وزارت تحصیلات پوهنتون پولی تخنیک کابل دیپارتمنت مهندسی برنامه ماستری مهندسی تعمیرات
REFERENCE BOOK
فصل اول صنعت ساختمان The Construction Industry
انسانها از بدوه پیدایش خویش نیازمند سرپناه بوده و زندگی خویش را برای اینکه از ضرر محیطی مانند تاثیرات ناگوار اتموسفیر و حیوانات درنده مصئون بماند درمغاره ها وکلبه ها آغاز نمود که بعدا در ادوار مختلف تاریخی ساختن خانه یا سرپناه به اشکال وانواع مختلف صورت گرفته و سیر انکشافی را پیموده و به ترتیب تعمیرات جمعی بنا بر ضرورت انسانها یکی پی دیگر بوجود آمدند ،مانند تعمیرات مذهبی ، کلتوری ، اداری ، تجارتی و بلاخره شهر ها. این انکشافات وتحولات در صنعت ساختمان طی قرنها بوجود آمده است وتا هنوز هم این صنعت درحال انکشاف وپیشرفت می باشد.
اما مدیریت این اشخاص و نیروی بشری نیز به یک چالش مبدل شده و نیازمند مدیران مجرب دراین ارسه می باشد. که این خود به خود یک فرصت کاری محسوب می شود. بیایید نگاهی دقیق تر به صنعت ساختمان و موقعیت آن بیاندازیم که در اقتصاد و زندگی ما چه رول دارد؟ اگر موارد حمل ونقل نیز درنظر گرفته شود شاید این ارقام بیشتر شود در صورتیکه این صنعت نباشد به هزارها انجنیر ، مهندس ، مدیران ، کارگران ، فروشنده ها ، و سایر متخصیصین و اشخاص بی کار خواهد ماند. همچنان به هر اندازه که پروژه های ساختمانی مغلق تر و پرحجم می شوند تعداد زیاد از انسانها در انها شامل کار می شود .
درعصر حاضر به تعداد زیاد افراد در بخش های مختلف ساختمانی به گونۀ دخیل اند ولی اهمیت این صنعت را درک نه می کنند و با در نظر داشت وسعت وبزرگی آن نه می دانند که صنعت ساختمانی چه است وچه تاثیرات برجامعه واقتصاد یک کشور وارد می نماید. پس بیایید که مشخصات و ابعاد ساختمانی را مورد بحث قرارداده وتاثیرات آنرا بالای جامعه واقتصاد مطالعه نمائیم . دامنه صنعت The Scope of the Industry
این فقط ساخت وساز است “It’s Just Construction” هدف از این جمله این است که در امور ساختمان سازی هرآن چیزی که میگزرد (دشواری ها و چالش ها) انقدر مهم نیست ولی در اخر فقط بالای محصول به دست آمده نگاه می شود .
بر اساس تجارب ، تماشاگران و مردم عام معمولی ساختمانسازی این موضوع را کماهمیت و بیارزش میپندارد . چیزی خاص یا منحصر به فرد نیست و صنعتی با اهمیت عمده به شمار نمی رود . بیشتر پر از افراد کارگری ساده و غیر تاثیرگذار. در واقع، وقتی با رشتههایی مانند طب، حقوق یا حتی معماری مقایسه میشود، تصور عمومی این است که «این فقط ساخت و ساز است». به همین دلیل است که ساختمانها و سترکچرهای بزرگ معمولاً فقط با نام طراح شان شناخته میشوند و نه با کسانی که آنها را ساخته اند. پیمانکاران یا قراردادی ها صرفاً نقش فرعی دارد. اجازه دهید چند مثال اخیر برای روشنتر شدن این موضوع بیاورم این فقط ساخت وساز است “It’s Just Construction”
چند مثال مشهور برای ثبوت این ادعا: طراحیهای معماری متمایز فرانک گهری در سراسر جهان شناخته شدهاند. یکی از تازهترین آثار او، تالار کنسرت والت دیزنی در ل اس آنجلس ساختاری بسیار پیچیده به دلیل شکلهای منحنی و اتصالات ظریف محسوب میشود. ویب سایت خود تالار کنسرت والت دیزنی ذکر میکند که برای این تالار کنسرت « تکنالوژی ساخت وساز فوقالعاده پیشرفته و مدرن» نیاز بود «یکی از پیشرفته ترین سترکچرهای فنی جهان، با فقدان زوایای قائمه و کیفیت کلی مجسمه مانند». در هر زمان، تا ۵۵۰ کارگر ساختمانی در محل حضور داشتند تا کانکریت و فولاد را به یکی از پیشرفته ترین تالارهای کنسرت از نظر آکوستیک در جهان تبدیل کنند. اما یافتن حتی یک اشاره به قراردادی ساختمان این شاهکار ساخت وساز در مطبوعات عامه پسند یا در و یب سایت تالار کنسرت بسیار دشوار است. هیچ اشاره ای وجود ندارد! این ساخت وساز بینظیر چالش برانگیز توسط شرکت M.A. Mortenson انجام شد . این فقط ساخت وساز است “It’s Just Construction”
