20250918 infosessie film 10 jaar Cinematek.pptx

Presentatie van de infosessie voor filmpartners over de filmwerking van meemoo en CINEMATEK op 18 september 2025.

1. Infosessie filmdigitalisering Donderdag 18 september 2025 10 jaar samenwerking meemoo - Cinematek! 🎉 🎉 🎉

2. Wat mag je vandaag verwachten? Timing Wat? Wie? 09.45u - 10.05u Stand van zaken filmdigitalisering meemoo Loes 10.05u - 10.30u Samenwerking Cinematek: registratie en depot David & Bobbie 10.30u - 10.55u Filmdigitalisering : hoe doen we dit, en wat zijn de plannen vanaf 2025? Koen 10.55u - 11.15u Film in het meemoo archiefsysteem Ontsluiting op hetarchief.be Koen 11.15u - 11.45u Pauze met koffie en snacks iedereen 11.45u - 13.00u Feestelijke filmscreening! 🎉 Iedereen

3. Wie zijn wij? Koen Van Acoleyen Projectleider film- & combodigitalisering meemoo Loes Nijsmans Manager digitalisering & digitale instroom meemoo Bobbie Noë Collectiebeheerder film Cinematek David Gruwez Collectiebeheerder film Cinematek

4. Stand van zaken filmdigitalisering meemoo 2015 - 2025

5. Film? Pellicule? = bewegend beeld vastgelegd op pellicule in verschillende formaten, bevestigd op een soort spoel of bobijn en bewaard in een filmblik

6. O nderzoek: toestand van het filmerfgoed in Vlaanderen (2013) Noortje Verbeke & Rony Vissers → De situatie in 2013 bij cultureel-erfgoedinstellingen F ilmarchivering was geen kernactiviteit De (meeste) depots waren niet uitgerust voor bewaring van filmpellicules G een personeel opgeleid tot filmarchivaris Bijna nergens een visioneertafel = weinig zicht op de inhoud Moeilijk in te schatten uit hoeveel filmtitels en filmbobijnen een collectie bestond ⇒ Bepalen erfgoedwaarde of inhoud van de films was moeilijk tot onmogelijk

7. Onderzoek: toestand van het filmerfgoed in Vlaanderen (2013) Wijdverbreid azijnsyndroom bij acetaatfilms 60% aangetast 9 % voorbij autokatalytisch punt 79% 8 %

8. Voorstel tot plan van aanpak (2013) Plan van aanpak om filmerfgoed te vrijwaren en toegankelijker te maken → Aanbevelingen Verbeteren van preserveringsstatus van analoge filmmateriaal voor & na digitalisering Bepalen van de exacte digitaliseringsdoelstelling van meemoo Verkennen van samenwerking met Cinematek Bepalen van kwaliteitsparameters voor digitalisering Selecteren van het te digitaliseren filmmateriaal Praktische voorbereiding digitalisering

9. Conservatie : alles hangt af van de bewaaromgeving! Prijs van de digitalisering : 10 tot 50 keer hoger dan digitalisering van audiovisuele dragers Wijze van digitaliseren : fundamenteel anders dan AV Kennis van de inhoud : weten wat er op staat is nodig om keuzes te maken De uitdagingen bij filmdigitalisering?

10. Concrete acties ondernomen 1. Samen werking Cinematek 2. Selectie Mechanisme 3. Digitalisering

11. 1. Samenwerking Cinematek Preventieve conservering : bv. filmblikken vervangen, lassen herstellen Registratie : T echnisch: formaat, duurtijd, s chadekenmerken… I nhoudelijk: beschrijving (via visionering ) Bewaring (optioneel) ⇒ zie volgende stuk van de presentatie door Cinematek

12. 2 . Selectiemechanisme Waarde-oordeel Cinematek (1-5) Waarde-oordeel collectiebeheerder (1-5)

13. 3. Digitalisering Resoluties per formaat (HD - 2K - 4K) → keuze is afhankelijk van waarde-oordeel / score https://support.meemoo.be/hc/nl/articles/6220386091537-De-score-van-een-film-in-de-registratietool

