دشاب هتشاد هارمه هب ار یددعتم یاه میت شلات دناوت یم و تسا ینلاوط لاومعم هژورپ لیمکت نامز
•.دوش ماجنا نایرتشم فرط زا یناسر زورب هب مادقا دراد ترورض هتفرگ تروص یرتشم تمس رد نشیکیلپا بصن نوچ

59. اب طبترم ای یمومع یربراک اب یاه نشیکیلپا رد نوچ تسین نیون یاه نشیکیلپا بسانم گنب گیب شور هب رازفا مرن رارقتسا
‌یژتارتسا

اه کسیر دوجو یتایح یاهراک و بسک ابلاغ اهدرگبقع و تسا یلام گرزب ررض یانعم هب یا هظحل فقوت هک ییاجرد .تسین شریذپ لباق
.دنتسه نکمم ریغ یتح و رب نامز ،هنیزهرپ
ریغ یاه متسیس یارب دناوت
‌یم گنب گیب درکیور
Productionیرازفا مرن هتسب کی بلاق رد ناگدنشورف طسوت هک ییاهرازفا
‌مرن ای

.دوش
‌یم هدافتسا تردن هب یژتارتسا نیا زا هزورما .دشاب بسانم پاتکسد یاه همانرب ریظن دنوشیم هئارا

60. یشخرچ رارقتسا یژتارتسا
هطوبرم یاه کسیر زا یرایسب نوچ دنرتهب گنب گیب یاهرارقتسا زا یا هلحرم ای یزاف ،یشخرچ رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا هلمج زا
ناسآ تشگزاب نودب یبارخ اب ربراک ههجاوم نیزگیاج جیردت هب نشیکیلپا کی دیدج نژرو ،یشخرچ رارقتسا کیرد .دنناسر یم لقادح هب ار
ینامز هرود کیرد یعقاو رارقتسا .ددرگ
‌یم نآ یمیدق نژرو
 یمیدق و دیدج یاه نژرو هرود نیا یط .دهد
‌یم خر
 ای درکلمع رب ریثات نودب
رادومن .دوش رت هداس یمیدق یاه هفلوم اب راگزاسان دیدج یاه هفلوم ضیوعت ددرگ
‌یم ثعاب دنور نیا .دومن دنهاوخ یتسیزمه ربراک هبرجت

.تسا هدش هداد ناشن زبس گنر هب دیدج نژرو و یبآ گنر هب یمیدق نژرو هشوخرد رورس ره یور رب .دهد
‌یم ناشن ار رارقتسا یوگلا ریز
ه نشیکیلپا رگا .تسا یشخرچ رارقتسا کی زا یا هنومن ،نشیکیلپا کی راو هلسلس ءاقتراhدناوت
‌یم ءاقترا ،دنشاب هدش رقتسم رنیتناک یور رب

تلاکشم رگا .دوش
‌یم یزادنا هار اددجم یروتیزاپیر زا ریوصت نیرتدیدج دولناد اب رنیتناک ره .دریگ لکش نامز ره رد رنیتناک کی بلاق رد

،تلاح نیا رد .دوش یزادنا هار رنیتناک بلاق رد اددجم دناوت
‌یم رت یمیدق ریوصت ،دشاب هتشاد دوجو همانرب یاه نژرو زا یکی اب یراگزاس

.دننک
‌یم یتسیزمه رگیدکی اب دوش هداد ءاقترا همانرب ره هک ینامز ات اه همانرب هلسلس زا میدق و دیدج یاه نژرو

61. رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا یاه
‌شور نیرتهب
یاه کسیر ات دننک لابند ار رترب یاه
‌شور زا یدادعت دنناوت‌‌یم تایلمع و هدنهد‌هعسوت یاه میت
 .دنناسرب لقادح هب ار رارقتسا
• :رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا تسیل کچ کی زا هدافتساهکنیا زا دعب اهنت تسا نکمم تسیل کچرد متیآ کی لاثم یارب
.دیامن یریگ نابیتشپ هداد هاگیاپ لک زا ،هداد بیرخت زا یریگشیپ روظنم هب ،دندش فقوتم نشیکیلپا یاه سیورس
•(
موادم ماغدا

Continuous Integration
:
)
مزیناکم CI دک دنک
‌یم نیمضت
mergeنزخم کی باعشنا رد هدش
لوط رد ییاطخ رگا .ددرگ
‌یم ماغدا یلصا باعشنا اب قفوم دلیب و دحاو یاه تست ،اه یگتسباو یرس کی یسررب زا دعب اهنت دک

زا هدافتسا نیاربانب .ددرگ
‌یم علطم یسیون همانرب میت و دروخ‌یم تسکش دنیآرف دشاب هتشاد دوجو ریسم
CIهک تسانعم نیا هب
یاهرازبا زا ییاه هنومن .تسا هدش تست رارقتسا زا شیپ همانرب رد یرییغت رهCI : زا دنترابع CircleCI و ,
Jenkins

,
gitlab azure devops

•(
موادم لیوحت

Continuous Delivery
:
)
  مزیناکم ابCDهدامآ هراومه و هدش یدنب هتسب ،لبق هلحرم ییاهن دک ،
.تسا طیحم دنچ ای کی رد رارقتسا /
Gitlab CI CD
.تسه ییاهرازبا نینچ زا
•(
درادناتسا یتایلمع یاه طیحم زا هدافتسا
SOE:
)اه
  ریظن ییاهرازبا زا دیناوت
‌یم طیحم تابث زا نانیمطا یارب
Vagrant
وPacker.دینک هدافتسا اهرورس و هعسوت یاه
‌طیحم یارب
•یاهرازبا زا هدافتسا یارب راکدوخ  :اه طیحم تخاسکی اب ار تخاسریز کی دیناوت
‌یم یتحار هب ،اهرازبا نیا زا هدافتسا اب

.دیزاسب ون زا و دیربب نیبزا ،کیلکCloudFormation.تسا ییاهرازبا نینچ زا یا هنومن  
•:یدنب رکیپ تیریدم یاهرازبا زا هدافتسا  ریظن
Puppet
،Chef ای  Ansibleتامیظنت راکدوخ لامعا یارب اه رورس رد
یارجا ،لماع متسیس ( اه هلصو patches.رازفا مرن بصن ای )
•: یطابترا یاه لاناک زا هدافتسا  ریظن Slack و قفومان یاه دلیب زا راکدوخ یاه نلاعا یارب  یاه تسکش  ای و نشیکیلپا
رگید یاه رازبا
•یارب یدنیآرف داجیا هب یهد رادشه  :اطخ زورب نوماریپ اه رارقتسا لوئسم میت   طیحم رد ار دراوم نیا لآ هدیا تلاح رد
یاهCI  دیهاوخ زاین لوئسم میت هب یناسر علاطا یارب یهار هب امش دنبای رارقتسا تارییغت نیا رگا اما دروآ دیهاوخ تسدب
.تشاد
•اهرارقتسا یارب راکدوخ یاه بقع هب تشگزاب یزاس لاعفهطساوب هک : ،سیورس هب یریذپ سرتسد نوماریپ تلاکشم زورب
دوخ ی هخسن نیرخآ هب رازفا
‌مرن
rollback.دوش
‌یم

62. رارقتسا زا سپ گنیروتینام
تسا نکمم دیئامن ذاختا ار قوف دراوم امش هکنیا زا سپ یتح ،لیلد نیمه هب .دوش هجاوم تسکش اب همانرب رازفا مرن رارقتسا یژتارتسا زونه
رازبا کی .تسا مهم لماک رارقتسا کی یارجا و یزیر همانرب هزادنا نامه هب ددنویپ یم عوقو هب رارقتسا زا سپ هلصافلاب هک یدراوم رب تراظن
( نشیکیلپا ییاراک رب تراظن
Application Performance Monitoring
یاهرایعم ات دنک کمک امش میت هب دناوت یم ،)
مهم ییاراک روطب دناوت یم متسیس یرامعم ای نشیکیلپا رد تارییغت .دیامن تراظن ار رارقتسا زا سپ رورس ییوگخساپ نامز هلمج زا
.دراذگب ریثات همانرب ییاراک رب یریگمشچ
ریظن اطخ رب تراظن لح هار کیRollbarزا سپ هدش لاعف ددجم ای دیدج یاهاطخ زا ار امش میت تعرس هب راک نیا .تسا یرورض رایسب
رارقتسا رب تراظن رازبا کی نودب .دیامن فشک ار ددرگ یگدیسر و هجوت اهنآ هب اروف تسا زاین هک یمهم تلااکشا دناوت
‌یم هک دزاس‌یم علطم

اهنآ یهد شرازگ هب ار ینامز تلااکشا نیا اب ههجاوم رد ناربراک زا یکدنا هدع هکیلاحرد .دنوشن فشک زگره تلااکشا تسا نکمم ،اطخ
.دوش یدایز تلاکشم زورب هب رجنم نامز رورم هب دناوت
‌یم ،یرتشم یفنم هبرجت .دننک‌یمن لمع نینچ ناربراک رتشیب ،دنهدیم صاصتخا
( تایلمع یاه میت نایم رد رارقتسا زا سپ لئاسم همه زا کرتشم دید کی اطخ رب تراظن رازبا کیOps) ( ناگدنهد هعسوت وDev)
اه میت هب کرتشم کرد نیا .دنک
‌یم داجیا
 .دنشاب هتشاد یرتشیب یراکمه و ییوگخساپ دهد
‌یم ناکما

63. راک هب یرازفا
‌مرن یاه‌هژورپ یارجا و تیریدم یارب هک ما هدروآ ار رازفا مرن هعسوت رد فلتخم یاه‌لدم زا کی دنچ یسررب هب اج نیا رد

ار لدم ره همادا رد .دراد هژورپ طیارش و اهزاین هب یگتسب لدم نیرت
‌بسانم باختنا و دراد ار دوخ صاخ بیاعم و ایازم لدم ره .دنور‌یم

:مهد
‌یم حیضوت
1 .
Waterfall Model
:)یراشبآ لدم(
ماجنا یا
‌هلحرم و یطخ تروص هب هعسوت دنیآرف ،لدم نیا رد .تسا رازفا‌مرن هعسوت یاه‌لدم نیرت‌هداس و نیرت‌یمیدق زا یکی یراشبآ لدم

،یحارط ،اه
‌یدنمزاین یروآ‌عمج لماش لاًومعم لدم نیا لحارم .دوش لیمکت یدعب هلحرم عورش زا لبق دیاب هلحرم ره هک یروط‌هب ،دوش‌یم

یمک تارییغت و هدش فیرعت یبوخ
‌هب اه‌یدنمزاین هک تسا بسانم ییاه‌هژورپ یارب لدم نیا .تسا یرادهگن و رارقتسا ،شیامزآ ،یزاس‌هدایپ

.دور
‌یم راظتنا هعسوت دنیآرف لوط رد
2 .
Prototype Model
:)یزاس
‌هنومن لدم(
( هیلوا هنومن کی ،لدم نیا ردPrototypeهب هیلوا هنومن .دوش
‌یم هدافتسا اه‌یدنمزاین دوبهب و یسررب یارب هک دوش‌یم داجیا متسیس زا )

لدم نیا .دوش
‌یم دیلوت ییاهن هنومن ،مزلا تاحلاصا و تارییغت لامعا زا سپ .دوش تفایرد اهنآ دروخزاب ات دوش‌یم هئارا ناربراک ای یرتشم

.تسا بسانم ،دننک رییغت تسا نکمم ای دنتسین صخشم لماک روط هب اه
‌یدنمزاین هک ییاه‌هژورپ یارب
3 ./
Incremental Iterative Model
:)یرارکت/یشیازفا لدم(
( هخسن نیدنچ رد و یجیردت تروص
‌هب متسیس ،لدم نیا رد
Incrementو اه
‌تیلباق زا یا‌هعومجم لماش هخسن ره .دوش‌یم هتخاس )

لباق و رتکچوک یاه
‌شخب رد ار رازفا‌مرن هک دهد‌یم ناکما ناگدنهد‌هعسوت هب لدم نیا .دنوش‌یم هفاضا نامز رورم هب هک تسا اهدرکلمع

.دنهد ماجنا ار موادم یاهدوبهب و دنهد هعسوت تیریدم
4 .
Spiral Model
:)یچیپرام لدم(
( هقلح ای هخرچ نیدنچ رد هعسوت دنیآرف ،لدم نیا رد .تسا یرارکت و یراشبآ لدم زا یبیکرت یچیپرام لدمSpiralهک دوش
‌یم ماجنا )

و گرزب یاه
‌هژورپ یارب لدم نیا .یبایزرا و )یزاس‌هدایپ و یحارط( یسدنهم ،کسیر لیلحت ،یزیر‌همانرب :تسا هلحرم راهچ لماش هقلح ره

.دنراد قیقد کسیر تیریدم هب زاین هک تسا بسانم هدیچیپ
5 .
RAD Model
:)رازفا
‌مرن عیرس هعسوت لدم(

64. لدم
( )RAD Rapid Application Development
زا ،لدم نیا رد .دراد زکرمت رازفا
‌مرن عیرس لیوحت و هعسوت تعرس رب

نامز هک تسا ییاه
‌هژورپ بسانم لدم نیا .دوش‌یم هدافتسا لااب تعرس اب رازفا‌مرن دیلوت یارب یزاس‌هنومن یاه‌کینکت و دنمتردق یاهرازبا

.دنا
‌هدش هتخانش یبوخ‌هب اه‌یدنمزاین و دراد یدایز تیمها لیوحت
6 .-
Big Bang Model
:)گنب گیب لدم(
یارب لدم نیا .دوش
‌یم هداد صاصتخا رازفا‌مرن هعسوت هب یصاخ یزیر‌همانرب چیه نودب و هرابکی هب عبانم و اه‌شلات یمامت ،لدم نیا رد

و دراد یدایز یاه
‌کسیر لدم نیا ،لاح نیا اب .دوش‌یم هدافتسا ،دنرادن یصخشم همانرب چیه هک هداس یاه‌یدنمزاین اب کچوک یاه‌هژورپ

.دوش
‌یم هدافتسا رتمک یعقاو یاه‌هژورپ رد لاًومعم
7 .
Fish Model
:)یهام لدم(
هژورپ رد فلتخم یاه
‌کسیر تیریدم و لیلحت هب و دوش‌یم میسرت یهام رادومن لکش هب هک تسا فلتخم یاه‌لدم زا یبیکرت لدم نیا

.دوش
‌یم هدافتسا یحلاصا یاه‌همانرب داجیا نینچمه و اه‌کسیر و تلاکشم لیلحت و ییاسانش یارب یهام لدم .دنک‌یم کمک
8 .
V Model
لدم( V:)
لدمV،لدم نیا رد .دهد
‌یم صاصتخا یجنسرابتعا و تست رد لداعم هلحرم کی هعسوت زا هلحرم ره هب هک تسا رازفا‌مرن هعسوت لدم کی

لدم .دنوش عفر و ییاسانش رتدوز تاهابتشا و تلاکشم ات دنک
‌یم کمک نیا و دنوش‌یم ماجنا یزاوم تروص هب تست و هعسوت
Vرد
لاًومعم

.دنراد زاین ییلااب تقد و تیفیک هک دوش
‌یم هدافتسا ییاه‌هژورپ
9 .
Agile Model
:)کباچ لدم(
عیرس تارییغت و ررکم لیوحت ،یرتشم اب رمتسم لماعت رب هک تسا رازفا
‌مرن هعسوت یارب ریذپ‌قیبطت و ریذپ‌فاطعنا درکیور کی کباچ لدم

.دنوش
‌یم هداد هعسوت تنیرپسا مان هب هاتوک یاه‌هخرچ رد مادک ره هک دوش‌یم میسقت رتکچوک یاه‌شخب هب هژورپ ،لدم نیا رد .دراد زکرمت

.دننک
‌یم لامعا تعرس هب ار مزلا تارییغت ،یرتشم دروخزاب هب هجوت اب کباچ یاه‌میت
رد یمهم رایسب شقن بسانم لدم باختنا .دنشاب هنیزگ نیرتهب دنناوت
‌یم هژورپ یاهزاین هب هتسب و فلتخم طیارش رد اه‌لدم نیا زا مادک ره

.دراد یرازفا
‌مرن یاه‌هژورپ تیقفوم

65. :ما
‌هدرک هسیاقم مهم یاهرایعم یخرب رظن زا ار رازفا‌مرن هعسوت فلتخم یاه‌لدم ریز لودج رد
رایعم
Waterfall Prototype /
Incremental
Iterative
Spiral RAD -
Big Bang
Fish V Agile
یلک درکیور و یطخ
یا
‌هلحرم

اب رارکت
یزاس
‌هنومن

و یجیردت
یرارکت
اب یا
‌هقلح

تیریدم
کسیر
هعسوت
و عیرس
یرارکت
و مظنمان
نودب
یزیر
‌همانرب

تیریدم
و کسیر
لیلحت
یزاوم و یطخ
)تست و هعسوت(
ریذپ
‌قیبطت و یرارکت

اب لماعت
یرتشم
دودحم دایز طسوتم دایز دایز مک طسوتم دودحم دایز رایسب
تیریدم
کسیر
فیعض طسوتم طسوتم یوق طسوتم فیعض یوق طسوتم طسوتم
یریذپرییغت
اه
‌یدنمزاین
فیعض دایز دایز دایز دایز فیعض طسوتم طسوتم دایز رایسب
لیوحت نامز ینلاوط هب هتسباو
یزاس
‌هنومن

طسوتم ینلاوط هاتوک صخشمان طسوتم ینلاوط هاتوک
یگدیچیپ
هژورپ
ات نییاپ
طسوتم
طسوتم لااب ات طسوتم لااب طسوتم نییاپ لااب لااب لااب ات طسوتم
یارب بسانم
یاه
‌هژورپ
اب
یاه
‌یدنمزاین

تباث
اب
یاه
‌یدنمزاین

ریغتم
اب
یاه
‌یدنمزاین

یجیردت
و هدیچیپ
کسیررپ
نامز اب
دودحم
و کچوک
هداس
و هدیچیپ
کسیررپ
تیفیک هب دنمزاین
لااب
ریغتم یاه
‌یدنمزاین اب

نازیم
یزاسدنتسم
دایز طسوتم طسوتم دایز طسوتم مک دایز دایز طسوتم
لرتنک
تیفیک
طسوتم طسوتم دایز دایز طسوتم فیعض دایز دایز دایز
یریذپ
‌فاطعنا
مک دایز دایز دایز دایز مک رایسب طسوتم طسوتم دایز رایسب

66. هژورپ تیریدم
،تراظن ،یزیر
‌همانرب یارب یشور ،هژورپ تیریدم ،نیاربانب .تسا هژورپ کی ،دنک‌یم دیلوت ار یدرواتسد و دراد نایاپ و زاغآ کی هک هچ‌نآ ره

.تسا هژورپ کی »تیریدم« ،هملک کی رد و شرازگ ،لرتنک
،اه
‌تیلاعف تیریدم ،یدنب‌نامز ،یزیر‌همانرب دننام ار طبترم لوصا زا یدایز دادعت هک تسا یموهفم رتچ کی ،هژورپ تیریدم ،تقیقح رد

.دریگ
‌یمربرد ...و کسیر تیریدم ،عبانم تیریدم
میت کی و هدروآرب ار ناعفن
‌یذ تاراظتنا هک دنک‌یم نیودت ار یا‌همانرب وا .دراد مان هژورپ ریدم ،تسا هژورپ کی رب تراظن لوئسم هک یصخش

( هژورپ یاه
‌ینداد‌لیوحت هک ینامز ات دنک‌یم لرتنک و تراظن ار هژورپ یارجا ،هژورپ ریدم سپس .دهد‌یم لیکشت ار هژورپ
Deliverable)
.دوش
‌یم ماجنا هژورپ تیریدم رازفا‌مرن کی کمک هب بلغا ،راک نیا .دوش لصاح ،راظتنا دروم تیفیکاب
؟تسیچ هژورپ تیریدم
.دراد یهوجو هچ و تسیچ هژورپ تیریدم مینادب دیاب ،یزیچ ره یسررب زا شیپ
و اه
‌همانرب زا هدافتسا اب دنک‌یم شلات هژورپ ریدم .دنک‌یم هعلاطم ار اه‌هژورپ یارجا و یزیر‌همانرب هک تسا یشم طخ کی هژورپ تیریدم

.دنوش ارجا صخشم نامز
‌تدم رد اه‌هژورپ ات دنک ادیپ تسد ‌هدش‌نییعت فادها هب عبانم
نیودت ار یا
‌همانرب ات دننک‌یم هدافتسا دنا‌هتخومآ هک ییاه‌شور زا هژورپ ناریدم .دننک‌یم صخشم ناعفن‌یذ ای نایرتشم ار اه‌هژورپ فادها

یاه
‌تیدودحم هب دیاب اه‌همانرب .دننک صخشم ناعفن‌یذ یاهزاین عفر یارب ار مزلا یاه‌ینداد‌لیوت و مهم فادها ،فیاظو ،عبانم نآ رد و دننک

( نامز اه
‌تیدودحم نیا ؛دننک هجوت زین هناگ‌هس
Time( هنیزه ،)Cost( هژورپ هدودحم و )
Project Scope
.دنتسه )
یاهرازفا
‌مرن .دننک‌یم هدافتسا هژورپ تیریدم یاه‌همانرب زا اهزاین و اه‌همانرب ،اه‌تیدودحم نیب لداعت هب یبایتسد روظنم ‌هب بلغا ناریدم

ی
‌هنیزه دیاب ،میوش هجاوم تیدودحم اب هژورپ یدنب‌نامز رد رگا ،لاثم یارب .دننک‌یم کمک اه‌میت ندرک دمآراک و هژورپ یریگیپ هب نیلانآ

.دوش فرص یرتشیب
؟تسیچ هژورپ

67. .دیوش انشآ هژورپ موهفم اب تسا رتهب ،دراد یفیاظو هچ هژورپ ریدم و تسیچ هژورپ تیریدم میداد حیضوت هک لاح
،دسر
‌یم نایاپ هب هژورپ هک ینامز .دوش لماک یصخشم نامز‌تدم رد دیاب و دراد یصخشم فده هک تسا اه‌تیلاعف زا یا‌هعومجم هژورپ

ای دنوش
‌یم رارکت مادم هک راکو‌بسک یاهدرکلمع ی‌هیقب فلاخ رب اریز ،دنتسه اتکی اه‌هژورپ .تسا‌هتفرگ لکش یصاخ تمدخ ای لوصحم

.دنسر
‌یم نایاپ هب ،دننک‌یم ادیپ همادا
هژورپ تایح هخرچ هلحرم
( هژورپ تایح هخرچ دیناوتب رگا .دننک
‌یم یط ار یفلتخم لحارم اه‌نآ همه ،دنتسه نایاپ و هنایم ،زاغآ یاراد اه‌هژورپ هک اج‌نآ زا
Project

Life Cycle
.دیا
‌هتفرگارف یبوخ هب ار هژورپ تیریدم ینعی ،دینک کرد ار )
۱عورش .
هنوگچ: و »؟دهد
‌یم هئارا ار یزیچ هچ اقیقد هژورپ« دنک‌یم نایب هک ،ار هژورپ روشنم و نیودت ار هدیا امش .تسا هژورپ عورش ،هلحرم نیا

.دینک
‌یم هیهت ،»؟دیسرب نآ هب دیهاوخ‌یم
دننام ییاهدنیارف و یدنب
‌نامز همانرب ،هژورپ فادها نییعت یارب ار طبترم دارفا ریاس و ناعفن‌یذ ،میت هک ییاج رد ،هژورپ زا هلحرم نیا

.دسر
‌یم دوخ جوا هب ،دیروآ‌یم مه درگ ،یتاطابترا هریجنز و تاطابترا یگنوگچ
۲یزیر
‌همانرب .
یجورخ .دینک
‌یم یزیر همانرب ،دننک‌یم فرص هک ینامز دروآرب و رت‌کچوک یاه‌شخب هب اهراک هیزجت اب امش هک تسا ییاج ،یدعب هلحرم

( تراچ تناگ اب بلغا هک تسا هژورپ همانرب ،لصاح
Gantt chart
ناشن ،اه
‌نآ‌ نیب یگتسباو یگنوگچ و اهراک بیترت هک دوش‌یم مسر )

.تسا هژورپ جیاتن هب ندیسر یارب هار هشقن کی مکح رد رما نیا .دوش
‌یم هداد
۳ارجا .
رظن زا دیوش نئمطم ات دینک
‌یم تراظن و لرتنک ار راک ،ریسم نیا لوط رد .دینک ارجا ار نآ دیناوت‌یم ،دیراد همانرب هژورپ یارب هک نونکا

ره تبث و تلاکشم اب هلباقم ،اه
‌کسیر لیدعت و ییاسانش یارب نینچمه .دیور‌یم شیپ همانرب قبط ،درکلمع تیفیک و یدنب‌نامز ،هجدوب

.دتفا
‌یم قافتا هلحرم نیا رد هژورپ ریدم کی راک مظعا تمسق .درک دیهاوخ شلات ،یرییغت
۴لرتنک و تراظن .
دوش
‌یم زین هژورپ تفرشیپ یریگ‌هزادنا لماش ،لرتنک و تراظن .دور‌یم شیپ ارجا زاف اب نامز‌مه هک تسا لرتنک و تراظن ،هلحرم نیمراهچ

لرتنک دنیارف زا ،هژورپ رد تیفیک نیمضت زا نانیمطا یارب .دور
‌یم شیپ هدش‌نییعت یدنبنامز و هجدوب اب قباطم هژورپ میشاب نئمطم ات

.دوش
‌یم هدافتسا تیفیک
فده .دنوش
‌یم هتخانش هناگ‌هس یاه‌تیدودحم ناونع هب هک دنتسه هدودحم و هنیزه ،نامز هب طوبرم لاومعم ،هژورپ رد مهم عوضوم هس

.دننک یور
‌شیپ هدش نییعت ی‌هدودحم زا لماع هس نیا دهدن هزاجا هک تسا ‌یقیقد یاه‌لرتنک لامعا ،زاف نیا یلصا

68. ۵نایاپ .
هب یا
‌هتخومآ‌سرد هنوگره هک دوش لصاح نانیمطا و دربب ار هدافتسا نیرتهب ،هدمآ تسد‌هب هچ‌نآ زا ات دنبای نایاپ تقد‌هب دیاب هژورپ یاهراک

ار ییاهن یاه
‌شرازگ و کرادم و دانسا مامت ،درک دیهاوخ تفایرد ار هژورپ مامتا تهج یرتشم شریذپ ،هلحرم نیا رد .دوش‌یم لقتنم ،اه‌میت

.دیهد
‌یم لیوحت تایلمع تیریدم میت دننام یرگید میت هب ار لیوحت لباق دراوم و دیناسر‌یم نایاپ هب

69. هژورپ تیریدم ثلثم ای هناگ
‌هس یاه‌تیدودحم
( هژورپ تیریدم ثلثم مان هب هک هناگ
‌هس یاه‌تیدودحم

Project Panagement Triangle
تسا یموهفم ،دنوش
‌یم هتخانش زین )

؛تسا هژورپ تیریدم یانب گنس موهفم نیا .دراد هراشا هژورپ ی
‌هدودحم و هنیزه ،نامز رد تیدودحم هب و تسا قداص اه‌هژورپ مامت یارب هک

( یزیر
‌همانرب ی‌هلحرم رد دیاب ناریدم لیلد نیمه هب

planning phase
( یدنب
‌نامز هب یصاخ هجوت )
schedule،هژورپ مامتا یارب )
و هجدوبWBS( راک تسکش راتخاس ای
work breakdown structure
یاه
‌تیدودحم تیریدم ی‌هوحن هب دییایب .دنشاب‌هتشاد )

.میزادنیب یهاگن هناگ
‌هس
۱نامز .
( ترپ یاهرادومن لثم ییاهرازبا زا روظنم نیا هب .دننزب نیمخت ،تسا مزلا هژورپ مامتا یارب هک ار ینامز دیاب هژورپ ناریدمPERT
charts( ینارحب ریسم ای )
Critical Path Method
نآ هب هک )CPMو هژورپ زاغآ رد دیاب راک نیا .دوش
‌یم هدافتسا ،دنیوگ‌یم زین

ارجا ی
‌هلحرم هب هژورپ یتقو .دوش صخشم اه‌تیلاعف مامت ندناسر ماجنا هب یارب مزلا نامز و تامادقا ات دوش ماجنا یزیر‌همانرب ی‌هلحرم رد

( یدنب
‌نامز .دوش داجیا رییغت همانرب رد موزل تروص رد ات دشاب رظن‌تحت دیاب هژورپ تیعضو ،دیسر

Schedule Management
زا )
.دنتسه ینامز یاه
‌تیدودحم لصفو‌لح لوئسم هک دوش‌یم لیکشت یا‌هژورپ تیریدم یاهدنیارف زا هتسد نآ
( هژورپ نیلا میات ای ینامز طخ :طبترم بلطم
Project Timeline
؟تسیچ )
۲هدودحم .
دیاب راک تسکش راتخاس زا هدافتسا اب یزیر
‌همانرب ی‌هلحرم رد .دنوش ماجنا هژورپ مامتا یارب دیاب هک دوش‌یم ییاهراک ‌مامت لماش هدودحم

یارجا ی
‌هلحرم رد هدشن‌یزیر‌همانرب یاه‌تیلاعف لیلد هب تسا نکمم ،دوشن صخشم هژورپ یادتبا رد هدودحم رگا .درک ییاسانش ار هدودحم

هژورپ هدودحم تیریدم دنیارف .دوش هژورپ ندروخ تسکش ثعاب تسا نکمم هک دنمان
‌یم هدودحم شزخ ار هدیدپ نیا .دبای شرتسگ هژورپ

.دنک
‌یم لرتنک ار هلئسم نیا
۳هنیزه .
هک تسا نیا اه
‌نآ ییاهن فده .دنتسه اه‌هنیزه لرتنک و یدنب‌هجدوب ،ندز نیمخت لوئسم هژورپ ناریدم .دراد یدایز یاه‌هنیزه یا‌هژورپ ره

.تسا هنیزه تیریدم هب طوبرم اه
‌تیلوئسم نیا مامت .دننک ارجا لوبقم یا‌هجدوب اب ار هژورپ
،نامز هب هژورپ تیریدم رد هناگ
‌هس یاه‌تیدودحم .دشاب هدرکن رکذ ار هناگ‌هس یاه‌تیدودحم هک تسین یا‌هژورپ تیریدم یامنهار چیه

هنیزه و تسا زاین دروم هژورپ فادها هب ندیسر یارب هک تسا یفیاظو لماش هدودحم ،تسا امش همانرب ،نامز .دراد هراشا هدودحم و هنیزه
ریثات رگیدکی رب هشیمه ،ثلثم نیا علض هس .تسا مهم رایسب یا
‌هژورپ ره یارب رما نیا هک دینیب‌یم .دوش‌یم لماش ار هجدوب و یلام دراوم

.دیتسه هنیزه و هدودحم ددجم میظنت هب روبجم ،دینکن ینیشن
‌بقع عقوم‌هب رگا .دنراذگ‌یم
دوجو یدایز لماوع و تسین هژورپ تیقفوم نمضتم ،هناگ
‌هس تیدودحم نیا تیریدم هچرگا .تسا راوتسا نکر هس نیا رب هژورپ ره تیقفوم

.دیاین دوجو هب یلکشم ات دنوش تیریدم دیاب ،نکر هس نیا ،لاح نیا اب دراد

70. ؟تسیک هژورپ ریدم
.میزاس انشآ هژورپ ریدم اب رت
‌قیقد تروص هب ار امش میراد دصق همادا رد ،دراد یهوجو هچ و تسیچ هژورپ تیریدم فیرعت دیناد‌یم هک لاح
یاه
‌تکرش رد .تساهراک یهدنامزاس و میت تیاده لوئسم و دراد هدهع رب ار هژورپ یارجا و یزیر‌همانرب ی‌هفیظو هک تسا یسک هژورپ ریدم

( یناصصختم لاومعم هژورپ ناریدم رت
‌هدیچیپ یاه‌هژورپ رد و رت‌هتفای‌نامزاس و رت‌یمسر
PMPنامزاس زا یربتعم ی
‌همان‌یهاوگ هک دنتسه )

( هژورپ تیریدمPMI .دنراد )
یاهدنیارف مامت لوئسم هژورپ ناریدم .تسین همان
‌یهاوگ دنمزاین هژورپ ریدم ،کچوک یاهراکو‌بسک لثم ،یمسر رت‌مک یاه‌نامزاس رد

نایاپ و تراظن ،ارجا ،یزیر
‌همانرب رب هژورپ ناریدم ،هداس نابز هب .دنهد‌یم خر هژورپ تایح ی‌هخرچ مامت رد هک دنتسه یا‌هژورپ تیریدم

.دنراد یکرتشم یاه
‌تیلوئسم و اه‌شقن هژورپ ناریدم رت‌شیب ،نیا دوجو اب ؛دننک‌یم تراظن اه‌هژورپ هب نداد
لومعم فیاظو زا یخرب .دیوش انشآ هژورپ ریدم فیاظو اب تسا رتهب ،تسا یسک هچ هژورپ ریدم و تسیچ هژورپ تیریدم دیناد
‌یم هک لاح

:زا دنا
‌ترابع هژورپ ریدم
•(
هدودحم تیریدم

Scope Management
:
)
؛هژورپ ندرک لماک یارب مزلا راک فیرعت
•(
اه‌تیلاعف تیریدم

Task Management
:
)
؛اه
‌ینداد‌لیوحت نییعت و اه‌تیلاعف یارب یزیر‌همانرب
•(
عبانم تیریدم

Resource Management
:
)
؛دمآراک یلکش هب عبانم ی
‌هیقب و داوم ،اه‌هیامرس ،دارفا زا هدافتسا
•(
میت تیریدم

Team Management
:
)
؛نآ یربهر و میت لیکشت
•(
یدنب‌نامز تیریدم

Schedule Management
:
)
ینامز ی
‌همانرب ندرک صخشم روظنم ‌هب اه‌تیلاعف تدم لیلحت

رییغت همانرب رد موزل تروص رد ات دشاب رظن
‌تحت دیاب هژورپ تیعضو ،دیسر ارجا ی‌هلحرم هب هژورپ یتقو .هژورپ یاه‌تیلاعف یارب

؛دوش داجیا
•(
تیفیک تیریدم

Quality Management
:
)
راک
‌هب و هژورپ تامدخ و تلاوصحم یارب تیفیک یاه‌تسایس نییعت

؛هژورپ تیریدم فیاظو زا تیفیک لرتنک و نیمضت یاهدنیارف نتسب
•(
اه‌هنیزه تیریدم

Cost Management
:
)
؛هجدوب نییعت و اه
‌هنیزه نیمخت
•(
ناعفن‌یذ تیریدم

Stakeholder Management
:
)
طابترا و ناشتاعقوت و تاراظتنا هب نداد
‌خساپ اب ناعفن‌یذ عانقا

؛هژورپ تفرشیپ نیح رد ناشیا اب نتفرگ
•(
کسیر تیریدم

Risk management
:
)
؛اه
‌نآ ندناسر لقادح ‌هب و هژورپ یاه‌کسیر رب تراظن و ییاسانش
•(
تیعضو شرازگ

Status Reporting
:
)
.رگید دانسا و شرازگ میظنت قیرط زا هژورپ تفرشیپ و درکلمع یریگیپ و تراظن
تیریدم ی
‌هسسؤم رظن ‌تحت هژورپ ناریدم هک دینادب دیاب ،تسیک هژورپ ریدم و تسیچ هژورپ تیریدم فیرعت دیناد‌یم یلک روط هب هک لاح

( هژورپ تیریدم شناد باتک رد ار تیریدم یاهدرادناتسا
‌هسسؤم نیا .دننک‌یم تفایرد همان‌یهاوگ و دننیب‌یم شزومآ هژورپ
Project

()Management Book of Knowledge PMBOK
.تسا
‌هدرک یراذگدک و فیرعت )

71. کردمPMPدننام یرت
‌یصصخت یشزومآ یاه‌باختنا ‌هسسؤم نیا اما ،تسا هژورپ ناریدم یارب لومعم و درادناتسا یاه‌همان‌یهاوگ زا یکی

( همانرب تیریدم صصختم تیبرت یاه
‌همانرب

Program Management Professional
( ویلوفتروپ تیریدم صصختم و )

Portfolio Management Professional
.دراذگ
‌یم ناریدم یاپ شیپ ار )
هژورپ تیریدم یاهرازفا
‌مرن
دننام هژورپ تیریدم یاهرازفا
‌مرن زا ،ناشیاه‌تراهم و شناد رانک رد ،اه‌هژورپ مامتا تهج رد مزلا فیاظو مامت یارجا یارب هژورپ ناریدم

( هژورپ تفاسورکیام
Microsoft Project
.دننک
‌یم هدافتسا )
کمک اه
‌میت هب نینچمه .دنک‌یم کمک ‌هژورپ شرازگ و تراظن ،یزیر‌همانرب رما رد ناریدم هب هک تسا یرتسب هژورپ تیریدم رازفا مرن

هب طوبرم تایئزج مامت تیریدم تهج ار هژورپ یاه
‌میت ،بوخ رازفا‌مرن کی .دننک یراکمه رگیدکی اب و هدرک تیریدم ار دوخ راک ات دنک‌یم

.دزاس
‌یم دنمناوت ،قفوم هژورپ کی
هژورپ تیریدم یاهرازبا
.دنراد رارق سرتسد رد ،اه هژورپ تیریدم رد امش هب کمک یارب ،لیابوم مه و نیلانآ مه ،هژورپ تیریدم یاهرازبا زا یا
‌هدرتسگ فیط هزورما

.میزادرپ
‌یم هژورپ تیریدم یاهرازبا هب همادا رد
تناگ رادومن
لماش هک دوخ یلصا راتخاس اه
‌نآ اما .دنتسه یتکراشم و یلماعت ،تناگ هزورما یاهرادومن .دراد یتسد هخسن اب یدایز هلصاف نیلانآ هخسن

رپ ینامز لودج و هدش تسیل پچ تمس رد فیاظو .دنا
‌هدرک ظفح ،تسا تسار تمس رد ینامز لودج و پچ تمس رد هدرتسگ هحفص کی

.دوش
‌یم هدافتسا هژورپ یدنب‌نامز و یزیر‌همانرب یارب راون نیا زا .تسا هدش هدیشک نایاپ خیرات ات عورش خیرات زا تیعضو راون کی ،دوش‌یم
دروبشاد
و میت راک مجح ،اه
‌تیلاعف تیعضو ،هجدوب دننام یا‌هداد طاقن زا یا‌هعومجم دروبشاد ،اساسا .دشاب هدیچیپ ای ناسآ دناوت‌یم دروبشاد تخاس

.دهد
‌یم هئارا نآ تفرشیپ و هژورپ زا لااب حطس یامن کی ،رازبا نیا .تسا همانرب یلک تیعضو
زا یضعب .دننادب ار یدایز تایئزج دنهاوخ
‌یمن لاومعم اه‌نآ اریز ؛تسا هژورپ هرابرد ناعفن‌یذ نتشاد‌هگن زور‌هب یارب یلآ‌هدیا رازبا دروبشاد

داجیا دروبشاد ات هدرک مهرس رگید همانرب کی رد ار اه
‌نآ سپس و دننک عمج یتسد روط‌هب ار توافتم تاشرازگ زا یا‌هتسد دیاب اهدروبشاد

.دوش

72. اه
‌تیلاعف تسیل
فادها ندش
‌هدروآرب زا ات دوش‌یم هدافتسا هژورپ نیح رد اه‌نآ یریگیپ و صیصخت ،اه‌تیلاعف تیریدم یارب هژورپ تیریدم یاهرازبا زا

یرتشیب تیفافش ناریدم هب و اه
‌تیلاعف رتشیب لرتنک ناکما اه‌میت هب ،بوخ هژورپ تیریدم رازبا کی .دوش لصاح نانیمطا هدش‌یدنب‌نامز

دهد
‌یم اهدنیارف هرابرد
هژورپ میوقت
( نوتسلیام ره خیرات یبایدر یارب یلاع شور کی هژورپ میوقتMilestoneینامز لودج و یدنب
‌نامز همانرب اب ،میوقت نیا .تسا هژورپ رد )

.دنک صخشم ار یدنب
‌نامز عبانم رگید و یصخرم یاهزور ،تلایطعت دناوت‌یم و تسا وسمه
نابناک ولبات
تیفرظ و عبانم هک ینامز رد طقف راک هک ینعم نیا هب .تسا بان ماگنه
‌هب دیلوت شور زا یشخب هک تسا یرصب راک شدرگ رازبا کی نابناک

.تسا هدامآ ،دشاب هتشاد دوجو
.تسا هدش لیکشت ،تسا فیاظو هدنهد
‌ناشن هک اه‌نوتس ریز رد ییاه‌تراک و دیلوت هخرچ هدنهد‌ناشن هک ییاه‌نوتس اب ولبات کی زا نابناک

راک یور رب اه
‌میت و دنک‌یم مهارف ار تیفافش ،نابناک .دنوش‌یم لقتنم رگید نوتس هب نوتس کی زا اه‌تراک ،راک لیمکت و ارجا ،یزیر‌همانرب اب

.دنوش
‌یم زکرمتم
راک مجح لرتنک یاهرازبا
ار راک نیرتشیب یخرب هک یلاح رد ،دوش عیزوت فیعض دناوت
‌یم بلغا راک مجح .دوش هداد صیصخت دیاب هک یراک نازیم ینعی راک مجح

( عبانم حیطست دیاب ،قافتا نیا زا یریگولج یارب .دننام
‌یم راکیب اتبسن رگید یخرب و دنریگ‌یم

Leveling Resource
ماگنه .داد ماجنا )
.دوش لبقتم دناوت
‌یم ار راک نازیم هچ میت وضع ره دینادب هک تسا مهم ،فیاظو یارجا و صیصخت
عبانم تیریدم رازفا
‌مرن
،موزل تروص رد هک یروط
‌هب ،عبانم تیریدم .دیراد زاین هژورپ یارب امش هک تسا یدارفا یتح و مزاول ،تازیهجت ،رازبا لماش یزیچ ره عبانم

یرازبا هب ،نیاربانب .تسا هژورپ کی لخاد یا
‌هژورپ ،دیتسه وربور یجراخ ناگدننک‌نیمات و ناگدنشورف اب هک ینامز هژیو‌هب ،دنشاب سرتسد رد

امش همانرب اب ار اه
‌نآ مامت سپس و دنک یبایدر هژورپ رد ،دیراد زاین اه‌نآ هب هک ار ینامز و اه‌نآ هنیزه نازیم ،عبانم نیا هک دیراد زاین