در سال ۲۰۰۲، سومین کلیسای جامع بزرگ جهان و اولین کلیسای جامع ساخته شده در ایالات متحده در بیش از یک چهارم قرن، در مرکز شهر لسآنجلس ساخته شد. این کلیسا که به نام «کلیسای جامع بانوی فرشتگان» شناخته میشود، توسط پروفسور خوزه رافائل مونئو، معمار مشهور اسپانیایی طراحی شده است. کلیسا دارای ۱۱ طبقه ارتفاع و وزن معادل ۱۵۱ میلیون پوند دارد. این کلیسا بر روی ۱۹۸ پایه جداکننده (Base Isolators) قرار دارد تا در هنگام زمینلرزهای به شدت ۸ ریشتر، تا ۲۷ اینچ به هر جهت شناور شود. گفته شده که طراحی آن از نظر هندسی آنقدر پیچیده است که هیچ یک از قالبهای کانکریتی نمیتوانست بیش از ۱/۱۶ اینچ اختلاف داشته باشد. من که چندین بار در جریان ساخت این کلیسا حضور یافته و شاهد تلاشهای فوقالعاده تیم ساخت برای تضمین کیفیت طراحی همراه با رعایت بودجه و زمانبندی بودم، ... بار دیگر بسیار ناامید شدم که حتی یک اشاره به پیمانکار، شرکت ( Morley Builders ) ، در ویب سایت خود ساختمان وجود نه داشت . این فقط ساخت وساز است “It’s Just Construction”
از نظر من، به رسمیت ن ه شناختن و قدردانی نکردن از پیمانکار و سازندګان همراه با طراحان این ساختمانها یک بیعدالتی بزرگ است . اما متأسفانه این موضوع نشاندهنده نگرش جامعه ما نسبت به صنعت ساخت وساز است. ظاهراً برای برخی افراد این موضوع چندان مهم نیست. ، اجازه دهید توضیح دهم چرا این موضوع بسیار اهمیت دارد. کشیدن یک تصویر زیبا روی کاغذ یا محاسبه یک فرمول مهندسی پیچیده، ساختمان را واقعی نمیکند . ساختوساز است که این کار را انجام میدهد و این نیازمند خلاقیت فوقالعاده، نبوغ، استقامت، مهارت، جانفشانی، تلاش سخت و اشک است. بنابراین به یاد داشته باشید، هر چقدر هم طراحی برجسته باشد، تا زمانی که کسی آن را نسازد، معماری محسوب نمیشود! «فقط ساختوساز»؟ من اینطور فکر نمیکنم این فقط ساخت وساز است “It’s Just Construction”
سهم ساخت وساز Construction’s Contribution اګر به نیازمندی های جامعه توجه نمایم اکثریت آنها با ساختمان به شکل مستقیم ارتباط دارد ، خانه، مکتب، شفاخانه، فابریکه، مسجد، هتل، دفترداری، دوکانداري و تجارت، تولیدات و محصولات، مواصلات و ارتباطات، این همه و همه بدون ساختمان ممکن نیست. در یک جمله خلاصه صنعت و ساختمان دو روی یک سکه اند یکی بدون دیگری امکانپذیر نیست. جامعه ما، اقتصاد ما و فرهنگ ما همه به صنعت ساختوساز وابستهاند. بنابراین، دفعه بعد که کسی از کارگران ساختوساز که در چهارراه گردوخاک به پا میکنند یا باعث تأخیر در مسیر صبحگاهیشان میشوند شکایت کرد، امیدوارم که وقت بگذارید و به او نشان دهید که دنیای ما بدون ساختوساز چگونه بود
آمار ساخت وساز Construction Statistics صنعت ساختوساز یکی از بزرگترین صنایع کشور است که تقریباً ۹ درصد از تولید ناخالص ملی را تشکیل میدهد. این صنعت از مجموع صنایع خودرو و فولاد بزرگتر است. شروع ساختوساز مسکن (که با صدور پروانههای ساختمانی شناسایی میشود) یکی از شاخصهای اصلی اقتصادی است که سلامت کلی و جهتگیری اقتصاد ما را نشان میدهد . بر اساس گزارش اداره سرشماری ایالات متحده، سال ۲۰۰۸ با انجام ساختوسازی به ارزش تقریبی یک تریلیون دلار (شامل تمام بخشهای خصوصی و دولتی) به پایان رسید. وزارت کار ایالات متحده برآورد میکند که حداقل ۸۸۰,۰۰۰ شرکت ساخت وساز وجود دارد که نزدیک به ۷.۷ میلیون نفر را در ایالات متحده به کار گرفتهاند. صنعت ساختوساز نسبت به اکثر صنایع دیگر فرصتهای بیشتری برای افرادی که میخواهند کسب وکار خود را داشته و اداره کنند، ارائه میدهد و به طور آماری حدود ۱.۶ میلیون نفر نیز دقیقاً همین کار را انجام میدهند .
