235. BAO CAO CTXD từ văn khánh lần 2.doc

Luận văn

1. ĐỀ TÀI LUẬN VẶN: Giải quyết tranh chấp thừa kế theo di chúc, một số
vấn đề lý luận và thực tiễn
1. Lý do nghiên cứu:
Thừa kế tài sản là một chế định pháp luật quan trọng trong Bộ luật Dân sự
Việt Nam năm 2015, thể hiện sự bảo hộ của Nhà nước đối với quyền sở hữu tài
sản riêng của cá nhân. Di sản thừa kế của công dân được để lại rất phong phú về
chủng loại, đa dạng về tính năng sử dụng; bao gồm: động sản, bất động sản.
Trong giai đoạn hiện nay, khi xã hội phát triển về mọi mặt, trong đó có hoạt
động sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ để tạo ra của cải vật chất. Tài sản
của mỗi cá nhân được xác lập do hoạt động sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch
vụ thuộc các thành phần kinh tế ngày càng lớn và đa dạng. Do vậy, khi một cá
nhân qua đời thì việc lập di chúc và việc hưởng di sản của người đó trở thành
một vấn đề lớn trong xã hội, được nhiều người quan tâm. Di chúc là sự bày tỏ ý
chí của người để lại di sản nhằm định đoạt toàn bộ hoặc một phần tài sản thuộc
quyền sở hữu, quyền sử dụng của mình cho một hoặc nhiều người sau khi người
đó chết. Bộ Luật Dân sự Việt Nam giành cả một Chương (Chương XXII) từ
Điều 624 đến 648 quy định về thừa kế theo di chúc.
Tuy nhiên, các quy định về thừa kế theo di chúc vẫn còn nhiều điểm gây
tranh luận cả về lý luận lẫn thực tiễn áp dụng pháp luật, từ đó dẫn đến những
tranh chấp xảy ra xoay quanh vấn đề thừa kế theo di chúc là không ít trong xã
hội hiện nay. Những khó khăn thường được thể hiện trong việc xác định phải có
những điều kiện gì thì di chúc mới được coi là hợp pháp, điều kiện của người
lập di chúc, ý chí của người lập di chúc, nội dung của di chúc và hình thức của
di chúc. Trong thực tiễn thì các quy định của pháp luật về các điều kiện có hiệu
lực của di chúc, hiệu lực của di chúc hay cách phân chia 2/3 suất của những
người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc… còn có những cách hiểu
khác nhau, dẫn tới việc nhận định và quyết định không giống nhau của một số
bản án giải quyết cùng một vụ án tranh chấp về thừa kế theo di chúc. Hàng năm
có hàng ngàn vụ án kiện về thừa kế mà Tòa án nhân dân các cấp phải giải quyết,
nhưng pháp luật về thừa kế và những quy định pháp luật khác liên quan đến thừa
kế chưa thật sự đồng bộ và thống nhất, vì thế nhiều vụ tranh chấp thừa kế đã
phải xét xử nhiều lần mà tính thuyết phục không cao. Nhiều bản án, quyết định
của Tòa án vẫn bị coi là chưa "thấu tình đạt lý"... Từ thực trạng này, việc lựa
chọn vấn đề "Giải quyết tranh chấp về thừa kế theo di chúc, một số vấn đề lý
luận và thực tiễn " để nghiên cứu và thực hiện đề tài khoá luận tốt nghiệp là
đáp ứng được yêu cầu về tính cấp thiết trong lý luận và trong thực tiễn thi hành,
áp dụng pháp luật.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu của đề tài là làm sáng tỏ nội dung, cơ sở lý luận và
thực tiễn của các quy định pháp luật về thừa kế theo di chúc thông qua việc phân
tích các quy định của Pháp luật Dân sự hiện hành về di chúc, hình thức di chúc,
các điều kiện có hiệu lực của di chúc, đánh giá thực trạng những tranh chấp dân

2. sự liên quan đến thừa kế theo di chúc và đưa ra các kiến nghị hoàn thiện pháp
luật về giải quyết các tranh chấp về thừa kế theo di chúc ở nước ta. 6.
Nhằm mục đích nghiên cứu nêu trên, đề tài dự kiến có các nhiệm vụ
nghiên cứu sau đây:
- Luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn đang đặt ra như:
+ Các vấn đề lý luận về pháp luật thừa kế;
+ Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật thừa kế theo di chúc;
+ Một số vấn đề về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc;
- Đánh giá thực trạng các tranh chấp Dân sự về tài sản thừa kế liên quan
đến thừa kế theo di chúc.
- Nghiên cứu tham khảo tài liệu đã công bố liên quan đến đề tài.
- Đưa ra những đề xuất, kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật về việc
giải quyết các tranh chấp về thừa kế theo di chúc
3. Phạm vi nghiên cứu
Việc nghiên cứu đề tài này được xác định trong phạm vi các quy phạm
pháp luật Việt Nam về thừa kế theo di chúc và thừa kế nói chung trong Bộ luật
Dân sự 2015. Do mức độ phức tạp trong lĩnh vực thừa kế nói chung và vấn đề
thực tiễn của nước ta nói riêng, trong đề tài khoá luận tốt nghiệp này không thể
đề cập và giải quyết được vấn đề thừa kế theo di chúc có yếu tố nước ngoài.
Cùng với việc nghiên cứu các quy phạm pháp luật, trong đề tài khoá luận cũng
đề cập và phân tích thực tiễn thi hành và áp dụng các quy phạm thừa kế theo di
chúc, nhất là thực tiễn giải quyết các tranh chấp thừa kế trong ngành Toà án
nhân dân. Ngoài ra, khi phân tích các quy định cụ thể, cũng tham khảo thêm một
số quy định tương ứng trong pháp luật một số nước để so sánh và đưa ra những
kết luận, kiến nghị có tính tham khảo nhất định.
4. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh về Nhà nước và pháp luật, luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa
duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Bên cạnh đó những phương pháp
khoa học khác như: So sánh, phân tích, tổng hợp, thống kê cũng được sử dụng để
giải quyết những vấn đề mà đề tài đã đặt ra.
Một số vụ án giải quyết tranh chấp về thừa kế theo di chúc cũng được sử
dụng có chọn lọc để bình luận và các số liệu thống kê của ngành Tòa án nhân dân
cũng được tham khảo để việc nghiên cứu được toàn diện và sâu sắc hơn
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo khoá luận
được kết cấu làm 3 chương như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về pháp luật thừa kế
Chương 2: Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về thừa kế theo
di chúc
Chương 3: Một số định hướng và giải pháp để nâng cao hiệu quả áp dụng
các quy định của pháp luật về thừa kế theo di chúc.