.دنک گنهامه
یراک تعاس تبث هقرو
یراک یاه
‌تعاس دنناوتب ات دنراد زاین یرازبا هب اه‌نآ .تسا هژورپ ریدم یاه‌تیلوئسم زا یشخب راکنامیپ ای میت یاضعا یراک تاعاس یریگیپ

دزمتسد ،دنا
‌هداد ماجنا هک یراک تباب همه و تسا عقوم‌هب دارفا یتخادرپ هک دنوش نئمطم ات دننک دییات ار اه‌نآ سپس و یریگیپ ار

.دنریگ
‌یم

73. یراکمه یاهرازبا
رد دارفا هک
‌نیا هب دسرب هچ ،تسا تخس یفاک هزادنا هب قاتا کی یاضف رد یراکمه .تسا رتشیب یرو هرهب و ییاراک یارب افرص یراکمه

.دنشاب هتشاد رارق ینامز فلتخم قطانم
هب ییوگخساپ نامز دیناوت
‌یم یراکمه یاهرازبا زا هدافتسا اب ،دشاب یجراخ یرتشم ای رود هار زا دنمراک یدایز دادعت یاراد امش میت هاوخ

ماگنه ای هژورپ مامتا زا دعب یاه
‌یسررب ماگنه دناوت‌یم هژیو‌هب رما نیا .دییامن کمک هژورپ یتایح تاطابترا یرارقرب هب و هداد شهاک ار لیمیا

.دشاب دیفم ،گرزب یاه
‌هژورپ تاملاکم و هژورپ مهم یاه‌ هدنورپ یوجتسج
هژورپ تیریدم یاه
‌شقن
هب ینامز هژورپ کی .دنراد یصاخ یاه
‌لغش دارفا نیا .تسا ریذپ‌ناکما دارفا طسوت اه‌هژورپ لیمکت ؛دنتسین لحارم و رازبا طقف اه‌هژورپ

تیلایس هک دنراد دوجو هژورپ تیریدم یارب ییاه
‌شور هک یلاح رد .دنشاب هدش نایب یبوخ‌هب دارفا یاه‌شقن هک دنک‌یم راک لکش نیرتهب

:دنتسه هژورپ کی رد دوجوم یلصا یاه
‌شقن ریز دراوم ،دننک‌یم مهارف یرتشیب
•:هژورپ یماح نیا زا اه
‌نآ ‌میت و دنا‌هدرک حرطم ار هژورپ هدیا هک دنتسه یدشرا ریدم بلغا اه‌نآ .تسا هجیتن لوئسم صخش نیا

اه
‌نآ ،تیاهن رد .دنک‌یم تیامح شورف نیلانآ رازبا یفرعم یارب یا‌‌هژورپ زا ،شورف ریدم ،لاثم ناونع‌هب .دوش‌یم دنم‌هرهب تیزم

؛دنراد دوجو زین هژورپ ییارجا یماح دننام هژورپ نایماح زا یفلتخم حطس ،نامزاس هب هتسب .دنهد
‌یم ناشن ار هژورپ نایرتشم
•:هژورپ ریدم و رت
‌گرزب نینچمه و هتفای‌ناماس و رت‌یمسر یاه‌راتخاس رد .تسا راک یهدنامزاس و میت تیاده لوئسم صخش نیا

ناریدم .دنرادن جایتحا همانیهاوگ هب هژورپ ناریدم ،رت
‌یمسرریغ یاه‌نامزاس رد .دنتسه همانیهاوگ یاراد هژورپ ناریدم ،رت‌هدیچیپ

؛دنراد ار ...و هنیزه دروآرب ،عبانم یزیر
‌همانرب لماش هژورپ شرازگ و تراظن ،یزیر‌همانرب هفیظو هژورپ
•:هدننک
‌نیمات
 یجراخ راکنامیپ کی ای هعسوت میت دننام یلخاد هدننک
‌نیمات کی تسا نکمم تسا راک ماجنا لاح رد هک یصخش

یفرعم میت هب ،دنشاب هژورپ ریدم ای ینف سانشراک تسا نکمم هک یلصا سامت هطقن طسوت هژورپ میت رد هدننک
‌نیمات .دشاب

؛دوش
‌یم
•:میت وضع یبایتسد یارب هک دنتسه یا
‌هفرح یدارفا میت یاضعا .تسا هدش هداد صیصخت هژورپ زا یشخب ماجنا یارب هک یصخش

ار اه
‌نآ زاین ات دنشاب لماعت رد ناربراک اب و دننک لیمکت ار لیوحت لباق دراوم هک دنراد هفیظو اه‌نآ .دننک‌یم راک هژورپ فادها هب

؛دنتسه دنیارف یزاسدنتسم هب فظوم دارفا نیا ابلاغ .دننک کرد
•:ناعفن
‌یذ
 مومع ای نامزاس کی رد یلخاد یسناژآ ای هورگ ناعفن
‌یذ تسا نکمم .دنراد هژورپ رد یمهس ای عفانم هک یهورگ ای درف

،هژورپ تایح هخرچ لوط رد ،ناعفن
‌یذ و هژورپ نیب طابترا یرارقرب یارب لاومعم هژورپ ریدم .دنشاب هعفنملا‌ماع هژورپ کی رد مدرم

؛تسا درکلمع و اهدرواتسد هرابرد دروخزاب لابند هب ،اه
‌نآ تاراظتنا تیریدم نیح و دنک‌یم راک
•:نایرتشم .دوش
‌یم هداد لیوحت اه‌نآ هب هژورپ ییاهن و یلصا هفلوم ای هژورپ هک یدرف ای هورگ

74. هژورپ تیریدم یاه
‌یژولدتم
لومعم یاهدرکیور زا یخرب ریز رد .دنا
‌هتخادرپ هژورپ یارجا هب ،هدومزآ ییاه‌شور اب دارفا اه‌لاس یط ،یراک هرابود زا امش تاجن یارب

.دنا
‌هدش نایب هژورپ تیریدم
(
یراشبآ

Waterfall Project Management
)
،دیزاس
‌یم لح‌هار ،دیهد‌یم رارق رگیدکی رانک ار حرط ،دیوش‌یم وربور تامازلا اب .تسا راک لیوحت یارب یطخ درکیور کی ،یراشبآ لدم

.دینک
‌یم لقتنم یدعب هلحرم هب ار نآ سپس و دینک‌یم ارجا و نومزآ
دیناد
‌یمن اعقاو هک ینامز .تسا بوخ ،دور‌یم راظتنا ریسم لوط رد یمک تارییغت ای تسا حضاو اه‌نآ تامازلا هک ییاه‌هژورپ یارب ،شور نیا

.دینک بانتجا شور نیا زا ،تسین صخشم تامازلا و دیسرب ییاهن هجیتن هب هنوگچ
(
کباچ

Agile Project Management
)
( لیاجا ای کباچ هژورپ تیریدمAgileرایسب زین یبایرازاب دننام اه
‌هژورپ رگید عاونا رد اما دوش‌یم هدافتسا یرازفا‌مرن یاه‌هژورپ رد بلغا )

هک
‌نیا زا لبق نکمم یاج ات میت و هدش یدنب‌نامز راک .تسا هاتوک ینامز یاه‌هزاب رد عیرس یرارکت راک لماش شور نیا .تسا هدش جیار

.دهد
‌یم ماجنا ار نآ ،دوش یدعب تامازلا هعومجم دراو
رد رییغت و دینک
‌یم راک یتنس یاضف رد هک یماگنه .تسا بوخ ،دنراد ‌تیلاعف رارکت و عیرس بیکرت هب زاین هک ییاه‌هژورپ یارب شور نیا

.دینک بانتجا شور نیا زا ،تسا هدشن کرد یتح ای لیمکت زونه کباچ یاه
‌شور
؟یراشبآ ای کباچ یژولودتم :طبترم بلطم
(
مارکسا

Scrum Project Management
)
( تنیرپسا رب ینتبم و هاتوک یشور مارکساSprint زا رت
‌مک یاه‌میت رد هژورپ تیریدم یارب )
۱
۰
یا
‌هخرچ بلغا شور نیا ؛تسا لائدیا رفن

( رتسم مارکسا ار دنیارف نیا .تسا مارکسا ی
‌هنازور تاسلج نامه ای هنازور هاتوک تاسلج لماش و دراد یا‌هتفهود

Scrum master
)
( کباچ بوچراچ رد مارکسا .دنک
‌یم تیاده

agile framework
( ینامز یاه
‌تیدودحم و دنک‌یم راک )

time boxes
و لماعت ،)
( لوصحم گلا
‌کب ،یمیت یراکمه

Product Backlog
.دراد دروخزاب یاه
‌هخرچ و )
( کباچ نامزاس :طبترم بلطمAgile ؟تسیچ )۷ کباچ
‌نامزاس هب ندیسر یارب ماگ
(
بان

Lean Project Management
)
شبنج روهظ نامز زا بان شور
the Lean Startup
لوصحم هعسوت یارب یرارکت درکیور کی زا هک تسا هتشاد یتوافتم یانعم
.تسا ،هژورپ یاهدرواتسد یور رب دروخزاب تفایرد تهج بلغا و ییاهن ناربراک عیرس دورو لماش و دنک
‌یم ینابیتشپ

75. .تسا ریگرد دارفا رثؤم یراکمه زا نانیمطا و اهدنیارف رد فلاتا ندرب
‌نیب‌زا یارب یهار ،بان هژورپ تیریدم ،هژورپ تیریدم رد یتنس روط‌هب

کی یور رب طقف نامزمه هک تسا نآ شور نیا لومعم یگژیو کی .دوش
‌یم یگداتفاراکزا فذح و اه‌میت نیب ییاجباج تلوهس ثعاب رما نیا

.دنک
‌یم راک هژورپ
یاه
‌شخب هک میتسین نئمطم هک یماگنه .تسا دیفم ،دنراد زکرمت هب زاین هک یمهم تامادقا و دنیارف دوبهب یاه‌هژورپ یارب ،بان شور

.مینک
‌یم بانتجا شور نیا زا ،دنشاب دنمدوس ،اهدنیارف زا ناسآ هدافتسا و یزاس‌هداس رد شلات اب دنناوت‌یم یراک
(
نابناک
Kanban)
و راک نایرج ات دنک
‌یم تیریدم نابناک دربُ یور فیاظو ندادرارق اب ار راک نایرج هک تسا هژورپ ریدم هب کمک یارب یرصب یشور نابناک

یاه
‌هژورپ رد بان یدیلوت یزیر‌همانرب یارب و دنک‌یم رتهب ار اه‌یدمآراکان نابناک .دشاب فافش ناگدننک‌تکراشم ی‌همه یارب هژورپ تفرشیپ

.تسا
‌هدش هدافتسا کباچ
زا کباچ یاه
‌میت .تسا‌هدش داجیا نابناک یاه‌شور و اهرازبا یارب یدیدج یاهدربراک ،ولرت دننام یرصب یزیر‌همانرب یاهولبات روهظ اب

.دننک
‌یم هدافتسا یرازفا‌مرن ی‌هعسوت رد گلا‌کب یزیر‌همانرب و ناربراک یاه‌ناتساد ندرک درب‌یروتسا یارب نابناک یاهولبات
۶(
امگیس

Six Sigma
)
رب یرامآ لیلحت دننام تیفیک تیریدم یاهدربهار زا شور نیا .دنک
‌یم کمک تیفیک شیازفا هب هژورپ تلاکشم ییاسانش اب امگیس شش

یعون .دریگ
‌یم راک هب ،دنراد ییلااب صصخت دوخ لغش رد هک ار ینادنمراک و دنک‌یم هدافتسا یبرجت یاه‌هداد ساسا
۶ مان هب امگیس ۶
.دهد شهاک ار تفررده ات تسا
‌هدش هفاضا نآ هب بان شور هک دراد دوجو بان یامگیس
ار تیمها نیرت
‌شیب ،میراد ار اه‌نآ هب یبایتسد راظتنا هک یرادیاپ جیاتن هب یبایتسد یارب موادم شلات هک تسا نیا رب داقتعا شور نیا رد

اه
‌هژورپ تیفیک ات دننک تکراشم ،نییاپ ات لااب زا ،نامزاس مامت تسا مزلا .داد اقترا و درک فیرعت ار اهدنیارف ناوت‌یم .دراد تیقفوم یارب

.دوش ظفح
۷(
ینارحب ریسم شور .
CPM)
( ینارحب ریسم شور
Critical Path Method
رد ار راک تسکش راتخاس رد هدش
‌صخشم یاهراک ‌مامت هک دزاسب یلدم دنک‌یم شلات )

هک یا
‌ینارحب یاه‌تیلاعف ،تاعلاطا نیا هب یبایتسد اب .تساه‌نآ یارجا ینامز ی‌هرود و هژورپ فیاظو ی‌هلابند ییاسانش نآ فده .دریگب رب

.دنوش
‌یم صخشم ،دنیبن بیسآ هژورپ ی‌همانرب ات دنسرب نایاپ هب صخشم نامز رد دیاب
۸(
هژورپ تیریدم ینارحب ی‌هریجنز .
CCPM)
( هژورپ تیریدم ینارحب ی
‌هریجنز شور رد هژورپ ناریدم

Critical Chain Project Management
مامتا یارب مزلا عبانم رب )
فاطعنا ظفح و عبانم لداعت رب زکرمت اریز ،دراد یرت
‌مک ینف یگدیچیپ شور نیا .دننک‌یم زکرمت )اهرتفد یاضف ،تازیهجت ،اه‌میت( هژورپ

.دوش یزیر
‌همانرب ای فیاظو بیترت هب یدایز هجوت تسین مزلا و تساه‌نآ

76. ،زاسو
‌تخاس دننام یفلتخم یاه‌هطیح رد نینچ‌مه و گرزب یاه‌تکرش رد مه و کچوک یاه‌تکرش رد مه ینارحب ی‌هریجنز شور زا

و رازفا
‌مرن ی‌هعسوت
 ( هعسوت و قیقحتR&D) .دننک
‌یم هدافتسا اه‌یروانف
؟میوش هژورپ ریدم کی هنوگچ
هب زاین لغش نیا .دنهدب هزیگنا دوخ هورگ هب ،میت تفرشیپ شرازگ و تراظن ،یزیر
‌همانرب رب هولاع دیاب اه‌نآ .دنتسه ربهر ،هژورپ ناریدم

.دنک رارقرب طابترا هژورپ میت و ناعفن
‌یذ اب ینشور هب دناوتب و دشاب یوق یطابترا یاه تراهم یاراد دیاب هژورپ ریدم .دراد یدایز یاه‌تراهم
دننام یگدنیامن قیرط زا لومعم روط
‌هب یمسر هژورپ ناریدم
PMI ای 2
PRINCE
،همانیهاوگ رودص زا سپ .دننک
‌یم تفایرد همانیهاوگ

( یا
‌هفرح هعسوت یاهدحاو یروآدرگ تهج ،یفاضا یاه‌شزومآ اب ار دوخ یاه‌همانیهاوگ دیاب اه‌نآ
PDU.دنیامن ظفح ،)
و یراجت یاه
‌تراهم ات دنا‌هتفای شرتسگ اریخا ،دنا‌هدش یهاوگ هک یا‌هژورپ ناریدم تیحلاص یاهدرادناتسا ،دش رکذ لابق هک روط‌نامه

همانیهاوگ .دنوش لماش ار یرتشیب یربهرPMI یاهدرادناتسا و PDU( هژورپ تیریدم شناد هرکیپ یامنهار باتک رد دیناوت
‌یم ار
PMBOK.تسا راوشد ،همانیهاوگ یمسر شزومآ نودب ،هژورپ تیریدم ینف یاه
‌هبنج هب یبایتسد اما .دینک ادیپ اه‌نآ تیاس رد ای )
هژورپ تیریدم هچخیرات
زا رت
‌لبق یتح و هزیج گرزب مارها ،مور یاه‌تانق ،نیچ راوید زا لبق رشب عقاو رد اما ،دینادب یدیدج اتبسن هتشر ار هژورپ تیریدم امش دیاش

هک دیدنبب طرش دیناوت
‌یم .دنشاب هدش هتخاس یشور‌کت تروص هب مارها هک‌ درک روصت ناوت‌یمن .تسا هتشاد هدهعرب ار هژورپ تیریدم ،نآ

.تسا هتشاد دوجو لابق ،میسانش
‌یم هژورپ تیریدم ناونع‌هب هزورما هک یزیچ ره و هجدوب ،اه‌میت ،یدنب‌نامز ،اه‌همانرب
ههد رد ،هدرک دوخ فوطعم ار هجوت و تسه زورما هک یتروص هب هژورپ تیریدم هتشر۱
۹۵۰
عیانص زا یرایسب ،نامز نآ رد .درک روهظ
بوبحم هنیزگ و تفرگ
‌یم رارق هدافتسا دروم ،تناگ یرنه رادومن .دندوب هدرک یزاس‌هدایپ ،دیلوت و تیریدم یارب ار یا‌هتفای‌راتخاس یاهدنیارف

.دوب یزیر
‌همانرب یارب
ههد زا۱
۹۵۰
هدافتسا ،دندرک
‌یم یحارط ناشدوخ هک یشرافس یاه‌شور زا بلغا و دنداد‌یم ماجنا هژورپ تیریدم اه‌لاس مدرم ،دعب هب

( هژورپ تیریدم شناد هرکیپ یامنهار هک ینامز عوضوم نیا .دندرک
‌یم
PMBOK هسسوم طسوت )PMI درادناتسا ناونع
‌هب
ANSIرد
لاس۱
۹۹۸
.درک رییغت ،دش یفرعم
درادناتسا کی نونکا .تسا هدش هدید هژورپ تیریدم رد یگرزب تارییغت زین هتشذگ لاس دنچ ردISOهک دراد دوجو هژورپ تیریدم یارب
لاس رد۲
۰۱۲
تیریدم یارب ینف یاه
‌تراهم و یدنب‌نامز یریگدای زا هاگدید رییغت ،تارییغت نیا مامت نیب رد رییغت نیرتگرزب اما .دش هئارا

.دنراد تیمها اه
‌هژورپ رد دارفا هک دوب عوضوم نیا کرد هب اه‌هژورپ
یاه
‌تراهم تابثا هب مزلم اه‌نآ نونکا .دنتشاد ینف هژورپ تیریدم رد یلصا یاه‌تراهم تابثا هب زاین هژورپ یا‌هفرح ناریدم ،یتنس روط‌هب

.دنتسه یناجیه شوه و یرگ
‌یبرم دننام یربهر یاه‌تراهم ای یرتشم طباور و یژتارتسا دننام ،راکو‌بسک تیریدم رد یرت‌هدرتسگ

77. زاغآ کی نایاپ :هژورپ تیریدم
یم ،دوش
‌یم هژورپ تیریدم دراو یدج روط‌هب هک یسک ره .تسین روط‌نیا اعقاو اما ؛تسا راک نایاپ نیا هک دسر‌یم رظن هب
طقف ام هک دناد
‌

.میتخادرپ نآ هب یحطس روط
‌هب طقف هک دراد دوجو هژورپ تیریدم نوماریپ نامیاه‌هتسناد زا یا‌هعومجم .میا‌هدرک سمل ار یخی هوک نیا کون
هچ
‌نآ .دنک دیماان ای بذج ار امش دناوت‌یم عوضوم نیا ،هقلاع تروص رد و دنراد دوجو هژورپ تیریدم رد یرصانع هچ هک دیناد‌یم نونکا اما

هشیمه .دراد دوجو یریگدای یارب یدایز یاهزیچ ؛دیشابن رورغم طقف .دش دیهاوخن هتسخ زگره هک تسا نیا مینک نیمضت میناوت
‌یم هک

.دیشاب واکجنک

78. (
نوتسلیام
Milestoneهنوگچ و تسیچ
)

؟مینک صخشم هژورپ رد ار نآ
رد دنناوت
‌یم و دننک‌یم صخشم رظندروم فده هب ندیسر ریسم رد ار هژورپ تفرشیپ یلصا طاقن ،هژورپ فطع طقن ای هژورپ یاه نوتسلیام

،نیاربانب ؛دراد یگتسب یلک ی
‌هژورپ ینامز لودج هب هژورپ نوتسا لیام ینیمخت خیرات .دنهد خر میت یهورگ ای یدرف یاه‌شلات ی‌هجیتن

( نوتسلیام ینعم ینعم بلطم نیا رد .تسا یرورض اه نوتسلیام هعسوت رد هژورپ تیریدمMilestoneمیداد حیضوت ار هژورپ لرتنک رد )
.درک یریگیپ و صخشم هژورپ رد ار اه
‌نآ دیاب روطچ و تسیچ نوتسلیام هک میتخادرپ نیا هب و

79. (
نوتسلیام ینعم
Milestone؟تسیچ هژورپ لرتنک رد
)
هب تبسن تسا نکمم اه نوتسا لیام نییعت .دهد
‌یم ناشن طوبرم ی‌هژورپ رد ار ریگ‌مشچ یاه‌‌تفرشیپ هک تسا یفده هژورپ نوتسلیام

،یلک تلاح رد .دشاب
‌ هتشاد هجو نیدنچ هک‌نیا ای هدوب تدم‌ینلاوط هژورپ هک یماگنه هژیو‌هب ،دشاب ‌حجرا یلک فده لیمکت یارب شلات

.دنوش
‌یم داجیا جیردت‌هب هژورپ نایاپ ات هک دنتسه ییاهدادیور اه‌نوتسلیام
ینعم رتهب کرد یارب همادا ردMilestone.مینک
‌یم یسررب ار زاسو‌تخاس تعنص رد هژورپ یاه نوتسا لیام زا یلاثم ،هژورپ لرتنک رد

هژورپ نوتسلیام نیلوا ،لاثم یارب ؛دننک لابند ار یصاخ لحارم دیاب ،دننک
‌یم تراظن ینامتخاس یاه‌هژورپ رب هژورپ ناریدم هک یماگنه

یط تاقبط لیمکت دناوت
‌یم
۱ تدم فرظ نامتخاس فقس لیمکت تسا نکمم یدعب ی
‌هلحرم ،نآ زا سپ ؛دشاب هتفه
۱نایاپ رد .دشاب هام
یاه نوتسلیام اه
‌لاثم نیا ی‌همه ،عقاو رد .دوش‌یم هتفرگ رظن رد نآ ندرک لصو و یناسرزاگ متسیس یاربو یرگید نوتسا لیام ،یراج هام

.دوش لیمکت هژورپ ،تیاهن رد ات دنتفیب قافتا یصاخ
بِیترت هب دیاب اریز ،دنتسه هژورپ نیا رد یلصا
رد ار اه نوتسلیام نیا هژورپ ناریدم ،لومعم روط
‌هب .دننک‌یم ظفح کرتشم یفادها هب ندیسر یارب ار میت ی‌هزیگنا لاومعم اه نوتسا لیام

و هدرک داجیا هژورپ یادتبا هژورپ یاه نوتسا لیام .دننک
‌یم رظن‌لدابت و ثحب هژورپ میت یاضعا ریاس اب ،اه‌نآ ندوب یقطنم زا نانیمطا یارب

،رگید ترابع
‌هب ؛دنهد‌یم ماجنا هنازور تروص‌ هب ار هژورپ کچوک یاه‌تیلاعف میت یاضعا اریز ،دنتسه توافتم هژورپ یاه‌تیلاعف اب

اه نوتسلیام اما ،دنشاب نارگید اب ینفلت سامت دنچ یرارقرب ای تخاس ی
‌هلحارم یط رد تاکرادت ماجنا لماش تسا نکمم هژورپ یاه‌تیلاعف

.دوش
‌یم یهتنم یلک هژورپ لیمکت هب تیاهن رد اه‌نآ زا کیره لیمکت هک دنتسه هژورپ رد یمهم لحارم
رد هک یدارفا و دینک
‌یم راک نآ رد هک یا‌هژورپ عون هب هتسب .تسیبوخ لاثم قوف زاسو‌تخاس ی‌هنومن ،هژورپ ییاهن فده هک‌نیا زا رظن‌فرص

.دنوش لماش ار ییاهن ی
‌هژورپ دییأت و اهزاین یسررب ،هژورپ بیوصت دنناوت‌یم اه نوتسا لیام زا یخرب ،دنراد تکراشم نآ
.میزادرپ
‌یم هژورپ رد نوتسا لیام ندرک‌صخشم یگنوگچ هب بلطم ی‌همادا رد ،تسیچ نوتسلیام میداد حیضوت هک نونکا
 
ینعم و تسیچ نوتسا لیام دیتفایرد هک نونکاMilestoneنآ ندرک صخشم یاه
‌هار هب همادا رد ‌،میداد حیضوت ار هژورپ لرتنک رد

،همادا رد .دینک یریگیپ و میظنت ار هژورپ یاه نوتسلیام دیناوت
‌یم اه‌نآ قیرط زا هک دنراد دوجو یدایز یاه‌شور .تخادرپ میهاوخ

.دیریگب راک هب دوخ یدعب ی
‌هژورپ یاه نوتسا لیام نییعت رد تلوهس یارب ار اه‌نآ دیناوت‌یم هک مینک‌یم هئارا ار ییاه‌هدیا
۱دینک ادج اه نوتسلیام زا ار هژورپ هب طوبرم یاهراک .
نیرت
‌گرزب درومرد یریگ میمصت اب ار راک نیا دیناوت‌یم ،لومعم روط‌ هب .تسا هژورپ رد اه نوتسلیام ییاسانش ،یرورض لحارم نیلوا زا یکی

شِ
یپ یلیوحت‌لباق لوصحم ای فده ایآ هک دینیبب سپس و دیسیونب ار دنوش ماجنا دیاب هک ییاهراک ی‌همه .دیهد ماجنا هژورپ یاهدرواتسد

ریثأت رظندروم نوتسا لیام هک دیریگب میمصت دیاب ،نآ زا سپ ؛دیآ
‌یم رامش هب هژورپ هب طوبرم یاهراک زا یکی دروم نیا ای دیراد ناتیور

هژورپ هب طوبرم یاهراک زا یکی رظندروم متیآ لاامتحا ،دشاب یفنم خساپ رگا ؛ریخ ای دراد یلک ی
‌هژورپ ییاهن تلهم هب ندیسر رد یمهم

.تسا

80. زا یکی رظندروم متیآ یطیارش نینچ رد ،دایز لامتحا هب .دننک
‌یم کمک نآ تفرشیپ هب هک دنراد دوجو هژورپ رد یمهم تاظحل ،لباقم رد

.تسا هژورپ
‌نوتسا لیام زین دروم نیا ،دشاب‌هتشاد زاین ناعفن‌یذ طسوت یسررب هب هک دسرب یا‌هلحرم هب هژورپ رگا .تسا هژورپ یاه نوتسلیام
یارب شلات رد هچ
‌نآ دنناوتب میت یاضعا مامت ات دنوش هتشون دیاب ،دنتسه رادروخرب هژورپ رد یرت‌شیب تیمها زا هک یعیاقو ،یلک روط ‌هب

یرت
‌شیب تیمها ،هیقب هب تبسن ،هژورپ یاه نوتسلیام زا یخرب ،نیا رب هولاع ؛دننک‌یم یزیر همانرب نآ یارب و دننیبب ار دنتسه شماجنا

جایتحا هژورپ ریدم هجوت هب رت
‌مهم یاه نوتسلیام ،لاح نیع رد و دننک‌یم راک رت‌کچوک یاه نوتسا لیام یور میت یاضعا ،نیاربانب ؛دنراد

.دریگب هدهع رب ار اه
‌نآ هب یگدیسر ات دنراد
کردم :طبترم بلطمPMP ؟میریگب ار کردم نیا هنوگچ و تسیچ
۲دیشاب
‌هتشاد تراظن هژورپ نایاپ تلهم یور .
میت یاضعا هجوت شیازفا یاه
‌هار زا یکی ،رگید یوس زا .تسا دیفم هژورپ مهم لحارم مامت نایاپ یارب هدش‌نییعت یاه‌تلهم رب یمئاد تراظن

.دنریگب رظن رد هژورپ رد ینوتسلیام ناونع
‌هب ار یلیوحت‌لباق لوصحم ره هب یبایتسد هک تسا نیا هژورپ یاه‌لجلاا‌برض هب
زا ؛دنوش نئمطم اه
‌لجلاا‌برض ندرک‌ تیاعر زا ات دننک هعجارم یلک ی‌هژورپ ی‌همانرب هب یا‌هرود تروص‌ هب دنناوتب دیاب میت یاضعا ،عقاو رد

یارب ،نینچ
‌مه ؛تساه‌نآ هب رت‌شیب هجوت یارب یبوخ شور ، نوتسا لیام ناونع‌ هب هژورپ نایاپ یاه‌تلهم زا یرصب یتسیل ی‌هیهت ،ور نیا

؛دنشاب صخشم یلک ی
‌هژورپ یاه‌همانرب رد اه‌‌نآ لحم ات دینک هدافتسا یرگید لاکشاَ ای گنر زا دیناوت‌یم اه نوتسلیام نیا ندرک ‌صخشم

.دینک تسیل ،دنهد ماجنا دیاب مهم ی
‌هلحرم ره لیمکت یارب اه‌میت زا کیره هک ار ییاهراک مامت ،نیا رب هولاع
؛دینزب تملاع ار هدش
‌نییعت دراوم ،اه‌نآ مامتا ماگنه ات دینک تسیل یهورگ رد ار زایندروم یاهراک ی‌همه دیاب زین هژورپ نوتسا لیام ره یارب

یط رگا ،لاثم یارب۲صتخم فیاظو زا همه هک دیوش نئمطم ات دینک حرطم میت یاضعا اب ار نآ ،دیراد ور
شِیپ یمهم ‌نوتسلیام هتفه

هک دیوش نئمطم دیاب ،ررقم تلهم هب ندش کیدزن اب ،نینچ
‌مه ؛دنراد یفاک یهاگآ هلحرم نیا لیمکت تهج رد میت هب کمک یارب ناشدوخ

.دنشاب
‌هدیسر نایاپ هب هدش‌نییعت یاهراک رت‌شیب
۳دینک رارقرب طابترا اه
‌میت ی‌همه اب .
هک
‌نیا زا نانیمطا یارب ،نیاربانب ؛دنتسه هتسباو یلخاد یاه‌میت ریاس ای نامزاس زا جراخ ناراک‌مه هب ناشراک لیمکت یارب اه‌هژورپ رت‌شیب

لیمکت زاجم یاه
‌تلهم زا زین ار اه‌نآ ات دینک رارقرب رثوم طابترا رگید یاه‌میت رد رضاح دارفا اب دیناوتب دیاب ،دور‌یم شیپ یبوخ‌هب زیچ‌همه

یدنب
‌نامز و دنراد طابترا زین اه‌نآ هب هک ییاه نوتسلیام ،رگید یاه‌میت زا دوخ تاراظتنا درومرد دیاب ،نیا رب هولاع ؛دینک هاگآ دوخ ی‌‌هژورپ

‌
هب ،دننک‌یم شلات هژورپ فده هب ندیسر ریسم رد زین اه‌نآ هک‌نیا زا نانیمطا یارب ،روظنم نیمه هب ؛دینک لمع حیرص لاماک ،هژورپ یلک

ی
‌هجیتن نیرتهب دنناوتب ات دننک راک مه اب دیاب اه‌میت یاضعا ی‌همه هک تسا نیا تقیقح .دیشاب‌هتشاد یگنهامه رگید‌کی اب مظنم روط

.دنروآ تسد هب ار نکمم
.تسیچ نوتسا لیام ندرک یریگیپ یاه
‌هار میهد‌یم خساپ همادا رد .دیدش انشآ هژورپ رد نآ داجیا ی‌هوحن و نوتسا لیام اب اج‌نیا هب ات

81. و اه نوتسلیام یریگیپ یارب ناسکی یشور زا دیاب ،دننک
‌یم تیلاعف یناسکی ی‌هژورپ ریدم رظن‌تحت یمیت رد دارفا زا یهورگ هک یطیارش رد

‌
هب دنناوت‌یم میت یاضعا تروص نیا رد اریز ،تسا تیمها زئاح میت ربهر یارب ،هژیو روط ‌هب ،عوضوم نیا .دوش هدافتسا هژورپ ینایاپ تلهم

.دننک راک رگید
‌کی اب هتفای‌نامزاس روط
،ذغاک یور نتشون هب ناوت
‌یم اه‌شور نیا ‌هلمج زا ؛دشاب هنیزگ نیرتهب ناتمیت یارب هک دینک باختنا اه‌نآ یریگیپ یارب ار یشور ،نیاربانب

یریگیپ یاه
‌شور زا ییاه‌هنومن ،همادا رد .درک هراشا نیلانآ تیریدم متسیس زا هدافتسا ای لیمیا قیرط زا رگید‌کی اب طابترا یرارقرب

:میا
‌هدروآ ار نوتسلیام
۱ذغاک یور نتشون اب نوتسلیام یریگیپ .
یروضح تروص
‌ هب ار میت تاسلج هک یماگنه .دشاب‌هتشاد هارمه‌هب تیزم نیدنچ دناوت‌یم ذغاک یور همانرب نتشون اب نوتسلیام یریگیپ

ناسآ رایسب ذغاک یور یلک ی
‌همانرب نتشون اب نآ تفرشیپ ی‌هدهاشم و هژورپ یزیر‌حرط یگنوگچ یور تراظن ناکما ،دینک‌یم رازگرب

.دینیبب رتهب ار اه
‌نآ فلتخم هوجو ات دیهد ماجنا زین یگنر یراذگدک اب ار هژورپ یاه نوتسا لیام دیناوت‌یم ،نینچ‌مه ؛دوش‌یم
۲لیمیا زا هدافتسا اب نوتسلیام یریگیپ .
رد یسک ره ،عقاو رد .دراد هارمه
‌هب ییایازم زین رازبا نیا هک دنهد‌یم حیجرت ار لیمیا زا هدافتسا اه‌هژورپ یریگیپ یارب دارفا زا یخرب

یاهراک و تارظن یسررب هب زاین تروص رد .دنک حرطم ار شرظندروم یاهداهنشیپ ای تلااؤس هلصافلاب دناوت
‌یم یلیمیا تاطابترا ی‌هریجنز

.دراد رایتخا رد ار هتشذگ یلیمیا تاطابترا ی
‌هچخیرات زین میت یاضعا نیشیپ
۳نیلانآ تیریدم متسیس اب نوتسلیام یریگیپ .
یارب یفلتخم یلوپ و ناگیار یاه
‌همانرب .دنا‌هدرک ادیپ جاور هژورپ یلصا یاه نوتسلیام یریگیپ یارب زین نیلانآ تیریدم یاه‌متسیس ،هزورما

.دننک ادیپ یسرتسد نآ هب دنناوت
‌یم ،دننک مان‌تبث رظندروم متسیس رد هک یناسک یمامت و دنا‌هدش داجیا رما نیا
هناگادج یتسیل رد ار یدرف یاهراک ندرک
‌صخشم و میت یاضعا نیب هژورپ یاه نوتسا لیام میسقت ناکما اه‌متسیس نیا ،یلک روط ‌هب

صاصتخا وا هب ینوتسلیام هک ،میت یاضعا زا یدرف ره ات دننک
‌یم مهارف ار ناکما نیا نیلانآ تیریدم یاه‌متسیس ،نینچ‌مه ؛دننک‌یم مهارف

.دنک صخشم ار نآ ندش
‌ لیمکت یتملاع اب دناوتب ،رظندروم ی‌هلحرم هب یبایتسد تروص رد ،تسا‌هدش هداد
یریگیپ ار هژورپ فلتخم یاهراک ماجنا لوئسم صاخشا ات دنهد
‌یم ار ناکما نیا میت یاضعا هب نیلانآ تیریدم یاه‌متسیس ،نیا رب هولاع

یاه
‌یمیت‌مه تفرشیپ دنناوت‌یم اه نوتسلیام هدهاشم اب زین اضعا ی‌همه .دنک‌یم کمک زین اه‌نآ تاطابترا دوبهب هب عوضوم نیا هک دننک

.دننک
‌یم لابند ار یلک ی‌هژورپ فادها زین اه‌نآ هک دنوش نئمطم ات دننیبب ار دوخ

82. یدنب
‌عمج
،عقاو رد .تسا مهم رایسب ،دیتسه گرزب یا
‌هژورپ ریگرد هک یماگنه ،هژورپ یاه نوتسا لیام یریگیپ و میظنت یارب یشور زا هدافتسا

کچ رگید
‌کی اب مظنم روط هب ار اه‌نآ و دینک یسررب میت یاضعا ی‌همه اب ار هژورپ نایاپ یاه‌تلهم و فادها ات دنک‌یم کمک نوتسلیام

.دینک
‌یم هدروآرب زین ار ناتنایرتشم تاراظتنا و دیناسر‌یم نایاپ هب ررقم تلهم رد ار هژورپ هک دیوش‌یم نئمطم راک نیا ماجنا اب .دینک
:عبنم.
indeed com

83. Epic؟تسیچ مارکسا رد
یدایز زیمآ
‌تیقفوم یاه‌ناتساد ،هن هک ارچ و هدش لوصحم هعسوت یایند رد رادفرطرپ یا‌هملک هب لیدبت »مارکسا« هک تسا ههد کی نونکا

تیقفوم ناتساد زا هکلب ،مینک
‌یمن تبحص دنتسه مارکسا یاهزاین‌شیپ یانعم هب هک »ربراک یاه‌ناتساد« هرابرد هتبلا .میا‌هدینش نآ هب عجار

نامه زا رگید یکی هب عجار میهاوخ
‌یم اما تروص ره رد .دنا‌هتفرگ شیپ رد ار مارکسا یسانش‌شور هک مییوگ‌یم هک ییاه‌نامزاس و اه‌میت

هرابرد :مینزب فرح اهزاین
‌شیپ
Epic.مارکسا رد
( »کیپا« ای »هسامح«Epicیاهراک هب تسد هک یخیرات یا
‌هناسفا و گرزب نانامرهق هب عجار ینلاوط یناتساد ناونع هب زورما هب ات ار )

هب عجار تسا مزلا هچنآره ات دیهد همادا هعلاطم هب .میور
‌یم توافتم لاماک یموهفم غارس هب هلاقم نیا رد اما ،میتخانش‌یم دندز‌یم هناعاجش

Epic.دیریگب ارف ار دینادب مارکسا رد

84. Epic؟تسیچ مارکسا رد
،مییوگب نکمم لکش نیرت
‌هداس هب میهاوخب رگا
Epic ای کباچ تیریدم هعومجمریز دوخ هک( مارکسا رد Agileکی ،)دیآ
‌یم باسح هب

( »ربراک یاه
‌ناتساد« هب دناوت‌یم هک تسا گرزب هفیظو

User Stories
یاه تنیرپسا نایم دناوت
‌یم کیپا کی .دوش میسقت رتدرخ )

نیمه هب و دشاب دنک
‌یم بلط یرتشم هچنآ زا لااب حطس یحیضوت دناوت‌یم کیپا .دوش شخپ فلتخم کباچ یاه‌میت یتح ای و فلتخم

و داعبا ،رطاخ نیمه هب و تسا لااب حطس زاین
‌شیپ کی کیپا ،میدرک هراشا هک روطنامه .دنوش‌یم همیمض نآ رد زین یریداقم ،بیترت

.دوش رییغت راچد نامز رذگ رد دناوت
‌یم نآ زادنا‌مشچ
لباق و درخ یاه
‌هکت هب ار فیاظو هک تس‌نیا یلک هدیا .تسا بتارم هلسلس تخاس و اهراک هب یشخب‌ناماس یارب دمآراک یهار اه‌کیپا

اه
‌میت هب کیپا .دینک یزاس‌شزرا دوخ نایرتشم یارب موادم تروص هب دیناوتب و دنوش یلمع اعقاو گرزب یاه‌هژورپ ات دینک میسقت یزاس‌هدایپ

.دنک
‌یم کمک رت‌گرزب یفده تمس هب تکرح و اهراک یدنب‌میسقت رد
یارب کیپا زاین
‌شیپ کی ،ون لاس ینامهم یرازگرب مینک‌یم ضرف .مینز‌یم یعقاو یایند زا یلاثم ،میشاب هدرک زاب رتهب ار عوضوم هکنیا یارب

دیاب .تاییزج نیرتزیر ات هتفرگ فادها نیرت
‌گرزب زا :دینک دنم‌ناماس ار دوخ فیاظو دیاب ،یمهم ینامهم نینچ یرازگرب یارب .تسا امش

،دیوش
‌یم ربخاب دوخ کیپا زا یتقو .دیبسچب صخشم هشقن کی هب و دینک شیاپ ار دوخ تفرشیپ ،دیهد ناشن شنکاو اهرییغت هب دیناوتب

نویساروکد ،زاین دروم مزاول دیرخ ،اه
‌یکاروخ هب عجار یریگ‌میمصت ،نانامهم تسرهف ندروآ مهارف دننام رتدرخ فیاظو هب ار نآ دیناوت‌یم

.دینک میسقت هباشم دراوم و دیدج لاس دیرخ ،لزنم
،دنوش
‌یم هتخاس اه‌یدنب‌نامز یریگرظن رد اب مه اه‌کیپا یخرب .دنریگ‌یم لکش یتیریدم یهد‌شرازگ یاهزاین هب هتسب اه‌کیپا یخرب

یاه
‌هار نیرت‌جیار زا یکی .دنشکن لوط هتفه ود زا رتشیب ،رگید ترابع هب و دنشاب ینلاوط یدایز ای هاتوک یدایز دیابن هک ییاه‌یدنب‌نامز

( »ییارس
‌ناتساد« ،دنیارف نیا تیریدم
Storytelling؟تسیچ لاصا ییارس
‌ناتساد اما .دراد مان )
؟تسیچ ییارس ناتساد
مه رگا .دنک
‌یم کمک دنراذگ‌یم کیپا یور هک یریثات و اهدادخر نایرج یزاسریوصت رد امش هب هک تسا یرازبا لصا رد ییارس‌ناتساد

عقاو رد .دیزاسب ار ناتدوخ یوگلا ،درادن قباطت تفر میهاوخ اه
‌نآ غارس هب هک ییاه‌هنومن زا کی‌چیه اب امش یراک یوگلا هک دیدرک ساسحا

ار فادها هب ندیسر هوحن و ریسم ،ضوع رد و درادن یا
‌هدش صخشم شیپ زا ریسم چیه کباچ یسانش‌شور هک دیشاب هتشاد رطاخ هب ار نیا