دورنمای تاریخی A Historical Perspective هدف از صرف زمانی برای بررسی تاریخ صنعت ساخت وساز، آشکارتر ساختن تأثیر ساخت وساز بر جامعه است. هنگامی که این تاریخچه کوتاه را میخوانید، خلاقیت، نبوغ و استقامت را تصور کنید که سازندگان اولیه باید داشته باشند تا به چنین دستاوردهای فوقالعاده ساختمانی برسند. آنچه که با یک حرفه آغاز شد که ناشی از نیاز (پناهگاه در برابر عناصر طبیعی) بود، به تدریج به علمی در زمینه ساختمان تبدیل شد که ناشی از کنجکاوی، علاقه و نبوغ بود. چالشهای ساختوساز امروزی به همان اندازه گذشته پیچیدهاند و حتی پیشرفته تر شدهاند و همان ویژگیهایی را که توسط سازندگان ماهر اولیه به نمایش گذاشته شده بود، الهامبخش هستند. بیایید نگاهی کوتاه به گذشته بیندازیم و برخی از بزرگترین دستاوردهای ساختوساز جهان را مرور کنیم .
عصر باستان Ancient Times اگرچه کشاورزی احتمالاً بهعنوان قدیمیترین صنعت در تاریخ شناخته میشود، صنعت ساختوساز به احتمال زیاد نزدیکترین دوم است. صنعت ساخت وساز ریشههای خود را حداقل تا دوران عصر سنگی، یعنی حدود ۱۲,۰۰۰ سال پیش از میلاد، دنبال میکند. انسانهای اولیه با استفاده از مواد در دسترس مانند گل، چوب و سنگ، شروع به ساخت سازههای ساده کردند ... ساختمانهای ساده برای حفاظت در برابر باران، سرما، گرما و برف ساختند، در همین دوران، توسعه برنز و آهن به انسان امکان ساخت ابزارهای قوی تر را داد که به طور چشمگیری امکانات ساختوساز را گسترش داد و به سازندگان اجازه داد مهارتهای خود را ارتقا دهند . با افزایش مهارتهای ساخت وساز و توسعه ابزارها، تخصص واقعی در حرفههای ساختمانی آغاز شد. پناهگاههای ساده به سکونتگاههای برنامه ریزی شده، روستاها و شهرها تبدیل شدند. به زودی، نیاز به مکانهای تجمع عمومی به بخشی از چالشهای ساخت تبدیل شد و این دوره شاهد آغاز ساخت ساختمانهای عمومی برای رویدادهای ویژه، مراسم مذهبی، تولید و تجارت بود. روستاهای کوچک به شهرهای بزرگ تبدیل شدند و شهرهای بزرگ به تمدنهای عظیم رشد کردند، و در قلب همه اینها ساختوساز قرار داشت .
مصر و اهرام Egypt and the Pyramids بسیاری از این تمدنهای اولیه با یکی از نخستین مصالح ساختمانی تولیدشده، یعنی خشت های ساخته شده از گل خشک شده، به ساخت وساز میپرداختند. اما مصریها استفاده از سنگ را به عنوان ماده اصلی ساخت وساز آغاز کردند. اگرچه جابجایی این کتله های بسیار بزرگ سنگ دستکم کار دشواری بود، نبوغ این سازندگان باستانی بر این چالشها غلبه کرد و منجر به ایجاد برخی از جذاب ترین پروژههای ساختمانی در کل تاریخ شد. اهرام بزرگ. درآن زمان، واقعاً تمایز بین معماری، انجنیری یا ساخت وساز وجود نداشت. هر سه رشته در یک شخص تجسم یافته بود، سازنده ماهر (استاد بنا). مفهوم استاد بنا برای سالهای زیادی پابرجا ماند، تا زمانی که پیچیدگی ساختمانها و تخنیک های ساخت وساز نیازمند تفکیک رشتهها شد .
مصر و اهرام Egypt and the Pyramids در زمان ساخت اهرام بود که نخستین قوانین ساختمانسازی شناختهشده ثبت شد، که درحدود سالهای ۱۷۹۲–۱۷۵۰ پیش از میلاد بازمیگردد. این قوانین و مسئولیتهای مکتوب یا نگارش یافت، که بر روی لوحهای سنگی حک شده بودند و به طور کلی به نام قانون حمورابی شناخته میشوند، یکی از نخستین مجموعههای مقررات بودند. این قوانین ستندردهای قابل قبول برای کیفیت کار استاد بنا ( ARCHITECT ) را تعیین میکردند. عدم رعایت این استانداردها با مجازاتهای سختگیرانهای همراه بود که در برخی موارد شامل اعدام نیز میشد .
تأثیر یونان Greek Influence در دوران ساخت اهرام، مصریها از تعداد زیادی کارگر غیرماهر برای اجرای پروژههای عظیم خود استفاده میکردند. اما استادکاران یونانی، که بسیاری از ساختمانهای زیبای آیین و مذهبی از مرمر و سنگ آهک (مانند پارتنون در آتن) را میساختند، شروع به سازماندهی و استفاده از گروههای کوچک سنگ تراشان ماهر کردند. این ایدیا گردهمآوردن کارگران در اطراف یک حرفه خاص، آغاز مفهوم حرفههای ساختمانی است که در آن مهارت خاصی در ساخت به سطح تخصص یک استادکار ماهر ارتقا مییابد. اگرچه بخش زیادی از کار هنوز توسط نیروی کار غیرماهر انجام میشد، استفاده از صنعتگران ماهر اجازه داد تا جزئیات و طراحی دقیقتری در معماری بهکار گرفته شود. این به وضوح نقطه عطفی در تاریخچه ساختوساز است .