14. 3 . Digitalisering Hier hanteren we al sinds het begin: meest bedreigde film eerst ! Acetaatfilm: meest aangetast met azijnsyndroom (pH-waarde 4,2 - 5,0) Nitraatfilm: brandbaar indien slecht bewaard Waarde-oordeel contentpartner: score 3, 4 en 5 We houden ook rekening met de prioriteit die de contentpartner geeft

15. Wat hebben we gedaan 2015-2025? Acetaat 2015 - 2023 Aangetaste acetaatfilm (pH-waarde 5,0 en lager) 6000+ gedigitaliseerd Wanneer? Welk filmformaat? Hoeveel? 2015-2016 16mm 270 2016-2018 16 en 35mm 900 2018-2023 8, super8, 9,5, 16 en 35mm 5000

16. Wat hebben we gedaan 2015-2025? Topstuk 2019-2020 Filmcollectie Sociëteit van de Missionarissen van Afrika (Witte Paters) Bewaard bij KULeuven - KADOC 83 missiefilms > meer dan 750 filmobjecten Inhoud: traditionele documentaires, speelfilms en educatieve films en werd, vooral in de periode 1950-1960, opgebouwd bij een typische missiecongregatie, de Witte Paters. Meer info over dit project via deze pagina

17. Wat hebben we gedaan 2015-2025? Nitraat 2022 15 contentpartners 84 films (101 bobijnen) 35mm 7,5 uur film mix van kleurenfilms, zwart-witbeelden, stille films en films met geluid Meer info over dit project via deze pagina

18. Wat hebben we gedaan 2015-2025? Registratietool 2024-2025 AMS Verouderd (10 jaar) en aan vervanging toe 2024: analyse aanbesteding voor nieuw systeem Nov 2024: start ontwikkeling (met Sopra Steria) Mei 2025: oplevering en ingebruikname → Wat is er veranderd? > demo Let op: we spreken dus niet meer van ‘AMS’ , wel van registratietool

19. Zijn er vragen, reacties?

20. Filmregistratie & samenwerking Cinematek Bekijk de video op onze website Lees zeker ook de bijhorende whitepaper

21. Samenwerking Cinematek

22. 65 contentpartners 18517 geregistreerde films

23. Verhouding aantal geregistreerde films per sector (percentage)

24. Hoe verloopt de filmregistratie in de praktijk ? Identificatie Verificatie Registratie Archivering

25. I dentificatie & v erificatie

26. Verhouding filmformaten (percentage)

27. Acetaat en nitraat

28. Nitraat-ontbinding

29. Azijnsyndroom Ontbinding acetaatonderlaag van de film Bij slechte bewaaromstandigheden niet zozeer de vraag van ‘of’ maar een vraag van ‘wanneer’ Cinematek meet de pH-waardes van alle films bij ontvangst Jaarlijkse azijnmetingen via steekproeven

30. Azijnsyndroom

31. Azijnsyndroom

32. Verificatie

33. Identificatie

34. registratie.meemoo.be Registratie

35. Registratie

36. Archivering Elke film krijgt a anloopstroken en een barcode

37. Archivering Oude filmblikken worden vervangen: Meemoo blikken: Polypropyleen Geschikt voor langdurige bewaring van films Blauw voor geluid / zwart voor beeld

38. Oude filmblikken worden ingescand: Bewaard als JPG in meemoo-archief Optie om oude blikken te laten vernietigen Aangeven in inventaristool Archivering

39. Depotovereenkomst Vrijwillige bewaargeving Langetermijnovereenkomst tussen contentpartner (CP) en Cinematek Gratis langetermijnbewaring = dienstverlening als stichting van openbaar nut Aansluiten bij opdracht Cinematek Principes wettelijk verankerd in uitzondering op auteursrecht (bewaring cinematografisch patrimonium)

40. Beheer Cinematek staat in voor bewaring volgens geldende normen Veilig stellen van origineel materiaal heeft voorrang op gebruik Vernietiging van sterk beschadigd of onstabiel materiaal kan slechts na toestemming van deposant

41. Eigendom & toegang Materiaal blijft eigendom van de deposant Situatie intellectuele rechten verandert niet De contentpartner behoudt toegang tot gedeponeerd materiaal losse items: 5 werkdagen, via meemoo

