3rd-quarter-modules-piling-larangan-akademik-converted.pdf

notes

1. 3rd Quarter Modules Piling Larangan (Akademik)-converted
Marketing (Pamantasan ng Cabuyao)
Scan to open on Studocu
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
3rd Quarter Modules Piling Larangan (Akademik)-converted
Marketing (Pamantasan ng Cabuyao)
Scan to open on Studocu
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

2. Pagsulat sa Filipino sa Piling
Larangan
(Akademik)
Cabuyao Institute of Technology
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

3. Apelyido, Pangalan: Seksyon: Katanungan:
SULATING AKADEMIK:
PAGLINANG NG KAHANDAANG PANSARILI
AT
PAMPROPESYONAL
Ikatlong Markahan
Link para ma-download ang mga activity sheet: https://bit.ly/3aPydw5
Link kung saan ipapasa ang mga activity sheet matapos sagutan: Hintayin ang
update ng guro
Kung may katanungan, maaaring mag-e-mail sa
e-mail address na ibibigay ng
guro gamit ang pormat sa ibaba:
Lunes-Biyernes, 8:00 AM - 5:00 PM
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

4. MODULE 1
KABANATA I: INTRODUKSYON SA PAGSULAT
Kahulugan at Kalikasan ng Pagsulat
Mga Pananaw sa Pagsulat
Layunin ng Pagsulat
Proseso ng Pagsulat
Mga Bahagi ng Teksto
Mga Uri ng Pagsulat
Mga Kasanayang Pampagkatuto:
Nabibigyang-kahulugan ang pagsulat at naipaliliwanag ang kalikasan nito
Nailalarawan ang pagsulat batay sa mga pananaw hing gil dito
Natutukoy ang mga layunin sa pagsulat
Nailalarawanangprosesongpagsulatbataysamgahakbangsa pagsasagawa nito
Natutukoyang mgauringpagsulatat nabibigyang-kahul uganat halimbawa ang
Talakayan:
A. Kahulugan at Kalikasan ng Pagsulat
- Ang pagsulat ay pagsasalin sa papel o anomang kasangkapang
maaaring magamit na mapagsasalinan ng mga nabuong salita,
simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layuning maipahayag ang
kaniyang/kanilang kaisipan.
-Ito ay kapwa pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba’t ibang
layunin. Ito ay pisikal sapagkat ginagamit dito ang kamay at mata. Mental na
aktibiti rin ito sapagkat hindi maaaring hindi gamitin ang utak sa pagsusulat.
-Ayon kina Xing at Jin, ang pagsulat ay isang komprehensibong
kakayahang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng
kaisipan, retorika at iba pang mga elemento. Kaugnay nito ang pakikinig,
pagsasalita, at pagbabasa. Komprehensibo ang pagsulat sapagkat bilang isang
makrong kasanayang pangwika, inaasahang masusunod ng isang manunulat ang
maraming tuntuning kaugnay nito. Kung gayon, maituturing ito bilang isang
mataas na uri ng komunikasyon sapagkat esenyal dito ang napakaraming
elemento at rekwayrment ng gramatika at bokabularyo.
-Sinabi ni Badayos (2000) na ang kakayahan sa pagsulat nang mabisa ay isang
bagay na mailap para sa nakararami sa atin maging ito’y pagsulat sa
unang wika o pangalawang wika man. Ito ay nangyayari sa maraming taong
ginugugol
natin sa pagtatamo ng kasanayang ito. Sa pagkakataong ito, maaari nating
tanggapin na ang pagsulat ay isang kasanayang pangwika na mahirap matamo.
Subalit mayroon tayong magagawa. Napag-aaralan ang wasto at epektibong
pagsulat.
-Ayon naman kay Keller, ang pagsulat ay isang biyaya, isang pangangailangan
at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