امپراتوری روم The Roman Empire امپراتوری روم یکی از تاثیرگذارترین دورانها در زمینه معماری، مهندسی و علم ساختمان سازی به شمار میرود. در دوران امپراتوری روم، پیشرفتهای قابل توجهی در تخنیک های ساختوساز صورت گرفت. رومیان، نسخهای اولیه ازکانکریت را اختراع کردند که امروزه جزء مصالح اصلی در هر پروژه ساختمانی است. این نسخه اولیه از مخلوطی خمیری شکل شامل چونه آب دار و خاکستر پوزولان ساخته شده از سنگ تشکیل میشد. علاوه بر استفاده از کانکریت در تهداب گزاری ساختمانهای خود، رومیان شروع به افزودن گنبدها و قوسها به ساختمانهای خود کردند و به دستاوردهای مهندسی و ساختمانی شگفتانگیزی دست یافتند. در این دوران، برخی از باشکوه ترین ساختمانهای جهان ساخته شدند، از جمله کولوسئوم و پانتئون. همچنین اولین شیشهها در قرن اول میلادی وارد ساختمانهای رومی شدند و بسیاری از ساختمانها را تزئین کردند. ساخت جاده نیز از دیگر دستاوردهای برجسته امپراتوری روم بود و بسیاری از این مسیرهای باستانی هنوز هم امروز مسافران را حمل میکنند .
امپراتوری روم The Roman Empire حدودً ۴۰ سال پیش از میلاد، مارکوس ویتروویوس پولیو، نویسنده، انجنیر و معمار رومی، نخستین دفترچه راهنمای طراحی و ساخت وساز را نوشت. نوشتههای او موضوعاتی مانند مصالح ساختمانی، مراحل ساخت، سبکهای معماری، طراحی جادهها و پلها، تکنیکهای گرم کردن آب، آکوستیک و دیگر مسائل فیزیک ساختمان را شامل میشد. با آثار ویتروویوس، مفهوم استاد بنا یا معمار جایگاه بسیار برجسته تری یافت. استاد بنا مسئول هر دو بخش طراحی و نظارت بر ساخت وساز بود. شگفتآور این است که آثار ویتروویوس برای قرنها به عنوان مرجع اصلی در زمینه ساختمان و طراحی شناخته میشد .
قرون وسطی The Middle Ages با سقوط امپراتوری روم، فعالیتها و تکنالوژیهای ساختوساز بهطور قابل توجهی کاهش یافت. سپس حدود سال ۹۰۰ میلادی، کلیسای کاتولیک رومی قدرتمند ساخت وساز با سنگ را احیا کرد و با شدت به ساخت کلیساها و کلیسای جامعها در سراسر اروپا پرداخت. حتی در این دوره نسبتاً رکود، تلاشهای بزرگی در ساختوساز صورت میگرفت. کلیساهای جامع باشکوه گوتیک مناظر اروپایی را زینت میدادند و بسیاری ساختمانهای چشمگیر دیگر نیز در سراسر جهان طراحی و ساخته میشدند . آموزش و تربیت حرفهای به یک محور اصلی تبدیل شد و صنوف حرفهای شکل گرفتند، حتی گروه های ویژهای پیرامون حرفههای خاص تشکیل شدند. ساختوساز به یک صنعت بزرگ و مستقل تبدیل گردید. دو حرفه ساختمانی مهمترین نقش را داشتند: نجاران و سنگ تراشان. سه مرحله متمایز از مهارت شناخته شد : استادکار، شاگردماهری (journeyman) ، و کارآموز (apprentice) این سه مرحله سازمانیافته کار هنوز هم در اتحادیههای کارگری به طور گسترده شناخته شده است .
رنسانس The Renaissance نزدیک به پایان قرون وسطی، علاقهای تازه به معماری، ساختمانسازی و علوم پدید آمد که به تحول و تکامل صنعت ساخت وساز ادامه داد . در این دوران بود که مفهوم استاد بنا به عنوان کارآمدترین روش ساخت مورد پرسش قرار گرفت. لئونه باتیستا آلبرتی، که برخی او را قافله سالار معماری مدرن میدانند، استدلال کرد که میتواند با ایجاد نقشهها و مدلها، استادکاران ماهر را هدایت کند بدون اینکه خود مستقیماً در روند ساخت مشارکت داشته باشد. آلبرتی یک معمار نظری بود، نه یک معمار-سازنده عملی و دست به کار. او طرحهای ساختمانهای خود را تهیه میکرد اما هرگز در ساخت واقعی مشارکت نداشت. این اولین بکارگیری فلسفهای جدید بود که در نهایت طراحی و ساختوساز را به عنوان وظایف متمایز از هم جدا کرد. جالب این که امروزه تلاش واقعی برای بازگشت به مفهوم استاد بنا وجود دارد — اما با درک این نکته که استاد بنای مدرن یک تیم همکار است .