.دنراد یگتسب ناتدوخ هب لئاسم یقاب و دهد
‌یم ناشن امش هب
.مینک لیدبت یگدیسر لباق و رت
‌کچوک یازجا هب ار نام‌گرزب کیپا مینک‌یم یعس و میدرگ‌یمزاب میدز رتشیپ هک یلاثم هب رگید راب‌کی

رد .دنک ناش
‌ییاهن ،مارکسا رد تنیرپسا ههرب رد و هتشادرب ار ازجا نآ دناوتب میت ات تسا مهم رایسب رت‌کچوک یازجا هب کیپا ندرک میسقت

85. هب لصتم یازجا هب یگدیسر ،یدنب
‌تیولوا ،داعبا رظن زا ناوارف تقد دنمزاین هک درک هسیاقم یرنه رثا کی قلخ اب ار راک نیا ناوت‌یم عقاو

.میور
‌یم اهراک میسقت یارب جیار شور دنچ غارس هب همادا رد .تسا ینینچ نیا دراوم و رگیدکی
یراک نایرج رب ینتبم راک میسقت
روطچ ،یراک نایرج رظن زا مینیبب دییایب لااح و میدز فرح ون لاس ینامهم یرازگرب هژورپ هب عجار ،میتفر نآ غارس هب رتشیپ هک یلاثم رد
هیهت نوریب زا ار زاین دروم دراوم ،نآ رد هک دشاب یراک نایرج کی ناوت
‌یم ندرک دیرخ .میتسه رت‌کچوک یازجا هب نآ ندرک میسقت هب رداق

نایرج کی هباشم تروص هب میناوت
‌یم مه ار لزنم نویساروکد هب یگدیسر و تسا نانامهم یارب نتخپ اذغ ،رگید یراک نایرج کی .دینک‌یم

ینامهم نابزیم نامه اجنیا رد هک( لوصحم ریدم یهاگ ای لوصحم کلام ؟تسا هداس ردقچ دنیارف نیا دینیب
‌یم .میروآ باسح هب یراک

.دوب دهاوخ روما یدنب
‌تیولوا هب رداق یتحار هب )تسا
لاثم یارب .دینک لوکوم یدعب لحارم هب ار اه
‌نآ دیناوت‌یم نیاربانب و دنشابن مهم هظحل نیا رد تسا نکمم یراک نایرج یاه‌ماگ یخرب

ادعب ناوتب ار راک نیمه لاامتحا اما .دیراد نآ ندش کنخ یارب نامز یکدنا هب زاین اریز ،دیشاب هتشاذگ تیولوا رد ار کیک نتخپ تسا نکمم
.داد ماجنا زین
شقن رب ینتبم راک میسقت
،دنریگ
‌یم هدهعرب هژورپ کی رد ار ینوگانوگ یاه‌شقن ،فلتخم دارفا هکنیا هب هجوت اب
Epicزین اه
‌شقن هب هتسب ناوت‌یم ار مارکسا رد

زا تبحص یتقو و میشاب هتشاد دوخ ینامهم رد ار »زپشآ« یتح و »نامهم« ،»نابزیم« یاه
‌شقن میناوت‌یم لاثم یارب .درک یدنب‌میسقت

نوگانوگ یاه انوسرپ هب عجار ،شقن رب ینتبم راک میسقت رد .دوب دیهاوخ رتشیب هچره یاه
‌شقن ندوزفا هب رداق ،دشاب لوصحم هعسوت

رد هدننک
‌مرگرس یزاب دنچ« لابند هب نامهم و دشاب »زیمآ‌تیقفوم ینامهم کی یرازگرب« لابند دناوت‌یم نابزیم لاثم یارب .مینک‌یم تبحص

.»ینامهم
ینامز همانرب رب ینتبم راک میسقت
رد ناوت
‌یم هچنآ ساسارب ار اهراک لاومعم هعسوت میت .درک یدنب‌میسقت ،ندش ییاهن یارب زاین دروم نامز هب هتسب ناوت‌یم ار اه‌کیپا یخرب

هب هتسب سپس و دننک
‌یم رت‌کچوک یاه‌شرب هب میسقت ،هتشادرب ار کیپا مامت میت یاضعا .دنک‌یم میسقت دروآ تسد هب تنیرپسا ره

.دنهد
‌یم یاج فلتخم یاه‌تنیرپسا رد ار اه‌نآ ،فیاظو نایم یاه‌طابترا و تیولوا
نایم تاطابترا و تیولوا ،داعبا دننام فلتخم یاهروتکاف هب هجوت دنمزاین ربراک یاه
‌ناتساد یدنب‌میسقت ،میدرک هراشا رتشیپ هک روطنامه

کی ندز شرب دننام یزیچ هب عجار میراد نیاربانب .یقفا و یدومع :میراد ربراک یاه
‌ناتساد یدنب‌میسقت یارب درکیور ود نیاربانب .تسا روما

مامت زا یرادقم ،دینزب شرب یدومع ار کیک رگا اما .دیروآ
‌یم تسد هب دحاو هیلا کی ،دینزب شرب یقفا ار کیک رگا .مینک‌یم تبحص کیک

.تشاد دیهاوخ کیک یاه
‌هیلا

86. و هفیظو ،ناتساد نایم توافتEpic؟تسیچ مارکسا رد
هک میدرک تبحص نیا هب عجار نونکاتEpicهچ هک مینک تبحص نیا هب عجار دییایب لااح .دوش
‌یم یدنب‌میسقت روطچ و تسیچ مارکسا رد

میدید هک تسا گرزب یراک نیا .هدوب »ون لاس ینامهم یرازگرب« هظحل نیا هب ات ام کیپا .دراد رصانع ریاس زا یا
‌هدننک‌زیامتم یاه‌یگژیو

( »اه
‌ناتساد« ،یدنب‌میسقت نیا جیاتن .دوش‌یم رت‌کچوک فیاظو هب لیدبت ،نوگانوگ یاه‌شور هب روطچ
Storiesرد دنناوت
‌یم هک دنتسه )

( »فیاظو« مان هب یرت
‌کچوک تاعطق هب دوخ مه اه‌ناتساد اما .دنسرب ماجنا هب تنیرپسا ههرب کی
Tasksنیا هعسوت میت .دنوش
‌یم میسقت )

.دروخ
‌یم »هتفای‌نایاپ« بسچرب نام‌ناتساد ،دندیسر نایاپ هب فیاظو مامت هک مه ینامز .دنک‌یم یگدیسر اه‌نآ هب و هتشادرب ار فیاظو

:تسا ریز لکش هب زیچ
‌همه نیاربانب
کیپا)اه
‌ناتساد( یگدیسر لباق و رت‌کچوک تاعطق هب دیاب کیپا .دوش ییاهن دحاو تنیرپسا کی رد هک تسا نآ زا رت‌گرزب هک یزاین‌شیپ :

.دوش میسقت
ناتساد .دسرب نایاپ هب دحاو تنیرپسا کی رد هک دوش یدنبرکیپ یا
‌هنوگ‌هب دیاب ناتساد .دنک‌یم بلط راکو‌بسک هک یزاین‌شیپ :
فیاظو .دنهد
‌یم لکش ار لماک یناتساد ،دنریگ‌یم رارق رگیدکی رانک یتقو هک ناتساد ره یرورض دراوم :
.دنک
‌یم قادصم مه اجنیا رد عوضوم نیمه .دروآ‌یمن هارمه هب مه یصاخ هجیتن ،دشابن یریگ‌هزادنا لباق هچنآره هک دیا‌هدینش ار نیا لاامتحا

یاهرادومن غارس هب ناوت
‌یم ،کیپا ره رد اهدرواتسد نازیم یریگ‌هزادنا یارب
Burndownریسم ینیب
‌شیپ رد امش هب رادومن نیا .تفر

،تسا ور
‌هبور اه‌نآ اب میت هک یعناوم و تفرشیپ تیریدم ،نواد‌نرب رادومن هب یگشیمه هجوت اب .دنک‌یم کمک مه هعسوت میت یور شیپ

.دیوش
‌یم نایرتشم و میت نایم دامتعا یریگ‌لکش ثعاب هکلب ،دیروآ‌یم دیدپ متسیس رد ار تیفافش اهنت‌هن راک نیا اب .دوش‌یم ناسآ

87. ییاسانش هوحنEpic؟تسا هنوگچ مارکسا رد
هثحابم دنمزاین هک مینز
‌یم فرح یزیچ هب عجار میراد .درک یگدیسر نآ هب دحاو ههرب کی رد ناوت‌یمن هک تسا گرزب اتبسن راک کی کیپا

یدودح تروص هب ار رتدرخ یاهراک داعبا ،کیپا حطس رد .دیشاب رت
‌کچوک ییازجا هب نآ میسقت هب رداق ات تسا ینلاوط یرکف شراب و

اب امش میت هک یرگید زیچ ره ای زایتما ،ترش
‌یت یاهزیاس دننام نوگانوگ یریگ‌هزادنا یاهدحاو زا میناوت‌یم راک نیا یارب و مینز‌یم نیمخت

.میریگب هرهب ،تسا تحار نآ
رادومن رد کیپا تفرشیپ نازیم شیاپ هب رداق سپس هعسوت میتBurndownمه ،دهد
‌یم شیامن ار روما رد یورشیپ رادقم مه هک تسا

.تسا ریسم رد یلامتحا عناوم رگباتزاب
کیپا یایازم
.دناسر
‌یم یرای تسا زاین دروم اقیقد هچنآ و ناعفنیذ یلااب حطس یاهزاین‌شیپ کرد رد امش هب کیپا
.دیشاب راک داعبا نییعت هب رداق ،یرتشم اب قفاوت رد دوش
‌یم ثعاب کیپا
.دینکن فلتخم روما رد قرغ ار نآ ،لاح نیع رد و دیوش لوغشم لوصحم گلا کب رد رت
‌گرزب دراوم شیاپ هب هک دنک‌یم کمک امش هب کیپا

یجورخ کی اب گنتاگنت یطابترا لاومعم هک تسا لیصا یا
‌هدیا هدنیامن مه کیپا و دیآ‌یم دیدپ گلا‌کب رد بتارم هلسلس یعون عقاو رد

.دراد صخشم
یاهرظن
‌هطقن یارب اضف هدنراد‌هگن دنناوت‌یم اه‌کیپا .دوب دیهاوخ لوصحم هئارا یارب زاین دروم نامز‌تدم ندز نیمخت هب رداق رگید یوس زا

.تسا هداتفا قیوعت هب دننک ادیپ ار بولطم راتخاس هک ینامز ات اه
‌نآ لماکت هک یدراوم ای دنا‌هتفرگن لکش لاماک زونه هک دنشاب یدیدج
.دنناسر
‌یم یرای لوصحم گلا کب رثوم تیریدم رد کباچ هعسوت میت هب هک دنوش‌یم ربراک ناتساد نیدنچ هب لیدبت سپس اه‌کیپا
کیپا هوقلاب و جیار تلاکشم
اه
‌میت تاقوا زا یهاگ .دراد فرط ود یا‌هکس ره اما ،دروآ‌یم هارمه هب دوخ اب لوصحم گلا‌کب تیریدم ماگنه هب یدایز یایازم کیپا هچرگا

هب هعسوت میت هک دوش
‌یم زاسرسدرد ینامز عوضوم نیا .دننیبب گرزب یربراک یاه‌ناتساد زا رتارف یزیچ ار کیپا و هدش جیگ تسا نکمم

هزادنا زا شیب ییاهرازبا تسا نکمم رگید یوس زا .دوش لئاق زیامت اه
‌ناتساد و اه‌کیپا نایم ات دزادرپ‌یم یهجودنچ ییاهرازبا تخاس

.درب شیپ گلا کب رد دوجوم دراوم زا هناگادج ار اه
‌کیپا ناوتب ات دوش هدید کرادت هدیچیپ
هزادنا زا شیب ار اه
‌کیپا یخرب ،دشاب هتشاد دنوش ماجنا دیاب هک ییاهراک هب عجار حضاو یتینهذ هکنیا نودب تسا نکمم انمض هعسوت میت

یدرد چیه هب لامع ،دنشابن قیقد اه
‌نیمخت یتقو و دور‌یم رتلااب میت یاضعا نایم ماهبا لامتحا بیترت نیدب .دنزب نیمخت لااب حطس

.دننک
‌یمن یهد‌شرازگ دنیارف هب یکمک و دنروخ‌یمن

88. اهرازبا

89. تیمها زا ،رارقتسا و هعسوت یاهدنیآرف ماجنا و دک تیریدم تهج بسانم یاه
‌یژولونکت و اهرازبا زا هدافتسا ،رازفا‌مرن هعسوت یایند رد

( لرتنک سروس یاه
‌مرفتلپ .تسا رادروخرب یا‌هژیو
Source Control( موادم رارقتسا / موادم یگتسویپ و )CI/CDرد یتایح شقن )
.دننک
‌یم افیا هعسوت یاه‌میت ییاراک شیازفا و هعسوت نامز شهاک ،دک تیفیک دوبهب
،دننک یریگیپ ار عبنم دک رد تارییغت ات دهد
‌یم ار ناکما نیا هعسوت یاه‌میت هب هک تسا یدنیآرف ،هخسن لرتنک ای لرتنک سروس

دننام ییاهرازبا .دننک راک لخادت نودب و نامزمه تروص هب دوخ ناراکمه اب و دننک تیریدم ار دک فلتخم یاه
‌هخسن
Git،Subversion
(SVN) و Mercurialو رثؤم تروص هب ات دننک
‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب هک دنتسه لرتنک سروس فورعم یاه‌مرفتلپ هلمج زا

.دننک راک دوخ یاه
‌هژورپ یور رب مظنم
،رگید یوس زاCI/CDو یزاس
‌کیتاموتا اه‌نآ فده هک تساهرازبا و اه‌شور زا یا‌هعومجم ،موادم لیوحت / موادم یزاس‌هچراپکی ای

،تست موادم تروص هب ار دوخ یاهدک دنناوت
‌یم ناگدنهد‌هعسوت ،اه‌شور نیا زا هدافتسا اب .تسا رازفا‌مرن رارقتسا و هعسوت یاهدنیآرف دوبهب

دننام ییاهرازبا .دنهد رارقتسا و ماغداJenkins، GitLab CI ، CircleCI و Travis CIدنتسه هزوح نیا رد بوبحم یاهرازبا هلمج زا
.دننک هضرع رازاب هب ار دوخ یاهرازفا
‌مرن یرتشیب تقد و تعرس اب ات دننک‌یم کمک هعسوت یاه‌میت هب هک
و لرتنک سروس فلتخم یاه
‌مرفتلپ هسیاقم و یسررب هب دنتسم نیا
CI/CDبیاعم و ایازم ،اه
‌یگژیو یفرعم هب اجنیا رد ام .دزادرپ‌یم

میهاوخ رارق یسررب دروم ار رازفا
‌مرن رارقتسا و هعسوت یاهدنیآرف دوبهب رد اه‌نآ شقن و تخادرپ میهاوخ هنیمز نیا رد حرطم یاه‌مرفتلپ

.داد
تلاوصحم دیلوت هخرچ و هخسن لرتنک بسانم یوکس داجیا یارب
‌لح‌هار نیرتهب باختنا ،دنتسم نیا زا فده
.دشاب یم ناریا یزادرپ هداد تکرش یدربراک یاه هناماس تنواعم یرازفا مرن
:تسا هدش هئارا یداهنشیپ لح هار اهنآ تاناکما و یاهیگژیو هسیاقم زا سپ و هدش ماجنا ریز یاه مرف تلپ یسررب دنتسم نیا رد
Gitlab , Azure Devops , Jenkins , TeamCity , CircleCI ,Travis CI , Bamboo

90. 1 - یاه تیلباق یسرربGitLab
لکش1 رازبا یامش : GitLab
GitLab مرفتلپ کی Git و DevOpsارجا و شیامزآ ار اهنآ ،هدرک تراظن اهدک رب ات دنک
‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب هک تسا

.دننک  هزورماGitLab یاه
‌یگژیو زا یرایسب
DevOpsهئارا زین ار همانرب رارقتسا یاهرازبا یتح و تینما ،موادم یزاس
‌هچراپکی دننام

.دهد
‌یم
GitLab یارب زاب نتم نیزگیاج کی ناونع هب GitHub یاه همانرب رضاح لاح رد .درک راک هب عورش SaaSرب ینتبم یلوپ و ناگیار
افرص و دهد یم رارق ناترایتخا رد ،میت یاضعا لرتنک و تراظن تهج ار هژورپ تیریدم یرورض یاهرازبا نینچمه .دنک یم هئارا زین ار ربا
.تسین ناترازفا مرن یاهدک یارب هخسن لرتنک متسیس کی

91. لکش2 یلک یاهتیلباق : GitLab
راشتنا و تست ،گنیروتینام هنیمز رد اه
‌هدنهد‌هعسوت هب هک تسا سپاود و رازفا‌مرن هعسوت یارب و تیگ هیاپ رب یربا مرفتلپ کی بل‌تیگ

و سپاود گرزب یاه
‌هژورپ رد دناوت‌یم هک تسا یروتیزوپیر و یلماعت زاب-نتم رازبا کی نینچمه رازبا نیا .دنک‌یم کمک همانرب

DevSecOps .دنک کمک اه
‌میت هب
یتینما یاه لکتورپ ،)نیگلاپ بصن هب زاین نودب( یلخاد تاناکما نتشاد اب بل
‌تیگ
DevSecOpsسپاود یاهدنیآرف یمامت رد ار
یارب بسانم سپاود یاهرازبا زا یکی ،رطاخ نیمه هب و دنک
‌یم کمک رازفا‌مرن هعسوت دنیارف رد تینما ظفح هب و هدومن ینابیتشپ

دنیارف یزاس
‌هدایپ
DevSecOps.تسا
(یصخش تساه یور بصن تیلباق نینچمه بل
‌تیگ
on-premisesو نیلانآ دک هریخذ دننام یتاناکما رب هولاع هک . دشابیم اراد ار )
تاناکما ،تلااکشا یبایدرCI/CD زا هدافتسا .دهد
‌یم هئارا ربراک هب مه یتینما تاناکما و سپاود یاهدنیارف تیریدم ،
GitLabتروص هب
.دینک هیهت ار نآ یکارتشا هخسن دیاب ،تاناکما و اه
‌یگژیو زا یخرب و اه‌میت یارب اما ،تسا ناگیار یدرف
ناونع هب هک یراجت هخسن :دراد هخسن ود بل
‌تیگ رضاح لاح رد
SaaS (Software as a service)و ناگیار هخسن و دش هضرع
هک زاب-
‌نتم
GitLab CE .دراد مان CE ففخم Community edition هخسن هتبلا .تسا ee ای enterprise editionناوتیم مهار
. درک بصن

92. لکش3 خسن هسیاقم : GitLab
هخسن رد عقاو ردEE.دراد دوجو هخسن نیا بصن ناکما اما . میراد ار ینف عبانم و اه ینابیتشپ هب یسرتسد
مرفتلپ نیلواGitLab DevOpsزاب عبنم هژورپ ود زا یبیکرت اهنیا .دوب دییأت و داجیا لحارم لماش طقف و دوب رت
‌هداس رایسب

GitLab Source Code Management و GitLab Continuous Integrationهلحرم ود نیا بیکرت اهنت .دنهد یم ناشن ار
لوسنک ،فلتخم یاه نیگلا اب هناگادج رازبا نیدنچ اب لماعت هب زاین لحارم نیا اریز ،درک داجیا هعسوت یاه میت یارب یهجوت لباق شزرا
.تشاد هریغ و ماغدا طاقن ،یتیریدم یاه
رازبا ود ره زا اه میت هچGitLab دننام یاه لح هار زا هچ و دنک هدافتسا GitHub( زنیکنج و )عبنم دک( .CI/CD.)
میت همادا ردGitLab رمع هخرچ لحارم مامت ات تسا هداد همادا ار دحاو مرفتلپ کی رد اهرازبا ماغدا و تخاس ریسم DevOpsار
میت ،هلحرم نیا رد .دهد ششوپGitLab( رازفا
‌مرن هعسوت تایح هخرچ
Software Development Life Cycle -SDLCار )
و رثؤم درکلمع کی هب ار نآ ات تسا اه
‌یگژیو زا یا‌هعومجم لماش هلحرم ره .دنریگ‌یم رظن رد هدودحم رد ار اه‌نآ هک دنک‌یم ییاسانش

یاه
‌نامزاس یارب لماک
DevSecOps.دنک لیدبت
هخرچ یسررب هب ریز ردdevops : میزادرپیم بل تیگ رد

93. لکش4 هخرچ : CI/CD رد GitLab
Plan ( یژولودتم نیدنچ رد یرازفا مرن هژورپ یزیر همانرب دنیآرف زا بل تیگ :Waterfall، Scrum، Kanban)هریغ و
.دنک یم ینابیتشپ
یتحار هب دنناوت یم اه میت .دنهد یم هئارا ار فیاظو ،هژورپ فطع طاقن دننام ،درادناتسا یزیر همانرب تاعونصم اهنآ ،شور ره یارب
رد همه هک دنک لصاح نانیمطا ات دنک یم کمک هژورپ میت هب نیا .دننک یریگیپ و زارت ،یهدنامزاس کرتشم طبار کی رد ار هژورپ راک
یبایدر دیلوت ات عورش زا لیوحت تایح هخرچ قیرط زا ناوت یم ار تاعونصم و هژورپ راک ملاقا .دننک یم راک تسرد راک یور بسانم نامز
.درک
Create : تیریدم و هدهاشم ،دنراذگب کارتشا هب ،دنسیونب دک دنناوت یم اه میت .دوش یم داجیا دک نآ رد هک تسا یا هلحرم نیا
یریگیپ میت یاضعا نیب یگنهامه یزاس
‌هداس و تاضراعت لح یارب دیفم یاهرازبا اب ار اه‌ماغدا و اه‌هخاش ،تادهعت متسیس نیا .دننک

.دننک یراکمه دک یسررب یاهرازبا قیرط زا دک تارییغت دروم رد دنناوت یم اه میت .دنک
‌یم
Verify : هلحرم زکرمت Verify ،نیا زا ینابیتشپ یارب .تسا راکدوخ شرازگ و تست لیهست اب دک تیفیک ظفح GitLabطخ کی
،کیتاتسا لیلحت و هیزجت ،یدرکلمع/دحاو تست لماش اهدییأت نیا .دهد یم هئارا دک دییأت و یزاس هچراپکی ،تخاس یارب نویساموتا زا هیاپ
.تسا دک تیفیک یسررب و ایوپ لیلحت و هیزجت ،یتینما تستBuilds اب pipelineهب ماغدا و شیامزآ هک یروط هب ،دنوش یم ادج
.دوش یم ماجنا یزاوم تروص

94. Package : ،ماغدا تست ندنارذگ زا سپ GitLabرد ار اه یگتسباو مامت اب یدربراک یاه همانرب ات دزاس یم رداق ار اه میت
عبنم لرتنک تیریدم اب راک یارب هتسب یرتسیجر .دننک یدنب هتسب رارقتسا یارب تخاس یاه تکفیترآGitLab هلول طوطخ و CI/CDزا
نیمضت ار ثلاث صخش یاه هتسب یگچراپکی و دنک یم تراظن رازفا مرن نیمات هریجنز رب نینچمه هلحرم نیا .تسا هدش یدنبرکیپ شیپ
.دنک یم
Secure : ( کیتاتسا همانرب تینما تست مرفتلپ نیا .دنک یم یدنب هیلا هعسوت رمع هخرچ رد ار تینما هلحرم نیا SASTتست ،)
( ایوپ همانرب تینماDASTیارب ار تخاسریز و عبنم یدنبرکیپ یاهدک یگمه عباوت نیا .دهد یم هئارا ار یگتسباو نکسا و رنیتناک نکسا ،)
.دزادرپ یم ثلاث صخش یاه هتسب یارب زوجم تیاعر هب نینچمه هلحرم نیا .دننک
‌یم یسررب اه‌همانرب رد یحطس یاه‌یریذپ‌بیسآ
Release : .تسا دیلوت یارب راشتنا هدامآ ،دش نمیا و دش تست ،دش هتخاس دک هک ینامز GitLabیاه
‌همانرب لیوحت و راشتنا هب

.دنک
‌یم کمک رورس نارازه رارقتسا رسارس رد یدربراک
Continuous Delivery (CD) رد pipelineطیحم زا و تسا هدش هیبعت
.دنک یم ینابیتشپ یرانق یتح و دیلوت ،یدنب هلحرم دننام فلتخم یاه
Configure : یگچراپکی لماش نیا .دننک یدنبرکیپ و تیریدم ار دوخ همانرب یاه طیحم ات دنک یم کمک اه میت هب بل تیگ
اب قیمعKubernetesدودحم یارب متسیس هب دورو تاعلاطا و روبع زمر .تسا اهرکه ربارب رد تخاسریز یدنبرکیپ تایئزج زا تظفاحم و
. تسا تسرد یاه دنیارف و هدش دییات ناربراک یارب یسرتسد ندرک
Monitor : .تسا تامدخ رب راذگریثأت ثداوح تاعفد و تدش شهاک روتینام هلحرم زا فده GitLabزورب تروص رد دناوت یم
هزادنا یاهرادومن ات دهد یم هزاجا مرفتلپ نیا .دنک گنهامه ار خساپ و دنک لیهست ار اهنآ ژایرت و یسررب ،دهد رادشه ناربراک هب تلاکشم
دننام یجراخ تراظن یاهرازبا زا یریگGrafana و Prometheusو یزیر
‌همانرب یاه‌تسایس نینچمه .دوش هیبعت ثداوح یبایدر رد

on-call.دنک
‌یم تیریدم ار
Protect : نیا .دنک یم مهارف اه یریذپ بیسآ ربارب رد یدیلوت یاهرازفا مرن زا تظفاحم و فشک یارب ار ییاهرازبا بل تیگ
یاهرنیتناک دننام ،یربا یموب یاه
‌طیحم دناوت‌یم
Dockerهنوگره عفر یارب ار هلصو کی دولناد یتح و دنک نکسا اه
‌یریذپ‌بیسآ یارب ار ،

یاه
‌هژورپ یارب ار ییاه‌تسایس دنناوت‌یم نینچمه یتینما یاه‌میت .دنک تیریدم لکشم
GitLab یاه
‌هشوخ یور
Kubernetesلامعا
.دشاب دیدج یرازفا مرن هتسب کی زا هدافتسا ای یدنبرکیپ رییغت داجیا یارب هیدییأت هب زاین لماش تسا نکمم اهنیا .دننک
Manage : ار ییاهرایعم دنناوت
‌یم اه‌میت .دنک یم مهارف یلک روط هب ار رازفا مرن لیوحت تایح هخرچ درکلمع هوحن بل تیگ

شزرا نییعت رد ییارجا ناریدم هب کمک یارب .دننک هنیهب ار دوخ لیوحت یلک تعرس ات دننک میظنت دنیآرف لحارم رب تراظن یارب
،رازفا
‌مرن لیوحت و هعسوت یاه‌شلات
GitLab.دنک
‌یم هئارا شزرا نایرج تیریدم یارب ییاهرازبا
لحارم نیا مامت یاربSDLC دروم نیلوا .درک رقتسم یدنبرکیپ ود رد ناوت یم ار مرف تلپ ،Self-Managedنآ رد هک تسا
زا ار یرازفا مرن هتسب یرتشمGitLabقبط .دنک یم رقتسم دوخ یصوصخ هداد زکرم ای یربا طیحم رد ار نآ شدوخ و دنک یم دولناد
هتفگGitLabطیحم رب لماک لرتنک ناکما نایرتشم هب رما نیا .دنتسه ارجا لاح رد یمومع ربا رد هدش تیریدم دوخ تاسیسات نیا رثکا ،
.دشاب یمازلا دننک یم تیریدم ار ساسح یاه هداد هک ینایرتشم یارب تسا نکمم و دهد یم ار دوخ

95. لدم زا هدافتسا رارقتسا رگید یدنبرکیپSaaS نآ رد هک تسا GitLabیم تیریدم و ینابزیم اهنآ یارب ار یرتشم یرازفا مرن هنومن
.دنک
لکش5 هخرچ یاهتیلاعف : CI/CD رد GitLab
1
-1
-یتباقر زادنا مشچ و رازاب تیعقوم
زادنا مشچGitLab دنور .تسا هدننک عناق لماک رازفا مرن هعسوت رمع هخرچ ماغدا یارب DevSecOpsو تسا شیازفا لاح رد
.دنک یم کیدزن یدرکلمع یکیدزن هب ار توافتم یتنس یاه میت نیا هک دنا هدرک یزاسرازبا یایازم کرد هب عورش اه تکرش
یربهرGitLab تدم هاتوک تصرف کی ،دوخ لوصحم زادنا مشچ یریگیپ رد 4
0
یاه همانرب همه رگا .دنیب یم رازاب رد یرلاد درایلیم
یبای تیعقوم رظنم زا .دوب دهاوخ رتگرزب رایسب
لاًامتحا ریذپ سردآ رازاب نآ ،مینک ظاحل قابطنا و یریذپ هدهاشم ،تینما رد ار یندوزفا

رد هیلوا لحارم رضاح لاح رد هک یا هطقن یاه لح هار مامت ینیزگیاج رب اهنآ ،یتباقرSDLC.دنتسه زکرمتم دنهد یم لیکشت ار
یربهرGitLab ار DevOps DIY.دنمان یم

96. 1
-2
- یدیلک یاه
‌یگژیو
GitLab
،میتفگ هک روطنامهGitLab.دنک کمک اه
‌هدنهد‌هعسوت و اه‌میت هب دناوت‌یم رازفا‌مرن هعسوت دنیارف زا یفلتخم یاه‌شخب رد

یدیلک یاه
‌یگژیو
GitLabکمک اهدنیارف ندرک یط و تلاکشم لح رد ناربراک هب و دننک
‌یم زیامتم اهرازفا‌مرن ریاس زا ار نآ هک

:دنتسه ریز دراوم لماش ،دننک
‌یم
 کمک هب لاتیجید لوحت دنیارف هب ندیشخب تعرسDevSecOps
 ییاهن ربراک هب نآ لیوحت و رازفا
‌مرن راشتنا تعرس شیازفا
 میت یاضعا نیب یگنهامه شیازفا
 رتلااب تینما
 همانرب کیcloud-nativeتسا
( یلحم یاه
‌رورس یور نآ بصن ای نیلانآ تروص هب هدافتسا ناکما
on-premises )
 دک سروس تیریدم یارب فلتخم تاناکما
 یاهرازبا یارادCI/CD نیگلاپ بصن هب زاین نودب ،یلخاد یتینما و
( یکیو تاحفص کمک اب هژورپ یزاسدنتسمWiki )
 تیگ یاهوپیر رد دوجوم یاه
‌دک سروس کمک اب بو کیتاتسا تاحفص تخاس ناکما
 و اریج دننام هژورپ تیریدم یاهرازبا اب هداس و عیرس ماغدا…
1
-3
- یایازمGitLab
زا یخرب همادا رد هک دراد ار دوخ صوصخم یایازم بل تیگ ،لوصحم دیلوت هخرچ و هخسن لرتنک هزوح رد یرگید مرفتلپ ره دننامه
.میا
‌هدرک نایب ار اه‌نآ
 هژورپ لحارم یمامت رد میت یاضعا ریاس اب هنیهب یراکمه تیلباق
 دیلوت هخرچ یزاس
‌یراکدوخ
DevOps
 اه
‌هژورپ و نزاخم لماک لرتنک و تیریدم تیلباق
 نآ لک یاج هب هژورپ زا یتمسق نتشاذگ کارتشا هب تیلباق
 ناگیار یلکش هب ون و عونتم یاهرازبا زا هدافتسا تیلباق
 و ثلاث صخش یاه
‌سیورس هئارا
API
 ناگیار یلکش هب یصوصخ و یمومع نزاخم هئارا
 اهرازبا ریاس اب ماغدا تیلباق
 لاعف هعماج نتشاد هارمه و ینابیتشپ هئارا

97. لااب تینما
1
-4
- بیاعمGitLab
زین ار یبیاعم ،دراد هک یصوصخ هب یایازم رانک رد بل تیگ اما میدش انشآ تسیچ بل تیگ یایازم هک هلئسم نیا اب قوف شخب رد
.میا
‌هدرک هراشا مرفتلپ نیا بیاعم زا یخرب هب همادا رد .دوش‌یم لماش
.دشاب هدننک
‌جیگ یدایز دح ات دیدج ناربراک و یدتبم دارفا یارب دناوت‌یم بل تیگ یربراک طبار
) رتشیب یرازفا تخس عبانم هب زاین( گرزب یاه
‌هژورپ یارب بل تیگ سیورس یزادنا‌هار و بصن یارب عبانم هنیزه ندوب لااب
 رگید هحفص هب یا
‌هحفص زا لاقتنا هسورپ رد دایز نامز فرص هب زاین
ار اهدنیارف ات هدرک کمک رازفا
‌مرن ناگدنهد‌هعسوت هب هراومه و هدوب رادروخرب ییلااب رایسب تیمها زا بل تیگ ،یسیون‌همانرب یایند رد

.دنربب شیپ رتهب یا
‌هویش هب ار یراک یاه‌هسورپ و دنهد لیهست
( بل تیگ ،میدرک یسررب رتلااب هک یدراوم هب هجوت ابgitlab.comدنور
‌یم شیپ سپاود لوصا اب هک ییاه‌میت و اه‌تکرش یارب )

و لوصا رانک رد رازفا
‌مرن هعسوت لحارم و اه‌شخب مامت نآ رد هک دنک یزاب ار لماک مرفتلپ کی شقن دناوت‌یم رازبا نیا .تسا یبسانم هنیزگ

دنیارف دیهاوخ
‌یم و دنز‌یم اه‌نآ رد ار لوا فرح تینما هک ییاه‌هژورپ یارب .دنا‌هدش هتفرگ رظن رد سپاود گنهرف
DevSecOpsار
.دشاب هتشاد امش هنیزه و تقو رد ییوج
‌هفرص و میت یاضعا نیب یگنهامه هب ینایاش کمک دناوت‌یم بل‌تیگ زا هدافتسا ،دینک یزاس‌هدایپ
2 - یاهتیلباق یسرربAzure DevOPS
Microsoftسپاود روژآ تایلمع و هعسوت یاه
‌میت سپاود روژآ .تسا رازفا مرن هعسوت یاه هژورپ تیریدم یارب عماج مرف تلپ کی

هعسوت رمع هخرچ زا هلحرم ره یارب هک دهد
‌یم هئارا ار یتامدخ و اهرازبا زا یا‌هعومجم و دننک راک مه اب هچراپکی روط هب ات دزاس‌یم رداق ار

.دوش
‌یم هئارا رازفا مرن
راصتخا هب ناربراک طسوت بلغا هک( سپاود روژآADOو شیامزآ ات هتفرگ یسیوندک و یزیر
‌همانرب زا ار دنیآرف لک )دوش‌یم هدیمان

.دنوش
‌یم هئارا تیفیک تفا نودب و عقوم هب یرازفا‌مرن یاه‌هژورپ هک دنک‌یم نیمضت و دنک‌یم هداس رارقتسا

98. لکش6 هخرچ : CI/CD رد Azure DevOps
2
-1
- یلک یامنAzure DevOps
یاه لح هار و تسا رازفا مرن هعسوت یاه هژورپ تیریدم یارب تفاسورکیام طسوت هدش هئارا تامدخ زا عماج یا هعومجم سپاود روژآ
.دنک یم مهارف لااب تیفیک اب رازفا مرن لیوحت یارب ار نویساموتا هک دهد یم هئارا ار یریذپ فاطعنا و سرتسد رد ،دامتعا لباق
یایازمAzure DevOps لدم اب اه هنیزه یزاس هنیهب و دوجوم یاهرازبا زا هدافتسا ییاناوت لماش اه مرفتلپ ریاس هب تبسن SaaS
.دشابیم
هلحرم ره اب بسانتم تامدخ زا عماج یا هعومجم ات هدرک دشر ،تسا هدش دلوتم ویدوتسا لاوژیو میت متسیس لماکت زا هک سپاود روژآ
.دهد هئارا ار هعسوت رمع هخرچ زا
تامدخ ناونع هب
اًعومجم هک اه سیورس نیا
Azure DevOps:زا دنترابع دنوش یم هتخانش

Azure
Repos
Azure Pipelines
Azure Artifacts
Azure Boards
Azure Test Plans
و…

99. .دننک یم مهارف ار رازفا مرن هعسوت دنیآرف لک تیریدم یارب یزکرم ناکم کی مه اب اه سیورس نیا همه
 
2
-2
- تامدخAzure DevOps
لکش7 تامدخ : Azure DevOps
Azure Reposهدش داجیا تارییغت تیریدم و یبایدر هب سیورس نیا .دنک یم هئارا هخسن لرتنک یارب ییاهرازبا هک تسا یسیورس
اب .دنک یم کمک نامز لوط رد دک ردAzure Repos،دننک راک نآ یور و هدرک هریخذ کرتشم نزخم کی رد ار دک دنناوت
‌یم اه‌میت ،

.دننک ینابیتشپ هتفرشیپ لیاف تیریدم و کرتشم یاه
‌تساوخرد زا و ،دننک ماغدا و یبایدر هبعش نیدنچ زا ار تارییغت
رگید مهم سیورسAzure Pipelines رازبا کی ،تسا CI/CDهب ار رارقتسا و شیامزآ ،تخاس هک )رمتسم رارقتسا/هتسویپ ماغدا(
.دنک یم لیدبت راکدوخ دنیارق کیAzure Pipelinesطیحم نیدنچ رد دناوت یم ،تسا راگزاس یمرفتلپ ای یسیون همانرب نابز ره اب هک
هلمج زاKubernetes دننام ربا ناگدنهد هئارا ریاس و رورس نودب عباوت ،AWS ای GCP .دوش رقتسم Azure Pipelinesنینچمه
.دهد یم هئارا امش هلول طوطخ رتشیب دوبهب یارب ار ییاه هنوزفا
،رگید یوس زاAzure Boards رد هژورپ تیریدم زکرم کی Azure DevOpsدوخ یاه هژورپ دهد یم ناکما اه میت هب هک تسا
،یراک یاه متیآ دننام ییاه یگژیو .دننک یریگیپ و یزیر همانرب ارKanban boardsار یشرافس یاه شرازگ و اهدروبشاد ،اه گلا کب ،
.دهد یم هئارا هژورپ تفرشیپ رب تراظن یارب ار شنیب و یریذپ فاطعنا و دهد یم هئارا

100. ،تیاهن ردAzure Test Plansلیهست ار درکلمع و دحاو تست و دروخزاب یبایدر ،یفاشتکا و یتسد تست هک تسا یسیورس
هدامآ و هدش شیامزآ
لاًماک امش یرازفا‌مرن یاه‌هژورپ هک دنک‌یم لصاح نانیمطا و دنک‌یم ینابیتشپ موادم شیامزآ زا نینچمه .دنک‌یم

.دنتسه رارقتسا

 
2
-3
- زا هدافتسا یایازمAzure DevOps
یریذپ فاطعنا و نانیمطا تیلباق
دننام ثلاث صخش یاهرازبا عاونا اب و دننک هدافتسا دوجوم یاهرازبا زا دهد یم هزاجا ناربراک هب یریذپ فاطعناAnsible، Chef،
Puppet و Terraform.دنوش ماغدا
نویساموتا
یدیلک یاه تیزم زا رگید یکی نویساموتاAzure DevOpsعیرست و هداس همانرب رمع هخرچ لک رد ار هعسوت یاهدنیآرف اریز ،تسا
.دنک یم
ییاراک و یراکمه
Azure DevOpsهک دنک
‌یم نیمضت و دنک‌یم لیهست ار فلتخم یاه شخب نیب یراکمه و تاطابترا ،هدنهد‌هعسوت تامدخ هئارا اب

دننام یبوبحم یاهرازبا اب ماغدا .دننک راک مه اب هچراپکی روط هب دنناوت
‌یم اه‌میت
GitHub، Jenkins و Slackرتشیب ار ییاراک و یراکمه
.دنک یم
رد ار ییاه
‌نلاعا و اهرادشه و دننک تراظن دروبشاد کمک اب هژورپ نیدنچ رد ار تارییغت ات دزاس‌یم رداق ار اه‌میت نینچمه سپواد روژآ

نانیمطا دوخ رازفا
‌مرن هعسوت یاه‌هژورپ زا ات دهد‌یم هزاجا اه‌نامزاس هب لرتنک و دید زا حطس نیا .دننک تفایرد تارییغت نداد خر تروص

.دننک
‌یم هدروآرب ار زاین دروم یفیک یاهدرادناتسا و دنوش‌یم هداد لیوحت عقوم هب هک دننک لصاح
 
2
-4
-ثلاث صخش یاهرازبا اب ماغدا
ابAzure DevOpsسپاود رد بوبحم ثلاث صخش و زاب عبنم یاه سیورس و اهرازبا عاونا اب یتحار هب دنناوت یم اه نامزاس ،
رازبا یاه
‌هعومجم ات دهد‌یم هزاجا اه‌میت هب یریذپ‌فاطعنا نیا .دنوش هچراپکی
DevOpsنامزاس صاخ یاهزاین ندرک هدروآرب یارب ار دوخ
.دننک میظنت و هداد شرتسگ دوخ هعسوت یاه
‌هژورپ و
اب طبترم یریگدای ینحنم هکلب ،دنک یم هداس ار اهدنیآرف اهنت هن ،دنتسه انشآ اهنآ اب
لاًبق اه میت هک ییاهرازبا اب ماغدا اب سپاود روژآ

.تسا مرفتلپ نیا هدرتسگ تیقفوم و تیبوبحم رد یلصا لماع هچراپکی ماغدا نیا .دهد یم شهاک زین ار دیدج یاهرازبا زا هدافتسا

101. 3 - یاه تیلباق یسرربJenkins

102. لکش8 رازبا : Jenkins
Jenkins( هتسویپ یزاس
‌هدایپ یارب صوصخ هب هک تسا رازفا‌مرن هعسوت دنیآرف رد فلتخم فیاظو نویساموتا یارب زاب‌نتم رازبا کی
CI( هتسویپ لیوحت و )CD طسوت ادتبا رد رازبا نیا .دوش
‌یم هدافتسا )
Kohsuke Kawaguchiطسوت نونکا و دش هداد هعسوت
.دوش
‌یم ینابیتشپ اه‌تکرش و ناگدنهد‌هعسوت زا هدرتسگ یا‌هعماج
3
-1
- یاه
‌یگژیو
Jenkins
:ناگیار و زاب
‌نتم
Jenkinsنآ عبنم دک هب نینچمه و دینک هدافتسا نآ زا هنیزه نودب دیناوت
‌یم و هدش هئارا زاب‌نتم تروص هب