5. Isang biyaya ito sapagkat ito ay isang kasanayang kaloob ng
Maykapal at eksklusibo ito sa tao.
Isa itong pangangailangan sapagkat ito, kasama ang kasanayang
pakikinig, pagbasa, at pagsasalita, ay may malaking impluwensya upang
maging ganap ang ating pagkatao.
Isa itong kaligayahan sapagkat bilang isang sining, maaari itong
maging hanguan ng satispaksyon ng sinoman sa kaniyang pagpapahayag ng
nasasaisip o nadarama.
-Sa paglalarawan naman nina Peck at Buckingham sa pagsulat: Ang pagsulat
ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng tao m ula sa
kaniyang pakikinig, pagsasalita, at pagbabasa.
B. Mga Pananaw sa Pagsulat
Sosyo-Kognitibong Pananaw - Ang sosyo ay tumutukoy sa lipunan ng
mga tao. Ang kognitibo naman ay anomang tumutukoy sa pag-iisip. Nauugnay
rin ito sa mga empirikal at paktwal na kaalaman.
Ang sosyo-kognitibong pananaw ay pagtanaw sa proseso ng pagsulat.
Ayon sa pananaw na ito, ang pagsulat ay kapwa mental at sosyal na aktibiti.
Nakapaloob sa mental na aktibiti ang pag-iisip at pagsasaayos ng isang tekstong
pasulat. Nakapaloob naman sa sosyal na aktibiti ang pagsasaalang-alang sa
mga mambabasa at sa kanilang magiging reaksyon o tugon sa teksto.
Komunikasyong Interpersonal at Intrapersonal - Isa itong proseso ng
pakikipag-usap sa sarili sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong tulad ng:
Ano ang isusulat? Paano ko iyon isusulat? Sino ang ba basa ng aking
isusulat? Ano ang nais kong maging reaksyon ng babas a ng aking
isusulat?. Ito rin ay paraan ng pakikipag-usap sa mambabasa, isang tao man o
higit pa.
Multi-Dimensyonal na Proseso
Oral na Dimensyon- Kapag ang isang indibidwal ay nagbabasa ng
isang tekstong iyong isinulat, masasabing nakikinig na rin siya sa iyo. Hindi ka
man niya personal na kilala, o kahit pa hindi ka niya nakikita, nagkakaroon siya
ng ideya kung sino at ano ka, kung ano ang iyong kaalaman at kasanayan, at
kung paano ka magsalita na inilalantad ng teksto mismo at ng iyong estilo at
organisasyon sa teksto.
Biswal na Dimensyon- Ang dimensyong ito ay mahigpit na
nauugnay sa salita o lenggwaheng ginamit ng isang awtor sa kaniyang teksto na
nakalimbag na simbolo. Sa dimensyong ito, kailangang maisaalang-alang ang
mga kaugnay na tuntunin sa pagsulat upang ang mga simbolong nakalimbag na
siyang pinakamidyum ng pagsulat ay maging epektibo at makamit ang layunin
ng manunulat. Tandaang ang biswal na imahe ay mga istimulus sa mata ng mga
mambabasa at magsisilbing susi sa paggana ng kanilang komprehensyon sa
ating isinusulat. Dahil dito, kailangang maisaalang-alang ng sinomang
manunulat ang iba’t ibang salik sa pagsulat na kaiba sa pagsasalita upang ang
dimensyong ito ay maging malinaw at epektibo.
Gawaing Personal at Sosyal - Bilang isang personal na gawain,
ang pagsusulat ay tumutulong sa pag-unawa ng sariling kaisipan, damdamin, at
karanasan. Bilang sosyal na gawain, nakatutulong ito sa ating pagganap sa mga
tungkuling panlipunan at sa pakikisalamuha sa isa’t isa. Madalas, sa
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

