Предмет: Региональная экономика Тема: Предмет и метод региональной экономики Лектор: Исламутдинов Вадим Фаруарович , доктор экономических наук, доцент, и.о. профессора кафедры экономики Ургенчского государственного университета Fan : Mintaqaviy i qtisodiy ot Mavzu: Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va usuli Ma’ruzachi: Islomutdinov Vadim Faruarovich , iqtisod fanlari doktori, dotsent, Urganch davlat universiteti Iqtisodiyot kafedrasi professori v.b .
Структура лекции Положительные эффекты Вопросы для рассмотрения: 1. Предмет и задачи региональной экономики 2. Регион как объект изучения региональной экономики 3. Методы региональной экономики 4. Базовые понятия региональной экономики Ma'ruza tuzilishi Ko'rib chiqiladigan savollar: 1. Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari 2. Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida 3. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari 4. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari
Предмет и задачи региональной экономики Региональная экономика — сравнительно молодая наука и учебная дисциплина. На Западе данная отрасль знаний, которая более известна там как региональная наука , сформировалась в 50-х гг. ХХ в. Идеологом и непосредственным организатором ее признан У. Айзард . Как о науке в СССР о ней заговорили в 70-х гг. ХХ в ., а как об учебном предмете — лишь в конце 1980-х — начале 1990-х гг. Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari Mintaqaviy iqtisodiyot nisbatan yosh fan va akademik intizomdir. Gʻarbda u yerda mintaqaviy fan nomi bilan mashhur boʻlgan bu bilim sohasi XX asr ning 50-yillarda shakllangan. U . Ayz ard uning mafkurachisi va bevosita tashkilotchisi sifatida tan olingan. Bu haqda SSSRda fan sifatida XX asr ning 7 0-yillarda gapira boshlaganlar., lekin akademik fan sifatida - faqat 1980-yillarning oxiri - 1990-yillarning boshlarida.
Предмет и задачи региональной экономики Термин «региональная экономика» был предложен известным исследователем региональных социально-экономических проблем и их планирования В.Ф. Павленко . Он же в начале 70-х гг. ХХ века определил содержание предмета региональной экономики - «это конкретная экономика отдельных регионов, общие закономерности, факторы и проблемы их развития». Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari “Mintaqaviy iqtisodiyot” atamasi mintaqaviy ijtimoiy-iqtisodiy muammolar va ularni rejalashtirishning mashhur tadqiqotchisi V.F. Pavlenko . U XX asrning 70-yillarning boshlarida mintaqaviy iqtisodiyot fanining mazmunini belgilab berdi - " bu alohida hududlarning o'ziga xos iqtisodiyoti, ularning rivojlanishining umumiy qonuniyatlari, omillari va muammolari".
Предмет и задачи региональной экономики Курс региональной экономики взаимосвязан со многими другими экономическими и иными науками. Он затрагивает области экономической теории, региональной демографии, социологии, культурологии, политологии и прочих наук. По мнению академика А. Г. Гранберга , региональная экономика по своей значимости должна занять одно из центральных мест в экономической науке в целом. Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari Mintaqaviy iqtisodiyot kursi boshqa ko'plab iqtisodiy va boshqa fanlar bilan o'zaro bog'liqdir. U iqtisodiyot nazariyasi, mintaqaviy demografiya, sotsiologiya, madaniyatshunoslik, siyosatshunoslik va boshqa fanlar sohalariga to‘xtalib o‘tadi. Akademik A.G. Granbergning fikricha , mintaqaviy iqtisod o‘z ahamiyatiga ko‘ra, umuman iqtisodiy fanda markaziy o‘rinlardan birini egallashi kerak.
Предмет и задачи региональной экономики Неоднородность территории страны по различным признакам или чрезмерная величина территории с точки зрения определенных целей изучения или практической деятельности обусловливают необходимость членения территории на части — регионы. Предметом региональной экономики является исследование пространственных проблем экономического развития национальной экономики, определение путей и механизмов их решения . Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari Mamlakat hududining h eterojenlik belgilarga ko'ra bir xilligi yoki o'rganish yoki amaliy faoliyatning muayyan maqsadlari nuqtai nazaridan hududning haddan tashqari kattaligi hududni qismlarga - mintaqalarga bo'linishni taqozo etadi. Mintaqaviy iqtisod fanining predmeti xalq xo‘jaligining iqtisodiy rivojlanishining fazoviy muammolarini o‘rganish, ularni hal qilish yo‘llari va mexanizmlarini aniqlashdan iborat .
