CHƯƠNG 3: CƠ CHẾ VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THÔNG TIN
Lý thuyết “Người gác cổng”
Trong môi trường truyền thông truyền thống, các phóng viên, biên tập viên và
người quản lý cơ quan báo chí truyền thống đó đóng vai trò như “người gác cổng”.
Họ là người thẩm tra, đưa ra quyết định xem liệu thông tin có được phát đi hay
không, phát đi vào thời gian nào và bằng phương thức nào. Thông tin mà công chúng
nhận được đều là những thông tin sạch mà những “ người gác cổng” này đã sàng lọc.
VD: Các nhà sản xuất chương trình truyền hình quyết định những chủ đề nào sẽ được
đưa vào trong các chương trình. Họ sẽ lựa chọn những vấn đề họ cho là đáng chú ý và
có khả năng thu hút khán giả, từ đó định hướng góc nhìn của công chúng về các vấn đề
đó.
Người gác cổng” trong môi trường truyền thông hiện đại:
VD: Facebook có thể ưu tiên hiển thị những bài đăng có tương tác cao. Từ đó những nội
dung này được nhìn thấy nhiều hơn, trong khi những nội dung khác có thể bị ẩn đi.
Facebook đóng vai trò "người gác cổng" trong việc định hình dòng thông tin trên nền
tảng của họ
Lý thuyết “Giá trị thông tin”
Định nghĩa: Thông tin là tất cả các sự việc, sự kiện, ý tưởng, phán đoán làm tăng sự
hiểu biết của con người. Thông tin hình thành trong quá trình giao tiếp, một người
nhận thông tin trực tiếp từ người khác thông qua phương tiện truyền thông đại
chúng, ngân hàng dữ liệu, các hiện tượng quan sát được xung quanh.
Hình thức: Thông tin được thể hiện qua nhiều hình thức đa dạng như con số, chữ viết,
âm thanh, hình ảnh,...
Mức độ chất lượng thông tin:
Thông tin nguyên liệu (data): Số liệu thu thập ban đầu qua điều tra, khảo
sát.
Thông tin có giá trị tăng: Dữ liệu được xử lý, phân tích, tổng hợp để tạo ra
thông tin chất lượng cao.
Mức độ cao hơn: Thông tin được sử dụng cho việc ra quyết định, quản lý,
lãnh đạo, hoặc phục vụ nghiên cứu khoa học.
Các cấp độ thông tin
Thông tin thô (dữ liệu): là một tập hợp các thông tin, sự kiện, số liệu hoặc các yếu tố
khác mà có thể được thu thập, tổ chức và xử lý. Dữ liệu có thể là các giá trị số, văn bản,
hình ảnh, âm thanh, video hoặc bất kỳ loại thông tin nào có thể được biểu diễn và lưu
trữ.
Thông tin đã được xử lý (phân tích, tổng hợp): là thông tin đã qua quá trình kết hợp và
tóm tắt các thông tin từ nhiều nguồn hoặc tập dữ liệu khác nhau để tạo ra cái nhìn tổng
quan và đầy đủ về một vấn đề hoặc tình huống cụ thể.
Thông tin khoa học (kết quả nghiên cứu, thử nghiệm): là các kiến thức và thông tin liên
quan đến lĩnh vực khoa học. Nó bao gồm các kết quả của nghiên cứu, thí nghiệm, phân
tích, và các công trình nghiên cứu được công bố trong các tạp chí khoa học hoặc hội
nghị khoa học.
Các yếu tố làm nên giá trị của tin tức
Ảnh hưởng:
Quy mô: Sự kiện lớn có giá trị hơn sự kiện nhỏ.
Tần suất: Sự kiện ngắn hạn được ưu tiên hơn sự kiện dài hạn.
Tính tiêu cực: Sự kiện tiêu cực thu hút chú ý hơn.
Yếu tố bất ngờ: Sự kiện bất ngờ có khả năng được đưa tin cao hơn.