انقلاب صنعتی The Industrial Revolution انقلاب صنعتی تأثیر عمدهای بر کل جامعه داشت و صنعت ساختوساز نیز از این قاعده مستثنی نبود. با شناخته شدن ساختوساز بهعنوان حوزهای جدا و منحصر به فرد از طراحی، مفاهیم نظری بیشتری از فیزیک، ریاضیات، کیمیا و ترمودینامیک به کار گرفته شد و علم ساختمانسازی به عنوان یک رشته تخصصی شکل گرفت. حرفههای مختلف ساختمانی نقشهای مشخصتری یافتند—هنر معماری، علم انجنیری و صنعت ساختمانسازی هر یک از یکدیگر متمایزتر شدند. با فاصله گرفتن بیشتر معماری از فرایند ساخت، رشتههای انجنیری نقش برجسته تری در هماهنگی فنی کلی ایفا کردند، در حالی که پیمانکاران عمومی مسئول گردآوری، سازماندهی و مدیریت نیروی کار، تجهیزات و مصالح پروژه شدند. آهن ریختهگری و آهنگری به مصالح ساختمانی منتخب تبدیل شدند. این مواد برای ساخت پلها، راهآهنها، سالنهای نمایشگاه بزرگ و انواع دیگر ساختمانها به کار گرفته شدند. ماشینآلات و تجهیزات جدیدی مانند بیلهای بخار، چکشهای بخار و دستگاههای کوبنده پی در این دوره اختراع شدند تا از فرایند ساخت حمایت کنند. تحول ساختوساز به یک صنعت مدرن در این دوره آغاز شد .
عصر آسمانخراشها The Age of the Skyscraper در اواخر قرن نوزدهم، تولید فولاد و برق بهعنوان عوامل مهمی که صنعت ساختوساز را به طور چشمگیری تحت تأثیر قرار میدادند، در مرکز توجه قرار گرفتند. این دوران شاهد رشد عظیمی در تکنالوژی ساختمانی بود. قابهای فولادی جایگزین قابهای آهن عادی شدند و امکان ساخت ساختمانهای بلندمرتبه را فراهم کردند. پورتلند سمنت و آهن کانکریت اختراع شدند. شیشه نیز به صورت انبوه تولید میشد و برای پوشش بسیاری از این قابهای جدید ساختمان به کار رفت. رویای ساخت ساختمانهای بلند تا آسمان زمانی به واقعیت پیوست که اِی. جی. اوتیس نخستین آسانسور یا لفت مسافری را اختراع کرد. ساخت آسمانخراشها به عنوان روشی برای حفظ زمین در حالی که سرعت رشد شهرهای آمریکایی به یک نگرانی تبدیل شده بود، تلقی میشد. پیشرفتهای تکنالوژی در علم ساختمانسازی ادامه یافت، برق در تمامی ساختمانها رایج شد و پیشرفت در سیستمهای گرمایش و سرمایش زندگی را برای مردم در همه اقلیمهای جهان آسانتر کرد .
قرن بیستم The 20th Century اگرچه تنها پیشرفتهای محدودی در زمینه مصالح یا تکنالوژی در قرن بیستم رخ داد، چالشهای جدیدی بر صنعت ساخت وساز تحمیل شد. پس از جنگ جهانی دوم، در ایالات متحده و سراسر جهان، یک دوره رونق ساخت وساز آغاز گردید. تقاضا برای مسکن، صنعت و زیرساختها بسیار زیاد بود. زمان، هزینه و کیفیت به نگرانیهای حیاتی برای کسانی که به امکانات جدید نیاز داشتند، تبدیل شدند. صنعت ساختوساز پاسخ داد. ابزارهای مکانیزه، ساخت پنلی و پیشساختگی، دیدگاه کاملاً جدیدی نسبت به فرایند ساخت به وجود آوردند. تکنیکهای نوینی برای کمک به تنظیم و استانداردسازی مصالح و روشها پدید آمد. قوانین ساختمان، استانداردها و مشخصات برای تنظیم و کنترل کیفیت مصالح و روشها تدوین شدند. به مرور زمان، با افزایش توسعههای مسکونی، تجارتی و صنعتی، مسائل جدیدی مانند محیط زیست، حفظ انرژی، پایداری، ایمنی و تنوع نیروی کار به پیچیدگی فرایند ساختوساز افزوده شدند، به گونهای که پیش از آن هرگز مشاهده نشده بود .
دوران فناوری The Age of Technology تکنالوژی نوین بر تمامی جنبههای زندگی ما تأثیر میگذارند و صنعت ساختوساز نیز از این قاعده مستثنی نیست. کاربردهای کامپیوتری در تمام زمینههای مدیریت ساختوساز دیده میشود: برنامههایی برای برآورد هزینه، زمانبندی، مدیریت پروژه، طراحی ساختمان، حسابداری هزینه، کنترل پروژه، کنترل کیفیت و انتقال اطلاعات. کامپیوترها در هر محل کار موجود هستند و به طور فزایندهای نرمافزارهای موبایل میدانی و تبلتهای مختلف برای اجرای سریع تغییرات در برنامه زمانبندی یا سفارش خرید به کار گرفته میشوند. اما فناوری به اینجا ختم نمیشود. فناوریهایی مانند سیستمهای موقعیتیابی جهانی (GPS) ، سیستمهای کمک کامپیوتری در خاک برداری و مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) این امکان را به مدیران ساختوساز میدهند که با ساختمانهایی که تنها در فضای مجازی وجود دارند، وارد تعامل شوند. این نمونههای مجازی به اندازهای واقعی هستند که بتوانند مسائل سادهای مانند کافی بودن فضای کاری برای جوشکاران در یک مکان محدود و یا مسائل جدیتری مانند تأثیر یک طوفان شدید بر یک مجموعه کامل را ارزیابی کنند . ( شما درباره BIM در فصل ۱۳، «مدلسازی اطلاعات ساختمان» بیشتر خواهید آموخت .