Предмет и задачи региональной экономики Предмет региональной экономики включает: • экономика отдельного региона; • экономические связи между регионами; • региональные системы (национальная экономика как система взаимодействующих регионов); • размещение производительных сил; • региональные аспекты экономической жизни. Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari Mintaqaviy iqtisodiyotning predmetiga quyidagilar kiradi: • muayyan hudud iqtisodiyoti; • hududlar o'rtasidagi iqtisodiy aloqalar; • mintaqaviy tizimlar (milliy iqtisodiyot o'zaro ta'sir qiluvchi hududlar tizimi sifatida); • ishlab chiqaruvchi kuchlarning joylashishi; • iqtisodiy hayotning mintaqaviy jihatlari.
Предмет и задачи региональной экономики В рамках региональной экономики исследуются такие проблемы, как: • региональная политика государства; • разработка и реализация региональных программ развития; • эффективность специализации и комплексного развития региона; • экономическое районирование; • районная планировка; • другие вопросы, связанные с размещением производительных сил и комплексным развитием регионов. Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va vazifalari Mintaqaviy iqtisodiyot doirasida quyidagi muammolar tadqiq etilmoqda: • davlatning mintaqaviy siyosati; • hududiy rivojlanish dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish; • hududni ixtisoslashtirish va kompleks rivojlantirish samaradorligi; • iqtisodiy rayonlashtirish;• tumanlarni rejalashtirish; • ishlab chiqaruvchi kuchlarni joylashtirish va hududlarni kompleks rivojlantirish bilan bog'liq boshqa masalalar.
Регион как объект изучения региональной экономики Объектом исследования региональной экономики, как следует из самого названия науки, являются регионы. Слово "регион" — латинского происхождения, в переводе означает страна, край, область. Регион — это определенная территория, отличающаяся от других территорий по ряду признаков и обладающая некоторой целостностью, взаимосвязанностью составляющих ее элементов . Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida Mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti , fanning nomidan kelib chiqqan holda, mintaqalardir. “ Region ” so‘zi lotin tilidan olingan bo‘lib, mamlakat, mintaqa, mintaqa ma’nolarini bildiradi. Mintaqa - bu boshqa hududlardan bir qancha jihatlari bilan ajralib turadigan va uni tashkil etuvchi elementlarning ma'lum bir yaxlitligi va o'zaro bog'liqligiga ega bo'lgan o'ziga xos hudud.
Регион как объект изучения региональной экономики В Декларации о регионализме в Европе записано, что понятие «регион» « представляет собой выражение отличительной политической самобытности, которая может принимать самые различные политические формы, отражающие демократическую волю каждого региона принимать ту форму политической организации, которую он сочтет предпочтительной». Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida Evropada mintaqaviylik to'g'risidagi deklaratsiyada mintaqa tushunchasi "turli xil siyosiy shakllarni olishi mumkin bo'lgan o'ziga xos siyosiy o'ziga xoslikning ifodasi bo'lib, har bir mintaqaning o'zi afzal deb bilgan siyosiy tashkilot shaklini qabul qilish demokratik irodasini aks ettiradi. ”.
Регион как объект изучения региональной экономики Критерии для понятия «регион»: ♦ географические (расположение, величина территории и количество населения); ♦ производственно-функциональные (специфика преобладающих видов деятельности); ♦ градостроительные (характер производственной застройки, жилья и инфраструктуры); ♦ социологические (нормы общения, поведения). Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida “Mintaqa” tushunchasi mezonlari: ♦ geografik (joylashuvi, hududi va aholisining kattaligi); ♦ ishlab chiqarish- funktsional (mavjud faoliyat turlarining o'ziga xosligi); ♦ shaharsozlik (sanoat rivojlanishining tabiati, uy-joy va infratuzilma); ♦ sotsiologik (muloqot, xulq -atvor normalari).
