Κ.Π.Α_Κεφάλαιο 3_"Κοινωνική Οργάνωση και Μεταβολή".pptx

Παρουσίαση του κεφαλαίου 3, "Κοινωνική Οργάνωση και Μεταβολή"

1. Κοινωνικη & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΖΑΦΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, M.Ed.

2. Διδακτικοί στόχοι κεφαλαίου 3 Να γνωρίσουν οι μαθητές τις παρακάτω έννοιες : α) κοινωνική θέση, β) κοινωνική διαστρωμάτωση, γ) κοινωνικός ρόλος, δ) κοινωνική κινητικότητα, ε) κοινωνικός κανόνας Να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο κατακτά μια κοινωνική θέση στην κοινωνία (επάγγελμα, αξιώματα κλπ.) Να διακρίνουν τα είδη κοινωνικής κινητικότητας : ανοδική, καθοδική και οριζόντια. Να γνωρίσουν τις αιτίες της κοινωνικής μεταβολής και να μπορούν να τις συνδέουν με την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Παράδειγμα : Η άνοδος του Γυναικείου κινήματος επέτρεψε τη θεσμική αλλαγή του Οικογενειακού Δικαίου. Η γυναίκα απέκτησε ισότιμη θέση με τον άνδρα στις αποφάσεις του σπιτιού και κατάφερε να εργάζεται ανεξάρτητα εκτός σπιτιού)

3. 3.1 Κοινωνική θέση Κάθε άτομο, λαμβάνει μια συγκεκριμένη κοινωνική θέση στις διάφορες ομάδες που συμμετέχει. Ο διευθυντής ενός σχολείου, ο πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και ο μαθητής, όλα αποτελούν κοινωνικές θέσεις που δίνονται στα άτομα με βάση τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά.

4. 3.2 Κοινωνικοί ρόλοι Ως κοινωνικό ρόλο ορίζουμε τη «συμπεριφορά που οφείλει να έχει το άτομο, δηλαδή αναμένεται από την κοινωνία να έχει, επειδή κατέχει μια θέση σε μια κοινωνική ομάδα» Η επιτυχής υιοθέτηση ενός κοινωνικού ρόλου συνεπάγεται υποχρεώσεις και δικαιώματα. Σκεφτείτε: ποιες υποχρεώσεις και δικαιώματα συνεπάγονται οι πιο κάτω ρόλοι: πατέρας, μητέρα, μαθητής, διευθυντής, συμπαίκτης σε αθλητική ομάδα, αρχηγός πολιτικού κόμματος κλπ.

5. Ρόλοι της καθημερινής ζωής: υποχρεώσεις και δικαιώματα

6. 3.3 Κοινωνικοί κανόνες Το σύνολο των α ξιών π ου έχει μι α κοινωνία προστατεύεται μέσω ορισμένων κοινωνικών κανόνων. Ως κοινωνικοί κα νόνες μπ ορούν να οριστούν «τα π ρότυ πα συμπεριφοράς που διαμορφώνονται με βάση τις κοινωνικές αξίες κάθε κοινωνίας ή κοινωνικής ομάδας» Υπ άρχουν διάφορ α είδη κοινωνικών κανόνων Γενικοί ( όσοι α φορούν το σύνολο της κοινωνί ας, π.χ προστασία δικαιώματος της ζωής, ελευθερίας λόγου, ιδιοκτησίας) VS Ειδικοί Αυστηροί κοινωνικοί κα νόνες , όπ ως οι νόμοι , το Σύντ αγμα VS Ελαστικοί κανόνες Τυ πικοί κανόνες, δηλαδή όσοι είναι γραπτοί και αυστηρά διατυπωμένοι VS Άτυποι, δηλαδή τα ήθη, οι συνήθειες, οι εθιμοτυπίες κλπ…

7. 3.4 Κοινωνική Διαστρωμάτωση- Κοινωνική Κινητικότητα Κάθε άτομο δι αθέτει ορισμένα επίκτητα κοινωνικά χαρακτηριστικά : εισόδημα, πλούτος, μόρφωση και κύρος (social status) τα οποία του προσδίδουν μια ορισμένη κοινωνική θέση μέσα στην κοινωνία. Ορισμός της κοινωνικής δι αστρ ω μάτωσης : « Ο τρόπος που κάθε κοινωνία ιεραρχεί (κατατάσσει) τα μέλη της με βάση τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά, ονομάζεται κοινωνική διαστρωμάτωση. Η κοινωνική δι αστρωμάτωση διακρίνεται σε : ανοδική, καθοδική και οριζόντια.

8. Είδη κοινωνικής διαστρωμάτωσης ανά εποχή Στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν υπάρξει πολλά συστήματα διαστρωμάτωσης και πολλά διαφορετικά είδη : από το αρχαίο σύστημα της δουλείας (εικ. 1), στις λεγόμενες κάστες στην Ινδία , (εικ. 2) έως τις σημερινές σύγχρονες τάξεις. Οι κοινωνικές ανισότητες χαρακτηρίζουν όλες τις ιστορικά υπαρκτές κοινωνίες έως σήμερα. Η δυνατότητα μετακίνησης από μια θέση στην κοινωνική ιεραρχία σε μια άλλη υπάρχει σα δυνατότητα μόνο στις σύγχρονες κοινωνίες και ονομάζεται «κοινωνική κινητικότητα»

9. Κοινωνική κινητικότητα και είδη κινητικότητας Η κοινωνική κινητικότητα διακρίνεται σε ανοδική, καθοδική και οριζόντια. Παράγοντες όπως η δωρεάν μόρφωση- παιδεία, η παροχή ίσων ευκαιριών για περαιτέρω μόρφωση (π.χ πανεπιστήμιο), αλλά και η κρατική ενίσχυση ευάλωτων ομάδων θεωρούνται σημαντικές, ώστε τα άτομα να μπορούν να έχουν ισότητα ευκαιριών. Σκέψου ότι λαμβάνεις μέρος σε έναν αγώνα δρόμου : πόσο δίκαιο θεωρείς, οι υπόλοιποι συν-δρομείς να έχουν διαφορετικό σημείο εκκίνησης ; Για παράδειγμα να βρίσκονται 20 μέτρα πιο μπροστά;

10. 3.5 Κοινωνική Μεταβολή Ποιες είναι οι αιτίες των κοινωνικών μεταβολών ; Αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον (κλιματική αλλαγή, ρύπανση υδάτων, ατύχημα στο Τσέρνομπιλ και ερήμωση της ομώνυμης πόλης από τη ραδιενέργεια) Μεταβολές στην τεχνολογία (από τη φεουδαρχική στη βιομηχανική κοινωνία και από εκεί στη μετα -βιομηχανική κοινωνία, αυτήν στην οποία βρισκόμαστε τώρα) Πόλεμοι, επαναστάσεις, κοινωνικά κινήματα και αλλαγές στα πολιτικά συστήματα μιας χώρας (π.χ πτώση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού το 1989 και επανένωση της Γερμανίας σε ένα κράτος).

11. Αιτίες Κοινωνικής μεταβολής Αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον (π.χ η κλιματική αλλαγή). Μεταβολές στην τεχνολογία (π.χ μετάβαση από την αγροτική κοινωνία στη βιομηχανική και μετα -βιομηχανική κοινωνία) Πόλεμοι, επαναστάσεις και κοινωνικά κινήματα.