دوران فناوری The Age of Technology فرصتهای دخالت تکنالوژی در روشها، مصالح و مدیریت ساختوساز بیپایان هستند. در آینده، میتوانیم به استفاده از نانوتکنالوژی، پلیمرهای فلزی و سیستمهای میکروالکترومیخانیکی امیدوار باشیم که امکان جاسازی هوش در مصالح ساختمانی را فراهم میآورند و محصولاتی مانند درها، پنجرهها، دیوارها و حتی صفحههای کابینت آشپزخانه تعاملی و «صحبتکننده» تولید خواهند کرد .
سکتور ساختمانی Industry Sectors زندگی انسانها درجوامع بشری برای امکانات متنوع ومختلف نیاز دارد مانند سرپناه ، محیط کار ، حفظ الصحه ، تجارت ،تعلیم وتربیه ،رخصتی وتفریح که همه این امکانات محیط مصنوعی جستجو می شود. هریک از این شاخص محیط مصنوعی در صنعت ساختمانی جایگاه خود را دارد وطی یک بخش خاص این صنعت تحت مطالعه قرار می گیرند . بناءً صنعت ساختمان به 5 بخش عمده تقسیم می گردد. ◆ Residential building تعمیرات مسکونی ◆ Commercial building تعمیرات تجارتی ◆ Heavy civil construction تعمیرات حجیم مدنی ◆ Industrial construction تعمیرات صنعتی ◆ Environmental construction ساختمانهای محیط زیستی هریک از این انواع تعمیرات از مواد ساختمانی مختلف النوع با نورم ها ومشخصا مربوطه ایشان ساخته می شوند .
میزان اعمار ساختمانهای مختلف النوع درسطح جهان به اساس دیاگرام
بازی کنان پروژه The Project Players
سهم داران پروژه The Project Players این بازی کنان به کتگوری های مختلف ( بازی کنان سطح اول ، بازی کنان سطح دوم وسوم تقسیم می شوند ) که شناخت ، روابط وعملکرد آنها نیازمند مدیریت وقانون مندی خاص می باشد . نظر به دید گاه امروزی که درمورد ساختمان سازی وامور پروژوی وجود دارد زمان آن رفته است که یک شخص یا متخصص به شکل فردی یا جد اگانه پروژه را از الف تا ی طرح ، اداره، وتطبیق نماید. زیرا پروژها نظر به خواسته ها و مطالبات عصر ازشکل ومحتوی ساده آن به شکل مغلق وپیچیده تبدیل شده آند . بنااً سازنده امروز یک تیم هماهنگ وهمکار با مهارت ها و تخصص های متنوع است. که هرکدام اینها سهم ارزشمند را در تطبیق پروژه ها دارند.
طرفین قراردادهای ساختمانی قراردادهای ساختمانی اکثرآ نظربه حجم پروژه بین طرفین ذی دخل که حد اقل 3 طرف می باشد اجرامی شوند ولی دربعضی موارد میتواند طرفهای بیشترباشند. که عبارت اند از:
بازی کنان پروژه های ساختمانی Construction Project Players بازی کنان اصلی Primary Players بازی کنان فرعی Secondary players مالک یا صاحب پروژه Owner قراردادی اصلی Primary Contractor تیم طراحان Designers سطح اول 1 st layer سطح سوم 3 rd layer سطح دوم 2 nd layer
Primary Players بازی کنان اولی یا دست اول سه بازیکن اصلی در هر پروژه ساختمانی وجود دارد که عبارت اند از مالک Owner تیم طراح (مهندسین وانجنیران ) Design team(Architects & Engineers) قراردادی . Contractor اگرچه این سه گروههمیشه ذی دخل پروژه می باشند ، ولی روابط بین این سه تیم و عملکر آنها نظر به نوع تحویل دهی پروژه وقرارداد متفاوت می باشد. که انواع تحویل دهی پروژه ها در بخش منجمنت اول تدریس شده . هدف ازمدیریت ساختمان این است که این تیم ها هرکدام خدمات متمایز ومتفاوت را انجام می دهند پس چطور هماهنگ شوند که هدف اصلی که عبارت از تطبیق موفقانه پروژه می باشد به دست آید .
Owners مالک پروژه پروژه های ساختمانی هیچ وقت بدون مالک یا فرمایش دهنده اجرا نمی شود. آنها راننده نیروی هستند پشت صنعت ساخت و ساز. تقاضای آنها برای مسکن، تعمیرات تجارتی امکانات، محصولات صنعتی و زیربنا ها، انگیزه اصلی برای ساختن است.
مسئولیت مالک پروژه
چگونه مالکین این وظایف را انجام می دهد ؟ این موضوع غالباً زمان مشخص می شود تا معلوم شود که چه کسی مالک پروژه است. اساساً دونوع مالکین وجود دارد. مالکی ن عمومی Public owner مالکی ن خصوصی Private owner مالکان دولتی معمولا ادارات دولتی مانند اداره خدمات، وزارت خانه ها و تاسیسات نظامی شاروالی ها ... از حمل و نقل. این آژانس ها مردم را نشان می دهند که پول را که از مالیات مردم جمع اوری نموده بالای خدمات عام المنفعه مصرف می شود. مالکین خصوصی عموماً تعمیرات و ساختمانهای خصوصی و فردی را مالکیت می نمایند . مانند ساخت تعمیرات تجارتی ، خانه های رهایشی ، وسایر تعمیرات . عموما بودجه این نوع پروژه ها نیز به شکل شخصی ویا هم از ارگان های شخصی قرضه دهی مانند : بانک ها ، سرمایه گذاران ...
