01.. Bệnh lao cách thức lây truyền, triệu chứng và tầm quan trọng của việc phát hiện và điều trị lao sớm.pptx

lao

1. BỆNH LAO:  CÁCH THỨC LÂY TRUYỀN, TRIỆU CHỨNG VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC PHÁT HIỆN VÀ ĐIỀU TRỊ LAO SỚM

2. Mục tiêu 2 Sau bài trình bày , học viên có khả năng : Nắm được khái niệm cơ bản về bệnh lao và sàng lọc triệu chứng Sự lây truyền bệnh Vai trò của điều trị sớm

3. Nội dung I. Khái niệm cơ bản về bệnh lao II. Các triệu chứng nghi lao và nguyên nhân của các triệu chứng III. Cách thức lây truyền bệnh IV. Chẩn đoán và điều trị sớm 2

4. TÌNH HÌNH THU DUNG ĐIỀU TRỊ LAO CÁC THỂ 2020-2024 TỈNH TIỀN GIANG 7/16/2025 4

5. TÌNH HÌNH THU NHẬN ĐIỀU TRỊ LAO CÁC THỂ 2020-2024 TẠI KHU VỰC CÁI BÈ 7/16/2025 5

6. Khái niệm c ơ bản về bệnh lao

7. Một số khái niệm   Bệnh lao là một bệnh lây truyền , do vi khuẩn lao gây ra    Vi khuẩn lao có thể phát triển ở rất nhiều các bộ phận cơ thể nhưng chủ yếu là ở phổi   Bệnh lao giảm tự nhiên theo sự phát triển của kinh tế , xã hội Đặc điểm của vi khuẩn lao : Ái khí , vị trí thích hợp nhất là phổi .  Khả năng đề kháng :   Trong tự nhiên có thể tồn tại 3-4 tháng .    Dưới ánh sáng mặt trời chết trong vòng 90 phút .   Tia cực tím chết trong vòng 2-3 phút .    Đun sôi tồn tại trong 5 phút . Cồn 90 độ chết trong 3 phút .    

8. Nguồn lây Người bệnh lao phổi hoặc thanh quản có ho khạc ra vi khuẩn . Số lượng vi khuẩn phát tán khi : Nói chuyện: ~ 200 vi khuẩn Ho              : ~ 3500 vi khuẩn Hắt xì hơi: ~ 4.500 - 1.000.000 VK 

9. Lây truyền, quá trình nhiễm , mắc Lao VKL có ở những hạt bay lơ lửng trong không khí do người bệnh lao hắt hơi , ho hoặc nói sinh ra.   Những hạt kích thước 1-5-micron có thể tồn tại trong không khí .  Đường lây nhiễm chủ yếu qua đường hô hấp , khi cơ thể hít phải những hạt nhiễm khuẩn và vi khuẩn lao tới được phế nang .  

10. Yếu tố nguy cơ chuyển từ nhiễm lao thành bệnh lao Người tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây, đặc biệt trẻ em. Người có tiền sử chẩn đoán, điều trị bệnh lao. Người có rối loạn, suy giảm miễn dịch, như: bệnh tự miễn, nhiễm HIV, sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch kéo dài (Corticosteroid), hoá chất điều trị ung thư, hoặc mắc các bệnh suy giảm miễn dịch khác. Người mắc các bệnh mạn tính: đái tháo đường, suy thận mạn, v.v... Trẻ em suy dinh dưỡng, đặc biệt là suy dinh dưỡng nặng và trẻ em chưa được tiêm phòng vaccine BCG. Người sống trong môi trường khép kín, thông gió kém, như: quản giáo, tù nhân, người bệnh tâm thần,… Người nghiện ma tuý, rượu, thuốc lá, thuốc lào. Nhân viên y tế, đặc biệt nhân viên y tế chuyên khoa lao và bệnh phổi

11. Yếu tố nguy cơ lây truyền lao Nguy cơ nhiễm lao của người tiếp xúc tuỳ thuộc vào:  Mật độ các hạt nhiễm khuẩn lao trong không khí:  Đông người bệnh ho khạc ra vi khuẩn.  Tuỳ thuộc vào thể lao (lao phổi , lao thanh quản ) Môi trường đóng kín, không khí lưu thông kém.  Thời gian tiếp xúc càng dài , càng thân mật ( trực tiếp , đối diện ). Cơ thể có sức đề kháng yếu , miễn dịch suy giảm , đã từng bị nhiễm lao ( sẽ ít nhậy cảm hơn với các tiếp xúc lần sau ). 