6. pagsusulat ay naibabahagi ng isang tao sa ibang tao ang kaniyang mga
karanasan o ang kaniyang pagkakaunawa sa mga imporma syong kaniyang
nakalap. Minsan, nagsusulat ang isang indibidwal upang maimpluwensyahan
ang paniniwala at reaksyon ng ibang tao.
C. Layunin sa Pagsulat
Kapwa isang gawaing personal at sosyal ang pagsulat. Personal na gawain
ito kung ang pagsulat ay ginamit para sa layuning ekspresibo o sa
pagpapahayag ng iniisip o nadarama. Sosyal na gawain naman ang pagsulat
kung ito ay
ginagamit para sa layuning panlipunan o kung ito ay nagsasangkot ng
pakikipag-ugnay sa iba pang tao sa lipunan na tinatawag din itong layuning
transaksyunal.
Inuri nina Bernales, et al. (2001) ang mga layunin sa pagsulat sa tatlo:
1.Ang Impormatibong Pagsulat (expository writing) - Ito ay
naghahangad na makapagbigay impormasyon at mga paliwanag. Ang mismong
pokus nito ay at mismong paksang tinatalakay sa teksto.
2.Ang Mapanghikayat na Pagsulat (persuasive writing) - Ito ay
naglalayong makumbinsi ang mga mambabasa tungkol sa isa ng katwiran,
opinyon, o paniniwala. Ang pangunahing pokus nito ay ang mambabasa na nais
maimpluwensyahan ng isang awtor nito.
3.Ang Malikhaing Pagsulat (creative writing) - Ito ay kadalasang
ginagawa ng mga manunulat ng akdang pampanitikan tulad ng maikling katha,
nobela, tula, dula, at iba pang malikhain o masining na akda. Kadalasan, ang
pangunahing layunin ng awtor dito ay pagpapahayag ng ka thang-isip,
imahinasyon, ideya, damdamin o kumbinasyon ng mga ito. Ang pokus nito ay
ang manunulat mismo.
D. Ang Proseso ng Pagsulat
Ang proseso ng pagsulat ay hindi lamang komplikado. Nag-iiba-iba rin ito
depende sa manunulat. Magkagayon man, mabubuod ito sa tatlong
pangunahing hakbang.
1.Bago Sumulat o Pre-writing - Sa hakbang na ito nagaganap ang
paghahanda sa pagsulat. Ginagawa rito ang pagpili ng paksang isusulat at ang
pangangalap ng mga datos o impormasyong kailangan sa pagsulat. Ang pagpili
ng tono at perspektibong gagamitin ay nagaganap din sa hakbang na ito. Sa
bahaging din ito, ang manunulat ay dumaraan sa brainstorming. Dito ay malaya
silang mag-isip at magtala ng kanilang mga kaalaman sa paksa.
2.Habang Sumusulat o Actual Writing - Nakapaloob dito ang pagsulat
ng burador o draft. Para sa mga akdang tuluyan o prosa, kinapapalooban ito
ng
mga hakbang sa pagtatalata. Sa mga akdang patula, ito ay kinapapalooban ng
pagsasaayos ng mga taludturan at saknong. Dito rin tinatalakay ang mga
mungkahing pagbabago o mga puna.
3.Muling Pagsulat o Rewriting - Dito nagaganap ang pag-eedit at
pagrerebisa ng burador batay sa wastong balarila, bokab ularyo, at
pagkakasunod-sunod ng mga ideya o lohika.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

7. Muling Pagsulat (Rewri�ng)
Pinal na Awtput (Final Output)
Bago Magsulat (Pre-writing)
Habang Sumusulat (Actual Writing)
Mapapansing hindi linear ang proseso ng pagsulat. May mga pagkakataong ang isang
manunulat ay kailangang magpabalik-balik sa una, ikalawa o ikatlong hakbang bago pa
maprodyus ang pinal na awtput o sulatin.
E. Mga Bahagi ng Teksto
1.
Panimula - Dapat bigyan ng kaukulang pansin ang panimula ng tekstong
isusulat. Ang bahaging ito ay nararapat na maging kawili-wili upang sa simula
pa lamang ay mahikayat ang mambabasa na tapusing basahin ang teksto.
2.Katawan - Sa pagsulat ng bahaging ito, matatagpuan ang wastong
paglalahad ng mga detalye at kaisipang nais ipahayag sa akda. Mahalagang
magkaroon ng ugnayan at kaisahan ang mga kaisipang ipinahahayag upang
hindi malito ang mambabasa dahil ito ang pinakamalaking bahagi ng teksto.
3.Wakas - Dapat isaalang-alang ng manunulat ang pagsulat ng bahaging ito
upang makapag-iwan ng isang kakintalan sa isip ng mambabasa na maaaring
magbigay buod sa paksang tinalakay o mag-iiwan ng isang makabuluhang pag-
iisip at repleksyon.
F. Mga Uri ng Pagsulat
1. Akademiko - Halos lahat ng pagsusulat sa paaralan ay maituturing na
akademiko mula sa antas primarya hanggang sa doktoradong p ag-aaral.
Maaaring maging kritikal na sanaysay, lab report, eksperimento, term paper
o pamanahong papel, tesis o disertasyon. Itinuturing itong isang intelektwal na
pagsulat dahil layunin nitong pataasin ang antas at kalidad ng kaalaman ng
mga estudyanteb sa paaralan.
2. 2. Teknikal - Ito ay isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon sa
mga kognitibo at sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa, at
minsan, maging ng manunulat mismo. Nagsasaad ito ng mga impormasyong
maaaring makatulong sa pagbibigay-solusyon sa isang komplikadong suliranin.
Malawak itong uri ng pagsulat at saklaw nito ang iba pang subkategorya tulad ng
pagsulat ng feasibility study at ng mga korespondensyang
pampangangalakal. Karaniwang katangian nito ang paggamit ng mga teknikal
na terminolohiya sa
isang partikular na paksa tulad ngg science and technology. Samakatuwid,
ang pagsulat na ito ay nakatuon sa isang ispesipikong audience o pangkat ng
mga mambabasa.
3.Journalistic - Pampamamahayag
ang uring ito ng pagsulat na kadalasang
ginagawa ng mga mamamahayag o journalist. Saklaw nito ang pagsulat ng
balita, editoryal, kolum, lathalain, at iba pang akdang karaniwang makikita sa
mga
pahayagan o magasin.
4.Reperensyal - Ito ay uri ng pagsulat na naglalayong magrekomenda
ng iba
pang reperens (reference) o sors (source) hinggil sa isang paksa. Madalas
binubuod o pinaiikli ng manunulat ang ideya ng ibang manunulat at tinutukoy
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