مهندسا ن (Architects) : درنظرگرفتن اهداف وظیفوی، رفاهیت زندگی وتامین زیبایی درتعمیرات طراحان متخصیص که در پروسۀ ساختمانی مصروف هستند وهر یک با بخش های مختلف طراحی پروژه برخورد می کند ذیلاً مشخص شده اند انجنیران ) (Engineers : معمولاً با تحلیل ساختمانی و سیستم های تخنیکی پروژه معامله می نمایند. مدیرساختمان ) ( Construction Manager درمسایل عمده با هردوبخش به شکل سیستماتیک وهمه جانبه کارمی نماید معموله درمرحلۀ ساختمان. اصطلاح طراح عموماً برای مهند سین وانجنیران استفاده شده می تواند
برای درک بهتر تمایز بین طراحی مهندسی و انجنیری طراحی، در نظر بدن انسان است. درست همانطور که بدن یک ویژگی خاص دارد . طراحی بازوها، پاها و سر، و همچنین پوست و مو برای محافظت از آن از عناصر، بنابراین یک تعمیر با اتاق های مختلف، حویلی، پله ها، نمای خارجی از خشت یا سنگ ، و درز گیر یا آسفالت بر روی سقف برای خشک کردن آن. سیستم اسکلت آن را مستقیم و صحیح نگه داشته و یک تعمیرنیز دارای چوکات ساختمانی است آن را مستقیما و راست نگه دار د ، بدن دارای سیستم گردش خون برای انتقال خون است مواد مغذی ، یک تعمیر دارای سیستم نلدوانی و میخانیکی برای انتقال آب، زباله، حرارت و تهویه مطبوع. بدن یک سیستم عصبی مرکزی برای ارسال انرژی مشابهت با به بدن دارد پاها و دست های ما. یک تعمیر دارای یک سیستم برق و ارتباطی برای ارسال است. بناءً با ترکیب فضا ها و انتخاب فورم و فضاهای زندگی ما. اساسا، مهندسین معامله می کنند مانند پای ،پوست ، موی وچهره، و انجنیران با استخوانها ، خون و اعصاب معامله می کنند .
مهندسین Architects مهندسا متخصیصین دارای جواز فعالیت بوده که در هنر و علم ساختمان آموزش دیده اند .طرح آنها برنامه مالک را به یک مفهوم تبدیل می نماید وسپس توسعه می دهند .مفاهیم به ساخت تصاویر و ویا نمونه های که می تواند ازقبل وجود داشته باشد . مهندسان بعد از تکمیل دوره 4 یا 5 سال دورۀ اموزشی در درجه لیسانس وبعد از یک دوره کاری تجربوی حق گرفتن مجوز قانونی ویزه شده را دارا می باشند . مهندسان دریک تعمیر مقتضیات وظیفوی ، رفاهیت ، مصئونیت و ، زیبایی و اقتصاد ساختمان ها را طراحی می کنند وهریک ازبخش ها باید به شکل متوازن و هماهنگ درنظرگرفته شود . دربعضی موارد مهندسان موادساختمانی را نیز مشخص می نمایند وهم چنان مهندسان برای دیزاین داخلی تعمیر وضمناً مسایل تامین فضاها ، ارتباطات، ولند سکیپ ساحۀ ساختمان رابه شکل علمی وهنری حل مینمایند . بخش مهندسی شامل بخش های ذیل می شود مهندسین طراح تعمیر مهندسان لند سکیپ مهندس دیزاین داخلی مهندس تکنیشن
انجنیران Engineers انجنیران معمولا طراحان اصلی پروژه های مدنی و صنعتی سنگین هستند. این اشخاص بعد ازتکمیل دور ۀ 4 الی 5 سال با درجۀ لیسانس و سپری نمودن سالهای مشخص درکارهای عملی وتجربه بعد از سپری نمودن امتحان حق گرفتن جواز کار دربخش دیزاین انجنیری را دارا می باشد . انجنیران اکثرا کارهای خود را به اساس مشوره و نظر مهند س به پیش می برند وبیشتر همرای مالک در ارتباط نه می باشد . وانجنیری دارای بخش های خاص می باشد که متخصیص هربخش در بخش خود فعالیت می نماید.
