yanapaq p'anqa [yanapax p'anqa] yacha. s.
Módulo. (arusimiñee)
yanapaq, pusaysiq [yanapax, pusaysix ] llaqta.
s.t., s. Ministro. (arusimiñee)
yanapariy [yanapariy] r.p. Ayudar un poco, un
rato.
yanapay (yanapay)""CHU LPZ PTS r.p.
Ayudar. (lot, pat, rh, str)
yanapayaq sunqu [yanapayax sonqo] LPZ
Apoyo solidario. (pat)
yanapaysikuy [yanapaysikuy] s.
Comensalismo. (arusimiñee)
yanapaysikuy, ayninakuy [yanapaysikuy,
ayninakuy] s. Mutualismo. (arusimiñee)
yanapaysiq [yanapaysix] s.t., s. Solidario.
(arusimiñee)
Yanapaysiy, tukiy, q'imiy [yanapaysiy,
tukiy, q'emiy] s. Apoyo. (arusimiñee)
yanaqkuna [yanaxkuna] wanlla. s. Servidores.
(rk)
yanaquri [yanaqori] s. Yaku jina, jallp'a
ukhumanta lluqsimuy. Petróleo. (arusimiñee)
yanariy [yanariy] qillqa. s. Ensayo. (arusimiñee)
Yanawaya [yanawaya] LPZ kiti. s.
Yanahuaya, pueblo de la Prov. Muñecas de
Norte de La Paz. (pat)
yanay [yanay] LPZ r.p. Probar. (arusimiñee, pat)
yanay [yanay] wanlla. r.p. Servir. (rk)
yanay, yant'a [yanay, yant'a] r.p. Probar,
intentar. (arusimiñee)
yanayay (yanayay)""CBB yanayay PTS r.p.
Yanaman kutipuy. Ennegrecerse, volverse
negro. (xa, lot, pat)
yanaykachay, yanaychay [yanaykachay,
yanaychay] s. Probabilidad. (arusimiñee)
yankiy, turkay, chhalay [yankiy, turkay,
chhalay] r.p. Trocar, intercambiar productos,
mercancías. (rk)
yankiy, turkay, chhalay [yankiy, turkay,
chhalay] s. Trueque. (arusimiñee)
yanqha [yanqha] CHU LPZ yanqa PTS
yanqha r.t. Vano, en vano Yanqhalla riyku
alkaldiyaman. Fuimos en vano a la alcaldía
kikin : ñanqha. (ceq, pat, rk, trbk)
Baladí. (rk, trbk)
yanqhamanta [yanqhamanta] LPZ yanqamanta
r.t De lo en vano. (pat)
yanqha mana kaq [yanqha mana kax] LPZ s.t
Inútil, inservible. (pat, rk)
yapa [yapa] LPZ s. Astawan quy, astawan
jap'iy qhasillamanta. Aumento. (pat)
yapa [yapa] (yapa,"llapa)""s. Incremento,
añadidura. (ceq)
yapa (yapa)""PTS s. Yapa, aumento
(especialmente, en la venta-compra). (ceq, lot)
yapakuq, sumakuq [yapakUx, sumakUx] s.
Sumando. (arusimiñee)
yapakuy [yapakuy] LPZ PTS r.p.
Sapanmanta achkhayay. Aumentar, se. (pat)
yapana [yapana] LPZ PTS s. Adición,
aumento. (pat)
yapana sanampa, yapana tuyru (+)
[yapana sanampa, yapana tuyru] yupa. s. Signo
“más” (+). (arusimiñee)
yapaq [yapax] s.t., s. Aumentador.
yapay [yapay] yupa. r.p. Ima qutumanpis juk
chhikatawan churaykuy. Adicionar.
(arusimiñee)
yapay [yapay] LPZ yupa. r.p. Aumentar.
(arusimiñee, pat)
yapay (yapay)""PTS r.p. Aumentar productos en
la venta. (ceq, lot)
Piyunman lawata yapay. auméntale sopa a los
trabajadores. (rk, trbk)
Kukata piyunisman yapanachik. auméntenles
coca a los peones. (rk, trbk)
yapay, sumay, juñuy, [yapay, sumay, juñuy,]
yupa. r.p. Sumar. (arusimiñee)
yapay, sumay, yayay [yapay, sumay, yayay] s.
Suma. (arusimiñee)
yapay [yapay] yupa. s. Yapasqa kay. Adición.
(arusimiñee)
yapaykuy [yapaykuy] LPZ r.p. Astawan
yapay. Aumentar más. (pat)
Yapaynin [Yapaynin] yacha. s. Anexo.
(arusimiñee)
yapuy [yapuy] LPZ r.p. Barbechar. (pat)
yapuy [yapuy] PTS r.p. Sembrar.
Jallp'ata papapaq yapuychik. trabajen la tierra
para sembrar papa. (rk, trbk)
yapuy killa [yapuy killa] s. Agosto ñawpan :
Yapuy Quilla. (poma)
yaqa [yaqa] CHU r.t. Casi. (arusimiñee, pol, str)
yaqa junt'achiq [yaqa junt'achix] simi.
Complemento indirecto. (arusimiñee, rk)
yaqa, tawa phatma [yaqa, tawa phatma] yupa.
Cuarta parte. (arusimiñee)
yaqay [yaqay] r.p. Intentar. (arusimiñee)
yaqtu gesto. (dgh, rk)
yaqtuy gestos, hacer. (dgh, rk)
yaqulla [yaqolla] (llaqhulla)""LPZ ñawpa. s.
Capa (hombre) antes utilizada ritualmente, de
color negro, actualmente se usa en matrimonios.
(dgh, h&h, pat, pol, smtq)
yaquri [yaqori] LPZ mallki. s. Juk juch'uy
sach'a kan, jampillataq. Arbusto silvestre que
crece abundante en la región de Chullina,
produce chicle. (pat)
yaq'a yaq'a [yaq'a-yaq'a] khuru. s. Escorpión.
(ceq)