8. ang pinaghanguan niyon na maaaring sa paraang parentetikal, talababa o
endnotes para sa sinomang mambabasa na nagnanais na mag- refer sa
reperens na tinutukoy. Madalas itong makita sa mga teksbuk na tumatalakay sa
isang paksang ganap na ang saliksik at literatura mula sa mga awtoridad.
5.Propesyonal - Ito ang uri ng pagsulat na nakatuon o ekslusibo sa isang
tiyak na propesyon. Bagama’t propesyonal nga, itinuturo na rin ito sa mga
paaralan bilang paghahanda sa isang tiyak na propesyon na napili ng mga mag-
aaral.
6.Malikhain - Masining ang uring ito ng pagsulat. Ang pokus dito ay ang
imahinasyon ng manunulat
, bagama’t maaaring piksyonal o di-piksyonal ang
akdang isinusulat. Layunin din nitong paganahin ang imahinasyon bukod pa sa
pukawin ang damdamin ng mambabasa. Ito ang uri ng pagsulat sa larangan ng
literatura.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

9. Paglalapat:
Pangalan: Seksyon:
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na katanungan.
1.Ipaliwanag ang kaisipang, “Ang pagsulat ay umiinog sa mga paksa, tema, o
mga tanong na bibigyang-kasagutan ng mag-aaral sa kaniyang sulatin depende
sa kaniyang kaligiran, interes, at pananaw.”
2.Bakit sinasabing ang pagbasa at pagsulat ay isang resiprokal na proseso ng
pakikipagkomunikasyon at iba pang katulad?
3.Paano maituturing na sukatan ng katalinuhan ng isang tao ang pasulat?
4.Bakit mahalagang mabatid ang proseso ng pagsulat?
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

10. 5.Paano naisasagawa ang lohikal na pagsulat?
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

11. Gawain 1:
Pagsulat
Pangalan: Seksyon:
Panuto: Sumulat ng maiikling talatang binubuo ng 10-20 pangungusap ayon sa
nais na paksa na may layuning impormatibo, mapanghikayat, at malikhain.
Bigyan ang mga ito ng pamagat.
A. Impormatibo
B. Mapanghikayat
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

12. C. Malikhain
Rubriks sa Pagbibigay ng Marka:
10-9 8-7 6-5 Marka
Nakamit ang
layunin ng bawat
talata
(Impormatibo,
Mapanghikayat,
Malikhain)
Nakamit ang
layunin.
Hindi
gaanong
nakamit ang
layunin.
Hindi
nakamit ang
layunin.
Tamang Paggamit
ng Balarila,
Bantas, atbp.
May
mahusay na
paggamit sa
balarila,
bantas. atbp.
May mali sa
paggamit ng
balarila,
bantas, atbp.
Marami ang
nakitang mali
sa paggamit
ng balarila
Maayos na
Organisasyon ng
Ideya.
May
mahusay na
pagkakalatag
ng ideya.
May
kailangan
pang ayusin
sa paglalatag
ng ideya.
May
kaguluhan sa
paglalatag ng
ideya.
Nakuhan
g
Marka:
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

13. Pagbati! Natapos mo ang Modyul 1! Hanggang sa susun od na talakayan!
Mga Hanguan:
Aklat:
Garcia F. at Servillano M. Filipino sa Piling Larangan (Akademik). Quezon
City: Sibs Publishing House, Inc.
Bernales R. et al. Filipino sa Larangang Akademiko. Malabon City:
Mutya Publishing House, Inc.
Constatino P. et al. Filipino sa Piling Larangan (Akademik). Manila: REX
Book Store.
Elektroniko:
https://www.deped.gov.ph/wp-content/uploads/2019/01/SHS-Applied_Filipi
no-Akademik-CG_0.pdf
DAGDAG KAALAMAN, WIKAALAMAN: PAGPAPAYAMAN NG
TALASALITAANG FILIPINO
(Mga hiram na larawan)
Gamitin ang mga dalawang salita sa iisang pangungus ap:
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