انجنیران ساختمان Structural engineers انجنیران ساختمان قسمت های باربردار تعمیرات را از چوب، کانکریت ، یا فولاد طراحی می نمایند . که این سیستم درمقابل نیروهای وارده عمودی ( Gravity loads ) بار مرده وزنده ونیروی وارده جانبی (Lateral loads) مانند باد وزلزله مقاومت می نماید . معمولاً انها تهدابها ، پایه ها ، گادرها ، وسلب ها را تحلیل ودیزاین می نمایند که به نام سیستم وزنبردار تعمیر یاد می شود . انجنیری سیول یکی از سابقه ترین رشته ها ی انجنیری بوده که فارغین این رشته دربخش طراحی تعمیر، پل ، سرک ، بند های آبی ، سیستم آبرسانی وکانالیزاسیون وسایر موارد می تواند کارکند . انجنیران برق طراحی و محاسبه بارهای الکترونیکی وبا درنظرداشت آن دورۀ برق تعمیر ، مخابرات ، وسایر شبکه ها را طرح می نماید که شامل تجهیزات ، لین دوانی و بخش های مختلف دیگر می شود ، که روشنایی ، انرژی و سیستم های تعمیر مطابق خواست مالک و مقتضیات حفظ الصحه آمادۀ کارباشند . انجنیران میخانیک سیستم های تهویه( (HVAC تسخین بخش آب وتمام بخش های تجهیزات میخانیکی را دیزاین می نمایند انجنیران سیول Civil engineers انجنیران برق Electric engineers انجنیران میخانیک Mechanical engineers
قراردادی عمومی General Contractors قراردادی عمومی، همچنین به عنوان قراردادی اصلی شناخته می شود، به قرارداد وارد می شود با مالک برای تحویل پروژه ساخت و ساز مطابق با طرح ها و مشخصاتی که توسط مهندسان و انجنیران تهیه شده است. آنها ممکن است در واقع انجام کار ساخت و ساز را انجام دهند ویا هیچ نه دهند یعنی با نیروهای خودشان دخیل نه باشد . در صورت انجام کار، آنها گفته اند که کار خود را انجام می دهند. وقتی آنها نباشند، آنها قراردادی های متعارف یا قراردادی های تجاری را برای انجام کار ترتیب می دهند وممکن پروژه به دست دو م یا قراردادی های فرعی تسلیم شود . ولی نظارت اصلی ومسئولیت پروژه را قراردای عمومی دارا می باشد. مدیران ساختمانی Construction Managers مدیران ساختمان ممکن است توسط شرکت های مدیریتی ، قراردادیان عمومی، مهندسان، انجنیران ، مالکین پروژ و یا قراردادیان تخصصی استخدام شود. وظیفۀ اساسی مدیران ساختمان این است که هماهنگی رابین سه تیم ذکر شده فراهم نماید قراردادی های خاص Specialty Contractors قراردادی های خاص عموماً به قراردادی های دومی انتقال پیدا می کند که عموماً کارهای خویش را به اساس یک قرارداد جدا گانه انجام می دهد وممکن به شکل مستقیم طی یک قرارداد با مالک قرارداد جدا گانه را انجام نماید .
تجاران مواد ونیروی بشری وتجهیزات تعمیرات . این بسیارمهم است که تجاران را به عنوان بخشی مهم از دست اندرکاران شامل بحث قرارگیرد، چرا که، بدون آنها، هیچ گونه ساختاری وجود نخواهد داشت. (نلداونان، برقی ها، آهنگران و غیره) که در واقع کار را انجام می دهند. این کارگران ماهر و نیمه ماهر هستند.
بازی کنان فرعی Secondary players زمانیکه قرارداد وارد فاز دوم خود می شود حیثیت پیشۀ هتل داری یا رستورانت را به خود اختیارمی نماید . بناءً برای نجات ازبحران به تلاش زیاد افراد ذی دخل نیازدارد . به طور مثال منجمله پنج کمپنی چهارتای آن درسال اول بنا بر دلایل زیاد ازتجارت پای خود راسبک می سازد. ویکی آن منحیث یک طاقت بنا بر حمایت بیرونی باقی می ماند . بازی کنان ثانوی که به سطوح مختلف ( سطح اول ، سطح دوم وسطح سوم ) تقسیم می شوند فراتر ازکنترول بازی کنان سطح اولی می باشند .
این سطح نفوذ شامل قراردادی های فرعی، تامین کنندگان مواد و تجهیزات و فروشندگان می باشد. این سطح نفوذی به طور مستقیم بر نتیجه یک کار تاثیر می گذارد. اگر چه این گروه اغلب به طور مستقیم از طریق یک قرارداد قراردادی از طریق توافقنامه یا فرمایش خرید به بازیکنان اصلی متصل می شود، آنها به شکل ابتدایی فعالان مستقل هستند نه تحت کنترل فوری مالک، مهندس، یا قراردادی و چون آنها تحت کنترل مستقیم نیستند و هنوز می شوند خدمات حیاتی، آنها همیشه خطرات را به پروژه اضافه می کنند. به عنوان مثال، قراردادی پلان نموده که به یک تاریخ معین پروژه را آغازنماید ولی برای اینکه مواد و تجهیزات برسد سه هفته مدت راتعیین می نماید.
سطح دوم 2 nd layer این سطح نفوذ شامل شرکت های بیمه، شرکت های برق، شرکت ها، کمپنی های متخصص کودگذاری،، اتحادیه های کارگران و تولید کنندگان وغیره می شود. اگر چه این سطح ارتباط یا تعهد با سه تیم اصلی یا اولی قراردادی نه دارد ، ولی نفوذ زیادی بر پروژه دارند.
سطح سومی 3 rd. P layer دراین سطح دولت ، ارگان های مالی ، موسسات تعلیمی وتحصیلی وسایر ادارات شامل می باشند که میتوان یک نوع در امورساختمانی نفوذ داشته باشند .