Κ.Π.Α_Κεφάλαιο 4_"Κοινωνικοί Θεσμοί".pptx

Παρουσίαση του κεφαλαίου 4 του μαθήματος "Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή" Γ' Γυμνασίου σε μορφή Power Point.

1. Κεφάλαιο 4 ο : Κοινωνικοί θεσμοί Ζαφράς Ιωάννης, M.Ed. Τι θα μάθεις : Τι είναι θεσμός, γιατί οι θεσμοί είναι τόσο σημαντικοί για τη λειτουργία της κοινωνίας και τη συνοχή της, τη μεταβολή των θεσμών στο χρόνο, το θεσμό της οικογένειας

2. 4.1 Κοινωνικοί θεσμοί και η λειτουργία τους. Υποθέστε πως η κοινωνία είναι το ανθρώπινο σώμα μας : χρειάζεται τροφή και θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσει αλλά και τη συνεργασία πολλών διαφορετικών επιμέρους συστημάτων : του νευρικού, του αναπνευστικού, του μυϊκού, του αναπαραγωγικού, του πεπτικού κλπ. Το σώμα μας λειτουργεί πλήρως και αρμονικά, όταν όλα τα επί μέρους συστήματά του λειτουργούν με ακρίβεια. Τη λειτουργία των επιμέρους συστημάτων στο ανθρώπινο σώμα μας την έχουν οι διάφοροι κοινωνικοί θεσμοί : Οι νομικοί θεσμοί (Σύνταγμα του κράτους, οι νόμοι, το Δίκαιο και τα δικαστήρια) Οι πολιτικοί θεσμοί (συμβούλιο γερόντων, βασιλεία, Κοινοβούλιο) Οι εκπαιδευτικοί θεσμοί (σχολεία, πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα) Οι οικογενειακοί θεσμοί (τα συστήματα συγγένειας, η οικογένεια, ο γάμος) Οι θρησκευτικοί θεσμοί (Εκκλησία, τόποι λατρείας) Οι οικονομικοί θεσμοί (χρηματιστήριο, επιχειρήσεις, εμπορικές συμφωνίες, υπηρεσίες) Κάθε επιμέρους κοινωνικός θεσμός έχει ως στόχο την ικανοποίηση κάποιας κοινωνικής ανάγκης , η οποία κρίθηκε ότι είναι καλύτερο να ρυθμίζεται κεντρικά από την κοινότητα ή το οργανωμένο κράτος, παρά από κάθε μέλος της κοινωνίας χωριστά.

3. Ορισμός κοινωνικών θεσμών και βασικά χαρακτηριστικά τους « Οι οργανωμένες και σταθερές κοινωνικές σχέσεις και δραστηριότητες που έχουν ως στόχο να ικανοποιήσουν σημαντικές κοινωνικές ανάγκες αποτελούν τους κοινωνικούς θεσμούς. Τα βασικά χαρακτηριστικά των θεσμών είναι : Έχουν σημαντικούς κοινωνικούς σκοπούς και εξυπηρετούν σημαντικές ανάγκες (μόρφωση, εκπροσώπηση πολιτών, περίθαλψη, παραγωγή αγαθών, δημόσια ασφάλεια κλπ.) Παραμένουν σχετικά σταθεροί στο χρόνο

4. 4.2 Αναγκαιότητα κοινωνικών θεσμών Θυμηθείτε τον παραλληλισμό που κάναμε πιο πάνω μεταξύ ανθρώπινου σώματος και κοινωνίας: όπως το σώμα μας, έτσι και η κοινωνία για να λειτουργήσει χρειάζεται τα επιμέρους συστήματα που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες της. Θυμήσου, ότι ενώ η διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου είναι συγκεκριμένη, οι θεσμοί έχουν δημιουργηθεί για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του ανθρώπου καθολικά και επομένως δεν εξαρτώνται απ΄τις μεμονωμένες ζωές μας. Αν και οι πρόγονοί μας δε ζουν πλέον, οι θεσμοί που ικανοποίησαν τις ανάγκες τους για εκπαίδευση (π.χ σχολείο), κοινωνικοποίηση και συντροφιά ( π.χ οικογένεια) και ασφάλεια (π.χ κράτος και νόμοι) συνεχίζουν να υπάρχουν. Όταν ένας θεσμός δημιουργείται με νόμο , τότε μιλάμε για θεσμοθέτηση (π.χ νηπιαγωγεία ή παιδικοί σταθμοί) Όταν ένας θεσμός δημιουργείται από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες για να εξυπηρετήσει ορισμένες ανάγκες, χωρίς να αντιπροσωπεύει τις ανάγκες του συνόλου, μιλάμε για θεσμοποίηση .