Регион как объект изучения региональной экономики По внутренней пространственной структуре регионы бывают: однородные и узловые. Однородный (гомогенный) регион не имеет больших внутренних различий по существенным критериям, например по природным условиям, плотности населения, доходам на душу населения и т.п. Полностью однородный регион — это абстракция, в реальности полностью однородных регионов быть не может. Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida Ichki fazoviy tuzilishiga ko'ra, mintaqalar: bir hil va tugunlarga bo'linadi. Bir hil mintaqa muhim mezonlar bo'yicha katta ichki farqlarga ega emas, masalan, tabiiy sharoitlar, aholi zichligi, jon boshiga daromad va boshqalar. To'liq bir xil mintaqa - bu mavhumlikdir , aslida butunlay bir xil mintaqalar bo'lishi mumkin emas .
Регион как объект изучения региональной экономики Узловые ( нодальные ) или поляризованные регионы – пространственные единицы, выделенные на основе тесноты взаимосвязей различных комплексных хозяйств, складывающихся внутри такого региона. То есть внутри региона четко можно определить узлы или точки концентрации производств и населения. Mintaqa mintaqaviy iqtisodiyotning o'rganish ob'ekti sifatida Tugun ( nodal ) yoki qutblangan hududlar - bu shunday mintaqa doirasida rivojlanayotgan turli xil murakkab iqtisodiyotlarning o'zaro yaqin aloqalari asosida aniqlangan fazoviy birliklar. Ya'ni, mintaqa doirasida ishlab chiqarish va aholining kontsentratsiyasi tugunlari yoki nuqtalarini aniq belgilash mumkin.
Методы региональной экономики Программно-целевой метод можно охарактеризовать как метод постановки целей и задач социально-экономического развития региона, как метод реализации взаимоувязанных мероприятий по достижению этих целей и задач в намеченные сроки . При его использовании система целей и задач становится исходным пунктом регионального управления, каждой региональной проблеме соответствует программа ее решения. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Dasturiy-maqsadli usulni hududni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning maqsad va vazifalarini belgilash usuli, belgilangan muddatlarda ushbu maqsad va vazifalarga erishish uchun o‘zaro bog‘liq chora-tadbirlarni amalga oshirish usuli sifatida tavsiflash mumkin. Uni qo'llashda maqsad va vazifalar tizimi mintaqaviy boshqaruvning boshlang'ich nuqtasiga aylanadi;
Методы региональной экономики Требования при применении программно-целевого метода: ♦ программные цели должны быть значимыми , решать важные проблемы региона и страны; ♦ программных целей должно быть ограниченное количество в силу недостатка финансовых средств,; ♦ необходим специальный методический инструментарий , реализации целевых программ; ♦ должен быть упорядочен организационный процесс реализации целевых комплексных программ. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Dastur-maqsad usulidan foydalanishga qo'yiladigan talablar: ♦ dastur maqsadlari muhim bo'lishi va mintaqa va mamlakatning muhim muammolarini hal etishi kerak; ♦ moliyaviy resurslar etishmasligi sababli dastur maqsadlari cheklangan bo'lishi kerak; ♦ maqsadli dasturlarni amalga oshirish uchun maxsus uslubiy vositalar talab qilinadi ; ♦ maqsadli kompleks dasturlarni amalga oshirishning tashkiliy jarayonini tartibga solish kerak.
Методы региональной экономики Балансовый метод является одним из традиционных и ведущих методов, используемых в деятельности региональных органов власти. Сущность его состоит в том, что при обосновании разделов, показателей региональных экономических документов (концепций, схем, прогнозов, планов, программ) используется такая совокупность приемов , которая позволяет увязать потребности с возможными ресурсами, обеспечить согласованность взаимозависимых показателей. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Balans usuli hududiy hokimiyat organlari faoliyatida qo‘llaniladigan an’anaviy va yetakchi usullardan biridir. Uning mohiyati shundan iboratki, mintaqaviy iqtisodiy hujjatlarning bo'limlari va ko'rsatkichlarini ( kontseptsiyalar , sxemalar, prognozlar, rejalar, dasturlar) asoslashda ehtiyojlarni mumkin bo'lgan resurslar bilan bog'lash va o'zaro bog'liq ko'rsatkichlarning izchilligini ta'minlash imkonini beradigan texnikalar majmuasidan foydalaniladi.