.دیشاب هتشاد یسرتسد
یاه
‌یگژیو نیرت‌هتسجرب زا یکی :اه‌نیگلاپ
Jenkins زا شیب دوجو ،1
700
شرتسگ رایسب ار نآ یاه
‌تیلباق هک تسا فلتخم نیگلاپ

دنهد
‌یم هزاجا امش هب اه‌نیگلاپ نیا .دهد‌یم
Jenkins.دینک لصتم فلتخم یاه
‌یروانف و اهرازبا هب ار
:اه
‌هژورپ عاونا زا ینابیتشپ
Jenkins دننام اه
‌هژورپ فلتخم عاونا زا
Java، .NET، PHP، Node.jsینابیتشپ رگید یرایسب و
.دنک
‌یم
:ناسآ یدنبرکیپJenkinsناکما نینچمه .دنک
‌یم ناسآ ار فیاظو تیریدم و یدنبرکیپ هک تسا یکیفارگ یربراک طبار یاراد

یاه
‌لیاف زا هدافتسا اب یدنبرکیپ
YAML و Groovy.دراد دوجو زین
:یریذپ
‌سایقم
Jenkins( اهدون زا هدافتسا اب دناوت
‌یم یتحار هب " "
agentsناکما یگژیو نیا هک ،دوش ارجا هدش عیزوت تروص هب )
.دنک
‌یم کمک یریذپ‌سایقم و درکلمع دوبهب هب و دنک‌یم مهارف ار یراک راب عیزوت
:هخسن لرتنک یاهرازبا اب یزاس
‌هچراپکی
Jenkins دننام هخسن لرتنک یاهرازبا رثکا اب Git، SVN، Mercurialهب اهرازبا رگید و
.دوش
‌یم هچراپکی یبوخ
:نویساموتا فلتخم یاهراتخاس زا ینابیتشپJenkins هدیچیپ یاهدنیآرف دناوت
‌یم
CI/CDیدنبرکیپ یاه
‌لیاف زا هدافتسا اب ار

Pipeline.تسا تیریدم و فیرعت لباق دک تروص هب هک دنک تیریدم
:یهد
‌شرازگ و تراظن
Jenkinsهب هک تسا قیقد یاه
‌شرازگ دیلوت و اهدنیآرف رب تراظن یارب یدنمتردق یاه‌تیلباق یاراد

.دننک فرطرب و ییاسانش رت
‌عیرس ار تلاکشم ات دنک‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت
:تینماJenkins اب یزاس
‌هچراپکی ،اه‌شقن رب ینتبم یسرتسد لرتنک دننام یفلتخم یتینما تاناکما زا
LDAPیاه
‌لکتورپ رگید و ،

.دنک
‌یم ینابیتشپ یتینما
.دنک عیزوت نیشام نیدنچ رد ار راک یتحار هب دناوت یم زنیکنج :یگدش عیزوت

103. 3
-2
- زا هدافتسا هوحنJenkins
:بصنJenkins هخسن نینچمه .درک بصن کم و سکونیل ،زودنیو دننام فلتخم یاه
‌لماع‌متسیس یور رب ناوت‌یم ار
Dockerنآ
.دنک
‌یم مهارف ار عیرس یزادنا‌هار ناکما هک تسا دوجوم زین
بصن ار زاین دروم یاه
‌نیگلاپ و دیهد ماجنا ار هیلوا تامیظنت دیناوت‌یم بو تحت یربراک طبار قیرط زا ،بصن زا سپ :هیلوا یزادنا‌هار

.دینک
.دینک فیرعت ار راشتنا و تست ،تخاس فلتخم لحارم هژورپ ره یارب و دینک داجیا فلتخم یاه
‌هژورپ دیناوت‌یم :هژورپ داجیا
اب یزاس
‌هچراپکی
Git یاه
‌نزخم دیناوت‌یم دوخ یاه‌هژورپ یارب :
Git ات دینک فیرعت ار Jenkinsار دیدج یاهدک راکدوخ تروص هب
.دنک ارجا ار هدش فیرعت یاهدنیآرف و تفایرد
زا هدافتساPipeline تیلباق زا هدافتسا اب :Pipeline فلتخم لحارم دیناوت
‌یم
CI/CD.دینک تیریدم و فیرعت دک تروص هب ار

104. 3
-3
- یرامعمJenkinsهدنهد لیکشت یازجا اب ییانشآ :
Jenkins.دننک راکدوخ ار رازفا
‌مرن لیوحت و تخاس یاهدنیآرف ات دننک‌یم راک مه اب هک تسا یفلتخم یازجا اب هدیچیپ متسیس کی

.دنراد یشقن هچ و تسیچ زنیکنج یلصا یازجا دیمهف میهاوخ ،تمسق نیا رد
Jenkins Controller
تیریدم هلمج زا یمهم فیاظو تمسق نیا .تسا متسیس رکفتم زغم زنیکنج رلرتنکAgentدول ،تاروتسد یارجا ،اهنآ تاطابترا و اه
.دراد هدهعرب ار هژورپ نایرج ندرک گنهامه و تامیظنت یرادهگن ،اه
‌نیگلاپ ندرک
Jenkins Agent
زا روظنم هکنیا هب خساپ ردAgent .دنوش
‌یم بوسحم زنیکنج راک یورین ءزج نیا مییوگب دیاب ،تسیچ زنیکنج رد
Agentهفیظو
.دوش
‌یم نییعت رلرتنک طسوت هک دراد هدهعرب ار ییاهراک یارجا
Agentیاضف ،یزاجم یاه
‌نیشام ،یکیزیف یاهرورس یور دیناوت‌یم ار اه‌

نیدنچ زا هدافتسا اب .دینک ارجا اهرنیتناک یتح ای یرباAgentازجم نمیا طیحم کی و داد دوبهب ار ییاراک ،درک عیزوت ار یراک راب ناوت
‌یم

.درک داجیا ار رلرتنک زا
Jenkins Node
Node یارب یلک حلاطصا کی Agent و
‌هژورپ ناوتب نآ یور هک ینیشام ره هب .تسا اهرلرتنک و اه‌
Pipeline ،تخاس Node
همه تیعضو راکدوخ روط
‌هب زنیکنج .دنیوگ‌یم
Node.دنک
‌یم لاعفریغ ار اه‌نآ درکلمع شهاک تروصرد و دنک‌یم تراظن ار لصتم یاه‌
Jenkins Project
ناونع
‌هب لابق هک زنیکنج هژورپ
Jobشقن هکنیا هب خساپ رد .دوش
‌یم فیرعت ربراک طسوت هک تسا راکدوخ یدنیآرف ،دش‌یم هتخانش

روط هب زنیکنج .تسا رازفا
‌مرن رارقتسا و شیامزآ ،تخاس دننام یفلتخم یاهراک لماش دنیآرف نیا مییوگب دیاب ،تسیچ زنیکنج رد هژورپ

ار ناتدوخ یشرافس یاه
‌هژورپ ،اه‌هنوزفا زا هدافتسا اب دیناوت‌یم امش لاح‌نیااب .دهد‌یم هئارا ار هدش فیرعت شیپ زا هژورپ یدادعت ضرف‌شیپ

.دینک داجیا
Jenkins Plugins
زا ار اه
‌هنوزفا دیناوت‌یم امش .درادن دوجو ضرف‌شیپ تروص‌هب هک دنک‌یم هفاضا نآ هب یدیدج ‌یگژیو زنیکنج یور اه‌هنوزفا بصن

.دینک زور
‌هب و بصن زنیکنج دروبشاد
Jenkins Pipeline
Pipeline دیناوت
‌یم .تسا رازفا‌مرن لیوحت و تخاس یارب یشرافس لدم کی زنیکنج
Pipelineدک هب زاین نودب و میقتسم روط
‌هب ار

« کی ای دینک داجیا یربراک طبار ردJenkinsfile .دهد
‌یم ناشن دک تروص هب ار نآ هک دییامن داجیا »
Jenkinsfileتمرف کی زا اه
‌

اب راگزاس نتم رب ینتبمGroovy یاهدنیآرف فیرعت یارب Pipelineمهم ءزج نیا هب رت
‌قیقد یهاگن دیهد هزاجا .دننک‌یم هدافتسا

:میزادنیب زنیکنج

105. 3
-4
-Jenkins PipeLine
( نیلا پاپPipelineیاه
‌هنوزفا زا هدافتسااب امش زاین دروم فیاظو ماجنا یارب زنیکنج رورس هک تسا راکدوخ تاروتسد زا یا‌هعومجم )

دنیآرف رد زنیکنجCI/CD.دنک
‌یم یط
سکتنیسDSL ففخم( Domain-Specific Languageدک تروص
‌هب نیلا پاپ یزاس‌لدم یارب رازبا یا‌هعومجم نیلا پاپ )

.تسا هتسباو قافتا دنچ ای کی هب یقیرط
‌هب زنیکنج تِمسق نیا رد هفیظو ره .تسا
Pipelineدننام دک رییغت و تست و لیاپماک ،تراظن ،ینابزیم یارب اهرازبا زا یا
‌هعومجم لماش هک تسا دنمتردق یروانف کی زنیکنج

تسا ریز دراوم:
( موادم یزاس
‌هچراپکی رورس
Bamboo ،Jenkins ،TeamCity ،CruiseControl )هریغ و

لاًثم( عبنم لرتنک رازفا مرن
SVN ،CVS ،Mercurial ،GIT ،ClearCase ،Perforce )هریغ و
( دلیب یاهرازباMake ،Ant ،Ivy ،Maven ،Gradle )هریغ و
( راکدوخ تست کرو
‌میرف
Appium ،Selenium ،UFT ،TestComplete )هریغ و
زا ،فلتخم لحارم رد هنوزفا نیدنچ ،راک نیا یارب .تسا ربراک طسوت موادم و یلاوتم تاروتسد یرس کی هدننک ارجا ،رثوم وضع نیا
یدنیارف هک دنک
‌یم کمک ،ربراک هب لیوحت ات هخسن لرتنک
۳:تسا یا
‌هلحرم
 راکدوخ تخاس
 یا
‌هلحرم دنچ شیامزآ
 رارقتسا یاه
‌هیور

106. 4 - یاهتیلباق یسرربBamboo
لکش9 رازبا : Bamboo
Bamboo رورس رازبا کی ،CI/CD طسوت هتفای
‌هعسوت )موادم لیوحت/موادم ماغدا(
Atlassian،تخاس یزاسراکدوخ یارب هک تسا
تلاوصحم ریاس اب صاخ روط هب رازبا نیا .دور
‌یم راک هب رازفا‌مرن دک راشتنا و ،تست
Atlassian لثم JIRA و Bitbucketیبوخ ماغدا
یاه
‌یگژیو و تاناکما زا یخرب هب همادا رد .دراد
Bamboo:مینک
‌یم هراشا

107. 4
-1
- تاناکما و اه
‌یگژیو
Bamboo:
 یاهرازبا اب ماغداAtlassia:
-JIRA.دینک زور هب راکدوخ روط هب ار اهنآ تیعضو و دینک یریگیپ ار دوخ یرازفا
‌مرن تلاکشم و اهراک هک دهد‌یم ناکما امش هب :
-Bitbucket نزاخم اب ماغدا ناکما : Git رد Bitbucketزا و دینک تیریدم ار دوخ دک یتحار هب دیناوتب ات دنک
‌یم مهارف ار

( تساوخرد ندیشک یاه
‌تیلباق
pull request.دینک هدافتسا )
 : یدنب
‌هخسن فلتخم نزاخم زا ینابیتشپ
زا ینابیتشپ - Git، Mercurial، Subversion و ،Perforce.عبنم دک تیریدم رد رتشیب فاطعنا یارب
ریذپ
‌فاطعنا یاه‌نیلاپیاپ
و ،تست ،تخاس فلتخم لحارم ندرک ارجا و ،تیریدم ،داجیا یارب یکیفارگ طبار زا هدافتسا اب هدیچیپ یاه
‌نیلاپیاپ فیرعت ناکما -

.راشتنا
یزاوم یاه
‌شیامزآ
.ییاراک شیازفا و تست نامز شهاک یارب یزاوم یاه
‌شیامزآ یارجا ناکما -
: رارکت لباق یاهرارقتسا و اه
‌تخاس
.دنتسه دوخ حیحص تلاح رد هشیمه اه
‌طیحم همه هکنیا زا نانیمطا یارب یرارکت رارقتسا و تخاس یاه‌همانرب فیرعت ناکما -
 زا ینابیتشپDocker و Kubernetes :
اب ماغدا ناکما - Docker و اهرنیتناک تیریدم و داجیا یارب Kubernetesاهرنیتناک نویسارتسکرا تیریدم یارب .
: اهریغتم و یدنبرکیپ تیریدم
.همانرب و هژورپ ره یارب فلتخم یاه
‌یدنبرکیپ و اهریغتم تیریدم ناکما -

108. : یسرتسد لرتنک
.رتهب لرتنک و تینما ظفح یارب اه
‌میت و ناربراک یارب فلتخم یسرتسد حوطس فیرعت ناکما -
: اه
‌لیلحت و اه‌شرازگ
.هعسوت دنیآرف دوبهب و تلاکشم ییاسانش هب کمک یارب اه
‌تست و اه‌تخاس زا فلتخم یاه‌لیلحت و اه‌شرازگ هئارا -
: یریذپ
‌طسب
یاه
‌تیلباق شرتسگ یارب اه‌هنوزفا و اه‌نیگلاپ زا ینابیتشپ -
Bamboo.صاخ یاهزاین یارب نآ یزاس
‌یشرافس و
4
-2
- ایازمBamboo:
 یاهرازبا اب یلاع ماغداAtlassian یاهرازبا هعومجم زا هک ییاه
‌نامزاس یارب هژیو هب :
Atlassian.دننک
‌یم هدافتسا
.دنک
‌یم رت‌ناسآ ناربراک یارب ار نآ اب راک هک :یکیفارگ و هداس یربراک طبار
.فلتخم یاه
‌هژورپ تیریدم رد رتشیب فاطعنا یارب : هعسوت یاهرازبا و اه‌یژولونکت زا یعیسو فیط زا ینابیتشپ
4
-3
- بیاعمBamboo:
 دننام ناگیار یاهرازبا زا یخرب فلاخرب : ندوب رب
‌هنیزه
Jenkins.دراد سنسیلا دیرخ هب زاین وبماب ،
هب تبسن یرتمک یاه
‌هنوزفا و اه‌نیگلاپ تسا نکمم هجیتن رد :دراد لقتسم ناگدنهد‌هعسوت رتمک زاب‌نتم یاهرازبا هب تبسن

لثم ییاهرازباJenkins.دشاب هتشاد

109. 5 - یاه
‌یگژیو
Travis CI
Travis CI سیورس کی CI/CDراکدوخ روط هب ات دنک
‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب هک تسا ربا رب ینتبم )موادم لیوحت/موادم ماغدا(

اب یبوخ هب و تسا ناگیار زاب عبنم یاه
‌هژورپ یارب رازبا نیا .دنهد رارقتسا و تست ،رییغت ره زا سپ ار دوخ دک
GitHubرد .دوش
‌یم ماغدا

تاناکما و اه
‌یگژیو زا یخرب هب همادا
Travis CI:میزادرپ
‌یم
5-
1
- تاناکما و اه
‌یگژیو
Travis CI:
 اب ناسآ ماغداGitHub
- Travis CI اب یموب تروص هب GitHub نزاخم هب راکدوخ روط هب دناوت
‌یم و دوش‌یم ماغدا
GitHubره زا سپ و دوش لصتم
push ای pull request.دنک ارجا ار اه
‌نیلاپیاپ ،
 لیاف اب هداس یدنبرکیپYAML
یاه
‌یدنبرکیپ و تامیظنت -
Travis CI. لیاف کی قیرط زا
`
travis.ymlنیا .دریگ
‌یم رارق نزخم هشیر رد هک دوش‌یم ماجنا `

.دینک فیرعت ار رارقتسا و تست ،تخاس لحارم ات دهد
‌یم هزاجا امش هب لیاف
 فلتخم یسیون
‌همانرب یاه‌نابز زا ینابیتشپ

110. - Travis CI هلمج زا ،دنک
‌یم ینابیتشپ یسیون‌همانرب یاه‌نابز زا یا‌هدرتسگ فیط زا
JavaScript, Ruby, Python, PHP,
Go, Rust.رگید یرایسب و ,
 فلتخم تخاس یاه
‌طیحم
- Travis CI هلمج زا فلتخم تخاس یاه
‌طیحم زا
Linux, macOS و ,Windowsدیناوت
‌یم نیاربانب ،دنک‌یم ینابیتشپ

.دینک تست فلتخم یاه
‌طیحم رد ار دوخ یاه‌همانرب
 یزاوم یاه
‌تخاس
.تخاس نامز شهاک و ییاراک شیازفا یارب یزاوم یاه
‌تخاس یارجا ناکما -
 زا ینابیتشپDocker
- Travis CI زا Docker زا هدافتسا اب ار دوخ یشرافس یاه
‌طیحم ات دهد‌یم هزاجا امش هب و دنک‌یم ینابیتشپ
Dockerفیرعت
.دینک تیریدم و
 رارقتسا و ماغدا یاهرازبا
- Travis CI دننام فلتخم تامدخ هب راکدوخ رارقتسا و ماغدا زا AWS, Heroku, Firebaseینابیتشپ رگید یرایسب و ,
.دیهد رارقتسا اه
‌تست ندنارذگ زا سپ ار دوخ یاه‌همانرب راکدوخ روط هب دیناوت‌یم امش .دنک‌یم
 اه
‌نلاعا و یهد‌شرازگ
- Travis CI ،لیمیا هب ار تست و تخاس جیاتن دناوت
‌یم
Slackرد هشیمه امش نیاربانب ،دنک لاسرا یطابترا یاهرازبا ریاس و ،
.دوب دیهاوخ دوخ هژورپ تیعضو نایرج
 گنیشک زا ینابیتشپ
- Travis CIشهاک تباث یاه
‌یگتسباو زا ددجم هدافتسا و یزاس‌هریخذ اب ار تخاس نامز دناوت‌یم هک دنک‌یم ینابیتشپ گنیشک زا

.دهد
 زاب عبنم یاه
‌هژورپ یارب ناگیار
- Travis CI.دنک
‌یم لیدبت زاب عبنم ناگدنهد‌هعسوت یارب باذج یا‌هنیزگ هب ار نآ هک تسا ناگیار زاب عبنم یاه‌هژورپ یارب

111. 5-
2
- ایازمTravis CI
 لیاف زا هدافتسا اب : ناسآ یدنبرکیپYAML.تسا ماجنا لباق یتحار هب تامیظنت و یدنبرکیپ ،
 اب یوق ماغداGitHub زا هک یناربراک یارب : GitHub.دوش
‌یم ماجنا میقتسم و لکشم نودب ماغدا ،دننک‌یم هدافتسا
.فلتخم یاه
‌طیحم اب یراگزاس زا نانیمطا و ییاراک شیازفا یارب : فلتخم یاه‌طیحم و یزاوم یاه‌تخاس زا ینابیتشپ
5-
3
- بیاعمTravis CI
یارب ییاه
‌تیدودحم تسا نکمم ناگیار هخسن اما ،تسا ناگیار زاب عبنم یاه‌هژورپ یارب هچرگا :ناگیار هخسن یاه‌تیدودحم

.دشاب هتشاد یصوصخ یاه
‌هژورپ
 هک نیا لیلد هب : ربا هب یگتسباوTravis CIهدافتسا یارب و دراد تنرتنیا لاصتا هب زاین ،تسا ربا رب ینتبم سیورس کی
.تسین بسانم نیلافآ
 ریغ یاهرازبا زا دودحم ینابیتشپGitHub هچرگا :Travis CI اب یبوخ هب GitHubینابیتشپ اما ،دوش
‌یم ماغدا

. دراد هخسن تیریدم یاهرازبا ریاس زا یدودحم

112. 6 - یاهتیلباق یسرربCircle CI
CircleCI سیورس کی CI/CDیاهدنیآرف ات دنک
‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب هک تسا دنمتردق )موادم لیوحت/موادم ماغدا(

.دنهد ماجنا راکدوخ تروص هب ار دوخ دک رارقتسا و تست ،تخاسCircleCIو تسا رادروخرب ناگدنهد
‌هعسوت نیب رد یدایز تیبوبحم زا

تاناکما و اه
‌یگژیو یسررب هب همادا رد .تسا هدش هتخانش لااب یریذپ‌فاطعنا و هدرتسگ تاناکما لیلد هب
CircleCI:میزادرپ
‌یم
6-
1
- یاه
‌یگژیو
CircleCI

113. تیگ نزاخم اب ماغدا
- CircleCI اب لماک روط هب GitHub و Bitbucket،نزخم رد رییغت ره زا سپ راکدوخ تروص هب دناوت
‌یم و دوش‌یم ماغدا

.دنک ارجا ار اه
‌نیلاپیاپ
 لیاف اب یدنبرکیپYAML
یاه
‌یدنبرکیپ و تامیظنت -
CircleCI. لیاف قیرط زا
`
circleci/config.yml.دریگ
‌یم رارق نزخم هشیر رد هک دوش‌یم ماجنا `

.دینک فیرعت ار رارقتسا و تست ،تخاس فلتخم لحارم ات دهد
‌یم هزاجا امش هب لیاف نیا
فلتخم یسیون
‌همانرب یاه‌نابز زا ینابیتشپ
- CircleCI هلمج زا یسیون
‌همانرب یاه‌نابز زا یا‌هدرتسگ فیط زا
JavaScript, Ruby, Python, PHP, Java, Goهریغ و ,
.دنک
‌یم ینابیتشپ
فلتخم یاه
‌طیحم زا ینابیتشپ
- CircleCI هلمج زا عونتم تخاس یاه
‌طیحم زا
Linux, macOS و ,Windows زا نینچمه .دنک
‌یم ینابیتشپ
Docker
.دنک
‌یم ینابیتشپ یشرافس تخاس یاه‌طیحم داجیا یارب
نامزمه و یزاوم یاه
‌تخاس
- CircleCIیهجوت لباق روط هب ار تست و تخاس نامز دناوت
‌یم هک دنک‌یم مهارف ار تنراکناک و یزاوم یاه‌تخاس یارجا ناکما

.دهد شهاک
اه
‌یگتسباو زا هدافتسا زاب و گنیشک
- CircleCI.دهد شهاک ار تخاس نامز دناوت
‌یم هک دنک‌یم هدافتسا یلبق تخاس جیاتن و اه‌یگتسباو هریخذ یارب گنیشک زا
موادم رارقتسا و ماغدا
- CircleCI دننام رارقتسا فلتخم یاه
‌سیورس و اهرازبا زا
AWS, Google Cloud, Heroku, Docker و ,Kubernetes
.دنک رقتسم اه
‌تست ندنارذگ زا سپ ار اه‌همانرب راکدوخ تروص هب دناوت‌یم و دنک‌یم ینابیتشپ
 زا ینابیتشپWorkflows

114. - CircleCI( یراک یاه
‌نایرج تیریدم و فیرعت ناکما
workflowsیفلتخم لحارم لماش دناوت
‌یم هک دنک‌یم مهارف ار هدیچیپ )

.دشاب رارقتسا و تست ،تخاس زا
 یهد
‌شرازگ و دروبشاد
- CircleCIکمک ناگدنهد
‌هعسوت هب هک دنک‌یم مهارف اه‌تست و اه‌تخاس تیعضو زا قیقد یهد‌شرازگ و عماج یدروبشاد

.دننک عفر و ییاسانش رتعیرس ار تلاکشم دنک
‌یم
یسرتسد لرتنک و تینما
- CircleCI دننام یتینما یاه
‌یگژیو زا
SSO، 2FA.دنک
‌یم ینابیتشپ شقن ساسا رب یسرتسد لرتنک و ،
 زا ینابیتشپAPI و CLI
- CircleCI زا API و CLIیاهدنیآرف دهد
‌یم ناکما ناگدنهد‌هعسوت هب هک ،دنک‌یم هدافتسا سیورس اب لماعت و نویساموتا یارب

.دننک یشرافس لماک روط هب ار دوخ
6-
2
- ایازمCircleCI
 اب هداس یدنبرکیپYAML لیاف زا هدافتسا :YAML.تسا ناسآ نآ تیریدم و مهف هک یدنبرکیپ یارب
 زا یوق ینابیتشپDocker اب یشرافس تخاس یاه
‌طیحم تیریدم و داجیا :
Docker.
 اب یلاع ماغداGitHub و Bitbucketماجنا لکشم نودب ماغدا ،دننک
‌یم هدافتسا نزاخم نیا زا هک یناربراک یارب هژیو هب :

.دوش
‌یم
.تست و تخاس نامز شهاک یارب : تنراکناک و یزاوم یاه
‌تخاس
6-
3
- :بیاعم
 زا هدافتسا هب طوبرم یاه
‌هنیزه ،یصوصخ یاه‌هژورپ یارب :ندوب رب‌هنیزه
CircleCI.دشاب لااب دناوت
‌یم
هدیچیپ یاه
‌هژورپ ای گرزب یاه‌میت یارب تسا نکمم هک دراد ییاه‌تیدودحم ناگیار هخسن :ناگیار هخسن یاه‌تیدودحم

.دشابن بسانم
 هکنیا لیلد هب :ربا هب یگتسباوCircleCIنیلافآ هدافتسا یارب و دراد تنرتنیا لاصتا هب زاین ،تسا ربا رب ینتبم سیورس کی
.تسین بسانم

115. 7 - یاهتیلباق یسرربTeamCity
TeamCity یارب ریذپ
‌فاطعنا و دنمتردق رازبا کی
CI/CD،فلتخم یاهرازبا و اه
‌نابز زا ینابیتشپ و هدرتسگ تاناکما هئارا اب هک تسا

و گرزب هعسوت یاه
‌میت یارب هژیو هب رازبا نیا .دننک هنیهب ار دوخ رارقتسا و تست ،تخاس یاهدنیآرف ات دنک‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب

.تسا بسانم هدیچیپ یاه
‌هژورپ
TeamCity رورس کی CI/CD تکرش طسوت هک تسا ریذپ
‌فاطعنا و دنمتردق )موادم لیوحت/موادم ماغدا(
JetBrainsهتفای هعسوت
و ناگدنهد
‌هعسوت یارب یا‌هدرتسگ تاناکما و دوش‌یم هدافتسا دک رارقتسا و تست ،تخاس یاهدنیآرف یزاسراکدوخ یارب رازبا نیا .تسا

تاناکما و اه
‌یگژیو یسررب هب همادا رد .دنک‌یم مهارف هعسوت یاه‌میت
TeamCity:میزادرپ
‌یم
7-
1
- یاه
‌یگژیو
TeamCity
 فلتخم یاهرازبا و اه
‌نابز زا ینابیتشپ
- TeamCity دننام یفلتخم یسیون
‌همانرب یاه‌نابز زا
Java, .NET, Ruby, Python, PHP, JavaScriptینابیتشپ هریغ و
دننام یددعتم تخاس یاهرازبا زا نینچمه .دنک
‌یم
Maven, Gradle, Ant, MSBuild و ,NAnt.دنک
‌یم ینابیتشپ
( هخسن لرتنک یاه
‌متسیس اب ماغدا
VCS )
- TeamCity هلمج زا فلتخم هخسن لرتنک یاه
‌متسیس اب
Git, Subversion, Mercurial, Perforce و ,TFSماغدا
.دنک شزادرپ و ییاسانش ار دک نزخم رد تارییغت راکدوخ روط هب دناوت
‌یم و دوش‌یم
 هداس تیریدم و یدنبرکیپ

116. - TeamCityیارب ار رازبا نیا اب راک یربراک طبار نیا .دنک
‌یم هدافتسا اه‌هژورپ تیریدم و یدنبرکیپ یارب یکیفارگ یربراک طبار زا

.دنک
‌یم رت‌ناسآ ناربراک
 زا ینابیتشپDocker
- TeamCity زا Dockerناگدنهد
‌هعسوت هب ناکما نیا .دنک‌یم ینابیتشپ یشرافس تخاس یاه‌طیحم تیریدم و داجیا یارب

.دننک ارجا رارکت لباق و هلوزیا یاه
‌طیحم رد ار دوخ یاه‌تخاس ات دهد‌یم هزاجا
 هدش
‌عیزوت و یزاوم یاه‌تخاس
- TeamCityلباق روط هب ار تست و تخاس نامز دناوت
‌یم هک دنک‌یم مهارف ار هدش‌عیزوت و یزاوم یاه‌تخاس یارجا ناکما

.دهد شهاک یهجوت
اه
‌یگتسباو زا هدافتسا زاب و گنیشک زا ینابیتشپ
- TeamCityراکدوخ روط هب دناوت
‌یم یگژیو نیا .دنک‌یم هدافتسا تخاس نامز شهاک یارب اه‌یگتسباو زا هدافتسا زاب و گنیشک زا

.دنک هدافتسا یدعب یاه
‌تخاس رد اهنآ زا و هریخذ ار تباث یاه‌یگتسباو
 یسرتسد لرتنک و تیریدم
- TeamCityیسرتسد حوطس ات دهد
‌یم هزاجا ناریدم هب و دنک‌یم ینابیتشپ شقن ساسا رب یسرتسد لرتنک و تیریدم زا

.دننک فیرعت ناربراک یارب یفلتخم
 اه
‌هنوزفا و اه‌نیگلاپ زا ینابیتشپ
- TeamCityنیا یاه
‌تیلباق ات دهد‌یم ناکما ناگدنهد‌هعسوت هب هک تسا اه‌هنوزفا و اه‌نیگلاپ زا هدرتسگ متسیسوکا کی یاراد

.دننک یزاس
‌یشرافس و دنهد شرتسگ ار رازبا
 زا ینابیتشپWorkflowsهدیچیپ یاه
‌نیلاپیاپ و
- TeamCity( یراک یاه
‌نایرج تیریدم و فیرعت زا
workflowsلماش دناوت
‌یم هک دنک‌یم ینابیتشپ هدیچیپ یاه‌نیلاپیاپ و )

.دشاب رارقتسا و تست ،تخاس زا یفلتخم لحارم
اه
‌نلاعا و یهد‌شرازگ
- TeamCityار تست و تخاس جیاتن دناوت
‌یم رازبا نیا .دنک‌یم مهارف اه‌تست و اه‌تخاس تیعضو زا قیقد یاه‌نلاعا و اه‌شرازگ

،لیمیا هبSlack.دنک لاسرا یطابترا یاهرازبا ریاس و

117.  زا ینابیتشپAPI و CLI
- TeamCity زا API و CLIدهد
‌یم ناکما ناگدنهد‌هعسوت هب یگژیو نیا .دنک‌یم هدافتسا سیورس اب لماعت و نویساموتا یارب

.دننک یشرافس لماک روط هب ار دوخ یاهدنیآرف ات
7-
2
- یایازمTeamCity
 :فلتخم یاهرازبا و اه
‌نابز زا هدرتسگ ینابیتشپ
TeamCity.تسا راگزاس هعسوت یاهرازبا و اه
‌نابز زا یرایسب اب
.دنک
‌یم رت‌ناسآ ناربراک یارب ار رازبا نیا اب راک یکیفارگ یربراک طبار زا هدافتسا :ناسآ و یکیفارگ یربراک طبار
.دهد شهاک ار تست و تخاس نامز دناوت
‌یم یگژیو نیا :هدش‌عیزوت و یزاوم یاه‌تخاس زا ینابیتشپ
 :فلتخم هخسن لرتنک یاه
‌متسیس اب ماغدا
TeamCity.دوش
‌یم ماغدا فلتخم هخسن لرتنک یاه‌متسیس اب یبوخ هب
7-
3
- بیاعمTeamCity
 :ندوب رب
‌هنیزه
TeamCity.دشاب رب
‌هنیزه لقتسم یاه‌هژورپ و کچوک یاه‌میت یارب دناوت‌یم هک دراد سنسیلا دیرخ هب زاین
.دشاب هدیچیپ دیدج ناربراک یارب تسا نکمم یدنبرکیپ و هیلوا میظنت :یزادنا
‌هار یارب هیلوا یگدیچیپ
یرتشیب یرازفا
‌تخس عبانم هب زاین تسا نکمم ،هدش‌عیزوت و یزاوم یاه‌تخاس یارجا یارب :لااب یرازفا‌تخس عبانم هب زاین

.دشاب هتشاد

118. 8 - هسیاقمPlatformاه
فلتخم یاهمرفتلپ یاهتیلباق یسررب لبق یاه شخب رد Source Control و CI/CDهسیاقم شخب نیا رد دیدرگ ماجنا ،حرطم
:ددرگ یم هئارا لیذ حرش هب اهنآ تاناکما و اهیگژیو یلک
GitLab لماک مرف تلپ کی :DevOps ،هخسن لرتنک لماش CI/CDدوخ یاه هنیزگ اب .دشاب یم ار هژورپ تیریدم یاه یگژیو و
ینابزیم ای ینابزیمGitLab.تسا ریذپ فاطعنا
Azure DevOps یارب عماج یا هعومجم :DevOps هک CI/CD.دهد یم ششوپ ار رگید دراوم و هتسب تیریدم ،هخسن لرتنک ،
اب
لاًماک
Microsoft Azure.دوش یم ماغدا
Jenkins :یرتشیب یرادهگن و یزادنا هار هب زاین اما دوش یم هدافتسا هدرتسگ روط هب .هدرتسگ نیگلاپ متسیسوکا اب میظنت لباق رایسب
.دشابیم
TeamCity یوق یاه تیلباق لیلد هب :CI/CD.تسا هدش هتخانش ینامزاس یاه طیحم رد هژیو هب ،هدافتسا تلوهس و
CircleCI زا یوق ینابیتشپ اب ربا رب ینتبم :Docker و Kubernetes.تسا هدش یحارط دمآراک و عیرس تخاس یارب .
Travis CI هبرجت ،زاب عبنم هعماج رد بوبحم :CI/CD.دهد یم هئارا ار یزاوم یاه تخاس زا ینابیتشپ اب هچراپکی
Bamboo دننام یسلطا یاهرازبا ریاس اب یبوخ هب هک نایسلطا یلوصحم :JIRA و Bitbucketهبرجت کی نیا .دوش یم ماغدا
عماجCI/CD.دهد یم هئارا هچراپکی یزاس هچراپکی رب زکرمت اب
یاهتیلباق هسیاقم دعب هحفص لودج رد7 مرفتلپ CI/CD:تسا هدمآ دنتسم نیا رد هدش یفرعم

119. یاهمرفتلپ هسیاقمSource Control و CI/CD
Feature/ToolGitLab Azure DevOpsJenkinsTeamCity CircleCITravis CIBamboo
Type Web-based Git
repository
manager with
CI/CD
DevOps
platform with
CI/CD, version
control, and
more
Open-
source
automatio
n server
CI/CD serverCI/CD
service
CI/CD
service
CI/CD
server
Language
Support
Multi-language
support
Multi-language
support
Multi-
language
support
Multi-
language
support
Multi-
language
support
Multi-
language
support
Multi-
languag
e
support
Hosting Self-hosted or
GitLab-hosted
Microsoft Azure
(cloud) or on-
premises
Self-
hosted
Self-hostedCloud-
based
Cloud-
based
Self-
hosted
VCS
Integration
Git Git, TFVC,
Subversion,
Mercurial
Git,
Subversio
n,
Mercurial,
CVS
Git,
Subversion,
Mercurial,
CVS
Git,
Bitbucket
Git,
Bitbucket,
GitHub
Git,
Mercuri
al,
Subversi
on,
Perforce
Pipeline
Configuration
YAML
configuration
files
YAML for
Pipelines (in
Azure Repos or
GitHub)
Jenkinsfile
(Groovy
syntax)
Kotlin,
Groovy,
YAML
YAML
configura
tion files
YAML
configurat
ion files
GUI-
based
and
YAML
Container
Support
Docker,
Kubernetes
Docker,
Kubernetes
Docker,
Kubernete
s
Docker,
Kubernetes
Docker,
Kubernet
es
Docker Docker,
Kuberne
tes
ScalabilityHighly scalable
with runners
Highly scalableHighly
scalable
with
nodes
Scalable Highly
scalable
Highly
scalable
Scalable
User InterfaceModern, web-
based
Modern, web-
based
Web-
based
(older UI)
Modern,
web-based
Modern,
web-
based
Modern,
web-based
Web-
based
Plugins/
Extensions
Rich
ecosystem of
extensions
Extensions
available
Extensive
plugin
ecosystem
Rich
ecosystem of
plugins
Limited
to
specific
integratio
ns
Limited to
specific
integration
s
Extensiv
e plugin
ecosyste
m
Security SSO, 2FA,
Role-based
permissions
SSO, 2FA, Role-
based access,
Compliance
Role-
based
permissio
ns, 2FA
(via
plugins)
Role-based
access
control
SSO,
Role-
based
access
control
Role-
based
access
control
Role-
based
access
control
License Open-source Proprietary Open- Proprietary ProprietaProprietarPropriet

120. Feature/ToolGitLab Azure DevOpsJenkinsTeamCity CircleCITravis CIBamboo
(Community
Edition), Paid
(Premium)
(Paid) source (Paid) ry (Paid)y (Free for
open-
source
projects)
ary
(Paid)
Build SpeedFast,
depending on
runners and
caching
Fast, depending
on configuration
Variable,
depends
on
configurat
ion
Fast, with
appropriate
configuration
Fast,
optimize
d for
parallel
builds
Fast,
optimized
for
parallel
builds
Fast,
with
appropri
ate
configur
ation
DocumentationComprehensiv
e, extensive
online
documentation
Comprehensive,
extensive online
documentation
Extensive
communit
y and
official
document
ation
Extensive
official
documentatio
n
Compreh
ensive
online
document
ation
Comprehe
nsive
online
document
ation
Extensiv
e
official
docume
ntation
Support Community,
Paid support
available
Paid support,
community
forums
Communit
y, Paid
support
via third
parties
Paid supportCommun
ity, Paid
support
Communit
y, Paid
support
Paid
support

121. یدنب عمج

122. DevOpsلماعت داجیا و لیلحت و هیزجت نآ یلصا فده هک تسا رازفا
‌مرن یسدنهم یاهدرکیور و اه‌هفسلف ،رازبا ،اهدنیآرف زا هعومجم کی

( هع
ــسوت یاه‌میت نیب
Development( تایلمع و )Operations فد
ــه نیرت‌یلــصا .تــسا نامزاس کــی رد )
DevOpsشیازفا
.تسا نایرتشم هب رتهب و رتعیرس رازفا
‌مرن لیوحت و تایلمع رتهب تیریدم و هعسوت یاه‌یدنمناوت
یلصا لوصا و اه
‌یگژیو
DevOps:دنتسه ریز دراوم لماش
شیازفا و اهاطخ شها
ــک روــظنم هــب تایلمع و هعــسوت رد فــلتخم فیاظو و اهدنیآرف یارجا یارب کیتاموتا یاه‌رازبا زا هدافتسا :نویساموتا

.لیوحت تعرس
کارت
ــشا هــب ار تایبرجت و تاعلاطا و دــننک‌یم یراــکمه رگیدــکی اب موادــم تروــص هب تایلمع ناریدم و ناگدنهد‌هعسوت :یراکمه و لماعت

.دنراذگ
‌یم
.لااب تیفیک و لااب تعرس اب موادم هئارا و هعسوت طیحم کی داجیا یارب شلات :قابطنا داجیا
.اهدنیآرف رمتسم دوبهب و درکلمع یریگ
‌هزادنا یارب اه‌کیرتم و اهرایعم زا هدافتسا :موادم دوبهب و یریگ‌هزادنا
.دک تارییغت یبایدر و یرادهگن یارب هباشم یاهرازبا و عبنم یاهدک تیریدم زا هدافتسا :عبنم یاهدک تیریدم
DevOps،اه
‌هنیزه شیازفا دننام یتلاکشم هب و دننک هضرع رازاب هب تیفیک اب و رتعیرس ار دوخ یاهرازفا‌مرن ات دنک‌یم کمک اه‌نامزاس هب

.دنک
‌یم مهارف ار رازاب و نایرتشم یاهزاین لباقم رد رییغت و تموادم ناکما نینچمه درکیور نیا .دنهد شهاک اه‌لخادت و اهاطخ
DevOps و
Microsoft Azure
.دنتسه یکیدزن طابترا یاراد
Microsoft Azure
تفاسورکیام تکرش زا یر
ــبا مرفتلپ کــی

مانرب یارجا ناکما هک تسا .دنک
‌یم مهارف یربا یاه‌طیحم رد فلتخم تامدخ و اه‌ه
DevOpsدرکیور و یرازفا
‌مرن دــنیآرف کی ناونع هب ،

تامدخ و اهرازبا زا هدافتسا اب دناوت
‌یم ،رازفا‌مرن یسدنهم
Azure.دنک لیهست و دبای دوبهب
تفاسورکیامAzure یزاس
‌هدایپ یارــب ار یددــعتم یاه‌سیورس و اهرازبا
DevOpsرارق تایلمع یاه
‌میت و ناگدنهد‌هعــسوت رایتخا رد

:دنتسه ریز دراوم لماش تامدخ و اهرازبا نیا زا یخرب .تسا هداد

Azure DevOps
:
Azure DevOps
( ع
ــبنم یاهدک تیریدم دننام ،رازفا‌مرن هعسوت یاهدنیآرف تیریدم یارب لماک مرفتلپ کی

Source Code Management
( فیا
ـــظو تیریدـــم ،)

Work Item Tracking
،)/
(CI CD Continuous

/
)Integration Continuous Deployment
.تسا اه
‌تست تیریدم و

()Azure Kubernetes Service AKS
:
AKS
یاه
‌طیحم رد ار اه‌همانرب هک دهد‌یم هزاجا
Kubernetes رد Azureرقتسم
.دنک
‌یم کمک اه‌سیورسورکیم رب ینتبم یاه‌همانرب تیریدم و هعسوت هب نیا .دینک تیریدم و دینک

Azure Monitor
و
Application Insights
رد دوخ یاه
‌همانرب درکلمع رب تراظن و گنیروتینام ناکما امش هب اه‌سیورس نیا :

Azure.دنهد
‌یم ار

Azure Resource Manager Templates
و اه
‌تخاسریز تیریدم روظنم هب یتخاسریز یاه‌حرط زا هدافتسا ناکما رازبا نیا :

.دنک
‌یم مهارف ار ییارجا یاه‌طیحم

Azure DevTest Labs
رد تست و هعسوت یاه
‌طیحم دهد‌یم ناکما امش هب سیورس نیا :
Azureتیرید
ــم و داجیا تعرس هــب ار