5. Θεσμοί Ανάγκες που εξυπηρετούν Οικογενειακοί θεσμοί Βιολογική αναπαραγωγή και συνέχεια της κοινωνίας Κοινωνικοποίηση του ατόμου Εκμάθηση προτύπων και κανόνων συμπεριφοράς Οικονομικοί θεσμοί Παραγωγή αγαθών Ρύθμιση οικονομικών σχέσεων (συναλλαγές κλπ ) Πολιτικοί θεσμοί Διακυβέρνηση Λήψη αποφάσεων- επίλυση κοινωνικών προβλημάτων Εκπαιδευτικοί Θεσμοί ???? Θρησκευτικοί Θεσμοί Πίστη και εξυπηρέτηση των πιστών Νομικοί Θεσμοί Επίλυση συγκρούσεων και διευθέτηση διαφορών Αποκατάσταση του κοινού «περί δικαίου» αισθήματος Θεσμοί και λειτουργίες τους

6. 4. 3 Λειτουργίες των κοινωνικών θεσμών Στις παλαιότερες κοινωνίες, κοινωνικοί θεσμοί όπως η οικογένεια εκπλήρωναν πολλές λειτουργίες, οι οποίες σήμερα ανήκουν στο ρόλο άλλων, ξεχωριστών φορέων. Για παράδειγμα, η οικογένεια, εκτός απ’ την ανατροφή και την κοινωνικοποίηση του ατόμου, ήταν βασικός φορέας εκπαίδευσης, περίθαλψης αλλά και εύρεσης συντρόφου. Οι λειτουργίες των θεσμών είναι Κύριες ή δευτερεύουσες. Το σχολείο έχει ως κύρια λειτουργία τη μετάδοση γνώσεων και τη μόρφωση του ατόμου και ως δευτερεύουσα την κοινωνικοποίηση του ατόμου και την ηθική του διάπλαση. Φανερές ή λανθάνουσες. Τα ΜΜΕ έχουν ως φανερή λειτουργία την ενημέρωση-παρουσίαση των γεγονότων και ψυχαγωγία του πολίτη, αλλά ως λανθάνουσα την εσκεμμένη παραπληροφόρηση ( fake news) ή/και την προώθηση καταναλωτικών προτύπων / προτύπων ομορφιάς.

7. 4.4 Αλλαγή των κοινωνικών θεσμών Στο κεφάλαιο 3 έμαθες για την Κοινωνική Μεταβολή. Συγκεκριμένα, ότι είναι μια σύνθετη και πολυδιάστατη κοινωνική συνθήκη της οποίας το αποτέλεσμα είναι η αλλαγή της κοινωνίας, επειδή κάποια πράγματα δε «λειτουργούν» όπως πρέπει. Όταν ορισμένοι κοινωνικοί θεσμοί δεν εξυπηρετούν πλέον τα μέλη μιας κοινωνίας, έχουν μείνει στάσιμοι ή δεν αντιπροσωπεύουν τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, τότε μιλάμε για κοινωνική μεταβολή.

8. Παραδείγματα αλλαγής κοινωνικών θεσμών Εκτεταμένη οικογένεια Πυρηνική Οικογένεια

9. Εκ παιδευτικό σύστημα – σχολείο Αν αθεώρηση ρόλου εκπαιδευτικού (από το δασκαλοκεντρικό στο μαθησιοκεντρικό παιδαγωγικό μοντέλο Κα τάργηση της ομοιόμορφης ενδυμ ασίας και της σχολικής στολής από τα σχολεία – έμφαση στην ελευθερία επιλογής ενδυμασίας ως μέσου έκφρασης και αναγνώρισης της μοναδικότητας του κάθε μαθητή Κα λύτερος εξο πλισμός τάξης και είσοδος των Τεχνολογιών πληροφορικής (Η/Υ, προτζέκτορες κλπ.)

10. Οικονομί α – αφανισμός παραδοσιακών επαγγελμάτων – είσοδος της αυτοματοποίησης στην εργασία Από τη γραμμή συναρμολόγησης ( assembly line ) που εισήγαγε o Ford , στην πλήρη αυτοματοποίηση της βιομηχανικής παραγωγής Αυτή η τεχνολογική μεταβολή οδηγεί αφενός στην απώλεια παραδοσιακών θέσεων εργασίας (εργατών που συναρμολογούσαν ένα- ένα τα εξαρτήματα του αυτοκινήτου, αλλά κι δημιουργία καινούργιων (μηχανικοί επίβλεψης, προγραμματιστές κλπ )

11. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ !!!