Методы региональной экономики Плюсы балансового метода: выбрать наиболее рациональные соотношения между основными и дополняющими отраслями,; разработать варианты размещения производства; оценить целесообразность размещения нового объекта; определить его мощность и стоимость ; определить потребность региона в ресурсах, товарах, рабочей силе; оценить степень удовлетворения региона в продукции за счет собственного производства. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Balans usulining afzalliklari: asosiy va qo'shimcha tarmoqlar o'rtasidagi eng oqilona munosabatlarni tanlash ; ishlab chiqarishni joylashtirish variantlarini ishlab chiqish ; yangi ob'ektni joylashtirishning maqsadga muvofiqligini baholash ; uning quvvati va narxini aniqlash ; mintaqaning resurslar, tovarlar va ishchi kuchiga bo'lgan ehtiyojini aniqlash ; o'z ishlab chiqarishi tufayli hududning mahsulotlardan qoniqish darajasini baholash .
Методы региональной экономики Нормативный метод представляет собой метод обоснования показателей с помощью установленных норм и нормативов, в пределах которых должны совершаться проектные, экономические, социальные, технологические явления и процессы. Нормы и нормативы представляют собой необходимую базу научной разработки региональных прогнозов, планов, программ, балансов, технико-экономических проектов. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Normativ usul - belgilangan me'yorlar va standartlardan foydalangan holda ko'rsatkichlarni asoslash usuli bo'lib, uning doirasida loyihalash, iqtisodiy, ijtimoiy, texnologik hodisalar va jarayonlar sodir bo'lishi kerak. Normlar va standartlar hududiy prognozlar, rejalar, dasturlar, balanslar va texnik-iqtisodiy loyihalarni ilmiy ishlab chiqish uchun zarur asosni tashkil qiladi .
Методы региональной экономики Подсистемы норм и нормативов : ♦ ресурсная подсистема (нормы и нормативы расхода и запасов сырья, материалов, топлива, энергии и т. д.); ♦ подсистема эффективности общественного производства (производство продукции на один рубль затрат, фондоотдача, производительность труда и т. д.); ♦ подсистема социально-экономических и экологических норм (денежные доходы на душу населения, средняя заработная плата, потребление душу населения, и т. д.). Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Normlar va standartlarning quyi tizimlari: ♦ resurs quyi tizimi (xom ashyo, materiallar, yoqilg'i, energiya va boshqalarni iste'mol qilish va zahiralari normalari va standartlari); ♦ ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligining quyi tizimi (xarajatlarning bir rubliga ishlab chiqarish, kapital unumdorligi, mehnat unumdorligi va boshqalar); ♦ ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik standartlarning quyi tizimi (jon boshiga pul daromadlari, o'rtacha ish haqi, aholi jon boshiga iste'mol va boshqalar).
Методы региональной экономики Методы социологических исследований : социологический опрос, наблюдение, методы анализа документальных источников, опрос экспертов, методы социального прогнозирования и моделирования . М етод социологического опроса весьма эффективен для получения информации о событиях, фактах, мнениях, оценках и предпочтениях населения . Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Sotsiologik tadqiqot usullari: sotsiologik so'rov, kuzatuv, hujjatli manbalarni tahlil qilish usullari; ekspert so'rovi, ijtimoiy prognozlash va modellashtirish usullari. Shunday qilib, sotsiologik so'rov usuli o'rganilayotgan muayyan masala bo'yicha voqealar, faktlar, fikrlar, baholar va aholining xohish-istaklari haqida ma'lumot olish uchun juda samaral i.
Методы региональной экономики Задачи для методов социологических исследований : ♦ изучение, анализ, оценка современного состояния отрасли; ♦ выявление наиболее острых проблем , разработка возможных вариантов их устранения; ♦ формирование системы показателей ; ♦ анализ и оценка возможных результатов , последствий и этапов реализации реформ, планов; ♦ разработка научного обеспечения и практических рекомендаций. Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Sotsiologik tadqiqot usullarining maqsadlari: ♦ tarmoqning hozirgi holatini o'rganish, tahlil qilish, baholash ; ♦ eng keskin muammolarni aniqlash , ularni bartaraf etishning mumkin bo'lgan variantlarini ishlab chiqish; ♦ ko'rsatkichlar tizimini shakllantirish; ♦ islohotlar va rejalarni amalga oshirishning mumkin bo'lgan natijalari , oqibatlari va bosqichlarini tahlil qilish va baholash ; ♦ ilmiy ta'minot va amaliy tavsiyalar ishlab chiqish .