.دینک
هک تسا صخشم اج
‌نیا زا
Azure یزاس
‌هدایپ یارب ار یددعتم تامدخ و اهرازبا
DevOpsرت
‌هداس ثعاب و دنک‌یم مهارف یربا طیحم رد

.دوش
‌یم رازفا‌مرن هضرع و هعسوت دنیآرف ندش
Docker میهافم رد یمهم شقن زین DevOps زا هدافتسا و
Microsoft Azure
.د
ــنک‌یم اــفیا
Dockerتیرید
ــم مرفتلپ کــی

اهرنیتناک .د
ــنک‌یم مهارف ار یرنیتناــک یاه‌طیحم رد تامدخ و اه‌همانرب یارجا ناکما تایلمع یاه‌میت و ناگدنهد‌هعسوت هب هک تسا رنیتناک

.دنوش
‌یم همانرب کی یارجا یارب مزلا یاه‌یگتسباو مامت و تامیظنت ،اه‌هناخباتک ،عبنم یاهدک لماش هک دنتسه یلقتسم یاه‌طیحم
اب طابترا ردDevOps و Azure، Docker:تسا ریز یاه
‌تیمها یاراد

123. طیحم زا للاقتسا زا هدافتسا اب :Docker،ت
ــست ،هعــسوت( یطیحم ره رد هــک دیزاسب اهرنیتناک تروص هب ار تامدخ و اه‌همانرب دیناوت‌یم ،

.دنوش هئارا اه
‌طیحم فلاتخا زا ینارگن نودب اه‌همانرب هک دنک‌یم مهارف ار ناکما نیا .دنوش‌یم ارجا ناسکی تروص هب )دیلوت
( موادم ماغداCIیتخاسریز یاه
‌فیصوت و )
زا هدافتسا اب :Docker دنیآرف رد /
CI CD
ل
ــباق یاهدــحاو ناوــنع هــب ار اهرنیتناک دیناوت‌یم ،

د
ــننام یتخاسریز یاه‌فیــصوت زا و دینک هدافتسا تست و ارجا
Dockerfileو فی
ــصوت ار ییارــجا یاه‌طیحم و اه‌همانرب اــت دــیربب هرــهب

.دینک تیریدم
عبانم رتهب عیزوت و تیریدم :Docker دننام( یمتسیس عبانم ات دهد
‌یم ناکما امش هب
CPUار اه
‌همانرب و دینک تیریدم رتهب ار )هظفاح و

دننام یربا یاه
‌طیحم رد یمهم عبانم یرو‌هرهب رد دوبهب نیا .دینک ارجا رگیدکی زا لقتسم تروص هب

Microsoft Azure
.دراد
یربا یاه
‌طیحم رد هدافتسا
:
Microsoft Azure
زا زی
ــن
Docker و Kubernetesرد اه
‌نآ تیریدــم و اهرنیتناک یارــجا یارــب

.دنک
‌یم هدافتسا یربا یاه‌طیحم

()Azure Kubernetes Service AKS
رد اهرنیتناک تیریدم سیورس کی ناونع هب Azureزا ،
Docker.درب
‌یم هرهب
،یلک رو
ــط هــب
Docker یاه
‌طیحم تیریدــم و داجیا رد یــساسا یاهرازبا زا یکی
DevOpsد
ــننام یرــبا یاه‌مرفتلپ اب طابترا رد و


Microsoft Azure
دنیآرف و دنک
‌یم تیریدم رازفا‌مرن لیوحت و هعسوت یلصا یاهدحاو ناونع هب ار اهرنیتناک رازبا نیا .تسا
/
CI CD
و
.دنک
‌یم رت‌هداس ار موادم ماغدا
،تامیظنت ،اه
‌هناخباتک ،عــبنم یاهدــک یمامت هــک تــسا یرازفا‌مرن تامدــخ و اه‌همانرب یارــجا یارــب هــناگادج و هــلوزیا طــیحم کی رنیتناک

ه
ــب اه‌همانرب هک دننک‌یم مهارف ار ناکما نیا اهرنیتناک .دوش‌یم لماش ار تسا زاین دروم همانرب کی یارجا یارب هک یزیچ همه و ،اه‌یگتسباو

.دننک لمع ناسکی لکش کی هب ،دنک
‌یم ینابیتشپ اهرنیتناک زا هک یطیحم ره رد و دنوش ارجا ربتعم و لقتسم تروص
زا و داجیا تعرس ه
ــب و راــکدوخ تروــص هــب اهرنیتناک ،دــننک‌یم داجیا ار یزاجم و لــماک لماع متسیس کی هک یزاجم یاه‌نیشام فلاخرب

:دنتسه ریز دراوم لماش یرنیتناک لوصا و اه
‌تیزم نیا .دننک‌یم هدافتسا یکرتشم نابزیم لماع‌متسیس
تیلمح لباقل
ــقن و لــمح و هدافتــسا لــباق ،)زودــنیو و سکوــنیل لاًوــمعم( دننک‌یم ینابیتشپ اه‌نآ زا هک ییاه‌طیحم همه یارب اهرنیتناک :

.دنتسه
یزاس
‌هلوزیا لصا
ریذ
ــپان‌بانتجا عباــنم لخادــت و اه‌لخادــت هــک تسا نیا یانعم هب نیا .دنک‌یم لمع هناگادج اهرنیتناک رگید زا رنیتناک ره :

.دنراد یرتمک
تعرس.دنک
‌یم کمک یتخاسریز یاه‌فیصوت و عیرس هعسوت یارب ارجا تعرس نیا .دنوش‌یم ارجا و داجیا تعرس هب اهرنیتناک :
( موادم ماغداCI( موادم لیوحت و )CD) یاهدنیآرف رد درادناتسا یاهدحاو ناونع هب اهرنیتناک :/
CI CD
نیا .د
ــنریگ‌یم رارق هدافتــسا دروم

.دیهد
‌یم لیوحت و تست تعرس هب ار اه‌همانرب هک تسا نیا یانعم هب
سایقم داجیا و تیریدم( یقفا سایقم داجیا و ناسآ تیریدم ناکما امش هب اهرنیتناک :Scaling.دنهد
‌یم ار اه‌همانرب )
دننام فورعم یاه
‌همانرب
Docker و Kubernetesو ناگدنهد
‌هعــسوت هــب و دنرب‌یم هرهب میهافم نیا زا یرنیتناک یاه‌مرفتلپ ناونع هب

.دننک ارجا و تیریدم اهرنیتناک لکش هب ار اه
‌همانرب ات دننک‌یم کمک تایلمع یاه‌میت
CI ترابع ففخم
"

Continuous Integration
رد حلاطصا نیا .دشاب
‌یم "
DevOpsدور
‌یم راک هب رازفا‌مرن هعسوت یاهدنیآرف و

ماجنا را
ــکدوخ تروــص هــب و ررکم تروــص هــب هعــسوت میت یاضعا طسوت عبنم یاهدک عیمجت و تارییغت نآ رد هک دراد هراشا یدنیآرف هب و

.دوش
‌یم
یلصا فدهCIنیا .دنوش تست و عیمجت )زور رد راب دنچ
لاًومعم( ررکم تروص هب ناگدنهد‌هعسوت طسوت عبنم دک رد تارییغت هک تسا نیا

( رازفا
‌مرن لــیوحت دــنیآرف عیرست و ،رازفا‌مرن تیفیک شیازفا ،دک رد تلااکشا و تلاکشم ماگنهدوز فشک هب مادقا
CD .د
ــنک‌یم کــمک )
CI
جیا
ــتن زا ییاه‌شرازگ و دــننک‌یم ارجا یتست طیحم کی رد ار تارییغت هک دوش‌یم ماجنا کیتاموتا یاه‌متسیس و اهرازبا زا هدافتسا اب لاًومعم

.دنهد
‌یم هئارا میت هب

124. CI لوصا زا یکی DevOpsتلاک
ــشم و اه‌لخادــت زا و دنهد هئارا ار تارییغت موادم تروص هب ات دنک‌یم کمک ناگدنهد‌هعسوت هب و تسا

یاه
‌طیحم و یربا یاه‌طیحم رد نینچمه و گرزب یاه‌سایقم رد رازفا‌مرن هعسوت یارب یساسا دنیآرف نیا .دننک یریگولج هعسوت دنیآرف رد

.تسا یزاجم
CD ترابع ففخم
"

Continuous Delivery
ای
" "

Continuous Deployment
یعون هب موهفم ود نیا هچرگا ،دشاب
‌یم "

:دنتسه توافتم

()Continuous Delivery CD
:
Continuous Delivery
رارقت
ــسا و تست یاه‌طیحم هب رازفا‌مرن موادم لیوحت یانعم هب

دنیآرف زا سپ رازفا
‌مرن تارییغت ،لدم نیا رد .دشاب‌یم

()Continuous Integration CI
ط
ــیحم رد کــیتاموتا یاه‌تــست ماجنا و

ررکم ترو
ـص هـب هـک دـهد‌یم هزاجا ناگدنهد‌هعـسوت هـب نیا .دـنریگ‌یمن رارق دـیلوت طیحم ای نایرتشم سرتسد رد موادم تروص هب ،تست

.دنریگ
‌یم یتسد تروص هب دیلوت طیحم هب لاقتنا دروم رد یمیمصت اما ،دنهد هئارا تست یاه‌طیحم رد ار دیدج تارییغت

()Continuous Deployment CD
:
Continuous Deployment
هب رازفا
‌مرن تارییغت راکدوخ و موادم لیوحت یانعم هب

زا سپ تارییغت ،لدم نیا رد .دشاب
‌یم دیلوت طیحم
CIد
ــیلوت طــیحم هــب یناسنا هــلخادم هــب زاین نودب و راکدوخ تروص هب اه‌تست ماجنا و

.دننک لقتنم نایرتشم هب هلصافلاب ار تارییغت دهد
‌یم ناکما ناگدنهد‌هعسوت هب نیا .دنوش‌یم لقتنم
یلصا فدهCD زا شخب نیرتمهم( DevOps اب .تسا رازفا
‌مرن لیوحت هب دامتعا و تعرس شیازفا )
CI و CDتعرس ه
ــب دــک تاریــیغت ،

و تست ،عیمجت
DevOpsتیقفو
ــم رد یمهم شقن هژورپ ریدم اما ،دراد دیکات رازفا‌مرن هعسوت دنیآرف کی و رازفا‌مرن یسدنهم درکیور کی ناونع هب لاًومعم

DevOps یارجا رد دناوت
‌یم هژورپ ریدم کی هنوگچ هک مهد‌یم حیضوت اجنیا رد .دنک‌یم افیا
DevOps:دنک یزاب شقن زیمآ
‌تیقفوم
یژتارتسا نییعتDevOps دربهار و یژتارتسا نییعت لوئسم هژورپ ریدم :DevOpsه
ــنوگچ هــک دنک صخشم دیاب وا .تسا هژورپ یارب

DevOps.دوش ماجنا دیاب اه
‌میت و اهدنیآرف رد یتارییغت هنوگچ و دش دهاوخ ارجا شا‌هژورپ و نامزاس رد
عبانم و اه
‌میت تیریدم
اب طبترم یاه
‌میت نییعت و عبانم صیصخت لوئسم هژورپ ریدم :
DevOpsمیت یاضعا هک دنک نیمضت دیاب وا .تسا
یژتارتسا رب قبطنم تایلمع و هعسوتDevOps.دنشاب هتشاد ار موادم لماعت و یراکمه ییاناوت و دنشاب
تلاکشم و تارطاخم تیریدموا .د
ــنک تیریدــم ار ریــیغت تیریدم و تیفیک ،تینما ،دیلوت و هعسوت تلاکشم دننام یلئاسم دیاب هژورپ ریدم :

.دهد ماجنا ار تلاکشم لح و کسیر تیریدم اب طبترم تامادقا کیدزن زا دیاب
یگنهامه و تاطابتراهب تارییغت و تاعلاطا هک دنک نیمضت دیاب وا .تسا تایلمع و هعسوت یاه
‌میت نیب موادم تاطابترا لوئسم هژورپ ریدم :

.دوش
‌یم ظفح میت ود نیا نیب یگنهامه و دنوش‌یم لقتنم یتسرد
یبایزرا و یریگ
‌هزادنا
درکلمع یریگ
‌هزادــنا یارب اه‌کیرتم و اهرازبا زا دیاب هژورپ ریدم :
DevOpsد
ــیاب وا .دــنک هدافتــسا رمتــسم دوــبهب و

.دنک ذاختا یبسانم تامیمصت و دنک یبایزرا ار فعض طاقن و اه
‌تفرشیپ
شزومآ و قیقحت اب طبترم تاقیقحت دیاب هژورپ ریدم :DevOpsشزو
ــمآ دوــخ یاه‌تراهم یناسرزور‌هب یارب ار میت یاضعا و دنک لابند ار

.دهد
موادم لیوحت دنیآرف زا تیامح( موادم لیوحت دنیآرف هک دوش نئمطم دیاب هژورپ ریدم :CDه
ــب تاریــیغت و دراد هــمادا موادــم تروــص هــب )

.دنریگ
‌یم رظن تحت دیلوت طیحم
تیقفو
ــم رد یدیلک شقن یافیا هژورپ ریدم ،اه‌تیلوئسم و فیاظو نیا اب
DevOpsتیرید
ــم تمــس هــب ار اهدــنیآرف و اه‌میت دــیاب و دراد

.دنک تیاده رازفا
‌مرن دوبهب و موادم تارییغت
"
Domain Model
رد
"

Rational Rose
( ه
ــنماد ای متسیس کی یازجا زا یموهفم لدم کی
Domainلد
ــم نیا .دــشاب‌یم )

125. .د
ـنک‌یم مهارف ار رظن دروـم هنماد رد اه‌نآ نایم تاطابترا و یلصا میهافم شیامن

Rational Rose
هع
ـسوت و یزاس‌لدم رازفا‌مرن کـی

.دریگ
‌یم رارق هدافتسا دروم متسیس کی زا یفلتخم یاه‌لدم داجیا یارب نآ زا هک تسا رازفا‌مرن
رد هنماد لدم کی رد
Rational Rose
درو
ــم رد یتاحیــضوت هــمادا رد .دنوــش‌یم فیــصوت تاطابترا و اهدامن هلیسو هب یلصا میهافم ،

کی رد ناوت
‌یم هک یمیهافم و اهدامن

Domain Model
رد
Rational Rose
:تسا هدش هدروآ ،درک هدافتسا
( اه
‌سلاک
Classes)( اه
‌یگژیو لماــش سلاک ره .دنتــسه هــنماد رد یلــصا میهاــفم رگنایامن اه‌سلاک :
Attributes( اهدرکلمع و )
Methods.دنوش هداد شیامن اه
‌سلاک تروص هب دنناوت‌یم اه‌موهفم .دوش‌یم )
( تاطابتراRelationships)( یر
ــب‌ثرا لماــش دــنناوت‌یم تاــطابترا نیا .دنوش‌یم هداد شیامن اه‌سلاک نایم تاطابترا ،هنماد لدم رد :
Inheritance( کارتشا ،)Association( یا
‌هنارک کت ،)
Aggregation( یا
‌هنارک و )
Composition.دنشاب )
( اه
‌یگژیو
Attributes)سلاک ک
ــی یارــب هــنماد لدــم کــی رد لاًثم .دنتــسه سلاک کــی زا یمهم یاه‌یگژیو هدنهد‌ناــشن اه‌یگژیو :

.دنشاب هتشاد دوجو تسا نکمم تعرس و لدم ، گنر دننام ییاه
‌یگژیو ، وردوخ" " " " " " " "
( طباورAssociations)یگنوگچ دننام یفاضا یاه
‌یگژیو یاراد دنناوت‌یم .دنتسه سلاک دنچ ای ود نایم طابترا رگنایامن تاطابترا نیا :

.دنشاب طابترا عون و دادعت ،طابترا
( کارت
ــشا
Aggregation( یا
‌هنارک و )
Composition).دنت
ــسه اه‌سلاک نیب یبتارم هلــسلس تاــطابترا رگنایامن تاــطابترا نیا :

Aggregation .تسا هدش یدنب
‌یدنب‌هجرد یسلاک اب یسلاک-هب-یسلاک طابترا کی هدنهد‌ناشن " "
Compositionطابترا کی زین
.تسا هدرک فیرعت یسلاک اب یسلاک-هب-یسلاک هدنهد
‌ناشن هک تسا یبتارم هلسلس" "
رد
Rational Rose
،هباشم یزاس
‌لدم یاهرازبا و

Domain Model
ک
ــمک هنماد کی یاهراتخاس و میهافم رت قیقد حیضوت هب

.دنهد هعسوت ار اهرازفا
‌مرن دنناوتب رترثوم روط هب ات دروآ‌یم مهارف یا‌هدافتسا لباق تاعلاطا رازفا‌مرن لیوحت و هعسوت یاه‌میت یارب و دنک‌یم
اب یحارط هوحن ،همادا رد
Rational Rose
ناونع هب نینچمه(
IBM Rational Rose
ای
IBM Rational Rose XDE

.منک
‌یم فیصوت ار )دوش‌یم هتخانش

Rational Rose
یاه
‌لدــم یحارط یارــب دناوت‌یم هک تسا رازفا‌مرن هعسوت و یزاس‌لدم رازبا کی

UML .دور راک هب اه
‌نآ تاطابترا و رازفا‌مرن ءازجا شیامن و
UMLدروم رازفا
‌مرن راتفر و راتخاس شیامن یارب هک تسا یزاس‌لدم نابز کی

.دریگ
‌یم رارق هدافتسا
اب یحارط یارب
Rational Rose
:دینک لابند ار ریز لحارم ،
بصن
Rational Rose
دیاب ادتبا :
Rational Rose
ماجنا ار د
ـیدج هژورـپ کـی داجیا و هـمانرب یارجا ،بصن زا دعب .دینک بصن ار

.دیهد
اه
‌سلاک ندرک هفاضا
یو
ــنم زا دــناوت‌یم مادــقا نیا .دــینک هفاــضا ار ازــجا و اه‌سلاک دیاب ،دوخ دیدج هژورپ رد :"
-
Model" > "Add

Class.دینک دراو ار سلاک مان سپس .دوش ماجنا
"
اهدرکلمع و اه
‌یگژیو ندرک هفاــضا
( اه
‌یگژیو دــیاب ،سلاک ندرک هفاــضا زا دــعب :
Attributes( اهدرکلمع و )Operationsار سلاک )
یونم زا دنناوت
‌یم تاعلاطا نیا .دینک فیرعت"
-
Class" > "Add Attribute
و
" "
-
Class" > "Add Operation
دراو
"

.دنوش
تاطابترا ندرک هفاضا یو
ــنم زا دــنناوت‌یم تاطابترا نیا .دینک فیرعت ار اه‌سلاک نایم تاطابترا دیناوت‌یم لااح :"
-
Model" > "Add

Association.دنتسه طبترم رگیدکی اب هنوگچ اه
‌سلاک هک دینک صخشم سپس .دنوش داجیا "
زا هدافتساDiagrams:
Rational Rose
یاهرادومن عاونا UMLدننام یفلتخم یاهرادومن زا دیناوت
‌یم امش .دنک‌یم ینابیتشپ ار


Class Diagrams
،
Sequence Diagrams
،
Use Case Diagrams
تروص هب ار لدم یازجا ات دینک هدافتسا ... و
.دیهد شیامن یکیفارگ
لدم فیصوت و هریخذزی
ــن ار لدــم هــب طوــبرم یاه‌فیــصوت و تادنتسم دیناوت‌یم نینچمه .دینک هریخذ ار دوخ لدم ،لدم یحارط زا دعب :

.دینک داجیا

126. دک دیلوت زا هدافتسا اب دیناوت
‌یم ،ییاهن هلحرم رد :

Rational Rose
هع
ــسوت یارــب دوــخ یاه‌لدم زا ای دینک دیلوت ار رازفا‌مرن عبنم دک ،

.دینک هدافتسا رازفا
‌مرن
یاهرادومن
( )UML Unified Modeling Language
یزاس
‌لدم و فیــصوت یارــب درادناتــسا یزاس‌لدم نابز کــی ناوــنع هب

.دنوش
‌یم هدافتسا اهرازفا‌مرن و اه‌متسیس
UMLعاو
ــنا ،هــمادا رد .دــهد‌یم هئارا متسیس فلتخم ءازجا شیامن یارب اهرادومن زا یفلتخم عاونا

یاهرادومن مهمUML:منک
‌یم یفرعم ار
( سلاک رادومن
Class Diagram
)رادو
ــمن نیا .دزادرپ‌یم اه‌نآ نیب تاطابترا و اهدرکلمع ،اه‌یگژیو ،اه‌سلاک شیامن هب سلاک رادومن :

.دریگ
‌یم رارق هدافتسا دروم نآ ءازجا و متسیس یلصا راتخاس شیامن یارب لاًومعم
( یربراک دروم رادومن
Use Case Diagram
)ماجنا مت
ــسیس ای ناربراــک طــسوت هــک ییاه‌تایلمع و اه‌شقن فیــصوت هب رادومن نیا :

.دوش
‌یم هدافتسا ناربراک اب نآ لماعت و متسیس یدرکلمع یاهدحاو شیامن یارب رادومن نیا زا .دزادرپ‌یم دنوش‌یم
( یلاوت رادومن
Sequence Diagram
).د
ــهد‌یم شیامن نامز لوط رد ار اه‌تایلمع ماجنا بیترت و ءایشا نایم تاطابترا یلاوت رادومن :

.دیآ
‌یم هدافتسا دروم ءایشا نیب صاخ یدربراک تیعقوم کی ماجنا یگنوگچ فیصوت هب رادومن نیا
( یرامعم رادو
ــمن

Architecture Diagram
)و مت
ــسیس ءازــجا نایم طابترا و متــسیس یلک راتخاس شیامن یارــب رادوــمن نیا :

یاه
‌متــسیس فیــصوت و یزاس‌لدم یارــب هک دنشاب‌یم یکمک یاهرادومن هلمج زا یرامعم یاهرادومن .دور‌یم راک هب فلتخم یاه‌یدنب‌هقبط

.دنور
‌یم راک هب هدیچیپ و گرزب
( تیعضو رادومن
State Diagram
)اهنآ ه
ــک یتیعــضو تاریــیغت و سلاک ای ءیــش کــی فــلتخم یاه‌تیعــضو فیــصوت هب رادومن نیا :

.دوش
‌یم هدافتسا ءایشا یتایح یاه‌هخرچ شیامن یارب رادومن نیا زا .دزادرپ‌یم دننک هبرجت دنناوت‌یم
( لماعت رادومن
Interaction Diagrams
)( یلاو
ــت رادوــمن :تسا مهم رادومن ود لماش هتسد نیا :

Sequence Diagram
و )
( یراکمه رادومن
Collaboration Diagram
صا
ــخ یدربراــک تیعقوــم کی رد ءایشا نیب لماعت فیصوت هب اهرادومن نیا .دوش‌یم )

.دنزادرپ
‌یم
( ءازجا رادومن
Component Diagram
)نیا .دزادر
ــپ‌یم اهنآ نیب تاطابترا و )دک حطس رد لاًومعم( اه‌هفلوم شیامن هب ءازجا رادومن :

.دور
‌یم راک هب متسیس عیزوت و متسیس یکیزیف راتخاس شیامن یارب رادومن
( لاقتنا رادومن
Deployment Diagram
)نیا زا .دزادر
ــپ‌یم فلتخم یاهرازفا‌تخس یور رازفا‌مرن عیزوت هوحن شیامن هب رادومن نیا :

.دوش
‌یم هدافتسا اهنآ نیب تاطابترا و یرازفا‌تخس و یرازفا‌مرن ءازجا شیامن یارب رادومن
( نامز رادومن
Timing Diagram
).دزادرپ
‌یم نامز لوط رد ءایشا نایم تاطابترا و اه‌تایلمع یارجا یدنبنامز شیامن هب رادومن نیا :
( ءایشا رادومن
Object Diagram
).دزادرپ
‌یم صاخ نامز کی رد اهنآ یاه‌تیعضو و ءایشا زا صاخ یاه‌هنومن شیامن هب رادومن نیا :
نینچمهUMLیاه
‌رادومن ،تننوپماــک یاه‌رادومن دــننام یدراوــم یزاس‌لدم و صاخ دراوم یارب هک دشاب‌یم زین یرگید یاهرادومن یاراد

یم هدافتسا ... و باستنا و داحتا
MDD یانعم هب
"
-
Model Driven Development
.دشاب
‌یم لدم رب ینتبم هعسوت ای " " "
MDDرازفا
‌مرن هعــسوت درکیور کی

رد .دراد رازفا
‌مرن یاهراتخاس و میهافم یزاس‌لدم هب هجوت نآ رد هک تسا
MDDیزاس
‌لدم نابز کــی هلیسو هب رازفا‌مرن زا لدم کی ادتبا ،

.دوش
‌یم دیلوت رازفا‌مرن ییاهن دک راکدوخ تروص هب لدم نیا زا سپس و دوش‌یم فیرعت
MDDدرکیور نیا .د
ــنک لــمع اه‌متسیس زا لااب حطس یاه‌لدم ساسا رب و دنک کیتاموتا ناکما دح ات ار رازفا‌مرن هعسوت دنیآرف دراد شلات

.دهد
‌یم صیخشت یزاس‌لدم فلتخم حوطس رد ار لیلحت و هیزجت تلااکشا و دنک‌یم کمک رازفا‌مرن رتدمآراک و رت‌عیرس هعسوت هب
لحارم نیرتمهمMDD:زا دنترابع

127. یموهفم یزاس
‌لدم
بلغا اه
‌لدم نیا .دنوش‌یم فیرعت یموهفم و یعازتنا یاه‌لدم تروص هب رازفا‌مرن مهم تاطابترا و میهافم ،هلحرم نیا رد :

دننام یزاس
‌لدم یاه‌نابز زا هدافتسا اب
UML.دنوش
‌یم داجیا
دک هب لدم لیدبت یاهرازبا هلی
ــسو هــب لاًوــمعم لیدــبت نیا .دنوش‌یم لیدبت رازفا‌مرن عبنم دک هب یموهفم یاه‌لدم ،هلحرم نیا رد :
MDD
.دنتسه اه
‌لدم زا ییاهن دک دیلوت هب رداق هک دوش‌یم ماجنا
حلاصا و یجنسرابتعاماجنا مزلا تاحلا
ــصا و هدــش یبایزرا دــک ،هــلحرم نیا رد .دــشاب هتشاد یتلااکشا و اهاطخ تسا نکمم هدش دیلوت دک :

.دوش
‌یم
راشتنا و تست.دبای
‌یم لاقتنا دیلوت طیحم هب ،حیحص درکراک زا نانیمطا زا سپ و دوش‌یم تست هدش دیلوت رازفا‌مرن :
MDDو اه
‌یگدــیچیپ تیریدــم و ،راــکدوخ تروــص هب دک هعسوت ،رتهب تادنتسم داجیا ،رت‌عیرس تاحلاصا ناکما لدم رب ینتبم هعسوت هب

یایازم رگید زا .دشخب
‌یم دوبهب تارییغت
MDD.درک هراشا دک یرادهگن و ینیبزاب شیازفا هب ناوت
‌یم

128. سپاود غولب لدم

DevOps Maturity Model

129. DevOps Maturity Model
رد دوخ تفرشیپ و غولب نازیم ات دنک
‌یم کمک اه‌نامزاس هب هک تسا لدم ای بوچراچ کی

یزاس
‌هدایپ
DevOpsیراکمه و یرو
‌هرهب ،رازفا‌مرن هعسوت یاهدنیآرف ات دنک‌یم کمک اه‌نامزاس هب لدم نیا .دنهد دوبهب و یبایزرا ار

.دننک تیاده رتشیب یروآون و نویساموتا تمس هب ار اهنآ و هدرک هنیهب ار تایلمع و هعسوت یاه
‌میت
غولب لدمDevOps لوصا یارجا رد رتشیب تفرشیپ هدنهد
‌ناشن هلحرم ره هک دوش‌یم میسقت یفلتخم لحارم هب لاًومعم
DevOps
یارب لوادتم هلحرم جنپ اجنیا رد .تسا
DevOps Maturity Model
:تسا هدش هدروآ
1 .Initial)ییادتبا(
:اه
‌یگژیو
DevOpsلمع ییولیس تروص
‌هب بلغا اه‌میت .تسا هدش هدایپ اه‌شخب یخرب رد هدنکارپ ای یحطس روط‌هب هلحرم نیا رد

.دنتسه یتسد اهدنیآرف و دننک
‌یم
.تارییغت تیریدم رد یگدیچیپ و نویساموتا مدع ؛تایلمع و هعسوت یاه
‌میت نیب یگنهامه دوبمک :اه‌شلاچ
2 .Managed)هدش
‌تیریدم(
یزاس
‌هدایپ هب عورش اه‌میت :اه‌یگژیو
DevOps یاهرازبا زا .دنا
‌هدرک اه‌هژورپ یخرب رد
/
CI CD
هدافتسا )موادم لیوحت و موادم ماغدا(
.دنا
‌هدش نویساموتا اهدنیآرف یخرب و دوش‌یم
.تسا فیعض نانچمه یراکمه گنهرف .درادن دوجو تایلمع و هعسوت تایح هخرچ لک رب یلماک زکرمت زونه :اه
‌شلاچ
3 .Defined)هدش
‌فیرعت(
:اه
‌یگژیو
DevOps یاهدنیآرف .تسا هدش هتفریذپ تکرش حطس رد هتفای
‌نامزاس تروص‌هب
/
CI CD
و دوش
‌یم لامعا اه‌میت یمامت رد

.دننک
‌یم یراکمه مه اب مظنم روط‌هب اه‌میت
و لماک نویساموتا یارب یرتشیب راک هب زاین نانچمه اما ،دنتسه دوخ یاهرازبا و اهدنیآرف یزاس
‌هنیهب لاح رد اه‌میت :اه‌شلاچ

.دراد دوجو رتشیب یگچراپکی
4 .Measured)هدش
‌یریگ‌هزادنا(
یارجا یارب نویساموتا یاهرازبا زا هدرتسگ تروص
‌هب اه‌نامزاس :اه‌یگژیو
DevOpsو یدرکلمع یاه
‌کیرتم و دننک‌یم هدافتسا

( درکلمع یدیلک یاه
‌صخاش
KPIs.دنتسه سرتسد رد تیفیک و ییاراک یبایزرا یارب )
.رت
‌هدیچیپ یاه‌متسیس نیب تلاماعت زا یشان تلاکشم عفر و رمتسم یزاس‌هنیهب :اه‌شلاچ
5 .Optimized)هدش
‌هنیهب(
:اه
‌یگژیو
DevOpsرب رد ار تایلمع و هعسوت هخرچ یاه
‌هبنج همه اًبیرقت نویساموتا .تسا هدش هدایپ نامزاس رد لماک روط‌هب

و یعونصم شوه لثم هتفرشیپ یاه
‌یروانف زا و دننک‌یم لابند ار اهدنیآرف یزاس‌هنیهب و دوبهب هتسویپ تروص‌هب اه‌نامزاس .دریگ‌یم

.دوش
‌یم هدافتسا اهدنیآرف دوبهب یارب نیشام یریگدای
شرتسگ و یروآون رب زکرمت :اه
‌شلاچ
DevOps.یجراخ ناگدننک
‌نیمأت و نیمأت هریجنز لک هب

130. زا هدافتسا یایازم
DevOps Maturity Model
:
.دننک یبایزرا ار دوخ غولب نازیم ،لدم نیا زا هدافتسا اب دنناوت
‌یم اه‌نامزاس :یلعف حطس یبایزرا
.دنک
‌یم کمک اهنآ دوبهب هب و دنوش‌یم ییاسانش یلعف یاهدنیآرف رد صقاون و اه‌فاکش :اه‌فاکش ییاسانش
دوبهب هار هشقن ،یلعف حطس هب هجوت اب :هار هشقن نییعت DevOps.دوش
‌یم ارجا و یحارط نامزاس یارب
.دنهد شیازفا ار تیفیک و یرو
‌هرهب دنناوت‌یم دوخ غولب حطس یاقترا اب اه‌نامزاس :یرو‌هرهب دوبهب
،کیتامتسیس و یجیردت تروص
‌هب ات دنک‌یم کمک اه‌نامزاس هب لدم نیا
DevOpsیروآون و ییاراک رثکادح هب و هدرک یزاس
‌هدایپ ار

.دنبای تسد
غولب لدم
( )DevOps DevOps Maturity Model
یزاس
‌هدایپ یلعف تیعضو یبایزرا یارب رازبا کی اهنت هن
DevOps،تسا
یاه
‌صخاش ،لدم نیا رتشیب یاه‌هبنج یخرب هب همادا رد .دهد‌یم هئارا موادم دوبهب و لماکت تمس هب اه‌نامزاس تیاده یارب یهار هکلب

.مینک
‌یم هراشا ریسم نیا رد اه‌نامزاس ءاقترا یگنوگچ و غولب یدیلک
رد غولب یدیلک یاه
‌صخاش
DevOps
غولب حطس یبایزرا یاربDevOpsدنناوت
‌یم اه‌صخاش نیا زا مادک ره هک دوش‌یم هدافتسا یدیلک صخاش ای رایعم نیدنچ زا لاًومعم ،

:مینک
‌یم یفرعم ار اه‌صخاش نیا زا یخرب اجنیا رد .دنهد هئارا نامزاس غولب نازیم هرابرد یدنمشزرا یاه‌شنیب
(
یراکمه و لاصتا

Collaboration & Communication
)
•کارتشا و یراکمه لیهست یارب ییاهرازبا ایآ ؟دننک
‌یم لمع گنهامه و مجسنم تروص‌هب تایلمع و هعسوت یاه‌میت ایآ

؟دراد دوجو تاعلاطا
• لوصا زا یکیDevOps،هعسوت( فلتخم یاه
‌میت ،غولب یلااب حطس رد .تسا اه‌میت نیب هدننکادج یاهراوید شهاک

.دننک
‌یم راک مه اب )تینما ،تایلمع
(
نویساموتا
Automation)
•،دک راشتنا ،تست لثم ییاهدنیآرف ایآ ؟دنوش
‌یم ماجنا کیتاموتا تروص‌هب تایلمع و هعسوت یلصا یاهدنیآرف ردقچ

؟دنوش
‌یم ماجنا راکدوخ روط‌هب تلاکشم عفر و گنیروتینام
• یاهرازبا/
CI CD
نویساموتا رد یدیلک شقن DevOpsمامت نویساموتا ،لااب غولب یاه
‌هناشن زا یکی و دننک‌یم افیا

.تسا تایلمع و هعسوت هخرچ
(
موادم لیوحت و موادم ماغدا
/
CI CD
)
•( موادم ماغدا ایآ
Continuous Integration
( موادم لیوحت و )Continuous
/
Delivery Deployment
؟تسا لکش هچ هب تارییغت راشتنا تاعفد و تعرس ؟دنا
‌هدش یزاس‌هدایپ لماک روط‌هب )
•.تسا تیفیک نیرتشیب و صقن نیرتمک اب رازفا
‌مرن هتسویپ و عیرس راشتنا ییاناوت یانعم هب رتلااب غولب حطس

131. (
دک ناونع‌هب تخاسریز
-
Infrastructure as Code IaC
)
•،دک قیرط زا یتحار
‌هب ناوت‌یم ایآ ؟دنتسه یرادهگن و تیریدم لباق دک تروص‌هب اهرورس تامیظنت و اه‌تخاسریز ایآ

؟درک داجیا اه
‌تخاسریز رد تارییغت
• زا هدافتساIaC غلاب یاه
‌نامزاس رد و دوش‌یم اه‌تخاسریز دیلوتزاب تیلباق و نانیمطا تیلباق شیازفا ثعاب
DevOps
.دوش
‌یم هدافتسا هدرتسگ روط‌هب
(
گنیگلا و گنیروتینام

Monitoring & Logging
)
•عفر تعرس هب و ییاسانش راکدوخ تروص
‌هب تلاکشم ایآ ؟دراد دوجو اه‌تخاسریز و اه‌همانرب درکلمع رب موادم تراظن ایآ

؟دنوش
‌یم
•تروص
‌هب اه‌هداد و دوش‌یم یزاس‌هدایپ عماج روط‌هب و یا‌هظحل تروص هب گنیگلا و گنیروتینام ،غولب یلااب لحارم رد

.دنوش
‌یم لیلحت کیتاموتا
(
ییوگخساپ و تارییغت تیریدم

Change Management & Incident Response
)
•ییاسانش یارب ییاهدنیآرف ایآ ؟دنک
‌یم دروخرب یمتسیس یاه‌تسکش دننام یناهگان ثداوح و تارییغت اب هنوگچ نامزاس

؟دراد دوجو تلاکشم نیا هب خساپ و عیرس
•هرهب هتفرشیپ یاه
‌هیور و اهرازبا زا ،هرظتنمریغ و هدش‌یزیر‌همانرب تارییغت یارب اه‌نامزاس ،غولب یلااب یاه‌حطس رد

.دنرب
‌یم
غولب حوطس نیب راذگ هوحن و لحارم
غولب لدم رد ءاقترا یارب .دننک
‌یم هدافتسا یدعب حطس هب غولب حطس کی زا راذگ یارب اه‌شور و اه‌تیلاعف یرس کی زا لاًومعم اه‌نامزاس

DevOps:دننک زکرمت ریز دراوم یور دیاب اه
‌نامزاس ،
گنهرف داجیاDevOps:
•،لانشکناف
‌سارک یاه‌میت داجیا لماش نیا .دنک تیامح اه‌میت نیب شناد کارتشا و یراکمه زا دیاب نامزاس گنهرف

لثم یراکمه یاهرازبا زا هدافتسا و کرتشم تاسلج یرازگربSlack، JIRA و Confluence.تسا
:اهرازبا یور یراذگ
‌هیامرس
• بسانم یاهرازبا یزاس
‌هدایپ و باختنا
DevOps دننام( Jenkins، Kubernetes، Docker، Ansible)
.تسا یدیلک نویساموتا و یزاس
‌هچراپکی یاهرازبا زا هدافتسا .دراد ییاراک و تعرس شیازفا رد یمهم شقن
:اهدنیآرف ءاقترا
•کمک هعسوت تعرس و تیفیک دوبهب هب موادم لیوحت و راکدوخ تست ،موادم ماغدا لثم درادناتسا یاهدنیآرف یزاس
‌هدایپ

( لیاجا تروص
‌هب هعسوت .دنک‌یم
Agile اب وسمه زین )DevOps.دنک
‌یم لمع
:یزاس
‌هنیهب و رمتسم شیاپ

132. •شیاپ اب .تسا یرورض یرما اهنآ یزاس
‌هنیهب و اه‌متسیس درکلمع لیلحت یارب گنیگلا و گنیروتینام یاه‌هداد زا هدافتسا

.درک عفر و ییاسانش ار تلاکشم هناریگشیپ تروص هب ناوت
‌یم ،موادم
:موادم یریگدای و شزومآ
•لماش نیا .دنشاب دوخ یاه
‌تراهم یناسرزور‌هب و یریگدای لاح رد رمتسم روط‌هب دیاب تایلمع و هعسوت یاه‌میت

.دوش
‌یم رتهب یراک یاه‌هویش و نیون یاه‌کینکت ،دیدج یاهرازبا اب طبترم یاه‌شزومآ
غولب رد ینامزاس گنهرف شقنDevOps
یزاس
‌هدایپ رد تیقفوم رصانع نیرت‌مهم زا یکی ینامزاس گنهرف
DevOps ،یمومع رواب فلاخرب .تسا DevOpsبوچراچ کی اهنت
گنهرف یدیلک یاه
‌هبنج زا یخرب اجنیا رد .تسا نامزاس رد یراکمه و رکفت هوحن رد قیمع تارییغت دنمزاین هکلب ،تسین ینف
DevOps
:مینک
‌یم یسررب ار
:تیفافش و یراکمه گنهرفداجیا تینما یتح و تایلمع ،هعسوت یاه
‌میت نیب یرتزاب لماعت و دنوش ادج یتنس یاهولیس زا دیاب اه‌میت

لثم( نردم یطابترا یاهرازبا .دوشSlack،
Microsoft Teams
( هنازور تاسلج و )
Daily Standups
داجیا رد یتایح شقن )
.دنراد گنهرف نیا
:شیامزآ و یروآون هب قیوشتنیا .دننک شیامزآ دنناوتب تسکش زا سرت نودب اه
‌میت هک دننک هدافتسا ییاه‌طیحم زا دیاب اه‌نامزاس

.دوش
‌یم تلاوصحم رد یروآون و اهدنیآرف دوبهب یارب عیرس و کچوک یاه‌شیامزآ یارجا لماش
:کرتشم تیلوئسم رد DevOpsزا عوضوم نیا .دنشاب هتشاد متسیس ییاهن درکلمع هب تبسن یکرتشم تیلوئسم ساسحا دیاب اه
‌میت ،

.دبای
‌یم هعسوت ،یعقاو یایند رد درکلمع نامز ات ،اه‌تخاسریز و هدش هتشون یاهدک رب تراظن قیرط
یزاس
‌هدایپ

DevOps Maturity Model
فلتخم عیانص رد
DevOpsنآ یاه
‌یگدیچیپ و اهزاین هب هتسب تسا نکمم نآ غولب نازیم و ارجا یگنوگچ اما ،تسا یزاس‌هدایپ لباق یتعنص ره رد اًبیرقت

یزاس
‌هدایپ هوحن هب یهاگن اجنیا رد .دشاب توافتم تعنص
DevOps:میراد عیانص زا یخرب رد
(
رازفا‌مرن و تاعلاطا یروانف

IT & Software
:
)
DevOpsتیفیک دوبهب ،رازفا
‌مرن راشتنا نامز شهاک یارب نآ زا اه‌تکرش .تسا هدش هتفریذپ تاعلاطا یروانف تعنص رد هدرتسگ روط‌هب

دننام ییاه
‌تکرش .دننک‌یم هدافتسا نانیمطا تیلباق شیازفا و دک
Google، Netflix و Amazon ناربهر ناونع هب DevOpsرد
.دنوش
‌یم هتخانش تعنص نیا
:یلام تامدخ و یرادکناب
،تینما هب ساسح تعنص نیا ردDevOps اب DevSecOps.دنک دراو هعسوت هخرچ لحارم مامت رد ار تینما ات دوش
‌یم بیکرت

زا نانیمطا نانچمه هک یلاح رد ،دنرب
‌یم هرهب دوخ لاتیجید تامدخ راشتنا عیرست یارب لدم نیا زا یلام تاسسؤم و اه‌کناب زا یرایسب