12. Lao tiềm ẩn là gì? L à tình trạng cơ thể người có đáp ứng miễn dịch với kháng nguyên của vi khuẩn gây bệnh lao ở người nhưng chưa có dấu hiệu lâm sàng, cận lâm sàng nào cho thấy bệnh lao hoạt động. Một người có thể bị lao tiềm ẩn dù không mệt mỏi hoặc không có triệu chứng. 7/16/2025 12

13. Lao tiềm ẩn Bệnh lao Không có các triệu chứng lâm sàng của bệnh lao Có thể có các triệu chứng lâm sàng : sốt , ho khạc kéo dài , đau ngực , gầy sút cân , ra mồ hôi đêm , ho máu , hoặc có dấu hiệu của lao ngoài phổi . XN Mantoux hoặc IGRA thường dương tính   XN Mantoux hoặc IGRA thường dương tính , tuy nhiên âm tính cũng không loại trừ . Phim chụp XQ ngực bình thường hoặc có hình ảnh tổn thương cũ , cố định   Phim chụp XQ thường có hình ảnh bất thường thâm nhiễm , nốt , xơ , hang,… XN vi khuẩn lao âm tính (VD: soi đờm trực tiếp , Xpert, nuôi cấy , …) XN vi khuẩn lao thường dương tính , tuy nhiên âm tính cũng không loại trừ . Không lây truyền vi khuẩn lao cho người khác Người bệnh lao phổi có thể lây truyền vi khuẩn lao cho người khác Cần điều trị lao tiềm ẩn để giảm nguy cơ phát triển thành bệnh lao Cần xác định tình trạng kháng thuốc và điều trị phác đồ lao phù hợp

14. Khỏi bệnh Bệnh nhân lao Nhiễm lao Nguồn lây AFB(+) Chết Người khoẻ mạnh BCG Điều kiện thuận lợi ? Phát hiện được và điều trị khỏi Tiếp xúc nguồn lây 5 – 10% Nguồn lây duy trì như thế nào ? # 30%

15. Triệu chứng nghi lao Người lớn Trẻ em Ho kéo dài trên 02 tuần (ho khan, ho có đờm , ho ra máu ) là triệu chứng nghi lao quan trọng nhất . Ngoài ra có thể có các biểu hiện : Gầy sút , kém ăn , mệt mỏi ; Sốt nhẹ về chiều , sốt kéo dài không rõ nguyên nhân trên 02 tuần ; Ra mồ hôi đêm ; Đau ngực , đôi khi khó thở Bệnh diễn biến kéo dài trên 02 tuần , với ít nhất một trong các biểu hiện : Ho kéo dài ; Khò khè kéo dài , tái diễn không đáp ứng với thuốc giãn phế quản ; Giảm cân hoặc không tăng cân không rõ nguyên nhân trong vòng 03 tháng gần đây ; Sốt không rõ nguyên nhân ; Mệt mỏi , giảm chơi đùa ; Chán ăn ; Ra mồ hôi đêm ; Triệu chứng viêm phổi cấp tính không đáp ứng với điều trị kháng sinh 02 tuần .

16. Vai Trò của Phát Hiện và Điều Trị Lao Sớm

17. Bệnh lao là bệnh có thể chữa khỏi Bệnh lao  LÀ BỆNH CHỮA KHỎI ĐƯỢC nếu phát hiện và điều trị sớm Bệnh lao là bệnh lây truyền qua đường hô hấp do hít phải các hạt khí dung trong không khí có chứa vi khuẩn   lao, các hạt khí dung có chứa vi khuẩn lao được sinh ra khi người mắc lao phổi trong giai đoạn tiến triển ho, khạc , hắt hơi .  Khả năng lây lan giảm mạnh sau điều trị từ 2 – 4 tuần , do vậy phát hiện và điều sớm bệnh lao sẽ làm giảm lây lan trong cộng đồng . Thời gian điều trị khoảng 6- 12 tháng. Sau khi bắt đầu điều trị, các triệu chứng có thể sẽ giảm bớt, thậm chí biến mất trong vòng từ 6-8 tuần, nhưng điều này không có nghĩa là BN đã được chữa khỏi. BN và gia đình phải cam kết tôn trọng toàn bộ quá trình điều trị, kể cả các xét nghiệm theo dõi.

18. Lợi ích của điều trị lao sớm Duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống   Cơ thể được phục hồi nhanh   Nhanh khỏi bệnh và ít để lại di chứng   Ít nguy cơ mắc các bệnh khác . Nếu mắc thì nhanh khỏi hơn   Giảm nguy cơ thất bại điều trị do kháng thuốc Giảm nguy cơ lây nhiễm lao sang cho người thân và gia đình  Ng ư ời thân khỏe mạnh , giảm khả năng mắc lao   Giảm nguy cơ truyền vi khuẩn kháng thuốc Giảm chi phí điều trị , chăm sóc sức khỏe   Giảm chi phí mua thuốc , điều trị bệnh hoặc chi phí nằm viện

19. Hậu quả khi không điều trị lao s ớm hoặc điều trị lao không đầy đủ

20. Các điểm chính Bệnh lao là một bệnh lây truyền , do vi khuẩn lao gây ra , th ư ờng gặp ở phổi Triệu chứng nghi lao : Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm , ho ra máu ). Ngoài ra có thể có :  Gầy sút , kém ăn , mệt mỏi ; Sốt nhẹ về chiều ; Ra mồ hôi “ trộm ” ban đêm ; Đau ngực , đôi khi khó thở   Khả năng lây lan giảm mạnh sau điều trị từ 2 – 4 tuần , do vậy phát hiện và điều sớm bệnh lao sẽ làm giảm lây lan trong cộng đồng . Lao KHÔNG PHẢI LÀ một bệnh chết người. Đ iều trị  đúng có thể chữa khỏi lao 2

21. Trân trọng cảm ơ n 7/16/2025 21