Методы региональной экономики Методы экономико-математического моделирования представляют собой совокупность способов (приемов) расчета социально-экономических показателей с применением прикладной математики и математической статистики . Достаточно распространенными моделями региональной экономики являются модели региона, модели размещения, межрегиональные модели национальной экономики . Mintaqaviy iqtisodiyotning usul lari Iqtisodiy-matematik modellashtirish usullari - amaliy matematika va matematik statistika yordamida ijtimoiy-iqtisodiy ko'rsatkichlarni hisoblash usullari (texnikasi) yig'indisidir. Mintaqaviy iqtisodiyotning keng tarqalgan modellari mintaqaviy modellar, joylashuv modellari va milliy iqtisodiyotning mintaqalararo modellaridir .
Базовые понятия региональной экономики Территория — часть земной поверхности (суши). Территория может иметь как условные (воображаемые) границы, определяемые с той или иной степенью точности в рамках рассмотрения какого-либо вопроса, так и определенные границы, заданные естественными условиями (например, территория острова) и (или) правовыми нормами (например, территория государства). Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Hudud — yer yuzasining (erning) bir qismi. Hudud har qanday masalani ko'rib chiqishning bir qismi sifatida turli darajadagi aniqlik bilan belgilanadigan an'anaviy ( xayoliy ) chegaralarga ham, tabiiy sharoitlar (masalan, orol hududi) va (yoki) huquqiy normalar bilan belgilanadigan ma'lum chegaralarga ega bo'lishi mumkin. masalan, davlat hududi).
Базовые понятия региональной экономики Акватория — часть поверхности водоема (океана, моря, озера, реки и т.п.), водный аналог понятия территория. Так же как и территория, акватория может иметь как условные (воображаемые), так и определенные границы, заданные естественными условиями (например, акватория озера) и (или) правовыми нормами (например, прибрежные воды государства). Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Suv zonasi - suv havzasi (okean, dengiz, ko'l, daryo va boshqalar) yuzasining bir qismi, hudud tushunchasining suv analogi. Hudud singari, akvatoriya ham tabiiy sharoitlar (masalan, ko'lning suv maydoni) va (yoki) huquqiy normalar (masalan, qirg'oq suvlari) bilan belgilanadigan shartli ( xayoliy ) va ma'lum chegaralarga ega bo'lishi mumkin. davlat).
Базовые понятия региональной экономики Страна — это территория (в широком смысле), которая по ряду существенных признаков отличается от других, соседних территорий . Чаще всего понятие «страна» используется в качестве синонима понятия «государство»; при этом в качестве классифицирующих признаков используются прежде всего присущие данной территории и только ей системы государственного устройства и правовых норм. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Mamlakat - ( keng ma'noda) boshqa qo'shni hududlardan bir qator muhim jihatlari bilan ajralib turadigan hududdir. Ko'pincha "mamlakat" tushunchasi "davlat" tushunchasining sinonimi sifatida ishlatiladi; Shu bilan birga, ma'lum bir hududga xos bo'lgan va faqat unga xos bo'lgan davlat tuzilmasi tizimlari va huquqiy normalar tasniflovchi belgilar sifatida ishlatiladi.
Базовые понятия региональной экономики Государство (в географическом смысле) — это страна, в которой существует единая политико-правовая система организации общества, функционирующая суверенно, т.е. независимо от политико-правовых систем других стран. В условиях активного взаимодействия различных государств друг с другом неизбежно происходит добровольное или вынужденное согласование политики и права этих государств. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Davlat ( geografik ma'noda) - jamiyatni tashkil etishning yagona siyosiy va huquqiy tizimi mavjud bo'lgan, suveren faoliyat ko'rsatadigan mamlakat, ya'ni. boshqa mamlakatlarning siyosiy va huquqiy tizimlaridan qat'i nazar. Turli davlatlarning bir-biri bilan faol o'zaro ta'siri sharoitida ushbu davlatlarning siyosati va qonunlarini ixtiyoriy yoki majburiy muvofiqlashtirish muqarrar ravishda yuzaga keladi.
Базовые понятия региональной экономики В пространственной структуре узлов региона выделяют ряд типовых элементов: Точка — объект, участок, внутренними размерами которого можно пренебречь. Центр — объект (или концентрированная группа объектов), который по отношению к остальному пространству выполняет какую-то важную функцию (административную, финансовую, информационную и т.п.). Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Mintaqaviy tugunlarning fazoviy tuzilishida bir qator tipik elementlar ajralib turadi: Nuqta - bu ob'ekt , ichki o'lchamlarini e'tiborsiz qoldiradigan maydon. Markaz - bu makonning qolgan qismiga nisbatan qandaydir muhim funktsiyani (ma'muriy, moliyaviy, axborot va boshqalar) bajaradigan ob'ekt (yoki ob'ektlarning konsentrlangan guruhi).