14. MODULE 2
KABANATA II: MGA BATAYANG KAALAMAN SA AKADEMIKONG PAG SULAT
Kahulugan at Kalikasan ng Akademikong Pagsulat
Katangian ng Akademikong Pagsulat
Layunin ng Akademikong Pagsulat
Tungkulin o Gamit ng Akademikong Pagsulat
Mga Anyo ng Akademikong ng Pagsulat
Mga Kasanayang Pampagkatuto:
Nabibigyang-kahulugan ang akademikong pagsulat
Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
Layunin
Tungkulin/Gamit
Katangian
Anyo
Natatalakay ang katangian at ang layunin ng akademi kong pagsulat na ginagamit
Simulan Natin:
Magbigay ng puna sa mga sumusunod na mga pahayag na n asa
loob ng kahon.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

15. Talakayan:
A. Kahulugan at Kalikasan ng Akademikong Pagsulat
Ang salitang akademya ay mula sa salitang Pranses na acadėmiė, sa Latin
na academia, at sa Griyego na academia. Ang huli ay mula naman sa
Academos, ang bayaning Griyego, kung saan ipinangalan ni Plato ang hardin. Ang
salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang Europeo (Pranses:
academique; Medieval Latin: academicus) noong gitnang bahagi ng ika-16
siglo. Tumutukoy ito o may kaugnayan sa edukasyon, iskolarsyip, institusyon, o
larangan ng pag-aaral na nagbibigay-tuon sa pagbasa, pagsulat, at pag-aaral,
kaiba sa praktikal o teknikal na gawain. (www.oxforddictionaries.com)
Ang akademiya ay itinuturing na isang institusyon ng kinikilala at
respetadong mga iskolar, artista, at siyentista na ang layunin ay isulong,
paunlarin, palalimin, at palawakin ang kaalaman at kasanayang pangkaisipan
upang mapanatili ang mataas na pamantayan ng partikular na larangan. Isa
itong komunidad ng mga iskolar.
Sa mga mag-aaral na magpapatuloy sa kolehiyo, malaki ang maitutulong
ng kaalaman at kasanayan sa malikhain at mapanuring pag -iisip upang
masiguro ang tagumpay sa buhay-akademya.
Ang tao o ang sarili ay isang dinamikong puwersa ng buhay na may
kakayahang mag-isip nang kritikal o mapanuri, maging m apanlikha at
malikhain, at malayang magbago at makapagpabago. Ganito ang isang mag-
aaral na lalo pang hinuhubong akademiya.
Ang isang pangmalawakang depinisyon na maibibigay para sa
akademikong pagsulat ay anomang pagsulat na isinasagawa upang makatupad
sa isang pangangailangan sa pag-aaral. Sa madaling sabi, kinapapalooban ito ng
anomang itinatakdang gawaing pasulat sa isang setting na akademiko.
Ginagamit ang akademikong pagsulat para sa mga publikasyong binabasa ng
mga guro at mananaliksik o inilalahad sa komperensya.
Mabibigyang-kahulugan din ang akademikong pagsulat bilang anomang
akdang tuluyan o prosa na nasa uring ekspositori argumentibo at ginagawa ng
mga mag-aaral, guro o mananaliksik upang magpahayag ng impormasyon
tungkol sa isang paksa. Sa pangkalahatan, inaasahang ang pagsulat na ito ay
tumpak, pormal, impersonal, at obhetibo.
B. Katangian ng Akademikong Pagsulat
1.
Pormal - Ang ganitong uri ng sulatin ay pormal at hindi ginagamitan ng
mga impormal o balbal na pananalita.
2.Obhetibo - Ang layunin ng akademikong pagsulat ay pataasin ang antas ng
kaalaman ng mga mag-aaral sa pagbasa at pagsulat sa iba’t ibang disiplina o
larangan. Binibigyang-diin dito ang impormasyong gustong ibigay at ang
argumento sa mga ideya na sumusuporta sa paksa (Alejo, et al. 2005)
3.May Paninindigan - Ang akademikong pagsulat ay dapat may
paninindigan sapagkat ang nilalaman nito ay pag-aaral o mahalagang
impormasyon na dapat idinudulog at dinedepensahan, ipinaliliwanag at
binibigyang-katwiran ang mahalagang layunin, at inilalahad ang kahalagahan
ng pag-aaral.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