.دننک
‌یم ظفح ار اه‌هداد تینما
:نامرد و تشادهب

133. زا نامرد و تشادهب تعنصDevOps یاه
‌متسیس دوبهب و نارامیب یاهزاین هب ییوگخساپ دوبهب یارب
ITاه
‌متسیس نیا .دنک‌یم هدافتسا

.دنشاب دنبیاپ قیقد یتراظن تامازلا هب و دننک راک لااب تعرس اب نامزمه دیاب
(
تعنص و دیلوت
Manufacturing:
)
،دیلوت تعنص ردDevOpsزا دیلوت طخ یزاس
‌هنیهب هب لدم نیا .دنوش تیریدم یلاتیجید تروص‌هب دیلوت یاهدنیآرف ات دنک‌یم کمک

.دنک
‌یم کمک هناریگشیپ تاریمعت و دیلوت یاه‌هداد لیلحت قیرط
. یزاس
‌هدایپ رد کیژتارتسا یاه‌شلاچ

DevOps Maturity Model
هک دنچرهDevOpsهراشا کیژتارتسا یاه
‌شلاچ زا یخرب هب همادا رد .تسا وربور ییاه‌شلاچ اب نآ یزاس‌هدایپ ،دراد یرایسب یایازم

:مینک
‌یم
:رییغت هب تمواقم تیریدم تمس هب هک ییاه
‌نامزاس یارب عناوم نیرتگرزب زا یکی
DevOpsیمیدق یاه
‌میت تمواقم ،دننک‌یم تکرح

.دنریگ راک هب ار لوحت یربهر و ینامزاس رییغت یاه
‌یژتارتسا دیاب ناریدم ،هلئسم نیا اب هلباقم یارب .تسا رییغت هب
یریذپ
‌سایقم
DevOps: یزاس
‌هدایپ
DevOpsیارب و ینامزاس حطس رد نآ لامعا اما ،دشاب رت
‌هداس دیاش هژورپ کی ای میت کی رد

دننام ییاهراکهار .دشاب زیگنارب
‌شلاچ دناوت‌یم میت اهدص ای اه‌هد

Enterprise DevOps
و
Scaled Agile Framework

( )
SAFe
.دننک کمک هنیمز نیا رد دنناوت
‌یم
(
دک ناونع‌هب تخاسریز یزاس‌هدایپ
IaC:
)
.تسا دک ناونع
‌هب تخاسریز هب یتسد یاه‌تخاسریز زا رییغت ،جیار یاه‌شلاچ زا رگید یکی

دننام دیدج یاهرازبا رد یراذگ
‌هیامرس و شزومآ هب رییغت نیا
Terraform،
AWS CloudFormation
و Ansible.دراد زاین
رد روهظون یاهدنورDevOps
رد دیدج یاهدنورDevOpsزا یخرب .دننک تکرح یرتلااب غولب تمس هب و دنشاب هتشاد یرتشیب ییاراک ات دننک
‌یم کمک اه‌نامزاس هب

:زا دنا
‌ترابع اهدنور نیا
DevSecOps اب تینما قیفلت
(
DevOps:
)
DevSecOpsنیا رد .دنک دراو هعسوت هخرچ یادتبا زا ار تینما دنک
‌یم شلات

.دوش
‌یم ماجنا هعسوت هیلوا لحارم رد اه‌یریذپ‌بیسآ عفر و ییاسانش و دنوش‌یم ماجنا کیتاموتا تروص‌هب یتینما یاه‌تست ،لدم
AIOps و MLOps رد نیشام یریگدای و یعونصم شوه زا هدافتسا
(
DevOps:
)
AIOpsتایلمع یارب یعونصم شوه(
IT و )MLOpsهدیچیپ تایلمع تیریدم یزاسراکدوخ یارب یتایح یاهرازبا هب ندش لیدبت لاح رد )تایلمع یارب نیشام یریگدای(
.دننک
‌یم هدافتسا تلاکشم لح و ینیب‌شیپ یارب یعونصم شوه یاه‌متیروگلا و اه‌هداد زا اهدرکیور نیا .دنتسه
GitOps: لثم هخسن لرتنک یاه
‌متسیس زا هدافتسا ساسا رب درکیور نیا
Git اب .تسا اه
‌تخاسریز تیریدم یارب
GitOpsتارییغت ،
.دنک
‌یم کمک تقد و تیفافش دوبهب هب رما نیا هک دنوش‌یم یبایدر و تیریدم دک زا هدافتسا اب اه‌تخاسریز رد
Serverless و - - - ( )
Function as a Service FaaS
:دوخ یاه
‌همانرب دنناوت‌یم اه‌نامزاس ،سلرورس یاه‌یروانف زا هدافتسا اب

.دوش
‌یم اه‌تخاسریز تیریدم رد یگدیچیپ شهاک و تعرس شیازفا ثعاب شور نیا .دننک ارجا اهرورس تیریدم نودب ار

134. رد رتشیب غولب تمس هب تکرح یارب اه
‌شور نیرتهب
DevOps
رد رتشیب غولب تمس هب تکرح یاربDevOps:دننک هدافتسا ریز یاه
‌یژتارتسا و اه‌شور نیرتهب زا دنناوت‌یم اه‌نامزاس ،
:قیقد هار هشقن نیودتهب دناوت
‌یم ،تسا زاین دروم عبانم و فطع طاقن ،فادها لماش هک صخشم هار هشقن اب کیژتارتسا یزیر‌همانرب

.دنک کمک غولب ریسم رد موادم تکرح
:اه
‌تراهم هعسوت و شزومآ
یاه
‌تراهم هعسوت هب دیاب اه‌نامزاس
DevOps،اهرازبا هنیمز رد ار مزلا یاه
‌شزومآ و دننک هجوت اه‌میت رد

گنهرف و اهدنیآرفDevOps.دننک مهارف
:درکلمع یاه
‌کیرتم زا هدافتسا
تعرس ،راشتنا تسکش خرن ،لیوحت نامز دننام یدیلک یاه
‌صخاش زا هدافتسا اب درکلمع یریگ‌هزادنا

.دنک کمک ییاراک شیازفا و اهدنیآرف دوبهب هب دناوت
‌یم عبانم زا هدافتسا و لاکشا عفر
یزاس
‌هدایپ یاه‌شلاچ

DevOps Maturity Model
1.:رییغت ربارب رد تمواقم.دوش هجاوم تمواقم اب دناوت
‌یم دوجوم یاهدنیآرف و گنهرف رییغت
2.:فادها ییاتسار
‌مه مدع
.دنشابن وسمه مه اب یخیرات تروص
‌هب تسا نکمم )تایلمع و هعسوت( فلتخم یاه‌میت فادها
3.:اه
‌تخاسریز یگدیچیپ
دناوت
‌یم )دک ناونع‌هب تخاسریز زا هدافتسا لثم( نردم و دیدج یاه‌تخاسریز هب ترجاهم

.دشاب هتشاد هارمه هب ار ییاه
‌یگدیچیپ
4.:یزاس
‌هدایپ یاه‌هنیزه
یزاس
‌هدایپ یارب هیلوا یراذگ‌هیامرس
DevOps.دشاب رب
‌هنیزه دناوت‌یم نویساموتا و
غولب لدم عقاو ردDevOpsاب .دننک هنیهب ار دوخ تایلمع و هعسوت یاهدنیآرف دنهاوخ
‌یم هک تسا اه‌نامزاس یارب ییامنهار

رترادیاپ و رتدمآراک ،رت
‌عیرس رازفا‌مرن هعسوت هک دنسرب یراکمه و نویساموتا زا یحطس هب دنناوت‌یم اه‌نامزاس ،لدم نیا رد ءاقترا

.دنک داجیا اه
‌نامزاس رد یگرزب لوحت دناوت‌یم رمتسم یزاس‌هنیهب و یراکمه ،نویساموتا دننام یلوصا رب زکرمت .دوش ماجنا

DevOps Maturity Model
کی ناونع هب هکلب ،دننک یبایزرا ار دوخ یلعف تیعضو ات دنک
‌یم کمک اه‌نامزاس هب اهنت هن

اه
‌نامزاس ،روــهظون یاه‌یژولونکت زا هدافتسا و یراکمه ،نویساموتا رب زکرمت اب .دنک‌یم لمع موادم دوبهب و تفرشیپ یارب امنهار

.دننک لمع رت
‌قفوم یزورما یلاتیجید و عیرس یایند رد و دنسرب غولب زا یرتلااب حطس هب دنناوت‌یم

135. Ebpf

136. eBPF یاه همانرب دناوت یم هک تسا سکونیل هتسه ءاشنم اب یبلاقنا یروانف کی sandboxedهتسه دننام زاتمم هنیمز کی رد ار
هتسه یاه
‌لوژام یراذگراب ای هتسه عبنم دک رییغت هب زاین نودب هتسه یاه‌تیلباق دمآراک و نمیا شرتسگ یارب .دنک ارجا لماع متسیس

.دوش
‌یم هدافتسا
تیلباق یارجا یارب لآ هدیا یناکم هشیمه ،متسیس لک لرتنک و تراظن یارب هتسه زاتمم ییاناوت لیلد هب لماع متسیس ،یخیرات ظاحل زا
هب ،تینما و تابث هب لااب زاین و یزکرم شقن لیلد هب لماع متسیس هتسه کی ،لاح نیع رد .تسا هدوب هکبش درکلمع و تینما ،هدهاشم
یم یزاس هدایپ لماع متسیس زا جراخ هک یدرکلمع اب هسیاقم رد یتنس روط هب لماع متسیس حطس رد یروآون خرن .دبای یم لماکت یتخس
.تسا هدوب رتمک دوش
eBPF یاه همانرب ات دهد یم هزاجا نیا .دهد یم رییغت یساسا روط هب ار لومرف نیا sandboxed،دنوش ارجا لماع متسیس لخاد رد
یاه همانرب دنناوت یم اه همانرب ناگدنهد هعسوت هک ینعم نیا هبeBPFنامز رد لماع متسیس هب یفاضا یاه تیلباق ندرک هفاضا یارب ار
دییأت روتوم و رلیاپماک کی کمک اب یموب تروص هب ییوگ هک دنک
‌یم نیمضت ار ارجا ییاراک و ینمیا لماع متسیس سپس .دننک ارجا ارجا

( نامز رد تسردJIT رب ینتبم یاه
‌هژورپ زا یجوم هب رجنم نیا .تسا هدش لیاپماک )
eBPFدراوم زا یا
‌هدرتسگ فیط هک تسا هدش

.دنهد
‌یم ششوپ ار یتینما درکلمع و هدهاشم تیلباق ،یدعب لسن یاه‌هکبش هلمج زا هدافتسا
،هزورماeBPFزکارم رد راب لداعت و لااب ییاراک اب هکبش هئارا :دوش یم هدافتسا دراوم زا یا هدرتسگ فیط داجیا یارب یا هدرتسگ روط هب
یبایدر یارب اه همانرب ناگدنهد هعسوت هب کمک ،نییاپ رابرس رد قیقد یتینما یتراظن یاه هداد جارختسا ،ربا یموب یاه طیحم و نردم هداد
یب تاناکما .رگید دراوم و رنیتناک ارجا نامز رد تینما یارجا و هناریگشیپ یاه همانرب یارجا ،درکلمع یبای بیع یارب شنیب هئارا ،اه همانرب
هک یروآون و دنتسه نایاپeBPF.تسا هدش عورش هزات هک تسا ییاشگزاب لاح رد

137. مان هب هراد یبوخ یگژیو لنرک . مسکونیل/ونگ لنرک راد تسود نمeBPF ؟ هیچ یگژیو نیا اما و .

( )eBPF Extended Berkeley Packet Filter
؟تسیچ
eBPF.دنک
‌یم مهارف سکونیل لنرک حطس رد لااب ییاراک اب و نمیا تروص‌هب ار یشرافس دک یارجا ناکما هک تسا هتفرشیپ یروانف کی

هلمج زا یفلتخم یاهدربراک نونکا و هتفای شرتسگ نامز رورم هب اما ،دوب هدش یحارط هکبش یاه
‌هتسب ندرک رتلیف یارب ادتبا یژولونکت نیا

.دهد
‌یم ششوپ ار سکونیل یاه‌متسیس گنیگابید یتح و یزاس‌هکبش ،تینما ،گنیروتینام
زا هدافتسا ابeBPFلیاپماک ای رییغت هب زاین هکنیا نودب ،دینک ارجا سکونیل لنرک رد ار یا
‌هدش‌هنیهب و کچوک یاهدک دیناوت‌یم امش ،

حطس رد ار هدیچیپ تایلمع ات دهد
‌یم هزاجا ربراک هب رما نیا هک ،دنوش‌یم ارجا سپس و دییأت لنرک طسوت اهدک نیا .دشاب لنرک ددجم

.دش دهاوخن یبارخ ای لکشم راچد متسیس هکنیا زا نانیمطا اب اما ،دنک یزاس
‌هدایپ لنرک
یاه
‌یگژیو
eBPFسکونیل لنرک رد
( رابرس نیرتمک و لااب ییاراک
Low Overhead
)
eBPFهب زاین هک یتنس یاهرازبا فلاخرب .دنک ارجا لااب رایسب ییاراک اب لنرک حطس رد ار دک دناوتب هک هدش یحارط یلکش هب
،دنراد یربراک یاضف رد تلاخدeBPF.دوش
‌یم ییاراک شیازفا و رابرس شهاک ثعاب رما نیا هک ،دنک‌یم ارجا لنرک یاضف رد ار دک
( ینمیا Safety)
یاهدک یارجا زا لبق سکونیل لنرک eBPF( هدننکدییأت کی طسوت دنیآرف نیا .دنک
‌یم دییأت و یسررب ینمیا ظاحل زا ار اه‌نآ ،
Verifierشرک ثعاب ای دشاب هتشاد یسرتسد زاجمریغ عبانم هب دناوت
‌یمن هدش ارجا دک هک دنک‌یم لصاح نانیمطا هک دوش‌یم ماجنا )

دوش
‌یم ثعاب یگژیو نیا .دوش متسیس
eBPF.دوش هدافتسا نمیا تروص
‌هب دیلوت یاه‌طیحم رد
( یریذپ
‌فاطعنا
Flexibility)
eBPFیبایدر یتح و ،هکبش یاه
‌هتسب ندرک رتلیف ،متسیس عبانم گنیروتینام زا .دوش هدافتسا تایلمع عاونا ماجنا یارب دناوت‌یم

.دراد یا
‌هدرتسگ یاهدربراک یروانف نیا ،هتفرشیپ یتینما یاه‌تسایس یارجا ات هتفرگ اه‌لاک‌متسیس
( لنرک تارییغت هب زاین نودب
No Kernel Modification Required
)
یاه
‌یگژیو نیرت‌مهم زا یکی
eBPFدوجو نآ رد تارییغت لامعا ای لنرک ددجم لیاپماک هب یزاین نآ زا هدافتسا یارب هک تسا نیا
یاهدک ایوپ تروص
‌هب دیناوت‌یم امش .درادن
eBPF.دینک ارجا و یراذگراب ار
( یربراک یاضف اب طابترا
User Space
)
اeBPFهب .دننک یروآ
‌عمج ار یرورض یاه‌هداد و دننک لماعت لنرک اب میقتسم تروص‌هب ات دهد‌یم هزاجا یربراک یاه‌همانرب هب

،لاثم ناونعeBPFنودب ،دنک لاسرا یربراک یاضف هب ار اه
‌نآ و هدرک یروآ‌عمج لنرک رد ار هکبش درکلمع هب طوبرم تاعلاطا دناوت‌یم

.دشاب لنرک رد میقتسم تلاخد هب زاین هکنیا
دوجوم یاهرازبا اب یگچراپکی
eBPF دننام سکونیل موسرم یاهرازبا اب tcpdump، perf و iptablesیارب نآ زا ناوت
‌یم و تسا هدش یزاس‌هچراپکی

.درک هدافتسا اهرازبا نیا یاه
‌تیلباق شرتسگ

138. زا ینابیتشپ Tracepoints، Kprobes و Uprobes
eBPFیارب ییاه
‌هطقن یربراک یاضف و لنرک دک زا یا‌هطقن ره ای اه‌هناخباتک ،صاخ یاه‌لاک‌متسیس رد ات دهد‌یم هزاجا امش هب

( اه
‌همانرب راتفر رییغت ای یبایدر
Tracepointsدیفم متسیس قیقد گنیروتینام و گنیگابید یارب صوصخ هب یگژیو نیا .دینک داجیا )
.تسا
( اه
‌هشقن اب راک ییاناوت
Maps)
eBPF مان هب هداد راتخاس کی زا Maps یاه
‌همانرب نیب اه‌هداد لاقتنا و هریخذ یارب
eBPF .دنک
‌یم هدافتسا یربراک یاضف و
Maps
.دننک مهارف ار نامز یط رد اه
‌نآ زا ددجم هدافتسا ناکما و دننک هریخذ رادیاپ تروص‌هب ار اه‌هداد دنناوت‌یم
یاهدربراکeBPF
eBPF:دوش
‌یم هدافتسا یفلتخم یاه‌هزوح رد ،دوخ صاخ یاه‌یگژیو لیلد هب
(
هکبش
Networking )
یلصا یاهدربراک زا یکی eBPF ،یبایریسم ،هکبش یاه
‌هتسب ندرک رتلیف یارب نآ زا دیناوت‌یم امش .تسا هکبش هنیمز رد
NATو
دننام ییاهرازبا .دینک هدافتسا کیفارت تیریدمCilium زا eBPF رد هکبش تیریدم یارب Kubernetes.دنرب
‌یم هرهب
(
تینما
Security )
eBPFهب یسرتسد لرتنک یارب نآ زا ناوت
‌یم ،لاثم ناونع‌هب .دوش هدافتسا لنرک حطس رد یتینما یاه‌تسایس یارجا یارب دناوت‌یم

دننام ییاه
‌هژورپ .درک هدافتسا برخم یاه‌تیلاعف زا یریگولج ای صاخ یاه‌لاک‌متسیس
Falco زا eBPFصیخشت و تراظن یارب
.دننک
‌یم هدافتسا یعقاو نامز رد تادیدهت

139. (
متسیس یبایدر و گنیروتینام

System Monitoring & Tracing
)
زا هدافتسا اب eBPF،هکبش یاهریخأت ،عبانم فرصم هرابرد یتاعلاطا و دینک روتینام ار دوخ متسیس قیقد تروص
‌هب دیناوت‌یم امش ،

دننام ییاهرازبا .دیروآ تسد هب هریغ و هدش
‌هدافتسا یاه‌لاک‌متسیس
BPFtrace و bcc زا eBPFهتفرشیپ یاه
‌تیلباق ندرک مهارف یارب

( .دننک
‌یم هدافتسا گنیروتینام
bcc) منکیم هدافتسا رایسب شزا نم . تسا هداعلا قوف اعقاو
(
ییاراک

Performance Profiling
)
eBPF زا هدافتسا اب .دنک کمک اه
‌همانرب و متسیس رد یدمآراکان طاقن ییاسانش هب دناوت‌یم
eBPFراتفر قیقد تروص
‌هب ناوت‌یم ،

.دش هاگآ از
‌لکشم طاقن زا و درک لیلحت و هیزجت ار متسیس
عقاو ردeBPFریذپ
‌فاطعنا و نمیا ،دمآراک یاهدک یارجا ناکما یروانف نیا .تسا هدرک داجیا سکونیل لنرک یاه‌تیلباق هنیمز رد یبلاقنا

هدافتسا گنیگابید و گنیروتینام ،تینما ،یزاس
‌هکبش هلمج زا فیاظو زا یعیسو فیط یارب دناوت‌یم هک دنک‌یم مهارف ار لنرک حطس رد

هک یتینما و لااب ییاراک هب هجوت اب .دوشeBPFنردم یاه
‌متسیس تیریدم رد یدیلک یاهرازبا زا یکی هب یروانف نیا ،دهد‌یم هئارا

.تسا هدش لیدبت سکونیل

140. ( )BPF Berkeley Packet Filter
و
( )eBPF Extended Berkeley Packet Filter
رد هک دنتسه طبترم یروانف ود
هک یلاح رد .دنوش
‌یم هدافتسا هکبش یاه‌هتسب شزادرپ و ندرک رتلیف یارب سکونیل دننام سیب ‌سکینوی یاه‌لماع‌متسیس
BPFیژولونکت
ههد لیاوا رد هک تسا یا
‌هیلوا
90 ،دش یفرعم eBPF زا هتفرشیپ و هتفای
‌هعسوت هخسن کی
BPFیرت
‌هدرتسگ رایسب یاهدربراک هک تسا

.دراد
نیب یدیلک یاه
‌توافت
BPF و eBPF:
درکلمع هدودحم
BPF:
یلصا هخسن BPFهمانرب کی نتشون اب ناوتب هک دوب نیا نآ یلصا فده .دوب هدش یحارط هکبش یاه
‌هتسب ندرک رتلیف یارب اهنت

دننام( هکبش طبار کی رد ار یدورو کیفارت ،کچوکtcpdump.درک رتلیف )
اما eBPFمهارف ار لنرک رد یشرافس یاهدک یارجا ناکما یروانف نیا .دنک
‌یم لمع هکبش یاه‌هتسب ندرک رتلیف زا رتارف رایسب

نینچمه و ،تینما ،ییاراک گنیروتینام ،متسیس گنیگابید هلمج زا ،دشاب هتشاد تراظن یفلتخم یاهدادیور یور رب دناوت
‌یم هک دروآ‌یم

،رگید ترابع هب .یزاس
‌هکبش
eBPFفلتخم یاه
‌هنیمز رد یا‌هدرتسگ یاهدربراک هک تسا لنرک رد دک یارجا یارب یمومع مرفتلپ کی

.دراد
اهدربراک و یریذپ
‌فاطعنا
تقیقح ردBPFدننام یا
‌هکبش یاهرازبا دننام یصاخ یاهدربراک یارب طقف و تسا هکبش یاه‌هتسب ندرک رتلیف هب دودحم

tcpdump.دوش
‌یم هدافتسا

رگید فرط رد اماeBPF دننام( تینما دننام فلتخم یاه
‌هنیمز رد دناوت‌یم و تسا رتریذپ‌فاطعنا رایسب
Falcoمتسیس گنیروتینام ،)
دننام(BPFtrace و bcc.دوش هدافتسا اه
‌شم سیورس یتح و ،اه‌تسایس لرتنک ،یبایریسم ،اه‌لاک‌متسیس یبایدر ،)
(
یریذپ‌هعسوت
Extendability )
BPF:
یلصا هخسن رد BPFرارق هدافتسا دروم هکبش ندرک رتلیف زا رتارف یاهدربراک یارب ای دننک ادیپ شرتسگ یناسآ هب دنناوت
‌یمن اه‌همانرب ،

.دنریگ

141. EBPF:
eBPF)لنرک فلتخم یاهدادیور ،هکبش یاه
‌لکتورپ ،اه‌لاک‌متسیس دننام( متسیس زا شخب ره رد دناوتب هک هدش یحارط یا‌هنوگ‌هب

،نیا رب هولاع .دنک ارجا ار ییاه
‌همانرب
eBPFهعسوت ای رییغت هنوگ ره یارب هک یروط
‌هب ،دوش هفاضا اه‌همانرب هب ایوپ تروص هب دناوت‌یم

.تسین لنرک ددجم لیاپماک ای رییغت هب یزاین
(
اه‌هشقن
Maps )
BPFشزادرپ نایرج رد طقف تاعلاطا .دنک
‌یمن ینابیتشپ تاعلاطا یرادهگن یارب یا‌هتفرشیپ هداد راتخاس عون چیه زا ضرف‌شیپ روط‌هب

.دنتسه سرتسد رد اه
‌هتسب
اما eBPF مان هب ییاه
‌مزیناکم یاراد
Maps فلتخم یاه
‌همانرب نیب رد هدافتسا لباق و یمومع هداد راتخاس کی هک تسا
eBPF
.دنتسهMaps یاه
‌همانرب نیب و دننک هریخذ ار اه‌هداد دنناوت‌یم
eBPF.دنوش هتشاذگ کارتشا هب یربراک یاضف و
(
اه‌همانرب ینمیا دییأت
Verifier )
یلصا هخسن رد BPF.تشاد دوجو یتینما یاه
‌صقن ای اهاطخ زا یریگولج یارب یدودحم رایسب ینمیا یاه‌تیلباق ،

اما eBPF متسیس کی یاراد Verifier یاه
‌همانرب هک تسا
eBPFاه
‌نآ هک دوش لصاح نانیمطا ات دنک‌یم یسررب ارجا زا لبق ار

دک هک دنک
‌یم نیمضت متسیس نیا .دننک‌یم تیریدم یتسرد هب ار لنرک عبانم و دنتسه نمیا
eBPFای اطخ راچد ار متسیس دناوت
‌یمن

.دنک یبارخ
(
یربراک یاضف اب لماعت ییاناوت
-
User Space Interaction
)
BPF.تسا هدش یحارط یا
‌هکبش صاخ یاهرازبا یارب بلغا و دراد یربراک یاضف اب یدودحم طابترا
اما eBPFدناوت
‌یم طابترا نیا .دنک لقتنم یربراک یاضف هب لنرک زا ار تاعلاطا و دنک رارقرب طابترا یربراک یاضف اب یتحار هب دناوت‌یم

.دنک کمک متسیس گنیگابید و گنیروتینام هب
زا ینابیتشپ ( )
LSM Linux Security Modules

BPF زا یمیقتسم ینابیتشپ چیه LSM.دنک یزاس
‌هدایپ ار هدیچیپ یتینما یاه‌تسایس دناوت‌یمن و درادن
اما eBPF اب دناوت
‌یم
LSMثعاب رما نیا .دوش هدافتسا سکونیل لنرک رد هدیچیپ یتینما یاه
‌تسایس یارجا یارب و دوش هچراپکی

.دوش هدایپ متسیس راتفر یور رب یرت
‌قیقد رایسب یتینما یاه‌لرتنک ات دوش‌یم

142. زا ینابیتشپ Tracepoints و Probes
BPF دننام لنرک حطس رد اهدادیور یبایدر زا ینابیتشپ چیه Tracepoints و Probes.درادن
اما eBPF زا لماک روط هب Tracepoints، Kprobes و Uprobesهک دنهد
‌یم هزاجا امش هب اهرازبا نیا .دنک‌یم ینابیتشپ

.دیشاب هتشاد تراظن یربراک یاضف رد یتح و لنرک یاهدادیور ،اه
‌لاک‌متسیس رد یفلتخم طاقن یور
هتفرشیپ یتینما و هکبش یاه
‌تسایس یزاس‌هدایپ

BPFای یتینما هدیچیپ یاه
‌تسایس یزاس‌هدایپ یارب تسناوت‌یمن و تشاد هکبش یاه‌هتسب ندرک رتلیف هنیمز رد ییاه‌تیلباق طقف

.دوش هدافتسا هکبش
اما eBPF دننام ییاهرازبا .دوش هدافتسا یتینما و هکبش هدیچیپ یاه
‌تسایس یزاس‌هدایپ یارب دناوت‌یم
Cilium زا eBPFیارب
یاه
‌هکبش رد یتینما یاه‌تسایس یزاس‌هدایپ
Kubernetes.دننک
‌یم هدافتسا
هک یلاح ردBPF ،دوب هدش یحارط هکبش یاه
‌هتسب ندرک رتلیف یارب هداس مزیناکم کی ناونع هب ادتبا رد
eBPFو هتفای
‌هعسوت یا‌هخسن

دننام فلتخم یاه
‌هنیمز رد یا‌هدرتسگ روط‌هب هک تسا رتدنمتردق
تینما ،گنیروتینام ،یزاس
‌هکبش
و گنیگابید.دوش
‌یم هدافتسا

eBPFو تیریدم رد یدیلک رازبا کی هب ،لااب ینمیا دییأت و ،لنرک تارییغت هب زاین نودب لنرک رد ارجا ییاناوت ،یریذپ
‌فاطعنا فطل هب

.تسا هدش لیدبت سکونیل نردم یاه
‌متسیس رب تراظن

143. هب میسرب اما وCilium :
Cilium؟تسیچ
Cilium رب ینتبم زاب
‌نتم هژورپ کی

( )eBPF Extended Berkeley Packet Filter
تیریدم و یبایریسم یارب هک تسا
یاه
‌طیحم رد هکبش کیفارت

Cloud Native
دننام Kubernetes .دوش
‌یم هدافتسا
Cilium( یزاس
‌هکبش یارب هژیو تروص‌هب
Networking( یتینما یراذگ
‌تسایس و )

Security Policy
رد و تسا هدش یحارط اه
‌سیورسورکیم رب ینتبم یاه‌طیحم رد )

دننام موسرم یاه
‌یروانف زا هدافتسا یاج هب .دوش‌یم ارجا لنرک حطس

IP Tables
حطس یهد
‌سردآ ای
IP، Cilium زا eBPFهدافتسا
.دنوش ارجا رت
‌عیرس و نمیا ،ریذپ‌فاطعنا رایسب یا‌هکبش تایلمع ات دروآ‌یم مهارف ار ناکما نیا هک دنک‌یم
تقیقح ردCilium یاه
‌طیحم رد تینما و هکبش تیریدم یارب زاب‌نتم و هتفرشیپ یاه‌هژورپ زا یکی

Cloud Native
دننام
Kubernetes یروانف زا رازبا نیا .تسا eBPF.دهد هئارا لنرک حطس رد ار لااب ییاراک اب و ریذپ
‌فاطعنا یاه‌تیلباق ات دنک‌یم هدافتسا

تاناکماCilium.تسا هدش یحارط ،دننک
‌یم راک هدش‌عیزوت یاه‌تخاسریز و اه‌سیورسورکیم اب هک ییاه‌طیحم یارب هژیو‌هب
Networking

144. Cilium نایم هکبش کیفارت تیریدم و یبایریسم یارب Pod رتسلاک رد اه
‌سیورس و اه
Kubernetesمتسیس نیا .دور
‌یم راک هب

هتفرشیپ یاه
‌یگژیو زا
eBPF.دنک
‌یم هدافتسا هکبش رابرس شهاک و ییاراک شیازفا یارب
3
/4 L L Routing and Load Balancing
Cilium( هکبش یاه
‌هیلا رد ار راب یزاس‌لداعتم و یبایریسم
IP، TCP، UDP.دهد
‌یم ماجنا )
7
L Load Balancing
هیلا( دربراک هیلا رد راب یزاس
‌لداعتم یارب ناکما نیا
۷ دننام ییاه
‌لکتورپ لماش هک دراد دوجو زین )
HTTP و gRPC.دوش
‌یم
:
Service Mesh Integration
Cilium دننام شم سیورس یاه
‌هژورپ اب
Istioلمع شم سیورس یزاس
‌هدایپ یارب یا‌هکبش رازبا کی ناونع‌هب دناوت‌یم و دراد یراگزاس

.دنک
Security
(
Network Policies Kubernetes
و ):
Cilium Specific
Cilium هکبش یاه
‌تسایس زا
Kubernetesو تیریدم یارب یرت
‌قیقد یاه‌تسایس هک دهد‌یم هزاجا ناربراک هب و دنک‌یم ینابیتشپ

یاه
‌لرتنک لماش اه‌تسایس نیا .دننک داجیا کیفارت لرتنک
3
/4L L
یاه
‌لرتنک یتح و
7
L
.دنوش
‌یم
- :
DNS Based Policies

145. یاه
‌مان ساسا رب یتینما یاه‌تسایس داجیا ناکما
DNSتنرتنیا تمس هب یجورخ کیفارت یور رب یرت
‌قیقد یاه‌لرتنک ات تسا مهارف

.دوش لامعا
:
TLS Visibility and Enforcement
Cilium یاه
‌تسایس و دنک یسررب ار هدش‌یراذگزمر کیفارت دناوت‌یم
TLSتاطابترا رب تراظن و لرتنک هب تیلباق نیا .دنک لامعا ار
.دنک
‌یم کمک نما

Egress Control
:
Egress Gateway
Cilium( یجورخ کیفارت لرتنک تیلباق egress زا )Podناوت
‌یم ،یگژیو نیا زا هدافتسا اب .دنک‌یم مهارف ار رتسلاک زا جراخ هب اه

هب ار یجورخ کیفارتGateway ای NAT.درک تیاده یصخشم

IP Masquerading

146. Cilium زا هدافتسا ناکما
IP Masquerading
ندرک
‌ناهنپ یارب
IP یاهPod زا هدافتسا و اهIPیارب نابزیم یاه
‌هرگ یاه

.دنک
‌یم مهارف ار یجورخ کیفارت
(
Observability
گنیروتینام و تراظن )

147. :
Hubble
Cilium رازبا اب Hubble .دنک
‌یم مهارف هکبش کیفارت یریذپ‌هدهاشم و گنیروتینام یارب دنمتردق متسیس کی ،
Hubbleدناوت
‌یم

.دهد شیامن ار هدش
‌لامعا یتینما یاه‌تسایس و ،اه‌یدنب‌نامز ،هکبش یاه‌نایرج دروم رد یتاعلاطا
7
L Monitoring and Visibility
Cilium هیلا کیفارت گنیروتینام تیلباق ۷ دننام ییاه
‌لکتورپ لماش هک دهد‌یم هئارا ار
HTTP، gRPC و ،Kafka .دوش
‌یم

Troubleshooting and Flow Visibility

Ciliumهدرک هدهاشم ار هکبش یاه
‌نایرج دنناوت‌یم ناربراک .دهد‌یم ار قیقد گنیگابید و یا‌هکبش یاه‌نایرج یسررب ناکما ناربراک هب

.تسا هدش لامعا اه
‌نآ یور ییاه‌تسایس هچ هک دنهد صیخشت و
(
Scalability
یریذپ
‌سایقم
)

148. :
Highly Scalable
Cilium یاه
‌طیحم یارب
Kubernetes نارازه دناوت
‌یم و تسا هدش یحارط گرزب سایقم رد
Pod.دنک تیریدم ار سیورس و
-
KV Store Integration
Cilium دننام رادقم-دیلک یزاس
‌هریخذ یاه‌متسیس زا
etcdو یگدش
‌عیزوت تیلباق زا و دنک‌یم هدافتسا یا‌هکبش یاه‌هداد هریخذ یارب

.درب
‌یم هرهب اه‌نآ یریذپ‌سایقم
-
Multi Cluster Support
-
Cross Cluster Communication
Ciliumفلتخم یاهرتسلاک نیب نمیا طابترا یرارقرب ناکما و دنک
‌یم ینابیتشپ یرتسلاک نیب تاطابترا زا یتاذ روط هب

Kubernetes.دزاس
‌یم مهارف ار

149. Cluster Mesh
Cilium تروص
‌هب دناوت‌یم
Mesh.دنک رارقرب اه
‌نآ نیب ار هچراپکی و نمیا یا‌هکبش تاطابترا و دنک لمع فلتخم یاهرتسلاک نیب

Integration with Service Mesh
Cilium هلمج زا اه
‌شم سیورس اب یبوخ‌هب
Envoy و Istio.دنک
‌یم لمع اه‌شم سیورس یارب هکبش هیلا ناونع‌هب و دوش‌یم هچراپکی

.دوش تیوقت شم سیورس یتینما و یا
‌هکبش یاه‌تیلباق هک دوش‌یم ثعاب ناکما نیا
-
BPF based Packet Filtering
Cilium زا هدافتسا اب یا
‌هکبش یاه‌هتسب گنیرتلیف زا
eBPFتروص
‌هب ار کیفارت ات دهد‌یم هزاجا نآ هب رما نیا هک دنک‌یم هدافتسا

.دنک تیریدم لااب ییاراک اب و قیقد رایسب

Native Kubernetes Support
Cilium زا یموب تروص
‌هب
Kubernetesیاهرتسلاک یارب زاین دروم یا
‌هکبش تاناکما یمامت و دنک‌یم ینابیتشپ

Kubernetes ،اه
‌سیورس راکدوخ تیریدم لماش نیا .دنک‌یم مهارف لماک تروص‌هب ار
Pod.تسا هکبش یاه
‌تسایس و اه

150. ( )
WireGuard Integration Secure Networking

Cilium زا WireGuard( هدش
‌یراذگزمر یا‌هکبش تاطابترا داجیا یارب

encrypted networking
نیا .دنک
‌یم هدافتسا )

نیب کیفارت ات دهد
‌یم هزاجا ناربراک هب تیلباق
Pod.دننک لقتنم هدش
‌یراذگزمر و نمیا تروص‌هب ار اه

Policy Enforcement Based on Identity
Cilium یاه
‌سردآ زا هدافتسا یاج‌هب
IP تیوه زا ،یلصا رایعم ناونع هب Podنیا .دنک
‌یم هدافتسا هکبش یاه‌تسایس لامعا یارب اه

هک ییاه
‌طیحم رد هژیو‌هب ،دنک‌یم مهارف ار ایوپ و رت‌قیقد یاه‌لرتنک ناکما شور
IP.دنتسه ریذپرییغت و ایوپ یاه

Service Mesh Without Sidecars
درف
‌هبرصحنم یاه‌یگژیو زا یکی
Cilium یزاس
‌هدایپ ،

Service Mesh
زا هدافتسا نودب Sidecarشهاک ثعاب شور نیا .تسا اه
‌

دننام یا
‌هکبش یاه‌تیلباق ،نآ یاج‌هب و دوش‌یم متسیس رابرس و یگدیچیپ

load balancing
و observabilityرد
اًمیقتسم

زا هدافتسا اب و لنرک حطسeBPF.دوش
‌یم یزاس‌هدایپ

Traffic Encryption
Cilium نیب هکبش کیفارت یراذگزمر زا Pod دننام ییاهرازبا زا هدافتسا اب تیلباق نیا .دنک
‌یم ینابیتشپ اه
WireGuardرگید ای
.دوش
‌یم ماجنا یراگنزمر یاه‌لکتورپ
Cilium یاه
‌طیحم رد تینما و هکبش تیریدم یارب ریذپ‌فاطعنا و دنمتردق رازبا کی

Cloud Native
هژیو
‌هب و
Kubernetes
هتفرشیپ یاه
‌تیلباق زا هدافتسا اب رازبا نیا .تسا
eBPFیریذپ
‌هدهاشم و تینما ،یزاس‌هکبش هنیمز رد ار یا‌هدرتسگ تاناکما و لااب ییاراک ،

و رتسلاک دنچ زا ینابیتشپ ،هتفرشیپ یتینما یاه
‌تسایس ،هکبش فلتخم یاه‌هیلا کیفارت تیریدم دننام ییاه‌ییاناوت .دهد‌یم هئارا

،اه
‌شم سیورس اب یگچراپکی
Cilium.تسا هدرک لیدبت نردم یاه
‌طیحم یارب یا‌هکبش یاهراکهار نیرتهب زا یکی هب ار

151. HubbleUi

152. Hubble UI
هژورپ یلصا یاهرازبا زا یکی Cilium( ربراک یکیفارگ طبار کی ناونع هب هک تسا UI یارب )Hubble.دنک
‌یم لمع

Hubble یاهرتسلاک یارب هکبش یبایدر و گنیروتینام متسیس کی دوخ Kubernetes طسوت هک تسا Ciliumهدش هداد هعسوت
.تساCilium رب ینتبم یا
‌هکبش مرفتلپ کی
eBPFطیحم رد هکبش کیفارت گنیروتینام و لرتنک یارب یا
‌هتفرشیپ یاه‌تیلباق هک تسا

Kubernetes.دهد
‌یم هئارا
تاناکما
Hubble UI
:
:هکبش کیفارت هدهاشم
Hubble UI
رتسلاک لخاد هکبش کیفارت یاه
‌نایرج مامت یرصب تروص هب هک دهد‌یم هزاجا امش هب

Kubernetes.تسا اهدون و اه
‌سیورس ،اهداپ نیب کیفارت یجورخ و یدورو قیقد شیامن لماش ناکما نیا .دینک هدهاشم ار دوخ
( اه
‌تساوخرد یبایدر

Flow tracing
دناوت
‌یم هک ،دنک‌یم مهارف ار اه‌تساوخرد درکلمع و ریسم رت‌قیقد یسررب ناکما یگژیو نیا :)

.دنک کمک هکبش درکلمع دوبهب و تلاکشم ییاسانش هب
( لاصتا تیعضو شیامن Connectivity زا هدافتسا اب :)
Hubble UI
ار دوخ متسیس فلتخم یازجا نیب لاصتا تیعضو دیناوت
‌یم

.دینک لصاح نانیمطا فلتخم یازجا نیب یا
‌هکبش تاطابترا تیعضو و تملاس زا و دینک هدهاشم
دننام( فلتخم یاهرتلیف زا هدافتسا اب دنناوت
‌یم ناربراک :وجتسج و نویسارتلیف
namespace ،اهداپ ،IPیتحار هب )... و اه
‌سیورس ،

.تسا دیفم کوکشم یاه
‌کیفارت یسررب و ندرک گابید یارب هژیو هب ناکما نیا .دننک هدهاشم و وجتسج ار هکبش یاه‌نایرج
( یعقاو نامز مسجت -
Real time visualization
:)
Hubble UI
تروص هب ار کیفارت یاه
‌نایرج هک دهد‌یم ناکما امش هب

.دنک
‌یم کمک یا‌هکبش تلاکشم عیرس دوبهب و یروف یسررب هب یگژیو نیا .دینک هدهاشم یا‌هظحل
( یتینما یاه
‌تسایس تیریدم و شیامن

Network Policies
اب :)
Hubble UI
( هکبش یتینما یاه
‌تسایس تارثا دیناوت‌یم

Cilium Network Policies
یاه
‌نایرج هچ یارب ییاه‌تسایس هچ هک دینک یسررب دیناوت‌یم نینچمه .دینک لیلحت و هدهاشم ار )

.هن ای دنوش
‌یم لامعا یتسرد هب اه‌تسایس نیا ایآ و تسا هدش لامعا یا‌هکبش
:راک هوحن

Hubble UI
رازبا هعومجم زا یشخب ناونع هب Hubble نیا .دوش
‌یم بصن
UI هب
Hubble Relay
یاه
‌هداد هک دوش‌یم لصتم

زا ار هکبش نایرجHubble.دهد
‌یم شیامن یکیفارگ طبار رد ار اه‌نآ و هدرک تفایرد
:هدافتسا دراوم
:یا
‌هکبش تلاکشم لح و گابید

Hubble UI
رد یا
‌هکبش هدیچیپ تلاکشم لح و گابید یارب دنمتردق یرازبا
Kubernetes
.تسا
.دنک
‌یم کمک درکلمع و تینما دوبهب هب یا‌هکبش یاه‌نایرج گنیروتینام و لیلحت :هکبش لیلحت و گنیروتینام

153. .(
یریذپ‌سایقم
Scalability:
)