42. Actieve bewaring Cinematek heeft recht om bewaringselementen aan te maken (analoog of digitaal) Deze bewaringselementen zijn eigendom van Cinematek De contentpartner kan over een vertoningskopie van bewaringselementen beschikken mits vergoeding onkosten aanmaak van deze kopie

43. Gebruik Cinematek beheert de aanvragen naar toegang tot materiaal en brengt de aanvrager in contact met de deposant en andere eventuele rechthebbenden Kopieën worden enkel ontleend mits toestemming Cinematek kan aanvrager uithaal- en nazichtkosten aanrekenen Cinematek heeft het recht materiaal kosteloos te tonen Voor educatieve en onderzoeksdoeleinden In kader van zijn museale werking

44. Zijn er vragen, reacties?

45. F ilmdigitalisering: hoe, en wat zijn de plannen vanaf 2025?

46. Inventarisatie & registratie Contentpartner : 1e stap = inventarisatie i nventaris.meemoo.be Hoeveel films heb je? Belangrijk voor overzicht Meemoo brengt deze over naar Cinematek (adhv transportlijst CP) zorgt dat bestaande registratiedata in registratietool worden klaargezet registratie.meemoo.be Cinematek : registratie en basis preserveringshandelingen Azijntesten! Vervangen filmblikken (en scan oude filmblikken) enz. (tijdelijke) bewaring Contentpartner : eenmaal geregistreerd kan CP score geven

47. Digitalisering in ‘batches’ Batch = een groep dragers die op een bepaald moment wordt samengebracht en getransporteerd naar de digitaliseringspartner Naamgeving in registratietool: FLMBxx bv. FLMB32 Meemoo : s amenstelling batches op basis van: Hoeveelheid: afspraken met de digitaliseringspartner + afhankelijk van budget Mate van aantasting azijnsyndroom (meest aangetaste eerst) Staat van de film: 6 fases toegekend bij registratie (0 - 6) Prioriteit van CP’s: aangeven kan in registratie of via mail Betere versies beschikbaar: op basis van oordeel Cinematek ⇒ Transport (uitgevoerd door / naar de digitaliseringspartner)

48. Digitaliseringspartner Aangesteld v ia Europese aanbesteding 2025 > contract 2025-2029 Vectracom , Franse digitaliseringsfirma, gevestigd in Parijs: Ook contract 2018-2023 gedaan (ook voorkeurspartner in combodigitalisering) Veel ervaring met filmdigitalisering op grote schaal Goed uitgerust qua infrastructuur Recent overgenomen door grotere groep: Memorist https://staging.vectracom.fr/en/digitization/

49. Aanpak digitalisering door Vectracom Ophaling van de films bij Cinematek - via gekoeld transport T riage & inspectie Voorbereiding van de film: reiniging, reparatie lassen en perforaties… Digitalisering zelf Digitaliseringsmetadata toevoegen Archiefmaster & m ezzaninekopie maken Color Grading: 10 punten Verpakken als SIP

50. Kwaliteitscontrole Vectracom levert een .mov bestand aan via HDD Meemoo doet kwaliteitscontrole op ca. 10-20% van de films: Controle geluid (sync) Controle kadering en kleuraanpassingen Stabiliteit? Controle vlekken: zijn ze goed gereinigd? Algemene beeldkwaliteit? Na validatie kan Vectracom de bestanden aanleveren

51. Specificaties bestanden Archiefmaster .mkv (Matroska) FFV1 Mezzanine .mov Apple ProRes 422 Wijkt af van eerdere projecten Wordt nu al gebruikt voor video Is opkomend formaat (bv. British Film Institute werkt hier al mee) Meer lezen: binnenkort op de kennisbank! Makkelijker afspeelbaar tussenformaat Hoger qua resolutie dan de low res = dezelfde formaat als eerdere projecten Nieuw!