16. 4.May Pananagutan - Mahalagang matutuhan ang pagkilala sa mga
sangguniang pinaghanguan ng mga impormasyon. Ang pangongo pya ng
impormasyon o ideya ng ibang manunulat o plagiarism ay isang kasalanang
may takdang kaparusahan sa ilalim ng batas.
5.May Kalinawan - Dapat na maging malinaw ang pagsulat ng mga
impormasyon kung kaya’t ang pagpapahayag sa pagsulat ay direktibo at
sistematiko.
Pangunahing pinagtutuunan ng akademiya ang mga gawaing akademiko,
ang mga gawaing labas dito ay tinatawag na di-akademik o di-akademiko.
Sa akademiya nalilinang ang mga kasanayan at natututuhan ang mga
kaalamang kaugnay ng larangang pinagkakadalubhasaan. Kasanayan sa
pagabsa, pakikinig, pagsasalita, panonood, at pagsulat ang napauunlad sa
pagsasagwa ng mga agwain sa larangan. Analisis, panunuring kritikal,
pananaliksik, eksperimentasyon ang mga isinasagawa rito. Ginagabayan ito ng
etika, pagpapahalaga, katotohanan, ebidensya, at balanseng pagsusuri. Sa
kabilang dako, ang di-akademikong gawain ay ginagabayan ng karanasan,
kasanayan, at common sense.
Narito ang pagkakaiba sa katangian ng akademiko at di-akademiko.
Akademik
o
Di-
akademiko
Layunin: Magbigay ng ideya at
impormasyon
Layunin: Magbigay ng sariling opinyon
Paraan at batayan ng datos:
Obserbasyon, pananaliksik, at
pagbabasa
Paraan at batayan ng datos: Sariling
karanasan, pamilya, at komunidad
Audience: Iskolar, mag-aaral, guro
(akademikong komunidad)
Audience: Iba-ibang publiko
Organisasyon ng ideya: Planado, may
pagkakasunod-sunod ang estruktura
ng mga pahayag, magkakaugnay ang
mga ideya
Organisasyon ng ideya: Hindi malinaw ang
estruktura, hindi kailangang magkakaugnay
ang ideya
Pananaw:
-Obhetibo
-Hindi direktang tumutukoy sa tao at
damdamin kung hindi sa
mga bagay, ideya, facts
-Nasa pangatlong panauhan
Pananaw:
-Subhetibo
-Sariling opinyon, pamilya, komunidad ang
pagtukoy o tao at damdamin ang tinutukoy
-Nasa una at pangalawang panauhan ang
pagkakasulat
C. Layunin ng Akademikong Pagsulat
Sa Kabanata I, natalakay na ang pagsulat sa pangkalahatan ay maaaring
may layuning impormatibo, mapanghikayat, at/o malikhain. Maliban sa ikatlo,
halos gayon din ang maaaring maging layunin ng akademikong pagsulat.
Nabanggit na rin na ang akademikong pagsulat ay may malinaw na
layunin. Sadya, ang layunin ng akademikong pagsulat ay matugunan ang mga
tanong kaugnay ng isang paksa, at ang mga tanong na ito ang nagbibigay ng
layunin ng isang akademikong papel.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