Hubble UI
زا هدافتسا اب .دهد شیامن و شزادرپ ار هکبش یاه
‌هداد زا یدایز مجح دناوت‌یم و تسا هدش یحارط گرزب یاهرتسلاک یارب


Hubble Relay
هب هدش یروآ
‌عمج تروص هب رتسلاک رد هرگ نیدنچ زا هکبش یاه‌نایرج ،
UIدوش
‌یم ثعاب هک ،دنوش‌یم لاسرا

.دوش ظفح هدیچیپ و گرزب یاه
‌طیحم رد یتح متسیس درکلمع
(
اه‌یشم‌طخ لیلحت

Policy Analysis
:
)
یاه
‌یگژیو زا رگید یکی

Hubble UI
( یتینما یاه
‌یشم‌طخ هب طوبرم تایئزج شیامن و لیلحت ،

Cilium Network Policies
)
یاه
‌تسایس ایآ هک دینک یسررب و دینک هدهاشم هکبش یاه‌نایرج یور ار یشم‌طخ ره ریثأت هک دهد‌یم هزاجا امش هب تیلباق نیا .تسا

.ریخ ای دنا
‌هدش یزاس‌هدایپ یتسرد هب امش
:یرصب یاه
‌فارگ اب هکبش یاه‌هداد شیامن
مهم یاه
‌یگژیو زا یکی

Hubble UI
یاهدون و اه
‌سیورس ،اهداپ نیب تاطابترا یکیفارگ مسجت ،
Kubernetesهب اه
‌فارگ نیا .تسا

ار یلامتحا تلاکشم ای لاصتا طاقن تعرس هب و دینک هدهاشم هداس و یرادید تروص هب ار فلتخم تاطابترا هک دنهد
‌یم ناکما امش

.دینک ییاسانش
(
اه‌هتسب تایئزج هدهاشم ناکما
-
Packet level Inspection
:
)
زا هدافتسا اب
Hubble UI
یاه
‌سردآ ،اه‌لکتورپ هب طوبرم تاعلاطا هلمج زا ،دینک ادیپ یسرتسد هکبش نایرج ره تایئزج هب دیناوت‌یم ،

دننام ییاهرازبا قیرط زا هک هکبش هتسب ره تایئزج یسررب یتح و اه
‌تروپ ،دصقم و ادبم
eBPF.دنوش
‌یم یروآ‌عمج
(
هکبش هدیچیپ یاهراتخاس زا ینابیتشپ

Complex Network Topologies
:
)

Hubble UI
،هتسباو یاهداپ و سیورس نیدنچ اب یاه
‌هکبش دننام ،دنتسه هکبش هدیچیپ یاه‌یژولوپوت یاراد هک ییاه‌طیحم یارب

نیا .تسا بسانمUI.دنک رت
‌هداس ار اهراتخاس نیا تیریدم و دهد شیامن حوضو هب ار هکبش هدیچیپ یاهراتخاس تسا رداق
یاهدربراک
Hubble UI
:لمع رد

154. :هکبش درکلمع لیلحت
زا هدافتسا اب دنناوت
‌یم تخاسریز یاه‌میت

Hubble UI
لکشم ای تعرس شهاک هنوگره دوجو تروص رد و دننک روتینام ار هکبش درکلمع
.دننک ییاسانش تعرس هب ار نآ ،هکبش رد
:تلامح زا یریگولج و صیخشت
زا دنناوت
‌یم یتینما یاه‌میت

Hubble UI
دننام یلامتحا تلامح زا و دننک هدافتسا هکبش کیفارت رد کوکشم یاهوگلا ییاسانش یارب
تلامحDDoS.دننک یریگولج هریغ و هداد قیرزت ،
:هتفرشیپ یتینما یاه
‌تسایس یزاس‌هدایپ
و دننک یزاس
‌هدایپ و فیرعت هکبش کیفارت زا یعقاو یاه‌هداد ساسا رب ار هتفرشیپ یتینما یاه‌یشم‌طخ یگداس هب دنناوت‌یم هکبش ناریدم

.دننک هدهاشم یعقاو نامز رد ار اه
‌نآ تارثا
:ربراک هبرجت دوبهب
ای رادیاپان یاه
‌نایرج .دنشخب دوبهب ار ییاهن ربراک هبرجت تیفیک دنناوت‌یم ناگدنهد‌سیورس ،هکبش کیفارت گنیروتینام و یزاس‌هنیهب اب

.دوش هئارا یرتهب یهد
‌سیورس ات دنوش حلاصا و ییاسانش دنناوت‌یم دمآراکان

155. هداد هاگیاپ
. دشاب هتشاد فارشا هداد هاگیاپ میهافم و لوصا هبدیاب راک سپاود کی
. دوش هعجارم متشون هک یاه باتک هب یلیمکت تاعلاطا یارب دوشیم داهنشیپ
• عجرم باتک
mariadb |mysql

• باتکoracle

156. اه
‌هداد هاگیاپ
،)»هاگیاپ« ،هصلاخ روط
‌هب(
یتاعلاطا کناب ،ناگ
دِاد
ای سی
بِاتیدِ
:یسیلگنا هب( Databaseاب اه
‌هداد زا یا‌هعومجم هب )

.دوش
‌یم هتفگ دنم‌ناماس و مظنم راتخاس
یلامجا یسررب و تاحلاطصا
قیرط زا
لاًومعم تاعلاطا نیا هب یسرتسد هک تسا نامزاس ای راتخاس و طبترم یاه‌هداد زا یا‌هعومجم هب هراشا »هداد هاگیاپ« ،رگید ترابعب

( »هداد هاگیاپ تیریدم متسیس«DBMSناربراک ات دهد
‌یم هزاجا هک تسا یرتویپماک یاهرازفا‌مرن زا هچراپکی هعومجم کی زا لکشتم )

هک تسا نکمم تیدودحم هچ رگا( هداد هاگیاپ رد دوجوم تاعلاطا مامت هب یسرتسد و اه
‌هداد هاگیاپ دنچ ای کی اب ندرک رارقرب طابترا یارب

تسا یتدم هداد هاگیاپ ،یا
‌هفرح تاعلاطا یروانف یایند زا جراخ . .دنک‌یم مهارف ار )دشاب هتشاد دوجو صاخ تاعلاطا هب دودحم یسرتسد

.سا.ما.یب.ید .دوش
‌یم هدافتسا )تراک صخاش کی ای هدرتسگ هحفص کی دننام( طبترم یاه‌هداد زا یا‌هعومجم ره هب هراشا یارب بلغا هک

یلصا هورگ راهچ هب ار نآ ناوت
‌یم هک دهد ماجنا ار دوخ یاه‌هداد و هداد هاگیاپ کی تیریدم هک دهد‌یم هزاجا فلتخم عباوت هب دوجوم سا

:درک یدنب
‌هقبط
1. .مینک
‌یم فیرعت نآ زا هدافتسا اب ار هداد نامزاس هک فیراعت زا فذح و حلاصا ،داجیا - اه‌هداد فیرعت
2. .یعقاو یاه
‌هداد فذح و حلاصا ،جرد - یناسرزور هب
3.یبایزاب یاه
‌هداد .رگید یدربراک یاه‌همانرب طسوت رتشیب شزادرپ یارب ای هدافتسا لباق میقتسم روط‌هب مرف کی رد تاعلاطا هئارا

دوجوم یاه
‌هداد بیکرت ای رییغت اب هدمآ تسد هب دیدج مرف کی رد ای هداد هاگیاپ رد هک تسا نامه اًساسا مرف کی رد تسا نکمم

.تسا
‌هدش هتخاس سرتسد رد هدش هریخذ یاه‌هداد هاگیاپ زا
4.لرتنک اب شورف و دیرخ ،اه
‌هداد تیمامت ظفح ،درکلمع رب تراظن ،اه‌هداد تینما یارجا ،ناربراک رب تراظن و مان تبث - هرادا

.دیآ
‌یم دوجو هب بارخ متسیس هرظتنمریغ تسکش دننام دادیور زا یخرب طسوت هک تسا تاعلاطا دعب تهاقن هرود و ،ینامزمه
مه و هداد هاگیاپ مهDBMSمتسیس ،هداد هاگیاپ لدم هب یعمج هراشا »هداد هاگیاپ متسیس« .تسا صاخ هداد هاگیاپ لدم لوصا اب قباطم
.تسا هداد هاگیاپ و ،هداد هاگیاپ تیریدم
هداد هاگیاپ هچخیرات
هداد هاگیاپ موهفم
هد زا هداد هاگیاپ موهفم
هٔ
۱
۹۶۰
دادعت اب
لاًومعم( یتاعلاطا یاه‌متسیسس تشادهگن و ،تخاس ،یحارط رد هدنیازف تلاکشم شهاک یارب

هک هداد هاگیاپ تیریدم یاه
‌متسیس موهفم هارمه هب موهفم نیا .تسا‌هدش داجیا )فلتخم داد یدایز دادعت اب و ،نامزمه ییاهن رِبراک یدایزهٔ

.تسا
‌هدرک دشر دنک‌یم نکمم ار اه‌هداد هاگیاپ هب اراک و رثؤم یراکتسد
نئوژ هب هداد هاگیاپ حلاطصا یاهدربراک نیلوا۱
۹۶۳
تکرش هک ینامز ینعی ،ددرگ
‌یمزاب

System Development

Corporationهاگیاپ .تفرگ هدهع رب ار »یزکرم یا
‌هداد هاگیاپ کی یتابساحم تیریدم و هعسوت« مان هب حرط کی ییارجا تیلوئسم

ههد لیاوا رد دحاو هژاو کی ناونع هب هداد۷
۰
ههد رخاوا رد و اپورا رد ۷
۰
رد ای یا
‌هداد کناب( .تفر راک هب ییاکیرمآ ربتعم یاه‌همان ربخ رد

لاس لیاوا۱
۹۶۶
)تفر راک تسپ نتگنیشاو همانزور رد

157. ههد رد هداد هاگیاپ تیریدم متسیس نیلوا۶
۰
داد ناشن ار نیا نمکب تلااقم .دشاب
‌یم نمکب زلراچ هخاش نیا ناماگشیپ زا .تفای شرتسگ

یاه
‌تراک هیاپ رب هداد شزادرپ اه‌نامز نآ رد .دنک‌یم ایهم ار یزاس‌هریخذ لیاسو هب یسرتسد یارب یرترثؤم رایسب دربراک وا تایضرف هک

:دش داجیا اه
‌نامز نآ رد یا‌هداد لدم عون ود .دنک‌یم ایهم ار تاعلاطا یرس شزادرپ هک دوب یسیطانغم یاهراون و هنگنم
CODASYL
طسوت هک یبتارم هلسلس لدم و تشاد نمکب تایرظن رد هشیر هکدش یا
‌هکبش لدم هعسوت بجوم

North American Rockwell

تکرش نآ زا سابتقا اب
اًدعب و دش داجیا
IBMلوصحم IMS.دومن دیلوت ار
طسوت یا
‌هطبار لدم
. .
E F Codd
لاس رد ۱
۹۷۰
نیا ینلاوط
اًتبسن یتدم یارب .داد‌یم رارق داقتنا دروم ار دوجوم یاه‌لدم وا .دش هئارا

اهرتویپماک ورکیم یارب قفوم لوصحم نیلوا .دوب دییأت دروم یملع عماجم رد لدمdBASEیاه
‌لماع‌متسیس یارب هکدوب
/
CP M
و -
PC
/ -
DOS MS DOS
لاس نایرج رد .دش هتخاس ۱
۹۸۰
( یهاگیاپ یاه
‌نیشام و هدش عیزوت لدم یاه‌هاگیاپ یور رب شهوژپ
database
machines لاس رد .تشاذگ رازاب رب یمک ریثأت اما ،دش زکرمتم )۱
۹۹۰
تهج لدم نیا .دش بلج ارگ ءیش لدم فرط هب تاهجوت
دنچ یاه
‌هداد و )عبانم رازفا‌مرن یسدنهم لماش( هداد یسدنهم ،صاخ یاه‌هداد هاگیاپ یور رب یگداس‌هب و دوب مزلا بکرم یاه‌هداد لرتنک

.درک
‌یم راک یا‌هناسر
لاس رد۲
۰۰۰
( لا
‌ما‌سکا هاگیاپ و داد خر یا‌هزات یروآون
XMLاه
‌هداد و تادنتسم نیب توافت ندرب نیب زا لدم نیا فده .دمآ دوجو هب )

.دنریگ رارق مه رانک رد هن ای دنشاب هتفای تخاس هچ یتاعلاطا عبانم هک دنک
‌یم کمک و تسا
سا .ما.یب.ید حیضوت
DBMSزا یخرب .دراد زاین هعسوتو شلات لاس و رفن نارازه هب لومعم روط
‌هب نآ هعسوت و تسا‌هتفای لماکت هدیچیپ رازفا‌مرن متسیس کی

دننام سا .ما.یب.یدAdabas و لکاروا ،2
DB
تسا تیعقاو نیا ،لاح نیا اب .تس یدربراک یاه
‌همانرب یاهزاین عفر سا .ما.یب.ید فده .

،لاح نیا اب .دشاب رت هفرص هب نورقم دناوت
‌یم هعسوت هنیزه هک
DBMSدراوم یخرب رد :دراد یا
‌هنیهب لح هار هشیمه
DBMSنکمم
متسیس جیار لاثم کی .دراد دوجو صاخ یاه
‌هداد هاگیاپ زا هدافتسا اب هک یاه‌متسیس زا یرایسب یاه‌هنومن .دنک یفرعم ار یرورضریغ رابرس

تیلباق زا یهجوت لباق شخب یزاین و ،لیمیا یاه
‌مایپ تیریدم یزاس‌هنیهب یارب تسا‌هدش یحارط لیمیا یاه‌متسیس :تسا لیمیا
DBMS
طبار نداد رارق نودب ،ییاهن ناربراک فرط زا هداد هاگیاپ هب یسرتسد یارب تسا یا
‌همانرب رازفا‌مرن یتاعلاطا یاه‌کناب زا یرایسب .تسا

DBMSطبار کی قیرط زا دایز لامتحا هب ای ،میقتسم روط
‌هب میس لکتورپ کی تسا نکمم رازفا‌مرن ناسیون همانرب .میقتسم روط‌هب

اب هداد هاگیاپ ناریدم و هداد هاگیاپ ناحارط .دننک هدافتسا همانرب یسیون
‌همانرب
DBMSتخاس یارب هدش هداد صاصتخا یاه
‌طبار قیرط زا

و سا .ما.یب.ید درکلمع یگنوگچ دروم رد کرد و رتشیب شناد زا یخرب هب زاین هجیتن رد و ،هداد یاه
‌هاگیاپ یدربراک یاه‌همانرب ظفح و'

.دننک
‌یم لماعت سا .ما.یب.ید میظنت یاهرتماراپ و یجراخ طبار

هداد هاگیاپ یاه
‌لدم
کی ره یارب .دراد دوجو یا
‌هداد یاه‌لدم یارب یفلتخم یاهدرگش .دنک‌یم صخشم یقطنم حطس رد ار اه‌هداد هاگیاپ ناربراک یراک یوگلا

.دنک
‌یم ایهم ناربراک یارب یکیزیف قابطنا رد یفلتخم لرتنک حوطس و تسا یزاس‌هدایپ لباق یفلتخم یکیزیف یاهارجا یقطنم یاه‌لدم زا

158. هاگیاپ تیریدم هناماس راک ساسا یا
‌هطبار لدم .یا‌هطبار لدم و یا‌هکبش لدم ،یبتارم هلسلس لدم ،تخت لدم زا دنترابع اه‌لدم نیا

.تسا یزورما یاه
‌هداد
یزاس
‌لدم و یحارط
رازگرب هداد هاگیاپ رد تاعلاطا راتخاس هدننک
‌سکعنم هک یموهفم هداد لدم کی دیلوت یارب هک تسا نیا هداد هاگیاپ حارط کی هفیظو نیلوا

نابز بوبحم شور زا رگید یکی .یحارط رازبا کمک اب بلغا ،طابترا-تیدوجوم لدم کی هعسوت روظنم هب .دنک داهنشیپ یحرط دوش
‌یم

رگا ،لاثم ناونع هب :دوش جراخ ناهج زا نکمم لدم دراد یگتسب هدننک
‌سکعنم تلاح تقد هب قفوم هداد لدم .تسا هچراپکی یزاس‌لدم

هداد لدم یحارط .دوش هریخذ تاعلاطا کی زا شیب هک دهد
‌یمن هزاجا تقیقح رد ،دشاب هتشاد نفلت هرامش کی زا شیب دنناوت‌یم مدرم

هب نامزاس کی هک ییاهزیچ دروم رد قیمع یاه
‌لاوس ندیسرپ لماش لاًومعم .دراد ناربراک دربراک هنماد زا یبوخ کرد هب زاین بوخ یموهفم

هب یدنب
‌هتسب زا فلتخم مرف ود اب لوصحم کی رگا ای ، ؟دشاب لااک هدننک‌هضرع کی دناوت‌یم یرتشم کی دننام ،دشاب‌یم دراد هقلاع نآ" " "

شخب ،زاورپ ،تلاوصحم ،نایرتشم( صاخشا یارب تاحلاطصا فیراعت شسرپ ؟ تسا نآ فلتخم تلاوصحم ای لوصحم نامه ،دسر
‌یم شورف"

یاهدنیارف زا یدورو لماش تاقوا یهاگ یموهفم هداد لدم دیلوت .دریگ
‌یم رارق هدافتسا دروم هدش داجیا یاه‌یگژیو و اه‌نآ طباور و )زاورپ

ناونع هب .دنک کمک زاین دروم هداد هاگیاپ رد یتاعلاطا داجیا هب دناوت
‌یم نیا .تسا نامزاس رد راک شدرگ لیلحت و هیزجت ای ،راک و بسک

کی دیلوت زا سپ .دنک کمک یلعف یاه
‌هداد نینچمه و یخیرات یاه‌هداد یرادهگن یارب زاین دروم هداد هاگیاپ یریگ‌میمصت هب دناوت‌یم ،لاثم

.دنتسه لاحشوخ ناربراک یموهفم هداد لدم
مان هب بلغا دنیارف نیا .تسا
‌هداد هاگیاپ رد هطوبرم یاه‌هداد نامتخاس یزاس‌هدایپ هک دننک همجرت ار حرط نیا هک تسا نیا یدعب هلحرم

رد( یموهفم هداد لدم هک یلاح رد .تسا حرط کی بلاق رد هدش نایب اه
‌هداد یقطنم لدم یجورخ و ،یقطنم یاه‌هداد هاگیاپ یحارط

طسوت هدش ینابیتشپ صاخ هداد هاگیاپ لدم کی اه
‌هداد یقطنم لدم ،تسا‌هداد هاگیاپ یروانف باختنا زا لقتسم )لقادح یروئت
DBMS
زا هدافتسا اب ام هلاقم نیا رد اما ،دوش
‌یم هدافتسا رگیدکی یاج هب بلغا دشاب‌یم هداد هاگیاپ لدم و اه‌هداد طیارش لدم( .دنک‌یم باختنا ار

هداد هاگیاپ لدم )مینک
‌یم هدافتسا یحارط نایب یزاس‌لدم دامن یارب هداد هاگیاپ لدم و ،صاخ هداد هاگیاپ کی یحارط یارب هداد لدم

نابز ناونع هب یا
‌هطبار لدم ،رت قیقد ای ،یا‌هطبار لدم داد هاگیاپ نیرت‌بوبحمهٔ
SQLهداد هاگیاپ یحارط کی داجیا دنور .تسا
‌هداد ناشن

ادتبا رد هک دوش
‌یم لصاح نانیمطا .تسا یداع شور ناونع هب هدش هتخانش دنمشور شور زا هدافتسا اب لدم نیا زا هدافتسا اب یقطنم

هلحرم .دوش
‌یم ماجنا ماجسنا ظفح یارب راکدوخ تروص هب فذح و یناسرزور هب یروط‌هب ،هدش تبث ناکم کی رد اهنت هک تسا »تقیقح«

بلغا هک دراذگ
‌یم ریثأت نآ دننام و ،تینما ،دوبهب ،یریذپ سایقم ،درکلمع یارب یریگ‌میمصت هک تسا نیا هداد هاگیاپ یحارط زا ییاهن

یارب هدش ذاختا تامیمصت هک ینعم نیا هب ،تسا
‌هداد للاقتسا هلحرم نیا رد یدیلک فده .دوش‌یم هدیمان یکیزیف یاه‌هداد هاگیاپ یحارط

طسوت
اًتدمع یکیزیف یحارط .تسا یدربراک یاه‌همانرب و ناربراک هب نداد نایاپ یارب هک دشاب یئرمان دیاب درکلمع یزاس‌هنیهب فادها

هدش هئارا یاه
‌یگژیو زا قیمع کرد و ،دور‌یم راظتنا یسرتسد و راک مجح یاهوگلا زا یبوخ شناد هب زاین و ،دوش‌یم هدنار زاین دروم درکلمع

طسوتDBMSلرتنک فیرعت ود ره لماش نیا .تسا یتینما یکیزیف یاه
‌هداد هاگیاپ یحارط هبنج زا رگید یکی .تسا‌هدش باختنا

.تسا اه
‌هداد یارب شور و یتینما حوطس فیرعت نینچمه و هداد هاگیاپ ءایشا هب یسرتسد

159. یصصخت و ییارجا ثحب
یاه
‌هیاپ اب یراتخاس ییانشآ نودب دوخ یا‌هفرح یگدنز زاغآ رد هک دنتسه صصختمریغ ناسیوندک یخرب یتاعلاطا کناب تخاس هنیمز رد

( دننک
‌یم یلودج نیب تاطابترا داجیا یتح ای لوادج تخاس هب مادقا یتاعلاطا کناب رورس
relations ای RDBMSکناب یحارط رد .)
یارب شلات( یزاس
‌لامرنان ،)مجح رد ییوج‌هفرص یارب رارکت زا بانتجا( یزاس‌لامرن هلمج زا تسا حرطم هشیمه تباث ثحب دنچ یتاعلاطا

اب ییانشآ ،)تعرس شیازفا یارب رارکتindexing نامه
اًبیرقت( سکدنیا درتسلاک لماش فورح ساسا رب دنمفده یزاس‌بترم ای
PKsو )

لاًومعم هک شدوخ فیدر سکدنیادرتسلاک هب نتفای زا سپ مان سکدنیا لاثم یارب( مود پآ‌کول ثحبم اب مود یاه‌سکدنیا
PKتسا
دننام ییاه
‌ثحب و )دنک جارختسا ار فیدر ات دنک‌یم هعجارم
-
B tree
رد اما دنریگ
‌یم هابتشا یرنیاب تخرد اب ار نآ هابتشا هب یخرب هک

دنچ ات هک دریگ
‌یم میمصت یتاعلاطا لودج یاه‌فیدر دادعت ساسا رب رورس دوخ هک ینعم نادب تسا هدنوش‌لداعتم-دوخ تخرد عقاو

.دسرب رظن دروم فیدر یاه
‌هداد هب نکمم نامز نیرت‌عیرس رد وجتسج دروم رادقم هسیاقم اب دناوتب ات دنک هتسد هتسد ار اه‌سکدنیا هلحرم

ای گرب یاه
‌هرگ و )ینایم( چنرب اب هخاش یاه‌هرگ ،)نیزاغآ یدنب‌هتسد اهنت( تور ای هشیر هرگ هنوگ هس هب اه‌یدنب‌هتسد نیا فلتخم حوطس

یبیکرت یاه
‌سکدنیا داجیا یتاعلاطا کناب ییاراک شیازفا مهم ثحابم هلمج زا .دنراد دوجو )ینایاپ( دنوش‌یم‌هتخانش زجیپ فیل هب هک زفیل

ثحابم نیا مامت نیب رد .تسا رادروخرب یمهم تیمها زا لوادج نیب تاطابترا داجیا نامز رد هک تسا وجتسج عون اب بسانتم تیزوپماک ای
یتاعلاطا روتوم عون هچ زا هکنیا لاویک
‌سا‌یام دننام اهرورس یخرب رد
MyISAM ای InnoDBاریز تسا تلااوس نیلوا زا دوش هدافتسا
یلوا رد لیلد نیا هب ندناوخ مه و تبث مه تعرس رد لداعت هدنیامن یمود و )یناگیاب
لاًومعم( تسا تاعلاطا تبث رد تعرس هدنیامن یلوا

و تسا سکعرب یمود هک یلاح رد دوش
‌یم هتخانش نشکازرتریغ ای یشنکارتریغ ناونع اب و دنک‌یم لفق ار لودج لک هداد تبث نامز رد

.دنک
‌یم لفق ار اه‌فیدر
نامه رد تسا نکمم زین لدم یحارط هلحرم هک دوش
‌یم زاغآ زغم ای رکف نافوط هلحرم زا سپ یتاعلاطا کناب یحارط دنیارف لاًومعم

دننام هدش هدافتسا رکف نافوط یارب هک دوش ماجنا یطیحم
MS Visio
،هژورپ راتخاس رابرد تامیمصت ندش یعطق زا سپ
لاًومعم اما هٔ

دننام یتاعلاطا کناب یحارط یاهویدوتسا رد میقتسم هداد هاگیاپ یحارط و یشک
‌لدم هلحرم

MySQL Workbench
ای SQL

server management studio
تحت هژورپ هچ ور نیا زا دوش
‌یم ماجنا
RUPرد هلصافلاب دناوت
‌یم تارییغت دوش ارجا لیجا ای

.دوش لامعا یلصا لدم
دشاب گنهامه هدننک
‌هدافتسا همانرب یور یتاعلاطا کناب لدم ینایم هیلا درکلمع هوحن اب شیپ زا هک دشاب یا‌هنوگ هب دیاب هاگیاپ یحارط

یارب )تسا یحارط لاح رد هژورپ صتخم هداد هاگیاپ ینامز هن اما دوش
‌یم هتخاس دوجوم یتاعلاطا کناب ساسا رب همانرب سکعرب یهاگ(

هداد یشک
‌هشقن یوگلا هیلا زا تسا نکمم ناربراک دادعت و هژورپ تعسو نازیم هب هتسب لاثم
 (en)( Datamapperرتلااب تعرس اب )
( روشنک تبث یوگلا هب تبسن رت
‌میظع یاه‌هژورپ یارب
ARتسا نکمم یدراوم رد یتح دوش هدافتسا تسا رادروخرب یرت
‌نییاپ‌تعرس زا هک )

هیلا هنوگ
‌چیه زا هدافتسا ناکما
ORMهطساوب یتاعلاطا کناب شنکارت هنوگ ره یتینما لئاسم رطاخ هب لاثم یارب دشاب هتشادن دوجو
procedureرورس ناربراک یارب یتاعلاطا کناب رورس یور شیاریو ای ندوزفا هزاجا و دوش ماجنا نمیا هدش هتشون
‌شیپ زا یاه‌نیتور و اه

زا هک تسا
‌هدش هیصوت اًرثکا .دشاب هتشادن دوجو
ARرتهب هنیزگ رپماتید ضوع رد دوشن هدافتسا دنراد رایسب ناربراک هک ییاه
‌هژورپ یارب

اب داضت رد نیمود هیلا اه
‌نآ زا یکی دوش‌یم هدافتسا یتوافتم لاًماک روما یارب هنماد ای نیمود ترابع زا یتاعلاطا یاه‌کناب ثحبم رد .تسا

هک همانرب رد یزاس
‌لدم هیلا یرگید و تساه‌هداد نشیلیر یسررب و شیاریو و تبث هدننک‌لرتنک هیلا یکی هک تسا رپماتید رد سنیزیب هیلا

.دنک
‌یم هدافتسا لوا هیلا زا

188. ODBC

189. odbc( هملک ففخم هک
Open Database Connectivity
مرن طبار ناونع هب ییاضف هدننک مهارف ،تسا )
( یرازفاAPI زا ناوت یم نآ قیرط زا هک دشاب یم ) DBMSناحارط فده .درک یرادرب هرهب و هدافتسا فلتخم یاه
و اه لماع متسیس ، یسیون همانرب یاه نابز زا لقتسم یرتسب ندروآ دوجوب ،متسیس نیاDBMS.دشاب یم اه
درکلمع و راک شورodbc:
متسیس زا هدافتسا یاربODBC:ز ا دنترابع هک دشاب دوجوم فلتخم هفلوم هس تسیاب یم

–

ODBC driver

–

ODBC client

–

DBMS server
ادتبا
ODBC client
یارب ار دوخ رظن دروم یاه تساوخرد
DBMS server
سپس،دنک یم لاسرا DBMS
server هلیسوب
ODBC driver
هلیسوب هک ار هجیتن و هدرک همجرت ار اضاقت نیا
ODBC driver
هدش همجرت
یارب
ODBC client
.دتسرف یم
طابتراODBC: اه شور رگید اب
-
JDBC ODBC
( زادنا هار کی زا لکشتم شور نیاDriver طبار )JDBC( زادنا هار کی زا هک دشاب یم Driver طبار )ODBC
یاه بولسا زادنا هار نیا .دیامن یم هدافتسا دصقم هداد هاگیاپ هب لاصتا یاربJDBC( عبات یاه ناوخارف هب ار

Function calls
)ODBCیصاخ یا هداد هاگیاپ یارب یطابترا لپ نیا زا
اًمومع ناسیون همانرب .دیامن یم همجرت

زادنا هار زا هک دننک یم هدافتساJDBC
لاًثم .دننک یمن ینابیتشپ یبوخ هب

Sun Microsystems
نیا زا یکی
رد ار له لپJVM.تسا هداد یاج دوخ
-
ODBC JDBC
زادنا هار کی زا یلبق شور دننام زین شور نیاODBC( زادنا هار کی یاه سیورس زا یدنم هرهب تهج Driver)
JDBC.دیامن یم هدافتسا دصقم ی هداد هاگیاپ هب لاصتا تهج
اه یزاس هدایپ
زا یفلتخم یاه یزاس هدایپODBC :دننام ، تسا دوجوم فلتخم یاه لماع متسیس یارب Microsoft

190. , , , /
2, /400, 5/ , Windows Unix Linux OS OS IBM i OS Mac OS X
زا یفلتخم یاه رویارد روطنیمه .
یارب نآDBMS :دننام ، تسا هدمآ دوجوب یتوافتم یاه ,
2, ,Oracle DB Microsoft SQL Server

, , , , ,
Sybase Pervasive SQL IBM Lotus Domino MySQL PostgreSQL Microsoft

Access.

Microsoft ODBC
iODBC

Independent Open DataBase Connectivity
( زاب نتم هئارا کی
Open source
هک دشاب یم )
زاODBC و /
X Open
زجب ییاه طیحم یارب یلک روطب و تسا هدش هتفرگ
Microsoft Windows
دروم
قبط رب هژورپ نیا هعسوت و یرادهگن .دریگ یم رارق هدافتساLGPL و BSD تکرش .دشاب یم سنسیلا APPLEزین
( دوخ لماع متسیس رد یزاس هدایپ نیا زا
Mac Os X
.تسا هدرک هدافتسا )
هداد هعسوت و دنا هدرک لامعا دوخ یاه متسیس رد ار یزاس هدایپ نیا زین اه متسیس رگید ناسیون همانرب و نیسدنهم
: دننام ، دنا 9,
(86, 86-64, -64, , , ), Mac OS Linux x x IA Alpha MIPS and ARM Solaris

(
86), , - (- ), 64, SPARC and x AIX HP UX PA RISC and Itanium Compaq Tru Digital

, , 5.
4, , - , UNIX Dynix Generic UNIX FreeBSD DG UX and OpenVMS
.
تبسن نآ یاه تیلباق زا هک تسا نآ ندوب زاب نتم ، توافتم یاه لماع متسیس رد هژورپ نیا یگدرتسگ همه نیا تلع
.دشاب یم اه هژورپ رگید هب
5/
IBM i OS
5/
IBM i OS
طبار زا یزاس هدایپ کی ODBC هداد هاگیاپ زا ینابیتشپ یارب هک تسا 2
DB
.تسا هدمآ دوجوب
UDBC
( ییوکس دنچ طبار کی-
cross platform
بیکرت اب )ODBC و
SAG CLI
ریغ یاه متسیس یارب هک دشاب یم
هژورپ اب نونکا و تسا هدش یزاس هدایپ و یحارط زودنیو لماع متسیس زاiODBC.تسا هدش یکی
یسررب هب هلاقم نیا ردfreetds . تخادرپ میهاوخ
اب طابترا هوحن لاثم نیا رد
ms sql
. داد میهاوخ رارق یسررب دروم ار

هداد هاگیاپ اب طابترا یارب . مییامن یم بصن ار زاین دروم یاه همانرب زیچره زا لبق
ms sql
.

191. - -
yum install unixODBC unixODBC devel freetds y
یارب بصن زا دعبvalid روتسد زا بصن تحص ندرک
odbcinst – j
و -
tsql C
. مینکیم هدافتسا


ندرک داجیا هوحن
Driver Entry
:

192. بصن زا دعب لاوصا freetds ریسم رد . تسا دوجوم ضرفشیپ قیفناک لیاف
/
"
/ .
etc odbcinst ini
هب طوبرم راتخاس رگا ،
"
freetds . مینکیم هفاضا ار نآ دوخ ام دوبن دوجوم

193. # Example driver definitions
# Driver from the postgresql-odbc package
# Setup from the unixODBC package
[PostgreSQL]
Description = ODBC for PostgreSQL
Driver = /usr/lib/psqlodbcw.so
Setup = /usr/lib/libodbcpsqlS.so
Driver64 = /usr/lib64/psqlodbcw.so
Setup64 = /usr/lib64/libodbcpsqlS.so
FileUsage = 1
# Driver from the mysql-connector-odbc package
# Setup from the unixODBC package
[MySQL]
Description = ODBC for MySQL
Driver = /usr/lib/libmyodbc5.so
Setup = /usr/lib/libodbcmyS.so
Driver64 = /usr/lib64/libmyodbc5.so
Setup64 = /usr/lib64/libodbcmyS.so
FileUsage = 1
# Driver from the freetds-libs package
# Setup from the unixODBC package
[FreeTDS]
Description = Free Sybase & MS SQL Driver
Driver = /usr/lib/libtdsodbc.so
Setup = /usr/lib/libtdsS.so
Driver64 = /usr/lib64/libtdsodbc.so
Setup64 = /usr/lib64/libtdsS.so
Port = 1433
# Driver from the mariadb-connector-odbc package

194. # Setup from the unixODBC package
[MariaDB]
Description = ODBC for MariaDB
Driver = /usr/lib/libmaodbc.so
Setup = /usr/lib/libmaodbc.so
Driver64 = /usr/lib64/libmaodbc.so
Setup64 = /usr/lib64/libmaodbc.so
FileUsage = 1
زا ریغ هب ام : هتکنfreetds ریاس driver . مینکیم هراشا زین ار اه
داجیا هوحن
()Data Source Name DSN
:
میناوت یم امdsn/ ریسم رد ار / .
etc odbc ini
مینک داجیا ربراک ره یگناخ هشوپ ریسم رد ای
/. .
~ odbc ini

: هنومن یارب
[ODBC Data Sources]
MSSQLDEV = MSSQL Server
[MSSQLDEV]
# Reference driver from the "/etc/odbcinst.ini" file.
# Driver = FreeTDS
# Or use a direct driver reference, rather than reference
# one in the "/etc/odbcinst.ini" file.
Driver=/usr/lib64/libtdsodbc.so.0
Description = MSSQL Server
Trace = No
Server = 192.168.11.1
Database = dbtest

195. Port = 1433
TDS_Version = 7.2
#QuotedId=YES
#AnsiNPW=YES
#VarMaxAsLong=YES
[Default]
Driver = /usr/lib64/libtdsodbc.so.0
تست هوحن
()Data Source Name DSN
:
osql -S MSSQLDEV -U myuser -P mypassword
strings: '': No such file
trying /tmp/sql ... no
trying /tmp/sql ... no
trying /etc ... OK
checking odbc.ini files
reading /root/.odbc.ini
[MSSQLDEV] not found in /root/.odbc.ini
reading /etc/odbc.ini
[MSSQLDEV] found in /etc/odbc.ini
found this section:
[MSSQLDEV]
Driver = /usr/lib64/libtdsodbc.so.0
Description = MSSQL Server
Trace = No
Server = 192.168.11.1
Database = dbtest
Port = 1433
TDS_Version = 7.1

looking for driver for DSN [MSSQLDEV] in /etc/odbc.ini
found driver line: " Driver = /usr/lib64/libtdsodbc.so.0"
driver "/usr/lib64/libtdsodbc.so.0" found for [MSSQLDEV] in odbc.ini
found driver named "/usr/lib64/libtdsodbc.so.0"
/usr/lib64/libtdsodbc.so.0 is an executable file
"Server" found, not using freetds.conf
Server is "my-sql-server.example.com"
Configuration looks OK. Connection details:
DSN: MSSQLDEV
odbc.ini: /etc/odbc.ini
Driver: /usr/lib64/libtdsodbc.so.0
Server hostname: 192.168.11.1

196. Address: 192.168.11.1
Attempting connection as banner ...
+ isql MSSQLDEV myuser 'mypassword' -v
+---------------------------------------+
| Connected! |
| |
| sql-statement |
| help [tablename] |
| quit |
| |
+---------------------------------------+
SQL> quit
#

197. ( راکو
‌بسک موادت حرط
-
Business Continuity Plan BCP
)
( راکو
‌بسک موادت حرط
BCPتلالاتخا اب ههجاوم رد دناوت
‌یم نامزاس کی دنک‌یم نیمضت هک تساه‌لمعلاروتسد و اهدنیآرف زا یا‌هعومجم )

زکرمت ینارحب ثداوح هب شنکاو رب اهنت
‌هن حرط نیا .ددرگزاب یداع تیعضو هب تعرس هب و هدرک ظفح ار دوخ یدیلک یاه‌تیلاعف ،اه‌نارحب و

یلصا فده .دهد
‌یم ششوپ زین ار یگدامآ و یریگشیپ هکلب ،دراد
BCPیتایح تایلمع و نانکراک ،اه
‌ییاراد ،اه‌سیورس هب یسرتسد ظفح

.تسا یرارطضا طیارش رد
ارچBCP؟تسا یرورض
کسیر تیریدم .هرمزور یاه
‌تیلاعف رد للاتخا اب طبترم یاه‌کسیر شهاک و ییاسانش :
یلام تراسخ شهاک.دشاب هتشاد هارمه هب یلام نایز تسا نکمم هک تامدخ هئارا ای دیلوت فقوت زا یریگولج :
ناعفن
‌یذ و یرتشم دامتعا شیازفا
.دننک
‌یم ظفح ار نایرتشم دامتعا دمآراک همانرب کی نتشاد اب اهراکو‌بسک :
:ثداوح ربارب رد یرادیاپ .اه
‌متسیس یبارخ و اه‌یریگ‌همه ،یربیاس تلامح ،یعیبط یایلاب هلمج زا
:ینوناق تامازلا اب یناوخمه.تسا یمازلا راکو
‌بسک موادت حرط نتشاد ،عیانص یخرب رد
یدیلک رصانع BCP
راکو
‌بسک ریثأت لیلحت و کسیر یبایزرا
( -
Business Impact Analysis BIA
:)
نکمم یاهدیدهت ییاسانش .)ینف صقن ،یعیبط یایلاب ،یربیاس تلامح دننام(
راکو
‌بسک رب اه‌سیورس یبارخ یلامتحا ریثأت لیلحت
.)ینوناق ،یتایلمع ،یلام(
:اهدنیآرف و تامدخ تیولوا نییعت
.دننامب سرتسد رد نارحب طیارش رد دیاب هک یتایح یاهدنیآرف ییاسانش و اه
‌سیورس یدنب‌تیولوا
فیرعت RTO و )یبایزاب فده نامز( RPO.)هداد یبایزاب فده هطقن(
RTO.دشاب جراخ سرتسد زا دناوت
‌یم سیورس کی هک ینامز رثکادح :
RPO.داد تسد زا یدج للاتخا داجیا نودب ناوت
‌یم هک یا‌هداد نازیم رثکادح :
:یبایزاب و شنکاو همانرب نیودت
.نکمم نامز نیرتمک رد اه
‌تخاسریز و اه‌سیورس یبایزاب یاه‌شور میظنت
.)یربیاس هلمح ای هکبش یبارخ
لاًثم( اه‌نارحب عاونا هب شنکاو یارب قیقد یاه‌لمعلاروتسد یزاس‌هدامآ
دنیآرف فیرعت Failover.)نابیتشپ متسیس کی هب سیورس راکدوخ لاقتنا(

198. :نارحب میت داجیا
.نامزاس فلتخم یاه
‌شخب زا یدیلک دارفا لماش وگخساپ یاه‌میت نییعت
.)دهد ماجنا ینامز هچ رد ار یراک هچ یسک هچ( حوضو
‌هب اه‌تیلوئسم و فیاظو فیرعت
(
یریگ‌نابیتشپ
Backup و
)
Redundancy :
.اه
‌متسیس و اه‌هداد زا مظنم نابیتشپ یاه‌هخسن داجیا
.)ربا ای هیوناث هداد زکارم دننام( نابیتشپ یاه
‌تخاسریز زا هدافتسا
.نابیتشپ یاه
‌هخسن حیحص درکراک زا نانیمطا و یبایزاب یاهدنیآرف مظنم شیامزآ
:نیرمت و شزومآ
یارجا هوحن دروم رد نانکراک یارب مظنم یاه
‌شزومآ یرازگرب
BCP.
یارجا
Tabletop Exercises
.رتشیب یگدامآ یارب اه
‌نارحب یزاس‌هیبش و
:رمتسم دوبهب و تراظن
یناسرزور
‌هب و ینیبزاب
BCP.صخشم ینامز لصاوف رد
.رمتسم دوبهب یارب هدش
‌هتخومآ یاه‌سرد ییاسانش و هتشذگ یاهدادخر لیلحت
هک یتلالاتخا عاوناBCP: دهد
‌یم ششوپ

یزوس
‌شتآ ،هلزلز ،لیس :یعیبط یایلاب
هداد تشن ،که ،رازفا
‌جاب :یربیاس تلامح
هکبش ای رتنساتید رد صقن :تخاسریز یبارخ و قرب یعطق
ریظن :اه
‌یریگ‌همه
-
19COVID
دش نانکراک هدرتسگ یراکرود ثعاب هک
رازفا
‌تخس یبارخ ای هداد یفداصت ندش کاپ :یناسنا یاطخ ای ینف یاه‌صقن

