2. Budgeting_VIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

ÂKKKK

1. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Lập ngân sách
*Bản quyền thuộc Harvard Business Publising Corporate. Đã đăng ký bản quyền.
Để đặt hàng các bản sao và yêu cầu quyền sao chép các tài liệu, gọi 1-800-545-7685 hoặc truy cập website http://www.hbsp.harvard.edu
Lậpngânsáchkhôngchỉdànhchonhómtàichính.Mỗiquyếtđịnhmàngười
quảnlýđưaracầnphảitínhđếncácnguồnlựcsẵncóchohọ.Họccáchlập
ngânsáchđảmbảobạncóthểphânbổnguồnlựcmộtcáchkhônngoan,
truyềnđạtcáckỳvọngtàichínhvàgiúpcácnhómtheodõingânsáchcủahọ.

2. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Họccáchđể…
*Bản quyền thuộc Harvard Business Publising Corporate. Đã đăng ký bản quyền.
Để đặt hàng các bản sao và yêu cầu quyền sao chép các tài liệu, gọi 1-800-545-7685 hoặc truy cập website http://www.hbsp.harvard.edu
•Tậphợpcácyếutốcủangânsáchhoạtđộng
•Tạongânsáchchocáckhoảnchivốn
•Thựchiệnphântíchđộnhạyngânsáchvàphântíchsựchênhlệchngân
sách

3. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Chuẩn bị ngân sách vốnXây dựng ngân sách hoạt độngHiểu ngân sách và lập ngân sách
Nộidung chính
01 02 03
Điều chỉnh ngân sách phù hợp với môi trường thay đổiHiểu phân tích độ nhạy và phương sai
04 05

4. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
1. Hiểu ngân sách và lập ngân sách
Nếubạnsợ"mùalậpngânsách",bạnkhôngđơnđộc.Tìmhiểucáchlậpngânsáchhoạtđộng
vàtạisaonólạiquantrọng,đểbạncóthểxâydựngngânsáchhiệuquả—vàvượtquanỗisợ
hãiđómộtcáchtốtđẹp.

5. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Định nghĩa
Ngânsáchlàmộttàiliệuchuyểncáckếhoạchchiếnlượcvàhoạtđộngcủamộtnhómhoặc
tổchứcthànhcácnguồnlựccầnthiếtdựkiếnvàthuđượclợinhuậndựkiếntrongmột
khoảngthờigiannhấtđịnh.*
Cónhiềuloạingânsách.Vídụ:
•Ngânsáchhoạtđộngphảnánhdoanhthuvàchiphíhàngngàycủanhómhoặctổchức.
Chúngthườngtrongkhoảngthờigianmộtnăm.
•Ngânsáchvốnthểhiệncáckhoảnchiđãlênkếhoạchchocáckhoảnđầutưvàonhàmáy,
thiếtbịvàpháttriểnsảnphẩm.Ngânsáchvốncóthểtrongkhoảngthờigiantừ03đến10
năm.
•Ngânsáchtiềnmặtbiểuthịsốdưtiềnmặtdựkiếnmàmộttổchứcsẽcótrongthờikỳnhất
định,dựatrênthôngtinđượccungcấptrongngânsáchhoạtđộngvàngânsáchvốn.

6. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ngân sách so với dự báo: Sự khác biệt là gì?
•Ngânsáchướctínhdoanhthuvàchiphídựkiếnchomộtkhoảngthờigiannhấtđịnhtrong
tươnglai.Dựbáotàichínhdựđoánkếtquảthựctế,chẳnghạnnhưdoanhthuhàngquý,
dựatrêndữliệulịchsử.
•Trongkhicáctổchứcđánhgiángânsáchcủahọmộtcáchthườngxuyên—thườnglàmỗi
nămmộtlần—họsửađổicácdựbáokhicósựthayđổitronghoạtđộng,hàngtồnkho
hoặckếhoạchkinhdoanh.
•Hãycoingânsáchnhưmộtkếhoạchđểđưadoanhnghiệpđếnnơimàdoanhnghiệp
muốnđivàdựbáophảnánhnơidoanhnghiệpđangởhiệntại.

7. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Vai trò của bạn
•Làngườiquảnlý,bạncóthểcầnchuẩnbịngânsáchhoạtđộngchonhómcủamìnhhàngnăm.Bộphậntài
chínhcủatổchứcbạn“tổnghợp”ngânsáchhoạtđộngcủabạnvànhữngngânsáchdođồngnghiệpcủa
bạntạothànhngânsáchchínhchotoànbộtổchức.
•Bạncũngcóthểtạongânsáchvốnchocáckhoảnđầutưmàbạnđangcânnhắcthựchiệnchonhómcủa
mình.Cũngnhưngânsáchhoạtđộngcủabạn,bộphậntàichínhkếthợpngânsáchvốncủabạnvớingân
sáchvốncủacácnhàquảnlýkhácđểxâydựngngânsáchtổngthể.Thôngtinvềngânsáchhoạtđộngvà
ngânsáchvốnđượcđưavàobảngcânđốikếtoánvàbáocáolưuchuyểntiềntệcủacôngty.
•Bạnthườngkhôngcầnchuẩnbịngânsáchtiềnmặttrừkhibạnlàmviệctrongbộphậntàichínhcủatổ
chức.Loạingânsáchnàythườngđượctạorabởicácchuyêngiatàichính.Vìlýdođó,chủđềnàytậptrung
vàongânsáchhoạtđộngvàvốn.
•Dướiđâylàsơđồcácnguồnthôngtinchocácngânsáchtổchứckhácnhau—vàcáchkếtnốicácngân
sáchkhácnhau.Vídụ:trongmộtcôngtysảnxuấtđiểnhình,cácPhóchủtịchphụtráchbánhàng,muasắm
vàsảnxuất,cùngvớicácgiámđốctàichính,ngườiđứngđầuđơnvịquốcgiavàngườiđứngđầubộphận
bánhàngvàtiếpthị,đónggópướctínhchongânsáchhoạtđộng.Giámđốcđiềuhành,Giámđốctàichính,
giámđốcbộphậnvàgiámđốckinhdoanh—ngườiđứngđầuđơnvị,giámđốcnhàmáyvàgiámđốcsản
phẩmcungcấpcácướctínhvềcáckhoảnđầutưvốntheokếhoạchchongânsáchvốn.

8. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Mối liên hệ giữa ngân sách bộ phận với ngân sách tổng thể
Dựbáodoanhsốbánhàngkhuvực
ƯỚC TÍNH NHU CẦU THỊ TRƯỜNG
Ướctínhchi phí
sảnxuất
Ướctínhchi
phíphân
phối, bán
hàng, quảnlý
Đầutưvốn
theokếhoạch
Ngânsách
hoạtđộng
Ngân
sách
Vốn
Ngânsách
hoạtđộng
Bảngcân
đốikếtoán
–ngânsách
Báocáo
dòngtiền–
ngânsách

9. Tại sao ngân sách lại quan trọng
Ngân sách có chức năng như kế hoạch tài chính hoặc kế hoạch hành động mà một nhóm hoặc tổ chức tạo ra để đảm bảo có đủ
nguồn lực để đạt được các mục tiêu của mình. Ngân sách cũng giúp đảm bảo rằng việc đạt được những mục tiêu đó sẽ tạo ra
những lợi ích mong muốn.
Vì vậy, một nhóm hoặc tổ chức sử dụng ngân sách để:
•Đặt tất cả các thành phần tài chính vào một bức tranh thống nhất thể hiện các mục tiêu chiến lược vàmục tiêuhoạt động cùng
với sức khỏe tài chính
•Điều chỉnh các nhóm, phòng ban và đơn vị kinh doanh riêng lẻ phù hợp với mục tiêu của tổ chức (ví dụ: một công ty sẽ cấp
ngân sách nhiều hơn cho các nhóm bán hàng và tiếp thị chịu trách nhiệm mở rộng cơ sở khách hàng trong khu vực của họ)
•Phân bổ nguồn lực một cách khôn ngoan
•Truyền đạt kỳ vọng tài chính
•Đánh giá và thúc đẩy hiệu suất của người quản lý và nhân viên (ví dụ: người quản lý và nhân viên nhận được tiền thưởng khi
nhóm của họ đạt được các mục tiêu đã đề ra trong ngân sách của mình)
•Truyền đạt mục tiêu cho các bên liên quan bên ngoài. Nhiều công ty tuyên bố công khai các mục tiêu chiến lược và hoạt
động của họ với thị trường vốn và sau đó đưa các mục tiêu đó vào ngân sách của họ
VÍ DỤ
Nhóm quan hệ nhà đầu tư của công ty Karl có thể nói với các nhà phân tích, "Chúng tôi kỳ vọng thu nhập trên mỗi cổ phiếu từ
1,30 đô la đến 1,35 đô la"; "Chi tiêu vốn của chúng tôi sẽ không vượt quá 10% doanh thu của chúng tôi"; hoặc "Chúng tôi dự định
đầu tư thêm 5% vào R&D trong ba năm tới."
Thực hiện hành động điều chỉnh khi kết quả kinh doanh thực tế không khớp với kết quả mục tiêu đã lập ngân sách; điều này có
thể là phân bổ nhiều tiền hơn để thúc đẩy nỗ lực hoặc cắt giảm quỹ nếu một hoạt động hoặc sáng kiến không còn đáng để theo
đuổi.

10. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ngân sách giống như một máy điều nhiệt
•Quátrìnhlậpngânsáchhoạtđộnggiốngnhưmộtmáyđiềunhiệt.Bạnsửdụngbộđiềunhiệtđểđặtnhiệt
độmụctiêucủaphòng.Mộtnhiệtkếtrongbộđiềunhiệtđonhiệtđộthựctế.Nếucósựchênhlệchgiữa
nhiệtđộbạnđãđặtvànhiệtđộthựctế,bộđiềunhiệtsẽkíchhoạthoạtđộngđểduytrìnhiệtđộmụctiêu.
•Vídụ:nếuphònglạnhhơnnhiệtđộmụctiêu,bộđiềunhiệtsẽkíchhoạtnhiệt.Nếucănphòngnónghơn,nó
sẽkíchhoạtđiềuhòakhôngkhí.Nếucógìđóthayđổi,bạncóthểđặtbộđiềunhiệtởmộtnhiệtđộkhác.
Vídụ:giảsửbạnbịcúm:Bạnđặtmáyđiềunhiệtởnhiệtđộcaohơnnhiệtđộbìnhthườngđểbạncóthểgiữ
ấmkhibịốm.
•Lậpngânsáchhoạtđộngcũngtươngtựnhưvậy:Bạnđặtmụctiêungânsáchcủamìnhchonhữngthứnhư
chiphívàdoanhthu.Vàocuốikhoảngthờigianngânsáchđó,bạnxemxétkếtquảthựctếvàsosánh
chúngvớimụctiêucủamình.Nếubạnthấysựkhácbiệt,bạnsẽcầnsửachữa—chẳnghạnnhưtăngcường
tiếpthịnếudoanhsốbánhàngthựctếthấphơnmụctiêu.Nếucácđiềukiệnkinhdoanhthayđổi,bạncó
thểthayđổicácmụctiêuđặtratrongngânsáchcủamình.Vídụ:giảsửcónhiềuđốithủcạnhtranhmớiđã
thamgiavàothịtrườngcủabạn.Trongtrườnghợpnày,bạncóthểđặtmụctiêuthấphơnchokhốilượng
bánhàngtrongngânsáchcủamình.Đólàbởivìbạnchorằngvớisựgianhậpcủacácđốithủcạnhtranh
mới,bạncóthểkhôngtăngdoanhsốbánhàngnhiềunhưbạnđãhyvọng.

11. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Tổng quan về quy trình lập ngân sách
•Thôngthường,lậpngânsáchlàmộtquátrìnhlặpđilặplại:Cácnhómkhácnhauchuẩnbịngânsách
sơbộ.Sauđó,họngồivớinhauđểxácđịnhvàgiảiquyếtnhữngkhácbiệt.Sựphốihợpvàgiaotiếp
giữanhữngngườiởcáccấpđộkhácnhaucủatổchứcvàgiữacácphòngbanchứcnănglàrấtquan
trọngtrongquátrìnhlậpngânsách.
•Trongmộttổchứcmàquảnlýcấpcaoxácđịnhcácmụctiêuchiếnlượcvàhoạtđộng,cácnhàquản
lýcấpcaophảitruyềnđạtnhữngmụctiêuđóchocácnhàquảnlýởtấtcảcáccấp.Ngườiquảnlý
khuvựcchứcnăng,ngườiđứngđầuđơnvịkinhdoanhvàtrưởngnhómcầnthôngbáonhucầu,giả
định,kỳvọngvàmụctiêucụthểcủahọchonhữngngườiđánhgiángânsáchcủabộphậnvàchức
năng.
•Ngoàira,cácnhómkhácnhautrongtổchứcphảilắngnghelẫnnhau.Vídụ,nếumộtbộphậnmuốn
đạtđượccácmụctiêubánhàngnhấtđịnh,thìbộphậnsảnxuấtcầnbiếtđiềuđó,đểcóthểchuẩnbị
tăngnănglựcsảnxuất.Nếucôngtymuốngiớithiệumộtdịchvụmới,thìbộphậntiếpthịphảibiếtvề
điềunàysớmtrongquátrìnhlậpkếhoạchcủamình.Khiđó,bộphậntiếpthịsẽđưavàongânsách
cáchoạtđộngquảngcáohiệuquảchosảnphẩmmới.

12. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Các cách tiếp cận truyền thống và thay thế
Cónhiềucáchtiếpcậnkhácnhauđốivớiquátrìnhlậpngânsách.Mộtsốtrongsốđólà
truyềnthống;mộtsốkhácđượcthiếtkếtheonhucầukinhdoanh(vídụ:nhucầuthôngtin
thờigianthựchoặctínhlinhhoạtcaohơn)vàcáccáchlàmviệcmớihơn(nhanhnhẹnhơn,ít
phâncấphơn)

13. Các cách tiếp cận truyền thống và thay thế
Thôngsốngânsách Cáchtiếpcậntruyềnthống Cáchtiếpcậnkhác
Thiếtlậpmụctiêu Từtrênxuống:Quảnlýcấpcao
đặtracácmụctiêungânsách
nhưmụctiêudoanhthuvàlợi
nhuận,đồngthờiápđặtchúng
lêncácphầncònlạicủatổ
chức.
Cósựthamgia:Nhữngngườichịutráchnhiệmđạt
đượccácmụctiêungânsáchthamgiavàoquá
trìnhthiếtlập.
Khoảngthờigian Ngânsáchtĩnh:Khoảngthờigian
ngânsáchlàmộtkhoảngthời
giancụthể—thườngtrùngvới
nămtàichínhcủatổchức.
Ngânsáchluânchuyển:Ngânsáchđượccậpnhật
liêntụcđểluônổnđịnhvềmặtkhungthờigian
trongkhikhoảngthờigianthựctheongânsách
cóthểthayđổi.Vídụ,khimỗithángtrôiqua,ngân
sáchluânchuyểnmộtnămđượckéodàiramột
năm,vìthếngânsáchnămluôntồntại.
Quytrìnhdựbáo Lậpngânsáchgiatăng:Người
quảnlýsửdụngngânsáchcủa
kỳtrướcvàkếtquảthựctế,
cũngnhưkỳvọngchotươnglai,
đểxácđịnhngânsáchchokỳ
tiếptheo.
Lậpngânsáchdựatrênsốkhông:Quátrìnhlập
ngânsáchbắtđầutừđầuvàbỏquatấtcảcác
ngânsáchtrướcđó,nhưthểngânsáchđãđược
lậplầnđầutiên.

14. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Các cách tiếp cận truyền thống và thay thế
•Ngânsáchtruyềnthốngthườngdễxâydựnghơnvàchúngđơngiảnhóaviệcphốihợp
cácgiảđịnhgiữacácbộphận.Mặtkhác,thờigiancủachúngthườngbịsailệch:Khoảng
thờigiancủachúngquádàihoặcquángắnđểphảnánhđiềukiệnthựctế.Hơnnữa,ngân
sáchtruyềnthốngcóthểđơngiảnhoặcquáphứctạp,khônglinhhoạthoặcmangtính
chínhtrị.
•Ngânsáchthaythế,chẳnghạnnhưngânsáchdựatrên0,cốgắngmanglạiđộchínhxácvà
tínhchứcnăngcaohơn.Nhưngviệctạorachúngvàđưachúngvàothựctiễncủacôngty
làmộtcôngviệcquantrọng.Nócóthểđánhlạchướngsựchúýcủacácnhàquảnlýkhỏi
cáchoạtđộngquantrọngkháccủahọ.

15. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Các loại chi phí
Chodùtổchứccủabạnápdụngphươngpháplậpngânsáchtruyềnthốnghaythaythế,bạncầnphải
phânbiệtgiữamộtsốloạichiphíkhibạnxâydựngngânsáchcủamình:cốđịnh,biếnđổivàtổngchi
phícủacôngty.
Chiphícốđịnh
Chiphícốđịnhkhôngđổi,bấtkểkhốilượngsảnxuấthoặcbánhàngtrongkỳngânsáchlàbaonhiêu.Ví
dụ:
•Thuê
•Cáctiệníchcơbản,baogồmdịchvụđiệnvàđiệnthoại
•Chothuêthiếtbị
•Khấuhao
•Thanhtoánlãisuất
•Chiphíquảnlý
•Tiếpthịvàquảngcáo
•Laođộnggiántiếp,chẳnghạnnhưnhânviêngiámsátlàmcôngănlương

16. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Các loại chi phí
Chi phí biến đổi
Chi phí khả biến thay đổi tỷ lệ thuận với sự thay đổi của khối lượng sản xuất hoặc bán hàng trong kỳ
ngân sách. Ví dụ:
•Nguyên liệu thô
•Lao động trực tiếp
•Bao bì
•Năng lượng (điện, khí đốt) được sử dụng trong sản xuất
•Giao hàng
•Hoa hồng bán hàng
•Thuế thu nhập
Ước tính của bạn về các chi phí biến đổi sẽ phát sinh trong khoảng thời gian ngân sách phụ thuộc vào
kế hoạch của nhóm hoặc tổ chức của bạn. Bằng cách hiểu các kế hoạch đó, bạn có thể dự đoán nhu
cầu về nguồn lực (chẳng hạn như khả năng mở rộng) và đưa chúng vào yêu cầu ngân sách của mình.

17. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Các loại chi phí
Chiphíchungcủacôngty
•Ngânsáchhoạtđộngcóthểbaogồmchiphíchungcủacôngty—cácchiphíliênquan
đếnviệcvậnhànhtổchứckhôngliênquanđếncácsảnphẩmhoặcbộphậnriênglẻ.Con
sốnàythườngbaogồmtiềnthuêvănphòngcôngty,tiềnlươngvàchiphíliênquanđến
việcquảnlýcôngty.
•Cáchcácchiphínàyđượcphânbổchocácbộphậnriênglẻkhácnhaugiữacáccôngty.
Mộtsốtổchứccóthểchỉphânbổchiphíchomộtsốngânsáchbộphậnnhấtđịnh—
chẳnghạnnhưnhữngngânsáchtạoradoanhthu.

18. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ngân sách cố định so với ngân sách linh hoạt
•Cóhailoạingânsáchhoạtđộngcơbản:cốđịnhvàlinhhoạt.Ngânsáchcốđịnhđượcsử
dụngkhicóíthoặckhôngcóyếutốchiphíbiếnđổi.Ngườiquảnlýphảituântheosốtiền
banđầuđượclậpngânsáchchokhoảngthờigianngânsáchcụthể(trừcácsựkiệnlớn
khônglườngtrướcđược,nhưđìnhcônglaođộnghoặcthảmhọathờitiết).
•Ngânsáchlinhhoạtchophéptổchứcđiềuchỉnhdoanhthuvàchiphíđượclậpngânsách
dựatrênmứcđộhoạtđộngthựctế,cóthểkhácnhau-đôikhirấtnhiều.Vídụ,mộtnhà
quảnlýcóngânsáchlinhhoạtsẽđượcủyquyềnphátsinhthêmchiphísảnxuấtđểđáp
ứngnhucầukhônglườngtrướcđược.Ngânsáchlinhhoạtrấthữuíchkhicácnhàquảnlý
khôngkiểmsoátđượckhốilượngđầura;họcóthểchitiêunhữnggìhọcầnđểđápứng
nhucầucủakháchhàngmàkhôngbịphạtvìchiphícaohơn.

19. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Cách xây dựng ngân sách linh hoạt
Xácđịnh
phạmvi liên
quan
Phântíchchi
phícốđịnh&
biếnđổi
Táchbiệtchi
phítheoloại
hoạtđộng
Chuẩnbị
ngânsách

20. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Cách xây dựng ngân sách linh hoạt
1.Xácđịnhphạmviliênquancủahoạtđộngdựkiếnsẽbiếnđộngtronggiaiđoạntới:sốlượng
vậtdụngđượcsảnxuất,hoạtđộnggiaohàng,sốgiờlaođộngcầnthiếtcủanhàthầu,v.v.
2.Phântíchchiphícốđịnhvàchiphíbiếnđổisẽphátsinhtrongphạmviđó.
3.Táchchiphítheoloạihoạtđộng,chẳnghạnnhưnghiêncứuthịtrường(đểmởrộngsangthị
trườngmới)hoặcphânphối.
4.Chuẩnbịmộtngânsáchchothấynhữngchiphínàosẽphátsinhtạicácđiểmkhácnhautrong
phạmvi.
VÍDỤ
Demi,giámđốctiếpthịcủamộtnhàbánlẻđồnộithất,đanglênkếhoạchchomộtchiếndịchtiếp
thịchomùathunămtới.Côấysẽlậpngânsáchbaogồmchiphídịchvụcủacôngtyquảngcáo,
phíchongườiviếtbàitựdovàchiphínhânsựchotrungtâmcuộcgọibổsungđểxửlýsốlượng
cuộcgọităngthêm.

21. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Cách xây dựng ngân sách linh hoạt
Ngânsáchlinhhoạtđặcbiệtcógiátrịđốivớicáctổchứchoạtđộngtrongmôitrườngkinhdoanhđầy
biếnđộng.
VÍDỤ
Tomlàgiámđốcchuỗicungứngcủamộtnhàsảnxuấtthép.Trongsốnhữngviệckhác,anhtachịu
tráchnhiệmduytrìhàngtồnkhophùhợpvớikếhoạchbánhàng.Côngtycủaôngphảiđốimặtvới
nhiềubấtổncóthểkhiếndoanhthuvàchiphíthựctếkhácbiệtrõrệtsovớidựtoánbanđầu,baogồm:
•Biếnđộngtrongviệccungcấpvàchiphínguyênliệu,điệnvàkhíđốttựnhiên
•Sựthayđổiđộtngộtcủanhucầuthịtrườngđốivớicácsảnphẩmthépdonềnkinhtếtoàncầubiến
động
•Tăngcườngsứcépcạnhtranhtừnhậpkhẩu
•Nhữngthayđổitrongchínhsáchngoạithươngảnhhưởngđếnxuấtnhậpkhẩu
•Cácquyđịnhmớicủachínhphủlàmtăngchiphítuânthủmôitrường
Vìlýdonày,khichuẩnbịngânsáchhàngnămcủamình,anhtađưaraphạmvivềsốlượngnguyênliệu
thôcầnthiếtchosảnxuất,cũngnhưchiphívậnchuyểnvàhậucầnchonguyênliệuđầuvàovàđơnđặt
hàngcủakháchhàng.

22. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Lập ngân sách và tính chi phí dựa trên hoạt động
•Mộtsốtổchứcsửdụngchiphídựatrênhoạtđộng(ABC)đểphânbổchiphí.ABCkhôngphânbổ
chiphíchungchocácsảnphẩmdựatrêncácthướcđonhưdoanhthuhoặckhốilượngsảnxuất.
Thayvàođó,nóbắtđầuvớichiphínguồnlực,phânbổcácchiphínàychocáchoạtđộng(chẳng
hạnnhưmuahàng),vàsauđóphânbổchiphíhoạtđộngchocácsảnphẩmhoặcdịchvụ.
•ÝtưởngđằngsauABClàhướngđếnchiphísảnxuấtđơnvịđúng,tínhchosảnphẩmđầura.Tínhchi
phítheocáchtruyềnthốngdựatrênchiphítrungbình,đôikhilàmsailệchbứctranh.Vídụ,chiphí
sảnxuấtmộtsốlượngítsảnphẩmtrôngcóvẻthấpnhưngđãbỏquachiphícàiđặtvàchianhỏthiết
bịđểsảnxuấtsảnphẩmcụthể.
•ĐểsửdụngphươngphápABC,cácnhàquảnlýcầnướctínhxemhọvànhânviêndànhbaonhiêu
thờigianchocáchoạtđộngcụthể.
•CáctổchứcsửdụngABCcũngcóthểápdụnglậpngânsáchdựatrênhoạtđộng(ABB).Đểcóhiệu
quả,ABBphảiđượcchấpnhậnvàsửdụngtrongtoàntổchức.Nóbắtđầuvớiviệcdựbáokhốilượng
bánhàngtheokếhoạchchotừngsảnphẩm.Sauđó,cácnhàquảnlýsửdụngdữliệulịchsửtừhệ
thốngABCđểướctínhcáchoạtđộngcầnthiếtđểtạorakhốilượngđó,cácnguồnlựccầnthiếtđể
hỗtrợcáchoạtđộngđóvàchiphícủacácnguồnlựcđó.CáctổchứcápdụngABBđểđạtđược
ngânsáchthựctếhơnvàchínhxáchơn.Tuynhiên,ABBcóthểtốnkémvàphứctạp.

23. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hạn chế của ngân sách
Giốngnhưbấtkỳcôngcụquảnlýnàokhác,ngânsáchcónhữnggiớihạn.Vídụ:
•Chúngcóthểcứngnhắc.Cáccôngtykhởinghiệpcũngnhưcáccôngtytrongcácngànhthayđổinhanhnhận
thấyngânsáchcóphầnhạnchế.Đólàbởivìnhữngdoanhnghiệpnhưvậykhôngthểthíchứngngânsáchcủahọ
mộtcáchdễdàngvớinhữngthayđổitrongmôitrườngkinhdoanhbêntrongvàbênngoàicủahọ.
•Chúngtốnnhiềuthờigianvàcôngsức.Quátrìnhlậpngânsáchmấtnhiềuthờigianvàcôngsức.Mộtcuộckhảo
sátđãchỉrarằnglậpngânsáchchiếm20%-30%thờigiancủacácgiámđốcđiềuhànhcấpcao.*Vìviệclậpngân
sáchtốnrấtnhiềuthờigian,cácnhàquảnlýthườngphảibắtđầupháttriểnngânsáchmớitrướckhihọnhậnthấy
tácđộngcủanhữngthayđổivềngânsáchđốivớikếtquảcủakỳtrước.
•Chúngcóthểgâyranhữnghậuquảkhônlường.Vídụ:khikhoảnthùlaocủangườiquảnlýgắnliềnvớikếtquả
hoạtđộngcủahọhơnlàngânsách,thônglệnàycóthểgâyracáchànhvisaitrái,chẳnghạnnhưđộnngânsách
(cốtìnhđánhgiáthấpdoanhthuhoặcđánhgiáquácaochiphí)hoặcnhồinhétkênh(vậnchuyểnsảnphẩmdở
dangchonhàphânphốiđểghithêmdoanhthu).
VÍDỤ
Caren,giámđốctiếpthịcủamộtnhàsảnxuấtđồchơi,cốtìnhgiảmnhucầuđốivớicácsảnphẩmcủacôngtycho
mộtngàylễlớnsắptới.Bằngcáchđó,doanhthuđượcnhắmmụctiêutrongngânsáchsẽthấpvàdễdàngđạtđược
—vàcôấycóthểnhậnđượctiềnthưởng.Côngtygắnviệcsảnxuấtcủamìnhvớidựbáosailệchnàyvàhếtsản
phẩmđểbántrongthờiđiểmcaođiểmcủakỳnghỉlễ.

24. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hạn chế của ngân sách
•Chúngcóthểthúcđẩycácquyếtđịnhphảntácdụng.Nếungânsáchkhôngđượcliênkết
vớichitiêuliênquanđếnchiếnlượccủatổchức,chúngcóthểdẫnđếnnhữnghànhđộng
khuyếnkhíchlàmsuyyếumụctiêu.
Nhiệmvụcắtgiảmchiphídẫnđếnviệccắtgiảmtoàndiệncóthểlàmtổnhạiđếncáchoạt
độnghoặcsángkiếnchiếnlượcquantrọngđónggópkhôngtươngxứngvàolợinhuậncủa
côngty.Dođó,nhữngđơnvịhoạtđộnghiệuquảcaobịphạtvànhữngđơnvịhoạtđộngkém
hiệuquảđượchỗtrợ.
•Chúngcóthểkhuyếnkhíchtưduysửdụngnóhoặcmấtnó.Cácnhàquảnlýlongạirằng
nếuhọkhôngchitiêunhữnggìcònlạitrongngânsáchcủamìnhvàocuốinăm,thìnguồn
tàichínhcủahọchonămtớisẽbịgiảm.*Vìvậy,họtìmthứgìđóđểchitiêuphầnthặngdư
thayvìchuyểnnhữngkhoảntiềnđóchocáchoạtđộnghoặcdựánthiếutàinguyênở
nhữngnơikháctrongtổchức.
Khibạnhiểucáchạnchế,bạncóthểđiềuchỉnhcácphươngpháplậpngânsáchvàkỳvọng
củamìnhchophùhợpvàthuđượcnhiềugiátrịhơntừngânsáchbạntạora.

25. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
2. Xây dựng ngân sách hoạt động
Lậpngânsáchhoạtđộngkhôngchỉlàmộtyêucầu;đólàmộtquátrìnhgiúpbạncóđượccác
nguồnlựcmàđơnvịcủabạncần.Khámphácáchtiếpcậntừngbướccũngsẽcungcấp
thôngtinchitiếtvềcáchcảithiệnhiệuquảvàhiệusuấtcủađơnvịbạn.

26. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Bảy bước lập ngân sách hoạt động
XÁC ĐỊNH
MỤC ĐÍCH
TỔNG HỢP CÁC
GIẢ ĐỊNH
DỰ BÁO
DOANH SỐ
DỰ BÁO
DOANH
THU
DỰ BÁO GIÁ VỐN
HÀNG BÁN (COGS)
ƯỚC TÍNH CHI PHÍ S&A
TÍNH TOÁN LỢI
NHUẬN HOẠT ĐỘNG

27. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Nếubạnđangdẫndắtmộtnhómbaogồmviệctạoravàbánmộtsảnphẩmhoặcdịchvụ,
bạnsẽlàmtheocácbướcsauđểlậpngânsáchhoạtđộng:
1.Xácđịnhmụcđích
2.Nêucácgiảđịnhcủabạn
3.Dựbáosảnlượngbánhàng
4.Dựbáodoanhthu
5.Dựbáogiávốnhàngbán(COGS)
6.Ướctínhchiphíbánhàng,chiphíchungvàchiphíquảnlý(SG&A)
7.Tínhtoánthunhậphoạtđộng
Nếubạndẫndắtmộtnhómkhôngthamgiavàoviệcsảnxuấthoặcbánsảnphẩmhoặcdịch
vụ,thìrõràngbạnsẽkhôngthamgiavàoviệcdựbáovàtheodõidoanhsốvàdoanhthu.
Nhưngbạnsẽlàmtheomộtsốtrongbảybướcđểtiếtkiệmchiphí.
Bảy bước lập ngân sách hoạt động

28. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Xác định mục đích
Trongtổchứccủabạn,quảnlýcấpcaocóthểđặtramộtsốhoặctoànbộcácmụctiêucho
nhómbạn.Hoặccácnhàquảnlýcủatừngnhómxácđịnhmụcđíchcủahọ.Trongcảhai
trườnghợp,cácmụcđíchnàysẽphảnánhcácưutiênchiếnlượclớnhơncủatổchứccũng
nhưcácmụctiêucủanhómbạn.
Dướiđâylàvídụvềcáccâuhỏibạncóthểhỏiđểgiúpxácđịnhmụctiêucủanhóm:
•Cácưutiênchiếnlượccủatổchứcchúngtalàgì?
•Nhữngthayđổivềcôngnghệnàođangảnhhưởngđếnngànhcôngnghiệpcủachúngta?
•Làmthếnàođểcảithiệncácquytrìnhkinhdoanhhiệntạicủachúngta?
•Nhữngsángkiếndàihạnnàocóthểgiúpchúngtađạtđượcthànhcôngtrongtươnglai?
Đểđạtđượcnhữngmụctiêunàyđòihỏibạnphảilựachọncácphươngthứchànhđộngtừ
nhiềuphươngánkhảthi.Lựachọncủabạnảnhhưởngđếnngânsáchhoạtđộngcủanhóm
bạn—vàcólẽcảngânsáchcủacácnhómkhác.

29. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Xác định mục đích
VÍDỤ
Emilelàmộtgiámđốctiếpthị.Côngtycủaanhđãxácđịnhmụctiêutăngdoanhthulên10%
trongnămtới.Đểhỗtrợmụctiêuđó,anhấyxemxétmộtsốlựachọn:
•Tănggiá.Điềunàycóthểdẫnđếnsảnlượngbánhàngthấphơnnhưngtỷsuấtlợinhuận
gộpcaohơn.
•Bổsungcácchiếndịchtiếpthịmới.Điềunàycóthểdodoanhsốbánhàngtănglên,chiphí
tiếpthịcaohơnvàchiphísảnxuấtcaohơnđểđápứngsựgiatăngnhucầuvềsảnphẩm.
•Hợptácvớicácđạilýtiếpthịbênngoài.Điềunàycóthểlàmtăngdoanhthu,nhưngcũng
sẽlàmtăngchiphísảnxuấtvàbánhàng.

30. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Nêu các giả định của bạn
Khichuẩnbịngânsáchhoạtđộng,bạnphảiđưaracácgiảđịnhvềnhữnggìcóthểxảyratrongtương
laivàchúngsẽảnhhưởngđếnnhómcủabạnnhưthếnào.Vídụ:quảnlýcấpcaocóthểchomọingười
biếtcácgiảđịnhđượcsửdụngtrongtoàntổchứccủabạn,chẳnghạnnhưtănglương5%hoặctăng
10%doanhsốbánhàng.
Hoặccóthểcócácgiảđịnhdànhriêngchohoạtđộngcủatừngbộphận.
VÍDỤ
Joycephụtráchnhómnhânsựchomộtchuỗikháchsạntoàncầu.Đểpháttriểnngânsáchhoạtđộng
củamình,côấyđưaracácgiảđịnhsau:
•Côngtymuốnmởrộngsangcáckhuvựcđịalýmới,vìvậycôấycóthểphảithuhútrấtnhiềunhân
viênmới.
•Côấycũngcóthểcầnđàotạothêmvềquyềnlợichobộphậnnhânsựđịaphương.
•Nhiềunhàquảnlýtrongtoàncôngtysẽthựchiệncácnhiệmvụdàihạnởnướcngoài;dođó,côấy
cóthểcầnthuêdịchvụcủamộtcôngtychuyêntìmchỗởchonhữngngườiquảnlýnàyvàgiađình
củahọ.

31. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Nêu các giả định của bạn
Bạncóthểsửdụngcácloạidữliệuvàphươngpháptiếpcậnkhácnhauđểnêurõcácgiảđịnhcủamình,baogồm:
•Xuhướngtronglịchsử(nộibộ,nếucóhoặcdữliệuđiểmchuẩncủangành)
•Muakếtquảkhảosát
•Dựbáongành
Bạncũngcóthểtraođổivớinhữngngườiquảnlýkhácvềkỳvọngcủahọđốivớicácvấnđềliênquanđếnngân
sáchcủabạn—chẳnghạnnhưphảnứngcủakháchhàng,hiệusuấtcủanhàcungcấpvàbiếnđộngthịtrườngtài
chính.
Đểnêurõcácgiảđịnhcủabạn:
•Bắtđầuvớidữliệulịchsử.Ngaycảtrongmôitrườngkinhdoanhthayđổinhanhchóng,thôngtinvềhiệusuấttrong
quákhứcóthểlàđiểmkhởiđầu.
•Hãytintưởngvàokinhnghiệmvàtrựcgiáccủachínhbạn.Đưaracácphỏngđoánvềnhữnggìcóthểxảyra.Mặc
dùbạnkhôngthểxácminhcảmgiáccủamình,bạnvẫncóthểtínhđếnchúng.
•Tiếnhànhthẩmđịnh.Bạncóthểphảitựnghiêncứu,đọctạpchíthươngmại,thuthậpsốliệuthốngkêtrongngành,
v.v.
Ghilạitấtcảcácgiảđịnhcủabạnvàcácnguồnbạnđãsửdụngđểhìnhthànhchúng.Vàhãychuẩnbịđểbảovệ
chúng—đặcbiệtnếubạnsẽđượcđánhgiádựatrênviệcđạtđượcdựbáovềdoanhsốvàdoanhthutrongngân
sáchcủabạn.

32. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo sản lượng bán hàng
Dựbáosảnlượngbánhàngtrongmộtkhoảngthờigiannhấtđịnhđượcpháttriểnbởicác
nhómliênquantrựctiếpđếnsảnphẩmhoặcdịchvụcủacôngty.Nếubạnđangdựbáosản
lượngbánsảnphẩmhoặcdịchvụ,hãycânnhắcxemdựbáodựatrênxuhướngbánhàng
hiệntạicóphùhợphaykhông.
Ngoàixuhướngvềnhucầutổngthểđốivớicácsảnphẩmhoặcdịchvụđượcđềcập,hãy
xemxétcácyếutốsau:
•Lịchsửtăngtrưởngdoanhsốchocácdịchvụcủacôngtybạn
•Cácsảnphẩmhoặcdịchvụcạnhtranhđãhoặccóthểđượcgiớithiệutrênthịtrường
•Sựnhạycảmvềgiácủakháchhàng
•Phầntrămkháchhànglàngườimuahàngnhiềulần
•Cácthayđổicókếhoạchtronghoạtđộngbánhàngvàkhuyếnmại

33. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo sản lượng bán hàng
Cũngcầnxemxétcẩnthậncácyếutốsau:
•Thờigianthựchiệnđơnhàng.Nóichung,nếucôngtycủabạnphảimấtnhiềuthángđểthựchiệncácđơnđặthàng,thì
việcdựbáodoanhsốchothánghoặcquýtiếptheosẽtươngđốidễdàng.Bạncóthểgặpnhiềukhókhănhơnnếu
thờigiantừkhiđặthàngđếnkhihoànthànhchỉlàvàingày.Tuynhiên,mứcđộdễdàng(hoặckhókhăn)củadựbáo
trongmộtcôngtycóchukỳdàiphụthuộcvàocáclựclượngđịnhhìnhngành.
•Thờigiantừkhiđặthàngđếnkhihoànthànhđốivớimộtnhàsảnxuấtquầnáocóthểlàchíntháng,dođó,dựbáotừ
quýnàysangquýkhácsẽkhôngthayđổinhiều.Đốivớimộtcôngtyxâydựngcácngôinhàchocácgiađình,cácnhà
quảnlýđãbiếtcácdựáncủaquýtiếptheo.Tuynhiên,việckhởicôngnhàmớikhóbiếthơn:Chúngphụthuộchoàn
toànvàosứckhỏecủanềnkinhtế.Sựchậmlạicóthểdễdàngkhiếncácđơnđặthàngbịhoãnlạimộthoặcnhiều
quý.
•Cácđộnglựcchínhcủadoanhsốbánhàng.Cácđộnglựcthúcđẩydoanhsốbánhàngcóthểkhácnhautùytheo
ngành.Hạnchếvềnănglực,biếnđộnggiácả(vídụ,liênquanđếncạnhtranhgaygắt)vàsựthayđổilớnđộtngộtcủa
giáhànghóađềucóthểlànhữngđộnglựcchính.
•Nếumộtcôngtycầnnhậpkhẩunguyênliệuthôđểsảnxuấtmộtsảnphẩm,thìsựsẵncócủanhữngnguyênliệunày
sẽtạonênmộtđộnglựcchínhthúcđẩydoanhsốbánhàng.Trongmộtcôngtychovaythếchấp,lãisuấtlàyếutố
thúcđẩydoanhsốbánhànglớnnhất(nóichung,khilãisuấtgiảm,ngườichovaybánnhiềukhoảnthếchấphơn).
•Sựtrưởngthànhtrongngànhcủabạnsovớisựổnđịnh.Mộtsốngànhđãpháttriển,chẳnghạnnhưtiệníchvàgiáodục
đạihọc.Cácnhàquảnlýthấyviệcdựbáodoanhsốbánhàngtươngđốidễdàngvìhọcónhiềudữliệulịchsử.

34. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo sản lượng bán hàng
Cácngànhcôngnghiệptrưởngthànhkháchoạtđộngvớisựbấtổnđángkể.Ngânhànglà
mộttrongnhữngvídụ,dotácđộngcủalãisuấtbiếnđộng.Sảnxuấtmũikhoandầulàmộtví
dụkhác,bởivìdoanhsốbánhàngphụthuộcchặtchẽvàogiádầu-giácóthểdaođộngrất
lớnvàthườngxuyên.
Cácngànhthayđổinhanh(chẳnghạnnhưđiệntửtiêudùng)vàcácngànhmớinổivớicác
môhìnhkinhdoanhsángtạocũngcóxuhướnghoạtđộngtrongđiềukiệnkhôngổnđịnh.
VÍDỤ
•Nicolelàgiámđốcbánhàngkhuvựccủamộtcôngtysảnxuấttấmpinmặttrờidândụng.
Côngtycủabà,giốngnhưnhiềucôngtytrongngành,lắpđặtcáctấmpinmiễnphícho
kháchhàngvàbánđiệnchohọ,thườngởmứcgiáthấphơngiádolướiđiệncungcấp.
Trongbanămqua,điềukiệnkinhdoanhkhôngổnđịnhkhiếnviệcdựbáosảnlượngbán
hàngtrởnênkhókhănhơnđốivớicô.Côđàosâuhơnđểtìmmanhmối;vídụ,nghiêncứu
xemliệucáckhoảntrợcấpthuếchochủnhàđangđượcgiahạnhayloạibỏdầnvàxem
xétcáckếhoạchtáiđịnhcưtrongkhuvựccủacôấy.

35. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo sản lượng bán hàng
Nếubạnsửdụngdữliệubánhànglịchsửlàmcơsởchocácdựbáocủamình,hãyxácđịnh
xemliệubạncóthểsửdụngmộttrongcáccáchsau:
•Dữliệuhàngnăm.Dữliệuhàngnămcóthểthíchhợpnhấtđểdựbáodoanhsốbánsản
phẩmmộtlần.
•Tốcđộhoànthànhmụctiêu.Tốcđộhoànthànhmụctiêulàviệcngoạisuykếtquảtàichính
hiệntạichomộtkhoảngthờigiantrongtươnglai:Nếudoanhsốbánhàngcủatháng12là
75.000đôlathìmứcđộhoànthànhmụctiêuhàngnăm(75.000đôlanhânvới12tháng)là
900.000đôla.Chọncáchnàynếubạnđangdựbáodoanhthuchocácdịchvụđượcbán
theohợpđồngdàihạnhoặcchocácsảnphẩmmớiramắtgầnđây.
Nếunhómcủabạntrựctiếpthamgiavàoviệcbáncácsảnphẩmhoặcdịchvụcủacôngty
bạn,hãynhậndựbáobánhàngtừchínhnhânviênbánhàngcủabạn.Nếukhông,hãyhỏicác
nhàquảnlýbánhàngkhuvựcđểhọcungcấpthôngtin.Họsẽcóýtưởngtốtnhấtvềdoanh
sốbánhàngcóthểđạtđượctrongkỳtiếptheo.

36. Dự báo bán hàng dựa trên yếu tố thúc đẩy
Khibạnbiếtnhiềuvềkháchhàngcủamình,bạncóthểdựatrênkiếnthứccủamìnhđểsửdụngdựbáodựatrênyếutốthúcđẩy.Dự
báobánhàngdựatrênyếutốthúcđẩyyêucầukhảnăngphântíchdữliệumạnhmẽ-cũngnhưcơsởdữliệu,hệthốngthôngtin,
ngườixâydựngmôhìnhvàngườithốngkêxuấtsắc.
VÍDỤ
Joshualàmviệcchomộtcôngtylâuđờichuyênsảnxuấtcácsảnphẩmchămsóccánhânchongườitiêudùngtrêntoànthếgiới.
Ôngvàcácnhàquảnlýkháccókiếnthứctuyệtvờivềcơsởkháchhànghiệntạicủacôngty,baogồm:
•Tổngdânsốởcácquốcgianơicôngtybán
•Tỷlệngườidânởnhữngquốcgiađósửdụngsảnphẩmcủahọthườngxuyên
•Thịphầnhiệncócủacôngty—theoquốcgiavàkhuvực
•Phânbổtổngdoanhsốcủadòngsảnphẩmtheothươnghiệuvàtheođơnvịlưukho(SKU)trongmỗithươnghiệu
Đểdựbáodoanhthucủamộtsảnphẩmmớitrongthờigiansắptới,Joshuavàcácđồngnghiệpcủaanhấysửdụngthôngtinnàyđể
xácđịnhxemcóbaonhiêukháchhànghiệntạicókhảnăngmuasảnphẩmmớicủahọ(tỷlệchuyểnđổi)vàbaonhiêukháchhàng
mớicóthểcóđược.
Đểlàmđượcđiềunày,họpháttriểnmộtdựbáobánhàngđượcrútratừcácđộnglựcchínhsau:
•Hiệusuấtsảnphẩmmới—phầntrămkháchhàngmụctiêusẽmuasảnphẩmmới
•Hiệusuấtquảngcáo—tácđộngcủachitiêuquảngcáođếncácgiaodịchmuamới
•Khuyếnmại—tácđộngcủakhuyếnmạitạicửahàngđốivớiviệcbánsảnphẩm
•Hiệusuấtgiá—tácđộng(tíchcựchoặctiêucực)củasựthayđổigiáđốivớinhucầu
•Hiệusuấtlấymẫu—tácđộngđếnnhucầuởtrạngtháiổnđịnhnếucácmẫusảnphẩmđượcphânphốitrựctiếpđếnngườitiêu
dùngcuốicùng
•Phânphối—tácđộngđếndoanhsốbánhàngcuốicùngcủasảnphẩmbánlẻcósẵn

37. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo doanh thu
Doanhthulàmộthàmcủasốlượnghàngbánvàgiácả.Vìvậy,hãyghilạicácgiảđịnhvềsốlượngvàgiácảmàbạn
sửdụngtrongviệcpháttriểndựbáodoanhthucủamình.
Trongdựbáodoanhthu,hãylưuýrằngcáchạnchếsảnxuấtcóthểảnhhưởngđếndoanhthu.Giảsửbạnmongđợi
nhucầubánhàngvượtquácôngsuấtsảnxuất.Trongtrườnghợpnày,bạnsẽcầnđiềuchỉnhngânsáchdoanhthuđể
phùhợpvớicáchạnchếsảnxuấthơnlànhucầuthựctếcủathịtrường.
Đểướctínhsảnlượngbánhàngmớicóthểđượcphânphốinhưthếnàotrongkhoảngthờigianngânsách,hãyxem
xétsửdụng:
•Dữliệulịchsử
•Cácđơnđặthàngtồnđọnghiệntại
•Thôngtinvềquytrìnhbánhàng
Vídụ:cáccôngtybánphầnmềmdướidạngdịchvụdựatrêntỷlệđượcgọilàLTV/CAC(giátrịlâudàicủakhách
hàng/chiphícóđượckháchhàng),sosánhchiphícóđượckháchhàngvớigiátrịlâudàicủahọ.Điềunàygiúpcác
côngtyhiểudoanhsốbánhàngcủahọmanglạilợinhuậnnhưthếnàovàtheodõithànhquảcủacáckhoảnđầutư
tiếpthịcủahọ.Phântíchbaogồmcácmôhìnhbánhàngtronglịchsửvà"sựtiêuhao"kháchhàng,ảnhhưởngtrực
tiếpđếndoanhthu.
Nếucần,hãytạomộtlịchtrìnhhàngthángđểlàmrõbạndựkiếnsảnlượngbánhàngvàdoanhthusẽbiếnđộngnhư
thếnàotrongnăm.Làmnhưvậysẽgiúpngănchặnnhữngdựbáolạcquanquámức.

38. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Dự báo COGS
Giávốnhàngbán(COGS)làmộtkhoảnchiphíđượctínhtoánbởicáccôngtytạoracácsảnphẩmhữuhìnhcầnlưukho.Giávốn
hàngbánbaogồm:
•Vậtliệu
•Nhâncông
•Cácchiphísảnphẩmtrựctiếpkhác
•Chiphísảnxuấtchung
Ướctínhgiávốnhàngbándựatrênđơnvịsảnphẩm(hoặcsốgiờphụcvụ)cầnthiếtđểduytrìhàngtồnkhotrongkhoảngthờigian
đó,vìvậybạnphảixácđịnhkhốilượngbánhàngdựkiếncũngnhưbấtkỳthayđổidựkiếnnàotronghàngtồnkho.Nếuhàngtồnkho
bịcạnkiệtvàođầukỳngânsách,côngtysẽcầnphảisảnxuấtthêmđểđưahàngtồnkhovềmứcbìnhthường.Điềuđósẽlàmtăng
tổngchiphísảnxuấttrựctiếp.Ngượclại,hàngtồnkhodưthừasẽđượcbántrongkỳ,làmgiảmchiphísảnxuấtdựbáo.
Khiướctínhgiávốnhàngbán,cũngcầnlưuýnhữngđiểmđộtphátrongnănglựcsảnxuấtbáohiệunhucầuchitiêubổsung.
VÍDỤ
Carloshiệncầnbangườiđểsảnxuất10.000đơnđặthàngmỗitháng.Ôngướctínhrằngtrongnămtới,doanhsốbánhàngsẽtăng
20%lên12.000đơnđặthàng.Anhtaphảixácđịnhthờiđiểmanhtasẽcầnthêmnhânviênđểxửlýkhốilượngtăngthêm.
Thôngthường,cáccôngtykinhdoanhdịchvụkhôngcầndựbáogiávốnhàngbán.Tuynhiên,mộtsố,nhưkháchsạnvàhãnghàng
không,bánquàtặnghoặcđồănnhanhđónggói.Giávốnhàngbáncủahọlàgiábánbuôncủahànghóamàhọbánlại.(Bộphậntài
chínhhoặckếtoáncủacôngtybạnsẽhướngdẫnbạnvềcácquyđịnhkếtoánliênquanđếngiávốnhàngbánởcácquốcgiakhác
nhau.)

39. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ước tính chi phí SG&A
Chiphíbánhàng,chiphíchungvàchiphíquảnlý(SG&A)lànhữngchiphíbổsungngoài
nhữngchiphíliênquantrựctiếpđếnviệcsảnxuấtmộtsảnphẩmhoặcdịchvụ.Chúngcóthể
baogồmcácchiphíliênquanđến:
•Nghiêncứuvàpháttriển
•Thiếtkếsảnphẩm
•Tiếpthị
•Phânphối
•Dịchvụkháchhàng
•Hoahồng
•Quytrìnhhànhchính
•Chiphíchung

40. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ước tính chi phí SG&A
•Đểướctínhchiphíbánhàng&quảnlý,mộtsốcôngtyxemxétsốtiềnhọcóthểchitrả:vídụ:
"Chúngtôisẵnsànghoặccóthểchibaonhiêuchohoạtđộngtiếpthị,R&D,v.v."
•SG&Acũnglànơicáccôngtycóxuhướngcắtgiảmchitiêutrongthờikỳkinhtếkhókhăn.Một
doanhnghiệpcóthểcắtgiảmchiphíbánhàng&quảnlýtrongquýđầutiênhoặcquýthứhaicủakỳ
ngânsáchsắptới;chẳnghạn,bằngcáchthuêngoàicáccôngviệctiếpthịhoặcgiảmsốlượngquảng
cáotruyềnhình.Sauđó,nócóthểbùđắpchoviệccắtgiảmtrongmộtquýsaunếuhoạtđộngkinh
doanhhồisinh.
•Chiphíbánhàng&quảnlýcóthểthayđổitùythuộcvàogiaiđoạnpháttriểncủacôngty.Đốivới
mộtcôngtykhởinghiệp,chitiêuchohoạtđộngtiếpthịđượcưutiênhơnlàđốivớimộtcôngtyđã
trưởngthành.
•Tuynhiên,cómộtsốhìnhmẫudễnhậnbiếtcóthểgiúpbạnướctínhchiphíbánhàng&quảnlý.Ví
dụ,R&Dtínhtheophầntrămchiphíbánhàng&quảnlýcóxuhướngthayđổiíthơnsovớichiphítiếp
thịhoặcquảngcáo.ĐólàbởivìcôngviệcR&Dthườngđượcthựchiệntrongmộtkhoảngthờigian
dàivàlàmộttỷlệổnđịnhtrongdoanhsốbánhàngcủamộtcôngty.Ngượclại,cácquyếtđịnhvềsố
tiềnchitiêuchotiếpthịvàquảngcáocóxuhướngthayđổinhanhhơnđểđápứngvớinhữngthay
đổicủacơhộithịtrường.

41. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Tính toán thu nhập hoạt động
•Tổngdoanhthutrừđigiávốnhàngbánbằngtỷsuấtlợinhuậngộp.Ngượclại,tỷsuấtlợinhuậngộp
trừđichiphíhoạtđộng(chẳnghạnnhưR&DvàSG&A)bằngthunhậphoạtđộng(cònđượcgọilàthu
nhậptrướclãivayvàthuế,hoặcEBIT).
•Mộtcáchtổngquát:đểtínhthunhậphoạtđộng,hãytrừchiphídựkiếnkhỏidoanhthudựkiến.Vídụ:
•Tínhtoánthunhậptừhoạtđộngkinhdoanhlàquantrọngvìnótáchbiệtcáckhoảnmụcnằmtrong
tầmkiểmsoátcủangườiquảnlýhoạtđộng.Cáckhoảnnhưthuế,tiềnlãinhậnđượcvàđãthanhtoán
nằmngoàitầmnhìncủangườiquảnlýđiềuhành;quảnlýcấpcaokếthợpnhữngđiềunàynhưmột
phầncủangânsáchtổngthể.
Lợinhuậnhoạtđộng: Ngânsáchnăm2
Thựctếnăm2 Ngânsáchnăm2 Tỉlệchênhlệch
Tổngdoanhthu $939,000 $1,241,800 32.2%
COGS $310,080 $382,700 23.4%
SG&A $361,200 $440,600 22.0%
Chi phí $671,280 $823,300 22.6%
Thu nhậphoạtđộng $267,720 $418,500 56.3%

42. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Tổng hợp tất cả lại với nhau
Đểpháttriểnngânsáchchonhómcủabạn:
•Hiểuquytrìnhlậpngânsáchcủatổchức.Bạnphảituântheonhữngnguyêntắcnào?Khungthờigiancủaquátrìnhngânsáchlàgì?Ngânsách
đượcsửdụngnhưthếnàotrongtổchức?
•Biếtnhữngmốiquantâmthựcsựđangthúcđẩynhữngngườiraquyếtđịnh.Nhữngngườicóthẩmquyềncuốicùngđốivớingânsáchcủabạn
córấtnhiềumốiquantâm,vìvậyhãyđảmbảogiảiquyếtchúng.Đặtmìnhvàovịtrícủamộtnhàquảnlýcấpcaovớinguồnlựchạnchếvà
nhiềuyêucầutàitrợ:Điềugìsẽthuyếtphụcbạnđồngýbổsungthêmhainhânviênmớihoặcthêmkhônggianvănphòng?
•Hiểumọichitiếttrongngânsáchcủabạn.Nếubạnkhônghiểuđiềugìđóhoặcmộtconsốđếntừđâu,hãytìmhiểu.Nóichuyệnvớinhững
ngườiphụtráchdâychuyềnsảnxuất.Gọiđiệnhoặcgửiemailchongườiquảnlýbánhàngkhuvực.Tìmhiểumongđợicủahọlàgì.Họmong
đợinhucầutănglênhaynhàcungcấptănggiá?
•Lùilạiđểxemxétcáckhảnăngmới.Cânnhắcviệctăngdựđoándoanhsốbánhàngchocácsảnphẩmvượtquákỳvọngbánhàngtrongnăm
qua.Hoặcsuynghĩvềviệcloạibỏcácsảnphẩmhoặcdịchvụ(đặcbiệtlànhữngsảnphẩmhoặcdịchvụtốnkémchiphísảnxuất)đểchuyển
hướngnguồnlựcsangcácdịchvụmớihơn.Hãytựhỏibảnthân,bạnnêntănghaygiảmgiá?Nhânviêncủabạncócầnđàotạothêmkhông?
•Thườngxuyêntraođổivớingườikiểmsoáthoặcngườiphụtráchtàichínhcủabộphậncủabạn.Đặtcâuhỏivềnhữngđiểmbạnkhônghiểu.
Nhậnlờikhuyêncủangườiđóvềcácgiảđịnhmànhómcủabạnđangđưara.
•Thuhútsựủnghộtừnhữngngườiraquyếtđịnh.Dànhthờigianthuyếtphụcngườiphụtráchtàichínhhoặcngườiraquyếtđịnh.Điềuđósẽtạo
cơsởchoviệcthựchiệncácthayđổisaunày.
•Thảoluậnliêntụcvớinhómcủabạn.Trongsuốtkhoảngthờigianngânsách,hãygiữliênlạc.Mọithứthayđổi,vìvậybạncànglênkếhoạchkỹ
càng,bạncàngcónhiềukhảnăngứngphóvớicáctrườnghợpbấtngờ.
•Tránhnhữngbấtngờkhóchịu.Khicósốliệuthựctế,hãysosánhchúngvớisốtiềntrongngânsách.Nếubạnthấymộtphươngsaiđángkể
hoặckhôngmongmuốn,hãytìmhiểuđiềugìđãdẫnđếnnó.Vànhớthôngbáochongườiphụtráchtàichính.
Hãynhớ:Ngânsáchcócácmụcchuẩn,giúpngườiraquyếtđịnhsosánhvàkếthợpchúng.Nhưngnếubấtkỳmụcnàocầnthiếtchođơnvịcủa
bạnkhôngđượcliệtkê,hãyhỏibộphậnkếtoánhoặctàichínhcủabạncáchphânloạichúng.Bạncầnchắcchắnrằngngânsáchcủabạn
khônglàmthayđổimụctiêucủađơnvị.Đồngthời,bạnnênchắcchắnrằngnóhợplý.Ngânsáchphảiđầythamvọngnhưngcũngphảithựctế.

43. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
3. Chuẩn bị ngân sách vốn
Nhómcủabạncóthểphảiđầutưvàotàisảnvốnđểthựchiệncácmụctiêucủamình.Tìm
hiểucáchchuẩnbịngânsáchvốnđểbạncóthểnhậnđượcnguồnvốncầnthiết.

44. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu về tài sản vốn
Ngânsáchvốnchothấycáckhoảnđầutưdựtínhcủatổchứcchocáctàisảnvốn.Cáctổchứcthường
bổsungtàisảnvốnđểgiúptạoralợinhuậnhoặc,nếuđólàtổchứcphilợinhuận,đểđạtđượcsứmệnh
củahọ.
Vídụvềtàisảnsảnvốnbaogồm:
•Đấtđai
•Nhàcửa
•Máymóc
•Thiếtbị
•Đồnộithất
Tàisảnvốnthườngkhôngcótínhthanhkhoảncao;nghĩalà,chúngkhôngthểnhanhchóngđược
chuyểnthànhtiềnmặt.Cáctổchứcchỉthanhlýchúngnhưmộtphươngsáchcuốicùng;vídụ,nếumột
doanhnghiệpđangtiếnhànhthủtụcphásản.
Tùythuộcvàoloạihìnhkinhdoanh,tàisảnvốncóthểchiếmphầnlớntàisảnthuộcsởhữucủacôngty.
Cácdoanhnghiệpsửdụngnhiềuthiếtbị,chẳnghạnnhưnhữngdoanhnghiệpliênquanđếnthămdò
dầukhíhoặcxâydựng,lànhữngvídụđiểnhìnhvềcáccôngtycóđầutưlớnvàotàisảnvốn.

45. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Thế nào là ngân sách vốn
Ngânsáchvốnchothấycáckhoảnđầutưtheokếhoạchvàotàisản,thiếtbị,cảitiếnvàcáctàisảnvốn
kháctrongmộtkhoảngthờigian.Cáckhoảnchinàykhácvớichiphíhàngngàythôngthườngvìchúng
đượcvốnhoátheocácquytắckếtoánđượcchấpnhận;nghĩalà,thayvìtoànbộchiphíđượcghinhận
nhưmộtkhoảngiảmtrừvàothunhậptrongmộtkỳkếtoán,chiphínàyđượcvốnhóavàsauđóđược
khấuhaotrongmộtsốnăm.
Khibạngửiyêucầungânsáchvốn,bạnsẽcầnướctínhtổngchitiêuliênquanđếntừngloạiđầutư.Ví
dụ:bạncóthểcócácmụchàngriêngbiệtchomáytính,thiếtbịvănphòng,đồnộithấtvàxecộ.
Ngânsáchvốncủabạncũngnênbaogồmcáckhoảnchocácchiphíliênquannhư:
•Phícàiđặt
•Phítưvấn
•Chiphígiấyphép
•Hợpđồngdịchvụ
•Cácứngdụngphầnmềmchính

46. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Thế nào là ngân sách vốn
Ngânsáchvốncóthểchothấycáckhoảnđầutưcókếhoạchtrongnhiềunăm.Vídụ:
Năm1 Năm2 Năm3
ThiếtbịIT:
Máytính $45,000 $15,000 $15,000
Máychủ $120,000 $25,000 $25,000
Dịchvụhỗtrợ $26,000 $29,000
Đồnộithất:
Nộithấtvănphòng $28,000 $6,000 $6,000
Chi phícảitạo $89,000

47. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu về chi phí vốn
Chiphívốnlàchiphícủacácnguồnvốnđượcsửdụngđểtàitrợchomộtdoanhnghiệp.Nóphụthuộcvàophươngthứctài
trợđượcsửdụng.Hầuhếtcáccôngtysửdụngkếthợpnợ(chẳnghạnnhưtráiphiếungắnhạnhoặctráiphiếudàihạn)và
vốnchủsởhữuđểtàitrợchohoạtđộngkinhdoanhcủahọ.Cáccôngtynhưvậythườnglấychiphívốntổngthểcủahọtừ
mứcbìnhquângiaquyềncủatấtcảcácnguồnvốn.Đâyđượcgọilàchiphísửdụngvốnbìnhquângiaquyền(WACC),vì
mỗiloạivốn(cổphiếuphổthông,cổphiếuưuđãi,tráiphiếu,nợdàihạnkhác)đượctínhtheotỷtrọngcủanótrongcơcấu
vốncủacôngty.WACCđượcxácđịnhbởithịtrườngbênngoài,khôngphảicôngty.
WACCđạidiệnchomột"tỷlệvượtrào",hoặctỷlệhoànvốntốithiểucóthểchấpnhậnđược,màcôngtysẽphảikiếmđược
trướckhikhoảnđầutưtạoragiátrị.Vìvậy,nóđượcsửdụngrộngrãitrongquátrìnhlậpngânsáchvốnđểxácđịnhxem
côngtycónêntiếnhànhđầutưhaykhông.
Thecostofcapitalsourcesvariesfromcompanytocompany.Itdependsonfactorssuchasacompany’s:
•Tínhrủiro
•Lịchsửhoạtđộng
•Khảnăngsinhlời
•Lịchsửtíndụng
Cácdoanhnghiệpmớivớilịchsửhoạtđộnghạnchếthườngcóchiphívốncaohơncáccôngtyđãhoạtđộnglâuđời.Đólà
bởivìnhữngngườichovayvàcácnhàđầutưcoicácdoanhnghiệpmớicónhiềurủirohơnvàdođóphảicóchiphívốncao
hơn.

48. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Ai sẽ phát triển ngân sách vốn?
Ngânsáchvốncóthểđượcpháttriểnbởimọingườiởmọicấptrongmộttổchức:
•Quảnlýnhàmáy
•QuảnlýdựánTrưởngbộphận
•Lãnhđạođơnvịkinhdoanhchiếnlược(SBU)
•Nhữngngườiđứngđầubộphậnchứcnăng,chẳnghạnnhưgiámđốcchuỗicungứnghoặcgiám
đốcnhânsự
•GiámđốcđiềuhànhC-suite,chẳnghạnnhưGiámđốcđiềuhànhhoặcGiámđốctàichính
Làngườiquảnlý,bạncóthểpháttriểnngânsáchvốnbấtcứlúcnàobạnchorằngnhómcủamình
cầnđầutưvàotàisảnvốnđểđạtđượcmụctiêucủamình.Vídụ:bạncóthểxâydựngmộtngân
sáchvốnđểchothấyđồnộithất,máytínhvàmáychủmànhómcủabạnsẽcầnđầutưvàotrong
banămtới.
Ngânsáchvốntừcácnhàquảnlýđượctổnghợpvàongânsáchtổngthểcủatổchức,cùngvới
ngânsáchhoạtđộngtổngthể.

49. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
CapEx hay OpEx?
•Chitiêuvốn(CapEx)làcáckhoảnchimanglạilợiíchtrongnhiềuthờikỳ.Vídụđiểnhìnhlà
tàisản,nhàmáyvàthiếtbị.Mặtkhác,chiphíhoạtđộng(OpEx)manglạilợiíchtronggiai
đoạnhiệntại—hoặc,nếulợiíchtrongtươnglaikhôngchắcchắn,chúngđượccoilàchi
phítronggiaiđoạnhiệntại.
•ThườngthìCapExvàOpExcócácbiệnphápxửlýthuếkhácnhau,dẫnđếnviệcchúngcó
lợithếvàbấtlợiriêng.
•MộtsốchitiêucóthểđượcchuyểnđổitừCapExsangOpExhoặcngượclại.Vídụ:các
côngtysửdụngnhàcungcấpdịchvụgiacôngquytrìnhkinhdoanh(BPO)đểcungcấp
dịchvụđiệntoánđámmâykhôngphảisởhữumáytínhhoặcmáychủ(đượccoilàCapEx).
Thayvàođó,họmuacácdịchvụBPOtừnhàcungcấpcủahọ(đượccoilàOpEx).Vàhọ
khôngphảilolắngvềviệcđầutưvốnđểcậpnhậtcáchệthốngCNTTcũ.

50. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu về các kỹ thuật lập ngân sách vốn
Lậpngânsáchvốnkhônggiốngnhưngânsáchvốn.Đólàquátrìnhxácđịnhlợitứctiềmnăngcủamộtkhoảnđầutưnhấtđịnh
vàomộttàisảnvốnđểxácđịnhxemkhoảnđầutưcóhợplýhaykhôngvàsosánhcáclựachọnđầutưthaythế.Vìvậy,lập
ngânsáchvốnlàmộtbướcquantrọngtrongviệcchuẩnbịngânsáchvốn.
Nếunhiềubộphậnkhácnhauđangcạnhtranhđểnhậnđượccáckhoảnđầutưđượcđềxuất,bạncóthểđượcyêucầutrình
bàycácđềxuấtcủamìnhbằngcáchsửdụngcáckỹthuậtlậpngânsáchvốn.Bốnkỹthuậtchínhđượcsửdụnglà:
•Giátrịhiệntạiròng(NPV)đạidiệnchogiátrịhiệntạicủacácdòngtiềntrongtươnglai-nghĩalànócótínhđếnlạmphát.
Nóchobạnbiếtkhoảnđầutưsẽtạorabaonhiêutiềnmặtsovớisốtiềnphảibỏrađểđầutư,tínhbằngtiềnởhiệntạivà
tươnglai.KhixácđịnhNPV,bạntínhtoánriêngdòngtiềncủamỗinăm.
•Tỷlệhoànvốnnộibộ(IRR)làtỷlệphầntrămđượcsửdụngđểsosánhmộtkhoảnđầutưtiềmnăngvớitỷlệvượtràođể
xácđịnhxemnócóđánggiáhaykhông.IRRđượctínhbằngcáchchialợinhuậnướctínhchochiphíướctính.IRRphải
vượtquátỷlệràođểchứngminhchokhoảnđầutư.IRRcàngcaothìdựáncàngsinhlời.
•Chỉsốkhảnăngsinhlờithểhiệnmốiquanhệgiữachiphícủamộtdựántiềmnăngvàlợiíchướctínhcủanó.Đểxácđịnh
chỉsốsinhlời,hãychiagiátrịhiệntạicủacácdòngtiềntrongtươnglaichokhoảnđầutưbanđầu.Nếutỷlệnàynhỏhơn
1,0,khoảnđầutưlớnhơnlợinhuậnkỳvọng.Ngượclại,giátrịchỉsốcàngcaothìdựáncànghấpdẫn.
•Thờigianhoànvốnbiểuthịkhoảngthờigiancầnthiếtđểthuhồimộtkhoảnđầutư.Khoảngthờigianbằng1cónghĩalà
nósẽmấtmộtnăm.Kỹthuậtnàyngàynayítđượcsửdụnghơnvì(a)nóbỏquagiátrịthờigiancủatiền;và(b)nóthiênvề
cácsảnphẩmhoặcdịchvụtạoraphầnlớntiềntrênviệcsửdụngcủangườidùng.

51. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu về các kỹ thuật lập ngân sách vốn
Trongbốnkỹthuật,NPVkhótínhnhất,nhưngchínhxáchơnvàdođóđượchầuhếtcáccôngtyưa
thích.SửdụngcácbướcsauđểtínhNPV:
1.Lậplịchtrìnhcácdòngtiềnướctính.Lịchtrìnhnàyxácđịnhcáckhoảnchivốnbạnmuốn,thờigian
củacáckhoảnchiđóvàmứctiếtkiệmchiphíhoặcdoanhthudựkiếnsẽcóđượctừkhoảnđầutư.
Đốivớicáckhoảnđầutưđángkể,hãyxemxétcácdòngtiềnhàngnămtrongkhoảngthờigianvài
năm.Nếumộtkhoảnchiphísẽđượcvốnhóa,toànbộchiphísẽđượcghinhậnchonămphátsinh
chiphíđó.Đồngthờighinhậnkhoảntiếtkiệmthuếdựkiếnsẽdẫnđếntrongnhữngnămtiếptheo
khicáckhoảnmụcvốnhóabịkhấuhao.
2.Sửdụnglãisuấtphùhợptrongtínhtoáncủabạn.BởivìNPVlàgiátrịhiệntạicủacácdòngtiềntrong
tươnglai,bạntínhnóbằngcáchchiamỗidòngtiềntrongtươnglaicholãisuấtgộpvàsauđócộng
tấtcảcácdòngtiềnchiếtkhấu.Bạncóthểtạobảngtính(đốivớicáctìnhhuốngtrongđódòngtiền
hoặclãisuấtđượcsửdụngkhácnhaugiữacácnăm)hoặcsửdụngứngdụnghoặcmáytínhtàichính
(nếudòngtiềnvàlãisuấtkhôngđổitrongsuốtthờikỳ).
CôngthứctínhNPVlà:

52. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu về các kỹ thuật lập ngân sách vốn
Trongcôngthứcnày,mỗiCFđạidiệnchomộtdòngtiềntrongtươnglai,nlàsốnămmàdòngtiền
dựkiếnsẽxuấthiệnvàilàlãisuất.
Mộtsốcôngtysửdụngchiphívốnbìnhquângiaquyền,trongkhinhữngcôngtykhácsửdụngtỷ
lệphảnánhsựkhôngchắcchắncủacácdòngtiềntrongtươnglaicủadựánđangđượcđánhgiá.
Traođổivớingườiquảnlýcủabạnđểtìmhiểucáchcôngtycủabạnxửlýcâuhỏinày.
3.ĐánhgiáNPV.NPVdươngchothấykhoảnđầutưcókhảnăngmanglạilợiíchchocôngty.NPV
âmchobiếtkhoảnđầutưkhônghiệuquả.
VÍDỤ
Ariana,mộtgiámđốcsảnxuất,muốnđầutưvàomộtrobottrongcửahàng.Chiphíbanđầucủa
robotlà100.000đôlavàcôấytínhtoánlợitứcđầutưlà126.000đôla,trảidàitrongbảynăm.Lãi
suấtlà6%.ArianađưanhữngconsốnàyvàomộtứngdụngtàichínhvàđạtđượcNPVlà483đôla.
VìNPVlàdương,côấycoirobotlàmộtkhoảnđầutưđánggiá,vìvậycôấyđưanóvàongânsách
vốncủamình.

53. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
4. Hiểu về phân tích độ nhạy và phương sai
Mọingânsáchđềuchứacácgiảđịnh,nhưngthựctếcóthểdiễnrakhác.Vìvậy,khibạnxây
dựngngânsáchcủamình,bạncầnkiểmtracácgiảđịnhcủamình.

54. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Thực hiện phân tích độ nhạy
•Thôngquaphântíchđộnhạy,bạnápdụngcáctìnhhuống"điềugìxảyranếu"vàongân
sáchcủamìnhđểxemảnhhưởngcủamộtthayđổitiềmnăngđốivớidữliệubanđầu.
•Phântíchđộnhạychophépbạnkiểmtracácgiảđịnhtrongngânsáchcủamìnhvàkhám
phátácđộngtiềmtàngcủacáctìnhhuốnghoặccácquytrìnhhànhđộngthaythế.Dođó,
nólàmchongânsáchcủabạnthậmchícòncógiátrịhơnnhưlàcôngcụđểlậpkếhoạch
vàthựchiệncácchỉnhsửacầnthiết.
•Nhiềutổchứcthựchiệnphântíchđộnhạyđốivớingânsáchhoạtđộngthườngxuyêncủa
họ.Nhưngphântíchđộnhạythườngđượcsửdụngđểlậpngânsáchvốnhơnlàlậpngân
sáchhoạtđộng:Vìtàisảnvốnthườngcấuthànhcáckhoảnđầutưlớnmàmộtcôngtytrả
trongmộtthờigiandài,cáckhoảnchitiêuvốntồicóthểtiêutốncácnguồnlựcquýgiá
trongnhiềunăm,làmtổnhạiđếnhoạtđộngcủacôngty.
•Mộtsốtổchức,chẳnghạnnhưcáctổchứctàichính,đượcluậtphápyêucầuthựchiện
phântíchđộnhạy,cònđượcgọilà“stresstesting,"hàngnăm.

55. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phần mềm phân tích độ nhạy
•Đốivớingânsáchtổngthểtổnghợptừnhiềungânsáchbộphậnvà/hoặcchứcnăng,việc
tínhtoánđểphântíchđộnhạycóthểphứctạp.Cácgóiphầnmềmchocácmôhìnhlậpkế
hoạchtàichínhcósẵnvàthườngđượcsửdụngđểthựchiệncáctínhtoánnày.Chúnglà
mộtcôngcụmạnhmẽđểxácđịnhchiphívàlợiíchcủacáctùychọnvàkhảnăngkhác
nhau.Sửdụngphầnmềmphântíchkịchbản,bạncóthểnhanhchóngthấytácđộngtiềm
ẩncủaviệcthayđổicácgiảđịnhmàkhôngcầnphảitạodựbáomớichotừngmụcngân
sách.

56. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích độ nhạy và ngân sách hoạt động
Khibạnsửdụngphântíchđộnhạytrongquátrìnhlậpngânsáchhoạtđộng,bạnsẽhỏiđiềugìsẽxảyra
nếucácyếutốđầuvàoquantrọngchoviệctínhtoánngânsáchcủabạn—chẳnghạnnhưdoanhsố
bánsảnphẩmdobạnchịutráchnhiệmhoặcchiphínguyênvậtliệucủasảnphẩm—caohơnhoặcthấp
hơnbạnmongđợi.
VÍDỤ
Henrylàmộtgiámđốctiếpthị.Khipháttriểnngânsáchhoạtđộngcủamình,anhấykhámphácáckịch
bảngiảnhưsauđểđánhgiátácđộngcủachúngđốivớithunhậphoạtđộngcủanhómanhấy:
TìnhhuốngNếu-
Thì
Sốlượnghàng
bán
Giá Doanhthu COGS–cốđịnhCOGS–biếnđổiSG&A–Tấtcảlà
cốđịnh
Thunhậphoạt
độngđộng(OI)
ThayđổiOI
Nămtrước $465,000.00
Ngânsáchhiện
tại
21,44 $50.00 $1,070,000.00$214,000.00 $214,000.00 $150,000.00 $492,000.00 6%
Tăngsốlượng
bán10%
23,540 $50.00 $1,177,000.00$214,000.00 $235,400.00 $150,000.00 $577,600.00 24%
Tăngsốlượng
bán5%
22,470 $50.00 $1,123,500.00$214,000.00 $224,700.00 $150,000.00 $534,800.00 15%
Giảm COGS
biếnđổi5%
21,400 $50.00 $1,070,000.00$214,000.00 $203,300.00 $150,000.00 $502,700.00 8%
Tăng COGS
biếnđổi10%
21,400 $50.00 $1,070,000.00$214,000.00 $192,600.00 $150,000.00 $513,400.00 10%

57. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích độ nhạy và ngân sách hoạt động
VÍDỤ
•Mộtkịchbảntrongđódoanhsốbánhàngtăng10%rõràngsẽcótácđộngtíchcựcnhấtđến
thunhậphoạtđộngcủaHenry.Vìvậy,anhtaxácđịnhcáchànhđộngcầnthiếtđểđạtđược
mứctăng10%trongdoanhsốbánhàngcủađơnvị,chẳnghạnnhưthuêthêmcácchuyêngia
tiếpthị.Vàanhtađưavàongânsáchcủamìnhchiphítàinguyênmàanhtasẽcầnđểthựchiện
nhữnghànhđộngđó.
•NhưngHenrycũngnhìnvàobứctranhlớnhơnbằngcáchxemxétcácyếutốngoàithunhập
hoạtđộng.Vídụ,anhấynóichuyệnvớicácnhàquảnlýtrongbộphậnsảnxuấtđểxemliệuhọ
cóthểđẩymạnhnỗlựcsảnxuấtcủamìnhđủđểhỗtrợdoanhsốbánhàngtăngthêmhay
không.Nếuhọkhôngthể,côngtycóthểngưnghợpđồngvớinhữngkháchhàngrấttệtrong
nhữngthángtới.
•Ngoàira,Henrycònphântíchcáclựclượngnổilêntrongmôitrườngkinhdoanhbênngoài.Về
lýthuyết,thúcđẩydoanhsốbánhànglên10%nghecóvẻtốt.Nhưngnếukháchhàngđangcắt
giảmchitiêuđốivớisảnphẩmcủaanhấy,anhấycóthểsẽkhôngbánđượcnhiềuđơnvịnhư
mongmuốn.Trongtrườnghợpđó,10%cóthểlàmộtmụctiêuquáphilý.

58. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích độ nhạy và ngân sách hoạt động
Tronglậpngânsáchvốn,phântíchđộnhạycóthểgiúpbạnđánhgiátiềmnăngcủacáccơhộiđầutư.Tínhtoángiátrịhiện
tạiròng(NPV)cóthểđóngmộtvaitròquantrọngbằngcáchgiúpbạnđánhgiátácđộngcủanhữngthayđổitrongcácyếu
tốnhưtỷlệchiếtkhấu(lãisuất)hoặctỷlệlạmphátđốivớichiphívàlợiíchtươngđốicủacáckhoảnđầutưmàbạnđangxem
xét.
Nếutổchứccủabạngiốngnhưhầuhếtcáctổchứckhác,bạncónguồnlựchạnchếđểđầutư.Phântíchchiphí/lợiíchlà
cựckỳquantrọng.Phântíchđộnhạylàmộtcáchtiếpcậnđểphântíchchiphí/lợiích;nógiúpbạnchọnnhữngcơhộihứa
hẹnnhất.
VÍDỤ
•Hopeđangxemxétđầutưvàoviệcpháttriểnmộtdòngsảnphẩmmớiđểđápứngmụctiêutăngdoanhsốbánhàngcủa
đơnvịlên10%.Côcũngđangnghĩđếnviệcđầutưvàomộtthiếtbịsảnxuấtmớimàcôtinrằngsẽgiúpquátrìnhsảnxuất
nhanhhơnvàíttốnkémhơn.
•HopetínhtoánNPVchokhoảnđầutưvàosảnphẩmmới.Giảsửtỷlệchiếtkhấulà6%,côấythựchiệnphéptínhNPVbằng
cáchsửdụngdữliệubổsung—chiphíbanđầuvàlợinhuậnkỳvọngliênquanđếnviệcpháttriểndâychuyềnmới.Côấy
nhậnđượcNPVlà$2,742.Sauđó,côấytínhNPVchomộtthiếtbịsảnxuấtmới,kếtquảlà485đôla.
•NếuHopechỉđủkhảnăngthựchiệnmộttronghaikhoảnđầutưnày,côấycóthểsẽpháttriểndòngsảnphẩmmới.Đólà
bởivìNPVchokhoảnđầutưđólớnhơnnhiềusovớiđầutưthiếtbị.

59. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích phương sai
Tấtcảngânsáchđềudựatrêngiảđịnhvềnhữnggìcóthểxảyratrongtươnglai.Vìvậy,kết
quảkinhdoanhthựctếchokhoảngthờigiantươnglaiđượcquyđịnhtrongmộtngânsáchcụ
thểcóthểkhácvớikếtquảkinhdoanhtrongngânsách.
•Phươngsailàsựkhácbiệtgiữakếtquảthựctếdonhómcủabạntạoravàkếtquảbạnđã
lậpngânsách.Phươngsaichiphíthểhiệnsựkhácbiệtgiữachiphíthựctếvàchiphídự
kiến.Phươngsaidoanhthulàsựkhácbiệtgiữadoanhthuthựctếvàdoanhthudựkiến.
Phươngsaicóthểcólợi—vídụ,doanhsốbánhàngtănghơndựkiếnhoặcđầutưvốn
manglạilợinhuậnlớnhơnsovớitínhtoánbanđầu.Phươngsaicũngcóthểbấtlợi—vídụ,
chiphívượtquádựđoánhoặcmộtkhoảnđầutưvốnmanglạilợinhuậnthấpbấtngờ.Hãy
nhớrằngcácphươngsaibấtlợikhôngphảilúcnàocũngcóhạichohoạtđộngkinhdoanh:
Sựgiatăngchitiêubấtngờcóthểđồngnghĩavớisựgiatăngnhucầuđốivớicácsản
phẩmhoặcdịchvụcủabạn.

60. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích phương sai
Phântíchphươngsaidoanhthu:Hìnhminhhọa
Biểuđồnàychothấymộtphươngphápđượcsửdụngrộngrãiđểchianhỏhaithànhphầnchínhcủa
phươngsaidoanhthu:giávàsốlượng.Thôngthường,sựkhácbiệtgiữadoanhthuthựctếvàdoanhthu
dựkiếnlàkếtquảcủasựkhácbiệtvềcảgiácảvàsốlượng.(Điềunàycũngđúngvớiphươngsaichi
phí.)Khicảgiávàsốlượngkhácvớigiátrịdựkiếncủachúng,kếtquảđượcgọilàphươngsaichung.
Phântíchphươngsai:Minhhọa

61. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích phương sai
•Bằngcáchsosánhkếtquảthựctếvớingânsách,bạncóthểcânnhắcxemmìnhcócần
hànhđộngkhắcphụchaykhông.Vớicácphươngsaibấtlợi,bạncóthểsẽmuốncáckết
quảtrongtươnglaisẽgầnvớingânsáchcủabạnhơn.Vídụ:
Các nguyên nhân dẫnđếnphương sai và các hànhđộngtươngứng*
Phươngsai Nguyênnhâncóthể Hànhđộngtươngứng
Chi phísảnxuấtcaohơn Tăng sảnlượng sản xuất Không bắt buộc nếu sản lượngtănglà
do tăng doanh thu
Chi phísảnxuấtcaohơn Tănggiánguyênvậtliệuhoặcnhân
công
Tănggiábánvà/ hoặcgiảmchi phí
khác
Chi phísảnxuấtcaohơn Sự khác biệt về thời gian tạo ra phương
sai giả
Khôngbắtbuộc
Doanhthuthấphơn Sảnlượngbánthấphơn Giảmchi phícốđịnhvà/ hoặctăng
cáchoạtđộngxúctiến
Doanhthuthấphơn Giábánthấphơn Giảmchi phíhoặctănggiábán

62. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Phân tích phương sai
Rấthiếmkhimộtphươngsai(đặcbiệtlàphươngsaichiphí)làkếtquảcủachỉmộtbiếnsố.Phươngsai
cóthểđếntừsựthayđổisốlượnghoặcthayđổigiácảvàđiềuquantrọnglàphảichianhỏcácsốliệu
đểxácđịnhnguyênnhân.Đốivớimộtbiếnsố,đôikhibạnsẽcầnphảitìmhiểukỹmộtchútđểhiểulý
docủasựkhácbiệttrướckhihànhđộng.Vídụ,giảmmứclươngtheogiờcủanhânviêncóthểkhông
tiếtkiệm.Nếuviệcđưaramứclươngthấphơndẫnđếnviệcthuênhữngcôngnhânthiếukinhnghiệm,
thìcóthểdẫnđếnnhiềugiờlàmviệchơn—hoặcphảilàmlại.Vànếuviệccắtgiảmchiphínguyênvật
liệudẫnđếnsảnphẩmcóchấtlượngthấphơn,côngtycủabạncóthểbịgiảmdoanhsốbánhàng.
VÍDỤ
•Marco,giámđốctàichínhcủamộthãngsảnxuấtdụngcụthểthao,đangphântíchchiphívượtmức
trongquýgầnđâynhất.Ôngxácđịnhnguyênnhânlàdochiphínguyênvậtliệucaohơnvànhiềulao
độnghơn,cảhaiđềucầnthiếtđểhoànthànhnhiềuđơnđặthànghơndựkiến.Brad,giámđốcvận
hành,phâncôngnhânviêntrêndâychuyềnlắpráp,nhưngmứclươngcủahọkhácnhautùythuộc
vàovaitròvàmứcđộkinhnghiệmcủahọ.MarcosẽchiasẻthôngtinphươngsaivớiBradđểgiúp
anhấyquảnlýhiệuquảhơnvàđưarangânsáchthựctếhơn.Marcocũngsẽchiasẻthôngtin
phươngsaichiphívớiJoanna,giámđốcmuasắm,ngườicóthểquyếtđịnhtìmnguồncungcấpmới
hoặcthươnglượnggiảmgiátheokhốilượng.

63. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Báo cáo phương sai
•Báocáophươngsaingânsáchgiúpbạnvànhữngngườikháctrongtổchứccủabạnđánh
giáhiệusuấtcủanhómbằngcáchsosánhkếtquảngânsáchvớikếtquảthựctế.Mộtbáo
cáonhưvậyrấtquantrọngđểgiámsátbộichivàhụtchi,đặcbiệtquantrọngtrongcác
giaiđoạnkinhtếcónhiềubiếnđộng.
•Nếunguồnlựckhanhiếm,bộichicóthểđedọanghiêmtrọngđếnhoạtđộngcủanhóm
bạnhoặccácdựánmàbạnđangquảnlý.Việcchitiêuquáthấpcóthểdẫnđếnvấnđề
trongkiểmsoátchấtlượng,chẳnghạnnhưmộttậpđoànsảnxuấtcắtgiảmnhânviênvà
thiếtbịđảmbảochấtlượng.
•Báocáophươngsaiđượclậpbởibộphậntàichínhcủatổchức.Khicókếtquảthựctếcho
kỳkếtoáncủangânsách,bộphậnsửdụnghệthốngsổcáitổnghợpđểtínhtoáncác
phươngsai.Cácbáocáochobiếtliệucácphươngsailàthuậnlợihaykhôngthuậnlợivà
hiểnthịchúngdướidạngphầntrămchênhlệchgiữanhữnggìđượclậpngânsáchvàkết
quảthựctế.Cácbáocáocũngbaogồmphầngiảithíchchocácphươngsai.

64. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Báo cáo phương sai
•Dướiđâylàbáocáophươngsaingânsáchđượcpháttriểnchobộphậntruyềnthôngtrong
mộttổchức,vớicácgiảithíchngắngọnvềphươngsaitrongtừngmục:
Thựctếtháng
2
Ngânsách
tháng2
Phươngsaicó
lợi/(bấtlợi)
% phươngsai
Chiphí
Lương $81,250 $71,250 ($10,000) -14%
Lợiích $30,275 $25,614 ($4,661) -18%
Tưvấn $19,850 $25,000 $5,150 21%
Chiphíchung
&hànhchính
$25,740 $32,740 $7,000 21%
Cơsởvậtchất
&liênquan
$16,950 $16,000 ($950) -6%
Tổngchiphí$174,065 $170,604 ($3,461) -2%
Giảithích:
1.Lươngvượtquángânsáchdoviệc
tăngtuyểndụng.
2.Lợiíchvượtquángânsáchdoviệc
tăngtuyểndụng.
3.Chiphítưvấnthấphơnngânsách
doviệckhởiđộngdựánbịtrìhoãn.
4.Chiphíchungvàchihànhchính
thấphơnngânsáchdocắtgiảmchi
phí.
5.Cơsởvậtchấtvàcácchiphíliên
quanđãvượtquángânsáchdophí
cảnhquanmớitronghợpđồngthuê.

65. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Thông báo tin tức kịp thời
•Ngânsáchkhôngnênđượccậpnhậttheolịch.Điềukiệnthayđổi.Cơhộivàtháchthứccó
thểđếnbấtngờ.
•Mộtthayđổiquantrọng-đốithủcạnhtranhmới,mộtsựthayđổivềquyđịnh,mộtcông
nghệmới,thậmchímộtthảmhọatựnhiên-cóthểảnhhưởngđếncôngtycủabạntrướckỳ
lậpngânsáchtiếptheo.Nhữngthôngtinnhưvậyđượcchiasẻcàngsớmthìcôngtycàng
cónhiềuthờigianđểphảnhồi,đểtậndụngcơhộihoặcđểtránhthualỗ.
•Thôngbáochosếpcủabạn—vàkhuyếnkhíchnhómcủabạnlàmđiềutươngtựvớibạn—
đểngânsáchcóthểđượcđiềuchỉnhtheohướngtốtnhấtchocôngtybạn.

66. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
5. Điều chỉnh ngân sách theo những thay đổi từ môi trường
Khámphácáchmộtsốtổchứcxemxétlạiviệclậpngânsáchđểcảithiệncáchthứclàmviệc
vàquảnlýtoàndiện,linhhoạthơn.

67. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Hiểu các yêu cầu thay đổi của ngân sách
•Trongnhiềunăm,cácnhàquảnlýkhôngngạinóirằnghọkhôngthíchquytrìnhlậpngân
sách.Nómấtthờigian,khósửdụngvàthườngkhônglinhhoạt;vàothờiđiểmnókếtthúc,
cácgiảđịnhvàdựbáothườngđãlỗithời.Tâmlýnàycànggiatăngkhitốcđộkinhdoanh
tăngnhanh.
•Hơnnữa,quátrìnhnàycóthểdẫnđếnmộtbứctranhméomóhoặckémtốiưuvềhiệusuất
kinhdoanhhoặckhuyếnkhíchcáchànhvithựcsựlàmsuyyếuhiệuquảhoạtđộng.
•Mongmuốncónhữngcáchtiếpcậntoàndiệnhơnđểquảnlýkinhdoanhđãdẫnđến
nhữngthayđổitrongcáchxem,sửdụngvàpháttriểnngânsáchtrongmộtsốtrườnghợp.
Ngoàira,chuyểnđổikỹthuậtsốđãthúcđẩycácquytrìnhkinhdoanhthíchứngvàcách
thứclàmviệc"Agile"đượcvaymượntừlĩnhvựcpháttriểnphầnmềm.Dođó,nhiềucôngty
đangtìmcáchlàmchoquátrìnhlậpngânsáchlinhhoạthơn,minhbạchhơnvàphùhợp
hơn.Vàcácứngdụngphầnmềmdoanhnghiệpvànềntảngdựatrênwebngàynaymạnh
mẽhơnchophépkhảnănglậpngânsáchtốthơntrongtoàntổchức.

68. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Tách ba mục đích của việc lập ngân sách
•Mộtsốnhàquảnlýtinrằngbamụcđíchcủaviệclậpngânsách—đặtmụctiêu,dựbáovà
phânbổnguồnlực—khôngthểđượcthựchiệntrongmộtquytrình:"Làmthếnàođểmục
tiêubánhàngvừathamvọngvừakhôngthiênvị?Vàlàmthếnàochúngtacómộtdựbáo
chiphírõràngnếumọingườichỉcómộtcơhộiđểyêucầunguồnlựcchocảnăm?"
•Cácnhàquảnlýnàyủnghộviệctạocácmụctiêu,dựbáovàphânbổnguồnlựcriêngbiệt,
mỗimụctiêucócácconsố,khoảngthờigianvàtầnsuấtcậpnhậtkhácnhau.Bằngcách
táchbiệtbamụcđíchlậpngânsáchnày,cáctổchứccóthểđạtđượcchấtlượngcaohơn
vàraquyếtđịnhlinhhoạthơn.Vàhọcóvịthếtốthơnđểtậndụngcáccơhộikhichúng
nảysinh.

69. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Liên kết việc lập ngân sách với chiến lược và kế hoạch
•Mộtcáchtiếpcậnkhácmàcácdoanhnghiệpđangthựchiệnđểcảithiệnmứcđộphùhợpvàchínhxáccủaviệc
lậpngânsáchlàliênkếtnóvớichiếnlượcvàkếhoạch.Trướcđây,nhiềutổchứccóbộphậnlậpkếhoạchchiến
lượcmàcôngviệccủahọđượctáchbiệtkhỏinhiềuquytrìnhkhác,baogồmcảquytrìnhlậpngânsách.Sựtách
biệtnàythườngdẫnđếnsựngắtkếtnối,vìbảnchấtcủamỗiquátrìnhvàthờigiancủanórấtkhácnhau.
•Càngngày,cáctổchứccàngxemchiếnlược-lậpkếhoạchvàquảnlý-nhưmộtquátrìnhrộngrãi,đachứcnăng,
khôngphảilàmộtquátrìnhthừathãi.Lậpkếhoạchchiếnlượckêugọiviệctíchhợptiền,conngười,kháchhàng,
nhàcungcấpvàquytrìnhvàocáchoạtđộngxuyênsuốttoànbộtổchức.Vídụ,mộtsángkiếnchiếnlượctập
trungvàoviệcthâmnhậpmộtthịtrườngmới,đòihỏisựpháttriểnđồngthờicủacácchươngtrìnhđàotạo,hệ
thốngthôngtin,sảnphẩmvàquanhệđốitác.
•Mặtkhác,lậpngânsáchvốncótrọngtâmhẹphơn.Nótổchứccácnguồnlựcxungquanhcácchứcnănghoặc
xungquanhcácbộphậnsảnphẩmhoặckhuvực,vàthúcđẩytráchnhiệmgiảitrìnhtrongcácđơnvịtổchức.
Trongtrườnghợpchiếnlượclàmộtquátrìnhdàihạn,hướngtớitươnglai,thìviệclậpngânsáchtheotruyềnthống
làmộtquátrìnhngắnhạntậptrungvàohiệntạivàquákhứ.
•Bởivìlậpkếhoạchchiếnlượcvàlậpngânsáchrấtkhácnhau,cáctổchứcvẫncầnquảnlýchúngmộtcáchriêng
biệt.Tuynhiên,chúngcũngphảithựchiệnđồngbộhaiquátrình:Cầngắnđịnhhướngngắnhạncủangânsách
vớitínhchấtdàihạncủachiếnlược.Vàhọcầnphảikhiếncảhaiquytrìnhchạytrongtổchức.Chỉkhiđó,các
nguồnlựcmớicóthểđượcphânbổchocácsángkiếnliênchứcnăngquantrọngđểthựchiệnchiếnlượccủatổ
chức.

70. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Thẻ điểm cân bằng
•Mộtsốkhuônkhổđãđượctạorađểđiềuchỉnhtốthơnvàthựcsựliênkếtcácquátrìnhlập
kếhoạchchiếnlượcvàngânsách.MộttrongnhữngkhuônkhổnhưvậylàThẻđiểmcân
bằng,đượctạorabởiRobertKaplanvàDavidNorton.
•TrongThẻđiểmcânbằng,cáchcáctổchứcvànhómtạongânsáchcủahọlàchìakhóa
quantrọng.Trongngânsáchhoạtđộngvàngânsáchvốncủahọ,cácnhàquảnlýthiếtlập
mộtdanhmụctàitrợđặcbiệt-chitiêuchiếnlược,hoặcStratEx-đểtáchcáckhoảnđầutư
chiếnlượckhỏichiphíhoạtđộng(OpEx)vàđầutưvốn(CapEx).
•Mụcđíchcủacáchtiếpcậnnàylàtàitrợchodanhmụcđầutưcủacácsángkiếnchiến
lượcđượcxácđịnhbởiquátrìnhlậpkếhoạchchiếnlược.Mỗidanhmụcđầutưcóngân
sáchStratExriêng.Cáchtiếpcậnnàygiúpđảmbảorằngphânbổchocácchitiêuchiến
lược(ngaycảnhữngchitiêuvôhìnhnhưcácchươngtrìnhđàotạo):

71. *BảnquyềnthuộcHarvard Business PublisingCorporate. Đãđăngkýbảnquyền.
Đểđặthàngcácbảnsaovàyêucầuquyềnsaochépcáctàiliệu, gọi1-800-545-7685 hoặctruycậpwebsite http://www.hbsp.harvard.edu
Sử dụng ngân sách để quản lý hiệu suất của tổ chức
•Ngânsáchđóngvaitrònhưmộtbảnthiếtkếđểthựchiệnchiếnlượcbằngcáchxácđịnhcác
nguồnlựcmàtổchứccầnđểbiếncáckếhoạchchiếnlượccủamìnhthànhhànhđộng.Lập
ngânsáchcũngđóngvaitrònhưmộthệthốngkiểmtravàcânđối:Kếtquảcủangânsách
chobiếttổchứcđanghoạtđộngtốtnhưthếnàotheocáckếhoạchđó,chophépcácgiám
đốcđiềuhànhvàngườiquảnlýthựchiệncácchỉnhsửacầnthiếtđểcảithiệnhiệusuất.
•Dođó,lậpngânsáchlàmộtyếutốquantrọngtrongviệclậpkếhoạchvàquảnlýhiệusuất
củamọitổchức.Lậpngânsáchchophépdoanhnghiệpthựchiệnhànhđộngnhanhchóng.
Vàvớimộtloạtcáccôngcụcôngnghệphântíchvàthuthậpdữliệusẵncó,việclậpngân
sáchcóthểđóngmộtvaitròphùhợphơnbaogiờhếttrongviệcgiúpcáctổchứchoạtđộng
hiệuquảvàthànhcông.
•Ngàynay,cácnhàquảnlýtuyếnđầucóthểdễdàngtheodõivàgiámsátcáchoạtđộngvà
kếtquảthựctếcủađơnvịsovớingânsáchcủahọ—vàcảithiệncáchhọquảnlýcácnguồn
lựcvàlậpkếhoạch.