17. Ang mga karaniwang layunin ng akademikong pagsulat ay manghikayat,
magsuri at/o magbigay ng impormasyon.
1.Mapanghikayat na Layunin - Sa akademikong pagsulat na ito, layunin
ng manunulat na mahikayat ang kaniyang mambabasa na maniwala sa kaniyang
posisyon hinggil sa isang paksa. Kung kaya upang maisakatuparan ang layunin
na ito, pumipili siya ng isang sagot sa kaniyang tanong, sinusuportahan iyon
gamit ang mga katwiran at ebidensya, at tinatangka niyang baguhin ang
pananaw ng mambabasa hinggil sa paksa. Isang halimbawa nito ang pagsulat
ng Posisyong Papel.
2.Mapanuring Layunin - Tinatawag din itong analitikal na pagsulat. Ang
layunin dito ay ipaliwanag at suriin ang mga posibleng sagot sa isang tanong at
piliin ang pinakamahusay na sagot batay sa ilang pamantayan. Sa mga ganitong
pagsulat, madalas iniimbestigahan ang mga sanhi, ineeksamen ang mga bunga
o epekto, sinusuri ang kabisaan, inaalam ang mga paraan ng paglutas ng
suliranin, pinag-uugnay-ugnay ang iba’t ibang ideya at inaalisa ang argumento
ng iba. Kinapapalooban ito ng bahaging sintesis kung saan pinagsasama-sama
ang iba’t ibang bahagi upang makabuo sa sariling sagot sa tanong kaugnay ng
paksa. Isang halimbawa nito ay ang pagsulat ng Panukalang Proyekto.
3.Impormatibong Layunin - Sa impormatibong akademikong pagsulat,
ipinaliliwanag ang mga posibleng sagot sa isang tanong upang mabigyan ang
mambabasa ng bagong impormasyon o kaalaman hinggil sa isang paksa. Naiiba
ito sa sinundang layunin dahil tinutulak o pinupuwersa ng manunulat ang
kaniyang sariling pananaw sa mambabasa, manapa’y pinalalawak lamang ang
kanilang pananaw hinggil sa paksa. Isang halimbawaa nito ay ang pagsulat ng
Abstrak.
Dapat tandaan na ang isang manunulat ay maaaring may isa lamang, o kaya ay
dalawa, o kahit pa tatlong layunin sa pagsulat ng akademikong papel.
D. Tungkulin o Gamit ng Akademikong Pagsulat
1.
Ang akademikong pagsulat ay lumilinang ng kahusayan ng wika.
2.Ang akademikong pagsulat ay lumilinang ng mapanuring pag-iisip.
3.Ang akademikong pagsulat ay lumilinang ng pagpapahalagang pantao.
4.Ang akademikong pagsulat ay isang paghahanda sa propesyon.
E. Mga Anyo ng Akademikong ng Pagsulat
Maraming anyo ang akademikong pagsulat. Pinakapopular na marahil sa
mga ito ang reaction paper at term paper dahil sa dalas nang pagpapagawa ng
mga ito sa mga mag-aaral sa mataas na paaralan.
Sa buong kurso na ito, ay tatalakayin ang pagsulat ng Bionote, Abstrak,
Buod, Sintesis, Posisyong Papel, Talumpati, Agenda at Katitikan ng Pulong,
Replektibong Sanaysay, Pictorial Essay, Lakbay-Sanaysay, at Panukalang
Proyekto.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

18. Paglalapat:
Pangalan: Seksyon:
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
1.Paano nakatutulong ang pagkamalikhain at mapanuring pag-iisip sa isang
mag-aaral sa senior high school?
2.Ipaliwanag ang pagkakaiba ng akademik at di-akademik na gawain.
3.Maaari bang gawin sa loob ng akademiya ang mga gawing akademiko at ang
mga gawaing akademiko sa labas ng akademiya? Ipaliwanag at magbigay ng
halimbawa na magpapatunay rito. Isulat sa ibaba ang mga sagot.
Gawaing akademiko sa labas
ng akademiya
Gawaing di-akademiko sa
akademiya
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

19. Paliwanag:
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

20. Gawain 2:
Maikling Pagsusulit
actual wri�ng
biswal na dimensyon
ekspresibo
imporma�bo
malikhain
mambabasa
manunulat
mapanghikayat
mul�-dimensyonal na proseso
oral na dimensyon
pagsulat
paksa
pre-wri�ng
re-wri�ng
sosyo-kogni�bo
transaksyonal
Pangalan: Seksyon:
I.Panuto: Isulat sa patlang ang titik ng konseptong tinutukoy ng mga kasunod
na pahayag. Piliin ang wastong sagot sa loob ng kasunod na kahon.

1. Pagsasalin sa papel o anomang kasangkapang maaaring
mapagsalinan ng mga nabuong salita, simbolo, at
ilustrasyon.

2. Isang pananaw na nagsasabing ang pagsulat ay isang
mental at sosyal na aktibiti.

3. Dimensyon ng pagsulat na nagsasabing ang pagsulat ay
isang pakikipag-usap sa mambabasa.
4. Dimensyong nagbibigay-diin sa mga simbolo bilang
istimulus sa mga mambabasa.
5. Layuning ginagamit sa pagpapahayag ng iniisip o
nadarama.
6. Layuning ginagamit sa pakikipag-ugnayan sa iba pang
tao sa lipunan.

7. Tinatawag ding expository writing.
8. Tinatawag ding persuasive writing.
9. Layunin sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan.
10. Hakbang na pinaggaganapan ng paghahanda sa
pagsulat.
11. Hakbang na kinapapalooban ng pagsulat ng burador.
12. Hakbang kung kailan ginagawa ang pag-eedit at
pagrereribisa.