199. یزاس
‌هدایپ و یحارط لحارم
BCP
:فده فیرعت و عورش
حرط فادها و هنماد نییعت BCP
عبانم صیصخت یارب دشرا ناریدم تیامح بلج
و کسیر لیلحت BIA :
نارحب یاهویرانس و اهدیدهت ییاسانش
تلالاتخا زا یشان یتایلمع و یلام ریثأت لیلحت
:یزاسدنتسم و یحارط
داجیا و اهدنیآرف یزاسدنتسم Runbook
اه
‌تیلوئسم نییعت و نارحب هب ییوگخساپ یاه‌میت داجیا
:یزاس
‌هنیهب و شیامزآ
حرط ییاراک یسررب یارب یزاس
‌هیبش یاه‌نومزآ یارجا
اهدنیآرف یناسرزور
‌هب و فعض طاقن حلاصا
:شزومآ و رمتسم یارجا
اب اه
‌نآ ییانشآ و نانکراک مظنم شزومآ
BCP
حرط یناسرزور
‌هب و یطیحم تارییغت رب رمتسم تراظن
رد هدافتسا دروم یاه
‌یروانف و اهرازبا
BCP
لثم :نارحب تیریدم یاهرازفا
‌مرن
Everbridge ای xMatters و
…
:یربا یریگ
‌نابیتشپ یاه‌سیورس

AWS Backup
،
Azure Recovery Services
و
…
:یهدرادشه و یتراظن یاه
‌متسیس
PagerDuty، Datadog و
…

200. :یطابترا یاه
‌مرفتلپ

Microsoft Teams
، Slack ینارحب طیارش رد طابترا یارب
نتشاد یایازمBCP
:نامزاس یروآ
‌بات شیازفا
.دننک
‌یم لمع رتهب اه‌نارحب اب ههجاوم رد اهراکو‌بسک
:ناعفن
‌یذ و یرتشم دامتعا ظفح
.نامزاس رابتعا رب یبارخ ریثأت شهاک
:کسیر تیریدم یزاس
‌هنیهب
.تخاسریز فعض طاقن شهاک و ییاسانش
:اه
‌هنیزه شهاک
.یلام تاراسخ و اه
‌تیلاعف تدم‌ینلاوط فقوت زا یریگشیپ
یارجا یاه
‌شلاچ
BCP
:اه
‌میت نایم یگنهامه مدع
.فلتخم یاه
‌شخب نایم یراکمه دوبن
:یزاس
‌هدایپ یاه‌هنیزه
.هدیچیپ و گرزب یاه
‌نامزاس رد هژیو‌هب
:مظنم نومزآ و نیرمت مدع تسا نکمم BCP.دنکن لمع یتسرد
‌هب نارحب نامز رد
:نانکراک تمواقم .تسا شلات و نامز دنمزاین نارحب یارب یگدامآ و ینامزاس گنهرف رییغت
تقیقح ردBCPزکرمت هثداح زا سپ یبایزاب رب اهنت
‌هن حرط نیا .تسا ینارحب طیارش رد راکو‌بسک یرادیاپ ظفح یارب یدیلک رازبا کی

ماغدا اب .دهد
‌یم تیمها یلبق یگدامآ و یریگشیپ هب هکلب ،دراد
BCPیریگولج تایلمع فقوت زا ناوت
‌یم ،نامزاس هرمزور یاه‌تیلاعف رد

.دومن ظفح ار نایرتشم دامتعا و درک
اب و دنهد همادا دوخ تیلاعف هب نانچمه ،طیارش نیرت
‌تخس رد یتح هک دهد‌یم ناکما اه‌نامزاس هب ،رثوم راکو‌بسک موادت حرط کی نتشاد

.دندرگزاب یداع تیعضو هب ریخأت نیرتمک

201. هنیمز ردDevOps( راکو
‌بسک موادت یزیر‌همانرب ،
BCPطیارش رد یتح اه
‌سیورس ندوب سرتسد رد و یرادیاپ نیمضت رد یتایح شقن )

هب نکمم نامز نیرتمک رد ای دهد همادا دوخ یدیلک یاه
‌تیلاعف هب دناوت‌یم نامزاس هک دنک‌یم نیمضت همانرب نیا .دنک‌یم افیا ینارحب

ماغدا .ددرگزاب یداع تیعضوBCP اب DevOpsبیکرت هوحن همادا رد .تسا هناریگشیپ گنهرف و ،اهرازبا ،اهدنیآرف زا یبیکرت دنمزاین
:مهد
‌یم حیضوت ار هزوح ود نیا
تیمهاBCP رد DevOps
( یبارخ نامز شهاک Downtime رد هتسویپ یاه
‌سیورس :)
DevOpsیربیاس تلامح ،متسیس صقن دننام ینارحب طیارش رد دیاب
.دنشاب سرتسد رد مه قرب عطق ایBCP.دنک
‌یم کمک یبایزاب یاهراکهار و یبارخ یلامتحا یاهویرانس ییاسانش هب
:اطخ ربارب رد اه
‌سیورس یرادیاپ
DevOpsار نانیمطا نیا راکو
‌بسک موادت یارب یزیر‌همانرب .دراد زکرمت موادم لیوحت یاه‌هخرچ رب

.دنشاب سرتسد رد نانچمه مهم یاهدنیآرف ،یربیاس تلامح ای اهاطخ زورب تروص رد یتح هک دهد
‌یم
:کسیر تیریدم BCP هب DevOpsو دنک تیریدم رتهب ار هداد نتفر تسد زا و یبارخ اب طبترم یاه
‌کسیر ات دنک‌یم کمک

.دشاب هتشاد رثوم یبایزاب یاهویرانس
یدیلک یازجاBCP رد DevOps
:کسیر یبایزرا
)یناسنا یاطخ ای ،هکبش تلاکشم ،یربیاس تلامح دننام( یجراخ و یلخاد یاهدیدهت ییاسانش
راکو
‌بسک رب سیورس یبارخ ریثأت لیلحت
:یبایزاب و پاکب تیریدم
)تخاسریز و هداد زا( مظنم یریگ
‌پاکب یاه‌تسایس یزاس‌هدایپ
تست و نیرمت
Disaster Recovery
هدش
‌یزاس‌هیبش یاهویرانس اب
( یبایزاب یزاسراکدوخ
Automated Recovery
:)
دننام راکدوخ یاهرازبا زا هدافتسا Ansible، Terraform ای Kubernetesاه
‌سیورس عیرس یبایزاب و رارقتسا یارب
دنیآرف میظنت Failoverینارحب یاه
‌سیورس یارب راکدوخ تروص‌هب
:یهدرادشه و تراظن
لثم ییاهرازبا زا هدافتسا Prometheus، Grafana و ،
ELK Stack
اه
‌سیورس رمتسم گنیروتینام یارب
نارحب زا یریگولج و لومعمریغ یاهدادخر ماگنهدوز صیخشت یارب اهرادشه میظنت

202. تیریدمIncident:
( اهدادخر هب ییوگخساپ میت کی نتشاد
Incident Response Team
لیلحت و تبث نارحب عیرس عفر و تیریدم یارب )
ددجم عوقو زا یریگولج و اهدنیآرف رمتسم دوبهب یارب اهدادخر
:موادم نیرمت و تست
مظنم یارجا
tabletop exercises
و )ذغاک یور یزاس
‌هیبش تانیرمت(

Chaos Engineering
یگدامآ شیامزآ یارب
اه
‌تخاسریز
رمتسم یناسرزور
‌هب و یبایزرا
BCPاه
‌نومزآ جیاتن هب هجوت اب
یاه
‌کینکت و اهرازبا
DevOps یارب BCP
Containerization لثم( Dockerناسآ یبایزاب و لمح لباق یاه
‌سیورس داجیا :)
/
CI CD Pipelines
نارحب نامز رد یحلاصا یاهدک یزاس
‌هدایپ رد تعرس :

()Infrastructure as Code IaC
دک اب اه
‌تخاسریز عیرس یبایزاب و داجیا :

Cloud Failover
و -
Multi Cloud Strategy
کسیر شهاک یارب یربا هدنهد
‌سیورس دنچ زا هدافتسا :
بیکرت یایازمBCP اب DevOps
اه
‌یبارخ ربارب رد اه‌تخاسریز یروآ‌بات شیازفا
نارحب عقاوم رد یبایزاب نامز شهاک
گنهرف هب هجوت اب اه
‌میت نایم رتهب یگنهامه
DevOps
اه
‌سیورس یرادیاپ لیلد هب ییاهن ناربراک و نایرتشم نانیمطا شیازفا
بیکرت ،تیاهن ردBCP و DevOpsو تارییغت هب تعرس هب دناوت
‌یم هک دوش‌یم رادیاپ و کباچ ،فطعنم راتخاس کی داجیا هب رجنم

.دهد ناشن شنکاو اه
‌یبارخ

203. رادیاپ یحارط و متسیس یرامعم

Redundancy
و :
Replication
یرامعم زا Microservices.دنریگن رارق ریثأت تحت اه
‌سیورس ریاس ،سیورس کی یبارخ تروص رد ات دینک هدافتسا
داجیا Replica.عیرس یبایزاب یارب فلتخم ییایفارغج قطانم رد اهرورس ای اه
‌سیباتید زا
:
Load Balancing
یزاس
‌هدایپ

Load Balancer
لثم( اهNginx ای HAProxy زا یریگولج و کیفارت عیزوت یارب )overload.رورس کی
زا هدافتسا
Chaos Engineering

Chaos Engineering
یگدامآ ات دنک
‌یم داجیا دوخ یاه‌متسیس رد ییاهاطخ دمع هب نامزاس نآ رد هک تسا هناریگشیپ درکیور کی

.دجنسب ینارحب طیارش رد ار تخاسریز
:اهرازبا
Gremlin،
Chaos Monkey
هعومجم زا(
Netflix OSS
)
:فده
یعقاو نارحب عوقو زا شیپ تخاسریز فعض طاقن ییاسانش
اه
‌میت یگدامآ نازیم یسررب و یبارخ نامز یارب نیرمت
۳ یزاس
‌هدایپ .

( )DR Disaster Recovery
راکدوخ تروص
‌هب
RTO و RPO:

( )RTO Recovery Time Objective
.دوش جراخ سرتسد زا دناوت
‌یم سیورس کی هک ینامز رثکادح :

( )RPO Recovery Point Objective
.یدج للاتخا داجیا نودب داد تسد زا ناوت
‌یم هک یا‌هداد رثکادح :

204. DevOps زا هدافتسا اب /
CI CD
و
Infrastructure as Code
دناوت
‌یم
RTO و RPO.دهد شهاک ار
یارجاDR:راکدوخ
زا هدافتسا اب Terraform ای Ansibleرگید طیحم کی رد
اًعیرس ار اه‌تخاسریز ناوت‌یم ،رتنساتید لک یبارخ تروص رد ،

.درک رقتسم
یاه
‌یژتارتسا
Backupیبایزاب و

Backup Incremental
:
.)یزاس
‌هریخذ یاضف و نامز یزاس‌هنیهب یارب( دوش هریخذ نابیتشپ هخسن نیرخآ هب تبسن تارییغت اهنت
Offsite و
Cloud Backup
:
لثم( یربا یاه
‌سیورس زا هدافتسا

3AWS S
،
Azure Blob Storage
.لحم زا جراخ رد نابیتشپ یاه
‌هخسن یزاس‌هریخذ یارب )

Backup as Code
:
یاهوکس زا هدافتسا اب یبایزاب و پاکب یاهدنیآرف یزاسراکدوخ DevOps.
(
تراظن
Monitoring و
)
Alertingدنمشوه
-
Real time Monitoring
:
لثم ییاهرازبا Prometheus و Datadog.اه
‌تخاسریز و اه‌سیورس تیعضو رب تراظن یارب

205. Alerting:
.)یسرتسد شهاک ای خساپ نامز شیازفا لثم( تلاکشم ماگنهدوز صیخشت یارب قیقد یاهرادشه میظنت
زا هدافتسا PagerDuty ای OpsGenie و zabbix.اه
‌میت هب یروف رادشه لاسرا یارب و …
تانیرمت Tabletopیزاسدنتسم و

Tabletop Exercise
:
.دوش
‌یم یسررب اه‌نآ شنکاو هوحن و دهد‌یم رارق یضرف طیارش رد ار اه‌میت هک نارحب یزاس‌هیبش تانیرمت
و یزاسدنتسمRunbooks:
هیهت Runbook.تسا اه
‌تیلوئسم و اه‌سیورس یبایزاب قیقد لحارم لماش هک ،نارحب یویرانس ره یارب

206. گنهرفDevSecOps رد تینما و BCP
:یریذپ
‌بیسآ تیریدم
لثم یتینما راکدوخ یاهرنکسا زا هدافتسا اب
OWASP ZAP
ای Snykریذپ
‌بیسآ اهدک و اه‌تخاسریز هک دوش لصاح نانیمطا ،

.دنتسین

Least Privilege
:
.دوش دودحم بیسآ نازیم ،هلمح عوقو نامز رد ات دینک لامعا اه
‌سیورس و یربراک یاه‌باسح یارب ار یسرتسد لقادح لصا

Penetration Testing
:
.یتینما تلامح لباقم رد متسیس یگدامآ یبایزرا یارب مظنم ذوفن یاه
‌تست یارجا
DevOps و -
Multi Cloud Strategy
راکو
‌بسک موادت یارب
:یربا هدنهد
‌هئارا دنچ زا هدافتسا
لثم( یربا هدنهد
‌هئارا دنچ زا ،هدنهد‌هئارا کی هب یگتسباو یاج‌هب
AWS، Azure و GCP.دوش هدافتسا )

Hybrid Cloud
:
عبانم بیکرت Cloud و -
On premise
.نارحب نامز رد رتشیب یریذپ
‌فاطعنا یارب
Failover( لااب یسرتسد یارب فلتخم یاه
‌هدنهد‌سیورس نیب راکدوخ

High Availability
.)

207. Pipeline یاه/
CI CD
یبارخ ربارب رد مواقم
-
Blue Green Deployment
:
.دوش تشگزاب یلبق هخسن هب
اًعیرس ،دیدج هخسن رد لکشم زورب تروص رد ات دنشاب ارجا لاح رد سیورس زا هخسن ود نامز‌مه

Canary Deployment
:
لماک رارقتسا ،تیقفوم تروص رد و دننک ادیپ یسرتسد دیدج هخسن هب ناربراک زا یمک دصرد ادتبا هک یا
‌هنوگ‌هب یجیردت رارقتسا

.دوش ماجنا
Rollback:راکدوخ
.ددرگرب یلبق رادیاپ هخسن هب راکدوخ تروص
‌هب متسیس ،دیدج رارقتسا رد لکشم ییاسانش تروص رد
یریگ
‌هجیتن
ماغداBCP اب DevOpsدنمزاین درکیور نیا .تساه
‌تخاسریز و اه‌سیورس موادت نیمضت یارب هتفرشیپ و هنارگن‌لک درکیور کی

گنهرف داجیا و موادم تانیرمت ،راکدوخ یاهرازبا زا هدافتسا ،قیقد یزیر
‌همانرب
DevOps ،تیاهن رد .تسا نامزاس رد BCPرد
DevOpsنودب ار دوخ یاه
‌سیورس و دننامب یقاب مواقم و ریذپ‌فاطعنا دنناوت‌یم ینارحب ره اب ههجاوم رد اهراکو‌بسک هک دنک‌یم نیمضت

.دنهد هئارا ناربراک هب هفقو

208. ‌
: همیمض
اب
tabletopexercises
: میوش انشآ یزیمور نیرمت ای

209. ( )
Tabletop Exercise TTX
یعون یزاس
‌هیبش نیرمت
تروص
‌هب هک تسا نارحب
ذغاک یور یضرف یاهویرانسماجنا یهورگ تاسلج رد ای
( راکو
‌بسک موادت حرط شیامزآ ،اه‌میت یگدامآ نازیم یسررب ،نیرمت نیا فده .دوش‌یم
BCP ییاسانش و ،)فعض طاقن،نارحب هب خساپ یاهدنیآرف رد
.تسا یعقاو یاه
‌متسیس رد تلاخد نودب
نانیمطا ات دوش
‌یم یحارط تلالاتخا رگید ای اه‌متسیس یبارخ ،یعیبط یایلاب ،یربیاس تلامح دننام فلتخم یاهویرانس یزاس‌هیبش یارب نیرمت نیا

.دهد ناشن شنکاو اه
‌نارحب هب رثؤم روط‌هب دناوت‌یم نامزاس هک دوش لصاح
یلصا فادها
Tabletop Exercise
1.:نارحب یاه
‌همانرب شیامزآ
ییاراک یسررب BCP و ( )
Disaster Recovery Plans DRP
2.:اه
‌میت یهاگآ و شزومآ
نارحب نامز رد دوخ فیاظو و اه
‌شقن اب نانکراک ییانشآ حطس شیازفا
3.:فعض طاقن ییاسانش و تلاکشم فشک اه
‌حرط رد دوجوم یاهلأخ
اهدنیآرف ای
4.:یگنهامه شیازفانامزاس فلتخم یاه
‌شخب نایم یراکمه و طابترا دوبهب
5.:رمتسم دوبهب و حلاصا اهدنیآرف یناسرزور
‌هب
نیرمت یاه
‌هتفای ساسا رب
یارجا هوحن
Tabletop Exercise
1 .:یزاس
‌هدامآ و یزیر‌همانرب
•:فده نییعت؟دوش
‌یم ماجنا ینارحب ای ویرانس عون هچ یارب نیرمت
•:ناگدننک
‌تکرش ییاسانش
.طبترم یاه
‌شخب ریاس و یقوقح میت ،یربیاس تینما میت ،ینف یاه‌میت ،دشرا ناریدم لماش
•:ویرانس نیودت.)یرازفا
‌جاب هلمح ای رتنساتید لماک عطق لاًثم( راکو‌بسک اب طبترم و یعقاو ییویرانس یحارط
2 .:نیرمت یارجا
•:هدننک
‌لیهست
ناونع
‌هب درف کی
نیرمت ریدم ای هدننک
‌لیهست
.دنک
‌یم تیاده هلحرم‌هب‌هلحرم ار ویرانس
•:یهورگ ثحب.دننک
‌یم نایب ار دوخ یاه‌شنکاو و اه‌لح‌هار و هدرک ثحب هدش‌هئارا یویرانس دروم رد ناگدننک‌تکرش
•:ویرانس تفرشیپ یزاس
‌هیبش
تروص
‌هب ویرانس
یا
‌هلحرمدنچ
.دوش هدیجنس فلتخم تاظحل رد اه
‌میت یاه‌شنکاو ات دوش‌یم ارجا
3 .:لیلحت و یزاسدنتسم
•:اه
‌شنکاو تبث
.دنوش
‌یم تبث نیرمت لوط رد هدش‌هتفرگ یاه‌میمصت و اه‌شلاچ ،اه‌خساپ مامت
•:اهلأخ ییاسانش هب زاین هک ییاه
‌شخب و تلاکشم یسررب
حلاصا ای دوبهب.دنراد
4 .:یحلاصا تامادقا و شرازگ هئارا
•:یمسر شرازگ هئارا ییاسانش و نیرمت جیاتن زا یشرازگ هیهت فعض و توق طاقن.

210. •:یحلاصا تامادقا یزیر
‌همانرب
یناسرزور
‌هب
BCP.جیاتن ساسا رب اهدنیآرف رگید و
یاهویرانس زا ییاه
‌لاثم

Tabletop Exercise
1.:یرازفا
‌جاب هلمح
و یتینما میت شنکاو و ییاسانش هوحن یسررب IT
2.:رتنساتید لماک یعطقنابیتشپ زکرم کی هب اه
‌سیورس لاقتنا و یبایزاب یاهدنیآرف نومزآ
3.:ساسح یاه
‌هداد تشن
ناراذگ
‌نوناق و نایرتشم هب یناسر‌علاطا هوحن و یقوقح تامیمصت یسررب
4.:یریگ
‌همه
اه
‌سیورس موادت و هدرتسگ یراکرود تیریدم یزاس‌هیبش
5.:یزکرم رتفد رد یزوس
‌شتآ
راکو
‌بسک یبایزاب و هیلخت یاه‌همانرب یسررب
یایازم
Tabletop Exercise
•:ینهذ یگدامآ داجیا.دننک
‌یم لمع رتهب یعقاو نارحب نامز رد و دنوش‌یم انشآ نارحب یاهدنیآرف اب ناگدننک‌تکرش
•:اه
‌متسیس یارب کسیر نودب
.درادن یعقاو یاه
‌تخاسریز رد تلاخد هب یزاین نیرمت نیا ،یلمع یاه‌تست فلاخرب
•:رثؤم و نازرا.دنوش ماجنا دنناوت
‌یم تعرس‌هب و دنراد زاین یمک عبانم هب اه‌نیرمت نیا
•:تاطابترا دوبهب.نامزاس فلتخم یاه
‌میت نایم یراکمه و یگنهامه شیازفا
یارجا یاه
‌شلاچ

Tabletop Exercise
•:نیرمت ربارب رد تمواقم.دننک هاگن تقو فلاتا ناونع
‌هب اه‌نآ هب ای دنریگن یدج ار اه‌نیرمت نیا تسا نکمم اه‌میت یخرب
•:فیعض یاهویرانس.تشاد دهاوخن بولطم رثا نیرمت ،دننکن داجیا بسانم یاه
‌شلاچ ای دنشابن یعقاو اهویرانس رگا
•:یریگیپ دوبن.دوب دنهاوخ هدیاف
‌یب اه‌نیرمت ،دوشن ماجنا یحلاصا تامادقا و دوشن لیلحت یتسرد هب نیرمت جیاتن رگا
یدنب
‌عمج

Tabletop Exercise
زا یکی دنمتردق یاهرازبایطیحم رد و کسیر نودب نیرمت نیا .تسا راکو
‌بسک موادت و نارحب یاه‌حرط شیامزآ یارب

و هدرک ییاسانش ار دوخ فعض طاقن ات دنک
‌یم کمک اه‌نامزاس هب ،نما
دنهد دوبهب ار دوخ یگدامآنامزاس ،اه
‌نیرمت نیا موادم یارجا اب ،نینچمه .

و دشاب هتشاد یرتهب درکلمع یعقاو یاه
‌نارحب اب ههجاوم رد دناوت‌یم
راکو
‌بسک یروآ‌بات
.دهد شیازفا ار

211. همیمض
پآ کب میهافم

212. . م
یراد یریگ پا کب د
ت
م هس ام
,
Full Backup
,
Differential Backup

Incremental Backup
ت
خ
ادرپ میهاو
خ
یریگ پآ کب را
تخ
اس
ن
یا یسررب هب همادا رد
اه
‌کسید ای اه‌
نش
ی
ت
راپ ،اه‌ه
ش
وپ و اه‌لیاف مام
ت

ز
ا هک
ت
سا یریگ‌
ن
ابی
تش
پ عو
ن

ن
یر
ت
‌یساسا ،لماک یریگ‌
ن
ابی
تش
پ عقاو رد

عاو
ن
ا ،
ن
یاربا
ن
ب .دراد یدای
ز

ن
ابی
تش
پ یا
ضف هب
ز
ای
ن
و
ت
سا ریگ
تقو ،لاح
ن
یا اب .د
ن
ک‌یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن

یر
یگ‌
ن
ابی
تش
پ ی
ن
عی ،دو
ش
‌یم داه
نش
یپ دیدج یریگ‌
ن
ابی
تش
پ
Differentialا
ی ی
ش
یا
زفا یریگ‌
ن
ابی
تش
پ و

Incremental .
ا
ی لیس
ن
ار
ف
ید یریگ
ن
ابی
تش
پ
Differentialه
فا
ض
ا دیدج ای ه
تفای ریی
غت
یاه هداد
ز
ا یریگ
ن
ابی
تش
پ هب : هد
ن
و
ش
ری
غ
ع
ن
ای


ز
ا
ت
اری
غ
ع
ت
ی
ن
عی .دراد هرا
ش
ا لماک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن

ن
یر
خ
آ
ز
ا هد
ش

full backup
.

213. ا
ی ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ
Incrementalک
ی ای لماک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
کی
ت
سا
ن
کمم هک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن

ن
یر
خ
آ
ز
ا :

. دو
ش
یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
هد
ش
هفا
ض
ا ه
ز
ا
ت
ای ه
تفای ریی
غت
یاه هداد
ز
ا ط
قف ،د
ش
اب ی
ش
یا
زفا
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
ر
یی
غت
ه
ز
ا
ت
یاه هداد
ز
ا ط
قف ود ره ،لیس
ن
ار
ف
ید یریگ
ن
ابی
تش
پ و ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ ،دی
ن
یب یم الاب
ز
ا هک روط
ن
امه

ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ دروآ یم
ن
ا
غ
مرا هب ام
ش
یارب ار یدیدج
ت
الاوس هک ،د
نن
ک یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ هد
ش
هفا
ض
ا ای ه
تفای-

؟م
ی
ن
ک با
ختن
ا بسا
ن
م
ن
ابی
تش
پ عو
ن
کی ه
ن
وگ
چ ؟
ت
سا ر
ت
هب کی مادک ،لیس
ن
ار
ف
ید لبا
ق
م رد
ر
یی
غت
ه
ز
ا
ت
یاه هداد
ز
ا ط
قف ود ره ،لیس
ن
ار
ف
ید یریگ
ن
ابی
تش
پ و ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ ،دی
ن
یب یم الاب
ز
ا هک روط
ن
امه

ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ دروآ یم
ن
ا
غ
مرا هب ام
ش
یارب ار یدیدج
ت
الاوس هک ،د
نن
ک یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ هد
ش
هفا
ض
ا ای ه
تفای-

؟م
ی
ن
ک با
ختن
ا بسا
ن
م
ن
ابی
تش
پ عو
ن
کی ه
ن
وگ
چ ؟
ت
سا ر
ت
هب کی مادک ،لیس
ن
ار
ف
ید لبا
ق
م رد
رد ار
ن
ابی
تش
پ
ف
ل
تخ
م عاو
ن
ا بیاعم و ایا
ز
م ،ری
ز
رد
3
ز
ای
ن
دروم ی
ز
اس هری
خذ
یا
ضف ،یریگ
ن
ابی
تش
پ
ت
عرس هلمج
ز
ا ،هب
ن
ج

یر
تش
یب
ت
اعالطا لیس
ن
ار
ف
ید یریگ
ن
ابی
تش
پ و ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ دروم رد .داد مهاو
خ

ن
ا
شن
ام
ش
هب یبای
ز
اب
ت
عرس و

.د
ی
ن
ک با
ختن
ا دی
ن
او
ت
یم ار ه
ن
ی
زگ
ن
یر
ت
هب
ن
یاربا
ن
ب و درک دیهاو
خ
بسک

214. هد
ش
هدروآ ام
ش
یارب لا
ث
م کی اج
ن
یا رد .
ت
سا لیس
ن
ار
ف
ید یریگ
ن
ابی
تش
پ
ز
ا ر
ت
عیرس ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ ،یلک روط هب

ل
صا و
ت
سا
2.دهد یم
ن
ا
شن
ار دیدج یریگ
ن
ابی
تش
پ عو
ن

یور هک
ن
یا
ز
ا دعب .دی
ن
ک یم داجیا هب
نش
کی
ز
ور رد ه
ن
ا
ز
ور ی
ش
یا
زفا پآ کب کی دی
ن
ک
ض
رف

Start Backup
،د
یدرک کیلک

هد
ش
ی
ز
یر هما
ن
رب یاهراک هی
ق
ب یارب ی
ش
یا
زفا
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
کی سپس و د
ن
ک یم داجیا لماک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
کی اد
ت
با

ط
قف هب
نش
هس
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
و دوب دهاو
خ
هب
نش
کی
ز
ا ه
تفای ریی
غت
یاه هداد لما
ش
هب
نش
ود
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
.د
ن
ک یم داجیا

.د
ن
ک یم
ظف
ح هب
نش
ود
ز
ا ار
ت
اریی
غت
ه
خ
س
ن
هک یلاح رد د
ن
ک یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
یر
ت
مک یاه هداد
ز
ا ی
ش
یا
زفا ی
ز
یر هما
ن
رب هک دی
ن
یب یم ،لا
ث
م
ن
یا رد

،ل
یس
ن
ار
ف
ید لبا
ق
م رد ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ ،
ن
یاربا
ن
ب .د
ن
ک یم هیه
ت

ن
ابی
تش
پ یر
تش
یب یاه هداد
ز
ا لیس
ن
ار
ف
ید
ن
ابی
تش
پ

.دو
ش
یم
ز
وریپ رود
ن
یا رد و درب یم یریگ
ن
ابی
تش
پ یارب یر
ت
مک
ن
ام
ز
ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ
ت
سا هد
ش
هدا
فت
سا یریوص
ت
یاه لیاف هری
خذ
یارب یا
ضف راد
ق
م هچ هک دهد یم
ن
ا
شن
:
ز
ای
ن
دروم ی
ز
اس هری
خذ
یا
ضف
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
ی
ش
یا
زفا هب
ت
بس
ن
یر
تش
یب
ت
اعالطا
ز
ا لیس
ن
ار
ف
ید راک کی هک دی
ن
یبب دی
ن
او
ت
یم حو
ض
و هب ،الاب لا
ث
م
ز
ا

ز
ای
ن
ی
ش
یا
زفا
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن
کی هب
ت
بس
ن
دو
خ
یریوص
ت
یاه لیاف هری
خذ
یارب یر
تش
یب یا
ضف هب
ن
یاربا
ن
ب ،د
ن
ک یم هیه
ت

.دو
ش
یم ر
تش
یب
ن
ابی
تش
پ ه
ز
اد
ن
ا رد
ت
وا
فت
،د
ش
کب لوط ر
تش
یب هد
ش
ی
ز
یر هما
ن
رب پآ کب هچره و .دراد
:ی
بای
ز
اب
ت
عرس
،
ن
یاربا
ن
ب .دی
ن
ک با
ختن
ا ار لماک
ن
ابی
تش
پ ریوص
ت
لیاف کی دیاب ،دی
ن
ک یبای
ز
اب دیهاو
خ
یم ار
ن
ابی
تش
پ عو
ن
هچ هک
ت
سی
ن
مهم

ر
یوص
ت
لیاف
ن
یر
خ
آ مه و لماک
ن
ابی
تش
پ ریوص
ت
لیاف
ن
یلوا مه دیاب ،دی
ن
ک یبای
ز
اب لیس
ن
ار
ف
ید
ن
ابی
تش
پ
ز
ا دیهاو
خ
‌یم رگا

ر
یوص
ت
لیاف
ن
یلوا هب اه
نت
ه
ن
ی
ش
یا
زفا یریگ
ن
ابی
تش
پ
ز
ا یبای
ز
اب و .دی
ن
ک هفا
ض
ا یبای
ز
اب
ت
سیل هب ار لیس
ن
ار
ف
ید
ن
ابی
تش
پ

.دراد
ز
ای
ن
یبای
ز
اب
ت
سیل رد یدعب ی
ش
یا
زفا
ن
ابی
تش
پ ریوص
ت
یاه لیاف مام
ت
هب هکلب لماک
ن
ابی
تش
پ

215. .د
ش
اب
ت
وا
فت
م صا
خ

ت
یعقوم کی رد
ت
سا
ن
کمم
ز
ای
ن
دروم ی
ز
اس هری
خذ
یا
ضف و یریگ
ن
ابی
تش
پ
ت
عرس
یر
یگ‌
ن
ابی
تش
پ ،د
نش
اب یلصا یاه‌لیاف هب
ت
بس
ن
یر
تش
یب یاه‌هداد یواح ه
تفای ریی
غت
ای هد
ش
هفا
ض
ا دیدج یاه‌لیاف رگا

.د
نت
سه لماک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن

ن
یلوا
ز
ا ر
ت
د
ن
ک ود ره ،لیس
ن
ار
ف
ید یریگ‌
ن
ابی
تش
پ و ی
ش
یا
زفا
،د
ش
اب هد
شن
فذ
ح یلصا لیاف چیه و د
ش
اب دوجوم دیدج یاه‌لیاف ط
قف رگا ،لماک
ن
ابی
تش
پ ه
خ
س
ن

ن
یلوا
ز
ا سپ

.
تش
اد دهاو
خ
ی
ن
اسکی ه
ن
ی
ز
ه ی
ش
یا
زفا یریگ‌
ن
ابی
تش
پ و یل
ض
ا
فت
یریگ‌
ن
ابی
تش
پ
: یل
ک موه
ف
م رد
عو
ن
هس ره ،
ت
اعالطا یریگ‌
ن
ابی
تش
پ موه
ف
م رد

Full Backup
،
Differential Backup
و
Incremental Backup

اما .دو
ش
‌یم هدا
فت
سا اه‌
ن
آ
ز
ا ی
ن
ام
ز
اس و یص
خش
یاه‌هداد ه
ن
یهب
ت
یریدم یارب و د
ن
رادرو
خ
رب یرایسب دربراک و
ت
یمها
ز
ا

ت
روص هب هک د
ن
راد رگیدکی اب ییاه‌
ت
وا
فت
و ه
تفرگ
ن
ابی
تش
پ ار
ت
اعالطا دو
خ
صا
خ
هوی
ش
هب اه‌
ش
ور
ن
یا
ز
ا مادک ره

:دو
ش
‌یم هداد حی
ض
و
ت
ری
ز
رد هصال
خ
•
Full Backup
هرا
بکی هب و لماک
ت
روص هب هاگت
سد ای م
ت
سیس کی رد دوجوم یاه‌هداد یمام
ت
،
ش
ور
ن
یا رد :

یار
ب ا
ضف و
ن
ام
ز
یالاب ه
ن
ی
ز
ه و الاب ی
ز
اس هری
خذ
یا
ضف هب
ز
ای
ن
لیلد هب ،
ش
ور
ن
یا .د
ن
و
ش
‌یم ه
تفرگ
ن
ابی
تش
پ

.دو
ش
‌یم هیصو
ت
ه
ز
اد
ن
اگر
ز
ب و م
ظن
م یاه‌یریگ‌
ن
ابی
تش
پ یارب ،ررکم یریگ‌
ن
ابی
تش
پ
•
Differential Backup
ه
یلوا
ن
ام
ز
رد هد
ش
ه
تفرگ
ن
ابی
تش
پ یاه‌هداد
ن
یب هک ییاه‌
ت
وا
فت
ط
قف ،
ش
ور
ن
یا رد :(

Full Backup
ه
ک
ت
سا ی
ن
عم
ن
ادب
ن
یا .د
ن
و
ش
‌یم ه
تفرگ
ن
ابی
تش
پ
ن
او
ن
ع هب ،دراد دوجو یلعف
ت
اعالطا و )


ن
ابی
تش
پ
نتفرگ
ن
ام
ز

ز
ا هد
ش
داجیا
ت
اریی
غت

Full Backup

ن
ابی
تش
پ
نتفرگ
ن
ام
ز
ا
ت


Differential Backup

ه
ب
ت
بس
ن
،
ش
ور
ن
یا .د
ن
و
ش
‌یم هری
خذ

Full Backup
ب
سا
ن
م و د
ن
ک‌یم ییوج هفرص ار یر
تش
یب یا
ضف و
ن
ام
ز


.
ت
ساه‌هداد
ز
ا م
ظن
م یریگ‌
ن
ابی
تش
پ یارب

216. •
Incremental Backup
یل
بق یاه‌یریگ‌
ن
ابی
تش
پ
ن
یب هک ی
ت
اریی
غت
،
ش
ور
ن
یا رد :(

Full Backup
ا
ی


Incremental Backup
ش
ور
ن
یا ،رگید
ت
رابع هب .د
ن
و
ش
‌یم ه
تفرگ
ن
ابی
تش
پ ،د
ن
ا‌هد
ش
داجیا یلعف
ت
اعالطا و )

ا
ب یقرف اه
نت

Differential Backup
.
ت
سا
ت
اری
غ
ع
ت
و مجح رد دراد

217. ا
ب طب
ت
رم یاه ل
غش
Devops

218. ه
ک یل
غش

ت
یعقوم
ن
ید
ن
چ و میراد
شخ
ب
ن
ید
ن
چ
شز
ادرپ و
ت
ابساحم عقاو رد
ن
آ یاه را
تخ
اس دولک و سپاود ه
ز
وح رد ام

ک
ی : ه
ت
ک
ن
.
تخ
ادرپ مهاو
خ
اه
ن
وا
ز
ا ی
شخ
ب یسررب هب

linux sys enginner
ه
ن
ودب ار اه
ن
وا همه یلک
شن
اد
ت
سه
ز
ای
ن


. ه
ش
اب ر
ت
گن
ررپ ر
تش
یب
شخ
ب مادک رد هک ه
ن
ک با
ختن
ا و

Platform Engineer

Devops Enginner

Cloud Network Engineer

SecOps Engineer

Platform Ops(Service Mesh)

Cloud Architect

Database Administrator(Clustering and
HA
)

Site Reliability Engineer(SRE)

IAM Administrator(Identity and Access
Management
)

Infrastructure Engineer

Cloud Infrastructure Engineer

Cloud Automation Engineer

Cloud Operations Engineer

Kubernetes Engineer

Container Platform Engineer

Build and Release Engineer

Edge Platform Engineer

CI/CD Engineer

Security Engineer(Cloud & Infrastructure)

DevSecOps Engineer

Observability Engineer
,
System Administrator(Linux Windows)

Platform Reliability Engineer

Network Operations Engineer(NetOps)

Cloud Security Architect

Cloud DevOps Architect

Monitoring and Logging Engineer

Cloud Governance Engineer

Infrastructure as Code(IaC)Engineer

Automation and Orchestration Engineer

Cloud Migration Specialist

Disaster Recovery Engineer

High Availability Engineer

Cloud Support Engineer

Load Balancing Engineer

DevOps Strategy Consultant

219. API Gateway Engineer

Data Platform Engineer

Cloud Networking and Security Engineer

Infrastructure Security Engineer

Cloud Cost Optimization Engineer

Strategy Planner

Cloud Strategy Planner

IT Strategy Planner

Ceph Storage Engineer

Distributed Storage Engineer

SAN Engineer(Storage Area Network)

NAS Engineer(Network Attached Storage)

Data Storage Architect
. ., 3,
Object Storage Engineer(e g S MinIO)

Backup and Storage Administrator

Virtualization Engineer

SDDC Engineer(Software-Defined Data
Center
)

Cloud Virtualization Engineer

Infrastructure Virtualization Architect

Cloud Infrastructure Specialist

(Private/Hybrid Clouds)

Cloud Transformation Architect

Infrastructure Strategy Lead

Technology Strategy Manager

Enterprise Architect(Cloud & DevOps)

Digital Transformation Strategist

Cloud Adoption Specialist

Storage Engineer

Cloud Storage Engineer

Storage Operations Engineer

Storage Infrastructure Engineer

Block Storage Engineer

Hybrid Cloud Storage Engineer

Storage Automation Engineer

Storage Performance Engineer

Data Lake Engineer

High Availability Storage Engineer

OpenStack Engineer

OpenStack Administrator

Edge AI Engineer

Edge Security Engineer

Edge Orchestration Engineer

Multi-Access Edge Computing(MEC)

220. HPC Engineer(High-Performance
Computing
)

HPC Systems Administrator

Supercomputing Engineer

HPC Virtualization Engineer

HPC DevOps Engineer

Edge Computing Engineer

Edge Platform Engineer

Edge Infrastructure Engineer

Edge Architect

IoT Edge Engineer

Edge Network Engineer
5
G Edge Engineer

Edge Cloud Engineer

Cloud Networking Specialist

Edge AI Operations Engineer

IoT DevOps Engineer

IoT Platform Engineer

IoT Architect

Edge Analytics Engineer

Distributed Edge Computing Engineer
Engineer

Fog Computing Engineer

Edge Operations Engineer

Edge SRE(Site Reliability Engineer)

Edge Deployment Engineer

Cloud Native Engineer

Cloud Solutions Engineer

Cloud Automation Architect

Multi-Cloud Engineer

Serverless Architect

Cloud Migration Architect

Cloud Security Operations Engineer

Cloud Governance Architect

Hybrid Cloud Engineer

Cloud Capacity Planner

Bare-Metal Cloud Engineer

API Platform Engineer

Quantum Computing Engineer(HPC-
related
)

Big Data Engineer(HPC Integration)

Storage Performance Architect

High-Throughput Computing Engineer

221. Edge Device Engineer

Edge Virtualization Engineer

Edge ML/AI Engineer

Real-Time Data Streaming Engineer

Edge Data Center Engineer
5 4
Telecom Edge Engineer(G/ G LTE)

Data Management Engineer

Data Governance Engineer

Data Resiliency Engineer

HPC Application Engineer

Exascale Engineer

AI DevOps Engineer

AI Platform Engineer

AI Infrastructure Engineer

AI/ML Cloud Engineer

AI Data Infrastructure Engineer

Function-as-a-Service(FaaS)Architect

Distributed Systems Engineer

System Design Engineer

Cloud System Architect

Distributed Systems Architect

Systems Integration Engineer

Cloud Incident Response Engineer

Security Platform Engineer

Zero Trust Architect

Security Automation Engineer

Container Security Engineer

Edge Security Architect

Cloud Security Compliance Engineer

Network Security Engineer(Cloud and
Edge
)

ML Ops Engineer(Machine Learning
Operations
)

Automation Platform Engineer

Infrastructure as Code(IaC)Architect

Infrastructure Automation Specialist

Platform as a Service(PaaS)Engineer

AI Ops Engineer(Artificial Intelligence for IT

Operations
)

Cloud SD-WAN Engineer

Service Mesh Engineer

Network Function Virtualization(NFV)
Engineer

Network Edge Architect

222. Systems Design Architect

Microservices Architect

High Availability Systems Architect

Resilient Systems Engineer

Systems Performance Engineer

Scalability Architect

Large-Scale Systems Engineer

Event-Driven Architecture Engineer

Data Systems Architect

Real-Time Systems Architect

Service-Oriented Architecture(SOA)
Engineer

Fault-Tolerant Systems Engineer

Systems Engineering Manager

Systems Infrastructure Architect

Systems Monitoring and Observability
Engineer

Multi-Cloud Systems Engineer

Edge Systems Architect

API Systems Architect

Virtualized Network Engineer

Telecom Cloud Engineer
5
G Cloud Architect

Cloud Connectivity Engineer

Content Delivery Network(CDN)Engineer

Software-Defined Infrastructure Engineer

lockchain Platform Engineer

Blockchain Infrastructure Engineer

DevOps Automation Architect

Smart Contract Infrastructure Engineer
,
Container Platform Engineer(Docker
, .
Kubernetes etc)

Serverless Operations Engineer

Enterprise Systems Architect

Cloud Native System Architect

Hybrid Systems Architect

Backend Systems Architect

Platform Systems Designer

Cross-Platform Systems Architect

Modular Systems Architect