52. Aanleveren bestanden Submission Information Package = gestructureerd geheel van essence + metadata Meer info over hoe dit er voor film uitziet By Mathieualexhache (original work); Mess (SVG conversion & English translation) - File:Schema fonctionnel modele oais.jpg, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=98896005 Film SIP : Archiefmasterbestand (FFV1/.mkv + FLAC audio) Mezzanine (Apple Prores 422 /.mov) Scan filmblik (.jpg / .pdf) - optioneel Metadata Inhoudelijk & technisch (xml) Digitalisering (xml)

53. Plannen filmregistratie en bewaring Samenwerking met Cinematek verlengd tot 2026: Elk jaar evaluatie ifv inschatting te verwachten volumes Films worden verder overgebracht naar en geregistreerd (en bewaard) door Cinematek

54. Plannen filmdigitalisering 2025 tot 2029: verdere digitalisering van aangetaste film (Vectracom) 2000 - 2500 films Vanaf 2028 uitrol niet-aangetaste film 2025 2026 2027 2028 2029 Opstart project 200 - 300 films (aangetast) 300 - 500 films (aangetast) 600-700 films (aangetast) 400 films (aangetast) + 100 films (niet-aangetast) 350 films (aangetast) + 150 films (niet-aangetast) Afronding project + nieuwe aanbesteding

55. Plannen en aanpak niet-aangetaste film 2023 = aanpak uitgewerkt ism contentpartners Vanaf eind 2027: start uitrol niet-aangetaste film Aanpak: Eind 2027 selectie 100-tal films, rekening houden met: Diversiteit contentpartners Waarde-oordeel CP: eerst 5, dan 4, dan 3 Prioritering CP Totaal: ongeveer 200-300 films → Belangrijk dat jullie tegen 2027 scores en prio’s goed noteren in registratietool! Meer informatie op support

56. Zijn er vragen, reacties?

57. Hoe archiveert en ontsluit meemoo filmmateriaal?

58. Hoe vind ik mijn films in het archiefsysteem ? Filteren op films in eigen collectie Via service provider: CineNova (2015-2018) Vectracom (2018-ongoing) Via bestandstype ‘film’ en ‘Film’ Aantal naast ‘film’ - ‘Film’ = aantal items (niet aantal gedigitaliseerde films)

59. Film als meervoudig object Eén film kan bestaan uit verschillende filmspoelen, vb. beeld- en geluidspoelen of diverse beeldspoelen die samen één geheel vormen. Elke beeldspoel: verschillende kleine afbeeldingen of frames. Deze eigenheid van de verschillende filmspoelen en de vele zichtbare filmframes wordt doorvertaald naar een meervoudig object dat in het meemoo-archiefsysteem (MAM) terechtkomt.

60. Welke videobestanden horen bij een film als meervoudig object? Masterbestand (archiefkopie van hoge resolutie): Tot 2024: DPX = duizenden filmframes (18-24 frames per seconde) Vanaf 2025: FFV1/.mkv Niet downloadbaar/exporteerbaar via het archiefsysteem (Op te vragen bij meemoo) Mezzanine (kopie met gemiddelde resolutie): Apple ProRes 4.2.2/.mov afgeleid van het masterbestand, met mogelijke aanpassingen aan kleurcorrectie en synchronisatie D ownloadbaar/exporteerbaar via het archiefsysteem Lageresolutiekopie: .mp4 veel kleiner in bestandsvolume, ideaal om te delen met gebruikers of op sociale media Downloadbaar/exporteerbaar via het archiefsysteem

61. Weergave film als meervoudig object Naamgeving Extensie Mediatype Functie Meer informatie PID complex Set Unieke identifier digitale voorstelling van de intellectuele entiteit PID_001_036328 dpx Beeld kwaliteitscontrole enkele losse frames, het laatste nummer duidt op welk nummer frame het is; deze worden gearchiveerd zonder colorgrading PID_0001 pdf Document Informatie bewaren foto van het filmblik indien hier extra/interessante informatie op stond PID_0001 jpg Beeld Informatie bewaren foto van het filmblik indien hier extra/interessante informatie op stond PID_mezzanine mov Video mezzaninekopie Hoogkwalitatieve afspeelversie, ‘toonbaar’ gemaakt door de digitaliseringsfirma; de lageresolutiekopie voor de ontsluitingsplatformen is hierop gebaseerd PID_001_zip zip Document archiefmaster zip-folder per filmspoel, met alle gescande, onbewerkte DPX-bestanden; kan bij ingebedde audio ook een .wav-bestand bevatten PID_001_wav zip Document archiefmaster zip-folder met de onbewerkte audio; enkel aanwezig indien er een of meerdere aparte geluidsspoelen zijn