Базовые понятия региональной экономики Ядро — часть региона, в которой в наибольшей степени (с наибольшей плотностью, интенсивностью) выражены его существенные признаки. Например, в регионе ресурсного типа в ядре концентрируется основная часть добычи сырья. Периферия — "остальная" часть пространства, дополняющая центры. Кроме того, в анализе пространства региона выделяют и другие элементы: очаг, фокус, полюс и т.д. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Yadro - mintaqaning muhim belgilari eng katta darajada ( eng katta zichlik, intensivlik bilan) ifodalangan qismidir. Masalan, resurs tipidagi mintaqada xom ashyo ishlab chiqarishning asosiy qismi yadroda to'plangan. Periferiya - markazlarni to'ldiradigan kosmosning "dam olishi". Bundan tashqari, mintaqaviy makonni tahlil qilishda boshqa elementlar ajratiladi: o'choq, fokus, qutb va boshqalar.
Базовые понятия региональной экономики Элементарный объект пространства — локалитет — местность ("малая территория") с каким-то одним объектом. Это может быть компактный населенный пункт, предприятие, коммуникация и т.п., т.е. локалитет может быть поселенческим, промышленным, транспортным, рекреационным и т.д. Сочетания локалитетов образуют конкретные формы пространственной организации хозяйства и расселения. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Bunga quyidagilar kiradi: Hududning elementar ob'ekti mahalliylik - bitta ob'ektga ega bo'lgan joy ("kichik hudud"). Bu ixcham turar-joy, korxona, aloqa va boshqalar bo'lishi mumkin, ya'ni turar joy, sanoat, transport, dam olish va boshqalar bo'lishi mumkin. Joylar birikmalari xo'jalik va aholi punktlarini fazoviy tashkil etishning o'ziga xos shakllarini tashkil qiladi.
Базовые понятия региональной экономики Промышленный узел — это сочетание промышленных предприятий, одного или нескольких населенных пунктов вместе с общими объектами производственной и социальной инфраструктуры, размещенных на компактной территории. Транспортный узел — пересечение транспортных коммуникаций, как правило, сочетающееся с концентрацией производства и населения. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Sanoat tugun i - bu sanoat korxonalari, bir yoki bir nechta aholi punktlari, ixcham hududda joylashgan umumiy ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilma ob'ektlari bilan birlashtirilgan. Transport tugun i - bu odatda ishlab chiqarish va aholi kontsentratsiyasi bilan birlashtirilgan transport kommunikatsiyalari kesishmasi .
Базовые понятия региональной экономики Территориально-производственный комплекс (ТПК) — сочетание различных технологически связанных производств с общими объектами производственной и социальной инфраструктуры. ТПК имеют производственную специализацию в масштабах межрегионального, национального и даже мирового рынков. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Hududiy-ishlab chiqarish majmuasi ( HICHM ) - bu umumiy ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilma ob'ektlariga ega bo'lgan texnologik jihatdan bog'liq bo'lgan turli xil tarmoqlarning kombinatsiyasi. TPK mintaqalararo , milliy va hatto jahon bozorlari miqyosida ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.
Базовые понятия региональной экономики Агломерация — территориальное образование, интегрирующее промышленные и транспортные узлы, системы коммуникаций, города и населенные пункты. Агломерации характеризуются особо высокой концентрацией всего. Урбанизация - процесс концентрации населения и производства в городах, поглощающих значительную часть сельских поселений и сельского населения. Mintaqaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari Aglomeratsiya - sanoat va transport tugunla rini , aloqa tizimlarini, shaharlar va aholi punktlarini birlashtirgan hududiy shakllanishdir. Aglomeratsiyalar har bir narsaning ayniqsa yuqori konsentratsiyasi bilan tavsiflanadi. Urbanizatsiya - aholi va ishlab chiqarishning shaharlarda to'planishi, qishloq aholi punktlari va qishloq aholisining katta qismini o'ziga singdirish jarayoni.
Предмет и метод региональной экономики Задавайте вопросы! [email protected] +998 99 704 74 19 Mintaqaviy iqtisodiyotning predmeti va usuli Savol bering !