13. Ang mismong pokus sa impormatibong pagsulat.
14. Ang pokus sa mapanghikayat na pagsulat.
15. Ang mismong pokus sa malikhaing pagsulat.
II.Panuto: Isulat sa patlang ang titik ng pagsulat na tinutukoy ng mga
sumusunid na pahayag.
A. Akademiko
C. Journalistic E. Propesyonal
B. Teknikal D. Repesrensyal F. Malikhain

16. Masining ang uring ito ng pagsulat.
17. Ito ang uri ng pagsulat na nakatuon o ekslusibo sa isang tiyak na
propesyon.

18. Halos lahat ng pagsusulat sa paaralan ay masasabing nasa uring
ito mula sa antas primarya hanggang doktoradong pag-aaral.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

21. 19. Pampamamahayag ang uring ito ng pagsulat na kadalasang
ginagawa ng mga mamamahayag o journalist.

20. Ito ang uri ng pagsula na naglalayong magrekomenda ng iba pang
reperens o sors hinggil sa isang paksa.

21. Ito ay isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon sa mga
kognitibo at sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa,
at minsan, maging ng manunulat mismo.

22. Nagsasaad ito ng mga impormasyong maaaring makatulong sa
pagbibigay-solusyon sa isang komplikadong suliranin.

23. Ito ay maaaring maging kritikal na sanaysay, lab report,
eksperimento, term paper o pamanahong papel, tesis o disertasyon.

24. Layunin din nitong paganahin ang imahinasyon, bukod pa sa
pukawin ang damdamin ng mga mambabasa.

25. Madalas, binubuod o pinaiikli rito ng isang manunulat ang ideya
ng ibang manunulat at tinutukoy ang pinaghanguan niyon na
maaaring sa paraang parentetikal, talababa o endnotes para sa
sinomang mambabasa na nagnanais na mag-refer sa reperens na
tinutukoy.

26. Itinuturing din itong isang intelektwal na pagsulat dahil layunin
nitong pataasin ang antas at kalidad ng kaalaman ng mga
estudyante sa paaralan.

27. Saklaw nito ang pagsulat ng balita, editoryal, kolum, lathalain at
iba pang akdang karaniwang makikita sa mga pahayagan o
magasin.

28. Maituturing na halimbawa nito ang pagsulat ng police report
ng mga pulis, investigative report ng mga imbestigador, mga
legal forms, briefs, pleadings ng mga abugado at legal
researchers at medical report at patient’s journal ng mga
doktor at nars.

29. Ang paggawa ng bibliograpi, indeks at maging ng pagtala ng mga
impormasyon sa note cards ay maihahanay sa ilalim ng uring
ito.

30. Napakaispesyalisado ang uring ito ng pagsulat kung kaya nga may
ispesipikong kurso para rito, ang AB Journalism.

31. Karaniwan nang mayaman sa mga idyoma, tayutay, simbolismo,
pahiwatig, at iba pang creative devices ang mga akda sa uring
ito.

32. Ito ang uri ng pagsulat sa larangan ng literatura.
33. Itinuturo na rin ito sa mga paaralan bilang paghahanda sa isang
tiyak na propesyon na napili ng mga mag-aaral tulad ng
Medicine, Nursing, Law, at Criminology.

34. Makikita rin ito sa mga pamanahong-papel, tesis at disertasyon
lalo sa bahaging Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura.

35. Karaniwan nang katangian nito ang paggamit ng mga teknikal na
terminolohiya sa isang partikular na asignatura tulad ng science
o technology.
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

22. Pagbati! Natapos mo ang Modyul 2! Hanggang sa susun od na talakayan!
Mga Hanguan:
Aklat:
Garcia F. at Servillano M. Filipino sa Piling Larangan (Akademik). Quezon
City: Sibs Publishing House, Inc.
Bernales R. et al. Filipino sa Larangang Akademiko. Malabon City:
Mutya Publishing House, Inc.
Constatino P. et al. Filipino sa Piling Larangan (Akademik). Manila: REX
Book Store.
Elektroniko:
https://www.deped.gov.ph/wp-content/uploads/2019/01/SHS-Applied_Filipi
no-Akademik-CG_0.pdf
DAGDAG KAALAMAN, WIKAALAMAN: PAGPAPAYAMAN NG
TALASALITAANG FILIPINO
(Hiram na larawan)
Sa mga nabanggit na kulay, ano ang pinakagusto mo? Gamitin ito sa
pangungusap:
Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378

23. Downloaded by Clyde Crystal Jade Eramis ([email protected])
lOMoARcPSD|44716378