62. Weergave film als meervoudig object XML PDF filmblik Mezzanine (.mov) en JPG filmblik Pakketbestand (.complex) Mezzanine (.mov) nl

63. Hoe worden de films verder ontsloten? Via aanpassing van de licenties in het MAM kan je als CP aanduiden waar de film verder wordt ontsloten. De belangrijkste licenties: Licentie Platform Standaardwaarde Betekenis VIAA-ONDERWIJS https://onderwijs.hetarchief.be/ AAN Meemoo mag de content en metadata gebruiken voor ontsluiting richting het onderwijs. VIAA-INTRA_CP-CONTENT https://hetarchief.be/ AAN De lage resolutiekopie van het object mag getoond worden tussen contentpartners. VIAA-INTRA_CP-METADATA-ALL https://hetarchief.be/ AAN Een uitgebreide set aan metadata van het object mag gedeeld worden tussen contentpartners. VIAA-PUBLIEK-METADATA-LTD https://hetarchief.be/ AAN Een beperkte set aan metadata van het object mag gedeeld worden aan het brede publiek. VIAA-PUBLIEK-METADATA-ALL https://hetarchief.be/ UIT Een uitgebreide set aan metadata van het object mag gedeeld worden aan het brede publiek. BEZOEKERTOOL-CONTENT https://hetarchief.be/ AAN De lage resolutiekopie van het object mag gedeeld worden aan gebruikers van de bezoekertool. BEZOEKERTOOL-METADATA-ALL https://hetarchief.be/ AAN Een uitgebreide set aan metadata van het object mag gedeeld worden aan gebruikers van de bezoekertool. De meemoo (VIAA) licenties worden momenteel herbekeken in een nieuw rechtenmetadatamodel binnen het Hermes project. Meer informatie volgt snel.

64. Films op hetarchief.be Jouw voordeel als contentpartner: Meer zichtbaarheid Makkelijk doorzoekbare collecties Directe communicatie met bezoekers Controle over je materiaal via aanvragen Het voordeel voor gebruikers: Inspirerend materiaal dat anders moeilijk te vinden is Items rechtstreeks bij de aanbieder aanvragen Meer inzicht in het beschikbare archiefmateriaal Toegankelijk voor iedereen Doelgroepen: Privé-onderzoekers Studenten Professionele gebruikers Onderdelen platform: Publiek B ezoekertool hetarchief.be voor sleutelgebruikers

65. Films op het Archief voor Onderwijs Jouw voordeel als contentpartner Verrijking eigen educatieve werking en projecten. Dit gebeurt met bestaand uniek audiovisueel bronnenmateriaal. Zo open je een nieuw, heel gericht kanaal naar leerkrachten en hun leerlingen. Het voordeel van deze samenwerking voor lesgevers Toegang tot inspirerende audiovisuele collecties. Die collecties zijn opgebouwd rond uiteenlopende inhoudelijke onderwerpen én worden samengesteld door experts. Conform eindtermen en leerplandoelen, meteen inzetbaar in de klas . Geen automatische toegang als contentpartner tot dit platform Toegang aanvragen (bv. Voor educatieve mederwerkers) via het Onderwijsloket

66. Grappig materiaal tussen de films? Hermes-project: Hergebruik van media stimuleren Humoristische films in jullie archief? → Voor erfgoeddag 2026 zijn we specifiek op zoek naar dit materiaal. Neem een kijkje op deze pagina en lees hoe je films kan aanmelden.

67. Links web-artikels meemoo.be Samenwerking meemoo-Cinematek + cijfers filmregistratie Digitalisering van film Digitaliseringsprojecten film meemoo

68. Zijn er nog vragen?

69. Bedankt! [email protected] | www.meemoo.be | [phone]